ใบความรู้ เรื่อง บำเหน็จ

วชิ าคณติ ศาสตร์พาณชิ ยกรรม ( 2000 - 1406 )1. บาํ เหน็จ1.1 บาํ เหน็จนายหนา้ นายหนา้ ( Broker ) หมายถึง คนกลางท่ีทาํ หนา้ ท่ีช้ีช่องใหบ้ ุคคลฝ่ ายหน่ึงทาํ สญั ญาซ้ือขายกบั บุคคลอีกฝ่ ายหน่ึง ผลตอบแทนที่นายหนา้ ไดร้ ับ เรียกวา่ บาํ เหน็จนายหนา้ พนกั งานขาย ( Salesman ) เป็นนายหนา้ ประเภทหน่ึง ซ่ึงอาจไดร้ ับผลตอบแทนเป็นเงินเดือน หรือบาํ เหน็จ หรือท้งั สองอยา่ งตามเง่ือนไขท่ีตกลงกนั บาํ เหน็จนายหน้า = อตั ราบําเหน็จ × ยอดขาย1.2 บาํ เหน็จตวั แทน เจา้ ของกิจการที่มอบหมายใหบ้ ุคคลอ่ืนดาํ เนินการซ้ือหรือขายสินคา้ แทนตน เรียกวา่ ตวั การส่วนผทู้ ี่รับมอบหมาย เรียกวา่ ตวั แทน ตวั แทนท่ีทาํ หนา้ ที่ซ้ือสินคา้ แทนตวั การ เรียกวา่ ตวั แทนในการซ้ือ ส่วนตวั แทนท่ีทาํหนา้ ท่ีขายสินคา้ แทนตวั การ เรียกวา่ ตวั แทนในการขาย โดยตวั แทนไดร้ ับบาํ เหน็จเป็นผลตอบแทน บาํ เหน็จน้นัโดยทว่ั ไปมกั กาํ หนดเป็นร้อยละของยอดซ้ือหรือยอดขาย เรียกวา่ อตั ราบาํ เหน็จ บําเหน็จตัวแทนในการซื้อ = อตั ราบาํ เหน็จ × ยอดซื้อ บาํ เหน็จตวั แทนในการขาย = อตั ราบําเหน็จ × ยอดขาย1.3 รายงานการซ้ือและรายงานการขาย ตวั แทนในการซ้ือหรือตวั แทนในการขาย เมื่อทาํ หนา้ ที่ที่ไดร้ ับมอบหมายจากนายจา้ งเรียบร้อยแลว้ ตอ้ งทาํ รายงานแจง้ ใหน้ ายจา้ งทราบถึงจาํ นวนเงินยอดซ้ือหรือยอดขาย และค่าใชจ้ ่ายต่าง ๆ โดยตวั แทนในการซ้ือตอ้ งทาํ รายงานการซ้ือ ส่วนตวั แทนในการขายจะตอ้ งทาํ รายงานการขาย รายงานการซื้อ ต้นทุนรวม = ยอดซื้อ + ค่าใช้จ่าย รายงานการขาย เงินเหลอื สุทธิ = ยอดขาย - ค่าใช้จ่ายสรุปสาระสําคญั บาํ เหน็จ หมายถึง ผลตอบแทนจากการซ้ือหรือขายสินคา้ แทนเจา้ ของ บําเหน็จนายหน้า หมายถึง ผลตอบแทนท่ีคนกลางซ่ึงทาํ หนา้ ท่ีติดต่อช้ีช่องใหบ้ ุคคลฝ่ ายหน่ึงทาํ สญั ญาซ้ือขายกบั บุคคลอีกฝ่ ายหน่ึงไดร้ ับ บาํ เหน็จนายหนา้ = อตั ราบาํ เหน็จ × ยอดขาย

บําเหน็จตัวแทน หมายถึง ผลตอบแทนท่ีตวั แทนในการซ้ือหรือตวั แทนในการขายไดร้ ับ ตวั แทนในการซื้อ ทาํ หนา้ ท่ีซ้ือสินคา้ แทนเจา้ ของและไดร้ ับบาํ เหน็จในการซ้ือ บาํ เหน็จตวั แทนในการซ้ือ = อตั ราบาํ เหน็จ × ยอดซ้ือ ตวั แทนในการขาย ทาํ หนา้ ที่ขายสินคา้ แทนเจา้ ของและไดร้ ับบาํ เหน็จในการขาย บาํ เหน็จตวั แทนในการขาย = อตั ราบาํ เหน็จ × ยอดขาย รายงานการซื้อ หมายถึง รายงานที่ตวั แทนในการซ้ือทาํ ส่งเจา้ ของเพือ่ ช้ีแจงรายละเอียดของตน้ ทนุ ตน้ ทุนรวม = ยอดซ้ือ + ค่าใชจ้ ่าย รายงานการขาย หมายถึงรายงานที่ตวั แทนในการขายทาํ สงเจา้ ของเพอ่ื ช้ีแจงรายละเอียดของการขาย เงินเหลือสุทธิ = ยอดขาย - คา่ ใชจ้ ่าย2. ดอกเบีย้2.1 ดอกเบ้ียคงตน้ ดอกเบ้ียคงตน้ เป็นการคิดดอกเบ้ียจากเงินตน้ คงที่ ตลอดเวลาของการกยู้ มื 2.1.1 การคาํ นวณหาดอกเบ้ียคงตน้ สามารถคาํ นวณไดจ้ ากสูตร I = Pin I = ดอกเบ้ีย ( บาท ) P = เงินตน้ ( บาท ) i = อตั ราดอกเบ้ียต่อหน่วยเวลา ( % ) n = ระยะเวลาหมายเหตุ - i และ n ตอ้ งมีหน่วยที่สอดคลอ้ งกนั - ปี ธุรกิจมี 360 วนั 2.1.2 การนบั วนั การกยู้ มื เงิน อาจจะกาํ หนดเป็นปี เดือน หรือวนั แลว้ แต่จะตกลงกนั 1. กาํ หนดระยะเวลาเป็นปี เช่นกยู้ มื เงินวนั ท่ี 15 ก.ย. 2555 กาํ หนด 1 ปี วนั ถึงกาํ หนด คือ วนั ที่ 18 ก.ย. 2556 2. กาํ หนดระยะเวลาเป็นรายเดือน เช่นกยู้ มื เงินวนั ที่ 15 พ.ค. 2556 กาํ หนด 5 เดือน วนั ถึงกาํ หนดคือ วนั ท่ี 15 ต.ค. 2556กยู้ มื เงินวนั ที่ 31 พ.ค. 2556 กาํ หนด 6 เดือน วนั ถึงกาํ หนดคือ วนั ท่ี 30 พ.ย. 2556

3. กาํ หนดระยะเวลาเป็นวนั เช่นกยู้ มื เงินวนั ท่ี 11 ก.พ. 2556 กาํ หนด 90 วนั วนั ถึงกาํ หนดคือ วนั ที่ 12 พ.ย. 2556โดยคาํ นวณจาก ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. รวม 28 – 11 = 17 + 31 + 30 + 12 = 90 วนัหมายเหตุ ปี พทุ ธศกั ราชใดหารดว้ ย 4 แลว้ เหลือเศษ 3 เรียกวา่ ปี อธิกสุรทิน เดือนกมุ ภาพนั ธม์ ี 29 วนั เช่น ปี พ.ศ. 2555 เป็นตน้2.2 ดอกเบ้ียทบตน้ ดอกเบ้ียทบตน้ เป็นการคิดดอกเบ้ียโดยนาํ ดอกเบ้ียงวดแรกรวมกบั เงินตน้ งวดแรก เพอ่ื นาํ ไปคาํ นวณหาดอกเบ้ียของงวดที่สอง เม่ือไดแ้ ลว้ นาํ ดอกเบ้ียงวดท่ีสองรวมกบั เงินตน้ งวดท่ีสอง เพอ่ื นาํ ไปคาํ นวณหาดอกเบ้ียงวดท่ีสามต่อไป ทาํ เช่นน้ีต่อไปเร่ือย ๆ จนครบระยะเวลาตามท่ีกาํ หนด การคาํ นวณหาดอกเบ้ียทบตน้ ทาํ ได้ 2 วธิ ี คือ1. หาดอกเบ้ียแต่ละงวดมารวมกนั2. หาจากสูตร S = P ( 1 + i )  S = เงินรวม ( บาท ) P = เงินตน้ i = อตั ราดอกเบ้ียต่องวด n = จาํ นวนงวดหมายเหตุ i และ n ตอ้ งมีหน่วยที่สอดคลอ้ งกนั เช่น กเู้ งินระยะเวลา 1 ปี อตั ราดอกเบ้ีย 12 % ถา้ คิดทบตน้ ทุกเดือน i = 1 % ต่องวด, n = 12 งวด ถา้ คิดทบตน้ ทุก 3 เดือน i = 3 % ต่องวด, n = 4 งวด ถา้ คิดทบตน้ ทุกคร่ึงปี i = 6 % ต่องวด, n = 2 งวด

3. หุ้น หุน้ คือ หลกั ทรัพยท์ ่ีสนบั สนุนการระดมเงินทุนระยะยาวของนกั ธุรกิจภายในประเทศ เปิ ดโอกาสใหน้ กัลงทุนเขา้ มาร่วมลงทุนหรือร่วมเป็นเจา้ ของโดยมีตลาดหุน้ หรือตลาดหลกั ทรัพยแ์ ห่งประเทศไทยทาํ หนา้ ที่เป็นศูนยก์ ลางการซ้ือขาย3.1 ชนิดของหุน้ มีหลายชนิด เช่น 1. หุน้ สามญั ( Common Stock ) 2. หุน้ บุริมสิทธิ ( Preferred Stock ) 3. หน่วยลงทนุ ( Unit Trust ) 4. หุน้ กู้ ( Debenture )3.2 การซ้ือขายหุน้ ในตลาดหลกั ทรัพย์ ในท่ีน้ีขอกล่าวเฉพาะหุน้ สามญั และหุน้ บุริมสุทธิ นิยมเลือกใช้ 2 วิธีคือ 1. การซ้ือขายหุน้ ทว่ั ไป ( ผา่ น Marketing ) 2. การซ้ือขายผา่ นอินเทอร์เน็ต ( Internet )ผู้ซื้อต้องจ่าย = ยอดซ้ือ + คา่ ธรรมเนียม + ภาษีมูลคา่ เพ่ิม ( VAT ) 7% ของค่าธรรมเนียมผู้ขายได้รับเงนิ = ยอดซ้ือ - คา่ ธรรมเนียม - ภาษีมูลคา่ เพม่ิ ( VAT ) 7% ของคา่ ธรรมเนียม3.3 ผลตอบแทนจากการลงทุนในหลกั ทรัพย์ หุ้นสามญั เงินปันผลต่อหุน้ = เงินปันผลท้งั หมด   เงินปันผลท้งั หมดของหุน้ บุริมสิทธิ จาํ นวณหุน้ สามญั หุ้นบุริมสิทธิ เงินปันผลต่อหุน้ = อตั ราเงินปันผล × มลู ค่าหุน้ หน่วยลงทุน เงินปันผลต่อหน่วย = เงินปันผลท้งั หมด จาํ นวนหน่วยลงทุนท้งั หมด หุ้นก้พู นั ธบตั ร ไดด้ อกเบ้ียตามเงื่อนไขเวลา สลากออมทรัพย์ ไดด้ อกเบ้ียเม่ือครบกาํ หนดเวลาและมีสิทธ์ิถกู รางวลั กองทุน ไดร้ ับเงินปันผลและมีมูลค่ากองทุนตามราคาตลาดขณะน้นั4. ตว๋ั เงิน ตัว๋ เงิน เป็นหนงั สือตราสารระบุจาํ นวนหน้ีระหวา่ งเจา้ หน้ีกบั ลกู หน้ี พร้อมกาํ หนดชาํ ระตามตว๋ั เจา้ หน้ีสามารถโอนไหผ้ อู้ ื่นเป็นการชาํ ระหน้ีหรือนาํ ไปขายลดท่ีธนาคารก่อนครบกาํ หนดได้ ตวั๋ เงินมี 3 ประเภท คือตวั๋ แลกเงิน ตว๋ั สญั ญาใชเ้ งิน และเช็ค

1. ต๋ัวแลกเงิน คือ หนงั สือตราสารท่ีบุคคลคนหน่ึง เรียกวา่ ผสู้ ง่ั จ่าย สง่ั บุคคลอีกคนหน่ึง เรียกวา่ ผจู้ ่าย ให้ใชเ้ งินจาํ นวนหน่ึงใหแ้ ก่บุคคลอีกคนหน่ึงหรือใหใ้ ชต้ ามคาํ สง่ั ของบุคคลคนหน่ึง ซ่ึงเรียกวา่ ผรู้ ับเงิน 2. ตว๋ั สัญญาใช้เงนิ คือ หนงั สือตราสารท่ีบุคคลคนหน่ึง เรียกวา่ ผอู้ อกตว๋ั ใหค้ าํ มนั่ สญั ญาวา่ จะใชเ้ งินจาํ นวนหน่ึงใหแ้ ก่บุคคลอีกคนหน่ึงหรือใหใ้ ชต้ ามคาํ สง่ั ของบุคคลอีกคนหน่ึง เรียกวา่ ผรู้ ับเงิน 3. เช็ค คือ หนงั สือตราสารท่ีบุคคลคนหน่ึง เรียกวา่ ผสู้ ง่ั จ่าย สง่ั ธนาคารใหใ้ ชเ้ งินจาํ นวนหน่ึง เม่ือทวงถามใหแ้ ก่บุคคลอีกคนหน่ึงหรือใหใ้ ชต้ ามคาํ สงั่ ของบุคคลอีกคนหน่ึง เรียกวา่ ผรู้ ับเงิน การขายลดตวั๋ เงนิ มี 2 กรณี คือ 1. กรณีตวั๋ ไม่มีดอกเบ้ีย เงินถึงกาํ หนด = เงินหนา้ ตวั๋ 2. กรณีตว๋ั มีดอกเบ้ีย เงินถึงกาํ หนด = เงินหนา้ ตว๋ั + ดอกเบ้ีย การคาํ นวณเงนิ ลด D = Sdn D D = เงินลด (บาท) S = เงินถึงกาํ หนด (บาท) d = อตั ราลด (%) n = ระยะเวลาคิดลด5. ค่าเส่ือมราคา 5.1 ศพั ทท์ ี่เกี่ยวขอ้ งกบั คา่ เสื่อมราคา ค่าเส่ือมราคา หมายถึงการกระจายมลู คา่ ของทรัพยส์ ินท่ีมีการเสื่อมสภาพซ่ึงตดั เป็น ค่าใชจ้ ่ายตามรอบเวลาบญั ชี ต้นทุนของทรัพย์สิน หมายถึง ราคาของสินทรัพยร์ วมคา่ ใชจ้ ่ายในการซ้ือ อายุการใช้งาน หมายถึง ระยะเวลาท่ีคาดวา่ สินทรัพยน์ ้นั จะสามารถใชง้ านได้ มูลค่าซาก หมายถึง ราคาของสินทรัพยเ์ มื่อหมดอายกุ ารใชง้ าน ค่าเสื่อมราคาสะสม หมายถึง ผลรวมของคา่ เสื่อมราคาของสินทรัพยน์ บั จากวนั ท่ีซ้ือ จนถึงวนั ท่ีตอ้ งการทราบผล

ค่าเส่ือมราคาท้งั หมด หมายถึง คา่ เสื่อมราคาสะสมของสินทรัพยน์ บั จากวนั ท่ีซ้ือมาจนถึงวนั ท่ีหมดอายุการใชง้ านคา่ เสื่อมราคาท้งั หมด = ราคาทุนของสินทรัพย์ - ราคาซากมูลค่าตามบัญชี หมายถึง มูลค่าของสินทรัพย์ ณ วนั ที่ตอ้ งการทราบ5.2 การคาํ นวณคา่ เสื่อมราคา ในท่ีน้ีกล่าวถึง 4 วธิ ี คือ1. วิธีเสน้ ตรงค่าเสื่อมราคารายปี = ค่าเสื่อมราคาท้งั หมดคา่ เสื่อมราคารายปี = อายกุ ารใชง้ าน คา่ เสื่อมราคาท้งั หมด x อตั ราค่าเส่ือมอตั ราค่าเสื่อมราคา = 100% อายกุ ารใชง้ าน2. วิธียอดลดลงทวีคูณ คิดเป็น 2 เท่าของวธิ ีเสน้ ตรง ค่าเส่ือมราคาแต่ละปี จะนาํ 2 เท่าของอตั ราค่าเส่ือมราคาโดยวธิ ีเสน้ ตรงคูณกบั มลู คา่ สินทรัพยซ์ ่ึงหกั คา่ เสื่อมราคาแต่ละปี ออกแลว้3. วธิ ีคาํ นวณตามผลผลิตคา่ เสื่อมราคาต่อหน่วย = คา่ เส่ือมราคาท้งั หมดคา่ เส่ือมราคาในช่วงเวลาหน่ึง = จาํ นวนผลผลิตท้งั หมด ค่าเสื่อมราคาต่อหน่วย x จาํ นวนผลผลิต4. วธิ ีผลรวมจาํ นวนปีคา่ เส่ือมราคารายปี = อตั ราส่วนของแต่ละปี x ค่าเสื่อมราคาท้งั หมด6. ดชั นีราคา ดชั นีราคา (Price Index) หมายถึง ตวั เลขท่ีไดจ้ ากอตั ราส่วนของราคาขอ้ มูลเรื่องเดียวกนั ในช่วงเวลาท่ีต่างกนั เพอ่ื เปรียบเทียบการเปล่ียนแปลงของราคาในช่วงราคาดงั กล่าวกบั ปี ฐาน เพอื่ ใหท้ ราบวา่ ณ เวลาท่ีเลือกน้นั ราคามีการเปล่ียนแปลงจากปี ฐานร้อยละเท่าไหร่ ดชั นีราคา แบง่ ได้ 2 ลกั ษณะ คือ 1. ดชั นีราคาไม่ถ่วงน้าํ หนกั แบ่งออกเป็น 3 ชนิด 1.1 ดชั นีราคาอยา่ งง่าย = × 100

1.2 ดชั นีราคาอยา่ งง่ายแบบใชร้ าคารวม = ∑ × 100 ∑ 1.3 ดชั นีราคาอยา่ งง่ายแบบใชค้ า่ เฉล่ียราคาสมั พทั ธ์ = ∑   × 100     2. ดชั นีราคาถ่วงน้าํ หนกั แบ่งออกเป็น 2 ชนิด ไดแ้ ก่ 2.1 ดชั นีราคาถ่วงน้าํ หนกั แบบใชร้ าคารวม มี 2 วธิ ี คือ (1) วิธีของลาสไพเยอเรส = ∑ × 100 ∑ (2) วิธีของพาเช่อ =∑ × 100  ∑ 2.2 ดชั นีราคารวมถ่วงน้าํ หนกั แบบใชค้ ่าเฉลี่ยราคาสมั พทั ธ์ ∑ ∑   × 100 =หรือ =∑ × 100 วธิ ีการของลาสไพเยอเรส นนั่ เอง ∑ ดัชนีราคาผู้บริโภค หรือดัชนีราคาค่าครองชีพ หมายถึง ตวั เลขสถิติที่บอกวา่ ราคาสินคา้ และบริการที่จาํ เป็นในการครองชีพ ซ่ึงแต่ละครอบครัวซ้ือหามาเพ่อื บริโภคเป็นประจาํ สูงข้ึนหรือต่าํ ลงจากปี ที่ใชเ้ ปรียบเทียบ รายไดท้ ่ีแทจ้ ริง = รายไดท้ ี่เป็นตวั เงิน x 100 ดชั นีราคาผบู้ ริโภค

รายไดท้ ี่ปรับใหม่ = รายไดเ้ ดิม   ดชั นีราคาผบู้ ริโภค 100ดชั นีราคาหุ้น คือ เลขดชั นีท่ีแสดงถึงการเปลี่ยนแปลงของราคาหุน้ ในแต่ละวนั ท่ีทาํ การซ้ือขายในลาดหลกั ทรัพยแ์ ห่งประเทศไทย โดยเปรียบเทียบกบั ราคาหุน้ ในวนั ท่ีเปิ ดตลาด (วนั ท่ี 30 เม.ย. 2518)ประโยชน์ของดัชนีราคาทส่ี ําคญั ในวงการธุรกจิ มีดงั นี้1. ใชว้ ดั การเปล่ียนแปลงของราคาสินคา้ หรือบริการ2. ใชป้ รับยอดขายสินคา้ หรือบริการต่างๆ3. ใชป้ ระกอบการวางแผนและตดั สินใจดา้ นธุรกิจ4. ใชห้ ารายไดท้ ี่แทจ้ ริง5. ใชป้ รับปรุงเงินเดือนหรือคา่ จา้ งใหเ้ หมาะสมกบั คา่ ครองชีพ6. ใชเ้ ป็นเครื่องมือช่วยในการกาํ หนดนโยบายทางเศรษฐกิจ7. ใชด้ ชั นีราคาหุน้ คาดการณ์ถึงภาวะเศรษฐกิจของประเทศ