TYT Coğrafya (1)

Çözüm Merkezi Düşün Yap 7. Canlı atıklarının toprağa karışması ve toprakta ayrışması 10. Aşağıdaki haritada bazı alanlar koyu renkle sonucu humus adı verilen bir örtü oluşur. Humus gösterilmiştir. bakımından zengin topraklar, tarım açısından oldukça elverişlidir. I III Buna göre; IV I. kahverengi orman toprakları, II V II. çernozyom topraklar, Bu alanlardan hangisindeki toprakların; III. hidromorfik topraklar, •• bitki örtüsü çok cılız olduğu için humus bakımından fakir, IV. terra rossa toprakları •• yıllık yağış miktarı az ve buharlaşma şiddeti fazla olduğu için tuz ve kireç oranının yüksek türlerinden hangilerinin tarımsal açıdan verimli olduğu söylenebilir? olduğu söylenebilir? A) I  B) II  C) III  D) IV  E) V A) I ve II B) I ve III C) II ve III 11. Akarsuların taşıdığı malzemelerin birikmesiyle D) II ve IV E) III ve IV oluşan alüvyal topraklara, aşağıdaki yer şekillerinin hangisinin bulunduğu alanlarda yaygın olarak 8. Vertisol ve rendzina topraklarının ortak özellikleri rastlanmaz? arasında; A) Birikinti konilerinde B) Dağ eteği ovalarında I. kil ve kireç oranının yüksek olması, C) Plato yüzeylerinde II. taban suyu seviyesinin yüksek olduğu kapalı D) Bitki örtüsünden yoksun eğimli yamaçlarda E) Deltalarda havzalarda oluşmaları, III. humus oranının düşük olması, IV. demir oksit bakımından zengin olmaları unsurlarından hangiler yer alır? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV 9. Toprak örtüsünün akarsu ve rüzgâr gibi dış kuvvetlerin 12. Aşağıdakilerden hangisi, kahverengi ve kestane etkisiyle taşınmasına erozyon denir. Uzun yıllar boyunca renkli bozkır topraklarının özelliklerinden bir oluşan toprağın daha kısa bir zamanda erozyonla değildir? taşınması ülke toprakları için çok büyük bir tehlikedir. A) Organik madde bakımından fakirdir. Buna göre, aşağıdaki topraklardan hangisinin B) A horizonu genel olarak incedir. bulunduğu yörede toprak erozyonun daha az olduğu C) Tuz ve kireç oranı fazladır. söylenebilir? D) Orta kuşak karalarının iç kesimlerindeki yarı kurak A) Kolüvyal topraklar B) Çöl toprakları yerlerde görülür. E) Asit oranı yüksektir. C) Alüvyal topraklar D) Laterit topraklar E) Kestane renkli bozkır toprakları 157

22TEST Türkiye’de Topraklar 1. Türkiye'de çeşitli toprak tiplerinin görülmesinde 4. I II aşağıdakilerden hangisinin önemli bir etkisi yoktur? III A) Bitki türlerinin B) Dış kuvvetlerin IV V C) Kayaç yapılarının D) Beşeri faktörlerin E) İklim koşullarının 2. I Yukarıdaki haritada numaralarla gösterilen yörelerden hangisinde yaygın olan toprak tipi yanlış II verilmiştir? A) I → Çernozyom topraklar B) II → Kahverengi orman toprakları C) III → Step toprakları D) IV → Alüvyal topraklar E) V → Kolüvyal toprakları Haritada numaralandırılmış yörelerdeki kayaçlarda 5. Türkiye'de kahverengi orman toprakları ile alüvyal kimyasal çözünmenin kuvvetli olmasının başlıca toprakların ortak özellikleri arasında nedenleri, aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak aşağıdakilerden hangisi yer alır? verilmiştir? A) Orman örtüsü altında oluşmaları I II B) Kuzey Anadolu Dağları'nın yamaçlarında yaygın A) Yağış miktarının Karstik kayaçların olarak bulunmaları fazla olması yaygın olması C) Şiddetli erozyona maruz kalmaları D) Horizonlarının bulunmaması B) Bitki örtüsünün Buharlaşma şiddetinin E) Tarımsal açıdan verimli olmaları orman olması fazla olması 6. Türkiye'de; C) Akarsu ağının sık Yer altı su seviyesinin olması yüksek olması •• Çukurova, Büyük Menderes ve Çarşamba gibi deltaların taşkına uğrayan kesimlerinde ve iç D) Yağış miktarının Yağış rejiminin bölgelerdeki drenajın iyi olmadığı bataklıklarda da fazla olması düzensiz olması oluşabilen, E) Dağların doğu-batı Kızılçam ve makilerin •• üzeri ot, saz ve kamışlarla kaplı olan, yönlü uzanması yaygın olması •• devamlı veya uzun süre su altında olduğundan 3. Türkiye’nin coğrafi özellikleri göz önüne alındığında tarıma elverişli olmayan aşağıdaki toprak tiplerinden hangisinin yayılış alanı daha dardır? toprak türü, aşağıdakilerden hangisidir? A) Kahverengi orman topraklarının A) Podzol toprakları B) Kalsimorfik topraklar B) Bozkır toprakların C) Alüvyal toprakların C) Hidromorfik topraklar D) Alüvyal topraklar D) Çernozyom toprakların E) Kumlu-taşlı toprakların E) Kahverengi orman toprakları 158 Coğrafya

Çözüm Merkezi Öğren Yap 7. Haritada I numaralı bölgedeki topraklarda tuz ve kireç 10. oranı yüksek iken II numaralı bölgedeki toprakların asit oranı yüksek ve renkleri koyudur. İstanbul Samsun Kars Balıkesir Malatya II Aydın Konya I Bu durum bölgelerin aşağıdaki özelliklerden Türkiye'nin doğal ve beşeri özellikleri dikkate hangisi bakımından farklı olmalarına alındığında haritada gösterilerin illerden dayandırılamaz? hangilerindeki topraklardan tarımsal faaliyetlerde yararlanma daha azdır? A) Kayaç yapısı B) Yağış miktarı A) İstanbul - Balıkesir C) Doğal bitki örtüsü D) Buharlaşma şiddeti B) Aydın - Konya C) Samsun - Malatya E) Kırıklı yer yapısı D) Konya - Kars E) İstanbul - Kars 8. Türkiye'nin ikim ve yer şekilleri özellikleri göz 11. Türkiye'de aşağıdaki topraklardan hangisi humus önünde bulundurulduğunda, aşağıdaki toprak bakımından zengin olmasına karşın, bulunduğu tiplerinden hangisine yaygın olarak rastlanır? yörenin ikliminin elverişsiz olması nedeniyle tarımdan daha çok hayvancılık açısından A) Lös topraklarına B) Morenlere değerlendirilmektedir? C) Kolüvyal topraklara D) Laterit topraklara A) Podzol B) Çernozyom E) Tundra topraklarına C) Kahverengi orman D) Terra rossa E) Hidromorfik 9. Türkiye'de yayılış alanı oldukça geniş olan kahverengi 12. Türkiye'de aşağıdaki toprak türlerinden hangisi ve kestane renkli bozkır toprakları denizden uzak iç belirtilen faaliyetlerde kullanılması için elverişli bölgelerdeki step bitki örtüsü altında görülür. Yıllık değildir? yağış miktarının az olduğu alanlarda oluşan bu topraklar, organik madde bakımından oldukça fakirdir. Toprak türü Tarımsal ürün Bu topraklara aşağıdaki yerlerden hangisinde A) Terra rossa Turunçgil tarımı yaygın olarak rastlanmaz? B) Çernozyom Büyükbaş hayvancılık C) Alüvyal topraklar Çanak-çömlek yapımı A) Malatya-Elazığ Havzası’nda D) Bozkır toprakları Tahıl tarımı E) Kahverengi orman Tomruk-kereste üretimi B) Ergene Havzası’nda toprakları C) Iğdır Ovası'nda D) Şanlıurfa - Gaziantep platolarında E) Menteşe kıyılarında 159

23TEST Dünya’da Bitkiler 1. Ağaç formasyonu; yağış, sıcaklık ve toprak koşullarının 3. İki bölgenin doğal bitki örtüsünün farklı olması; uygun olduğu yerlerde yetişen odunsu ve uzun ömürlü bitki topluluğudur. I. yer yapısı, II. sıcaklık değerleri, Buna göre, aşağıdaki iklimlerden hangisinin doğal III. akarsu ağı, bitki örtüsünü ağaç formasyonuna ait türler IV. yağışın mevsimlere dağılışı oluşturmamaktadır? özelliklerinden hangilerinin farklı olmasından A) Savan iklimi kaynaklanır? B) Muson iklimi C) Sert karasal iklim A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) Ilıman okyanus iklimi E) Ekvatoral iklim D) II ve IV E) III ve IV 4. 2. III IV I II Buzullar Buzullar Haritada koyu renkle gösterilen bölgelerin doğal bitki örtüsü ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi Dað Dað yanlıştır? çayýrlarý çayýrlarý Ýðne yapraklý Ýðne yapraklý A) Uzun boylu ve geniş yapraklı ağaçlardan oluşur. orman orman Karma Karma B) Sıcaklık ve yağış isteği yıl boyunca fazladır. orman orman C) Boyları 50-60 metreyi bulan ve yıl boyunca Yayvan yapraklý Kýzýlçam ormaný yapraklarını dökmeyen ağaçlar yer alır. orman L bölgesi D) Orman altı florası bakımından dünyanın en zengin K bölgesi bölgeleridir. E) Derin bir kök sistemine sahiptir. Dağ yamaçları boyunca bitki örtüsünün değişimi 5. Ocak sıcaklık Temmuz sıcaklık Yıllık yağış verilen bölgeler, haritada numaralandırılmış ortalaması (°C) ortalaması (°C) miktarı (mm) yerlerden hangilerinde yer alır? 0 27 450 K bölgesi L bölgesi Yukarıda ocak ve temmuz ayı sıcaklıkları ile yıllık A) I II yağış miktarı verilen yerin doğal bitki örtüsü B) II III aşağıdakilerden hangisidir? C) I IV D) III I A) Savan B) Tundra E) IV III C) Bozkır D) Maki E) İğne yapraklı orman 160 Coğrafya