แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 4-1 เรื่อง รู้จักข้อมูลส่วนตัว

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภยั แผนการจดั การเรยี นร้ทู ี่ 1 รู้จกั ขอ้ มลู สว่ นตวั แผนการจดั การเรียนร้ทู ี่ 1 รู้จักข้อมูลส่วนตวั เวลา 1 ชั่วโมง 1. มาตรฐาน/ตัวชวี้ ัด 1.1 ตัวชี้วดั ว 4.2 ป.2/4 ใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภยั ปฏบิ ัตติ ามขอ้ ตกลงในการใช้คอมพิวเตอร์ ร่วมกนั ดูแลรกั ษาอุปกรณเ์ บอื้ งตน้ ใช้งานอย่างเหมาะสม 2. จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 1. อธิบายความหมายของขอ้ มลู ส่วนตวั ได้ถูกต้อง (K) 2. จำแนกขอ้ มูลสว่ นตวั ได้อย่างถูกต้อง (K) 3. เขยี นวธิ กี ารขอความชว่ ยเหลอื เมื่อพบปัญหาจากการเผยแพรข่ ้อมลู ส่วนตัวได้ (P) 4. เห็นความสำคัญของข้อมลู ส่วนตวั และการเก็บรกั ษาขอ้ มูลส่วนตวั ไดเ้ ปน็ อย่างดี (A) 3. สาระการเรยี นรู้ สาระการเรยี นรู้แกนกลาง สาระการเรยี นรทู้ ้องถิ่น การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัย เชน่ รจู้ ัก พิจารณาตามหลกั สูตรของสถานศึกษา ขอ้ มูลส่วนตวั อนั ตรายจากการเผยแพร่ขอ้ มลู ส่วนตวั และไมบ่ อกขอ้ มลู ส่วนตัวกับบุคคลอนื่ ยกเว้นผู้ปกครอง หรอื ครู แจ้งผูเ้ กยี่ วข้องเม่อื ต้องการความช่วยเหลอื เกีย่ วกับการใชง้ าน 4. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด ข้อมลู ส่วนตวั เป็นข้อมลู เฉพาะบคุ คลทใี่ ชใ้ นการยนื ยันตัวตนของบคุ คลใดบคุ คลหน่งึ จงึ ไมค่ วรเผยแพร่ ให้บคุ คลอืน่ รับรู้ และเพ่ือความปลอดภยั ของข้อมูลส่วนตัว แต่ถ้ามีบคุ คลที่ไมห่ วังดีแอบนำข้อมูลส่วนตัวไปใช้ โดยไมไ่ ดร้ ับอนญุ าต ผ้ใู ช้สามารถขอความช่วยเหลือจากผูท้ มี่ สี ่วนเก่ยี วข้องได้ เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 200

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 4 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภยั แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 1 รู้จักข้อมลู สว่ นตัว 5. สมรรถนะสำคญั ของผู้เรยี นและคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์ สมรรถนะสำคญั ของผู้เรยี น คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ 1. ความสามารถในการส่อื สาร 1. มวี นิ ยั รบั ผดิ ชอบ 2. ใฝเ่ รียนรู้ - ทักษะการแลกเปล่ียนข้อมูล 3. มุ่งมน่ั ในการทำงาน - ทักษะการส่อื สาร 2. ความสามารถในการคิด - ทักษะการคดิ วเิ คราะห์ 3. ความสามารถในการแกป้ ัญหา 4. ความสามารถในการใชท้ ักษะชวี ติ - ทักษะการสำรวจ - ทักษะการทำงานรว่ มกัน 5. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี 6. กจิ กรรมการเรยี นรู้  วิธกี ารสอนโดยเน้นรปู แบบการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es (5Es Instructional Model) ชั่วโมงที่ 1 ขน้ั นำ ข้นั ที่ 1 กระตุ้นความสนใจ (Engagement) 1. ครใู หน้ กั เรยี นทำแบบทดสอบก่อนเรยี นหนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 4 เรือ่ ง การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ อยา่ งปลอดภัย เพอื่ วัดความร้เู ดิมของนักเรยี นกอ่ นเข้าสู่กจิ กรรม 2. ครถู ามคำถามเพอื่ กระตนุ้ ความสนใจของนักเรียนวา่ “นักเรยี นคดิ วา่ ข้อมลู สว่ นตัวที่เป็นขอ้ มลู เฉพาะบุคคลมีอะไรบา้ ง” (แนวตอบ : ขอ้ มูลเบอร์โทรศพั ท์ ข้อมลู รหสั ผ่าน ข้อมูลเลขบตั รประชาชน เป็นตน้ ) 3. จากนนั้ ครถู ามคำถามประจำหัวข้อกบั นกั เรียนว่า“นักเรยี นคดิ วา่ การเผยแพรข่ อ้ มูลส่วนตวั ให้แก่ผ้อู น่ื จะทำใหเ้ กิดโทษอย่างไร” (แนวตอบ : คำตอบขน้ึ อยู่กับประสบการณ์ของนกั เรียนแต่ละคน โดยข้นึ อย่กู บั ดุลยพนิ ิจ ของครูผูส้ อน เช่น ผทู้ ไี่ ม่หวงั ดีนำขอ้ มูลไปใชใ้ นทางทผ่ี ิด นำเลขบัตรประชาชนไปสวมรอย ทำใหเ้ กิดอนั ตรายในการใชช้ วี ติ ประจำวัน เช่น การลักขโมย การลักพาตวั เป็นต้น) เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 201

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 4 การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภยั แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 1 รจู้ กั ข้อมลู ส่วนตวั ขน้ั สอน ขั้นที่ 2 สำรวจค้นหา (Exploration) 1. ครูใหน้ ักเรยี นแบง่ กลมุ่ กลุ่มละ 2-3 คน และศกึ ษาเนื้อหารว่ มกนั เกย่ี วกับ เร่ือง ขอ้ มลู สว่ นตวั จากหนังสือเรยี นรายวชิ าพ้นื ฐาน เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) ป.2 หน่วยการเรียนรู้ท่ี 4 การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภยั หรอื สืบคน้ จากอนิ เทอร์เน็ต 2. ครูเขียนคำวา่ “ขอ้ มูลสว่ นตวั ” ลงบนกระดานหน้าชั้นเรียน และให้นกั เรียนออกมาเติมคำตอบ โดยนกั เรยี นท่ีออกมาเติมคำตอบจะต้องตอบคำถามได้ว่าขอ้ มูลส่วนตัวนน้ั มีความสำคัญอย่างไร และเพราะเหตใุ ดจงึ ไมค่ วรเผยแพรข่ อ้ มลู ให้บคุ คลอน่ื รบั รู้ ขั้นท่ี 3 อธบิ ายความรู้ (Explanation) 3. ครอู ธิบายกบั นักเรยี นวา่ “การติดต่อเขา้ รับบรกิ ารของหนว่ ยงานราชการและหนว่ ยงานเอกชนต่าง ๆ จำเปน็ ต้องใชข้ อ้ มูลส่วนตวั ในการตดิ ตอ่ ส่อื สาร ไมว่ ่าจะเป็น เลขประจำตวั ประชาชน ชื่อผู้ใชแ้ ละ รหสั ผ่านในการเขา้ สรู่ ะบบ เลขบญั ชธี นาคาร รายละเอียดการฝาก-ถอนในสมุดบญั ชีธนาคาร เบอรโ์ ทรศพั ท์ รปู ถา่ ยส่วนตัว เลขท่ีหนงั สือเดินทาง ทอี่ ยทู่ ี่สามารถติดตอ่ ได้ เปน็ ต้น” 4. นักเรยี นทำกิจกรรมฝกึ ทักษะจากหนงั สือเรยี น โดยให้นกั เรียนพิจารณาขอ้ มลู และบอกได้วา่ ขอ้ มูลใด ถือว่าเป็นข้อมูลส่วนตัวและขอ้ มูลใดไมใ่ ช่ข้อมลู ส่วนตัว โดยบนั ทึกลงในสมดุ ประจำตวั 5. เปดิ โอกาสให้นกั เรยี นแต่ละกลุม่ อภปิ รายร่วมกนั เกีย่ วกับวิธกี ารขอความชว่ ยเหลือเมอ่ื พบปัญหา จากการเผยแพรข่ อ้ มลู หรอื มผี ทู้ ่ีไมห่ วงั ดีแอบอ้างนำขอ้ มูลสว่ นตัวไปใช้ในทางทีผ่ ดิ 6. ครูสุม่ นกั เรยี น 4-5 คน ออกมาเขยี นวิธกี ารขอความช่วยเหลือเมอ่ื พบปญั หาจากการเผยแพรข่ อ้ มูล ส่วนตวั บนกระดานหนา้ ชัน้ เรยี น (แนวตอบ : แจง้ ให้ผู้ปกครองทราบ เปล่ยี นรหัสผ่าน แจ้งตำรวจเพอ่ื ดำเนนิ การ แจง้ ไปยังผ้ดู แู ล เวบ็ ไซต์ นำหลักฐานทีเ่ กี่ยวขอ้ งแจง้ กบั ธนาคารเพื่อยนื ยันตวั ตน เปน็ ตน้ ) 7. ครอู ธิบายเพ่ิมเตมิ กบั นกั เรยี นเกย่ี วกับความสำคญั ของข้อมลู สว่ นตัววา่ “ขอ้ มูลสว่ นตัวเกีย่ วข้อง กบั เร่อื งต่าง ๆ ในชีวิตประจำวนั ดังน้ี 1. การเขา้ รบั บรกิ ารทางการแพทย์ เชน่ การไปโรงพยาบาลจะตอ้ งมปี ระวัติการรักษา ของผ้ปู ่วยซึ่งนัน่ ก็ถือว่าคอื ข้อมูลส่วนตวั 2. การเข้าใชบ้ ริการกับทางธนาคารจำเป็นต้องมกี ารระบุตวั ตนเจา้ ของบญั ชีโดยให้ สมดุ บัญชธี นาคารกับเจ้าหนา้ ทเี่ พ่อื ทำการฝาก-ถอนหรอื ทำรายการอืน่ ๆ 3. การเข้าใช้ข้อมลู เทคโนโลยีสารสนเทศทางออนไลน์มคี วามจำเปน็ ต้องระบุตวั ตน โดยการระบุ Username และ Password เพ่อื ความปลอดภยั สำหรับเจา้ ของ ข้อมลู เป็นต้น” เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 202

หน่วยการเรยี นรูท้ ่ี 4 การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภยั แผนการจดั การเรยี นรูท้ ่ี 1 ร้จู กั ขอ้ มลู ส่วนตวั 8. ครอู ธิบายเกร็ดนา่ รู้กบั นกั เรียนว่า“การปอ้ งกันการถูกขโมยขอ้ มูลส่วนตัวจากการเป็นสมาชกิ ของเวบ็ ไซต์ต่าง ๆ ไม่วา่ จะเป็นเว็บแชทออนไลนห์ รอื เว็บเมลต่าง ๆ เพือ่ รักษาความปลอดภยั ผูใ้ ช้ควรเปลี่ยนรหัสผ่านทุก ๆ 2-3 เดือน และหากเกิดการขโมยขอ้ มูลส่วนตวั ขึน้ ผู้ใช้จะต้อง รบี แจ้งกบั หนว่ ยงานท่ดี ูแลเกี่ยวกบั การกระทำความผดิ ทางเทคโนโลยี คอื ปอท. หรอื กองบงั คับ การปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกบั อาชญากรรมทางเทคโนโลยี” ข้ันที่ 4 ขยายความเขา้ ใจ (Elaboration) 9. นักเรยี นแต่ละกลุ่มระดมความคิดในการทำใบงานท่ี 4.1.1 เร่ือง มารู้จกั ข้อมลู สว่ นตวั และ ใบงานท่ี 4.1.2 เร่อื ง ขอ้ มลู สว่ นตวั ของเราเพื่อขยายความเข้าใจ 10. นกั เรียนแตล่ ะกลุ่มออกมานำเสนอผลลพั ธ์จากการทำใบงานหนา้ ช้ันเรยี น 11. นักเรยี นทำกิจกรรมฝกึ ทักษะ โดยการพดู คยุ แลกเปลย่ี นความคิดเห็นกับเพอ่ื นรว่ มชัน้ และพิจารณา ภาพพร้อมทำเครอ่ื งหมายถูกในข้อท่นี กั เรยี นคิดวา่ เปน็ บุคคลทม่ี สี ว่ นเกีย่ วขอ้ งในการชว่ ยเหลือ เมือ่ พบปญั หาจากการเผยแพรข่ อ้ มูลส่วนตัว Note วัตถปุ ระสงคข์ องกจิ กรรมเพื่อใหน้ กั เรียน - มที ักษะการทำงานร่วมกันโดยใช้กระบวนการกลมุ่ ในการทำงานเพอื่ ใหน้ กั เรยี นได้ สือ่ สารและแลกเปลย่ี นความคดิ เห็นรว่ มกันในการตอบคำถามและการทำใบงาน - มที กั ษะการคดิ วิเคราะห์ ในการพจิ ารณาขอ้ มูลต่าง ๆ วา่ ข้อมลู ใดจดั เป็น ข้อมลู ส่วนตัว และเมอ่ื พบปญั หาจากการเผยแพรข่ อ้ มูลส่วนตวั จะมวี ิธกี ารขอความช่วยเหลือ ได้อย่างไร - มที ักษะการสำรวจ โดยการเปิดโอกาสใหน้ กั เรียนได้สำรวจส่งิ ตา่ ง ๆ รอบตวั และบอกได้ว่าสง่ิ ใด คอื ขอ้ มูลสว่ นตวั และในชวี ิตประจำวนั มกี ารใช้ข้อมูลสว่ นตัว ในด้านใดบ้าง ขน้ั สรปุ ขนั้ ที่ 5 ตรวจสอบผล (Evaluation) 1. ครปู ระเมินผลโดยการสังเกตการตอบคำถาม การทำใบงาน และจากการนำเสนองานหนา้ ชนั้ เรียน 2. ครตู รวจสอบความถูกต้องของผลการทำกจิ กรรมฝึกทักษะและการทำใบงาน 3. นักเรยี นและครูรว่ มกันสรปุ เกีย่ วกับ เร่อื ง ข้อมลู ส่วนตวั และการขอความช่วยเหลือเมอื่ พบปัญหา จากการเผยแพรข่ ้อมลู ส่วนตวั ใหน้ กั เรยี นเขา้ ใจถงึ ความสำคญั ของขอ้ มูลสว่ นตวั ของแตล่ ะบคุ คล และหาทางปอ้ งกันไม่ให้เกิดการเผยแพร่ข้อมลู ส่วนตัวใหผ้ อู้ น่ื ทราบ เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 203

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภยั แผนการจดั การเรยี นรู้ท่ี 1 รู้จกั ข้อมลู สว่ นตวั 7. การวดั และประเมนิ ผล วิธีวัด เคร่ืองมือ เกณฑก์ ารประเมนิ รายการวัด 7.1 การประเมินก่อนเรียน - ตรวจแบบทดสอบ - แบบทดสอบก่อนเรียน ประเมนิ ตามสภาพจรงิ - แบบทดสอบก่อนเรียน ก่อนเรยี น หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 4 - ใบงานที่ 4.1.1 ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ เรื่อง การใชเ้ ทคโนโลยี - ตรวจใบงานท่ี 4.1.1 สารสนเทศอย่าง ปลอดภัย 7.2 การประเมินระหว่างการ จัดกิจกรรม 1) มาร้จู กั ขอ้ มูลสว่ นตวั 2) ข้อมูลสว่ นตัวของเรา - ตรวจใบงานที่ 4.1.2 - ใบงานท่ี 4.1.2 ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 3) การนำเสนอผลงาน - ประเมนิ การนำเสนอ - แบบประเมนิ ระดับคุณภาพ 2 ผลงาน การนำเสนอผลงาน ผ่านเกณฑ์ 4) พฤติกรรมการทำงาน - สงั เกตพฤตกิ รรม - แบบสังเกตพฤติกรรม ระดบั คณุ ภาพ 2 รายบุคคล การทำงานรายบคุ คล การทำงานรายบคุ คล ผา่ นเกณฑ์ 5) พฤติกรรมการทำงาน - สงั เกตพฤติกรรม - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม ระดบั คุณภาพ 2 กลุ่ม การทำงานกลุ่ม การทำงานกล่มุ ผ่านเกณฑ์ 6) คุณลักษณะ - สังเกตความมวี นิ ยั - แบบประเมนิ ระดับคุณภาพ 2 อนั พงึ ประสงค์ ความรับผดิ ชอบ คณุ ลกั ษณะ ผา่ นเกณฑ์ ใฝเ่ รยี นรู้ และมงุ่ มน่ั อันพึงประสงค์ ในการทำงาน 8. สื่อ/แหล่งการเรยี นรู้ 8.1 สื่อการเรยี นรู้ 1) หนังสือเรียนรายวชิ าพน้ื ฐาน เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) ป.2 หน่วยการเรียนรูท้ ี่ 4 เรือ่ ง การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภยั 2) ใบงานที่ 4.1.1 เรอื่ ง มารู้จกั ขอ้ มลู ส่วนตวั 3) ใบงานที่ 4.1.2 เร่ือง ขอ้ มูลสว่ นตวั ของเรา 8.2 แหลง่ การเรียนรู้ - อินเทอรเ์ น็ต เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 204

หน่วยการเรยี นรู้ที่ 4 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภยั แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 1 รจู้ กั ขอ้ มลู สว่ นตวั ใบงานที่ 4.1.1 เรือ่ ง มารจู้ กั ข้อมลู สว่ นตัว คำช้แี จง : ให้นกั เรียนสังเกตภาพดงั ต่อไปนี้และจับคกู่ ับข้อความดา้ นล่างให้ถกู ตอ้ ง ภาพท่ี 1 ภาพท่ี 2 ภาพท่ี 3 ภาพที่ 4 ภาพที่ 5 ภาพท่ี 6 1. รหสั เครือ่ งคอมพิวเตอร์ ภาพท่ี 2. รูปถา่ ยสว่ นตัว ภาพที่ 3. ทะเบียนบ้าน/ ทอ่ี ยู่ ภาพท่ี 4. หมายเลขโทรศพั ท์ ภาพท่ี 5. สมดุ บญั ชเี งินฝาก ภาพท่ี 6. บตั รประจำตวั ประชาชน ภาพท่ี เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 205

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 4 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอยา่ งปลอดภยั เฉลย แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 1 ร้จู ักขอ้ มลู สว่ นตัว ใบงานที่ 4.1.1 เร่อื ง มาร้จู กั ขอ้ มลู สว่ นตวั คำชแ้ี จง : ใหน้ กั เรยี นสังเกตภาพดงั ต่อไปนีแ้ ละจับคกู่ ับข้อความดา้ นล่างใหถ้ กู ตอ้ ง ภาพท่ี 1 ภาพที่ 2 ภาพที่ 3 ภาพที่ 4 ภาพที่ 5 ภาพที่ 6 1. รหัสเคร่ืองคอมพิวเตอร์ ภาพที่ 2 2. รปู ถา่ ยส่วนตวั ภาพท่ี 3 3. ทะเบยี นบา้ น/ ทอี่ ยู่ ภาพที่ 4 4. หมายเลขโทรศัพท์ ภาพที่ 5 5. สมดุ บัญชีเงนิ ฝาก ภาพท่ี 6 6. บตั รประจำตวั ประชาชน ภาพท่ี 1 เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 206

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี 4 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภยั แผนการจดั การเรยี นรู้ท่ี 1 ร้จู ักขอ้ มลู สว่ นตวั ใบงานท่ี 4.1.2 เร่อื ง ขอ้ มูลสว่ นตัวของเรา คำชแ้ี จง : ให้นกั เรยี นพจิ ารณาภาพดังตอ่ ไปน้ี โดยถ้ารูปใดเปน็ ขอ้ มลู สว่ นตวั ให้ใสเ่ คร่อื งหมายถูก √ ลงใน และถา้ รปู ใดไม่ใช่ขอ้ มลู ส่วนตัวใหใ้ ส่เครื่องหมายผิด X ลงใน เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 207

หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี 4 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภยั แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 1 ร้จู ักข้อมลู สว่ นตัว ใบงานท่ี 4.1.2 เฉลย เร่อื ง ขอ้ มูลส่วนตวั ของเรา คำช้แี จง : ใหน้ กั เรยี นพิจารณาภาพดังตอ่ ไปนี้ โดยถา้ รปู ใดเปน็ ข้อมลู ส่วนตวั ให้ใส่เคร่ืองหมายถกู √ ลงใน และถ้ารปู ใดไม่ใชข่ อ้ มลู ส่วนตัวใหใ้ ส่เครอื่ งหมายผิด X ลงใน √ X √ √ X √ √ X เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 208

หน่วยการเรยี นรู้ที่ 4 การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภยั ) แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 1 รู้จกั ข้อมลู สว่ นตัว ....... 9. ความเห็นของผู้บรหิ ารสถานศกึ ษาหรอื ผู้ทไี่ ดร้ บั มอบหมาย ข้อเสนอแนะ ลงช่อื ( ตำแหนง่ 10. บันทึกผลหลงั การสอน  ด้านความรู้  ดา้ นสมรรถนะสำคญั ของผู้เรยี น  ดา้ นคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์  ดา้ นความสามารถทางเทคโนยี (วทิ ยาการคำนวณ)  ด้านอ่นื ๆ (พฤตกิ รรมเดน่ หรอื พฤติกรรมทมี่ ีปัญหาของนักเรยี นเป็นรายบคุ คล (ถา้ ม)ี )  ปัญหา/อุปสรรค  แนวทางการแก้ไข เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 209