ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิต

บทที่ 1 ธรรมชาตขิ อง สงิ่ มชี วี ติ

สงิ่ มชี วี ติ คอื อะไร?

นกั เรยี นคดิ วา่ ภาพทเี่ หน็ นี้ เป็ นภาพของสงิ่ มชี วี ติ หรอื ไม่ มชี วี ติ ?

นกั เรยี นคดิ วา่ ภาพทเี่ หน็ นี้ เป็ นภาพของสงิ่ มชี วี ติ หรอื ไม่ มชี วี ติ ?

นกั เรยี นคดิ วา่ ภาพทเี่ หน็ นี้ เป็ นภาพของสงิ่ มชี วี ติ หรอื ไม่ มชี วี ติ ?

นกั เรยี นคดิ วา่ ภาพทเี่ หน็ นี้ เป็ นภาพของสงิ่ มชี วี ติ หรอื ไม่ มชี วี ติ ?

นกั เรยี นคดิ วา่ ภาพทเี่ หน็ นี้ เป็ นภาพของสงิ่ มชี วี ติ หรอื ไม่ มชี วี ติ ?

ในภาพมีส่งิ มชี ีวติ อยู่กีช่ี นิด

ลักษณะเฉพาะ (characteristic) ของส่งิ มีชีวติ

 1. มีกระบวนการเมแทบอลซิ ึม (metabolism)



Metabolism Anabolism = สรา้ งสารขนาดใหญ่ จากสารขนาดเล็ก + พลงั งาน Catabolism = สลายสารขนาด ใหญ่ใหไ้ ด้ สารขนาดเล็ก + พลงั งาน



2. มกี ระบวนการสืบพนั ธแุ์ ละเจรญิ เตบิ โต (generative process)

(Reproduction)

การสบื พนั ธุ ์ (Reproduction) เป็ นกระบวนการเพมิ่ จานวน ของสปี ชสี ์(species) เดยี วกนั เพอื่ ดารงรกั ษาเผ่าพนั ธุไ์ วโ้ ดยการ ถา่ ยทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรม จากรุน่ หนึ่งไปสูอ่ กี รุน่ หนึ่ง













ตอบคาถาม

Asexual Reproduction

การสบื พนั ธแุ ์ บบไม่อาศยั เพศ 1. Binary fission แบ่งจาก 1 2 เชน่ อะมบี า พารามเี ซยี ม

การสบื พนั ธแุ ์ บบไม่อาศยั เพศ 2. การแตกหน่อ (Budding) ยสี ต ์ ไฮดรา

การสบื พนั ธแุ ์ บบไม่อาศยั เพศ 3. การงอกใหม่ (Regeneration)  เป็ นการสบื พนั ธุ ์ หรอื ไมก่ ไ็ ด้  ไฮดรา ดอกไมท้ ะเล พลานาเรยี ดาว ทะเล เป็ นการสบื พนั ธุ ์  การงอกของหางจงิ้ จก ไมเ่ ป็ นการ สบื พนั ธุ ์



Sexual Reproduction

การสบื พนั ธแุ ์ บบอาศยั เพศ (Sexual Reproduction ) เซลลส์ บื พนั ธุเ์ พศผู ้ + เซลลส์ บื พนั ธุ ์ เพศเมยี (Fertilization) ได้ Zygote

การสบื พนั ธแุ ์ บบอาศยั เพศ (Sexual Reproduction ) 2 เพศในตวั เดยี วกนั เรยี กวา่ กระเทย (Hermaphrodite) เชน่ ไฮดรา พยาธติ วั แบน พลานาเรยี ไสเ้ ดอื นดนิ

กีารเจริญเตบิ โต (growth and development)

สงิ่ มชี วี ติ มกี ารเจรญิ เตบิ โต มอี ายุขยั และขนาดจากดั การเจรญิ เตบิ โตเกดิ จาก -การเพมิ่ จานวน (cell division) - การเพมิ่ ขนาดของเซลล ์ และ ขนาดของรา่ งกาย (growth) - การเปลยี่ นแปลงเพอื่ ทาหน้าที่ เฉพาะอยา่ ง (cell differentiation)

Metamorphosis (การเปลยี่ นแปลง สณั ฐาน)

life cycle of a frog

สงิ่ มชี วี ติ แตล่ ะชนิดมอี ายุขยั แตกตา่ งกนั ออกไป เชน่ พชื ปี เดยี ว (annual plant) = ขา้ ว ออ้ ย สบั ปะรด พชื สองปี (biannual plant) = ว่านสที่ ศิ หอม กระเทยี ม พชื หลายปี (perennial plant) = มะม่วง โพธิ์ สกั

3. สงิ่ มชี วี ติ มกี ารตอบสนองตอ่ สงิ่ เรา้  ตอบสนองตอ่ การสมั ผสั  ตอบสนองตอ่ แสง

4) สงิ่ มชี วี ติ มกี ารตอบสนองตอ่ สงิ่ เรา้  ตอบสนองตอ่ การสมั ผสั

4) สงิ่ มชี วี ติ มกี ารตอบสนองตอ่ สงิ่ เรา้  ตอบสนองตอ่ อาหาร

4. มกี ารรกั ษาสมดลุ ของรา่ งกาย

การรกั ษาดลุ ยภาพของรา่ งกายของคน เมอื่ ดมื่ น้าเขา้ ไปมากๆ รา่ งกายกจ็ ะขบั น้าออกจากรา่ งกายในรูปของปัสสาวะ ทาใหต้ อ้ งปัสสาวะบอ่ ยครงั้ ขนึ้ การทรี่ า่ งกายมอี ณุ หภูมคิ งทปี่ ระมาณ 37 องศาเซลเซยี ส เป็ นการรกั ษาสมดลุ ของอณุ หภูมขิ องรา่ งกาย

5. สงิ่ มชี วี ติ มกี ารจดั ระบบ



ไวรัสเป็ นส่งิ มชี วี ติ หรือไม่ ?

ไวรัสไมใ่ ชส่ ่ิงมีชีวิต แตจ่ ดั เป็น อนุ ภาคท่ ีมีชีวิต (Living particle หรือ Virion) เทา่ น้ัน

1. ไวรัสไมม่ ีเย่ือหุม้ เซลลข์ องตวั เอง เน่ืองจากไมไ่ ดป้ ระกอบดว้ ย เซลลซ์ ่ึงเซลล์ ตอ้ งมีเย่ือหุม้ เซลลเ์ พ่ือแยกองคป์ ระกอบอ่ืนๆ ใน เซลลอ์ อกจากส่ิงแวดลอ้ มและรักษา สภาพในเซลลใ์ หส้ มดุล เม่ือ ไวรัสไมไ่ ดป้ ระกอบดว้ ยเซลลไ์ วรสั ก็ไมส่ ามารถตอบสนอง ตอ่ ส่ิง เรา้ ไมม่ ีการสรา้ งและสลายพลงั งานเพ่ือดารงชีวิต 2. ไวรสั ไมส่ ามารถเพ่ิมจานวนไดด้ ว้ ยตวั เอง แตส่ ามารถเพ่ิม จานวนไดเ้ ม่ืออยู่ ในเซลลเ์ จา้ บา้ นท่ีมีชีวิต (living host) 3. ไวรสั ไมม่ ีเมแทบอลิซึมเม่ืออยูน่ อกเซลลเ์ จา้ บา้ น (host cell)

ชวี วทิ ยา

ชวี วทิ ยา (Biology) มาจากคาภาษากรกี  ชวี (bios แปลวา่ ชวี ติ สงิ่ มชี วี ติ )  วทิ ยา (logos แปลวา่ วชิ า ศกึ ษา ความคดิ การมเี หตผุ ล) คอื วชิ าทศี่ กึ ษาเกยี่ วกบั สงิ่ มชี วี ติ

องคป์ ระกอบของ ชวี วทิ ยา  สว่ นทเี่ ป็ นความรู ้  สว่ นทเี่ ป็ นกระบวนการ คน้ หาความรู ้

สาขาของชวี วทิ ยา 1.ศกึ ษาสิง่ มีชวี ิตแตล่ ะกลมุ่ ของสิ่งมีชวี ิต 1.1) สัตววทิ ยา (Zoology) เปน็ การศกึ ษาเร่อื งราวต่างๆ ของสตั ว์ แบง่ ออกเปน็ สาขายอ่ ยๆ เชน่ - สัตวไ์ มม่ ีกระดูกสันหลงั (invertebrate) - สัตว์มกี ระดกู สันหลัง (Vertebrate) - มนี วทิ ยา (Icthyology) ศกึ ษาเกยี่ วกบั ปลาชนิดต่างๆ - สงั ขวิทยา (Malacology) ศึกษาเก่ยี วกับหอยชนดิ ตา่ งๆ - ปักษนิ วทิ ยา (Ornithology) ศึกษาเร่อื งราวเกย่ี วกบั นก - วิทยาสัตวเ์ ลย้ี งลกู ดว้ ยนม (Mammalogy) - กีฎวทิ ยา (Entomology) ศึกษาเกี่ยวกับแมลง - วิทยาเห็บไร (Acarology) ศกึ ษาเกย่ี วกับเหบ็ และไร