บริหารแบบไม่บริหาร

นัักการเมือื งทั้ง้� หลายมัักถือื หลัักว่า่ “ในแวดวงการเมือื ง ไม่ม่ ีี มิติ รแท้แ้ ละศััตรููถาวร” งานบริหิ ารเป็น็ งานการเมือื งแต่่ไม่เ่ หมือื น การเมืืองทั่่�วไป ดัังนั้้�น นัักบริหิ ารจะคิดิ แบบนัักการเมืืองไม่ไ่ ด้ ้ นััก บริิหารต้้องคิดิ ว่่า “ในการบริหิ าร ทุกุ คนเป็็นมิติ รถาวร” เป็น็ มิิตร ได้้กัับทุุกคน และเป็น็ มิิตรกัันตลอดไป สนิทิ กัันบ้า้ ง ไม่่สนิทิ กัันบ้้าง ขึ้�นอยู่�่ ลัักษณะนิิสััยของแต่ล่ ะคน Politics แบบนี้้�ภาษาอัังกฤษบอกว่่าเป็็น Politics PAR Excellence การเมือื งแบบแบบพิเิ ศษหรืือยอดเยี่�ยมสมบููรณ์์ ผู้บ�้ ริหิ ารจะผููกมิติ รกัับคนอื่น� เฉพาะเวลาที่่จ� ะเอาประโยชน์์ จากเขา หรืือเขาเอาประโยชน์์มาให้้เท่า่ นั้น้� ไม่ไ่ ด้้ ได้ป้ ระโยชน์ห์ รือื ไม่ไ่ ด้ป้ ระโยชน์ก์ ็ต็ ้อ้ งเป็น็ มิติ รได้ก้ ัับทุกุ คน สรุุปว่่า ผู้้�บริิหารโกรธใครไม่่ได้้เลย ไม่่มีีสิิทธิ์์�โกรธ ต้้องมีี ขัันติอิ ย่า่ งเข้ม้ ข้น้ บำำ�เพ็ญ็ ขัันติบิ ารมีอี ยู่เ่� นือื งๆ ขัันติคิ ือื ความอดทน ต้อ้ งครอบคลุมุ ทั้ง้� ระดัับขัันติบิ ารมี ี ขัันติอิ ุุปบารมีี และขัันติปิ รมััตถ บารมี ี ครอบคลุุมอย่า่ งไร ? ฝึึกอััธยาศััยอดทนแบบพระโพธิสิ ััตว์ไ์ ว้ ้ ฝึกึ นิสิ ััยอดทนแบบพระโพธิสิ ััตว์ไ์ ว้ ้ ฝึกึ ท่า่ ทีอี ดทนแบบพระโพธิสิ ััตว์์ ไว้ ้ จำำ�เป็น็ มาก 101

กัับใครบางคนที่่ช� อบเราไม่ม่ ีปี ัญั หาหรอก แต่ก่ ัับใครบางคน ที่่ไ� ม่่ชอบเรา จะทำำ�อย่่างไร คำ�ำ ว่า่ “ไม่ช่ อบ” ไม่ม่ ีเี หตุผุ ลอะไรที่่จ� ะอธิบิ ายได้บ้ างคนอาจ บอกว่า่ ไม่่ชอบเพราะอย่า่ งนั้้น� เพราะอย่า่ งนี้้�ความจริงิ ไม่ใ่ ช่เ่ หตุผุ ล หรอก เพราะความ “ไม่่ชอบ” มีีอะไรที่่ล� ึกึ กว่่านั้�้น เมื่�อมีีคนไม่่ชอบเราก็็อย่่าเสีียเวลาไปพยายามทำ�ำ ให้้เขาหััน มาชอบเราแต่่จงเอาเวลามาทำ�ำ ตััวเราเองให้้ชอบคนอื่�นไว้้มากๆ ชอบคนอื่�นไว้้มากๆนี่่�ดีีกว่่ามีีคนอื่�นชอบเรามากๆนะครัับ อย่่าง น้อ้ ยสัักวัันหนึ่่�งที่่เ� ราเกิิดไม่่ชอบเขา ความรู้้�สึกเป็็นทุุกข์ย์ ัังน้อ้ ยกว่่า คนอื่น� ชอบเรามากๆ วัันหนึ่่ง� เขาเกิดิ ไม่ช่ อบเราขึ้น� มา รู้้�สึกึ เป็น็ ทุกุ ข์์ มากกว่า่ หลายเท่า่ ครัับ เรื่�องชอบกัันนี่่�ไม่่ค่่อยมีีปััญหาอย่่างที่่�ว่่า เมื่�อมีีความรััก โลกมัันสดใสไปหมด แต่่เรื่�องที่่�ไม่่ชอบกัันทำำ�ให้้เกิิดปััญหาตามมา มากมาย คนไม่ช่ อบกััน ทำ�ำ อย่่างไรจึงึ จะให้้เขาชอบกััน คนเกลียี ด กัันทำำ�อย่่างไรจึึงจะให้เ้ ขารัักกััน มีีพุุทธภาษิิตบอกอย่่างนี้้�ครัับ เดิินร่ว่ มกััน ๗ ก้า้ วก็น็ ัับว่า่ เป็น็ มิติ ร เดินิ ร่ว่ มกััน ๑๒ ก้า้ วก็็นัับว่่าเป็น็ สหาย อยู่�่ ร่่วมกัันสัักเดือื นหนึ่่ง� หรือื กึ่ง� เดือื นก็น็ ัับว่่าเป็็นญาติิ ถ้้านานเกิินกว่่านั้้น� ไปก็็เหมืือนกัับเป็น็ ตััวเอง นี่่ค� ือื หลัักการทางพระพุทุ ธศาสนาเกี่ย� วกัับมิติ ร สหาย ญาติิ และตััวเอง

ให้้นึกึ ถึงึ ความสััมพัันธ์์อย่า่ งนี้้� จะได้โ้ กรธยากหรืือเมื่�อโกรธ ก็็โกรธน้้อย กัับบางวัันที่่�รู้้�สึกโกรธ ความโกรธเป็็นคุุณสมบััติอิ ย่า่ งหนึ่่ง� ของจิติ ใครๆก็โ็ กรธทั้�ง้ นั้�้น ไม่ใ่ ช่่เรื่�องแปลก วัันไหนไม่่รู้้�สึกโกรธเลยทั้�ง้ วััน อัันนี้้�สิิเป็น็ เรื่�อง แปลก ความโกรธทำ�ำ ให้เ้ สียี หายมากนะครัับ โกรธเมื่อ� ไรเสียี โอกาส เมื่�อนั้�้น โอกาสมัันมาพร้้อมกัับเวลาแล้้วเวลานี่่�มัันไม่่หยุุดอยู่�่กั บที่่� นะครัับ เหมืือนกัับคำ�ำ กลอนที่่ว� ่่า อัันเวลาและวารีมี ิไิ ด้ม้ ีีจะคอยใคร เรืือเมล์์และรถไฟก็ต็ ้อ้ งไปตามเวลา ชัักช้า้ และอืดื อาดมัักจะพลาดที่่ป� รารถนา พลาดแล้ว้ จะโสก าอนิจิ จาเราช้้าไป ความโกรธทำ�ำ ให้้ไม่่รู้้�จัักตััดสิินใจ ชัักช้้าอืืดอาดงุ่่�นง่่าน ย้ำำ�� คิดิ ย้ำ��ำ ทำ�ำ อยู่่�กับเรื่อ� งเดิมิ นั่่น� แหละ และเมื่อ� จะตััดสินิ ใจก็ต็ ััดสินิ ใจ ผิดิ พลาด ไม่ต่ ้อ้ งพููดถึงึ ผลข้า้ งเคียี งอื่น� ๆที่่ล� ้ว้ นแต่เ่ ป็น็ ความเสียี หาย ทั้้�งนั้้�น หน้้าตาเศร้้าหมองเอย พููดจาหยาบคายเอย หััวใจเต้้นแรง เอย ตึึงเครีียดในสมองเอยสารพััดความเสีียหาย พระพุุทธศาสนา จึึงสอนให้้แผ่่เมตตา การแผ่่เมตตาก็็คืือวิิธีีบรรเทาความโกรธนั่่�น แหละ มีี ๑๐ วิธิ ีดี ้ว้ ยกััน วิธิ ีทีี่่� ๑ เมื่อ� รู้�สึกโกรธขึ้น� มา ให้ภ้ าวนาในใจว่า่ “โกรธหนอๆ” 103

วิธิ ีที ี่่� ๒ เมื่อ� รู้้�สึกโกรธ ให้้นึึกถึึงคำ�ำ สอนของพระพุุทธเจ้้าที่่� บอกว่า่ ใครโกรธตอบคนอื่น� ถือื ว่า่ เลวกว่า่ คนอื่น� นั้น้� เสียี อีกี เหมือื น กัับดุ้�นฟืนื เผาศพ วิธิ ีที ี่่� ๓ เมื่�อรู้้�สึกโกรธ ให้้มองคนในแง่่ดีี มองคนที่่เ� รากำ�ำ ลััง โกรธอยู่่�นั่น� แหละ วิธิ ีที ี่่� ๔ เมื่อ� รู้้�สึกโกรธ ให้พ้ ร่ำำ��สอนตััวเองว่า่ จะเอาทุกุ ข์ม์ าใส่่ ตััวเองทำ�ำ ไมเล่า่ ไม่ม่ ีปี ระโยชน์ท์ ี่่จ� ะไปโกรธต่อ่ ขัันธ์์ ๕ ซึ่่ง� เกิดิ ขึ้้น� ตั้ง�้ อยู่�่ ดัับไปไม่ม่ ีีอะไรถาวร จะไปโกรธอะไรเล่่า วิธิ ีีที่่� ๕ เมื่�อรู้้�สึกโกรธ ให้้นึึกถึึงกรรมของเรา กรรมของเขา ใครทำำ�ใครได้้ วิิธีีที่่� ๖ เมื่�อรู้้�สึึกโกรธ ให้้นึึกถึึงแบบอย่่างที่่�พระพุุทธเจ้้า สมััยเป็น็ พระโพธิสิ ััตว์ไ์ ด้เ้ คยปฏิบิ ััติไิ ว้้ เช่น่ สมััยเกิดิ เป็น็ พญาช้า้ งชื่อ� ฉััททัันต์์ ถููกยิิงด้้วยลููกศรอาบยาพิษิ มิไิ ด้ขุ้่�นเคือื งใจถามนายพราน ที่่�ยิิงว่่า “ต้้องการอะไรจึึงยิิงเรา” เมื่�อรู้�ว่่าเขายิิงเพราะต้้องการงา พญาช้้างฉััททัันต์์ตััดงาของตนให้้แก่่พรานนั้้น� ไป วิิธีีที่่� ๗ เมื่�อรู้้�สึึกโกรธ ให้้นึึกถึึงความสััมพัันธ์์ฉัันท์์ญาติิพี่่� น้้องร่่วมโลกดัังที่่�พระพุุทธองค์์ตรััสสอนว่่า สััตว์์ที่่�เกิิดมาในโลกนี้้� ไม่่มีีหรอกที่่�จะไม่่เคยเป็็นมารดากัันไม่่เคยเป็็นบิิดากััน ไม่่เคยเป็็น พี่่น� ้อ้ งกััน ไม่เ่ คยเป็น็ บุุตรธิดิ ากััน วิิธีีที่่� ๘ เมื่อ� รู้้�สึกโกรธ ให้น้ ึกึ ถึงึ ประโยชน์์ของเมตตาที่่พ� ระ ท่า่ นสอนว่า่ คนมีเี มตตานอนเป็น็ สุขุ ตื่่น� เป็น็ สุขุ ไม่ฝ่ ันั ร้า้ ย เป็น็ ที่่ร� ััก

ของเพื่่�อนมนุุษย์์เป็็นที่่�รัักของอมนุุษย์์ เทวดาทั้�้งหลายเฝ้้าปกปััก รัักษาไฟ ยาพิิษ หรืือศััตราไม่่กร้ำำ��กราย จิิตเป็็นสมาธิิเร็็ว ผิิวหน้้า ผ่อ่ งใส ตายไปอย่่างมีีสติิ ไม่่หลงตาย เมื่อ� ยัังไม่บ่ รรลุุธรรมที่่ส� ููงขึ้น� ไป อย่า่ งน้อ้ ยก็็จะบัังเกิดิ ในพรหมโลก วิิธีีที่่� ๙ เมื่�อรู้้�สึึกโกรธ ให้้พิิจารณาแยกอาการ แยกธาตุุ แยกขัันธ์์ แยกอายตนะให้้พิิจารณาแยกอาการว่่า เมื่�อเจ้้าโกรธเขา เจ้้าโกรธอะไรเล่่า โกรธผมหรืือ โกรธขนหรืือโกรธเล็็บ โกรธฟััน หรือื เป็น็ ต้น้ ให้พ้ ิจิ ารณาแยกธาตุวุ ่า่ เมื่อ� เจ้า้ โกรธ เจ้า้ โกรธอะไรเล่า่ เจ้้าโกรธธาตุุตา (จัักขุุธาตุุ) หรืือ ? เจ้้าโกรธธาตุุรููป (รููปธาตุุ) หรืือ ? อะไรทำ�ำ นองนั้น�้ วิิธีีที่่� ๑๐ เมื่�อรู้้�สึกโกรธ ให้้ลองหาโอกาสให้้สิ่�งของ ให้้คำำ� พููด ให้้ความปรารถนาดีีต่่อคนที่่�เราโกรธ นอกจากให้้สิ่�งของหรืือ ให้ค้ วามปรารถนาดีตี ่อ่ เขาแล้้ว ถ้้าเขาให้้อะไรเราบ้า้ งก็ค็ วรรัับของ เขาด้้วย ให้้และรัับของกัันและกััน ความโกรธก็็จะบรรเทาลงไป “การให้เ้ ป็น็ วิธิ ีกี ารคลายความถือื ตััวถือื เขาถือื เราได้ ้ คนที่่ใ� ห้ก้ ็ร็ู้�สึก ใจฟูู คนที่่ร� ัับก็็รู้้�สึกอ่อ่ นน้้อมลง” วัันไหนที่่�รู้้�สึึกโกรธ ลองทำำ�อย่่างที่่�ว่่ามานี้้�ดูู ลองหลายๆ วิิธีี เวลาผ่่านไปประเดี๋�ยวก็็หายโกรธ อย่่าเติิมเชื้�อใส่่ในความโกรธ อย่่าปล่่อยให้้ความโกรธมัันได้้พรรคได้้พวก ลองสัักเกตดูู เวลา เราโกรธใครคนใดคนหนึ่่�ง จะมีีความโกรธที่่�ผ่่านๆมาในเรื่�องต่่างๆ เข้้ามารุุมเป็น็ เพื่่�อนสุุมกองอยู่�่ในใจเรา 105

เรื่อ� งเล็ก็ เรื่อ� งน้อ้ ยเอาผสมปนเปกัันหมด ทำำ�ให้ค้ วามโกรธเราพุ่�งสููง เข้้มข้น้ ขึ้�นไปเรื่อ� ยๆ ต้อ้ งหยุดุ มัันให้้ได้ ้ โกรธเรื่�องไหนอยู่�่ โกรธคน ไหนอยู่�่ ปล่อ่ ยให้โ้ กรธเสียี ให้พ้ อแล้ว้ ค่อ่ ยกำ�ำ หนดความคิดิ ดึงึ ความ คิดิ กลัับอยู่่�กับตััว “คิดิ หนอๆๆๆ” ลองดููเถอะ ไม่่ช้า้ ก็็หายโกรธ พยายามฝึึกนิิสััยติิดเบรกเอาไว้้บ้้าง ไม่่ใช่่โกรธปุ๊๊�บชกปั๊๊�บ โกรธปุ๊๊�บเตะพลััวะ โกรธปุ๊๊�บด่่าปั๊๊�บเหมืือนกัับฮิิตาชิิอะไรอย่่างนั้้�น ประเดี๋ย� วจะหงายหลัังไม่ร่ ู้้�ตััว นึึกว่่าฟ้า้ ผ่า่ … ผู้้�ตั้ง� ประณิธิ านเป็น็ พระโพธิติ ััว์ม์ ีคี วามรัักไร้ข้ อบเขตและไม่ม่ ีี เงื่�อนไข ในขณะเดีียวกัันก็็ปลููกอััธยาศััยเจริิญงอกงามด้้วยเมตตา อย่่างต่่อเนื่่�อง ธรรมที่่�เป็็นคู่�่ ปรัับของเมตตาคืือโทสะ ธรรมคู่�่ ปรัับ นี้้อ� ยู่�่ ร่่วมกัันไม่่ได้ ้ นั่่�นคือื เมื่�อมีเี มตตา โทสะก็็หายไป เมื่อ� มีโี ทสะ เมตตาก็ห็ ายไป ดัังนั้น้� หลัักคิดิ ในการดำ�ำ เนินิ ชีวี ิติ เพื่่อ� ความงอกงาม ของเมตตานั้้�นมีี ประการ คืือ (๑) นึึกถึึงโทษของความโกรธซึ่�ง เป็น็ สิ่ง� ตรงกัันข้า้ มกัับเมตตา (๒) นึกึ ถึงึ อานิสิ งส์ห์ รือื ประโยชน์์ของ เมตตา (๓) เมื่อ� เกิดิ ความโกรธขึ้น� มาก็ค็ ิดิ หาวิธิ ีกี ารต่า่ งๆ ที่่จ� ะระงับ งความโกรธ วิิธีกี ารง่า่ ยๆ อีกี แบบหนึ่่ง� ก็็คืือ ให้น้ ึึกถึงึ ความจริิงของชีวี ิติ หลััก “ไตรลัักษณ์ค์ ือื อนิจิ จััง ทุกุ ขััง อนััตตา” นั่่น� แหละ เราไม่รู่้�จริิงๆ ว่า่ “เราจะตายวัันไหน ?”

มีงี านต้อ้ งทำ�ำ อีีกมากมาย โกรธกััน ทะเลาะกััน ทำ�ำ ให้้เสียี เวลาและเสีียคุณุ ภาพชีวี ิิต น่่าเสีียดายที่่� “ความสุุข” ลอยไปลอยมาผ่่านหน้้าเรา โดยที่่�ไม่่สามารถคว้้าเอามาเป็็นของเราได้้แม้้แต่่เศษเสี้ย� ว ให้น้ ึกึ ให้ค้ ิิดอยู่่�อย่า่ งนี้้�เนือื งๆ ... 107

“ผู้�้ตั้้ง� ประณิิธานเป็น็ พระโพธิติ ััว์ม์ ีีความรักั ไร้้ขอบเขต และไม่่มีีเงื่อ�่ นไข...มีงี านต้้องทำำ�อีกี มากมาย โกรธกััน ทะเลาะกััน ทำำ�ให้้เสีียเวลาและเสีียคุณุ ภาพชีวี ิติ ”

109

๑๓ อะไรคืืองานของผู้้บ� ริหิ าร ผู้้�บริหิ ารควรทำ�ำ อะไร ? และอย่า่ งไร ?

ผู้�้บริิหารก็็คืือเจ้้าหน้้าที่่�คนหนึ่่�งเพีียงแต่่ทำำ�งานมากกว่่า คนอื่�น หลัักการทำ�ำ งานของผู้�้บริิหารมีี ๒ แบบและต้้องทำ�ำ ทั้�้ง ๒ แบบหลัักที่่� ๑ ทำำ�งานประจำ�ำ คืือ (๑) สั่่ง� การ (๒) กำำ�กัับ (๓) ดููแล (๔) ติิดตาม (๕) ตรวจสอบ อัันนี้้�คืืองานประจำำ�ของผู้้�บริิหาร ต้้องทำำ�ให้้ครบถ้ว้ น ๕ อย่า่ งนี้้� ไม่ท่ ำำ�ก็็ไม่่ใช่่ผู้้�บริหิ าร ถึงึ ได้ร้ ัับแต่ง่ ตั้�้ง ก็เ็ ป็น็ เพียี งผู้บ้� ริหิ ารตามคำำ�สั่่�งแต่่งตั้้�ง ทำ�ำ ไม่่ครบถ้้วนก็็เป็็นผู้บ้� ริิหาร ไม่่สมบููรณ์์แบบ ได้ร้ ัับแต่ง่ ตั้�้งใหม่่บารมียี ัังไม่ม่ าก สั่่�งการไม่ส่ ะดวก ก็็ค่่อยๆสะสมบารมีีไปเรื่�อย สำ�ำ คััญอยู่่�ที่�ความตั้้�งใจทำำ�งาน ผลงาน จะช่่วยสร้้างเสริมิ บารมีเี อง ไม่่มีใี ครปฏิเิ สธผลงาน ให้ม้ั่�นใจอย่่างนี้้� หลัักที่่� ๒ ทำำ�งานเชิิงนโยบาย คืือ (๑) กำ�ำ หนดนโยบาย (๒) ทำ�ำ แผนงาน (๓) คิดิ โครงการ (๔) สั่่ง� การ (๕) กำ�ำ กัับ (๖) ดููแล (๗) ติดิ ตาม (๘) ตรวจสอบ ที่่�ว่่า “ทำ�ำ งานมากกว่่าคนอื่�น” ก็็คืือต้้องทำ�ำ ทั้้�งงานประจำำ� และงานเชิิงนโยบายนี่่แ� หละ งานประจำ�ำ หลัักก็ค็ ือื สั่ง� การ กำ�ำ กัับ ดููแล ติดิ ตาม ตรวจสอบ อย่า่ งที่่ว� ่่านั้�น้ ยัังมีีงานประจำำ�รองอีีกคืือดููตรงนั้�้นตรงนี้้� ตรวจแผนกนั้�้น แผนกนี้้� 111

ออกไปประสานสััมพัันธ์์กัับหน่่วยงานภายนอก ในทำ�ำ นองว่่า “ตกปลานอกบ้้าน ประสานสิบิ ทิิศ” แก้ป้ ััญหานั้้�นปัญั หานี้้�ในกรณีีที่่�มีีปัญั หาในองค์ก์ ร นั่่�งทำ�ำ งานอยู่่�ที่โ� ต๊๊ะโดยไม่ไ่ ด้้ไหนเลยไม่่ใช่่ผู้บ้� ริหิ ารแล้ว้ สำ�ำ คััญที่่ส� ุดุ คือื งานเชิงิ นโยบาย ผู้บ�้ ริหิ ารต้อ้ งกำำ�หนดไว้เ้ สมอ ว่่า “พรุ่�งนี้้ � สััปดาห์์หน้า้ เดือื นหน้้า ปีหี น้้า อีกี ๕ ปีีข้า้ งหน้า้ องค์์กร ของเราจะไปสู่่�จุดุ ไหน ? มีลี ัักษณะอย่า่ งไร ?” งานยากของผู้บ�้ ริหิ าร คือื ข้้อนี้้แ� หละ ต้อ้ งลงทุนุ ทางความคิดิ อย่่างนี้้� งานประจำำ�คืืองานกิินของเก่่า งานเชิิงนโยบายคืืองานลงทุนุ เป็็นการลงทุนุ ทางความคิดิ องค์ก์ รจะก้้าวหน้้าก็็เพราะมีีการลงทุุนนี่่�แหละ สำ�ำ หรัับผู้้�บริิหารแล้้ว สััดส่่วนการทำ�ำ งานประจำ�ำ กัับทำำ�งาน เชิงิ นโยบายควรจะเป็็นเท่า่ ไร ? ควรแบ่่งเป็็น ๒ แบบตามประเภท ของงาน ประเภทที่่� ๑ งานในองค์ก์ รของรััฐ งานในองค์ก์ รของรััฐเป็น็ งานประจำำ�โดยธรรมชาติิ (Daily Routines) ส่ว่ นทำำ�งานประจำ�ำ ใน รอบปีีมีีปฏิิทิินงานชััดเจน วนเวีียนเป็็นวััฏจัักร สััดส่่วนของงานก็็ ควร ๖๐ เปอร์์เซ็็นต์์เป็็นงานประจำ�ำ อีีก ๔๐ เปอร์เ์ ซ็็นต์์เป็็นงานเชิิง นโยบาย

ประเภทที่่� ๒ งานในองค์์กรเอกชน ธรรมชาติิขององค์์กร เอกชนก็็คืือมุ่ �งผลสััมฤทธิ์์� มุ่่�งกำำ�ไรเป็็นหลััก สััดส่่วนของงานก็็ควร ๔๐ เปอร์์เซ็็นต์์เป็็นงานประจำ�ำ อีีก ๖๐ เปอร์์เซ็็นต์์เป็็นงานเชิิง นโยบาย แต่่ผู้บ้� ริิหารไม่ว่ ่า่ จะเป็น็ ขององค์์กรภาครััฐหรือื เอกชน ลำ�ำ ดัับความสำ�ำ คััญของงาน ก็็คืือ คิิดนโยบาย แผนงาน โครงการ ท่่องไว้้เลย “คิิดนโยบาย คิดิ แผนงาน คิิดโครงการ” ต้้องคิิดทุุกวัันให้้ได้้อย่่างน้้อยวัันละ ๓ นโยบาย/แผนงาน /โครงการ คิิดแล้้วก็็ต้้องจดไว้้ในสมุุดบัันทึึกประจำำ�ตััวหรืือพิิมพ์์ไว้้ใน ไฟล์ง์ าน คิิดไม่ไ่ ด้้ในขณะอยู่่ใ� นสำำ�นัักงาน ขณะกลัับบ้า้ นก็็คิดิ ไปเรื่อ� ยๆ จนกว่่าจะถึึงบ้า้ น ถึึงบ้า้ นแล้ว้ ก็็หยุุดคิดิ ทำำ�กิจิ ส่ว่ นตััว อารมณ์เ์ ย็น็ ๆ สมองปลอดโปร่ง่ แล้ว้ จะคิดิ ต่อ่ ก็็ ไม่ว่ ่า่ ผู้บ�้ ริหิ ารก็ต็ ้อ้ งทำำ�งานอย่า่ งนี้้� “งานมาก ความรัับผิดิ ชอบมาก อำำ�นาจมาก เป็น็ ที่่ร� ู้้�จัักมาก คนเกรงใจให้ค้ วามเคารพนัับถือื มากค่า่ ตอบแทนมาก” อัันนี้้�เป็น็ เรื่�องปกติขิ องผู้�บ้ ริหิ าร 113

“ผู้้�บริหิ ารก็็คืือเจ้้าหน้้าที่่�คนหนึ่่�ง เพีียงแต่่ทำำ�งานมากกว่่าคนอื่น�่ ... งานประจำ�ำ คืืองานกิินของเก่่า งานเชิงิ นโยบายคืืองานลงทุนุ เป็น็ การลงทุนุ ทางความคิิด องค์ก์ รจะก้้าวหน้้าก็็เพราะมีกี ารลงทุนุ ”

115

๑๔ สุุดยอดนักั บริิหาร บริิหารแบบไม่่บริิหาร

สุุดยอดนัักบริิหารควรมีีคุุณสมบััติิอะไร ? มีีลัักษณะ อย่่างไร ?” กำำ�หนดคำำ�นิิยามไปก็็อาจจะไม่่ชััด ดููที่่�พฤติิกรรมการ บริหิ ารงานน่่าจะทำ�ำ ให้้ได้ค้ ำ�ำ ตอบชััดที่่ส� ุุด เหลาจื้อ� กล่า่ วว่่า “ผู้้�นำ�ำ ที่่�ดีีที่่�สุุดคืือผู้้�นำ�ำ ที่่�ประชาชนแทบจะไม่่รู้�ว่่าเขามีีตััว ตนอยู่่� เมื่�องานสำ�ำ เร็็จลุุล่่วง ทุุกคนก็็จะคิิดว่่าพวกเขานี่่�แหละช่่วย กัันทำ�ำ งานนั้น้� สำ�ำ เร็็จ” คำ�ำ กล่่าวของเหลาจื้�อหมายความว่่าอะไร ? นััยที่่� ๑ หมายความว่า่ สุดุ ยอดนัักบริิหารนั้น้� เขาไม่เ่ จ้า้ ยศ เจ้้าอย่่าง ไม่่ลีีลาท่่าทางมาก ไม่่พููดมาก ถ้้าเป็็นการมอบนโยบาย พููดก่่อนแล้ว้ ค่่อยทำ�ำ ถ้า้ เป็น็ การปฏิบิ ััติิงานทั่่�วไป ทำ�ำ ก่่อนแล้้วค่อ่ ย พููด ไม่เ่ จ้้ากฎเจ้้าระเบีียบมาก เจ้า้ หน้า้ ที่่ท� ำำ�ผิดิ ระกฎก็็ให้้แก้้ไขแล้้ว ทำำ�ต่่อไป ไม่ว่ ิพิ ากษ์์วิจิ ารณ์ข์ ้อ้ ผิดิ พลาดให้้เสียี เวลา นััยที่่� ๒ หมายความว่่า ไม่่ยึดึ ถือื ว่า่ “เราทำำ�นั่่�น นั่่น� เป็น็ ของ เรา นั่่น� เป็น็ ผลงานของเรา” แบ่่งปัันความดีคี วามชอบให้้ผู้้�ร่วมงาน เสมอ ไม่่ถืือว่่าตััวเองเก่่งอยู่่�คนเดีียว ที่่�สำ�ำ คััญคืือ ไม่่มีีอััตตามาก (ไม่่มีสี ัักกายทิฏิ ฐิิ ไม่่มีีตััวตน) คือื สุดุ ยอดนัักบริหิ าร 117

โลกทััศน์์ (วิธิ ีีคิดิ ) ที่่น� ำ�ำ ไปสู่�่ ความทุกุ ข์ก์ ัับโลกทััศน์์ที่่น� ำ�ำ ไปสู่�่ ความสุขุ อัันเดีียวกััน เพียี งแต่อ่ ัันแรกยึดึ เป็น็ ของตััวเอง อีกี อัันหนึ่่ง� ปฏิเิ สธว่า่ ไม่ใ่ ช่่ ของตััวเอง เอตํํ มม, เอโสหมสฺมฺ ิิ, เอโส เม อตฺฺตา นั่่น� ของเรา เราเป็็นนั่่น� นั่่น� เป็น็ อััตตาของเรา คิดิ แบบนี้้น� ำำ�ไปสู่�่ ความทุกุ ข์ส์ ่ว่ นวิธิ ีคี ิดิ อีกี แบบหนึ่่ง� ที่่ต� รงกัันข้า้ มนำำ� ไปสู่่�ความสุุขก็ค็ ืือ เนตํํ มม, เนโสหมสฺฺมิิ, น เอโส เม อตฺฺตา นั่่�นไม่ใ่ ช่ข่ องเรา เราไม่่เป็น็ นั่่น� นั่่�นไม่ใ่ ช่อ่ ััตตาของเรา ต้น้ ธารแห่ง่ ความชั่ว� ก็ค็ ือื ความยึดึ มั่่น� ถือื มั่น� ซึ่่ง� เกิดิ จากการ ที่่ค� นทั้ง้� หลายเห็น็ ว่า่ มีอี ััตตาและมีขี องที่่เ� นื่่อ� งกัับอััตตาอยู่่� เรียี กว่า่ มีี สัักกายทิิฏฐิ ิ คำ�ำ ว่่า “สัักกายทิฏิ ฐิิ”แปลว่่า ความเห็็นว่่าเป็็นตััวของ ตน ความเห็็นเป็็นเหตุถุ ือื ตััวตน ถือื เขาถือื เรา ความเห็น็ เช่น่ นี้้�เป็็น ต้น้ ธานแห่ง่ ความชั่ว� ร้า้ ย โลกทััศน์แ์ บบนี้้เ� รียี กว่า่ โลกทััศน์แ์ บบอััตตา เป็็นโลกทััศน์์ที่่�ก่่อให้้เกิิดการแบ่่งแยกถืือเขาถืือเราแก่่งแย่่งชิิงดีีชิิง เด่น่ ยึดึ ถืือว่่าทุกุ อย่่างที่่�มีอี ยู่เ�่ ป็น็ อยู่�่นี้�เป็น็ ของตััวเองทั้ง้� หมด ทั้ง้� ๆ ที่่�ความเป็็นจริิงก็็ไม่่มีีอะไรที่่ส� ามารถยึึดเอาไว้ไ้ ด้้ มีเี รื่�องเล่่าว่า่ นกชื่่อ� ว่่ามััยหกะ บิินไปตามไหล่เ่ ขาและซอก เขา บิินไปสู่่�ต้้นเลีียบที่่�มีีผลสุุกแล้้วร้้องว่่า “มััยหกะ-ของเราๆ” ร้อ้ งรำ�ำ พัันเพ้อ้ อยู่่�อย่่างนั้�น้

ฝููงนกทั้�้งหลายก็็พากัันบิินมาจิิกกิินผลเลีียบแล้้วพากัันบิินไปต้้น อื่�น ส่ว่ นนกมััยหกะนั้�้นก็ร็ ้้องเพ้้ออยู่่�นั่น� เอง คนบางคนก็็เหมืือนนก มััยหกะนี้้� มีีทรััพย์์แล้้วตนเองก็็ไม่่ได้้ใช้้สอย ทั้้�งไม่่แบ่่งปัันให้้ใคร เฝ้้าแต่่ร้้องรำ�ำ พัันว่่า “มััยหกะ-ของเราๆ”ท้้ายที่่�สุุดก็็ถููกคนอื่�นแย่่ง ชิงิ ไปหมด ในขณะเดีียวกััน ต้้นธารแห่่งความดีีก็็คืือการถอนสัักกาย ทิิฏฐิไิ ด้้ มีีโลกทััศน์์แบบอนััตตา นั่่�นคือื เห็็นว่่าเป็น็ อนััตตา ว่่างจาก อััตตา สิ่่�งทั้�้งหลายมีีอยู่�่เป็็นอยู่�่โดยเป็็นปััจจััยแก่่กัันและกััน มีีอยู่�่ โดยความสััมพัันธ์ก์ ััน มีอี ยู่ด่� ้ว้ ยอาศััยปัจั จััย ไม่ม่ ีคี วามคงที่่อ� ยู่อ่� ย่า่ ง เดิมิ ไม่ม่ ีีอยู่่�โดยตััวมัันเอง ไม่่มีีตััวตนที่่�แท้จ้ ริิง คำำ�ว่่า “ทำำ�จิิตให้ว้ ่า่ ง เหมือื นอากาศ” ก็ค็ ือื มีคี วามคิดิ เห็น็ อย่า่ งนี้้ค� ือื ทำ�ำ จิติ ให้ว้ ่า่ งเหมือื น อากาศ ท้้องฟ้้านภากาศกว้้างใหญ่่ไพศาลไร้้ขอบเขต ไม่่มีีขีีดคั้้�น เขตแดน จิิตใจที่่�จะมีีคุุณภาพและสุุขภาพได้้ต้้องไร้้ขีีดคั่่�นเขตแดน ไร้ข้ ีีดจำำ�กััดเช่่นเดีียวกััน พระพุุทธเจ้้าตรััสไว้้ ใจความโดยสรุุปว่่า “คนถืือเอาครั่่�งสีี เหลืือง สีีเขีียว หรืือสีีแดงเลืือดนกมาแล้้วพููดว่่า “เราจัักเขีียนรููป ในอากาศนี้้ � ทำ�ำ ให้เ้ ป็็นรููปปรากฏ” เขาก็ไ็ ม่่อาจทำำ�สำ�ำ เร็็จได้้ เพราะ อากาศนี้้�ไม่่มีรี ููปร่่าง ชี้ใ�้ ห้เ้ ห็น็ ไม่ไ่ ด้้ ใครก็็ตามจะเขียี นรููปในอากาศ นั้�้น ทำ�ำ ให้้เป็็นรููปปรากฏไม่่ได้้ จิิตว่่างก็็ยิ่�งใหญ่่เหมืือนกัับท้้องฟ้้า นภากาศ สมััยหนึ่่�ง สัังฆนายกของพระพุุทธศาสนานิิกายเซน คืือ ท่่านฮุุงเจินิ ประสงค์จ์ ะหาผู้้�สืบทอดตำ�ำ แหน่่ง พิจิ ารณาดููว่่า 119

“จะมอบตำำ�แหน่่งสัังฆนายกให้้แก่่ใครดีีระหว่่างศิิษย์์ ๒ คน คืือ ชิินเชาผู้�้เป็็นนัักวิิชาการปราดเปรื่่�องกัับฮุุยเน้้ง (หรืือเว่่ยหล่่าง) ซึ่ �งเป็็นพ่่อครััวซึ่่�งไม่่ค่่อยรู้ �หนัังสืือ” ท่่านฮุุงเจิินประสงค์์จะมอบ ตำำ�แหน่ง่ สัังฆนายกให้แ้ ก่ศ่ ิษิ ย์ผ์ ู้้�มีจิติ ว่า่ งตามหลัักการของพระพุทุ ธ ศาสนานิกิ ายเซน จึงึ ให้ศ้ ิษิ ย์ท์ ั้ง�้ คู่แ�่ ต่ง่ บทกลอนสะท้อ้ นความคิดิ ให้ด้ ูู ชิินเชาเขียี นบทกลอนเสนอต่อ่ อาจารย์์ว่า่ กายคืือต้้นโพธิ์� ใจคือื กระจกเงาใส หมั่น� ปััดกวาดอยู่�่เป็็นนิติ ย์์ อย่า่ ให้ฝุ้่�นละอองลงจัับ ส่ว่ นฮุ้�ยเน้้งอ่า่ นไม่่ค่อ่ ยอออกเขียี นไม่ค่ ่อ่ ยได้้ จึึงขอร้้องคน อื่�นให้ช้ ่่วยเขียี นบทกลอนเสนออาจารย์์เช่น่ เดีียวกัันว่่า ไม่ม่ ีีกาย ไม่่มีตี ้น้ ไม้้ ไม่่มีีกระจกเงาใส เมื่�อไม่่มีอี ะไรตั้้ง� แต่ต่ ้น้ ฝุ่�นละอองจะลงจัับอะไร ท่่านฮุุงเจิินชอบใจบทกลอนของฮุุยเน้้งมาก เพราะเนื้้�อหา แสดงถึงึ ความว่า่ งจริงิ ๆ บอกให้รู้้�ว่า่ โลกนี้้ว� ่า่ งจากแก่น่ สาร จึงึ มอบ ตำำ�แหน่ง่ สัังฆนายกให้แ้ ก่ฮ่ ุยุ เน้ง้ ความว่า่ ง (ศููนยตา) เป็น็ สภาพเดิมิ แท้้ของสิ่�งทั้�้งหลาย จิิตของมนุษุ ย์์เดิมิ แท้้ทีเี ดีียวนั้น�้ ว่่าง คืือเป็น็ จิิต ประภััสสร คำำ�ว่่า “ประภััสสร” มีีลัักษณะ ๓ อย่่างคืือ (๑) ขาว (๒) ใส (๓) บริิสุุทธิ์์� แต่่จิิตเดิิมแท้้นี้้�ถููกกิิเลส (ซึ่�งก็็คืือโลกธรรม) จรมาทำำ�ให้เ้ ศร้า้ หมองภายหลััง พระพุทุ ธเจ้า้ ตรััสกัับพระอานนท์ว์ ่า่ “ยสฺฺมา จ โข อานนฺฺท สุุญฺฺญํํ อตฺฺเตน วา อตฺฺตนิิเยน วา ตสฺมฺ า สุญุ ฺฺโญ โลโกติ ิ วุจุ ฺฺจติิ

แปลว่า่ อานนท์์ เพราะ (สรรพสิ่�ง) ว่่างจากตััวตนและของ ของตนฉะนั้้�น เราจึึงกล่่าวว่า่ “โลกว่า่ ง” สุดุ ยอดของวิิชาบริิหาร “บริหิ ารแบบไม่่บริิหาร” ให้น้ ึึกถึึง อีีกคำำ�หนึ่่�งว่่า “ทำำ�โดยไม่่กระทำำ�” ตรงกัับคำำ�จีีนว่า่ Wu Wei และ ตรงกัับภาษาอัังกฤษว่า่ Action in Non-Action สุดุ ยอดผู้บ้� ริหิ าร นั้�้นดููเหมืือนว่่าไม่่ได้ท้ ำ�ำ อะไรมาก เดิินไปเดินิ มางานก็ส็ ำ�ำ เร็จ็ ไม่พ่ ููด มาก ไม่่นิ่่ง� มาก ทำำ�ให้้ดููเป็น็ ตััวอย่่างแล้้วค่อ่ ยสั่�งการ เข้า้ ทำำ�นองว่า่ “สอนให้ร้ ู้้� ทำำ�ให้ด้ ูู อยู่ใ�่ ห้เ้ ห็น็ ” ใจความก็ต็ รงกัับที่่เ� หลาจื้อ� กล่า่ วนั่่น� แหละว่า่ “ผู้้�นำำ�ที่่ด� ีที ี่่ส� ุดุ คือื ผู้้�นำ�ำ ที่่ป� ระชาชนแทบจะไม่รู่้�ว่า่ เขามีตี ััวตน อยู่�่ เมื่�องานสำำ�เร็็จลุุล่่วง ทุุกคนก็็จะคิิดว่่าพวกเขานี่่�แหละช่่วยกััน ทำ�ำ งานนั้�้นสำ�ำ เร็็จ” คััมภีีร์เ์ ต๋า๋ เต็ก็ เก็ง็ บอกว่่า ดัังนั้น้� ปราชญ์ย์ ่่อมกระทำำ�ด้ว้ ยการไม่ก่ ระทำ�ำ เทศนาด้ว้ ยการไม่เ่ อ่ย่ วาจา การงานทั้้�งหลายก็ส็ ำ�ำ เร็จ็ ลุุล่ว่ ง ปราชญ์ย์ ่่อมปกครองด้ว้ ยการไม่่ปกครอง ดัังนั้้น� ทุกุ สิ่่�งทุุกอย่่างก็จ็ ะถููกปกครอง และดำ�ำ เนินิ ไปอย่า่ งมีีระเบีียบ “อุุเบกขา” แปลว่่า วางใจเป็็นกลาง มีีจิิตเรีียบตรง เที่่�ยงธรรมไม่่เอนเอีียงด้้วยรัักและชััง คำ�ำ เต็็มๆ ของอุุเบกขาคืือ “ตััตรมััชฌัตั ตุเุ บกขา” แปลว่า่ วางใจเป็็นกลางต่อ่ คนสััตว์ด์ ้้วยเห็น็ ว่า่ เขาเหล่า่ นั้้น� มีกี รรมเป็็นของตน มีวี ิถิ ีเี ป็น็ ของตนเอง 121

บริิหารแบบไม่่บริิหารก็็คืือท่่าทีีอุุเบกขานี่่�แหละ ดููเหมืือน จะไม่่รัับรู้�อะไร ดููเหมืือนเฉยเมย แต่่ก็็ไม่่ได้้ละสายตาเสีียทีีเดีียว เพราะแท้้จริิงแล้้วก็็คืือไม่่มากเรื่�อง ไม่่จุุกจิิก ใครทำ�ำ ผิิดทำ�ำ ถููกก็็ทำ�ำ เป็็นเหมืือนมองไม่่เห็็น บางทีีทำ�ำ ผิิดตำ�ำ ตาก็็ทำำ�เป็็นเหมืือนไม่่เห็็น วางเฉยอยู่่� สรุปุ แล้้วจะเอาอย่่างไรแน่่ ? คััมภีรี ์เ์ ต๋๋าเต็ก็ เก็ง็ บอกว่า่ ปกครองอาณาจัักรด้้วยธรรม ทำ�ำ ศึึกด้ว้ ยเพทุบุ าย มีชี ััยต่อ่ โลกโดยการไม่่กระทำำ� ข้้อห้า้ มยิ่�งมาก ประชาราษฎร์์ยิ่ง� ยากจน อาวุุธยิ่ง� แหลมคม ประเทศยิ่ง� วุ่�นวาย วิิทยาการยิ่่�งมีีมาก สิ่่ง� ประดิิษฐ์์ยิ่ง� แปลกประหลาด กฎหมายยิ่�งมีมี าก โจรผู้้�ร้ายยิ่ง� ชุกุ ชุมุ มนุษุ ย์ห์ รือื คนนี่่ไ� ม่เ่ หมือื นกััน มีลี ัักษณะนิสิ ััยแตกต่า่ งกัันไป สั่�งสมอบรมมาแบบไหน ลัักษณะนิิสััยก็็จะเป็็นแบบนั้�้น พระพุุทธ ศาสนาบอกว่า่ “ทำ�ำ กรรมใดมาก็จ็ ะเป็น็ ไปตามกรรมนั้น้� ” คนมีนี ิสิ ััย แตกต่่างกัันก็เ็ พราะอย่่างนี้้� พระพุุทธศาสนาเรีียกว่่า “จริติ ” พวกรัักสวยรัักงาม คือื พวกราคจริติ พวกใจร้อ้ นหงุดุ หงิดิ ง่่าย คือื พวกโทสจริิต พวกเงีียบๆ เหมืือนจะเหงาๆ ซึมึ ๆ คืือ พวกโมหจริิต พวกสดใสชื่่�นบานมองโลกสวยตลอด คืือ พวกสััทธาจริิต พวกเจ้้าปัญั ญาคิดิ ละเอีียดรอบคอบ คือื พวกพุทุ ธิิจริติ พวกคิดิ จุกุ จิิกประเภทจัับจดฟุ้้�งซ่า่ น คืือ พวกวิิตกจริติ

นัักบริิหารชั้้�นยอดทั้้�งหลายก็็เข้้าใจความจริิงข้้อนี้้� คนไม่่ เหมืือนกััน บางทีีงานในองค์์กรก็็ไม่่ได้้มีีหลายประเภทพอที่่�จะตรง กัับคนทั้ง�้ ๖ จริิต บางองค์์กรมีีงาน ๓ ประเภท เช่่น งานเอกสาร งานฝึกึ อบรมพััฒนาบุุคลากร งานสื่อ� สารองค์์กร ใช้พ้ วกราคจริติ ไปทำ�ำ งานเอกสาร งานฝึกึ อบรม งานสื่อ� สาร องค์ก์ รน่า่ จะพอได้้ เพราะคนพวกนี้้ช� อบความเป็น็ ระเบียี บเรียี บร้อ้ ย พิถิ ีีพิถิ ััน แต่ใ่ ช้้พวกโทสจริติ ไปทำ�ำ งานพวกนี้้ไ� ม่น่ านวงแตกแน่่ งาน เอกสารก็็คงไม่่เรีียบร้้อย งานฝึึกอบรมก็็คงจะชวนทะเลาะไปทั่่�ว ยิ่�งงานสื่�อสารองค์์ก็็จะวุ่�นวายไปใหญ่่ ไม่่สำำ�เร็็จสัักงาน แล้้วจะทำ�ำ อย่า่ งไร ? ก็เ็ ป็็นโจทย์ข์ องนัักบริหิ าร บางทีีหางานที่่�เหมาะไม่ไ่ ด้้ เลย แต่่นัักบริิหารชั้�้นยอดก็็มีีวิิธีีที่่�จะให้้คนอยู่่�ร่่วมกัันได้้ ลููกน้้อง ทำำ�ได้้ดีีหรือื ไม่่ดีีก็ป็ ระคัับประคองกัันไป นี่่ก� ็็เป็น็ อีีกนิยิ ามของคำำ�ว่า่ “บริหิ ารแบบไม่่บริหิ าร” เหมือื นกััน พระบรมราโชวาทของพระเจ้้าอยู่่�หััวรััชกาลที่่� ๙ ว่่า “เข้า้ ใจ เข้า้ ถึึง พััฒนา” พระบรมราโชวาทนี้้เ� ป็น็ หลัักคิดิ ของนัักบริหิ ารชั้น�้ ยอดจริงิ ๆ ลููกน้้องเราบางคนให้้พููดให้้อธิิบายเรื่�องอะไรนี่่�ชััดเจนมอง เห็็นเป็็นฉากๆ แต่ใ่ ห้เ้ ขียี นข้อ้ ความตามที่่พ� ููดเพื่่อ� พิมิ พ์เ์ ป็น็ หนัังสือื เผยแพร่่ ก็เ็ ขีียนไม่ไ่ ด้้ 123

หรืือเขีียนได้แ้ ต่อ่ ่า่ นไม่่รู้�เรื่อ� ง อย่า่ งนี้้�เรีียกว่่าพููดเป็น็ อย่า่ งเดีียว เขีียนไม่่เป็็น ประเภทนี้้�ก็ต็ ้อ้ งประคัับประคองกัันไป งานในองค์์กรนี่่�ไม่่ใช่่ข้้าวปลาอาหารขนมนมเนยหรอก ไม่บ่ ููดไม่่เน่า่ ทำ�ำ ไม่่เสร็จ็ วัันนี้้�ก็็ทำ�ำ ให้เ้ สร็จ็ ในวัันต่อ่ ไป ไม่เ่ สร็จ็ ในวััน ต่อ่ ไปก็ท็ ำ�ำ ให้เ้ สร็จ็ ในวัันต่อ่ ๆ ไป ท้า้ ยที่่ส� ุดุ ไม่เ่ สร็จ็ ในยุคุ ของเรา คน ที่่�มาทำ�ำ งานต่่อจากเราก็็คงทำำ�ให้้เสร็็จเองนั่่�นแหละ งานทุุกอย่่างก็็ จบลงตรงที่่ท� ำำ�เสร็จ็ นี่่แ� หละ เรามีหี น้า้ ที่่ก� ็ท็ ำ�ำ ทำ�ำ ไม่เ่ สร็จ็ ถ้า้ เป็น็ งาน สำำ�คััญและจำำ�เป็็นต้อ้ งทำ�ำ จริงิ ๆ คนอื่น� ก็็ต้้องทำ�ำ ให้เ้ สร็็จ คงไม่่มีใี คร ทำำ�เสร็จ็ ทุุกอย่า่ งตามที่่ห� วััง หลวงพ่่อพุทุ ธทาสจึึงสอนว่า่ ถ้า้ ทุกุ คนได้ท้ ุกุ อย่า่ งดั่ง� ที่่�คิดิ สิ้น� ชีวี ิิตจะเอาของกองไว้ไ้ หน มัันได้้บ้า้ งเสียี บ้า้ งช่่างปะไร ได้้เท่่าไหร่ก่ ็เ็ ท่่านั้้�นแหละท่า่ นเอย หลัักคิิดของนัักบริิหารชั้�้นยอดก็็ต้้องเป็็นอย่่างนี้้� ชััดจริิงๆ คำำ�ของหลวงพ่อ่ ทำำ�งานก็ท็ ำำ�เต็็มที่่ � ทำำ�เต็็มความสามารถ เอาใจใส่่ จดจ่อ่ มุ่�งความสำ�ำ เร็จ็ แต่ใ่ นขณะเดีียวกัันก็็มีีหลัักคิิดว่า่ “เนตํํ มม- นั่่น� ไม่ใ่ ช่ข่ องเรา, เนโสหมสฺมฺ ิ-ิ เราไม่ใ่ ช่น่ ั่่น� , เนโส เม อตฺตฺ า-นั่่น� ไม่ใ่ ช่่ ตััวของเรา”

““ผู้�้นำำ�ที่่�ดีีที่่ส� ุุดคืือผู้�้นำำ�ที่่�ประชาชน แทบจะไม่ร่ ู้ว้� ่า่ เขามีตี ััวตนอยู่่� เมื่อ�่ งานสำำ�เร็จ็ ลุุล่่วง ทุกุ คนก็็จะคิิดว่า่ พวกเขานี่่แ� หละช่ว่ ยกัันทำำ�งานนั้้น� สำำ�เร็จ็ ” ”เหลาจื้้อ� 125

อาจารยส์ อนวชิ าบรหิ ารควรยึดหลักวา่ สอนศิษยจ์ นจบปรญิ ญาด้านการบรหิ าร ก็เพื่อใหเ้ กิดแนวคิดเชงิ บรหิ าร ถ้าจบปรญิ ญาแล้วไม่เกิดแนวคิดเชงิ บรหิ าร ก็ควรแนะน�ำศิษยใ์ หไ้ ปท�ำอยา่ งอนื่ “อย่าเปน็ ผู้บรหิ ารเลย องคก์ รเขาจะเสียหาย” แนะน�ำใหไ้ ปท�ำงานที่เขาถนัด เขาชอบ และท�ำได้ พระธรรมวัชั รบัณั ฑิิต

127



รายนามเจ้า้ ภาพจััดพิมิ พ์ห์ นังั สืือ พระครููสมาธิิวิหิ ารีี ๑,๐๐๐ บาท พระมหาสุุรเชษฏ์์ สุรุ เชฏฺโฺ ฐ (สิิงห์์สุขุ สวััสดิ์์)� ๒,๐๐๐ บาท แม่ช่ ีีธััญญาณีี สุุดเกษ และคณะแม่่ชีีโรงครััววััดปากน้ำ�ำ� ๗,๑๐๐ บาท น.อ.ปรีีชา-สนอง - ร.อ.นพ.คงศัักดิ์์� จัันทรแสง ๓๐,๐๐๐ บาท อาจารย์์ตรีีธา เนีียมขำำ� ครอบครััวคุณุ ารััตน์์พานิิช ๒๐,๐๐๐ บาท คุณุ ประยููร-เกศินิ ีี พณิิชยานนท์์ และครอบครััว ๒๐,๐๐๐ บาท คุุณมงคล-กัันทิิมา วิิรััชศิิลป์์ และครอบครััว ๑๐,๐๐๐ บาท ภญ.อรสา อารยพััฒน์์ ๑๐,๐๐๐ บาท คุุณมาลินิ ีี อารยพััฒน์์ ๑๐,๐๐๐ บาท คุณุ แม่น่ ิิภา-สวััสดิ์์-� วรรณภา-วลััยพร-ปริินทร ศิริ ิิเอี้ย� วพิิกููล ๑๐,๐๐๐ บาท คุุณวิริ ััช-กาญจนา-พีีรพล สุุวรรณนภาศรี ี ๑๐,๐๐๐ บาท คุณุ สมบููรณ์์-กาญจนา สุ่่�นสวััสดิ์์� และธิิดา-หลาน ๑๐,๐๐๐ บาท คุณไกหย่วน-ลินจง-ไกรเลิศ-วณี า-กัลยา- ๑๐,๐๐๐ บาท พญ.พัันธุ์�จง หาญวิิวััฒนกุลุ ๑๐,๐๐๐ บาท คุณสุธดิ า สุวรรณนภาศร ี คุณสุวรี ากร-ธัชพงษ์ ๑๐,๐๐๐ บาท ทััศนไกรวุฒุ - คุุณเสาวภาคย์์ ใจสุุกใส ๕,๐๐๐ บาท คุณุ นเรศ-บุุปผา งามอภิชิ น และครอบครััว ๕,๐๐๐ บาท คุณุ วัันทนา บุุญมาก ๕,๐๐๐ บาท คุณด�ำเกงิ -ประภารัตน-์ ปฤษฎี-ดร.พญ.ปนษิ ฐา- ดร.ปวิิตรา จินิ ดาหรา คุณุ สวลี ี ปิิยะดิิษฐ์ ์ และบุตุ รธิดิ า-หลา 129

คุณุ สุวุ รรณีี เฉลิมิ ลาภวรบููรณ์์ และครอบครััว ๕,๐๐๐ บาท น.ต.วรนิิต-แม่ว่ ณีี-วาสนา-แม่่ชีวี รรณา จัันศิริ ิิรััตน์ ์ ๕,๐๐๐ บาท พญ.สิิรินิ ัันท์-์ สุภุ านัันท์์ จัันทรแสง ๕,๐๐๐ บาท คุณุ สมศัักดิ์์�-สุุพร วงศ์์ศิริ ิิกุลุ และครอบครััว ๔,๐๐๐ บาท คุณุ พรชดา อิิสสระ คุุณนิิตยา วนาขจีรี ััตน์์ ๓,๐๐๐ บาท คุณุ ศิิริวิ รรณ ทิิลารัักษ์ ์ ๓,๐๐๐ บาท คุุณประสิทิ ธิ์์� เตชะกมลสุขุ และครอบครััว ๒,๐๐๐ บาท พญ.กาญจนา ชััยกิติ ติิศิิลป์์ และครอบครััว ๒,๐๐๐ บาท คุุณโสภณ-สุพุ ิมิ พ์์จััน-โชติกิ าญจน์ ์ เทีียนกระจ่่าง ๒,๐๐๐ บาท คุุณวิไิ ล คุุณารััตน์์พานิิช ๒,๐๐๐ บาท คุณุ ลดาวััลย์ ์ สุุรียี ์์สิริ ิ ิ และบุตุ รธิิดา-หลาน ๒,๐๐๐ บาท คุณุ สุนุ ทร-อุไุ รวรรณ อมรศัักดิ์์โ� สภณ และบุตุ รธิิดา-หลาน ๒,๐๐๐ บาท คุณุ จุุฑารััตน์์ วิิทยา และครอบครััว ๑,๕๐๐ บาท พลเรืือโทโกศล-พลตรีหี ญิงิ ทััศนศรีี ไตรยคุณุ ๑,๐๐๐ บาท คุุณพิิชััย-รััตนา อุุดมธนสกุลุ และครอบครััว ๑,๐๐๐ บาท คุณุ มานพ อุุดมธนสกุลุ และครอบครััว ๑,๐๐๐ บาท คุุณพรนภา มหาพััฒนากุุล ๑,๐๐๐ บาท คุุณมุทุ ิติ า มหาพััฒนากุุล ๑,๐๐๐ บาท คุุณศุุภโชค มหาพััฒนากุุล ๑,๐๐๐ บาท ทญ.ภาณิชิ ดา มหาพััฒนากุลุ ๑,๐๐๐ บาท คุณุ หนึ่่ง� และสาม ๑,๐๐๐ บาท ภญ.ปรานีี-ทััศพร-ธมนวรรณ ภิญิ โญวััฒยากร ๑,๐๐๐ บาท คุุณธนพล-รุ่�งวิิไล-ธนภััทร เทียี นกระจ่่าง ๑,๐๐๐ บาท คุุณอนัันต์์ ปิ่่�นเวหา ๑,๐๐๐ บาท อาจารย์ส์ ำำ�ลีี-ประเทืือง บุษุ สาย ๑,๐๐๐ บาท คุณุ ธนดล-นภาพร-สนิิธิิกาญจ์ ์ จินิ ตบััญญััติิ ๑,๐๐๐ บาท

คุุณสุรุ พงษ์์-ศิิริพิ ร-จงจรินิ ทร์์-จงสมร เศรษฐปราโมทย์์ ๑,๐๐๐ บาท คุุณไพโรจน์-์ กาญจนา จิิเจริญิ และครอบครััว ๑,๐๐๐ บาท คุณุ กิิตติพิ ััฒน์-์ อััจฉรา คุุณารััตน์พ์ านิิช ๑,๐๐๐ บาท นาวาเอกพนััส จิิเจริญิ คุณุ นิิตยา เชษฐโชติริ ส ๑,๐๐๐ บาท คุณุ ภรณี ี อดิศิ ราลัักษณ์ ์ ๑,๐๐๐ บาท คุุณประยููรวดี ี มงคลพบสินิ ๑,๐๐๐ บาท แม่ช่ ีีทวีีพร พรมทอง ๕๐๐ บาท คุณุ สุวุ พััชร สอนสมนึึก ๕๐๐ บาท คุณุ ครรชิิต ซอกลม ๕๐๐ บาท คุณุ ประภาพร สีขี รรััฐสกุุล คุณุ กิิตติภิ ััทร ยมภา ๕๐๐ บาท คุณุ ชวนชม บััววััน และครอบครััว ๕๐๐ บาท 131

การบริหิ ารไม่่มีีสููตร ผู้้�บริหิ ารคนเดิิมทำำ�งานอยู่่�ที่่บ� ริษิ ััทเดิิม จะใช้้วิธิ ีกี ารบริหิ ารแบบเดิิมๆ ก็็ไม่ไ่ ด้้ ต้้องปรับั เปลี่่�ยนไปเรื่อ�่ ยตามสถาน... ดัังนั้้น� ศิิลปะในการสั่่�งการ กำำ�กัับ ดูแู ล ติิดตา ตรวจสอบนี่่�สำำ�คััญมาก จะสั่่ง� การ กำำ�กัับ ดููแล ติิดตาม ตรวจสอบแบบทื่่�อๆ ก็็ไม่ส่ ำำ�เร็จ็ อีกี เหมือื นกััน ต้้องมีีศิิลปะทุุกขั้้น� ตอน

133