หน่วยการเรียนรู้ท่ี 3 อารยธรรมของโลกยุคโบราณ
อารยธรรมองโลกยุคโบราณ • อารยธรรมเมโสโปเตเมีย • อารยธรรมกรีก • อารยธรรมโรมนั • อารยธรรมจีน • อารยธรรมอินเดีย • รูปแบบการติดตอ่ ระหวา่ งโลกตะวนั ออกและตะวนั ตก • ตวั อยา่ งการแลกเปล่ียนวฒั นธรรม
สมยั อาณาจักรซูเมเรีย (3,200-2,300 ปี ก่อนคริตส์ศักรา ) พฒั นาการทางประวตั ศิ าสตร์ • เดิมสร้างหมู่บา้ นตามเนินเขา รู้จกั เล้ียงสตั ว์ เพาะปลกู และประดิษฐเ์ ครื่องมือเครื่องใช้ • ต่อมาอพยพไปต้งั ถ่ินฐานบริเวณล่มุ แม่น้า เกิด สถาบนั สงั คมแบบใหม่ จนเกิดเป็น “อารยธรรม” • เกิดสงั คมเมืองข้ึนอยา่ งต่อเน่ือง มีการจดั ต้งั เป็ นนครรัฐ • ท่ีดินส่วนใหญ่เป็นของกษตั ริย์ นกั บวช และชาวเมืองที่มง่ั คง่ั โดยมีชาวนาเป็น แรงงานในการเพาะปลูก
มรดกทางวฒั นธรรม • ชาวซูเมเรียประดิษฐต์ วั อกั ษรข้ึนเป็นคร้ัง แรกของโลก เรียกวา่ อกั ษรคูนิฟอร์ม • งานวรรณกรรม ที่สาคญั ไดแ้ ก่ มหากาพย์กลิ กาเม • มีการสร้างสร้างเทวสถานขนาดใหญ่ เรียกว่า ซิกกูแรต เพ่ือใช้บูชาพระเจ้า และใชเ้ ป็นที่สอนหนงั สือใหแ้ ก่นกั บวช รุ่นเยาว์
• ประดิษฐ์จานหมุนเพื่อใช้ป้ันภาชนะ • มีความสามารถเชิงคณิตศาสตร์ ดินเผา ถือว่าเป็ นเคร่ืองกลชนิดแรก • สนใจการโคจรของดวงอาทิตย์ ของโลก ดวงจนั ทร์ และดาวเคราะห์ อนั เป็นท่ีมา • การสร้างวงลอ้ ที่ประกอบติดกบั เพลา ของวชิ าโหราศาสตร์ และดาราศาสตร์ใน เพ่ือใช้กบั เกวียนและรถศึก ทาให้การ เวลาต่อมา รบมีประสิทธิภาพ
สมยั อาณาจักรบาบิโลนเก่า (2,000 – 1,600 ปี ก่อนคริสต์ศักรา ) พฒั นาการทางประวตั ิศาสตร์ • ชนเผ่าอะมอไรตเ์ ขา้ พิชิตดินแดนท้งั หมดของพวกซูเมเรีย และสร้างศูนยก์ ลางอานาจ ปกครองท่ีกรุงบาบิโลน จึงถูกเรียกวา่ “พวกบาบิโลน” • อาณาจกั รมีลกั ษณะเป็นรัฐสวสั ดิการที่รัฐดูแลพลเมืองอยา่ งใกลช้ ิด
มรดกทางวฒั นธรรม • ประมวลกฎหมายฮมั มูราบี ซ่ึงยดึ หลกั “ตาต่อตา ฟันต่อฟัน” เป็ นการสร้างความ ยตุ ิธรรมใหแ้ ก่สงั คม • แนวคิดเรื่องความยตุ ิธรรมไดก้ ลายเป็นรากฐานของกฎหมายในประเทศต่างๆ ใน ปัจจุบนั บทบญั ญตั ิกฎหมายที่สลกั ลงบนแท่งศิลา พระเจา้ ฮมั มูราบี
สมยั จักรวรรดอิ สั ซีเรีย (1,300 - 612 ปี ก่อนคริสต์ศักรา ) พฒั นาการทางประวตั ิศาสตร์ มรดกทางวัฒนธรรม • พ ว ก อัส ซี เรี ยเข้า ยึด ครอ ง • นิยมสร้างวงั แทนวดั เพ่ือเป็ นที่ ดินแดนท้งั หมดของเมโสโปเต ป ร ะ ทับ แ ล ะ ศู น ย์ก ล า ง ก า ร เมีย มีศูนยก์ ลางการปกครองที่ ปกครอง สร้างข้ึนเพื่อเชิ ดชู เมืองนิเนเวห์ กษตั ริยใ์ นฐานะนกั รบและนกั ล่า
สมยั อาณาจกั รคาลเดียหรือบาบิโลนใหม่ (612-539 ปี ก่อนคริสต์ศักรา ) พฒั นาการทางประวตั ิศาสตร์ • พวกคาลเดียนโจมตีและยดึ ครองเมืองนิเนเวห์ โดยต้งั อาณาจกั รบาบิโลนใหม่ • มีการก่อสร้างและขยายเมืองจนใหญโ่ ต สร้างพระราชวงั หลายช้นั แต่ละช้นั ปลูกตน้ ไมน้ านา พนั ธุ์ จนไดช้ ่ือวา่ “สวนลอยแห่งบาบิโลน” เป็น 1 ใน 7 ของส่ิงมหศั จรรยข์ องโลกยคุ โบราณ มรดกทางวัฒนธรรม • มีการแบ่งสปั ดาห์ออกเป็น 7 วนั วนั ละ 12 คาบ คาบละ 120 นาที • สามารถพยากรณ์สุริยปุ ราคา และเวลาการโคจรของดวงอาทิตยไ์ ดถ้ ูกตอ้ ง • ใหค้ วามสาคญั แก่วชิ าโหราศาสตร์
สมยั แห่งอาณาจักรขนาดเลก็ (1,200 - 700 ปี ก่อนคริสต์ศักรา ) พฒั นาการทางประวัติศาสตร์ของฟิ นิเ ีย • ฟิ นิเชียเป็นชื่อที่ชาวกรีกใชเ้ รียกพวกแคนาไนต์ • มีความสามารถทางการคา้ สร้างเรือเดินสมุทรและจดั ต้งั อาณานิคมก่อนชาวกรีก • สร้างอาณาจกั รคาร์เทจทางตอนเหนือของแอฟริกา และอาณาจกั รในเกาะซิซิลี มรดกทางวฒั นธรรม • การนวตั กรรมตวั อกั ษรท่ีใชแ้ ทนเสียง โดยปรับปรุงแกไ้ ขอกั ษรเฮียราติกและอกั ษรล่ิมจน เกิดเป็นพยญั ชนะ 22 ตวั • ชาติต่างๆ ไดน้ าไปดดั แปลงจนเป็ นตวั อกั ษรของตนโดยเฉพาะในภาษากรีกและละติน จึงถือวา่ เป็นตน้ ตระกลู ของอกั ษรของชาติตะวนั ตก
พฒั นาการทางประวัตศิ าสตร์ของฮิบรูหรือยวิ • พวกยิวถูกกวาดตอ้ นไปเป็ นทาสในสมยั อาณาจกั รบาบิโลนใหม่ ต่อมาตกอยภู่ ายใตก้ าร ปกครองของเปอร์เซีย กรีก และถูกกองทพั โรมนั ปราบจนกลายเป็นชนเผา่ เร่ร่อน • พวกยวิ จึงแสวงหาดินแดนแห่งพนั ธสญั ญา ดินแดนปาเลสไตน์ หลงั สงครามโลกคร้ังท่ี 2 ได้มีการจัดต้ังประเทศอิสราเอลข้ึนบนดินแดนปาเลสไตน์ ซ่ึงกลายเป็ นปัญหาทาง การเมืองท่ีสาคญั ในปัจจุบนั
มรดกทางวฒั นธรรม • การนบั ถือพระเจา้ องคเ์ ดียว • พนั ธสญั ญาเดิม (Old Testament) เป็ นภาคแรกของพระคมั ภีร์ไบเบิล สะทอ้ นให้เห็นถึง แนวคิด วฒั นธรรม และความเป็ นอยขู่ องผูค้ น มีความสาคญั อย่างย่ิงต่อพฒั นาการทาง วฒั นธรรมยโุ รป • ศาสนายดู าย เป็นตน้ กาเนิดของคริสตศ์ าสนา และศาสนาอิสลาม
สมยั เก่า (3,100 - 2,770 ปี ก่อนคริสต์ศักรา ) พฒั นาการทางประวตั ศิ าสตร์ • ก่อนรวมตวั กนั อียิปต์แบ่งออกเป็ น 2 อาณาจกั ร ไดแ้ ก่ อียปิ ตบ์ น และอียปิ ตล์ ่าง • นาร์เมอร์ ประมุขแห่งอียปิ ตล์ ่างไดร้ วมท้งั 2 อาณาจกั รเขา้ ไวด้ ว้ ยกนั และสถาปนาราชวงศท์ ี่ 1 ข้ึนปกครอง โดยมี เมืองหลวงอยทู่ ี่เมมฟิ ส มรดกทางวัฒนธรรม • มีการพฒั นาระบบตวั เขียน เรียกวา่ อักษรไฮโรกลิฟิ ก ต่อมา พฒั นาเป็ นตวั เขียนที่ง่ายข้ึน เรียกว่า อักษรเฮียราติก โดย เขียนลงบนกระดาษปาปิ รุส
สมยั อาณาจกั รเก่า (2,770 - 2,200 ปี ก่อนคริสต์ศักรา ) พฒั นาการทางประวตั ิศาสตร์ • เป็นช่วงเวลาท่ีอารยธรรมอียปิ ตป์ รากฏใหเ้ ห็นเด่นชดั • ฟาโรห์มีอานาจสูงสุด ทรงมีฐานะเป็นเทวราชา มรดกทางวฒั นธรรม • เกิดวฒั นธรรมการเชิดชูฟาโรห์ โดยการสร้างพีระมิด เพอ่ื เกบ็ พระศพหรือมมั ม่ี • มีความเช่ือในเรื่องชีวติ อมตะ การทามมั ม่ีเพื่อใหผ้ ตู้ ายมี ชีวติ นิรันดร์
สมยั อาณาจกั รกลาง (2,050 - 1,786 ปี ก่อนคริสต์ศักรา ) พฒั นาการทางประวตั ิศาสตร์ • ชาวอียปิ ตไ์ ม่สนใจสร้างพีระมิดขนาดใหญ่อีกต่อไป • ฟาโรห์หนั ไปทานุบารุงสุขแก่ประชาชน • มีการจดั ทาโครงการระบายน้าและสร้างเขื่อน ทาใหม้ ีเขตเพาะปลกู เพิ่มข้ึน มรดกทางวฒั นธรรม • มีการเปล่ียนแปลงการก่อสร้างสถาปัตยกรรมขนาดใหญ่ เป็นวิหารบูชาเทพเจา้ องคส์ าคญั
สมยั อาณาจกั รใหม่ (1,560 - 1,087 ปี ก่อนคริสต์ศักรา ) พฒั นาการทางประวตั ศิ าสตร์ • นกั บวชกา้ วข้ึนมามีอานาจมากข้ึน • ฟาโรห์อัคเคนาตัน ทรงปฏิรูปศาสนา จึงได้สร้างความ แตกแยกในหมู่ชาวอียิปต์ท่ีนับถือเทพหลายองค์มาเป็ น เวลานาน และเป็นสาเหตุหน่ึงท่ีนาความเส่ือมมาสู่อียปิ ต์ มรดกทางวัฒนธรรม • มีการแต่งหนงั สือ คัมภีร์มรณะ เพื่อใชเ้ ป็ นคู่มือ หลังเสียชีวิตก่อนเดินทางไปปรโลก นับเป็ น วรรณกรรมชิ้นสาคญั ของอียปิ ตใ์ นยคุ น้ี
สมยั เส่ือมอานาจ (1,087 - 332 ปี ก่อนคริสต์ศักรา ) พฒั นาการทางประวตั ิศาสตร์ • อี ยิป ต์สู ญ เ สี ย อ า น า จ ใ ห้ แ ก่ พวกอัสซีเรีย ซ่ึงยึดครองได้ไม่ นานนัก ก่อนสูญเสียอานาจให้ พวกเปอร์เซีย กรี ก และโรมัน ตามลาดบั จนทา้ ยที่สุดอียปิ ตก์ ไ็ ด้ หนั ไปนบั ถือศาสนาอิสลาม กองทพั พระเจา้ อะเลก็ ซานเดอร์มหาราช บุกเขา้ พชิ ิตอียปิ ต์
อารยธรรมมโิ นน มรดกทางวฒั นธรรม • มีการใชอ้ กั ษรท่ีเรียกวา่ ลเี นียร์ เอ พฒั นาการทางประวตั ศิ าสตร์ • การขดุ สารวจที่ต้งั ของวงั คนอสซุส • เกิดข้ึนที่เกาะครีต ชาวครีตันมี ทาใหท้ ราบวา่ ชาวครีตนั มี บทบาทสาคญั ในการเดินเรือและ ความสามารถในเชิงสถาปัตยกรรม คา้ ขายกบั ดินแดนต่างๆ และวศิ วกรรมสูง • ต่อมาพวกไมซินีรุกรานและยึด ครองเกาะครีต ทาให้อารยธรรม มิ โน น ได้รั บ กา รเผยแ พ ร่ ต่ อ ไ ป โดยพวกไมซินี
อารยธรรมไมซินี พฒั นาการทางประวตั ิศาสตร์ • มีความชานาญในการเดินเรือ และมี ความสามารถดา้ นการรบ • พวกไมซินีเป็นชนเผา่ อินโด-ยโู รเปี ยน รับอารยธรรมมิโนนเป็นของตวั เอง • ขยายอิทธิพลไปทวั่ ดินแดนฝั่ง ตะวนั ออกของทะเลเมดิเตอร์เรเนียน • อาศยั อยเู่ ป็นชุมชน โดยแต่ละชุมชน และเขา้ ยดึ เมืองทรอยคแู่ ขง่ ในสงคราม เป็นอิสระจากกนั และมีป้ อมปราการ โทรจนั ไดส้ าเร็จ เป็นศนู ยก์ ลาง
มรดกทางวัฒนธรรม • สิ่งท่ีพวกไมซินีทิ้งไวใ้ หแ้ ก่ชาวกรีกรุ่นหลงั ไดแ้ ก่ รูปบูชาเทพซุส เฮรา และโพไซดอน • การอุทิศตนใหแ้ ก่การกีฬา เฮรา โพไซดอน ซุส
• เมื่อพวกดอเรียนเขา้ รุกราน ทาให้อารยธรรมตอ้ งยตุ ิ ลงชว่ั ขณะ ถือเป็นยคุ มืดของอารยธรรมกรีก • ในยคุ มืดน้ีไดม้ ีการประพนั ธ์มหากาพยอ์ ีเลียด และโอดิสซีย์ ของมหากวโี ฮเมอร์ ถือเป็นเอกสารก่ึงประวตั ิศาสตร์สาคญั ที่ใชศ้ ึกษาอารยธรรมกรีกยคุ แรกๆ โฮเมอร์
อารยธรรมเฮเลน หรืออารยธรรมกรีก พฒั นาการทางประวตั ิศาสตร์ • กรีกฟ้ื นตวั จากยคุ มืด มีการจดั ต้งั นครรัฐข้ึน โดยแต่ละ นครรัฐมีอิสระจากกนั • นครรัฐกรีกที่สาคัญได้แก่ เอเธนส์ คอรินท์ สปาร์ตา ทีบส์ และไมซินี • เอเธนส์เป็นนครรัฐที่โดดเด่น โดยเฉพาะพฒั นาการของ ระบอบประชาธิปไตย • ในขณะที่สปาร์ตามีพฒั นาการของระบอบการปกครอง แบบเผดจ็ การทหาร
• เม่ือเกิดสงครามกรีก-เปอร์เซียข้ึน และกรีกเป็ นฝ่ ายชนะ ทาให้เอเธนส์กลายเป็ น นครรัฐผนู้ าของนครรัฐกรีกอื่น จนเรียกวา่ “ยคุ ทองของเอเธนส์” • สงครามเพโลพอนนีเชียนระหวา่ งเอเธนส์กบั สปาร์ตา นาความเสียหายมาสู่นครรัฐ กรีกท้งั หมด ทาใหม้ าซิดอนขยายอานาจเขา้ ครอบครองนครรัฐกรีกได้
มรดกทางวฒั นธรรม • อุดมการณ์ประชาธิปไตยของกรีกเป็นมรดกที่สาคญั ที่ถ่ายทอดให้แก่โลกตะวนั ตก จนกรีกไดร้ ับสมญา วา่ “บิดาแห่งระบอบการปกครองประ าธิปไตย” • นอกจากน้ี การเฉลิมฉลองเทพซุส ท่ีจดั ข้ึนทุก 4 ปี กเ็ ป็นตน้ กาเนิดของกีฬาโอลิมปิ กในปัจจุบนั
• ศิลปวฒั นธรรมกรีกได้รับการเผยแพร่ทั่วไป ท่ีเห็นเป็ นรูปธรรมชัดเจนได้แก่ รูปแบบสถาปัตยกรรมท่ีสร้างดว้ ยหินอ่อน หลงั คาหนา้ จว่ั มีเสาเรียงราย ตกแต่งตาม ลกั ษณะหวั เสา แบบดอริก ลกั ษณะเรียบง่าย โคนเสาใหญ่ ตอนบนเรียบและบานออก แบบไอโอนิก หินบนหวั เสามีลกั ษณะมว้ นยอ้ ยลงมาสองขา้ ง แบบโครินเธียน นาความงามของธรรมชาติมาตกแตง่ ใหค้ วามหรูหรา
• ชาวกรีกไดช้ ่ือวา่ เป็นผใู้ หก้ าเนิดวชิ าปรัชญาแก่โลกตะวนั ตก • เป็ นชาติแรกที่สนใจคน้ ควา้ แสวงหาความจริงเกี่ยวกบั มนุษยใ์ นด้านจิตใจ ธรรมชาติ และพฤติกรรม • บุคคลสาคญั ดา้ นปรัชญา เช่น โซเครตีส เพลโต อริสโตเติล • เป็นผวู้ างรากฐานใหก้ บั วรรณคดีตะวนั ตกในปัจจุบนั • ละครแนวโศกนาฏกรรม และสุขนาฏกรรมของกรีก มีอิทธิพลต่อวงการละคร จนทุกวนั น้ี โซเครตสี ไดร้ ับยกยอ่ งวา่ เพลโต ไดร้ ับยกยอ่ งวา่ เป็นบิดาแห่ง อริสโตเตลิ ไดร้ ับยกยอ่ งวา่ เป็นบิดาแห่ง เป็ นบรมครู ปรัชญาสมยั ใหม่ ศาสตร์สมยั ใหม่
อารยธรรมเฮเลนิสตกิ พฒั นาการทางประวตั ศิ าสตร์ • เริ่มข้ึนในรัชสมยั พระเจา้ อะเลก็ ซานเดอร์มหาราช • ทรงพิชิตกรีก และแผข่ ยายอารยธรรมไปยงั ดินแดนต่างๆ ทางตะวนั ออก • ทรงส่งเสริมให้ชาวกรีกอพยพไปต้งั ถ่ินฐานตามเมืองต่างๆ ทาให้เกิดการผสมผสาน อารยธรรมกรีกและตะวนั ออกเขา้ ดว้ ยกนั
มรดกทางวัฒนธรรม • การผสมผสานกบั อารยธรรมของตะวนั ออก ทาใหว้ ชิ าความรู้ของกรีกกลายเป็นรากฐานของ อารยธรรมโรมนั และยโุ รปในสมยั ต่อมา • เป็นการเปิ ดสมั พนั ธ์ทางเศรษฐกิจ และศิลป วทิ ยาการระหวา่ งโลกตะวนั ตกและตะวนั ออก เป็นคร้ังแรกในประวตั ิศาสตร์โลก ประติมากรรมรูปวงิ วกิ ทอรี ศิลปะสมยั เฮเลนิสติก
สมยั สาธารณรัฐ พฒั นาการทางประวตั ิศาสตร์ • ในระยะแรกโรมปกครองในระบอบกษตั ริย์ ต่อมาพวกพาทรีเชียนไดล้ ม้ ระบอบ กษตั ริยแ์ ละจดั ต้งั ระบอบการปกครองแบบสาธารณรัฐข้ึน • กองทพั โรมนั ทาสงครามพิวนิกกบั ฟิ นีเชีย 3 คร้ัง เม่ือทาลายอารยธรรมของพวก คาร์เทจได้ จึงขยายอานาจเขา้ ครอบครองดินแดนต่างๆ ผูกขาดการคา้ จนมีฐานะ มง่ั คงั่ ร่ารวย มรดกทางวัฒนธรรม • มีการร่างกฎหมายลายลกั ษณ์อกั ษรเป็นคร้ังแรก เรียกวา่ กฎหมาย 12 โต๊ะซ่ึงเป็ น พ้ืนฐานของกฎหมายโรมนั ในสมยั ต่อมา
สมยั จกั รวรรดิ พฒั นาการทางประวตั ศิ าสตร์ • เกิดการแยง่ ชิงอานาจระหว่างชนช้นั ปกครองกบั นายทหาร โดย ออคตาเวียนสามารถปราบมาร์ค แอนโทนีลงได้ ทาให้เขา กลายเป็นผมู้ ีอานาจสูงสุดในโรม • ออคตาเวียนไดร้ ับสมญานามออกสั ตสั สภาโรมนั ยกยอ่ งให้เขา เป็ นจกั รพรรดิ หรือซีซาร์องค์แรกของจกั รวรรดิ โรมนั เจริญ สูงสุดและมีอิทธิพลไปทว่ั ยโุ รป ประติมากรรมรูปจกั รพรรดิออกสั ตสั
• ในสมยั จกั รพรรดิคอนสแตนติน ทรงยอมรับคริสตศ์ าสนาเป็น • ศาสนาประจาจกั รวรรดิ • ทรงสร้างกรุงคอนสแตนติโนเปิ ล ต่อมาเรียกวา่ จกั รวรรดิ โรมนั ตะวนั ออก หรือจกั รวรรดิไบแซนไทน์ • ปลายสมยั โรมนั เผชิญกบั ปัญหาภายใน โรมนั ตะวนั ตกถกู อนารยชนเขา้ ปลน้ สะดม จกั รพรรดิถกู ขบั ออกจากบลั ลงั ก์ ประติมากรรม ถือเป็นการสิ้นสุดจกั รวรรดิโรมนั ตะวนั ตก และประวตั ิศาสตร์ รูปพระเศียรจกั รพรรดิคอนสแตนติน สมยั โบราณ ส่วนจกั รวรรดิโรมนั ตะวนั ออกยงั มีจกั รพรรดิปกครองต่อมา จนถูกพวกเติร์กรุกราน และถกู รวมเขา้ เป็นส่วนหน่ึงของ จกั รวรรดิออตโตมนั
มรดกทางวฒั นธรรม • ชาวโรมนั เรียนรู้งานศิลปวฒั นธรรมต่างๆ จากกรีก และดดั แปลงใหส้ อดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของตน • ประสบความสาเร็จในการสร้างสิ่งก่อสร้างเพ่อื สนองความตอ้ งการของรัฐและประชาชน เช่น โคลอสเซียม สถานที่อาบน้าสาธารณะ สะพานส่งน้า เป็นตน้ สะพานส่งน้า (aqueduc)ใชเ้ พือ่ ส่งน้าใหช้ าวเมืองใช้
• งานด้านสถาปัตยกรรม เนน้ ความใหญโ่ ตทนทาน อาคารประตโู คง้ ที่เป็นศิลปะ โดดเด่นของโรมนั ไดแ้ ก่ แพนธีออน • งานประตมิ ากรรม ของชาวโรมนั มีลกั ษณะสมจริงตามธรรมชาติ สะทอ้ น บุคลิกภาพและอารมณ์ความรู้สึกของมนุษยไ์ ดส้ มจริง • งานประพนั ธ์ ของโรมนั แทๆ้ มีวตั ถุประสงคท์ ี่จะสนอง จกั รวรรดิ และสร้าง ความภาคภมู ิใจให้ พลเมืองโรมนั เช่น มหากาพยอ์ ิเนียด วหิ ารแพนธีออน
สมยั ก่อนประวตั ิศาสตร์ • พบโครงกระดกู มนุษยโ์ บราณ • วฒั นธรรมแรก คือ วฒั นธรรมหยางเซ่า อยทู่ างตอนเหนือของจีน • มีการเพาะปลกู ทาเคร่ืองมือจบั ปลา เคร่ืองป้ันดินเผา แบบลายเขียนสี กระดกู ศรีษะมนุษยป์ ักกิ่ง เครื่องป้ันดินเผาลายเขียนสี พบท่ีถ้าโจวโข่วเต้ียน ใกลก้ รุงปักก่ิง วฒั นธรรมหยางเซ่า
• ในยคุ โลหะ-สาริด มีวฒั นธรรมหลงซาน อยเู่ ป็นชุมชนใหญ่ มีถนน มีการ จดั ระเบียบการปกครอง การทาเครื่องป้ันดินเผาแบบรมดา นาหยกมาเป็ น เครื่องมือเครื่องใช้ ภาชนะสามขาและภาชนะสาริดวฒั นธรรมหลงซาน
สมยั ประวตั ิศาสตร์ 1. รา วงศ์ าง • มีการประดิษฐต์ วั อกั ษรแบบรูปภาพบนกระดูกสัตวแ์ ละบนกระดองเต่า • มีการทาเครื่องใชต้ ่างๆ ดว้ ยสาริด • นบั ถือเทพเจา้ แห่งการเพาะปลกู เรียกวา่ ชางต้ี ทาปฏิทินบอกฤดูกาล ต่างๆ ซ่ึงมีความสาคญั ต่อการเพาะปลกู ตวั อกั ษร บนกระดองเต่า ภาชนะสาริดในสมยั ราชวงศช์ าง
2. รา วงศ์โจว • เป็นราชวงศท์ ี่ปกครองจีนนานที่สุด ในประวตั ิศาสตร์ราชวงศข์ องจีน • มีความเช่ือวา่ กษตั ริยค์ ือโอรสแห่งสวรรค์ • มีความรุ่งเรืองทางปรัชญา เกิดลทั ธิขงจ้ือ ลทั ธิเต๋า • มีการประดิษฐ์เข็มทิศ การประดิษฐ์ตะเกียบเพ่ือใชห้ ยบิ อาหารซ่ึงได้ กลายเป็นสญั ลกั ษณ์อยา่ งหน่ึงของจีน เลา่ จ้ือ ผใู้ หก้ าเนิดลทั ธิเต๋า ขงจ้ือ ผใู้ หก้ าเนิดลทั ธิขงจ้ือ
3. รา วงศ์ฉิน • ปฐมจกั รพรรดิ คือ จ๋ินซีฮ่องเต้ • สามารถรวมจีนใหเ้ ป็นปึ กแผน่ และมีอานาจเดด็ ขาดในการปกครองมณฑลต่างๆ • โปรดใหส้ ร้างถนน ขดุ คลอง เพือ่ เชื่อมโยงราชธานีกบั มณฑลต่างๆ • ทรงใหส้ ร้างกาแพงเมืองจีน โดยต่อเติมและเชื่อมโยงจากกาแพงท่ีมีอยเู่ ดิม • สญั ลกั ษณ์ของความยงิ่ ใหญ่อีกอยา่ งหน่ึงคือ พระราชวงั ขนาดใหญ่ และสุสานที่มีทรัพยส์ ิน และรูปป้ันขนาดเท่าตวั จริงของนกั รบและมา้
4. รา วงศ์ฮ่ัน • เป็นสมยั ที่จีนมีความเจริญรุ่งเรือง • เริ่มมีการสอบจอหงวน • พระพทุ ธศาสนาจากอินเดียเร่ิมเผยแผส่ ู่จีน มีผลต่อความเจริญรุ่งเรืองของอารยธรรมจีนมาก • มีการสารวจเสน้ ทางสายไหมเพื่อใชต้ ิดต่อกบั อินเดีย และยโุ รป ภาพวาดการสอบจงหงวน
• ซือหม่า เชียน ไดป้ รับปรุงปฏิทินจนั ทรคติ และ เขียนหนงั สือ สื่อจ้ี • มีการประดิษฐก์ ระดาษ และเครื่องมือวดั แผน่ ดินไหว • เม่ือสิ้นสุดสมยั ราชวงศฮ์ นั่ จีนเกิด การแตกแยกภายใน หรือสมยั สามก๊ก แต่ในช่วงเวลาดงั กล่าว พระพทุ ธศาสนา มีความเจริญรุ่งเรืองมาก เคร่ืองมือวดั แผน่ ดินไหว
5. รา วงศ์ถงั • จีนกลบั มาเป็นปึ กแผน่ อีกคร้ัง และนบั เป็นยคุ ทองของจีน • มีเขตแดนกวา้ งใหญ่ อารยธรรมรุ่งเรืองสูงสุด โดยเฉพาะ ดา้ นบทกวี และจิตรกรรม • มีการเผยแผ่ศาสนามากมาย และพระถงั ซาจงั๋ เดินทางไป ศึกษาพระพทุ ธศาสนาท่ีอินเดีย ทาใหเ้ กิดการแปล พระไตรปิ ฎกเป็นภาษาจีนจานวนมาก
6. รา วงศ์ซ้อง • จีนถกู ชนเผา่ ทางเหนือรุกรานจนตอ้ งยา้ ย เมืองหลวงลงมาทางใต้ • มีการประดิษฐด์ ินปื น เพ่อื ใชใ้ นการทาดอกไมไ้ ฟ • งานศิลปะที่โดดเด่น ไดแ้ ก่ ภาพวาด และเครื่อง กระเบ้ือง
7. รา วงศ์หยวน • อ า น า จ แ ล ะ ชื่ อ เสี ยงขอ งจี น ขยา ยอ อ ก ไ ป อ ย่า ง กวา้ งขวาง มีอาณาเขตไปจนถึงยโุ รป • ชาวยโุ รปเดินทางเขา้ สู่ราชสานกั จีน ท่ีสาคญั คือ มาร์โค โปโล ไดเ้ ขียนบนั ทึกเหตุการณ์ เก่ียวกบั จีนในยคุ น้นั ไว้ กบุ ไลข่าน
8. รา วงศ์หมงิ • ระยะแรก เมืองหลวงอยทู่ ี่เมืองหนานจิง ต่อมายา้ ยไปอยทู่ ี่เป่ ยจ์ ิง (หรือปักก่ิงในปัจจุบนั ) • มีการส่งกองเรือขนาดใหญอ่ อกสารวจทางทะเลไป จนถึงแอฟริกาตะวนั ออก • มีการแต่งวรรณกรรมสาคญั เช่น สามก๊ก ไซอิ๋ว
9. รา วงศ์ ิง • ในระยะแรกขยายอานาจออกไปไดก้ วา้ งใหญ่ แต่ต่อมาเส่ือมอานาจ เพราะจกั รพรรดิไม่มีความสามารถ และเกิด การฉอ้ ราษฎร์บงั หลวงกนั มาก • มีการทาสงครามฝ่ินระหวา่ งจีนกบั องั กฤษ ซ่ึงจีนเป็นฝ่ ายแพ้ • การเขา้ มาของจกั รวรรดินิยมตะวนั ตก เป็น สาเหตุหน่ึงท่ีทาใหก้ ารปกครองแบบ จกั รพรรดิสิ้นสุดลง ผอู่ ้ี จกั รพรรดิจีนองคส์ ุดทา้ ย
Search
