04 ผลงานนวัตกรรมสร้างสรรค์คนดี ครูวรรณิภา จำปานิล

๒๕ คานา เอกสารฉบบั นี้ จัดทาข้ึน เพอ่ื นาเสนอผลงานการประกวดนวตั กรรมสรา้ งสรรคค์ นดี ตามโครงการ สง่ เสริมคุณธรรมจรยิ ธรรม และคณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์และค่านิยมของชาติ (โครงการโรงเรยี นคณุ ธรรม สพฐ.) ซ่งึ ผรู้ ายงานไดเ้ สนอข้อมูลผลงาน จากการปฏิบัติหน้าที่สาหรบั ใช้ ประกอบการพิจารณาของคณะกรรมการ มกี ารนาเสนอขอ้ มลู ครอบคลมุ ตามหลกั เกณฑ์และวธิ กี าร ขอขอบคุณ ผู้อานวยการโรงเรยี น คณะครู นกั เรียน โรงเรียนบ้านโนนสวรรค์และผเู้ ก่ยี วขอ้ ง ที่ใหค้ วามชว่ ยเหลือ ให้คาปรึกษา แนะนา ในการปฏบิ ตั ิงาน ขอขอบคณุ ทุกทา่ นท่ใี ห้การสนบั สนุน ใหก้ าลงั ใจและให้ความร่วมมือในการปฏิบตั งิ านด้วยดตี ลอดมา จงึ ขอขอบพระคณุ มา ณ โอกาสนี้ วรรณิภา จาปานิล ครู โรงเรียนบา้ นโนนสวรรค์

สารบญั ๒๖ ผลงานนวตั กรรมสร้างสรรคค์ นดี หน้า ๑ ความสาคัญของผลงานนวตั กรรม ๕ จุดประสงค์และเป้าหมายของผลงานนวัตกรรม ๕ กระบวนการผลิตผลงานหรอื ข้นั ตอนการดาเนินงาน ๑๑ ผลการดาเนนิ การ/ผลสมั ฤทธิ์/ประโยชน์ทีไ่ ด้รับ ๑๔ ปจั จัยความสาเร็จ ๑๔ บทเรียนท่ไี ดร้ ับ (Lesson Learned) ๑๕ การเผยแพร/่ การไดร้ บั การยอมรบั /รางวลั ทีไ่ ดร้ ับ ๑๙ เง่ือนไขความสาเร็จ ภาคผนวก ๒๑ ๒๒ ภาพแสดงขัน้ ตอนการทากิจกรรมของ SAWAN MODEL ตวั อยา่ งแบบประเมินคุณธรรมนักเรยี น

๑ ชอ่ื ผลงานนวตั กรรม : SAWAN MODEL สง่ เสรมิ คุณธรรม ดว้ ยกิจกรรมกระทงดอกไม้ ธปู เทยี นแพ ช่ือเจ้าของผลงานนวตั กรรม : นางสาววรรณิภา จาปานิล ตาแหน่ง ครู โรงเรยี น : บ้านโนนสวรรค์ หมู่ ๖ ต.รัตนวาปี อ.รตั นวาปี จ.หนองคาย ๔๓๑๒๐ สงั กัด : สานักงานเขตพื้นท่กี ารศึกษาประถมศกึ ษาหนองคาย เขต ๒ โทรศพั ท์มอื ถือ : ๐๘๕-๔๕๔๘๗๙๖ e-mail : [email protected] ประเภทผลงาน :  ด้านการบรหิ าร  ด้านการเรียนการสอน สอดคลอ้ งกบั คณุ ลักษณะโรงเรียนคณุ ธรรม สพฐ. :  ความพอเพยี ง  ความกตัญญู  ความชอ่ื สตั ยส์ จุ รติ  ความรับผดิ ชอบ  อุดมการณค์ ุณธรรม  คุณธรรมอตั ลักษณ์ (โปรดระบ)ุ ............................ รายละเอยี ดเอกสารการนาเสนอผลงานนวตั กรรม ๑. ความสาคัญของผลงานนวตั กรรมทน่ี าเสนอ จากสภาพสังคมปัจจุบันมีการเปล่ียนแปลงทางด้านเศรษฐกิจและสังคมอย่างรวดเร็วท้ังนี้ เนื่องจากความเจริญก้าวหน้าทางด้านวิทยาศาสตร์และเ ทคโนโลยีรวมถึงการพัฒนาระบบ ข้อมู ล สารสนเทศ และการสื่อสารในโลกยุคไรพ้ รมแดน ทาใหม้ นุษยร์ ับรู้ขอ้ มูลขา่ วสารได้จากสอ่ื ต่างๆ ไม่ว่า จะเป็นหนังสือพิมพ์ นิตยสาร วิทยุ โทรทัศน์ วีดิทัศน์ ตลอดจนการค้นหาข้อมูลข่าวสารจาก อินเตอร์เน็ต รวมไปถึงการรับวัฒนธรรมของต่างชาติท่ีเข้ามาสู่ประเทศไทย ส่งผลให้นักเรียนซ่ึงเป็น เยาวชนของชาติได้รับรู้และนาไปปฏิบัติโดยไมส่ ามารถแยกแยะว่าส่ิงไหนถูก ส่ิงไหนผิด มีพฤติกรรม การเลียนแบบ จนขาดคุณธรรมจริยธรรม ก่อให้เกิดปัญหาทางสังคมตามมามากมาย เช่น ปัญหา อาชญากรรม การแต่งกายล่อแหลม การมีเพศสัมพันธ์ก่อนวัยอันควร การใช้สินค้าฟุ่มเฟือย เหล่าน้ี เป็นต้น เป็นเหตุให้เยาวชนของชาติหลงใหลตามกระแสของขอ้ มูลขา่ วสาร ดังนั้น คุณธรรมจริยธรรม จงึ เปน็ สง่ิ ท่ีสาคัญต่อสงั คมเป็นอย่างมาก ในการกาหนดความสงบสุขของสังคม คนในสังคมตอ้ งเป็นผู้

๒ เพียบพร้อมดว้ ยคุณธรรมจรยิ ธรรม จงึ จะทาให้สงั คมน้ันมแี ต่ความสขุ ในขณะเดยี วกนั หากคนในสงั คม ใดมคี วามบกพร่องทางดา้ นจติ ใจ ขาดคณุ ธรรมจริยธรรม แมส้ งั คมนน้ั จะมีความมัน่ คงทางเศรษฐกิจ ก็ ยอ่ มจะหาความสุขได้ยาก การปลูกฝงั คุณธรรมจริยธรรมของคนในสังคมไทยจะต้องมกี ารพัฒนาอย่าง ต่อเน่ืองในเดก็ และเยาวชน เพราะเป็นกาลังทสี่ าคัญของประเทศในอนาคต สภาพสังคมท่ีเกดิ ขึ้น เปน็ ความเสื่อมถอยทางคุณธรรมจริยธรรม และอาจเป็นต้นเหตุที่ทาให้ สังคมไทยก้าวไปสูจ่ ดุ วิกฤตได้ คุณธรรมจรยิ ธรรมจึงเปน็ สงิ่ ทสี่ าคญั สาหรับทกุ คนในสังคมท่ีต้องปลูกฝัง ตั้งแต่วัยเด็ก หรือเมื่อยังเป็นนักเรียนอยู่ เพราะเป็นช่วงเวลาที่สามารถเรียนรู้และได้รับการปลูกฝัง ความคิดที่ถูกต้องได้ง่าย ดังนั้นครูอาจารย์มีภาระหน้าท่ีสาคัญในการอบรมส่ังสอนจึงเป็นผู้มีบทบาท สาคญั ยิ่งในการปลูกฝังคณุ ธรรมจรยิ ธรรมแกน่ ักเรียน เพือ่ ทจ่ี ะสามารถหล่อหลอมนกั เรียนให้เป็นผู้ที่มี คุณลักษณะอันพึงประสงค์ มีคุณธรรมจริยธรรมควบคู่ไปกับวิชาความรู้ และทักษะวิชาชีพ ความสามารถท่ีเป่ียมไปด้วยคณุ ธรรมจริยธรรม พระราชบัญญัติการศกึ ษาแหง่ ชาติ พุทธศกั ราช ๒๕๔๒ ได้กาหนดความม่งุ หมายและหลักการ จัดการศึกษาต้องเป็นไปเพ่อื พัฒนาคนไทยให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ทั้งร่างกาย จิตใจสติปัญญา ความรู้ และคุณธรรม มีจริยธรรมและวัฒนธรรมในการดารงชีวิต สามารถอยู่ร่วมกับผู้อ่ืนได้อย่างมีความสุข (มาตรา ๖) และแนวการจัดการศึกษายังได้ให้ความสาคัญแก่ผู้เรียนทุกคนโดยยึดหลักว่าทุกคนมี ความสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้และถือว่าผู้เรียนมีความสาคัญที่สุด ต้องส่งเสริมให้ผู้เรียน พฒั นาตามธรรมชาติและเตม็ ตามศกั ยภาพ (มาตรา ๒๒) ในการจัดการศึกษา ต้องเนน้ ความสาคัญท้ัง ความรู้ คณุ ธรรม กระบวนการเรยี นร้แู ละบรู ณาการตามความเหมาะสมของแต่ละระดับการศึกษา ซ่งึ เรื่องหน่ึงที่กาหนดให้ดาเนินการ คือเรื่อง ความรู้และทักษะในการประกอบอาชีพและการดารงชีวติ อย่างมีความสุข (มาตรา ๒๓ ข้อ (๕) ท้ังนี้การจัดกระบวนการเรยี นให้คานึงถึงความแตกต่างระหวา่ ง บุคคล ให้ผู้เรียนรู้จักประยุกต์ความรู้มาใช้เพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหาให้รู้จักคิดเป็น ทาเป็น รวมท้ัง ปลูกฝังคุณธรรม ค่านิยมท่ีดีงาม และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ไว้ในทุกวิชา อีกท้ังมีการประสาน ความร่วมมือกับบิดา มารดา ผู้ปกครองและบุคคลในชุมชนทุกฝ่าย เพื่อร่วมกันพัฒนาผู้เรียนตาม ศกั ยภาพ การพัฒนาคุณภาพของคนต้องพัฒนาให้สอดคล้องกับสภาพการณ์ของสังคมท่ีเปลี่ยนแปลง โดยอาศัยการจัดการศึกษาเป็นหลัก เพราะการจัดการศึกษาเป็นกระบวนการเรียนรู้เพื่อความเจรญิ งอกงามของบุคคลและสังคม ในการจัดการศึกษาตามหลักสูตรการศึกษาข้ันพื้นฐานพุทธศักราช ๒๕๕๑ เป็นหลักสูตรแกนกลางที่กาหนดคุณลักษณะของผู้เรียน สถานศึกษาต้องนากรอบแนวคิดไป จัดการเรียนการสอนให้ผู้เรยี นสามารถเรียนรแู้ ละพฒั นาตนเองได้เต็มศักยภาพ ให้เป็นพลเมืองท่ีดี มี ความรู้ ความสามารถ มีทักษะขั้นพ้ืนฐาน ประกอบอาชีพได้ตามควรแก่วัยตามความสามารถและ ความถนดั ของตน ทาคณุ ประโยชน์แก่สงั คมและประเทศชาติ โดยมจี ดุ มงุ่ หมายเพ่อื ใหเ้ กิดคณุ ลักษณะ

๓ ท่ีเกิดข้ึนกับผู้เรียนเม่ือจบการศึกษาข้ันพื้นฐาน โดยมีคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยมท่ีพึงประสงค์ เห็นคุณค่าของตนเอง มีวินัยและปฏบิ ัติตนตามหลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาท่ีตนนับถือ ยึดหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มีความรู้อันเป็นสากล และมีความสามารถในการส่ือสาร การคิด การแก้ปัญหา การใช้เทคโนโลยีและมีทักษะชีวิต มีสุขภาพกายและสุขภาพจิตที่ดี มีสุขนิสัย และรัก การออกกาลังกาย มีความรักชาติมีจิตสานึกในความเป็นพลเมืองไทยและพลโลกยึดมัน่ ในวิถีชวี ิตและ การปกครองตามระบอบประชาธิปไตยอนั มีพระมหากษัตรยิ ์ทรงเปน็ ประมุข มีจิตสานกึ ในการอนุรักษ์ วฒั นธรรมและภูมิปัญญาไทย การอนรุ ักษ์และพฒั นาส่ิงแวดลอ้ ม มจี ติ สาธารณะท่มี งุ่ ทาประโยชน์และ สร้างส่ิงดีงามในสังคม และอยู่ร่วมกันในสังคมอย่างมีความสุข ซึ่งหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ัน พ้ืนฐานพุทธศักราช ๒๕๕๑ มีกรอบการพัฒนาผู้เรียนในด้านคุณธรรมจริยธรรมให้มีคุณลักษณะที่ สงั คมและชาตติ ้องการ สามารถอยูใ่ นสงั คมร่วมกับผู้อื่นอย่างมีความสุขทัง้ ในฐานะพลเมอื งไทยและพล โลก ได้กาหนดคุณลักษณะอันพึงประสงค์ไว้ ๘ ประการคือ ๑) รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ๒) ซื่อสัตย์ สุจริต ๓) มีวินัย ๔) ใฝ่เรียนรู้ ๕) อยู่อย่างพอเพียง ๖) มุ่งมั่นในการทางาน ๗) รักความเป็นไทย ๘) มีจิตสาธารณะ (กระทรวงศึกษาธิการ, ๒๕๕๑ : ๖-๘) และนโยบายการปฏิรูปการศึกษาอย่างเป็น รูปธรรมอีกอย่างหนึ่ง คือ การปรับลดเวลาเรียนของเด็กให้น้อยลง เป็นการลดเวลาเรียน เพิ่มเวลารู้ โดยให้สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพ้ืนฐานพิจารณาปรับลดช่ัวโมงเรียนของบางวิชาให้ น้อยลง แต่ต้องไม่กระทบเนื้อหาหลักท่ีเด็กๆ ควรเรียนรู้ ครูต้องใช้ความสามารถในการอธิบายและ บูรณาการให้ครบถ้วนอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น และกาหนดให้สถานศึกษาต้องจัดกิจกรรม สร้างสรรค์ให้ผู้เรียนอย่างหลากหลาย เพ่ือเพิ่มพูนทักษะการคิดวิเคราะห์ความมีน้าใจต่อกัน การทางานเปน็ ทมี กระตนุ้ ใหผ้ ู้เรยี นได้คน้ หาศกั ยภาพและความชอบของตนเอง โรงเรียนบ้านโนนสวรรค์ได้จัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่หลากหลายให้แก่นักเรียน เห็นสภาพ ปัญหาท่ีเกิดขึ้นกับผู้เรียน โดยการสังเกตพฤติกรรมของผู้เรียน โดยใช้แบบสังเกตพฤติกรรม พบว่า นักเรียนยังขาดคุณธรรมในด้านความพอเพียง ความซื่อสัตย์สุจริต และความรับผิดชอบ จึงได้คิดค้น นวัตกรรมสร้างสรรค์คนดีข้ึน โดยใช้หลักกระบวนการพัฒนาจนเกิดเป็นนวตั กรรมอาศัยแนวคิดวงจร การควบคมุ คณุ ภาพหรอื วงจรเดม็ ม่ิง (Deming Cycle) ประกอบไปด้วย ๔ ขั้นตอน Plan-Do-Check- Act เปน็ กระบวนการท่ีใชป้ รับปรุงการทางานขององคก์ รอยา่ งเป็นระบบ โดยมีเปา้ หมายเพอ่ื แก้ปัญหา และเกิดการพัฒนาอย่างต่อเน่ือง (Continuous improvement) จุดเด่นคือเป็นกระบวนการท่ีทาซา้ ไดเ้ ร่อื ย ๆ จนกลายเป็น วงจร (Cycle) วนลปู นัน่ เองและใช้ SAWAN Model ซ่ึงเป็นช่ือภาษาอังกฤษ ของโรงเรยี นเป็นตัวขับเคลอื่ นในการจัดกิจกรรม จากความสาคัญของการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมนักเรียนในข้างต้น โรงเรียนบ้านโนน สวรรค์ ซ่ึงเปน็ โรงเรยี นแกนนาดา้ นคุณธรรม ของสานกั งานเขตพนื้ ทกี่ ารศึกษาประถมศกึ ษาหนองคาย เขต ๒ จังหวัดหนองคาย จึงมีแนวคิดในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมของนักเรียนต้ังแต่

๔ ชน้ั ประถมศกึ ษาศึกษาปที ่ี 1 ถงึ ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี ๓ ผา่ นการจดั กจิ กรรมลดเวลาเรียน เพิม่ เวลารู้ ใน การทากิจกรรมประดิษฐ์กระทงธูปเทียนแพ โดยใช้กระบวนการ SAWAN MODEL เป็นตัวขับเคลื่อน และใช้แนวคิดของวงจรคุณภาพ PDCA เป็นแนวทางในการพัฒนานวัตกรรม จึงเกิดเป็นรูปแบบการ นวัตกรรมสรา้ งคนดี ดังน้ี ภาพแสดงการพัฒนานวตั กรรมสร้างสรรคค์ นดี ในการสอนเร่ืองคุณธรรมและจรยิ ธรรมนกั เรียนผ่านการจัดกิจกรรมประดิษฐ์กระทงดอกไม้ ธูปเทียนแพ ทาให้นักเรียนเกิดคุณธรรมด้านความรับผิดชอบ ความมีวินัย ความซื่อสัตย์และความ พอเพียงฝึกให้ผู้เรียนมีความอดทน รู้จักช่วยเหลือซ่ึงกันและกัน เข้าใจภาวะความเป็นผู้นา ผู้ตาม การจัดกิจกรรมในลักษณะนี้เป็นการจัดให้ผู้เรียนได้มสี ่วนรว่ มในการคิด วางแผน ปฏิบัติ ประเมินผล ทาให้ผู้เรียนไดม้ โี อกาสในการเรยี นรู้ ไดพ้ ิจารณา และคน้ หาความรคู้ วามสามารถของตนเอง สิง่ เหล่านี้ ช่วยใหผ้ ูเ้ รยี นไดห้ ล่อหลอมความรกั มคี วามพร้อมทจ่ี ะเรยี น และมคี วามสุขในการเรียน

๕ ภาพแสดงชน้ิ งานของนกั เรียน ๒. จุดประสงคแ์ ละเปา้ หมาย จดุ ประสงค์ ๑. เพ่อื ให้นกั เรยี นมคี วามพอเพยี ง ในการใชจ้ า่ ยอยา่ งประหยดั และการใช้ทรัพยากรอย่าง คมุ้ ค่าในการดาเนินงาน ๒. เพือ่ ให้นกั เรียนมีความรับผดิ ชอบ ในหนา้ ท่ขี องตนตามทีไ่ ดร้ ับมอบหมาย ๓. เพื่อใหน้ ักเรยี นมีความซ่ือสตั ยส์ ุจริต เป็นคนตรงตอ่ เวลาในการทางานรว่ มกับผอู้ น่ื และ ปฏบิ ตั ิตนในความเป็นผู้นา และผตู้ ามท่ีดี เปา้ หมาย เป้าหมายเชงิ ปรมิ าณ : นักเรยี นโรงเรียนบ้านโนนสวรรค์ ชนั้ ประถมศกึ ษาปีที่ ๑ ถึง มธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๓ จานวน ๑๕๐ คน มคี ุณธรรมด้านความรบั ผดิ ชอบ ด้านความพอเพยี ง และ ด้านความซ่อื สัตย์ เป้าหมายเชงิ คุณภาพ : นกั เรียนโรงเรยี นบา้ นโนนสวรรค์ ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ ๑ ถงึ มัธยมศึกษาปีท่ี ๓ ปกี ารศึกษา ๒๕๖๓ รอ้ ยละ ๗๐ มีคณุ ธรรมดา้ นความรับผดิ ชอบ ดา้ นความพอเพียง และด้านความซือ่ สัตยส์ จุ ริต โดยผ่านกจิ กรรมลดเวลาเรียน เพ่มิ เวลารู้ “การประดิษฐ์กระทงดอกไมธ้ ูปเทยี นแพ” ๓. กระบวนการผลิตนวตั กรรม ใช้แนวคิดของวงจรคุณภาพ PDCA เป็นแนวทางในการพัฒนานวัตกรรมการจัดกจิ กรรม โดย ใช้กระบวนการ SAWAN MODEL เพ่ือพัฒนาคุณธรรมนกั เรยี นด้านความความรบั ผิดชอบ ด้านความ พอเพียงและด้านความซ่ือสัตย์สุจริต ผ่านกิจกรรมการประดิษฐ์กระทงดอกไม้ธูปเทียนแพ

๖ ประกอบด้วยขัน้ ตอนการพัฒนา ๔ ข้นั ตอน ดังน้ี ข้ันตอนที่ ๑ (P : Plan) : วางแผน มีการประชุมวางแผน โดยศึกษาวิเคราะห์นโยบาย คู่มือการ บริหารจดั การเวลาเรียน“ลดเวลาเรยี น เพมิ่ เวลารู้” และชุดเอกสารกจิ กรรม “ลดเวลาเรียน เพม่ิ เวลา รู้ ” ออกแบบกิจกรรม ตารางกิจกรรม แบบวัดและประเมินผล เพื่อให้สอดคล้องกับคุณธรรม เป้าหมายและคุณธรรมอัตลักษณ์ของสถานศึกษา 3 ประการ คือ Honesty: ความซื่อสัตย์สุจริต Accountability: ความรับผิดชอบและ Sufficiency: ความพอเพียง ภายใต้ชื่อ HAS และได้กาหนด คุณธรรมอัตลักษณ์ ดังที่ได้แสดงไว้ในตารางแสดงคุณธรรมเป้าหมายและพฤติกรรมบ่งช้ีเชิงบวกของ โรงเรียนบ้านโนนสวรรค์ ต่อไปนี้ ตารางที่ ๑ แสดงคุณธรรมเป้าหมายและพฤติกรรมบ่งชี้เชงิ บวกของโรงเรยี นบ้านโนนสวรรค์ คุณธรรมเป้าหมาย พฤตกิ รรมบ่งช้ีเชงิ บวก ความซอ่ื สตั ย์ ผ้บู ริหาร ครู นักเรยี น (Honesty) - บรหิ ารงานโปร่งใส ความรับผิดชอบ ตรวจสอบได้ - ไมเ่ บียดเบยี นเวลา - ไม่ลอกการบ้าน (Accountability) - ประพฤตติ นเป็น แบบอย่างทด่ี ี ราชการ ความพอเพยี ง (Sufficiency) - มแี ผนงานการใช้ - มาทางานตรงเวลา - รักษาความสะอาด งบประมาณทีช่ ัดเจน - ใช้ทรพั ยากรอย่าง - เอาใจใส่การสอน - ใฝ่เรยี นรู้ คมุ้ คา่ - สง่ งานตามเวลาท่ี - ปฏิบัตงิ านตามท่ี กาหนด ได้รับมอบหมาย - ใช้จ่ายอย่าง - ใช้จา่ ยอยา่ ง ประหยดั ประหยัด - ใช้สอ่ื การสอน - รจู้ กั อดออม ร่วมกันอย่างค้มุ คา่ - เสยี สละเพอื่ - เสียสละเพือ่ สว่ นรวม สว่ นรวม - รักษาสมบัตขิ อง ส่วนรวม

๗ ภาพแสดงการประชมุ วางแผนในการดาเนินงานฯ ข้ันตอนท่ี ๒ (D : Do) : ลงมือปฏิบัติ โดยสารวจสภาพข้อมูลพ้ืนฐาน วิเคราะห์ผู้เรียน รายบคุ คลเพอ่ื การจัดการเรียนรูใ้ ห้เตม็ ตามศักยภาพ และใช้กระบวนการ SAWAN MODEL ในการจัด กจิ กรรมการเรยี นการสอน ภาพแสดงการวเิ คราะห์ผู้เรยี นรายบุคคล ข้ันตอนท่ี ๓ (C : Check) : ประเมิน โดยจัดให้มีการประเมินตามสภาพจริง (Authentic Assessment) วิเคราะห์ปัญหาสาเหตุจากการเปรียบเทียบเป้าหมายกับการดาเนินตามแผน เพื่อให้ ทราบวา่ ตอ้ งปรบั ปรุงแก้ไขอยา่ งไร ภาพแสดงการประเมนิ ตามสภาพจรงิ

๘ ขน้ั ตอนที่ ๔ (A : Act) : ปรบั ปรุงแก้ไข ได้แก่ การนาผลการวิเคราะห์ปญั หาและสาเหตุมา ปรับปรุงแกไ้ ขเพอ่ื ใหเ้ กิดการพฒั นา วนไปเรื่อยๆตามวงจรคณุ ภาพ PDCA ภาพแสดงการวิเคราะห์ปญั หาและสาเหตุมาปรบั ปรุงแก้ไข ขน้ั ตอนการจดั กจิ กรรม โดยใชก้ ระบวนการ SAWAN MODEL เพ่อื พัฒนาคุณธรรม นกั เรยี นผา่ นกิจกรรมการประดษิ ฐก์ ระทงดอกไม้ธูปเทยี นแพ ขัน้ ตอนการจดั กิจกรรม ขั้นท่ี ๑ S : Search คน้ หา ขั้นตอนที่ ๑ (P : Plan) : วางแผน จัดทา จัดหาสื่อ วัสดุ อุปกรณ์ ให้ครบตามองค์ประกอบ ของการการประดษิ ฐ์กระทงดอกไม้ธปู เทยี นแพ ข้นั ตอนท่ี ๒ (D : Do) : ลงมือปฏิบตั ิ ใหน้ กั เรยี นเตรยี มวสั ดุ อุปกรณต์ า่ งๆ โดยเร่ิมตั้งแต่การ เตรียมใบตอง ดอกพุด ใบกระบือ ดอกกล้วยไม้ การเตรียมด้าย เข็มสาหรับการเย็บ และการเตรียม

๙ พานหรือวัสดุเพม่ิ เติมสาหรับการประกอบกระทงให้สมบูรณ์ ขน้ั ตอนที่ ๓ (C : Check) : ประเมิน นักเรียนร่วมกนั ตรวจสอบว่าวัสดุ อุปกรณม์ คี วามพร้อม สมบูรณไ์ หม เพยี งพอตอ่ การทากิจกรรมหรอื ไม่ ขั้นตอนที่ ๔ (A : Act) : นาผลการประเมินมาปรบั ปรงุ แก้ไข นักเรียนจะเลือกวสั ดุท่ีสมบรู ณ์ สวยงามและอุปกรณท์ ่มี คี วามคงทน ใช้แลว้ มคี วามปลอดภยั ภาพแสดงขั้นตอนการเตรียมวสั ดุ อุปกรณ์ ขน้ั ที่ ๒ A : Analysis วเิ คราะหห์ ารูปแบบท่เี หมาะสม ข้นั ตอนท่ี ๑ (P : Plan) : วางแผน ใหน้ กั เรียนเลอื กและออกแบบการเย็บใบตองในลายต่างๆ การพับใบตองเป็นกลีบบวั กลีบกระพงุ้ การรอ้ ยตาขา่ ยดอกพดุ การพบั ใบกระบือ ขน้ั ตอนที่ ๒ (D : Do) : ลงมือปฏบิ ัติ ให้นกั เรยี นเลือกรูปแบบการพับและการเย็บใบตองแต่ ละแบบว่าจะประกอบส่วนใดของกระทง ข้ันตอนท่ี ๓ (C : Check) : ประเมิน นักเรียนร่วมกันตรวจสอบวา่ การเย็บใบตองแต่ละแบบ เหมาะทีจ่ ะประกอบอย่สู ว่ นใดของกระทง ข้ันตอนท่ี ๔ (A : Act) : นาผลการประเมินมาปรับปรุงแก้ไข นักเรียนร่วมกันตัดสินใจเลือก แบบทชี่ ดั เจน ภาพแสดงข้นั ตอนการเลือกรูปแบบท่ีเหมาะสมในการประดิษฐ์

๑๐ ข้ันท่ี ๓ W : Work ลงมอื ปฏิบตั ิ ขั้นตอนท่ี ๑ (P : Plan) : วางแผน มอบหมายหนา้ ที่แต่ละคนว่าจะรับผิดชอบการเย็บและใช้ สาหรบั ประกอบในสว่ นใด ขั้นตอนท่ี ๒ (D : Do) : ลงมอื ปฏบิ ัติ นกั เรียนแต่ละคนได้รับมอบหมายจากเพื่อนในกลุ่มแลว้ ก็จะทาการพับ เย็บใบตองใหไ้ ดต้ ามจานวนทก่ี าหนด ขั้นตอนท่ี ๓ (C : Check) : ประเมิน นักเรียนที่รับผิดชอบในการเย็บแบบและเป็นหัวหน้า กลุ่มจะประเมินว่าจะเริ่มการประกอบต้ังแต่ส่วนใดก่อน และชิ้นส่วนที่เพื่อนเย็บมามีความเรียบร้อย สวยงาม พรอ้ มทีจ่ ะใชป้ ระกอบหรือไม่ ข้ันตอนที่ ๔ (A : Act) : นาผลการประเมินมาปรับปรุงแก้ไข นักเรียนท่ีเป็นผู้นาจะเสนอ ข้อเสนอแนะใหเ้ พ่ือนกลมุ่ เพอื่ ให้ปรบั ปรุงชน้ิ งานของตนเอง ภาพแสดงการลงมือฝกึ ปฏิบัติ ขน้ั ท่ี ๔ A : Always ฝกึ ฝนสม่าเสมอ ขั้นตอนท่ี ๑ (P : Plan) : วางแผน นักเรียนที่ได้รับหมอบหมายให้รับผิดชอบแต่ละส่วน จะ วางแผนวา่ ตอ้ งใชว้ ัสดุก่ชี ิน้ และจะต้องฝึกการเยบ็ ควบค่กู ับการจับเวลาไปด้วย ข้ันตอนท่ี ๒ (D : Do) : ลงมือปฏิบตั ิ นักเรยี นแต่ละคนจะเริม่ ทางานตามหน้าท่ีของตนตั้งแต่ เรม่ิ เตรียมวัสดุ อุปกรณ์ และการเยบ็ ต้องจับเวลาควบคไู่ ปด้วย ข้ันตอนท่ี ๓ (C : Check) : ประเมิน นักเรียนแต่ละคนจะประเมินชิ้นงานของตนเองว่ามี ความสวยงามไหม และทาการเย็บแบบได้ทันตามเวลาที่กาหนดหรือไม่ พร้อมทั้งประเมินวา่ ตัวเองมี การพฒั นางานฝมี อื ตัวเองมากนอ้ ยเพียงใด ขั้นตอนที่ ๔ (A : Act) : นาผลการประเมินมาปรับปรุงแก้ไข นักเรียนท่ีได้ช้ินงานออกมาไม่ ทันตามเวลาทีก่ าหนด จะฝึกทามากกวา่ เพ่อื นในกลุม่ เพ่ือพฒั นาฝีมือของตนเอง

๑๑ ภาพแสดงการฝึกฝนฝนจนเกิดทักษะชานาญและมั่งคงถาวร ขนั้ ท่ี ๕ N : New ไดค้ วามรูใ้ หม่ไดน้ วัตกรรมใหม่ ขั้นตอนที่ ๑ (P : Plan) : วางแผน นักเรียนฝึกคิดสร้างสรรค์โดยรว่ มกันออกแบบพานไหว้ครู รูปแบบตา่ งๆ ขน้ั ตอนที่ ๒ (D : Do) : ลงมอื ปฏิบัติ นกั เรยี นแต่ละคนจะเยบ็ แบบลายต่างๆ เพอ่ื มาประกอบ พานไหว้ครใู นรปู แบบทีส่ รา้ งสรรค์ ข้ันตอนที่ ๓ (C : Check) : ประเมิน นักเรียนร่วมกันประเมินชิ้นงานของตนเองที่นามา ประกอบจดั ทาพานไหวค้ รวู ่ามีความสวยงามไหม และนาแบบลายต่างๆ มาใชป้ ระกอบแต่ละส่วนของ พานไหวค้ รูได้เหมาะสมหรือไม่ ข้นั ตอนท่ี ๔ (A : Act) : นาผลการประเมนิ มาปรบั ปรุงแกไ้ ข นักเรยี นพฒั นาฝมี ือการทาหลาย ครัง้ จนเกดิ ทักษะท่ีชานาญและคงถาวร ภาพแสดงผลงานอยา่ งสรา้ งสรรค์ ๔. ผลการดาเนนิ งาน/ ผลสัมฤทธ์ิ /ประโยชน์ทไี่ ด้รับ ในการดาเนินงานนวัตกรรมสร้างสรรค์คนดี โดยใช้กระบวนการ SAWAN MODEL เพื่อ พัฒนาคุณธรรมนักเรียน ผ่านกิจกรรมการประดิษฐ์กระทงดอกไม้ธูปเทียนแพ ได้ใช้แนวคิดวงจร คุณภาพ PDCA ของเดมม่ิง เป็นแนวทางในการพัฒนานวัตกรรมและยังเป็นการส่งเสริมให้นกั เรียนมี ทักษะการทางานอยา่ งเปน็ ระบบ แก้ปัญหาได้ และมคี วามคดิ สรา้ งสรรคใ์ นการทางาน พรอ้ มเขา้ สูก่ าร

๑๒ เรียนรู้ในศตวรรษที่ ๒๑ บนพ้ืนฐานการนาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปใช้ในการดารงชีวิต ประจาวัน ผลท่ีได้จากการดาเนินงาน จากการสังเกตพฤติกรรมคุณธรรมท้ัง ๓ ด้านได้แก่ ความรับผิดชอบ ความพอเพียง และความชื่อสัตย์ ของนักเรียนช้ันประถมศึกษาปีท่ี ๑ ถึง มัธยมศึกษาปีท่ี ๓ โรงเรยี นบา้ นโนนสวรรค์ สรุปได้ดังนี้ ตารางท่ี ๒ ตารางแสดงผลการประเมินคุณธรรมเป้าหมายของนักเรียนโรงเรียนบ้าน โนนสวรรค์ ประจาปีการศกึ ษา ๒๕๖๓

๑๓ ภาพแสดงผลรายงานกจิ กรรมลดเวลาเรียนเพ่มิ เวลารู้ สรปุ ผลการวจิ ยั ผลการวิจัยพบว่า นกั เรียนประถมศกึ ษาปีที่ ๑ ถึงช้ันมัธยมศึกษาปีที่ ๓ หลังจากการทไี่ ดร้ ับ การพัฒนา โดยใช้กระบวนการ SAWAN MODEL เป็นตวั ขับเคลอื่ นผา่ นกจิ กรรมประดษิ ฐก์ ระทง ดอกไมธ้ ปู เทยี นแพ นกั เรยี นมพี ฤติกรรมด้านคณุ ธรรมสูงขึ้นเกนิ กวา่ เปา้ หมายกาหนด โดยพจิ ารณา ประเด็นท่ี ๑ นักเรยี นมีความพอเพียง ในการใช้จ่ายอยา่ งประหยดั และการใชท้ รพั ยากรอย่างคมุ้ ค่าใน การดาเนินงาน ร้อยละ ๙๗.๓๔ ประเดน็ ท่ี ๒ นักเรียนมคี วามรบั ผดิ ชอบ ในหน้าท่ีของตนตามทไ่ี ด้รับ มอบหมาย ร้อยละ ๙๘.๖๖ และประเด็นสดุ ท้ายนกั เรียนมีความซอื่ สตั ยส์ ุจรติ เป็นคนตรงตอ่ เวลา ในการทางานร่วมกบั ผูอ้ น่ื และปฏิบตั ิตนในความเปน็ ผู้นา และผู้ตามท่ีดี ร้อยละ ๙๘.๐๐ โดยภาพรวม ท้ัง ๓ ด้าน เฉลีย่ รอ้ ยละ ๙๘.๐๐ ซึง่ สงู กวา่ เป้าหมายทกี่ าหนดไว้ ประโยชนท์ ี่คาดวา่ จะได้รับ ผลการวิจยั นม้ี ีประโยชน์ดงั น้ี ๑. ครมู นี วัตกรรมสรา้ งสรรคค์ นดใี ช้ในโรงเรียน ๒. นักเรยี นมีคณุ ธรรม จรยิ ธรรมตามเป้าของสถานศกึ ษากาหนด ๓. ครู ผปู้ กครอง นกั เรยี นมีความพึงพอใจในกจิ กรรมท่ีจัดขึ้น

๑๔ ๕. ปัจจัยไปสคู่ วามสาเรจ็ การท่นี ักเรียนประถมศึกษาปีท่ี ๑ ถงึ ชัน้ มัธยมศึกษาปีท่ี ๓ มพี ฤติกรรมคณุ ธรรมทั้ง ๓ ด้าน ที่ สูงข้ึนกว่าเป้าหมายกาหนด เน่ืองจากใช้กระบวนการ SAWAN MODEL เป็นตัวขับเคล่ือน ดาเนิน กิจกรรมโดยการประดิษฐ์กระทงดอกไม้ธูปเทียนแพ ซ่ึงเกิดจากผู้อานวยการโรงเรียนได้สนับสนุน ส่งเสริมด้านงบประมาณ ผู้ปกครองค่อยสนับสนุน วัสดุ อุปกรณ์ที่หาได้ในท้องถ่ิน เช่น ใบตอง ใบ กระบอื ดอกพุด ดอกรัก เปน็ ต้น และครูคอ่ ยกากับ ตดิ ตาม ช่วยแนะนักเรยี นในการฝึกทาทุกขั้นตอน ทาให้ทั้งผู้อานวยการโรงเรียน ครู นักเรียน ผู้ปกครอง มีปฏิสัมพันธ์ต่อกัน มีการแลกเปล่ียนเรียนรู้ สม่าเสมอ และเกดิ ความรกั ความช่วยเหลือซงึ่ กันและและอกี ปจั จยั คอื ครูมีการเสริมแรง โดยการแจก รางวัล มอบเกียรติบัตร ให้แก่นักเรียน ตามโอกาสวันแม่ วันเด็ก และวันอาลาสถาบัน เพ่ือปลูกฝัง คุณธรรมด้านความพอเพยี ง ความซอ่ื สตั ย์สจุ รติ และความรับผดิ ชอบให้แก่นักเรยี น นอกจากน้ันนกั เรียนได้เรียนรูก้ ารทางานอย่างมีขน้ั ตอน สามารถวิเคราะห์และวางแผนการ ทางาน มีความคิดสร้างสรรค์ แก้ปัญหาได้ เกิดองค์ความรแู้ ละสามารถนาไปถ่ายทอดได้อย่างถกู ตอ้ ง โดยจะเห็นนกั เรยี นร่นุ พ่ที าจนเกิดความชานาญแล้ว จะสอนนกั เรียนร่นุ นอ้ งในการพบั การเย็บใบตอง และนักเรยี นจะได้นาเสนอผลงานของตนเองในช่วงกิจกรรมวนั ปัจฉมิ นเิ ทศ วันไหว้ครู วันลอยกระทง และเทศกาลตา่ งๆ ทเี่ ปน็ ของท้องถิ่นจัดขนึ้ ๖. บทเรียนท่ไี ดร้ บั ๖.๑ ขอ้ สรุป ๖.๑.๑ หลักการพัฒนานวัตกรรมโดยใช้ SAWAN MODEL เป็นตัวขับเคลื่อนตาม แนววงจรคณุ ภาพ PDCA สามารถนาไปใช้ไดเ้ หมาะสมกับการพฒั นาคณุ ธรรมนักเรียน ๖.๑.๒ นวัตกรรมชิน้ น้สี ามารถทาให้นกั เรียนสร้างองค์ความร้ไู ดด้ ว้ ยตนเอง ๖.๑.๓ แนววงจรคุณภาพ PDCA ช่วยให้นักเรียนสามารถหาแนวทางและวิธีแก้ไข ปญั หาด้วยตนเอง ๖.๑.๔ กิจกรรมประดิษฐ์กระทงดอกไม้ธูปเทียนแพ ช่วยพัฒนานักเรียนได้เข้าร่วม การแขง่ ขนั และแสดงศักยภาพของตนเองใหผ้ ้อู ื่นเห็นได้ ๖.๑.๕ SAWAN MODEL ช่วยทาให้นักเรียน ผู้ปกครอง และครูมีส่วนร่วมในการ พฒั นาศกั ยภาพการเรียนรู้ของนักเรยี นจนเกดิ เป็นทกั ษะท่ีถาวรร่วมกนั ๖.๒ ข้อสงั เกต/ขอ้ เสนอแนะ ๖.๒.๑ การนาแนววงจรคณุ ภาพ PDCA ไปใชใ้ นกิจกรรมลดเวลาเรยี น เพ่ิมเวลารู้ สามารถนาไปใช้ได้ทกุ กจิ กรรม

๑๕ ๖.๒.๒ นักเรียนเขา้ ใจหลักการพัฒนาคุณธรรมของตนเองจากกจิ กรรมท่ีไดท้ า ๖.๓ แนวทางในการนาผลงานไปใช้ ๖.๓.๑ ควรมีการนา SAWAN MODEL ไปใช้ในการพัฒนานวัตกรรมในทางท่ี หลากหลาย เช่น การบรหิ ารองคก์ ร การพัฒนาบุคลากร เป็นต้น ๖.๓.๒ ควรมีการนาแนววงจรคณุ ภาพ PDCA ไปเป็นแนวทางการพฒั นาผ้เู รียนดา้ น ฝกึ ทักษะอาชพี ได้ดีเยย่ี ม ๖.๓.๓ ควรมกี ารนานวัตกรรมชน้ิ นไี้ ปตอ่ ยอด สามารถประกอบอาชพี เสริมได้ ๗. การเผยแพร่/การไดร้ ับการยอมรับ ภายในโรงเรียน - จดั ใหม้ ีการแสดงผลงานในวันเปิดบา้ นวชิ าการของโรงเรียน ภายนอกโรงเรยี น - เผยแพร่ผ่านเว็บไซต์ของโรงเรยี น www.nonsawan.com - เผยแพร่ผา่ น Facebook

๑๖ - เผยแพร่แกผ่ บู้ รหิ ารโรงเรียน คณะครู และหน่วยงานอ่นื ที่มาศึกษาดงู านของโรงเรียน ภาพแสดงการเผยแพรน่ วตั กรรมงานประเมนิ ตดิ ตาม โรงเรยี นวิถพี ธุ รางวัลทไี่ ดร้ ับท่ีสืบจากการพฒั นานวตั กรรม ผลงานระดบั ชาติ ๑. ครูผู้สอนนักเรียน ได้รับรางวัลระดับเหรียญทอง กิจกรรมการประกวดยุวบรรณารักษ์ ส่งเสริมการอ่าน ระดับชั้น ม.๑ - ม.๓ งานศิลปหัตถกรรมนักเรียนระดับชาติ คร้ังท่ี ๖๙ ปีการศึกษา ๒๕๖๒

๑๗ ผลงานระดับภาค ๑. ได้รับรางวัลเหรียญทอง ครูผู้สอนยอดเย่ียม ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น กลุ่มสาระการ เรียนรู้ภาษาต่างประเทศ ด้านบริหารจัดการ การประกวดรางวัลทรงคุณค่า สพฐ. OBEC AWARD ระดบั ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื คร้งั ที่ ๑๐ ปีการศึกษา ๒๕๖๓ ๒. ครูผ้สู อนนกั เรยี น ไดร้ ับรางวลั เหรียญทอง กจิ กรรมการแข่งขนั ประดิษฐก์ ระทงดอกไม้ธูป เทียนแพ ระดับช้ัน ม.๑-ม.๓ งานศิลปหัตถกรรมนักเรียนภาคตะวันออกเฉียงเหนือ คร้ังท่ี ๖๖ ประจาปกี ารศึกษา ๒๕๕๙

๑๘ ผลงานระดบั เขตพน้ื ที่ ๑. ได้รับรางวัลเหรียญทอง โครงการขับเคล่ือนกิจกรรมลดเวลาเรียน เพิ่มเวลารู้ (Active Learning) สู่วิธีปฏิบัติท่ีเป็นเลิศและการพฒั นาผู้เรียนในศตวรรษที่ ๒๑ ประเภทครูผู้สอน กลุ่มสาระ การเรยี นรู้ภาษาต่างประเทศ (ภาษาองั กฤษ) ประจาปีการศกึ ษา ๒๕๖๓ ๒. ครูผสู้ อนนกั เรยี น ไดร้ ับรางวลั เหรียญทอง กจิ กรรมการแขง่ ขันประดษิ ฐก์ ระทงดอกไม้ธูป เทียนแพ ระดับช้ัน ม.๑-ม.๓ งานศิลปหัตถกรรมนักเรียนภาคตะวันออกเฉียงเหนือ คร้ังที่ ๖๙ ประจาปกี ารศกึ ษา ๒๕๖๒

๑๙ ๘. เงื่อนไขความสาเรจ็ ๘.๑ ขอ้ สังเกต ๘.๑.๑ ควรมกี ารจัดกิจกรรมทเ่ี สรมิ สร้างภาวะผูน้ าใหแ้ ก่นักเรียน ๘.๑.๒ ควรมกี ารจดั กิจกรรมที่หลากหลายเพ่ือให้ผู้เรยี นได้แสดงศกั ยภาพของตนใน การประดิษฐ์ช้นิ งานท่สี รา้ งสรรค์ ๘.๒ ข้อเสนอแนะในการนานวตั กรรมไปใช้ ๘.๒.๑ ควรมีการจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมผู้เรียนให้เกิดกระบวนการเรียนรู้ท่ีเกิดจาก การแลกเปลย่ี นประสบการณจ์ ากการปฏิบัตจิ ริงโดยใช้วงจรคณุ ภาพ PDCA รว่ มกับ SAWAN MODEL ๘.๒.๒ ควรมีการติดตามการดาเนนิ งานในทกุ ข้นั ตอน เพอ่ื ให้ได้มาซงึ่ ขอ้ มลู ย้อนกลับ และนากลบั มาศึกษา วจิ ัย และพฒั นา ถือเป็นหวั ใจสาคญั ของกระบวนการขับเคลอ่ื น

๒๐ ภาคผนวก

๒๑ ภาพแสดงขน้ั ตอนการทากจิ กรรมของ SAWAN MODEL S : Search ค้นหา A : Analysis วิเคราะหห์ ารปู แบบ ทีเ่ หมาะสม W : Work ลงมือปฏบิ ตั ิ A : Always ฝึกฝนอย่าง สม่าเสมอ N : New ไดค้ วามรู้ใหมห่ รือ นวัตกรรมใหม่

๒๒ ตวั อย่างแบบประเมนิ กิจกรรม

๒๓

๒๔