สาระทักษะการเรียนรู้

หลักสตู รการศกึ ษานอกระบบระดับการศกึ ษาขนั้ พ้นื ฐาน พุทธศักราช 2551 สาระทักษะการเรียนรู (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. 2554) สาํ นักงานสง เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั สํานักงานปลดั กระทรวงศกึ ษาธิการ กระทรวงศึกษาธิการ เอกสารลําดบั ท่ี 36/2555

2 เอกสารประกอบการใชหลกั สตู รการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาข้นั พน้ื ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 ประกอบดวย 1. หลกั สูตรการศึกษานอกระบบระดบั การศึกษาข้ันพื้นฐาน พทุ ธศักราช 2551 2. เอกสารสาระการเรยี นรูจาํ นวน 5 เลม ดงั นี้ 2.1 สาระทกั ษะการเรยี นรู 2.2 สาระความรูพ นื้ ฐาน 2.3 สาระการประกอบอาชพี 2.4 สาระทักษะการดาํ เนินชวี ติ 2.5 สาระการพัฒนาสังคม 3. เอกสารการดําเนนิ งานจํานวน 4 เลม ดงั นี้ 3.1 แนวทางการพัฒนาหลักสตู รสถานศกึ ษา 3.2 คูมอื การดาํ เนนิ งาน(การบรหิ ารจดั การ แนวทางการจัดกจิ กรรมพัฒนา คุณภาพชีวติ (กพช.) การวัดและประเมนิ ผลการเรียน 3.3 แนวทางการเทยี บโอนผลการเรียน 3.4 แนวทางการจัดการเรยี นรหู ลกั สตู รการศกึ ษานอกระบบระดับการศกึ ษา ขั้นพืน้ ฐาน พุทธศักราช 2551

3 หลักสตู รการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาข้ันพืน้ ฐาน พทุ ธศักราช 2551 สาระทักษะการเรยี นรู (ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ. 2554) สาํ นักงานสง เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั สํานกั งานปลัดกระทรวงศึกษาธกิ าร กระทรวงศึกษาธิการ

4 หลกั สตู รการศกึ ษานอกระบบระดับการศึกษาข้นั พน้ื ฐาน พทุ ธศักราช 2551 สาระทักษะการเรียนรู ISBN เอกสารลําดบั ที่ 36/2555 พิมพค ร้งั ท่ี จํานวนเลม จดั ทาํ ตนฉบบั และเผยแพร กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน สาํ นกั งานสง เสรมิ การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั สํานกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธิการ กระทรวงศึกษาธกิ าร ถนนราชดาํ เนินกลาง แขวงดสุ ติ เขตดุสติ กรุงเทพฯ 10300 โทรศัพท 02-2822853 โทรสาร 02-2813732 พิมพที่

5 คํานํา กระทรวงศึกษาธิการไดประกาศใชหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 เมื่อวนั ท่ี 18 กันยายน พ.ศ. 2551 แทนหลักเกณฑและวิธีการจดั การศกึ ษานอกโรงเรยี นตาม หลักสตู รการศกึ ษาข้ันพ้นื ฐาน พทุ ธศกั ราช 2544 ซึ่งเปน หลกั สตู รท่พี ฒั นาขึ้นตามหลกั ปรชั ญาและความเชอื่ พ้ืนฐานในการจัดการศึกษานอกโรงเรียนที่มีกลุมเปาหมายเปนผูใหญมีการเรียนรูและส่ังสมความรูและ ประสบการณอ ยางตอ เนอื่ ง อีกท้ังยงั สอดคลองกับนโยบายของรฐั บาล แผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแหงชาติ พระราชบญั ญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 และทแ่ี กไขเพมิ่ เตมิ (ฉบับท่ี 2) พ.ศ. 2545 และพระราชบญั ญตั ิ สงเสรมิ การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั พ.ศ. 2551 ในปง บประมาณ 2554 กระทรวงศึกษาธกิ ารไดกําหนดแผนยทุ ธศาสตรในการขบั เคล่อื นนโยบาย ทางการศึกษาเพ่ือเพม่ิ ศกั ยภาพและขีดความสามารถในการแขงขนั ใหประชาชนไดม อี าชีพท่ีสามารถสรางรายได ท่ี มัง่ คง่ั และมัน่ คง เปนบุคลากรท่มี วี ินัย เปย มไปดวยคณุ ธรรมและจริยธรรม และมีจติ สาํ นึกรับผดิ ชอบตอตนเอง และผอู น่ื สํานักงาน กศน.จงึ ไดพ ิจารณาทบทวนหลกั การ จดุ หมาย มาตรฐาน ผลการเรียนรทู ี่คาดหวงั และเน้ือหา สาระมาตรฐาน ทั้ง 5 กลุมสาระการเรียนรู ของหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช 2551ใหม คี วามสอดคลอ งตอบสนองนโยบายกระทรวงศึกษาธิการ และปรบั ปรุงเอกสารประกอบการใช หลักสตู รการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขนั้ พ้นื ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 จาํ นวน 6 เร่ือง คอื 1. เอกสารสาระทกั ษะการเรียนรู 2. เอกสารสาระความรูพ้นื ฐาน 3. เอกสารสาระการประกอบอาชพี 4. เอกสารสาระทักษะการดาํ เนนิ ชวี ิต 5. เอกสารสาระการพฒั นาสังคม 6. แนวทางการจดั การศกึ ษาเพ่อื การมีงานทําตามหลักสตู รการศึกษานอกระบบระดับการศกึ ษา ขัน้ พน้ื ฐาน พุทธศักราช 2551 ในการปรับปรุงเอกสารสาระการเรยี นรูเพมิ่ เตมิ ท้ัง 5 สาระ และจดั ทาํ แนวทางการจดั การศึกษาเพ่อื การมีงานทําตามหลักสูตรการศกึ ษานอกระบบระดบั การศึกษาขนั้ พน้ื ฐาน พุทธศักราช 2551 ไดร ับความรวมมอื อยา งดยี ง่ิ จากผูทรงคุณวุฒิ ผบู รหิ าร ขา ราชการบาํ นาญ ศกึ ษานิเทศก นักวิชาการ และครูจากสถานศึกษา รวมทัง้ ภาคี เครือขา ยที่เก่ียวขอ ง ซ่งึ เปน ผมู ีความรแู ละประสบการณในแตล ะสาระการเรียนรู ไดใหขอคดิ เห็น ขอ เสนอแนะ ตา งๆ ที่เปนประโยชน ทาํ ใหเอกสารฉบับนมี้ ีความถกู ตอง สมบรู ณมากย่ิงข้นึ สํานกั งาน กศน. ขอขอบคณุ ในความ รว มมอื ของทุกทา นมา ณ โอกาสน้ี (นายประเสริฐ บุญเรอื ง) เลขาธิการ กศน. พฤศจกิ ายน 2554

6 สารบัญ หนา คํานํา 1 คาํ ชี้แจง ทกั ษะการเรียนรู………………………………………….……………................................ ผงั มโนทศั น ระดบั ประถมศกึ ษา........................................................................................................ 9 ระดบั มัธยมศึกษาตอนตน ............................................................................................. 10 ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย......................................................................................... 11 มาตรฐานการเรียนรูระดับและผลการเรียนรูท่คี าดหวงั …………...………………………... 12 รายวชิ าบังคับ......................................................................................................................... 23 คาํ อธบิ ายรายวชิ าและรายละเอียดคาํ อธิบายรายวชิ าบงั คบั ระดับประถมศกึ ษา........................................................................................................ 25 ระดับมธั ยมศึกษาตอนตน............................................................................................. 38 ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย......................................................................................... 48 ภาคผนวก............................................................................................................................... 58 นิยามศพั ท. ..................................................................................................................... 59 คณะผูจัดทํา.................................................................................................................... 60

7 คําชี้แจง 1. เอกสาร “สาระทักษะการเรียนรู” ประกอบดวยสาระและมาตรฐานการเรียนรู ผังมโนทัศน มาตรฐานการเรียนรรู ะดับ ผลการเรยี นรูทคี่ าดหวงั คําอธบิ ายรายวชิ าและรายละเอียดคาํ อธิบายรายวชิ า 2.ใหสถานศึกษาท่ีจัดการศึกษาตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศกั ราช 2551 นาํ ไปพิจารณาประกอบการจดั ทาํ หลกั สตู รสถานศึกษา 3.นาํ ไปใชจัดกระบวนการการเรียนรูใหเ ปนไปตามมาตรฐานการเรยี นรูในแตล ะระดับการศกึ ษา และใหผ เู รียนไดค ุณภาพตามที่กําหนด 4. คําอธบิ ายรายวิชา จัดทาํ ตามมาตรฐานการเรียนรทู กี่ ําหนด โดยใหค รแู ละผูเ กย่ี วของ มีความเขาใจ ขอบขายของรายวิชานั้น ๆ ดังน้ันในแตละคําอธิบายรายวิชาจึงมีการกําหนดชื่อรายวิชา สาระระดับ การศึกษา จํานวนช่ัวโมง จาํ นวนหนวยกิต การศึกษาภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ การจัดประสบการณการ เรยี นรู การวดั และประเมนิ ผล 5. สาระทักษะการเรียนรู ประกอบดวย 5 มาตรฐานการเรียนรทู ี่เนน เก่ียวกับการเรียนรูดว ยตนเอง การใชแ หลงเรียนรู การจดั การความรู การคดิ เปน และการวิจัยอยา งงา ย

8 ทกั ษะการเรียนรู สาระทกั ษะการเรียนรู เปน สาระเกี่ยวกับการพัฒนาทักษะการเรียนรขู องผูเรยี นในดาน การเรียนรู ดวยตนเอง การใชแหลงเรียนรู การจัดการความรู การคิดเปน และการวิจัยอยางงาย โดยมีวัตถุประสงค เพือ่ ใหผ ูเ รียนสามารถกาํ หนดเปา หมาย วางแผนการเรียนรดู วยตนเองเขาถึงและเลือกใชแหลง เรียนรู จัดการ ความรู กระบวนการแกป ญหา และตดั สินใจอยา งมีเหตุผล ทสี่ ามารถใชเ ปนเครื่องมือในการชี้นําตนเองใน การเรยี นรู และการประกอบอาชีพใหส อดคลองกับหลกั การพื้นฐาน และการพัฒนา 5 ศักยภาพของพ้นื ทใี่ น 5 กลมุ อาชีพ คอื เกษตรกรรม อตุ สาหกรรม พาณชิ ยกรรม ความคิดสรางสรรค การอาํ นวยการ (การบริหาร จดั การและบริการ) ตามยุทธศาสตร กระทรวงศกึ ษาธิการ ไดอยา งตอ เนื่องตลอดชีวติ

9

ศกึ ษาทําความเขา ใจกับความเช่อื พ้นื ฐานทางการศกึ ษาผูใหญ ผังมโน การศึกษานอกระบบการเชื่อมโยงไปสูการเรยี นรูเรอ่ื ง ระดับประ ความหมายความสาํ คญั ของการคิดเปน และศักยภาพการ ประกอบอาชพี ในดา น ทกั ษะการ - ศกั ยภาพของทรัพยากรมนุษยในแตล ะพน้ื ท่ี เพ่อื พัฒนาศักยภาพ - ศกั ยภาพของพนื้ ที่ตามสภาพภมู อิ ากาศ - ศักยภาพของภมู ิประเทศและทาํ เลท่ตี งั้ ของแตละพืน้ ที่

10 นทัศน ะถมศึกษา รเรียนรู พ 5 กลมุ อาชพี ใหม และศกั ยภาพการประกอบอาชพี โดยเนน ใ-นศดกั ายนภาพของทรพั ยากรธรรมชาติในแตล ะพื้นท่ี - ศักยภาพของศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวิถชี วี ติ ของแตละ พืน้ ที่

ผังมโน ระดับมธั ยมศ ทกั ษะการเร เพื่อพัฒนาศกั ยภาพ 5 ศึกษาทาํ ความเขา ใจกบั ความเชื่อพนื้ ฐานทางการศกึ ษาผใู หญ การศกึ ษา นอกระบบการเชื่อมโยงไปสูการเรียนรเู ร่ืองความหมายความสําคญั ของการ คิดเปน และศักยภาพการประกอบอาชีพในดา น - ศกั ยภาพของทรัพยากรมนุษยในแตล ะพ้ืนท่ี - ศกั ยภาพของพน้ื ท่ตี ามสภาพภูมอิ ากาศ - ศกั ยภาพของภูมิประเทศและทาํ เลที่ตั้งของแตละพ้นื ท่ี

11 นทศั น ศกึ ษาตอนตน รยี นรู - ความหมายความสาํ คัญของการใชแหลง เรียนประเภทตาง ๆ กลมุ อาชพี ใหม - ศึกษา เรยี นรกู ารใชอนิ เทอรเ น็ต การเขาถึงขอ มูลสารสนเทศและ ศักยภาพการประกอบอาชีพโดยเนน - ศักยภาพของทรพั ยากรธรรมชาติในแตล ะพน้ื ท่ี - ศกั ยภาพของศลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวิถีชวี ิตของแตล ะพ้นื ท่ี

ผังมโนทศั ระดับมธั ยมศึกษา ทกั ษะการเร เพือ่ พฒั นาศกั ยภาพ 5 ศึกษาทําความเขา ใจกบั ความเชอื่ พืน้ ฐานทางการศกึ ษาผูใ หญ การศกึ ษานอก ระบบการเชอื่ มโยงไปสูการเรยี นรเู ร่ืองความหมายความสาํ คญั ของการคิดเปน และศักยภาพการประกอบอาชีพในดา น - ศกั ยภาพของทรพั ยากรมนุษยใ นแตล ะพ้ืนที่ - ศักยภาพของพื้นท่ีตามสภาพภมู ิอากาศ - ศกั ยภาพของภูมปิ ระเทศและทาํ เลท่ตี ้งั ของแตละพืน้ ท่ี

12 ศน าตอนปลาย รยี นรู -ทบทวนความหมายความสาํ คญั ประเภทแหลงเรยี นรู 5 กลมุ อาชพี ใหม - ทบทวนการใชห อ งสมุด การเขาถึงสารสนเทศ - ศกึ ษา สํารวจแหลงเรยี นรูภายในชมุ ชน จัดกลุม ประเภท และความสาํ คญั - ศึกษาเรียนรูก ับภูมิปญญา ปราชญ ผูรใู นทองถ่ินและศกั ยภาพการประกอบ อาชพี โดยเนน - ศักยภาพของทรพั ยากรธรรมชาติในแตล ะพื้นท่ี - ศักยภาพของศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชีวติ ของแตละพ้นื ที่

13 มาตรฐานการเรยี นรูระดับ และ ผลการเรยี นรทู ่ีคาดหวงั

มาตรฐานท่ี1.1 มีความรคู วามเขาใจ ทกั ษะ และเจตคติท่ดี ีตอ การเรียนรูด วย ระดบั ประถมศึกษา ระดับมัธ มาตรฐานการ ผลการเรียนรู มาตรฐาน เรียนรู ทีค่ าดหวงั การเรียนรู ความสามารถใน 1. อธบิ ายความหมาย สามารถวิเคราะห การแสวงหาความรู ของการเรยี นรดู วย เห็นความสําคัญ และ ดวยตนเอง ตนเองและวธิ ีการ ปฏิบัตกิ ารแสวงหา แสวงหาความรดู วย ความรูจากการอา น ฟง ตนเอง และสรุปไดถ ูกตอ งตาม 2. ปฏิบัตติ นตามข้ันตอน หลกั วชิ าการ การแสวงหาความรูดวย ตนเอง 3. เหน็ คุณคาของ กิจกรรมการแสวงหา ความรู 4. สามารถบอกหรอื ยกตัวอยา งอาชีพในกลมุ อาชีพดา นการ เกษตรกรรม อตุ สาหกรรม

14 ยตนเอง ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย ธยมศึกษาตอนตน มาตรฐาน ผลการเรียนรู ผลการเรยี นรู การเรยี นรู ทคี่ าดหวัง ท่ีคาดหวัง สามารถประมวลความรู 1. ประมวลความรู และ 1. สามารถวเิ คราะหค วามรู จากการอา น การฟง การ ทํางานบนฐานขอ มูล สรปุ เปน สารสนเทศ สังเกต และและสรปุ ได ถกู ตอ ง และมคี วามชาํ นาญใน 2. ทํางานบนฐานขอมูล 2. สามารถจดั ระบบการ แสวงหาความรใู หก ับตนเอง การอา น ฟง จดบนั ทกึ ดว ยการแสวงหาความรู 3. ปฏบิ ตั ติ ามขนั้ ตอนในการ แสวงหาความรูเกยี่ วกบั เปน สารสนเทศอยาง จนเปนลักษณะนสิ ยั ทกั ษะการอา น ทักษะการฟง และทกั ษะการจดบนั ทกึ คลอ งแคลว รวดเรว็ 3. มคี วามชํานาญใน 4. สามารถนาํ ความรู ความ เขาใจในเร่อื ง 5 ศักยภาพของ ทักษะการอาน ทักษะ พน้ื ท่ี และหลกั การพ้นื ฐาน ตามยุทธศาสตร2555 การฟง และทักษะการจด กระทรวงศึกษาธกิ ารไปเพม่ิ ขดี ความสามารถการ บันทกึ อยางคลอ งแคลว รวดเรว็ 4. สามารถนําความรู ความเขาใจในเรอื่ ง 5 ศักยภาพของพ้นื ที่และ หลักการพื้นฐานตาม ยทุ ธศาสตรต าม กระทรวงศกึ ษาธิการ

ระดบั ประถมศกึ ษา ระดบั มธั มาตรฐาน มาตรฐานการ ผลการเรียนรู การเรยี นรู เรียนรู ท่ีคาดหวงั พาณชิ ยกรรม ความคิด สรา งสรรค การบรหิ าร จดั การและการบรกิ าร ทส่ี อดคลองกับศกั ยภาพ ของพื้นทท่ี ี่ตนเองอาศัย อยไู ด

15 ธยมศึกษาตอนตน ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย ผลการเรยี นรู มาตรฐาน ผลการเรียนรู ท่ีคาดหวงั การเรียนรู ท่ีคาดหวงั ประกอบอาชพี โดยเนนที่ 2555 ไปเพิม่ ขดี กลมุ อาชีพใหม ใหแ ขง ขันได ในระดบั ทอ งถิ่น ความสามารถการ ประกอบอาชพี โดยเนนที่ กลุมอาชีพใหม ให แขง ขนั ไดใ นตลาดสากล

มาตรฐานที่1.2มีความรูความเขาใจ ทกั ษะ และเจตคติทดี่ ีตอ การใชแ หลงเรีย ระดับประถมศกึ ษา ระดับมธั มาตรฐานการเรยี นรู ผลการเรียนรู มาตรฐาน ทค่ี าดหวงั การเรียนรู รูจกั เห็นคุณคา และ 1. บอกประเภท สามารถจาํ แนก ใชแ หลงเรยี นรูถ ูกตอง คณุ ลักษณะของแหลง จัดลาํ ดับความสําคัญ เรียนรใู นชมุ ชน และ และเลอื กใช เลือกใชแ หลง เรยี นรไู ด แหลง เรียนรู ตามความเหมาะสม ไดอยา งเหมาะสม 2. ใชแหลง เรียนรูอยาง เห็นคุณคา 3. ทาํ ตามกฎ กตกิ า และ ข้ันตอนการใชแหลง เรียนรู 4. สามารถบอกหรอื ยกตัวอยางแหลง เรียนรู เก่ยี วกบั เกษตรกรรม อตุ สาหกรรม พาณชิ ย กรรม ความคดิ สรางสรรค การบริหาร

16 ยนรู ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย ธยมศึกษาตอนตน มาตรฐาน ผลการเรียนรู ผลการเรยี นรู การเรยี นรู ทค่ี าดหวงั ท่คี าดหวัง สามารถวางแผนและ 1. วางแผนการใช 1. จําแนกความแตกตางของ แหลงเรียนรู และตัดสินใจ ใชแ หลงเรียนรู แหลง เรยี นรูตามความ เลือกใชแหลงเรียนรู 2. เรียงลาํ ดบั ความสาํ คัญของ ไดอยา งคลองแคลว ตองการจําเปน ของแต แหลง เรยี นรู และจัดทาํ ระบบ ในการใชเ รียนรขู องตนเอง จนเปน ลักษณะนสิ ัย ละบคุ คล 3. สามารถปฏิบัตกิ ารใช แหลงเรยี นรตู ามขน้ั ตอนได 2. ใชแหลง เรยี นรจู าก อยา งถูกตอง 4. สามารถเลอื กใช แหลง เทคโนโลยแี ละ เรียนรดู า นเกษตรกรรม อตุ สาหกรรม พาณชิ ย นวัตกรรมตามความ กรรม ความคิดสรางสรรค การบรหิ ารจดั การและการ ตอ งการจาํ เปน บรกิ าร เกยี่ วกับอาชพี ของ พ้ืนที่ทต่ี นเองอาศยั อยไู ดตาม 3. ใชแ หลง เรียนรู อยางแคลวคลอ งจน เปน ลกั ษณะนสิ ยั 4. สามารถวางแผน และเลอื กใชแหลง เรียนรเู พ่อื พัฒนา อาชพี ของตนเองและ ทองถิ่นไดอ ยาง

ระดบั ประถมศึกษา ระดับมัธ มาตรฐาน มาตรฐานการเรียนรู ผลการเรยี นรู การเรยี นรู ท่ีคาดหวงั จัดการและการบรกิ าร ของพ้ืนทท่ี ต่ี นเองอาศยั อยูไ ด

17 ธยมศกึ ษาตอนตน ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย ผลการเรยี นรู ที่คาดหวัง มาตรฐาน ผลการเรียนรู การเรยี นรู ท่ีคาดหวงั ความตองการ รวดเร็วเหมาะสมกับ ความสามารถ เชน การหาตาํ แหนง งาน วางจากอนิ เทอรเน็ต ฯลฯ

มาตรฐานที่1.3มีความรูความเขา ใจ ทักษะ และเจตคติทดี่ ตี อการจัดการความ ระดับประถมศึกษา มาตรฐาน ผลการเรยี นรู มาตรฐา การเรยี นรู ท่คี าดหวงั การเรยี น เขา ใจความหมาย 1. อธบิ ายความหมาย กระบวนการ สามารถจาํ แน กระบวนการชุมชน ชุมชนปฏบิ ตั ิการ กําหนดขอบเขต ผลทีเ่ กิดขนึ้ จ ปฏิบตั ิการและ ความรจู ากความสามารถหลกั ของ ขอบเขตควา ทาํ ตามกระบวนการ ชมุ ชน และวธิ ีการยกระดับขอบเขต ตัดสินคณุ คา จดั การความรชู ุมชน ความรใู หสงู ข้ึน กาํ หนดแนว 2. รว มกันแลกเปล่ยี นเรยี นรู และ พฒั นา สรปุ ผลการเรียนรทู ีบ่ ง ชี้ถึงคุณคา ของกระบวนการจัดการความรู 3. สามารถสงั เกต และทาํ ตาม กระบวนการการจัดการความรชู มุ ชน 4. สามารถนาํ กระบวนการจดั การ ความรขู องชมุ ชนไปเลือกประกอบ อาชพี ทเ่ี หมาะสมกบั ตนเองได

18 มรู ระดับมัธยมศึกษาตอนตน ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย าน ผลการเรียนรู มาตรฐาน ผลการเรยี นรู นรู ท่ีคาดหวัง การเรียนรู ท่ีคาดหวัง นก 1. วิเคราะหผลที่เกดิ ข้ึนของ สามารถสรุป 1. ออกแบบ จาก ขอบเขตความรู ตดั สนิ องคความรใู หม ผลิตภณั ฑ สรา ง ามรู คุณคากําหนดแนวทาง นาํ ไปสรางสรรค สตู ร สรุปองค า พฒั นา สงั คมอดุ มปญ ญา ความรูใ หมของ วทาง 2. เห็นความสัมพนั ธข อง ขอบเขตความรู กระบวนการจดั การความรู 2. ประพฤตติ นเปน กับการนาํ ไปใชในการ บุคคลแหงการ พฒั นาชุมชน เรยี นรู 3. ปฏบิ ตั ิตามกระบวนการ 3. สามารถจดั ทาํ การจัดการความรไู ดอ ยา ง แผนที่ความคิด เกี่ยวกับอาชีพ ใน เปนระบบ ดานตา ง ๆ ของ 4. สามารถนํากระบวนการ ชุมชน เชน จัดการความรูของชุมชน เกษตรกรรม จําแนกอาชพี ในดา นตา ง ๆ อตุ สาหกรรม ของ ชุมชน คือเกษตรกรรม

ระดบั ประถมศกึ ษา มาตรฐาน ผลการเรียนรู มาตรฐา การเรยี นรู ท่ีคาดหวัง การเรียน

19 ระดับมัธยมศึกษาตอนตน ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย าน ผลการเรยี นรู มาตรฐาน ผลการเรียนรู นรู ทค่ี าดหวงั การเรียนรู ท่ีคาดหวัง อตุ สาหกรรม พณิ ชยกรรม พาณชิ ยกรรม ความคดิ สรา งสรรค การ บริหารจัดการ ไดอยา ง ความคิดสรางสรรค ถกู ตอ ง การบรหิ ารจดั การ ไดอยา งถูกตอง 4.สรา งสรรคส ังคม อุดมปญ ญา

มาตรฐานท่ี 1.4มคี วามรูความเขา ใจ ทักษะ และเจตคติท่ดี ตี อการคิดเปน ระดับประถมศกึ ษา ระดับม มาตรฐานการ ผลการเรียนรู มาตรฐาน เรียนรู ที่คาดหวัง การเรยี นรู ความสามารถใน 1. อธิบาย และเชอ่ื มโยง ความสามารถใน การอธิบายปรชั ญา ความเช่ือพ้นื ฐานทาง การศึกษา เลอื กสรร คิดเปน และทักษะ การศกึ ษาผใู หญ/ การศกึ ษา จดั เก็บ และการวิเครา ในการใช นอกระบบ สูปรัชญา สงั เคราะหข อ มูลทง้ั กระบวนการคดิ เปน คดิ เปน สามประการ และการ ในการแกปญหา 2. เขา ใจความหมายและ เทคนิคในการฝก ทกั ษ ความสําคัญของปรชั ญา การคิดเปน เพื่อใช คดิ เปน สามารถอธิบายถึง ประกอบการตัดสนิ ใ ขั้นตอนและกระบวนการ แกป ญหา แกปญหาของคนคดิ เปน

20 มธั ยมศกึ ษาตอนตน ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย ผลการเรียนรู มาตรฐาน ผลการเรียนรู ทคี่ าดหวัง การเรยี นรู ทค่ี าดหวงั 1. อธิบายหรอื ทบทวน ความสามารถในการ 1. อธบิ ายหรือทบทวน ปรัชญาคิดเปน และลกั ษณะ ฝก ทักษะการคิดเปน ที่ ปรัชญาคิดเปน และการ าะห ของขอ มูลดา นวิชาการ ซบั ซอนเช่ือมโยงกับ ใชร ะบบขอ มูลทาง ตนเอง สังคม สิ่งแวดลอ ม คณุ ธรรม จรยิ ธรรม วชิ าการ ตนเอง และสังคม รใช ท่ีจะนํามาวเิ คราะหแ ละ ท่เี ก่ยี วของกบั ปรัชญา สิ่งแวดลอ ม มาวิเคราะห ษะ สงั เคราะหเพ่ือ คิดเปน และสามารถระบุ สังเคราะห เพอื่ ประกอบ ประกอบการคิด ถงึ ปญ หาอุปสรรคการ กระบวนการคิด การ ใจ การตัดสินใจแกปญ หา พัฒนากระบวนการ ตัดสนิ ใจ ในการแกปญหา 2. จําแนก เปรยี บเทยี บ คิดเปน และการแกไ ข 2. อธบิ ายและปฏิบัตกิ าร ตรวจสอบขอมูลดาน ใชเ ทคนคิ วิธกี ารฝก ทกั ษะ วิชาการ ตนเอง สังคม การคิดเปนทซ่ี ับซอนและ

มาตรฐานท่ี1.4มีความรคู วามเขา ใจ ทกั ษะ และเจตคตทิ ีด่ ีตอ การคดิ เปน(ตอ ) ระดบั ประถมศึกษา ระดบั ม มาตรฐาน มาตรฐานการ ผลการเรียนรู การเรยี นรู เรยี นรู ทีค่ าดหวงั 3.เขาใจลักษณะของขอ มูล ดานวชิ าการ ตนเอง และ สงั คม สิ่งแวดลอม และ สามารถเปรียบเทียบความ แตกตางของขอ มลู ทั้งสามดาน 4. เขาใจและบอกไดว า หลักการ”คิดเปน ” และความ เชอื่ พ้ืนฐานทางการศึกษา ผูใ หญเปนเรอ่ื งทส่ี อดคลอง กบั 5 ศักยภาพของพื้นท่ีตาม ยทุ ธศาสตร ของ กระทรวงศึกษาธกิ าร 2555 ในการนําไปเพ่ิมขดี ความสามารถการประกอบ

21 ) ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย มธั ยมศกึ ษาตอนตน มาตรฐาน ผลการเรยี นรู ผลการเรยี นรู การเรยี นรู ท่ีคาดหวัง ที่คาดหวงั นําคณุ ธรรม จริยธรรม ท่ี ส่ิงแวดลอมทจ่ี ดั เกบ็ และ เกีย่ วของมาสงเสริม ทักษะในการวเิ คราะห กระบวนการคดิ เปนให สงั เคราะหข อ มูล มากขนึ้ ท้งั สามดา น 3. อภปิ ราย ถกแถลงถงึ เพือ่ ประกอบการตัดสนิ ใจ แกป ญ หา ปญ หาและอปุ สรรค 3. ปฏิบัตติ ามเทคนิค ในการใชก ระบวนการ กระบวนการคดิ เปน คิดเปน ประกอบการ ประกอบการตดั สนิ ใจ แกป ญ หา ไดอยางเปนระบบ 4. เช่อื มโยงปรัชญา 4. สามารถนําความรู ความ คดิ เปน กระบวนการ เขาใจในเรอ่ื ง 5 ศกั ยภาพ เรยี นรู การศึกษานอก ของพ้นื ที่ และหลกั การ ระบบ พืน้ ฐานตามยุทธศาสตร 5. บอกลกั ษณะของ ตามกระทรวงศึกษาธกิ าร คนคิดเปน ไดอยางนอ ย

ระดบั ประถมศึกษา ระดับม มาตรฐาน มาตรฐานการ ผลการเรยี นรู การเรยี นรู เรยี นรู ทคี่ าดหวงั อาชีพโดยเนน 5 กลมุ อาชีพ ใหมในระดับทอ งถ่ิน

22 มธั ยมศกึ ษาตอนตน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ผลการเรียนรู มาตรฐาน ผลการเรยี นรู ท่คี าดหวงั การเรยี นรู ทคี่ าดหวงั 2555ไปเพิ่มขดี 8 ประการ ความสามารถการประกอบ อาชีพโดยเนนที่กลุมอาชีพ 6. สามารถนาํ ความรู ใหม ใหแขงขนั ไดใน ระดับชาติ ความเขา ใจในเรอ่ื ง 5 ศกั ยภาพ ของพื้นท่แี ละ หลกั การพ้นื ฐานตาม ยุทธศาสตรต าม กระทรวงศึกษาธกิ าร 2555 ไปเพ่ิมขีด ความสามารถการ ประกอบอาชพี โดยเนนที่ กลุมอาชีพใหม ใหแขงขนั ไดใ นตลาดสากล

มาตรฐานท่ี1.5มีความรูความเขา ใจ ทักษะ และเจตคติท่ีดีตอ การวิจัยอยา งงา ระดบั ประถมศึกษา ระดับ มาตรฐานการ ผลการเรยี นรู มาตรฐาน เรยี นรู ทีค่ าดหวัง การเรียนรู เขาใจความหมาย 1. อธิบายความหมาย สามารถวเิ คราะหปญ เหน็ ความสาํ คญั ความสําคญั และขน้ั ตอนใน ความจําเปน และปฏิบัติการ การทําวจิ ัยอยางงาย คนหา เห็นความสัมพนั ธข อ รวบรวมขอมลู ความรูความจริง กระบวนการวิจยั วิเคราะหข อมูล และ 2. เหน็ ความสําคญั ของการ กบั การนําไปใชในชวี สรุปผลการหา คน หาความรู ความจริง และดําเนนิ การวิจยั ความรู ความจรงิ 3. ปฏบิ ตั กิ ารเกบ็ รวบรวม ทดลองตามขน้ั ตอน ขอมูล วิเคราะหข อมลู และ สรปุ ผลการหาความรคู วาม จรงิ

23 าย บมธั ยมศึกษาตอนตน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ผลการเรียนรู มาตรฐาน ผลการเรียนรู ทค่ี าดหวงั การเรียนรู ทีค่ าดหวัง ญหา 1. ระบุปญ หา ความจาํ เปน สามารถวางแผน 1. ออกแบบการวจิ ัย วตั ถุประสงค และประโยชนที่ การวิจยั ดาํ เนินการ เพ่อื คน หาความรู ความ อง คาดวา จะไดร บั จากการวิจยั ตามแบบแผน จริงท่ีตองการคําตอบ และสบื คนขอ มลู เพื่อทาํ ความ อยา งถูกตอ ง 2. ดําเนินการตามแบบ วติ กระจางในปญหาการวิจยั แผนการวจิ ยั และ รวมทง้ั กาํ หนดวิธกี ารหา วิเคราะหขอมลู สรุป ความรคู วามจรงิ สารสนเทศความรู 2. เหน็ ความสมั พันธของ ความจริงท่ีตองการ กระบวนการวิจยั กบั การ คําตอบ นําไปใชใ นชีวิต 3. ใชกระบวนการวิจยั 3. ปฏบิ ัตกิ ารศึกษา ทดลอง อยา งงายเพอ่ื เพิม่ ศกั ยภาพและขดี รวบรวม วิเคราะหขอมูลและ ความสามารถในการ สรุปความรูค วามจรงิ ตาม ประกอบอาชีพสรา ง ขน้ั ตอนไดอ ยา งถูกตอ ง รายไดที่มงั่ คั่ง และ ชัดเจนเชน การวเิ คราะหอาชีพ ม่นั คง

24 รายวชิ าบงั คบั สาระทกั ษะการเรยี นรู มาตรฐานท่ี ระดับการศึกษา รหสั วชิ า รายวชิ า หนวยกิต 1.1 ประถมศึกษา ทร11001 ทกั ษะการเรียนรู 5 5 1.2 5 1.3 มัธยมศกึ ษาตอนตน ทร21001 ทักษะการเรยี นรู 1.4 1.5 มัธยมศกึ ษาตอนปลาย ทร31001 ทักษะการเรยี นรู

25 คําอธิบายรายวชิ า และ รายละเอยี ดคาํ อธิบายรายวชิ าบังคับ ระดบั ประถมศกึ ษา

26 คาํ อธิบายรายวชิ าทร11001 ทกั ษะการเรียนรูจํานวน 5 หนว ยกติ ระดบั ประถมศกึ ษา มาตรฐานการเรียนรรู ะดับ สาระทักษะการเรียนรู เปนสาระเก่ียวกบั การพัฒนาทักษะการเรียนรขู องผเู รียนในดานการเรียนรู ดวยตนเอง การใชแหลงเรียนรู การจัดการความรู การคิดเปน และการวิจยั อยางงาย โดยมีวัตถุประสงค เพอ่ื ใหผ เู รียนสามารถกําหนดเปาหมาย วางแผนการเรยี นรูด ว ยตนเองเขา ถึงและเลือกใชแหลงเรียนรู จดั การ ความรู กระบวนการแกปญหา และตดั สินใจอยางมีเหตุผล ท่ีสามารถใชเปนเคร่ืองมือในการช้ีนําตนเองใน การเรียนรู และการประกอบอาชพี ใหสอดคลองกับหลักการพ้ืนฐาน และการพฒั นา 5 ศักยภาพหลักของ พื้นที่ใน 5 กลุมอาชีพใหม คอื กลุมอาชพี ดา นเกษตรกรรม อุตสาหกรรมพาณิชยกรรม ความคิดสรางสรรค การบรหิ ารจัดการเปนการบรกิ าร ตามยุทธศาสตร 2555 กระทรวงศึกษาธิการ ไดอยางตอเนอ่ื งตลอดชีวิต ดังนน้ั สาระทกั ษะการเรยี นรูร ะดบั ประถมศึกษาจึงมมี าตรฐานการเรยี นรูระดับดังนี้ 1. ความสามารถในการแสวงหาความรูดวยตนเอง 2. รจู ัก เห็นคุณคา และใชแหลงเรียนรูถกู ตอง 3. เขาใจ ความหมาย กระบวนการชุมชน และศักยภาพของชุมชนในการปฏิบัติการและทําตาม กระบวนการจดั การความรูชมุ ชน ดา นอาชีพเพ่ือเพม่ิ ศักยภาพและขีดความสามารถในการแขงขนั ท่ีสามารถ สรา งรายไดทีม่ ่งั คัง่ และมน่ั คง 4. ความสามารถในการอธบิ ายกระบวนการคิดเปน และทกั ษะในการใชกระบวนการคดิ เปนในการ แกปญหาการเรียนรแู ละการประกอบอาชพี ไดอ ยา งตอเนอ่ื งตลอดชีวติ 5. เขา ใจความหมาย เหน็ ความสาํ คัญ และปฏิบัติการรวบรวมขอมลู วเิ คราะหข อ มลู และสรปุ ผลการ หาความรู ความจรงิ ในการเรยี นรแู ละการประกอบอาชีพ 6. เขา ใจความหมาย และเห็นความสําคัญของศักยภาพของพ้ืนทีใ่ น การเพม่ิ ขีดความสามารถของ การประกอบอาชพี 5 กลุมอาชีพใหม ศกึ ษาและฝกทักษะเกยี่ วกับเรื่องดังตอ ไปน้ี 1. การเรยี นรูด วยตนเอง ความหมาย ความสาํ คญั ของการเรียนรูด ว ยตนเอง ฝก ทกั ษะพน้ื ฐานทางการศกึ ษาหาความรู ทักษะการแกปญหาและเทคนิคในการเรยี นรดู ว ย ตนเองดานการอาน การฟง การสงั เกต การจํา และการจดบนั ทกึ เจตคต/ิ ปจจยั ที่ทําใหการเรยี นรูด วยตนเองประสบความสาํ เรจ็ การเปด รับโอกาสการเรยี นรู การคดิ รเิ รมิ่ และ

27 เรยี นรูดวยตนเอง การสรา งแรงจูงใจ การสรา งวินัยในตนเอง การคิดเชิงความคดิ สรา งสรรค ความรกั ในการ เรียน การใฝรใู ฝเรียน และความรบั ผดิ ชอบ 2. การใชแหลง เรยี นรู ศกึ ษาความหมาย ความสําคัญ ของแหลงเรยี นรู โดยท่ัวไป เชน กลุม บรกิ ารขอมูลกลุม ศลิ ปวัฒนธรรม ประวตั ศิ าสตร กลุมขอมลู ทองถนิ่ กลมุ สื่อ กลมุ สนั ทนาการศึกษาสํารวจแหลงเรยี นรภู ายใน ชุมชน จัดกลมุ ประเภท และความสาํ คญั ศึกษาเรียนรกู ับภูมปิ ญ ญา ปราชญ ผูร ูในทองถน่ิ การเขา ถงึ และเลอื กใชแ หลง เรยี นรู หอ งสมดุ ประชาชน สถานศึกษา และ ศนู ยการเรยี นชุมชน (ศรช.) ศกึ ษาบทบาทหนาท่แี ละการบริการของแหลงเรียนรดู า นตาง ๆ กฎ กติกา เงื่อนไขตาง ๆ ในการไป ขอใชบ รกิ าร ฝกทกั ษะการใชข อ มูลสารสนเทศจากหอ งสมุดประชาชนใหสอดคลองกบั ความตอ งการ ความ จําเปนเพ่อื นาํ ไปใชใ นการเรยี นรูข องตนเอง 3. การจัดการความรู ศกึ ษาความหมาย ความสําคญั หลักการของการจดั การความรู กระบวนการจัดการ ความรู การรวมกลมุ เพื่อตอยอดความรู การพัฒนาขอบขายความรขู องกลุม การจัดทาํ สารสนเทศ เผยแพรความรู ฝก ทักษะกระบวนการจดั การความรดู วยตนเองและดวยการรวมกลมุ ปฏบิ ตั ิการ โดยการกําหนดเปา หมายการเรียนรู ระบคุ วามรูท ่ตี องใช การแสวงหาความรู สรปุ องคค วามรู ประยุกตใ ช ความรู แลกเปลี่ยนความรู การรวมกลมุ ปฏิบัติการเพอ่ื ตอยอดความรู การพัฒนาขอบขายความรขู องกลมุ สรุปองคความรขู องกลมุ จดั ทําสารสนเทศองคความรใู นการพัฒนาตนเอง ครอบครัว 4. การคดิ เปน ศึกษาทําความเขา ใจกบั ความเช่อื พน้ื ฐานทางการศึกษาผใู หญ/การศกึ ษานอกระบบ และเช่ือมโยง ไปสูการเรยี นรูเร่อื งความหมายและความสําคัญของการคิดเปน โดยใชขอ มูลดา นวิชาการ ตนเอง สังคม สงิ่ แวดลอ มอยา งพอเพยี ง มาวิเคราะหแ ละสงั เคราะห เพอ่ื กาํ หนดทางเลอื กในการคดิ การตัดสินใจ แกปญหา ท่เี หมาะสมอยางคนคดิ เปน ฝก ทกั ษะในการทําความเขาใจในลกั ษณะของขอมูลดานวิชาการ ตนเอง และ สังคม สิ่งแวดลอม และฝกการใชขอมูลท้ัง 3 ดาน ในการประกอบการคิดและการตัดสินใจแกปญหาท่ี หลากหลายตามกระบวนการแกปญหาอยา งคนคิดเปน 5. การวจิ ัยอยา งงาย ศึกษา / ฝกทักษะ ความหมาย ความสําคัญของ การวจิ ัยอยา งงาย กระบวนการและขน้ั ตอนของ การดําเนนิ งาน ไดแ ก การระบุ / กําหนดปญ หา ทต่ี องการหาความรู ความจริง หรือสิ่งตองการพฒั นา การ แสวงหาความรจู ากการศึกษาเอกสารผูทรงคุณวุฒิ ภูมิปญญาทองถิ่น แหลงความรูตา งๆเพื่อกําหนดแนว คาํ ตอบเบื้องตนการเกบ็ รวบรวมขอมลู โดยการ สอบถาม สํารวจ / สัมภาษณ / ทดลอง การนําขอมลู ทไี่ ดมา วิเคราะหหาคําตอบทต่ี อ งการ การเขยี นรายงานสรปุ ผล และการนําความรูไ ปปฏิบตั จิ รงิ

20 28 6 ทกั ษะการเรยี นรู และศกั ยภาพหลักของพ้ืนที่ในการพฒั นาอาชีพ ศึกษา วิเคราะห และประยกุ ตใชทักษะการเรยี นรู เพื่อใชเ ปน เครื่องมือในการเพ่ิมศกั ยภาพและ ขดี ความสามารถในการแขง ขนั ใน 5 กลมุ อาชีพใหม คือ กลุมอาชพี ดา นเกษตรกรรม อตุ สาหกรรม พาณิชยก รรม ความคิดสรางสรรค การบริหารจัดการและการบริการ โดยคํานึงถึงศักยภาพหลักของพื้นที่ คือ ศักยภาพของทรัพยากรธรรมชาติ ในแตละพนื้ ที่ ศักยภาพของพืน้ ที่ตามลักษณะภูมิอากาศศกั ยภาพของภูมิ ประเทศ และทําเลที่ต้งั ของแตละพ้นื ท่ีศักยภาพของศลิ ปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชีวิตของแตละพ้นื ท่ี และศกั ยภาพของทรัพยากรมนษุ ยใ นแตล ะพนื้ ท่ี การจัดประสบการณการเรยี นรู 1. การเรยี นรดู วยตนเอง ควรจัดในลักษณะของการบูรณาการทักษะตาง ๆ ไปพรอมกับการสรางสถานการณในการ เรียนรอู ยางสรา งสรรค เพื่อ 1) ฝกใหผูเรียนไดกําหนดเปาหมาย และวางแผนการเรยี นรู2) เพิ่มพูนใหมี ทักษะพน้ื ฐานในการอาน ฟง สงั เกต จาํ จดบนั ทกึ 3) มีเจตคติท่ีดีตอการเรยี นรดู ว ยตนเองท่ีทาํ ใหก ารเรยี นรู ดวยตนเองประสบผลสําเร็จและนาํ ความรูไปใชในวถิ ชี วี ติ ใหเ หมาะสมกบั ตนเอง และชมุ ชน/สังคม 2. การใชแหลง เรยี นรู ตอ งใหผเู รียนทกุ คนไปศึกษาหอ งสมดุ ประชาชนอําเภอ ทําความเขาใจบทบาท หนา ท่ี กฎ กตกิ า เงือ่ นไขการใหบ ริการ เพ่อื ใชห องสมุดประชาชนใหสอดคลองกับความตองการ ความจาํ เปนในการนําไปใช ในการเรียนรูของตนเองรวมทง้ั มอบหมายใหผูเ รียนไปศึกษาจากแหลงเรียนรอู ่ืน ๆ เชนภมู ิปญ ญาทองถ่ิน แหลง เรียนรูชุมชน 3. การจัดการความรู ศึกษาคนควาหลักการ และกระบวนการของการจัดการความรู การฝกปฏิบัติจริงโดย การรวมกลุมปฏบิ ัติการ/ชมุ ชนปฏบิ ตั ิการ (Community of practice = Cops) สรุปองคค วามรขู องกลุมและ จัดทําสารสนเทศเผยแพรความรู 4. การคดิ เปน ใหผูเรยี นไดศึกษาทาํ ความเขาใจกับความเช่ือพ้ืนฐานทางการศึกษาผูใหญ/การศึกษานอกระบบ ดว ยกระบวนการอภิปรายกลมุ และรวมสรุปสาระสาํ คัญท่เี ช่อื มโยงไปสกู ารคิดเปนดวยการวิเคราะหขอมูล ท้งั ดา นวชิ าการ ตนเอง สงั คม และสง่ิ แวดลอ ม และนําไปสกู ารคิดและการแกปญ หาตามกระบวนการคดิ เปน ท่ีมีคุณธรรม จริยธรรม และมีความสุข จากใบงานและใบความรูต าง ๆ ที่มีการจัดเตรยี มไวใหผูเรียน มี โอกาสฝกทักษะในการคิด การใหเ หตุผลในการแกปญหาหลากหลายชนิดทเ่ี สนอข้ึนมาเปน กรณีตัวอยาง

21 29 และสรุปใหเห็นวา การแกปญหาตามกระบวนการคิดเปนน้ันตอ งใชขอมูลประกอบอยางนอย 3 ประการ ดงั กลาว 5. การวจิ ัยอยางงาย จัดใหผ เู รยี นไดศ ึกษา คนควา เอกสารทีเ่ ก่ยี วของ ฝก ทักษะการสังเกตและคน หาปญ หา ทพี่ บในชีวิตประจาํ วัน / ในสาระทเี่ รียน การต้งั คําถาม การแลกเปลยี่ นเรียนรกู บั เพ่ือน / ผูรูการคาดเดา คําตอบอยา งมีเหตุผล การฝก ปฏิบัตกิ ารเขยี นโครงการวิจยั งาย ๆ การเกบ็ รวบรวมขอมูล การสรุปขอ มูลและ เขียนรายงานผลอยา งงาย ๆ 6 ทักษะการเรยี นรแู ละศกั ยภาพหลกั ของพ้ืนทใี่ นการพฒั นาอาชพี จดั ใหผ เู รยี นทงั้ รายบคุ คล/กลุมไดศ กึ ษาประยุกตท กั ษะการเรียนรู โดยคํานึงถงึ พืน้ ฐานศกั ยภาพ แตล ะพ้นื ที่ ทมี่ คี วามแตกตาง และมคี วามตองการของทอ งถิน่ ไมเหมอื นกนั ในการเพม่ิ ขดี ความสามารถของ การประกอบอาชพี 5 กลุมอาชีพใหม คือ กลุมอาชพี ดา นเกษตรกรรม อุตสาหกรรมพาณิชยกรรม ความคิด สรางสรรค การบริหารจัดการและการบรกิ าร เพื่อสรางอาชีพ และรายได อยางม่ันคง และย่ังยืนอยาง ตอเนอ่ื ง การวดั และประเมนิ ผล 1. การเรียนรูดว ยตนเอง ใชการประเมินจากสภาพจรงิ ของผูเ รยี นทแี่ สดงออกเกี่ยวกับการกาํ หนดเปาหมาย และวางแผน การเรยี นรู รวมทักษะพ้นื ฐานและเทคนคิ ในการเรียนรตู า ง ๆ ตลอดจนปจ จัยทท่ี ําใหการเรยี นรปู ระสบ ความสําเรจ็ 2. การใชแหลงเรยี นรู ขอ มลู จากการนําเสนอ ซึ่งเปน ผลจากการศึกษาจากแหลงเรยี นรูในรูปแบบตางๆ เชน การเขียน รายงาน การรว มกันอภปิ ราย การนําในการพบกลมุ เปน ตน 3. การจดั การความรู จากการสังเกต ความสนใจ การแสดงความคิดเห็น การมีสวนรวม การใหความรวมมือ ในกลมุ ปฏิบัติการ ผลงาน/ช้นิ งานจากการรวมกลุมปฏบิ ตั ิการ ใชวิธีการประเมินแบบมสี วนรวมระหวางครู ผูเรียนและผูเกี่ยวของรวมกันประเมินตีคาความสามารถ ความสําเร็จกับเปาหมายท่ีวางไว และระบุ ขอ บกพรอ งทีต่ อ งแกไข สว นทที่ าํ ไดด แี ลวกพ็ ัฒนาใหด ยี ิ่งขน้ึ ตอ ไป 4. การคิดเปน ประเมินจากการรวมอภิปรายของผูเรียน และจากการใชขอ มูลทางวิชาการ ตนเอง และสังคม สง่ิ แวดลอม มาประมวลใชป ระกอบการคดิ การตัดสินใจแกป ญหาอยา งเหมาะสมและพอเพยี งของผูเรียน 5. การวิจยั อยางงาย

22 30 จากการสงั เกต ความสนใจ การมีสว นรวม ความรวมมอื จากผลงาน / ช้นิ งานท่ีมอบหมายให ฝก ปฏบิ ัติ ในระหวางเรียนและการสอบปลายภาคเรยี น 6 ทักษะการเรยี นรูและศักยภาพหลกั ของพนื้ ท่ใี นการพัฒนาอาชีพ จากการสงั เกต ความสนใจ การมสี ว นรว ม ความรวมมือ จากผลงาน / ชิ้นงานท่มี อบหมายใหฝ ก ปฏิบัติ ในระหวางการเรียนและการสอบปลายภาคเรียน

31 รายละเอียดคําอธบิ ายรายวชิ า ทร11001 วชิ าทกั ษะการเรียนรสู าระทักษะการเรยี นรู จาํ นวน 5 หนวยกติ ระดบั ประถมศึกษา มาตรฐานการเรียนรรู ะดับ 1. ความสามารถในการแสวงหาความรูดว ยตนเอง 2. รจู กั เห็นคุณคา และใชแ หลง เรยี นรถู ูกตอ ง 3. เขาใจ ความหมาย กระบวนการชุมชน และศักยภาพของชุมชนในการปฏิบัตกิ ารและทําตาม กระบวนการจัดการความรูชมุ ชนเพอ่ื เพ่ิมขดี ความสามารถในการประกอบอาชีพ 4. ความสามารถในการอธิบายกระบวนการคิดเปน และทกั ษะในการใชกระบวนการคดิ เปนในการ แกปญหาการเรยี นรแู ละการประกอบอาชีพไดอ ยา งตอ เน่ืองตลอดชวี ิต 5. เขาใจความหมาย เห็นความสาํ คญั และปฏิบัตกิ ารรวบรวมขอมลู วิเคราะหขอมูล และสรปุ ผลการ หาความรู ความจรงิ ในการเรยี นรแู ละการประกอบอาชีพ 6. เขาใจความหมาย และเห็นความสําคัญของศกั ยภาพหลักของพื้นที่ในการเพิ่มขีดความสามารถ ของการประกอบอาชพี 5 กลมุ อาชพี ใหม ท่ี หวั เร่อื ง ตัวชี้วดั เน้อื หา จํานวน (ช่ัวโมง) 1 การเรยี นรู 1. รู เขาใจความหมาย ตระหนกั 1. ความหมาย ความสําคญั ของการ 3 ดวยตนเอง และเหน็ ความสําคัญของการ เรียนรดู วยตนเอง เรยี นรูดว ยตนเอง 2. สามารถกําหนดเปา หมายและ 2. การกาํ หนดเปา หมายและ 8 วางแผนการเรียนรู วางแผนการเรียนรดู วยตนเอง ดว ยตนเอง 3.มที ักษะพน้ื ฐานทางการศึกษา 3. ทักษะพืน้ ฐานทางการศึกษาหาความรู 15 หาความรู ทักษะการแกปญ หา ทักษะการแกปญ หา และเทคนิคในการ และเทคนิคในการเรยี นรดู วย เรยี นรดู ว ยตนเอง(การอา น การฟง การ ตนเอง สังเกต การจํา และการจดบนั ทึก) 4.สามารถอธิบายปจจยั ท่ีทําให 4. เจตคติ/ปจจยั ที่ทําใหการเรียนรดู วย 8 การเรยี นรดู ว ยตนเองประสบ ตนเองประสบความสําเรจ็ (การเปดรับ ความสําเร็จ โอกาสการเรียนรู การคดิ รเิ รมิ่ และ เรยี นรดู ว ยตนเอง การสรางแรงจงู ใจ การสรา งวนิ ัยในตนเอง การคิดเชงิ บวก

32 ท่ี หวั เร่ือง ตัวชวี้ ัด เนอ้ื หา จํานวน (ชั่วโมง) ความคิดสรางสรรค ความรกั ใน การเรยี น การใฝร ูใฝเรยี น และความ รับผิดชอบ) 2 การใช 1.รู เขาใจความหมาย ตระหนกั 1. ความหมาย ความสําคัญของแหลง 3 แหลง เรียนรู และเห็นความสําคญั ของ เรยี นรโู ดยท่วั ไป (กลมุ บรกิ ารขอ มลู แหลงเรียนรูโดยท่วั ไป กลุมศิลปวฒั นธรรม ประวตั ิศาสตร กลมุ 2. อธบิ ายถงึ ความสาํ คญั ของ ขอ มลู ทอ งถ่นิ กลมุ ส่อื การใชแ หลง เรยี นรู กลุมสนั ทนาการ) 3. สามารถบอกและยกตัวอยา ง 2. การเขา ถงึ และเลอื กใชแหลงเรียนรู 10 ประเภทของแหลงเรยี นรู (หอ งสมดุ ประชาชนอาํ เภอของ 4. สามารถเลอื กและบอกวิธีการ สถานศึกษา และ ศรช.) เขา ถึงแหลง เรียนรู 3. บทบาทหนา ทแ่ี ละการบริการของ 6 5. ยกตวั อยา งการใชแหลงเรยี นรู แหลงเรยี นรดู า นตาง ๆ ของตนเอง 4. กฎ กติกา เงอ่ื นไขตาง ๆ ในการไปขอ 3 6. สามารถอธบิ ายหรือยกตวั อยาง ใชบรกิ ารแหลงเรียนรู การใชขอมลู สารสนเทศจาก 5. ทกั ษะการใชข อมลู สารสนเทศจาก 12 หอ งสมุดประชาชนท่ีสอดคลอ ง หองสมุดประชาชนทีส่ อดคลอ งกบั กบั ความตองการ ความจําเปนเพอ่ื ความตองการ ความจําเปน เพ่อื นาํ ไปใช นาํ ไปใชในการเรยี นรูของตนเอง ในการเรยี นรูของตนเอง 3 การจัดการ 1. รเู ขา ใจความหมาย 1. ความหมาย ความสาํ คญั หลกั การของ 3 ความรู ความสําคญั ประโยชนหลกั การ การจัดการความรู ของการจดั การความรู 2. รูเขา ใจกระบวนการจัดการ 2. กระบวนการจดั การความร(ู กาํ หนด 3 ความรู เปา หมายการเรยี นรู/ระบุความรู/ กาํ หนด ความรูท่ตี องการใช/การแสวงหาความรู/ สรปุ องคค วามรู ปรบั ปรุง ดดั แปลงให เหมาะสมตอ การใชงาน/ ประยุกตใ ช ความรูใ นกจิ การงานของตน/แลกเปล่ียน ความร/ู รวมกลมุ ปฏบิ ตั กิ ารตอยอด ความรู พฒั นาขอบขา ยความรขู องกลุม/

33 ท่ี หัวเรอ่ื ง ตัวช้ีวัด เนือ้ หา จาํ นวน (ช่ัวโมง) สรปุ องคความรูข องกลุม/จัดทาํ สารสนเทศ เผยแพรค วามร)ู 3. สามารถใชก ารจดั การความรู 3. กระบวนการจดั การความรูดวยตนเอง 10 เปนเคร่อื งมือในการเรียนรดู วย (ระดับปจ เจก) ตนเอง 3.1 กําหนดความรูหลักท่ีจําเปนหรือ 4.สามารถจัดการความรโู ดย สาํ คัญตอ งานหรือกิจกรรม กระบวนการกลมุ 3.2 เสาะแสวงหาความรู 5.สามารถสรา ง พฒั นาความรู 3.3 ประยกุ ตใ ชความรู (นวตั กรรม) 3.4 แลกเปล่ียนความรู 6.สามารถใชส ารสนเทศเปน 3.5 พัฒนาความรู/ ยกระดบั ความร/ู เคร่อื งมือในการเผยแพร ตอ ยอดความรู องคค วามรู 3.6 สรุปองคค วามรู 3.7 จดั ทาํ สารสนเทศองคความรูใ น การพฒั นาตนเอง กระบวนการจดั การความรูดวยการ 10 ปฏบิ ตั ิการกลมุ (ชมุ ชนนักปฏบิ ัตหิ รอื ชมุ ชนแหงการเรยี นรู :COPS) 1. รปู แบบของ COPS ท่ใี ชใ นการจัดการ ความรู 2. การทาํ COPS เพือ่ จดั การความรู 2.1 บันทึกการเลาเรอ่ื ง 2.2 บันทึกขุมความรู 2.3 บันทกึ แกน ความรู 3. บนั ทกึ จดั เกบ็ เปน องคความรขู อง กลมุ เพอื่ ใชป ระโยชนใหผ อู น่ื ไดเ รียนรู ตอไป 3 การสรางองคความรู พฒั นา ตอ ยอด ยกระดับความรู 1. การใชความรแู ละประสบการณใ นตวั บคุ คลใหเกิดประโยชนตอกลมุ /

34 ที่ หัวเรื่อง ตัวชีว้ ัด เนื้อหา จาํ นวน 4 การคดิ เปน (ชวั่ โมง) หนว ยงาน/ชมุ ชน 5 2. การทาํ งานแบบตอยอดความรู 12 3. วิธีปฏบิ ัตทิ เี่ ปน เลศิ (Best Practice) การจดั ทําสารสนเทศเผยแพร องคค วามรู 1. การถา ยทอดความรู รูปแบบ วธิ ีการ 2. การประสานความรู 3. การถอดองคความรู 4. การแลกเปลย่ี นเรยี นรู 5. การจดั เกบ็ ความรขู องกลุม/องคกร การสรา งคลงั ความรู การประยกุ ตใ ช ICT 1. เขา ใจและเช่ือมั่นในความเชื่อ 1. ความเช่อื พน้ื ฐานทางการศึกษา พ้ืนฐานทางการศกึ ษาผใู หญ/ ผใู หญ/ การศกึ ษานอกระบบ 5 ประการ การศึกษานอกระบบทีเ่ ปน 1.1 คนทุกคนมคี วามแตกตา งกนั แตท กุ พ้นื ฐานเบอื้ งตนของการเขาถึง คนตอ งการความสุข ความสุขของแตละ กระบวนการคิดเปน คนจึงแตกตา งกัน 2. รแู ละเขา ใจปรัชญา คดิ เปน งาย 1.2 ความสขุ ของคนจะเกิดข้ึนกต็ อเมอื่ มี ๆ สามารถอธบิ าย ไดถึง การปรับตวั เองและสิ่งแวดลอมใหเ ขาหา ความหมายและความสําคญั ของ กันอยางผสมกลมกลืนจนเกดิ ความพอดี การคดิ เปนทเี่ ชือ่ มโยงจากความ 1.3 สภาวะแวดลอมในสงั คม เชอื่ พนื้ ฐานทางการศกึ ษาผูใหญ เปลีย่ นแปลงอยูตลอดเวลา จงึ ทาํ ใหเกดิ และการศกึ ษานอกระบบ/ ปญหา เกดิ ความทุกข ความไมส บายกาย การศึกษาตามอธั ยาศยั ไมส บายใจอยูตลอด 3. เขียนผงั กระบวนการคดิ 1.4 เมอื่ เกดิ ปญหาหรอื เกดิ ทุกขก็ตองหา แกปญหา ตามแนวทางของ วธิ ีแกปญ หา ซ่ึงการแกป ญหาท่ี คนคิดเปน เหมาะสมตองมขี อมลู ประกอบการคิด 4. อธบิ ายเสนอแนวทางการ การตดั สนิ ใจ อยางนอ ย 3 ประการ คอื แกปญ หาตามกระบวนการคิดเปน ขอ มลู ดา นวิชาการ ขอ มลู ดา นตนเอง จากกรณตี ัวอยางทกี่ าํ หนดได ขอมลู ดา นสงั คม ส่งิ แวดลอม

35 ท่ี หัวเร่ือง ตวั ช้ีวัด เนอื้ หา จาํ นวน (ชัว่ โมง) อยางมขี อมูลเพียงพอ 1.5 เมอ่ื ไดใชว ิธีแกป ญหาดว ยการ 5. ทาํ แบบฝกหัดการแกป ญหา วิเคราะหขอมลู และไตรตรองขอมูล 6 ดานกระบวนการคิดเปนท่ี อยางรอบคอบ ทัง้ 3 ดาน จนมคี วาม กาํ หนดใหไดค ลอ ง พอใจแลว ก็พรอมทจี่ ะรับผิดชอบการ 10 ตดั สนิ ใจท่ีเกิดความพอดี ความสมดุล ระหวา งชีวิตกบั ธรรมชาตอิ ยางสนั ตสิ ขุ 2. ปรชั ญาคิดเปน 2.1 ความหมาย 2.2 ความสําคัญ 2.3 คาํ ทเ่ี กย่ี วของ 2.4 การเช่ือมโยงความเช่อื พน้ื ฐานทาง การศกึ ษาผใู หญ/การศกึ ษานอก ระบบ กบั ปรชั ญาคดิ เปน 3. กระบวนการและขน้ั ตอนการ แกปญหาอยางคนคดิ เปน 3.1 ทุกข/ ปญ หาท่ีปรากฏ 3.2 ศกึ ษาสาเหตุของทุกข ปญหา โดย การวเิ คราะหขอ มูลที่เกยี่ วของ ท้งั ขอมูล วชิ าการ ขอ มลู ตนเอง และขอ มูลทาง สงั คม สง่ิ แวดลอม ใหร ลู กั ษณะเบ้ืองตน ของขอมลู ทัง้ 3 ประการ และ เปรียบเทียบความแตกตางของขอมลู ตา ง ๆ อยา งงาย ๆ ได 3.3 กําหนดทางเลอื กในการดับทกุ ข/ ปญหา และเลือกแนวทางท่เี หมาะสม 3.4 ดาํ เนินการแกป ญหาเพ่ือการดับทกุ ข 3.5 ประเมินผลการดาํ เนนิ งาน หากมี ผลเปนทพ่ี อใจก็จะเกดิ สันติสุข ถายงั ไมพ อใจก็จะยอนกลับไปพิจารณา สาเหตทุ กุ ขห รือปญหาใหมแ ละแสวงหา

36 ที่ หัวเร่อื ง ตวั ชว้ี ดั เน้ือหา จํานวน (ชวั่ โมง) 5 การวิจัย ขอมูลเพมิ่ เตมิ อยา งพอเพียงจนพอใจกับ อยา งงาย 6 การตดั สินใจของตนเอง 2 24 4. กรณตี วั อยางทหี่ ลากหลายเพอ่ื ฝก 8 ทักษะการคดิ เปน ดว ยกระบวนการ แกป ญหาอยา งคนคดิ เปน 1. รูเขาใจความหมายและ 1. วจิ ัยคืออะไร ทําไมตอ งรูเรื่องการวิจยั ตระหนักถึงความสําคัญของการ (ความหมายและความสาํ คญั ของการ วิจยั วจิ ยั ) 2. วิเคราะหแ ละกาํ หนดปญ หา 1.1 ความหมายของการวิจยั หรอื สิง่ ทอ่ี ยากรู/ 1.2 ความสาํ คญั และประโยชนข องการ ตอ งการทราบคาํ ตอบ วจิ ัย 3. รเู ขาใจกระบวนการและ 2. ทาํ วิจัยอยางไร ขัน้ ตอนการวิจยั (กระบวนการและขนั้ ตอนการวจิ ัย) 4. ฝก ปฏิบัตกิ ารสังเกตปญหา การ 2.1 คาํ ถามที่ตองการคาํ ตอบคืออะไร ระบปุ ญ หา การตงั้ สมมติฐาน การ ปญ หาท่ีตองการทราบจากการวจิ ยั คอื เกบ็ รวบรวมขอ มลู การสรุป อะไร(การระบุปญหาการวจิ ัย) ขอมูลและการเขยี นรายงานการ 2.2 คาดเดาคาํ ตอบวา อยางไร วจิ ยั อยา งงา ย กําหนดแนวคาํ ตอบเบือ้ งตน (สมมติฐาน) 2.3 วธิ ีการหาคําตอบที่ตอ งการร/ู แหลง คาํ ตอบ/การรวบรวมคําตอบ (การเก็บรวบรวมขอมลู /เครอื่ งมอื การ วจิ ัย) 2.4 ตอบคาํ ถามทส่ี งสยั วาอยางไร (การวิเคราะหขอมลู /สรปุ ผลการวจิ ยั ) 3. เขยี นอยา งไร ใหคนอา นเขาใจ (การเขยี นรายงานการวิจยั อยางงาย) 3.1 ความเปนมา/ความสาํ คญั ของเรอ่ื งท่ี ทําวิจัย 3.2 วัตถปุ ระสงคการวจิ ัย

37 ท่ี หวั เรอื่ ง ตวั ชวี้ ดั เนือ้ หา จาํ นวน (ชั่วโมง) 3.3 ประโยชนท ี่ไดรับจากการวจิ ัย 3.4 เอกสารทเ่ี กย่ี วของ 3.5 วธิ ดี ําเนินการวิจัย 3.6 การวเิ คราะหข อมูล 3.7 สรปุ ผลและขอ เสนอแนะ 3.8 เอกสารอางองิ 6 ทักษะการ 1. รูเ ขา ใจความหมาย ตระหนกั 1. ความหมาย ความสําคัญ ของศักยภาพ 5 เรยี นรูและ และเห็นความสาํ คัญ ศกั ยภาพ หลกั ในการพฒั นาอาชีพ ศกั ยภาพ หลักของพน้ื ท่ี 5 ศักยภาพ 2. การวเิ คราะหศ ักยภาพหลักของพืน้ ท่ี 5 หลักของ 2. อธบิ ายถงึ องคป ระกอบของ ในการพฒั นาอาชีพ พืน้ ทใ่ี นการ ศักยภาพ 5 ศักยภาพ 2. 1 ศักยภาพของ พฒั นา 3. ยกตัวอยา งการใชศกั ยภาพ 5 ทรพั ยากรธรรมชาติ ในแตละพน้ื ท่ี อาชพี ศักยภาพ โดยคํานงึ ถึงศักยภาพแล 2.2 ศกั ยภาพของพน้ื ท่ีตามลักษณะ พบริบมรอบ ๆ ตัวผูเ รียน ภูมอิ ากาศ 2.3 ศกั ยภาพของภมู ิประเทศ และ ทําเลท่ตี ง้ั ของแตล ะพ้นื ท่ี 2.4 ศักยภาพของศลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวิถีชวี ิตของแตละพื้นที่ 2.5 ศักยภาพของทรัพยากรมนุษยใ น แตละพืน้ ที่ 20 3. ตัวอยา งอาชพี ที่สอดคลอ งกับ ศกั ยภาพหลักของพื้น คอื 3.1 กลมุ อาชพี ดา นการเกษตรกรรม 3.2 กลมุ อาชพี ดานอุตสาหกรรม 3.3 กลมุ อาชีพดา นพาณิชยกรรม 3.4 กลมุ อาชีพดา นความคิด สรา งสรรค 3.5 กลุมอาชพี ดา นบรหิ ารจัดการ และการบรกิ าร