คลอดฉุกเฉิน

ข้นั ตอนการปฏบิ ตั กิ รณีคลอดติดไหล ทาํ Mc Roberts maneuverโดยผชู ว ย 2 คน 1. ใหม ารดานอนหงายชนั เขา 2. ยกขามารดาทง้ั 2 ขา ง งอสะโพกข้ึนมาจนชดิ หนาทอ งใหม ารดาดงึ ขาของตนเองข้นึ มาแนบกบั หนาอก 3. ผูท ําคลอดดงึ ศีรษะทารกลงลางเพอื่ ใหไหลห นา คลอด ผูชวยอีกคนกดบรเิ วณเหนอื หวั เหนา (Supra pubic) ของมารดา เพ่อื ทําคลอดไหลหนา 4. ทําคลอดทารกตอไปตามขนั้ ตอนปกติ 5. ใหคําอธบิ ายมารดาและครอบครวั 101

ขนั้ ตอนการปฏบิ ัตกิ รณคี ลอดตดิ ไหล ทาํ Gaskin maneuver หรอื All-Fours position1. ใหมารดาอยใู นทาคลานโดยมือ2 ขา งยนั พ้นื และคกุ เขา 2 ขาง3. ผูทําคลอดดงึ ศรี ษะของทารกลงลางเพื่อทําคลอดไหล4. ทาํ คลอดทารกตอไปตามขนั้ ตอนปกติ5. ใหคาํ อธิบายมารดาและครอบครัว8/17/2018 102

ภาวะแทรกซอ นจากการคลอดตดิ ไหลดานมารดา1. มดลกู แตก2. มดลูกหดรัดตัวไมด ี ทําใหต กเลอื กหลังคลอด3. ชอ งคลอดฉีกขาด ทําใหต กเลือกหลงั คลอด4. มีโอกาสตดิ เช้ือสูงดานทารก1. Erb Duchenne palsy ออ นแรงของแขน ยกไหลและแขนดานท่เี ปนไมได2. Cerebral palsy จากสมองขาดออกซเิ จน พัฒนาการทางสมองผดิ ปกติ3. กระดกู ไหปลารา หัก กระดกู แขนหกั4. ทารกขาดออกซิเจน58/.17เส/2ีย01ช8ีวิตกรณีไหลต ิด 103

ขน้ั ตอนการปฏบิ ัติ กรณีมีสายสะดือพนั คอทารก Cord around baby’s neck)1. สายสะดอื พันคอหลวม ใหยกสายสะดอื คลอ งผานศรี ษะ2. สายสะดือพันคอแนนใหใช clamp 2 ตวั หนบี สายสะดอื แลว ใชก รรไกร ปราศจากเชือ้ ตดั สายสะดือระหวา ง Clamp3. ทาํ คลอดทารกปกติ4. ใหคาํ อธบิ ายมารดาและครอบครัว8/17/2018 104

ข้นั ตอนการปฏิบตั ิ กรณีมสี ายสะดอื ยอ ย (Prolapsed cord)1. จดั ทามารดา ศรี ษะต่ํา ใชห มอนรองกน ใหสูง(ทา Trendelenburg) หรอื นอนตะแคงซา ย (Knee-elbow position)2. ใสถุงมือ ใชน วิ้ ดันสว นนําของทารกเขาไปในองุ เชนิ กราน เพอื่ ลดแรงกดตอ สายสะดอื และ ปองกันการอุดกนั้ การไหลเวยี นเลือดจากการกดเบยี ดเสน เลอื ด3. สงตอ มารดาไปโรงพยาบาลทใ่ี กลท ส่ี ุด4. ใหค าํ อธิบายมารดาและครอบครวั 105

Fetal distress8/17/2018 106

ภาวะทารกเครยี ด (fetal distress)หมายถงึ ภาวะทที่ ารกในครรภม คี วามเสีย่ งตอการเสยี ชวี ิตจากการขาดออกซเิ จนมากขึน้ ซึ่งหากรปู แบบการเตนของหวั ใจทารกปกติมกั จะใหค วามม่ันใจไดว า ทารกปลอดภัย(reassuring fetal status) ในขณะทที่ ารกท่ีมรี ปู แบบการเตนของหัวใจทผ่ี ิดปกติไปจากเกณฑท ี่ตัง้ ไวม คี วามเปนไปไดท ่ีทารกมีความเสย่ี งมากขน้ึ (non-reassuring fetal status) แตใ นกรณีนไี้ มไดห มายความวาทารกจะอยูใ นสภาวะอนั ตรายทกุ ราย (หากใชคาํ วา fetal distress จะหมายความถงึ ทารกเกิดภาวะขาดออกซิเจนแลว )ดังนนั้ จึงแนะนาํ ใหใ ชค าํ วา non-reassuring fetal heart ratepattern แทนคาํ วา fetal distress ในกรณีที่รปู แบบการเตนของหวั ใจทารกผดิ ปกตแิ ละแพทยไ มมน่ั ใจในความปลอดภัยของทารกในครรภ และพบความผิดปกติขอ ใดขอหน่งึ ดังตอไปน้ี 107

ภาวะทารกเครยี ด (fetal distress) 1. late deceleration: คือการลดลงของ FHR ชนดิ คอยเปนคอ ยไป (นับจากจดุ เร่มิ ตน ลดลงไปถงึ จุดต่ําสุดใชเวลา 30 วนิ าทีหรอื มากกวา )จุดเริมตน้ จุดตาํ สุด และจุดสินสุดของ FHR ทีลดลงเกิดขึนหลงั จุดเริมตน้จุดสูงสุด และจุดสินสุดการหดรัดตวั 108

ภาวะทารกเครยี ด (fetal distress) 2. severe variable deceleration : คือการลดลงอยางฉบั พลนัของ FHR (นบั จากจดุ เรมิ่ ตน ลดลงไปถงึ จดุ ตาํ่ สดุ ใชเวลานอ ยกวา 30 วินาที)และอาจสมั พนั ธก ับการหดรัดตวั ของมดลกู หรอื ไมก ็ได 109

ภาวะทารกเครียด (fetal distress) 3. Prolonged deceleration : คอื การลดลงของ FHR ตา่ํ กวาbaseline 15 คร้งั ตอนาทหี รอื มากกวา นานอยา งนอ ย 2 นาที แตไ มถ ึง 10 นาที(นบั จากจดุ เริม่ ตนจนถงึ จดุ สน้ิ สุด) 110

ภาวะทารกเครยี ด (fetal distress) 4. Bradycardia : ทถ่ี ือวา มีความสาํ คญั คือ FHR ต่าํ กวา 110ครง้ั ตอ นาที รว มกบั มกี ารลดลงของ variability หรือ FHR ตํ่ากวา 80ครง้ั ตอนาที (severe bradycardia) นานมากกวา 10 นาทขี ึน้ ไป 111

ภาวะทารกเครยี ด (fetal distress)5. Sinusoidal pattern : มีเกณฑการวนิ ิจฉยั ดังน้ี - FHR 120-160 ครง้ั ตอ นาที - Amplitude 5-15 คร้งั ตอ นาที - Long-term variability 2-5 รอบตอนาที - Short-term variability มีนอยมากหรือไมมี - FHR เปนแบบลกู คลื่น (sine wave) สมาํ่ เสมอจาก baseline - ไมม ี acceleration 112

การดูแลรักษาภาวะทารกเครยี ดการแกไขเบ้ืองตน - ปรบั ทา มารดา เชน นอนตะแคง - ใหออกซิเจน -ให IV fluid (หากมภี าวะ BP ตาํ่ จาก regional anesthesia ใหแกไ ข) - หยดุ ให oxytocin - ตรวจภายในเพอ่ื ประเมินปากมดลกู cord prolapse - ให terbutaline ½ ampule subcutaneous หรอื intravenous ใน กรณี FHR ทผ่ี ดิ ปกติสัมพนั ธกบั การหดรดั ตวั ของมดลูก 113

การดแู ลรกั ษาภาวะทารกเครยี ดการแกไ ขจําเพาะ Repetitive late deceleration และ sinusoidal pattern - ใหค ลอดทางชอ งคลอดหากปากมดลูกเปดใกลห มดแลว - ผาตัดคลอดหากปากมดลูกยังเปด ไมหมด Repetitive severe variable deceleration, prolonged deceleration และ bradycardia - ผาตดั คลอดฉกุ เฉนิ หากพบภาวะสายสะดือโผลย อย - ใหค ลอดทางชอ งคลอดหากปากมดลูกเปด ใกลห มดแลว - ในกรณี bradycardia อาจพิจารณาผา ตัดคลอดไดเ ลยหากปากมดลกู ยังเปด ไมห มด 114

ภาวะคลอดฉุกเฉิน 1158/17/2018

8/17/2018 116

8/17/2018 117