ถามคือสอน

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา โครงการเพาะพันธปุ ญญา EFA ของครูท่ีสัมพันธก บั นักเรียน เรารูจักหัวใจนักปราชญ หรือหลักการเรียน สุ จิ ปุ ลิ กันทุกคน ผมเคยอธิบายวา เมื่อเอา RBL ไปรวม มันจะเปน สุ จิ ปุ ปฏิบัติ ปฏิเวธ ปรยิ ตั ิ ลิ คือหลังจากไดปญญาจากการฟง (สุ หรือสตุ ตมัยปญญา) และคิด(จิ) เพ่อื ถาม(ปุ)แลว RBL เขาไปแทรกเปน ปฏิบัติ ปฏิเวธ ปริยัติ เม่ือสรางความรู แลวจึง ลิ ความรู ชวงที่ RBL เขาแทรกน้ีคือ จินตมัยปญญา ที่นักเรยี นเปน ผูสรา งความรเู อง “ถามคือสอน” ตอนที่ 7 เปนสรุปส่ิงท่ีผมคิดวาเปนกระบวนการ Embedded Formative Assessment (EFA) หรือทักษะการประเมินเพื่อ พัฒนาท่ีฝงตัวอยูในครู ทักษะน้ีคือหลักการ “ถามคือสอน” ท่ีเขียนมาทั้ง 6 ตอนนั่นเอง นกึ ๆ ดูแลว EFA กค็ อื ขยายความของหัวใจนกั ปราชญ คลายๆ กับที่เรามีมุมมอง RBL ตอ สุ จิ ปุ ลิ อยางท่ีกลาวขางตน ผมขออธิบายวา EFA คือ กระบวนการหัวใจนักปราชญท่ีครูกับศิษยมีปฏิสัมพันธล่ืนไหลอยางไร โดยใชรปู ขา งลา งน้ี “ถามคือสอน” : ทักษะประเมินเพอื่ พัฒนาการเรยี นรู 41

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษาđ×öÚÔąöďñąăñìĄ ëċîŢ Ťààą ÖúĂŠ ÜìÖĊę øĂïđðŨîđÿšîìïċ ÙĂČ ÙøĎǰǰĒúąÖøĂïđÿšîðøąÙČĂîÖĆ đøĊ÷î đøĉęöÝćÖÖćøôŦÜ ÿč ×ĂÜîĆÖđøĊ÷îǰ ǰÝćÖîĚĆîÙøĎÝĆéÖøąïüîÖćøĔĀšîĆÖđøĊ÷î Ùĉé Ý ĉ ǰǰĕðëÜċ ëćö ðč ǰǰ đöČęĂîĆÖđøĊ÷îëćö ǰÙøĎêšĂÜÙĉéüŠćìęĊëćöîĚĆîöĊîĆ÷÷ąüŠć ǰîĆÖđøĊ÷îĕöŠøϚùĕøǰ ǰøšĎĂ ą ĕ øǰ ǰ Ăą ĕ ø ìęĊ øšĎñĉ é ǰ đ ðŨ î Ö øą ï üî Öć øǰ “ Ýĉ ëĂ ÷ Ā úĆ Ü ķǰ × ĂÜ ÙøĎ ǰ đóČę Ăøš Ă Üǰ “ĂţĂǰķǰǰđךćĔÝîĆÖđøĊ÷îǰǰǰÝćÖîĆĚîÙøĎêšĂÜÙĉéĂĊÖĀîĔĀšĕéšđðŨîÙĞćëćöǰÙČĂ ÖøąïüîÖćøǰ“Ýĉ đéĉî ĀîšćķǰǰǰÝćÖîĚĆîǰÙøĎÝąöĊǰ“ĂţĂǰķǰǰđðŨîǰ“ëćöÙČĂÿĂîķǰ ×ĂÜêîǰǰĒúšüē÷îÙĞćëćö “ðč” ÖúĆïĕðĔĀšîĆÖđøĊ÷îêĂïǰ “üĉ”ǰĀøČĂüĉÿĆßîć ǰđóĂęČ üîÖúĆïöćÿŠǰĎ “Ý ĉ ëĂ÷ ķǰǰêćöđÿîš ðøąÙĎĔŠ îøĎðǰǰǰ ÙøćüîĚĊđöČęĂôŦÜÙĞćêĂï×ĂÜîĆÖđøĊ÷îǰǰÙøĎÖĘêšĂÜìĞćǰ“Ýĉ ëĂ÷ ĀúĆÜķǰǰđóČęĂ ðøąđöîĉ ÙćĞ êĂïüŠćîĆÖđøĊ÷îĔÖúšøĎšĀøČĂĀúÜìćÜÖĆîĒîŠǰǰǰĒúšüđðúĊę÷îđðŨîǰ“Ýĉ đéĉî Āîćš ķǰǰđóęČĂëćöĔĀöŠǰǰǰǰüÜÝøîÝĚĊ ąüîėėǰǰÝîÖøąìĆęÜîĆÖđøĊ÷îđĀüĊę÷ÜĀúčéĂĂÖÝćÖ üÜÝøđĂÜđöęČĂǰ“ĂţĂøĎĒš úüš ķǰǰÝÜċ ĕðÿĎŠÖćøǰ“úĉķǰǰĔî×ĚĆîÿčéìšć÷×ĂÜĀĆüĔÝîĆÖðøćßâŤǰǰǰǰ ÿüŠ îÙøÖĎ ĘÙüø êĂš Ü ïøĎ èćÖćøǰ“ĂţĂǰķǰĒúąǰ“ĂţĂǰķǰÝĞćîüîöćÖ×ĂÜêîöćđðŨîǰ “ĂţĂøüöķǰǰđóęĂČ ïîĆ ìċÖ “ú”ĉ ĕüšǰïîĆ ìÖċ ×ĂÜÙøĎÖĘÙĂČ üÝĉ Ć÷Ă÷ŠćÜĀîċęÜîîĆę đĂÜ  “éąô×ĊĀýĀì”êĄÔüăîöăďôćìďñĀĊė ñĄåìąÔąöďöõĈ ìöČş

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา đ×öÚÔąöďñąăñìĄ ëîċŢ Ťààą ìĚĆÜǰĂţĂǰǰĒúąǰĂţĂǰǰǰÙČĂÖøąïüîÖćøđÖĉéǰEFA ×ĂÜÙøĎǰǰǰǰĂţĂǰǰđðŨî ÿŠüîðøąđöĉî ĂţĂǰǰÙČĂÿŠüîǰ“ëćöÙČĂÿĂîķǰǰđóČęĂóĆçîćĔĀšîĆÖđøĊ÷îÙĉéđךćÿĎŠ ÙüćöøšĎ đöČęĂÖćøøĂš Üǰ“ĂĂţ ķǰđðîŨ đøęĂČ ÜÿĞćÙâĆ ǰǰÖĘëċÜÙøćüìĊñę öÝąĂíĉïć÷üŠć ĂĂţ ìĚĆÜǰ ǰđÖéĉ ÖïĆ ÙøĕĎ éĂš ÷ćŠ Üĕø ǰ ǰǰĂţĂ×ĂÜÙøÿĎ ĞćÙâĆ öćÖǰ ǰđóøćąëćš ĕöŠöĊǰ“ĂţĂÙøĎķǰǰÖĘÝą ĕööŠ Ċǰ“ĂţĂđéĘÖ” öĆîđøĉęöÝćÖÖćøÿîìîćìĆęüĕð ìęĊĕöŠÝĞćđðŨîêšĂÜđðŨîđøęČĂÜüĉßćÖćøÖĘĕéš ǰǰ ĒêÙŠ øĎêĂš ÜÝïĆ ðøąđéĘîđøöęĉ êšîĔĀšîĆÖđøĊ÷îđךćÿǰĎŠ ÿčǰǰÝĉǰǰĒúąðčǰǰÖŠĂîǰ ǰÝćÖîĆĚîÙøĎÝċÜ ìćĞ ǰFA ÝîîÖĆ đøĊ÷îêĂïǰ üĉ ǰǰéÜĆ ìęĂĊ íïĉ ć÷öćĒúüš đöĂęČ öĊÙćĞ êĂïÝćÖîÖĆ đø÷Ċ îǰǰÙøĎÝąđ×ćš ÿĎŠÖøąïüîÖćøđĂćÙĞćêĂïöćǰcheck ÖĆïÙĞćêĂïìĊę ÙøĎ øšĎĒúšü đîšîüŠćÙøĎêšĂÜìøćïÙĞćêĂïĒúšü ǰ ÖćøđðøĊ÷ïđìĊ÷ïîĊĚ ìĞćĔĀšÙøĎøĎš ĂţĂǰ ìĆîìĊ üŠćîĆÖđøĊ÷îøšĎĀøČĂĕöŠøšĎĂąĕøǰ ĀøČĂđךćĔÝĂąĕøñĉé ǰĔî×èąđéĊ÷üÖîĆ îĚĆî ǰÙøĎÝąđĂćðøąÿïÖćøèŤîĆÖđøĊ÷îöćđðøĊ÷ïđìĊ÷ïÖĆïÙĞćêĂïǰ ÙøĎêšĂÜøšĎðøąÿïÖćøèŤĒúąïøĉïì×ĂÜîĆÖđøĊ÷î ǰǰǰÝćÖîĚĆî ǰđĂćĕðøüöÖĆïÿĉęÜìĊę “éąô×ĊĀýĀì”êĄÔüăîöăďôćìďñĀĊė ñåĄ ìąÔąöďöõĈ ìöČş

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษาđ×öÚÔąöďñąăñĄìëŢîċ Ťààą îĆÖđøĊ÷îøĎšĀøČĂĕöŠøĎšÝîĕéšǰ“ĂţĂǰķǰöćǰ“ðøąéĉþåŤķǰđðŨîÙĞćëćöǰ ðč ǰđóČęĂìĞćĔĀš üÜÝøđéĉîêĂŠ ĕðìîęĊ ÖĆ đøĊ÷î ÙĞćëćöìĊęéĊÙüøĂĉÜïøĉïìîĆÖđøĊ÷îǰǰĀøČĂ×÷ć÷Ùüćöéšü÷ÖćøĂčðöćĂčðöĆ÷ǰǰ đóøćąßüŠ ÷ĔĀšđךćĔÝÜŠć÷ǰǰ îĆÖđøĊ÷îÝąêĂïÖúĆïöćĔîúĆÖþèąÖćøÿîìîćǰǰàęċÜÙøĎêšĂÜêĊÙüćöÝîĂţĂ ĂÖĊ ÙøÜĚĆ ĀîċÜę ǰǰđóČęĂǰ“ðøąéĉþåŤķǰÙĞćëćöĔĀöŠǰǰǰǰÖćøÖøąìĞćàĚĞćėǰđߊîîĚĊöĊđðŜćĀöć÷ đóęĂČ ǰ“êĂš îÙüćöÙéĉ ķǰǰìęĊîĆÖđøĊ÷îĀúÜìćÜ ĂćÝđóøćąđךćĔÝñĉé ǰǰĔĀšÖúĆïđךć ÿŠĎúŠĎìćÜìĊęëĎÖêšĂÜ ÝîîĆÖđøĊ÷îøĎšÝćÖÖćøÙĉé×ĂÜêîđĂÜǰǰöĆîđðŨîÖøąïüîÖćøǰ inductive ǰ ēé÷ÿøčðǰÙĂČ ǰÙøĎêšĂÜ 1. ĒöŠî÷ĞćĔîÙüćöøĎšĀøČĂÙĞćêĂïÿčéìšć÷ǰǰǰđóøćąÖćøðøąéĉþåŤ ÙĞćëćöÝąêšĂÜöĊÿêĉÖĆïÙĞćêĂïÿčéìšć÷ǰǰìĊęêšĂÜÖćøóćîĆÖđøĊ÷îĕð ĔĀšëċÜ 2. öÙĊ üćöÿćöćøëĔîÖćøôÜŦ Ēúąüđĉ ÙøćąĀŤÙĞćêĂï×ĂÜîĆÖđøĊ÷îǰǰđóČęĂ øšüĎ ćŠ îÖĆ đøĊ÷îĂ÷êŠĎ øÜĕĀî×ĂÜđÿšîìćÜÖćøÙĉéĕðÿÙŠĎ üćöøĎš 3. öĊÙüćöÖüšćÜĔîðøąÿïÖćøèŤĒúąđøęČĂÜøćüõć÷îĂÖǰđóęČĂĔßš ĂĂÖĒïïÙćĞ ëćöìĊęÖøąêšîč ĔĀÙš ĉéǰǰđߊîǰÖćøĂčðöćĂčðöĆ÷ñŠćîïøĉïìǰǰ ĔĀšîĆÖđøĊ÷îÞčÖĔÝÙĉéĕéšÜŠć÷ǰǰĒúąđךćÿŠĎÙĞćêĂïìĊęÙøĎêĆĚÜđðŜćĕüšĒúšüǰǰ ÝîĂčìćîǰ“ĂĂţ ǰøĒĎš úüš ”  “éąô×ĊĀýĀì”êÔĄ üăîöăďôćìďñĀĊė ñĄåìąÔąöďöõĈ ìöČş

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา โครงการเพาะพันธปุ ญ ญา กระบวนการน้ีจึงเหมือนจูงสมองนักเรียนขึ้นบันไดจากการถามใหคิด เช่ือมโยง อีกนัยหน่ึง คือ ครูทํา backward design ของคําถาม แลว ตอ นใหผ ูเ รยี นคิด forward ผมเช่ือวาเปนวิธีท่ีเรียนแบบกลุมได ลงทุนนอย เนนปฏิบัติการคิดจน ไดทักษะคดิ แตที่สําคัญ คือ ครูตองคิดเปน คิดไว จึงจะทํา “ถามคือสอน” ได เพราะเวลาระหวางฟงคําตอบนักเรียนกับการต้ังคําถามใหม(ท่ียกระดับเขาใกล เปาหมาย)ตองเกดิ ในเสย้ี ววนิ าทเี ทา น้ัน การสนทนาจึงจะลื่นไหลเปนธรรมชาติ ไมสะดดุ และเกดิ ผลเปน การเรยี นรแู บบไมร ตู วั ของผเู รยี น Diagram เหลาน้ีผมพยายาม “แคะ” ออกมาจากส่ิงท่ีคิดวาเปน EFA process flow ของผูเปน coach เพื่อใหพ่ีเล้ียงเขาใจ และ visualize concept ได เม่ือเขาใจแลว (อยาเชื่อวาถูกสมบูรณ) ลองเอาไปเปรียบเทียบ กบั การคิดต้ังคําถามของเราดูวา เขา รอ งเขา รอยกบั diagram น้ีไหม ผมเรยี กวา เปนกระบวนการถอดความคิด หรือทํา KM กับความคิดของ เรา ฝกบอ ยๆ จะเปนประโยชนม าก “ถามคือสอน” : ทกั ษะประเมินเพอื่ พัฒนาการเรยี นรู 45

M;S*LR7Vi$สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา _=;OTIZ:$O$TEETD +Wh_'EYgO*<V;6IDMEYO¼

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา โครงการเพาะพนั ธปุ ญ ญา การยกระดับความเหน็ เปน คาํ ถาม เมื่อวานนี้ (8 มีนาคม) ผมทํา workshop กับนักวิจัยใหมชุดโครงการ ยางพาราใหเ ขา ใจคําวา ชดุ โครงการและการเขียน proposal แบบบูรณาการชุด โครงการวิจัย ผมใชกระบวนการ “ถามคือสอน” จึงนํามาเลาใหทราบ เผ่อื เอาไปประยุกตใชกับครู เริ่มตนดวยผมใหความรูหลักๆ ของการทําวิจัยเปนชุดโครงการ ใหนักวิจัยทราบมุมมองของ สกว. และกระบวนการจัดการที่ผานผูเกี่ยวของ ตางๆ วา มกี ระบวนการตัดสนิ ใจ(พิจารณา)อยางไร เพราะเช่ือวา เม่ือเขาทราบ กระบวนการคิดท่ีผูเก่ียวของใชพิจารณา proposal แลว นักวิจัยใหมนาจะ เขียน proposal ไดงาย ทั้งน้ีเพราะการเขียน proposal มีหลักสําคัญแบบ กําปน ทุบดินวา “เขยี นใหเขาเชือ่ วา เขาควรจา ยสตางคใหเ รา” ความสําคญั อยูท่ี “เช่อื วา” ทีต่ อ งใชก ระบวนการอธบิ ายเหตผุ ลเขาไปโนม นา วความคิดของ สกว. และกรรมการผูทรงคุณวุฒิ นักวิจัยจึงตองเขียนแบบ “รูเขา(คิดอยางไร) รูเรา (เขยี นอยา งไร)” และรวู า “อะไรเปนเหตุ อะไรเปนผล” จากน้ัน ผมแบงนกั วจิ ยั ออกเปน 9 กลุม ใช proposal ที่ถูกปฏิเสธมา เปนเร่ืองราวการเรียนรู 3 เรื่อง (มี 3 กลุมทําเร่ืองเดียวกัน) ใหเวลา 1 ชั่วโมง “ถามคือสอน” : ทกั ษะประเมินเพอื่ พฒั นาการเรยี นรู 47

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษาđ×öÚÔąöďñąăñìĄ ëċŢîàŤ àą ĂŠćîǰproposalǰ ĒúšüÿööčêĉêîđĂÜđðŨîñšĎìøÜÙčèüčçĉĄǰǰǰĔßšÖćøǰ“øĎšđ×ćǰøĎšđøćǰǰ øđšĎ ĀêčǰǰøšĎñúķǰǰìĊęñöĂíĉïć÷Ĕîǰsession ĒøÖöćĀćðøąđéĘîìęĊîŠćÝąđðŨîđĀêčĔĀšëĎÖ ðäĉđÿíǰǰǰĒúšüđðúęĊ÷îđðŨîÙĞćëćöǰ ëćöîĆÖüĉÝĆ÷đÝšć×ĂÜǰproposalǰĔĀšđøĊ÷îøšĎÝćÖ ëćö öĊĀúć÷ÖúčŠöĔĀšÙüćöÙĉéđĀîĘ ×ĂìĞćÙüćöđךćĔÝĔĀšëĎÖêšĂÜÖŠĂîĂŠćîêŠĂüŠć ǰǰ ñöĔĀêš ĚÜĆ ÙćĞ ëćöǰǰĕöŠĔߊĔĀšÙüćöđĀĘî ǰ ǰñöÝċÜêøąĀîĆÖüŠćÙîÿŠüîöćÖöĊüĉââćè ÖćøĔĀšÙüćöđĀĘîĕöĔŠ ߊǰ“êĆĚÜÙĞćëćöÝćÖÙüćöđĀîĘ ” êøÜîĊĚ×ĂìĞćÙüćöđךćĔÝĂĊÖÙøĚĆÜüŠćǰǰ“êĚĆÜÙĞćëćöķǰÖĆïÖćøǰ“ĔĀšÙüćöđĀĘî đðŨîÙĞćëćöķǰêŠćÜÖĆîǰǰĒúąĕéšÙĞćëćöêŠćÜÖĆîöćÖǰ øą÷ąĀúĆÜîĊĚǰǰëšćöĊđüúćǰñöÝą ĔĀšÙüćöđĀĘîēé÷ëćöǰǰĂ÷ŠćÜìĊęđúŠćöćĒúšüĔîêĂîÜćîüĉÝĆ÷éĆßîĊðśćßć÷đúî ĒêŠÖćøìĞćĂ÷ŠćÜîĚĊêšĂÜøąüĆÜĂ÷ŠćĔĀšÖúć÷đðŨîÖćøëćöđóęČĂêøüÝÿĂïÙüćöøĎš×ĂÜ îĆÖüĉÝĆ÷ǰǰĒïïëćöîĆÖýċÖþćêĂîÿĂïǰproposal ǰǰǰöĉÞąîĚĆîǰǰÝąđÖĉéÖćøǰ“êĆĚÜ ðŜĂöķǰǰĒúąïøø÷ćÖćýÖćøđøĊ÷îøšĎðŗéìĆîìĊ ǰǰ ǰñöóïüŠćÖćøđðúęĊ÷îÙüćöđĀĘî đðŨîÙĞćëćöđðŨîđøęČĂÜ÷ćÖÿĞćĀøĆïĀúć÷Ùî ǰ ǰĂ÷ŠćÜĕøÖĘêćöǰǰÙøĆĚÜîĚĊñöóïüĉíĊÝĆé ÖøąïüîÖćøǰworkshop ĒïïĔĀöŠǰǰđóęĂČ ĔĀšÙîđךćĔÝÖćøđ×÷Ċ îǰproposal ðÖêĉÖćøĔĀšÙüćöđĀĘîǰ comment đÖĉéÝćÖÿÜÿĆ÷üŠć “ĕöŠîŠćđðŨîĂ÷ŠćÜìĊę îÖĆ üĉÝĆ÷đÿîĂķǰ ĀøČĂǰ“îŠćÝąìĞć ïćÜĂ÷ŠćÜ ǰĕééš ÖĊ üćŠ ìîęĊ ĆÖüÝĉ ÷Ć đÿîĂ”ǰÝċÜĔĀšÙüćö ÙĉéđĀĘîĀøČĂךĂĒîąîĞćǰǰ ĀćÖîĆÖüĉÝĆ÷đĀĘîéšü÷ǰǰÖĘÝąđĂćĕðĔßšðøąē÷ßîŤǰ ĀćÖĕöŠđĀĘîéšü÷ÖĘĂíĉïć÷ÖúĆïǰ Āúć÷ÙîđךćĔÝñĉéüŠćǰcomment proposal ÙČĂÙĞćÿęĆÜĔĀšĒÖšĕ× ǰÖćøóĉÝćøèćǰproposal ÝċÜđðŨîÖćøđøĊ÷îøšĎĒïï 2-wayǰîęĊđðŨîðøąđéĘîÿĞćÙĆâ×ĂÜÖøąïüî review ĒïïđĀĘîĀîšćÖĆî ĕöŠĔßǰŠ review ĒĀÜš ÖĂŠ îóĆÖìćîĂćĀćøđìĊ÷ę ÜǰǰñöĔĀĒš êŠúąÖúŠčöĕéšÙĞćëćöǰ1ǰÙĞćëćöǰ ÙĞćëćöìĊę ĒðúÜöćÝćÖÙüćöđĀĘî) êĂîïćŠ ÷öĊđüúćǰ10 îćìĊĔĀìš čÖÖúöŠč ĂćŠ îĂĊÖǰ2 proposal ìĕĊę öŠĕéšđðîŨ Üćî ×ĂÜÖúŠčöêî ǰǰǰĒúšüđøĉęöÖøąïüîÖćøǰ ēé÷ñöóĉöóŤÙĞćëćöÝćÖǰ3 ÖúčŠöĒøÖǰ  “éąô×ĊĀýĀì”êĄÔüăîöăďôćìďñĀĊė ñåĄ ìąÔąöďöõĈ ìöşČ

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา đ×öÚÔąöďñąăñìĄ ëîŢċ Ťààą (proposal ìĊǰę 1 ǰĔÿǰŠ PowerPoint ĔĀìš Öč ÙîéĎïîÝĂǰǰǰÝćÖîĚĆîĔĀšǰ6 ÖúŠčöìęĊđĀúČĂ ĀćøČĂĔîÖúčŠöüŠćÙĞćëćöĔéïîÝĂđðŨîÙĞćëćöĀúĆÖìęĊìĞćĔĀšǰproposal ëĎÖðäĉđÿí đöČęĂĕéšĒúšüñöÖĘëćöđÝšć×ĂÜÙĞćëćöìęĊĕéšøĆïÖćøǰvote îĚĆîǰǰüŠćĂąĕøìĞćĔĀǰš “đĂąĔÝķǰÝîđÖĉéÙĞćëćöîĊĚǰǰǰđóČęĂđĂćöćøŠüöÖĆîüĉđÙøćąĀŤüŠćÖćøđĂąĔÝîĆĚîǰĔßš ÙüćöøšĔĎ éìęĊøĆïÝćÖÖćøĂïøöǰ êĂîđßšć ǰöćðøą÷čÖêŤÝîÙĉéĕéšǰđóęČĂĂíĉïć÷üŠćđ×ć ÙĉéĔîĀöüÖ×ĂÜĒĀúŠÜìčîĀøČĂñĎšìøÜÙčèüčçĉĀøČĂĕöŠǰÙĉéĒïïǰ“øšĎđ×ćǰøšĎđøćǰǰøĎšđĀêčǰǰ øšĎñúķǰĀøČĂĕöŠǰǰǰĀúĆÜÝïǰproposal ĒøÖĒúšüÖĘđøęĉöĂ÷ŠćÜđéĉöÖĆïǰproposal ìęĊǰ2 Ēúą3 Proposal ìęĊǰ3 îĚĊöĊóĉđýþêøÜìęĊñööĊđÞú÷ĔĀšǰǰǰǰÙĞćđÞú÷ÙČĂÝéĀöć÷ìęǰĊ ÿÖüǰêĂïîĆÖüĉÝĆ÷ĔîðøąđéĘîêŠćÜė (comment) ǰìĊę×ĂĔĀšîĆÖüĉÝĆ÷óĉÝćøèć ðøïĆ ðøčÜǰproposal ǰǰ đéĉöìñĊ öÖąüŠćÝąđĂćǰcomment ĔîÝéĀöć÷öćĂíĉïć÷ üŠćéšü÷öčööĂÜĒúąÙüćöÙĉéĂąĕøǰǰìęĊìĞćĔĀšñšĎìøÜĄǰđ×ćöĊÙüćöÙĉéđĀĘîĂ÷ŠćÜîĚĆîǰǰǰ ĒúąĀćÖÝąđðú÷Ċę îǰcomment ×ĂÜñìšĎ øÜĄǰöćđðîŨ ÙĞćëćöđóČĂę ĔĀîš ĆÖüĉÝĆ÷đÖéĉ Öćø đø÷Ċ îøéĎš šü÷êîđĂÜÝćÖÖćøëĎÖêšĂîÙüćöÙĉéǰǰđøćÝąöĊ×ĚĆîêĂîÖćøëćöđóęČĂìĞćǰFA Ă÷ŠćÜĕøǰǰ ĒêÖŠ ĘĕööŠ đĊ üúćóĂ ñöÙĉéüŠćÖćøìĞćĂ÷ŠćÜìęĊđ×Ċ÷îêĂîìšć÷îĚĊ÷ćÖöćÖǰǰǰêšĂÜÖćøđüúćđóęČĂ ÖćøóĎéÙč÷ĒúÖđðúĊę÷îÖĆîöćÖìĊđéĊ÷ü ǰǰìęĊđ×Ċ÷îđúŠćöćîĚĊđðŨîǰ“ĀúĆÖÖćø” ÝĆéÖøąïüîÖćøìĊęđøćîŠćÝąđĂćöćðøą÷čÖêŤĔĀšÙøĎÿøšćÜÖćøđøĊ÷îøĎšÖĆîđĂÜĕéš ĔîðŘĀîćš ĒðúüŠćñöÖĞćúĆÜđĂćǰproposal ìĊęÙøĎđ×Ċ÷îîĆęîĒĀúąǰöćÿøšćÜ ÖøąïüîÖćøđøĊ÷îøĎšĔĀšÙøĎđךćĔÝÖøąïüîÖćøÙĉéĂĂÖĒïïǰRBL ×ĂÜêî ñöđßČęĂüŠć Ýą ìĞ ćĔĀšÙøĎđךćĔÝÜŠ ć÷×Ěċî Ýć ÖÖć øđĂć ÿĉę ÜìĊęê î ìĞć öćì ï ì üî éšü÷ ÖøąïüîÖćøÖúöŠč ǰ ǰǰĒêđŠ øćêĂš ÜúÜìîč ìĞćÖøąïüîÖćøǰreview ĒïïđĀĘîĀîšćÖĆîǰǰǰ ĔĀšìčÖÙîĕéšöĊÿŠüîøŠüöǰshare ÙüćöÙĉéÖĆîǰǰǰóĊęđúĊĚ÷ÜĂćÝàšĂööČĂÖŠĂîÖĆïǰ proposal îÖĆ ýÖċ þć×ĂÜêî “éąô×ĊĀýĀì”êĄÔüăîöăďôćìďñĀĊė ñĄåìąÔąöďöõĈ ìöČş

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษาđ×öÚÔąöďñąăñìĄ ëŢîċ Ťààą ĀúĆÜÝïǰworkshop ǰöĊîĆÖüĉÝĆ÷ìŠćîĀîċęÜêĉéêŠĂđÝšćĀîšćìęĊ×Ăǰproposal ÙČîǰǰđóøćąÝąđĂćĕðđ×Ċ÷îĔĀöŠǰǰǰǰĂǰüøćõøèŤǰ ñšĎðøąÿćîÜćîßčéēÙøÜÖćø ÷ćÜóćøć ǰïĂÖñöÿĚĆîėǰüćŠ ǰ“ĒÿéÜüćŠ ÿćĞ đøÝĘ Ēúšü” üĆîîĊĚǰ 9 öĊîćÙö ǰñööćúĞćðćÜđóČęĂìĞćǰworkshop ĔĀšĂćÝćø÷ŤÙèąÙøč ýćÿêøøŤ ĎšÝÖĆ ǰRBL ǰĒúąĀćìćÜđĂćĕðĔßšÖïĆ îÖĆ ýÖċ þćòřÖÿĂîðŘǰ5 đßšćîĊĚÙîìĊęñŠćîéŠćîǰX-Ray ìĊęÿčüøøèõĎöĉêŠĂÝćÖñöëĎÖ÷ċéĀîĆÜÿêěĉÖ ñöÝċÜđðø÷üŠćǰ “ĀîĆÜÿêěÖĉ đðîŨ Ăćüíč ÖĂŠ Öćøøšć÷ÝĊđĚ ÙøĂęČ Üïĉîéšü÷ĀøČĂ ” “öĆîđðŨîĂćüčíĔßšìĞćøšć÷ÙîĂęČîĕéšķǰǰđÝšćĀîšćìĊęêĂïǰǰǰđÝšć×ĂÜÙÜđÿĊ÷éć÷ ÜŠćöìęĊÿü÷ÜćöǰÝċÜêŠĂøĂÜ×ĂëĂé÷ćÜĂĂÖ ǰ×ĂđĂćđÞóćąÜŠćöđךćĕð ĒêđŠ ÝšćĀîšćìĕęĊ ö÷Š ĂöǰǰǰñöÿÜÿĆ÷ÝċÜëćöüćŠ “öĆîĕöŠöĊ÷ćÜǰǰöĆîÖĕĘ öŠđðŨîĂćüčíĕöĔŠ ßĀŠ øČĂ ” “ĒêÙŠ čèĂćÝĕðĀć÷ćÜïîđÙøČęĂÜöćñĎÖĕéšķǰǰǰđĂĂÝøĉÜÿĉîąǰǰñöÙĉéĔîĔÝüŠć ñöÙéĉ ĕöŠìîĆ đ×ćǰǰĒúüš ÷ĆÜìąúęċÜĕöŠđךćđøČĂę ÜĕðêÜĆĚ ÙćĞ ëćöĂÖĊ “ëćš Ă÷ćŠ ÜîîĆĚ ǰǰ×ĂđĂćĒêŠ÷ćÜĕéšĕĀö ķǰǰđÝšć×ĂÜëćö “ĕöĕŠ éǰš ǰÙčèĂćÝĕðĀćÜŠćöïîđÙøęČĂÜ” “ëšćĂ÷ŠćÜîĚĆîǰÙîøšć÷ÖĘîŠćÝąĕðĀćìĆĚÜ÷ćÜĒúąÜŠćöïîđÙøČęĂÜöćìĞć ĀîĆÜÿêĉěÖĕéšđĀöČĂîÖĆîķǰǰǰđðúŠćĀøĂÖñöĕöŠĕéšóĎéĔĀšđðŨîÖćøêŠĂúšĂêŠĂđëĊ÷Ü ĒÙŠîċÖĔîĔÝüŠćđ×ćÙĉéĕéšĒðúÖéĊǰǰǰǰëšćÙĉéĂ÷ŠćÜîĊĚǰǰñšĎēé÷ÿćøÙüøĒÿéÜïĆêøÖćø ðøąÖĂïĂćßóĊ ǰǰǰĒúąîĆÖöü÷×ċîĚ đÙøĂČę ÜïĉîîćŠ ÝąëĎÖöĆéöĂČ éüš ÷ǰǰđóøćąĀöéĆ ÖđĘ ðŨî Ăćüíč ĕéšǰǰìĞćĔĀšÙîÿúïĕéÜš ćŠ ÷ÖüŠćĀîĆÜÿêÖĉě àąĂÖĊ öĊĂąĕøĒðúÖėǰöćÖöć÷ĀćÖđøćÙĉéĔîÿęĉÜìęĊđĀĘîìęĊôŦÜǰÝîïĆéîĚĊñö÷ĆÜĀć đĀêčñúĕöŠĕéšüŠćìĞćĕöêšĂÜđĂćĀúĂé÷ćÿĊôŦîĔÿŠëčÜóúćÿêĉÖÖŠĂîǰX-Ray éšü÷ ĕöêŠ Ăš ÜĔÿëŠ čÜĕöĕŠ éšĀøĂČ  “éąô×ĊĀýĀì”êÔĄ üăîöăďôćìďñĀĊė ñĄåìąÔąöďöõĈ ìöşČ

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา đ×öÚÔąöďñąăñìĄ ëîċŢ Ťààą ÿöĆ÷ìęĊđðŗéÿîćöïĉîÿčüøøèõĎöĉĔĀöŠėǰǰđ×ćđךöÜüéÖĆïÖćøĔÿŠëčÜóúćÿêĉÖ öćÖǰǰǰǰñöđÙ÷ëćöüŠćöĆîĕöŠđĀĘîߊü÷Ăąĕøđú÷ǰǰđðúČĂÜ×ĂÜđðúŠćėǰǰǰĒêŠđ×ćêĂï ÖúïĆ üŠć “ĕöĕŠ éš ǰ÷ÜĆ Ă÷øĎŠ ą÷ąêøüÝÿĂïǰǰđéĊĜ÷üòøĆęÜöćđĀĘîđךćǰǰøąïïøĆÖþćÙüćö ðúĂéõĆ÷ĕöñŠ ćŠ îÖćøøïĆ øĂÜķǰǰđ×ćĕöŠĕéĀš öć÷ëċÜñēĎš é÷ÿćøòøĆÜę ĀøĂÖÙøĆï êŠĂöćĂĊÖĕöŠîćîìčÖÙîĕöŠêšĂÜìĞćóĉíĊÖøøöđĂćĀúĂé÷ćÿĊôŦîĔÿŠëčÜĂĊÖǰǰ đóøćąĀöéøą÷ąđìýÖćúǰ“òøÜęĆ đòŜćéĎđóČęĂǰaccreditķǰĒúšü ìĞćĔĀšîċÖëċÜđìýÖćúǰ ÿöýǰđךćðøąđöĉîîąÙøĆï ǰǰǰ ñöđøĊ÷ÖüŠćđøćöĊüĆçîíøøöìĞćêćöđìýÖćúǰǰÝċÜöĊ øèøÜÙŤđÞóćąüĆîǰđߊîǰđĀúšćÖĆïÖćøđךćóøøþćǰǰđĂéÿŤÖĆïüĆîđĂéÿŤēúÖǰĄúĄǰǰǰǰ ĒðúĂÖĊ ìĊÙĂČ Öćø×ćéüĉîĆ÷îĆîę đĂÜ đöĂęČ đßćš îĚñĊ öēéîĔĀšðäïĉ êĆ óĉ íĉ ĊÖøøöÝĆïĀúĂé÷ćÿĊôŦîĔÿŠëÜč óúćÿêĉÖĂĊÖÙøĆĚÜǰǰǰǰ ìîĊę ŠćĒðúÖÙĂČ ǰǰđ×ćÝĆéÖćøđĂćĀúĂé÷ćÿĊôîŦ ĔÿëŠ Üč óúćÿêĉÖĔĀšĀúĆÜÝćÖñŠćîđÙøęČĂÜǰ X-Ray Ēúüš ǰǰǰĔÿđŠ ÿøĘÝĒúüš ĔĀšñćŠ îĕðĕéšđú÷ǰǰǰìćĞ ĔĀñš öĒðúÙüćöüŠćǰǰëčÜóúćÿêĉÖ ÙĂČ Ăðč ÖøèŤìęĔĊ ßšúïĂĞćîćÝìĞćúć÷úšćÜÿćøđÙöĊðøąÖĂïøąđïĉéĕéš!! ǰ îęĊĀćÖǰ“îć÷ òøÜĆę ķǰÖĞćúĆÜǰmonitor ñŠćîÖúĂš ÜǰCCTVǰĂ÷ŠĎǰǰĒÖÙÜđĂćđìÙîĉÙðúéßîüîøąđïĉé îĊĚĕðÝéÿĉìíĉïêĆ øĒîŠđú÷ đßšćîĊĚöđĊ øęČĂÜĒðúÖïîđÙøČĂę Üïîĉ ĔĀš×ïÙĉéĂĊÖ đÙøęČĂÜïĉîĕðúĞćðćÜđöČęĂđßšćöĊñšĎēé÷ÿćøǰ15 Ùî ǰǰđÙøęČĂÜǰATR 72 öĊìĊęîĆęÜǰ 7ǰìĊîę ęÜĆ ǰ 18 Ēëüėǰúąǰ4 ìęĒĊ ïŠÜđðŨîǰ2 àÖĊ öìĊ ćÜđéĉîêøÜÖúćÜ ǰǰǰǰñöîċÖüŠćĕéšîęĆÜ Ùüïǰ2 đÖšćĂĊĚǰ Āöć÷ÙüćöüŠćĔßšđÖšćĂĊĚךćÜėǰüćÜÙĂöóĉüđêĂøŤĕéš ǰǰǰĒêŠÖĘêšĂÜîĆęÜÙŠĎ ÖĆïñšĎēé÷ÿćøÙîĂęČîǰǰđóøćąñšĎēé÷ÿćøìčÖÙîëĎÖÝĆéĔĀšîęĆÜàĊÖàšć÷ĀöéǰǰǰǰñöîęĆÜ ĀúÜĆ ÿčéǰǰÝċÜöēĊ ĂÖćÿđĀĘîðøćÖäÖćøèŤîĚĊǰǰǰîĊÙę ČĂđøĂČę ÜîćŠ ĒðúÖĔÝÿćĞ ĀøïĆ ñö ñöđÙ÷øĎüš Šćÿć÷Öćøïîĉ ÝąÖøąÝć÷îĞĚćĀîĆÖïøøìčÖđóČęĂÖćøìøÜêĆüǰ đóøćą ĀúĆÜÝćÖïĆêøìĂÜĀöéĂć÷čĒúšüǰǰÖćøïĉîĕì÷öĆÖÿŠÜñöĕðîęĆÜךćÜĀúĆÜǰǰĀüĆÜĔßš ðøąē÷ßîŤÝćÖîĞĚćĀîĆÖñöëŠüÜîĞĚćĀîĆÖǰcargo ìęĊǰload éšćîĀîšć ǰñöÝċÜ êĚĆÜÿööêĉåćîüŠćđÙøČęĂÜ÷ĊęĀšĂîĚĊÿøšćÜöćĀîĆÖ×üćÖøąöĆÜǰǰǰĒêŠÞčÖĔÝÙĉéüŠćĕöŠîŠćĔßǰŠ ǰ “éąô×ĊĀýĀì”êĄÔüăîöăďôćìďñĀĊė ñĄåìąÔąöďöõĈ ìöČş

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา โครงการเพาะพันธปุ ญ ญา คงไมมีบริษัทไหนไรความสามารถสรางเคร่ืองบินท่ีนํ้าหนักไมสมดุล เพราะถา คนเต็มลํามันก็ไมสมดุลอยูดีนั่นแหละ ท่ีสําคัญคือคงไมมีสายการบินไหนซื้อ เครอ่ื งเพอื่ รับผโู ดยสารไมเ ต็มลาํ แลวอาศัยน้ําหนักผโู ดยสารถวงใหสมดุล (ATR 72 เปนเคร่ืองใบพัด load สัมภาระดานหนา เห็นๆ อยูวากองสัมภาระก็อยู ดา นซา ย จะวา กระจายนํ้าหนักถว งดลุ กับสัมภาระกไ็ มใช) ระหวางเครื่อง taxi อยูน้ัน ผมก็คิดออกวาเปนเหตุผลใด ผมควา กลองมาถายรูปการน่ังของผูโดยสาร เพื่อเอามาเปนปริศนาทํา workshop “ถามคือสอน” เมื่อเคร่ืองบินขึ้นทองฟา เหตุผลที่ผม “คิดวาใช” ก็เริ่ม ปรากฏ ผมจึงถายภาพอกี ครัง้ หน่งึ ไวเ ปน หลักฐาน วันนี้ผมเอาเร่ืองน้ีมาเลาใหอาจารยครุศาสตร มรภ. ลําปาง ทราบ เพื่อใหหาคําตอบเอาเอง และเม่ือทราบคําตอบแลวขอใหใชเร่ืองนี้เอาไปหัด ออกแบบ “ถามคอื สอน” ผมจะไมเ ฉลยใหเ ร่อื งนี้เสียศักยภาพ “ถามคือสอน” แตอยากใหพี่เล้ียง คิดเอาเอง รูคําตอบแลวลองเอาขอมูลน้ีไปสรางกระบวนการ RBL ท่ีเปน “ถามคอื สอน” กันเอง รปู ซา ยถายขณะเครือ่ ง taxi บนทางวิ่ง รปู ขวาถายเมอ่ื เคร่อื งทองฟาแลว 52 “ถามคือสอน” : ทกั ษะประเมินเพอ่ื พัฒนาการเรยี นรู

สงวนลขิ สิทธ์อิ นญุ าตเผยแพรเ่ พื่อการศกึ ษา

สงวนลขิ สิทธ์อิ นญุ าตเผยแพรเ่ พื่อการศกึ ษาClass = =;a7¼

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา โครงการเพาะพนั ธปุ ญญา เม่ือถามใหคิด ถามนน้ั คือสอน (คนตอบ) ที่ผานมานั้นเวลาเราพูดเร่ืองวิจัยแบบเหตุผลนิยม (rationalism) และ นิรนัย (deductive reasoning) คนมักจะนึกถึงการทดลองทางวิทยาศาสตร ซ่ึงก็ไมผิดท่ีนึกเชนน้ัน นิรนัยแบบเหตุผลนิยมตรงกับจริตของการทดลองทาง วิทยาศาสตรมากท่ีสุด แตผมคาดไวแลววาสักวันหน่ึงผมตองหาคําอธิบาย RBL กบั วิชาภาษาไทยหรือภาษาองั กฤษ และวันนั้นก็มาถึงเม่ือวันที่ 9 มีนาคม ผมมีเสวนากับคณะอาจารย ครุศาสตร มรภ. ลําปาง ประมาณ 50 คน คณบดีทานสนใจที่จะพัฒนาการ ฝกสอนของนักศึกษาป 5 ดวยการสอนแบบ RBL ดวยบังเอิญท่ีคณะครุศาสตร พึ่งการสอนวิทยาศาสตรจากคณะอ่ืน จึงเหลือเพียงสาขาภาษาไทยและ ภาษาอังกฤษเทานัน้ ท่ีรับผิดชอบเอง การขบั เคลอื่ น RBL จึงตอ งทํากับ 2 สาขานี้ ผูเขารวมมองไมออกวาการสอนสาระวิชาภาษาจะทําเปน RBL ได อยางไร ผมใชเวลาอธิบายหลายคําถามเปนเวลานาน แตนาเสียดายที่ไมได บนั ทกึ เสียงไว ผมมักจะเสียดายความคิดจากการตอบกระทูสดเสมอ เพราะรู ดีวาถาใหพูดอีกจะพูดไมเหมือนเดิม และท่ีสําคัญคือ พูดไมกระจาง เหมือนเดิม ผมเขาใจวาการตอบสดหลังจากอธิบาย RBL เพาะพันธุปญญา “ถามคือสอน” : ทกั ษะประเมินเพอื่ พฒั นาการเรยี นรู 55

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษาđ×öÚÔąöďñąăñĄìëŢċîŤààą 2 ßęĆüēöÜǰǰöĆîðúčÖđøšćÙüćöÙĉéĔĀšÿčÖÜĂöǰđĀöČĂîĕÖðŚîìĊęÜšćÜóøšĂöóŠîÖøąÿčîǰǰǰ Ù ü ć ö Ùĉ é Ýċ Ü ðŗū Ü đ ðŨ î ÙĞ ć ê Ăï óčŠ Ü đ ך ć đðŜ ć ǰ ǰ ÿ ć ö ć ø ëó øęĞ ć ó øø è î ć Ăíĉ ï ć ÷ Ē ï ï ßÖĆ ĒöŠîĞćĚ ìĆĚÜǰǰĕéšǰéšü÷ÙüćöđÿĊ÷éć÷ĒúąÙĉéüŠćîŠćÝąđðŨîðøąē÷ßîŤÖĆïóęĊđúĚĊ÷ÜĔßš Ăíĉïć÷ÖĆïÙøÿĎ ćøąõćþćǰǰǰñöÝċÜïîĆ ìċÖĕüÖš ĂŠ îìĊęđüúćÝąñćŠ îĕðÝîúöČ Āöé đøČęĂÜîĚĊÝċÜïĆîìċÖ×èąøĂđÙøČęĂÜïĉîìęĊÿîćöïĉîđßĊ÷ÜĔĀöŠǰǰǰđĀîęČĂ÷ÝćÖÖćø đéĉîìćÜĀîšćøĂš îǰǰÝċÜĂćÝđÖïĘ ÙüćöÙĉéĕéĕš öŠđêĘöìĊǰę ǰĒêÖŠ ĘéÖĊ üŠćîęĆÜđÞ÷ė ÙćĞ ëćöĒøÖÝćÖĂćÝćø÷ŤÙøýč ćÿêøǰŤ ǰÙĂČ ǰ “îÖĆ đø÷Ċ îǰ øüöìÜĚĆ îÖĆ ýÖċ þć ǰĕöŠöĊîĉÿĆ÷Ă÷ćÖÙéĉ ǰïĂÖĔĀšÙĉéÖĘîĆÜę đÞ÷ǰĕöŠÙĉéǰǰ ÝąìĞćĂ÷ŠćÜĕø ” ÙćĞ êĂï×ĂÜñöÙČĂǰ“Ùéĉ ĒúšüĕöŠÿîčÖǰǰđÙø÷Ċ éǰǰÖĘĕöŠÙĉéǰĀîšćìęĊÙøĎÙČĂĔĀšÿîčÖ ÖïĆ ÖćøÙĉéķǰǰ ĒðúüŠ ćêšĂÜöĊÖćøÝĆéïøø÷ćÖćýÿęĉ ÜĒüé úšĂö ðøą ÖĂï ǰ êšĂÜ ĕéšøĆ ïÖć ø ÖøąêščîÝćÖĀúć÷ñĆÿÿąǰǰĒúšüöĊÙĞćëćöìęĊìšćìć÷ǰǰǰđðŨîÙĞćëćöìĊęêšĂÜÞčÖÙĉéǰǰ đóøćąđðîŨ đøęČĂÜĔÖúêš üĆ ǰǰǰǰÙüćöìĊęđðŨîđøČĂę ÜĔÖúšêĆüîĊĚÿĞćÙĆâöćÖǰǰđóøćąßŠü÷đøšćĔĀš ÙĉéǰǰǰǰêĆüĂ÷ŠćÜìęĊñöđ×Ċ÷îĕðĒúšüÙČĂǰǰêĂîìĊęëćöđéĘÖüŠćëęĆüÜĂÖđðŨîêšîĀøČĂøćÖǰǰ đóøćąëĆęüÜĂÖđðîŨ đøČĂę ÜĔÖúšêĆüđéĘÖìĊìę ćĞ ñĆéĕì÷đðîŨ đøČęĂÜÖćøÖøąêščîÝćÖĀúć÷ñĆÿÿąîĚĊǰǰđ×ćđøĊ÷ÖüŠćđĂćÿĉęÜúŠĂöćÿîĂÜÙüćö Ă÷ćÖǰǰàċęÜĔßšĕéšßęĆüÙøĚĆÜßĆęüÙøćüǰǰĕöŠ÷ęĆÜ÷ČîǰǰđóøćąĕéšÿöĂ÷ćÖĒúšüÖĘĀć÷Ă÷ćÖǰǰ ĕöŠ÷ĂöÙĉéêŠĂéšü÷êîđĂÜǰǰǰĒêŠÖĘÝĞćđðŨîêšĂÜĔßšđöČęĂêšĂÜÖćøĔĀšǰstart ǰǰĔßšĒúšüÙøĎ êšĂÜøêĎš üĆ üŠćĕö÷Š ÜęĆ ÷Čî ÙøĎêšĂÜêÜĆĚ ÙćĞ ëćöĔĀđš ðŨîǰǰǰĒêŠÖĂŠ îêÜĚĆ ÙćĞ ëćöĕéǰš ǰÙøĎêĂš ÜøĎšÙćĞ êĂïǰǰøšĎÝĆÖÙĉé ëĂ÷ĀúĆÜǰǰĒúąøšĎüŠćìęĊîĆÖđøĊ÷îêĂïîĚĆîǰǰđ×ćøšĎĂąĕøǰǰĕöŠøϚùĕøǰǰêøÜìćÜĀøČĂĀúÜ ìćÜǰǰÝċÜÝąðŜĂîÙĞćëćöĔĀöŠđðŨî×ĆĚîđðŨîêĂîǰĀúĆÖîĊĚÙČĂìęĊñöđ×Ċ÷îĕðöćÖĒúšüĔî ßĂČę ǰEFAǰÖćøÿĂîǰRBL ÙøêĎ šĂÜßćĞ îćâÖćøÿîìîćÖïĆ đéÖĘ ĒïïǰEFA  “éąô×ĊĀýĀì”êĄÔüăîöăďôćìďñĀĊė ñåĄ ìąÔąöďöõĈ ìöČş

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา đ×öÚÔąöďñąăñĄìëîċŢ àŤ àą ÿøčðüŠćìĊęÙøĎïĂÖüŠćđéĘÖĕöŠÙĉéǰǰÖĘĂćÝÝąđðŨîđóøćąÙøĎĕöŠÿøšćÜïøø÷ćÖćý ĒúąÖøąïüîÖćøđø÷Ċ îìĊęđéÖĘ ÿîčÖÖĆïÖćøÙéĉ ǰǰǰÙøÙĎ ÜêšĂÜĀîĆ öćéĎêĆüđĂÜĒúąđøĊ÷îøšĎ ÖîĆ ĔĀöŠ ñöĂíïĉ ć÷ĀúĆÖ×ĂÜǰRBL üćŠ öÖĊ øąïüîÖćøǰéĆÜîĚĊ 1. ñšĎđøĊ÷îóĆçîćÙüćöÙĉééšü÷ÙüćöđðŨîđĀêčđðŨîñúǰ(cause-effectǰ relationship) 2. ñšĎÿĂîêšĂÜëćöĔĀšñĎšđøĊ÷îÙĉéĕðÿĎŠÙĞćêĂïéšü÷êîđĂÜǰǰĀøČĂìĊęñö đø÷Ċ ÖëćöêĂš îÙüćöÙéĉ 3. đðîŨ ÖøąïüîÖćøǰactive learning đߊîǰǰđø÷Ċ îđðŨîÖúŠčöĒúąđøĊ÷î ÝćÖðøąÿïÖćøèŤðäĉïĆêĉǰ(learning by doing ĀøČĂǰ experiential learning) “éĉÞĆîÿĂîõćþćĂĆÜÖùþǰǰĀúĆÖìĚÜĆ ǰ3 ÝąìćĞ ĔĀüš ßĉ ćõćþćÖúć÷öćđðîŨ ǰRBL ĕéĀš øČĂǰǰĕöđŠ ךćĔÝüćŠ ìĞćĕé÷š ĆÜĕÜ ” “ëšćđóĊ÷ÜÖćøÿĂîÿćøąüĉßćõćþćÖĘÿćöćøëĔßšĀúĆÖǰ3 ךĂĕéšǰǰđóøćąöĆî ÙČĂÖćøÝĆéïøø÷ćÖćýĒúąÙüćöÿĆöóĆîíŤĔîĀšĂÜđøĊ÷îǰǰǰĒêŠđöęČĂđøĊ÷îøĎšÝćÖìĞć ēÙøÜÜćîåćîüĉÝĆ÷ǰ RBL ǰǰđøČęĂÜõćþćđéĊę÷üėǰĂćÝÝą÷ćÖĂ÷ŠĎÿĆÖĀîŠĂ÷ǰđóøćą÷ćÖ ìęĊÝąĔĀšđĀêčñúĒïïǰdeductive reasoningǰõćþćÝĞćêšĂÜđðŨîóøąøĂÜ øĂïøĎ èćÖćøÖïĆ ÿćøąĂČęîķǰǰñöêĂï÷éČ ÷ćüĒúšüĔĀך šĂÙĉéüćŠ “ñöÙĉéüŠćǰǰĀćÖđĂćõćþćöćđ×Ċ÷îéšü÷ðøąē÷ÙđĀêčñúǰǰđøćÖĘĕéšøć÷Üćî üĉÝĆ÷ìęĊéĊǰǰǰÖćøđ×Ċ÷îđߊîîĚĊǰìĞćĔĀšđéĘÖĕéšđøĊ÷ïđøĊ÷ÜÙüćöÙĉéĔîøąïï×ĂÜđĀêčĒúą ñúǰǰöîĆ ÖĘÙĂČ ÿüŠ îĀîċęÜ×ĂÜǰRBLķǰǰǰñöĀüĆÜüŠćĂćÝćø÷ŤÝąđךćĔÝÖøąïüîÖćøÿĂî ìęĊđðŨîǰRBLǰĒúšüđúĉÖêĉéךĂÜĔîÙüćöÙĉéüŠćêšĂÜìĞćüĉÝĆ÷Ēïïüĉì÷ćýćÿêøŤǰ (deductive process) ÖćøđøĊ÷îõćþćĔĀšđðŨîǰRBL ÙČĂÖćøđ×Ċ÷îìęĊđøĊ÷ïđøĊ÷Ü éšü÷ðøąē÷ÙđĀêč-ñúǰǰǰǰđóøćąĔîìĊęÿčéĒúšüǰõćþćöĊĕüšđóęČĂÖćøÿęČĂÿćøĔĀšÙîđךćĔÝ ÿęĉÜìđęĊ øćêĂš ÜÖćøÿČĂę ĂĂÖĕð “éąô×ĊĀýĀì”êÔĄ üăîöăďôćìďñĀĊė ñĄåìąÔąöďöõĈ ìöşČ

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษาđ×öÚÔąöďñąăñĄìëċŢîŤààą ĂćÝćø÷ŤìŠćîïĂÖðŦâĀćìĊęîĆÖýċÖþćĂŠćîđîČĚĂÙüćöõćþćĂĆÜÖùþ (passage ĒúšüĕöŠđךćĔÝÙüćöĀöć÷ǰǰĂ÷ŠćÜîĚĊÝąìĞćǰRBL ĒÖšðŦâĀćîĊĚĂ÷ŠćÜĕøǰ ìŠćîÙÜîċÖüŠćǰRBL ÙČĂ÷ćøĆÖþćÖćøĂŠćîĕöŠøĎšđøęČĂÜ ǰ ĒúąÙÜĀöć÷ÙüćöüŠćĀćÖ ìŠćî÷ĆÜ coach ĔĀšîĆÖýċÖþćǰ öøõ ǰìĞćRBL đóČęĂĂŠćîõćþćĂĆÜÖùþĕöŠĕéšǰǰ úĎÖýĉþ÷ŤìĊęĂĂÖĕðòřÖÿĂîÝąìĞćĕéšĂ÷ŠćÜĕøǰǰǰìŠćîÝąĂĂÖĕðîĉđìýÖćøÿĂîĕéš Ă÷ćŠ Üĕø ×ĂđúŠćđøęČĂÜÝøĉÜìĊęĕöŠÙüøÿîčÖÿĆÖǰ2 đøęČĂÜ îĆÖýċÖþćðøĉââćēìÿć×ćǰ biotech ǰđøĊ÷îĀĆüךĂđóćąđúĚĊ÷ÜđîČĚĂđ÷ČęĂ ĂćÝćø÷ŤìŠćîĔßšýĆóìŤđìÙîĉÙ õćþćĂĆÜÖùþǰÙĂČ ǰtissue culture ǰǰǰđöęČĂöĂïÜćîĔĀšĕðÙšîøć÷ÜćîüĉÝĆ÷öćđÿîĂ ÿĆööîćǰǰǰĂćÝćø÷ŤÝċÜìøćïüŠćìĊęđøĊ÷îñŠćîöćîĆĚîîĆÖýċÖþćĕöŠøĎšđøČęĂÜđĂćđÿĊ÷đú÷ǰǰ đóøćąđ×ćîĞćđÿîĂéšü÷ÙćĞ üćŠ ǰ“üĆçîíøøöÖøąéćþìßĉ ßĎķǰǰ îĆÖđøĊ÷îǰðǰêøĊǰđ×Ċ÷îïìÙüćöõćþćĂĆÜÖùþĔßšýĆóìŤǰ“classķǰĀöć÷ëċÜǰ “ðũŗîēêķǰǰđóøćąđðéŗ éÖĉ ßĆîîćøĕĊ ì÷-ĂÜĆ Öùþǰéüš ÷ÙĞćüŠćǰ“ßĆĚî”ǰđîČęĂÜÝćÖÙîðŦÖþŤ Ĕêđš ø÷Ċ Öðũîŗ ēêüŠćßĚîĆ ǰǰǰĒÿéÜüćŠ îĆÖýÖċ þćĒðúǰǰßîĚĆ ǰÝćÖĕì÷ÖúćÜđðŨîĕì÷ðÖŦ þĔŤ êǰš ǰ Ēúüš đðŨîĂĆÜÖùþǰǰǰöĆîïŠÜïĂÖüŠćîĆÖýÖċ þćđø÷Ċ îõćþćĂÜĆ ÖùþĂ÷ćŠ ÜĕöøŠ ĎšÙüćöĀöć÷ đóČęĂÖćøÿČęĂÿćøǰìęĊîĆÖđøĊ÷îêĆüđúĘÖėǰĔîĀúĆÖÿĎêøǰbilingual ĔßšõćþćĂĆÜÖùþĕéšǰǰ đóøćąđéÖĘ øÝšĎ ÖĆ õćþćĂĆÜÖùþĔîåćîąđÙøČęĂÜöČĂÿęČĂÿćøǰǰǰǰîęĊÙČĂÙüćöúšöđĀúü×ĂÜ ÖćøÿĂîßîĉéĒðúÙĞćýĆóìŤǰǰđóøćąìĞćĔĀšđĀĘîđðŨîÙĞćėǰĂ÷ŠĎđéĊę÷üėǰǰĒïïđéĊ÷üÖĆïǰ “đ×ĂęČ îÙĂ-îÖ-øĊêķǰǰ ñöđ×ćš ĔÝǰ đĂćđĂÜ ǰüŠćǰđóøćąđøćÿĂîĔĀšîĆÖđøĊ÷îĒðúÙüćöĀöć÷ĂĂÖöć đðŨîõćþćĕì÷ǰǰđĀöČĂîìęĊđøćĔĀšìŠĂÜýĆóìŤđðŨîõćþćĕì÷ǰ“d-o-g éŢĂÖǰĒðúüŠć Āöć”ǰđéĘÖÝċÜó÷ć÷ćöĂŠćîõćþćĂĆÜÖùþĔĀšđðŨîõćþćĕì÷ǰđöęČĂĕü÷ÖøèŤêŠćÜÖĆîǰǰ ýĆóìŤđéĊ÷üöĊÖćøñĆîøĎðĕéšĀúćÖĀúć÷àęċÜĕöŠöĊĔîõćþćĕì÷ǰǰîĆÖýċÖþćÝċÜÜÜÖĆïÙĞćǰ doggy đðîŨ êîš  “éąô×ĊĀýĀì”êĄÔüăîöăďôćìďñĀĊė ñĄåìąÔąöďöõĈ ìöşČ

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา โครงการเพาะพันธปุ ญ ญา การฟง พูด อาน เขียน มีลําดับการพัฒนาตามธรรมชาติของมนุษยที่ ใชภาษาส่ือสาร ท่ีนักศึกษาอาน passage ไมได เพราะไมเปนตามข้ันตอนของ ธรรมชาติทต่ี อ งผานฟง และพดู กอ นใชห รือไม? (ผมไมทราบ) ท่ีเขียนมาน้ีเปนเรื่องที่ผมเดาเอาเองท้ังเพ เขียนเพ่ือบอกวาการเดา (อยางมีหลักการเหตุผล) คือธรรมชาติของการทํา RBL แบบนิรนัย ที่เริ่มจาก สมมตุ ิฐาน คือ สงสยั ในเหตขุ องผลนั่นเอง แตการทําวจิ ยั พสิ จู นก ารเดาของผม ไมเ ปน RBL เพอื่ ทกั ษะการอานของนกั ศึกษา เพราะเปนวิจัยเพื่อหาความรูวาท่ี อานไมไดเพราะสอนขามข้ันตอนใชหรือไม? งานวิจัยอยางนี้ตองเปนงานวิจัย ของอาจารยท่ีจะเอาไปพัฒนาการสอน เหมาะกับวิจัยในชั้นเรียนมากกวา (ครูไมร ูจ ักวจิ ยั แบบน้ี เพราะรูแตทําวิจัยในชั้นเรียนดวย format แบบประเมิน แบบสอบถาม) เราตองเขาใจหลักใหชัดวา RBL คือการสรางความรูของผูเรียน แสดงวานักศึกษาตองเปนผูทําRB เพื่อแกปญหาการอานของนักศึกษาเอง (สว นอาจารยเ ปน coach หรอื ผูอาํ นวยความสะดวกใหไ ดทํา ซง่ึ แปลวา อาจารย ก็ตองรูจัก RBL ภาษาดวย) เม่ือนักศึกษาออกไปฝกสอน ก็ตองเปน coach ใหนักเรยี น (สพฐ.) ทาํ RBL ใหอ า น passage ได นน่ั หมายความวา อาจารย และนกั ศึกษาตองมคี วามสามารถอยางนอ ยต้ังโจทยว ิจัย ออกแบบงานวิจัยแบบ deductive reasoning เปน คณะครศุ าสตรต องพัฒนาทักษะของอาจารยสาระวิชา อาจารยนิเทศ (โดยเฉพาะนเิ ทศทั่วไปของการเปน คร)ู และครูพ่เี ลี้ยงท่ีโรงเรยี น เพื่อรองรบั การ ทาํ RBL ของนักเรยี นทโ่ี รงเรียน ดังรูปน้ี “ถามคือสอน” : ทักษะประเมินเพอื่ พฒั นาการเรยี นรู 59

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา โครงการเพาะพันธปุ ญญา อาจารยภาษาอังกฤษคณะครุศาสตรตองรู RBL เพื่อฝกนักศึกษาใหทํา RBL (เชนเรื่องการอาน passage) นักศึกษาฝกสอนเอาเทคนิค RBL ไปสอน นักเรียนใหอานภาษาอังกฤษรูเรื่อง โดยฝกใหนักเรียนทํา RBL ครูพี่เลี้ยงที่ โรงเรยี นก็ยง่ิ ตอ งรู RBL เพือ่ จะไดไ มแนะนาํ ใหสอน “d-o-g ดอ ก แปลวา หมา” หากทําได ครูรุนใหมที่คณะครุศาสตรผลิตออกไปจะมีทักษะการสอน แบบ RBL โรงเรียนไดใ ช RBL เอง และการเรียนการสอนของครุศาสตรก็เปน RBL หรืออยางนอ ยเปน active learning อยาลืมวานักเรียนไมไดทํา RBL เพื่อพิสูจนสมมุติฐานเหมือน RBL วิชาวิทยาศาสตร หรือเพื่อบูรณาการใหเขาใจสาระวิชาวิทยาศาสตร RBL ภาษาอังกฤษตองเกิดผลเปนเขาไดทักษะการอาน passage ดังนั้น มันจะไมใช RBL อยางที่เรารูจัก เพ่ือเขาใจเรื่องนี้ เราตองแยกแยะทักษะคิด ออกจากทักษะอนื่ ๆ RBL เปนเครื่องมือใหทักษะคิด การไดทักษะอานตองเปน PBL (Project-Based Learning) ทักษะแหงศตวรรษท่ี 21 มีท้ังทักษะคิดและทักษะปฏิบัติ ดังน้ัน เม่ือเร่มิ โครงการเพาะพันธุปญญาผมจึงใชคําวา Research-Oriented Project- 60 “ถามคือสอน” : ทักษะประเมินเพอื่ พัฒนาการเรยี นรู

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา โครงการเพาะพนั ธปุ ญ ญา Based Learning (RO-PBL) แตผมจะพยายามอธิบาย RBL ภาษาใหเขาใจ กอ น RBL วิทยาศาสตรเปนงานออกแบบกิจกรรม(สรางเหตุ)กับส่ิงอ่ืน แลวนักวิจัยเปนผูสังเกต คือ วัดผล ไดขอมูลมาวิเคราะหและสังเคราะหใหได ความหมายที่เหตุและผลสัมพันธกัน แต RBL เพื่อใหไดทักษะการอานเปน การกระทํากับตัวนักวิจยั เอง ทกั ษะไดม าอยางอตั โนมตั ิเมอื่ ปฏิบัติซ้าํ ๆ สวนความรูจะไดจากการคิดกับตัวเอง หรือที่ผมเรียกวา “ทํา KM กับ ตนเอง” RBL แบบนี้ทํายาก แตทาทายมาก ผูทําจะกลายเปนท้ังนักเรียน และครูสอนตนเอง เอาละถา สมมุตวิ าจะทํา RBL เราจะออกแบบงานวิจยั อยา งไร? ผมเคยมปี ระสบการณฝกนักศึกษาใหอานภาษาอังกฤษ โดยใหอานขาว จากหนงั สือพมิ พไ ทย แลวเอาขา วเดยี วกันน้ันจาก Bangkok Post ใหอาน โดย ไมใหเปดดิกชันนารี อธิบายตามหลักของ RBL ไดวา เอาประสบการณเดิม (ขาว น.ส.พ. ไทย) มาทําความเขาใจประสบการณใหม (ขาว Bangkok Post) เพื่อเขาใจประสบการณใหม(ภาษาอังกฤษที่อาน) มันตางจาก RBL ที่เรารูจัก ตรงที่ผูเ รยี นเปนผูปฏบิ ตั ิตามกิจกรรมท่ีผอู น่ื กาํ หนด คนออกแบบกิจกรรมคอื ครู ดงั น้นั คนทาํ วจิ ยั คอื ครู สวนนักเรียนเปน ผูถูกทดสอบในงานวิจัยของครู!! เม่ือเปนเชนนี้จึงกลายเปนวา อาจารยครุ ศาสตรทาํ RBL ผลเกดิ ทน่ี กั ศึกษา นักศึกษาทํา RBL (ขณะฝกสอน) ผลเกิด ทนี่ กั เรยี นมธั ยม ผูไดร ับผลคอื ผูปฏบิ ตั ิตามทผี่ อู น่ื ออกแบบ ไมใ ชอ อกแบบเอง ทําเอง รูเอง แบบ RBL ท่ัวไป ถาตองการใหนักศึกษาอาน passage ได อาจารยก็ตองสราง RBL ใหเขาไดปฏิบัติ และเม่ือออกไปฝกสอน นักศึกษาตองออกแบบ RBL เอง เพ่ือใหนักเรียนอานได ในที่สุดท้ังอาจารยและนักศึกษาก็ไดผลงานวิจัยเก่ียวกับ กระบวนการสอนใหผ ูเรยี นไดท ักษะอานภาษาอังกฤษ จากตวั อยา งนี้ ผมหวังวา “ถามคือสอน” : ทกั ษะประเมินเพอื่ พัฒนาการเรยี นรู 61

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา โครงการเพาะพันธปุ ญ ญา พีเ่ ลยี้ งเขา ใจ RBL ของสาระวชิ าภาษา วา มันเปน RBL เพอ่ื สรางPBL หรือ RO- PBL นนั่ เอง อยางท่ีกลาวมาแลว การไดทักษะควรเปน PBL คือ เนนกิจกรรมให ปฏิบัติจนเกิดทักษะ PBL น้ีนาจะมีหลายรูปแบบ แตผมสนใจการออกแบบ เกม ครง้ั หนึ่งผมเคยเขยี นเลาเรอื่ งการพัฒนา “ทักษะสังเกต” วา แทนทคี่ รจู ะ เอาภาพมาตกแตงใหนักเรียนหาจุดที่ตางกัน (เกมจับผิดภาพ) แตนักเรียนน่ัน แหละคือผูสรางเกมนั้นใหครูหรือเพ่ือนเลน เพราะจะทําใหนักเรียนสังเกตวา ตรงไหนท่คี นจะไมส งั เกต ย่งิ มีกตกิ าใหเ ปน เกมแขงขันกัน ยิ่งใชพลังความคิด หาเหตุผลในใจกับตนเอง เพ่ือกําหนดจุดที่เพื่อนไมนาจะสังเกตพบ อยางนี้ นกั เรียนก็จะสงั เกตมากขึน้ ดวยหลักการเดียวกันนี้ เราสามารถใหนักศึกษาสรางเกมเพื่อ พฒั นาการอาน passage ไดเชน กัน เชน เราอาจใหเขาออกแบบ cloze test3 ใหสลับกันทํา เม่ือนักเรียนเปนท้ังผูออกแบบเกมและผูเลน ก็จะทราบ structure ของประโยคจากคาํ ที่หายไป จากน้นั กจ็ ะอา นได เพราะอาจารยครุศาสตรไมเขาใจ RBL จึงถาม เร่ืองที่เขียนตอนนี้แม ไมใชการอธบิ ายเทคนิค “ถามคือสอน” แตลึกกวานั้นมาก มีกระบวนการคิดท่ี ซับซอนพลิกแพลงกวา RBL ปกติท่ีเรารูจักกัน ผมขอใหอานดีๆ อานชาๆ จะเขา ใจหลัก RBL ชดั ขึน้ คําถามจากมุมของคนท่ีไมคุนเคยมักจะทําใหเราตองคิดหาคําตอบ เรียกวา “ถามคอื สอน” กพ็ อไดอ ยู เพียงแตค นถามไมไ ดสอนโดยตอ นความคิด แตเปนฝา ยคนตอบที่ตองหาคาํ อธิบายมาเรียบเรียงใหคนถามเขาใจ ทําใหผม นกึ ถงึ ชั้นลางสดุ ของ learning pyramid 3เกมท่ีผเู ลน หาคาํ ในประโยคที่หายไป ซ่ึงตอ งวิเคราะห “ชนดิ ” และ “ความหมาย” ของคาํ ท่หี ายไป กอนท่ีจะเอาศัพทมาเติม ซึ่งคําตอบมีไดหลายคํา การวิพากษกลุมหาคําท่ีเหมาะสมจะสรางการ เรยี นรู 62 “ถามคือสอน” : ทกั ษะประเมินเพอื่ พัฒนาการเรยี นรู

สงวนลขิ สิทธ์อิ นญุ าตเผยแพรเ่ พื่อการศกึ ษา

BT'9Wgสงวนลขิ สิทธ์อิ นญุ าตเผยแพรเ่ พื่อการศกึ ษา

Tacit skillสงวนลขิ สิทธ์อิ นญุ าตเผยแพรเ่ พื่อการศกึ ษา %O*$TE=ER_CV;_@YgO@S4;T

8T_ET_-YgOb;$TE=1V<S7Vสงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา _@YgOE[6ID7;_O*$O; _ET$f'IEIT*9FK0W 'ITCE[-Z6OYg;cI$O;

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา โครงการเพาะพันธปุ ญญา จุดเรม่ิ ตน ของการเรียนรู ท่ีผานมาผมเขียน “ถามคือสอน” ตอเน่ืองจากหนังสือ “รอยจารึกบน เสน ทางเพาะพนั ธุปญญา เพราะเขาใจวา การสอนของครูตองเปลี่ยนเปนถาม ไมใชถ ามหาความรจู ากตัวผูเรียน แตถามเพื่อเอาคําตอบมาประเมินวาผูเรียนรู หรือไมรูอะไร หรือรูอะไรผิด เพื่อผูสอนถามคําถามตอ ๆ ไป เปนกระบวนการ วนซ้ําที่มีเจตนาตอนความคิดใหผูเรียนรูไดจากการคิดเอง จึงเรียกวา “ถามคือ สอน” หรือ “ถามเพือ่ สอน” ตอมาผมมีโอกาสฟงการบรรยายของคุณหมอวิจารณ พานิช เม่ือวันที่ 23 มกราคม 2557 ในงานพะเยาวจิ ยั จัดโดยมหาวิทยาลยั พะเยา การบรรยาย ไดกลาวถึง Embedded Formative Assessment (EFA) ท่ีมีคําพูดตอนหน่ึง วา “ครูประเมินผูเรียนนาทีตอนาที” คําพูดนี้ทําใหผมฉุกใจคิดวานาจะเปน “ถามคือสอน” ทผ่ี มกําลังเขยี นสงใหพ ่ีเลย้ี งได 2-3 ตอนแลว จงึ เลา ใหค ุณหมอ วิจารณทราบพรอมถามวามันคือ EFA ใชหรือไม ทานบอกวาใชเลย “เปน EFA และถามใหเกิด forward thinking” พรอมท้งั กรุณาสงตนฉบับบันทึกชุด “ประเมินเพื่อมอบอํานาจ” ใหผม และกําชับวาควรอานเพื่อทําความเขาใจ “ถามคือสอน” : ทกั ษะประเมินเพอื่ พัฒนาการเรยี นรู 67

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษาđ×öÚÔąöďñąăñìĄ ëċîŢ àŤ àą ÝąĕéšĔßšĂĂÖĒïïÖćøðąđöĉîđóęČĂóĆçîćñšĎđøĊ÷îǰ(Formative Assessment; FA) ĔîÜćîđóćąóîĆ íŤðč ŦââćêŠĂĕðǰǰ ĒêŠñöÖĘ÷ĆÜĕöŠ÷ĂöĂŠćîǰǰǰÙĉéüŠćðäĉïĆêĉĒúąđ×Ċ÷îêćöìęĊêîđךćĔÝđĂÜÿĆÖ 5 êĂîǰǰĒúüš ÝąĂćŠ îđĂćÙüćöøĔšĎ ĀöŠöćøüŠ öĂíĉïć÷ÿęÜĉ ìęĊñöðäïĉ Ćêĕĉ ðǰǰǰǰÝąÖúŠćüüćŠ ñö÷ĆÜĕöŠđßęČĂÙčèĀöĂüĉÝćøèŤǰÖĘÙÜĕöŠĔߊđߊîîĆĚîǰǰĒêŠñöÙĉéüŠćǰǰëšćđøćđßČęĂĔîÖćø ðäĉïĆêĉđóęČĂøĎšéšü÷êîđĂÜÖŠĂîǰǰđøćÖĘÙüøüćÜìùþãĊÙüćöøšĎßčéĂęČîĕüšÖŠĂîǰǰǰǰ ðäĉïĆêĉĕðÝîÙĉéüŠćǰ“óĂÝąøĎšķǰĒúüš ǰǰÝÜċ ÖúïĆ öćĂŠćîÙüćöøßšĎ čéĂęČî đöČęĂðøąöćèǰ2 đéČĂîđýþìęĊñŠćîöćǰǰĂǰĕóēøÝîŤǰđĂćĀîĆÜÿČĂǰǰ“ðøĆßâć ÖćøýċÖþć×ĂÜĕì÷ķǰǰđ×Ċ÷îēé÷ǰóøąóøĀöÙčèćõøèŤǰ ðĂǰð÷ďêďēê ǰǰöćĔĀšǰǰǰǰǰ ĀîĆÜÿČĂîĚĊđ×Ċ÷îĕüšêĚĆÜĒêŠǰóýǰ2518 êĂîìĊęìŠćîéĞćøÜÿöèýĆÖéĉĝóøąøćßüøöčîĊ ǰǰǰǰ ñö÷ĂöøĆïÖĆïêîđĂÜüŠćëšćñöĕöŠĕéšìĞćÜćîÖćøýċÖþć÷čüüĉÝĆ÷÷ćÜóćøćĒúą ēÙøÜÖćøđóćąóĆîíŤčðâŦ âćǰǰñöݹÊćîĕöŠđךćĔÝǰǰĀøČĂđךćĔÝêĚČîėǰǰǰǰĕöŠĔߊÊćîĕð øĂš Üǰ“đĂĂǰÝøĉÜÿĉîąķǰĕðêúĂéđúŠö ïĆîìċÖßčéǰ“ðøąđöĉîđóęČĂöĂïĂĞćîćÝķǰÖĘđߊîÖĆîǰǰǰëšćĕöŠöĊðøąÿïÖćøèŤ ìĞćÜćîÖćøýċÖþćìđęĊ îšîÖøąïüîÖćøĂ÷ŠćÜìóęĊ üÖđøćìĞćñćŠ îöćǰǰÖĘÝąĂćŠ îđךćĔÝĕöŠ ìąúǰč ǰ ñöđ×Ċ÷îđøĂęČ Üǰ“ëćöÙČĂÿĂîķǰúüŠ Üđú÷öćǰ9 êĂîǰǰÝċÜđøĉęöĂŠćîïĆîìċÖßčéîĚǰĊ ǰ àÜęċ ñöëČĂüŠćđðŨîïĆîìċÖìęĊöĊÙčèÙŠćêŠĂÖćøÝĆéÖćøÖćøýċÖþćöćÖ ìĞćĔĀšñöêøąĀîĆÖ üŠćǰFA ĕöŠĔߊǰ“ëćöÙČĂÿĂîķǰǰđóøćąĂŠćîĒúšüñĎšđ×Ċ÷îǰ(Dylan William) đ×Ċ÷îđøĂęČ ÜÖøąïüîÖćøðÝč Þć-üĉÿßĆ îćîšĂ÷öćÖǰǰĒöĒš êĔŠ îïììĊęüŠćéüš ÷ǰfeedback đöČęĂðøąöćèǰ10 ðŘìĊęĒúšüǰñöđÙ÷éĎÿćøÙéĊđÖĊę÷üÖĆïóøąíĉđïêǰǰǰÝĞćĕéšêĉé êćüćŠ öđĊ èøîĂš ÷îęĆÜóÜĉ ÖĞćĒóÜǰǰ×ćš ÜĀîšćöóĊ øąǰ îŠćÝąđðŨîĂćÝćø÷Ť ǰ÷Čîē÷ÖêĆüÿČï đìšćđךćĂĂÖǰǰǰǰđöČęĂÿČïđìšćđךćĀćǰǰĂćÝćø÷ŤÿąïĆéîĚĉüßĚĊóøšĂöëćöÙĞćëćö ðčÝÞć ĔĀšđèøêĂï üÿĉ ßĆ îć ĔîÝÜĆ ĀüąìĊĂę ćÝćø÷Ťē÷ÖëĂ÷ĀúĆÜǰǰǰÝćÖîĚĆîĂćÝćø÷ŤÖĘÿČïđìšć ē÷ÖĀîšćëćöêŠĂǰǰǰđðŨîÖøąïüîÖćøêŠĂđîęČĂÜĕðđøČęĂ÷ėǰǰǰǰñöĕöŠìøćïüŠćđ×ćëćö đøęČĂÜĂąĕøǰǰĂćÝÝąđðŨîđîĚČĂÙüćöøšĎǰđߊîǰðøąüĆêĉóøąóčìíđÝšćÖĘĕéšǰǰǰĀøČĂÿĂîĔĀš  “éąô×ĊĀýĀì”êÔĄ üăîöăďôćìďñĀĊė ñĄåìąÔąöďöõĈ ìöşČ

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา đ×öÚÔąöďñąăñìĄ ëîŢċ Ťààą ÙĉéÝîđ×ćš ĔÝĀúÖĆ íøøöÖĘĕéǰš ǰǰĒêŠđךćĔÝüŠćÙĞćëćöĒúąÙĞćêĂïîŠćÝąêŠĂđîČęĂÜÖĆîĕðǰǰǰǰ ÷ęĉÜëćö÷ĉęÜđĀĘîÿĊĀîšćđךöךîǰǰǰñöđךćĔÝüŠćîĆęîîŠćÝąđðŨîǰ“ëćöÙČĂÿĂîķǰǰĒïïìĊę ñöđ×Ċ÷îđúŠćöćĒúšüǰǰǰǰúĆÖþèąëćöÙČĂÿĂî êćöìĊęñöđךćĔÝ ǰÙČĂǰÖćøÿîìîć éšü÷ÙüćöÙĉéöĊÿćøąđךöךîǰǰìęĊñĎšÿĂîøšĎĒúšüüŠćêšĂÜÖćøĔĀšñšĎđøĊ÷îøϚùĕøìĊęđðŨî đðćŜ Āöć÷ðúć÷ìćÜǰǰÖćøÿîìîćđðŨîüÜÝø×ĂÜÖćøëćö-ðøąđöîĉ ÙćĞ êĂï-ëćö ÖúĆï-ðøąđöĉîÙĞćêĂï-ëćöÖúĆïǰǰêŠĂđîČęĂÜÖĆîĕðǰǰÖćøðøąđöĉîÙĞćêĂïîĊĚ êšĂÜđÿøĘÝÿĚĉîĕéšĔîđÿĊĚ÷üüĉîćìĊǰǰĒúąÙĞćëćöÖúĆïêšĂÜĕéšøĆïÖćøĂĂÖĒïïĂ÷ŠćÜ óĉëĊóĉëĆîĔîđÿĊĚ÷üüĉîćìĊëĆéĕðǰǰđóČęĂÖčöÿêĉĒúąÿöćíĉ×ĂÜñšĎđøĊ÷îĔĀšĂ÷ĎŠĔîǰtrack ìęñĊ ĎšÿĂîêšĂÜÖćøóćĕðÿĎÖŠ ćøøšĎĕéšđĂÜ ìęĊÙčèǰWilliam đ×Ċ÷îÿŠüîöćÖ ñöêĊÙüćö ÙČĂÖøąïüîÖćøǰactive learning ĔîßĆĚîđøĊ÷îǰǰǰđ×ćöĊĀúĆÖìĊęëČĂđðŨî÷čìíýćÿêøŤĂ÷ŠĎǰ5 ÷čìíýćÿêøǰŤ ǰǰ ÝćÖîĆĚîÖĘĂíĉïć÷Ēúšüđÿøĉöéšü÷đìÙîĉÙðäĉïĆêĉđóČęĂĔĀšđðŨîǰactive learningǰǰǰ ÙüćöîŠćÿîĔÝĂ÷ĎŠìęĊđìÙîĉÙđĀúŠćîĚĊǰǰìęĊĂĂÖĒïïÙúšć÷đÖöĒ׊Ü×Ćî đøĊ÷îÿîčÖǰìšć ìć÷ ǰǰĒúąìĞćĔĀšìčÖÙîĔîßĆĚîđøĊ÷îÿîĔÝÖćøđøĊ÷îǰǰǰǰìęĊîŠćÿîĔÝ÷ĉęÜÖüŠćÙČĂÖćø ĂĂÖĒïïĔĀšîĆÖđøĊ÷îöĊïìïćìðøąđöĉîÙüćöÖšćüĀîšćÖćøđøĊ÷îøĎšĕéšđĂÜǰǰĒúą ÿćöćøëìĞćđðŨîÖúöŠč ßîĆĚ đø÷Ċ îĕéšǰǰàċęÜđðŨîÿęÜĉ ìęĊĕööŠ ĔĊ îǰ“ëćöÙĂČ ÿĂîķǰìęñĊ öđ×÷Ċ îĕðǰǰǰ ĒêŠ×èąđéĊ÷üÖĆîǰǰÖćøĂŠćîïĆîìċÖßčéîĚĊìĞćĔĀšñöøąúċÖëċÜÖĉÝÖøøöêŠćÜėǰ ìęĊñöìĞćÖĆïÙøĎïšćÜǰǰÖĆïîĆÖđøĊ÷îïšćÜǰǰàċęÜđ×Ċ÷îĕüšĔîĀîĆÜÿČĂǰ “øĂ÷ÝćøċÖïî đÿšîìćÜđóćąóĆîíčŤðŦââćķǰǰǰìęĊñöîŠćÝąđĂćöćĂíĉïć÷đךćÖĆïìęĊÙčèǰWilliam đ×Ċ÷îĕéšǰǰǰǰéĆÜîĚĆîǰǰÝċÜđðŨîēĂÖćÿìĊęñöÝąđĂćïìïĆîìċÖ×ĂÜÙčèĀöĂüĉÝćøèŤ öćøüŠ öĂíïĉ ć÷üćŠ đøćÖćĞ úÜĆ ìćĞ ĂąĕøìĊęĂ÷ŠĎĔîđÿšîìćÜǰFA ïšćÜǰǰǰĂąĕøìęĊîŠćÝąóúćé ĕðĒúšüǰǰǰĒúąĂąĕøìĊęîŠćÝąđðŨîÙüćöøĎšĔĀöŠìĊęÙüøîĞćöćĀćøČĂÖĆîǰǰǰđóęČĂìĞćđóĉęöĔĀš ēÙøÜÖćøđóćąóîĆ íčŤðŦââćǰǰ ÷čìíýćÿêøŤìĆÜĚ ǰ5 ĔîĀîÜĆ ÿĂČ ×ĂÜÙèč ǰWilliam ÙĂČ 1. êĆĚÜđðŜćĒúąÖćĞ ĀîéêĆüüéĆ đðŜćĀöć÷×ĂÜÖćøđøĊ÷îøĎš 2. ĀćĀúÖĆ åćî×ĂÜÙüćöÿĞćđøĘÝĔîÖćøđø÷Ċ îøšĎ×ĂÜñđĎš ø÷Ċ î “éąô×ĊĀýĀì”êÔĄ üăîöăďôćìďñĀĊė ñĄåìąÔąöďöõĈ ìöşČ

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษาđ×öÚÔąöďñąăñìĄ ëŢċîŤààą 3. ÖćøĔßšÿćøÿîđìýǰÝćÖÖćøðøąđöĉîǰðøąÖĂïÖćøĔĀšÙĞćĒîąîĞć ðĂŜ îÖúĆïǰđóĂČę ĔĀšĕéšÖćøđøĊ÷îøĎšìĊöę ĊñúÿĆöùìíĉĝÿÜĎ 4. ĔĀšîĆÖđøĊ÷îøŠüööČĂÖĆîĀøČĂߊü÷đĀúČĂÖĆîǰ (Collaborative Learning) 5. ÖćøìĞćĔĀšîÖĆ đøĊ÷îđðîŨ đÝšć×ĂÜÖćøđø÷Ċ îøĎš×ĂÜêîđĂÜ ñöĂŠćîĒúšüøšĎÿċÖúąĂć÷ìęĊÖúŠćüĂšćÜǰEFA ĔîךĂđ×Ċ÷îÖŠĂîĀîšćîĊĚǰǰǰñöëČĂ üŠćđðŨîēßÙ×ĂÜēÙøÜÖćøđóćąóĆîíŤčðŦââćǰǰìęĊĕéšøĆïêšîÞïĆïïĆ îìċÖîĊĚöćýċÖþćǰǰ đóęČĂìĞćÙüćöđךćĔÝǰEFA ĔĀšÖüšćÜĒúąúċÖÖüŠćìęĊđ×Ċ÷îǰ“ëćöÙČĂÿĂîķǰĕðĒúšüǰǰǰǰ êĂîêĂŠ ėǰĕðñöÝąßüîóüÖđøćöćđø÷Ċ îøǰšĎ EFA õćÙ×÷ć÷ÙüćöÖîĆ ×èąđéĊ÷üÖĆîǰǰĂŠćîĒúšüǰñöøšĎÿċÖēßÙéĊìęĊÖćøđøĊ÷îüĉýüĄǰÿĂî Systems Control ǰǰüĉßćîĊĚÿĂîĔĀšđøćĂĂÖĒïïøąïïĔĀšìĞćêćöđðŜćĀöć÷ǰǰǰđøćÝąĔßš ÙèĉêýćÿêøŤđĂćǰoutputǰǰöćđðøĊ÷ïđìĊ÷ïÖĆïđðŜćĀöć÷ǰ(goal) đóČęĂðŜĂîÖúĆïǰ đøĊ÷Öǰfeedback loop)ǰǰ ĔĀšøąïïðøĆïÖćøìĞćÜćîĔĀöŠĔĀšđךćÿŠĎđðŜćĀöć÷ ñöÝċÜđĂćǰconcept ×ĂÜǰfeedback loop ìćÜüĉýüĄǰǰöćðøĆïđîČĚĂĀćÿĂîđøČęĂÜ ÙüćöÙĉéđßĉÜđĀêčĒúąñúǰ(cause-effect) ìĊęêŠĂÖĆîđðŨîøąïïüîÖúĆïǰ(Systems Thinking)ǰǰǰǰéĆÜîĚĆîǰ÷čìíýćÿêøŤìęĊǰ3 ÝøĉÜėǰĒúšüǰÙČĂǰ“ëćöÙČĂÿĂîķǰìęĊđ×Ċ÷îöćǰ îĆęîđĂÜǰǰǰǰÿøčðüŠćǰñöĕéšìćĞ đóĊ÷ÜÿŠüîĀîęċÜ×ĂÜ÷ìč íýćÿêøŤìęĊǰ3 đìŠćîĆĚî ǰïĆîìċÖßčé îĊĚÝċÜöĊĂąĕøĂÖĊ öćÖĔĀñš öêÙĊ üćöĂíïĉ ć÷ÖćøðäĉïêĆ ×ĉ ĂÜđóćąóîĆ íðŤč Ŧââć ñöđßČĂę üćŠ ĀćÖÙøđĎ óćąóĆîíðŤč âŦ âćìĞćǰRBL ÖïĆ đøćĕðøą÷ąĀîęċÜǰǰÝąđךćĔÝ ÖøąïüîÖćøđøĊ÷îøĎš×ĂÜîĆÖđøĊ÷îǰǰǰĒúšüÝćÖîĚĆîǰǰđ×ćÝąĂĂÖîĂÖÖøĂïđóČęĂǰ “ĂĂÖĒïïķǰÖøąïüîÖćøĔîĀšĂÜđøĊ÷îđóČęĂĔĀšîĆÖđøĊ÷îđðŨîñĎšđøĊ÷îĕðóøšĂöÖĆï ÖÝĉ ÖøøöðøąđöĉîêîđĂÜêćöìęĊðøćÖäĔîïîĆ ìċÖîǰĊĚ ǰ ñöđßČęĂüŠćǰRBL îęĊĒĀúąìęĊîŠćÝąđðŨîđÙøęČĂÜöČĂÿĞćÙĆâĔĀšǰFA ĕĀúúęČîĕéšĔî ÖøąïüîÖćøÝéĆ ÖćøđøĊ÷îøĎšĔîĀĂš ÜđøĊ÷î ìĊđę ×÷Ċ îêĂîîđĚĊ ðŨîĂćøĆöõïìǰǰǰĔĀøš Ďüš ŠćÝąĕéĂš ŠćîĂąĕøêĂŠ ĕðǰǰǰĀćÖÝąïĂÖ üćŠ đðŨîĕðêćöÿüŠ îêîš ×ĂÜ÷ìč íýćÿêøìŤ ęǰĊ 1 ÖóĘ ĂÖúĂš öĒÖúöš ĕéĂš ÷ĎŠ  “éąô×ĊĀýĀì”êĄÔüăîöăďôćìďñĀĊė ñåĄ ìąÔąöďöõĈ ìöşČ

สงวนลขิ สิทธ์อิ นญุ าตเผยแพรเ่ พื่อการศกึ ษา

$ETRE<=E<R$_CTV;EJX$KTc9Dสงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา 9UbM;S$_EWD;_=;>[OO;`O_LWD`GI

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา โครงการเพาะพนั ธปุ ญญา ความเปนพลวตั อลวนของการประเมนิ บันทึกชุดประเมินเพ่ือมอบอํานาจตอนท่ี 3 ช่ือ “การประเมินเพ่ือ พัฒนา” คณุ หมอวิจารณเ ขยี นวา “การเรียนรูไมไดเปนสิ่งตรงไปตรงมาเชนนั้น แตเปนกระบวนการที่ ซับซอนมากยากท่ีจะเขาใจ การประเมินกระบวนการเรียนรู/ผลการเรียนรู นาทีตอนาที วันตอวัน จึงมีคุณคาชวยใหมีขอมูลวาการเรียนรูกาวหนาไปแค ไหน....” “......ผูใชขอมูล (การประเมิน) น้ันมี 3 ฝาย คือ ครู ตัวนักเรียน เปนรายคน และเพ่ือนๆ นักเรียนในช้ัน ครูใชปรับปรุงกระบวนการเรียนรูที่ ตนวางแผนจัด นกั เรยี นแตละคนใชป รับปรงุ การเรียนของตน นักเรียนท้ังชั้น ใชใ นการรวมกันปรับปรงุ บรรยากาศการเรยี นในช้นั ...” ประเด็นหลังนี้ผมจะยก ไปอธิบายเพิ่ม (ตามความเขาใจของผม) ในตอนทาย เพราะตองการชวนทํา ความเขาใจ formative assessment (FA) กอ น คุณหมอวิจารณระบุวา “formative assessment หมายถึงการ ประเมินเพื่อยืนยัน” และในหนังสือ (เลมที่คุณหมอถอดความมา) มีตัวอยางที่ หลายคนเขาใจผิด ใชไมถูกตอง ผมขอตีความคําวา “ประเมินเพื่อยืนยัน” วาหมายถงึ ยืนยนั อะไร? “ถามคือสอน” : ทกั ษะประเมินเพอื่ พัฒนาการเรยี นรู 73

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษาđ×öÚÔąöďñąăñìĄ ëċîŢ Ťààą Ĕîïììšć÷ėǰǰ×ĂÜïîĆ ìÖċ îĚĊÖúćŠ üüŠćǰǰÖøąïüîÖćøĀúĆÖ×ĂÜǰFA ÙČĂÖćøĔßǰš “feedbackķǰǰǰǰéĆÜîĆîĚ ǰǰñöĒðúÙüćöüćŠ “÷îČ ÷ĆîüŠćÖĞćúĆÜóĆçîćĔĀšđÙúČęĂîĕðÿĎŠ đðŜćĀöć÷ìęĊêĆĚÜĕüš”ǰǰǰǰñöđßČęĂüŠćĀúć÷ÙîđךćĔÝǰfeedback ĕöŠêøÜÖĆîǰǰǰïćÜÙî ĂćÝÝąđñúĂîċÖüŠćǰ“ēêÖš úïĆ ķǰéšü÷àćĞĚ ĕð Feedback öĊĔßšĔîÖúčŠöüĉýüÖøǰǰìęĊĔßšÙüïÙčöøąïïǰǰǰǰóüÖđ×ćöĊÙĞćüŠćǰ “feedback control loop” ĒðúüŠćǰ“üÜÝøìĊęÙüïÙčöéšü÷ÖćøðŜĂîÖúĆï” ìđęĊ ךćĔÝÜŠć÷ĔîßĊüêĉ ðøąÝĞćüîĆ ÙČĂúÖĎ úĂ÷ĔîēëßÖĆ ēÙøÖǰǰǰ úĎÖúĂ÷đðŨîĂðč ÖøèêŤ øüÝüĆé sense øąéïĆ îĚĞćǰ đóøćąöĆîúĂ÷×ċĚî-úÜêćö øąéĆïîĚĞć ǰǰǰÝćÖîĚĆîöĆîÿŠÜÿĆââćèǰ(feedback) ĕðêćö×ćúĎÖúĂ÷ đóČęĂĕð ÙüïÙčöüćúŤüǰ úĎÖđúČęĂî ǰǰǰǰëšćøąéĆïîĚĞćêęĞćÖüŠćđðŜćĀöć÷ǰǰúĎÖúĂ÷êÖúÜǰǰéċÜúĎÖ đúęĂČ îĔĀšđðéŗ ßĂŠ ÜĔĀšîĚĞćĕĀúđךćǰǰǰǰĂćÖćøîĚĊđøćđøĊ÷ÖǰǰfeedbackǰǰǰÙČĂÿŠÜÿĆââćè ðĂŜ îÖúïĆ ĕð÷ĆÜúÖĎ đúĂČę îǰ ìęĊđðîŨ ñšĎìćĞ Üćî ǰǰǰǰđöĂČę ìĞćÜćîðúŠĂ÷îĚĞćđךćǰǰđøćÝąđĀĘî úĎÖúĂ÷ÙŠĂ÷ėǰúĂ÷×ĚċîǰǰǰÖćøǰfeedback ÝċÜđðŨîÖøąïüîÖćøđÖĉéêŠĂđîęČĂÜÖĆï đüúćǰǰÝîÖøąìĆęÜîĞĚćëċÜøąéĆïìęĊêšĂÜÖćøǰǰǰúĎÖđúęČĂîÝąðŗéüćúŤüĕöŠĔĀšîĚĞćđךćǰǰǰǰǰ Feedback öĊĀîšćìĊęðøĆïÖćøìĞćÜćî×ĂÜñĎšìĞćÜćîđóČęĂĔĀšïøøúčđðŜćĀöć÷ìęĊ ÖćĞ Āîéĕüš  “éąô×ĊĀýĀì”êĄÔüăîöăďôćìďñĀĊė ñåĄ ìąÔąöďöõĈ ìöČş

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา đ×öÚÔąöďñąăñìĄ ëîċŢ àŤ àą ëšćǰfeedback ĕöŠđðŨîÖúĕÖĔĀšúĎÖđúČęĂîđðŗéüćúŤüđöČęĂîĚĞć÷ĆÜóøŠĂÜĂ÷ŠĎ îĞĚćÝąĕöŠđךćēëßĆÖēÙøÖǰǰǰĀøČĂĕöŠðŗéüćúŤüđöęČĂîĚĞćđêĘöǰǰîĚĞćÖĘÝąúšîēë ǰìĚĆÜǰǰÖøèĊ ëĂČ đðŨîÙüćöúöš đĀúü×ĂÜøąïïǰfeedback ÿŠüîÿĞćÙĆâöĊǰǰÿŠüîÙČĂǰǰsensor ǰÖúĕÖ feedback ǰĒúąêĆüéĞćđîĉîÖćøǰǰǰǰ Sensor êøüÝÝĆïÿõćüąðŦÝÝčïĆîđðøĊ÷ïđìĊ÷ïÖĆïđðŜćĀöć÷ǰǰĒúšüÿŠÜêŠĂĔĀšÖúĕÖǰ feedback ĕððøĆïÖćøìĞćÜćî×ĂÜêĆüéĞćđîĉîÖćøǰǰǰēé÷øąïïöĊÖćøÖĞćĀîé đðćŜ Āöć÷ĕüšĒúüš ǰ ÙčèĀöĂüÝĉ ćøèöŤ ĊĀúÖĆ ÖćøÿĞćÙĆâÝćÖĀîÜĆ ÿČĂêĂîĀîęċÜüŠćǰǰ“...ÙøĎĂćÝđðŨî ñšéĎ ĞćđîĉîÖćøðøąđöĉîǰǰǰǰĒêñŠ ĔĎš ßšñúÖćøðøąđöĉîđóČęĂÖćøêĆéÿĉîĔÝǰǰêšĂÜđðŨîìĆĚÜÙøĎǰǰ îĆÖđøĊ÷îĒêŠúąÙîǰǰĒúąîĆÖđøĊ÷îìĆĚÜßĚĆî”ǰǰǰðøąē÷ÙîĚĊÿĞćÙĆâìęĊñšĎĔßšñúðøąđöĉî ĕöĔŠ ßÙŠ øĎòćś ÷đé÷Ċ üĂ÷ŠćÜìĊęÙîìÜĆĚ Āúć÷öÖĆ ÝąđךćĔÝÖĆîǰǰǰǰđøćöĆÖÝąÙčšîßĉîÖĆïÖćøìĊę ÙøĎ đðŨ îñĎš ðøąđöĉî Ēú ąđĂć ñú Öć øð ø ąđöĉî öć ÖĞć ÖĆï Öć øìĞ ć Ü ćî ×ĂÜêîđóęČ Ă đðŜćĀöć÷ÖćøÿĂîĔĀšîĆÖđøĊ÷îĕéšñúÿĆöùìíĝĉìćÜÖćøýċÖþćǰǰǰĒêŠĒîüÙĉéǰFA îĊǰĚ îĆÖđøĊ÷îĕéšĔßšñúðøąđöĉîîĚĆîéšü÷ǰǰǰǰñöĒðúÙüćöüŠćìčÖÙîĂ÷ĎŠĔîÖøąïüîÖćø đøĊ÷îøšĎìĊęóĆçîćĕðéšü÷ÖĆîǰ ñöđĀĘîüŠćǰFA đðŨîÖøąïüîÖćøǰ empowerment) ǰ îĆÖđøĊ÷îđøĊ÷îĔĀšǰ“đךćĔÝüĉíĊÖćøđøĊ÷î×ĂÜêîķǰüŠćëĎÖ ĀøČĂñĉéǰǰǰÙøĎđøĊ÷îđøęČĂÜýćÿêøŤǰ“ÖćøóĆçîćüĉíĊÖćøĔĀšîĆÖđøĊ÷îĕéšđøĊ÷î”ǰǰǰǰ đóøćąÖćøÿĂîǰÙČĂǰÖćøߊü÷ĔĀšîĆÖđøĊ÷îĕéšđøĊ÷îǰǰÿŠüîÖćøđøĊ÷îǰÙČĂǰÖćøìęĊ îÖĆ đø÷Ċ îߊü÷êîđĂÜĔĀđš øĊ÷îǰǰǰđóøćąđĀêčîĚĊđĂÜǰǰFA ÝċÜđðŨîÖøąïüîÖćøìĊęìĞćĔĀš ĀĂš Üđø÷Ċ îóúüêĆ Ăúüîǰ(chaos) Ă÷ćŠ ÜöćÖǰǰǰ éÜĆ ĕéšÖúŠćüĒúšüüćŠ ǰǰúÖĎ úĂ÷ÿÜŠ ÿâĆ âćèĕð÷ĆÜúĎÖđúęĂČ îǰǰēé÷ĕöŠêšĂÜøĂđüúćǰ đÖĉéêŠĂđîČęĂÜìîĆ ìĊìîĆ Ĕé ǰǰǰǰĔîđÖČĂïêĂîìšć÷×ĂÜïìÙüćöêĂîîĊĚĔĀšÙüćöÿĞćÙĆâ ÖĆïǰdelay time öćÖǰǰǰǰÖúŠćüĕéšüŠćǰFA ìęĊëĎÖêšĂÜǰǰêšĂÜđðŨîÖøąïüîÖćøìǰĊę spontaneous ǰÙĂČ ǰdelay time ÙüøîšĂ÷ìĊęÿčéĂ÷ĎŠĔîøąéïĆ îćìĊêĂŠ îćìĊǰǰǰĒÿéÜ üŠćÙøĎêšĂÜđךćĔÝóúüĆêĒúąóĆçîćÖćøÖćøđøĊ÷îøšĎ×ĂÜîĆÖđøĊ÷î đóČęĂóĆçîć “éąô×ĊĀýĀì”êĄÔüăîöăďôćìďñĀĊė ñåĄ ìąÔąöďöõĈ ìöČş

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษาđ×öÚÔąöďñąăñĄìëċŢîŤààą ÖøąïüîÖćøÿĂî×ĂÜêîĔĀšđðŨîóúüĆêøĂÜøĆïóúüĆê×ĂÜîĆÖđøĊ÷î ÿõćüą Ăúüîǰ(chaos) ÝÜċ đÖéĉ ×Ěċî đóęĂČ ĔĀšđךćĔîÙüćöđðŨîóúüĆêĂúüîìĆĚÜĀšĂÜđøĊ÷îǰǰñö×ĂÖúŠćüëċÜðøąđéĘî ĔĀâŠǰǰÙČĂǰÖćøìĊęîĆ ÖđøĊ÷îđðŨîñĎšøŠüöðøąđöĉîĒúąĔßšñúðøąđöĉîöćǰ feedback đóęČĂðøĆïÖøąïüîÖćøđøĊ÷îøšĎ×ĂÜêîđĂÜǰǰǰîęĆîĀöć÷ÙüćöüŠćǰǰîĆÖđøĊ÷îìĞćǰ FA ēé÷öđĊ ðŜćĀöć÷×ĂÜêîđĂÜ ðŦÝđÝÖ Ă÷ŠĎĒúšüǰǰǰĒúąîĆÖđøĊ÷îìĚĆÜĀšĂÜÖĘìĞćǰFA ēé÷öĊ đðŜćĀöć÷ìĊęÖćøÿøšćÜïøø÷ćÖćýÖćøđøĊ÷îĔîĀšĂÜǰǰǰǰđöęČĂǰFA đðŨîÖøąïüîÖćø ÿøšćÜÿõćóóúüêĆ ǰǰǰéĆÜîĆĚîǰǰîĆÖđø÷Ċ îĒêŠúąÙîĒúąĀĂš ÜđøĊ÷îÝċÜĂ÷ĎŠĔîÿõćóóúüĆê ìęÖĊ ćĞ úÜĆ óĆçîć ǰǰ Āöć÷ÙüćöüćŠ ìĆĚÜñÿšĎ ĂîĒúąñđĎš ø÷Ċ îêŠćÜÖêĘ šĂÜøđĎš ðŜćĀöć÷ÖćøöćĂ÷ĎŠøŠüöÖĆî ĔîĀšĂÜđøĊ÷îǰǰǰÙøĎöĊđðŜćĀöć÷×ĂÜÙøĎđóęČĂîĆÖđøĊ÷îǰǰǰîĆÖđøĊ÷îöĊđðŜćĀöć÷×ĂÜ îĆÖđø÷Ċ îđóĂęČ îĆÖđøĊ÷îđĂÜǰǰǰĒúąìĚĆÜǰǰòść÷øŠüöðøąđöĉîǰǰđóęČĂĔĀšÙøĎĕéšìĞćĀîšćìęĊ ÿĂîĔîøðĎ ĒïïìîęĊ ĆÖđø÷Ċ îĕéìš ćĞ ĀîšćìęĊßüŠ ÷ĔĀšêîđĂÜĕéđš ø÷Ċ îǰǰǰ ñöđßęČĂüŠćĒÙŠđóĊ÷ÜÖćøđøĊ÷îøšĎ×ĂÜîĆÖđøĊ÷îǰǰđøćÖĘöĊǰǰøąïïìęĊǰ interact ÖĆîǰǰÙČĂǰøąïïÖćøÝĆéÖćøÖćøÿĂî×ĂÜÙøĎǰĒúąøąïïÖćøÝĆéÖćøÖćøđøĊ÷î×ĂÜ îĆÖđøĊ÷îǰǰēé÷ǰǰøąïïîĊĚÖĞćÖĆïïøø÷ćÖćýĔîĀšĂÜđøĊ÷îǰǰǰëšćǰǰøąïïđĂĚČĂÖĆîǰǰ ïøø÷ćÖćýĀšĂÜđøĊ÷îÝąđĂĚČĂêŠĂÖćøïøøúčđðŜćĀöć÷×ĂÜìĆĚÜñĎšÿĂîĒúąñĎšđøĊ÷îǰǰǰ ĀćÖöĂÜĔĀšóšîĀšĂÜđøĊ÷îǰǰøąïïĀšĂÜđøĊ÷î÷ĆÜêšĂÜǰinteract ÖĆïøąïïĂČęîĂĊÖöćÖǰ đߊîǰÖćøĒ׊Ü×ĆîđĂćêĆüøĂéĔîøąïïëĎÖðøąđöĉîǰǰĕðÝîëċÜÙüćöÙćéĀüĆÜÝćÖ ēúÖćõĉüĆçîŤǰđðŨîêšîǰǰǰǰÖćøǰinteract îĊęđĂÜìęĊđøŠÜÿõćóóúüĆêĂúüî×ĂÜøąïï ÷ŠĂ÷ǰ øąïïÙøĎĒúąîĆÖđøĊ÷î ǰñöđĀĘîüŠćêĆüÖĞćÖĆïøąïïĕöŠĔĀšĀúčéĂĂÖĕðÝćÖ đÿšîìćÜìĊęÙüøđðŨîÙČĂǰshared purpose ĒúąÖćøöĊÿêĉĂ÷ŠĎìęĊđðŜćĀöć÷ ÖćøîĞćđÿîĂǰRBL đöČęĂêĂîðŗéēÙøÜÖćøđóćąóĆîíŤčðŦââćðøąÝĞćðŘǰ ñöĕéš đ×Ċ÷îëċÜìčÖìŠćîĔĀšìøćïĒúšüüŠćǰǰÖćøĕöŠìøćïǰpurpose ×ĂÜǰRBL đóćąóĆîíčŤ ðŦââćǰǰĕéšìĞćĔĀšēÙøÜÜćîëĎÖéĎéđךćĕðüîĂ÷ŠĎĔîüÜÝøÖćøìĞćßĚĉîÜćîđóČęĂÖćø ðøąÖüéĂ÷ćŠ Üĕø  “éąô×ĊĀýĀì”êĄÔüăîöăďôćìďñĀĊė ñåĄ ìąÔąöďöõĈ ìöČş

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา โครงการเพาะพันธปุ ญ ญา ท่ีทา ทายการจดั การการศึกษาขณะนี้ (ในความคิดของผม) คือ การทําให นักเรียนรูเปาหมายและรูกระบวนการ/วิธีการเรียนรูของตน (เพราะมันจะเปน ตัวกําหนด feedback ใหเกิด FA ของนักเรียนได) ขณะน้ีเรามีแตระบบที่ ประเมินผูเรียนเพื่อ(feedback)มาปรับการทํางานของผูสอน เรายังไมเห็นวา ผเู รยี นสามารถเขามามีสวนรว มในการจัดกระบวนการเรยี นรูเ พอ่ื ตนเองได ผมเขา ใจวา ไมงายนกั ทีใ่ หเด็กไทยสมัยน้จี ะเขาใจและมีเจตจํานงในการ เรียนของตนเอง การประเมินในระบบการศึกษาไทยและการจัดการการศกึ ษา ท่อี ยใู นครรลองของระบบอํานาจ ไดท ําใหน ักเรียนเปน ผอู อนแอเสียแลว “ถามคือสอน” : ทักษะประเมินเพอื่ พฒั นาการเรยี นรู 77

DZ9:JTL7E7Sh*_= Tสงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา `GR$UM;67SIIS6 _= TMCTD%O*$TE_EWD;E[

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา โครงการเพาะพันธปุ ญญา เร่มิ จากสตทิ ีเ่ ขา ใจการประเมิน บันทึก “ประเมินเพื่อมอบอํานาจ” ตอนท่ี 4 ช่ือตอน “กําหนด วัตถุประสงคและเกณฑความสําเร็จในการเรียนรู” เร่ืองของตอนนี้เปน ยุทธศาสตรที่ 1 (จากทั้งหมด 5 ยุทธศาสตร) เรียกวา“ยุทธศาสตรตั้งเปาและ กําหนดตัววัดเปาหมายของการเรียนรู” ที่ท้ังครูและนักเรียนรวมกันกําหนด ขอใหสังเกตคําวา ที่ทั้งครูและนักเรียนรวมกันกําหนด ซึ่งยํ้าอีกครั้งหน่ึงวา FA เปน เร่อื งทีผ่ สู อนและผูเรยี นทํารวมกนั ผมคดิ วายุทธศาสตรขอน้ีมีเปาหมายเชิงระบบใหเกิด feedback นั่นเอง ขออธิบายดังน้ี เพราะการมีเปาหมายท่ีวัดคาไดจะทําใหเรามี “ระดับอางอิง” (reference) ในการหาคาความตางเพื่อทํา feedback น่ันเอง อยาลืมวา feedback คอื การสงสญั ญาณไปยังตัวดําเนนิ การ (ในกรณีนี้คือครูและนักเรียน) เพ่อื ปรบั การดาํ เนนิ การใหเ ขา สูเปา หมายของหองเรยี น (ในทน่ี คี้ ือการเรียนรูของ นกั เรยี น) หากครูไมท ราบเปาหมายการเรียนรูของนักเรียน ไมทราบวิธีวัด ก็จะไม ทราบวาปจจุบันน้ีนักเรียนอยูหางเปาหมายเทาใด ครูจะจัดการการสอนเพ่ือ พานักเรียนไปสูเปาหมายไมได ในทํานองเดียวกัน หากนักเรียนไมทราบ “ถามคือสอน” : ทกั ษะประเมินเพอื่ พฒั นาการเรยี นรู 79

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษาđ×öÚÔąöďñąăñìĄ ëîċŢ àŤ àą đðŜćĀöć÷ǰǰĕöŠìøćïüćŠ êîđĂÜĂ÷ŠìĎ ĕĊę Āî×ĂÜÖćøđøĊ÷îǰÖćøđø÷Ċ îÖÝĘ ąđúĂęČ îúĂ÷öćÖǰǰ ĕöŠøĎšüŠćđøĊ÷îĕðìĞćĕöǰǰēé÷đÞóćąüĉßćìĊęöĊĒêŠĀúĆÖÖćøìùþãĊǰǰìĊęôŦÜ÷ĆÜĕÜėǰÖĘĕöŠ ÿĂéÙúĂš ÜÖĆïïøïĉ ìǰĒïïđéĊ÷üÖĆïìîęĊ ÖĆ đøĊ÷îöĆí÷öÿÜÿĆ÷üŠćđø÷Ċ îǰcalculus ìćĞ ĕö ÖćøđøĊ÷îǰÙČĂǰÖćøïøøúčïĆîĕéǰǰ×ĚĆîĒøÖ×ĂÜǰBloom’s Taxonomy đðŜćĀöć÷ÖćøđøĊ÷îǰÙČĂđĂćÙüćöøšĎĕððøą÷čÖêŤĔßšĔîßĊüĉêÝøĉÜǰǰǰéĆÜîĚĆîǰǰĔîÖćøìĞć ĔĀîš ĆÖđøĊ÷îøĎšđðćŜ Āöć÷ǰǰÙøêĎ Ăš Üē÷ÜđîĚČĂĀćìĊęđø÷Ċ îđךćÿïŠĎ øïĉ ìĔĀĕš éš ïĆîĕé×ĚîĆ ĒøÖÙĂČ ǰ“øšĎ ÝĞć” ×ĚîĆ îöĊĚ ĕĊ üìš ćРךĂÿĂï ìęĊÿĂïÙüćöÝćĞ đðîŨ đóĊ÷Ü ðŦââćÝćÖÖćøôŦÜǰ ÿčêêöĆ÷ðŦââć ǰǰǰĒêŠđðŜćĀöć÷ÖćøđøĊ÷îǰÙČĂǰïĆîĕé×ĚĆîìĊęǰǰ đĂćÙüćöøšĎĕððøą÷čÖêŤĔßšĔîßĊüĉê ǰǰǰǰĒêŠđîČęĂÜÝćÖïøĉïìßĊüĉêÝøĉÜêŠćÜÝćÖ ĀšĂÜđøĊ÷îöćÖǰǰǰéĆÜîĆĚîǰǰÿęĉÜìĊęøĎšÝĞćÝćÖĀšĂÜđøĊ÷îÝċÜĕöŠÿćöćøëĔßšÖĆïßĊüĉêÝøĉÜĕéš đú÷ǰǰĀćÖĕöŠñŠćîïĆîĕé×ĚĆîìĊęǰǰÙČĂǰ“đךćĔÝ” Öćø×Ěċî×ĆĚîìĊęǰǰîĚĊĔßšÖćøÙĉééšü÷ đĀêĒč úąñúǰǰĒúąđðŨîÖćøđøęĉöêšî×ĂÜÖćøĕéšðŦââćÝćÖÖćøÙĉéǰ ÝĉîêöĆ÷ðŦââć ǰǰǰǰ ×ĆĚîêĂîêćöúĞćéĆïìĆĚÜǰǰ×ĚĆîîĚĊ÷ĆÜđðŨîǰ“ðøĉ÷ĆêĉñŠćîðäĉđüíÿĎŠðäĉïĆêĉ” ÷ĆÜĕöŠĔߊ ÖøąïüîÖćøǰRBL ÝøĉÜǰǰĒêŠÖÝĘ ĞćđðîŨ ìêęĊ šĂÜøšÝĎ îđךćĔÝǰǰđóøćąÝąđĂćĕðĔßšêĂîìĞćǰ RBL Ĕî×ĆîĚ ìĊęǰ4-ǰĕéš ÙčèĀöĂüĉÝćøèŤĔĀšđĀêčñúĕüšüŠćǰǰ“...đöęČĂîĆÖđøĊ÷îđךćĔÝüŠćêîÖĞćúĆÜđøĊ÷î ĂąĕøǰǰđóČęĂðøąē÷ßîŤĂąĕøêŠĂßĊüĉêĔîĂîćÙê×ĂÜêîǰǰÖćøđøĊ÷îÖĘÝąđðŨîÿĉęÜìęĊöĊ ÙüćöĀöć÷ǰöÙĊ èč ÙŠćǰǰǰìĞćĔĀšđÖĉéĒøÜïĆîéćúĔÝêŠĂÖćøđøĊ÷î”ìĞćĔĀšñöøąúċÖĕéš ëċÜÙøĆÜĚ ìęñĊ öÿĂîüßĉ ćǰFracture Mechanics àęċÜîÖĆ ýÖċ þćÖúüĆ ÖĆîöćÖǰ ÖúüĆ êÜĆĚ ĒêŠ ßęČĂüĉßćĒúšü ǰǰǰüĉßćîĊĚÿĂîđøęČĂÜÖúĕÖÖćøóĉïĆêĉ×ĂÜüĆêëčǰǰǰđðŨîüĉßćĀîċęÜìęĊÿõć üýĉ üÖøÖĞćĀîéĕüšĔîÖúŠčöüĉßćĂĂÖĒïïđßĉÜÖúǰ Mechanical Design) ÿćöćøë ĔßšîĆïĀîŠü÷ÖĉêđìĊ÷ïđÙĊ÷ÜüĉßćǰMechanical Design II ĕéšǰǰǰĔîßęĆüēöÜĒøÖñö ïĂÖîĆÖýċÖþćüŠćǰǰ“đøĊ÷îĕðđéČĂîĒøÖÙčèÝąìøćïüŠćìęĊÙčèđøĊ÷îǰMechanical Design I ĔîĀĆü×Ăš ÖćøĂĂÖĒïïđóČęĂÙüćöĒ×ĘÜĒøÜǰ Design for Strength) îĚĆî ĔßšĕöŠĕéđš ú÷ǰǰđóøćąüĆêëčöĊēĂÖćÿóïĉ ĆêĉÖĂŠ îëÜċ ǰload ìĊÙę čèĂĂÖĒïïǰǰēé÷đÖĉéĂ÷Šć ÞĆïóúîĆ ĒúąđðîŨ ĂîĆ êøć÷öćÖ” ìĊêę Ăš ÜïĂÖđßîŠ îǰĊĚ ǰđóøćąđîĚČĂĀćđéČĂîĒøÖđðŨî  “éąô×ĊĀýĀì”êĄÔüăîöăďôćìďñĀĊė ñåĄ ìąÔąöďöõĈ ìöşČ

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา đ×öÚÔąöďñąăñìĄ ëîŢċ Ťààą ÖćøðĎåćîìùþãĊìęĊîĆÖýċÖþćöĂÜĕöŠĂĂÖđú÷üŠćÝąđøĊ÷îĕðìĞćĕöǰǰǰǰêĂîÿĂîñö êšĂÜÙĂ÷÷ĞĚćðøąē÷ÙîĚĊǰǰđóČęĂđøĊ÷ÖÿêĉÖćøđøĊ÷îĔĀšĂ÷ŠĎìęĊđðŜćĀöć÷ìęĊìšćìć÷ĕüš đöęČĂÙøïǰǰđéČĂîÖĘĕéšđüúćÿĂï÷ŠĂ÷ǰǰìĊęךĂÿĂïÝąìĞćĔĀšîĆÖýċÖþćêøąĀîĆÖüŠćǰǰ üßĉ ćǰMechanical Design I ìĊęđøĊ÷îöćĒúšüîĚîĆ ǰĕöŠđóĊ÷ÜóĂÿćĞ ĀøïĆ ĂĂÖĒïïđóęČĂ ÙüćöĒ×ÜĘ ĒøÜ ĔîïĆîìċÖǰ“ðøąđöĉîđóČĂę öĂïĂćĞ îćÝ” êĂîîĕĚĊ é÷š ÖêüĆ Ă÷ŠćÜÖćøüĉÝĆ÷ĔîßĚĆî đøĊ÷îǰǰìęĊĔĀšîĆÖđøĊ÷îðøąđöĉîĒïïÿąìšĂîÙĉéǰ reflective assessment) ēé÷îÖĆ đøĊ÷îìĞćÙüćöđךćĔÝéüš ÷êîđĂÜĒúąéšü÷ÖøąïüîÖćøÖúŠčö÷ŠĂ÷ǰǰüŠćđÖèæŤ ìęĊîĆÖđøĊ÷îÝąĔßšĔîÖćøðøąđöĉîñúÿĞćđøĘÝĔîÖćøđøĊ÷î×ĂÜêîđĂÜǰ øüöǰǰךà öĊĂąĕøïšćÜǰǰǰǰÜćîüĉÝĆ÷óïüŠćîĆÖđøĊ÷îĂŠĂîöĊñúÖćøđøĊ÷îéĊ×ĚċîĂ÷ŠćÜđĀĘîĕéšßĆéǰǰǰ ñöÙĉéüŠćîŠćÝąđðŨîđóøćąîĆÖđøĊ÷îđøĊ÷îĂ÷ŠćÜöĊđðŜćĀöć÷öćÖ×Ěċî ǰÖćøĕéšìĞćǰ feedback ÖĆïêîđĂÜéšü÷ÖćøÿąìšĂîÙĉéîŠćÝąìĞćĔĀšîĆÖđøĊ÷îöĊߊüÜìïìüî êîđĂÜǰǰǰĂĊÖìĚĆÜđðŨîÖćø÷ĚĞćđêČĂîđðŜćĀöć÷ÖćøđøĊ÷îøĎšìęĊîĆÖđøĊ÷îöĊÿŠüîÖĞćĀîé êĚĆÜĒêêŠ šîéüš ÷ ðøąē÷ÙÿĞćÙĆâ×ĂÜÖćøÖĞćĀîéüĆêëčðøąÿÜÙŤÖćøđøĊ÷îøĎšĔîïĆîìċÖîĚĊǰÙČĂǰǰ “...ĀúĆÖÖćøÿĞćÙĆâǰÙČĂǰǰÖćøÖĞćĀîéüĆêëčðøąÿÜÙŤ×ĂÜÖćøđøĊ÷îøšĎđðŨîìĚĆÜýćÿêøŤ ĒúąýĉúðşǰǰǰĔîĀîĆÜÿČĂĔßšÙĞćüŠćǰboth arts and craft ĒêŠîĚĞćĀîĆÖòść÷ýĉúðş öćÖÖüŠćǰǰĒúąĂ÷Šćó÷ć÷ćöđ×÷Ċ îĀøĂČ øąïčĔĀšßéĆ đÝîĒÝţüĒĀüüǰǰđóøćąÝøĉÜėǰĒúšü ìĞćĕöŠĕéšǰǰǰĒúąĀćÖó÷ć÷ćöìĞćǰǰÖĘĂćÝìĞćĔĀšÖćøðøąđöĉîđĂĊ÷ÜĕðìćÜđóęČĂ ðøąđöĉîĕéš-êÖǰ summative evaluation)...” đöęČĂĂŠćîÙøĚĆÜĒøÖñöÿÜÿĆ÷üŠćǰǰĀćÖüĆêëčðøąÿÜÙŤĕöŠßĆé đøćÝąĀć “ÙŠćÙüćöêŠćÜ” öćìĞćǰfeedback ĔĀšßĆéĕéšĂ÷ŠćÜĕøǰǰǰĒúšüÝąìĞćǰFA ĕéšĂ÷ŠćÜĕøǰǰǰǰ ñöêĊÙüćö đĂćđĂÜ üŠćđóøćąÖćøìĞćǰFA ìĞćĔĀšÖøąïüîÖćøđøĊ÷îøšĎöĊÿõćóđðŨî óúüĆêǰ dynamics) đøćÝċÜĕöŠÙüøđĂćüĆêëčðøąÿÜÙŤßĆéĔîÿõćóǰstatics öć ÖĞćĀîéǰǰǰǰëšćđߊîîĚĆîǰǰñöđĀĘîüŠćǰFA ÷ĉęÜìĞć÷ćÖöćÖǰǰēé÷đÞóćąÖĆïøąïï ÖćøýċÖþćĕì÷ìĊęÙøĎöĆÖÝąĕéšøĆïÖćøðŜĂîךĂÖĞćĀîéêć÷êĆüǰǰÝîÖúć÷đðŨîÙüćö “éąô×ĊĀýĀì”êĄÔüăîöăďôćìďñĀĊė ñåĄ ìąÔąöďöõĈ ìöČş

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษาđ×öÚÔąöďñąăñĄìëîċŢ àŤ àą đÙ÷ßĉîǰǰĕöŠÖúšćđךćĕðĂ÷ĎŠĔîēàîìęĊöĆüėǰǰĒúšüĔĀšǰcreate đĂćđĂÜǰǰǰǰéĎêĆüĂ÷ŠćÜìĊę đøćðøąÿïÝćÖǰRBL đóćąóĆîíŤčðŦââćÖĘĕéšǰǰÙøĎĒúąîĆÖđøĊ÷îÝąđÙøĊ÷éìčÖÙøĆĚÜìĊęøĎš üŠćÖĞćúĆÜđñßĉâÖĆïÙüćöđðúĊę÷îĒðúÜǰǰđߊîǰǰÖćøǰcomment ĒúšüêšĂÜđðúĊę÷î ĀĆüךĂēÝì÷ŤǰǰđðúęĊ÷îüĉíĊÖćøǰǰǰÙøĎđøĊ÷ÖøšĂÜĀćüĉíĊÖćøÿĞćđøĘÝøĎðǰǰǰđߊîǰ “ïĂÖöć êøÜėǰüćŠ ÝąĔĀìš ćĞ ĂąĕøǰǰĒÖšêøÜĕĀî” đøćêšĂÜìćĞ ĔĀÙš ø÷Ď ĂöøïĆ üćŠ ǰǰÖćøđø÷Ċ îøšìĎ éĊę êĊ šĂÜđðŨîǰopen-end solution ÙĂČ ǰǰëĎÖĀöéǰǰĒêŠëĎÖĕöŠđìćŠ ÖĆîǰǰöĊÙčèÙŠćĕöŠđìŠćÖĆîǰǰĒúą×ĚċîÖĆïïøĉïìǰǰǰǰÙÜÝĞćĕéš üćŠ ÙøĆĚÜĀîęċÜ×Ăš ÿĂïǰO-Net ëćöüŠćúąÙøđøĂČę ÜĕĀîðúĎÖòŦÜÙüćöđðŨîĕì÷öćÖìęĊÿčéǰǰ öêĊ üĆ đúČĂÖǰÙČĂǰ×čîýÖċ ǰǰĒøÜđÜćǰǰÿęĒĊ ñŠîéîĉ ǰǰÖęĊđóšćǰǰéĂÖÿšöÿĊìĂÜǰǰñöđéćüŠćñšĎĂĂÖ ×šĂÿĂïêšĂÜÖćøĔĀêš ĂïđøęČĂÜÿęĒĊ ñîŠ éîĉ ǰǰǰĒêñŠ öÙéĉ üćŠ đóęĂČ Öćøđø÷Ċ îøšìĎ ëĊę ĎÖêĂš Üǰǰđøć êšĂÜ÷ĂöøĆïüŠćìčÖđøęČĂÜöĊÙüćöđðŨîĕì÷ĀöéǰǰĒúšüĒêŠĂ÷ĎŠĔîïøĉïìĔéǰǰÿöĆ÷Ĕéǰǰǰ đóøćąÿĆÜÙöĕöŠĕéšĀ÷čéîęĉÜìęĊøĆßÖćúìĊęǰǰÿöĆ÷×ĂÜđøČęĂÜÿĊęĒñŠîéĉîǰÖćøÿøšćÜÖćø đøĊ÷îøšĎǰÙČĂÖćøđĂć÷ĂöĔĀšÙĞćëćöîĚĊđðŨîǰopen-end solution îĆÖđøĊ÷îĂćÝ êĂïđøęČĂÜĂęČîìĊęĕöŠöĊĔĀšđúČĂÖĕéšéšü÷ǰǰĒúšüđĂćđĀêčñúöćĂíĉïć÷ÖĆîǰǰĔÙøìęĊĂíĉïć÷ đĀêčñúĕéšéĊǰǰÙČĂÙĞćêĂïìęĊëĎÖÿĞćĀøĆïÙîîĆĚîǰǰēé÷ĕöŠÝĞćđðŨîüŠćÙîìęĊĕéšÙąĒîî đìŠćÖĆîêšĂÜêĂïךĂđéĊ÷üÖĆîǰǰǰđéĘÖðŦÖþŤĔêšÿćöćøëêĂïêŠćÜÝćÖđéĘÖÖøčÜđìóĕéšǰǰ ĒïïđéĊ÷üÖĆïìęĊùéĎĀîćü×ĂÜÖøčÜđìóǰ óùýÝĉÖć÷î-öÖøćÙö ǰÙČĂùéĎòî×ĂÜ ðŦÖþŤĔêšǰ ÝąĔĀšđéĘÖÿÜ×úćêĂïđĀöČĂîÖøčÜđìóĕéšĂ÷ŠćÜĕøǰǰĔîđöČęĂòîêÖĕöŠĀ÷čé đĀĘîėǰĂ÷ĎŠ êĂîìšć÷×ĂÜïĆîìċÖêĂîîĚĊđúŠćđìÙîĉÙÖćøìĞćĔĀšĀšĂÜđøĊ÷îǰactive éšü÷ đÖöǰǰǰöĊđÖöĀîęċÜÙúšć÷ÖĆïìĊęñöđúŠćĕðĒúšüĔîךĂđ×Ċ÷îêĂîǰ“ëćöÙČĂÿĂîǰ” ÙČĂǰǰêĂîìĊęñöđðŨîüĉì÷ćÖøÖøąïüîÖćøđøęČĂÜÖćøđ×Ċ÷îǰproposal ĔĀšßčé ēÙøÜÖćøüĉÝĆ÷÷ćÜóćøćǰǰǰìęĊñöÿøšćÜđÖöĔĀšîĆÖüĉÝĆ÷đךćĔÝÙĞćüŠćÙčèõćó×ĂÜǰ proposal éšü÷êîđĂÜĒúąÖøąïüîÖćøÖúŠčö ĔîêĂîìšć÷×ĂÜïĆîìċÖÙčèĀöĂüĉÝćøèŤđ×Ċ÷îüŠćǰ“...ÿĞćĀøĆïđéĘÖēêǰđߊîǰ ð  ĥ ǰ ×ċĚ î ĕ ð ǰ üĉ íĊ ìĊę ì ø Ü ó úĆ Ü ìęĊ ÿč é ÙČ Ă Ĕ Āš îĆ Ö đ øĊ ÷ î Ă Ă Ö ×š Ă ÿ Ă ï đ óČę Ă ì é ÿ Ă ï  “éąô×ĊĀýĀì”êĄÔüăîöăďôćìďñĀĊė ñåĄ ìąÔąöďöõĈ ìöşČ

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา đ×öÚÔąöďñąăñìĄ ëîċŢ Ťààą ÙüćöÖšćüĀîšćĔîÖćøđøĊ÷îøšĎÖĆîđĂÜ” ìĞćĔĀšñöîċÖëċÜìĊęđ×Ċ÷îǰflipped classrole ĔîĀîĆÜÿČĂǰ“øĂ÷ÝćøċÖïîđÿšîìćÜđóćąóĆîíčŤðŦââć” đóøćąñöđßęČĂ üŠćÿĉęÜìęĊóĉÿĎÝîŤüŠćñšĎđøĊ÷îĕéšđøĊ÷îøĎšĒúšüǰÙČĂǰÖćøĂĂÖךĂÿĂïìĊęöĊĒêŠđøęČĂÜøćüïøĉïìǰ ĕöŠĔߊĔĀšĒìîÙŠćúÜĔîÿĎêø ǰǰǰđóøćąîęĊÝąđðŨîĀúĆÖåćîÙüćöÿćöćøëðøą÷čÖêŤ ÙüćöøĔšĎ îÿëćîÖćøèŤÝøÜĉ ǰêćöïîĆ ĕé×îĆĚ ìęĊǰǰ×ĂÜǰBloom’s Taxonomy îęîĆ đĂÜǰǰǰǰ ÖćøøÝĎš øÜĉ ×ĂÜîÖĆ đø÷Ċ îÝąêĂš ÜúċÖàĚÜċ Ýîÿćöćøëüđĉ ÙøćąĀŤĕéüš ćŠ ǰǰđóęĂČ îììĊę ĞćךĂÿĂï ñéĉ îĚîĆ đðîŨ đóøćąđ×ćĕöŠøšĎĂąĕøǰǰǰǰÝąüŠćĕðĒúšüÖćøĂĂÖךĂÿĂïÖĆîđĂÜîĚĊÙČĂÿŠüîìĊę đú÷åćîúŠćÜÿéč ×ĂÜǰlearning pyramid îęîĆ đĂÜ ÿøðč ǰǰïìÙüćöêĂîîöĚĊ ×Ċ Ăš đø÷Ċ îøÙšĎ ĂČ ǰ  öĊÙüćöđßęČĂöĆęîüćŠ ǰfeedback ìćĞ ĔĀøš ąïïđךćÿĎđŠ ðćŜ Āöć÷  Feedback øĎšĕéšÝćÖđðŜćĀöć÷đðøĊ÷ïđìĊ÷ïÖĆïÿõćóðŦÝÝčïĆîǰǰǰ éĆÜîĆîĚ êšĂÜøĎšđðŜćĀöć÷ǰǰĒúąÿćöćøëüĆéÿõćóðŦÝÝčïĆîĕéš  đöČęĂĕéšøĆïǰfeedback ĒúšüǰǰÙîĔîøąïïêšĂÜìøćïüĉíĊÖćøĒÖšĕ× ÖćøéĞćđîîĉ ÖćøǰǰĒúšüðøĆïÖćøéĞćđîĉîÖćøĔĀöŠ  FA đðŨîđøČęĂÜìĊęìĆĚÜÙøĎĒúąîĆÖđøĊ÷îêšĂÜöĊǰfeedback đðŨî×ĂÜ êîđĂÜǰǰēé÷ÙøĔĎ ßšðøĆïÖćøéĞćđîĉîÖćøđóČęĂÖćøđøĊ÷îøĎš×ĂÜîĆÖđøĊ÷îǰǰ ĒúąîÖĆ đøĊ÷îĔßšđóĂęČ ÖøąïüîÖćøđøĊ÷îø×šĎ ĂÜêîđĂÜ ñöÙĉéüŠćđøćêšĂÜĔĀšÙøĎđךćĔÝÿõćóóúüĆêìęĊÖĞćúĆÜéĞćđîĉîĂ÷ŠĎøąĀüŠćÜìćÜ éüš ÷ǰǰǰǰîĂÖÝćÖöÿĊ êĉĂ÷ÖĎŠ ĆïđðŜćĀöć÷ĒúšüǰǰÙøêĎ šĂÜĕüĔîÖćøüĆéðøąđöîĉ ǰǰǰĒúąÙøĎ êšĂÜÿćöćøëǰ“óúĉĚü” ĔîÖćøÝĆéÖøąïüîÖćøđø÷Ċ îøšĔĎ Āšýĉþ÷ŤǰñöÙĉéüŠćÖćøìĞćĔĀšÙøĎ øĎšđøęČĂÜîĚĊĕöŠÿćöćøëìĞćĕéšÜŠć÷ǰǰđüšîĒêŠñŠćîÖćøðäĉïĆêĉǰRBL Ēúšü÷ċéđĂćǰFA đðŨî ĀúĆÖöćìĞćǰAAR (reflective assessment) đóęČĂÖćøđךćĔÝđøęČĂÜǰfeedback ĒúąÿõćóóúüĆê ïìïĆîìċÖêĂîîĊĚđðŨî÷čìíýćÿêøŤìĊęǰǰǰìęĊđĀöČĂîđðŨîÖćøđøęĉöêšîíøøöéćėǰ ìüęĆ ėǰĕðǰǰǰĒêŠñöđĀĘîüŠćÿćĞ ÙĆâǰǰđóøćąĀćÖêÜĆĚ đðŜćñéĉ ǰǰÖćøìĞćÜćîĔîúĞćéïĆ ëéĆ ĕðÖĘ ñĉéêćöǰǰǰđĀöČĂîÖćøêĉéÖøąéčöìęĊêšĂÜëĎÖêĆĚÜĒêŠđöĘéĒøÖǰñöđĂćïĆîìċÖêĂîîĚĊöć “éąô×ĊĀýĀì”êĄÔüăîöăďôćìďñĀĊė ñåĄ ìąÔąöďöõĈ ìöşČ

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา โครงการเพาะพนั ธปุ ญญา ตคี วามถงึ เจตนาการ “ตัง้ เปา และกําหนดตัววัดเปาหมายของการเรยี นรู” เลยไป ถงึ feedback ซง่ึ จะเปนเรือ่ งสาํ คัญทเี่ ขยี นไวในยทุ ธศาสตรท ่ี 3 84 “ถามคือสอน” : ทกั ษะประเมินเพอ่ื พัฒนาการเรยี นรู

สงวนลขิ สิทธ์อิ นญุ าตเผยแพรเ่ พื่อการศกึ ษา

สงวนลขิ สิทธ์อิ นญุ าตเผยแพรเ่ พื่อการศกึ ษา b'EE[<T*ITcC 9UCT+T$:T7ZORcE¼

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา โครงการเพาะพนั ธปุ ญญา การถามเพอ่ื เรียนรูอ ยางไมรตู วั ยุทธศาสตรที่ 2 คือ “หาหลักฐานของความสําเร็จในการเรียนรูของ ผูเรยี น” ผมเหน็ ชื่อยทุ ธศาสตรแลว นกึ กับตัวเองวา FA เปนกระบวนการของ พวก evidence-based นิยม ซึ่งผมคิดวามีขอดี คือ มีความเปนรูปธรรม คอ นขา งสงู ทําใหท้ังครูและนักเรียนเขาใจตรงกัน เรื่องความเขาใจตรงกันนี้ สําคัญมาก เพราะครูและนักเรียนจะตองมีปฏิสัมพันธกันตอไปในกระบวนการ FA เพ่ือการเรียนรู เพราะการท่ีเขาใจไมตรงกันจึงทําใหครูคิดวาโรงเรียนคือ โรงสอน สวนนักเรียนเขาใจวาโรงเรียนคือโรง download ความรู (จากครู) สุดทายแลว ครูไดสอน นักเรียนไมไดเรียน อยางที่เปนปญหาในปจจุบัน เสียดายท่ีบันทึกตอนนี้ไมไดบอกวาเราจะหาหลักฐานความสําเร็จไดอยางไร และอะไรเปนขอบงชี้วาสําเรจ็ ทาํ ใหผมนกึ ถงึ ครเู พาะพันธุปญญาศูนยสงขลาทานหนึ่ง ท่ีมาปรึกษาผม วาตองการทําวิจัยในชั้นเรียนเรื่องการสอนมงคล 38 เรื่องเริ่มตนของทานคือ มี 5 มงคล ที่นักเรียนปฏิบัตินอย (ผมไมทราบวาทานทราบไดอยางไร) จึงอยากทําวิจัยวาการสอนของทานทําใหนักเรียนเปล่ียนพฤติกรรมการใชชีวิต ตามมงคล 5 ขอ นัน้ ดีข้นึ หรือไม ทานใชแบบสอบถามนักเรียน (ประเมินตนเอง “ถามคือสอน” : ทักษะประเมินเพอื่ พัฒนาการเรยี นรู 87

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษาđ×öÚÔąöďñąăñĄìëŢîċ àŤ àą øć÷Ùî ǰǰñšĎðÖÙøĂÜǰǰĒúąÙøĎǰǰüŠćîĆÖđøĊ÷îöĊÖćøîĞćǰǰöÜÙúĕððäĉïĆêĉĀøČĂĕöŠǰ (pre and post test) ĒïïÿĂïëćööĊÿđÖúǰ-ǰǰǰǰìčÖÙîÙÜîċÖõćóĂĂÖǰǰ đóøćąđðŨîǰformat ìęĊÙøĎĔßšđðŨîðÖêĉǰǰǰñöĂíĉïć÷ÙøĎüŠćǰđðŨîÖćøĀćÙĞćêĂïĒïïǰ opinion-based ìĊęêĉéđÙøČęĂÜöČĂĒïïÿĂïëćöǰǰĒëööĊǰconflict of interest àęċÜĕöŠîŠćĕéšÙĞćêĂïđðŨîöøøÙñúĒêŠĂ÷ŠćÜĔéǰǰñöĔßšđüúćðøąöćèǰǰßĆęüēöÜĔĀšÙøĎ đ×ćš ĔÝÖćøÙéĉ ĂĂÖîĂÖÖøĂïđóČęĂðøąéĉþåŤđÙøČęĂÜöČĂüĉÝĆ÷×ĚċîöćĔĀöŠǰǰìęĊÝąìĞćĔĀšĕéšǰ “ךĂïŠÜßĚĊ” ìęĊéĊÖüŠćÖćøêĂïÝćÖÙüćöđĀĘîÙüćöøĎšÿċÖÜŠć÷ėǰéšü÷ÖćÙąĒîîǰ-ǰǰǰǰ đøČęĂÜîĊđĚ ðŨîÖøèĊýċÖþćìĊęîŠćÿîĔÝöćÖǰǰđĀöćąÿĞćĀøĆïđĂćöćìĞćǰworkshop ÿĂî ĒïïêĆĚÜÙĞćëćöĔĀšÙøĎÙĉéĂĂÖîĂÖÖøĂïđÙøęČĂÜöČĂđéĉöėǰǰǰàċęÜÝąìĞćĔĀšēÙøÜÜćî đóćąóĆîíčŤðŦââćéšćîÿĆÜÙöýćÿêøŤĒúąöîčþ÷ýćÿêøŤĒðúÖĕðÝćÖÜćîêćöǰ format ìĊđę ðîŨ Ă÷ǰĎŠ ǰǰ ðøąđéĘîÿćĞ ÙâĆ ×ĂÜïĆîìÖċ êĂîîĚĊǰÙĂČ ǰìęÙĊ èč ĀöĂüĉÝćøèđŤ ×÷Ċ îüŠćǰ“îĆÖđø÷Ċ î ĕöŠøšĎÿċÖêĆüüŠćëĎÖðøąđöĉî” ñöđךćĔÝüŠćðøąē÷ÙîĚĊöĊÙüćöÿĞćÙĆâìĊęÙĞćüŠć “ĕöŠøšÿĎ Öċ êüĆ ” Ēúąǰ“ëĎÖ” ÙĞćüŠćǰ“ëĎÖ” Āöć÷ëċÜîĆÖđø÷Ċ îđðŨîñšĎÖĞćúĆÜëÖĎ ÖøąìćĞ ǰàęċÜ ÝąđÖĉéÖćøǰreact êćöÙüćöøšĎÿċÖǰdefensive êćöÿĆâßćêâćèǰǰĒúšüÝąđךćÿĎŠ ēĀöéðÖðŜĂÜêîđĂÜǰǰǰǰÖćøđøĊ÷îøšĎĔîēĀöéîĚĊÝąêęĞćöćÖǰǰǰÖćøĕöŠøĎšêĆüüŠćÖĞćúĆÜëĎÖ ÖøąìćĞ ÝąìćĞ ĔĀšðøąóùêĉĂ÷ŠćÜđðŨîíøøößćêĉìęĊĒìšÝøĉÜǰǰǰēé÷îĆ÷÷ąîĊĚǰǰÖćøÿĂîìĊę ïĎøèćÖćøǰFA ĔîÜćîÿĂîÝċÜđðîŨ ýúĉ ðą×îĚĆ ÿĎÜ×ĂÜÙüćöđðŨîÙøĎìđĊ é÷Ċ ü ñöîċÖëċÜÖćøðøąđöĉî×ĂÜǰÿöýǰǰìĊęÿøšćÜÙüćöøšĎÿċÖĒïŠÜךćÜñšĎÖøąìĞćĒúą ñëšĎ ĎÖÖøąìĞćĂ÷ćŠ ÜēÝŠÜĒÝšÜǰ ĒöšüŠćݹÚćÜüŠćĕöŠĔߊĂ÷ŠćÜîĆĚî ǰǰǰǰđðŨîÙüćöøšĎÿċÖìĊęđÖĉé ÝćÖÙüćöÿĆöóĆîíŤđßĉÜĂĞćîćÝǰǰìĊęöĊîĆ÷÷ąÖĞćÖĆïÙüïÙčöĔĀšÙüćöéĊÙü ćößĂï ÝċÜÿøšćÜÙüćöøšĎÿċÖĕöŠÿöćîÞĆîìŤÖĆîđìŠćĕøîĆÖǰ ǰđöþć÷îǰ ǰ×èąđ×Ċ÷î ïìÙüćöîĚǰĊ ǰÖćĞ úĆÜđðŨîÝĆÜĀüąîÖĆ đøĊ÷î÷šć÷ēøÜđø÷Ċ îǰǰñöđĀîĘ ēÛþèćĔĀšđúČĂÖđøĊ÷î ÿëćîýċÖþćìñęĊ ŠćîÖćøðøąđöîĉ Ùèč õćóēé÷ǰÿöý ǰ ñöđ×Ċ÷îïìÙüćöêĂîîĀĚĊ úÜĆ ÖćøðøąßčöÙøĆĚÜÿĞćÙĆâ×ĂÜöĀćüĉì÷ćúĆ÷ĀîęċÜǰǰ ìęĊñšĎïøĉĀćøøąéĆïÙèąöĊךĂÿĆÜđÖêüŠćǰǰǰĒöšÝąìčŠöìøĆó÷ćÖøÝĞćîüîöćÖÿîĆïÿîčî  “éąô×ĊĀýĀì”êĄÔüăîöăďôćìďñĀĊė ñåĄ ìąÔąöďöõĈ ìöČş

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษา đ×öÚÔąöďñąăñĄìëîŢċ Ťààą ÜćîüĉÝĆ÷õć÷ĔêšēÙøÜÿøšćÜóüÖĀîŠü÷üĉÝĆ÷ǰǰÿëćîüĉÝĆ÷ǰǰýĎî÷ŤÙüćöđðŨîđúĉýǰĄúĄǰǰǰ ĒêŠÖúĆïĕöŠđĀĘîÿĆââćèÙüćö÷ęĆÜ÷ČîǰǰǰǰñĎšïøĉĀćøöĀćüĉì÷ćúĆ÷ìŠćîđÿîĂìćÜĒÖš éšü÷ĒîüÙĉéìęĊđךöÜüéǰǰđĂćÝøĉÜÖĆïÖêĉÖćǰǰìęĊĔĀšÖćøÝĆéÿøøìøĆó÷ćÖøöćÖĞćÖĆïǰ TOR đóęČĂÖĞćĀîéǰoutput ĔĀšĕéšñúêćöǰKPI ìĊęöĀćüĉì÷ćúĆ÷Ă÷ćÖĕéšǰ đóøćą öĀćüìĉ ÷ćú÷Ć ÖêĘ šĂÜđĂćǰKPI ĕðĒ×ÜŠ ĔîÿîćöøąéïĆ ßćêĒĉ úąîćîćßćêĉ ǰǰĒêŠđóøćą öĀćüĉì÷ćúĆ÷ÖĘĔßšüĉíĊîĊĚĒúšüĔîêĂîÿîĆïÿîčîĔĀšđÖĉéēÙøÜÿøšćÜêŠćÜėǰǰñöÝċÜÞčÖĔÝ ÙĉéüŠćǰÙüćöĕöŠ÷ĆęÜ÷ČîîŠćÝąđÖĉéÝćÖǰhard management ìęĊđðŨîÖøĂïÙĉéĒïï ÝÖĆ øÖúî÷ĉ öǰǰĒïïìîč îĉ÷öǰ Öćøðøąđöĉî×ĂÜǰÿöýǰÖĘêÖĔîøŠĂÜÙüćöÙĉéđéĊ÷üÖĆîǰǰÝċÜĕöŠ÷ĆęÜ÷Čîđóøćą đðŨîÙüćöÿč×ÝćÖøąïïĂćĞ îćÝǰǰđðŨîÙüćöÿč×ðúĂöǰǰǰÖćøìĞćÜćîĒúÖǰKPI ĕöŠĔߊ Ùüćöÿč×õć÷Ĕî×ĂÜöîčþ÷ǰŤ ǰĕöđŠ ðŨîíøøößćêĉ ñöđךćĔÝüŠćǰFA đóęČĂÖćøđøĊ÷îøšĎǰǰēé÷đÞóćąǰreflective assessment ÙČĂǰsoft management ìĊÿę øšćÜÖćøđøĊ÷îĒúąðøąđöĉîĂ÷ŠćÜĕöŠøšĎêĆüǰǰǰǰđðŨîÖćø đøĊ÷îøšĎđךćĕðìęĊõć÷ĔîêîđĂÜǰǰÝċÜìĞćĔĀšFA đîĊ÷îđðŨîÿŠüîĀîċęÜ×ĂÜÖøąïüîÖćø đøĊ÷îøĎšĂ÷ŠćÜđðŨîíøøößćêĉǰǰǰǰĒÿéÜüŠćǰFA êšĂÜĒÿéÜñúÜćîÿšĎÖĆïǰhard management ìęĊđðŨîÖćøðøąđöĉîÖøąĒÿĀúĆÖǰǰǰǰĔîđßĉÜ÷čìíýćÿêøŤǰǰđøćêšĂÜ ĀćüĉíĊéċÜǰFA öćđðŨîÖøąĒÿĀúĆÖĒìîǰǰĒúąêšĂÜìĞćÙüïÙĎŠÖĆïÖćøóĆçîćÙøǰĎ ǰ đóøćąÙîÿĞćÙĆâĔîÖćøéćĞ đîîĉ ÖøąïüîÖćøîǰĊĚ ÙČĂǰÙøǰĎ ǰ ñöÙĉéüŠćÙøĎêšĂÜöĊÿêĉĂ÷ĎŠêúĂéđüúćÖĆïǰǰÿęĉÜǰÙČĂ ǰđðŜćĀöć÷ ÖćøĂĂÖĒïïÖćøÿĂîǰǰĒúąÖćøðøąđöĉîĒïïÞĆïóúĆîđóČęĂĔĀšĕéšǰfeedback ÖúĆïöćìÖĊę ćøĂĂÖĒïïÖćøÿĂî×ĂÜêîǰìĆĚÜǰǰÿĉęÜîĚĊÝąìĞćĔĀšÙøĎÝĆïÝĆÜĀüąÖšćüđéĉî îĞ ć Ā îš ć ĕ ð ĕ éš ǰ  - ǰ Öš ć ü ǰ ñ ö đ ßęČ Ă üŠ ć Ù øĎ Ý ą îĞ ć Ā îš ć îĆ Ö đ øĊ ÷ î ĕ éš ĕ öŠ ĕ Ö ú îĆ Ö đóøćąíøøößćêĉ×ĂÜÙüćöđðŨîóúüĆêìćĞ ĔĀšđÿîš ìćÜđéîĉ ÙŠĂîךćÜǰunpredictable öĆîîŠćÝąÙúšć÷ėǰcoach øąĀüŠćÜĒ׊ÜÖĊāćǰǰìĊęǰcoach ĒêŠúąòść÷êšĂÜðøĆïÖćø đúŠîêúĂéđüúćǰđóøćąÖćøðøïĆ ÖćøđúîŠ òść÷ĀîċęÜÿÜŠ ñúëÜċ ǰperformance ×ĂÜĂĊÖ òść÷ĀîęċÜǰÖćøðøĆïÖćøđúŠîÝċÜđÖĉéìĚĆÜǰǰòść÷êúĂéđüúćǰĒúąǰunpredictable “éąô×ĊĀýĀì”êÔĄ üăîöăďôćìďñĀĊė ñåĄ ìąÔąöďöõĈ ìöşČ

สงวนลิขสิท ์ธิอนุญาตเผยแพ ่รเพื่อการศึกษาđ×öÚÔąöďñąăñĄìëċŢîŤààą îĆÖÖĊāćìĊöìĊęǰresponse êŠĂÖćøðøĆïÖćøđúŠîĕéšĕüÖüŠćĒúąöĊǰcoach ìĊęǰsense ÖćøðøĆïÖćøđúŠî×ĂÜòść÷êøÜךćöĕéšđøĘüÖüŠćÝċÜÝąßîąÖćøĒ׊Ü×ĆîǰǰöĆîđðŨî ÖøąïüîÖćøìĊęđÖĉéĂ÷ŠćÜêŠĂđîęČĂÜĔîĀĆüÙĉé×ĂÜǰcoach ĒêŠÖĆïîĆÖÖĊāćöĆîđðŨîǰ discrete process êćöÝĆÜĀüąìĊęǰcoach ×ĂđüúćîĂÖǰĀøČĂđðúęĊ÷îêĆüǰǰǰǰǰ đðøĊ÷ïĕéÖš ĆïìĊęéćüðúŠĂ÷ĒÿÜĂĂÖöćĂ÷ŠćÜêŠĂđîČęĂÜǰǰĒêŠđøćđĀĘîéćüÖøąóøĉïĒÿÜǰ îĆęîđĂÜ ×Ăš ÙüćöìñęĊ öÙéĉ üćŠ đðŨîĀüĆ ĔÝĔîïîĆ ìÖċ êĂîîĊöĚ ǰĊ ǰךĂÙüćöǰǰךĂÙüćöĒøÖ ÙČĂǰìđęĊ ×Ċ÷îüŠćǰǰ“...üĉíðĊ øąđöĉîĒúąóĆçîćÖćøđø÷Ċ îøĎšĒïïĕöŠøšĎêüĆ îǰĚĊ ǰÙøĎìĞćēé÷Öćø êĆĚÜÙĞćëćöǰǰǰàċęÜöĊúĎÖđúŠîĒúąüĉíĊÖćøöćÖöć÷ǰǰēé÷îĂÖÝćÖĂŠćîêĆüĂ÷ŠćÜĔî ĀîĆÜÿČĂĒúšüǰǰÙøĎêšĂÜòřÖǰàċęÜñöǰ Āöć÷ëċÜÙčèĀöĂüĉÝćøèŤ ǰ×ĂêĚĆÜךĂÿĆÜđÖêđĂÜǰ ĕöŠöĊøąïčĔîĀîĆÜÿČĂ ǰüŠćǰÙøĎÙüøòřÖÝćÖÖćøðäĉïĆêĉÜćîÝøĉÜđðŨîĀúĆÖǰēé÷ìĞćǰģǰ Ă÷ŠćÜǰǰ Ģ ǰǰêĉéêĚĆÜÖúšĂÜëŠć÷üĊéĉìĆýîŤĒïïđúîÿŤöčöÖüšćÜǰǰïĆîìċÖõćóĒúąđÿĊ÷Ü ×ĂÜßĆĚîđø÷Ċ îđĂćĕðôŦÜìĊęïšćîǰǰđóČęĂĀćìćÜðøïĆ ðøÜč êîđĂÜǰǰǰÝąóïúŠĎìćÜðøĆïðøčÜ öćÖöć÷ǰǰǰ ģ ǰÝĆïÙĎŠÖĆïđóČęĂîÙøĎǰǰĀøČĂĂćÝêĚĆÜÖúŠčöđøĊ÷îøĎš×ĂÜÙøĎǰ PLC) ÖĘĕéš” ìęĊñöëČĂüŠćđðŨîĀĆüĔÝ×ĂÜךĂđ×Ċ÷îêĂîîĚĊǰÙČĂǰ“ÙøĎìĞćēé÷ÖćøêĆĚÜÙĞćëćö” đóøćąîęĊ ÙČĂÖøąïüîìýĆ îĔŤ Āö׊ ĂÜÖćøđðîŨ ÙøĎüŠćǰ“ëćöÙČĂÿĂî” ëćöÙĂČ ÿĂîĕöŠĕéšĀöć÷ÙüćöüŠćëćöĀćđîĚČĂÙüćöøĎšǰ Ă÷ŠćÜîĊĚđøĊ÷Öǰ“ëćöìĊę ÿĂî”) ĒêŠđðŨîÖćøëćöđóęČĂĔĀšøĎšđîČĚĂÙüćöøšĎđĂÜēé÷ĕöŠêĆĚÜĔÝǰǰĕöŠìĆîÙĉéǰǰĀøČĂ đøĊ÷îĒïïĕöŠøĎšêĆüîĆęîđĂÜǰǰÖćøđøĊ÷îĒïïîĚĊÝąÿîčÖÿĞćĀøĆïñĎšđøĊ÷îđóøćąÙúšć÷ėǰ ÖćøÿîìîćĒïïëÖðøąđéĘîïîóĚČîåćî×ĂÜđĀêčĒúąñúǰ cause-effect) Ēúą đĀêčñúǰ reason) îĂÖÝćÖìĞćǰǰðøąÖćøìęĊÙčèĀöĂüĉÝćøèŤđ×Ċ÷îĕüšĒúšüǰǰñö ÙĉéüćŠ ÙøĎêšĂÜòÖř ÖĆïđóČęĂîÙøĎĔîÖćøǰ“ëćöêšĂî” ēé÷÷ÖđøČęĂÜĔéđøČęĂÜĀîęċÜöćđðŨî ïìđøĊ÷îøĎšǰǰÙøĎ Ö ǰøšĎÙĞćêĂïßĆéǰǰĒêŠÙøĎǰ × ǰĕöŠøšĎđú÷ǰ đߊîđĂćÙøĎêŠćÜÿćøąöćòřÖ øüŠ öÖîĆ ǰǰǰÙøǰĎ Ö ǰüćÜđðćŜ ÖćøÿîìîćĔĀÙš øĎǰ × ǰøšĎēé÷ÖćøÿîìîćĒïïëćö-êĂïǰǰǰǰ üíĉ ĊîĚÝĊ ąÿîčÖöćÖ ëšćìćĞ ĕéš ĀćÖđðîŨ ÙüćöøšĎđßÜĉ ĀúĆÖÖćøǰ concept)  “éąô×ĊĀýĀì”êÔĄ üăîöăďôćìďñĀĊė ñĄåìąÔąöďöõĈ ìöČş