ไล่ตงจิ้น ลูกขอทานผู้ไม่ยอมแพ้ต่อชะตาชีวิต

เจ้าทองคําก้อนนไี้ ว้จนฟาู สาง ไมก่ ่ีวันต่อมา ผมก็ถูกปลุกให้ตื่นอีกคร้งั ได้ยนิ เสียงพ่อพูด วา่ ―อาจ้นิ อาจน้ิ รีบตื่นเถอะ‖ ทแี รกผมกะว่าจะทําเปน็ โอเ้ อ้แล้วกจ็ ะไมต่ นื่ เอาเสยี ดอ้ื ๆ แต่พอพ่อพูดอกี ว่า ―อาจิน้ เรว็ ๆ เถอะ ไม่ไหวแลว้ จะราดใส่ กางเกงอยู่แลว้ นะ‖ ผมยังจาํ เหตกุ ารณเ์ ม่อื สองสามวันก่อนไดช้ ดั เจน จงึ เรียกสติคนื มาได้ทันที มองไปรอบ ๆ ตวั ทกุ อย่างดูมดื มดิ ไปหมด แม้ชูมือ ขึ้นกย็ ังมองหานิว้ ตัวเองไม่เจอ แล้วจะพาพ่อไปส้วมทไี่ หนดี แตพ่ ่อร้อนใจ ไม่เหลือเวลาใหผ้ มคดิ เลย เอาแต่ดันตัวผมให้ออกมาข้างนอก บังเอญิ วนั นี้เปน็ คืนเดือนมดื ไมม่ ีแมแ้ สงเดอื นหรือแสงดาว ไดย้ ินแต่ เสียงลมพัดอขู้ า้ งหู เพยี งเสียงลมพัดใบไมไ้ หวในปุาช้ากท็ าํ ใหข้ นหัวลุกได้ไม่ ยาก ใจหนึ่งกต็ อ้ งคอยพะวงดทู างขรุขระไมใ่ หส้ ะดดุ กอ้ นหนิ หรือหลมุ บอ่ ทม่ี ี อยเู่ ตม็ ไปหมด อีกใจหน่งึ กค็ อยระแวงระวัง ต้องใช้หางตากวาดดรู อบ ๆ ตวั อยตู่ ลอดเวลา ทันใดน้นั ก็เกดิ ลมพัดใบหญา้ ให้แหวกออกจากกนั จากหางตาผม มองเห็นปาู ยหนา้ หลมุ ศพท่ีเขยี นไวว้ ่า ―ทดสอบ...‖ ผมรบี หลับตาลง ไม่กลา้ ดูต่อ ไม่รเู้ หมือนกนั วา่ ผมตาลายเพราะง่วงนอนหรือเปลา่ จงึ รูส้ กึ เหมือนกบั มองเห็นวา่ ทป่ี าู ยหนา้ หลุมศพนั้นก็มีรัศมีแผ่ออกมาด้วย อีกท้งั ตัวหนังสือก็ดู เหมอื นมปี ระกายคมชดั ไปเสยี ย่งิ กว่าตอนกลางวนั อีก ผมกลัวจนตัวสนั่ ในใจ กค็ อยแต่ท่องนะโม นะโม ไปไม่ยอมหยดุ ตอนน้เี องมีเสยี งสวบสาบ ๆ ดงั ข้นึ มาจากด้านหลงั ผมรบี หันขวบั กลับไปมองทนั ที แต่ไม่พบอะไรเลย ลมเยน็ ในยามดึกยงั คงพัดหวีด หววิ เหมือนเสยี งคนกาํ ลังร้องไหอ้ ยกู่ ลางปาุ ช้าอยา่ งน้ันแหละ พอ่ มองไม่ เห็นกค็ งจะไม่กลัวหรอก แต่ผมสิ ขนลุกเหง่อื ไหลเย็นเฉียบไปหมด ทง้ั ตัว ผมเดินไปก็ระแวงไปวา่ มีคนตามมาข้างหลงั รสู้ กึ เหมอื นมีดวงตานบั ร้อยคูก่ ําลงั แอบจบั ตามองเราอยูเ่ งียบ ๆ พอคิดถึงตอนนีแ้ ลว้ หวั ใจผมเต้น แรงจนแทบจะทะลอุ อกมานอก-อก แล้วขาผมก็พลนั ไปสะดดุ กบั วัตถแุ ขง็ ๆ 51

บางอยา่ งเขา้ ความหวาดระแวงท่ีซ่อนอยู่ในใจก็ระเบิดออกมาในนาทนี ี้ นี่เอง ผมตะโกนออกมาสดุ เสียงว่า ―ผี...ผี...ผี!‖ ―ปาฺ บ!‖ เสยี งพอ่ ตบกะโหลกผม ―เปน็ เดก็ เป็นเลก็ หัดพดู จาเลอะ เทอะ‖ ―พ่อ ถ่ายตรงนี้เลยละกันนะพอ่ นะ สะดวกดี‖ ผมพูดอย่าง นอ้ ยใจ มือก็ลูบกะโหลกปูอย ๆ ―อือ‖ พอ่ ทําจมูกฟดุ ฟดิ พอแน่ใจว่าหา่ งจากบา้ นมาพอสมควร แล้ว ท่านจึงยอมวางไม้เท้าลงทีข่ ้างตวั แลว้ รบี ดงึ กางเกงลง แต่ยงั ไม่ทันท่ี จะไดย้ ่อขาน่ังลงเลย ผมกไ็ ดย้ นิ เสียงปูดปูาดแพร่ดพราดดังขึน้ มาเสยี ก่อน ―ตายละ มันราดใสก่ างเกงหมดแล้ว!‖ เท่าน้นั เอง ผมกอ็ ดหวั เราะออกมาไม่ได้ ลืมความกลัวใด ๆ ไปเสยี สนทิ เห็นสภาพของพ่อในภาวะกลนื ไม่เขา้ คายไมอ่ อกแลว้ กก็ ล้ันหวั เราะ เอาไวไ้ มไ่ หวจรงิ ๆ ฮา่ ฮ่า! ฮา่ ฮ่าฮา่ ! ผมหัวเราะจนตวั งอ ฮา่ ฮา่ ! โอ๋ย โย๋! เม่อื รกั สนกุ ก็ตอ้ งทกุ ขถ์ นดั เพราะไม้เทา้ ของพอ่ ลอยขึน้ มาสําแดงเดช ทันที ―ไอเ้ ด็กเวร! หวั เราะอะไรนกั หนา ยงั ไม่รีบเกบ็ กอ้ นหนิ สง่ มาใหพ้ อ่ อกี ‖ ดีจงั เลย พอ่ เรยี กหาก้อนหินมาเชด็ ก้น นนั่ หมายความว่าพอ่ คงจวนจะ เสรจ็ ธุระเตม็ ทีแลว้ แต่ว่ามันมดื ขนาดน้ี มองอะไรกไ็ ม่เห็น แลว้ จะหาก้อนหิน ใหพ้ ่อไดอ้ ยา่ งไร ผมจงึ ต้องนงั่ ยอง ๆ ลงกับพ้นื ใช้มอื ทั้งสองข้างคลาํ ไป ตามพ้นื หญ้าคอ่ ย ๆ กวาดไปดา้ นซา้ ยทขี วาที แล้วผมก็เจอ... ―ว้าก!‖ ผมรบี กระโดดหนรี อ้ งเสียงดงั ลน่ั ―ง!ู ‖ กางเกงเปียกไปหมด เพราะผมตกใจจนฉี่ราดออกมาต้งั แต่เมื่อไรกไ็ ม่ 52

รู้ ถึงตอนน้ีพอ่ กลบั ตง้ั สตไิ ดด้ กี วา่ ทา่ นพูดเสียงเรียบ ๆ ว่า ―งน้ั แกก็เรว็ ๆ เขา้ สิ‖ ผมจําเปน็ ต้องน่งั ยอง ๆ ลงไปอกี ครัง้ มันชา่ งเปน็ งานทย่ี ากเยน็ เหลอื เกนิ กวา่ จะคลําหาหนิ มาได้สกั ก้อน แถมหินกอ้ นนั้นยังมขี นาดใหญก่ วา่ กาํ ป๎้นเสยี อีก แตผ่ มกย็ งั ยนื่ ใหพ้ อ่ ในใจคดิ ว่า เอาเถอะน่า ใช้ ๆ ไปกอ่ น เถอะ กอ้ นมันใหญไ่ ปหน่อย แตก่ ็ดีกวา่ ไม่มเี ลยน่นี า แลว้ ไมเ้ ทา้ ของพ่อกล็ อยมาอีกครงั้ ―ไอ้เด็กเปรต! หนิ ก้อนใหญ่ขนาด นี้ จะให้เข้าเช็ดยังไง หา!‖ พ่อถอดกางเกงทเี่ ป้ือนตัวนน้ั ทงิ้ ไว้ท่ีทงุ่ หญ้า แล้วเดนิ โทง ๆ กลบั ศาล เจา้ ด้วยกันกับผม ผมร้สู กึ เหมอื นว่าขากลบั จะไม่ค่อยไกลเท่าขา มา นอกจากนี้ยังมหี ่งิ หอ้ ยช่วยนาํ ทางให้อกี ด้วย ผมไม่สนแลว้ ว่าจะมีใคร แอบมองผมอยขู่ ้างหลังหรอื ไม่ เพราะเรากําลังรบี กลับบ้าน ตอนท่ี 15 ฝา่ พายไุ ปขอทาน ในฤดรู ้อนวันหนึ่งตอนผมอายไุ ด้เจด็ ขวบ วันนนั้ พายุโหมพัดแรงตง้ั แต่ เชา้ ตรู่ ประกอบกบั สายฝนทีซ่ ัดกระหน่าํ มาราวกบั บ้าคลั่ง ท้องฟูาครึ้มมวั เหมอื นกับจะสาปให้โลกใบนอ้ี ยใู่ นความมืดสลวั ไปตลอดกาล เสียงกรดี ร้อง ของสายลมลอดผ่านซอกประตูซอกหน้าต่างของศาลเจ้าเข้ามาอยู่ ตลอดเวลา ครอบครวั เราทั้งเจด็ ชวี ิตต้องมาซกุ ตวั เบยี ดกันอยู่ท่มี ุม หอ้ ง บรรยากาศด้านนอกในตอนนีส้ าํ หรับเด็กเจ็ดขวบคนหน่งึ คงไม่มคี าํ ใด จะบรรยายได้ดีไปกว่า ―นา่ สะพรงึ กลัว‖ ทดี่ า้ นนอกนน้ั พายุฝนซดั กระหนํา่ แต่ถึงแมพ้ วกเราจะอยดู่ ้านในก็ใช่ ว่าจะขยบั ตัวไปทางไหนได้ จากมมุ ทีผ่ มซุกตัวอยู่นัน้ เมื่อมองออกไปจะเหน็ ประตูเหลก็ ดา้ นข้างของศาลเจา้ พอดี หลังมา่ นประตูเหลก็ มโี ครงกระดูกของ คนตายที่ถูกขดุ ขึ้นมากระจายกนั อยเู่ ปน็ หยอ่ ม ๆ ตาทก่ี ลวงโบ๋ของหัวกะโหลก 53

เหลา่ นนั้ เหมือนกาํ ลงั จอ้ งมองมายังครอบครวั ทส่ี วรรค์ไมไ่ ยดี แมเ้ หตุการณจ์ ะ เปน็ เช่นนี้ แตผ่ มก็ยงั แอบภาวนาขอบคณุ อยู่ในใจเงียบ ๆ เพราะศาลเจา้ ๆ ศาลนก้ี ็ยงั พอจะเปน็ ทค่ี มุ้ กนั เราจากพายุฝนภายนอกไวไ้ ดเ้ ปน็ อยา่ งดี และ ที่นี่ก็น่าจะนับได้ว่าเป็น ―หอ้ ง‖ ทด่ี ีที่สดุ หรหู ราทีส่ ดุ สมบรู ณ์ทีส่ ุดเทา่ ที่ผม เคยพเนจรกับพอ่ แม่มาตลอดระยะเวลานบั สิบปี จนกระทงั่ เย็นยา่ํ ลมฝนกย็ งั คงกระหนํา่ ซดั สาดลงมาอยา่ งไมอ่ ่อน แรง เมื่อไม่มอี ะไรตกถงึ ท้องนานติดกนั สองมื้อ ทําให้แมก่ บั นอ้ งชายคนโต หวิ จนร้องไหอ้ าละวาด น้องคนอื่น ๆ ชกั จะทนหวิ ไมไ่ หวกเ็ ริ่มร้องไห้ กระจองอแงกันขึน้ มาบ้าง เสียงสะอืน้ ซิก ๆ ทด่ี งั เขา้ มาในหผู มเสยี งแลว้ เสียง เล่า ทําใหผ้ มร้สู กึ เจบ็ ปวดราวกบั มเี ข็มนบั พันเลม่ คอยทิ่มแทงใจ ผมทนเห็น คนในครอบครัวตอ้ งหวิ โหยทรมานตอ่ ไปไมไ่ หวอีกแล้ว ผมทนเห็นคนในครอบครวั ต้องหิวโหยทรมานตอ่ ไปไม่ไหวอีก แลว้ ด้วยความที่ผมเป็นลกู ชายคนโต มหี น้าที่ตอ้ งรับผดิ ชอบต่อทุกชีวิตใน ครอบครัว ผมบอกกบั ตวั เองวา่ ขอเพยี งแคไ่ ม่ตอ้ งให้คนในครอบครวั ตอ้ งทน หนาว ทนหวิ ผมกย็ ินดีจะอดทนทกุ อยา่ ง หรือจะให้ผมตอ้ งเสียสละอยา่ งไร ผมก็ยอม พอคดิ ไดอ้ ยา่ งนีแ้ ล้ว ผมกพ็ รวดพราดลุกข้นึ ตดั สนิ ใจเด็ดขาดวา่ จะตอ้ งออกไปขอทานเดี๋ยวน้ี พอ่ ผู้ชราถึงกบั ต้องออกปากห้ามผมวา่ ―อาจ้ิน ฝนตกลมแรงขนาด น้ี ข้างนอกมันอนั ตรายมากนะ อย่าออกไปขอทานจะดีกวา่ มง้ั ‖ ผมหนั กลับไปมองพ่อ แต่ผมตดั สินใจแลว้ ผมเช่อื ว่าสวรรคจ์ ะตอ้ ง คุ้มครองเดก็ กตัญํู ผมจึงบอกกับพอ่ ว่า ―ผมไม่กลัวหรอกพอ่ ยงั ไงสวรรคก์ ็ ตอ้ งช่วยคมุ้ ครองให้ผมกลบั บ้านอย่างปลอดภยั แน่‖ แต่ดูเหมอื นสวรรคจ์ ะเลน่ ตลกกับผมอีกแล้ว เพราแคก่ ้าวขาออกมาพ้น 54

ประตบู ้านเทา่ น้ัน ก็เกดิ ฟูาผ่าดงั เปร้ยี ง สน่ั สะเทอื นเลื่อนลัน่ ผมรบี ห่อตวั ลง กใ็ ครว่าผมไมร่ ู้จักกลัวเล่า หากเปน็ เดก็ คนอนื่ ในวัยเดียวกนั กับผม พวกเขา คงพากนั หดตัวซุกอยู่ในออ้ มอกของแม่ ออดอ้อนให้แม่ปลอบรับประทบั ขวัญ กันแลว้ แต่เด็กเจ็ดขวบอยา่ งผม คํารับขวัญท่ีจะได้ยนิ ก็คงเป็นแตเ่ สยี ง ร้องไห้อาละวาดดว้ ยความหวิ จากแมเ่ ทา่ น้นั เมอื่ ผมไม่มีทางเลอื ก จึงต้อง เดินออกมาจากศาลเจ้าด้วยใจทเ่ี ด็ดเดย่ี ว ตามถนนหนทางน้ันโดนพายฝุ นอาละวาดเสยี จนเจ่งิ นองไปด้วยนํ้าใส เยน็ เฉียบ ต้นไมข้ า้ งทางก็ถกู ลมพายุซดั จนบิดเบย้ี วส่นั คลอนกันไป ทว่ั แมก้ ระทงั่ ปูายชื่อร้านคา้ ก็ยังแกวง่ ไปมาทาํ ท่าเหมือนจะรว่ งมิรว่ ง แหล่ เดนิ ไปไดย้ งั ไมท่ นั ถงึ สองนาที ผมก็โดนฝนสาดเสียเปยี กปอนไป ทงั้ ตัว ลมพายุโหมกระหนา่ํ มาอยา่ งบา้ คล่งั ราวกับจะแกล้งซัดใหเ้ ด็กตวั เล็ก บางอยา่ งผมตอ้ งล้มกองลงไปกบั พน้ื ใหไ้ ดอ้ ยา่ งนนั้ ผมต้องค้อมตัวคลู้ งใหต้ าํ่ ทสี่ ดุ เพ่ือตา้ นลมใหน้ อ้ ยท่สี ดุ เทา่ ท่ผี มจะทาํ ได้ จึงจะสามารถเดนิ หนา้ ตอ่ ไป ได้ นํ้าทเี่ ปียกเลอะนองอยเู่ ต็มหน้าผมนนั้ ผมไม่รู้เหมอื นกนั ว่าเปน็ นํ้าฝนหรอื นํ้าตากนั แน่ รู้แตว่ ่ามนั ทําใหต้ าผมมวั จนเกอื บจะมองไม่เห็นหนทางขา้ งหนา้ เอาเสยี เลย ทนั ใดนน้ั ก็มวี ตั ถบุ างอยา่ งลอยด่ิงมาฟาดเปร้ยี งเขา้ ทีต่ วั ผม พอดี ความแรงของมนั ทําใหผ้ มล้มลงไปกับพ้ืน ผมเจบ็ จนนํ้าตารว่ ง จําได้ วา่ ตอนน้ันตัวเองก็รูส้ ึกเหมือนกบั เดก็ คนอ่นื ๆ ทัว่ ไป ท่ีพอล้มลงกอ็ ยากจะ ตะโกนเรียกหาแม่ แต่จากประสบการณ์หลายปีท่ีผา่ นมานัน้ ไดส้ อนใหผ้ มรู้ วา่ ไม่วา่ จะเกิดอะไรขน้ึ ผมกต็ อ้ งพ่งึ ตัวเอง ดงั นัน้ ผมจึงกลาํ้ กลืนความเจบ็ เอาไว้ แลว้ มองรอบตัวว่าเกดิ อะไรขน้ึ ที่แทก้ ็ลมพดั กิ่งไมห้ กั ลงมาโดนผม น่นั เอง โอ! สวรรค์ ผมทาํ ผิดอะไรหรอื ทาํ ไมแม้แต่ก่ิงไม้ก็ยงั รังแกผมด้วย กวา่ จะเดนิ ทางฝาุ ฟ๎นมาถงึ หม่บู า้ นได้ผมกแ็ ทบแย่ ตามถนนหนทาง ในหม่บู า้ นนั้นมแี ต่เศษกระเบอ้ื งและก่ิงไมท้ ีป่ ลิวกระจายท่ัวไปหมด ผ้คู นตา่ ง พากนั ปิดหนา้ ต่าง ล็อกประตูบา้ นช่องกันแนน่ หนา มีแตผ่ มคนเดยี วเท่านัน้ ท่ี ยังเดินไปเคาะประตตู ามบา้ นทีละหลงั ๆ 55

ก๊อก ๆๆ! กอ๊ ก ๆๆ! ―ท่านผู้ใจบุญสุนทานทง้ั หลายครบั คุณปาู คณุ น้า คุณอา ชว่ ยเปดิ ประตหู น่อยได้ไหมครบั กรุณาเถดิ ครบั ขอขา้ วผมสกั จานเถดิ ครับ ไดโ้ ปรด เถิด คุณลงุ ผมู้ ใี จเมตตา...‖ ผมคกุ เขา่ ร้องไห้ท่ีหน้าบา้ นแตล่ ะหลังท่ผี มไปเคาะประตู ไม่ง่ายเลย กว่าจะมีบา้ นที่ยอมเปดิ ประตอู อกมา เจ้าของบ้านฟง๎ ผมเล่าชะตากรรมอนั แสน จะนา่ หดหู่ของครอบครวั แลว้ ก็รสู้ ึกรนั ทดใจจนน้าํ ตาไหล คุณอาผ้หู ญิง เจา้ ของบ้านเดนิ เชด็ น้ําตาออกมาจากในบา้ น พลางเรยี กผมใหต้ ามเขา้ ไปขา้ ง ในด้วยนํ้าเสยี งทเี่ ปย่ี มดว้ ยเมตตา เธอเห็นผมตัวเยน็ เฉียบเปียกปอนไปหมดก็ กลวั ว่าผมอาจจะเปน็ หวดั ได้ จึงหยิบเส้อื ผ้าเก่า ๆ ของลกู เธอมาให้ผม เปลีย่ น พอเปลีย่ นเสื้อผ้าเรียบรอ้ ยแลว้ เธอกย็ กข้าวเปลา่ ออกมาใหผ้ มเอา กลบั บา้ นสองชาม แถมยงั ชว่ ยหาจานมาปดิ ปากชามทัง้ สองใบไว้ให้ ด้วย เธอบอกวา่ เดย๋ี วฝนตกใส่แล้วขา้ วจะเปียกหมด ความอบอุ่นวาบข้นึ มาในหวั ใจผม ผมก้มหวั คํานบั ขอบคณุ เขาซํ้าแลว้ ซาํ้ เล่า ขอบคณุ ความเมตตาปรานขี องเขาท่ีทําใหผ้ มมีแรงใจท่ีจะสู้ต่อไป ผมถือขา้ วสองชามออกมายืนอยูท่ ี่รมิ ถนนอีกครงั้ ในใจกงั วลอยู่ลึก ๆ วา่ ขา้ วมอี ยแู่ ค่สองชามเทา่ นั้น แต่เรามีกนั ถงึ เจ็ดคน แลว้ จะพอกนิ กันได้ อยา่ งไร ผมจงึ ตดั สินใจฝุาพายฝุ นเดนิ หน้าขอทานตอ่ ไปอกี แลว้ ผมกเ็ ดนิ มาพบบา้ นหลงั หน่ึงเข้า บ้านหลงั นม้ี กี ําแพงสงู ใหญ่ ผม คิดวา่ บ้านหลงั น้ตี ้องเปน็ บ้านคนรวยแน่ ๆ จงึ รบี เดินเขา้ ไปตะโกนเรียกอย่างมี ความหวงั ―มใี ครอยู่ไหมครับ‖ ร้องแค่นก้ี ม็ เี สยี งหมาเหา่ รบั ข้ึนมาทันที ผม ผงะถอยหลังไปกา้ วหนง่ึ อย่างตกใจกลัว แตก่ ย็ งั ฝืนใจทาํ ใจกลา้ ตะโกน ข้นึ มาจนสดุ เสียงอีกครั้งว่า ―มใี ครอย่ไู หมครบั มใี คร...‖ 56

―ป๎ง!‖ แลว้ ประตกู ็เปิดออก เจา้ ของบา้ นตะโกนดา่ ใสห่ น้าผมดว้ ยความ โกรธ ―จะเรยี กหาสวรรคว์ ิมานอะไร หา! รู้ไหมว่าแกทาํ ให้หมาเห่าจนลกู ฉนั ตกใจรอ้ งไหไ้ ม่ยอมหยุดแล้วนี่ วนั นพ้ี ายพุ ดั แรงขนาดนแ้ี ล้วแกยังจะมาหาเอา อะไรอีกวะ‖ ผมยน่ื ขันใบเลก็ ออกมาอยา่ งขลาด ๆ ใหเ้ ขารูเ้ จตนาวา่ ผมมาเพ่อื ขอทาน นกึ ไม่ถึงเลยวา่ เจ้าของบ้านจะย่งิ โมโหมากข้ึนกว่าเดิม ยกมอื ขนึ้ โบกไล่ผมทนั ที ―ไปๆๆ ทีน่ ่ไี มม่ ีข้าวหรอก รบี ไปให้พน้ ไปฺ!‖ ขณะท่ีผมกาํ ลังจะหนั หลงั กลับไปดว้ ยความผิดหวงั นึกไม่ถงึ เลยว่า ผูช้ ายคนน้ันจะเรียกผมไว้ ผมแอบนึกยนิ ดีอย่ใู นใจ คิดวา่ เขาคงจะเปลี่ยนใจ มาให้ทานผมเสยี กระมัง ท่ีไหนได้เขาเรียกให้ผมถม่ นํา้ ลายให้ลูกเขาดู เพอ่ื หยอกให้ลกู เขาหายตกใจ วนั นี้ทั้งวนั ยงั ไม่มอี ะไรตกถงึ ท้องผมเลยสักนดิ เดียว ปากก็แหง้ แรงก็ โรยไปหมดแล้ว จะมนี า้ํ ลายทไี่ หนใหพ้ น่ ออกมาไดอ้ กี ผมขอน้าํ กินสกั แกว้ แต่เขากป็ ฏเิ สธว่าไมม่ ี แถมยังเรง่ ใหผ้ มรบี ถ่มน้ําลายเร็ว ๆ เขา้ เพราะ ตอนนี้เด็กในบ้านร้องไหเ้ สยี งดงั ลั่นขึน้ มาอีกแลว้ ผมไม่รจู้ ะทาํ อย่างไร จงึ ต้องน่ังลงกับพ้นื ใช้มือวักน้าํ ฝนทีเ่ จง่ิ นองอยู่บนพืน้ ขึ้นมาด่ืม แล้วถม่ นํ้าลาย ใสฝ่ ุายตรงข้าม ยงั ไม่ทนั ทีผ่ มจะได้พดู คําขอโทษเลย ประตกู ป็ ดิ ใสห่ นา้ ผม ดังปง๎ ไปเรียบร้อยแล้ว ผมยังเดินเคาะประตตู ามบา้ นต่อไป หลงั แลว้ หลงั เล่า ถกู ด่าคร้งั แล้ว ครั้งเล่า ผมได้แตเ่ ดนิ เดินจนจาํ ไม่ได้วา่ เดนิ มานานเทา่ ไรแล้ว นอกจาก ข้าวสองชาม กม็ ีมนั เทศเล็ก ๆ อกี สองหวั ที่เพ่ิมมาเทา่ นั้น ผมไดแ้ ต่ปลอบ ตัวเองวา่ เอาเถอะน่า กย็ ังดี อย่างนอ้ ยก็ยงั ดกี ว่ากนิ เศษผลไมต้ ั้งเยอะ ท้องฟาู เร่มิ มดื ลงทกุ ขณะ แตพ่ ายุฝนกับไม่ยอมอ่อนกาํ ลงั ลง เลย พอผมนึกถึงเสียงรอ้ งไหข้ องแม่กบั นอ้ ง ๆ ก็รบี สาวเทา้ ตรงดิง่ กลบั บ้าน อยา่ งไมร่ อช้า 57

ตราบจนทกุ วันน้ี เมอ่ื ใดกต็ ามท่พี ายเุ ข้า ผมกย็ งั มองเหน็ ภาพภาพ หน่งึ แจม่ ชัดในความทรงจาํ ทา่ มกลางพายฝุ นทซ่ี ัดกระหนาํ่ บนถนนสายยาว อนั แสนเปลา่ เปลี่ยว ยังมเี งาของเดก็ ชายคนหน่ึงท่กี าํ ลังเดนิ แกมวิง่ กลบั บา้ น อย่างโดดเดีย่ วเดียวดาย ตอนท่ี 16 ยาจกเขา้ โรงแรม ตอนอายุได้สักเจด็ แปดขวบ นอกจาก ―ซกั แหง้ ‖ แล้ว ผมไม่เคยรู้เลย ว่า ―อาบน้ํา‖ เป็นอย่างไร คําว่าซักแห้งก็คอื การเอาเสอ้ื ผา้ เกา่ ของคนตายมาฉีกออกเป็นชน้ิ เลก็ ๆ ใช้แทนผ้าขนหนู นํ้าผ้าไปชบุ นํ้าในแม่นา้ํ บิดให้หมาด แลว้ ใช้เชด็ ตามเนอ้ื ตามตวั ผมเชอื่ วา่ อ่านมาถึงตรงนี้แลว้ ผู้อ่านหลายท่านก็คงย่นจมูกเหมือนได้ กลิน่ เหม็นสาบลอยมาใช่ไหมล่ะครบั คณุ คงสงสัยว่า ―แล้วมนั ไม่เหม็นสาบ แย่เหรอ แล้วพวกเธอไมเ่ หมน็ สาบกันเองบ้างเหรอ ทําไมไมอ่ าบนํ้าล่ะ‖ แต่สาํ หรบั ครอบครัว ๆ หนึ่งทล่ี ําพังจะหาอะไรกินก็ยงั เป็นเรอื่ ง ลาํ บาก แคจ่ ะยงั ชพี ก็ยังเป็นป๎ญหา แลว้ ใครเล่าจะมาใส่ใจวา่ อาบนํา้ หรือ ยงั ย่งิ ครอบครัวเรร่ ่อน คา่ํ ไหนนอนน่นั แผ่นฟูาคอื หลงั คา ผนื หญ้าคอื เตียง นอน บา้ นท่จี ะคมุ้ หวั ก็ไมเ่ คยมอี ยา่ งเราน้นั แทบจะไม่ตอ้ งพูดถงึ หอ้ งอาบนาํ้ ดว้ ยซํา้ ไป หรืออาจพูดไดว้ า่ แตไ่ หนแตไ่ รมาเราไม่รูว้ า่ ―สะอาด‖ นั้นมี รสชาติอยา่ งไร มนั ก็เหมือนกับทีเ่ ขาว่ากันวา่ ―ปลาขอ้ งเดยี วกนั ‖ พออยู่ นานไปกไ็ มไ่ ดก้ ลน่ิ เหมน็ ของกันและกัน แต่วนั นไี้ มร่ วู้ ่าพอ่ เกดิ ผดิ สาํ แดงอะไรขึ้นมา หรืออาจเป็นเพราะวนั นี้ ทา่ นหาเงนิ ติดกระเป฻ามาได้นิดหนอ่ ยกระมงั ท่านจึงตดั สนิ ใจพาพวกเราไป อาบน้าํ ทีโ่ รงแรมกันดูสักครั้ง ดังนัน้ เราจึงยกโขยงมงุ่ หน้าเขา้ เมืองกนั เดิน ไปก็ถามทางเขาไปเร่ือยว่าทไ่ี หนมีโรงแรมทพ่ี อจะมีห้องอาบนํ้าสาธารณะอยู่ บา้ ง 58

ถามเขาไปเร่ือยจนในท่ีสุดกม็ คี นซื้อชบ้ี อกทางเรามาทโ่ี รงแรมแหง่ หน่ึง ผมว่งิ ไปท่ีหนา้ เคานเ์ ตอรด์ ้วยความตืน่ เตน้ เขยง่ ปลายเทา่ ขน้ึ มือสอง ข้างเกาะเคาน์เตอรส์ งู ๆ ตัวนนั้ ไว้ แลว้ ตะโกนถามขา้ งในว่า ―ขอถามหนอ่ ย ครับ ที่นีใ่ ช่โรงแรมหรือเปล่าครับ‖ เถ้าแก่เงยหน้าขนึ้ แลว้ พูดอยา่ งไม่สบอารมณ์วา่ ―พวกแกตาบอด หรอื ปญ๎ ญาอ่อนอ่านหนงั สอื ไมอ่ อกกนั แน่ ไม่รูจ้ ักเงยหน้าขึ้นอา่ นปูายเอาเองหรอื ไง!‖ ถกู เผงเลย เถา้ แกพ่ ูดไดถ้ กู ต้องทุกคาํ เลยละครบั บา้ นเราคนหน่ึงตา บอด อกี สองคนปญ๎ ญาออ่ น ส่วนผมกบั อาเจียวพ่สี าวกย็ ังไม่เคยเข้าเรียน ยอ่ มอ่านหนงั สือไมอ่ อกแน่ แตย่ ังไม่ทันท่ีผมจะตอบวา่ อยา่ งไร เถ้าแก่ก็เงย หนา้ ข้ึนมาเจอะกับครอบครัวประหลาดของเราเขา้ เสียก่อน พอ่ ตาบอด แมก่ ับ น้องชายก็ดเู หมอื นคนไมเ่ ตม็ เตง็ ผมกับพีส่ าวแมจ้ ะดปู กติดี แต่กต็ วั ดาํ สกปรกซกมกเตม็ ที แลว้ ยังเด็กทารากนอ้ ยอกี สองสามคนอย่ใู นยา่ มที่พ่อ หาบเรม่ าดว้ ย สหี นา้ ของเถ้าแกเ่ ปลีย่ นเปน็ ตะลึงขนึ้ มาทันที วนิ าทตี ่อมาแก ตง้ั สตขิ ้นึ มาได้ ก็โบกมือไลพ่ วกเรา พรอ้ มกบั ตวาดเสียงล่ัน ―ออกไปให้พ้น ไปฺ ทีน่ ีไ่ มใ่ ช่พรรคกระยาจกนะโวย้ มีเงนิ ก็ไมใ่ หพ้ กั ข้ายังต้องคา้ ต้องขายนะ โวย้ พวกเอ็งไปทอี่ น่ื ไปฺ ไป ๆ รีบไสหัวไปให้พน้ เลย ไปฺ!‖ เราถกู ปิดประตใู สห่ นา้ อยา่ งนอ้ี ยซู่ ้าํ แลว้ ซ้ําเล่า จนกระท่งั มาถงึ ท่ี โรงแรมอีกแหง่ หนงึ่ ซึง่ แน่นอนวา่ ยังโดนไลต่ ะเพิดออกมาอย่เู ชน่ เดมิ แต่ คราวนพี้ อเถ้าแก่ตะเพิดเราออกมาแลว้ เขาก็เดินตามเราออกมาอยู่ เช่นเดิม แลว้ หยบิ เงินหนง่ึ เหมามายัดใสม่ อื ผม เขาคงเข้าใจว่านีเ่ ป็นเทคนิค การขอทานแบบใหมข่ องพวกเรา ลองคิดดสู ิครับวา่ มีเงนิ สดอยูใ่ นกระเปา฻ แท้ ๆ แตก่ ลับไมม่ ปี ญ๎ ญาจะหาโรงแรมเช่าแลว้ ใชว่ า่ จะขอกินฟรีอย่ฟู รเี สยี เม่อื ไร พอ่ คงจะเก็บความเจบ็ ชาํ้ น้ีไวใ้ นอกมานานแล้ว พอได้ยินเสียงเถ้าแก่ หยิบเงนิ มาใหพ้ วกเรา ความอัดอ้นั จึงระเบดิ ออกมาตอนน้ีเอง พ่อวางทารก น้อยลงแล้วหยบิ ไมเ้ ท้าข้นึ มาตผี มใหญ่ ผมเจบ็ มากจนรอ้ งไห้จ้า เสียงหัวเราะ 59

เยาะ คาํ พูดดูถกู เหยียดหยาม เหยียบย่ําถากถางเราเหลา่ นน้ั ลว้ นเสียดแทงใจ พอ่ แลว้ มันไมบ่ าดใจผมดว้ ยหรืออยา่ งไร แต่ยิง่ ผมร้องไห้พ่อกย็ ่ิง โมโห นํ้าหนักของไมท้ ่ตี ีผมกย็ ิ่งแรงขนึ้ ไปอีก แล้วพอ่ กย็ ง่ิ ตีผมตไี ม่ย้งั มอื คนทอ่ี ยู่แถวนั้นเห็นพ่อตีลูกแรงขนาดน้กี ็ชกั จะทนไมไ่ ด้ พากันเข้า ห้ามพอ่ ไว้ ―ลงุ เด็กมันไมไ่ ด้ทําอะไรผิด อยา่ ตีมันเลย พอเถอะลุง‖ พ่อปาไม้ลงพืน้ อย่างแรงตามอารมณ์ แล้วพูดข้นึ มาประโยคหนงึ่ ว่า ―สกั วนั หนงึ่ เถอะ ยาจกจะต้องเปน็ ราชาให้ได้‖ คาํ พูดประโยคนี้ผมฟ๎งดว้ ยหูแล้วจําดว้ ยใจ ผมยนื กัดฟ๎นกาํ หมดั แน่น ทัง้ ที่น้ําตาไหลนองหนา้ บอกกบั ตัวเองวา่ เราตอ้ งขยัน เราต้อง เข้มแขง็ แลว้ วันหนึง่ เราจะทาํ ให้สวรรคด์ ู ยาจกจะตอ้ งเป็นราชาให้ได้ ถึงตอนน้ี พอนกึ หวนกลับไปอีกคร้ัง เวลานัน้ ครอบครัวเราท้ังเจ็ดคน แต่งตวั แสนจะสกปรกมอซอเสยี ขนาดน้นั ก็นา่ อยหู่ รอกทเ่ี ถา้ แก่เจา้ ของ โรงแรมจะตกใจ เป็นใครก็ต้องคดิ ว่าขอทานที่ไหนจะมปี ๎ญญา จ่ายเงิน หรอื ไม่ก็อาจทําให้โรงแรมเขาสกปรกได้ แล้วยงั ต้องทนกลิน่ เหม็นสาบจากตวั พวกเราอกี เป็นใครก็ย่อมตอ้ งปฏเิ สธไมไ่ ว้หน้าพวกเราอยู่ แลว้ แตพ่ ่อกย็ ังไม่ยอมตัดใจ ยังพาพวกเราเดนิ หาโรงแรมทีอ่ ื่น ๆ อีก เผื่อ วา่ จะมโี รงแรมไหนยอมรบั เราไวไ้ ด้บา้ ง เราจึงพากันกระเตงตอ่ ไปทั้ง ครอบครัว แต่ไม่เห็นว่าจะมอี ะไรดขี นึ้ เลย โรงแรมทกุ แห่งก็ยังต้ังหนา้ ปฏเิ สธ เราตอ่ ไป บางแหง่ พอเห็นหนา้ ตาทา่ ทางของแม่กับนอ้ งชายคนโตแลว้ ตกใจ จนแทบจะปิดประตหู นีเลยกม็ ี เราเดินมาทั้งวนั จนทุกคนเหน็ดเหนอ่ื ย เมือ่ ยล้า แต่ผมก็เข้าใจความเจบ็ ปวดของพ่อดี จงึ ไมก่ ล้าออกความคิดเหน็ ใดอกี ได้แต่เดนิ ตามพ่อไปอยา่ งน้นั ใครได้เหน็ ครอบครัวขอทานของเราแต่ละคนสวมเสือ้ ผ้าขาดว่นิ เดินอยู่ 60

บนท้องถนนแล้วละก็ ตอ้ งพากันหลีกไกลไปเป็นวา ๆ ท่จี ริงผมรู้ดี ไมต่ อ้ ง หันมามองเราหรอก ถึงจะยืนหา่ งจากเราเปน็ สิบเมตรกย็ งั ได้กล่นิ เหม็นสาบ เหงอื่ ไคลท่ไี มเ่ คยชําระล้างหมักหมมกนั มานานเปน็ แรมปี ปนกับกลิ่นฉเ่ี ดก็ เหม็นเปร้ียวของพวกเราอยดู่ ี ในทส่ี ุดพอ่ ก็ต้องยอมแพ้ ทา่ นถอนใจยาวแล้วพดู ว่า ―ขอทานไมใ่ ช่ คนหรือไงวะ เอาละ คืนน้เี รานอนกนั ใต้ชายคาหนา้ รา้ นคา้ กแ็ ลว้ กนั ‖ ตอนท่ี 17 หนีตารวจ ผมโตขึน้ เรือ่ ย ๆ ตามอายุ และเรม่ิ ตระหนักถึงภาระของลกู ชายคนโตท่ี มีตอ่ ครอบครวั มากขึ้น พอตกค่าํ กจ็ ะเป็นหน้าที่ผมท่จี ะไปหาท่ีทีพ่ อจะพกั ได้ ชว่ั คราวตามตรอกซอกซอยตา่ ง ๆ แลว้ ก็ใหพ้ อ่ แม่กับนอ้ ง ๆ นอนพกั รอกนั กอ่ น เมือ่ จดั แจงทกุ อย่างลงตวั แล้ว ผมกจ็ ะออกตระเวนหารา้ นค้าท่พี อจะ กาํ บังฝนได้ รอจนกระท่งั เขาปดิ ร้านเรียบรอ้ ยแลว้ จงึ ค่อยไปรับท้งั ครอบครวั มา ค้างแรมกันทน่ี ี่ หากวนั ไหนสามารถหาทนี่ อนใต้ชายคาได้กต็ ้องถอื วา่ เราโชคดี เพราะ ถา้ นอนกนั ในทีโ่ ล่งแลว้ เกดิ ฝนตกลงมาล่ะก็ เราจะตอ้ งโยกย้ายหาท่ีนอนใหม่ กันทงั้ ครอบครวั ไหนจะเดก็ เล็กเด็กโตที่งัวเงียงอแง ไหนจะผ้าห่ม ไหนจะ สมั ภาระอืน่ ๆ อีก ช่างชุลมนุ วุ่นวายกนั จรงิ ๆ ผมไมร่ วู้ า่ ขณะน้ีคา่ํ มดื ดึกดืน่ กโ่ี มงก่ียามกนั แลว้ แตห่ ลงั จากจัดแจง หาทที่ างใหค้ นในครอบครัวได้พกั กนั เรียบรอ้ ย ก็เปน็ อาเจยี วพี่สาวคอยดแู ล อยู่ทางนี้ ส่วนตัวผมกถ็ อื ขันธใ์ บเลก็ ออกไปขอทานอกี ตามเคย แตเ่ ราเพ่งิ จะ มาทน่ี ่กี นั เป็นครั้งแรก ผมรสู้ กึ แปลกท่ี กลวั ตวั เองจะหลงทาง จงึ ต้องเดนิ เปน็ เสน้ ตรงไปตลอดทาง หรือถา้ เล้ยี วก็จะเลยี้ วขวา แล้วก็ขวา แล้วกข็ วา เป็นสเี่ หล่ยี ม ตามปกติแล้ว ถา้ อยตู่ ามบ้านนอกในยามค่ําคนื ก็จะไม่มแี สง 61

ไฟ กลางวันยังพอจะจาํ ทางได้บ้าง แต่พอตกกลางคนื แลว้ มืดมนมากจน แทบมองอะไรไมเ่ หน็ เลย แตใ่ นเมืองน้ันตรงกันข้าม แมจ้ ะดกึ ด่นื แค่ไหนก็ยงั มีแสงไฟสว่างจา้ ไมน่ า่ กลัว ผมเดินผา่ นบ้านคนมาไดแ้ คส่ ่ีสิบหา้ สิบ หลัง กําลงั ดใี จอยู่เชยี วว่าวันนจ้ี ะมีของกลบั ไปสนองคุณแกพ่ ่อแม่บา้ ง แต่ท่ี ไหนได้ พอกาํ ลงั จะเลี้ยวตรงหัวมุมเทา่ นั้น ก็มตี าํ รวจสองคนโผล่หน้า ออกมา คราวนีก้ ็ซวยละสิ ย่ิงยุคนเ้ี ปน็ ยคุ สองนายพลผูย้ ิง่ ใหญด่ ว้ ย มักจะมี ผูน้ าํ ประเทศตา่ ง ๆ มาเยี่ยมเยือนไตห้ วนั กันอยู่เสมอ ทา่ นผนู้ ําเกรงว่าภาพ ของขอทานที่มีอยเู่ ต็มบ้านเต็มเมืองอาจทาํ ลายหนา้ ตาของประเทศได้ จึง ออกคาํ สง่ั ให้กาํ จดั พวกขอทานทัง้ หมดใหส้ นิ้ ซาก โชคดีทีผ่ มอายยุ งั น้อยจึงคล่องแคลว่ ว่องไว พอเห็นตาํ รวจก็กระโดด เขา้ ไปหลบหลังเสาในร้านค้าได้ทันท่วงที เสียแตว่ ่าไอม้ อื ไม้เจา้ กรรมดนั ไม่ ฟง๎ เสยี งผม อ่อนปวกเปียกแถมยงั เหงอื่ แตกอีก ผมคดิ วา่ คราวนตี้ อ้ งตานแน่ เลย นกึ ถึงคราวทแี่ ล้วไปขอทานท่ีสถานขี นสง่ คร้งั น้นั ผมถูกตาํ รวจจบั เข้า ไปขงั ไว้ทส่ี ถานีตาํ รวจต้ังครง่ึ ค่อนวนั อยา่ งกับเป็นหัวขโมย แค่นก้ี ็เขด็ เกนิ พอแลว้ ผมรบี เงยหนา้ ข้ึนวงิ วอนตอ่ ฟูา ―ตาํ รวจใจดี ตาํ รวจใจดี ไดโ้ ปรด เมตตาสงสารอาจิ้นบางเถอะนะครับ อยา่ จบั อาจิ้นไปขังท่ีโรงพกั อกี เลย คร้ัง ทีแ่ ลว้ ขงั ไว้เกอื บทั้งวนั ถกู จบั คราวนไี้ ม่รู้วา่ จะขงั ไว้นานเท่าไร อยา่ ให้ผม ต้องถูกจับเลย ข้าวกย็ ังไม่ได้เอากลับให้ท่ีบา้ น ถ้าผมถูกจบั ไปแลว้ ใครจะ คอยดูแลคนในบ้านเล่า ไดโ้ ปรดเถิด ไดโ้ ปรด‖ ผมคดิ ไปพลางนา้ํ ตาไหล ออกมาอยา่ งสดุ กลัน้ เน้ือตวั ผมสั่นเทา แมแ้ ต่มอื ก็ยงั แทบจะถืออาหารไวไ้ มอ่ ยู่ ดวี า่ ตอนนี้ ตาํ รวจท้ังสองคนกาํ ลังหันกลงั เดินกลบั ไปพอดี ผมชักจะใจคอไมอ่ ยู่กับเนื้อ กบั ตัวแลว้ ใจจดจ่ออยแู่ ต่วา่ จะรีบหนีออกไปจากทีท่ ี่แสนอันตรายนี้ จึงก้าว เทา้ ออกวงิ่ โดยท่ีไมท่ ันระวังมองซ้ายขวาหน้าหลงั พอดมี รี ถคนหนงึ่ แล่นตดั เขา้ มาดว้ ยความเร็วสงู ผมเกอื บจะถกู รถชนอยแู่ ลว้ เชยี ว ดที ีร่ ถคนน้นั เบรก ไว้ทัน แล้วคนขบั ก็หมนุ กระจกลงมาตะโกนดา่ ใส่หน้าผม ―ไอเ้ ดก็ ระยํา! อยากตายกไ็ ปให้รถไฟชนสวิ ะ จะได้ตายเรว็ หนอ่ ย!‖ แล้วก็ตามมา ดว้ ยคําอวยพรยาวอกี เป็นชุด ๆ เลยทเี ดียว 62

โชคดที ่ีผมฟง๎ จนชนิ เสยี แลว้ ผมรบี วง่ิ ไปตามซอยมืด ๆ สองขาออ่ น ลา้ จนทรุดลง ถงึ ตอนนผี้ มเพ่งิ รูส้ ึกตัวว่าอาหารในมือหายไปไหนหมดแล้วก็ไม่ รูแ้ ลว้ ผมก็ปล่อยโฮออกมาอกี ครง้ั ผมบอกกับตัวเองว่า หนีพ้นตํารวจคร้ังนี้มาได้ก็เหมอื นกับตอ่ อายุ ตัวเองไปอีกหลายปี ดีแคไ่ หนแลว้ ที่ไม่ถูกตาํ รวจจบั ไปเสียทง้ั บ้าน ว่าแลว้ ก็ รีบยกมอื ขนึ้ เช็ดน้าํ ตาให้แหง้ เดินยอ้ นกลับทางเดิมไปสมทบกบั คนทีบ่ ้าน แลว้ ความหวิ ก็ทําเอาผมปวดเอวเมือ่ ยหลงั อยากจะหานํา้ มาเช็ดเน้อื เชด็ ตวั ให้มีแรงสกั หนอ่ ย แต่ในเมืองกลบั สู้บ้านนอกไม่ได้ ทอ่ นา้ํ แต่ละทอ่ ทั้งใหญท่ ้ังกว้าง แค่จะเอาผ้าขนหนไู ปชุบนาํ้ ก็ยังยากเตม็ ที คืนนผ้ี มไมม่ ี ทางไดซ้ กั แหง้ แน่ แลว้ อกี เพียงครเู่ ดียวเราทุกคนก็หลบั ผลอ็ ยไปใต้ชายคา ของรา้ นคา้ แหง่ หนึง่ กําลังหลับสนทิ กนั ดอี ยเู่ ชยี ว เจ้าของบา้ นกเ็ ปดิ ประตเู หล็กขึน้ เสยี งดัง แกรกกราก จากนน้ั กต็ อ่ เดียวเสียงด่าโวยวายยาวอีกเป็นชุด ๆ ประสานกบั เสยี งรอ้ งไหโ้ ยเยของนอ้ ง ๆ ที่ยงั เลก็ เรือ่ งมนั เป็นอย่างน้ี ด้วยความท่ีพวก เราอา่ นหนังสอื ไมอ่ อก จงึ ไมม่ ใี ครรู้วา่ ทนี่ ่เี ป็นร้านขายปาทอ่ งโกแ๋ ละอาหาร เชา้ เจา้ ของรา้ นจะต้องลุกขนึ้ มาเตรียมของตั้งแต่เช้ามืดทกุ วนั พอแกเปิด ประตูออกมาเหน็ ครอบครวั ขอทานกาํ ลังร้องไห้กระจองอแง ก็เลยด่าเอะอะ โวยวายขนึ้ ว่า ―ตน่ื เชา้ มายงั ไม่ทันได้ทาํ มาหากิน ก็ได้ยนิ เสียงพวกแกแหก ปาก หนวกหจู ะตาย เอ้า! ยงั ไมร่ ีบไสหวั ไปอีก‖ พวกเราจําตอ้ ง ―ไสหวั ‖ ไป ทวา่ เดก็ เล็ก ๆ ท่งี อแงเพราะง่วงนอนนนั้ เราจะปลอบใหพ้ วกเขาหยุด ร้องไหง้ ่าย ๆ ไดอ้ ย่างไร เรายิง่ ปลอบ พวกเขากย็ งิ่ ร้องดังขึ้น พอ่ กลัวว่า เสยี งรอ้ งของนอ้ ง ๆ จะยิ่งดงั รบกวนคนอนื่ ไปอกี จงึ ใช้มอื อุดปากนอ้ ง ๆ ไว้ อุดจนน้องแตล่ ะคนหน้าเขียวเกอื บตายเพราะขาดออกซิเจน ยังไม่ทนั จะ 63

ปลอบให้เด็กเลก็ เงยี บเลย แมก่ ับนอ้ งชายคนโตทน่ี อนไม่เต็มอิม่ กล็ กุ ขนึ้ มา ทะเลาะกันอีก ตา่ งก็นงั่ รอ้ งไห้อาละวาดอยู่กบั พ้ืนทไี่ มย่ อมหยดุ ทัง้ ส่คี นนัง่ รวมหัวกันร้องไหอ้ ย่อู ย่างนี้ แลว้ ผมจะทําอย่างไรดีนี่ ผมควรจะทาํ อย่างไร ดี ใครก็ได้ชว่ ยบอกผมทวี า่ ผมควรจะทาํ อย่างไรต่อไปดี พ่อส่ายหนา้ ด้วยความระอาใจ แลว้ ตดั สินใจว่าเราควรจะกลบั ไปนอน ตามปุาช้าท่บี ้านนอกเหมอื นเดิมดกี ว่า ถกู แลว้ ครบั ถงึ อย่างไรนอนทปี่ ุาชา้ ก็ยังสบายใจเสยี กว่า ตอนท่ี 18 อยากเป็นคน ต้องทนกนิ หนอน อากาศเรมิ่ หนาวเยน็ ข้นึ ทุกทแี ล้ว แมแ้ ต่หมาจรจดั ทเ่ี ห็นอยู่บ่อย ๆ ก็ ไมร่ ูไ้ ปหลบอย่ทู ่ไี หนหมด เม่ือพวกเราไม่มีเสื้อกันหนาวท่ีจะให้ความอบอ่นุ แก่ ร่างกาย จงึ ต้องเอาเสื้อผา้ เก่า ๆ ขาด ๆ มาใส่ทบั กนั หลาย ๆ ชั้น แต่ลม หนาวกย็ งั พดั ลอดเขา้ มาทางคอเสื้อ แขนเสอื้ ขากางเกง หรอื แมแ้ ตร่ ูที่ขาด ตามเสื้อผา้ ของเรา หนาวเหนบ็ ไปจนถงึ กระดูกเลยทเี ดียว เวลาเดินก็ตอ้ ง ห่อตัว บางคร้ังอากาศหนาวจัดจนหนา้ ชาไปหมด นา้ํ มกู น้าํ ตาไหลออกมา โดยไมร่ ้ตู ัว ผมกจ็ ะเอามอื มาถทู ี่แก้มท้ังสองข้างใหเ้ กดิ ความรอ้ นพอให้มี ความรู้สึกบา้ ง เวลาเราเดนิ ทางไกล เรามักเดนิ กนั เปน็ วนั ๆ ไมม่ ีแมเ้ งาของผคู้ น เรา เดินไปตามทุ่งนาปุาเขาทีด่ ยู าวไกลไปจนสดุ ลกู หูลูกตา จนผมมกั จะสงสยั วา่ หรอื เวลาจะหยดุ ตรงนี้ โลกทั้งโลกถกู ทําลายหมดสน้ิ ไป ราวกบั มเี พียง ครอบครัวทีน่ ่าสงสารของเราทส่ี วรรค์หลงลืมทอดทง้ิ ไว้ในมุมใดมมุ หนึง่ เกดิ และดับไปตามยถากรรม ในฤดหู นาว ร่างกายตอ้ งการพลังงานมากกวา่ ปกติ ความอดทนต่อ ความหวิ ก็พลอยลดนอ้ ยลงไปด้วย วันนีข้ ณะที่พวกเรากาํ ลงั เดนิ ผ่านสวน 64

กล้วยสวนหนึ่ง เนื่องจากไมใ่ ช่ฤดเู ก็บเกีย่ ว บรรยากาศวงั เวงมาก แล้ว สายตาผมก็เหลือบไปเห็นเจา้ ไกต่ ัวหน่ึงนอนนง่ิ อยู่กับพ้นื ดิน มันคงจะหนาว จนแขง็ ตายเสยี แลว้ กระมัง ดูเหมอื นมันจะแข็งเกรง็ ไปหมดทั้งตวั เลย ผม เห็นแล้วกอ็ ดเวทนามนั ไมไ่ ด้ จึงเล่าส่ิงทีเ่ หน็ ให้พอ่ ฟง๎ ไมน่ ึกเลยว่าพอพ่อ ไดฟ้ ง๎ กก็ ระตอื รอื ร้นมากจนถงึ กบั หยดุ เดนิ แถมยงั สงั่ ให้ผมไปเกบ็ ไก่ตัวนน้ั ข้นึ มาอกี ―แต่ไกต่ ายนานแลว้ นะพ่อ สีมนั กเ็ ปลีย่ นไปหมดแล้ว‖ ผมมองไปท่ี ไก่ท้องเนา่ ตัวนน้ั พลางพูดขน้ึ อยา่ งลําบากใจ ―ช่างมันน่า ไปเก็บมาเถอะ‖ พ่อส่ัง ―แต่วา่ ...‖ ผมชกั จะไดก้ ลิน่ เนา่ ของไก่ตวั น้ันขึ้นมาตะหงดิ ๆ ―บอกใหไ้ ปเก็บกไ็ ปเก็บมาสิ หรือจะใหข้ า้ ลงมือ‖ พ่อเอาไม้เท้าเคาะ ลงกับพ้ืนแรง ๆ สองคร้งั ผมรู้สึกไดว้ ่าพ่อใกลจ้ ะหมดความอดทนแล้ว ผมเลยเอามอื อุดจมูกไว้ แล้วเดินเขา้ ไปในทอ้ งนา มองลงไปท่ีซากไก่ กเ็ หน็ ตาของมันปิดสนทิ ขนทเี่ คยสวยของมนั ถกู สายลมพดั พาเอาความเงา งามไปจนหมดส้นิ ขนปีกของมนั หลดุ ลุ่ยกระจุยกระจาย ผมคิดว่าบางทตี อน ก่อนตาย เจ้าไก่ตวั น้ีคงพยายามกระพอื ปกี เพอ่ื จะยืนขึ้นใหไ้ ด้ แตล่ มหายใจ เฮือกสุดทา้ ยก็หมดไปพรอ้ มกับแรงฮึดสู้ของมนั มนั พ่นลมสุดทา้ ยออกมา อย่างแผว่ เบา คอพับลง แลว้ ก็ไมต่ นื่ ข้นึ มาอีกเลย จากน้นั พวกหนอนและแมลงเลก็ ๆ พากันไชเขา้ มาอาศัยอยูใ่ ตข้ นอัน อบอุ่น แล้วกก็ ดั กินเน้ือของมนั ทําให้กระเพาะลําไส้มนั ทะลักออกมา สภาพ นา่ อนาถเหลอื เกนิ ผมน่งิ นกึ อยคู่ รหู่ น่ึง ไม่ร้วู ่าควรจะจบั ส่วนไหนของมัน ขน้ึ มาดี ก็เลยใชส้ องนว้ิ คีบขามนั ขนึ้ มาถอื ไว้ให้หา่ ง ๆ ตวั แล้วเบอื นหน้าหนี ไปอีกทาง ผมพยายามถือไกใ่ ห้ห่างจากตวั ทีส่ ุดเท่าท่ีจะทําได้ ดว้ ยความ กลัวว่าหนอนจะไต่ข้ึนมาทีม่ อื ผมรู้ดีว่าพ่อคงจะตอ้ งกินมันแน่ ตลอดทางที่ 65

ถอื มา อดไมไ่ หวเกือบจะอ้วก ผมเสียใจจรงิ ๆ ท่ีบอกเรื่องไก่ตายกับพอ่ แต่ เรอื่ งมาต้ังขนาดนแี้ ลว้ ใครกค็ งหา้ มพอ่ ไว้ไมไ่ ด้ ยิง่ ตอนน้ที ก่ี ระเพาะพวกเรา ร้องโครกครากไม่เปน็ เสยี ง พอ่ พาเรามาถงึ กระท่อมรา้ งแหง่ หนงึ่ ที่พอจะกาํ บงั ลมได้ จากนัน้ กส็ ัง่ ใหผ้ มกบั พ่ีสาวช่วยกันหาหนิ มาวางเปน็ เตาสามขา หาฟนื และกระดาษชิ้นเล็ก ๆ มาทําเป็นเช้ือเพลิง พอ่ คดิ จะต้มไกจ่ ริง ๆ ด้วย พอพวกเราหาอุปกรณไ์ ด้ ครบถว้ น พ่อก็คลาํ เอามดี เลก็ ๆ ออกมาจากตวั แลว้ จดั การไกต่ ัวน้ันด้วย ปลายน้ิวสมั ผัส โดยเร่ิมจากการตัดหัวมนั ออกก่อน จากน้ันควกั เอาเครื่องใน ออกมาจนหมดแล้วถอนขนออกจากตวั ไกใ่ ห้สะอาดหมดจด ความสามารถในการฆา่ เป็ด ไก่และห่านของพอ่ เปน็ ที่ประจกั ษ์แก่ สายตาทุกคน ไมว่ ่าจะรองเลือด จดุ ไฟตม้ น้ํา ต้มไก่ ถอนขน ถอดเคร่ือง ใน หรอื แมแ้ ต่การห่ันเป็นชน้ิ ๆ พ่อกท็ าํ ไดค้ ลอ่ งแคล่ววอ่ งไว ขนก็ถอนได้ สะอาดเกลย้ี งเกลา เน้ือกห็ ัน่ เปน็ ชน้ิ เท่า ๆ กนั สมัยกอ่ นหากเพ่อื นบา้ นคนใด ไดเ้ หน็ ฝีมอื การเชอื ดไกข่ องพ่อแลว้ ละก็ เป็นต้องยกน้วิ ให้ด้วยความนบั ถือ บางคนยังแกลง้ พูดแซวพอ่ ว่า ―นีเ่ จา้ งซู อื่ แกตาบอดจริง ๆ เหรอ แก แกล้งทําเป็นตาบอดมาหลอกพวกเราใช่ไหมล่ะ ‖ ผมกบั พ่ีสาวไมก่ ลา้ ดมกล่นิ เหม็นเนา่ ของไกต่ ัวนน้ั จงึ ถอยออกมายนื อยู่หา่ ง ๆ รอจนพอ่ จัดการเรยี บร้อยดีแลว้ จากน้นั พอ่ ก็เรียกใหผ้ มนําส่วนท่ไี ม่ เอาแลว้ ไปทงิ้ ในแม่นํ้าให้หมด ผมไมเ่ ต็มใจเลยสกั นิดเดียว ก็มันเหมน็ ออก อยา่ งน้นั เหมน็ ขนาดทวี่ า่ ต่อใหค้ ุณล้างมอื เปน็ ร้อย ๆ ครัง้ กล่ินนีก้ ย็ ังจะตดิ ตวั คุณอยตู่ ลอดนน่ั แหละ ผมรบี วิง่ เอาไปทงิ้ ใหเ้ ร็วทีส่ ดุ เทา่ ท่จี ะทําได้ ด้วย หวงั ว่าจะช่วยหดเวลาทน่ี ่าขยะแขยงนใี้ ห้ส้นั ลงได้แม้เพียงสักนดิ กย็ ังดี พอผมกลับมาถงึ ตอนนีเ้ น้อื ไกก่ ็ถกู ใสล่ งไปต้มในขันหมดแลว้ ผม เหน็ น้อง ๆ น่ังล้อมวงกัน ต่างกจ็ อ้ งไปทไี่ กต่ ัวนั้นตาไมก่ ะพริบ ผมเช็ดมือแรง ๆ ซํ้า ๆ กับชดุ ทีส่ วมอยู่ ในสมองยงั มีภาพเครือ่ งในไก่ทีเ่ น่าเปือ่ ยผุดขน้ึ อยู่ ตลอดเวลา ขณะท่ที ้องกลบั ร้องโหยหวิ อยา่ งเอาเปน็ เอาตาย แลว้ จะกินดี 66

ไหมนี่ คําวา่ ―สมองต่อสกู้ ับหัวใจ‖ คงจะเป็นคาํ ทีบ่ รรยายความรู้สกึ ผมไดด้ ี ที่สุดในตอนน้ี ไม่รูว้ ่าเป็นเพราะหวิ จนหน้ามืดตาลาย จมูกก็พลอยเบลอไป ด้วยหรือเปลา่ ผมเริ่มไดก้ ลน่ิ นํ้าแกงหอมฉยุ ออกมาจากหม้อ จนอดใจทจ่ี ะ เขา้ ไปนง่ั ล้อมวงดว้ ยกันกบั พวกน้อง ๆ ไมไ่ ด้เสยี แล้ว ―เสร็จหรอื ยงั เสรจ็ หรอื ยงั ‖ น่าจะเปน็ ประโยคทีน่ อ้ ง ๆ พูดกนั มาก ท่ีสดุ ในวันนนั้ เมอ่ื สว่ นทเี่ น่าถกู ตัดทง้ิ ไปเสียเกือบครึ่ง จงึ ทาํ ให้เนือ้ ไกท่ ่ีเหลืออยูใ่ น หม้อมจี าํ กัด แถมยงั ไม่มสี ่วนของเครื่องปรุงอ่ืน ๆ เลย แต่กระนั้นพวกเราก็ ยังได้กินเนื้อไก่ท่ไี ดม้ าอย่างยากเยน็ คนละชิ้นอยดู่ ี ทน่ี า่ แปลกคอื แมเ้ ราจะ ขอทานกนั มานานเป็นปี ๆ กินกนั แตผ่ ลไมเ้ นา่ ขา้ วบดู กันทง้ั น้ัน หากดเู หมือน จะย่ิงช่วยทาํ ใหก้ ระเพาะเราแขง็ แกร่งขึน้ ทุกวัน ในรา่ งกายของเราทกุ คน เสมือนมภี มู คิ มุ้ กันพิเศษ ขนาดกินไก่เน่ากันอย่างนี้ก็ยงั ไมเ่ ห็นมใี ครเป็นอะไร เลย ตอนหลังผมกลบั มานง่ั หวนคดิ ไปถึงคร้ังหนง่ึ ที่ทบี่ ้านเรามเี นอ้ื เค็มอยู่ กอ้ นหนงึ่ มนั ถูกนาํ้ ฝนหยดใส่จนหนอนขน้ึ แล้ว แต่พอ่ ก็ยังกนิ เหมอื นไมม่ ี อะไรเกิดขนึ้ ผมกับพส่ี าวไดแ้ ตต่ กตะลึง เราถามพอ่ ว่าหนอนข้ึนเน้อื แล้ว ทาํ ไมไมท่ ้งิ ไปเสีย พอ่ เค้ยี วเน้อื ในปากพลางบอกกับเราดว้ ยสหี นา้ จรงิ จงั ว่า ―กนิ หนอนไมต่ ายหรอก กนิ หนอนสิถึงจะไดเ้ ปน็ คน‖ ตอนท่ี 19 ยาจกพบโจร บางคร้งั มผี ู้เมตตานําเงินมาบริจาคใหเ้ ราเองเลย แต่ครอบครัวเรามคี น พกิ ารไม่สมประกอบถึงสามคน การเอาเงนิ เก็บไดก้ บั ตวั ออกจะเปน็ ที่ล่อตา ของพวกหวั ขโมยอยไู่ มน่ อ้ ย 67

ครัง้ หนงึ่ เรามวั แตพ่ ะวงกับการเดินทาง จนไม่รู้ว่ามชี ายคนหนึ่งแอบ ตามหลังเรามาเงยี บ ๆ ต้งั แต่เมอ่ื ไร กว่าพ่ีสาวจะสงั เกตเหน็ วา่ ชายคนน้ีเดนิ ตามเรามาตลอดทางกไ็ ม่ทันการณแ์ ล้ว เพราะตอนน้ีเราเดนิ ไกลออกจากตวั ชุมชนมาอยู่บนถนนสายเปลย่ี วรา้ งผู้คนเสียแลว้ ชายคนน้ันตรงเขา้ ไปยนื จังกา้ ขวางหนา้ พ่ออยา่ งจงใจจะปดิ ทางเดนิ ของเรา เขากางแขนขนึ้ ขวางเราไว้โดยไม่พดู อะไรสักคํา ผมจูงพอ่ หลบไป ทางซา้ ย เขาก็ขยับซา้ ยตาม ผมจูงพ่อหลบไปทางขวา เขากข็ ยับขวาตาม ผมกระตกุ แขนเสื้อพอ่ ส่งสัญญาณให้พอ่ รวู้ า่ มีผู้ไม่ประสงค์ดี พอ่ กาํ ไมเ้ ท้าและกระเป฻าย่ามไวแ้ น่น สายตาวา่ งเปลา่ ของท่านมองเหม่อออกไปไกล เบะปากไมพ่ ูดอะไร ―แม่ง! ไม่ต้องทําเปน็ แกล้งเซ่อเลย สง่ เงินมาซะดี ๆ !‖ เขาตะคอก ―ไดโ้ ปรดเถดิ ครับ...‖ ผมพดู ยังไม่ทันจบ ชายคนน้ันก็ผลกั ผมล้มลง กบั พนื้ นาทีนัน้ เองพอ่ กเ็ ง้ือไม้เท้าข้ึนมาทันที ชายคนนน้ั ถอยหลบไปนิด หนงึ่ ก่อนจะยดุ ไมเ้ ทา่ พอ่ ไว้ เขาออกแรงกระชากแล้วโยนมันออกไปไกล ประมาณสองเมตรได้ พ่ีสาวรีบโผเข้าไปกันแม่กับนอ้ ง ๆ ไว้ ทุกคนกอดกัน สั่นเป็นลกู นก ถา้ จะตะโกนขอความชว่ ยเหลือกค็ งไม่มีประโยชน์ เพราะทุ่ง โลง่ อย่างนไ้ี มม่ ีใครเลยสักคน ชายคนนั้นกระชากยา่ มออกจากบ่าของพอ่ อยา่ งแรง แลว้ ผลักพ่อ ออกไป ผมเองซ่ึงลม้ ลงอยูก่ บั พื้นรบี ดีดตวั กระโจนเข้าไปกัดมือชายคน นัน้ แต่กถ็ กู ถบี ดงั อ๊ัก ผมเจบ็ เสียจนน้ําตารว่ ง เอามอื กมุ ทอ้ ง ปากกพ็ ร่ํารอ้ ง ขอว่า ―อยา่ เอาเงินของเราไปเลย อย่าเอาเงนิ ของเราเลย ‖ ผมนัง่ ตาคา้ ง มองดูเขาร้อื ของออกจากถงุ ย่ามชน้ิ แลว้ ชนิ้ เลา่ พอคน้ เจอธนบตั รท่มี ีเพียง ไม่กีใ่ บของเรา เขาถือไวใ้ นมือแลว้ ยกชขู นึ้ อยา่ งภาคภมู ใิ จ และเอามาโบก เยาะเย้ยใสห่ น้าเรา พี่สาวถงึ กบั รอ้ งไห้ ―โฮ‖ ออกมา ผมแทบจะลืมความ เจบ็ ปวดทง้ั หมดไปเสียส้นิ รบี คุกเข่าลงคํานับแลว้ คํานบั อกี ―ไดโ้ ปรด 68

เถดิ ไดโ้ ปรดเถดิ พวกเรามีเงนิ กนั อย่เู ทา่ นีเ้ อง สงสารเราเถอะ‖ แตช่ ายคนนัน้ ก็ไม่ยอมรามอื เขาได้เงนิ ในย่ามไปแลว้ ยงั มาค้นตัวพอ่ อีก ผมรวู้ ่าดา้ นในของกางเกงพอ่ มปี ระเปา฻ ลบั ทีซ่ อ่ นเงนิ อยู่ พอ่ จึงยกมือทัง้ สองข้างดงึ กางเกงไวส้ ดุ ชวี ติ แต่พอ่ ย่ิงหวงก็ยง่ิ เป็นการบอกใหช้ ายคนน้ันร้วู า่ ในกางเกงของพ่อต้องมีเงนิ แน่ ชายคนน้ันจงึ ออกแรงย้อื กบั พ่อ จนกางเกง ของพ่อกองลงไปอยกู่ บั พืน้ จากนนั้ เขาก็ใช้กําลงั กดพอ่ ลงกบั พื้น และล้วง เอาเงนิ ออกจากกางเกงมาถอื ไวใ้ นมือ แลว้ เดินจากไปด้วยความสะใจ ผม ทบุ กาํ ป๎้นลงกับพื้นดว้ ยความเคียดแคน้ ชิงชัง นกึ ตําหนติ ัวเองวา่ ทาํ ไมเราจงึ เป็นคนทไี่ ม่ไดเ้ รอ่ื งอยา่ งนี้นะ เปน็ ลกู ชายคนโตแท้ ๆ แต่ไม่มปี ๎ญญาจะ ค้มุ ครองดแู ลคนในครอบครวั ได้ ผมมนั ไอ้โง่! ไอเ้ ซอ่ ! ไอข้ แ้ี พ้! ผมตะกายลุกข้ึนมายนื มองตามหลงั ชายคนนน้ั ไป แล้วกต็ ะโกน ว่า ―ไอค้ นใจดาํ ! ขอให้โดนรถไฟทบั ตายให้แบนแต๊ดแต๋ เละจนหาศพไม่ เจอเลย!‖ นอกจากตะโกนสาปแชง่ แลว้ เดก็ ชายวัยแปดขวบอย่างผมจะมี ป๎ญญาไปทําอะไรใครเขาได้ บนโลกใบนีย้ งั มีคนอยากจะแย่งแม้แต่เงนิ ของ ขอทานเชียวหรือ ชา่ งเลวรา้ ยคณู สามเลยเชียว พส่ี าวช่วยพ่อเก็บข้าวของที่กระจดั กระจายบนพืน้ ใสก่ ลับลงในกระเป฻า ยา่ มดว้ ยน้ําตานองหนา้ ไมพ่ ูดอะไรสักคํา แล้วพ่อก็พดู ขนึ้ วา่ ―เงนิ ทองเป็นของนอกกาย ยงั ไมต่ ายกห็ าเอาใหม่ ได้ ตอนเกิดกไ็ มไ่ ดเ้ อามา ตอนตายกไ็ ม่ตอ้ งเอาไป‖ แรก ๆ ผมเข้าใจวา่ พอ่ คงจะพูดเพือ่ ปลอบใจพวกเราเทา่ น้ัน แตน่ กึ ไม่ถงึ เลยวา่ พอ่ จะปลงซะแล้ว นับจากนั้นมา พ่อกแ็ ทบจะไมพ่ กเงินทองไวท้ ีต่ วั อกี ต่อไป พอพวก เราเดนิ ทางไปถึงท่ีไหนกต็ าม หากไดย้ นิ วา่ ที่นัน่ มเี ดก็ กาํ พรา้ คนแกเ่ จ็บปุวย ไรค้ นดูแล หรอื ผ้ทู ข่ี าดแคลนโลงศพ พ่อก็จะควกั เงนิ ออกมาช่วยเหลือ 69

ทันที ถ้าไม่ช่วยซอื้ ยาก็ช่วยซ้อื โลงศพ หรอื แมแ้ ตอ่ อกเงินจ้างคนมาหามโลง กย็ งั เคย ผมไม่รเู้ ลยว่าพ่อเคยเรยี นวชิ าเจียดยามาจากไหน แตเ่ ห็นท่านมี ความรเู้ รื่องยาเปน็ อย่างดีราวกับพกตํารายาไว้ในสมอง แค่จบั ชพี จร พ่อก็ สามารถเขียนใบส่งั ยาใหผ้ ู้ปุวยอยบู่ ่อย ๆ ท่านมักจะทําบุญอยา่ งน้ีของทา่ นไป เรื่อย นอกจากน้ีพอ่ ยังเปน็ ลกู คา้ ประจําของรา้ นขายยาสมนุ ไพรและรา้ นขาย ยาจีนดว้ ย แค่ได้ยนิ เสยี งไมเ้ ท้าของท่านทดี่ งั มาแต่ไกล คนในร้านก็จะร้ไู ด้ ทนั ทวี ่า ―งซู ื่อ‖ มาอกี แลว้ พอ่ ก็ ―ซื่อ‖ จริง ๆ นั่นแหละ ตอนน้ผี มโกรธพอ่ เสยี จรงิ ๆ เลย ผม รสู้ ึกว่าพอ่ เปน็ คนท่เี ซ่อท่ีสดุ ในโลกเลย ผมตอ้ งพยายามแค่ไหนกวา่ จะ ขอทานมาไดแ้ ต่ละบาทแตล่ ะสตางค์ แตด่ ูเหมือนพ่อจะพยายามแจกจ่ายแก่ ชาวบา้ นไปทวั่ คนในบา้ นยังไม่เคยได้กนิ อ่ิม ตวั เองกย็ ังตอ้ งรอรับของ บริจาค แล้วยงั มีแก่ใจไปชว่ ยเหลือคนอื่นอีก ทาํ ไมมวั คดิ ถึงแตค่ นอน่ื นีม่ ัน หลกั การอะไรกนั นะ พอตอนหลังจงึ เขา้ ใจเจตนารมณ์ของพอ่ การช่วยเหลือเป็นเร่ืองทพี่ อ่ ปีตทิ ี่สุดในชีวิต พ่อคดิ ว่าตวั เองเป็นขอทานกน็ ่าสมเพชพออย่แู ล้ว ถึงมเี งนิ เหลอื ไว้ใหล้ ูกหลานกใ็ ช่วา่ จะช่วยเหลอื อะไรพวกเขาได้ แตก่ ารสะสมความดี น้นั วนั หนึง่ ความดเี หล่านั้นอาจจะย้อนมาตอบแทนทลี่ ูกหลานก็ได้ ดงั นัน้ ไม่ วา่ ใครจะพากันหวั เราะเยาะวา่ พ่อซ่อื เซอ่ อยา่ งไรกต็ าม พ่อกย็ ังคงยืนหยดั ที่ จะทําตามความต้ังใจเดมิ ของตนเองตอ่ ไป แล้วช่ือเสียงของพ่อจงึ ขจรขจาย ไปทวั่ ตอนหลงั ช่วงทีผ่ มกาํ ลงั เรียนหนงั สืออยู่ ก็ยังมีคนจากท่ัวสารทิศมา ใหพ้ ่อออกใบส่งั ยาให้ แตพ่ อ่ ไมเ่ คยเกบ็ ค่ารักษาสักที แมก้ ระท่ังคนท่เี คย ชว่ ยรกั ษาใหจ้ นหายดีจะขอตอบแทนนาํ้ ใจแก่พ่อบ้าง ท่านก็ยังไม่ยอมรบั เงิน จากเขาแมแ้ ตแ่ ดงเดยี ว ถึงพ่อจะเพียรทําบญุ สะสมความดมี านานนับสบิ ๆ ปี แต่ในวาระ สุดท้ายของชีวิต ทา่ นกไ็ มไ่ ด้มีเงินเหลอื ติดตัวเลย ตอนทที่ า่ นเสีย บ้านเรา กย็ งั คงไมม่ ีอะไรอยเู่ ช่นเดมิ กระทั่งโลงท่บี รรจุศพกย็ ังเปน็ โลงบริจาคดว้ ยซา้ํ 70

ตอนท่ี 20 มนั นา่ ตี เดก็ ๆ มักจะขี้เกียจ บางครัง้ ที่เหนอ่ื ยจรงิ ๆ ผมกับพ่สี าวก็มกั จะแอบ สง่ สายตาให้ร้กู ันวา่ จะไม่ออกไปขอทาน พอพอ่ รวู้ า่ เราขเี้ กียจ ไมย่ อมออกไปขอทาน กจ็ ะเร่ิมบ่นด่าเทศนา ยาวเหยียด ถา้ ดา่ แล้วยังไม่มีการขยบั เขยอ้ื นอกี พอ่ กจ็ ะคว้าไม้เทา้ ตลี งบน ขาของเราไมย่ งั้ มือ บางทตี จี นเลือดไหลแต่ก็ไม่รู้ เพราะพ่อมองไม่เห็น ไม้ เท้าจึงซัดซ้ําลงมาอย่างไม่ปรานีปราศรยั จนกระทงั่ ทกุ วันนีท้ ีข่ าขวาของผม กบั พสี่ าวยังคงมีรอยแผลยาวราวสิบเซนตเิ มตรอยู่ ความจริงการเกดิ มาในครอบครัวขอทานน้ี เราก็ไม่ได้โกรธแค้นชะตา กรรม จะให้ขอทานก็ดี เร่รอ่ นกด็ ี หรือแมก้ ระท่งั ยอมปรนนิบตั ิทุกอยา่ งให้กบั พอ่ แมผ่ ู้น่าสงสารของเราด้วยความเต็มใจ เสยี แตว่ า่ พ่อเป็นคนอารมณ์ รนุ แรง หากเราทาํ อะไรผิดโดยไมต่ ั้งใจแมเ้ พยี งสักนิด ก็จะตอ้ งถกู ตเี สียยบั ทเี ดียว อยา่ งเมื่อตอนเป็นเดก็ ผมไม่รู้หนงั สอื ความจาํ กไ็ ม่คอ่ ยดี บางครงั้ ถูกใช้ใหอ้ อกไปซ้อื ของ เดินไปเดินมาก็ลมื จําไม่ไดว้ า่ พ่อใช้ใหอ้ อกมาซื้อ อะไร ผมเลยต้องกลับบ้านไปถาม กถ็ กู ตที ันทเี ลย แลว้ การตขี องพอ่ แต่ละ ครัง้ กม็ แี ต่เปน็ สบิ ๆ ทีขน้ึ พอ่ ถึงจะยอมรามือ เวลาผมจงู พอ่ เดินกเ็ หมอื นกนั หากไม่ระวงั ไปเหยยี บโดนข้ีวัวขีค้ วาย เขา้ ก็จะตอ้ งถกู ตี พอ่ จะดวุ า่ ―นอนหลับหรือไง เดินไมร่ ู้จกั ดทู าง หรือวา่ แก ก็เปน็ ไอ้บอดเหมอื นข้า หา‖ บางครัง้ ดวงไม่ดี อุตส่าหอ์ อกไปขอทานทง้ั วันแตไ่ ม่ได้ข้าวเลยสกั นิด พอกลบั มาบ้านกถ็ ูกตีอกี บางครงั้ ท่ีนกึ ซนข้ึนมา ผมกเ็ อาชามใบเล็ก ๆ ที่ใชข้ อทานขนึ้ มาเป็นโลก่ ําบงั ไมเ้ รียวของพอ่ คอยยกขึน้ บงั ดา้ นซ้ายด้านขวา 71

อย่างคล่องแคล่ววอ่ งไว ―เปฺง! เปฺง! เปฺง! ไมโ่ ดน! ไม่โดน!‖ ผมแอบดีใจ แต่พอพอ่ จับได้ ก็แย่งชามน้อยในมอื ผมโยนออกไปข้างนอก แลว้ ตผี มซ้ําหนกั กว่าเดมิ บางคร้ังแมพ้ อ่ จะตีไม่โดน แต่ผมก็แกล้งทําเปน็ รอ้ งไห้สะอึกสะอน้ื เป็นวรรคเปน็ เวร แสดงละครบีบนาํ้ หูน้ําตา พอ่ กจ็ ะตะคอกอีกวา่ ―เอ้า! รอ้ ง เข้าไป ถ้ายงิ่ รอ้ งกย็ ่งิ ตี‖ แตถ่ า้ ไม่รอ้ งไห้ใหพ้ ่อไดย้ นิ แลว้ พอ่ จะรูไ้ ด้อย่างไร ว่าทตี่ ัวเองตลี งไปน้นั แรงแคไ่ หน เฮ้อ! แลว้ ผมควรจะทาํ อยา่ งไรดลี ่ะ ควร จะรอ้ งไห้หรอื ไมค่ วรร้องดีนะ เหน็ ไหมว่าผมแทบจะไมม่ ีทางเลอื กเอาเสยี เลย ผมกลวั โดนพ่อตีจริง ๆ มีคร้งั หนง่ึ ท่ีผมรู้ก่อนวา่ จะต้องถูกตแี น่ จงึ รบี ไปหาผ้ามาพันขาให้หนาหลายช้ันเตรียมตัวไว้ก่อน พอพอ่ ตีที ผมก็แกล้งรอ้ ง ออกมาที แตข่ ิงก็แกก่ ย็ ่งิ เผด็ แค่ฟง๎ เสียงไมท้ ่หี วดลงไปทีข่ า พอ่ กร็ ูแ้ ลว้ วา่ ตอ้ งมีเรอื่ งไม่ชอบมาพากลแน่ ทา่ นลองใชม้ ือคลําทข่ี าผมดู จึงร้วู ่าผมใช้ผ้า พันเอาไว้ก่อน เท่านั้นเองพอ่ ก็ตวาดดงั ล่ัน ―คดิ จะหลอกไอบ้ อดอยา่ งขา้ เรอะ มันไม่ง่ายอยา่ งทแี่ กคดิ หรอก นะ แกยงั ออ่ นหดั เกนิ ไป‖ ทีนี้พ่อสั่งให้ผมถอดเสอื้ ผ้าออกให้หมดทนั ที แล้วกต็ ผี มอย่างไม่ บันยะบันยงั ตีจนมรี อยบวมขึ้นเป็นแนวไปหมดทง้ั ตัว สุดท้ายผมถึงกับฉรี่ าด ออกมา แล้วอกี ตอนหน่ึงขณะท่พี อ่ กําลงั ตกี ระหน่าํ อยนู่ ัน้ ก็บงั เอิญตีไปถูก จุดสําคญั ของผมเขา้ ผมแผดรอ้ งสดุ เสยี งวา่ ―โอ๊ย! โดนจูผ๋ มแล้วพ่อ โดน จผู๋ มแลว้ ‖ พ่อจึงยอมรามือไป แตก่ ย็ งั สอนผมตอ่ ไปอกี วา่ คราวหนา้ หา้ ม หลอกพ่ออีก ถ้าทําผดิ ก็จงรบั ให้พ่อตีเสียดี ๆ ใหต้ จี นท่านหายโมโหนั่น แหละ ตอนเลก็ ๆ ผมมกั คดิ เสมอว่าพ่ออบรมเราเครง่ ครดั เกินไป แลว้ วธิ กี าร ก็แสนจะโหดรา้ ยเหลือเกิน ท่านถึงกบั เคยโรยตะปลู งเต็มพ้ืนแลว้ ให้ผมคกุ เขา่ 72

ลง พอผมคุกเขา่ นาํ้ หนักท้ังหมดในรา่ งกายกม็ าทับรวมอยูท่ ่หี วั เขา่ นี่เอง เลือดไหลซบิ ๆ ออกมาเลยทเี ดยี ว แตห่ ลังจากที่พ่อให้ผม ―อยนู่ ิง่ ๆ ใหพ้ ่อตี‖ แล้วผมกไ็ มเ่ คยขัดคาํ ส่งั พอ่ อีกเลย ยอมให้ท่านลงโทษแตโ่ ดยดี ไม่ปรปิ ากบน่ ไมไ่ ด้โกรธแคน้ เพยี งแตว่ า่ พอตกกลางคนื ผมมักจะฝน๎ ร้าย เสมอ ผมมักจะฝ๎นเห็นไมเ้ รยี วของพ่อกําลงั ลอยมา ผมกลัวไมเ้ รยี วของพอ่ จนขึ้นสมอง ตอนท่ี 21 เจ็บหนกั ขณะท่ีผมมัวแตส่ าละวนปูอนข้าวน้องชายคนเลก็ จู่ ๆ ก็ไดย้ ินเสียงพอ่ ไอโขลก ๆ อยา่ งรุนแรง ทีแรกก็ไมไ่ ดใ้ ส่อะไรนกั แต่ไมน่ กึ วา่ พ่อจะยิง่ ไอ รุนแรงขึ้นทกุ ที ไอจนเหมอื นกับอวัยวะภายในจะทะลกั ไหลออกมาท้ังยวง อย่างน้ัน ผมรบี วางจานข้าวในมือลง แลว้ ขยบั เขา้ ไปดูท่านทันที พอหนั มาเหน็ เขา้ เทา่ น้ัน ผมก็แทบชอ็ ก เพราะทงั้ ท่ีมอื ของ พอ่ ตลอดจนพืน้ ตรงหญ้าลว้ นมแี ต่เลอื ดเปรอะอยเู่ ต็มไปหมด ―พอ่ พ่อเปน็ อะไรไปน่ะ‖ ผมตกใจแทบตาย ―พ่อ…‖ สีหน้าพอ่ ดซู ีดเซยี วเหลอื เกนิ ―พ่อคงอยูไ่ มน่ านแล้วละ...‖ พ่อพูดยังไม่ทนั จบ ก็มีเลือดทะลกั ออกมาจากปากอกี ―พ่อ!‖ ผมตะโกนขนึ้ พร้อมกบั น้ําตาทห่ี ยดลงมา แตผ่ มกลัวว่าพอ่ จะรู้ ว่าผมร้องไห้ ได้แต่ปลอบท่าน ―ไมห่ รอก พอ่ ไมเ่ ปน็ อะไรหรอก เด๋ยี วพ่อก็ หายดีเหมือนเดิมแหละ‖ ผมประคองพ่อให้นอนลงที่เตยี งเพ่ือให้ทา่ นไดพ้ ักผอ่ น จากนั้นจึงเดิน ออกมาข้างนอก ผมแหงนหน้าข้ึนมองฟูา ถามตวั เองวา่ ผมควรจะทาํ อย่างไร 73

ดี อาจเป็นเพราะพ่อเหนือ่ ยเกนิ ไป หรอื อาจเป็นเพราะว่าช้ําในจากตอนที่ตี กบั ชายจรจัดตั้งแตค่ ร้งั ที่แลว้ แต่ไมว่ า่ จะด้วยสาเหตใุ ดก็ตาม ครั้งนี้คงจะไม่ ไปหาหมอไม่ไดแ้ ลว้ ผมคดิ ในใจว่า ―พอ่ ครับ พ่ออยา่ ตายนะ พอ่ จะทิง้ พวก เราไปไม่ได้นะครบั ‖ พอคดิ ดังน้ี ผมก็รีบว่งิ กลบั เข้าไปขา้ งใน แอบหยบิ กระป฻องเหลก็ เล็ก ๆ ท่ใี ชเ้ กบ็ เงินของพ่อมาลองยกขน้ึ ประเมินน้ําหนกั ดู แลว้ กต็ อ้ งเหงือ่ ตก เพราะในกระปอ฻ งเหลก็ มเี หรยี ญเงินอยเู่ พยี งสองสามเหรยี ญเท่านน้ั เงิน จํานวนเพียงเท่านี้อยา่ วา่ แตจ่ ะพาพ่อไปหาหมอเลย แคจ่ ะซือ้ ยาจนี มาต้มกนิ เองยงั ไม่พอ ผมวางกระปอ฻ งเหล็กในมือลงอย่างสนิ้ หวัง ชักช้าไปคงไม่ได้ ถาวร ผมควรจะรีบออกไปขอทานหาเงนิ ถึงจะถูก ผมรบี หยบิ ชามใบเลก็ วิง่ ไปในเมอื ง ผมนง่ั คุกเข่าลงกับพ้ืนคํานับผทู้ ี่ เดนิ ผ่านไปมามากมายบนท้องถนนอย่างไมล่ ืมหลู มื ตา ―ท่านครับ ทา่ นผมู้ ีใจ เมตตาท้งั หลาย กรุณาช่วยผมดว้ ยเถิดครบั ขอเงนิ ทําทานใหผ้ มไปซอ้ื ยาให้ พ่อหน่อยเถิดครับ ไดโ้ ปรดเถดิ ครบั ผมจะเอาเงินพาพ่อไปหาหมอ ครับ กรณุ าเถิดนะครับ‖ ปากพูดไป ใจก็หวนั่ วติ กจนไมร่ ้วู า่ น้ําตาไหลนองหนา้ มาตั้งแตเ่ ม่ือไร บางคนเห็นผมรอ้ งไห้กส็ งสาร ควักเศษเงนิ ใหผ้ มนดิ หน่อย แตบ่ าง คนนอกจากจะไม่ใหเ้ งินแล้ว ยังสงั่ สอนผมอกี ―ไอ้หนเู อ๊ย โตขนาดนี้แล้ว ทาํ ไมไม่ไปราํ่ เรียนหนงั สือหนงั หาล่ะ มือ ตีนกด็ ี ๆ ยงั จะมีหนา้ มาขอทานอกี ไม่ละอายใจบา้ งหรอื ไง‖ ผมยกมือขึ้นเชด็ นาํ้ ตา ตอนน้มี ีแตเ่ รื่องพ่อปุวยเท่านนั้ ท่ีทําใหผ้ ม วนุ่ วายใจ คนอน่ื จะเขา้ ใจผมอยา่ งไรก็ชา่ งเถอะ ผมไมค่ ิดจะแก้ตัว หรอก ถ้าไม่ใชเ่ พราะเรอื่ งทางบา้ น ตอ่ ให้ผมมอื ขาดตนี ด้วนยังไง ผมกค็ ง จะไปเรียนหนังสือแบบคนอ่นื อยูเ่ หมือนกนั ใครจะอยากมานั่งคุกเข่าขอทาน 74

ใหค้ นอื่นได้ดถู กู ข่มเหงกนั อยา่ งนีเ้ ลา่ แต่ไม่วา่ ใครจะเข้าใจผดิ จะตอ่ ว่าผม อย่างไรกเ็ ชิญ ผมยงั คงก้มหนา้ ก้มตากลา่ วคาํ ขอบคุณ ขอบคณุ ซ้ําแล้วซํา้ เลา่ อยู่อยา่ งนนั้ ย่ิงเหยียบย่าํ ผมเท่าไรกม็ ีแตจ่ ะทําให้ผมยงิ่ เข้มแขง็ ข้ึนเทา่ นน้ั พอได้เงนิ มาจาํ นวนหนึง่ แล้ว พ่อก็เขยี นใบสัง่ ยาให้ตวั เอง จากนน้ั ให้ผมถือไปซ้ือทร่ี า้ นขายยาจนี บางทอี าจเป็นเพราะบญุ ทท่ี ่านเคยช่วยเหลือ คนอื่นไวม้ ากกระมัง เพยี งกินยาไปไมก่ ีห่ อ่ พ่อก็มีอาการดขี ึ้นอย่างได้ ชดั ทา่ นเรม่ิ ดา่ ได้เสียงดงั ฟ๎งชัดเหมือนเดิม เริ่มมกี าํ ลงั ตผี มไดแ้ รงเท่า เดิม คราวน้ตี อนท่ไี ม้เรียวของพ่อลอยมาฟาดทตี่ วั ผม ผมกลับไม่รูส้ กึ เจบ็ เลยสกั นดิ เดียวได้แต่แอบดีใจว่า ―ฮ่า! แรงใช้ได้ อยา่ งน้ีก็แสดงวา่ พอ่ คงจะ หายดแี ลว้ ละ ดีจงั พ่อไม่เป็นอะไรแล้ว‖ ไม้เรยี วทห่ี วดซ้าํ ลงมาอกี ครงั้ แล้ว ครง้ั เล่า ทาํ เอาผมหลงั่ นาํ้ ตาด้วยความยินดี เมื่อสขุ ภาพของพอ่ เริ่มกลบั มาแข็งแรงดีข้นึ กเ็ ป็นช่วงหลังตรุษจนี พอดี งานชิ้นแรกที่พอ่ มอบหมายใหผ้ มทําคอื ให้ผมจงู ท่านไปเขา้ บอ่ นท่ี ตลาด พ่อบอกวา่ พอ่ โชคดมี ากท่ไี มต่ าย จงึ อยากลองเข้ามาเส่ียงโชคดูบ้าง บรรดานกั พนนั เห็นพ่อเดินเขา้ มาก็สะกิดเรยี กกนั ใหญ่ ―เฮ้! ดนู นั่ สิ เจา้ งซู อื่ เจ้างซู ือ่ มาแลว้ !‖ ไมม่ ีเหตุผลอนื่ นอกจากวา่ พ่อตาบอด แต่หขู องท่านก็ดีมากจนยากจะ หาคนเทียบตดิ เกมพนันทที่ ่านถนดั ท่สี ุดเพียงอย่างเดยี วคอื ไฮโลลูกเต๋า เดีย่ ว โดยเจา้ ของบอ่ นจะวางกระดาษแผน่ หนง่ึ ท่ีตตี ารางเปน็ หกช่อง มเี ลข หนึง่ ถึงเลขหกเขียนกาํ กบั ไว้ไลท่ ลี ะช่อง ใหผ้ ทู้ ีม่ าพนนั วางเดิมพันลงในช่อง ท่ตี นเลือก หากชอ่ งที่เลอื กตรงกับแตม้ ลูกเตา๋ ท่อี อก เจา้ มอื ก็จะตอ้ งเสยี พนนั ให้กับผเู้ ลน่ หขู องพ่อจบั เสียงได้ดอี ย่างไม่น่าเช่อื เพียงแคฟ่ ง๎ เสียงลูกเต๋าท่ีถูก เขยา่ กระทบกับถ้วย ก็จะรู้ทันทีว่าตานล้ี กู เตา๋ จะออกแตม้ เทา่ ไร เมอื่ ก่อนผม เคยได้ยนิ พ่อโม้เรือ่ งนี้ใหฟ้ ง๎ ที่บ้าน พวกเรากเ็ ช่ือครึ่งไม่เช่อื คร่งึ จนกระท่งั 75

วนั น้ผี มได้เห็นเองกบั ตา พอ่ แทงพนันถูกติดต่อกนั หลายตา บา้ นเจ้ามอื ตระกลู จวงจ่ายเงินจนชักจะเหง่ือตก แต่ฝุายนักพนันกลบั ย่งิ สนกุ สนานเมามันกันใหญ่ พอเห็นพ่อพนันได้ แทบทุกตาก็พากันปรบมอื ไชโยโห่รอ้ งเอาใจช่วย เมื่อเห็นพ่อลงพนันชอ่ ง ไหนก็จะรบี วางตามทันที พวกท่กี าํ ลงั จะหมดตัว ตอนน้ีกเ็ ปลย่ี นเป็นเร่ิมจะ ชนะขึ้นมาบา้ ง เงนิ ของฝุายเจ้ามอื ชักจะลดนอ้ ยลงทกุ ที แตเ่ งินตรงหน้านัก พนนั มแี ต่จะกองเป็นพะเนินสูงขึ้น ทําเอาบา้ นเจา้ มือตระกูลจวงโกรธเสียจน ต้องเกบ็ แผงว่ิงหนไี ป พรอ้ มกับหมายหวั ไว้ว่า คราวหน้าจะไม่ยอมใหพ้ อ่ เขา้ มาเลน่ อีกแล้ว เงาของเจา้ มือท่วี ง่ิ หนไี ปพร้อมกบั คาํ ดา่ ทอหยาบคายกําลังจะลบั ตาไป แล้ว คุณลุงคนหน่ึงทีย่ ืนอยู่ขา้ ง ๆ กย็ น่ื บุหร่สี ่งใหพ้ ่อ พอ่ เปน็ นักเลงบุหรเ่ี กา่ อยูแ่ ลว้ หยบิ ไมข้ ดี ไฟข้นึ มาจดุ เบา ๆ เพยี งครั้งเดียว ประกายไฟก็ลุกพ่ึบ ขึน้ มาตรงหนา้ บรรดานกั พนันพากันท่ึงจนต้องปรบมอื ใหก้ บั พ่ออกี ครั้ง หลายคนไม่ยอมเลกิ ราอยแู่ คน่ ้ัน ยังอยากจะลองดกี ับพอ่ ตอ่ ไป อกี จึงควักเอาธนบัตรออกมาสองสามใบ แลว้ ใหพ้ อ่ ลองทายดวู ่าใบไหนมี มลู คา่ เท่าไร แต่ไหนเลยจะชนะพ่อได้ด้วยเรอ่ื งเท่าน้ี ไมต่ อ้ งกางใบเล็กใบ ใหญอ่ อกมาเทยี บกันหรอก แคจ่ บั ดูเทา่ นั้นพอ่ กร็ แู้ ล้ว ทกุ คนในท่ีน้ันต่างก็จุ ปากดว้ ยความทง่ึ และอัศจรรย์ใจ กระซิบกระซาบกันวา่ ―ตาบอดคนนีท้ ่าจะ กนิ ยากว่ะ‖ หากไม่ใช่เพราะพอ่ ไม่เคยสวมแว่นตาดํา แต่กลบั เผยให้ทกุ คนเหน็ ลูก ตาขาวกลงิ้ กลอกไปมาตามธรรมชาตอิ ยา่ งน้ันแลว้ ละก็ ผมรบั รองได้ว่าคงไม่มี ใครเชือ่ วา่ ทา่ นตาบอดเป็นแน่ 76

ตอนที่ 22 ประจาเดอื นของแม่ ผมจัดการกบั ประจาํ เดอื นของแมม่ านานประมาณยส่ี บิ กว่าปไี ด้แล้ว กระมัง แม่ผ้มู ไี อควิ เพียง 58 ไหนเลยจะเคยรู้ว่าประจาํ เดือนคืออะไร ย่งิ เรอ่ื ง จดั การทาํ ความสะอาดด้วยแล้วยิ่งแทบไมต่ อ้ งพูดถึง โดยปกติสมาชกิ ในบ้านเราก็ไม่คอ่ ยจะไดอ้ าบนา้ํ กนั อยู่แลว้ แถมเรา อยกู่ นั จนชินกับกลน่ิ ตัวที่เหม็นสาบของแม่ จงึ ไม่มีใครสงั เกตเห็นเลย วา่ ทาํ ไมใตข้ ากางเกงของแม่จึงมเี ลือดไหลหยด เพราะถึงอย่างไร ประจําเดือนของแม่กม็ าเองไปเองตามธรรมชาติอยู่แล้ว และถงึ มนั จะทาํ ให้ เสื้อผา้ เป้อื น แต่แม่เองก็ไม่เคยรู้ ตอ่ มาเมอ่ื ผมกบั พีส่ าวโตข้นึ มาหน่อย ขณะท่ีเรากาํ ลงั เรร่ อ่ นบนถนน สายหนง่ึ กม็ คี ุณปูาใจดีคนหนง่ึ ดึงมอื เราเขา้ ขา้ งทางเงยี บ ๆ แล้วเอาผา้ ขาด ๆ สองสามชน้ิ ยัดใส่มือเราไว้ บอกใหเ้ ราใชร้ องไว้ทด่ี ้านในกางเกงของ แม่ หรือไม่กใ็ หเ้ ราพยายามหากางเกงสีทบึ ๆ มาให้แม่ใส่ จะได้มองไม่เหน็ เลือดประจําเดอื นท่ไี หลออกมาเปือ้ นกางเกงในแดงเถือกเปน็ ดวง ๆ อยา่ งนี้ ประจําเดอื น ผมกับพีส่ าวได้ยนิ แล้วก็งง ก็เราอายุยงั ไมท่ นั ถงึ สิบขวบ เลย ไม่มที างจะรจู้ ักว่าอะไรคือระยะไขต่ ก อะไรคือประจาํ เดอื น แตพ่ อเรา เดนิ ไปทข่ี า้ งหลังของแม่เท่านน้ั โอ! อะไรกนั น่ี พระเจา้ ชว่ ย! มเี ลือดเปอื้ น แมเ่ ต็มไปหมดจรงิ ๆ ด้วย ผมตกใจแทบตาย! ทําไมถงึ เปน็ แบบนี้ได้ แม่ก็ ไม่ไดบ้ าดเจบ็ อะไรตรงไหนนนี่ า แลว้ ทาํ ไมถงึ มเี ลอื ดไหลออกมามากมาย อยา่ งน้ี กําลงั จะถามพ่ออยู่เชียว แตไ่ ม้เทา้ ของพอ่ ลอยละลวิ่ มาเสยี กอ่ น ผมจึงตอ้ งรบี ทําตามทผ่ี ู้หญิงคนน้นั บอกคือ เอาผา้ เกา่ ๆ ที่เขาใหม้ า พับทบกนั เป็นเสน้ ยาว แลว้ สอดลงไปรองในกางเกงของแม่แทนผา้ อนามัย แมว้ ่าผา้ นีจ้ ะไม่ใช่เสอ้ื ผ้าที่เหลอื ของผ้ตู ายในงานศพ แมจ้ ะเป็นเพียง 77

แค่เศษผ้าเกา่ ๆ ท่ีชาวบา้ นเออื้ เฟื้อแกเ่ รา แต่สาํ หรบั เราแล้ว ต่อใหม้ ันจะเก่า หรอื ขาดวิน่ สักแคไ่ หน ก็ต้องถอื ว่าเป็นของลํา้ ค่าหายากทง้ั นน้ั จะใช้เพยี ง ครั้งเดียวแล้วทิง้ ไปไดอ้ ยา่ งไร จึงมีอยูว่ ิธเี ดยี วเทา่ น้นั คือ พอใชเ้ สรจ็ แลว้ ก็ จะต้องเอาไปซักทแ่ี มน่ าํ้ ตากให้แหง้ แล้วนาํ กลบั มาใชอ้ ีก แต่ผ้าที่สกปรกแบบนค้ี งซกั ในตอนกลางวันไมไ่ ด้ เพราะช่วงกลางวัน จะมแี มบ่ า้ นมาใช้น้ําทแี่ มน่ ํา้ กนั เยอะ ทง้ั ทมี่ าซักผ้าบ้าง ล้างผักบา้ ง หรอื ท่ี หาบนํา้ ไปรดแปลงผกั กม็ ี ถา้ ผมซกั ผา้ จนนา้ํ เปล่ยี นเปน็ สแี ดงแล้วไมถ่ ูกดา่ สิ ถึงจะนา่ แปลก ดงั น้นั ผมจึงตอ้ งรอจนเย็นย่ํา ชว่ งทดี่ วงอาทติ ย์ใกลล้ บั ขอบ ฟาู จนแทบไม่มแี สงสว่างแลว้ น่ันแหละ จึงคอ่ ยแอบเอาผา้ ที่เปอ้ื นประจาํ เดอื น ของแมอ่ อกมาซกั ได้ คร้ังแรกท่ีได้เห็นเลอื ดมากมายขนาดน้ี ผมก็แทบลมจับ อยากจะ อาเจยี นออกมาตลอดเวลา ถึงอย่างไรเรื่องนี้กไ็ มน่ า่ จะใชห่ นา้ ที่ของ ผชู้ าย แต่ในเมอ่ื พอ่ ผู้เป็นสามีไมส่ ามารถจะจัดการในเรื่องนี้ได้ ดงั นน้ั หน้าท่ี น้จี ึงตกเปน็ ของลกู ชายคนโตอย่างผมไปโดยปริยาย แตค่ วามจริงผมกไ็ ม่ได้ คดิ ว่ามันจะเป็นเร่อื งลําบากอะไรนักหรอก เพราะการปรนนิบัติดแู ลแม่เปน็ หน้าทีท่ ีผ่ มไมค่ วรผลกั ไสใหผ้ ู้อนื่ อยแู่ ล้ว จําไดว้ ่ามีอยู่คราวหน่ึง เม่ือผมเห็นวา่ แม่นํ้าปลอดคนแลว้ จงึ รบี ฉวย เอากางเกงที่เปอ้ื นประจาํ เดอื นของแมไ่ ปซกั ทนั ที พอไปถึงผมกร็ ีบน่ังลงซัก กางเกงอย่างระแวดระวงั คอยมองซา้ ยทีขวาที แล้วกเ็ รง่ มือซักเตม็ ท่ี จะ ได้รบี กลับบา้ นเร็ว ๆ นึกไม่ถงึ ว่าขณะทีผ่ มกําลงั ซักผ้าอย่ทู ต่ี น้ นาํ้ นั้น ท่ีตอนลา่ งของแมน่ ้ําจะมสี ามีภรรยาคูห่ น่งึ เหน็ เลอื ดทีก่ ําลงั ไหลตาม แมน่ ้ําเขา้ สองสามภี รรยาตกใจมาก รบี วงิ่ ข้ึนมาดูวา่ เกิดเร่ืองอะไรข้นึ ก็ พอดีมาเห็นผมกาํ ลังลุกล้ลี กุ ลน ทัง้ คไู่ ม่ฟง๎ อรี ้าค่าอรี ม ควา้ ได้จอบไดพ้ รา้ ก็ วิ่งตรงเขา้ มาหาผมทันที ปากกด็ า่ ไปด้วยว่า ―ไอเ้ ดก็ เปรตเอย๊ ! ไอ้เด็กเวร ตะไล! แกฆา่ คนใชไ่ หม!‖ ผมสะด้งุ ตกใจจนเส้ือผ้าหลุดออกไปจาก มอื ตัวเองกก็ องลงไปน่ังตัวสั่นงันงกอย่กู บั พื้น 78

พอเริ่มสงบสตอิ ารมณล์ งไดแ้ ล้ว ผมก็รีบคุกเขา่ คํานับ ขอร้องให้พวก เขาปล่อยผมไปเถดิ แตท่ ้งั คูก่ ย็ ังไมย่ อมเลิกรา มอื ของพวกเขายงั กาํ ท้ังจอบ ทั้งพรา้ ไว้เสยี แนน่ สายตาที่มองผมกอ็ ยา่ งกับจะกนิ เลอื ดกินเน้ือ ―ไอ้เดก็ สารเลว! เปน็ เด็กเป็นเล็กตวั แค่น้ียงั ใจดําอํามหิตกล้าฆ่าคนไดล้ งคอเชยี วรึ ชว่ั จริง ๆ!‖ ผมพยายามอธบิ ายให้พวกเขาฟง๎ ว่า ผมไมไ่ ด้ฆ่าคน นเ่ี ป็น ประจําเดือนของแมผ่ มต่างหาก แต่พวกเขาไม่ยอมเชอ่ื ผมเลยสกั นดิ ก็ใคร จะเชือ่ ลงละครับว่า ในโลกใบน้ยี งั จะมแี มค่ นไหนทีย่ อมรับเอากางเกงในเปอ้ื น ประจาํ เดอื นของตัวเองมาให้ลูกชายช่วยซกั ให้ ตอ่ ใหเ้ ป็นแมเ่ ลีย้ งกต็ าม เถอะ คงไม่มใี ครทําเชน่ นี้แน่ แต่ผมกย็ งั พยายามยืนยนั ―จริงนะครับ ผม พูดจริง ๆ‖ จากนั้นจึงเลา่ เรอื่ งในครอบครวั ให้พวกเขาฟ๎งด้วยใบหน้าอาบ นํ้าตา แมผ้ มจะพูดอยา่ งจรงิ จงั แตด่ เู หมอื นทง้ั คู่ไมย่ อมเช่อื ผมเช่อื สักเทา่ ไร เลย แต่ยังดีทท่ี ้งั คู่ยอมลดมือท่ีเงือ้ จอบและพร้าอันแสนน่ากลวั นัน้ ลงมา เสียกอ่ น สองสามีภรรยาปรกึ ษากันว่าควรจะเชอ่ื น้ําหนา้ เดก็ อยา่ งผมดี หรือไม่ ในทสี่ ุดกต็ ัดสนิ ใจใหผ้ มพาพวกเขาไปที่บ้าน พวกเขาอยากไปดู บา้ นทีป่ าุ ช้าของผมให้เห็นกับตา ผมยกมอื ข้ึนเชด็ นํ้าตา แล้วนาํ ทางพวกเขาไปทบี่ า้ น พอเห็นสภาพ บ้านผมเท่าน้ัน ท้ังคู่ก็ถงึ กบั ตะลงึ งนั ด้วยแทบจะไม่เช่อื สายตาตวั เอง ไมม่ ี ใครพดู อะไรอกี ไดแ้ ต่นา้ํ ตาไหลลงมาเงียบ ๆ พวกเขายกมือขน้ึ ตบบา่ ผม เบา ๆ กอ่ นทจี่ ะเดินจากพรอ้ มกบั เสียงถอนใจยาว ๆ ประมาณหนง่ึ ชัว่ โมงต่อมา สามีภรรยาคูน่ ้ีก็กลบั มาท่บี ้านเรา อกี คราวน้มี าพรอ้ มกบั ขา้ วปลาอาหารและเสอื้ ผา้ เก่าทน่ี ํามามอบให้แก่ ครอบครวั เรา 79

แม้วา่ เร่ืองร้ายจะกลายเป็นเรื่องดี แตห่ ลังจากนัน้ ผมไม่กลา้ เอาเสอ้ื ผ้า ของแมไ่ ปซักตอนกลางวนั อีกเลย คดิ ถึงตอนนน้ั แลว้ กร็ ้สู ึกสยองขึน้ มาจริง ๆ ผมเกือบจะเอาชีวติ ไปทงิ้ ไว้ท่ีรมิ แมน่ ้ําต้งั แต่วันน้นั แล้วไหมละ่ ตอนที่ 23 ขอทานวันฝนตก ก็เป็นอกี เช้าหนึ่งท่ีแทบจะขออะไรไม่ได้เลย ผมถือขนั ขอทาน เครอื่ งมือหากินประจํากายเดินตอ่ ไปอย่างจนปญ๎ ญา เดนิ มาถึงร้านขายขนม ป๎ง พอดีเหลอื บไปเห็นเจ้าของรา้ นเดินถอื ขนมป๎งถาดใหญ่ท่เี พง่ิ จะอบเสร็จ ใหม่ ๆ ออกมาจดั เรียงโชวใ์ สต่ ู้กระจกไว้ ขนมปง๎ เหล่านที้ ัง้ ชิ้นใหญ่ท้ัง หอม กล่นิ นมเนยทีโ่ ชยมาเหมอื นจะหลอกล่อให้ผมนํ้าลายไหล ผมแทบไม่รู้ วา่ ตวั เองขยับเท้าก้าวมาข้างหน้าต้ังแตเ่ มอ่ื ไร ―จะทําอะไร!‖ พอเจา้ ของร้านมองเหน็ ผมเขา้ กต็ วาดออกมาทันที ผมรีบขยบั ถอยหลังไปหนึง่ กา้ ว ทีจ่ รงิ ผมไมไ่ ดค้ ิดจะทําอะไรสัก หนอ่ ย ผมอยากบอกเขาเหลอื เกนิ วา่ ผมแค่อยากจะดมกลนิ่ ขนมป๎งเท่านัน้ แหละ แค่ไดด้ มกล่ินกพ็ อแล้ว ―ไป! ไปฺ! ท่นี ไี่ มม่ อี ะไรจะให้แกหรอก!‖ เจา้ ของร้านไล่ผมพลางหนั ไปพูดกบั เมยี แกทีก่ าํ ลังอุ้มลูกนอ้ ยอย่วู า่ ―ยังไม่รีบอุม้ ลกู เข้าไปขา้ งใน อกี ! ไม่เห็นไอเ้ ดก็ ขอทานยืนอยูต่ รงนี้เหรอ เด๋ยี วเชอื้ โรคจากตวั มันก็ กระโดดมาโดนลูกเราเข้าหรอก เอา้ ! แล้วไอเ้ ดก็ ขอทานนี่ทําไมยังมวั ยนื อยู่ ตรงนีอ้ ีกวะ รบี ไปไปฺ! เดยี๋ วขนมป๎งขา้ จะเปื้อนหมด‖ พอไดย้ นิ เขาพดู อย่างนี้ ก็ไดแ้ ต่นึกน้อยใจวา่ การเป็นขอทานนี่ช่างเป็น 80

ท่รี ังเกยี จของผคู้ นเสยี จรงิ แล้วก็เดินกม้ หน้าออกจากร้านขนมป๎งมาอยา่ ง เงยี บ ๆ ผมเดนิ เคาะขันเลน่ ไปเรอ่ื ย ๆ วนั น้ียังขอทานไมไ่ ด้อะไรเลย กลบั บ้านไปคงตอ้ งโดนด่าแน่ ย่ิงถ้ากลบั ไปเจอตอนท่ีพอ่ กําลังอารมณไ์ ม่ดี ด้วย มหี วงั โดนตียับ ยงิ่ คิดกย็ ่ิงกลุ้ม ขาทกี่ า้ วกเ็ ลยช้าลงทกุ ที ทนั ใดนัน้ เอง ผมไดย้ ินเสยี งท่องหนังสือดังข้ึน ท่จี ริงก็คอื ผมเดนิ มาถึงกาํ แพงของโรงเรียนแห่งหนึ่ง เสยี งเดก็ นักเรยี นอา่ นหนงั สอื ประสานกนั ทาํ ใหผ้ มต่ืนเต้นจนแทบระงบั ใจไว้ไมอ่ ยู่ ผมเดนิ เลียบไปตามกําแพงจนเจอ ประตหู น้าโรงเรยี นทถี่ กู กน้ั ไว้ดว้ ยลกู กรงเหล็ก ผมมองเข้าไปเหน็ เด็กนกั เรียน นั่งอยตู่ ามทีน่ ง่ั ในหอ้ งเรียน ทกุ คนถอื หนังสอื กันคนละเล่มกาํ ลงั ตะเบง็ เสียง อ่านหนงั สือกันอยา่ งขะมกั เขม้น ผมซงึ่ อยูข่ า้ งนอกก็พลอยท่องเบา ๆ ตามไปด้วย ย้อนกลบั มานึกถึง ตัวเองทีต่ ้องขอทาน ซ้าํ ยงั ไม่มที ่อี ยเู่ ปน็ หลักแหลง่ กร็ สู้ กึ อิจฉาเดก็ ๆ เหลา่ นน้ั เหลือเกินท่เี ขามโี อกาสไดเ้ รยี นหนังสือ พวกเขาช่างโชคดีอะไรอยา่ ง นี้ แล้วผมละ่ เมอื่ ไรผมถงึ จะไดไ้ ปโรงเรยี น ไปนง่ั เรยี นหนงั สอื แบบนี้บ้าง หนอ ผมไมก่ ล้าถามพ่อหรอก เพราะแคห่ ากินให้ท้องอมิ่ ยังไม่คอ่ ยจะมี ปญ๎ ญาเลย แล้วจะหาเงนิ ทไ่ี หนไปเรียนหนังสืออย่างคนอ่ืนเขา ผมเดินคอตกกลับบา้ นอย่างหมดหวงั เดินไปเรอ่ื ย ๆ ตลอดเชา้ ผม เหน่อื ยจงั ยงั ไม่ทันกลับถงึ บ้าน จู่ ๆ ฝนกต็ กลงมาเสียก่อน และย่งิ ตกหนักขน้ึ ทุกที ๆ ผมรบี หลบเข้าไปในไรเ่ ผือกข้างทาง เดด็ ใบเผือกมาบงั ไว้ทห่ี ัวแทน ร่มกนั ฝน แต่เพยี งแค่ลมพัดมาหน่อยเดียวเทา่ นัน้ ใบเผอื กที่แสนจะ ปวกเปยี กก็ปลิวเปดิ เปงิ ไปไม่เปน็ ทา่ ในที่สุดผมก็เปยี กอีกจนได้ พอกลบั มาถงึ ประตสู สุ านเหน็ เสื้อผา้ ของคนในบ้านยังแขวนตากอยู่ตาม หลมุ ศพ ก็รู้ทนั ทวี า่ พ่สี าวยงั ไมก่ ลับมาแน่ แม่ทีป่ ๎ญญาอ่อนจะเก็บเส้อื ผ้าเปน็ ทไ่ี หน พอ่ ตาบอดมองไม่เหน็ ก็เกบ็ เสอื้ ผา้ ไม่ได้อย่ดู ี ดงั น้ันเส้อื ผา้ ทง้ั หมดจึง 81

เปยี กชมุ่ อยทู่ ่ามกลางพายฝุ นอย่างนเี้ อง ทแี รกผมกะวา่ จะเปลี่ยนชุดท่ีเปยี ก ออก แต่เม่อื เป็นอยา่ งนีก้ ค็ งจะหาเส้ือผ้าแหง้ มาผลดั ไมไ่ ด้แล้ว เมื่อเห็นผมกลบั บา้ นมามอื เปล่า สีหนา้ ของทกุ คนกป็ รากฏรอยผิดหวัง อย่างปดิ เอาไวไ้ มอ่ ยู่ ผมก้มหน้าลงดว้ ยความละอายใจ หลบไปนง่ั อยอู่ ีกมุม หน่ึง ผมมันใช้การไม่ได้ กะอแี คข่ อทานกย็ ังขอไม่ได้ ความจรงิ ผมเองกห็ วิ มากและเสื้อผ้าท่เี ปียกแนบตดิ ตัวก็ทาํ ใหห้ นาวสั่นจนพูดไม่ออก ผมพยายาม ห่อตวั ใหค้ วามอบอุ่นแกต่ วั เอง มองดสู ายฝนท่ตี กอยนู่ อกหน้าตา่ งผุ ๆ เม็ด ฝนกระเซ็นซัดสาดมาท่ีชายคาหน้าต่าง แล้วไหลลงมารวมกันเป็นหยดนํ้าทลี ะ หยด ๆ ผมมองดูแลว้ เร่มิ นับในใจ ―หน่งึ หยด สองหยด สาม หยด…‖ หนาว หนาวจงั หนาวจงั เลย ริมฝีปากผมเริ่มสัน่ แต่ก็ยงั ฝืนนบั ตอ่ ไป ―ส่ีหยด ห้าหยด...‖ ผมพยายามนบั หยาดนา้ํ ฝนอย่างตงั้ อก ตั้งใจ เผอ่ื จะชว่ ยใหล้ ืมความหนาวและลดความหิวลงไปได้บา้ ง แต่แม่กับน้องชายคนโตทนหิวไมไ่ หวแลว้ ทั้งแผด รอ้ ง กระโดด และอาละวาดไม่ยอมหยดุ เอาแตต่ ะเบง็ เสียงตะโกน วา่ ―หวิ ! หิว! หวิ !‖ ผมหนาวเหลอื เกิน ผมไม่อยากได้ยนิ เลย ไมอ่ ยาก ฟ๎ง ไม่อยากไดย้ นิ อะไรอกี แล้ว แตเ่ สียงร้องไหเ้ พราะความหิวโหยของพวก เขาเหมือนเสียงกรดี ร้องของปศี าจทบี่ าดทะลุเขา้ ไปในหัวของผม ยิ่งไมอ่ ยาก ได้ยนิ เทา่ ไร กลบั ยิง่ รสู้ ึกเหมือนวา่ เสียงน้นั จะย่งิ ดังขน้ึ ทกุ ที ๆ หขู องผมใกล้จะทนไม่ไหวแล้ว ผมเฝูาร่าํ รอ้ งในใจ ―หยดุ ร้องเสีย ที หยุดรอ้ งเสยี ที ไดโ้ ปรดเถอะ‖ แตก่ ็ไมเ่ ปน็ ผล เสียง ร้อง ―หิว หิว หิว‖ เฝาู วนเวยี นเข้ามาโจมตีมโนธรรมทอ่ี ยู่ในใจผมอีก ผม มนั แย่จริง ๆ ใชก้ ารไม่ได้ เทา่ น้กี ็ไม่มีปญ๎ ญาหาเลี้ยงนอ้ งกบั แมใ่ หก้ นิ อมิ่ ได้ แล้วยังจะมหี นา้ มาซุกหัวอยูใ่ นบา้ นอกี เอาละ ทุกคนหยุดคราํ่ ครวญกัน ไดแ้ ลว้ ผมจะลองออกไปขอทานดูอกี สกั ทกี ไ็ ด้ 82

พอเปดิ ประตอู อกมา เห็นสายฝนท่เี ทกระหนํ่าลงมาอยา่ งไมป่ รานี ปราศรยั ผมกน็ าํ้ ตาร่วงเผาะ ฝนเอย๋ หยดุ ตกเสยี ที หยุดตกเสยี ทีจะได้ ไหม ทาํ ไมเกิดเปน็ อาจ้ินตอ้ งลาํ บากอยา่ งนี้ด้วย สวรรค์ ท่านมองเหน็ หรอื ไม่เหน็ กนั แน่ ทําไมถงึ ไดโ้ หดรา้ ยกบั ผมเช่นน้ี ผมตะโกนจนคอจะแตก อย่แู ลว้ ทําไมไมม่ ใี ครไดย้ นิ เสียงรอ้ งของผมบา้ ง หากใครไดย้ นิ แลว้ ก็ชว่ ย บอกให้ฝนหยุดตกเสียทจี ะได้ไหม อย่าให้ฝนตกลงมาอีกเลย ฝนตกอยา่ งน้ี แลว้ จะใหอ้ าจิ้นไปขอทานทไี่ หนกนั เลา่ ไม่ยตุ ธิ รรมเลย ไม่ยตุ ิธรรมเลยจริง ๆ ขณะทีเ่ ด็กคนอน่ื ๆ ได้ไป โรงเรียนเรียนหนังสือ ไยสวรรค์จึงไดก้ ล่ันแกลง้ ผมเชน่ น้หี นอ ทาํ ไมตอ้ งเอา ความทกุ ข์ยากลําบากทุกอยา่ งมาโปะใส่หวั ผมไว้คนเดียวด้วย ทําไมนะ ทําไม ผมแค้นใจเหลอื เกนิ ผมกาํ หมัดแนน่ ทบุ ลงกับพ้นื อยา่ ง แรง เชอะ! คดิ จะเอาชนะผมมันคงไม่งา่ ยดายอยา่ งนน้ั หรอก ผมจะยง่ิ กตญั ํใู ห้มาก ๆ ผมจะส้ใู ห้ดู ผมไม่มที างล้มหรอก ผมต้องชนะทา่ น ต้อง เอาชนะชะตากรรมให้จงได้! เมื่อต้ังใจเดด็ เดย่ี วแน่วแน่ ผมจงึ เดินฝุาสายฝนออกไป ทันที อยา่ งไรกเ็ ปียกปอนไปหมดทั้งตัวแลว้ ถึงจะตอ้ งตากฝนอกี ก็คงจะไม่ เปียกไปกว่านีห้ รอก ผมวิ่งอยู่ท่ามกลางสายฝน บอกกบั ตัวเองว่า ―ผมจะไปเคาะประตูทุก บ้าน ใครจะด่าดูถูกผมอยา่ งไรก็เชิญ บ้านหลังน้ีไม่ให้ก็ย้ายไปบา้ นหลัง ใหม่ หมูบ่ ้านนี้ไมใ่ หก้ ็ไปหมบู่ ้านอ่นื อย่างไรก็จะต้องหาทางเอาข้าวกลบั มา บ้านใหไ้ ด้ ไม่มีอะไรที่จะผลักใหผ้ มล้มลงได้ อุปสรรคมีแตจ่ ะยง่ิ ทาํ ให้ผม แข็งแกรง่ ขึน้ เท่านัน้ ‖ คอยดูต่อไปกแ็ ล้วกัน สวรรค์! 83

ตอนที่ 24 หยุดพเนจร ไม่รู้วา่ มันเรมิ่ ต้ังแต่เมอ่ื ไร ดูเหมือนว่าตัวผมจะคอ่ ย ๆ ยาว ข้ึน พริบตาเดยี วก็สูงเทา่ หวั ไหลพ่ อ่ แล้ว วนั หนึ่ง ผมพาพอ่ ออกไปขอทาน เชน่ เคย เดินกันมาถงึ หม่บู ้านแหง่ หนึ่ง ที่หนา้ หมู่บ้านนม้ี ตี ้นมะเดอื่ อย่สู ามส่ี ตน้ คุณลงุ ผมขาวสองสามคนกําลงั น่งั โบกพดั รบั ลมเยน็ อยู่ใตต้ น้ ไม้ พอผม จูงพอ่ เดินเข้าไปขอเงนิ พวกเขา พวกเขาก็มองผมแล้วมองพอ่ จากน้นั คณุ ลุง คนหน่งึ ในนั้นถามผมวา่ ―ไอ้หนูเอ๊ย เอง็ ได้ไปโรงเรยี นหรอื ยงั ‖ ไป โรงเรียน ฟง๎ ดชู ่างหา่ งเหินอะไรเช่นนี้ แค่คดิ ก็ยงั ไมก่ ล้าเลย ผมจึงได้แต่ ส่ายหน้า ไม่คิดเลยวา่ คณุ ลุงคนน้ันจะส่ายหนา้ แลว้ ทา่ นก็หันไปพูดกับพอ่ วา่ ―โธ่เอย๋ ลูกโตขนาดน้ีแลว้ นา่ จะใหเ้ ข้าโรงเรยี นเรยี นหนังสอื สิ จะได้ไม่ ต้องออกมาขอทานอย่างน้ีไง เปน็ ขอทานแล้วจะมอี นาคตเหรอ หรือตอ่ ไปก็ ยังอยากใหล้ ูกเปน็ เหมือนตัวเอง จะเป็นขอทานอยา่ งนีไ้ ปตลอดชาติเลย หรอื ‖ พอ่ ไม่ไดพ้ ูดอะไร คุณลงุ คนน้ันควักเงินออกมาจากกระเปา฻ สบิ หยวน วางบนมอื พ่อเบา ๆ แล้วพูดต่อไปอกี วา่ ―เอ้า! น่ีเงนิ สบิ หยวน เอาไว้ ใหล้ ูกไปเรยี นหนังสอื ซะนะ ต้องเรยี นหนังสือ แลว้ วนั นึงจะไดม้ ีโอกาสลมื ตา อ้าปากกบั คนอ่นื เขาบา้ ง‖ นเ่ี ปน็ คร้ังแรกทผี่ มได้ยนิ คนพูดว่า ―เรียนหนงั สือแล้วจงึ จะลืมตาอา้ ปากได้‖ คาํ พดู ประโยคนี้กระทบใจผมอยา่ งรุนแรง ส่วนพอ่ นั้นหลังจากเอา เงนิ ยัดใส่ไวใ้ นกระเป฻าแลว้ ก็ไม่พดู จาอะไรอีก ผมก็ไม่กลา้ ถาม หรือบางทอี าจเป็นเพราะเทพเจา้ แหง่ ชะตากรรมกาํ ลังแอบช่วยเหลือ ผมอยูอ่ ย่างเงยี บ ๆ กเ็ ป็นได้ อกี สองสามวนั ต่อมา ไมว่ ่าพวกเราจะไป ขอทานกันที่ไหนก็ตาม ไมว่ ่าจะสถานขี นส่งหรอื ตามตลาดโตร้ งุ่ ก็มกั จะได้ พบกบั คณุ นา้ คณุ อาผูม้ ีใจเอ้ืออาทรเข้ามาพูดเกลย้ี กล่อมในทาํ นองน้ีกบั พ่อ เสมอ ผมชักจะรอ้ นใจข้นึ ทุกที แต่ไม่อาจพูดออกมาได้ พอตกกลางคืนก็ 84

ได้แตซ่ ุกตัวอย่ใู ต้ผ้าห่มแอบวิงวอนกบั สวรรคเ์ บา ๆ คนื หนง่ึ พ่อเรยี กผมเขา้ ไปหาตรงหน้าทา่ น แล้วพดู วา่ ―วันนี้แกรบี นอนแตห่ ัวคํา่ นะ เพราะพรงุ่ นีจ้ ะตอ้ งตื่นแต่เชา้ พอ่ จะใหแ้ กจงู พอ่ ไปไถจง ว่า จะไปธรุ ะท่ีเฉยี นจสู๋ กั หน่อย‖ หมูบ่ ้านเฉยี นจู๋ อําเภออูร่ือ เขตไถจง เป็นทอ่ี ยูข่ องลงุ ผมจาํ ไดว้ า่ เคยไดย้ ินจากท่พี ่อเล่าเร่ืองสมยั เด็ก ๆ ของทา่ นไดฟ้ ๎ง ถึงจะเรร่ ่อนกนั มาเป็น สิบปี แตพ่ วกเรากไ็ ม่เคยผ่านไปทน่ี ั่นเลย จงึ ไมเ่ คยพบลุงกับปาู ดว้ ย หรือ ว่าพ่อจะไปเฉยี นจู๋หาลงุ กับปูา ―กแ็ กอยากเรียนหนังสอื นกั ไม่ใช่เรอะ ถา้ จะเรียนหนงั สือกจ็ ะเร่รอ่ น ต่อไปไม่ไดแ้ ล้ว เราตอ้ งไปหาลุงของแกให้ช่วยคิดหาท่ีทางเช่าบ้านใหเ้ ราอยู่ กัน‖ พอ่ บอกขนึ้ ผมไดย้ นิ เทา่ นั้นก็ดีใจจนเนือ้ เต้น แทบจะตะโกนไชโยออกมาเลย ทเี ดยี ว เราจะมี ―หลักแหลง่ ‖ แล้ว ในที่สุดเราก็จะไดอ้ ยกู่ นั เปน็ หลกั เป็น แหล่งเสยี ทีไมต่ ้องเร่รอ่ นกนั อีกแล้ว สาํ หรบั ครอบครัวเราอาจถอื ไดว้ า่ เรื่องน้ี เปน็ ข่าวดที ีส่ ดุ เลยกว็ า่ ได้ ผมกบั พีส่ าวสบตากัน เก็บความยินดไี วใ้ นอกแลว้ แอบสง่ ย้มิ ใหก้ ัน ถา้ พอ่ ผ้เู ครง่ ขรมึ ของเราไมไ่ ด้อยใู่ นหอ้ งนด้ี ้วย ผมว่าเราคง กระโดดกอดกนั จนตวั ลอยด้วยความดใี จไปแล้ว แมร้ ะยะทางจะยาวไกล แต่จนถงึ วนั ท่ีสองของการเดนิ ทางกไ็ มไ่ ด้ทาํ ใหผ้ มรู้สึกอ่อนล้าแต่อย่างใด ส่วนหนง่ึ อาจเปน็ เพราะว่าบ้านเราไมเ่ คย มี ―ญาติ‖ มากอ่ น แตต่ อนนผ้ี มกําลงั จะไดพ้ บพ่ชี ายกับพสี่ าวของพ่อ แลว้ ลกึ ๆ แลว้ ผมคดิ ว่าน่คี ือพลังของญาติสนทิ ตอ่ ไปเราก็ไม่ต้องกลวั ว่าจะ มใี ครมาขม่ เหงรงั แกอกี แตส่ ง่ิ ท่ผี มไม่เคยคดิ มากอ่ นเลยกค็ ือ เมือ่ ตอนท่ีลงุ กับปูามาปรากฏตัว อยู่ตรงหน้าพวกเราน้นั สง่ิ ท่ผี มได้เหน็ กลายเป็นคนตาบอดถือไม้เทา้ กันท้งั 85

สองคน เรือ่ งมีอยู่ว่า หลงั จากทพ่ี อ่ ออกจากหมู่บา้ นมาต้ังแตอ่ ายุ 19 ปี ไม่ นานนกั ลงุ กบั ปูาก็ตาบอดทั้งสองข้างเชน่ เดยี วกนั ผมรสู้ กึ เหมือนถกู ฟาู ผ่า ลงมาตอนกลางวันแสก ๆ ดเู อาเถิด ว่าสวรรค์ปฏิบตั ติ ่อครอบครัวเรา อยา่ งไร พ่อตาบอดกบั แม่และน้องปญ๎ ญาอ่อนยงั ไม่สาแก่ใจใช่ไหม กว่า ญาตพิ น่ี อ้ งจะมารวมตวั กันพรอ้ มหน้าพรอ้ มตาได้ ก็กลายเปน็ คนตาบอดไป หมดแล้ว เมอ่ื ไรล่ะครับ เมื่อไรเจา้ ชะตากรรมอนั แสนหดหู่น้จี ะเลกิ เกิดกบั เรา เสยี ที ดที ลี่ งุ กับปาู อยู่ท่ีนี่มานาน จงึ ยงั พอจะให้ความช่วยเหลือเราได้ บ้าง โดยตอนแรกช่วยหาเลา้ หมรู ้างให้พวกเราอยู่กนั ไปพลาง ๆ ก่อน จากนนั้ ลุงกบ็ อกให้พวกเราไปแจง้ สํามะโนประชากรทท่ี ่ีว่าการอําเภอ ดว้ ย มาถงึ ตอนนผี้ มจึงไดร้ ู้ว่า พวกเราเดก็ ๆ ท่ีอาศัยอยู่บนแผ่นดนิ นม้ี านาน หลายปนี ้ัน ท่แี ท้ก็ไม่ได้ ―มีตัวตน‖ อย่เู ลย พวกเราเปน็ เหมอื นวญิ ญาณ เร่ร่อนท่เี ดย๋ี วก็เร่ไปทางโนน้ ที เดย๋ี วก็รอ่ นมาทางนที้ ี แต่กลับไมเ่ คยมีชอื่ ปรากฏเปน็ ประชากรของแผ่นดินเลย หลักฐานทพ่ี อ่ พกตดิ ตวั ไว้มีแต่ใบเกิดท่อี อกให้โดยหมอตาํ แย เทา่ นนั้ ซ่งึ มันเก่าชํา้ จนแทบจะไมเ่ หลือสภาพเดมิ และตัวหนงั สอื บางตัวก็ แทบจะดูไม่ออกวา่ เป็นตัวหนงั สือ เจ้าหนา้ ท่ีถึงกับตะลงึ เมื่อเห็นใบเกดิ ท่ี ยบั เยนิ เหมอื นเศษขยะอยา่ งนเี้ ขา้ ปากกบ็ ่นอุบอบิ ตาํ หนิทพ่ี อ่ ปลอ่ ยปละ ละเลยหนา้ ทพ่ี ลเมืองดีท้งิ มานานขนาดนถี้ งึ มาแจ้ง สดุ ทา้ ยยังพดู อีก วา่ ―แบบนท้ี ําเรอื่ งแจง้ ไม่ได้หรอก ตอ้ งเสียค่าปรบั กอ่ นถงึ จะทาํ เรอื่ ง ได้‖ คา่ ปรับ ตอ้ งปรบั เทา่ ไรกนั ล่ะนี่ พอไดย้ นิ เขาบอกจาํ นวนเงนิ ผมกแ็ ทบจะไม่เช่ือหตู วั เอง พ่อพูด ออกมาด้วยความยวั ะจัดวา่ ―ขา้ เป็นขอทานมาตลอดชวี ติ แลว้ กย็ งั ตาบอด อกี คนในบา้ นกม็ ีตั้งสิบชวี ิต แคจ่ ะหาอะไรใส่ปากทอ้ งไม่มีปญ๎ ญา แล้วจะ ไปหาเงนิ ท่ีไหนมาเสยี ค่าปรบั ให้พวกแก หา! ถา้ เร่อื งมากนกั กไ็ ม่ต้องจง้ ตอ้ ง 86

แจง้ เลยแล้วกนั ‖ พอพดู จบ พ่อก็เดินออกไปข้างนอกทันที เจา้ หนา้ ท่ชี ักจะเริ่มใจ ออ่ น จึงเรียกไว้ ―อา้ ว ๆ อยา่ เพิ่งดว่ นโมโหไปสิ ผมเห็นใจวา่ คุณนา่ สงสาร จรงิ ๆ เอาอย่างนี้ ดูซวิ า่ เขาพอจะยกเวน้ ใหเ้ ป็นกรณีพิเศษได้ไหม‖ ทาํ เร่ืองเดินเอกสารไปเพยี งไม่กสี่ ัปดาห์ก็เปน็ อันวา่ สาํ เรจ็ เรยี บร้อย บางทีนอี่ าจจะเปน็ ―หลกั การดําเนินงานโดยธรรม‖ ของรัฐบาล กระมงั นอกจากนี้ตลอดระยะส่ีสิบปีท่ผี ่านมา ครอบครัวเราไม่เคยไดร้ บั เงนิ ชว่ ยเหลอื จากรฐั บาลเลยแมแ้ ตส่ ตางคแ์ ดงเดยี ว ตอนท่ี 25 ไปโรงเรียน ในท่ีสดุ ผมก็ไดไ้ ปโรงเรียนเสยี ที ปีนี้ผมอายุ 10 ขวบแล้ว จึงแกก่ ว่า เพือ่ นนักเรียนรว่ มช้นั ถึงสองสามปี วนั แรกท่ไี ปโรงเรยี น ผมนกึ ถงึ ―หนงั สือ‖ ท่จี ะได้เรียน นกึ ถึงคุณครู ท่จี ะคอยสอนผมให้เขยี นหนังสอื เป็น นกึ ถงึ โรงเรียนวา่ ชา่ งดู เหมือน ―พระราชวงั ‖ เสยี จรงิ ผมบอกไม่ถูกเลยวา่ ตวั เองรสู้ ึกฮกึ เหิมแค่ ไหน ผมแทบจะเต้นไปจนถึงโรงเรียนเลยทเี ดยี ว ผมลืมแทบทุกอยา่ ง ลืม พ่อตาบอด ลมื แม่ป๎ญญาอ่อน ลืมการขอทาน ลมื การเรร่ ่อน ลมื ความ เสียใจ ลืมเร่อื งที่ทําให้ผมไมม่ ีความสุขไปเสียสน้ิ ใจคิดแตว่ ่าผมจะไดเ้ รยี น แล้ว ผมจะรูห้ นงั สือแลว้ แต่ไมค่ ิดเลยวา่ เพยี งแคม่ าถงึ หนา้ ประตโู รงเรียนเท่านน้ั ขณะทผี่ ม กาํ ลงั จะวิง่ เข้าไปในโรงเรียน ก็มนี กั เรียนรุ่นพ่สี ามส่คี นเดินสวนออกมา ก่อน พอเหน็ พวกเขาส่งย้ิมแบบไมป่ ระสงคด์ ใี ห้ ผมกไ็ ดแ้ ตก่ ลนื นํ้าลาย พยายามทําตัวลีบ ก้มหัว ลดฝเี ท้าท่กี ้าวเดนิ ใหช้ ้าลง แตก่ ารสงบ เสง่ียมเจยี มตัวกไ็ มไ่ ด้ทาํ ใหพ้ วกเขายอมปล่อยผมไปง่าย ๆ อยา่ งท่ีคดิ ตอนท่ี 87

ผมกาํ ลังหลีกทางให้ กม็ ีเด็กนักเรยี นรนุ่ พคี่ นหนงึ่ แกล้งเดินเขา้ มาชนผมอย่าง จงั แลว้ พวกหมาหมอู่ กี สองสามคนก็พากนั ลอ้ ผมวา่ ―อะไรวะ ลกู ขอทานก็มาเรยี นหนงั สือด้วยเหมือนกนั หรอื น่ี!‖ ―อ๊ะ ๆ อยา่ เอาความโสโครกของแกมาเปือ้ นเส้ือผา้ ฉนั เชยี วนา ‖ ―กลบั ไปอยู่ทชี่ อบ ๆ ของแกเถอะ ไปฺ!‖ ―ขอทานมาเรยี นหนงั สือ บา้ หรือเปล่า กลับไปขอทานของแก เหมือนเดมิ เถอะ!‖ ―ฮ่า ๆ ๆ พอ่ แม่พี่นอ้ งลุงปาู น้าอาครบั ไดโ้ ปรดสงสารผมด้วยเถดิ ผม หวิ จะตายอยู่แล้ว‖ ฮ่า ๆ ๆ ... ฮ่า ๆ ๆ ... พอไดย้ ินพวกเขาหัวเราะเยาะ ผมกก็ ําหมดั กัดฟน๎ แน่น เอนตัวพิง แนบสนทิ ไปกับกําแพง รสู้ กึ ระอรุ อ้ นวาบไปทงั้ ตวั ราวกับภูเขาไฟกาํ ลังจะ ระเบิดกระนนั้ แหละ อยากจะชกหนา้ พวกเขาจรงิ ๆ เร่ืองต่อยตีกันน่ะผมไมก่ ลวั หรอก ใจ จรงิ กอ็ ยากจะลองตกี ันกบั เด็กพวกนด้ี สู กั ตั้ง ชว่ งเวลาหลายปีทต่ี ้องซัดเซ พเนจรไปเรอ่ื ยนนั้ ชว่ ยสร้างความแขง็ แกรง่ และความอดทนใหก้ ับร่างกายผม มากกวา่ เด็กทว่ั ไปอยแู่ ลว้ ถ้าตีกัน ผมแนใ่ จวา่ ตอ้ งชนะแน่ แตพ่ อนึกถงึ พ่อ ถ้าพอ่ รู้ว่าผมมเี ร่ืองชกต่อยกบั เพือ่ นต้ังแตว่ นั แรกทม่ี า โรงเรยี น พอ่ คงจะเสียใจมาก แล้วถา้ พอ่ เกิดโกรธจนไม่ยอมให้ผมเรยี นต่อ อกี แลว้ ผมจะทําอยา่ งไร 88

เพียงแค่คดิ วา่ ตัวเองจะไม่ได้เรยี นหนังสือเทา่ นน้ั ผมก็รู้สกึ ราวกับว่า ขาดใจ คอตกลงมาจนแทบจะชิดกบั หนา้ อก พยายามบอกกบั ตวั เอง วา่ ต้องอดทน ต้องเข้มแขง็ หา้ มรอ้ งไห้เดด็ ขาด อยา่ ไปมีเร่อื งกบั ใคร เขา จากนั้นกอ็ ดทนกลั้นใจเดินเลย้ี วเข้าไปในซอยใกล้ ๆ แถวนั้น เดนิ ไป จนถงึ ตรงท่ีไมม่ ใี ครอยู่ แล้วกําหมัดต่อยรวั เข้าที่กําแพง ―นแี่ นะ่ ! นแี่ นะ่ ! น่ี ๆ ๆ!‖ ผมระบายความอัดอนั้ ออกมาดว้ ยเสยี งแหบตํา่ นํา้ ตาไหลพรากออกมา จากดวงตา ผมสาบาน ผมขอสาบานวา่ ผมจะตอ้ งทําใหท้ ุกคนเห็นวา่ สกั วัน ขอทานก็จะต้องมีวนั ไดด้ ี ผมจะต้องแปรความแคน้ เปน็ พลังให้จงได้ ถ้าจะพูดให้ทันสมัยหนอ่ ยก็คงต้องบอกวา่ ผมเป็นเดก็ ทถ่ี ูกสงิ่ แวดล้อม ในชวี ติ จรงิ ขดั เกลาจนกลายเปน็ คนทมี่ ี EQ สูงกระมัง ในทส่ี ดุ ผมก็กล้ํากลืน ความเสียใจทัง้ หมดลงไปไวใ้ นอก วนั น้ันกวา่ จะเดนิ กลับเข้าไปในโรงเรยี นอีก ครง้ั ผมก็ตอ่ ยกาํ แพงจนมือฟกชํ้าดาํ เขียวไปหมด หากคณุ ถามผมว่าไมเ่ จบ็ มือหรือ ผมก็อยากตอบคุณเหลอื เกินวา่ คงเป็นเพราะใจผมนน้ั เจ็บจนเกนิ ทน แล้ว จงึ ทาํ ให้มือทงั้ สองข้างไร้ความรสู้ กึ ไปเอง พอมาถงึ โรงเรียน ผมก็ไมร่ ู้ว่าหอ้ งเรียนไปทางไหน แถมยงั ไม่รู้ หนังสืออีกจึงต้องถามคณุ ครูทเี่ ดนิ ผา่ นมา แลว้ ใหท้ า่ นชว่ ยพาผมไปส่งที่ หอ้ งเรียน พอเดินมาถึงหน้าห้องเรียนของตัวเองก็เห็นคนอยเู่ ต็มห้องไป หมด เพราะวนั นีเ้ ป็นวนั มอบตวั นักเรียนทง้ั หอ้ งมี 60 กวา่ คน เดก็ ทกุ คน ล้วนแตม่ พี ่อแมพ่ ามารายงานตัว มเี พยี งผมคนเดียวเท่านนั้ ทไี่ ม่มี ผู้ปกครอง ผมเดนิ เขา้ ไปนงั่ ทอ่ี ย่างขลาด ๆ อดอิจฉาคนอ่ืนทมี่ พี ่อแม่มาดว้ ย ไม่ได้ พวกเขาช่างเกดิ มาโชคดีอะไรเช่นน้ี แล้วคณุ ครกู ็เริ่มขานช่ือ ―ไล่ตงจิ้น!‖ ในท่ีสดุ ครูก็เรยี กชื่อผม ―มาครับ‖ ผมตอบเบา ๆ 89

ครูขมวดคิว้ เงยหน้าข้ึนมองผม แลว้ มองกลับลงไปที่เอกสาร จากนนั้ กห็ ยุดขานชื่อ แล้วถามผมว่า ―ไลต่ งจ้นิ แลว้ พ่อแมเ่ ธอล่ะ ทาํ ไมไม่มา‖ ผมชกั จะเสยี ใจ แตก่ ไ็ มก่ ลา้ โกหกครู จึงตอบอย่างจริงจงั วา่ ―คุณครู ครับ พ่อผมตาบอด แม่ผมป๎ญญาออ่ น พวกเขามาไม่ไดค้ รับ‖ แล้วเสียงที่กาํ ลงั เซง็ แซ่อยใู่ นหอ้ งกเ็ งียบสนิทลงฉบั พลัน เด็กท้งั หก สิบคนพร้อมผปู้ กครองของพวกเขา รวมสายตากวา่ ร้อยคู่เพ่งมาท่ผี มเป็นจดุ เดยี ว เสียงเซ็งแซ่เงียบลงเพยี งไม่กว่ี นิ าทกี ด็ ังข้นึ มาใหม่ คราวนีบ้ รรดา ผปู้ กครองทง้ั หลายต่างพากันกระซบิ กระซาบ ส่วนผมก็เอาแตก่ ม้ หน้างดุ ลง หตู าแดงไปหมด ―เงยี บหน่อยนะคะ กรณุ าเงยี บ ๆ หน่อยคะ่ ‖ คุณครูขอใหท้ กุ คนเงียบ กอ่ นท่ีจะเดนิ มาขา้ งตวั ผม ทา่ นตบบา่ เบา ๆ แลว้ พดู วา่ ―ไลต่ งจนิ้ ไมเ่ ป็นไร นะ คนเราหนคี วามจริงไปไม่พ้นหรอก ไมต่ อ้ งเสียใจนะ‖ คาํ พูดประโยคนี้เปน็ เหมอื นแสงแดดทีท่ าบลงมากลางฤดูหนาว มนั ทํา ใหผ้ มรสู้ ึกอบอ่นุ ใจข้ึนมาทันที ผมมองคณุ ครูดว้ ยความซาบซึง้ ในใจเฝาู แต่ ขอบคุณครอู ยไู่ มข่ าด ―ขอบคุณครบั ขอบคุณครบั คณุ ครู ขอบคุณมากครบั ‖ พอขานชอื่ เสร็จ นกั เรียนทกุ คนกต็ อ้ งกรอกขอ้ มลู ลงในทะเบยี น เอกสาร ผมมองเอกสารแลว้ กน็ ั่งน่ิงตะลงึ อยู่กับท่ี นม่ี นั เป็นภาษาสวรรคห์ รือ อยา่ งไรนะ อย่าวา่ แตจ่ ะให้เขียนกรอกลงไปเลย ผมไมเ่ คยร้จู ักเลยสักตวั ดี ทีต่ อนน้ีคุณครเู ดินยอ้ นกลับมาหาผมอกี คร้งั ครถู ามผมตามคาํ ถามในเอกสาร ทลี ะคําถามอยา่ งใจดี จากนั้นก็สอนผมกรอกขอ้ มูลลงในเอกสาร พอมาถงึ ข้อทีถ่ ามถงึ อาชพี ของพ่อแม่ ผมกอ็ ึง้ ไป แลว้ ถามครวู ่า ―พ่อกบั แมผ่ มเปน็ ขอทาน แลว้ กต็ อ้ งเตมิ ว่า ―ขอทาน‖ ไหมครบั ‖ ครูตอบว่า ―ไม่ต้องเขียน อย่างนัน้ หรอกอาจิ้น เตมิ แค่ว่า ―พอ่ บ้าน-แมบ่ ้าน‖ ก็พอแลว้ ละ มา ครจู ะ สอนใหเ้ ขียนนะ พอ-ออ-พอ-ไม้เอก-พ่อ บอ-อา-นอ-บาน-ไมโ้ ท-บา้ น มอ- แอ-แม-ไมเ้ อก-แม่ บอ-อา-นอ-บาน-ไมโ้ ท-บ้าน‖ 90

คุณครูท่านน้ีคอื ครทู ่แี สนดีคนแรกในชีวิตผม เธอชื่อคุณครเู ฉนิ เมี่ยว ตอนท่ี 26 พส่ี าวผเู้ สยี สละ หลงั จากเขา้ เรยี นเพยี งไม่กี่วัน วนั น้ัน ผมรบี กลบั บา้ นเพ่อื ออกไป ขอทานกับพ่อ แต่พ่อกลบั ไมอ่ ยู่บา้ น มีเพียงพ่สี าวท่ีกาํ ลงั ร้องไห้อยบู่ นเตียง คนเดียว ผมรเ่ี ขา้ ไปถามเธออยา่ งห่วงใยว่าเป็นอะไร ปวดท้องหวิ ข้าวหรือ เปล่า ไมส่ บายตรงไหน หรือถกู ใครรังแกมา พ่สี าวเอาแตส่ ่ายหน้า ไม่ให้ผมถามอะไรอีก บอกแต่วา่ วนั นี้พ่อไม่ ออกไปขอทานทต่ี ลาดโต้รุง่ แล้วก็ไลใ่ หผ้ มรีบไปทําการบ้าน แตไ่ หนแต่ไรมาผมกบั พสี่ าวรกั และสนทิ กันมาก ไม่วา่ จะเกดิ เร่อื งอะไร ข้นึ เราทัง้ ค่กู จ็ ะคอยปลอบใจกัน ช่วยกนั รับภาระทกุ อย่าง แต่วันนีเ้ ธอดู แปลกไป ถามอะไรกไ็ ม่ยอมพูด เอาแต่ส่ายหนา้ ร้องไห้ ผมคิดอย่างจน ป๎ญญาวา่ ―พวกเด็กผ้หู ญงิ พอโตขน้ึ แล้วชอบทําตัวแปลก ๆ พวกเดก็ ผู้หญงิ ในหอ้ งกเ็ หมอื นกัน เด๋ียวโกรธ เดีย๋ วรอ้ งไห้ อะไรนิดหนอ่ ยกว็ ่าอยา่ มา ย่งุ เฮ้อ...ไม่เข้าใจเลยจริง ๆ ไม่รู้พวกเขาคดิ อะไรกนั อยนู่ ะ‖ ผมเลิกคดิ มาก ไหน ๆ วันน้ีไม่ตอ้ งออกไปขอทานแลว้ ผมกน็ ่าจะรบี ทําการบา้ นใหเ้ สร็จ จะได้ทบทวนวิชาคณิตศาสตรท์ ี่เพิ่งเรยี นมาวันนอ้ี กี รอบ พอตกดึก จู่ ๆ ผมกถ็ ูกเขยา่ ตวั ปลุกให้ตื่นขึ้นมา ทแ่ี ทก้ ็มีพ่ีสาว นั่นเอง เธอยกนิ้วมือข้นึ จุปากใหผ้ มเงยี บ ผมพยักหน้า แล้วพี่สาวกพ็ ดู ว่า ―อาจิน้ เธอต้องตั้งใจเรยี นหนงั สอื นะ‖ ผมพยกั หนา้ ―ไมว่ ่าจะเกิดอะไรขึน้ กับบา้ นเรากต็ าม เธอเป็นลกู ชายคนโต ตอ้ ง 91

เข้มแข็งรไู้ หม‖ ผมรับคํา ―น้องเลก็ ลาํ ไส้ไม่คอ่ ยดี เวลาปูอนข้าวให้นอ้ งตอ้ งระวงั ใหม้ าก‖ ผม เริม่ แปลกใจ แต่พอขยับปากจะถาม พ่สี าวกใ็ ชม้ อื อุดปากผมเบา ๆ แล้วพยกั เพยดิ ไปทางพอ่ อยา่ งระมัดระวงั ว่าพ่อจะตนื่ ―เรื่องท่ีรบั ปากกับพี่ไวน้ ะ ต้องทําให้ไดน้ ะ‖ นาํ้ ตาเธอเร่มิ เออ่ ขนึ้ มา คลอตา ทาํ ไมละ่ พ่ี พเี่ ป็นอะไรไปหรือ แต่ผมก็ถามออกมาไม่ได้ เพราะ มือพส่ี าวยงั อุดอยทู่ ป่ี าก จึงได้แตจ่ าํ ใจพยกั หนา้ ใหเ้ ธอสบายใจ พอพดู จบพส่ี าวก็กลับเข้าไปนอน ผมอยากจะถามเธอวา่ เกดิ อะไร ข้ึน แตก่ ลัววา่ เดยี๋ วพอ่ จะตื่นข้นึ มา แลว้ เราก็จะถูกตีดว้ ยกนั ท้ังคู่ จงึ อดใจ ขม่ ตาหลบั ลงดว้ ยความกังวล แต่คิดว่าอย่างไรก็จะตอ้ งเคน้ ถามเอาความจริง จากพ่สี าวใหไ้ ด้ เราเป็นพีน่ ้องที่รกั และสนิทสนมกันขนาดน้ี มีเรอ่ื งอะไรกไ็ ม่ นา่ จะปดิ บังกัน ไมว่ า่ อยา่ งไรพรุง่ น้ีผมจะตอ้ งถามใหร้ เู้ รอ่ื งให้ได้ คิดไปคิด มาแลว้ ผมกห็ ลบั ผลอ็ ยไป พอต่ืนขน้ึ มาตอนเชา้ ผมเห็นพ่สี าวยังหลับอยกู่ ไ็ ม่อยากปลกุ บอก กับตวั เองวา่ เด๋ียวเลิกเรียนตอนเย็นค่อยกลบั มาถามก็ได้ จึงควา้ กระเป฻าใส่ หลังไปโรงเรียนตามปกติ ถา้ หากผมรู้ล่วงหน้าไดว้ า่ บทสนทนาเมอ่ื คนื นจี้ ะเปน็ การสนทนาคร้งั สดุ ทา้ ยของเราก่อนที่พี่สาวจะถกู ผลกั ลงสเู่ หวนรก วันน้ผี มคงไม่มที างยอมไป โรงเรยี นแน่ แมจ้ ะไม่ให้ผมเรยี นต่อ ผมก็ยินดีจะอย่เู ฝูาพี่สาวไวก้ ับบ้าน แต่ผมก็พลาดโอกาสสดุ ทา้ ยทจ่ี ะช่วยชีวิตพสี่ าวไป พอตอนเย็นเลิก เรียนกลบั มาบ้าน ตอนนผี้ มจงึ ได้รับรู้ความจริงวา่ เพื่อปากทอ้ งของทกุ คนใน บา้ น และเพือ่ ท่ีจะใหผ้ มได้มโี อกาสเรยี นหนงั สอื พอ่ จงึ ตอ้ งขายพีส่ าวให้กับ ซอ่ งโสเภณี พอไดย้ ินเร่ืองนี้จากปากของพอ่ ผมก็ร้สู กึ เหมอื นวา่ รา่ งกายจะ ถูกจบั แยกออกจากกนั เปน็ ช้ิน ๆ ผมยนื นงิ่ ตะลึงอยู่กบั ท่ี คิดอะไรไม่ 92

ออก สมองเบลอไปหมด รู้สกึ เหมือนโลกทัง้ ใบหมุนคว้าง และผมกําลงั ส่นั เทม้ิ ไปทงั้ ตัว อกี นานกวา่ ผมจะเรยี กสตกิ ลบั คนื มาได้ ความจริงพ่สี าวรู้เร่ืองนตี้ ้ังแต่ เม่อื วานแลว้ ถงึ ใจเธออยากจะบอกเรอื่ งนกี้ บั ผมสักแคไ่ หน แตก่ ็คงพดู ไม่ ออก ส่วนผมไอ้น้องชายจอมเซอ่ ไมไ่ ด้เฉลียวใจเลยสกั นิดวา่ พสี่ าวกาํ ลัง สบั สนมากแคไ่ หน ผมเหวยี่ งกระเปา฻ นกั เรียนลงพื้นอยา่ งโกรธจดั แลว้ ตะเบ็ง จนสุดเสียงว่า ―ผมจะเอาพกี่ ลับมา ผมจะเอาพ่ีกลับมา!...‖ ผมรู้ดีวา่ นีเ่ ปน็ การตัดสนิ ใจของพ่อซ่ึงใครก็ขัดทา่ นไม่ได้ แต่ถ้าไมม่ พี ่สี าวแล้วผมจะทาํ อย่างไรเลา่ กวา่ สบิ ปมี าน้ีพ่ีสาวคอื กําลังใจทดี่ ที สี่ ุดของผม ถา้ ไมม่ ีพ่สี าวอยู่เคียง ขา้ ง แลว้ ผมจะทนตอ่ ส้กู ับชีวติ ข้างหนา้ ไดอ้ ย่างไร แลว้ ใครเลา่ จะคอย ปลอบใจผม เป็นกาํ ลงั ใจใหผ้ ม ผมจะซบหน้าลงแนบอกใครในเวลาทรี่ อ้ งไห้ ยามคํ่าคนื ถ้าขอทานไม่ไดอ้ ะไรเลย แล้วใครจะแกล้งทําเป็นพูดกบั ผมอยา่ ง ร่าเริงว่า ―อาจ้นิ เรามาแข่งกนั ดูซวิ า่ ใครจะขอทานได้มากกวา่ กนั ‖ โธ่ พ่ี ผมไม่อยากเรียนหนังสอื แล้ว พ่ีกลบั มาเถอะนะ พ่อได้ยินเสียงผมสะอ้ืน ก็พูดกับผมดว้ ยน้าํ เสยี งเขม้ ―ไมต่ ้องรอ้ งไห้ แลว้ หรือแกจะให้อดตายกนั ทั้งบา้ น‖ คาํ พดู ประโยคน้ีตอี ารมณค์ วามคิดผมแตกกระเจงิ ทําเอาผมพดู อะไร ไมอ่ อก ผมมนั ไม่ดีเอง ไมม่ ปี ญ๎ ญาหาเล้ียงพอ่ แม่กบั นอ้ ง ๆ ทาํ ใหพ้ ส่ี าวต้อง ขายตัว ตอ้ งเอาชีวิตไปสังเวยเปน็ เคร่อื งเล่นใหก้ บั คนอนื่ เขา เป็นเพราะผม มันใชไ้ มไ่ ด้เอง เป็นเพราะอาจ้ินไมด่ เี อง ปีนีพ้ ่สี าวเพ่งิ จะอายุ 13 เธอไมเ่ คยมโี อกาสได้รบั การศึกษาเลยตลอด ชีวิต แตก่ ลบั ยอมเสียสละความสาวและความสขุ ท้ังชีวิตของเธอเพ่อื ครอบครัว 93

ผมได้พบพส่ี าวอกี ครงั้ เม่ืออีกหนงึ่ ปผี า่ นไป คนทซี่ อ่ งขับรถพาเธอ กลับมาทบี่ า้ น แต่ใหแ้ วะเพียงไมก่ ่นี าที จากนนั้ ก็พาตัวเธอกลบั ไปอีก ความ จรงิ ตอนน้นั ผมยังไม่ค่อยเข้าใจนักหรอกว่าซ่องคอื อะไร ร้แู ตว่ ่าท่ีน่นั คอื นรก คือหลมุ อเวจี เมอ่ื ผมได้พบกบั พี่สาวอกี ครั้ง แทบจะย่ิงกวา่ ฝ๎นไปเสีย อกี พอเราเจอหน้ากันก็ร้องไหโ้ ผเขา้ กอดกนั แน่น คนทผ่ี า่ นชว่ งเวลาอนั เลวร้ายมาอยา่ งเราสองคน รดู้ วี า่ ตอ้ งทะนุถนอม เวลาทุกวินาทเี อาไว้ พีส่ าวให้ผมเล่าเรอื่ งในครอบครวั ตลอดหนึง่ ปที ่ีผา่ นมา ให้ฟง๎ รวมท้ังเรื่องที่เกดิ ขน้ึ กบั ผมทีโ่ รงเรยี นด้วย จากนั้นเธอจงึ เลา่ เร่อื งและ สภาพความเป็นอยู่ของตัวเองใหผ้ มฟ๎งบ้าง พเี่ ลา่ วา่ เธอเปน็ พนักงานตอ้ นรับท่เี ด็กท่สี ุดในซ่อง จงึ ถกู จดั ให้ยืน เรยี กลูกค้าอยแู่ ถวหนา้ สุดเสมอ เพราะทัว่ ไปคนมกั จะเชอื่ กนั ว่า ―เดก็ เอ๊าะ ๆ ช่วยบาํ รงุ สายตา‖ พี่จึงรับแขกบอ่ ยท่ีสดุ ตอนแรกพก่ี ็แทบจะทนความทุกข์ ทรมานที่สมุ เขา้ มาทง้ั กายและใจไมไ่ หว คิดจะหนกี ลับบ้านไม่รกู้ ค่ี รงั้ ตอ่ ก่ี ครั้ง แตแ่ มเ่ ลา้ ขวู่ ่าพอ่ เอาเงนิ ขายตวั ไปหมดแลว้ ถ้าคดิ จะหนีก็ต้องให้พอ่ เอาเงินมาไถต่ วั คนื เสียดว้ ย พ่ีสาวจงึ จาํ ต้องทนยอมรบั สภาพไปโดยดี แต่ถ้า รบั แขกได้ไมม่ ากพอ หรอื หากทําอะไรให้แขกไม่พอใจเขา้ กม็ กั จะถูกพวก แมงดาซอ้ ม พ่สี าวพูดไปก็กล้นั สะอน้ื ไป ผมอดสงสารพี่ไมไ่ ดจ้ งึ ร้องไห้ ออกมา แล้วพราํ่ บอกพ่ีสาวว่าไม่ตอ้ งกลับไปอีก ผมไมเ่ รยี นหนงั สอื แลว้ ก็ ได้ ผมจะไปขอทาน จะใหผ้ มเป็นกรรมกรก็ได้ ผมจะดแู ลครอบครัว เอง พ่ีสาวเอ้อื มมอื มาซับน้าํ ตาผมแล้วพดู ว่า ―อาจ้นิ เธอลืมไปแล้วหรือวา่ เคยตกลงกับพี่ไดย้ งั ไง ไมว่ า่ เราจะเจบ็ ปวดสกั แคไ่ หน เรากต็ ้องสู้ตอ่ ไป พ่ี เต็มใจไปทํางานท่ีนั่นเอง พ่ีอยากทาํ ไมม่ ีใครบังคบั พี่ มันเปน็ ความสมัครใจ ของพ่เี อง ขอเพียงเธอต้งั ใจเรยี นเท่านี้ก็เป็นการทดแทนบญุ คณุ พี่ได้อย่างดี ทีส่ ุดแล้วละ‖ แล้วพ่ียงั พดู ตอ่ อกี วา่ ย่ิงพ่อแมโ่ ชคร้ายแค่ไหน เรากต็ อ้ งยิง่ เขม้ แขง็ 94

ให้มากขึน้ เทา่ น้ัน นบั แต่นนั้ คาํ พูดประโยคนี้ก็ประทับไว้ในใจผมตลอด มา เมื่อใดท่ีรสู้ กึ ท้อแท้ ผมก็จะเอาคาํ พดู ของพี่สาวประโยคนี้มาไตร่ตรอง ใคร่ครวญทุกครงั้ ไป พอเห็นพวกแมงดาเดินเข้ามาลากตวั พส่ี าวไปอีกครง้ั ผมก็ต้งั ปณธิ าน ไว้กับตัวเองอย่างแนว่ แน่วา่ ผมจะต้องตั้งใจเรียนให้ดี พรอ้ มกับแอบครางในใจ วา่ พี่ ผมจะไม่ให้พ่ตี อ้ งเสียสละเปล่า ๆ แน่ ชวี ติ พ่สี าวลาํ บากกว่าผมมากนัก เธอทาํ งานที่ซอ่ งนานถงึ อายุ 18 ปี ที่จริงกม็ แี ขกหลายคนท่ีต้องการจะชว่ ยไถ่ตัวให้พ่ี แต่กไ็ ดร้ ับคําปฏเิ สธ หมดทกุ ราย พบ่ี อกวา่ ฐานะบา้ นเรายังไมด่ ี จงึ ต้องยอมทนลําบาก ตอ่ ไป โดยจะยงั ไมร่ ีบแต่งงานเพอื่ เอาตัวรอดไปคนเดยี ว ต่อมาพส่ี าวก็ แต่งงานไปกบั พเ่ี ขยขอทานพกิ ารตาบอดแขนดว้ น เธอจึงตอ้ งกลับมาแบก ภาระรับผดิ ชอบดแู ลทง้ั ชวี ติ ตวั เองและลูก ๆ ทั้งสีค่ นของเธออกี ครง้ั ถึงอยา่ งไรก็ตาม เธอจะเปน็ พ่ีทป่ี ระเสรฐิ ท่ีสุดในใจผม ตลอดไป เพราะความเสยี สละของพสี่ าวนเี่ องทีช่ ่วยปลุกจิตสํานกึ ของ ผม เตือนให้ผมต้องเข้มแข็งอดทน และมีความต้งั ใจทจ่ี ะเอาชนะต่อชะตา กรรมเสมอมา ผมนึกอยูเ่ สมอว่า พสี่ าวยงั เต็มใจขายตวั เพอ่ื ความอยรู่ อดของ ครอบครวั แลว้ ผมเล่า เต็มใจรบั ภาระดูแลคนท้งั ครอบครัวแคไ่ หน กลา้ สละ ชวี ติ โดยไม่ลังเลหรือไม่ ผมยอมไดห้ รอื เปลา่ ผมทาํ ไดไ้ หม พอนกึ ถงึ ตอนน้ีทไี ร ผมก็ต้องยกมอื ข้ึนปิดหน้ารอ้ งไห้โฮออกมาอย่าง ลมื ตัวทุกคร้งั 95

ตอนที่ 27 ความรู้ข้างถนน ครอบครวั เราไมม่ ใี ครอ่านหนงั สอื ออกเลยสกั คน แลว้ กพ็ ูดภาษากลาง ไมไ่ ด้ดว้ ย จึงทําให้การไดเ้ ข้าโรงเรียนเพื่อเรียนหนงั สอื ของผมน้ัน นอกจาก จะรู้สึกยนิ ดีแล้ว ยงั รู้สึกขอบคุณดว้ ย ความรู้สกึ ขอบคณุ เปี่ยมลน้ อย่ใู นหวั ใจ ผม ผมอยากขอบคณุ ฟูาท่ยี งั ปรานีต่อผม และขอบคณุ มากครบั พอ่ ผมรู้วา่ ครอบครัวเรายากจนมาก การทใี่ ห้ผมได้เรยี นหนงั สือไม่ใชเ่ รื่อง ง่ายเลย เพอื่ ใหท้ ุกคนมอี ะไรตกถึงทอ้ งท้ังสามม้อื หลงั เข้าโรงเรยี น แลว้ ผมจึงต้องเรยี นไปด้วยออกขอทานไปดว้ ย ตอนเยน็ หลังเลิกเรยี นผม จะตอ้ งออกไปขอทานกับพ่อจนถงึ ตหี นึ่งตีสองทกุ วนั แลว้ คอ่ ยลากสังขารอัน ออ่ นลา้ จวนสิ้นแรงกลบั บา้ น พอมาถงึ บา้ นกต็ อ้ งช่วยทําอาหารให้พ่อกนิ รอง ท้อง กว่างานทกุ อยา่ งจะเสรจ็ เรียบรอ้ ยก็ยา่ งเขา้ ตีสาม จากนนั้ ผมจึงจะได้ ล้มตวั นอนอยา่ งสบายใจเสยี ที แลว้ ค่อยตนื่ ข้ึนมาอกี ทีตอนตีหา้ กวา่ อา่ น หนังสือ อาบนํ้า หุงข้าว แลว้ คอ่ ยไปโรงเรยี น หกปีของผมเร็วเหมอื นหน่ึงวัน เพราะการไปโรงเรยี นกนิ เวลาของผมไปเกอื บทงั้ วัน ดงั นั้นพอถงึ เวลา ออกไปขอทานตอนกลางคืนจึงตอ้ งแข็งขนั กว่าเดมิ อกี หลายเทา่ ตวั จะปลอ่ ย ให้เวลาผา่ นไปเปลา่ ๆ ไม่ได้เลยสกั วนิ าที พอถงึ เวลาเลกิ เรยี น ผมตอ้ งแบก กระเปา฻ วงิ่ กลบั บา้ นด่วนจี๋ รีบถอดชุดนักเรียน สลัดรองเท้ากฬี าซงึ่ เป็น รองเท้าเพยี งค่เู ดยี วของผมออก (ตลอดระยะเวลาสิบกว่าปีทผ่ี ่านมา ผมเพิง่ จะเคยซื้อชดุ นีแ้ ละรองเทา้ คู่น้เี ปน็ ครัง้ แรก ผมจึงกลัววา่ มันจะขาดและสกปรก เร็วเกินไป) เปล่ียนเป็นชดุ ―ทา่ นชายตกยาก‖ ซ่ึงเปน็ เสื้อผ้าของผู้ตายที่ ไดร้ ับแจกจากงานศพ เดินตนี เปล่าสะพายกระเปา฻ นกั เรียน จงู พ่อออก ตระเวนขอทานไปตามทีต่ ่าง ๆ เดนิ จากบา้ นไปกวา่ จะเขา้ ถึงเขตชุมชนกก็ นิ ระยะทาง 10 – 20 กโิ ลเมตร ระหว่างทางกต็ อ้ งรีบเดินจนแทบไม่ไดห้ ายใจ หายคอ หัวใจเตน้ รัวแรงเหมือนจะทะลอุ อกมานอกอก สถานีรถไฟไถจง ตลาดโต้รุง่ สะพานลอย ตลอดจนตามตรอกซอก 96

ซอยต่าง ๆ ที่ใดก็ตามทีม่ ีผ้คู นจอแจ ทน่ี ัน่ จะมีเราสองพอ่ ลูกนงั่ ขอทาน อยู่ บางคร้งั พอ่ กส็ ซี อ บางครั้งก็ดีดพณิ บางคร้งั กด็ ดี หรอื สีและรอ้ งเพลงไป พร้อม ๆ กนั หรอื บางครั้งก็เอาแตน่ ่ังคกุ เขา่ คํานบั ผคู้ นท่เี ดินผ่านไปผ่านมาไม่ หยุด สว่ นผมจะน่ังทําการบา้ นอย่ขู า้ ง ๆ พ่อ โดยอาศัยแสงรบิ หรจี่ ากเสาไฟ ขา้ งถนน พอได้ยินเสยี งเศษเหรยี ญหน่ึงเหมา สองเหมา หรือห้าเหมาหลน่ ลงในขนั ดัง ―แกรง็ ‖ แลว้ ผมจะตอ้ งรบี วางดินสอลง เงยหนา้ ขึน้ มาพดู พร้อมกับพ่อทันทวี ่า ―ขอบคุณครบั ขอใหท้ ่านร่าํ รวย เงินทองไหลมาเท มา ขอให้มลี กู ดหี ลานดเี ปน็ เกยี รตเิ ปน็ ศรีแก่วงศ์ตระกูลนะครบั ‖ จากน้ันจงึ คอ่ ยก้มหน้าลงทาํ การบ้านต่อ แมพ้ ืน้ ถนนจะขรุขระ แสงไฟ จะสลวั แต่ผมก็ยังเปน็ นกั เรยี นท่ีลายมอื สวยท่สี ุดในห้อง ถ้าลองเปิดสมดุ การบ้านผมดู กจ็ ะเห็นแตเ่ อบวกอยู่ทกุ หน้าไป เพราะผมรู้ตวั เองดีวา่ ไมม่ ี เวลาเหลอื เฟอื พอที่จะอ่านหนังสอื ได้ ดังนั้นพอทําการบ้านเสรจ็ ผมก็จะรีบ หยบิ หนังสือขึน้ มาอา่ นตอ่ ทนั ที โดยยืนอา่ นออกเสยี งเบา ๆ ทีละตัว ๆ อย่ขู า้ ง กายพอ่ ไมว่ า่ เสียงบนถนนจะดงั แค่ไหน อกึ ทึกเพยี งไรก็ตาม ย่งิ ลาํ บาก มากเทา่ ใด ผมก็ยิ่งตระหนักถึงคุณคา่ และยง่ิ ทะนุถนอมเวลาของผมมากขน้ึ เทา่ น้นั ผมจงึ ต้องพยายามใชเ้ วลาที่ผ่านไปทุกนาทีใหค้ ุ้มค่าท่สี ดุ เทา่ ทจ่ี ะทํา ได้ คร้งั หนึง่ เราเจอคุณลงุ ท่มี าจากต่างถ่ินคนหนงึ่ แกฟง๎ ภาษาถิน่ ไต้หวันของพอ่ ไม่รเู้ ร่อื ง ส่วนพอ่ กฟ็ ๎งสําเนียงภาษาจีนกลางของแกไม่ ออก พอพอ่ ไดย้ นิ เสยี งคนเดนิ เข้ามาใกล้ ก็พดู ขอทานเปน็ ภาษาถ่ิน ไตห้ วนั คุณลุงคนนัน้ ฟ๎งไม่เข้าใจก็เลยหลดุ ออกมาว่า ―แมแ่ กสิ‖ พ่อเขา้ ใจ ว่าคําน้ีคงจะมีความหมายว่า ―ขอทาน‖ จึงรบี พยักหนา้ รบั ใหญ่ แล้วกต็ อบไป ว่า ―ใช่ ๆ!…แม่แกสิ‖ คุณลุงคนนั้นโกรธจัดจนหวั ฟด๎ หวั เหวย่ี ง แกตวดั มือ ปด๎ หนงั สือในมือผมตกลงไปกับพ้ืน แล้วเดนิ จากไปอย่างโกรธจดั ผมหยิบหนงั สอื ขนึ้ มาดว้ ยความนอ้ ยเน้อื ตา่ํ ใจไม่เข้าใจเลยวา่ ทําไม เขาจะต้องโมโหถึงขนาดนีด้ ้วย พอ่ กไ็ มเ่ ขา้ ใจเหมอื นกัน เขาเป็นอะไร หรือ แปลกคนจรงิ เชียว คนต่างถ่ินนช่ี า่ งรา้ ยกาจนัก ผ่านเร่อื งนมี้ าอกี นาน 97

ทีเดียวกวา่ ผมจะรูว้ า่ ทจ่ี ริงแลว้ ท่ีคณุ ลุงแกพดู มันคอื คาํ ด่านัน่ เอง แต่การทําการบ้านตามข้างถนนจะตง้ั อกตัง้ ใจมากไปก็ไม่ได้ เพราะ ปกติพอ่ จะกลา่ วคําขอบคุณโดยอาศยั ฟ๎งเสียงของเหรยี ญทตี่ กลงในขนั เท่านนั้ แต่บางครงั้ กม็ ีคนทใ่ี ห้เงนิ เป็นธนบัตรใบละห้าเหมาหรือหนง่ึ หยวน ผมจึงมหี น้าทีค่ อยสะกิดเตอื นใหพ้ ่อรู้ พรอ้ มทง้ั บอกจํานวนเงนิ ท่เี ขา ใหม้ าดว้ ย จากนั้นก็จะตอ้ งไปเก็บหินก้อนเลก็ ๆ มาทับไว้กันลมพดั ปลวิ หาย มีหลายครง้ั ทีล่ มพดั เงนิ ปลิวไป ผมก็ตอ้ งว่ิงดว้ ยความเร็วแบบคณู ร้อย เพอื่ ไปเกบ็ กลบั มาให้ได้ นอกจากนี้ ตาํ รวจอาจจะปรากฏตัวเม่ือไรก็ได้ แรก ๆ เรายงั อ่อนหดั นกั พวกหาบเร่ทอี่ ยู่ใกล้ ๆ ตา่ งเก็บแผงทยอยหนกี ันไปจนหมดแล้ว เหลอื แต่ เราสองพอ่ ลกู ท่ยี ังนง่ั คกุ เขา่ เซ่ออยู่ ผมกค็ ือเราสองคนถกู จบั ไปฝากขงั ไว้ถึง สองวัน ประสบการณ์ครง้ั นน้ั ทําให้ผมเริม่ หูไวตาไวขึ้น ระหวา่ งอา่ นหนงั สอื ก็ คอยเหลียวซา้ ยแลขวาเหมือนกับพวกขโมยท่ีคอยเฝาู ดตู ้นทาง เพยี งแคเ่ หน็ เงาแวบ ๆ ของตาํ รวจที่มาแตไ่ กล ผมก็จะรบี บอกใหพ้ ่อรตู้ ัวก่อน แล้วตวั เอง ก็หนีไปไกลจากพ่อ ตอ้ งใช้วิธนี ้เี ท่านั้น เราจึงจะไม่ถูกจับไปดว้ ยกนั ทั้ง คู่ ไมเ่ ชน่ น้นั ใครจะมาช่วยดแู ลแม่กบั นอ้ ง ๆ ใหเ้ ราเลา่ วนั หนง่ึ ผมกบั พ่อน่งั รถประจาํ ทางมาลงที่หนา้ ตลาดโต้ร่งุ เฟงิ หยวน ก็ มตี าํ รวจตรงเข้ามาจบั กุมเรา ผมรบี ว่งิ เข้าไปหลบดา้ นหลังเสาไฟฟาู มองดู พ่อท่ถี ูกตาํ รวจคมุ ตวั ขน้ึ รถไปแลว้ นา้ํ ตาจะไหล แตก่ ็ต้องกล้นั เอาไว้ ผมกดั รมิ ฝีปากแน่น ไม่กลา้ ร้องไห้ออกมาในตอนนี้ แล้วตํารวจจะเอาตวั พอ่ ไปไหน กนั นะ ห้องฝากขงั กแ็ หลง่ รวมอสรพษิ ดี ๆ นเ่ี อง พวกเขาจะรังแกพอ่ หรือ เปลา่ แล้วพ่อจะได้กลบั มาอีกไหม ผมมองดรู ถตาํ รวจจนลบั ตาไป แล้วกว็ ง่ิ เขา้ ไปร้องไหโ้ ฮคนเดยี วในซอยมดื ผมปวดใจแค้นใจเกินจะทน ตอนน้ีผมไมม่ ีเงินตดิ ตัวเลยแม้แต่เหมาเดียว จงึ ตอ้ งสะพายกระเป฻าวิ่ง จากตวั เมอื งเฟิงหยวนกลับบ้าน ว่งิ จนเหนอ่ื ยกเ็ ดนิ พกั เอาแรง แล้วก็วิง่ ๆๆ อกี ถนนหนทางมืดสนทิ ไดแ้ สงจันทรน์ วลผอ่ ง ผมไดย้ ินเสียงหมาหอนยาว 98

เป็นระยะ ๆ ไมใ่ ชว่ ่าผมกลวั เพียงแต่ไมเ่ ข้าใจมากกวา่ ผมเกิดมาทําไม กัน ใหผ้ มมีชวี ิตอยูบ่ นโลกนี้ดว้ ยความทุกขท์ รมานเทา่ น้ันใช่ไหม ตอนเช้า ต้องไปเรยี นหนังสือ ตอนเย็นตอ้ งออกมาขอทาน ชีวิตอย่างนี้เปน็ ชีวิตของ คนหรอื ผมเอาความอัดอนั้ ในใจทรี่ ะเบิดออกมาแปรเปน็ พลงั ใหผ้ มมุ่งหน้า ต่อไป ระยะทาง 30 กิโลเมตรเต็ม ๆ ทีผ่ มวงิ่ ไปร้องไหไ้ ปจนถงึ บา้ น ขนาดผมว่ิงสลับเดนิ ไปตลอดยังกินเวลาถงึ สามช่วั โมงกวา่ จะถึง บ้าน ฝุาเท้าผมเป็นตาปลาไปหมด ตอนนีค้ งเป็นเวลาสักห้าหกทุม่ ได้ กระมงั พวกนอ้ ง ๆ วิง่ กรกู นั เขา้ มารุมถามผมว่า ―พีจ่ ๋า แล้วพอ่ ละ่ ‖ ผมอยากจะพดู แต่กพ็ ดู ไม่ออก จะพูดออกมากก็ ลัวว่านอ้ ง ๆ จะพลอย ไม่สบายใจไปด้วย แต่จะไมบ่ อกกไ็ ม่ได้ จึงต้องแตง่ เรอ่ื งขนึ้ มาอ้างว่า ―วนั นี้ พ่อไปนอนบา้ นเพื่อน พ่ีเลยนั่งรถกลับมาคนเดียว เอาละ เปน็ เด็กดนี ะทุก คน รีบเข้าไปนอนซะ เด๋ียวพรงุ่ น้ีพอ่ กก็ ลับบา้ นมาแล้วละ‖ พอหลอกให้น้อง ๆ เขา้ นอนกนั เรียบรอ้ ยแลว้ ผมก็หันกลบั มามองแม่ กบั น้องชายปญ๎ ญาออ่ นทีก่ ําลงั นอนหลบั สนิท บางทกี ารไมร่ บั รู้อะไรเลยนีก่ ็ ต้องถอื เปน็ ความโชคดอี ย่างหนง่ึ อย่างน้อยก็นอนหลบั อยา่ งสบายอกสบาย ใจได้ ผมคิดถงึ พี่สาวขนึ้ มาจบั ใจ ถา้ พีอ่ ย่บู ้าน อยา่ งนอ้ ยก็ยงั มีอกี คนทีจ่ ะ คอยรว่ มทกุ ข์กับผม อย่างน้อยก็ยังมอี กี คนทีจ่ ะคอยโอบกอดผมยาม ร้องไห้ แต.่ ..พอคิดถึงพี่สาวก็กาํ ลงั ได้รับความทกุ ขท์ รมานอยทู่ ่ซี อ่ ง เหมือนกัน แถมไม่รู้ด้วยซํา้ ว่าพ่ีสาวจะยง่ิ ทุกขท์ รมานมากกวา่ ผมอีกสกั กร่ี ้อยกี่ พนั เทา่ ผมกเ็ สยี ใจจนกลัน้ นา้ํ ตาไวไ้ ม่ไหวอกี ต่อไป พอต่ืนมาผมก็รีบไปโรงเรียนแต่เช้า ครอบครัวเราไม่มญี าตพิ ี่นอ้ ง ไม่ มีเพื่อนฝูงทไ่ี หน ผมจงึ ต้องไปขอความช่วยเหลอื จากคุณครเู ฉินซหู ุ้ย ซึง่ เปน็ ครูประจําช้ันของผมในตอนน้นั 99

―อยา่ กงั วลใจไปเลยนะอาจ้นิ ตอนนี้ตง้ั ใจเรยี นกอ่ นนะ พอเลิกเรียน แล้ว ครูจะพาเธอไปประกันตัวพอ่ ท่ีโรงพกั เอง ดีไหม‖ ผมเงยหนา้ ข้ึนมองคุณครู ใจก็ยงั อดกงั วลไมไ่ ด้ ―เรื่องเงนิ ทองกไ็ ม่ตอ้ งหว่ งหรอกนะ เดย๋ี วครูจะออกให้เธอเอง แลว้ ไม่ ต้องร้องไห้นะ เป็นลกู ผชู้ ายต้องเข้มแข็งรไู้ หม‖ คณุ ครคู งจะมองออกว่าผม ยังกังวลใจ จงึ พูดปลอบผมอย่างใจดี ผมพยักหนา้ รับ ซาบซึ้งใจจนบอกไมถ่ ูก บนโลกอนั สนิ้ ไรซ้ งึ่ ทพ่ี ึ่งพิง ใบนคี้ งมีแต่คาํ พูดของคุณครเู ท่านน้ั ท่ชี ่วยปลอบประโลม และเปน็ ทีพ่ กั พงิ ใจ ให้กับผมได้ ในใจผมกู่ร้องดังกอ้ งว่า คุณครูครบั ขอบคุณครบั แตก่ ็ พยายามบอกกบั ตัวเองวา่ เราต้องเข้มแขง็ การตัง้ ใจเรยี นเป็นสงิ่ เดียวเทา่ นน้ั ที่ จะทําใหผ้ มเปน็ คนมอี นาคต แล้วจงึ จะสามารถกลบั มาตอบแทนพระคุณของ คณุ ครูได้ หลงั เลิกเรยี น คุณครพู าผมตระเวนหาพ่อตามโรงพกั ต่าง ๆ เรา ตระเวนหากันอยู่หลายแหง่ ทีเดียวกวา่ จะเจอ คณุ ครชู ่วยเลา่ รายละเอียด เก่ียวกับครอบครวั ผมให้ทางตํารวจฟ๎ง ตํารวจแสดงความเห็นใจ แตก่ ็ต้อง ปฏบิ ตั ิตามหนา้ ที่ เพราะโดยกฎหมายแลว้ พวกเราไม่สามารถจะออกไป ขอทานได้ ครง้ั นต้ี ํารวจอาจจะชว่ ยปลอ่ ยตวั พ่อออกไป แตห่ ากถูกจับอกี ก็ คงจะยกเวน้ ให้ไมไ่ ด้ และคราวหน้าจะตอ้ งถูกขังนานกวา่ คร้งั นี้แน่ ครับ ๆๆ! ผมรบี พยักหนา้ ส่งเดช ขอแค่ปลอ่ ยพ่อออกมาก่อนแล้วกนั จะว่าอยา่ งไรผมกย็ อมทง้ั น้นั แต่ในความเป็นจรงิ ทงั้ พอ่ และแม่ต่างกไ็ ม่มี ความสามารถในการหาเงนิ ส่วนผมซง่ึ เป็นลูกชายคนโตของบา้ นก็อายเุ พียง สบิ กวา่ ขวบเทา่ นน้ั และบา้ นเราก็มสี มาชกิ ตัง้ สบิ กว่าคน ถา้ ไม่ไปขอทาน แล้วเราจะกินอะไรเลา่ ผมกไ็ มร่ ู้ แต่ชา่ งมนั เถอะ เร่ืองท่ียังไม่เกดิ ขึ้นผมคง คาดเดาอะไรไม่ได้ ตอนน้ีขอแคป่ ล่อยตวั พ่อผมออกมาก่อนกแ็ ลว้ กนั ตอ่ ไป จะเป็นอยา่ งไรคอ่ ยว่ากนั 100