ระบบนิเวศม3เรื่อง1

ชุดการเรียนรู้วชิ าวิทยาศาสตร์ เรื่อง ระบบนิเวศ (Ecosystem) ชนั้ มัธยมศึกษาปที ี่ 3 นางสาวภักดินนั ท์ สมรกั ษ์ ครูผู้สอน ชอ่ื .........................................................................ช้ัน ม.3/........ เลขท.ี่ ........

ก คานา ชุดการเรยี นรู้ รายวิชา ว23101 วิทยาศาสตร์พื้นฐาน เร่ือง ระบบนิเวศ ชั้น มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 3 ไดจ้ ัดทาข้ึนตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 ฉบับปรบั ปรุง พทุ ธศกั ราช 2560 เพ่อื ใชป้ ระกอบการจดั กิจกรรมการเรียนรู้ควบคู่ กับ แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชา ว23101 วทิ ยาศาสตรพ์ ืน้ ฐาน ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 3 มี วตั ถุประสงค์เพือ่ ใหน้ ักเรยี นมีความรู้ความเขา้ ใจในเนื้อหา สามารถเรยี นรู้ ด้วยตนเอง ใช้ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ รวมถงึ มจี ิตวทิ ยาศาสตร์ โดยได้จัดทาขึ้นจานวน 4 ชดุ ดงั นี้ ชุดที่ 1 เรอ่ื ง องค์ประกอบของระบบนิเวศ ชุดที่ 2 เร่ือง ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งสิง่ มีชีวิตในระบบนเิ วศ ชุดที่ 3 เรอื่ ง โซ่อาหารและสายใยอาหาร ชุดท่ี 4 เร่ือง สมดลุ ระบบนิเวศ ผูจ้ ดั ทาหวงั เป็นอยา่ งย่ิงว่า ชดุ การเรยี นรู้ชดุ นจี้ ะช่วยให้นักเรียน เกดิ การเรียนรู้ได้ อย่างมปี ระสทิ ธิภาพ พัฒนาตนเองได้อย่างมีระบบ รวมท้ัง เป็นประโยชน์ต่อนักเรียน ครูผสู้ อนและผ้เู กี่ยวข้องในการจัดการเรยี น การสอน ซึง่ จะสง่ ผลให้นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ ทางการเรยี นในวชิ าวทิ ยาศาสตร์สูงขนึ้ ภักดินนั ท์ สมรกั ษ์

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 1 เรอื่ ง ระบบนิเวศ คาชแ้ี จง : ให้นักเรียนเลือกคาตอบทีถ่ ูกต้องทส่ี ุดเพียงขอ้ เดยี ว 1. ขอ้ ใดอธิบายความหมายของระบบนเิ วศไดถ้ ูกตอ้ ง ก. สถานทท่ี ่มี ีส่งิ มชี ีวิตอาศยั อยู่ ข. สิง่ ตา่ ง ๆ ทอี่ ย่รู วมกับสิง่ มชี ีวิต ง. ความสมั พนั ธ์ของกลุม่ สงิ่ มชี ีวติ ในแหล่งที่อยู่เดียวกนั ค. กลุ่มของส่ิงมีชีวติ ทีอ่ ยู่รวมกนั ในแต่ละแหล่ง 2. ขอ้ ใดไมจ่ ดั เป็นระบบนิเวศ ข. สนามฟุตบอล ก. ปา่ เต็งรัง ง. อุทยานแหง่ ชาติและป่าสงวน ค. ลานสเกต็ น้าแข็ง 3. ขอ้ ใดจัดเป็นองคป์ ระกอบที่มีชีวิตในระบบนเิ วศ ก. ดนิ ข. แรธ่ าตุ ค. ปะการัง ง. นา้ ทะเล 4. ข้อใดคือองคป์ ระกอบท่ไี มม่ ีชีวิตในระบบนิเวศ ข. ปะการงั ก. แสง ค. ธาตุอาหาร ง. น้าและความชื้น 5. บทบาทของสิง่ มีชวี ิตในข้อใดเกย่ี วขอ้ งกบั กระบวนการหมนุ เวียนสารมากทส่ี ุด ก. ผูผ้ ลิต ข. ผบู้ ริโภค ค. ผ้ยู อ่ ยสลายสารอนิ ทรยี ์ ง. ถกู ทกุ ขอ้ 6. สิ่งมีชีวติ ใดสาคญั ตอ่ ระบบนเิ วศมากท่ีสุด ก. หญ้า ข. ปลวก ค. มนุษย์ ง. กระตา่ ย 7. ขอ้ ใดจัดเปน็ ผบู้ รโิ ภคลาดบั ที่ 1 ข. สิงโต ก. หญ้า ง. มนษุ ย์ ค. หนอน 8. ส่ิงมีชีวติ ใดมบี ทบาทแตกตา่ งจากขอ้ อนื่ ก. มา้ ข. วัว ค. จระเข้ ง. กระตา่ ย 9. ส่ิงมีชวี ติ ประเภทใดจะไดร้ ับปริมาณสารพษิ มากที่สดุ ก. ผ้ผู ลติ ข. ผ้บู ริโภคลาดบั ท่ี 1 ค. ผ้บู ริโภคลาดับท่ี 2 ง. ผู้บริโภคลาดบั สดุ ท้าย 10. ข้อใดมีความหลากหลายทางชีวภาพมากท่สี ุด ข.ทะเลเดดซี คะแนน กอ่ นเรยี น ก. ทะเลทราย ง. ขั้วโลกเหนือ ค. ป่าชายเลน เต็ม 10 ได้

ชดุ ท่ี 1 เรือ่ ง องค์ประกอบของระบบนเิ วศ มาตรฐานการเรยี นรู้/ผลการเรียนรู้ ว 1.1 เขา้ ใจความหลากหลายของระบบนิเวศ ความสมั พันธร์ ะหวา่ งส่ิงไมม่ ชี ีวิตกบั สิ่งมีชีวิตและความสมั พันธ์ระหว่างสงิ่ มีชีวติ กบั สิ่งมชี ีวติ ตา่ ง ๆ ในระบบนิเวศ การ ถ่ายทอดพลังงาน การเปล่ียนแปลงแทนทีใ่ นระบบนิเวศ ความหมายของประชากร ปัญหาและผลกระทบทีม่ ีตอ่ ทรพั ยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อม แนวทางในการ อนุรกั ษท์ รพั ยากรธรรมชาตแิ ละการแก้ไขปญั หาสิง่ แวดล้อม รวมทงั้ นาความรู้ไปใช้ ประโยชน์ ผลการเรยี นรู้ • อธบิ ายปฏิสัมพันธ์ขององคป์ ระกอบของระบบนเิ วศท่ีได้จากการสารวจ

ระบบนิเวศ (Ecosystem) ระบบนเิ วศ(ecosystem) คือ ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งกล่มุ ส่งิ มีชวี ิตกบั ส่ิงแวดล้อม วดิ โี อเน้อื หา โครงสร้างของระบบนเิ วศ ระบบนิเวศมอี งค์ประกอบท่ีสาคัญ 2 สว่ น คอื 1. องค์ประกอบทางชีวภาพ(biological component) ไดแ้ ก่ ส่งิ มีชีวิตในระบบนิเวศ เช่น พืช สตั ว์ มนษุ ย์ เหด็ รา จุลนิ ทรีย์ เป็นตน้ 2. องคป์ ระกอบทางกายภาพ(physical component) ได้แก่ สงิ่ ไม่มชี ีวติ ในระบบนเิ วศ เช่น ดิน นา้ แสง อณุ หภูมิ เป็นตน้





โครงสรา้ งขององค์ประกอบทม่ี ีชวี ิตในระบบนเิ วศแบง่ ออกเปน็ 3 ระดบั (trophic levels) คอื 1. ผู้ผลติ (producer) ได้แกพ่ ชื สาหรา่ ย โปรโตซวั เช่น ยูกลีนา่ หรอื เเบคทเี รียบางชนิด โดยมี บทบาทในการนาพลงั งานจากแสงอาทติ ยม์ ากระตนุ้ สารอนนิ ทรีย์บางชนดิ ให้อยใู่ นรูปของ สารอาหาร 2. ผู้บรโิ ภค(consumer) ไดแ้ ก่ สัตว์ท่ดี ารงชีวติ อย่ไู ด้ดว้ ยการกนิ ส่งิ มชี ีวติ อืน่ ไดแ้ ก่ - ผบู้ ริโภคพืช (herbivore หรือ primary consumer) เช่น ชา้ ง ม้า โค กระบอื กระต่าย เปน็ ตน้ - ผบู้ ริโภคสตั ว์ (carnivore หรือ secondary consumer) เชน่ เสือ สงิ โต เหยี่ยว งู เป็นต้น - ผ้บู รโิ ภคทง้ั สัตวท์ ง้ั พืช (omnivore) เช่น คน ไก่ ลงิ เป็นต้น 3. ผู้ยอ่ ยสลายสารอินทรยี (์ decomposer) ได้แก่ เหด็ รา แบคทีเรยี และจุลินทรีย์ตา่ งๆ ทสี่ ามารถ ย่อยสลายซากพืช ซากสตั ว์ หรอื สารอนิ ทรยี ์ ใหเ้ ปน็ สารอนนิ ทรีย์พืชสามารถนาไปใช้ประโยชน์ได้ บทบาทของส่ิงมชี ีวติ ในระบบนเิ วศ

การจดั ลาดบั ขนาดของระบบนิเวศ (จากใหญ่ไปหาเลก็ )

ใบงานท่ี 1.1 เร่ือง ระบบนิเวศจาลอง คาชแี้ จง : ออกแบบและวาดภาพระบบนเิ วศของฟาร์มไก่จาลองพรอ้ มทง้ั บอกองคป์ ระกอบ ทมี่ ีชีวิตและไม่มีชีวิต องค์ประกอบท่ไี ม่มีชวี ติ องค์ประกอบท่มี ชี วี ิต (abiotic component) (biotic component)