พุทธวจน 9_ปฐมธรรม

“”! ... .. / /

“ใหเปนผูหนักแนน และไมกลาวมุสา” ราหุล ! เรากลาววา กรรมอันเปนบาปหนอยหนึ่ง ซึ่งบุคคลผูไมมีความละอายในการแกลงกลาวเท็จ ทั้งที่รูอยูวาเปนเท็จจะทำไมไดหามีไม เพราะฉะนั้น ในเรื่องนี้ เธอทั้งหลาย พึงสำเหนียกใจไววา“เราทง้ั หลายจักไมก ลาวมสุ า แมแตเ พอ่ื หวั เราะกันเลน” ราหุล ! เธอทั้งหลายพึงสำเหนียกใจไวอยางนี้ราหุล ! เธอจงอบรมจิตใหเสมอดวยแผนดิน (ปฐวี) เถิด เมื่อเธออบรมจิตใหเสมอดวยแผนดินอยู ผัสสะทั้งหลายที่นาพอใจและไมนาพอใจอันเกิดขึ้นแลว จักไมกลุมรุมจิตตั้งอยู ราหุล ! เปรียบเหมือนเมื่อคนเขาทิ้งของสะอาดบาง ไมสะอาดบาง ทิ้งคูถบาง ทิ้งมูตรบาง ทิ้งน้ำลายบาง หนองบาง โลหิตบาง ลงบนแผนดิน แผนดินก็ไมรูสึกอึดอัดระอารังเกียจ ดวยสิ่งเหลานั้น, นี้ฉันใด “ราหุล ! เธอจงอบรมจิตใหเสมอดวยแผนดินเถิด เมื่อเธออบรมจิตใหเสมอดวยแผนดินอยู, ผัสสะทั้งหลายที่นาพอใจและไมนาพอใจอันเกิดขึ้นแลว จักไมกลุมรุมจิตตั้งอยูฉันนั้นเหมือนกัน” ราหุล ! เธอจงอบรมจิตใหเสมอดวยน้ำ (อาโป) เถิด เมื่อเธอจงอบรมจิตใหเสมอดวยน้ำอยู ผัสสะทั้งหลายที่นาพอใจและไมนาพอใจอันเกิดขึ้นแลว จักไมกลุมรุมจิตตั้งอยู ราหุล ! เปรียบเหมือนเมื่อคนเขาลางของสะอาดบาง ไมสะอาดบาง ลางคูถบาง ลางมูตรบาง น้ำลายบาง หนองบาง โลหิตบาง ลงในน้ำ น้ำก็ไมรูสึกอึดอัดระอารังเกียจ ดวยสิ่งเหลานั้น, นี้ฉันใด “ราหุล ! เธอจงอบรมจิตใหเสมอดวยน้ำเถิด เมื่อเธออบรมจิตใหเสมอดวยน้ำอยู, ผัสสะทั้งหลายที่นาพอใจและไมนาพอใจอันเกิดขึ้นแลว จักไมกลุมรุมจิตตั้งอยู ฉันนั้นเหมือนกัน” (ในกรณีแหงไฟ ลม และอากาศ ก็ไดตรัสไวในลักษณะคลายคลึงกัน) ม. ม. ๑๓/๑๒๓/๑๒๖. , ม. ม.๑๓/๑๓๘-๑๔๐/๑๔๐-๑๔๔.

“ปฐมธรรม”

พุทธวจน ปฐมธรรม สื่อธรรมะนี้ จัดทำเพื่อประโยชนทางการศึกษาสูสาธารณชน เปนธรรมทาน ลิขสิทธิ์ในตนฉบับนี้ไดรับการสงวนไว ไมสงวนสิทธิ์ในการจัดทำจากตนฉบับเพื่อเผยแผในทุกกรณี ในการจัดทำหรือเผยแผ โปรดใชความละเอียดรอบคอบ เพื่อรักษาความถูกตองของขอมูลขอคำปรึกษาดานขอมูลในการจัดทำเพื่อความสะดวกและประหยัด ติดตอไดที่ คุณศรชา โทรศัพท ๐๘๑-๕๑๓-๑๖๑๑ หรือ คุณอารีวรรณ โทรศัพท ๐๘๕-๐๕๘-๖๘๘๘ พิมพครั้งที่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๕๓ จำนวน ๑๐,๐๐๐ เลม ออกแบบปก คณะสงฆวัดนาปาพง ศิลปกรรม วิชชุ เสริมสวัสดิ์ศรี ที่ปรึกษาศิลปกรรม จำนงค ศรีนวล, ธนา วาสิกศิริ จัดทำโดย มูลนิธิพุทธโฆษณ (เว็บไซต www.buddhakos.org) ดำเนินการพิมพโดย บริษัท คิว พริ้นท แมเนจเมนท จำกัด โทรศัพท ๐๒-๘๐๐-๒๒๙๒ โทรสาร ๐-๒๘๐๐-๓๖๔๙

คำอนุโมทนา $$-1( ' &.'8( #' \",$-' “ ” 2/($'/ -  *6* ('7 2/0 8(\"$ $ $ \"'(\"'-/(*6$$ ( &1$! $&$ /$ '7 #*6('\".2#(0 -*6/ *6 ' (2 *) )0* - %% (#' - ( 4 /6,$2#.\"23 + !( 0&8(()')/,6$2#+ (- /#-$'**7 $ /' 2#.*\"2 (8(#' \",$/*70&.*63$( 3 + !( + / )(3 (/#5- 2 ()*7/$



คำนำ 30 6* ' )( ((1 ' &'$ $.&3( (/ (2( ( )/) )/ (&$00%0 # /(&6' ,%( )* (/ ($( () % )(!(#& '6+ . 2/002 &  (!+ \"( %- 4#( ( )((1 /6%, %( - , '7 $' #%, -   ' 7*%(&. / (23 ( /$'#%, &$ '6 3 #(8 $' ( (#/(& ( ,6%$' %/%,6 (4'7 % (/%320 %$' )' )2* ) &8( ' 6+- /2$/ ))#' ' (#' /6*  #) - (/ (22' \"&*7 * (. %/*))/* )%. ( () ')*6. % ($' 8(#%( 4#((#(#' /6*  #) - 3 $(*%. ( $( /*-#(#' 1 *6##- (%. $%, /* /%6, 0. * ) %/%2$0* 7' (* +7 %%$' #' (#'-& 53* 8(/0%(2 /(& (- #' /7,%() ( 5 *') (/6%, 0&$' (8 #%6*/3/6%, (##- 01 4 '%.0 )6 3 (7' 6' ' (8 2$1% (# % (3/ )(/-\" 0& (3( 8(#% %&-/( ' (/#,%/ (#./(/#*3

,\"'6 &)$-' \"(4 )4%,.'&\"25& #& 5& /') 4)  &\"- 2* ( '' $( ('&52'%' ..$4+ * #$+ 5+ $, \"- & $$- ' 2 3'' \"3 %$$'\"( \" 0.$) 2\"- ,#'$' .)  & 1)\"4 , +$..+4$ 4)6'2\"- '#,' '( ' %  &5& \"5( 21 .4+$ ' )4%.#3 '\"&&. +4$0 2'( )(& ( $, /$ ( : #$+ #& ( ) '1 '& #$+ / %4& .$4+ $ ) $+ #& ' %6'2)4 .) .)  & &5. 4) $ /%'6 2\"- '#, ' '( ' % 2$' 2 %-)%' .'  +&%$ .$ '.'%.#1,  3 ' )4 '6 1# 9 \"(4 )5 $+ '( ' % )$1- 0.'%.#,&5 4& .$ * ) '& . ( *5 $ $#& \"& '\"& , % .#, ' 5)  . ' & ,\"& ( 87 $ $ , -21/& 6'2$ ,  ', (& ('1  5)1#.#3 * & !% '. +4$0 \"$ $ .#4* $ ( &.4) ,  1, (  , / , 2'&\" &1  1'%2# ,\"( & 1 '1 & % /% '-$ \"$)4 ) & !%. +4$0 %\"'.#4* .)&5 # 02'.)5. '$& (. ! 4)- ',$ ' #+$2-. 3'2

,,!*/!%.\" % / %-+ - \"!$ /&& % 1,%#0 %%,*,)3\".  /!( $0 !% /  2 % 0( %$#3,' */!'#* ,3\") .  % ,3)\" '3 +,!\") ,,' & ' %& $&$/'&#5%$ $3104$ 0( !$ %54 ( \"$,- -0 \") ,)3\"\"1 $0( %!* % %& % # . &4,& 0 ( ,,)3\" %% 5%!$%* /- *3'%* $ '4 ,%( %* /#$ '3 %%,*,\"3) . '3 \"$, '3,\"3) $\"0+ !)\"0 -# ,%/#.% %5 \" \" #*,% 0( \"%& '3* !%\"% -& - 0! คณะผูจัดพิมพหนังสือเลมนี้ ขอนอบนอมสักการะ ตอ ตถาคต ผูอรหันตสัมมาสัมพุทธะ และ ภิกษุสาวกในธรรมวินัยนี้ ตั้งแตครั้งพุทธกาล จนถึงยุคปจจุบัน ที่มีสวนเกี่ยวของในการสืบทอดพุทธวจนคือ ธรรม และวินัย ที่ทรงประกาศไว บริสุทธิ์บริบูรณดีแลว คณะศิษยพระตถาคต



สารบัญ 5 6  8+2' * $  :.\" % / %, &,* $2- % <& % \") ,!*-! %, & (2 \" $ 5;!$ & $ &\"&$2 : 65!$ / %/%$ 67 %\"- *%%& %\"% + * 6;% %$ 8 - 6<$ # \" %% $2 ,& 78!$ / %3% ' ,)1\"#. * /$2' 7;!$ 3% ' ,1)\"#. * /$ !% !#,!*, 1\") -#,!,* & -! $  !$ 84     \"   \"       \"   89\"%* : % , 1\") -! $  : % 8<       95 %&. % * $2 9 \"% 0.' !$ %+$ # %+ \" %

% $ &+ # !%* * 76% $ &+ # #!%** 77#&\"+,& 79, &. ,( ,( ,0 ( # 7;.\",\"+ % - 83&!% &$-$,!( ,'# ,#%& --$#\"%  86% $ # + (!-' $!% % $ 87!1' 1( $&!&)#&, &#%  89 ' #' & & & 8: &2% ' ## 8;) & !& / !& & 0% !& / 93,\"* # &!&% -( $ &- - 96 &#& %\"& )#,\"-* \" &$,&$'& 99 &' 9;,\"-* \" &,( ,( :3 &#. . &#. 2% #) ,\"*, '-\" * :5#%,/,1)# &, ' /,!)#1  #'\"&'  :6,\".* \"&!&, ' :7,\"*.\"&!&,!1)# ::!'1 2% \"&/,(1 ;4 & &/( $ # *  #& ,& ;9

% %0'# \"*  \"%!$ 544 \" %, 1' $\" *+ % # . # .!# 549 * $ & \"+ 54;0. ! $ -,',)1\"!$,%#, 54<+,\" + 554    558 &1 '1 ,+ )2\", '1  $  55: %2' , , % 55;' 9 564%  1' $ %,!%% 566\"*.  ' 568\" *   54 56< *   54 579\"%&  3%!$ +%3 ' /! + 584 \" %'' 586 \" %0'' 5893%' 0' 58<% \". 594 1' %3 /!0$ , %0 3%1 596%1/' !-/ -/ ( ' % 598+# */!

' - %*+ '2&*( ;?B 02&63 ' ;@: !) $( ' 0, \"*2, !'2\"!* ;@= !) $( ' 20 ,  *!'2\"!* ;@> \"+ , * * ) $*5\"7- \"* + %1*/ 1 * ;@? * * 0 7- \"* + %1 */44 ;@C * * !/--7 \"* + %1 */1+ ;A< 9* \"*2, 3 )'* ) ;A= \"+ 3, \"*&&0 ;AB \"+,3 \"*/ * ;B:           ;B> %*+ *\"* >  (2 ;BB '*/* '%*+ ) ,7 ; ;BC '*/ * '%*+ ) 7, <  32, * 6 7.'\"* 27,&!) * * ;C? %*+ () \"* ) 2 !, 7,', 0*  *+ ;CA \"*%9* ) '%(3!(\"+ %%* ;CB 0 *9 !)42', 5%0+ * <:: '*+%%%0 %/ 3&'***%+ <  ( * <:> '***%+ ()57- ' #/ !)8&!*

/ *&)))$* 5,&\")2/%*%)) ) :8= !%)1 4 ,& ) :8> /.  * &)))$* &,5&\")/ * ) )$* :8@ !( #' &/.  * ) )$* :99 ) 6(*1 ) )$* //$)%!( &)+ &* :9; ,+-    '$ ) ! $   ,+/    $) ! $   :9? 1%(6 *1 ) )$* /$&, /)%&\"(\"'2\"1 '& ::9 1%(6*1 ) )$* /$&, - #- .&, %&67)( ::; &)*$$ & ) / * ) )$* ::< ) 7) $)* * /5,&. /+ /+)\")) ::@ &)$* $0% ) * ( *$)0* ) 3 :;8 !( #' &. 5+)& ) / )$)* :;: / *$)1* %2&)&\"(!' ; 6( :;< ) &. ) ( ) / * $)* $7)% (* #- ) . :;> \")$)7 ( & ) )$* :;? /. +$* . (2 ( $(('            :<; /%-!5+ & (/ )' )7  $( & '. + ') /) ,.-  *  &\"   ! !%  *   % )   #(

! ,+ /!! !/ +( \" ! ! 234  !/ ! (#   $ 235    !! /! !\"(-% ' &  /! $ , \" ! 236 !/ ' -# !.  )'.  ,  )  237 ) /! ' ( !\"* % '   \" , /!  !(! 240  ++\"#\" -#  ) (! !), 241  ! \"(\"-%  \"- #-  ,\"  252 $ % 8 ' \" # \"  %.#  # -      256 *( #  $ $ # 261 ) % *%..& 263 \" \" $ $ \" 4 ! # 265 #) ##  # ) ( 267 $ \"  !\" $ # 268 \" *%##\" ( $$# 271 #.%.% !!&  %$      274 *#! #* $ **(, \" #( 278 *(+ #* $ ( 280 /$ ( *#!$/  282 /$ \" $ $/# ! 283 #/$ \" # ' $#

'.( ..#1, #. (, :?= '.0\"'& %.\"( ' .%. ' & ( :?> \"& '\", ') :?? &',\"') :?@ '%5).222 $ - * $ ( ( %0\"'& :@9 7'& ' (&(.+$5 $#&  :@; $( )$ ? :@= (67'2 2$' #&5  21)52# ;88 \"5( 3 #*5 *5 , * /- ;8; \"& & !% ;8< $\"& & !% ;8= '7 & '#, 0%.$) .+5$.#4 $& ' ;8> 7' '. '1 . 5) & $'#' ;8? #& '( ''$'#' ;99 # '$1 4\"6(, ;9< '-\"* '11 .$5+ %&#' '$' 2 ;9=  -6) ( $  & !% $ ( !, -) ) &)5 9 ;9? & !% $ ( !, - ) ) & )5 : ;9@ & !% $ ( !, - ) ) &5) ; ;:: ;:<



ธรรมะกับชีวิต

2 พุทธวจน : ฉบับ ๙ %,\" $            & *  -  &  $         &#   - '  \"+ &  !%               &   '  \" *\"$          &  ,\"(' \",(\" *\"$      %) \" &'   %, %*

ปฐมธรรม 3                       '!  &#!* , -# .#)  ! !/ !&'+ ! .( $&.# %   \"#-''.        '-$ !  \"\".& #(#!'# +#''

4 พุทธวจน : ฉบับ ๙           ' +  &!'& \"&(#%/\"\" (3(34&) -#%-( %%3 \" ++ \")2 '3 .#00 )2 (,-&$0-( ,-(  0/43&3% $%## %/\"#0& '$% $%%/\"#0& ' $%## ' -\"*#%/\"#0& '/ '/%/\"#0& '-\"*# #,% 3(/&43 3% -( &%\")2 &#  0# 1  %$+ )3 & %3 \")2 1 ' +  -#%3 \"& $!4& % & #3(&#& 0 $-000\"2(-&&##) $+ )3!% %3 \")2 $) *2 #- &0/, )2 (#,-( ,-(/.# 3% %  $  ##    $  %  %  %   $  #\" $     \"! % ' +  & (2$-00 %-( %2(/  1 $) 0 &-+  & 2($-00

ปฐมธรรม 5\"* %  \" /%# ) \" \"#\"( ! !* $ 0&-, # /% !*.. \"* % \" %/$\" \"# ! #+ !( *' ./\", $ (  +#  -! &$ +* ' %$  + & \"-)( ''    ' + $ &# * , ( ' $ (  *#!*(0\" - %0%  &\"  .(  &,#)% 0% ( %0 *(-* $ ( %0 # \"+ ( %0 # -& # \"+ ( \" %0 *$

6 พุทธวจน : ฉบับ ๙    !    \"    ! - 0!/#!        /# (/#) ( 0!#.(! !) ! ! #/ ( !\"!*\"! ,#/ .#  #.(! !,)!       ! !! !\" ! , !+ ) !! ), !' &  /$!+ ) !!,,    ! !! !\" ! ! +) !!) ! (#), !'  ( \" $/(.% !(! /#,,    ! !! !\" !  (- .#(! -! ( \" -! ! (#), !' $ $. !(  \" !  ! !,'! %

ปฐมธรรม 7    # *#!*(\"1 -*0' 1% \"0+! ' *( \"0+! ' $# 0\"+! ' (\" \"0+! ' \" #)     # / 2#%1#          \" %1 *1%+ * 2#0%*# #+ # # 1% *  # $#,$#\"  .1%0% \"\" 0%*# #.+#          # ## #$# \" ..%0%\"1%0 #\" -#) +.  #* $ &1  + ( ' #$ # !  . !% 1&#-*/ ..    # *#!*(1\"+!-*0' 1% \"0+! ' *( \"0+! ' $# 0\"+! ' (\" 0\"+! ' \" $ #

8 พุทธวจน : ฉบับ ๙  &$&! &+! ( \" &  \" '  \"  \" $ \" $  ' &!     !  ' %     !  '       ! &*# !*  %         ! &!)    ! %+ + % &#* \"* & +!

ปฐมธรรม 9 \"  $\" $ $ \", . $  \"#  % ! (  &#     $ '!# (  %#        \"  \"     ##$# )(\"$$  \"   ## )\" $ $  \"   ( # )$ $  \"  & ## $ #) ($  \"    #   )) $$  \" #!   # ) ($$  \"  #+%+%&  $\"$ $),' #   $)', # ' ##$# \"(&  $\"$ *#! - ! #  \"

10 พุทธวจน : ฉบับ ๙ 3 #*%0 *#+ *#\" *0% # 4 *#\" #1 $ # 5 *#\" #1    ( 6 *#\" $\"$*## 7 */' ##1 #! \".+ *#\" !#1\" $ # ( $ # % (          \"(& $\"$ , #! 7 ! #*#0%+         ' 3 #*%# # 4 -\"0 )- #% 5 -& #$! 6 -% )  %/  7   -#*#*/' *\" %0 $*0' #0\" * \"# (( \"0  0\" +*$*  .%\"* $ 0&

ปฐมธรรม 11 $$    \"%  !' *  \"%         # &   )\" 4  %* (2)$ 5  %, %0) \"$/ 6  %, 1)\"\"%&1 7  %&$& 8  %( %&&%., % !'*   \"%     \"$&&$&\".%# 8 # %,!%2'-!\" # &   )\" 4 -#%3 ' 5 /!( %' 6 \" &&% 2&, & 7 %3 /!,1'+$ /& !% 8 3% % * \"/!/&$2,\"1) ,$2' & ,\")2 %$2 ,\"$% **2$  2$ -,&,  0' $, & 2(

12 พุทธวจน : ฉบับ ๙  ##  !$  &)    ! $                 \"    %   !( 3  $ ! 4  $/* %1 5  $/\"%! . 6  $! $+. . $1&. 7  $. + 1(! \"# & )    !  $          !#$& %#%!-$\" 7 \" $+ $&2,  ! \"    %   (! 3 #, $ $& 4  + $\"  $ + & & 5 /\"%! . 6 $# $#1&&!* 7 # #, 0 . $ $#2  +(1!+# 2& %+2!( # #2 +!#$ ) ) #2  2# , +%+  /&#+ % '2

ปฐมธรรม 13  # #   !$  $* - !$      \"  %   ,% 7   (2$ 8   (.(3/(& 9   (&)&1  :   ( (/#% ' ;   (3 ( 6(%'// %4, 2$0 ' $*- !$   %' --)')%1(& ; & (/$(*50!  \"  %   %, 7 ' \"().&(0 8 ' \"('  %) .&(0 9 /*4 4+ 0 ) /,%4 *' : 3%5)2(*%' ( ; ',%#( ) 2 ! %) /,%4 /'*5 )!/5%, (5' /%' ( - - 5'  '5 0/)!/ \" 3* '/ ) 5+

14 พุทธวจน : ฉบับ ๙  !!  \" !# & ) \" !#            $   (! 4 . $3 $ $$ 3$# 5  $. !$ $,\"$ # 6  $# $$$$+ 0/ 7  $, ! &\" $. 8  $!. !%\"$# &)  \" #!     !#$%#%!-$\" 8 \" $+ $&2,        $   (! 4 +* ) 2' $3 $ !$ 5 +% $& # $ 6 (!+!$, ! &1 $. 7 \"3$ $ $. & &1) 8 $3 + & % ) ! $/$13 !( +1!( +# 2& %+!(2 1$3 2# +!#$ )) #2 #2 , +%+  /&#+ % 2'

ปฐมธรรม 15  # #   !$   \" % !$         \"  %   $ / '   0 '  \"  1 ' )  2  + & $! \" 3     !   \"%  !$     %%!!)   3  ' \"-(!  \"  &   $ /  '\"   0 *- &*   \" 1 %'   *   2 * *,! \",+'  3 . !, \",+  (*( ( # \",% 4    *

16 พุทธวจน : ฉบับ ๙ #   $ $ $    $  $ !   \"  $

ปฐมธรรม 17  $ $    # \"! . $ # -#!, !  !(# (( %- & $. !  /! )  #& ( -% (*    , !*  !% ' $% )   1  !! ,(! 1  !+ # #. % 0 \"! . +* !, !*  -# !) !  + !!& +(& \"-/! \" !+(' & * ' + !!& \"+(& \"-/! \"!!.  +'(& * '  + !!&   \"     +(& \"-!/\"!+' ! (& * '  + !!&  ' +(& -\" /! \"!+(' & * ' #.( !*\"   % ( \"! . $ ))&  \"* )*  (& !*  # -%  ##

18 พุทธวจน : ฉบับ ๙ 6 \"& % $3 /. $\"$!%0% .\" $ 2' %- %  / % !  3$ !% \"     3$ !% ,2' & % 0 % %43 % #%% % .  !)\" % %% '20,2'$ $3 1 3', %&. $   # \"$ \"& % 3$( -*- &. -.\" ,!* !' \"\")2$ '\"' 7 \"& % $3 /. $\"$!%0% .\" $ '2 % %  / % \"  %   \") , %#!%& %& ' , %#!- \"&& ' , %#!+  $0- *,'  %& %' +%,% ,%' '3, %&. $   $ \"$ \"& % $3 ( - *- &. -.\",!*  !' \"\"2) $ '\"' 8 \"& % $3 /. $ \"$ !%%0 .\" $ 2' %- %  / %!      \"* & - %!3$ !%+ ,- % %#%$,% +3$ $2\"+/ $&-#. $ #

ปฐมธรรม 19,  &5 &! &5 &%-2 . -# #%-% '&&(3(-'0-*4# -&( (!+-#. -1#-*3#! (4- &/'  %  #% #'!& 4% ) . .+ '/ ./ #-\"+ \"( #'!& 4% #0 / %3( \"&1& &-(-- *3#+ 4) & &5 %.  (% +-\"*3# -/ %$ # 1&/ -*3# $&5 0\"&3( 7 $ &-\"&4(



ปฐมธรรม 21 \"* ' \"\"# \"\" ( '  $ &   , ' !*, )) ' +  +  + #(  # -  .   $ ' %  !  \"\"\" \" %- %  !  #\"\" \" -% & !$! ! %  '& \"  \"!.  .! \" -# \" \"+\"/.\" * \"! *\"!.  !. % \"'\" \" \"!.   & *'  $+  \"  /\"\" .!! ,&-\"!'\"/ *&/\"*** \"\"#\")  $ *\" '% \"\"\"\"#\"+\"!# !)#\"# +*#+ !$ 0  \" & !+  ,  + ) #* $ , ' # , ''' & + && $)

22 พุทธวจน : ฉบับ ๙ !    & !% \" # \"% %   \" $    #%  $  ' &$   !       # \" $ ' &$   !      # & $ ' & $    !           $ ' & $   !      !  ! \"%   &  %  $     % & \"\"& \" \" \"

ปฐมธรรม 23             ! %  ) \",\" \"%  +# &+\"  ) )  %  #+ \"%  $+  ! - % ,  \"+     )  ) % ( * & !  ) ,#  ,\"% & , ! - % +\"&    ) )  +\"     )  )  ,\"            ! %   \",' &\"

24 พุทธวจน : ฉบับ ๙          \" &  * ##. #&  -$ '#-!!  * *  &  $- #&  %-!\" /!& . ! !-#+!!!+! *  * & ) , ' \" !+* $.!! #.! & '!.\" /!& #-'!!!  * * ! !#-+!!!+! *  * #.              \" &  ! .#( '# !

ปฐมธรรม 25         ! %  ) \"\"-\"%  #, *&\",   ) )  %  ,# \"%  ,$  ! . % -  \",*  *  ) ) % ( + & !  ) #- \"- % & - ! . % \",&*   ) )  \",*  *  ) )  \"-            ! %   -\"' &\"

26 พุทธวจน : ฉบับ ๙           \" &  * #.# #&  $- +'#- !! * *  &  -$ # &  %- ! \" !/ & . ! !#-!!! ! * !* & ) , ' \" !+* $. ! ! .#! & '!.\" /!& -#'! +!! * * ! !-#!!!! *  !* #.              \" &  ! #.( '# !

ปฐมธรรม 27 $ # \" %% 2$ +& # *! !) # !! '!. !) # &* (!) ) )+' # ' \"+!  .(!) ))+' # ( /!*'% *-\" /!() !/ ',  %  + /! +'!+% # '\" , ) # !'' $- )\"  ) '!.&  # %- '*2'  + & -%#2$ '1 $ '\" ) %#'1!(1 * -#' !, !%- $- -/+ ' $ '\" ) %#1' \" * -#' !3%.!+ ) .!\"1&!3% '\" ) %#'1 % * #-' !,- $3%+0 )

28 พุทธวจน : ฉบับ ๙ %! '  !#+ +# ( *\" % ) -! )'! )% # \"'*( #! '' +$  \"( ( '!,  \" ' \"$ +\" %! '   + \"*% +\"  \" !( # !-  #, ' !( # ,'\" , ' \" ,! ,& % ,  ! !( # , ! %\" %# % ! &' % !  % % !  %(% ! %  %(% ! %(  %(  %!    % ! ' +  % + +\" ( ' \" ,  \"+ )  %!   ' \"+  % + + &

ปฐมธรรม 29 +   $!) &\" ' * 2 # \"  /   + $0& $($!) &$ *! # $)! \" % \"  \"  ' \" %  4 \" $ !$ .+$ 4 \" $ !( ,  ' !) $#$ -   !$# #$ .   #$%$ / +  +) $ &%$  ' 2# \"  ' !) $# $ $ ($ 2# \" ))- &&0 1$+/ $+!* $) 0' \"1$ $ $ (! %  !( $%  , # !$& * !( !$) !$&$))

30 พุทธวจน : ฉบับ ๙ $,% !)&%(2%($6+ 2%( *7'4 / (/ ./ 6* ( 3/ * ( & %  (#%#%2 %- ('74 #(( &(8 #(('2$ &(8 9'  & */7 * ( ( ' 2%( *    9'  &    %(' #' (     9 '  & - - 2 * *7 1 '  %' - -$(3(  (/*  // 6,%- +7   (  8('0  *' - /$,6% /1 ' & %  3(1 / (' \"( - % %(/5 *6  $ ' ( %(3/#* &( (&3) ' %/(3 1&3/%(3 3&33$ (87 &3'(3 ((%'3' 2 /( &37,%0 /%(3 ' 7* 9'  & *7/* ( (' \"('

ปฐมธรรม 31      7 %  $      % &'&    7%  $ ++0 (5( #,#&%0&\"*#' 0 &(+ 0 2 0&\"#* ' 5%- \"\"( #* +  \"( 3 ( - \"+ (4-'(\"*#- . 4(-'( 3( .) #!%& ) #( ) #& $ ) #& #., 1 + +%5 3 &6   , &!& % & % -\"&5% - &'&) & &) #!%&/#+, . + , ) #!% & - &'&) & &) #(/#+,. + ,) #( - &'&) & &) #& $/#+, . + ,) #& $

32 พุทธวจน : ฉบับ ๙ 2 +,+$. %+ #+.!(# +4 (!0 13 0 \"1 . !(# + ( 159-:* 7 < * ) -2: !- #+ #+- , !-     < * )        &-#,+     < * ) 0\"0!5 !-:- !1 * #+ 6+3'4 !* ! 1 * #+&:,63'4 !* 3\"# +; !#- ,( (1 +&+;9 2&( 602( * 62 (/ * 4 -'\"* #+ !+ 6 (2!+ * #!+ + 3\")!+ + (2!+ * 6#!+ !* # (+ +!( +:- *:- < * ) 2!- 2'(/  (/ +*9 '!/( \"1 (/ (2 + +*9 .:3\"# !8 1#+ * +( 21 +:- '!(/ 2 , 63\"#2+:- * -: * 5 0\"0!:- 8* *: 2 +! 1 * #+6+3'4 !* !1 * #+&:, 63'4 !* 3\"#+; !#- , ( (1 +&;9+2&(602( * 62 (/ *