คู่มือวัยเกษียร

เงนิ ออมเพ่ือ วยั เกษยี ณ

เ ิงนออมเพ่ื ณ อย เ ก ษี ย วั เงนิ ออมเพอ่ื วยั เกษยี ณ การเตรียมความพรอ้ มดา้ นการเงิน เพ่ือใชใ้ นยามแกต่ ัวเม่อื เราเกษียณแล้ว เปน็ เรื่องสำ� คัญทที่ กุ คนควรคดิ วางแผน ตั้งแตอ่ ายุยังน้อย เพราะระยะเวลา การเก็บออมและไดร้ ับผลประโยชน์ จากการออมเงินจะยิ่งมมี ากขนึ้ การเตรียมเงินไวใ้ ชย้ ามแก่ ไมใ่ ช่เรอ่ื งทอ่ี กี สิบปีคอ่ ยคดิ หรอื เป็นเร่ืองไกลตวั เลย

ลองคิดทบทวนดสู วิ า่ ตอนน้คี ณุ มีเงินเกบ็ อยเู่ ทา่ ไร แล้วเม่ือตอนคณุ อายุ 60 ปี คณุ คดิ ว่าจะมีเงินออมส�ำหรบั ใชใ้ นชวี ติ บนั้ ปลายเท่าไร เพียงพอหรือไม.่ .. สำ� หรบั บางคนอาจถงึ เวลาทต่ี อ้ งออมเงนิ เพอ่ื วัยเกษยี ณแล้ว เงนิ ออมหลังเกษยี ณ จำ� เป็นส�ำหรบั อะไร คา่ ใชจ้ ่าย ค่าใชจ้ ่าย คา่ ใชจ้ ่าย ชวี ติ ประจ�ำวนั เพ่ือสร้างความสุข ส�ำหรับ การรกั ษา ตลอดชวี ิต เล็กๆ น้อยๆ พยาบาล วัยเกษียณ ให้กบั ชีวติ

เ ิงนออมเพื่ ณย เ ก ษี ย อ วั อนาคตการเงินวยั เกษยี ณ ตอ้ งค�ำนงึ ถงึ ส่งิ เหล่านี้ ระยะเวลาของชว่ งชวี ติ คอื สงิ่ ทแี่ สดงใหเ้ หน็ วา่ เราควรจะตอ้ ง มีเงินออมไวใ้ ชจ้ ่ายอีกก่ปี ีหลังเกษยี ณ อตั ราเงนิ เฟอ้ ทคี่ าดวา่ นา่ จะเปน็ ไปในชว่ งเวลาของการเกษยี ณ อายุ เรื่องน้ีเป็นสิ่งท่ีอยู่นอกเหนือการควบคุม และเป็น สง่ิ ท่ีทำ� ให้เงนิ ออมมีค่าดอ้ ยลงตามค่าเงินเฟอ้ ที่สงู ไลฟส์ ไตล์ ปกตมิ กั ตอ้ งการเงนิ ประมาณ 70% ของรายจา่ ย ปัจจุบันเพื่อเป็นค่าใช้จ่ายยามเกษียณอายุ ซ่ึงจ�ำนวน เงินน้ีอาจแตกต่างกันออกไปขึ้นอยู่กับวิถีชีวิต การใช้จ่าย ปญั หาสขุ ภาพ หรอื ภาระอนื่ ๆ ตามแตล่ ะบคุ คล สขุ ภาพ ปญั หาการเจ็บป่วยจะมผี ลกบั เงนิ ออมแน่นอน

อยากออมเงนิ เพ่อื วยั เกษยี ณ เร่ิมตน้ อยา่ งไร ก�ำหนดอายุเกษียณ เพ่ือจะได้ ประมาณการรายไดห้ ลงั เกษยี ณ รู้ว่าเราจะมีเวลาเตรียมตัวและ เชน่ เงนิ บำ� เหนจ็ บำ� นาญเงนิ กองทนุ เตรียมเงนิ อีกนานเทา่ ไหร่ ส�ำรองเล้ียงชีพ เงินกองทุน ประมาณช่วงเวลาที่จะใช้ชีวิต ประกนั สังคม ประกนั ชีวติ ฯลฯ หลงั เกษยี ณ เช่น 20 ปี เพอ่ื ให้ วางแผนการออมในปัจจุบัน รู้ว่าเราจะต้องใช้เงินหลังเกษียณ จากประมาณการค่าใช้จ่ายและ อกี กป่ี ี โดยอาจประเมนิ จากคนใน รายไดห้ ลงั เกษยี ณ เรากจ็ ะรวู้ า่ ตอ้ ง ครอบครัวว่าส่วนใหญ่มีชีวิตถึง เกบ็ เงินเพิ่มอกี เทา่ ไร จงึ สามารถ อายเุ ทา่ ไรประกอบกบั ขอ้ มลู สขุ ภาพ วางแผนการออมได้ รา่ งกายของตวั เอง ประมาณค่าใช้จ่ายหลังเกษียณ จากไลฟ์สไตล์ และต้องไม่ลืม ค�ำนึงเรื่องเงินเฟ้อ โดยประมาณ เปน็ รายเดอื น แลว้ คำ� นวณเปน็ ปี จากน้ันค�ำนวณตามช่วงอายุหลัง เกษียณ

เ ิงนออมเพื่ ณย เ ก ษี ย อ วั แผนการออมเงิน วัยเกษยี ณ เราสามารถเก็บหอมรอมริบให้ได้จ�ำนวน เงินท่ีคาดว่าจะเพียงพอส�ำหรับใช้จ่ายใน วัยเกษียณ หรือน�ำเงินออมไปลงทุนแล้วน�ำ ดอกเบ้ียปันผลมาใช้จ่ายยามเกษียณ ลอง พจิ ารณาจาก 2 แนวคิดน้ี แนวคดิ ท่ี 1 : นำ� เงินออมมาใชจ้ ่ายหลังเกษียณ วธิ ีคิด เงินท่ีควรมีก่อนเกษียณ = ค่าใช้จ่ายต่อเดือน หลังเกษียณ x 12 เดือน X จ�ำนวนปีที่คาดว่า จะมีชีวิตอยู่หลังเกษียณ • ยกตวั อยา่ งเชน่ เราคาดว่าเงนิ ทใี่ ชใ้ นวยั เกษียณต่อเดอื นคอื 20,000 บาท และคาดว่าจะเกษียณเม่อื อายุ 60 ปี และคิดวา่ จะมีชีวติ อยูถ่ ึงอายุ 80 ปี เงนิ ทคี่ วรมีก่อนวัยเกษยี ณ = (20000 x 12 เดอื น) x 20 ปี = 4,800,000 บาท *เงนิ จำ� นวนนยี้ งั ไมร่ วมคา่ รกั ษาพยาบาลและคา่ ใชจ้ า่ ย ฉกุ เฉนิ อนื่ ๆ ซึ่งจ�ำเปน็ ตอ้ งออมเงินไวอ้ กี ส่วนหน่งึ

แนวคิดท่ี 2 : น�ำดอกผลของเงินออมและเงินลงทนุ มาใช้จ่ายหลงั เกษยี ณ วธิ คี ดิ เงนิ ทีค่ วรมกี ่อนวัยเกษียณ = คา่ ใช้จา่ ยตอ่ เดือนหลงั เกษยี ณ x 12 เดือน ประมาณการอตั ราผลตอบแทนเฉลยี่ ของเงนิ ออมและเงนิ ลงทนุ ตอ่ ปีในชว่ งหลงั เกษยี ณ (% ตอ่ ป)ี • ยกตัวอย่างเช่น เราคาดวา่ อตั ราผลตอบแทนเฉลย่ี ของเงนิ ออมและเงนิ ลงทนุ ต่อปีในช่วงหลงั เกษยี ณอยู่ที่ 6% ตอ่ ปี เ งนิ ท่คี ว รมีก่อน วัยเกษยี ณ = (2 0,000 x 12 เดอื น) 6% = 4,000,000 บาท *เงนิ จำ� นวนนยี้ งั ไมร่ วมคา่ รกั ษาพยาบาลและคา่ ใชจ้ า่ ย ฉกุ เฉนิ อื่นๆ ซงึ่ จำ� เป็นตอ้ งออมเงนิ ไวอ้ ีกสว่ นหนงึ่ จากนน้ั เร่มิ ปฏิบตั ติ ามขั้นตอนดงั ต่อไปนี้

เ ิงนออมเพื่ ณย เ ก ษี ย อ วั ข้นั ที่ 1 ตงั้ เปา้ หมายการออมในแต่ละเดือน แนะน�ำว่าให้ออมเงินในรูปแบบท่ีมีความเส่ียงต่อการสูญเสียเงินต้นต�่ำ (เชน่ ฝากออมทรัยย์ ฝากประจ�ำ ซื้อสลากออมทรัพย์ ฯลฯ) ไม่น้อยกวา่ 1 ใน 4 ของรายได้ และ • แบง่ เงนิ ออมส่วนหนึง่ เพ่อื วัยเกษียณอย่างน้อย 1 บญั ชี • ออมเงนิ เพอ่ื วัยเกษียณทุกเดือนอยา่ งน้อย 10% ของรายได้ ออมแบบไหนดีให้พจิ ารณาจากปจั จัยเหล่าน้ี 1. ดอกเบยี้ หรอื เงนิ ปันผล เพราะย่ิงผลตอบแทนสงู เงินออมกย็ ง่ิ งอกเงย 2. อัตราเงินเฟ้อ เพราะเงินเฟ้อท�ำให้เงินมีมูลค่าลดลง ดังนั้นดอกเบี้ย เงินฝากท่ีได้รับจึงยังไม่ใช่ผลตอบแทนที่แท้จริง ต้องหักผลกระทบ จากเงินเฟ้อออกกอ่ น อตั ราดอกเบ้ยี ท่ีแท้จรงิ = อัตราดอกเบย้ี ในรปู ตัวเงนิ ทไี่ ด้รับ – อตั ราเงนิ เฟ้อทว่ั ไป 3. ระยะเวลาในการออม เพราะการออมมีผลตอบแทน ยิ่งออมเงินเร็ว กย็ ิ่งมรี ะยะเวลาให้เงินงอกเงย 4. สภาพคล่องทางการเงิน เพราะผลิตภณั ฑเ์ พอ่ื การออมแต่ละประเภท มีสภาพคลอ่ งท่ตี า่ งกนั ต้องคำ� นงึ ถึงรูปแบบการใช้จา่ ยของตวั เราและ ความจ�ำเป็นทางการเงิน อยา่ ใหเ้ กิดการขาดสภาพคลอ่ ง 5. อัตราค่าธรรมเนยี มและขอ้ กำ� หนดตา่ งๆ ของผลิตภณั ฑ์เพ่อื การออม ควรศึกษาขอ้ มลู ใหล้ ะเอียดกอ่ นการตดั สินใจ 6. ภาษหี ัก ณ ที่จ่าย ผลตอบแทนในรูปแบบของดอกเบย้ี เงินฝากจะ ถกู หักภาษี ณ ท่ีจ่าย 15% แตม่ ีผลตอบแทนบางประเภททไ่ี ดร้ บั การ ยกเว้นภาษี เช่น กองทนุ รวมเพ่อื การเลยี้ งชพี (RMF) กองทนุ รวมห้นุ ระยะยาว (LTF) 7. การคุ้มครองเงินฝาก ควรศึกษาว่าผลติ ภณั ฑก์ ารออมนั้นมีการ คุ้มครองเงนิ ฝากหรอื ไม่

ขั้นท่ี 2 วางแผนรายรับต่อเดือนและแหลง่ ที่มาของรายรบั ต้องเตรียมวางแผนล่วงหน้าว่าเราจะมีรายรับจากช่องทางใดเมื่อถึง วัยเกษียณ เช่น • ข้าราชการ ได้รับบ�ำเหน็จหรือบ�ำนาญ และเงินจากกองทุน บำ� เหน็จบำ� นาญข้าราชการ (กบข.) • พนักงานบริษัทเอกชน ได้รับเงินทุนส�ำรองเล้ียงชีพ และกองทุน ประกนั สงั คม • รายรับจากผลตอบแทนของการน�ำเงินไปลงทุนในรูปแบบต่างๆ รายรบั จากการประกอบอาชีพเสรมิ ขนั้ ที่ 3 ประมาณการรายจ่ายต่อเดอื น เริ่มบันทกึ รายรบั รายจ่ายแต่ละเดือนตงั้ แต่วนั นี้ จะช่วยวเิ คราะหไ์ ด้ วา่ ปจั จบุ นั เรามคี า่ ใชจ้ า่ ยอะไรบา้ ง แลว้ ในวยั เกษยี ณคา่ ใชจ้ า่ ยเหลา่ นนั้ จะ ลดลงหรอื หมดไปหรอื ไม่ แตส่ ว่ นใหญแ่ ลว้ คา่ ใชจ้ า่ ยตอ่ เดอื นในวยั เกษยี ณ จะลดลงประมาณ 70-80% ขน้ั ที่ 4 วางแผนหลกั ประกนั ความม่ันคงทางการเงนิ วางแผนเร่ืองสิทธิสวัสดิการการรักษาพยาบาลและประกันสุขภาพ ไวเ้ พ่ือเป็นหลกั ประกนั ความมน่ั คงทางการเงนิ ในวันทีค่ ณุ เจบ็ ป่วย เช่น การท�ำประกันสขุ ภาพ ขัน้ ที่ 5 การลงทุนและผลตอบแทน แบ่งเงินออมบางส่วนไปลงทุนเพื่อ ให้ได้ผลตอบแทนที่มากขึ้นในความเสี่ยง ท่ียอมรับได้ โดยควรศึกษาข้อมูลก่อน การตัดสินใจและต้องรู้ว่าวัตถุประสงค์ ในการลงทนุ คอื อะไร อัตราผลตอบแทนที่ คาดหวงั เปน็ อยา่ งไร ยอมรบั ความเสยี่ งได้ มากน้อยแค่ไหน

เ ิงนออมเพ่ื ณย เ ก ษี ย อ วั กองทุนรวมเพอื่ การเลีย้ งชีพ (Retirement Mutual Fund-RMF) ช่วยสรา้ งวนิ ยั การลงทนุ กองทุนรวมเพ่ือการเลี้ยงชีพ คือ กองทุนรวมประเภทที่ส่งเสริมให้เกิด การออมเงินในระยะยาวไว้ส�ำหรับใช้จ่ายยามเกษียณอายุ เหมาะส�ำหรับ ผู้ประกอบอาชีพอิสระ และผู้ท่ีต้องการจะออมเงินให้เพ่ิมพูนมากขึ้น โดย จะไดร้ บั สทิ ธปิ ระโยชนท์ างดา้ นภาษี แตไ่ มม่ เี งนิ ปนั ผล และเมอื่ ถงึ วยั เกษยี ณ จะได้รับเงินลงทุนและผลตอบแทนคืนทั้งหมด โดยผลตอบแทนที่ได้รับ ในแตล่ ะปีจะทบขนึ้ เรอื่ ยๆ ทำ� ใหเ้ งินออมเพม่ิ ขน้ึ อยา่ งรวดเรว็ เงือ่ นไข • ตอ้ งซอื้ หนว่ ยลงทนุ RMF ไมน่ อ้ ยกวา่ 3% ของเงนิ ไดใ้ นแตล่ ะปี หรอื ไมน่ อ้ ย กวา่ 5,000 บาท (แลว้ แตว่ า่ จำ� นวนใดจะตำ�่ กวา่ ) และลงทนุ สงู สดุ ไมเ่ กนิ 15% ของเงินได้ในแต่ละปี โดยเม่ือรวมกับเงินสะสมเข้ากองทุนส�ำรองเล้ียงชีพ หรอื กองทุนบ�ำเหน็จบ�ำนาญขา้ ราชการแล้วไมเ่ กนิ 500,000 บาทต่อปี • ต้องซ้ือหนว่ ยลงทนุ RMF ไม่นอ้ ยกวา่ ปีละ 1 ครั้ง • ต้องไมร่ ะงับการซ้อื หนว่ ยลงทนุ เกนิ กวา่ 1 ปีติดตอ่ กัน (ยกเว้นกรณีไม่มี เงินได้ในปีภาษนี น้ั ก็ไมต่ ้องลงทนุ ) สทิ ธิประโยชน์ส�ำคัญ 1. สามารถนํามาหักลดหยอ่ นภาษไี ด้ตามจริงสูงสดุ ไม่เกิน 15% ของเงนิ ได ้ ในแต่ละปีภาษีนัน้ โดยเมื่อรวมกบั เงินสะสมเข้ากองทุนสำ� รองเล้ยี งชพี หรือกองทนุ บ�ำเหน็จบำ� นาญข้าราชการแล้วไมเ่ กิน 500,000 บาท 2. เงนิ ทไี่ ดร้ บั จากการไถถ่ อนการลงทนุ เมอื่ ครบกำ� หนดไดร้ บั การยกเวน้ ภาษี 3. ผลประโยชน์ทเี่ กดิ จากการลงทุนของ RMF ไมต่ ้องเสยี ภาษี และผลู้ งทนุ จะได้รบั ผลประโยชนใ์ นส่วนนอ้ี ย่างเต็มเม็ดเตม็ หนว่ ย

การท�ำประกนั ชีวิต แบบสะสมทรัพย์ แมว้ า่ ผลตอบแทนของการทำ� ประกนั ชวี ติ ประเภทน้ี จะไม่มากนัก แต่มีข้อดีคือสร้างวินัยทางการออมเงิน ใหเ้ รา มที างเลอื กหลากหลายรปู แบบ มคี วามคมุ้ ครอง กรณีเสียชีวติ และไดร้ บั สิทธิประโยชนท์ างภาษี 5 สง่ิ ยังไม่คิดถึงการวางแผนการออมเงิน เพอ่ื อนาคต ผดิ พลาด การหวังพึ่งเงินบ�ำนาญ เงินส�ำรอง ทีไ่ มค่ วรเกิดข้นึ เล้ยี งชีพ หรือเงนิ ทดแทนอนื่ ๆ เพียง อย่างเดียว เพราะส่วนใหญ่เม่ือถึง เวลาจริงๆ เงนิ จ�ำนวนนัน้ ไมเ่ พียงพอ ส�ำหรับการดำ� รงชีวติ ลังเลที่จะเก็บออม ควรคิดเสมอว่า ยงิ่ ออมเรว็ ยง่ิ ไดผ้ ลตอบแทนมากขนึ้ อย่าใช้สินทรัพย์ลงทุนสะเปะสะปะ ควรจัดกลุ่มสินทรัพย์ลงทุนให้ดี เพอื่ บรรลเุ ปา้ หมายการเงนิ ทตี่ อ้ งการ อย่าละเลยความส�ำคัญของอัตรา เงินเฟ้อ ซ่ึงเป็นศตั รทู ี่น่ากลวั ของผทู้ ่ี มรี ายไดค้ งที่ เช่น ผู้เกษยี ณอายุ

จัดพิมพแ์ ละเผยแพรโ่ ดย SOOK PUBLISHING เรยี บเรยี งขอ้ มูลบางส่วนจาก • หนังสือ Aging Happily พรอ้ มสขุ ก่อน เกษยี ณ โดย SOOK Publishing • วางแผนเกษยี ณ และ RMF คอื อะไร โดย เว็บไซต์ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย “http://www.set.or.th”www.set.or.th สามารถสืบค้นขอ้ มูลและหนงั สอื เพม่ิ เตมิ ได้ท่หี อ้ งสรา้ งปัญญา ศนู ยเ์ รยี นรู้สขุ ภาวะ สำ� นักงานกองทุนสนบั สนุนการสร้างเสรมิ สุขภาพ (สสส.) หรอื ดาวนโ์ หลดไดท้ แี่ อปพลเิ คชนั SOOK Library และ resource.thaihealth.or.th โทร. 02-343-1500 กด 3