ตัวอย่างชุดกิจกรรม ป.5

146 ตวั อยางชุดกจิ กรรม ชั้นประถมศกึ ษาปที่ 5

147 จุดประสงคการเรียนรู ๑. นักเรียนวเิ คราะหและแสดงความคดิ เห็นจากเรอ่ื งที่อานได (K) ๒. นกั เรียนประยุกตขอคิดเรื่องท่ีอา นและนำไปใชในชีวติ ประจำวันได (K) ๓. นกั เรียนเขียนยอ ความจากเรอ่ื งท่ีอานได (P) ๔. นกั เรียนเขียนแสดงความรสู ึกอยา งมเี หตุผลจากเรื่องท่ีอา นได (P) ๕. นักเรียนเห็นความสำคญั ของเรอื่ งราวในทองถน่ิ (A)

148 ใบความรู เร่อื ง เขียนยอ ความ ยอความ ยอความ หมายถึง การจับใจความสำคัญจากเรื่องที่อาน ฟง หรือดูมาอยางยอ ๆ แลว นำมาเรยี บเรียงใหมด ว ยภาษาของตนเอง ใหไดใ จความครบถว นและส้นั กระชบั หลกั การเขียนยอความ 1. อานหรอื ฟง เร่ืองที่จะยอ ต้ังแตตน จนจบ อยา งนอ ย ๒ คร้ังเพอื่ จับใจความสำคญั 2. เปล่ียนการใชคำสรรพนามบุรุษท่ี ๑ หรือบุรุษท่ี ๒ เปน สรรพนามบุรุษท่ี ๓ เชน เขา มัน ทาน เปนตน 3. การยอคำพดู คำสนทนาของบุคคล ใหย อ สรุปความโดยไมตองใสอญั ประกาศหรอื เครอ่ื งหมา คำพูด (“___”) 4. การเขยี นเรียบเรียง ใชส ำนวนภาษาของผยู อ ความเอง โดยไมใ หใ จความสำคัญเปลี่ยน 5. ถาเรื่องเดิมใชคำราชาศัพท เม่อื ยอ แลวตอ งใชคำราชาศัพทใ หถ ูกตองเหมือนเดิม 6. ถาเรอ่ื งเดมิ มีหลายยอหนา ใจความสำคญั ที่ยอแลว ใหเขียนรวมเปนยอหนาเดียว 7. ถา เปน บทรอ ยกรองตองถอดความเปนรอ ยแกวกอ น แลว จึงจับใจความสำคญั ตอ ไป 8. การยอความไมควรมีความยาวมากกวา คร่ึงหนึ่งของเนือ้ ความเดิม

149 ตวั อยางรูปแบบการเขียนยอความ ๑. การยอ นิทาน นิยาย พงศาวดาร ใหบอกชอื่ เร่ือง ผูแตง ที่มาของเรอื่ ง เชน ยอนทิ านเรอื่ ง ของ จาก ความวา ๒. ยอบทความทางวิชาการ ใหบอกประเภท ชื่อเรื่อง เจาของเร่ือง ท่ีมาของเร่ือง เชน ยอบทความเรือ่ ง ของ จาก ฉบับท่ี หนา ความวา ๓. ยอ คำสอน ใหบ อกประเภท ชื่อเรอ่ื ง เจา ของเรื่อง ทีม่ าของเรอ่ื ง เชน ยอคำสอนเร่อื ง ของ จาก หนา ความวา

150 ตัวอยาง การเขียนยอความประเภทคำสอน เร่อื ง คิดกอนพดู ปากคนนั้นนำสุขมาใหก็ได นำทุกขมาใหก็ได มีคำเตือนมากมายเกี่ยวกับปาก เชน “พูดไปสองไพเบี้ย นิ่งเสียตำลึงทอง” เมื่อลูกคบหาใคร ทำงานที่ไหนก็ตาม สิ่งที่ตอง ระมัดระวังใหมากคือปาก ทานกลาววา “จงเก็บปากไวท่ีใจ อยาเก็บใจไวท่ีปาก” คอื อยากพูดอะไรก็เก็บไวในใจ อยาพูดทุกอยางตามที่ใจคิด พูดมากโอกาสพลาดก็มีมาก พูดนอยก็พลาดนอย เมื่อจำเปนตองพูดก็ควรพูดอยางมีสติ พูดพอประมาณ พูดอยาง สรางสรรค ถูกตองและมีประโยชน ทานบอกไววา “คำพูดที่ดังเกินไป คำพูดที่แรงเกินไป คำพูดทีเ่ กินความจริง ลวนฆาคนพดู ผโู งเขลาไดทัง้ สน้ิ ” คนสมัยนี้พูดเกงและพูดไดมาก แตมีสักกี่คนที่พูดแบบสรางสรรค ทำใหเกิด ความสามัคคี ทำใหท ุกฝายเกิดความสบายใจ แตเ ราจะไปใหเขาไมใหพดู ก็ไมได เขาจะพูดดี ไมดีอยางไร พูดกาวราวเสียดสีใคร เปนสิทธิสวนตัวของเขา เขาพูดเขาก็ตองรับผิดชอบเอง ที่สำคัญลูกอยาไปพูดอยางเขาก็แลวกัน คิดใหดีกอนพูดเสมอ ยิ่งพูดถึงบุคคลอื่นดวยแลว ยิ่งตองระวัง เพราะเราไมรูจักเขาดีพอ ไมรูถึงความรูสึกนึกคิดของเขาดีเทากับตัวเขาหรอก เราจะไปคิดเอาวาเขาเปนอยางนั้นเปนอยางนี้แลวไปพูด ใหเขาดูเสียหาย ดูจะไมยุติธรรมนัก ดที สี่ ดุ คอื ไมพูดถงึ คนอ่นื โดยไมร ูขอเท็จจริงดีพอ แมจะรจู ริงก็ไมควรพูด ถาจำเปนตองพูดก็ควร พูดอยางมีสติ พูดดวยความระมัดระวัง เพราะการพูดถึงคนอื่นนั้นเสี่ยงตอการเปนศัตรูกัน และจะเปนบาปกรรมดวย ระวังไวเ ปน ดีที่สุด (พระธรรมกิตตวิ งศ, ๒๕๕๔, น. ๙๔-๙๕) ยอคำสอนเรื่อง คิดกอนพูด ของพระธรรมกิตติวงศ จากหนังสือคำพอคำแม หนา ๙๔-๙๕ ความวา ใชสติไตรต รองใหดีทุกครั้งกอ นจะพดู อะไรกต็ าม โดยเฉพาะการพูด ถึงคนอื่น ควรระวงั ใหมาก

151 ใบความรู เรอ่ื ง สือ่ สารผานประโยค ประโยค ประโยค คือ คำหรือกลุมคำที่เรียงกันและมีความหมายสมบูรณ สามารถสื่อความได วาใครทำอะไร รูสึกอยางไร หรือมีสภาพอยางไร โดยทั่วไปมีสวนประกอบ ๒ สวน ไดแก ภาคประธานกับภาคแสดง สวนประกอบของประโยค ภาคประธาน ภาคแสดง นาม/สรรพนาม กริยา ยิม้ คุณครู สนกุ นกั เรียน น่งั ฉัน ดีใจ เรา ภาคประธาน ภาคแสดง กรยิ า สว นขยาย นาม/สรรพนาม สว นขยาย เหา เสียงดัง สุนขั อว น สวย เหลือเกนิ ตึกเรียน หลงั ใหม

152 ภาคประธาน ภาคแสดง นาม/สรรพนาม สวนขยาย กรยิ า กรรม นาม/สรรพนาม สวนขยาย คุณตา ของผม คุณแม ของฉนั นยิ ม รถ เกา เพอื่ น คนนั้น ซือ้ เสอ้ื ใหม ทำ โครงงาน เรื่องคำขวญั ประโยคท่ีมีสวนประกอบซับซอ น มักเปน ประโยคยาว ๆ เชน ลูก ๆ ของเรากำลงั ปลกู ตนไมพ นั ธุใ หมอ ยา งสนกุ สนานในสวนหลังบาน ดอกไมเ ล็ก ๆ สีขาวกำลงั สง กลิ่นหอมฟุงไปทวั่ โรงเรยี นเลก็ ๆ ทีอ่ ยเู ชงิ ดอย

153 ใบความรู เร่ือง จดจำแลว นำไปใช การอา น การอาน เปนกระบวนการที่ผูอานรับรูสารที่เปนความรู ความคิด ความรูสกึ และความคิดเห็นของผูเขียน ที่ถูกถายทอดออกมาเปนลายลักษณอักษร ผูอานจะ เขาใจสารไดมากนอยเพียงใด ขึ้นอยูกับประสบการณและความสามารถในการใช ความคิด จดุ มุงหมายของการอาน ๑. อานเพื่อความรู เนนอานเรื่องราวที่เกิดความรู เพื่อหาคำตอบ และรับรู ขอ มลู หรือขา วสารตาง ๆ เชน ตำราเรยี น หนงั สอื พิมพ เปน ตน ๒. อานเพื่อวิเคราะหหรือวิจารณ เปนการอานเพื่อใหเขาใจลึกซึ้งสามารถนำ ความรไู ปใช หรือแสดงขอ คิดเหน็ เก่ยี วกบั เร่ืองท่อี า นได ๓. อา นเพื่อความเพลิดเพลนิ เปนการอานเพื่อผอ นคลาย การอานชนดิ นขี้ ้ึนอยู กับความพอใจของผูอา นเปนสำคัญ ไมจำกดั ชนิดของหนังสือ ๔. อานเพื่อใชเวลาอยางสรางสรรค เปนการอานเมื่อมีเวลาวาง โดยไมได มงุ หวงั สง่ิ หนงึ่ สงิ่ ใดจากการอานโดยเฉพาะ

154 ใบความรู เรื่อง การเขียนเรื่องจากภาพ การเขยี นเร่อื งจากภาพ การเขียนเรื่องจากภาพ เปนการใชประสบการณรว มกับจินตนาการของแตละคน โดยดูรายละเอียดตาง ๆ จากภาพเปนพื้นฐานในการจินตนาการ เขียนเปนเรื่องราว ที่นาสนใจ หรือใหความสนุกสนานเพลิดเพลินแกผูอานการเขียนเรื่องจากภาพตอง เรียบเรยี งเร่ืองราวตา ง ๆ จากภาพใหมีความเกีย่ วเนื่องสัมพนั ธก นั หลกั การเขยี นเรอื่ งจากภาพ ๑. ดูภาพแลวพิจารณารายละเอยี ดตาง ๆ ของภาพใหค รบถว น ๒. ผูกเรื่องราวยอนไปในอดีตถึงอนาคต หรือเชื่อมโยงเหตุการณใดเหตุการณ หน่ึงในปจจุบนั ๓. คำนึงความเปนจริงหรือเหตกุ ารณที่สมจรงิ เปน พนื้ ฐาน ๔. ลำดบั เรื่องราวตอ เนอื่ งตงั้ แตตนจนจบ และเขยี นเลา ความใหตอ เนอื่ ง ๕. ต้งั ช่ือเร่อื งใหน า สนใจ ๖. เขยี นลายมอื ใหอ า นงา ย และใชภ าษาท่ีถกู ตองชัดเจน

155 ใบความรู เรอ่ื ง การเขียนแสดงความรสู ึก การเขียนแสดงความรสู ึก การเขียนแสดงความรูสึก เปนการถา ยทอดความรูสึกนกึ คิดของผูเขียนใหผูอ่ืน รับรู โดยสะทอนจากความรูสึกทีไ่ ดอานเรื่องราวทพ่ี บเห็น เหตุการณ สถานที่ หรือ สง่ิ ของตา ง ๆ เปนตน หลกั ในการเขยี นแสดงความรูสึก ๑. เลอื กเรอื่ งที่จะเขยี น และศึกษาเร่ืองใหเขา ใจอยางละเอียดแจม แจง ๒. กลาวถึงขอมลู หรอื ขอ เทจ็ จริงกอน แลว จึงกลา วความรสู ึกหรอื ความคิดเห็น โดยใชเหตผุ ลหรอื มีหลักฐานอา งองิ ประกอบ ๓. ควรเขียนในเชิงสรางสรรคแ ละมขี อ เสนอแนะ ๔. มีมารยาทในการเขยี น เขียนดว ยภาษาสภุ าพ ไมใ ชถอ ยคำรนุ แรง ๕. ควรเขียนแบบรางกอน แลวตรวจสอบปรับปรุงแกไขสำนวนภาษา รวมท้ัง ตัวสะกดใหถ กู ตอ ง

156 ใบงานท่ี ๑ พายเรอื บุญ คำชแ้ี จง ใหน ักเรยี นอานเรื่อง “พายเรอื บญุ ” แลว ตอบคำถาม พายเรอื บุญ เชาวันที่แสนสดใสวันหนึ่ง หนูแดงพาเจาดางสุนัขแสนรักตัวสีขาวลายจุด สีดำไปเดินเที่ยวเลนในหมูบาน บานของหนูแดงอยูในชุมชนที่เปนเกาะกลางน้ำ เรียกกันวา “ชุมชนเกาะเกร็ด” ชุมชนเกาะเกร็ดเปนชุมชนที่มีวัดอยูมากมาย วิถีชีวิตของชาวบานจึงชอบเขาวัดทำบุญเปนชีวิตจิตใจ หนูแดงเดินออกมาจาก บานไกลพอสมควรและรูสึกเหนื่อยลามาก เธอจึงพาเจาดางเดินกลับบานดวย รอยยิ้ม เมื่อถึงบานหนูแดงเห็นยายตอยกำลังนั่งทำความสะอาดตะเกียงเจาพายุ อยูหนาบาน เธอจึงมานั่งเลนและถามคุณยายวา “ยายตอยจา ยายกำลังทำอะไร อยูเหรอจะ” หนูแดงถามดวยความสงสัย “ยายกำลังเช็ดตะเกียงอยูจะหนูแดง ใกลออกพรรษาแลว น้ำในแมน้ำเต็มตลิ่ง คืนนี้ชาวบานจะออกไปพายเรือชวนคน มาทำบุญดวยกัน” ยายตอยตอบหนูแดงดวยความเอ็นดูและสงยิ้มกวางใหหนูแดง เปนเด็กฉลาดและข้ีสงสัยจงึ ถามยายตอยตอ วา “แลวทำไมตองเอาตะเกียงไปดวย เหรอจะยาย” ยายตอยก็ตอบหนูแดงกลับวา “เมอื่ ถงึ เทศกาลทำบุญตาง ๆ อยางเชน วันพรุงนี้เปนวันออกพรรษา ชาวบานจะพากันลองเรือชวงค่ำ ๆ ชวนคนมาทำบุญ ดวยกัน ก็เลยตองเอาตะเกียงเจาพายุไวที่หัวเรือ ชาวบานเห็นจะไดรูวาเรือลำนี้ เปนเรือบุญอยางไรละจะ” หนูแดงไดฟงดังนั้นก็เขาใจ เธอพยักหนารอง “ออ” ลากเสียงยาว ยายตอยเห็นดังนั้นจึงเลาตอวา “หนูแดงรูไหมวาไมใชแคตะเกียง เจาพายุบนหัวเรือเทานั้นนะ แตเวลาลองเรือชาวบานก็จะพากันรองเพลงเจาขาว กนั อกี ดวย” หนแู ดงไมเขา ใจวา “เพลงเจาขาว” ทย่ี ายตอ ยพดู ถึงคอื อะไร เธอจึงถาม ยายตอยตอ “เพลงเจาขาวคืออะไรเหรอจะยาย” ยายตอยตอบวา “เพลงเจาขาว เปนเพลงชวนมาทำบุญ พายเรือถึงบานใคร ก็รองเพลงเชิญชวนใหเขามาทำบุญ

157 ดวยกัน ทำบุญเสร็จก็รองเพลงใหพรแกเจาของบา น เพลงจะขึ้นตนดวย “เจาเอย เจาขาวราวละลอก” ถึงไดเรียกวาเพลงเจาขาวอยางไรเลาหนูแดง ค่ำนี้หนูแดง ไปพายเรือรองเพลงกับยายดีไหม” ยายตอยเอยปากชวน “ไปจะยาย หนูแดง อยากไปรองเพลงชวนชาวบานมาทำบุญดวยจะยาย” ตกเย็นหนูแดงกับยายตอย ก็เดินมาทาน้ำ ที่ทาน้ำมพี ี่ ปา นา อาหลายคนรออยูกอนแลว ยายตอยพาหนแู ดง ลงไปนั่งบนเรือ หนูแดงถือกระบุงใบใหญเอาไว ยายตอยบอกวาเอาไวใสของท่ี ชาวบานเอามาทำบุญ เสียงชาวบานบนเรือตีกลองรองเพลงเจาขาวลองเรือไป ตามน้ำ เหมือนอยางที่ยายตอ ยบอกไวไมมีผิด ถงึ บา นใครเจา ของบานก็จะเอาของ มาทำบุญจนกระบุงของหนูแดง เชน เงิน ผลไม ขาวสารและอาหารแหงตาง ๆ จนแทบลนออกมา วันตอมาหนูแดงไปทำบุญวนั ออกพรรษาที่วัดกับคณุ พอคุณแม ชาวบานพากันนำของท่ีไดจากการพายเรือชวนทำบุญมาถวายท่ีวัด “หนูแดง คราวหนา ไปลองเรือกับยายอีกนะ” ยายตอยเอย ชวน “ไดจะยาย” หนูแดงตอบ การทำบุญ จบไปดวยดี ชาวบานทุกคนยิ้มแยมอยางมีความสุขและแยกยายกันกลับบานดวย ความอ่ิมใจ หนแู ดงเองกม็ คี วามสุขเชนกัน (จติ รา : ดัดแปลงจากเพลงเจา ขาว ประเพณรี องเพลงเจา ขาว จังหวัดนนทบรุ )ี ภาพ : ประเพณกี ารเลนเพลงเจาขาว ที่มา : https://www.stou.ac.th/offices

158 คำชี้แจง ใหน กั เรียนตอบคำถามตอ ไปน้ี ๑. ยายตอยและหนูแดงใชวิธีใดชวนชาวบานในชุมชนของตัวเอง มาทำบุญวันออกพรรษา ๒. เพราะเหตุใดชาวบานจงึ ตอ งใชว ธิ ีลองเรือชวนทำบญุ ๓. เพราะเหตุใดเพลงท่ีชาวบานรองเพื่อชวนคนมาทำบุญจึง เรียกวา เพลงเจาขาว

159 ๔. หากไมใชวิธีการลองเรือรองเพลงเจาขาว นักเรียนมีวิธีใดบาง เพอื่ ชวนคนอ่ืน ๆ มาทำบุญ ๕. นกั เรยี นไดขอคดิ อะไรบางจากการอานเร่ือง “พายเรือบญุ ”

160 เฉลยใบงานท่ี ๑ พายเรือบุญ คำชีแ้ จง ใหน ักเรียนอานเร่อื ง “พายเรือบญุ ” แลวตอบคำถาม พายเรือบุญ เชาวันที่แสนสดใสวันหนึ่ง หนูแดงพาเจาดางสุนัขแสนรักตัวสีขาวลายจุด สีดำไปเดินเที่ยวเลนในหมูบาน บานของหนูแดงอยูในชุมชนที่เปนเกาะกลางน้ำ เรียกกันวา “ชุมชนเกาะเกร็ด” ชุมชนเกาะเกร็ดเปนชุมชนที่มีวัดอยูมากมาย วิถีชีวิตของชาวบานจึงชอบเขาวัดทำบุญเปนชีวิตจิตใจ หนูแดงเดินออกมาจาก บานไกลพอสมควรและรูสึกเหนื่อยลามาก เธอจึงพาเจาดางเดินกลับบานดวย รอยยิ้ม เมื่อถึงบานหนูแดงเห็นยายตอยกำลังนั่งทำความสะอาดตะเกียงเจาพายุ อยูหนาบาน เธอจึงมานั่งเลนและถามคุณยายวา “ยายตอยจา ยายกำลังทำอะไร อยูเหรอจะ” หนูแดงถามดวยความสงสัย “ยายกำลังเช็ดตะเกียงอยูจะหนูแดง ใกลออกพรรษาแลว น้ำในแมน้ำเต็มตลิ่ง คืนนี้ชาวบานจะออกไปพายเรือชวนคน มาทำบุญดวยกัน” ยายตอยตอบหนูแดงดวยความเอ็นดูและสงยิ้มกวางใหหนูแดง เปนเด็กฉลาดและขีส้ งสัยจึงถามยายตอยตอวา “แลวทำไมตอ งเอาตะเกียงไปดวย เหรอจะยาย” ยายตอยก็ตอบหนูแดงกลับวา “เมื่อถึงเทศกาลทำบุญตาง ๆ อยางเชน วันพรุงนี้เปนวันออกพรรษา ชาวบานจะพากนั ลอ งเรือชวงค่ำ ๆ ชวนคนมาทำบุญ ดวยกัน ก็เลยตองเอาตะเกียงเจาพายุไวที่หัวเรือ ชาวบานเห็นจะไดรูวาเรือลำนี้ เปนเรือบุญอยางไรละจะ” หนูแดงไดฟงดังนั้นก็เขาใจ เธอพยักหนารอง “ออ” ลากเสียงยาว ยายตอยเห็นดังนั้นจึงเลาตอวา “หนูแดงรูไหมวาไมใชแคตะเกียง เจาพายุบนหัวเรือเทานั้นนะ แตเวลาลองเรือชาวบานก็จะพากันรองเพลงเจาขาว กนั อกี ดว ย” หนูแดงไมเขาใจวา “เพลงเจา ขาว” ทีย่ ายตอ ยพูดถึงคืออะไร เธอจึงถาม ยายตอยตอ “เพลงเจาขาวคืออะไรเหรอจะยาย” ยายตอยตอบวา “เพลงเจาขาว เปนเพลงชวนมาทำบุญ พายเรือถึงบานใคร ก็รองเพลงเชิญชวนใหเขามาทำบุญ

161 ดวยกัน ทำบุญเสร็จก็รองเพลงใหพรแกเจาของบา น เพลงจะขึ้นตนดวย “เจาเอย เจาขาวราวละลอก” ถึงไดเรียกวาเพลงเจาขาวอยางไรเลาหนูแดง ค่ำนี้หนูแดง ไปพายเรือรองเพลงกับยายดีไหม” ยายตอยเอยปากชวน “ไปจะยาย หนูแดง อยากไปรองเพลงชวนชาวบานมาทำบุญดวยจะยาย” ตกเย็นหนูแดงกับยายตอย ก็เดินมาทาน้ำ ที่ทาน้ำมีพี่ ปา นา อาหลายคนรออยูกอนแลว ยายตอยพาหนแู ดง ลงไปนั่งบนเรือ หนูแดงถือกระบุงใบใหญเอาไว ยายตอยบอกวาเอาไวใสของท่ี ชาวบานเอามาทำบุญ เสียงชาวบานบนเรือตีกลองรองเพลงเจาขาวลองเรือไป ตามน้ำ เหมือนอยางที่ยายตอ ยบอกไวไมมีผิด ถงึ บา นใครเจา ของบานก็จะเอาของ มาทำบุญจนกระบุงของหนูแดง เชน เงิน ผลไม ขาวสารและอาหารแหงตาง ๆ จนแทบลนออกมา วันตอมาหนูแดงไปทำบุญวนั ออกพรรษาที่วัดกับคณุ พอคุณแม ชาวบานพากันนำของท่ีไดจากการพายเรือชวนทำบุญมาถวายท่ีวัด “หนูแดง คราวหนา ไปลองเรือกับยายอีกนะ” ยายตอยเอย ชวน “ไดจะยาย” หนูแดงตอบ การทำบุญ จบไปดวยดี ชาวบานทุกคนยิ้มแยมอยางมีความสุขและแยกยายกันกลับบานดวย ความอ่ิมใจ หนแู ดงเองกม็ คี วามสุขเชนกัน (จติ รา : ดัดแปลงจากเพลงเจา ขาว ประเพณรี องเพลงเจา ขาว จังหวัดนนทบรุ )ี ภาพ : ประเพณกี ารเลนเพลงเจา ขาว ที่มา : https://www.stou.ac.th/offices

162 คำชี้แจง ใหนกั เรยี นตอบคำถามตอไปนี้ ๑. ยายตอยและหนูแดงใชวิธีใดชวนชาวบานในชุมชนของตัวเอง มาทำบุญวนั ออกพรรษา พายเรอื รองเพลงเจา ขาว ๒. เพราะเหตใุ ดชาวบา นจงึ ตอ งใชวธิ ลี อ งเรอื ชวนทำบญุ เพราะตอ งการชวนคนอนื่ ๆ มาทำบญุ ดว ยกัน ๓. เพราะเหตุใดเพลงที่ชาวบานรองเพื่อชวนคนมาทำบุญจึง เรยี กวา เพลงเจาขาว เพลงเจาขาว เนอื้ เพลงข้ึนตนวาเจาขาว

163 ๔. หากไมใชวิธีการลองเรือรองเพลงเจาขาว นักเรียนมีวิธีใดบาง เพือ่ ชวนคนอนื่ ๆ มาทำบญุ อยใู นดุลยพินิจของผสู อน ๕. นักเรียนไดขอคดิ อะไรบา งจากการอา นเร่อื ง “พายเรอื บญุ ” อยใู นดลุ ยพินิจของผสู อน

164 เกณฑการใหคะแนน พายเรอื บุญ ประเด็นการประเมนิ ระดบั เกณฑก ารใหค ะแนน คะแนน ๑. การเขยี น ๑๐ ๑.๑ การเขียนตอบคำถาม เขียนตอบคำถามตรงประเดน็ มีการใชเหตผุ ลประกอบและเขาใจ ๕ งาย ๑.๒ การสะกดคำ ๔ เขยี นตอบคำถามตรงประเดน็ มีการใชเ หตุผลประกอบ ๒. การคิดวเิ คราะห ๓ เขยี นตอบคำถามตรงประเด็น สามารถแสดงความคิดเหน็ ดวย ๒ เขียนตอบคำถามคอนขา งตรงประเด็น การตอบคำถาม โดยมเี หตผุ ล ๑ เขียนตอบคำถามตรงประเด็นคอ นขางนอยมาก ประกอบ ๕ เขยี นสะกดคำถูกตอ งทุกคำ ๔ เขยี นสะกดคำผิด ๑-๓ คำ รวมคะแนน ๓ เขยี นสะกดคำผิด ๔-๖ คำ ๒ เขยี นสะกดคำผิด ๗-๙ คำ ๑ เขียนสะกดคำผิด ๑๐ คำ ขึ้นไป ๕ แสดงความคิดเหน็ ดวยการตอบคำถามอยางมีเหตุผลและนาสนใจ ๕ เปน อยางมาก ๔ แสดงความคิดเหน็ ดว ยการตอบคำถามอยางมีเหตุผลเปนสวนใหญ และคอ นขางนา สนใจ แสดงความคิดเห็นดวยการตอบคำถามอยางมีเหตุผลไดเ ปน ๓ บางสวนและนาสนใจคอ นขางนอย ๒ แสดงความคิดเหน็ ดวยการตอบคำถามได แตไ มแ สดงเหตุผลและ นา สนใจนอยมาก ๑ พยายามแสดงความคดิ เห็นดว ยการตอบคำถาม แตยังไมส มบรู ณ ๑๕

165 ใบงานที่ 2 ทุเรยี นเมืองนนท คำชีแ้ จง ใหน กั เรียนอา นเรอ่ื ง “ทุเรยี นเมอื งนนท” แลวตอบคำถาม “ทุเรียนเมืองนนท” ณ บา นสวนแหง หนง่ึ ที่เต็มไปดวยความรน่ื รมย “กลา” หลานชายตัวนอย ของปูชัย เดินทางมาจากตางจังหวัดเพื่อมาเยี่ยมปูชัยที่จังหวัดนนทบุรี กลาชอบกินทุเรยี นมากและเมื่อรูวา คุณปูของตนมสี วนทุเรียนจึงขอใหปชู ยั พาไปเที่ยวสวนทุเรียนในอำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี ซึ่งในสวนมีทุเรียน พันธุพ ื้นเมอื งอยมู ากมาย เมื่อไปถงึ สวนทุเรียนปชู ยั จึงใหกลาลองชิมทุเรียน จากสองตน เมื่อกลาไดชิมปรากฏวาทุเรียนสองตนนี้มีเนื้อและรสชาติท่ี แตกตางกนั กลาจึงเกดิ ความสงสยั และถามปวู า “คณุ ปูค รับทีท่ ุเรียนสองตนนี้ มีเนอ้ื และรสชาตแิ ตกตางกัน เพราะคนละสายพันธุใ ชไหมครับ” ปชู ยั ยิ้มและ ตอบกลบั วา “ใชแลวในสวนของเรามที ุเรียนสองสายพันธุ คอื พันธุนกหยิบ กับพันธุบาตรสีทอง ซึ่งทุเรียนสองพันธุนี้อรอยมาก ๆ และยังเปนทุเรียน พันธุพื้นเมืองของจังหวัดนนทบุรีอีกดวย” เมื่อกลาไดยินดังนั้นก็เกิดความ ตื่นตาตื่นใจเปนอยางมากและเกิดสงสัยวาทุเรียนพันธุพื้นเมืองของจังหวัด นนทบุรีมีอะไรบาง กลาจึงขอใหปูชัยเลาใหฟง เมื่อปูชัยเห็นหลานของตน ใหค วามสำคญั กับทุเรียนพนั ธพุ ื้นเมอื งจึงยิม้ ดว ยความดีใจ เพราะเด็กสมัยนี้ ไมคอ ยเหน็ ความสำคัญของทเุ รยี นพันธุพ้ืนเมืองเทาไหร ปชู ยั จงึ บอกกับหลาน กลาวา “ทุเรียนพันธุพื้นเมืองของบานเรานะมีอยูมากมาย ถาอยางนั้นปูจะ เลาใหฟง เปนคำกลอนนะ”

166 “เอะ คำกลอนอะไรเหรอครบั คุณปู ใครเปนคนแตงเหรอครบั ” กลา ถาม ปูชยั ดว ยความสงสัย ปูชัยตอบกลา ดวยความเอ็นดวู า “ทา นพระยาศรสี นุ ทรโวหาร ทา นได แตงกลอนไวตั้งแตป พ.ศ. ๒๔๒๗ เปนกลอนที่บอกชื่อพันธุทุเรียนพ้ืนเมือง บานเราทั้งหมดเลยนะลูก อยากฟงไหมปูจะเลาใหฟง” กลารีบพยักหนา พรอมทัง้ น่งั ลงใตตน ทเุ รยี นรอฟง คำกลอนจากคุณปอู ยา งใจจดใจจอ ภาพ : พรรณพฤกษา ภาพ : พระยาศรีสนุ ทรโวหาร ที่มา : https://tarnpanya-learning.com ทีม่ า : https://th.wikipedia.org Êǹ·àØ ÃÂÕ ¹¹·»ì ªèÙ ÂÑ

167 ชอื่ เพีย้ นเปล่ียนมากสาธารณ “จักร่ำพรรณทุเรียน อกี ทองหยิบ๓ยังทองทา๔ ทองสกุ ๑ทองยอย๒ยาน นางทองยน ๖ใหญสาขา กระปุกนาก๘หลากผิวพรรณ ทองคำ๕กานตอตน สเี รอื งรองดฉู ายฉนั กระปุกสวุ รรณา๗ สนี ากนนั้ พรรณหนงึ่ มี ทุเรียนตลบั ทอง๙ เปนตนเคาแตเดิมที ตลบั นาก๑๐ผวิ มนั กบเม็ดใน๑๒กบกิง่ แขง็ ๑๓ ทเุ รียนกบแมเฒา ๑๑ ตอนตอ เตมิ มาปลกู แปลง กบเลบ็ เหย่ยี ว๑๒ปกษี เปนมันยับจบั นยั นา ต้ังตนเหรา๑๔เดมิ ดูหงอ ยกอยไมแนนหนา เหราใบมันแสง พบั สมดุ สุดมนั หวาน ทุเรียนเหรางอ ย ผลปุมลมุ งามตระการ หน่งึ เรยี กช่อื เหรา การะเกดเหลอื ง๑๗เรืองรงั สี เรยี กการะเกดพุม๑๕ งามปรากฏนลิ มณี การะเกดแดง๑๖สำลาน ช่ือตามเคาเจาของสวน การะเกดสเี ขียวสด เรยี กสาวนอยเน้อื นิม่ นวล การะเกดตาเหมอื นมี ใหชมชมิ ล้ิมรสหอม” ทเุ รียนรสอรอ ย สาวชมเหมือนจะชวน เมื่อกลอนจบ กลาแสดงทาทางตกใจพรอมทั้งพูดขึ้นวา “โอโห ท้ังหมดนี้ คือพันธุทุเรยี นพื้นเมืองนนทบุรีเหรอครับคณุ ปู เยอะมากเลยครับ” ปูชัยไดยิน เชน น้นั กห็ วั เราะดว ยความพอใจและตอบกลบั วา “ใชแลว หลานเห็นไหมวา

168 พนั ธุทเุ รียนบา นเราเยอะขนาดไหน แตใ นตอนนช้ี าวสวนท่ีปลูกทุเรียนพันธุ พื้นเมืองนนทบุรีเหลือนอยลงมาก ถาเราไมชวยกันอนุรักษไวปูวามันคง จะคอย ๆ หายไปหรืออาจสูญพันธุแน ๆ เลย หลานจะตองชวยกันอนุรักษ ทเุ รียนพนั ธุพ้ืนเมอื งของบานเราเอาไวนะลกู ” หลานชายทฟี่ ง อยางต้งั ใจกต็ อบ ปทู นั ทีอยางไมล ังเลวา “ไดเลยครบั คณุ ปู ผมจะอนุรกั ษพันธุทุเรียนพื้นเมือง นนทบุรีเอาไวไมใหสูญพันธุแนนอนครับ” กลาตอบปูชัยดวยความมั่นใจ หลังจากนั้นคุณปูชัยและหลานกลาก็ไดเดินเลนและกินทุเรียนในสวนดวย ความเพลิดเพลิน ปูชัยอธิบายเกี่ยวกับทุเรียนนนทบุรีใหหลานฟงจนตะวนั ลบั ขอบฟา กลา รูสกึ สนกุ และมีความสุขที่ไดมาเท่ยี วสวนทุเรียนเปนอยางมาก ปกู บั หลานตา งพากนั เดนิ กลบั บานอยา งมคี วามสขุ (สพุ ิชญา)

169 เรียนรูพนั ธุทุเรยี น วันน้ปี ชู ยั จะพาพวกเรามาเรียนเรอ่ื งพันธุ ทุเรยี นพ้นื เมอื งนนทบรุ กี นั ตามปูไปดูกนั เลย พันธนุ กหยบิ พันธุการะเกด พนั ธุทับทิม ผลกลมเนอื้ เหลืองเหนยี วและมนั ผลกลม มีกลิ่นออน จะมรี สชาติ ผลรูปไข มีกลน่ิ ออน จะมรี สชาติ กวา หมอนทอง หวานมาก หนามแหลม หวานกำลังดี ทม่ี า : www.durainnon.com ท่มี า : www.durainnon.com ทม่ี า : www.durainnon.com พนั ธุกบเจาคุณ พันธกุ บแมเฒา พนั ธกุ บหนา ศาล ผลกลมรี เนอ้ื สีสม มกี ล่นิ ออ น ผลรูปไข มกี ลน่ิ ออ น จะมรี สชาติ ผลรปู ไข มี จะมรี สชาตหิ วานมัน รสชาติหวานกำลังดี หวานมันกำลังดี หนามนูน กำลงั ดี รองพูลกึ เนอ้ื สอี อ น ทีม่ า : www.durainnon.com ท่มี า : www.durainnon.com ท่มี า : www.durainnon.com

170 คำชแ้ี จง ใหน ักเรยี นตอบคำถามตอไปนี้ ๑. เพราะเหตุใด กลา จงึ สงสยั วา มที ุเรยี นพันธอุ ะไรบา ง ๒. นกั เรียนจะมวี ิธกี ารอนุรกั ษท เุ รียนพนั ธพุ ื้นเมอื งนนทบุรีอยางไร ไมใหสญู หายไป อธิบายมาพอสังเขป ๓. นักเรียนมีความคิดเห็นอยางไรกับคำกลอนทุเรียนของ ทานพระยาศรสี นุ ทรโวหาร

171 ๔. นักเรียนรูจักทุเรียนพันธุอะไรบางและชอบพันธุไหนมากที่สุด พรอมใหเ หตผุ ลประกอบ ๕. จากเร่ือง “ทุเรียนเมืองนนท” นักเรียนสามารถนำไปปรับใช ในชวี ติ ประจำวนั ไดอยา งไร

172 เฉลยใบงานท่ี 2 ทเุ รียนเมืองนนท คำชี้แจง ใหน กั เรียนอา นเรอื่ ง “ทุเรยี นเมืองนนท” แลว ตอบคำถาม “ทุเรียนเมืองนนท” ณ บานสวนแหง หนง่ึ ที่เต็มไปดวยความร่ืนรมย “กลา ” หลานชายตัวนอย ของปูชัย เดินทางมาจากตางจังหวัดเพื่อมาเยี่ยมปูชัยที่จังหวัดนนทบุรี กลาชอบกินทุเรียนมากและเมือ่ รูวา คุณปูของตนมีสวนทุเรียนจึงขอใหปชู ยั พาไปเที่ยวสวนทุเรียนในอำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี ซึ่งในสวนมีทุเรียน พันธุพืน้ เมืองอยมู ากมาย เมอื่ ไปถึงสวนทุเรียนปูชยั จึงใหกลาลองชิมทุเรียน จากสองตน เมื่อกลาไดชิมปรากฏวาทุเรียนสองตนนี้มีเนื้อและรสชาติที่ แตกตา งกนั กลา จงึ เกดิ ความสงสยั และถามปวู า “คุณปคู รับท่ีทเุ รียนสองตนนี้ มเี นือ้ และรสชาติแตกตา งกัน เพราะคนละสายพันธุใชไหมครับ” ปชู ยั ย้ิมและ ตอบกลบั วา “ใชแลวในสวนของเรามที ุเรยี นสองสายพันธุ คือ พันธุนกหยิบ กับพันธุบาตรสีทอง ซึ่งทุเรียนสองพันธุนี้อรอยมาก ๆ และยังเปนทุเรียน พันธุพื้นเมืองของจังหวัดนนทบุรีอีกดวย” เมื่อกลาไดยินดังนั้นก็เกิดความ ตื่นตาตื่นใจเปนอยางมากและเกิดสงสัยวาทุเรียนพันธุพื้นเมืองของจังหวัด นนทบุรีมีอะไรบาง กลาจึงขอใหปูชัยเลาใหฟง เมื่อปูชัยเห็นหลานของตน ใหความสำคญั กับทเุ รียนพันธุพ้ืนเมอื งจึงยม้ิ ดวยความดใี จ เพราะเด็กสมัยน้ี ไมคอยเหน็ ความสำคัญของทุเรียนพันธุพื้นเมืองเทาไหร ปชู ยั จงึ บอกกบั หลาน กลาวา “ทุเรียนพันธุพื้นเมืองของบานเรานะมีอยูมากมาย ถาอยางนั้นปูจะ เลาใหฟง เปนคำกลอนนะ”

173 “เอะ คำกลอนอะไรเหรอครับคณุ ปู ใครเปน คนแตงเหรอครับ” กลา ถาม ปูชัยดว ยความสงสยั ปชู ัยตอบกลาดว ยความเอ็นดวู า “ทานพระยาศรีสุนทรโวหาร ทานได แตงกลอนไวตั้งแตป พ.ศ. ๒๔๒๗ เปนกลอนที่บอกชื่อพันธุทุเรียนพื้นเมือง บานเราทั้งหมดเลยนะลูก อยากฟงไหมปูจะเลาใหฟง” กลารีบพยักหนา พรอ มทั้งน่งั ลงใตต น ทเุ รียนรอฟงคำกลอนจากคุณปูอยา งใจจดใจจอ ภาพ : พรรณพฤกษา ภาพ : พระยาศรสี นุ ทรโวหาร ที่มา : https://tarnpanya-learning.com ท่ีมา : https://th.wikipedia.org Êǹ·àØ ÃÂÕ ¹¹·»ì ªÙè ÂÑ

“จักร่ำพรรณทเุ รียน 174 ทองสกุ ๑ทองยอ ย๒ยาน ช่ือเพ้ยี นเปลีย่ นมากสาธารณ ทองคำ๕กานตอ ตน อีกทองหยิบ๓ยังทองทา๔ กระปกุ สุวรรณา๗ ทเุ รยี นตลบั ทอง๙ นางทองยน ๖ใหญส าขา ตลบั นาก๑๐ผิวมัน กระปุกนาก๘หลากผิวพรรณ ทเุ รยี นกบแมเฒา๑๑ สเี รอื งรองดูฉายฉัน กบเลบ็ เหยยี่ ว๑๒ปกษี สนี ากนนั้ พรรณหนึ่งมี ตงั้ ตน เหรา๑๔เดิม เปนตน เคา แตเดมิ ที เหราใบมนั แสง กบเม็ดใน๑๒กบก่งิ แขง็ ๑๓ ทุเรยี นเหรางอ ย ตอนตอเตมิ มาปลกู แปลง หน่งึ เรียกช่ือเหรา เปน มนั ยบั จับนยั นา เรยี กการะเกดพุม ๑๕ ดหู งอ ยกอ ยไมแ นนหนา การะเกดแดง๑๖สำลาน พับสมดุ สุดมันหวาน การะเกดสเี ขียวสด ผลปมุ ลมุ งามตระการ การะเกดตาเหมอื นมี การะเกดเหลอื ง๑๗เรืองรังสี ทุเรียนรสอรอย งามปรากฏนลิ มณี สาวชมเหมอื นจะชวน ชอ่ื ตามเคา เจา ของสวน เรยี กสาวนอ ยเนอ้ื นิม่ นวล ใหชมชิมลิ้มรสหอม” เมอื่ กลอนจบ กลาแสดงทา ทางตกใจพรอมท้ังพูดขึ้นวา “โอโห ทั้งหมดน้ี คือพันธุทเุ รยี นพื้นเมืองนนทบุรีเหรอครับคณุ ปู เยอะมากเลยครับ” ปูชัยไดยนิ เชน น้ันก็หวั เราะดวยความพอใจและตอบกลบั วา “ใชแลว หลานเห็นไหมวา

175 พันธุทุเรยี นบา นเราเยอะขนาดไหน แตในตอนนชี้ าวสวนที่ปลูกทุเรียนพันธุ พื้นเมืองนนทบุรีเหลือนอยลงมาก ถาเราไมชวยกันอนุรักษไวปูวามันคง จะคอย ๆ หายไปหรืออาจสูญพันธุแน ๆ เลย หลานจะตองชวยกันอนุรักษ ทเุ รียนพนั ธพุ ้นื เมอื งของบานเราเอาไวนะลกู ” หลานชายที่ฟง อยา งตั้งใจกต็ อบ ปูทันทีอยา งไมล ังเลวา “ไดเ ลยครับคุณปู ผมจะอนุรกั ษพ ันธุทุเรียนพื้นเมือง นนทบุรีเอาไวไมใหสูญพันธุแนนอนครับ” กลาตอบปูชัยดวยความมั่นใจ หลังจากนั้นคุณปูชัยและหลานกลาก็ไดเดินเลนและกินทุเรียนในสวนดวย ความเพลิดเพลิน ปูชัยอธิบายเกี่ยวกับทุเรียนนนทบุรีใหหลานฟงจนตะวนั ลบั ขอบฟา กลารูส กึ สนกุ และมีความสขุ ที่ไดมาเทยี่ วสวนทุเรยี นเปนอยางมาก ปูกบั หลานตางพากันเดินกลับบานอยางมคี วามสุข (สพุ ิชญา)

เรียนรพู ันธทุ เุ รยี น 176 วันนี้ปูชัยจะพาพวกเรามาเรียนเรือ่ งพนั ธุ พันธุทบั ทิม ทุเรียนพื้นเมอื งนนทบรุ กี นั ตามปูไปดูกนั เลย พันธุนกหยบิ พันธุการะเกด ผลกลมเนอื้ เหลืองเหนยี วและมัน ผลกลม มีกลิ่นออน จะมรี สชาติ ผลรปู ไข มีกลนิ่ ออน จะมรี สชาติ กวา หมอนทอง หวานมาก หนามแหลม หวานกำลังดี ทีม่ า : www.durainnon.com ทม่ี า : www.durainnon.com ที่มา : www.durainnon.com พันธุกบเจาคณุ พันธุก บแมเฒา พนั ธุก บหนาศาล ผลกลมรี เน้อื สีสม มกี ลิน่ ออน ผลรูปไข มีกลนิ่ ออน จะมรี สชาติ ผลรูปไข มี จะมีรสชาตหิ วานมัน รสชาติหวานกำลังดี หวานมันกำลังดี หนามนูน กำลงั ดี รองพลู ึก เนื้อสอี อน ท่มี า : www.durainnon.com ท่ีมา : www.durainnon.com ทีม่ า : www.durainnon.com

177 คำช้แี จง ใหน กั เรียนตอบคำถามตอไปน้ี ๑. เพราะเหตใุ ด กลา จึงสงสยั วามที เุ รียนพนั ธุอะไรบาง เพราะวา เมอื่ ไปถึงสวนปไู ดใหกลาลองชิมทุเรียนจาก ตน สองตน กลาเกดิ ความสงสยั วาทำไมทเุ รียนแตล ะตน มี เนอ้ื และรสชาติท่ีแตกตางกันและสงสัยวามีสายพนั ธุอะไรบาง ๒. นักเรียนจะมวี ิธกี ารอนุรกั ษท เุ รียนพนั ธุพ ้ืนเมืองนนทบรุ ีอยา งไร ไมใหสญู หายไป อธบิ ายมาพอสงั เขป อยูในดลุ ยพินิจของผสู อน ๓. นักเรียนมีความคิดเห็นอยางไรกับคำกลอนทุเรียนของ ทา นพระยาศรีสนุ ทรโวหาร อยูในดุลยพินจิ ของผูสอน

178 ๔. นักเรียนรูจักทุเรียนพันธุอะไรบางและชอบพันธุไหนมากที่สุด พรอมใหเหตุผลประกอบ อยใู นดุลยพนิ จิ ของผสู อน ๕. จากเร่ือง “ทุเรียนเมืองนนท” นักเรียนสามารถนำไปปรับใช ในชวี ิตประจำวันไดอ ยา งไร อยูใ นดลุ ยพินิจของผสู อน

179 เกณฑการใหค ะแนน ทเุ รียนเมอื งนนท ประเดน็ การประเมิน ระดับ เกณฑก ารใหค ะแนน คะแนน ๑. การเขยี น ๑๐ ๑.๑ การเขยี นตอบคำถาม ๕ เขยี นตอบคำถามตรงประเดน็ มีการใชเหตผุ ลประกอบและเขาใจ งา ย ๔ เขยี นตอบคำถามตรงประเดน็ มีการใชเ หตผุ ลประกอบ ๓ เขยี นตอบคำถามตรงประเดน็ ๒ เขียนตอบคำถามคอ นขา งตรงประเด็น ๑ เขียนตอบคำถามตรงประเด็นคอ นขางนอยมาก ๑.๒ การสะกดคำ ๕ เขียนสะกดคำถูกตอ งทุกคำ ๔ เขยี นสะกดคำผิด ๑-๓ คำ ๓ เขียนสะกดคำผิด ๔-๖ คำ ๒ เขยี นสะกดคำผิด ๗-๙ คำ ๑ เขยี นสะกดคำผิด ๑๐ คำ ขึ้นไป ๒. การคดิ วิเคราะห ๕ สามารถแสดงความคิดเห็น แสดงความคิดเห็นดว ยการตอบคำถามอยางมเี หตุผลและนา สนใจ ดวยการตอบคำถาม โดยมี ๕ เปน อยางมาก เหตผุ ลประกอบ ๔ แสดงความคิดเห็นดวยการตอบคำถามอยางมีเหตุผลเปนสว นใหญ และคอนขางนาสนใจ แสดงความคิดเห็นดวยการตอบคำถามอยางมีเหตุผลไดเปน ๓ บางสว นและนา สนใจคอ นขา งนอ ย ๒ แสดงความคิดเหน็ ดวยการตอบคำถามได แตไมแสดงเหตผุ ลและ นาสนใจนอยมาก ๑ พยายามแสดงความคดิ เหน็ ดว ยการตอบคำถาม แตยงั ไมสมบรู ณ รวมคะแนน ๑๕

180 แบบฝกหัดท่ี ๑ คำศพั ทอยไู หน คำชีแ้ จง ใหน ักเรียนหาคำศพั ทในตารางแลว บอกความหมายของคำ ตอ ไปนใ้ี หถ ูกตอง ออกพรรษา ชาวบา น กระบุง ตะเกยี ง เกาะ ทำบญุ แมนำ้ ตลง่ิ เทศกาล วถิ ีชวี ติ ช า ว บ า น ต ก ต ล่ิ ง ช ร อ ง ล ศ ำ เ ก า ะ พ เ วั น อ อ ก พ ร ร ษ า ท ท น ด ว ง า า วิ ะ ส น ำ ศ อ แ ฟ เ ย ย ถี บุ ล ร บุ ก ท ม น รื รี เ ชี ง ไ เ ญ า ก น ง อ ส รื วิ ญ ญ า ง ล จ ำ บุ ญ ร อ ต ะ เ กี ย ง

181 คำชี้แจง ใหน ักเรียนเขียนคำอาน และบอกความหมายของคำตอไปนี้ ตวั อยาง ๑. เกาะ อา นวา หมายถงึ 2. ออกพรรษา อา นวา หมายถงึ 3. ชาวบาน อา นวา หมายถงึ 4. กระบงุ อา นวา หมายถึง 5. ตะเกยี ง อา นวา หมายถึง

182 6. ทำบุญ อานวา หมายถงึ 7. แมน้ำ อา นวา หมายถงึ 8. ตลงิ่ อานวา หมายถงึ 9. เทศกาล อานวา หมายถึง 10. วถิ ชี วี ติ อา นวา หมายถึง

183 เฉลยแบบฝก หัดที่ ๑ คำศพั ทอยูไ หน คำชีแ้ จง ใหนักเรียนหาคำศพั ทในตารางแลว บอกความหมายของคำ ตอไปนใ้ี หถ ูกตอ ง ออกพรรษา ชาวบา น กระบงุ ตะเกียง เกาะ ทำบญุ แมน้ำ ตล่ิง เทศกาล วิถชี ีวิต ช า ว บ า น ต ก ต ล่ิ ง ช ร อ ง ล ศ ำ เ ก า ะ พ เ วั น อ อ ก พ ร ร ษ า ท ท น ด ว ง า า วิ ะ ส น ำ ศ อ แ ฟ เ ย ย ถี บุ ล ร บุ ก ท ม น รื รี เ ชี ง ไ เ ญ า ก น ง อ ส รื วิ ญ ญ า ง ล จ ำ บุ ญ ร อ ต ะ เ กี ย ง

184 คำช้แี จง ใหนกั เรียนเขยี นคำอา น และบอกความหมายของคำตอไปนี้ ตัวอยา ง ๑. เกาะ อา นวา หมายถงึ แผน ดนิ ท่มี ีนำ้ ลอ มรอบ มขี นาดเล็กกวา ทวปี 2. ออกพรรษา อานวา ออก-พนั -สา หมายถึง ใชเ รียกวนั ทสี่ น้ิ สดุ การจำพรรษาของพระสงฆ 3. ชาวบา น อา นวา ชาว-บาน หมายถึง ประชาชนท่ัวไป, คนธรรมดาทีไ่ มมียศถาบรรดาศกั ด์ิ 4. กระบุง อานวา กระ-บงุ หมายถงึ ภาชนะสานทบึ ปากกลมกน ลึกเปน เหล่ียมเสรมิ ขอบ และมมุ ดวยหวาย มหี สู ำหรบั สอดเชือกเพอ่ื คลอ งกบั คานหาม 5. ตะเกยี ง อา นวา ตะ-เกยี ง หมายถงึ อปุ กรณส ำหรบั จดุ ไฟใหแ สงสวา งใชเ ช้อื เพลงิ จาก นำ้ มัน แกส เปน ตน มีลักษณะและรูปรา งตาง ๆ

185 ทำ-บุน 6. ทำบญุ อานวา หมายถึง การประกอบกรรมดี 7. แมนำ้ อานวา แม-น้ำ หมายถงึ ลำนำ้ ขนาดใหญซ ง่ึ เปน ท่ีรวมของลำธารหลายสาย 8. ตล่งิ อา นวา ตะ-หล่ิง หมายถึง สวนของฝง ท่สี ูงชนั ริมแมน ้ำลำคลอง 9. เทศกาล อานวา เทด-สะ-กาน หมายถงึ วนั เวลาท่ีกำหนดไวเ ปนประเพณีเพื่อการทำบญุ และการรืน่ เริงในทองถน่ิ 10. วิถีชวี ติ อา นวา ว-ิ ถี-ชี-วิด หมายถึง ทางดำเนินชวี ติ , ขนบการดำเนินชีวติ

186 เกณฑก ารใหคะแนน คำศัพทอ ยูไ หน ประเด็นการประเมนิ ระดับ เกณฑการใหค ะแนน คะแนน ๑. การเขยี น ๑๕ ๑.๑ การเขียนวงกลมคำ ๑.๒ การเขียนคำอา น ๕ เขียนวงกลมคำตอบไดถ ูกตอ ง ๙-๑๐ ขอ ๑.๓ การเขยี นสะกดคำ ๔ เขยี นวงกลมคำตอบไดถ ูกตอง ๗-๘ ขอ ๒. การคดิ วิเคราะห ๓ เขยี นวงกลมคำตอบไดถ ูกตอง ๕-๖ ขอ สามารถคิดวเิ คราะหโ ดยเขียนคำอา น ๒ เขยี นวงกลมคำตอบไดถ ูกตอ ง ๓-๔ ขอ และบอกความหมายของคำไดถ ูกจอ ง ๑ เขยี นวงกลมคำตอบไดถ ูกตอง ๑-๒ ขอ ๕ เขยี นคำอานไดถกู ตอง ๙-๑๐ ขอ รวมคะแนน ๔ เขียนคำอา นไดถ ูกตอ ง ๗-๘ ขอ ๓ เขยี นคำอานไดถกู ตอ ง ๕-๖ ขอ ๒ เขยี นคำอา นไดถ กู ตอ ง ๓-๔ ขอ ๑ เขียนคำอานไดถ กู ตอง ๑-๒ ขอ ๕ เขยี นถกู ตองทกุ คำ ๔ เขียนผดิ ๑-๓ คำ ๓ เขียนผดิ ๔-๖ คำ ๒ เขยี นผดิ ๗-๙ คำ ๑ เขียนผิด ๑๐ คำ ขึ้นไป ๕ ๕ แสดงความคิดโดยเขียนคำอานและบอกความหมายของคำ ไดถ กู ตอ ง ๙-๑๐ ขอ ๔ แสดงความคิดโดยเขียนคำอานและบอกความหมายของคำ ไดถกู ตอ ง ๗-๘ ขอ ๓ แสดงความคิดโดยเขยี นคำอา นและบอกความหมายของคำ ไดถ ูกตอ ง ๕-๖ ขอ ๒ แสดงความคิดโดยเขยี นคำอา นและบอกความหมายของคำ ไดถ ูกตอง ๓-๔ ขอ ๑ แสดงความคิดโดยเขยี นคำอานและบอกความหมายของคำ ไดถ กู ตอง ๑-๒ ขอ ๒๐

187 แบบฝก หดั ที่ ๒ เรียงคำเปน เร่ืองราว คำชี้แจง ใหน ักเรยี นเลอื กคำท่ีกำหนดใหอ ยา งนอง ๕ คำ มาแตงเปน เรอื่ งราว ความยาวอยางนอย ๑๐ บรรทัด พรอมต้งั ชอื่ เรือ่ ง ริมคลอง พายเรอื ชาวบาน ตกั บาตร ประเพณี ประโยชน ชวยเหลอื วฒั นธรรม วันพระ ความสขุ ตลาดน้ำ อาหาร

188

189 เฉลยแบบฝก หัดท่ี ๒ เรียงคำเปน เรือ่ งราว คำช้ีแจง ใหน กั เรยี นเลอื กคำท่ีกำหนดใหอ ยางนอง ๕ คำ มาแตง เปน เรือ่ งราว ความยาวอยา งนอย ๑๐ บรรทดั พรอ มตง้ั ชอ่ื เร่อื ง รมิ คลอง พายเรอื ชาวบา น ตักบาตร ประเพณี ประโยชน ชวยเหลือ วัฒนธรรม วนั พระ ความสุข ตลาดน้ำ อาหาร อยูในดลุ ยพินิจของผสู อน อยูในดลุ ยพินจิ ของผูสอน

190 อยใู นดลุ ยพนิ ิจของผสู อน

191 เกณฑก ารใหคะแนน เรียงคำเปนเรื่องราว ประเดน็ การประเมนิ ระดับ เกณฑการใหคะแนน คะแนน ๑. การเขยี น ๒o ๑.๑ การตง้ั ช่อื เรอื่ ง ๓ ตั้งชื่อเร่ืองไดตามประเด็นการประเมินครบ ๒ ขอ ๑) ชอื่ เร่ืองสื่อความหมายไดตรง หรือสอดคลอ งเน้ือเรอื่ ง ๒ ต้งั ชอื่ เรื่องไดต ามประเด็นการประเมนิ ๑ ขอ ๑ ตั้งช่ือเร่ืองสอดคลอ งกับเนือ้ เรื่อง แตมคี วามนาสนใจคอ นขางนอย ๒) ชื่อเรอ่ื งสรางสรรคแ ละมคี วาม นา สนใจ ๑.๒ สาระสำคญั ของเร่อื ง ๕ เขยี นเรอ่ื งไดส าระสำคัญตามประเดน็ การประเมินครบ ๕ ขอ ๑) ลำดับความคิดอยา งตอ เนือ่ ง ๒) นำเสนอเน้ือหาตรงประเด็น ๔ เขียนเร่อื งไดสาระสำคัญตามประเด็นการประเมิน ๔ ขอ ๓) เนอ้ื หามีความสมั พันธกบั คำท่ี ๓ เขียนเรือ่ งไดสาระสำคัญตามประเด็นการประเมนิ ๓ ขอ กำหนดให ๒ เขียนเรือ่ งไดส าระสำคัญตามประเด็นการประเมิน ๓ ขอ ๔) มีความเปน เหตเุ ปน ผล ๑ เขียนเรอื่ งไดสาระสำคญั ตามประเดน็ การประเมนิ ๑ ขอ ๕) มีการนำเสนอแนวคิดใหม ๑.๓ การใชภ าษา ๕ ใชภ าษาไดตามประเดน็ การประเมนิ ครบ ๕ ขอ ๑) เลือกใชคำทก่ี ำหนดไดครบ ๕ คำ ๒) เขียนเวนวรรคตอนไดถ กู ตอ ง ๔ ใชภ าษาไดตามประเด็นการประเมนิ ๔ ขอ ๓) ใชค ำสภุ าพ ๓ ใชภ าษาไดตามประเดน็ การประเมนิ ๓ ขอ ๔) ใชประโยคสอ่ื ความหมายได ๒ ใชภ าษาไดตามประเดน็ การประเมิน ๒ ขอ ๕) ใชคำไดสละสลวย ๑ ใชภาษาไดตามประเด็นการประเมิน ๑ ขอ ๑.๔ การเขยี นสะกดคำ ๕ เขยี นถกู ตองทกุ คำ ๔ เขียนผิด ๑-๓ คำ ๓ เขียนผิด ๔-๖ คำ ๒ เขยี นผดิ ๗-๙ คำ ๑ เขยี นผิด ๑๐ คำ ขึ้นไป ๑.๕ ความเปน ระเบียบเรียบรอย ๒ เขียนไดตามประเด็นการประเมนิ ครบ ๒ ขอ ๑) เขยี นตวั อักษรอานงา ย ๑ เขยี นไดต ามประเด็นการประเมนิ ๑ ขอ ๒) สะอาดเรียบรอย

192 ประเด็นการประเมนิ ระดับ เกณฑการใหค ะแนน คะแนน ๒. การคดิ วเิ คราะห ๕ สามารถคิดวิเคราะหเนือ้ หาทส่ี ัมพันธ ๕ คดิ วิเคราะหเ นอ้ื หาที่สมั พนั ธกบั คำท่ี กำหนดใหแ ลนำเสนอผาน กับคำทีก่ ำหนดใหแลวนำเสนอผาน งานเขียนเปนเรื่องราวไดอ ยางนาสนใจครบถว นและถูกตองตาม งานเขยี นเปน เรอ่ื งราว หลกั การเขียน ๔ คิดวิเคราะหเนื้อหาที่ สัมพันธกับคำที่กำหนดใหแลวนำเสนอ ผานงานเขียนเปนเร่ืองราวไดคอนขางนาสนใจครบถวน และ ถูกตอ งตามหลักการเขียน ๓ คิดวิเคราะหเนื้อหาที่สัมพันธกับคำที่กำหนดใหแลวนำเสนอ ผานงานเขียนเปนเรื่องราวไดคอนขางนาสนใจคอนขาง ครบถวน และถูกตองตามหลกั การเขียน ๒ คิดวิเคราะหเนื้อหาที่สัมพันธกับคำที่กำหนดใหแลวนำเสนอ ผานงานเขียนเปนเร่ืองราวไดไมคอ ยนาสนใจคอนขา งครบถวน และถูกตอ งตามหลักการเขยี นบางสวน ๑ คิดวิเคราะหเนื้อหาที่สัมพันธกับคำที่กำหนดใหแลวนำเสนอ ผานงานเขียนเปนเรื่องราวไดไมนาสนใจไมครบถวน และไม ถกู ตองตามหลกั การเขยี น รวมคะแนน ๒๕

193 แบบฝก หดั ที่ 3 มองปญหา ทา ใหคิด คำชี้แจง ใหนักเรียนบอกปญ หาและวิธแี กไ ขปญหาตอไปนี้ 1. ภาพ : ชุมชนแออดั ที่มา : https://www.bangkokbiznews.com 1.1 ในชมุ ชนของนกั เรียนพบปญ หาอะไรบาง (อยา งนอ ง 3 ขอ )

194 1.2 สาเหตขุ องปญ หาเกดิ จากอะไร (อยางนอย 3 ขอ) 1.3 นักเรยี นจะมวี ิธแี กไขปญหาอยา งไร (อยา งนอย 3 ขอ)

195 2. ภาพ : ลุยตรวจโควดิ -19 เชงิ รกุ “ตลาดบางใหญ” ที่มา : https://www.sanook.com/news/8390526/ 2.1 ในชุมชนของนกั เรยี นพบปญหาอะไรบาง (อยา งนอง 3 ขอ )