พ.ย.62 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.เบิกไพร อ.บ้านโป่ง จ.ราชบุรี

ทําเนียบภมู ิปญ ญาทอ งถิ่น ตาํ บลเบิกไพร อําเภอบานโปง จงั หวัดราชบุรี ประจําเดือน พฤศจิกายน 2562 กศน.ตําบลเบิกไพร ศนู ยการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาํ เภอบานโปง สํานกั งานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยจงั หวดั ราชบรุ ี สาํ นักงานสงเสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย สาํ นกั งานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศึกษาธกิ าร

คาํ นํา ดวย กศน.ตาํ บลเบกิ ไพร ไดดาํ เนินการจดั ทาํ ภูมิปญญาในทองถ่ิน ใหกับประชาชนในพื้นท่ี ตําบล เบกิ ไพร เพือ่ เพม่ิ พูนความรูและทักษะในการดาํ เนินชีวิตแบบพอเพียง สามารถเรียนรูและฝกฝนไดท้ังจาก การศึกษาดวยตนเองและไดร บั การถายทอดจากผูอื่น การนาํ ภมู ิปญ ญามาเผยแพรเ พอ่ื ใหประชาชนในพ้ืนที่ ไดนาํ ไปใชและเรยี นรูเพอ่ื เพม่ิ อาชพี และประสบการณใหกับตนเองและครอบครัว ใหมกี ารเจรญิ เตบิ โตอยา ง ตอ เน่ืองและเกอื้ กูลในการผลติ ซึ่งกันและกัน โดยการใชทรัพยากรท่ีมีอยูใหเกิดประโยชนและไมมีสารพิษ เชน ดนิ นาํ้ แสงแดดอยางเหมาะสมเกิดประโยชนสูงสุด มีความสมดุล ของสภาพแวดลอมอยางตอเนื่อง และเกดิ ผลในการเพม่ิ พนู ความอุดมสมบูรณของทรัพยากรธรรมชาตดิ วย กศน.ตาํ บลเบิกไพร หวังวาเอกสาร เลมนีค้ งมีประโยชนต อ ผูอ านและผปู ฏิบตั ิงานตอไป กศน.ตําบลเบกิ ไพร พฤศจิกายน 2562

สารบญั หนา คาํ นํา 1 สารบัญ 6 กศน.ตําบลเบิกไพร 10 -ภมู ิปญญาทอ งถน่ิ นายเสรมิ ดว งเดช -ภูมปิ ญ ญาทองถน่ิ นางคาํ แปงคนชม -ภมู ปิ ญญาทอ งถ่นิ นายจาํ นงค กญั ญา คณะผจู ดั ทํา

แบบบันทกึ ชดุ ขอ มลู คลังปญ ญา-ภูมปิ ญญาทอ งถ่ิน ตําบลเบิกไพร อําเภอบานโปง จงั หวัดราชบรุ ี ชอ่ื ภูมปิ ญญา ดานการทําน้ําหมกั ชีวภาพและการทําแกส ชีวภาพจากมูลสัตวแ ละเศษอาหาร ชอื่ นายเสริม นามสกุล ดวงเดช อายุ 68 ป ท่ีอยูป จ จุบนั (ทสี่ ามารถตดิ ตอได) บา นเลขที่ 29/7 หมทู ่ี 7 ตาํ บล/แขวง เบิกไพร อาํ เภอ/เขต บานโปง จงั หวัด ราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี  70110 โทรศพั ท 089-7429055 โทรสาร - Line ID - E-mail address : - Facebook - ความเปนมาของบุคคลคลังปญญา ผูประสานสิบทิศจิตอาสา ในบรรดาผูเขารวม “โครงการตามรอยพอ ใชพลังงานอยางพอเพียง” นายเสริม ดวงเดช เปน เพยี งบคุ คลเดยี วทร่ี ะบุอาชพี ของตนเองมาวา “จิตอาสา”และยังอุตสาหทําไขเค็มซ่ึง ไดส ูตรตํารับแสนอรอ ยจากสมุทรสงครามมาแจกเพ่ือน ๆใหลองชิมระหวางที่ใชเวลารวมกันในกิจกรรมคร้ัง สุดทา ยเมือ่ ปลายเดือนพฤศจิกายน 2547 หลังจากใชชีวิตพนักงานบริษัทเอกชนในเครือบริษัทใหญมานาน หลายปเขาเลือกการเกษียณกอนกําหนอเมื่อป 2550 ตอมาดวยประสบการณการดูแลระบบบําบัดนํ้าท้ิงใน โรงงานประกอบกับมเี วลาวา ง เสรมิ จึงไดรับเชญิ ใหเปน ท่ีปรึกษานายยกเทศมนตรีเทศบาลตําบลเบิกไพรเปน เวลาสป่ี ดว ยกนั และนนั่ คอื จดุ เริ่มตน ที่ทาํ ใหกาวเขามาสูการเปนนักปฏิบัติและส่ือสารดานพลังงานของชุมชน อยา งเต็มตัวจนถึงปจจบุ ัน “ขา พเจามโี อกาสเขารว มโครงการทําแผนพลังงานชมุ ชนเมอื่ ป 2552 ทําใหท ราบถึงวกิ ฤตนพลังงาน ของประเทศและไดร วมกจิ กรรมศึกษาดงู านดานพลงั งานและเศรษฐกจิ พอเพียงจากแหลงเรยี นรใู นโครงการ พระราชดําริของ “พอ”กอ ใหเ กดิ พลงั ความคดิ ทจ่ี ะนอมนําหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอพยี งของ “พอ” มาประยกุ ตใชใ นครัวเรอื นเขาข้นึ ตน เรียงความไวอยางน้ัน เชน เดียวกบั ประชนทว่ั ไป กอนหนา นั้นนายเสรมิ ดวงเดช ก็ไมเคยไดรบั รขู อ มลู เกี่ยวกบั กับพลงั งานในประทศมากอ นวา เสี่ยงตอภาวะวกิ ฤตพลังงานมากนอย ขนาดไหน เรม่ิ ทาํ ตรงนมี้ าตง้ั แตป  2552 ทาํ แผนพลงั งานชมุ ชนกอน เราก็ไมมีความรูดานพลังงานมากนัก มัน เหมอื นไกลตวั แตว ากลังจากท่ีเขาไปสัมผัสแลวเห็นไดเลยวาพลังงานเปนเร่ืองสําคัญของประเทศ ตอนนี้ผม ไมไดคือวาสวนตัวหรือชุมชนแลว มองภาพรวมประเทศเลย เพราะวาเม่ือเราไดเขาไปสัมผัสจะรูทันทีวา ชาวบานไมร เู รื่องพลังงานทดแทนหรือพลงั งานทางเลือกเลย การทํางานรวมกบั คณะผูบริหารองคกรทองถนิ่ ในพืน้ ที่ของตนเองทําใหเขามีโอกาสรับขอมูลไดชวย ประสานงานและดําเนินงานเพ่อื ขับเคล่อื นแผนพลังงานในชมุ ชนใหไปสูการปฏิบัติ โดยไดเปดบานของตนเอง เปนแหลง เรยี นรภู ูมปิ ญ ญาเพ่อื การนาํ ไปใชประโยชนท่บี านเปน ศูนยเรียนรูเกี่ยวกับเร่ืองพลังงานทดแทนและ การอนุรักษพลังงานดวย มีเร่ืองไปโอแกสใชในครัวเรือน มีแผงโซลารเซลลสําหรับใชแสงสวาง มีการผลิต นํา้ มนั ไบโอดเี ซลเพอ่ื ใหชมุ ชนใชประโยชน และทาํ เร่อื งเตาเผาถานประสิทธิภาพสูง ตูอบพลังงานแสงอาทิตย เตาพชื ชีวมลในกรณที แี่ กสไมพอใช รวมทง้ั เตาซูเปอรอ้ังโลใชเ สรมิ กรณที ่ีมกี ารทําอาหารเยอะๆ

2 ไมว า จะเปน โรงเรียนหรือชมุ ชนไหนจะมาศึกษาดูงาน ทบ่ี านกม็ ีเรอื งเหลา นี้ใหดู ไดทําจริง ทําเองให เห็นผลเลยวาทําไดนะ เพราะเวลาพูดกับเราจะเอาบอแกสไปลง เราก็ใหเขาชวยประกอบและเราก็แนะนํา เทคนิควาอยา งนี้ ๆ นะ ตวั อยา งการนาํ ความรูเรือ่ งพลงั งานทดแทนมาใชในบานของเขาเองท่ีเห็นไดชัดก็คือ ไบไอแกสหรือ แกสชีวภาพ ซึ่งเขาไดวัตถุดิบจากมูลหมูและนํ้าที่เหลือจากหมอลวกและหมอซุปจากรานขายกวยเต๋ียวของ เพอ่ื นบา นท่ีเต็มใจให สง ผลใหบ านของนายเสริม ดวยเดช ซึ่งมีเพียงภรรยาไมเคยตองพึ่งพาพลังงานท่ีซื้อหา จากตลาดมาเปนเวลานานหา ปกวาแลว ทั้งยังเปนเรื่องที่เขาไดเรียนรูและสัมผัสอยูเปนประจําจนเกิดทักษะ และความชาํ นาญพรอมถา ยทอกสผู ทู ส่ี นใจดว ย “ไบโอแกสเปนเร่ืองที่ทําแลว มีความสขุ เพราะเราดูแลเรือ่ งส่ิงแวดลอมอยแู ลว พอเราทําตรงน้ี อันท่ี หน่ึงเราไดแกส อันท่ีสองลดปญหาส่ิงแวดลอมอันท่ีสาม ไดน้ําปุย ครบวงจรในตัวของมันเอง ประเด็นที่เรา ภมู ใิ จและม่ันใจที่จะทําตอ ไปก็คอื เรอ่ื งบอแกสชวี ภาพในครัวเรอื น” ที่ผา นมา เขาไดทาํ หนาที่นักส่ือสารพรอมสาธติ การทาํ บอแกสชีวภาพเพ่ือใชในครัวเรือนไปแลว 20 ตําบลในอําเภอตาง ๆของจงั หวัดราชบรุ ี ไดแก อ.เมอื ง อ.โพธาราม อ.ปากทอ อ.จอมบึง และ อ.สวนผึ้ง โดย ทุกครั้งจะไมลมื สอนเรื่องความปลอดภยั ในการผลิตการใชงานเพื่อใหชาวบานมั่นใจในการทําบอแกสชีวภาพ ซ่ึงส่ิงที่ตามมาก็คือ เกิดเครือขาย การทํางานในเรื่องพลังงานทดแทนโดยเฉพาะ การจัดการแกสชีวภาพใน ชมุ ชน ไดแ กการทม่ี ี สถาบันการศกึ ษาและองคก รตางๆ ใหค วามสนใจเขามาชวยสนบั สนนุ และสงเสริมท้ังดาน วิชาการ วสั ดอุ ปุ กรณ และงบประมาณบา งตามโอกาส ตอ งบอกวาเหตุผลสาํ คญั อกี ขอ หน่งึ ทที่ าํ ใหการขยายผล ใหพ ืน้ ทเี่ ปน ไปอยางคอนขา งตอ เนอื่ งและกวา งขวางมากขึน้ เร่ือยๆ ก็เน่ืองจากเสริมไมไดเปนเพียงอาสาสมัคร พลังงานชุมชนเทา นน้ั แตเ ขายงั มีบทบาทและภารกจิ ในลักษณะ จติ อาสา ดานอ่ืนพวงทายยาวเหยียด ท้ังการ เปนตัวแทนอุตสาหกรรมจังหวดั กรรมการยุทศาสตรจ องจังหวัด รองประธานเครอื ขายเฝา ระวงั ผลกระทบดา น สิ่งแวดลอมจากสถานประกอบการ และกรรมการดานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษยรวมทั้งเปน ประธาน อสม. ในหมูบา นอกี ดวย ดังนนั้ แหลง เรยี นรทู บ่ี านของเขาทุกวันน้ีจึงใชชื่อวา “ศูนยเรียนรูสุขภาวะชุมชนตําบลเบิกไพร”ซึ่ง ไดรับการสนบั สนนุ จากเทศบาลตาํ บลเบิกไพรและวทิ ยาลยั พยาบาลบรมราชชนนีจักรรี ชั ราชบุรี ใหเปนแหลง รวบรวมความรภู ูมิปญ ญา ความคดิ และเปน ฐานฝก ปฏิบัติทุกดานรวมทง้ั พลงั งานทดแทน จดุ เดนของภมู ิปญ ญาทอ งถิ่น จดุ เดน ในการนําแกสชวี ภาพจากวัตถดุ ิบจากมลู หมูและนํ้าท่ีเหลือจากหมอลวกและหมอซุปจากราน ขายกว ยเตย๋ี วของเพอ่ื นบานทเ่ี ต็มใจใหมา และ นายเสริม ดวงเดช ตอ งการถา ยทอดความรูความคิดใหเกิด กับประชาชนและผูท่มี ีความสนใจ เพ่ือจะไดนําความรูไปใชใหเกิดประโยชนและชวยลดมลภาวะไดดวยและ สามารถมาชว ยลดรายจายในครอบครัวอกี ดว ย วตั ถดุ บิ ทใ่ี ชประโยชนใ นผลิตภัณฑท ี่เกิดจากภมู ปิ ญ ญา ซึ่งพืน้ ทอี่ ่นื ไมมี - ถังหมัก - บอ แกส

3 รายละเอยี ดของภูมิปญ ญาทอ งถ่ิน - รปู แบบในการถายทอดความรู ดานการศึกษาดูงาน ดานการอบรมใหความรู ฝกปฏิบัติในพ้ืนท่ี จริงประโยชนท ่ีไดจ ากภมู ิปญญาคอื สามารถนําไปปฏิบตั จิ ริงได รูปแบบและลักษณะการถายทอด การประชาสมั พันธ เผยแพรภ ูมิปญ ญาทอ งถน่ิ ยงั ไมเ คยมกี ารเผยแพร/ ใชเ ฉพาะบุคคล √ เคยเผยแพรเ ฉพาะในชมุ ชน √ มกี ารเผยแพรผานสือ่ มวลชนและสือ่ อ่ืนอยา งแพรหลาย √ มกี ารดงู านจากบุคคลภายนอกจํานวน ..5.....ครัง้ จาํ นวน...50.........คน มกี ารนําไปใช อนื่ ๆ (ระบุ) ลกั ษณะของภูมิปญ ญาทอ งถ่ิน การพัฒนาตอ ยอดภมู ปิ ญญาใหเ ปนนวัตกรรม คุณคา (มลู คา ) และความภาคภูมใิ จ √ ภมู ิปญ ญาทองถิน่ /นวตั กรรมทค่ี ดิ คนขึ้นมาใหม ภูมิปญญาทองถิ่นดง้ั เดิมไดร ับการถายทอดมาจาก ภมู ปิ ญญาทอ งถน่ิ ท่ไี ดพ ัฒนาและตอ ยอด นวัตกรรมท่ีคดิ คน ข้นึ มาใหม คือ เดมิ ในหมูบานมมี ูลสัตวจาํ นวนมากและเศษอาหารทม่ี ีอยใู นบา น จึง ไดค ดิ ดดั แปลงเพ่อื ใหเ กดิ ประโยชน เชน การทาํ นําหมกั ปยุ ชวี ภาพ และทาํ บอ แกส ไวใชเ พ่อื ประหยัดรายจายใน บาน

4 รปู ภาพเจา ของภมู ปิ ญ ญา นายเสรมิ ดว งเดช ( เจา ของภมู ปิ ญ ญา ดานการทําน้าํ หมกั ชีวภาพและการทําแกสชีวภาพจากมลู สัตวแ ละเศษอาหาร )

5 รปู ภาพภูมิปญญา บอ หมักแกส ชวี ภาพ ถังหมักเศษอาหาร ศูนยเ รยี นรสู ุขภาวะชุมชนตําบลเบิกไพร ผลผลิตหลงั จากการใชน้ําหมกั ชวี ภาพ รปู ภาพภมู ิปญญา การทาํ น้ําหมกั ชีวภาพและการทาํ แกสชีวภาพจากมลู สตั วและเศษอาหาร

แบบบันทึกชดุ ขอมลู คลังปญญา-ภูมิปญญาทองถิ่น ตําบลเบิกไพร อําเภอบานโปง จังหวดั ราชบรุ ี ชอื่ ภมู ปิ ญ ญา การเกษตรผสมผสาน ชอ่ื นางคาํ แปง นามสกลุ คนชม วันเดอื นปเ กดิ 21 กุมภาพนั ธ 2499 อายุ 64 ป ทอ่ี ยปู จ จุบัน (ทสี่ ามารถติดตอ ได) บานเลขท่ี 3 หมทู ี่ 11 ตาํ บล/แขวง เบกิ ไพร อาํ เภอ/เขต บานโปง จังหวัด ราชบรุ ี รหสั ไปรษณีย 70110 โทรศพั ท 081-0144367 โทรสาร - Line ID - พิกัดทางภูมศิ าสตร คา X : 13.822778 คา Y : 99.833903 ความเปนมาของภูมปิ ญ ญา ดิฉันนางคํา แปงคนชม ประกอบอาชพี เกษตรกรรมแบบผสมผสานตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียงตามรอย “พอ”มาโดยตลอด โดยทํานาปลูกขาวในท่ีของตนเอง 1 ไร และเชาที่คนอื่นอีก 9 ไร นอกจากน้ี ดฉิ ันยังใชทดี่ ินสวนหน่งึ ปลูกพืชลมลุกแบบไรสารเคมี เชน มะเขอื ถั่วฝกยาว บวบ กลวย มะละกอ ไวบ ริโภคเองและขายในสวนท่เี หลอื และยังไดเ ขา รว มโครงการเอสเอ็มแอลของหมบู า นในการเลยี้ งหมู ปลาดกุ และ กบ ซ่ึงดฉิ ันไดข ยายพนั ธเุ องทําใหมีรายไดเ พ่มิ ข้นึ ในป 2552 ดิฉันไดรวมทําแผนพลังงานชุมชนกับสํานักงานพลังงานจังหวัดราชบุรี และไดรับการ สนับสนนุ ใหเ ปนบา นชุมชนตนแบบในการทาํ บอ หมกั แกส ชวี ภาพแบบไสกรอกขนาด 5 ลูกบาศกเมตรจากมูล สตั ว พืชผกั สวนครวั และเศษอาหาร เน่ืองมีวัตถุดิบอยูแลวทําใหลดคาใชแกสเอลพีจีลงไดประมาณสามรอย บาทตอ เดือน อีกทั้งไดน ํ้าปุยชวี ภาพจากบอ หมกั แกสไปใชรดพืชผักสวนครวั แทนการใชป ุยเคมอี ีกดว ยหลอดไฟ ใหแ สงสวางจากหลอดตะเกยี บทส่ี ํานักงานพลังงานจัดหวดั ฯสนับสนุน จุดเดน ของภูมิปญญา จุดเดน คือ เปนแหลงเรียนรูและเปนบานชุมชนตนแบบบานเศรษฐกิจพอเพียงใน เร่ืองการ เกษตรกรรมแบบผสมผสานตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามรอย “พอ” ปลูกพืชลมลุกแบบไร สารเคมี เชน มะเขอื ถ่วั ฝก ยาว บวบ กลว ย มะละกอ ไวบริโภคเองและขายในสวนที่เหลือ และยังไดเขารวม โครงการเอสเอ็มแอลของหมูบ านในการเลี้ยงหมู ปลาดุก และ กบ และไดขยายพันธุเองทําใหมีรายไดเพิ่มข้ึน และเปนตน แบบในการทําบอหมักแกส ชีวภาพแบบไสกรอกขนาด 5 ลกู บาศกเ มตรจากมูลสัตว พืชผักสวนครัว และเศษอาหาร เน่ืองมวี ัตถดุ บิ อยูแลวทําใหลดคาใชแกส เอลพจี ลี งไดป ระมาณสามรอ ยบาทตอเดอื น วัตถุดบิ ที่ใชป ระโยชนในผลติ ภัณฑที่เกิดจากภมู ปิ ญญา ซ่ึงพ้นื ทอ่ี ่นื ไมมี - พชื ผักสวนครัว - บอแกส - บอกบ - บอปลา

7 รายละเอียดของภูมปิ ญญาทอ งถ่ิน - รปู แบบในการถายทอดความรู ดานการศึกษาดูงาน ดานการอบรมใหความรู ฝกปฏิบัติในพ้ืนท่ี จรงิ ประโยชนทไ่ี ดจากภมู ปิ ญ ญาคือสามารถนาํ ไปปฏบิ ตั จิ รงิ ได รปู แบบและลักษณะการถายทอด การประชาสมั พนั ธ เผยแพรภ มู ิปญ ญาทองถ่ิน ยงั ไมเ คยมีการเผยแพร/ ใชเฉพาะบคุ คล √ เคยเผยแพรเฉพาะในชมุ ชน √ มีการเผยแพรผานสือ่ มวลชนและสื่ออน่ื อยา งแพรหลาย √ มกี ารดูงานจากบคุ คลภายนอกจํานวน ..8.....ครั้ง จาํ นวน...120.........คน มกี ารนาํ ไปใช อ่ืนๆ (ระบุ) ลกั ษณะของภมู ิปญญาทองถนิ่ การพัฒนาตอยอดภูมปิ ญ ญาใหเ ปน นวัตกรรม คุณคา (มูลคา ) และความภาคภมู ใิ จ ภูมปิ ญ ญาทองถ่นิ /นวตั กรรมที่คิดคนขึน้ มาใหม ภมู ิปญ ญาทอ งถิน่ ดั้งเดมิ ไดรับการถา ยทอดมาจาก √ ภมู ิปญ ญาทองถ่ินทไ่ี ดพ ัฒนาและตอ ยอด การพัฒนาตอ ยอด คือ เดิมมกี ารทาํ นาขา วตอมาไดมกี ารพฒั นาตอยอดคอื การนําแนวทางเศรษฐกจิ พอเพยี งตามรอยพอมาใชค อื ปลูกทกุ อยางท่เี รากิน เพ่ือลดรายจา ยเพ่มิ รายได

8 รูปภาพเจา ของภมู ปิ ญ ญา นางคาํ แปง คนชม ( เจาของภูมปิ ญญา การเกษตรผสมผสาน )

9 รปู ภาพภมู ิปญญา บอ แกสชวี ภาพ บอ กบ บอปลาดกุ ศูนยเรยี นรบู านเศรษฐกจิ พอเพยี งตามรอยพอ รปู ภาพภูมปิ ญ ญาการเกษตรผสมผสาน

แบบบันทึกชดุ ขอ มลู คลงั ปญญา-ภูมปิ ญญาทองถิ่น ตาํ บลเบกิ ไพร อําเภอบา นโปง จังหวดั ราชบุรี ช่อื ภูมิปญ ญา การกวนกาละแม ช่อื นายจาํ นง นามสกุล กัญญา ทีอ่ ยูป จจุบัน (ที่สามารถติดตอได) บา นเลขที่ 11 หมูที่ 12 ตําบล/แขวง เบกิ ไพร อําเภอ/เขต บานโปง จังหวัด ราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี  70110 โทรศัพท 088-5425954 โทรสาร - Line ID - E-mail address: - Facebook - พกิ ดั ทางภมู ศิ าสตร คา X : 13.811361 คาY : 99.843805 ความเปนมาของภูมปิ ญ ญา กาละแม คือขนมไทยโบราณที่มลี ักษณะทํามาจากแปงเหนียวสีดํา เปนขนมหน่ึงในสามชนิดที่นิยม ทําข้ึนในวนั ปใ หมข องคนไทยในสมัยกอน นยิ มทาํ กันในชว งงานเทศกาลสงกรานตห รอื วนั ข้ึนปใหมของไทย ซ่ึง จะตองทาํ ใหเสร็จกอนวนั สงกรานตคอื ขา วเหนียวแกว ขา วเหนยี วแดง และกาละแม เพราะการทําขนมเหลานี้ ตองอาศัยแรงงานคนมาชวยกันกวนขนม จึงถือเปนการเริ่มตนปใหมดวยความเอื้อเฟอเผ่ือแผของคนไทย ชว ยเหลือซ่งึ กนั และกนั ดว ยมิตรไมตรีเปน ความดงี ามในชีวิตภายภาคหนาสบื ตอ ไป และเมื่อทําขนมเสร็จแลวก็ จะมีการแบงปนขนมกลับไปกินทบี่ า นของแตล ะคน ขนมกะละแมเชื่อวามีตน กาํ เนดิ ทมี่ าจากขนมกาลาเมก็ ของ ฝรั่งเศส หรือคาราเมลของอังกฤษ หรือเกละไมของชาวมลายู ทานพุทธทาสภิกขุตั้งขอเสนอวานาจะมาจาก ขนมฮลู ะวะของอนิ เดียที่มสี ว นผสมเปน นม แปง และนํา้ ตาล ปจจบุ ันกาละแมมีหลากหลายสแี ละมีรสชาตทิ ี่แตกตางกนั ข้ึนอยกู บั สูตรของแตล ะผผู ลิต ผผู ลิตบาง รายสรรหาความแปลกใหมใหขนมกาละแมดูเปล่ียนไปจากเดิมคือมีสีสันท่ีนารับประทานมากข้ึนและเปนที่ ถูกใจของผบู รโิ ภคทุกเพศทุกวัยแตก็ยังมีกาละแมสดหลายท่ี ที่ผูผลิตยังคงอนุรักษความเปนไทยเอาไวต้ังแต สมัยบรรพบรุ ุษจนถงึ จุดเดนของภูมปิ ญ ญา จุดเดน คือ นายจํานงค กัญญา จึงไดรวบรวมกันจดั ตง้ั กลมุ การกวนกาละแม เพอ่ื อนุรกั ษวฒั นธรรม ประเพณีของขนมไทยโบราณทมี่ ีลกั ษณะทาํ มาจากแปงเหนยี วสีดาํ เปนขนมหนึง่ ในสามชนดิ ทน่ี ิยมทาํ ขึ้นในวัน ปใหมของคนไทยในสมัยกอ น นิยมทํากันในชวงงานเทศกาลสงกรานตหรือวนั ขน้ึ ปใ หมข องไทย ซ่งึ จะตองทําให เสร็จกอ นวันสงกรานตค ือ กาละแม เพราะการทําขนมเหลาน้ีตองอาศัยแรงงานคนมาชวยกันกวนขนม จึงถือ เปน การเรมิ่ ตน ปใหมด ว ยความเอื้อเฟอ เผอื่ แผข องคนไทย ชว ยเหลือซึ่งกนั และกันดว ยมติ รไมตรเี ปนความดีงาม ในชวี ิตภายภาคหนาสืบตอ ไป และเม่ือทาํ ขนมเสรจ็ แลว กจ็ ะมีการแบงปน ขนมกลบั ไปกนิ ทบี่ านของแตละคน วัตถดุ บิ ทใี่ ชป ระโยชนในผลิตภัณฑทเ่ี กดิ จากภมู ิปญญา ซงึ่ พนื้ ทอ่ี ืน่ ไมมี - กะทิ - กระทะ - แปง - นาํ้ ตาลปบ

11 รายละเอยี ดของภูมปิ ญญาทองถ่ิน - รูปแบบในการถา ยทอดความรู ดานการศึกษาดูงาน ดานการอบรมใหความรู ฝกปฏิบัติในพื้นท่ี จรงิ ประโยชนท ่ไี ดจ ากภูมิปญ ญาคือสามารถนําไปปฏบิ ัตจิ ริงได รูปแบบและลักษณะการถา ยทอด การประชาสมั พนั ธ เผยแพรภมู ิปญญาทองถิ่น ยังไมเคยมีการเผยแพร/ ใชเ ฉพาะบคุ คล √ เคยเผยแพรเฉพาะในชุมชน √ มกี ารเผยแพรผ า นส่อื มวลชนและสื่ออ่ืนอยางแพรหลาย √ มีการดูงานจากบคุ คลภายนอกจาํ นวน ..7.....ครงั้ จาํ นวน...60.........คน มีการนําไปใช อืน่ ๆ (ระบุ) ลักษณะของภูมิปญ ญาทอ งถ่ิน การพัฒนาตอ ยอดภมู ิปญญาใหเ ปนนวัตกรรม คุณคา (มลู คา) และความภาคภูมใิ จ ภูมิปญญาทองถน่ิ /นวตั กรรมท่คี ดิ คน ขน้ึ มาใหม ภมู ปิ ญ ญาทองถ่นิ ด้ังเดมิ ไดรับการถา ยทอดมาจาก √ ภูมปิ ญญาทอ งถ่ินทไ่ี ดพัฒนาและตอ ยอด การพัฒนาตอยอด คอื เดิมจะกวนกาละแมแตใ นงานพิธสี ําคญั หรือชวงเทศกาลวันขน้ึ ปใหม สงกรานต จึงไดมกี ารมาตอ ยอดรวมกลมุ กันทําเปน อาชพี เสรมิ และเปน ผลิตภณั ฑของชมุ ชน

12 รูปภาพเจาของภูมปิ ญญา นายจํานง กัญญา ( เจา ของภมู ปิ ญญา การกวนกาละแม )

13 รูปภาพภูมิปญญา แปงขา วเหนยี ว กะทิ นา้ํ ตาลปบ ภาพกิจกรรมการชวยกนั กวนกาละแม รูปภาพภูมิปญญา การกวนกาละแม

ทปี่ รึกษา คณะผูจดั ทาํ 1. นางสาวดารตั น กาญจนาภา 2. นายไพโรจน ขุนทอง ผอู ํานวยการสาํ นกั งาน กศน. จงั หวดั ราชบุรี ตาํ แหนง ครู วิทยฐานะ ชาํ นาญการพเิ ศษ ผูจัดทาํ รักษาการในตําแหนง ผอ. กศน.อําเภอบา นโปง นางสาวลําปาง สอนดี ครู กศน.ตําบลเบกิ ไพร บรรณาธกิ าร/จัดทํารูปเลม นางสาวลาํ ปาง สอนดี ครู กศน.ตําบลเบกิ ไพร