ต้นไชยา หรือคะน้าเม็กซิกัน

คำนำ ก หนงั สือเล่มน้มี จี ัดทำขึ้นเพอื่ เป็นค่มู ือในกำรเรียนรู้ เก่ียวกับอดุลย์คลองหลวงฟำร์ม เห็ด ท่ีกลุ่มนักศึกษำคณะศิลปศำสตร์ สำขำกำรท่องเท่ียว มหำวิทยำลัยเทคโนโลยี รำชมงคลธัญบุรี จัดทำข้ึนให้กับ นำยอดุลย์ วิเชียรชัย ประธำนในพ้ืนท่ีชุมชน และ เจ้ำของพ้ืนที่อดุลย์คลองหกฟำร์มเห็ด ท่ีทำงกลุ่มนักศึกษำได้รับมอบหมำยงำนใน รำยวิชำ กำรจัดกำรท่องเท่ียวเชิงวัฒนธรรม และ อำจำรย์พนัส สืบยุบล ท่ีปรึกษำ รำยงำน และหนังสือเล่มน้ี ภำยในหนังสือเล่มน้ีจะประกอบไปด้วย หลักคำสอน และแนวทำงแก้ไขปัญหำ ตำ่ งๆของ พระบำทสมเด็จพระบรมชนกำธิเบศร มหำภูมิพลอดุลยเดชมหำรำช บรม นำถบพิตร นอกจำกนย้ี ังมี เคร่ืองจกั รสำน, ประเภทของต้นไม้ พืชพรรณ แต่ละชนิด รวมทั้งสรรคณุ ทำงด้ำนยำรกั ษำโรค และรับประทำนเปน็ อำหำรได้ สุดท้ำยนี้ทำงคณะผู้จัดทำขอขอบคุณ นำยอดุลย์ วิเชียรชัย และสมำชิกในพื้นท่ี ชุมชน และพื้นท่ีอดุลย์คลองหกฟำร์มเห็ด ท่ีให้กำรต้อนรับ และควำมร่วมมือเป็น อย่ำงดี ขอขอบคุณ อำจำรย์พนัส สืบยุบล ที่ปรึกษำรำยงำน และหนังสือเล่มนี้ ขอขอบคุณ ครอบครัว เพื่อน และทุกคนที่มีส่วนเก่ียวข้องกับกำรทำงำนครั้งนี้ หำก หนงั สอื เลม่ น้มี ีขอ้ มลู เนือ้ หำผิดพลำดประกำรใดทำงคณะผูจ้ ัดทำขออภยั มำ ณ ท่นี ี้ คณะผจู้ ัดทำ

ตน้ ไชยำ หรือคะน้ำเมก็ ซกิ นั ชื่อวิทยำศำสตร์ : Cnidoscolus chayamansa McVaugh ช่อื เรียกอ่นื : ผักไชยำ คะน้ำเม็กซิกนั ผกั โขมต้น หรือ ชำยำ มำจำกภำษำสเปนของ คำว่ำ Chaya ชือ่ วงศ์ : EUPHORBIACEAE ลักษณะ : เป็นไมพ้ มุ่ ลำตน้ มลี กั ษณะอวบน้ำ ควำมสงู ของลำต้นประมำณ 2-6 เมตร เปลือกของลำต้นเป็นสีน้ำตำล ข้ำงในมีน้ำยำงสีขำว ๆ ส่วนใบมีลักษณะคล้ำยใบเม เปิล โดยขอบใบจะแยกออกเป็น 3-4 แฉก ดอกของคะน้ำเม็กซิกันเป็นสีขำว ลักษณะดอกจะออกเป็นชอ่ อยูป่ ลำยก่ิง และในแต่ละช่อจะประกอบไปด้วยดอกย่อย จำนวนมำก

กำรกระจำยพันธุ์ : นำกิ่งท่ีค่อนข้ำงแก่มำตัดเป็นท่อนๆ แล้วชำลงถุงดำ ใช้เวลำ ประมำณ 2-3 สัปดำห์ก่ิงจะเร่ิมแตกใบอ่อน รอให้ต้นแข็งแรงจึงย้ำยลงปลูกในดิน กำรดแู ลรักษำค่อนขำ้ งง่ำย เพรำะคะนำ้ เม็กซิโกเป็นพชื ทปี่ ลูกงำ่ ย โตเรว็ และไม่ค่อย มีแมลงรบกวน สำหรบั ตน้ ทตี่ ดั กงิ่ มำปลูกทำงผู้เชี่ยวชำญแนะนำว่ำควรรอให้ต้นไม้มี อำยุประมำณ 2 ปี เพื่อให้ต้นแข็งแรงเสียก่อนจึงค่อยเก็บมำบริโภค และไม่ควรเก็บ ใบจำกตน้ เกนิ กว่ำ 50% เพรำะจะทำให้ต้นโทรมไดง้ ่ำยๆ ประโยชน์ : กำรใช้พ้ืนบ้ำนในต่ำงประเทศคอื ใช้เปน็ ยำระบำย ขับปัสสำวะ เพ่ิมกำร ไหลเวียนโลหติ ช่วยยอ่ ยอำหำร (1-2) คุณค่ำทำงโภชนำกำร คะน้ำเม็กซิโกเป็นผักที่ มีคุณค่ำทำงอำหำรสูง และคะน้ำเม็กซิกันยังเป็นแหล่งที่ดีของโปรตีน วิตำมิน แคลเซียม โพแทสเซียม และเหล็ก แล้วยังเป็นแหล่งที่อุดมสมบูรณ์ของสำรต้ำน อนุมูลอสิ ระ ใบคะน้ำเมก็ ซิกันยังมีระดับสำรอำหำรสูงกวำ่ ผักใบเขียวชนิดใดๆ ท่ีปลูก บนดิน 2-3 เทำ่ อีกดว้ ย