ก.พ.63 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.ดอนกระเบื้อง อ.บ้านโป่ง จ.ราชบุรี

๑

คำนำ ภูมิปัญญา คือ ความรู้ ความเช่ือ ความสามารถของคนในท้องถ่ินท่ีได้จากการสั่งสมประสบการณ์ และการเรียนรู้มาเป็นระยะเวลายาวนาน โดยอาศัยความสัมพันธ์ระหว่างคนกับคน คนกับธรรมชาติ ผ่าน กระบวนการทางจารีตประเพณี วถิ ีชีวิต การทำมาหากินและพิธีกรรมต่าง ๆ เพ่ือใหเ้ กิดความสมดุลระหว่าง ความสัมพนั ธ์เหล่านี้ และมคี ณุ ค่าทางวฒั นธรรม ตลอดจนเป็นเอกลักษณป์ ระจำท้องถ่นิ กศน.ตำบลดอนกระเบ้ืองจึงได้เลง็ เห็นถงึ ความสำคญั ของผ้ทู ี่ทำคณุ ประโยชน์ เสยี สละ และปฏิบัติ ตนเป็นแบบอย่างท่ีดีต่อคนในชุมชน จึงได้จัดทำทำเนียบภูมิปัญญาท้องถิ่นขึ้นเพื่อยกย่อง อนุรักษ์และ เผยแพรภ่ มู ปิ ัญญาในตำบลใหช้ นรุ่นหลงั ได้ถือเปน็ แบบอย่างทีด่ ใี นการดำรงชวี ิตตอ่ ไป ในการนี้ กศน.ตำบลดอนกระเบื้องขอขอบคุณเจ้าของภูมิปัญญา ผู้นำชุมชน ภาคีเครือข่าย และ นักศึกษา ท่ีให้การช่วยเหลือ สนับสนุนและแนะนำข้อมูลเก่ียวกับการจัดทำทำเนียบภูมิปัญญาของตำบลจน ประสบผลสำเร็จ หวังเป็นอยา่ งยิ่งกว่าทำเนยี บภูมิปัญญาฉบับนี้จะมปี ระโยชนไ์ ม่มากน็ อ้ ยสำหรับผู้ท่ตี อ้ งการ ศึกษาหาความรเู้ พอ่ื การพัฒนาตนเอง กศน.ตำบลดอนกระเบอื้ ง กุมภาพนั ธ์ 2563

สารบัญ หนา้ เร่อื ง 1 คำนำ 4 ภมู ิปัญญาท้องถิ่น นางสาวดวงพร เปรมประภาศ 7 ภูมิปัญญาท้องถิ่น นางชบาไพร สขุ สนวน ภูมปิ ัญญาท้องถ่ิน นายบญุ เลิศ ชยั มัง คณะผจู้ ดั ทำ

แบบบันทกึ ชุดขอ้ มูลคลงั ปัญญา-ภูมิปัญญาท้องถ่นิ ตำบล ดอนกระเบ้ือง อำเภอ บา้ นโปง่ จังหวดั ราชบรุ ี ช่อื ภมู ิปัญญา การทำกระเป๋าจากเชอื ก ข้อมูลพืน้ ฐาน รายบุคคล เจา้ ของภมู ิปญั ญาทอ้ งถ่นิ /บุคคลคลังปัญญา ชือ่ นางสาวดวงพร นามสกุล เปรมประภาศ วันเดอื นปเี กิด 1 พฤศจิกายน 2511 ที่อยปู่ จั จุบัน (ที่สามารถติดต่อได้) บา้ นเลขที่ 111 หมู่ที่ 3 ตำบล/แขวง ดอนกระเบ้ือง อำเภอ/เขต บ้านโป่ง จงั หวดั ราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70110 โทรศัพท์ - Facebook น.ส.ดวงพร เปรมประภาศ พกิ ดั ภมู ภิ าค ค่า X : 13.780532 คา่ Y : 99.940079 ความเป็นมาของภมู ิปญั ญา นางสาวดวงพร เปรมประภาศ เปน็ ผ้มู ีความรู้ ความสารถในการทำกระเปา๋ จากเชอื ก โดยการศกึ ษา จากหนังสือ ส่ือออนไลน์ และเรียนรู้จากผู้เชี่ยวชาญ จนสามารถทำเป็นอาชีพ สร้างกลุ่มคนในชุมชนที่ ว่างงานมาเรียนรูส้ ามารถทำตะกรา้ ใช้เองและขายสรา้ งรายไดเ้ สริมใหต้ นเองและครอบครวั ได้ จุดเดน่ ของภมู ปิ ัญญา กระเป๋าที่ทำจากเชือกจะมีความคงทน ยืดหยุ่นได้ตามคุณสมบัติของเชือกแต่ละช้ิน ลูกค้าสามารถ เลอื กลวดลาย รูปทรงของกระเป๋า และสีสันตข์ องเชอื กได้ตามความสนใจและความต้องการท่ีเหมาะสม วตั ถุดบิ ทใี่ ช้ประโยชน์ในผลิตภัณฑ์ท่เี กดิ จากภมู ปิ ัญญา ซง่ึ พ้นื ทีอ่ ื่นไมม่ ี - เชือก - เข็ม รายละเอยี ดของภมู ิปัญญาทอ้ งถ่นิ การทำกระเป๋าเชือกเป็นการใช้ความรู้ ทักษะ มีการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างคนกับคน คนกับ ธรรมชาติ ที่มีการเผยแพร่ปัญหา ประสบการณ์ การแก้ไขปัญหา การจัดการ การปรับตัว การเรียนรู้เพ่ือ ความอย่รู อดของบคุ คล ชุมชน และสงั คม มลี ักษณะเฉพาะหรือมีเอลักษณ์ในตัวเอง และมีวฒั นธรรม

2 รปู แบบและลักษณะการถา่ ยทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ภูมปิ ัญญาทอ้ งถ่ิน  ยงั ไม่มีการเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบุคคล  เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน  มกี ารเผยแพร่ผ่านส่ือมวลชนและส่ืออนื่ อยา่ งแพรห่ ลาย  มีการดูงานจากบุคคลภายนอก จำนวน - ครงั้ จำนวน - คน คน  มกี ารนำไปใช้ ในพนื้ ท่ี 5 คน นอกพน้ื ท่ี -  อ่ืนๆ (ระบุ) ลักษณะของภมู ิปัญญาท้องถ่ิน การพฒั นาตอ่ ยอดภูมปิ ัญญาใหเ้ ปน็ นวัตกรรม คุณคา่ (มลู คา่ ) และ ความภาคภูมใิ จ  ภมู ิปญั ญาทอ้ งถิน่ /นวัตกรรมท่คี ดิ ขน้ึ มาใหม่  ภมู ปิ ญั ญาท้องถน่ิ ด้ังเดิมไดร้ บั การถา่ ยทอดมาจาก  ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถ่นิ ที่ได้รบั การพฒั นาและต่อยอด

3 นางสาวดวงพร เปรมประภาศ (เจา้ ของภูมิปญั ญา การทำกระเปา๋ เชอื ก) กระเปา๋ ที่ทำจากเชอื ก

แบบบนั ทึกชุดข้อมูลคลังปญั ญา-ภมู ิปัญญาทอ้ งถิ่น ตำบล ดอนกระเบื้อง อำเภอ บ้านโปง่ จังหวดั ราชบรุ ี ชือ่ ภูมิปัญญา การแปรรปู กล้วย ข้อมูลพน้ื ฐาน รายบุคคล เจา้ ของภูมิปัญญาทอ้ งถิ่น/บุคคลคลงั ปญั ญา ช่อื นางชบาไพร นามสกลุ สุขสนวน วนั เดือนปีเกิด 19 มิถนุ ายน 2505 ท่อี ยปู่ ัจจุบัน (ทสี่ ามารถตดิ ต่อได้) บา้ นเลขท่ี 44/4 หมู่ท่ี 9 ตำบล/แขวง ดอนกระเบอ้ื ง อำเภอ/เขต บา้ นโปง่ จงั หวัด ราชบุรี รหัสไปรษณีย์ 70110 โทรศพั ท์ 097-1469162 E-mail address - Facebook chabapai barbie sooksanoun พกิ ัดภูมิภาค ค่า X : 13.7692627 ค่า Y : 99.9112228 ความเป็นมาของภูมิปญั ญา กล้วยเปน็ ผลผลติ ตามฤดกู าล ปลูกงา่ ย และมีประโยชน์หลากหลาย เป็นผลไม้ท่มี ีคุณค่าทางอาหาร สูง ซ่ึงในสวนทบี่ า้ นได้ปลูกกล้วยไวใ้ ช้ประโยชน์ เม่ือมันออกผลแล้วรับประทานไมห่ มด จงึ นำไปขายแตไ่ ด้ ราคาไม่สูงมาก จงึ คิดท่ีจะแปรรปู เพ่อื ใหเ้ ก็บไวท้ านไดน้ านๆ และแจกจา่ ยพ่ี น้อง และเพ่ือนบ้าน ต่อมาได้ รับคำชมในเรื่องรสชาติ จึงได้ทำขายเพ่ือเพ่ิมรายได้ให้ครอบครวั จุดเดน่ ของภมู ปิ ัญญา วัตถดุ บิ ทางเกษตร ซ่งึ เปน็ ส่วนประกอบาจากธรรมชาติ 100% ปลอดภยั สารเคมี ไม่ใช้วตั ถุกนั เสยี มาใสก่ ระบวนการผลติ แปรรปู มีคุณค่าทางอาหารสงู ทานได้ทุกช่วงวัย และออกแบบรปู ลักษณ์สวยงาม ราคาไม่แพง วตั ถุดบิ ท่ใี ชป้ ระโยชนใ์ นผลติ ภัณฑ์เกิดจากภมู ิปัญญา ซงึ่ พืน้ ทอี่ ื่นไมม่ ไี ด้แก่ - กลว้ ย - นำ้ ตาล - มะพร้าว - นำ้ มันพืช

5 รายละเอียดของภูมิปัญญาท้องถ่ิน อาชีพท่ีใช้ความรู้ ทักษะ มีการสร้างความสัมพันธ์คนกับธรรมชาติ ที่มีการเผยแพร่ปัญหา ประสบการณ์ การแก้ไขปัญหา การจัดการ การปรับตัว การเรียนรู้เพื่อความอยู่รอดของบุคคล ชุมชน และ สังคม โดยอาศยั ธรรมชาติเป็นตัวช่วยในการปรบั ตวั และพัฒนาอาชีพ รปู แบบและลักษณะการถ่ายทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ  ยงั ไม่มีการเผยแพร่/ใชเ้ ฉพาะบุคคล  เคยเผยแพร่เฉพาะในชมุ ชน  มกี ารเผยแพรผ่ า่ นสื่อมวลชนและส่ืออ่นื อยา่ งแพรห่ ลาย  มกี ารดงู านจากบุคคลภายนอก จำนวน - ครั้ง จำนวน - คน คน  มีการนำไปใช้ ในพื้นที่ - คน นอกพน้ื ท่ี -  อื่นๆ (ระบุ) ลักษณะของภูมิปญั ญาทอ้ งถ่ิน การพฒั นาต่อยอดภูมิปญั ญาให้เป็นนวตั กรรม คุณคา่ (มูลคา่ ) และ ความภาคภมู ิใจ  ภมู ิปัญญาทอ้ งถ่นิ /นวัตกรรมท่คี ิดขึน้ มาใหม่  ภูมปิ ัญญาทอ้ งถ่ินดงั้ เดิมได้รับการถ่ายทอดมาจาก  ภูมิปัญญาทอ้ งถ่ินท่ีไดร้ บั การพัฒนาและต่อยอด

6 นางชบาไพร สขุ สนวน (เจา้ ของภูมปิ ญั ญา การแปรรูปกลว้ ย) กลว้ ยทอด เค้กกลว้ ย ขนมกลว้ ย กล้วยฉาบปรงุ รส

แบบบนั ทึกชุดขอ้ มูลคลังปัญญา-ภูมิปัญญาทอ้ งถิ่น ตำบล ดอนกระเบ้ือง อำเภอ บ้านโป่ง จังหวดั ราชบรุ ี ชื่อภูมิปัญญา มคั ทายก (ผู้นำศาสนพิธี) ข้อมูลพน้ื ฐาน รายบคุ คล เจา้ ของภูมิปญั ญาทอ้ งถิน่ /บุคคลคลงั ปัญญา ชื่อ นายบญุ เลิศ นามสกุล ชัยมัง วันเดอื นปีเกิด 23 กรกฎาคม 2519 ทีอ่ ย่ปู ัจจบุ ัน (ทสี่ ามารถติดต่อได้) บ้านเลขท่ี 56 หม่ทู ่ี 6 ตำบล/แขวง ดอนกระเบื้อง อำเภอ/เขต บ้านโปง่ จังหวดั ราชบรุ ี รหสั ไปรษณีย์ 70110 โทรศัพท์ 083-6986591 โทรสาร - Line ID - E-mail address - Facebook นายบุญเลิศ ชยั มงั พิกัดภูมิภาค ค่า X : 13.7692627 คา่ Y : 99.9112228 ความเปน็ มาของภมู ิปญั ญา นายบุญเลศิ ชัยมัง เคยอุปสมบท และได้ศกึ ษาธรรมวินัยจากครบู าอาจารย์ ทำให้มคี วามร้ใู นลำดับ พธิ ีการ ขนั้ ตอนในศาสนพิธีตา่ งๆ และได้รับโอกาสให้เป็นมัคทายกและพิธีกรต่างๆ ทางศาสนพิธีเรื่อยมา ใน ชุมชน ตลอดจนพืน้ ที่ใกล้เคยี งก็ใชบ้ ริการ จดุ เด่นของภูมิปัญญา บุคคลที่มีความรู้ทางด้านพระพุทธศาสนาและเข้าใจในด้านศาสน พิธีกรรมต่างๆ เป็นท่ีเคารพของ คนในท้องถิ่น ได้รับการแต่งตั้งจากเจ้าอาวาสและผ่านความเห็นชอบ จากคณะกรรมการและศรัทธา ประชาชนของวัดน้ันๆ ช่วยรักษาทำเนียบประเพณีเก่ียวศาสนพิธีต่างๆ เพ่ือให้ดำรงอยู่คู่พระพุทธศาสนา และสงั คมไทย วตั ถุดิบที่ใชป้ ระโยชนใ์ นผลิตภัณฑ์เกดิ จากภูมปิ ัญญา ซึ่งพน้ื ท่ีอื่นไม่มไี ดแ้ ก่ - ไม่มี รายละเอียดของภูมิปัญญาท้องถิน่ การประกอบส่งเสริมความรู้ทางพิธีกรรม/หลักธรรม ความสามารถและความเข้าใจในทาง พระพุทธศาสนาแก่พุทธศาสนิกชนทั่วไป ทั้งทางด้านพิธีกรรม วรรณกรรมและแนวทางการดำเนินชีวิตของ คนในชุมชน ทำให้มีการติดต่อ สนับสนุนให้มีการแลกเปล่ียนข้อมูล ข่าวสารและการร่วมมือกันด้วยความ

8 สมัครใจ การสร้างเครือข่ายเป็นระบบเช่ือมโยงสัมพันธ์กันของสิ่งมีชีวิต ที่ควรได้รับการสร้างโอกาสในการ เชอ่ื มโยงเครือข่ายต่อไปเรอื่ ย ๆ มีการเรียนรอู้ ยูต่ ลอดเวลา รปู แบบและลกั ษณะการถา่ ยทอด การประชาสมั พนั ธ์ เผยแพรภ่ มู ปิ ัญญาทอ้ งถิน่  ยังไมม่ ีการเผยแพร่/ใช้เฉพาะบุคคล  เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน  มกี ารเผยแพร่ผ่านส่ือมวลชนและสอ่ื อ่ืนอย่างแพรห่ ลาย  มกี ารดูงานจากบคุ คลภายนอก จำนวน - คร้งั จำนวน - คน คน  มีการนำไปใช้ ในพื้นท่ี - คน นอกพื้นท่ี -  อ่ืนๆ (ระบุ) ลกั ษณะของภูมิปัญญาท้องถิ่น การพัฒนาต่อยอดภูมิปญั ญาใหเ้ ปน็ นวัตกรรม คณุ คา่ (มลู คา่ ) และ ความภาคภมู ใิ จ  ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถิ่น/นวตั กรรมทค่ี ิดข้นึ มาใหม่  ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถิน่ ดั้งเดิมไดร้ บั การถ่ายทอดมาจาก  ภูมิปญั ญาท้องถิน่ ท่ีไดร้ ับการพฒั นาและต่อยอด

9 นายบุญเลศิ ชยั มงั เจ้าของภมู ิปัญญา มัคทายก (ผู้นำศาสนพธิ ี) การทำหน้าทข่ี องมคั ทายก (ผู้นำศาสนพธิ ี)

คณะผู้จัดทำ ทป่ี รึกษา ผู้อำนวยการสำนักงาน กศน. จงั หวดั ราชบุรี 1. นางสาวดารตั น์ กาญจนาภา ผู้อำนวยการ กศน. อำเภอบ้านโป่ง 2. นายสัจจา จนั ทรวเิ ชียร ตำแหนง่ ครู วิทยฐานะชำนาญการพิเศษ 3. นายไพโรจน์ ขุนทอง ผจู้ ดั ทำ นางสาวสดุ ารตั น์ คำโคตรสนู ย์ ครู กศน.ตำบลดอนกระเบ้ือง บรรณาธิการ/จดั ทำรปู เล่ม นางสาวสุดารัตน์ คำโคตรสูนย์ ครู กศน.ตำบลดอนกระเบื้อง