หน่วยที่ 13. ระบบบัญชีกิจการผลิตสินค้า

ระบบตน้ ทนุ งำนตอน • กจิ กำรมิไดท้ ำกำรผลติ ตำมคำสงั่ ซ้ือเท่ำน้นั • แต่จะผลติ สนิ คำ้ ต่อเน่ืองกนั ไปเป็นจำนวนมำก เพอ่ื เกบ็ เขำ้ คลงั สนิ คำ้ และจำหน่ำย • มีกำรผลติ โดยใชแ้ ผนกต่ำง ๆ หลำย แผนกต่อเน่ือง

ระบบตน้ ทนุ ตอน • สง่ิ สำคญั ท่ีสดุ คือ งบตน้ ทนุ ผลติ – ตอ้ งแสดงตน้ ทนุ วตั ถดุ ิบ ค่ำแรง ค่ำใชจ้ ำ่ ยผลติ แยก “ตำมแผนก” – ตอ้ งแสดงปรมิ ำณผลติ แต่ละแผนก – เพ่อื คำนวณหำตน้ ทนุ ผลติ ของแต่ละแผนก





เม่ือมีกำรผลติ เสรจ็ ในแตล่ ะแผนก • โอนตน้ ทนุ สนิ คำ้ ท่ผี ลติ เสรจ็ ในแผนกแรกใหแ้ ผนกต่อไป จนเป็น สนิ คำ้ สำเรจ็ รูป

วตั ถดุ ิบทำงตรง • ใชใ้ บเบกิ เป็นเอกสำรทำงบญั ชี บนั ทกึ เขำ้ งำนระหวำ่ งทำแต่ละแผนก

ค่ำแรงงำนทำงตรง • ไม่มีควำมจำเป็นตอ้ งจำแนกตน้ ทนุ ค่ำแรงงำนเขำ้ งำนใดงำนหน่ึง เพยี งจดบนั ทึกเวลำของกำรทำงำนแต่ละแผนกเท่ำน้นั

ค่ำใชจ้ ำ่ ยในกำรผลติ • กระจำยค่ำใชจ้ ำ่ ยในกำรผลติ เขำ้ แต่ละแผนกตำมท่เี กดิ ข้ึนจรงิ

ค่ำใชจ้ ำ่ ยในกำรผลติ • หำกไม่สำมำรถทำได้ อำจนำเกณฑใ์ นกำรปนั สว่ นมำช่วยในกำร กระจำยค่ำใชจ้ ำ่ ยท่เี กดิ ข้ึน (บนั ทึกรวมไปกอ่ น แลว้ ปนั สว่ นภำยหลงั )



















งบต้นทุนผลติ

บทที่ 14 ระบบบญั ชีสำหรับ กจิ กำรบริกำร

ลกั ษณะของกจิ กำรบรกิ ำร • เช่น สำนักงำนของผูป้ ระกอบวิชำชีพอสิ ระ • ตน้ ทนุ สว่ นใหญ่ประกอบดว้ ย “กำรจำ้ งบคุ ลำกร” • ระบบบญั ชีเนน้ หนกั ในดำ้ นกำรควบคมุ เวลำกำรทำงำน และค่ำใชจ้ ำ่ ย พนกั งำน

วตั ถปุ ระสงคข์ องระบบบญั ชีกจิ กำรบรกิ ำร รวบรวมขอ้ มูลทำงกำรเงนิ เพอ่ื ใหฝ้ ่ ำยบรหิ ำรใชใ้ นกำรตดั สนิ ใจเกย่ี วกบั • กำรวดั ผลกำรดำเนินงำนโดยรวมและแต่ละฝ่ ำย • กำรกำหนดอตั รำค่ำบรกิ ำร • กำรควบคมุ ตน้ ทนุ บรกิ ำร • กำรควบคมุ เวลำทำงำน • กำรวำงแผนกำรปฏบิ ตั งิ ำน

ตวั อย่ำง สำนกั งำนสอบบญั ชี มีสว่ นงำนท่ีเกย่ี วขอ้ งดงั น้ี - ฝ่ ำยงำนบรหิ ำรทวั่ ไป - ฝ่ ำยตรวจสอบบญั ชี - บรหิ ำรทวั่ ไป - ฝ่ ำยกฎหมำยและภำษี - ฝ่ ำยท่ปี รกึ ษำกำรบรหิ ำร - กำรเงนิ จดั กำรธุรกจิ - บญั ชี - ฝ่ ำยคอมพวิ เตอร์ - บคุ คล

ควำมแตกต่ำงของผงั บญั ชี : หมวดรำยได/้ ตน้ ทนุ รำยได้ : รำยไดค้ ่ำบรกิ ำร และรำยไดบ้ รกิ ำรอน่ื ตน้ ทนุ : ตน้ ทนุ บรกิ ำร เช่น เงนิ เดอื นพนกั งำน ค่ำสวสั ดิกำร ค่ำ เดินทำง ค่ำรบั รอง ค่ำเบ้ยี เล้ยี ง อำจมีกำรกำหนดใหจ้ ดั ทำบญั ชีของแต่ละแผนก เพ่อื วดั ผลกำรดำเนินงำน แต่ละแผนก

กำรรบั งำนและกำหนดคำ่ บรกิ ำร คำนวณจำก เวลำทำงำนโดยประมำณของแต่ละงำน x ตน้ ทนุ พนกั งำนแต่ละตำแหน่ง ตวั อยำ่ ง - กระดำษทำกำรคำนวณค่ำบรกิ ำรสอบบญั ชี : รูป 14-2 และ 14-3



กำรควบคมุ เวลำทำงำนของพนกั งำน - ใหพ้ นกั งำนบนั ทึกเวลำเม่ือปฏบิ ตั งิ ำนเสรจ็ เปรยี บเทียบกบั งบประมำณท่ตี ง้ั ไว้ ตวั อย่ำง - สรุปเวลำกำรปฏบิ ตั ิงำนจรงิ แต่ละงำน : รูป 14-4 - บนั ทึกกำรทำงำนประจำสปั ดำห์ : รูป 14-5 - บนั ทกึ กำรทำงำนแต่ละวนั ของพนกั งำนแต่ละคน : รูป 14-6



กำรรบั รูร้ ำยไดค้ ำ่ บรกิ ำร - งำนบรกิ ำรสว่ นใหญ่ ใหบ้ รกิ ำรระยะสน้ั ดงั น้นั จงึ รบั รูเ้ ม่อื กำรบรกิ ำร - หำกงำนท่ีมีกำหนดเวลำเสรจ็ เกนิ 1 ปี จะรบั รูต้ ำมขน้ั ควำมสำเรจ็ ของงำน หรอื ระยะเวลำท่ใี หบ้ รกิ ำรตำมสญั ญำ

กำรคำนวณตน้ ทนุ บรกิ ำรและอตั รำค่ำบรกิ ำร 1. พจิ ำรณำค่ำใชจ้ ำ่ ยทำงตรงหรอื ค่ำใชจ้ ำ่ ยทำงออ้ ม - เช่นผูส้ อบบญั ชีท่ีเป็นผูบ้ รหิ ำรสำนกั งำน อำจมเี วลำท่ีทำงำน สอบบญั ชี 80% และทำงำนบรหิ ำร 20% ตอ้ งทำกำรปนั สว่ น ค่ำใชจ้ ำ่ ยตำมสดั สว่ นท่ีประมำณได้ - ค่ำใชจ้ ำ่ ยทำงออ้ ม ท่ีสนบั สนุนกำรทำงำนของหลำยฝ่ำย อำจ เฉลย่ี ตำมชวั่ โมงกำรปฏบิ ตั ิงำน

กำรรำยงำนผล 1. วดั ผลกำรดำเนินงำนแต่ละฝ่ ำย : รูป 14-3 กำไรขำดทนุ แต่ละฝ่ ำย 2. วดั ผลกำรดำเนินงำนแต่ละงำน : รูป 14-4 สรปุ ค่ำบรกิ ำรท่ีคดิ ตำมชวั่ โมงทำงำนเปรยี บเทียบกบั กำรเกบ็ เงนิ รูป 14-5 กำไรขำดทนุ ของงำนท่ีสำคญั หรอื กลมุ่ งำน