ရွှေအမြုတေဆောင်းပါးများ စုစည်းမှု (နေဇင်လတ်)

ေနဇင္လတ္ ေရအႊ ျမဳေတေဆာင္းပါးမ်ား စစု ည္းမႈ မာတကိ ာ (၁) စာေရးသ၏ူ ကိုယေ္ ရးအက်ဥ္း (၂) စူးတဲဆ့ ူး ဆးူ မဲဆ့ းူ (၃) အမတွ ္ရရ (၄) ရကြ ေ္ ျခေြ လ (၅) ယုံၾကည္မအႈ ေပၚ နားလည္ျခင္း (၆) ဝမ္းသာျဖစ္ရတယ္ (၇) တခ်ိနက္ စြယ္ေတာ္ရိပ္ (၈) ဆနေ္ သာေရ ျမတ္ေသာစိတ္ (၉) ရုိင္းတဲလ့ ငိႈ ္း (၁၀) ရာြ တခါ သာတလွည့္ (၁၁) ေလာကအက်ဳိ း (၁၂) အခ်ိန္တခုကို နားလည္ခစံ ားျခင္း (၁၃) ေစတနာမွန္ ကံ ျဖစ္ေစသည္ (၁၄) တခ်ိဳ႕ကား “ရငွ ္” ဖု႔ိ စားၾကသည္ (၁၅) အေမ ကၽြနေ္ တာ္ သစာၥ ျပဳပါသည္ (၁၆) ေသတတ္ဖလုိ႔ ညး္ လိုေသးတယ္ (၁၇) တရြက္ေၾကြ ႏွစ္ရြကေ္ ၀ (၁၈) စဥ္းစားစရာေတြ ျဖစလ္ ာ (၁၉) အေႂကြးေတြ ေက်ပါေစ (၂၀) ပေိ တာက္မဲ့ ႏွစက္ ူး (၂၁) အတိတေ္ ႂကြး (၂၂) အခ်ိဳ႕ကား ဤသ႔ို … 1

စာေရးသူ၏ ကယို ္ေရးအက်ဥး္ ေဒါကတ္ ာေနဇင္လတ္ ေဒါကတ္ ာေနဇငလ္ တ္ (၁၉၅၂) ၁။ အမည္ရင္း - ေနဇငလ္ တ္ ၂။မဘိ အမည္ - ဥးီ ယေု ထာ+္ ေဒၚၾကငႏ္ ု ၃။ေမြးသကၠရာဇ္ - ၁၉-၁၂-၁၉၅၂ ၄။ေမြးဖြားရာေဒသ - ရန္ကုန္ ေနဇငလ္ တ္ကို ၁၉၅၂ ခႏု ွစ္ ဒဇီ ငဘ္ ာလ ၁၉ ရကေ္ န႔တြင္ အဖ ဥးီ ယေု ထာ္ အမိ ေဒၚၾကငႏ္ ုတု႔ိက ရန္ ကနု ္ၿမဳိ ႕၌ ေမးြ ဖြားခဲ့သည္။ အမညရ္ င္းမာွ ေနဇငလ္ တျ္ ဖစ္သည။္ ၁၉၅၈ ခႏု စွ ္တြင္ St John Diocesan Boy's School (လမ္းမေတာ္ အထက -၁) မွ မလူ တန္း ေအာင္ ျမင္ၿပးီ ၁၉၆၆ ခႏု စွ ္တြင္ အလယတ္ န္းကို အထက(၁)ေတာငဥ္ ကလၠ ာပတြငသ္ ငယ္ ခူ ဲသ့ ည္။ ၁၉၇၀ ျပည့္ႏစွ ္တြင္ ရန္ကနု ္ၿမိဳ႕ အထက (၆) ဗိလု တ္ ေထာင္မွ အထကတ္ န္းေအာင္ခဲ့သည။္ ၁၉၇၃ ခနု စွ တ္ ြင္ ရန္ကုန္စကမ္ ႈတကၠ သုလိ ္မွ ဗသိ ကု ာဘြဲ႕(B.Arch) ရရခိွ ဲသ့ ည္။ MBA (ADAM University, US), Doctor of Business Administr- ation ကုိ (Brookes University, UK) မွ ရရခွိ သ့ဲ ည္။ H।G।P।, D।A., Dip in English, DL 101, Cert: Adva- nce Diplomatic Skill သငတ္ နး္ မ်ားေအာငျ္ မင္ခဲ့သည။္ ၁၉၈၀ ျပည့္နွစ္တြင္ ဗုိလေ္ လာင္းသင္တန္းအပတ္စဥ္ (၆၁) သု႕ိ တက္ေရာကခ္ ဲသ့ ည။္ ၁၉၈၁ ခုႏစွ တ္ ြင္ အမတွ ္(၉၀၁) စစ္ေျမျပငအ္ င္ဂ်ငန္ ယီ ာတပ္ခြဲ၌ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၃ ခႏု ွစ္တြင္ ကာကြယေ္ ရး ၀န္ ၾကီးဌာန၊စစ္အင္ဂ်င္နီယာျပန္ၾကားေရးရံးု ၌ တာဝနထ္ မး္ ေဆာင္ခဲ့သည။္ ၁၉၉၀ ျပညႏ့္ စွ ္တြင္ အမတွ (္ ၉၅၅) စစ္ ေျမျပငအ္ ငဂ္ ်င္နီယာတပ္ရင္းတြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာငခ္ ဲသ့ ည္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္တြင္ ဗိလု ၾ္ ကီးအဆင့ျ္ ဖင့္တပ္မေတာ္ မွ အၿငမိ း္ စားယူခဲသ့ ည္။ ေနဇင္လတ္သည္ ၁၉၇၃ ခုႏွစမ္ ွစ၍ ရန္ကုနစ္ ကမ္ တႈ ကၠသလုိ မ္ ဂဇၢ င္း၊ တံခြနမ္ ဂဇၢ င္း၊ သေျပမဂၢဇင္းမ်ား တြင္ စာေပမ်ားကို စတငေ္ ရးသားခဲ့သည္။ ၁၉၉၈ ခနု ွစ္တြင္ ပုလဲၿမဳိ ႕ျပမဂဇၢ င္းတြင္ စာေပမ်ားကို ျပန္လည္ေရး သားခဲ့ၿပးီ စကမ္ တႈ ကသၠ လို မ္ ဂဇၢ ငး္ ၊ တခံ ြန၊္ သေျပ၊ ေရအႊ ၿမဳေတ၊ ပန၊္ သဇင္၊ ၊ Executive၊ CEO၊ Life Style၊ Ecovision၊ Fashion Image၊ Perfect စသည့္ မဂၢဇင္း၊ ဂ်ာနယ္မ်ားတြင္ ေရးသားခဲ့သည္။ ၁၉၇၃ ခနု စွ ္မွစ၍ ေခတ္သစလ္ ူသားတုိ႕ က်င္လညလ္ ပႈ ရ္ ာွ းရသည့္ စးီ ပြားလူမဆႈ ိငု ္ရာ၊ ဗဟသု ုတဆငုိ ္ ရာေဆာငး္ ပါးမ်ားကုိ ေရႊအျမဳေတမဂၢဇင္း၊ CEO မဂၢဇငး္ တ႕ို တြင္ အဆက္မျပတေ္ ရးသားခဲ့သည။္ ယခုအခါ AMBO Co। Ltd। ႏွင့္ AMBO Hotel Group ဥက႒ၠ အျဖစ္လည္းေကာငး္ ၊ ADAM University တြင္ Principal အျဖစ္လည္းေကာငး္ ၊ ျမနမ္ ာႏိငု ္ငဟံ ိုတယလ္ ပု ္ငန္းရငွ မ္ ်ားအသင္း အေထြေထြအတြငး္ ေရးမဴွ းအျဖစ္ လညး္ ေကာငး္ ေဆာင္ရြက္လ်ကရ္ ွိပါသည။္ ေနဇင္လတေ္ ရးသားျပဳစုခ့ေဲ သာ စာအုပမ္ ်ား ၁။ ပညာေခတ္ႏငွ ့္ ျမန္မာ့စံႏႈနး္ ၂၀၀၄) ၂။ လူ သိ႕ု မဟုတ္ အနာဂတျ္ ဖင့္ ရွငသ္ န္သူ(၂၀၀၄) ၃။ 10 Days, MBA (၂၀၀၅) 2

၄။ ပညာမတတ္ေသာ ပညာရ၊ွိ ပညာမရေွိ သာ ပညာတတ္( ၂၀၀၅) ၅။ ေခါငး္ ေဆာင္ - ေခါ္ငး္ ေဆာင္မႈႏွင့္ ကမာၻ ့အျမင္( ၂၀၀၇) ၆။ စိန္ေခၚမႈမ်ားႏွင့္ မဟာဗ်ဴဟာစီမခံ န္႕ခဲမြ ႈ (၂၀၀၇) ၇။ လပု ္ပငုိ ္ခြင့္ရွသိ ူ လပု ္ပုငိ သ္ ူ( ၂၀၀၈) ၈။ လူေတာလ္ ား လူေကာင္းလား (၂၀၀၈) ၉။ ဥးီ ေဆာငသ္ ူ ဘယေ္ လာက္ အေရးၾကးီ သလဲ (၂၀၀၈) ၁၀။ အေမြေပးသဆူ ုရိ ာမာွ (၂၀၀၈) ၁၁။ ဥးီ ေဆာင္ျခငး္ သည္ ေခါငး္ ေဆာင္မဟုတ္ (၂၀၀၈) ၁၂။ စီးပာြ းဖ်က္သလူ ွ်ဳိ ၏ ေျဖာင့ခ္ ်က္ (၂၀၀၈) ၁၃။ New 10 Days, MBA (၂၀၀၉) ၁၄။ ပီတာဒရပ္ကာ (၂၀၀၉) ၁၅။ ယၾုံ ကည္မႈအေပၚ နားလည္ျခငး္ ႏငွ ့္ လကေ္ တြ႕လပု ္ငန္းခြင္အင္တာဗ်ဴး(၂၀၀၉) ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ စးူ တဲဆ့ းူ ဆူးမဲ့ဆူး ေနဇငလ္ တ္ (October 2003) ငယင္ ယ္က မဆင္မျခငက္ ငုိ ္မိလု႔ိ ႏငွ း္ ဆဆီ ူး စူးဖးူ တယ္။ အရြယ္ေလး မရိွတရိွျဖစ္လာေတာ့ ႏငွ ္းဆဆီ းူ ထကပ္ ိုနကတ္ ဲ့ ဆူးေတြက ဘေမာင္ရငမ္ ွာ အျပည့။္ မဆင္ျခငမ္ ိလ႔ို စူးတဲ့ ဆူးေရာ၊ ဆငျ္ ခငသ္ တိထားလ်က္နဲ႔ စူး တဲ့ဆူးေရာပဲ … ။ လူတငုိ ္း စးူ ဖူးတဲ့ ဆးူ ေတြပါ။ လပူ ်ိဳေပါက၀္ င္ကာစမာွ ဘေမာင္ ေကာင္မေလးတေယာကက္ ုိ သေဘာက်မဖိ းူ တယ။္ ေက်ာငး္ ကုိ ထ မင္းဘးူ ထညလ့္ ာရငး္ မ်ွ ေ၀စားၾကတာေပါ။့ သစရ္ ြက္ေႂကြရင္ေတာင္ ေျမေပၚမက်ခင္ ေလအ၀ဲကို သံစဥတ္ ပဒု ္ လို စိတက္ ူးမတိ ဲ့အရြယက္ ေႏြရာသီ ေက်ာင္းမပတိ ္ခင္ ကုကဳိၠ ပင္ၾကးီ ေတြေပၚက ဥၾသသံၾကားရင္ မ်ကရ္ ည္၀ဲ တတတ္ ဲ့အခ်ိန။္ အခ်စ္ဆတုိ ာ သေံ ယာဇဥက္ စတာလား၊ အခ်စ္ေၾကာင့္ သံေယာဇဥေ္ တြ တြယ္ရစတ္ ာလား၊ ဘ ေမာင္မခဲြျခားတတခ္ ဲ့ပါ။ ရငခ္ ုန္တာတခုေတာ့ သတထိ ားမရိ ဲ႕။ ကမ ာၻ ဥးီ ထဲက ခုန္လာခဲတ့ ဲ့ ရငခ္ နု သ္ ံေတြထက္ ပို ျပီးစညး္ ခ်က္ေတာမ့ က်ခဲ့ပါဘူး။ ဖြင့ေ္ ျပာဖ႔ုိ အၾကမိ ၾ္ ကမိ ္ စဥ္းစားတနု ္းမာွ ပဲ အဲဒီကေလးမက အတနး္ ၾကးီ ေက်ာငး္ သားတေယာကန္ ဲ႔ လုိကေ္ ျပးသြားတယ။္ ဘေမာငရ္ ဲ႕ အခ်စ္ေရး အစြမ္းအစတခေု ပါ့။ ရငထ္ ဲ စူးသြားတယ္။ စးူ တတတ္ ဲ့ ဆးူ ပါ။ မွတမ္ ိေသးတယ။္ ဆရာန့ ာမညက္ ဥးီ ေက်ာ္ရင္၊ အဂၤလိပ္စာသင္တာ။ ျပည္သူပိငု ္သိမး္ ေတာ့ ဘေမာင္ St.John ကေန ျမနမ္ ာေက်ာငး္ ေျပာငး္ ရတယ္။ တရက္ Active နဲ႔ Passive ဆိတု ဲ့ သဒၵါကုိေျပာငး္ ခုိင္းေတာ့ ဘ ေမာင္အတြက္ ‘သြားၾကား’ ေလာကပ္ ဲေပါ။့ ဆရာက အတနး္ ေရ႕ွ ထြကျ္ ပီး ေက်ာက္သင္ပနု ္းမွာ ေရးခိငု း္ တာ။ Pr- esent Perfect Continuous ကုိ အသးုံ ဆနး္ ဆန္းေလးနဲ႔ တနဆ္ ာဆင္ျပီး ေျပာငး္ ခိုင္းေတာ့ ဘေမာင္ ‘ကဲြ’ ပါ ေလေရာ။ တ၀ကတ္ ပ်က္နဲ႔ ဆက္မေရးႏငုိ ေ္ တာဘ့ ူး။ ၀ါး ခနဲ အတနး္ သားေတြက ၀ါးလးံု ထးို ရယ္ျပးီ ၾသဘာေပး လကုိ ္ၾကတာေလ။ နားေတြ ပူထူ၊ မ်ကႏ္ ွာရဲျပးီ ရင္ထဲခပစ္ းူ စးူ ေလးျဖစ္သြားတယ။္ ခင္ဗ်ားတ႔ို စးူ ဖးူ သလား။ က်ဳပ္ ဆတို ဲ့ ဘေမာင္ကေတာ့ ခပ္က်ဥ္က်ဥ္ေလး ခလံ ကို ရ္ တယ။္ အဲဒါက လူအမ်ားေရွ႕မွ စူးတဲ့ ဆူး။ ဘေမာင္မဘိ ေတြက တခါ စီးပာြ းပ်က္ဖးူ တယ။္ ဘေမာင္ (၇) တနး္ ေက်ာင္းသားဘ၀ေလာက္ကေပါ။့ ျဖစ္ခ်ငတ္ ာ ဂုဏသ္ ေရရိွတဲ့ အစုိးရအရာရ၊ိွ ေတာင္းတဲမ့ ုန္ဖ႔ ိုး အေမက မနွ ္မနွ ္မေပးႏုိငေ္ တာ့ စးီ ပြားေရးအတတပ္ ညာကုိ သခိ ်ငလ္ ာတယ္။ ဟုတတ္ ယေ္ လ အနာဂတ္ဆတုိ ာ ဘာျဖစမ္ နွ ္း သိရတာမွ မဟတု ္တာ၊ ျဖစ္ခ်ငတ္ ုငိ ္း မ ျဖစ္တာေတြ အမ်ားၾကီးပဲ။ ရြယ္တသူ ငူ ယခ္ ်ငး္ တေယာကရ္ ဲ႕ မဘိ ေတြက ျမန္မာ့ပရေဆးဆိငု ္ ဖငြ ္တ့ ယ။္ သကူ ဘေမာင္ထက္ စီးပာြ းေရးအျမင္ ပုရိ ိွတယ္ေပါ့။ သူအ႔ ားကးို နဲ႔ ဂံုဂမဆံ တို ဲေ့ ဆးကို ေလွာင္လကို တ္ ာ အရင္း သုးံ ရာ 3

မာွ အျမတ္ႏွစ္ရာင့ ါးဆယ္ ရလိကု တ္ ယ္။ ဟိုတုနး္ က ေငေြ နာ၊္ မရယ္နဲ႔။ ခင္ဗ်ားတုရ႔ိ ငထ္ ဲ စူးသြားဦးမယ္။ တခါ တည္း ဘေမာငရ္ ငထ္ ဲ စးီ ပြားေရးလမုိငး္ ကပ္သြားတယ္။ ေနာက္ ျပဒါးေလာွ င္တယ္၊ ျမတတ္ ယ္။ ေနာက္ ေဆး ဒန္း၀ယသ္ ိမ္းတယ္၊ ျမတ္ျပန္ေရာ။ ပတီ ေိ တြက ရင္ထဲစူးသြားတာပဲ။ အဲဒစီ ူးတဲ့ဆးူ ေလးကို ဘေမာင္ ခုထိ ရင္ခနု ္ တနု း္ ပဲ။ မ်ားမ်ားစူးပါေစေလ။ မႏတႈ ရ္ ကတ္ ဲ့ ဆးူ ေလးေတြ။ အရြယ္ငယင္ ယန္ ဲ႔ အဲသလုိ အဆင္ေျပေတာ့ ႏြားေျခရာခြကက္ ုိ ဘေမာင္ ပင္လယထ္ ငလ္ ုကိ တ္ ယ္။ ေတာေ္ တာဟ္ တု တ္ ဲ့ ငါ လလု႔ိ ဲ အိပ္မက္ေတြ စတီ နး္ ျပးီ မကပ္ စလ္ ကုိ ္တယ္။ မၾကာပါဘးူ Report Card ဆတို ဲ့ အ ရညအ္ ခ်ငး္ စစမ္ ွတ္တမ္းထြက္ေတာ့ ဘေမာင္ အဆင္(့ ၁)အျမဲရေနရာက အဆင့္(၁၇) ထိက်သြားတယ္။ စးူ လကို တ္ ဲ့ ဆးူ ၊ မးို ၾကိဳးပစသ္ လား ေအာက္ေမရ့ တယ္။ ဘာရမလဲ ဘေမာငပ္ ဲ သတိ ယ္မလိ႔ု ား။ (၇) ဂဏန္းကို ခဲ ဖ်ကန္ ဲ႔ ဖြဖြေလးဖ်ကျ္ ပီး အိမက္ ျုိ ပေတာ့ အေမကလဲ ပံုမွနရ္ ေနက် အဆင္(့ ၁) အထငန္ ဲ႔ လကမ္ ွတ္ထးုိ ေပးလုိက္ တယ။္ အတနး္ ပငို ဆ္ ရာကို ျပနေ္ ပးေတာ့ ဖ်က္ထားတဲ့ (၇) ဂဏနး္ ကို ျပန္ေရးေပးလိုကတ္ ယ္။ မၾကာပါဘူး အ တန္းပငို ္ဆရာက အမိ လ္ ကို ္လာျပးီ အဲဒီဖ်က္ရာနဲ႔ ပတသ္ က္ျပးီ အေမ့ကို ေမးပါေလေရာ။ အဲဒမီ ွာ အဆင(့္ ၁) န႔ဲ (၁၇) ဇာတ္လမး္ ခုးိ ထုပခ္ းို ထညန္ ဲေ႔ ပၚေတာ့တာပဲ။ ပူလိုကတ္ ဲ့ မ်က္ႏွာ၊ ရကွ လ္ ိကု တ္ ဲ့ အရကွ ္၊ မုးိ ၾကိဳးဆယ္စင္း ပစ္တာကမွ ေနသာထိငု သ္ ာရဥွိ ီးမယ္။ က်ဴပ္ကုိ စးူ တဲဆ့ းူ ေတြထဲမွာ ဒီဆးူ က ေတာ္ေတာ္စူးတာ၊ ေတာေ္ တာက့္ ုိ နက္နက္ေလး စးူ ပစတ္ ာ။ တကသၠ လုိ ေ္ ရာကေ္ တာ့ ဘေမာင္က ဗသိ ုကာဘာသာယျူ ဖစ္သြားတယ။္ အႏုပညာကုိ ခ်စ္တတ္တဲ့ ဘ ေမာငဆ္ ေုိ တာ့ ဒဘီ ာသာရပက္ ဘေမာင္ကို စတိ ခ္ ်မ္းသာေစပါတယ္။ ခဏခဏ ဆးူ စူးတတ္လိ႔ု မစးူ ရေအာင္ ေက်ာငး္ စာထဲ၊ အလပု ္ထဲ စတိ က္ ႏုိ စွ ္ထားရငး္ နဲ႔ ‘ေအး’ ကိဘု ေမာင္ သတိျပဳခဲမ့ တိ ယ။္ အသက္တူၾကေပမယ့္ ‘ေအး’က ေက်ာငး္ ေရာကတ္ ာ တႏစွ ေ္ စာေတာ့ စနီ ီယာေပါ။့ စတဒူ ီယုမိ ာွ ဘေမာငတ္ ေယာကတ္ ညး္ ပံဆု ရဲြ င္း ‘ေအး’ ေရာကလ္ ာတတတ္ ယ္။ တခါတခါ ေကာရ္ စဒ္ ါမာွ မသစိ ိတ္နဲ႔ ေစာေစာလာရင္း ‘ေအး’ ေစာင့္ေနတတတ္ ာ နဲၾ႔ ကဳံ လုိ႔ ဟုဟိ ိုဒီဒီစကား ေျပာျဖစျ္ ပနတ္ ယ။္ ဘေမာင္အတြက္ ‘ေအး’ ယူလာတတ္တဲ့ ေခ်ာကလကေ္ လးေတြက တခ်နိ မ္ ာွ ဘေမာင္ရငထ္ ဲ၀င္ဦးမယ့္ ဆးူ တေခ်ာငး္ လသ႔ို ရိ င္ ဘေမာငမ္ စားျဖစ္ခဲ့ပါဘးူ ။ ‘ေအး’ အလကွ ျငမိ တ္ ယ္။ ဘယေ္ တာမ့ ွ ႏႈတခ္ မး္ နီ မဆးို တတဘ္ ူး။ မိတက္ ပ္မလမိ း္ တတ္တဲ့ ‘ေအး’ ရ႕ဲ ပါးျပငဥ္ ဥေလးမွာ သဘာ၀ရမွ း္ ေသြး က ရဲရနဲ ီေနတတတ္ ယ၊္ ေအး ကိုသေဘာက်တဲ့သူေတြေတာေ္ တာမ္ ်ားတာကုိ ဘေမာင္သတိျပဳမိပါတယ္။ စးူ မွာ စိုးလု႔ိ သစိ ိတက္ ၾကိဳးစားျပီးေရွာင္ရင္းန႔ဲ မသစိ ိတေ္ တြရဲ႕တြနး္ အားကို မလြန္ဆန္ႏုိငဘ္ ဲ အတိုင္းအတာတခထု က္ ပျို ဖစ္ခဲ့ၾကတယ။္ စးူ မွာစိးု တာနဲ႔ ေက်ာငး္ ကိုေစာေစာမလာေတာ့ဘဲ အတန္းနီးမွ ဘေမာင္ အတနး္ ၀င္ျဖစတ္ ယ။္ ေစာေစာမလာေတာ့ ေအးက ‘ဒမီ နက္ မနိ စ္ႏွစဆ္ ယ္ေစာေရာက္လုိ႔ ေစာင့္ေနမေိ သးတယ္’ ဆုိျပးီ ဘေမာငအ္ တြက္ယူလာတ့ဲ ခ်ိဳခ်ဥ္ေလးကို ခုံေပၚ ေဘးလူၾကညရ့္ င္း တင္သြားတတေ္ သးတယ္။ သံေယာဇဥ္ကို ဘေမာင္ ေၾကာက္တယ္။ အခ်စ္အတြက္ ရင္ခုနရ္ တာကုလိ ဲ ဘေမာငမ္ သာယာရဲဘးူ ။ ဘေမာငေ္ ျပာရင္ ယုမံ လားဘဲ။ တ ရက္ ဘေမာင္အခနး္ မာွ ပုံဆဲြရင္း နည္းနညး္ ေနာက္က်ေတာ့ ‘ေအး’ ေက်ာငး္ အျပန္၀ငလ္ ာတုနး္ ဘာမေျပာ ညာ မေျပာ ပါးမုိ႔မိ႔ေု လးကို အနမး္ ေခၽြမိတယ။္ အခ်စက္ ုိ မေတာငး္ ခံေသးဘဲ ႏွလံုးသားေစစားရာကို အလုလိ ိကု မ္ ိ လိုက္တာ။ ႏလွ ံးု သားထဲက တြန္းကနအ္ ားတခုကုိ မလြနဆ္ န္ႏိငု ္ေတာလ့ ုိ႔ ေပါက္ကြဲသားတာ၊ ‘ေအး’ ကို က်ဳပ္ ခပ္တငး္ တငး္ ေလးဖကထ္ ားမိတယ။္ ‘ေအး’ ကမရုနး္ ရွာပါဘူး။ ႏလွ းံု သားခ်င္း နားလညထ္ ားၾကျပပီ ဲဟာ။ သဘာ ၀ႏတႈ ခ္ မ္းပါးေလးကို ဘေမာငရ္ ြရြေလးပဲ ေမႊးလိုက္ပါတယ္။ သူေပးခ့ဖဲ းူ တဲ့ ခ်ိဳခ်ဥ္ေလးထကပ္ ိျု ပးီ ခ်ဳိ ျမိနပ္ ါတယ။္ ‘ေအး’ ရဲ႕မမ႔ို ုိပ႔ ါးျပငေ္ လးမွာ ပန္းနေီ ရာင္သနး္ သြားတယ္။ ဘေမာငက္ ို ဘယလ္ ထုိ င္သာြ းမလဲ မသိဘူး။ ဘေမာင္ မာွ းသြားသလား။ ဒဇီ ာတလ္ မ္းမ်ိဳး ရွခိ ့ဖဲ းူ ၾကပါတယ။္ ရင္ထဲလဲ ေတာေ္ တာစ္ းူ သြားတယ။္ ကုိယစ္ ူးေတာ့ ကုိယ့္လို စးူ တဲ့သူေတြကို ဘေမာင္ ကယုိ ခ္ ်ငး္ စာလာမိတယ္။ ႏတႈ ရ္ ခကတ္ ဲ့ စူးေတြပါလား။ အဲဒါက စြယ္ေတာရ္ ပိ ္မွာ စးူ တဲ့ ဆူးေပါ။့ ေက်ာင္းေတြ ျပးီ ၾကေတာ့ ဘေမာင္တကု႔ိ အရာရေိွ ပါက္စ၊ စးူ ခ့တဲ ဲ့ ဆူးေတြကုိႏႈတျ္ ပးီ ဘ၀သစ္၊ အျမင္ သစေ္ တြနဲ႔ ေလာကၾကးီ ကုိ ျဖတ္သန္းဖၾုိ႔ ကိဳးစားရငး္ အမတွ ္မထင္ ‘ေနာ့္’ ကုိေတြျ႔ ဖစသ္ ြားတယ။္ ဘရရု ွးီ လ္နဲ႔ တူ တယ္လို႔ အမ်ားက ေျပာၾကတာပဲေလ။ ‘ေနာ္’႔ အလွက တမ်ိဳး၊ ျပစမ္ ်ိဳးမဲွမ႔ ထင္၊ ႏွစဥ္ ီးသေဘာတူ ၾကညျ္ ဖဴလိ႔မု ွ ဘာမွမၾကာေသးဘူး၊ ‘ေနာ’့္ မွာ ေစ့စပ္ထားတဲသ့ ူရျိွ ပီးသားလို႔ ဘေမာင္ သလိ ကုိ ္ရတယ။္ ၾကားၾကားခ်င္း ဘ ေမာငတ္ ကိယု ္လးုံ ေျမမ်ိဳသြားျပလီ ား ေအာကေ္ မ့ရတယ။္ အကုငိ ္အတြယည္ ကေ္ ညာတဲ့ ‘ေနာ္’ က ဘေမာင္စိတ္ ကုိ တဒဂၤေျပေစႏုိငခ္ ဲတ့ ယ္။ အဲဒေီ စ့စပ္ေၾကာငး္ လမး္ မကႈ ို ဖ်က္ေပးပါမ့ ယ။္ သအူ႔ လုိမတဘူ ဲနဲ႔ လူၾကးီ ေတြ စစီ ဥ္ခဲ့ တာပါ။ လခူ ်င္းေတာင္ မေတြဖ႔ ူးေသးပါဘူးတဲ။့ ခ်စ္တဲစ့ ိတန္ ဲ႔ ဘေမာင္ ၾကဳိ းစားျပီး ယံုလကုိ ္ပါတယ။္ ဟတု ္ေတာ့ လည္း ဟုတ္တယ္။ အမ်ဳိ းသားက အေမရိကားမွာ …။ ဥးီ ေပၚဥးီ ရဲ႕ ေျမးလုိေ႔ ျပာရင္ ဘေမာငရ္ ယမ္ ိအးုံ မာွ ။ တခါတရံမွာ ဘ၀ဟာ ေမွ်ာ္လင့တ္ ာထက္ ပိုဆနး္ ၾကယတ္ ယ္ဆုိတာကုိ ဘေမာင္ သတမိ ထားမိဘးူ ။ ကား၀ယ္ဖိ႔ု သြားရင္းန႔ဲ ‘ျမတ္’ ဆိတု ဲ့ တေယာက္နဲ႔ ဆုျံ ဖစ္ျပနေ္ ရာ၊ ကားမ၀ယ္ျဖစဘ္ ဲ လူခ်င္းရင္းႏးီွ သြားတာပဲ အ ဖတတ္ ငလ္ ုကိ ္တယ။္ ရင္းႏီွးသြားရုဆံ ုိ ေတာေ္ သးတာေပါ့။ ဒီထကမ္ ကဖက႔ို ျဖစလ္ ာခဲ့တယ္။ ‘ေနာ္’ နဲပ႔ တ္သက္ ျပးီ ဘေေမာငစ္ ိတ္ေတြ ေထြေနတနု း္ ‘ျမတ’္ ဆီက ဖုနး္ မၾကာခဏလာတတ္တယ။္ တရက္မွာ ရးံု အလုပ္က မျပးီ 4

လု႔ိ အထက္က အၾကမိ ္းခရံ ျပးီ စတိ ္ညစ္ေနတနု း္ ‘ျမတ္’ ဆကီ ဖုန္းလာတာနဲ႔ အစအီ စဥ္မရိဘွ ဲ ပရုပိ စ႔ုိ လ္ ပု ျ္ ဖစ္ လုကိ တ္ ယ္ေပါ့။ ဘေမာင္ မွားသြားသလား … မာွ းတယ။္ သိပ္ကုိ မာွ းသြားပါတယ္။ ဘယေ္ လာကအ္ ထိ မာွ းသလဲသလိ ား၊ အၾ့ံ သဖု႔ိ ေကာင္းလိကု ္တာမ်ား၊ ‘ေနာ္’ က သတၲေဗဒက Queen ‘ျမတ္’ ကလည္း သတၲေဗဒက Queen တဲ့ဗ်ာ။ ေရ႕ွ ႏစွ ္နဲ႔ ေနာက္ႏွစပ္ ဲ ကာြ တယ။္ ဘေမာငတ္ ႔ုိ မဆငမ္ ျခင္လုပ္မိ တဲအ့ က်ဳိ း၊ ေနာ္က့ ုိ အရြဲ႕တိုကရ္ င္း ေရွ႕မၾကည့္ ေနာက္မျမင္ လပု လ္ ုိကတ္ ဲရ့ လဒ္။ အေျဖတခု ထြကလ္ ာတယ္။ ပတ၀္ နး္ က်င္ရိွ ရုကိ ခ္ တသ္ ံ၊ အဲဒါက ‘ဘေမာင္ ငေပ’ြ တဲ့၊ ဒီတခါ စးူ လုိက္တဲ့ ဆးူ ကေတာ့ ဘေမာင္အတြက္ အ ရပိ မ္ ည္းၾကီးပဲ။ မတွ ္မိေသးတယ၊္ သတေၲ ဗဒေကာငး္ သေူ တြ Field ဆင္းေတာ့ ငပလီမာွ ညႊနၾ္ ကားေရးမွဴးက ဧညခ့္ ေံ ပးပါဆုိတာနဲ႔ သြားျပးီ ဧညအ့္ ခမံ ာွ ညနႊ ္မဴွ းသမီးက ‘ကုိဘေမာင၊္ ဒါေတာ့ မေကာင္းပါဘူး’ ဆိတု ဲ့ စကားကုိ ဘေမာင္ ဘာျပနေ္ ျပာႏိငု ္မွာလဲ၊ ဘေမာင္က ေယာက်္ ားေလးဆုိေတာ့ ကိယု ့အ္ ေၾကာင္း ကိုယ္ပဲသတိ ာ။ ေျပာျပ ခ်င္တဲ့ စကားေတြ ရငထ္ ဲျပန္မ်ိဳပစ္လုကိ ရ္ တယ္။ ဒီ စးူ က ပနုိ စတ္ ့ဲ ဆူးပါ။ ငယ္ငယက္ အဆနး္ တက်ယက္ ုိ သိပစ္ တိ ္၀င္စားတဲ့ ဘေမာငက္ ို ေလာကၾကီးက တ၀ၾကီး လက္ေဆာင္ ေပးခ့ပဲ ါတယ္။ သမူ ်ားေတြက သေူ ဌးသမးီ နဲ႔ ရၾကတာ။ ဘေမာင္က သူေဌးမၾကီးနဲက႔ ုိ အမိ ေ္ ထာင္က်ျဖစ္လိုက္ တာ။ စိတ္၀င္စားစရာပ။ဲ ဘေမာင္က ၀နထ္ မး္ ဘ၀အမထႈ မ္းရင္း ကနထ္ ရိကု ္တာလပု ္ခဲ့တယ္။ စးီ ပြားေလးျဖစလ္ ႔ို ေျမေလးဘာ ေလး၀ယမ္ လားဆုျိ ပီး ပြဲစားလကို ္ပ႔ေုိ ပးတာနဲ႔ ‘မ’ န႔ဲ ဆျုံ ဖစ္ခဲတ့ ယ္။ ေတြစ႔ က မ်က္ႏာွ ထားတင္းတင္းနဆ႔ဲ ိေု တာ့ သိပ္ၾကည့မ္ ရမခိ ဲဘ့ းူ ။ ေခၚလုိက္တဲ့ေစ်းက မေပါကေ္ သးတဲ့ ေစ်း။ ေနာက္မွ ဖုန္းဆက္ျပီးျပနေ္ ျပာမယဆ္ ုျိ ပးီ အ လမိ ာၼ နဲ႔ ဘေမာင္လညွ ္ထ့ ြကခ္ ဲတ့ ယ။္ ျပန္လည္း မေျပာမခိ ဲေ့ တာ့ပါဘူးေလ။ ဖူးစာဆိတု ာ ခကတ္ ယ၊္ ဆံခု ်ငရ္ င္ ၾကဖံ န္ဆလံု ာတတတ္ ာမ်ိဳး၊ တရက္ ကားေရေဆးဖုိ႔ထြကလ္ ာရင္း မီးပြိဳငမ့္ ွာ တည့္တညပ့္ ဲ ‘မ’ နဲ႔ ကားခ်င္းယွဥ္မိ ေရာ၊ ျပန္ေျပာမယ္ဆိုျပးီ ျဖီးခတ့ဲ ဲ့ ဘေမာင္ ျပဳံ းျပျပီး ဖနု း္ ဆက္ဖို႔ သတရိ မလိ ုိကရ္ တယ္။ ဖုနး္ ဆက္ရင္းနပ႔ဲ ဲ ရင္းႏွးီ သြားတယဆ္ ပုိ ါေတာ့။ ရငး္ ႏီးွ တဲ့အခါမာွ တေယာကအ္ ေၾကာင္း တေယာက္ ပသို လိ ာၾကတယ္ေလ။ ‘မ’ နာမည္ က ‘ခငမ္ ’ တဲ။့ အေၾကာငး္ စံု သိရေတာမ့ ွ ေတာ္ေတာသ္ နားဖုေိ႔ ကာငး္ တဲ့သူ ျဖစေ္ နတယ။္ ခင္မက မုဆးုိ မ။ အမိ ္ ေထာငက္ ်ျပးီ မၾကာခငမ္ ွာပဲ ခငပ္ ြန္းသည္က မေတာ္တဆ ယာဥတ္ ကို မ္ ႈနဲ႔ ကြယလ္ ြနသ္ ြားျပီး ငယ္ငယရ္ ြယ္ရြယ္ နဲ႔ မဆု ုိးမ ျဖစ္သြားရရွာတာ။ က်နခ္ ဲ့တဲ့ ကိယု ္၀န္ကုိ ျပဳစုေမြးဖြားရငး္ ေလာကၾကီးကို စိတက္ ုနေ္ နတ့အဲ ခ်နိ ၊္ တ ေယာက္အေၾကာငး္ တေယာက္ ပိုသိလာေတာ့ ခင္မရ႕ဲ ရိးု သားျဖဴစငမ္ ႈကို သတထိ ားမလိ ာတယ။္ အရိုးခမံ ွ တ ကယ့္ အရိုးခ၊ံ ဒတီ ခတု ည္းန႔ဲ က်ဳပ္နဲအ႔ ေၾကာင္းပါခဲ့တာ၊ ရယ္ေနသလား။ သူေဌးမၾကးီ ဆတို ာကေရာ အေၾကာငး္ တခုမဟုတဘ္ းူ လားလု႔ိ ေမးဥးီ မလား။ ေမးခ်င္တဲ့သေူ တြကုိ အျပစ္မျမင္ပါဘူး။ ေမးေငါ့တဲသ့ ေူ တြကုလိ ဲ အျပစ္မ ေျပာခ်င္ဘူး။ သူတဘ႔ုိ ကက္ ၾကည္ေ့ တာလ့ ညး္ လက္ဖမုးိ ကို ျမင္ႏုိငတ္ ာပဲေလ။ ဘေမာင္တလုိ႔ မူ ်ဳိ းရဲ႕ ပတ၀္ န္းက်ငဆ္ ိတု ာ ေတာေ္ တာ္ေတာ့ေၾကာက္စရာ ေကာငး္ တယ၊္ ေမးေငါရ့ ဆံု ုိ ေတာေ္ သးတယ္။ ပကပ္ ကစ္ က္စက္ကုိ ေျပာခဲတ့ ဲ့သူေတြပါ မနညး္ ဘးူ ။ တႏွစေ္ လာက္ယူျပးီ သုံးလု႔ကိ ုန္ရင္ ကြဲ သြားမွာပါဆတုိ ဲ့သူေတြကလဲ ရိတွ ယ္။ လပူ ်ဳိ လလူ ြတ္အရာရတိွ ေယာက္က ကေလးတေယာကအ္ ေမကုိ ယူ တယ္ဆိုတာ ျဖစ္ႏုိင္ပါ့မလားဆုတိ ဲသ့ လူ ဲရိတွ ယ။္ အရာရအွိ တုမ်ား ျဖစေ္ နမလား၊ သူ႔ ရးံု သြားျပးီ စစုံ မး္ ၾကည့္ပါဥးီ ဆုတိ ဲ့ အခါေတာ္ေပးကလဲ ထနု ဲေ႔ ဒး။ တခါဖးူ မွ ဂ်င္၀ငို း္ ဆတုိ ာေတာင္ မေရာကဖ္ ူးတဲသ့ ူကုိ ဂ်င၀္ ငို ္း ေထာင္စား တာ ဆရာၾကီးလိ႔ု အပုတခ္ ်သူေတြကလဲ ခ်။ ဒီေလာက္ေလျပင္းထနမ္ ယလ္ ႔ို ဘေမာင္ မထငခ္ ဲ့မိဘးူ ။ အမနွ ္အ တငုိ ္းေျပာရရင္လား။ အသက္ထြက္မတတ္ ေလျပင္းကသုိ ာ အရငသ္ ိရင္ ဘေမာင္ မကို ယူျဖစ္ခဲ့မွာ မဟတု ္ဘူး။ ဘေမာင္ ဘာလ႔ို မန႔ဲ လက္ထပ္ျဖစသ္ ြားသလဲ သိလား၊ ေျပာျပမယ။္ ဆင္ေျခေပးတာေတာ့ မဟတု ္ဘူး။ ဘေမာင္နဲ႔ ေနာ္ ရည္ငံေနတုနး္ က ေစ့စပ္ထားသူရွမိ ွနး္ မသဘိ ူး။ ေစ့စပ္ေၾကာငး္ လမး္ ျခင္း ဖ်က္ေပးပါ့မယ္ဆတုိ ဲ့ ေနာ့္ ကို ဘေမာငန္ ညး္ နည္းေၾကာကလ္ ာတယ္။ ဘာလိလ႔ု ဲ သလိ ား၊ ဘေမာင္အျပင္ ေနာက္ ေနာက္တေယာက္ နဲ႔ ထပ္ညေိ နလ႔ု။ိ ေနာ္ ကလွရနုံ ဲတ႔ င္ မဟုတ္ဘူး။ အေျပာအဆကုိ အင္မတန္မွ ညကတ္ ာ၊ ဘေမာင္ကုိ ေဆး လပိ ္မေသာကေ္ စခ်ငေ္ တာ့ ဘာေျပာတယ္မတွ ္လဲ၊ ဆယႏ္ စွ ္ေက်ာေ္ သာက္လာတဲ့ ေဆးလပိ က္ ို ျဖတပ္ ါလုိ႔ ေနာ္ မေျပာရကပ္ ါဘးူ ။ ဒါေပမယ့္ မိနး္ ကေလးတငုိ း္ ေဆးလိပ္ေသာကတ္ ာကို ၾကဳိ ကတ္ ဲ့သူရိွမွာ မဟတု ဘ္ းူ ထင္တယ။္ ‘ကုကိ ို ေသာက္ဖု႔ိ ေနာ္ ေဆးလပိ ္ယူလာပါတယ္’ တဲ့။ ကဲ … သံတမန္ေတာင္ လုပစ္ ားဖုိ႔ေကာငး္ လုကိ ္တဲ့ ေနာ္ပ။ဲ ေနာကတ္ ေယာကန္ ဲ႔ သတငး္ ခပ္သဲ့သဲၾ့ ကားလ႔ို ေမးၾကည့ေ္ တာ့ ေနာ္က ‘ကုကိ ုရိ ယ္ စုိးရမိ ္တတ္ရန္ေကာ။ ေနာ့္ အကုိ တ၀မ္းကပဲြ ါ’ တဲ။့ တ၀မ္းကေဲြ မာင္ႏွမေတြ ခ်နိ ္းေတြတ႔ တၾ္ ကတယ္ေနာ။္ ဒါေၾကာင့မ္ ို႔ ဘေမာင္ စတိ ည္ စည္ စန္ ဲ႔ ‘ေနာ’့္ ကို အရြဲ႕တုကိ ရ္ ငး္ ‘ျမတ္’ နဲ႔ျဖစ္သြားခ့ရဲ တယ။္ ျမတ္က ရည္ မနွ း္ ခ်ကၾ္ ကးီ တယ။္ တကၠသုလိ က္ ဆရာမ၊ စူးစမး္ တဲ့ မ်က္လုံးပိငု ္ရွင၊္ ဘေမာငက္ ို ယူဖို႔ေျပာတယ္။ ဘေမာင္က လဲ ၾကာၾကာေလးတၾဲြ ကည့ဥ္ းီ မယ္ေပါ့။ ေလာကၾကီးမ်ား ဘယ္ေလာက္အံၾ့ သဖ႔ို ေကာင္းသလဲ သလိ ား၊ တခါတရံ ေလာကမာွ တကယျ္ ဖစ္ေနတာေတြက စာေရးဆရာေတြ ဇာတ္လမ္းဖဲြ႔ေနတာထက္ ပုိျပးီ ဆနး္ ၾကယေ္ နတယ္။ တရကေ္ ပါ့ ဘေမာင္ရဲ႕သငူ ယခ္ ်င္း ကုိတငေ္ မာင္ရဲ႕အမ်ိဳးသမီးက ဘေမာငက္ ို ထူးဆနး္ တဲ့ ေမးခနြ း္ တခု ေမး တယ။္ ေတာေ္ တာအ္ ေလးအနကထ္ ားျပးီ ေမးမနွ ္း ဘေမာင္ သိလိကု ္ပါတယ။္ ‘ကုဘိ ေမာင္ … ရွင္ ျမတက္ ုိ တကယယ္ ူဖိ႔ု စတိ က္ းူ သလားတဲ’့ 5

ဘေမာင္ ေၾကာငသ္ ြားတာေပါ့။ ေတာ္ေတာ္လညး္ အ့ၾံ သသြားတယ၊္ ဆးူ မ်ား ထပ္စူးဦးမလားေပါ့။ သဆူ႔ ီ က ၾကားရတာက မုးိ ၾကိဳးပစ္သလားပဲ။ ‘စဥး္ စားျပီးမွ ၾကညျ္ ဖဴရငေ္ တာ့ ဆကလ္ ပု ္ေပါ။့ ကၽြန္မ တႏစွ ္တခါ ျမတ္ ၀ယသ္ မ်ွ ရငွ ္းရငွ း္ ေပးေနတာ မ ႏ ေၱ လးက ဦးေက်ာ္ဒင္မာွ ထားလု႔ိ’ … ကဲ ၾကညပ့္ ါဦး၊ ထငမ္ လား။ က်ဳပ္ဆုတိ ဲ့ ဘေမာင္ စကားေတာင္ ျပနမ္ ေျပာ ႏငုိ ဘ္ းူ ။ ျဖစႏ္ ုငိ မ္ လားလုိ႔ သသံ ယစိတ္နဲ႔ တရက္ ‘ျမတ’္ တ႔ုိအမိ ္ သြားလည္ျပီး အျပနမ္ ာွ အ၀ငအ္ ထြက္ကားတစးီ ေတြ႔လုကိ တ္ ယ။္ ဘေမာငလ္ မး္ ထပိ ္က ကားရပ္ျပးီ ေစာင့ၾ္ ကညတ့္ ယ္ေပါ့။ မၾကာပါဘးူ ေစာေစာက၀ငသ္ ြားတဲ့ ကားအ၀ါေလးထဲက ျမတက္ ုိ ငနဲတေကာင္နဲ႔ ေတြ႔လကုိ ရ္ ျပနေ္ ရာ။ ရယ္လုိ႔ ေမာလ။ိ႔ု ခပ္ငယ္ငယဆ္ ေို တာ့ ဥးီ ေက်ာဒ္ င္ေတာ့ မဟတု ္တန္ဘးူ ။ ခ်ာတတိ တ္ ေယာက္၊ မုဆုိးထက္လညတ္ ဲ့ သားေကာင္ပါလား။ ဘေမာင္ရဲ႕ ဒဏရ္ ာဒဏ္ခ်က္ေတြက အဲသလို။ အမိ ္ေထာငဘ္ က္အေပၚမာွ ေတာ့ ဘေမာင္ စတိ ္ခ်ေစ ခ်င္တယ။္ လမူ ေႈ ရးသိကာၡ ကေတာ့ အထးူ သျဖင့္ေပါ့။ ဘ၀မာွ အဲသလုိ အဖအု ထစေ္ တြ ေတြရ႔ တာမ်ားေတာ့ ဘ ေမာင္ နညး္ နညး္ ေၾကာက္လာတယ။္ ဒီလုိနဲ႔ ‘မ’ ကုေိ တြေ႔ တာ့ ကံဆိးု လ႔ုိ မဆု းို မျဖစ္တာကလဲြရင္ ျဖဴစင္မႈေတြကုိ ေတြရ႔ တယ။္ ရုိးသားမ၊ႈ ပငြ လ့္ ငး္ မႈ၊ ခြင့္လႊတမ္ ႈေတကြ ို ျမငရ္ တယ္။ ‘မ’ ရဲ႕ထင္ရာွ းတဲ့ ၀ေိ သသေလးက နားလည္ မႈပဲ။ ဒါနပ႔ဲ ဲ ဘေမာငန္ ဲ႔ ‘မ’ လကတ္ ြျဲ ဖစၾ္ ကတယေ္ ပါ။့ စးူ ခတ့ဲ ဲဆ့ ူးေတြ ဖန္တရာေတေတာ့ ဘေမာင္ ဆူး အစးူ မခံခ်ငေ္ တာဘ့ ူး။ တကယ္ ပတ၀္ နး္ က်င္လငိႈ း္ ဂ ယကရ္ ွိမယ္လုိ႔ ေမ်ွ ာလ္ င့္ထားေပမယ့္ အဲသေလာက္ျပင္းထန္မယ္လ႔ုိေတာ့ ေျမာေ္ တြးမထားခဲ့ရးုိ အမွန။္ ေခါင္းမ ေဖာ္ႏုငိ ္ေအာင္ျပင္းတဲ့ မုနတ္ ငုိ း္ ပါ။ အၾကည့ေ္ တြကို ဘေမာင္ ေကာင္းေကာငး္ နားလည္တယ္။ ဘေမာငက္ ေယာ က်ာ္ းေနာ္၊ ေယာက်္ားမာနာေတာ့ ရတိွ ယ္။ ဘေမာင္ ၀န္ထမး္ ဘ၀က အျငိမ္းစားယလူ ိုက္တယ္။ ေဆးလပိ မ္ ျဖတ္ႏငုိ ေ္ သးလို႔ စီးကရက္အစား ဂ်ိဳး သနိ း္ တမတဖ္ ုိး ႏွစ္လပိ ္ကို စေသာကတ္ ယ္။ ဟိုတနု ္းကေစ်းေနာ၊္ မရယန္ ဲဥ႔ ီး။ ဘာမမွ လုပ္ႏငုိ ေ္ သးေတာ့ ကိုယ္ က ဘာမအွ ပိမု သးံု ခ်ငဘ္ းူ ။ ေယာက်္ ားမာနအတြက္ ကာလဘယေ္ လာက္ၾကာၾကာ ဘေမာင္ ေတာ္လွန္ေရးလပု ္ ရဥးီ မယ္မွ မသေိ သးတာ။ ဘေမာငသ္ ူငယ္ခ်င္း ကိုခင္ေဇာ္က ဘာေျပာထးူ တယ္မတွ လ္ ဲ - ‘မေအေပး … သေူ ဌးမ ရေတာမ့ ွ လကဖ္ ကရ္ ည္ေတာင္ မတိုကေ္ တာ့ဘူး’ တဲ့ … ေျပာပါေစ။ ကယုိ ့အ္ ေၾကာငး္ ကုိယ္ပဲ သတိ ာ။ ေစ်းကြကစ္ ီးပြားေရးကို ဘေမာင္ေတာ့ ေက်းဇးူ တင္တယ။္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးသာမရိွခဲရ့ င္ ဘေမာင္ရဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးေအာင္ျမင္ဖ႔ုိ အပိ မ္ က္မကရ္ ဲမွာ မဟုတ္ဘးူ ။ တကုိ ္တယ္ဆတို ာ အခြငသ့္ ာမလွ ဲ တိုကလ္ ရုိ႔ တာ။ တုကိ ္နည္းကေတာ့ ၾကရံ ဖနရ္ မာွ ေပါ့။ ကေံ ကာငး္ ပါတယေ္ လ။ ဘေမာင္ အလုပျ္ ဖစ္ခဲတ့ ယ္။ နညး္ နညး္ ျဖစ္တာ မဟတု ဘ္ းူ ။ ေငအြ ၀င္မ်ားလိ႔ု ‘ထု’ံ သြားေအာငက္ ို ျဖစ္ခဲ့တာ။ ႏိငု င္ တံ ကာဆကဆ္ ံေရးလမး္ ေၾကာငး္ ေပၚလည္း တကႏ္ ငုိ ခ္ ဲတ့ ယ္။ ေျခလက္ေတြလညး္ ေတာေ္ တာ္ရညွ ႏ္ ငို ္ခဲတ့ ယ္။ ဘေမာင္ အသက္ေလးဆယမ္ ျပည္ခ့ င္မာွ စ ကၤာပ၊ူ မေလးရွား စတဲ့ တတယိ ႏိငု ္ငံက မလီ ်နံ ာေတြကို ဥစာၥ ဓနအရေရာ၊ အတတ္ပညာဆုိင္ရာ အရေရာ အ ထက္စးီ န႔ကဲ ုိ ဆက္ဆံႏိုင္တဲအ့ ထိ၊ ဂ်ပနန္ ဲအ႔ ေနာကႏ္ ငို င္ ကံ ကမု ဏၸ ၾီ ကီးေတြကို တနး္ တူဆကဆ္ ႏံ ုငိ တ္ ဲအ့ ထ။ိ သူတုိႏ႔ ိုင္ငံက ရယွ ္ယာေတြ ၀ယပ္ စတ္ ယ္၊ စမီ ံခန႔ခ္ ြမဲ ႈကို ၀င္စြက္တယ။္ အစဥ္အလာေတကြ ုိ သူတု႔ိ ဆနး္ သစ္ တယ္ ဆိုတာထက္ ပုိျပးီ ဆန္းသစပ္ စ္ျပလုကိ တ္ ယ။္ ေအာင္လည္း ေအာင္ျမငတ္ ယ၊္ အေျခလညး္ ေတာ္ေတာ္ တည္သြားတယ။္ အိပ္မက္က လွတယ္။ ေတာလ္ ွနေ္ ရးကလဲ အက်အဆံးု နည္းနည္းနဲ႔ ရည္မနွ း္ ခ်ကေ္ ရာက္တယ္။ ကယုိ ့္ အလွည့္ ႏြဲေ႔ နၾကျပလီ ားလို႔ ပတ္၀န္းက်င္ကို ဘေမာင္ ငဲေ့ စာငး္ ၾကညမ့္ ိလိုက္တယ္။ အၾ့ံ သစရာေတာ္ေတာ္ ေကာငး္ တယ္ေနာ္။ တခ်နိ ္တုနး္ က ဘေမာင္ကုိ ေခါင္းမေဖာ္ႏုငိ ္ေအာင္ ထခု ဲ့ေထာငး္ ခ့ၾဲ ကတဲ့သူေတြ ဒီေန႔သတူ ု႔ိ မဟတု ္သလုပိ ဲ။ ဒလီ ို ႏြဲလ႔ ႔ို ရၾကစတမး္ တရို င။္ ဘေမာငက္ အာသေ၀ါကုနခ္ မ္းတဲ့ ရဟႏ ာၱ မဟတု ္ဘးူ ၊ ေဒါသရတွိ ယ္၊ နာၾကည္းတတတ္ ယ္၊ မတွ သ္ ား တတတ္ ယ္၊ လကစ္ ားေခ်တတ္တယ္၊ ကုိယ္စးူ ခဲဖ့ းူ တဲ့ ဆူးမ်ိဳးေလးေပးျပီး၊ ျပန္စးူ ၾကညေ့္ စခ်ငတ္ ယ။္ ငယ္ငယက္ မဆင္မျခငက္ ိုငမ္ ိလု႔ိ ႏငွ း္ ဆဆီ ူး စးူ တဲ့ အရသာမ်ိဳးေလး မွ်ေ၀ခံစားၾကည့ေ္ စခ်ငတ္ ယ။္ ۞۞۞ တရက္မွာ တခ်ိန္က ဘေမာငက္ ုိေမးေငါျ့ ပးီ ‘ခငမ္ ေတာ့ သုိက္သမားနဲ႔ ေတြ႔ျပီ’ လို႔ ရကရ္ ကစ္ ကစ္ က္ မ ၾကားတၾကားေျပာခဲတ့ ဲ့ လူၾကီး ဘေမာငဆ္ ီေရာကလ္ ာတယ္။ ဘေမာင္ ေကာင္းေကာင္းမြနမ္ ြန္ဧညခ့္ ံပါတယ။္ ဘေမာင္နဲ႔ အက်ိဳးတႏူ ငို င္ ံျခားကမု ဏၸ တီ ခမု ာွ ေဒၚလာစားနဲ႔ သ႔ူသားကို အလပု သ္ ြငး္ ေပးဖုိ႔၊ ဘေမာငရ္ ဲ႕ရင္ထဲမာွ အဲဒီလနူ ဲ႔ပတသ္ ကလ္ ု႔ိ အခအု ခရံ ွေိ နတာ ခငမ္ ကသတိ ယ္။ ထနိ ္းေပးရေအာင္ဆိျု ပးီ စကားဝငို း္ ထဲ ၀ငထ္ ငို ေ္ ပးရွာ တယ။္ ခ်ာတိတက္ ုိ သအ႔ူ ေဖေရွ႕မွာ ဘေမာင္ ေမးခြန္းနည္းနည္း ေမးလုကိ ္ပါတယ္ေလ။ ‘အလပု ္မရခင္ မင္းရ႕ဲ အသးံု စရတိ ္ ဘယ္လိရု ွာလဲ’ ‘အေဖဆကီ ေတာငး္ တယ’္ ဘယလ္ ိေု ျဖမယဆ္ တုိ ာ ဘေမာငသ္ ိျပီးသားပါ။ ပစက္ ြင္းထဲေတာ့ ၀ငလ္ ာျပီ။ 6

‘ကိုယ္ သူေဌးမနအ႔ဲ ိမ္ေထာင္က်တာေတာင္မွ ဒီေန႔အထိ ေငတြ ေသာင္းယူမသးုံ ဖူးေသးဘးူ ။ ေယာက်္ား ဆတုိ ာ ကယို ဘ့္ ာသာကိုယ္ ရာွ သင့တ္ ာေပါ။့ ဟတု လ္ ား ခငမ္ ’ အဲဒလီ ၾူ ကးီ မ်က္ႏာွ မဲခနဲ ျဖစ္သြားတာ ဘေမာင္ သတိထားမတိ ယ။္ ဆဒီ ိးု နားမွာ ညစာစားတာထက္ ေတာင္ ပိျု ပးီ ခ်ိဳျမိန္လုိက္တာ။ က်ဳပ္ေစာင့္လာတာ ဆယ့္ငါးႏစွ ္ရွိျပီ။ ဒစီ ကားမ်ိဳး ေျပာႏုိင္ေအာင္လို႔ ပစ္ကြင္းထဲ ေရာက္လာတဲ့ သားေကာငက္ ို အျမီးပစ္မလား၊ ေခါငး္ ပစ္မလားပဲ လိုေတာ့တယ္။ ‘တ’ူ မာွ အရသာမရွိေပမယ့္၊ ‘ေပ’ မွာ အရသာရွတိ ယ။္ ခါးသးီ တဲ့ အရသာေနာ။္ ‘မဟာဗ်ဴဟာနဲ႔ နည္းဗ်ဴဟာကုိ ဘယ္လုိ နားလည္သလဲ’ ‘မေျပာတတ္ဘူး အနက္ ယ္’ ခ်ာတတိ ္ သနားပါတယ။္ မ်ကႏ္ ာွ ေသေလးနဲ႔ မတတႏ္ ိုငဘ္ ူးေလ။ လပု ္စရာရွတိ ာေတာ့ ဆကလ္ ုပရ္ ဦးမွာပဲ။ မငး္ ကို ခ်နိ ရ္ တံု င္ ခ်နိ ္တာ၊ ငါ ပစ္ေနတာက မငအ့္ ေဖ။ ‘မဟာဗ်ဴဟာဆုိတာ ရည္မနွ း္ ခ်က၊္ ဆယ့္ေလးငါးႏွစ္ ၾကာရငၾ္ ကာတတတ္ ာမ်ဳိ း၊ နည္းဗ်ဴဟာဆုိတာက လုပန္ ည္း နားလည္ေအာင္ၾကိဳးစားျပီး ျပနလ္ ာခဲ’့ သားအဖႏစွ ္ေယာကလ္ းံု တုနတ္ ုနခ္ ်ခိ ်ိန႔ဲ ဧညခ့္ န္းထဲက ယ႔ုိယ႔ိုေလးထြက္သြားၾကေလရဲ႕။ ခငမ္ ကုိေတာ့ က်ဳပအ္ ားနာပါတယ္။ အရာရာဟာ ေႂကြတလညွ ့္ ၾကကတ္ ခနု ပ္ ါပ။ဲ ကယုိ ္ခနု ္တဲအ့ ခါ ျမင္ျ့ မင္ေ့ ရာက္ဖ႔ပုိ ဲလုိတယ္။ ۞۞۞ ေနာကတ္ ေယာက္ … ေနာကတ္ ေယာကက္ ပအို သဲနာဖ႔ို ေကာငး္ တဲ့သ။ူ က်ဳပ္မတိ ေ္ ဆြရဲ႕ မိနး္ မ၊ နာမညက္ ‘မိမုးိ ’ တဲ့၊ အ ျပည့အ္ စကုံ မုိးျမတမ္ ုိး။ ကြယရ္ ာမွာ က်ဳပ္ကို ႏစွ ျ္ ပားမတနေ္ အာင္ အပတု ခ္ ်တဲသ့ ၊ူ အဲဒီတုန္းက သ႔ေူ ခတက္ ိးု ။ က်ဳပ္ေခါင္း မေဖာ္ႏုငိ ခ္ ဘ့ဲ ူး။ ပ်ံလာႊ းဆတို ာ တခ်နိ မ္ ွာ နားတတပ္ ါတယ။္ အဲဒမီ ိန္းမ ဘယေ္ လာကအ္ ထိ ယုတသ္ လဲ သိလား။ က်ဳပ္ ဟုိတယတ္ လးုံ ေဆာကေ္ တာ့ အရိးု နဲအ႔ င္းခ်ပ္ကို ကတၱီပါနဲ႔ထုတ္ျပီး ျမဳွ ပထ္ ားတယ္။ ဒီေခတ္ မာွ ဒီစကားေတြေျပာရင္ ယံမု ာွ မဟတု ္ဘးူ ။ က်ဳပ္ကုယိ ္တိငု ္ မယံုခဲ့ဘးူ ။ မ်ကလ္ းုံ နဲေ႔ တြမ႔ ွ ၾကက္သီးျဖန္းျဖန္းထ သြားတာ။ ဘေမာင္ မသိဘးူ မထငန္ ဲ၊႔ မငး္ အလွည့လ္ ာေတာ့မွာ မၾကာေတာ့ဘးူ ။ ေခတပ္ ညာတတ္တဲ့ ဘေမာင္ေတာင္ ဘယလ္ ိုနားလညရ္ မလဲ မသဘိ းူ ။ မနကပ္ ငုိ ္း ေခါင္းကကို တ္ ယ၊္ ေနခ႔ င္းက်ရင္ ေက်ာနာတယ္၊ ညေနက်ရင္ ေျခတဖက္ မလပႈ ္ႏိငု ဘ္ းူ ။ ေနာကတ္ ရကမ္ ွာ တမ်ဳိ း၊ ခငမ္ ကုိေတာင္ ဘေမာင္ ေျပာျဖစေ္ သးတယ္။ ကိုးဆယ့္ေျခာက္ပါး အကနု ္ျဖစမ္ လား မသိဘူးလ႔။ို ဘေမာငက္ ုိ သားလခို ်စ္တဲ့ ဘဘမုိးက ၾကားလု႔ိ မသကၤာဘးူ ဆိျု ပီး ဆရာေခၚလာမွ အဲဒီအရိုးေတြေတြတ႔ ာ။ ၾကက္သီး ထသြားၾကသလား။ ဘေမာင္ခံခဲ့ရတာ အမွန။္ ဆရာ၀န္မေဖာႏ္ ုငိ ္တဲေ့ ရာဂါေတြ တန္းစီ၀င္လာတာ။ ၾကတိ ၾ္ ကိတ္တိးု ပ၊ဲ တေန႔ တမ်ိဳး မရိုးစဲ။ြ သအူ က် ကိယု ္အတကမ္ ွာ စီးပာြ းေရးအရ ဘေမာင္က မိမုးိ ေယာက္်ားကုိ ကေူ ပးပါတယ။္ နည္းနည္းမ ဟတု ္ဘးူ ေနာ္၊ ေျပာရင္ မယႏုံ ငုိ မ္ ယ့္ ကနိ း္ ဂဏန္းေတြနဲက႔ ို ကူတာ၊ က်ပေ္ ငြက တမ်ဳိ း၊ ေဒၚလာက တဖုံ။ တႏစွ ္ တခါ အိမ္ငာွ းရင္ တႏွစ္စာတင္ေပးတာ ဘယ္သလူ ဲ သိလား၊ က်ဳပ္ဆတို ဲ့ ဘေမာငပ္ ဲ။ အဲဒီၾကားထဲက က်ဳပ္ကို ခ် တာ၊ ဘယ္ေလာကရ္ ကစ္ က္သလဲ။ ဘေမာင္က ငယ္ငယ္ေလးထဲက စစ္တုရင္ထုိးလာတာ သိတယ္ေနာ္။ တ ကြက္ခ်င္း မသိသာေပမယ့္ ပြဆဲ ံးု ရင္ Check and Mate ပဲ။ အိပ္မက္ဆုးိ ေတြ မက္ေနျပလီ ား မိမးုိ ။ ေကာက္ ေၾကာင္းဆြဲ ပုံေဖာ္တုနး္ ပဲ ရွပိ ါေသးတယ္။ က်ဳပ္ေလးခြကို မိုးေပၚပဲ ေထာင္ပစ္လုကိ ္ရံေု လးပါ။ ۞۞۞ အခ်နိ ္ကာလဟာ တခ်ိဳ႕သူေတြကုိ မထငမ္ တွ ဘ္ ဲ ရင့္က်က္ေစခဲတ့ ာ ဘေမာင္ သတိမျပဳမလိ ုကိ ္ဘးူ ။ ဘ ေမာငေ္ တာ္လနွ ေ္ ရးကာလ မုိးထဲေလထဲျဖတသ္ န္းေနတုနး္ မွာ ခင္မက ဦးေဇာတိတရဲ႕ ဘ၀ျငမိ ္းခ်မ္းေရးဒႆန ေတြေၾကာင့္ ပိျု ပးီ တည္ျငိမရ္ င့္က်က္လာခဲတ့ ာ ခင္မရ႕ဲ ခငြ လ့္ ႊတျ္ ပံဳးေတြၾကားမွာ ဘေမာင္ေတြ႔လုိက္ရေတာ့ အံ့ ၾသသြားခဲ့ရပါတယ။္ ခင္မရဲ႕ ျဖဴစင္တဲ့ႏလွ ုးံ သားေတြက ပိျု ပီးဆြတ္ဆြတ္ျဖဴလာတာ ျမင္သာထင္သာရလိွ ာပါ တယ။္ လြနခ္ တ့ဲ ဲ့ဆယင့္ ါးႏွစက္ ခငမ္ ဟာ ရုပ္ပငုိ ္းဆိုင္ရာ သိပျ္ ပီးမေျပာငး္ လဲခေ့ဲ ပမယ့္ ေလာကကို ပုိျပီးနားလည္ လာတယ၊္ ပုျိ ပီးခငြ ္လ့ တႊ ္တတ္လာတယ္၊ ေလာကရဲ႕ အဓပိ ၸာကလို ဲ ပိျု ပီးခံစားတတ္လာသလုိပဲ။ ဘေမာင္ကေတာ့ ႏွငး္ ဆီဆုိ ဆူးပါမွ။ စူးတတ္တ့ဲ ဆူးပဲ လုိခ်င္တယ။္ စးူ မယ့္ ဆူးပဲ ၾကိဳက္တယ္၊ ကိုယ္ စူးစးူ သူ စူးစးူ ။ ‘ကုိဘေမာင္ ကယို ္က့ ုိယ္ကိယု ္ ဘာလုိ႔အေရာငဆ္ ုိးခ်င္ရမာွ လဲ သူသ႔ ေဘာ သူ သြားပါေစလား’ ခငမ္ ရဲ႕ သမိ ္ေမြ႔စကားေတြမာွ ခြင္လ့ တႊ ျ္ ခငး္ အျပည့္နဲ႔၊ ရင့က္ ်ကျ္ ခငး္ အျပည္န့ ဲ၊႔ နားလညျ္ ခငး္ အျပညန့္ ဲ၊႔ ဘေမာင္ နားမလည္တတ္ေတာ့ဘးူ ။ သိလကို တ္ ာ တခုေတာ့ ရွတိ ယ္၊ ခစံ ားသိနဲက႔ ို သိလိုက္ရတာ။ အရင္က ဘေမာင္ ဆးူ ဆရုိ င္ စူးတာပဲ သိတယ။္ အားလုးံ မွာလဲ ဆးူ ရရွိ မယ္။ အခုေတာ့ ခင္မက ဆးူ မဲဆ့ ူး ။…..။ 7

အမွတ္ရရ ေနဇင္လတ္ (February 2004) သူငယ္ခ်င္း … သတတိ ရ စာေရးေဖာ္ရတာကုိ ေက်းဇးူ တင္ပါတယ္။ ကယို ္ ခရီးထြကေ္ နတာနဲ႔ ခ်ကခ္ ်င္းစာမျပနျ္ ဖစတ္ ာ ခြငလ့္ တႊ ္ေစခ်င္တယ။္ မငး္ တိုမ႔ သိ ားစတု ေတြ က်န္း မာခ်မး္ သာၾကမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင္ပ့ ါတယ။္ မိသားစလု ကုိ ္ ထမင္းအတစူ ား၊ ေရးွ ေဟာငး္ ေႏွာင္းျဖစေ္ လးေတြ ေျပာ ခဲ့ၾကတာေတြကုိ ျပနျ္ ပီး အမတွ တ္ ရ ေအာက္ေမမ့ ိပါရ႕ဲ ။ အဲသလို ျပနဆ္ စုံ ညး္ ရမယ့္ အခ်နိ က္ ိလု ဲ ရငထ္ ဲကအျမဲ တမ္း တမ္းတမိတယ္။ တကယ္ပါ သူငယခ္ ်င္း။ တေယာက္ထဲ အျမဲတမ္းခရီးယာယီမ်ားတတတ္ ဲ့ကုယိ ္ဟာ ဒတီ ေခါက္လူေတြအမ်ားၾကီးနဲ႔ ဘနေ္ ကာက္ ကို သြားျဖစတ္ ယ္။ TTM ဆတုိ ဲ့ Thai Travel Mart ပြကဲ ိုေလ၊ ျပညတ္ ြငး္ က ခရီးသြားလာေရးကုမဏၸ ေီ တာေ္ တာ္ မ်ားမ်ားက Tour Operator ေတြရယ၊္ ဟိတု ယလ္ ပု ္ငန္းရငွ ေ္ တြရယ္၊ ျပးီ ေတာ့ ျမနမ္ ာ-ထငို ္း ခ်စ္ၾကည္ေရးန႔ဲ စီး ပြားေရးပးူ ေပါငး္ ေဆာငရ္ ြက္မအႈ တြက္ လကုိ ္ၾကတဲလ့ ပု ္ငနး္ ရငွ ေ္ တြရယ၊္ ဘနေ္ ကာကက္ အျမင့ဆ္ းုံ Baiyoke Sky Hotel မာွ ျမန္မာေတြ ေဖးြ ခံသြားတာပဲ။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၁၅ ရက္ေန႔ Morning Flight န႔ဲ ရနက္ ုနေ္ လဆိပက္ စထြကၾ္ ကတယေ္ ပါ့။ ထံးု စအံ တငုိ း္ သြားေနၾကဆိုေတာ့ သားေတာ္ေမာင္က ေလဆပိ ္မာွ ခ်ေပးျပီးတာနဲ႔ ‘တာ့ တာ’ လပု သ္ ြားတယ။္ ဒီ တေခါက္ Special Arrangement ဆေုိ တာ့ Round Trip မွ FEC 85 ပကဲ ်တယ။္ ထြကသ္ မ်ွ ခရးီ ထဲမွာ ဒတီ ခါအ သက္သာဆုးံ ပဲ သငူ ယခ္ ်င္း။ Baiyoke Hotel ေရာကေ္ တာ့ Check in လပု ္ေနတနု း္ အကိၾု ကီး Robert သိနး္ ေဖကို ကိုယ္တုိငၾ္ ကီး ၾကပေ္ နတာ ေတြ႔လုကိ ္ရတယ္။ ေျပာရဥးီ မယ္ သူငယခ္ ်ငး္ ၊ ဦးေရာဘတ္သနိ ္းေဖဆိုတာက Baiyoke Hotel ရ႕ဲ Share Holder တဥးီ ၊ ကိုယတ္ ုိငက္ ၾို ကးီ ၾကပ္ေနတာ၊ အသက္ရလာေပမယ့္ ‘အားထည္’့ တနု ္းပ။ဲ ကိယု တ္ ႔ုိလိမု ဟတု ္ဘူး။ ေနစ႔ ဥ္န႔အဲ မွ် လုပေ္ နတာေနာ္။ အေျပာလဲ ခ်ိဳတယ။္ အသက္ေျခာကဆ္ ယေ္ က်ာၾ္ ကီးက ကိယု ္တုိ႔ ငါး ဆယ္ကို ‘အစ္ကိုၾကီး’ လ႔ုိကို ျပန္ေခၚတာ။ Business Ethic ကို လုကိ ္နာတာေလ။ ေရာကေ္ ရာက္ခ်င္းရကက္ ေတာ့ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးေလာက္ပါပ။ဲ ထုံးစအံ တိငု ္း ဟသို ြား ဒသီ ြားနဲ႔ ကုိယ္ေရး ကိုယတ္ ာကစိ ၥေလးေတြ လုပ္ၾကတယ္ေပါ့။ ဒတု ိယေန႔မာွ ေတာ့ ဟိတု ယ္လပု ္ငနး္ ရွငမ္ ်ားအသင္း ဥက႒ၠ DR ခင္ ေရႊ ေရာက္လာတယ္။ ေနာကတ္ ရက္ ထိုင္း-ျမန္မာ ခ်စၾ္ ကည္ေရးနစ႔ဲ ီးပာြ းေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မေႈ ဆြးေႏးြ ပဲမြ ွာ ေျပာၾကဆိၾု ကဖုေ႔ိ လး ညိႇႏငိႈ း္ ၾကတယေ္ ပါ။့ အခကအ္ ခဲမရွလိ ပွ ါဘးူ ။ ပမံု နွ ေ္ ဆြးေႏးြ ပြေဲ တြအတြက္ ၾကိဳတင္ျပင္ ဆင္ၾကရတဲ့ အစဥ္အလာအတိငု ္းေလးတခုထက္ မပိပု ါဘူး။ ကုိယတ္ ႔ုိက ဧည္သ့ ညဆ္ ေို တာ့ တာ၀န္ပငုိ း္ နည္း နညး္ ေပါျ့ ပီး ထငုိ း္ ဘက္ကေတာ့ အိမရ္ ွငအ္ ေနနဲ႔ တာ၀န္နည္းနညး္ ပိုမယ္ ထင္တယ္။ ေဆြးေႏးြ ပြကဲ ို ထိုင္းဘကက္ ဗလုိ ္ခ်ဳပ္ၾကီးပတ္ (Gen.Pat)နဲ႔ ဗိလု ္ခ်ဳပ္ၾကးီ ဆနန္ (Gen.Sanan) တကုိ႔ ဦးေဆာင္ၾကျပီး ကယို ္တျု႔ိ မန္မာဘက္ကေတာ့ ဗိလု မ္ ွဴးၾကီးဘဟနိ ္း(ျငမိ ္း)၊ DG ဥးီ ခငေ္ မာင္လတ္နဲ႔ DRခငေ္ ရႊတ႔ို က ဦးေဆာငၾ္ ကပါတယ္။ တဖကစ္ ီ အေယာက္(၃၀)ေလာကန္ ဲ႔ ျမဳိ င္ျမိဳင္ဆုငိ ဆ္ ငုိ ္ရၾိွ ကပါရဲ႕။ ခရးီ သြားလာေရးအ တြက္ Promotion လပု ္ဖ၊ိ႔ု ဟတုိ ယလ္ ပု ္ငနး္ ျမႇငတ့္ ငဖ္ ႔ိုနဲ႔ နယ္စပက္ ုနသ္ ြယ္ေရးတးုိ ခ်႕ဲ ၾကဖ႔ို အဓကိ ေဆြးေႏြးၾက တယ္ဆုိပါေတာ၊့ ေဆြးေႏြးျပးီ အခ်က္အလက္ေတြကုိ စစု ညး္ ျပီး ခ်စ္ၾကညေ္ ရးသေဘာတူညီစာခ်ဳပ္ ပဋိညာဥ္ကုိ ေနာကရ္ က္မာွ လက္မတွ ထ္ ိးု ၾကဖိ႔ု စီစဥ္ထားတယ္။ ရယ္စရာ ဒမီ ွာစတာပဲ သူငယ္ခ်ငး္ ။ တခါတေလ ျဖစတ္ တတ္ ာေလးေတြရဲ႕ သဘာ၀တခုေပါက့ ြာ။ ေဆြး ေႏြးပဲြၾကးီ ျပီးေတာ့ Gen.Sanan, Gen.Pat, DR ခင္ေရနႊ ဲ႔ ကယို တ္ ိ႔ု အလြတ္သေဘာ ထိငု စ္ ကားေျပာေနတုန္း ကယို ္က စာခ်ဳပမ္ ူၾကမ္းအေၾကာငး္ ေမးမလိ ုကိ တ္ ယ္။ သတူ ဘိ႔ု က္က Mr Chainroug Lueamsri က စကားျပန္ လဲလပု ၊္ အဖက႔ြဲ လုိ ဲ အဓကိ အေထာကအ္ ကေူ ပးတဲ့ အတြင္းေရးမွဴးလဲျဖစတ္ ဲ့သကူ မူၾကမ္းမျပငဆ္ င္ရေသးတဲ့ အ ေၾကာင္းေျပာေတာ့ ကိယု ္ ေခါင္းၾကီးသြားတယ။္ လကမ္ တွ ထ္ ုိးမွာက ေနာက္တေန။႔ ညဘက္မာွ ေတာ့ ျမန္မာည့ (Myanmar Night)ဧည့္ခပံ ဲြ။ အလုပလ္ ပု ္ခ်နိ ္ သိပ္မရွေိ တာ့ဘူး။ ဒါန႔ပဲ ဲ ညေန ၆ နာရီမာွ ျပနဆ္ ျုံ ပးီ အဲဒီကိယု ေ္ တာ္ နဲ႔ ကိယု ္ ႏွစ္ေယာကထ္ ိငု ္ေရးဖု႔ိ သေဘာတူလုကိ ္ၾကရတယ္။ ငိုအားထက္ ရယအ္ ားသနတ္ ာ မဟုတ္ဘးူ သငူ ယခ္ ်င္း။ ေနာက္တရက္ မနက္ခုႏွစ္နာရီ ကယို ္တု႔ိ ဟို တယလ္ ုပ္ငနး္ ရွင္(၉)ဦးက Phuket ဘက္ဆကထ္ ြကဖ္ ိ႔ု ေလယာဥ္လကမ္ တွ ္ လပု ္ထားျပီးျပ။ီ ခ်က္ခ်ငး္ ျပနေ္ ရ႕ႊ လိုကရ္ တယ္။ စာခ်ဳပ္မူၾကမ္းအခ်ိနမ္ ီမျပီးရင္ ဟိုမေရာကဒ္ မီ ေရာက္ျဖစမ္ ာွ စိုးလိ႔ု မတိ ေ္ ဆြေတြက ကိယု ့က္ ုိ ၾသ ဘာေပးၾကတာေပါ့။ Phuket ဘက္က ကုိယ္ပငုိ အ္ လုပ္အတြက္၊ ဒမီ ာွ က အဖြဲ႔အစညး္ အတြက္ဆိုေတာ့ ဒီဘက္ ဥးီ စားေပးလုိကရ္ တယ္။ ရယစ္ ရာထပ္ေျပာရဥးီ မယ္ သူငယခ္ ်ငး္ ။ လူဆုတိ ာ အခကအ္ ခဲေတြ႔ရင္ ဆးံု ျဖတခ္ ်က္အ လ်င္အျမနခ္ ်တတျ္ ပးီ လကေ္ တြမ႔ ဆန္ျဖစတ္ တၾ္ ကတာ ကုိယတ္ ုလိ႔ ဲျဖစဖ္ ူးပါတယ္။ ညေန ၆နာရီမာွ ျပန္ဆံုေတာ့ 8

ထငို း္ ဘကက္ ကုယိ ေ္ တာ္က မူၾကမး္ အတူမေရးဘဲ တဖကခ္ ်ငး္ တခုစေီ ရးၾကမယ္ေလတဲ့။ ကုယိ ္ေတာင္ ဘာျပန္ ေျပာရမွနး္ မသဘိ းူ ျဖစ္သြားတယ္။ တဖကခ္ ်ငး္ ရဲ႕လိုအပ္ခ်က္ေတြေရးျပီး ႏွစဘ္ က္သေဘာတူတဲစ့ ာခ်ဳပ္ ဘယအ္ ခ်နိ ္မွာ ျပန္ေရးမွာတဲလ့ ဲ။ ကယုိ ္က အဲဒအီ ခ်က္ကို ေထာက္ျပတယ္။ စာခ်ဳပ္က တေစာင္ပဲ ျဖစ္သငတ့္ ယ္။ အခ်ိန္ အကန္အ႔ သတျ္ ဖစသ္ ြားလ႔ုိ ႏွစ္ေယာက္အတထူ ိငု ေ္ ရးမွ ႏွစ္ဖက္လကမ္ တွ ထ္ းုိ ႏိုငတ္ ဲ့ အဆငျ့္ ဖစမ္ ာွ ။ ဒါေတာင္မွ အေတာလ္ ပု ယ္ ူရဦးမာွ ။ ကိုယဆ့္ ပံ ငေ္ မြးေတြ ေထာင္ကုနေ္ ရာပဲ။ ကိယု ္ေတာ္က Myanmar Night ျပးီ ရင္ အတေူ ရးမယ္လ႔ို ေျပာျပန္ေရာ၊ ည ၁၀ နာရီက်ေတာ့ လူအပု ္ ထဲမွာပဲ ကုိယ္ေတာက္ ရို ာွ ျပးီ အတူေရးၾကဖိ႔ု ကုယိ ္က စေျပာလိကု ္တယ္။ အရက္ခြက္ေလးကုငိ ္ျပီး ‘မငး္ ပဲ ေရး လုိက္ေတာ့တဲ့’ ေကာငး္ ေရာ သငူ ယ္ခ်င္း။ ကိုယ္ဘာလုပ္ရမလဲ၊ ဒီလ႔ူလက္ကိဆု ဲြျပီး DRခငေ္ ရဆႊ ီ ကိယု ္ေခၚသြား တာေပါ့။ အေျခအေနကုိ ရငွ ္းျပလုိက္ရတယ။္ ဥးီ ခင္ေရကႊ သေဘာေကာင္းရာွ ပါတယ။္ ကိုယ့္ကုိယ္ပဲ တတ္ႏငုိ ္ ရင္ လုပ္ေပးပါတဲ့။ ႏိုင္ငံကိုယ္စားအတြကပ္ ဲေလဆုျိ ပီး ကုယိ ေ္ ခါငး္ ညိတလ္ ကို ရ္ တယ္ သူငယခ္ ်င္း။ Computer Service ကုိယေ္ တာင္းေတာ့ ကယို ္ေတာက္ ၾကယင္ ါးပြင့္ဟုတိ ယ္မွာ ဘာမဆရုိ ပါတယ္ဆိုတာနဲ႔ တစ္ ‘ဂိးု ’ ရဴွ း သြားလုိကေ္ သးတယ။္ ဘမု သဘိ မသိနဲ႔ ျဗဟာၼ ဦးေခါငး္ ကယို ့္ဆေီ ရာကလ္ ာတယ။္ တကယဆ္ ို ကယို န္ ဲ႔ဘာမမွ ဆငို ဘ္ ူးေနာ္။ ခ်စၾ္ ကည္ေရးအသငး္ မာွ လဲ ကိယု ္ကပါတာမဟုတဘ္ ူး။ ကုိယ့္ကုိယက္ ယို ္ပဲ ‘နရင္း’ ျပန္အပု ပ္ စ္ခ်င္ မတိ ယ္။ ေနာကတ္ ခါ ရယ္စရာထပ္ေျပာဦးမယ္ သငူ ယခ္ ်င္း။ ဟုိတယ္က Laptop Computer Service ေပးဖို႔ ကယုိ ္ေတာငး္ ၾကည့္တယ္။ ‘မရပါဘးူ ရငွ ’္ တဲ့။ ယမုံ လား သငူ ယ္ခ်ငး္ ၊ မယုခံ ်ငစ္ ရာဘဲ။ Robert သိန္းေဖကုေိ တြ႔ ရင္ ေျပာရဥးီ မယ။္ တခ်ဳိ ႕ေသးေသးမာႊ းမႊားကုိသတမိ မမူ ိရင္ လြတ္တတ္တယဆ္ ိုတာ။ ကိယု ဟ့္ တုိ ယ္မာွ လဲ ဒါမ်ိဳး ၾကဳံ ဖးူ တယ။္ ကိုယ့ဟ္ ိတု ယ္ေတကြ ေတာ့ တလုးံ မွ ၾကယ္ငါးပငြ ့္အဆငမ့္ ရွိပါဘူး။ Lobby မွာ Internet အတြက္ Desk Top Computer (၂)လံုးကို ကိယု သ္ တထိ ားမိတာနဲ႔ အဲဒါနပ႔ဲ ဲစာရကို ္မယ္ဆိုျပီး Disket ထြက္၀ယရ္ တယ္ သူငယ္ခ်င္း။ Hotel က Disket ေတာင္မေပးႏငုိ ခ္ ဲ့ဘူး။ ကယုိ ္နဲ႔အခနး္ Partner ဥးီ ရန၀္ င္း(Panorama Hotel)ကုိ DRခင္ေရႊဆီက တခ်ိဳ႕အခ်ကအ္ လက္ေတြ ေတာင္းခိငု း္ ထားျပးီ Disket ထြက္၀ယ္ေတာ့ အခ်နိ လ္ ြန္တာနဲ႔ မရခ့ဲ ျပနဘ္ းူ ။ ထြက္သမ်ွ ခရးီ ေတြထဲမွာ ဒီတေခါက္ အဆင္မေျပဆံုးဘဲ သူငယ္ခ်င္း။ ဟိတု ယျ္ ပနေ္ ရာကေ္ တာ့ စာေရးစားပဲမြ ွာ လက္ေရးမနူ ႔ပဲ ဲ ထုငိ ္ေရးမယ္ဆျုိ ပီး မးီ ဖငြ လ့္ ိုက္ေတာ့ မးီ ကမ လာျပန္ဘးူ ။ အခကအ္ ခဲမ်ား တခုတညး္ မလာတတ္ဘူး။ အေဖာအ္ ေပါငး္ နဲ႔ဆုိတာ ဟတု တ္ ယ္ သငူ ယခ္ ်င္းေရ။ ညက ၁၁ နာရထီ ိးု ေနျပ။ီ မတတ္ႏိငု ္ဘူး။ တာ၀န္ခခံ ဲ့ျပီးျပဆိ ိေု တာ့ ျပီးေအာငေ္ တာ့ လုပရ္ ေတာမ့ ွာပဲဆျို ပီး ကရို န္ ၀င္း ခတု င္ေဘးက Stand Lamp နဲပ႔ ဲ ဖိငု က္ ို ေပါင္ေပၚတင္ျပီး စာေရးရေတာတ့ ယ။္ လုပ္ငန္းသုံးစာေတြအားလံးု Computer နဲ႔ပဲ တန္းရကို တ္ ာဆယ္ႏွစ္ေက်ာျ္ ပီ သူငယ္ခ်ငး္ ။ ကိယု ္ကလဲ အဂၤလိပ္လုိ သိပအ္ ကၽြမ္းအက်ငၾ္ ကီးမ ဟုတ္ေတာ့ Computer ေပၚမွာ ျပင္လိုကရ္ င္ လြယတ္ ယ။္ လက္ေရးနက႔ဲ ေတာ့ ခက္ေရာ။ Air Con ခနး္ ထဲမွာ ေခၽးြ ျပနတ္ ာ မင္းလာၾကညရ့္ င္ ေတြ႔လိမမ့္ ယ္။ တကယေ္ ျပာတာ သငူ ယခ္ ်င္း။ ေနာက္ ရယ္စရာထပ္ျဖစေ္ သးတယ္။ တမ်က္ႏာွ ေလာကေ္ ရးအျပီးမွာ ဘာမေျပာ ညာမေျပာ ကရို န၀္ င္း ၾကီး ‘တဟီးဟီး’ျဖစလ္ ႔ုိေလ။ လမွ း္ ၾကည္လ့ ိုကေ္ တာ့ အဖ်ားေတြတကျ္ ပီး တနု ေ္ နလုိက္တာ။ ကိယု က္ ဆရာ၀န္ လဲမဟတု ေ္ တာ့ ဘာလုပရ္ မွန္းမသိ ျဖစ္ရတာေပါ့ကြာ။ တက္ပဲ ‘ဖ’ိ ေပးရမလား၊ ဆရာ၀န္ပဲ ေျပးေခၚရမလားဘဲ၊ ေတာ္ေသးတယ၊္ ဆယ့္ငါးမိနစေ္ လာက္မွာ ကိယု ေ္ တာၾ္ ကီး အဖ်ားက်သြားလုိ။႔ ဒါနပ႔ဲ ဲ စိတ္ေအးလကေ္ အး ဆက္ ေရးျဖစ္ႏငုိ ္ခဲတ့ ယ္။ မနကင္ ါးနာရီလဲထုးိ ေရာ ျမနျ္ မန္နဂိ ံုးခ်ဳပ္ျပးီ အိပယ္ ာထဲ ကယို ္လဲ ဒငုိ ္ဗင္ပစခ္ လံ ကို ရ္ တယ။္ မနက္ ၇ နာရျီ ပန္ထရဦးမွာဆေို တာ့ အိပခ္ ်နိ က္ မက်န္ေတာ့ဘးူ ေလ။ ကုိယလ္ ဲ ဘယလ္ ုအိ ိပေ္ ပ်ာသ္ ြားသလဲမသိ ဘူး။ ကိုရ႔ ုိ႕ကားယား ကိယု ့္ပကုံ ုိ မနက္လငး္ ေတာ့ ကု္ရိ န၀္ ငး္ က ဓါတ္ပရံု ိုကထ္ ားလကုိ ေ္ သးတယ္။ သူငယ္ခ်ငး္ လာမွ ျပတာေပါ။့ ၾကည့္ခ်င္ရင္ ေျပာတာပါ။ တာ၀န္တခုေတာ့ ျပးီ သြားပါတယ။္ ၀ရုနး္ သနု ္းကားနဲ႔ သန္ခန္းစာရလုကိ တ္ ယ္။ တခါတေလ အမပႈ တ္ တတ္တယ္ဆိုတာ ကယုိ ေ္ တာ့ ကုိယ္ေတြပ႔ ဲ။ ငယ္ငယတ္ နု း္ က မတွ ္မေိ သးလား၊ လကဖ္ ကရ္ ည္ဆုိင္အထငုိ ္ ေကာငး္ တာေလ၊ သငူ ယ္ခ်င္းေတြ႔လ႔ို ၀င္ထိငု ္မိပါတယ။္ ပိကု ဆ္ မံ ပါလ႔ုိ ကယုိ က္ ရွင္းေပးလုကိ ္ရတာမ်ဳိ း၊ ရယ္ ေနသလား သငူ ယ္ခ်ငး္ ။ မရယန္ ဲ႔ တကယ္ျဖစခ္ ဲတ့ ာ။ ဓါတပ္ ေုံ တာင္ အဆစပ္ ါလိကု ေ္ သးတယ္။ ဒီထက္ ရယစ္ ရာေကာငး္ တာရိေွ သးတယ္ သူငယခ္ ်ငး္ ။ Shopping Mall တခုမာွ ကယို ္တ႔ုတိ ေတြ ဟို ဟာနည္းနညး္ ၊ ဒီဟာနည္းနညး္ ၀ယ္ျဖစ္ၾကတယ္။ ကုိေမာင္ေမာင္(Asia Express)ရယ္၊ ကခို င္ေမာငရ္ င(္ ေကာ့ ေသာင္ဟိုတယ)္ ၊ ဦးသနး္ ေရႊ(Power မႏ ၱေလး၊ ပုဂံဟုိတယ)္ ရယ္၊ ဦးတင္ထြန္းရယ္ေပါ့။ ၀ယ္ၾကျခမး္ ၾကတာ ငါး ေသာင္းေလာကက္ ်သြားတယ။္ ဘာေျပာေကာင္းမလဲ ဦးတင္ထြနး္ က အားလးံု အတြက္စျု ပးိ Credit Card န႔ရဲ ွငး္ ေပးလကုိ ေ္ ရာ၊ Credit Card အေရာငန္ ဲပ႔ ုံစကံ ုိ လစွ ခ္ နဲ ကိုယ္ျမင္လိုက္ေတာ့ ဟတု ပ္ ါ့မလားလို႔ စိတ္ထဲေတာထ့ င္ လကို ္မိသား၊ ဒါေပမယ့္ ကယုိ ္မသိတဲ့အေျပာင္းအလဲေတြက အမ်ားၾကးီ ရိႏွ ိုငတ္ ာပဲဆိျု ပးီ ျငိမ္ေနလကုိ တ္ ယ္။ မ ၾကာပါဘူး။ Card Return ျပနလ္ ာတယ္။ ATM တဲ၊့ အေရးေပၚေငြလရုိ င္ လမး္ ေလးေတြမွာ ထုတ္လရ႔ုိ တက့ဲ ဒေ္ ပါ့ Credit Card မဟုတလ္ ု႔ိ လက္မခဘံ ူး။ တခ်ိဳ႕က ကတု ္အက်ီ ၤေတြ ၀တေ္ တာငထ္ ားျပးီ ျပီ၊ စလု ိုကရ္ င္ ဘတေ္ ငြငါး ေသာငး္ အားလုးံ ေပါင္းရင္ မျပညဘ့္ းူ ။ 9

ေရာ … ခက္ျပီ၊ အမကႈ ထပပ္ တျ္ ပနျ္ ပီ သူငယခ္ ်င္း။ ေနာကဆ္ ံးု ကယို ္အ့ တိ ္ထဲက Visa ကဒခ္ ုနထ္ ြက္ သြားတယ္ေပါ။့ ျမန္မာပဲ သူငယ္ခ်ငး္ ရယ၊္ ဒအီ တငုိ း္ ေတာ့ ဘယ္ျပန္လာမလဲ၊ အမွတမ္ ရိတွ ဲ့ဘေမာင္လို႔ မငး္ ရင္ ထဲမွာ အျပစတ္ ငေ္ နမယ္ဆိတု ာ ကုိယ္သိေနပါတယ္ သူငယ္ခ်င္း။ ကုယိ ့္ကံကိုကပါေနတာလပုိ႔ ဲ သေဘာေပါက္ ေပးပါသူငယ္ခ်င္းရာ။ ဒတီ ခါခရးီ ဘာျဖစ္ေနတယက္ ို မသဘိ းူ ကြာ၊ ဘရု ားမရိခွ ိးု လာလိ႔ုပဲျဖစ္မယ။္ ဟိတု ယ္ ေရာက္ေရာကခ္ ်င္း သတူ ိုျ႔ ပနေ္ ပးၾကပါတယ။္ ဟုတိ ယ္သေူ ဌးေတြပဲဟာ၊ ဒေီ လာကေ္ တာင္ အဆအီ ေငၚမတည့္ လွတာ၊ ငယ္မူျပနဥ္ းီ မယဆ္ ုျိ ပီး ဥးီ လွစိန္(စည္းစမိ ္၊ေခ်ာငး္ သာ)ကို ေနာက္ဖုိ႔ ကယို န္ ဲက႔ ုခိ ငေ္ မာငရ္ င္ တိုင္ပငလ္ ိကု ္ ၾကတယ။္ ပရုိ ယရ္ တယ္ သငူ ယ္ခ်င္း။ မ်ကရ္ ည္ထြက္ရငသ္ တု ဖ္ ုိ႔ လက္ကုိငပ္ ါ၀ါေလး အရင္ရာွ ထားႏငွ ့လ္ ကို ဥ္ းီ ။ Phuket ေရာက္ၾကတယဆ္ ပို ါေတာ့ သငူ ယ္ခ်ငး္ ။ တႏွစ္ကုိ လူ ၄ သန္းေရာကတ္ ယ္တဲ။့ ဟတုိ ယ္ ရာနဲ႔ ခ်ျီ ပးီ ရွိတာ။ ၾကယ္ငါးပြငအ့္ ဆင့္ေတြလဲ ဆယ္ဂဏန္းပ။ဲ အဲဒကီ တဆင့္ Pee Pee Island ကို သြားျဖစတ္ ယ္။ ႏွစ္ ထပ္သေဘာၤ နဲေ႔ ပါ။့ အသြား တနာရီခဲြ၊ အျပန္ တနာရခီ ဲြၾကာတယ။္ ေရထဲကထိုးထြကျ္ ပီး ခပတ္ ိတိျပတ္ေနတဲ့ ေတာင္ေတြကေတာ့ ဆဲြေဆာငမ္ ႈရိတွ ယ္ သငူ ယ္ခ်ငး္ ။ ျမန္မာျပညက္ ေၾကာည္ ာလာရိုက္ဖူးတယ္။ James Bond ကားရကုိ ္ဖးူ တယတ္ ဲ။့ ကယုိ ္က ငပလီကပို ိၾု ကဳိ က္တယ္။ Maldive ကုိ ပုၾိ ကိဳက္တယ္။ နာမည္ၾကီး Pee Pee Isla- nd က ဘာမမွ ကေ္ လာကစ္ ရာမရွဘိ းူ ။ ေၾကာည္ ာေကာငး္ တာ၊ လမ္းမွာေတြ႔တဲ့ ေရထဲကငြားငာြ းစငြ ့္စြင့္ တးို ထြက္ လာတဲေ့ က်ာက္ေတာင္ၾကီးေတြက ဖမး္ စားတာ ကယို ့အ္ တြက္မကစ္ ရာမဟတု ္ေပမယ့္ မနြ း္ က်ပ္တဲအ့ ေနာကႏ္ ိငု ္ ငကံ ခရီးသြားေတြ ေျခခ်င္းလမိ ေ္ နတာပဲ။ ကမ္းေလးက ေသးေသးေလးပဲ။ ကယို တ္ ုိ႔ ေခ်ာငး္ သာေလာက္ေတာင္ မၾကီးရာွ ဘူး။ အခုအခ်နိ ္က Off Season ေနာ္၊ ေခ်ာင္းသာက ကိုယ့္ဟတို ယက္ ေတာ့ မုိးတြငး္ ပတိ ထ္ ားရေလရဲ႕။ Phuket မွာကယို တ္ နု႔ိ ဲလ႔ ုပင္ နး္ အတလူ ုပမ္ ယ့္ Australia ဗ်တ၀္ ိနဲဗ႔ ်တကၱ ညစားေကၽြးတယ္ဆိုပါေတာ။့ ဟင္းခ်ိဳက ေတာ္ေတာစ္ ပ္တာ။ ငပေိ ထာငး္ ကလဲ စပ္သလားမေမးနဲ႔။ သငူ ယ္ခ်င္း လက္ကိုင္ပ၀ါေလး အနား ေရာက္ျပီလား၊ ဇာတလ္ မ္းကစေတာ့မွာ၊ ဦးလွစနိ ္က ကခို ငေ္ မာငရ္ ငန္ ဲ႔ ကုိယ့္ရဲ႕ၾကားမာွ ထငို တ္ ာ။ ေဘာငး္ ဘီ အိတ္ထဲကေန ကယုိ ဘ့္ က္က ကိခု င္ေမာငရ္ ငဖ္ နု ္းကို ႏွပိ လ္ ိုက္တယ္။ ကုခိ င္ေမာငရ္ င္ကလဲ မွင္ေသတယ္။ မငး္ သားၾကီးခငေ္ မာငရ္ ငက္ ်ေနတာပဲ။ ဦးလွစိနၾ္ ကားေအာင္ တလုးံ ခ်င္းေျပာတာ၊ ဘာေျပာလဲသိလား သူငယခ္ ်ငး္ ၊ အျပန္သ႔ူေလယာဥ္လက္မနွ မ္ ရဘူးလ႔ုိေလ၊ အဘိုးၾကးီ ထိတ္ထိတျ္ ပာျပာျဖစ္သြားတယ္။ နာမည္စာလးုံ ေပါငး္ မာွ း လို႔ Computer ကထုတ္မေပးဘူးလု႔ိ လမိွ ့္ေနၾကတာ၊ ကခို ငေ္ မာင္ရင္ ဖနု ္းမျပီးခင္ အဘုိးၾကီးျပာႏွမး္ ႏွမ္းျဖစ္သြား ျပီး ဘာမွနး္ မသိ ငါးပိေထာင္းတစြန္း စြတ္အုပလ္ ုကိ ေ္ ရာ၊ ေတာ္ေတာ္စပ္သြားတယ္နဲတ႔ တူ ယသ္ ူငယ္ခ်ငး္ ။ တရဴွ း ရွဴးနဲ႔ သကသ္ ာရာရမလားဆျို ပးီ ဟင္းခ်ဳိ ထပေ္ သာက္လိကု ျ္ ပန္ေရာ၊ ဟငး္ ခ်ဳိ ကလဲ ကုလားေအာ္ေအာင္စပ္တာ ဆိေု တာ့ သခ႔ူ မ်ာ မခံႏိငု ရ္ ာွ လြန္းလို႔ ေဘးကုိ ‘ေ၀ါ့’ ခနဲကုိ ျပနေ္ ထြးယူလုကိ ရ္ တယ။္ ‘ေရ … ေရ … ေရ … ေပးကြ’ ဆျို ပးီ ျမန္မာလကုိ ို ေအာ္ေျပာယရူ တယ္။ ယးုိ ဒယားစားပြဲထးုိ က ဘယ္နား လညလ္ ိမ့္မလဲ၊ ေၾကာင္းျပီး ၾကည့္ေနၾကတာေပါ့။ ‘ဘာၾကညေ့္ နတာလဲ ေရေပးေလကြာ’ ဆျို ပီး ထပ္ေဟာကျ္ ပန္ ေရာ။ ကုိယ္တု႔ိ အေနာက္လြန္သြားတယ္ သငူ ယခ္ ်င္း၊ အဘုးိ ၾကးီ ထူပျူ ပီး သ႔ဟူ ိုတယထ္ ဲမာွ ျဖစ္ေနတယ္လ႔ိုမ်ား ထင္သြားသလားမသိဘူး။ ငရဲေတာ့ ေတာ္ေတာ္ၾကးီ မယ္ထငတ္ ယ္။ မထပူ ါဘးူ ၊ ပမ႔ုိ ယပ့္ ႔ုိလဲ ကူးတအ႔ို ထပိ ဲပိ႔ုေတာ့မယ္ဆိုျပးီ ကိုခင္ ေမာငရ္ င္က ဆကျ္ ပးီ တြန္းေရာ၊ အျပနလ္ က္မတွ ေ္ ဒၚလာ(၁၅၅)က်မယ္ ဘာမယန္ ဲ႔၊ ဒါေတာငမ္ ွ ေနာကရ္ က္က်မွ ရမာွ ဆုိေတာ့ ဟုိတယခ္ က ကုနဥ္ ီးမယ္ဆုပိ ဲ၊ အဘးို ၾကီးနညး္ နညး္ ေတာ့ တက္သြားလမိ ္မ့ ယ။္ ကနု က္ ်ေငြထက္ အေဖာမ္ ရိမွ ာွ စိုးတာက မ်ားမယထ္ င္တယ္။ ဒါနဲ႔ပဲ လကမ္ တွ ္အတူရေအာင္ လပု ္ေပးမယ္၊ ညစာေကၽြးရမယ္ဆတို ့ဲ ကန႔္သတခ္ ်က္နဲ႔ Pathong မာွ ဥးီ လွစိန္ၾကးီ ကိယု ္တအ႔ုိ ပု စ္ ုကို ညစားေကၽြးရေလရဲ႕။ ဘဏေ္ ငြသုံးေထာငေ္ က်ာ္ ေလာက္ ေခ်ာသြားတယ။္ ၀ဋမ္ ်ားလညတ္ ယဆ္ ုတိ ာ ဟုတတ္ ယ္ သငူ ယခ္ ်ငး္ ေရ၊ ဥးီ လွစိနက္ ဘယ္ Restaurant ကိေု ခၚသြား တယ္ထငလ္ ဲ၊ ခ်စ္တီးဆငို ္ကြ၊ နာမညက္ ‘အလဘီ ာဘာ’ တဲ့။ ေအာ္ဒါမွာမွ စခ်ကတ္ ဲဆ့ ငုိ ္၊ တနာရေီ က်ာေ္ လာက္ ေစာငလ့္ ိုကရ္ ေတာ့ အေူ တြထေအာက္ နု ္ေရာ၊ စားရေတာ့ ခ်ာပါတီ။ ဒတီ ခါ သူအ႔ လွည့ေ္ လ။ ေနာက္တေယာက္ ရိေွ သးတယ္ ဥးီ တင္ထြနး္ ၊ ျပငသ္ စတ္ ငထ္ ြနး္ လ႔ုိ ေခၚတယ္။ Credit Card နဲ႔ ATM မွားတဲသ့ ူေလ၊ အသက္က ၆၀ ေလာက္ရွိေနျပီ ‘ရာွ ေဖြေလ ေတြရ႔ ိေွ လ’ သပိ လ္ ုပခ္ ်ငတ္ ဲ့ လူ၊ သမူ ်ားေတြ ေမာလ႔ုိ ဟိုတယျ္ ပနေ္ ရာက္ရင္ သကူ ျပန္မေရာကႏ္ ုငိ ေ္ သးဘးူ ။ ဟတို ယ္က ေရမခ်ိဳးဘဲအျပင္မာွ ေရထြက္ ထြကခ္ ်ဳိ းတဲ့ သူ။ သၾ႔ူ ကည့္လိကု ရ္ င္ ဖရဖုိ ရနဲ ဲ႔ အပိ ယ္ ာထရင္သြားတကို ္ဖ႔ို ေမ့ခ်ငေ္ မ့တာ၊ ဦးလွစိနရ္ ဲ႕ အခနး္ ပါတနာ။ သ႔ူအ လညွ ့္ဆိျု ပးီ ကိယု တ္ ိုက႔ ဥးီ လွစိန္ကုိ ၀ိငု း္ ေထာင္ေပးၾကတယ။္ ဦးလွစိနက္ ဦးတင္ထြန္းကုိ စတယ။္ ‘ခင္ဗ်ား မနကလ္ င္းရင္ ေရဘယေ္ တာ့မမွ ခ်ဳိ းဘးူ ။ ညစ္ပတတ္ ယ’္ ဘာျပနေ္ ျပာတယ္မတွ လ္ ဲ၊ သလိ ား။ ‘က်ဳပအ္ ျပငမ္ ာွ ေရခ်ဳိ းတာ ခငဗ္ ်ားသိလလ႔ုိ ား ကလုိ စွ ိန၊္ ေျခာကခ္ ါေတာငရ္ သိွ ြားျပီး၊ ညက အေအးမလိ ိုေ႔ တာင္ ေဆးေသာက္ ယရူ ေသးတယ္’ တဲ့။ ရယ္ခ်င္ေသးလား သူငယ္ခ်င္း။ ထပေ္ ျပာျပေပးဦးမယ္၊ အျပနခ္ ရးီ ေလဆိပမ္ ွာ Boarding Pass လုပ္ ေတာ့ ကခုိ င္ေမာငရ္ င္က ဥးီ လစွ ိနက္ ို ‘ေနာက’္ ခ်င္တဲေ့ ဇာနဲလ႔ ကမ္ ွတ္ကုိ သ႔အူ တာခ်ေီ က့စထ္ ဲ ထည့္ထားလိကု ္ ျပးီ ေမေ့ နတယ္။ အဖဲြ႔ကို တေယာကတ္ ေစာငစ္ ီထတု ေ္ ပးျပီး သလူ႔ ကမ္ တွ န္ ဲ႔ ဥးီ လစွ နိ ္လကမ္ တွ ္ေပ်ာကေ္ နေရာ။ 10

ဒီတခါ ကုိယပ့္ ေယာဂ လံုး၀မပါေတာ့ဘးူ ေနာ္။ ဦးလွစိန္ဆုိတာေလ သနားပါတယ္။ ထမင္းကလဲ ေကၽးြ ျပးီ ျပီ၊ ကုိ ခင္ေမာငရ္ ငက္ ိုယ္တုငိ ္ ပထူ ေူ နတာ။ သ႔ဘူ ာသကူ ုိ ဘာျဖစ္မနွ း္ မသိဘူး။ ေလယာဥ္ခ်နိ ္ကလဲ နးီ ျပီ၊ ေနာက္ေတာ့ မွ ပါ၀ါၾကးီ ဥးီ သနး္ ေရႊ ေဖာ္ေကာင္လပု ္မွ အိတ္ထဲက လကမ္ ွတ္ျပနေ္ တြတ႔ ာ၊ အမနွ က္ ကုခိ င္ေမာင္ရင္ ကမနး္ က တန္း ဦးလစွ ိန္ေလယာဥလ္ ကမ္ ွတက္ ုိ ေနာက္ခ်င္တဲေ့ ဇာနဲ႔ အတာခ်ထီ ဲ သီးျခားဆထြဲ တု ထ္ ညလ့္ ိုကတ္ ာမာွ သူ႔ လကမ္ တွ က္ ကပျ္ ပီးပါသြားတာ။ ျပင္သစတ္ င္ထြနး္ က အနားမာွ ရစသ္ ရီ စ္သလီ ပု ျ္ ပးီ ‘တြနး္ ပိ႔ု’ လပု ဖ္ ႔ုအိ တြက္ ေခ်ာငး္ ေနေသးတယ္။ ဥးီ လစွ နိ ္က ‘သြား … ခင္မ်ားအနားမလာနဲ႔ ေလးရက္မာွ ေရေျခာကခ္ ါခ်ဳိ းတဲ့သူ’ ဆျို ပးီ အက်ယ္ၾကးီ ေအာ္ေျပာလိုက္ တာ။ တျခားခရီးသညေ္ တြကေတာင္ ၾကည့္ယူလိုကရ္ ေသးတယ္ သူငယခ္ ်ငး္ ။ သငူ ယခ္ ်ငး္ ကုိယ္စ့ ာဖတရ္ တာ ပ်င္းသြားျပလီ ား၊ စာေတာ့ရညွ ္သြားျပ။ီ ငယမ္ ူျပနၾ္ ကည့္ၾကတာပါ။ ေပ်ာ္ ခ်င္ရငေ္ တာ့ တေခါက္ေလာက္ ကုယိ ္တုအ႔ိ ဖဲြ႔နဲ႔ လုကိ ္ခဲ့လရိ႔ု တယ။္ မငး္ ရဲ႕သူငယ္ခ်ငး္ ဘေမာင္ …………………………………………… ။ ~ ။ ……………………………………………… ရြက္ေႁခြေလ ေနဇငလ္ တ္ (May 2007) ‘ဆဇီ ာတဲ့လား၊ အေတာေ္ ခ်ာတဲ့ ေကာငပ္ ဲ’ ‘Imported အေဖရဲ႕၊ ဂ်ာမနီက သြင္းလာတာ၊ သနိ း္ သးုံ ဆယ္ေက်ာ္ က်တယ္။’ ဥးီ ေဘာဂတို႔သားအဖႏစွ ေ္ ယာက္ ေျပာသသံ ဲသ့ ဲ့ကုိ ၾကားလုကိ ္ရတာ။ အေမြးရညွ ၾ္ ကးီ ၊ အလးံု အထည္၊ အရပအ္ ေမာင္းကလဲ ေျပာစရာမလုိဘူး။ ရုပ္ရည္ကလဲ ခလံ့ ကို တ္ ာ။ ခပ္တညတ္ ည္နဲ႔၊ တခ်က္တခ်က္ေဟာင္လုိကရ္ င္ ၾကက္သီးထေလာကေ္ အာင္ အသံကလဲ ေအာငတ္ ယ္။ ေငြရသိွ ူေတြ လုပၾ္ ကတဲ့ကစိ ပၥ ါ။ ဘေမာင္က ယုယအ တြက္ စိတ္နညး္ နည္းပသူ ြားတယ္။ ယုယဆိတု ာက ဘနု း္ ၾကီးေက်ာင္းက ေတာင္းလာတဲ့ လမး္ ေဘးက ေခြးမ ေလး။ အေမြးတိုတယ။္ အေကာင္ေသးတယ။္ ေကၽြးတာနဲ႔လဲ စားတယ္။ စကားမေျပာတတေ္ ပမယ့္ သခင္အ့ လုိ ကုိ သပိ ္သတိ တ္တယ္။ ထားရာေနျပးီ ေစရာသြားတဲက့ ေလးမ။ ညေရးညတာ အေဖာရ္ ေအာငဆ္ ျို ပီး ဆရာေတာ္ ကေို လ်ွ ာက္ေတာ့ ေမးြ ခ်င္းေတြထဲက ၾကဳိ က္ရာတေကာငယ္ ဆူ လို ုိ႔ အလကားပဲတငး္ ယလူ ာတဲ့ ေခြးမေလး။ ေရြး တနု ္းကေတာ့ အ၀ဆုံးေကာင္ကို ဘေမာင္ ယူမလိ႔ုဘဲ။ ေနာက္ေတာ့ အညႇကဆ္ ုးံ ေကာင္ေလးကို သနားတာနဲ႔ပဲ ယျူ ဖစ္လုကိ ္တယ္။ ဦးေဘာဂစးီ ေတာ္ယာဥ္ လငခ့္ ရူဇာၾကီးကို ေဆးေၾကာျပးီ တာနဲ႔ တန္းလ်ားဆီျပနေ္ တာ့ ယယု က အျမီးကေလးနန႔ျ္ ပီး ၾကဳိ ရာွ တယ္။ မ်ကႏ္ ာွ သပိ ေ္ တာမ့ ေကာငး္ ဘူး။ ကြပပ္ ်စ္ေပၚထငို ေ္ တာ့ ခ်ထားတဲဘ့ ေမာင္ ရဲ႕ေျခသလးုံ ကို ယယု က ေခါင္းန႔ပဲ ြတ္ျပးီ အေမာေျဖေပးရွာတယ။္ ယုယမ်က္လုးံ ေတြက သညေ္ န႔ ရေီ ၀ေ၀နဲ႔။ ဗလုိ ္က်မယ္သ့ ူ တိးု လာလန႔ို ဲ႔တူရဲ႕။ ۞۞۞ ဥးီ ေဘာဂဆိတု ာက ေအာင္ျမင္ေနတဲစ့ ီးပာြ းေရးသမားတေယာက။္ အႏိ ယၵိ ကုိ ပဲေတြေတာ္ေတာ္ပ႔တုိ ယ္။ စင္ကာပကူ တရတု ေ္ တြနဲဖ႔ က္စပ္ အထည္ခ်ဳပဆ္ ကရ္ ုံေထာင္ထားတယ္။ နာမညရ္ စားေသာက္ဆိငု ၾ္ ကးီ ႏွစဆ္ ိငု ္ လဲ ပိုငတ္ ယ။္ ေဆာကလ္ ပု ္ေရးလုပ္ငနး္ ၾကီးေတြလဲ လုပ္တယ။္ ဘေမာင္က ဦးေဘာဂရဲ႕ ဒရုငိ ဘ္ ာ၊ ဒရုငိ ဘ္ ာ ဘ ေမာင္ေပါ့။ တကယေ္ တာ့ ဘေမာငက္ အလုပၾ္ ကပတ္ ျဖစလ္ ဲ ဒရငို ္ဘာပါ။ ဥးီ ေဘာဂတရုိ႔ ဲ႕ အထညခ္ ်ဳပစ္ ကရ္ မုံ ာွ ဘ ေမာငက္ အလုပၾ္ ကပန္ ဲ႔ စခဲတ့ ာ။ က်ဳိ းႏံတြ တ္လုဆိ႔ ုျိ ပီး ဒရိငု ဘ္ ာခန႔္ခဲလ့ ုိရ႔ ခဲ့တဲအ့ လုပ။္ ဦးေဘာဂရဲ႕ သုးံ ထပ္တိုက္ ၾကီး ေနာက္ဘကက္ ခပႏ္ ြမး္ ႏမြ ္းတန္းလ်ားမာွ ဘေမာင္ကုိ အခန္းေလးတခနး္ ေပးထားတယ္။ ထမင္းႏစွ ္နပေ္ ကၽြး တယ။္ အလုပၾ္ ကပထ္ ကအ္ မ်ားၾကီးပတို ဲလ့ စာ ေပးထားတယ။္ ဘေမာငေ္ လ .. ဦးေဘာဂၾကီးကို တအားပဲေက်း ဇူးတငပ္ စ္လိုကတ္ ယ္။ ဟတု ္တယေ္ လ။ လုိင္းကား စးီ ရတဲ့ဒကု ၡ ကငး္ သြားတယ။္ ကားခသက္သာ သြားတယ္။ လစာပုိရတယ။္ ထမင္းဖုိး မကုနေ္ တာဘ့ းူ ။ နညး္ နည္းအသကရ္ ဴွ ေခ်ာင္သြားတယ္ေပါ့။ ကယ္တငရ္ ငွ ၾ္ ကးီ ဦးေဘာဂ က်နး္ မာခ်မ္း သာပါေစ။ ဆထကထ္ မး္ ပုးိ တုိးျပီး လုပင္ န္းေတြ ျဖစ္ပါေစ။ သကေ္ တာ္ရာေက်ာ္လဲ ရညွ ပ္ ါေစ။ ۞۞۞ 11

ယုယကို ဘာနဲေ႔ ကၽြးေကၽြး စားရွာတယ။္ ကံေကာင္းတဲ့ေန႔ဆုိ လကက္ ်နအ္ သားဖတ္ေလးနဲ႔ နယ္ဖတ္ ေကၽြးႏိငု တ္ ယ။္ ပုံမနွ က္ ေတာ့ ထမင္းၾကမ္းလက္က်နန္ ဲ႔ ငါးပိရည္အနေံ႔ ပးေလးေပါ့။ အေကာငေ္ လးက ၾကီးလာ ေတာ့ ထမင္းမ၀ခ်ငရ္ ာွ ဘူး။ ဘေမာင္ရယ္၊ ျခံေစာင့္ ႏွစ္ေယာကရ္ ယ္ကလဲ ထမငး္ နဲဟ႔ င္းန႔ဲ စေကးနဲပ႔ ဲ ရတာဆုိ ေတာ့ ဘာမွ သိပတ္ တႏ္ ုငိ ္လတွ ာေတာ့ မဟုတ္ဘးူ ။ ‘ကနိ ္ … ကိန’္ ငယသ္ ံပါေအာင္ေအာ္လုိက္တ့ဲ ယယု အသံေၾကာင့္ တန္းလ်ားထဲက ဘေမာငအ္ ေျပးထြကၾ္ ကညလ့္ ကို ္တယ္။ ယု ယတေကာင္ ေခ်ာငမ္ ွာ၀ပလ္ ု႔ိ။ ဆီဇာၾကီးက ယုယစားခြက္နားမာွ တခ်က္နမ္းၾကညျ့္ ပီး ယုယဘက္ မာန္လွည့္ဖီ လိကု ေ္ သးတယ။္ ယုယ အျမးီ ေလးကုပျ္ ပီး တဖက္ကမို ်ကႏ္ ွာလွည္ထ့ ားေလးရဲ႕။ လပု ္ခ်ငရ္ ာလပု ္ႏိုင္ပါတယေ္ ပါ့။ အငအ္ ားျပ၊ အႏုငိ ္က်ငရ့္ ံုကလြဲလို႔ ယယု စားခြက္ထဲက အစားကုိ ဆီဇာဘယ္စားႏိငု မ္ ွာလဲ။ ငါးပိရညန္ က႔ံ ို ႏွစခ္ ါေတာင္ ျပနမ္ နမး္ ၾကညဘ့္ ူး။ အမဲသားန၊႔ံ ၾကက္သားန႔ံနဲ႔ ဗတီ ာမငမ္ ်ဳိ းစံုထညထ့္ ားတဲ့ CP ထုတ္ Dog Food တအတိ ္ က်ပ္ေငြႏွစ္ေသာငး္ ေက်ာ္၊ ေခြးမေျပာနဲ႔ ဘေမာင္တို႔လေူ တာင္ အနရံ႔ ရင္ သြားရည္က်ခ်ငခ္ ်င။္ အဲဒါေတြ စားေနက် ဆဇီ ာက ဘယ္မာွ ငါးပရိ ည္နဲ႔ ထမင္းၾကမး္ ကို လ်ွ ာေပၚတင္မွာတဲ့လဲ။ ‘ဆဇီ ာ သြား … သြား … သြားေတာေ့ နာ္’ ဘေမာင္ အခ်ဳိ သပ္ျပးီ ေခ်ာရ့ တယ္။ ရရဲ ဲလဲ မေဟာက္ရဲဘူး။ အေရးမစုကိ ္ခ်ငသ္ လုနိ ဲ႔ ဆဇီ ာက ဘေမာင္ဘက္ တခ်က၊္ ယယု ဘက္ တခ်က္ မ်က္ေစာငး္ ချဲ ပီး ခပတ္ ည္တည္ ထြက္သြားေလရဲ႕။ ‘သမးီ ယယု လာ လာ၊ ဘာနာသြားေသးလဲ’ ေၾသာ္ … ယုယခမ်ာ အိမ္ၾကးီ ရွင္ ေၾကာကရ္ ၊ သခင့္ေခြး ေၾကာကရ္ နဲ႔။ ۞۞۞ စိတ္မထငရ္ ငမ္ ထင္သလို မၾကာမခဏ ယုယကို လာ လာ ရန္ရွာတတတ္ ာ ဆဇီ ာ့ အက်ငတ့္ ခလု ုျိ ဖစ္ လာတယ။္ အရြယခ္ ်င္းကလဲ ကြာ၊ အင္အားခ်ငး္ ကလဲ မမ်ွ ေတာ့ တခ်ခီ ်ီ အသက္မ်ားထြကသ္ ြားမလားလိ႔ု ဘ ေမာငစ္ တိ ္ပူမိရတာ အေမာပဲ။ ဘ၀ေပး ကံအက်ိဳးမေကာငး္ လုိ႔ ေခြးျဖစ္ၾကရတာေတာင္ သူေဌးေမးြ တဲေ့ ခးြ န႔ဲ ဒရငို ဘ္ ာကေမြးတဲ့ေခြး အ ဆင့္အတနး္ ခ်င္းအေတာ္ကြာၾကတယ္။ သူတမိ႔ု ွာလဲ ပတ၀္ နး္ က်ငက္ ုိ နားလညႏ္ ငုိ ္တဲအ့ သေိ တြရွေိ နေလရဲ႕။ အိမ္ ၾကီးရွင္ရဲ႕လကေ္ မြးဆေုိ တာ့ ဘေမာင္အပါအ၀င္ ျခေံ စာင့ေ္ တြက မ်က္ႏာွ ခ်ဳိ ေသြးရတယ္။ ဆဇီ ာကလဲ ဂ်ာမနီက လာလ႔လုိ ား မသိဘးူ ။ ဘယသ္ ကူ႔ ို ေၾကာက္ရမယ။္ ဘယ္သ႔ဆူ ို ဂရစု ကို ္စရာမလုိဘူးဆိျု ပးီ ခဲြျခားသေိ နပုံရတယ။္ ဘနု း္ ၾကီးေက်ာငး္ သူ ယုယကေတာ့ ဒရငို ဘ္ ာ ေမြးတဲ့ေခြး မလို႔ ား။ အမိ ္ ေနာကတ္ န္းလ်ားက အမိ ေ္ ရ႕ွ ေတာင္ မထြကရ္ ဲရာွ ဘးူ ။ ဘယ္သေ႔ူ တြ႔ေတြ႔ မ်ကႏ္ ွာသာေလးရမလားလု႔ိ အျမးီ ကေလးနန႔န္ နျ႔္ ပရွာရတာ အေမာ။ ေခါင္းထိးု ၊ အျမီးနန္႔ျပးီ အနားလာပြတခ္ ၽဲျြ ပေနတဲယ့ ုယေၾကာင့္ ဘေမာငအ္ ေတြးစေတြျပတေ္ တာက္သြား တယ္။ တခါတခါက်ေတာ့လဲ ဒလီ ိုပဲေလ။ ကုိယ္အ့ ေၾကာင္း ေတြးလိုက္၊ သူတိုအ႔ ေၾကာင္း ေတြးလကို ္။ ۞۞۞ အခုတေလာ ဆဇီ ာၾကးီ တေကာင္ တနး္ လ်ားဘက္ မၾကာမၾကာေရာက္လာတတ္ေလရဲ႕။ ယုယကုိ တခါ တခါမာန္ဖီလိကု ၊္ စတိ ္လိလု ကရ္ ရရိွ င္ အျမးီ နနျ္႔ ပလိုက္နဲ႔ ယယု ကေတာ့ ဆီဇာမ့ ်က္ႏွာၾကည့္ျပီး ေနရရာွ တယ။္ သူ အျမီးၾကီးနန္ျ႔ ပရင္ ယုယက အျမးီ တိုေလးကို နနျ႔္ ပရာွ တယ။္ ဆီဇာၾကီး စတိ ္အလိမု က်လို႔ မာနဖ္ ီရင္ျဖစ္ျဖစ္၊ ကကုိ ရ္ င္ျဖစျ္ ဖစ္ အျမးီ ကေလးကုပျ္ ပးီ ကိယု ္ကုိ လွဲေပးရွာတယ။္ ျပဳသမ်ွ ႏရု တဲသ့ ေဘာေပါ။့ ‘ဦးေလး … ယုယ အပ်ဳိ ျဖစ္ေနျပနီ ဲ႔ တူတယ္’ ‘ေဟ … ဟတု လ္ ား’ ျခေံ စာင္ေ့ ကာငေ္ လး ေမာင္တြတ္က သထူ႔ ငျ္ မင္ခ်က္ကုိ ေျပာတာ။ ‘ငါ့သမီး ငယ္ပါေသးတယ္။ ဟတု ပ္ ါမ့ လား ေမာင္တြတ္ရဲ႕’ ‘မငယဘ္ းူ ဥးီ ေလး။ ကိုးလသမီး ရိေွ နျပီ’ ‘ဆဇီ ာတို႔မ်ား ေနာက္ပုိး ပိးု တာေတာင္ မာန္ဖျီ ပီး ပုးိ သတဲ’့ ۞۞۞ ‘ဦးေလးဘေမာင္ .. သမးီ ရြာျပနေ္ တာမ့ လု႔ိ လာႏတႈ ္ဆက္တာ’ ‘ဟဲ့ … ဆငုိ း္ မဆင့္ ဗံမု ဆငန့္ ဲ႔ နငဟ့္ ာက’ ၾကာညဳိ က ဘေမာင္တန႔ို ဲ႔ တရြာတညး္ သူ။ ရြာမာွ လကလ္ ပု လ္ ကစ္ ားဆုိေတာ့ လျူ ဖစ္လာမာွ မဟတု ဘ္ ူးဆျို ပးီ ရန္ ကုနတ္ က္အလပု ရ္ ာွ ရင္း ဥးီ ေဘာဂတု႔အိ ထည္ခ်ဳပစ္ ကရ္ မုံ ွာ အလပု ္လပု ျ္ ဖစသ္ ြားတဲ့ စကခ္ ်ဳပ္သမေလး။ ေတာသူ 12

ဆိေု တာ့ ရိုးတယ။္ ေလာကရဲ႕ပရိယာယ္ေတြကလို ဲ အသက္ငယေ္ သးေတာ့ မသိႏိငု ္ရွာေသးဘူး။ ေငစြ ုျပီး အေမ့ ဆီပုႏိ႔ ုငိ ္ဖိ႔ုေလာကပ္ ဲ အာရံုထားတဲ့ ကေလးမ။ ဘိးု စဥ္ေဘာငဆ္ က္ လယ္လပု ္၊ ကငို ္းေထာငေ္ လာက္ပဲ လပု ္တတ္ ၾကတဲ့ ၾကာညဳိ တုမ႔ိ ိဘမ်ားက ၾကာညဳိ ႕ကို မူလတနး္ ထက္ ပုိျပီး ပညာလဲ မသင္ေပးႏငုိ ္ရာွ ခဲ့ဘူး။ ‘ခြင့္နဲ႔ခဏျပနမ္ ာွ လား မိၾကာညဳိ ’ ‘ဟင့္အငး္ … အျပးီ ျပနမ္ ာွ ’ ‘ေဟ … ’ ေျပာရင္း ၾကာညဳိ ႕အသံ တစ္ဆဆို႔ ုိရ႔ ွိသာြ းတာကို ဘေမာင္ သတိျပဳမလိ ိုက္ပါရဲ႕။ ‘စုမေိ ဆာငး္ မိေလးေရာ ရွိလိုလ႔ ား ၾကာညဳိ ရယ’္ ‘ဥးီ ေဘာဂအပေုိ ဆာင္းေပးလုိက္တဲ့ ေငြေလးေတာ့ ပါတယ္’ ၾကာညဳိ ႕အေဖက ဘေမာငအ္ တြက္ နားလညရ္ ခကခ္ ဲပါတယ္။ ‘တျခားက အလပု ္ေလး ဘာေလး ရာွ ၾကညရ့္ င္ေရာ’ ‘ေတာပ္ ါျပီး ဥးီ ေလးရယ။္ ရြာျပန္ျပီး လယ္ပဲလပု စ္ ားေတာ့မယ္။ ၾကာညိဳ ျမိဳ႕ၾကးီ ျပၾကီးေတြကုိ နားမလည္ ႏုငိ ္ေတာ့ဘူး။ နားလညေ္ အာငလ္ ဲ မၾကိဳးစားခ်င္ေတာဘ့ းူ ’ ၾကာညဳိ အသနံ ညး္ နည္းတိမ၀္ င္သြားတယ္။ ၾကာညိဳလဲ ဘေမာင္ကို သည့္ထကဘ္ ာမေွ ျပာမသြားဘူး။ မေျပာခ်င္ တာက ပမို ွနလ္ ိမ့မ္ ယ္။ ဘေမာင္အသကိ လ ရိုးတိးု ရပိ ္တိတ။္ အံၾ့ သတာလား၊ ယူက်ံဳးမရတာလား၊ မယံုၾကည္ႏငို ္ တာလား၊ မယရံု ဲတာလား၊ တုန္လႈပ္တာလား။ ဘာမွ ဆက္ေမးလိ႔ု မရတဲ့ ဘေမာင္တေယာက္ ၾကာညိဳျပန္သြား ေတာ့ အေတြးတစနဲ႔ က်နရ္ စခ္ ဲ့ရပါတယ။္ ဟိုေတြးဒေီ တြး ေရာကတ္ တ္ရာရာေတြးေပါ့။ ‘ကနိ ္ … ကနိ ္ … ကိန္’ ငယ္သပံ ါေအာင္ ေအာ္လကုိ တ္ ဲ့ ယုယရဲ႕အသ။ံ စးုိ ရမိ စ္ ိတန္ ဲ႔ ဘေမာင္ အသံလာရာကုိ ေမွ်ာၾ္ ကညလ့္ ုိက္ေတာ့ သ ရက္ပင္ၾကးီ ေအာကမ္ ွာ ဆဇီ ာကုိ ယယု နဲအ႔ တူ ေတြ႔လိုကရ္ တယ။္ တုနေ္ နရွာတဲ့ ယယု ၊ မ်ကလ္ းုံ ၾကးီ ေတြ ၀င္းေန တဲ့ ဆီဇာ။ ‘ေၾသာ္ … ငါ့သမးီ တကယ္ အပ်ိဳျဖစသ္ ြားျပပီ ဲ’ …………………………………………… ။ ~ ။ ……………………………………………… ယံုၾကညမ္ ႈအေပၚ နားလညျ္ ခငး္ ေနဇင္လတ္ (August 2008) ေခတ္အဆကဆ္ က္ ျဖတ္ေက်ာ္ခဲျ့ ပီး ျဖစ္သည္။ ၂၁ ရာစ၏ု ေခတ္သစအ္ သြင္အျပင္ ပိ၍ု ပီသလာေလ၊ ‘ယၾုံ ကညမ္ ႈ’ ပိမု ုလိ အုိ ပ္လာေလ ဆိသု ည္ကို ေတြ႔ရပါသည။္ ယၾံု ကည္မႈ၏ အဓိပၸာယႏ္ ွင့္ ယၾုံ ကည္မအႈ ေပၚ နား လည္ျခငး္ (Understanding Trust) တို႔၏ တနဖ္ ိုးသည္ ေရ႕ွ တန္းသို႔ မညသ္ ူမ်ွ တြန္းမတငရ္ ဘဲ ေရာက္လာရ သည္။ Trust ဆိုေသာ ယၾုံ ကည္မႈမာွ တဥးီ ႏွငတ့္ ဦး၊ တဖကႏ္ ငွ ့္တဖက္ နားလည္ျခငး္ ၊ စတိ ခ္ ်ရျခင္း (Understa- nding Assurance & Confidence) တိ႔ကု ို အေျခခံထားပါသည။္ သသံ ယရွိေနသမ်ွ ကာလပတ္လုးံ ယၾံု ကည္မႈ ဟူေသာ Trust ေပၚေပါကလ္ ာမည္ မဟတု ္ေခ်။ ယၾုံ ကညမ္ ႈနညး္ ျခင္း (Low Trust) တြင္ သသံ ယပမာဏမ်ား၍ ယုံၾကည္မႈျမင့မ္ ားျခင္း (High Trust) တြင္ သသံ ယတ႔ုိ အေတာ္ပါးလ်ားသြားသည္ကုိ ေတြရ႔ မည္။ ယံုၾကည္မႈ သည္ တဦးခ်ငး္ မွာေသာ္လညး္ ေကာင္း၊ မိသားစု အတြင္းမွာေသာ္လညး္ ေကာင္း အေရးၾကးီ ေသာက႑မွာ ရိွ သည္။ ကယုိ ့္ကယို က္ ို မယုံၾကည္ေသာသူတဥးီ အတြက္ ယုၾံ ကည္ကိုးစားမႈ (Confidence) ရမွိ ည္မဟုတ္ေခ်။ ေငြ ကုိ မထနိ ္းႏငုိ ္ေသာ၊ အေပ်ာအ္ ပါးကုိ မထနိ း္ ႏိငု ေ္ သာ သတူ ဥးီ သည္ ေငမြ ်ားမ်ား၊ အေပ်ာ္အပါးမ်ားမ်ား ရိွေသာ လုပင္ န္းကို လပု ္ရန္ ယုံၾကည္စတိ ခ္ ်ရမႈ (Confidence) အျပည္အ့ ၀ရမည္ မဟတု ေ္ ခ်။ ယံုၾကည္မအႈ ေျခခံ ေနာင္ရိုး ကိယု ထ့္ က္အငအ္ ား ၈ ဆသာေသာ ရန္သူကို ေအာင္ပရဲြ သညအ္ ထိ တိုက္ႏငုိ ္ခဲ့ေသာ ဘရု င္ေ့ နာင္၏ ေနာငရ္ းုိ တုကိ ပ္ ဲြမွာ ေခါင္းေဆာငႏ္ ငွ ္ေ့ နာက္လုိက္ အျပန္ျပနအ္ လွန္လွနယ္ ံုၾကည္ၾကေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ေခါင္းေဆာငႏ္ ွင့္ ေနာက္လိကု တ္ ု၏ိ႔ အျပနျ္ ပနအ္ လနွ ္လွန္နားလညမ္ ႈ (Mutual Understanding) မွ အေျခခံ ေသာ ရလဒ္က အေပၚေအာက္ Trust ကုိ ရရွေိ စပါသည။္ ယၾုံ ကညမ္ ႈမတွ ဆင့္ အသီးအပြင့က္ ယုံၾကည္စိတ္ခ်မႈ ဟေု ခၚေသာ Confidence ကုိေပးသျဖင့္ ၄င္းက အင္အားမ်ားျဖစေ္ စကာ တကုိ ပ္ ဲြကို ေအာငႏ္ ုငိ ္ျခငး္ ျဖစ္သည။္ တုိကစ္ စ္-ခစံ စ္သေဘာတရားျဖင့္ တြကပ္ ါက အမွနအ္ ငအ္ ား(၂၄)ဆကြာေသာ တကို ပ္ ဲြသည္ ဘုရငေ့္ နာင္၏ ဥးီ 13

ေဆာင္မေႈ ကာငး္ ၊ ေခါင္းေဆာငေ္ ကာငး္ အရညအ္ ခ်ငး္ ေပၚ မ်ားစြာမူတည္ျပးီ ေခါငး္ ေဆာင၏္ အရညအ္ ခ်ငး္ ေၾကာင့္ Trust ရရွလိ ာၾကျခငး္ ျဖစသ္ ည္။ ေတာင္ငူဘုရငတ္ ပငေ္ ရႊထးီ နန္းတကစ္ ဥႆာပဲခးူ ေရေႊ မာေ္ ဓာတြင္ နားထြင္းမဂလၤ ာေဆာငရ္ ြက္ႏငုိ ၾ္ က ျခငး္ မွာ တပငေ္ ရထႊ ီး၊ ဘုရင့္ေနာင္ လူစြမ္းေကာငး္ စစသ္ ည္အတြငး္ Multi-Trust ရေသာေၾကာင့္ ျဖစသ္ ည္။ ထို ယံုၾကညမ္ မႈ ွ တကုိ ္စြမး္ ရည္အေပၚ ကိးု စားမႈ Confidence ရျပးီ ရနသ္ န႔ူ ယတ္ ြင္ လနူ ည္းနညး္ ႏွင့္ လာေရာကန္ ား ထြငး္ ႏိုငခ္ ့ျဲ ခင္း ျဖစသ္ ည္။ ယၾံု ကညမ္ ႈကုိ သာမာနဟ္ ုမျမင္သငဘ့္ ဲ ထုိမေွ ပးေသာ အက်ဳိ းဆက္ သက္ေရာက္မႈမ်ား ကို ျမင္ႏုိငလ္ ွ်င္ မည္မ်ွ တနဖ္ းို ၾကီးသညက္ ုိ ေတြ႔ႏိငု မ္ ညျ္ ဖစ္သည။္ ယုၾံ ကညမ္ နႈ ည္းပါး Low Trust တြင္ ယၾံု ကည္မႈနည္းပါးသျဖင့္ သံသယတုိ႔ မ်ားျပားသည။္ အျပနအ္ လွန္ ျပည့္၀ေသာယုံ ၾကညမ္ ႈ (Absolute Mutual Trust) မရ၊ ယင္းအတြက္ အဖုိးစားနားသည္ အႏတု လ္ ကဏၡ ာေဆာငသ္ ည။္ ဤ သကေ္ ရာက္မႈသည္ အေရးအရာအားလးုံ ႏငွ ့္ သကဆ္ ိုငသ္ ည၊္ လမူ ႈေရး (Social)၊ စးီ ပာြ းေရး (Economy)၊ ႏိုငင္ ံ ေရး (Politics) စသည္တ႔အုိ ားလံုးတြင္ အက်ဳံ း၀င္ပါသည္။ ယံုၾကည္မနႈ ည္းပါး၍ လူမေႈ ရးအသငး္ အဖမြ႔ဲ ်ား မပီမ ျပငျ္ ဖစ္ၾကရသည္ကို ေတြႏ႔ ိုင္သည္။ Social သမုိ႔ ဟုတ္ ေကာငး္ ေသာရလဒ္မ်ားကို မစြမး္ ေဆာငႏ္ ိငု ္ေသာ လမူ ႈ ေရးအသင္းအဖမ႔ြဲ ်ားအျဖစ္သာ ေတြ႔ရပါမည္။ စးီ ပြားေရးတြင္ ပးူ ေပါငး္ ေဆာင္ရြက္ျခငး္ ဟူေသာ (Collaboration, Co-operation) အတငုိ ္းအတာမ်ိဳးအထိ မလပု ႏ္ ိုငရ္ ျခင္းမွာ ယုံၾကည္မနႈ ညး္ ပါးျခငး္ (Low Trust) ေၾကာငျ့္ ဖစ္ သည။္ အေနာကႏ္ ုိင္ငမံ ်ားတြင္ ပးူ ေပါင္းမႈ (Merger & Acquisition) မ်ားျပားျခင္းမာွ High Trust Community ဟူေသာ ယုၾံ ကည္မႈ ျမင့မ္ ားသည့္ လမူ အႈ ဖြဲ႔အစညး္ ေၾကာင့္ ျဖစ္သည။္ အေရ႕ွ တုိငး္ ႏငို င္ မံ ်ားသည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ Low Trust Countries ျဖစ္ေနၾကရျခင္းမာွ တဥးီ ႏငွ တ့္ ဦး တဖဲြ႔ႏွင့တ္ ဖြဲ႔ ယၾုံ ကညမ္ ႈနညး္ ပါးျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည။္ ထ႔ေို ၾကာင့္ MNC (Multinational Corporation) မ်ား အ ထြက္နည္းျခင္း ျဖစသ္ ည္။ စးီ ပြားေရးကို ထထဲ ဲ၀င၀္ င္လုပ္ကငို ္ပါက ႏုိင္ငံတကာဘဏ္မ်ားႏွင့္ ခပ္ခာြ ခြာေန၍ မရ ပါ။ ထိုအခါ Trust သည္မညမ္ ွ်တန္ဖုိးၾကီးသညက္ ို ေတြ႔ႏိငု ္လာပါသည္။ ႏိုငင္ ံတကာဘဏမ္ ်ားတြင္ High Risk/ Low Risk Countries ဟေူ သာ စာရငး္ ရွပိ ါသည။္ ယံၾု ကည္မႈနညး္ ပါးေသာ Low Trust ႏိုင္ငမံ ်ားမွာ High Risk စာရငး္ ထဲပါ၀ငျ္ ပီး High Trust ႏငို င္ ံမ်ားကုိ Low Risk စာရငး္ ထဲမာွ ဂဏု သ္ ေရရိွစြာ ေတြရ႔ ပါမည္။ ဘဏမ္ ်ားက High Trust-Low Risk ႏိငု င္ ံမ်ားကသို ာ အလြယတ္ ကူ ေငြေခ်းငွားလၾို ကပါသည္။ Low Trust-High Risk ႏိငု ္ငံ မ်ားကမို ူ ဘဏ္တုငိ း္ က မေခ်းငွားလိၾု က။ အဆကအ္ ဆရံ ခိွ ဲ့ဖူးလွ်ငေ္ တာငမ္ ွ လပု ္ထံးု လုပန္ ညး္ ပုိ၍ ရညွ ္လ်ား သည္၊ ဘဏ္အတိးု ႏနႈ း္ ပိသု ည။္ မာစီဒီး၊ တယို ုိတာကားတိ႔ု အေရာင္းေကာင္းရျခငး္ အေၾကာင္းတခုမာွ Highly Trusted ျဖစ္ေသာ ေၾကာငျ့္ ဖစ္သည္။ အရည္အေသြးႏငွ ပ့္ တသ္ က္လွ်င္ သးံု စဲြသတူ ို႔ ယုၾံ ကညစ္ ိတ္ခ်ရေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ Ritz Calton ဟိုတယ္ ေစ်းၾကီးေသာလ္ ည္း တညး္ ခိုသမူ ်ားရျခင္းမွာ ႏစွ ေ္ ပါငး္ မ်ားစြာ ေစာင့္ထိနး္ လာေသာ သ၏ူ ၀န္ ေဆာငမ္ ႈအေပၚ စတိ ္ခ်ရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အခန္းတြငး္ အသံးု အေဆာင္ ရပု ္၀တဳၴ အားျဖင့္ အျခားၾကယင္ ါး ပြင့္ ဟတုိ ယမ္ ်ားႏွင့္ သပိ ထ္ ူးျခားသည္ မဟတု ္။ ယၾံု ကည္မႈ ျမင့မ္ ား ယၾံု ကည္မႈ ျမင့မ္ ားလ်ွ င္ ပူးေပါင္း၍ရသည္။ သိ႔မု ဟတု ္ လြယက္ သူ ည္။ အက်ိဳးဆကအ္ ားျဖင့္ အေပါငး္ လ ကၡဏာဘက္ ဦးတညပ္ ါသည္။ Bill Gates, Warren Buffelt တို႔၏ အတိတက္ ာလ လပု ေ္ ဆာငခ္ ်က္မ်ား ေကာင္းမနြ ္သျဖင့္ သူတ႔ုိ ပမာဏမ်ားျပားစာြ ေခ်းယူျခငး္ အတြက္ ဘဏေ္ တြက အလအု ယက္ ထတု ေ္ ခ်းလုိ ၾကသည္။ ၁၉၉၇ အာရစွ းီ ပာြ းေရးကပ္ ျဖစစ္ ဥ္ Low Trust Countries မ်ား နာလံထမႈေႏွးေကြးသညက္ ို ေလ့လာ ျခင္းအားျဖင့္ ယံုၾကည္မ၏ႈ တနဖ္ ိုးကို အေတာ္အတနန္ ားလည္ႏိငု ္ပါလမိ ့္မည။္ ထုိ စးီ ပာြ းေရးတြင္ IMF, World Bank တိ႔ုမွ ဆငး္ ၍ အကအူ ညီ ေပးရသည္။ အလကားေတာ့ မကူညီ၊ သူတိ႔ု Guide Line ျဖင့္ ေဆးခါးၾကးီ ေသာက္သလို လုကိ ္နာၾကရသည္။ ထစို ဥ္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံ အားလုံးလလုိ ို ေထာကပ္ ့ံမႈမ်ား အနည္းအမ်ား လိအု ပခ္ ်နိ ျ္ ဖစ္သည။္ Malaysia က တဘာသာ၊ IMF, World Bank တုိ႔မွ လကို ္နာရန္ စညး္ ကမ္းခ်ကမ္ ်ား သူ႔ႏငုိ ္ငအံ တြက္ မသင့္ ေလ်ာဟ္ ု ယဆူ သျဖင့္ ၀နၾ္ ကီးခ်ဳပ္မဟာသီယာက လကမ္ ခ၊ံ တုငိ း္ ျပညက္ ို မညသ္ ုိ႔ေသာ အစီအမံမ်ားျဖင့္ ျပန္ လညက္ ယ္တငမ္ ညဟ္ ု ေၾကျငာလကို သ္ ည။္ မဟာသီယာဆိုသူ၏စရကို ္သည္ ခပ္ၾကမး္ ၾကမ္းေျပာတတေ္ သာလ္ ညး္ ေျပာသလိုလုပ္တတ္သူအျဖစ္ ေခါင္းေဆာငမ္ ်ားအလယ္တြင္ နာမည္ရထားသျူ ဖစသ္ ည္၊ သအူ႔ ေပၚ သူျ႔ ပည္သမူ ်ား၊ ႏိငု ္ငံျခားရင္းႏးီွ ျမွဳပ္ႏံွသမူ ်ား 14

က High Trust ျဖစ္သျဖင့္ အေစာဆံးု Recovery ျပန္ရခဲ့ျခငး္ ကို ျပန္ေျပာင္းသတရိ လ်ွ င္ Trust တန္ဖုးိ အတငုိ း္ အတာကို ခန္႔မနွ း္ ႏုိင္ပါလမိ မ့္ ည္။ တ႔ံျု ပနမ္ ႈျမန္ ေခတ္သစ္သုိ႔ ပို၍ခ်ဥ္းနင္း၀ငေ္ ရာကလ္ ာေလ ‘ယုၾံ ကည္မ’ႈ အေပၚ ပ၍ို အေလးထားလာေလ သက္ ေရာက္မႈ ပို၍ၾကီးမားလာျပးီ တနု ႔္ျပနမ္ ျႈ မန္ေလ ျဖစလ္ ာပါသည္။ တုန္ျ႔ ပနမ္ သႈ ည္ ဤမွ် ျမန္ဆနပ္ ါသည။္ Apple ၏ အရငွ ္သခင္ Steve Jobs က iPod ကိုထတု ္ျပီး iPhone မ်ား ေစ်းကြကတ္ င္မည္ဟု ေၾကျငာသည့္ခဏ Apple ၏ရယွ ္ယာေစ်းကြက္မ်ား တမဟု ုတ္ခ်ငး္ တက္ သြားျခငး္ ကုိ ၾကညလ့္ ွ်င္ အမ်ားက Steve ၏အရည္အေသြးေပၚ မညမ္ ်ွ ယၾံု ကညက္ ိုးစားသညက္ ို ေတြႏ႔ ငို ္သည္။ ဤတံ႔ျု ပနမ္ ႈသည္ မည္မွ်ျမန္ဆန္သနညး္ ဟဆု ုိေသာ္ Steve သတင္းစာရွငး္ လငး္ ပြဲ ျပဳလပု ေ္ နစဥ္ အတြင္းမာွ ပင္ ရွယ္ယာေစ်းမ်ား ခုန္တက္သာြ းသည္။ Building Trust ယုံၾကညမ္ ႈတည္ေဆာကသ္ ညဟ္ ု နားလည္ထားသည္။ Trust သည္ ယခုအခါ လူမအႈ ရင္းအျမစ္ (Soc- ial Capital)၊ လသူ ားအရင္းအျမစ္ (Human Capital)၊ ႏိငု ္ငံေရးအရငး္ အျမစ္ (Political Capital) မ်ားတြငမ္ ာွ ပါ အတိုငး္ အတာၾကးီ မ်ားစာြ ေနရာယလူ ာျပီ ျဖစသ္ ည္။ ယၾံု ကညမ္ ၏ႈ တန္ဖိးု ႏငွ ့္ သက္ေရာက္အားကို ပ၍ို နားလည္ လာၾကသည္ဟု ယဆူ ရ၏။ ယံုၾကညမ္ တႈ ည္ေဆာကရ္ န္ အေၾကာင္းအရာမ်ားစာြ ရွိေသာ္လညး္ အေျခခသံ ည္ နားလညမ္ ႈ (Unders- tanding) ျဖစသ္ ည္။ နားလည္မသႈ ည္ တဖကသ္ တ္နားလညမ္ ျႈ ဖင့္ တည္ေဆာက္၍မရ၊ အျပန္အလွန္နားလည္မႈ (Mutual Understanding) ျဖင္သ့ ာ တည္ေဆာက္ရယႏူ ငို သ္ ည္။ အကြာအဟ (Differences) မ်ား၊ အယအူ ဆ (Conceptual) မ်ားကုိ တတႏ္ ငုိ ္သေလာက္ ညွိႏိႈငး္ ၊ အေလ်ွ ာ႔အတင္း လပု ယ္ ရူ သည္။ ရညမ္ ွနး္ ခ်က္ (Mission)၊ အနာဂတ္အျမင္ (Vision) မ်ားတူလ်ွ င္ အျခားအရာမ်ားကုိ သာမာန္အခ်င္းအ ရာ (Minor Issues) မ်ားအျဖစ္ သေဘာထားႏိငု ဖ္ ို႔ လသို ည္။ Assertive ျဖစလ္ ြန္းလွ်င္ အခက္အခဲရွိႏိုငသ္ ည္။ Position ဟေူ သာ ဌာနႏ ၱရမ်ားကို ေခတေၱ မ့ထားျပီး ရလဒ္ေကာင္း (Good Result) ကို ဥးီ တညထ္ ားရန္ လုိ သည္။ Co-operativeness ဟေူ သာ ပူေပါင္းလမုိ ကႈ ို ျပသရန္လုသိ ည္။ Self Interest ဟေူ သာ ကုိယ္က်ိဳးစးီ ပြား ကို ဖယ္ရာွ းႏိငု လ္ ွ်င္ ယံုၾကည္မႈတညေ္ ဆာက္ျခငး္ တ၀ကမ္ က ျပီးသည။္ မည္သညအ့္ ရာမ်ွ ေျခာကပ္ စက္ ငး္ သည္ဟူ၍ မရ၊ိွ အေကာငး္ ဆးုံ လပု ္ေဆာငၾ္ ကျခငး္ သာ ျဖစသ္ ည္။ မိ သားစုအတြင္းျဖစလ္ ွ်င္ Family Interest ကုိ အႏိ ၱမထားက မသိ ားစုတြင္းေျပလည္၍ ကမု ဏၸ အီ ဆငျ့္ ဖစလ္ ွ်င္ Company Interest ကို ပန္းတိငု အ္ ျဖစ္ ထားရနလ္ သို ည။္ အမ်ဳိ းသားအဆငထ့္ ျိ ဖစလ္ ွ်င္ National Interest အ ျဖစ္ ရည္မွနး္ ခ်က္ထားရန္ ျဖစ္သည္။ ေဒသအဆင့ည္ ွိဳႏႈိင္းမတႈ ြင္ National Interest ကို ေရ႕ွ တန္းတင္လြနး္ ပါက မေအာငျ္ မင္ႏိငု ္သလို National Level တြင္လည္း Family, Personal Interest ကို ေရ႕ွ တန္းထားလြနး္ ပါက ေအာင္ျမငႏ္ ုငိ မ္ ည္မဟုတ၊္ Understanding ဟူေသာ နားလညမ္ ႈ မရသမ်ွ ကာလပတလ္ ံုး ယံုၾကညမ္ ႈဟူေသာ Trust ကိလု ညး္ ရႏုိငမ္ ည္ မဟုတပ္ ါ။ ဘယသ္ ေူ တြ တာ၀န္ရွသိ လဲ မသိ ားစုအဆင့တ္ ြင္ အိမေ္ ထာင္ဦးစးီ က တာ၀န္ခရံ ပါသည။္ ကမု ဏၸ အီ ဆငတ့္ ြင္ ဥးီ ေဆာင္သကူ တာ ၀နခ္ ံရပါသည။္ အဖ႔အဲြ စည္းမ်ားတြင္ အဖြဲအ႔ စညး္ တိကု႔ ို ဦးေဆာငသ္ ူမ်ားက တာ၀နခ္ ရံ ပါသည။္ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားတြင္ ေခါင္းေဆာငမ္ ႈအရည္အေသြးတ႔ုိ အေရးၾကီးလာပါသည္။ အျမငက္ ်ယ္မႈ၊ သေဘာထားၾကီးမ၊ႈ အဆင္ အျခငေ္ ကာငး္ မ၊ႈ အနာဂတက္ ို ျမင္ႏိငု ္မမႈ ်ားက အဆုးံ အျဖတ္ေပးပါသည။္ - ႏစွ ဥ္ ီးလးုံ ည့ံလွ်င္ ယုၾံ ကညမ္ ႈ တည္ေဆာက၍္ မရပါ။ - တဦး ေတာ၊္ တဥးီ ညလံ့ ်ွ င္လည္း ပန္းတုငိ ္မေရာက္ပါ။ - ႏွစ္ဦး ေတာ္ မွသာ ယုၾံ ကည္မႈ တည္ေဆာကရ္ ယူႏိုငပ္ ါသည။္ ေခါင္းေဆာင္တငို ္း လူေတာ္မ်ား မဟတု ႏ္ ိုင္ၾကပါ၊ တဦးႏငွ ့္တဦး ကုိယရ္ ည္ကယို ေ္ သြး (Personality) ကြာျခား ႏုိငပ္ ါသည။္ တခါတရံ တနး္ ညွိရႏုငိ ္ျပးီ တခါတရံ တန္းညမွိ ရႏုိငပ္ ါ။ စနစ္ေကာငး္ တည္ေထာင္ စနစ္ေကာင္းသည္ တဦးခ်ငး္ မွာေရာ၊ အဖအ႔ဲြ စညး္ မာွ ေရာ၊ ႏုငိ င္ ံအဆငထ့္ မိ ွာေရာ လအို ပ္ေသာ အေရး ၾကးီ အရည္အခ်င္းတပါး ျဖစသ္ ည္။ စနစသ္ ည္ သက္မဲ့အရာျဖစ္ေသာ္လညး္ စနစက္ ိမု ႏုိင္လွ်င္ လူမ်ားပ်ကစ္ ီးရ သည။္ ၾကိဳးစားသမ်ွ အရာမထငႏ္ ုငိ ။္ သက္မဲက့ ုိ ဖနတ္ ီးေသာလကူ System ကုိ ႏငုိ ္သငသ့္ ည္။ 15

အေတြအ႔ ၾကံဳအရ လူမ်ိဳးမ်ားစာြ တြင္ ဂ်ာမဏီ၊ အစၥေရး၊ ဆြစလ္ ူမ်ိဳးမ်ားကို ကိုယ္ရည္ကယို ္ေသြးအားျဖင့္ အေလးစားဆုံး ျဖစပ္ ါသည္။ အေမရကိ နလ္ မူ ်ိဳးမ်ားကုိ ထိပ္တန္းကယို ္ရညက္ ုိယေ္ သြးေကာငး္ သမူ ်ားအျဖစ္ထည့္ မထား။ သ႔ေို သာ္ အေမရကိ နက္ ုိ ယေနအ႔ ထိ အျခားလမူ ်ိဳးမ်ား မမွီၾကရျခငး္ မွာ ‘စနစ္’ ေၾကာင့္ ျဖစသ္ ည္။ စနစ္ ၏ ခ်ီမ၊ ပ့ပံ းို မေႈ ၾကာင့္ လုပအ္ ားထကသ္ ာလြန္ေသာ အက်ိဳးတုိက႔ ို ရရွိေနၾကျခင္းျဖစသ္ ည။္ စနစ္ေကာင္းျဖင့္ ရငွ ္ သန္ၾကရေသာ မသိ ားစု၀ငမ္ ်ားသည္ စနစပ္ ်က္ျဖင့္ စခန္းသြားရေသာ မသိ ားစတု ု႔ထိ ကပ္ ုိ၍ သက္ေသာင့္သက္ သာ ခရီးေရာက္သကဲ့သု႔ိ ျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၉၀ ျပညႏ့္ ွစ္မ်ားက ဗီယက္နမသ္ ည္ ထုိင္းတ၏ိ႔ု စးီ ပာြ းေရးကုိ မမွီခဲ။့ ဦးေဆာငသ္ ူ လူမေျပာင္းေသာ္ လညး္ ဗီယကန္ မမ္ ွ စနစ္ေျပာင္းသည္အ့ ခါ တဟနု ထ္ ိးု တိုးတက္လာသည္ကို ၾကည့္ျခငး္ ျဖင့္ စနစတ္ ခ၏ု အက်ဳိ း သက္ေရာက္မကႈ ုိ ေတြ႔ႏငုိ မ္ ညျ္ ဖစသ္ ည။္ စနစ္ေကာငး္ တခသု ည္ အခ်ီအမကုိ ျဖစ္ေစသည္၊ အပံအ့ ပးို ကုိ ျဖစ္ေစ သည။္ လေူ တာ္မ်ားကိုလညး္ ေမြးထုတႏ္ ငုိ သ္ ည။္ စနစ္ေကာင္းဆုတိ ာ စနစ္ေကာင္းတခသု ည္ ေဆြးေႏြးသည့္အဆင့္ေပၚမတူ ည၍္ အတိမ္အနကၾ္ ကးီ သည္။ အေျခခအံ ားျဖင့္ Openess ဟူေသာ ပြင့္လင္းမႈ၊ Transparancy ဟူေသာ ထငသ္ ာျမင္သာရမိွ ႈ၊ Apperciation ဟူေသာ လက္ ကမ္းမႈတေို႔ ပၚ အေျခခံအားျဖင့္ မူတည္သည္။ အဖဲြ႔အစညး္ မ်ားႏွင့္ ဥပေဒ (Institutions) မ်ား အားမသာလ်ွ င္ လမူ ႈအဖဲြ႔အစညး္ မ်ား (Civil Societies) မ်ား မထက္ျမငလ္ ်ွ င္ တဥးီ ခ်ငး္ Capital Building ဟသူ ည္ သဲထဲေရ သြန္ျဖစ္ပါမည္။ ေကာငး္ ေသာ Institutions မ်ားရွိျခငး္ သည္ စနစေ္ ကာငး္ ျဖစ္ျပီး ထစုိ နစေ္ ကာငး္ ရွပိ ါမွ Capaci- ty Building လပု ယ္ ၍ူ အက်ဳိ းျဖစ္ထြနး္ ႏုငိ ္ပါသည။္ သမို႔ ဟုတ္ပါက ေရမ်ား ေရႏိုင္၊ မးီ မ်ား မးီ ႏငုိ ျ္ ဖင့္ ပလုငိ ္း ေပါကႏ္ ွင့္ ဖားေကာကသ္ ည္ထက္ ပမုိ ည္မဟုတ။္ အၾကေံ ပး လူမေႈ ရး၊ စီးပြားေရး၊ ႏငို င္ ေံ ရး၊ ဘာသာေရး စသညတ္ ုိ႔အားလံးု တြင္ တးို တကၾ္ ကီးပြားလာေသာအခါ ဦး ေဆာငသ္ ူသည္ အေရးအရာအားလးုံ ကို မေစ့ငမု ႏိ ငို ္ေတာ့။ မ်ားေသာအားျဖင့္ အၾကေံ ပးအဖဲြ႔မ်ား၊ ဥာဏ္ၾကီးရငွ ္ (Think Tank) မ်ား ထားရွိၾကရသည။္ ေခါင္းေဆာင္က ျဖစ္သင့္ - မသင့္၊ ေတာ္ - မေတာ္ ကေုိ နာကဆ္ ံးု အဆးံု အျဖတ္ေပးရနသ္ ာ ျဖစ္သည္။ ဤအတြက္ Perspective View မွ ၾကည့္တတ္ရန္လုိသည္။ အက်ိဳးဆက္ Cons- equences မ်ားကို တြကခ္ ်က္တတ္ရနလ္ ုိသည။္ စနစ္ေကာင္းတခတု ြင္ ရၾိွ ကေသာႏိုင္ငမံ ်ားတြင္ သာမာနအ္ မတ္ ေလာကႏ္ ငွ ့္ ၀နၾ္ ကီးတာ၀န္ မထမ္းေဆာငဘ္ းူ ဘဲ သမတၼ အျဖစ္ လပု က္ ိုငႏ္ ိုငၾ္ ကျခငး္ မွာ အရည္အေသြးရေွိ သာ Aide မ်ားရ၍ိွ ျဖစသ္ ည္။ အေျမာအ္ ျမငရ္ ေွိ သာ၊ အရညအ္ ေသြးျမင့္ေသာ၊ ကိယု ္က်ိဳးစးီ ပြား ေရွ႕တန္းမတငေ္ သာ Aides မ်ားကို ထားရွိလွ်င္ ညွိဳႏႈိင္းမမႈ ်ားကုိ ေကာင္းစြာေဆာငရ္ ကြ ္ႏိငု မ္ ည္ ျဖစသ္ ည္။ ယံၾု ကညမ္ ႈမွ တုးိ တက္မသႈ ို႔ ကယုိ ့္ကုယိ က္ ို ယံုၾကညရ္ န္ ဦးစြာလိုပါသည။္ မသိ ားစုအတြင္း ယုၾံ ကညမ္ ရႈ ိသွ င့သ္ ည။္ အဖဲြအ႔ စညး္ မ်ား တြင္ ဥးီ ေဆာင္သႏူ ငွ ေ့္ နာကလ္ ကုိ ္မ်ား အျပနျ္ ပန္အလွန္လွန္ ယၾံု ကည္မႈရွရိ ပါသည္။ မတညူ ေီ သာ အဖ႔အဲြ စညး္ မ်ားတြငလ္ ညး္ Mutual Trust ရွိရပါမည။္ သမိ႔ု ွသာ ပူးေပါငး္ မကႈ ုိ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္ျဖစသ္ ည္။ အေမရကိ နတ္ ြင္ ေလာေလာဆယ္ စးီ ပြားေရးအက်ပအ္ တညး္ ေၾကာင့္ ကမ ာၻ ႔ဧရာမေလေၾကာငး္ လငို း္ ၾကီး ႏွစလ္ ိုင္းျဖစေ္ သာ Nor- thwest ႏွင့္ Delta Airline ႏစွ ္ခုပးူ ေပါငး္ သြားၾကသည္။ ထိကု မု ၸဏႏီ ွစ္ခုပးူ ေပါင္းျပီး ေခါငး္ ေဆာငႏ္ စွ ္ဥးီ အနက္ တဦးက CEO အျဖစ္ ဥးီ ေဆာင္ခြငရ့္ ျခင္းမွာ Trust Building ကတို ညေ္ ဆာက္ႏငို ၍္ ျဖစ္သည။္ ႏုငိ င္ ံၾကီးသား စတိ ဓ္ ါတေ္ ဖာ္ျပရာက်ျပီး ရင့္က်ကမ္ ႈ၏ အတ႔အံု ျပန္ေၾကာင့္လည္း ျဖစသ္ ည။္ ယၾံု ကညမ္ ႈအဆင့္ မညမ္ ွ်ယၾံု ကညရ္ မည၊္ ယုၾံ ကညၾ္ ကသညက္ ို ေျပာရန္လုိပါေသးသည။္ Level of Trust ဟုေျပာသည။္ လင္မယားအမိ ္ေထာင္စုတြင္ တဦးႏငွ တ့္ ဥးီ မယုံၾကညၾ္ ကပါက အိမျ္ ပန္ေနာက္က်ေသာခငပ္ ြန္းအတြက္ ဇနးီ သညက္ ေသာကေရာကရ္ ပါသည္။ တခ်ဳိ ႕ဇနီးမယားမ်ားက ‘အခ်ိန္တန္ရင္ ခ်ညတ္ ငုိ ေ္ တာ့ ျပန္လာမာွ ပါ’ ဟူ ေသာအေတြးသည္ သ႔ေူ ယာက္်ားကုိ တ၀ကယ္ ုေံ ပးျခင္းျဖစ္သည္။ အေပ်ာအ္ ပါးတပမ္ က္ဦးေတာ့ အမိ ္ေထာငေ္ ရးပ်က္စီးရန္အထိလပု မ္ ယ့သ္ မူ ဟတု ဟ္ ု တ၀ကယ္ ေံု ပးျခငး္ ျဖစ္သည္။ လုးံ ၀မယံသု ည္ထက္စာလ်ွ င္ ေတာ္ေသးသည္ဟု ေကာကခ္ ်က္ခ်၍ ရပါသည။္ တခ်ဳိ ႕က ေယာက်္ားသြားေလရာ မိနး္ မက လုကိ သ္ ည၊္ မိတ္ေဆြထဲတြင္ စးီ ပြားေရး အေတာ္အတန္ ေတာင့္တင္းျပးီ သားသမီးမ်ားပင္ အမိ ္ေထာငက္ ်ကာ ကိုယလ္ ညး္ ငါးဆယေ္ က်ာ၊္ ေျခာကဆ္ ယန္ းီ သည့္ အမိ ္ ေထာငတ္ ခုတြင္ ခငပ္ ြန္းသြားေလရာ ဇနီးက လုကိ ္ေနသည့္ CEO တဦးကုိ ေတြ႔ဖးူ သည္။ အခ်စ္လြနသ္ ညထ္ က္ 16

ယၾံု ကည္မလႈ းံု ၀မရသူဟု ျမငပ္ ါသည္။ အေၾကာငး္ ခ်ငး္ သ၍ိ လကုိ ္သကူ လုိ ဲ အဆုးိ ေျပာ၍ မရ၊ ထိုမတိ ေ္ ဆြ CEO လပု သ္ မူ ွာလဲ လစ္လွ်ငလ္ စသ္ ေလာက္ လစွ ခ္ နဲ၊ လွစ္ခနဲ ေနသည္။ ယံၾု ကညရ္ န္မရ၍ိွ ယံၾု ကည္၍မရသည္မွာ မဆန္း။ အထကပ္ ါ သာဓကတြင္ ယံၾု ကညမ္ ႈမညမ္ ်ွ ရရသွိ ညဟ္ ူေသာ ပမာဏေပၚမူတည၍္ Level of Trust ဟူ၍ ျဖစလ္ ာသည္။ လုပ္ငနး္ ၾကးီ လာလ်ွ င၊္ ရညရ္ ြယခ္ ်ကၾ္ ကီးလာလွ်င္ တဥးီ ႏွငတ့္ ဥးီ Highest Level of Trust ျဖင့္ ေဆာငရ္ ြကမ္ သွ ာ ရရွပိ ါသည။္ အေရ႕ွ အလယပ္ ငို ္း အစၥေရး - ပါလကစ္ တုိငး္ မတည္ျငိမ္မမႈ ာွ ႏစွ ္ေပါင္း သံးု ေလးဆယမ္ က ရေိွ နပါ သည။္ တဖကႏ္ ငွ ္တ့ ဖက္ ယၾုံ ကညမ္ ႈပ်ကျ္ ပား၍ ေစ့စပ္ညိဳွ ႏိငႈ ္းမရႏိငု ၾ္ ကေသးျခင္းျဖစ္သည္။ ‘အစၥေရးေျမ မရိွေစ ရ’ ဟေူ သာ ပါလကစ္ တိုငး္ ေခါငး္ ေဆာင္တဦး၏ အတတိ က္ ေႂကြးေၾကာမ္ ႈသည္ ယုၾံ ကည္မႈတည္ေဆာက၍္ မရ ေလာကတ္ ဲ့အထိ ရကို ္ခတ္လ်က္ရိေွ နပါေသးသည္။ ေခါင္းေဆာငမ္ ်ားအၾကား အျမငရ္ ွရိ န္ လိုပါသည။္ ခပ္လြယ္ လြယျ္ ပဳမူမႈသည္ လမ္းေဘးကလတူ ဦးအတြက္ မေထာငး္ သာေသာ္လညး္ ေခါငး္ ေဆာငမ္ အႈ ဆင့အ္ တနး္ ေပၚ မူ တည္၍ ကာလမ်ားစာြ အထိ အက်ဳိ းသက္ေရာကမ္ ႈ ရိတွ တ္ပါသည။္ ယံုၾကည္မရႈ ၾကရန္ ယၾုံ ကည္စာြ ျပဳမူဖု႔ိ လပုိ ါသည္။ ရညရ္ ြယ္ခ်က္ ရညမ္ နွ း္ ခ်ကတ္ ိ႔ကု ို ညွိဳႏႈငိ ္းရပါသည။္ ကိုယ္က်ိဳးစနြ ႔လ္ ႊတ္မ၊ႈ အနစ္နာခမံ ႈတုျ႔ိ ဖင့္ တညေ္ ဆာကရ္ ပါသည္။ အမ်ားအက်ဳိ းတည္းဟူေသာ စတိ ဆ္ ႏမၵ ်ိဳးထားတတ္ရန္ ျဖစပ္ ါသည္။…..။ …………………………………………… ။ ~ ။ ……………………………………………… ဝမ္းသာျဖစရ္ တယ္ ေနဇင္လတ္ (January 2009) လူသားအရငး္ အျမစဖ္ ြျ႔ံ ဖဳိ းေရးကုိ တစုိကမ္ တ္မတေ္ တာင္ရြက္တဲ့ MHR(Myanmar Human Resource) က ဆရာဦးေအးေက်ာန္ ဲ႔ ဘေမာင္တု႔ိ ေတြျ႔ ဖစၾ္ ကတယ။္ ယဇု နဟုိတယ္မာွ က်ငး္ ပလကို ္တဲ့ Hospitality Mana- gement ဆိတု ဲ့ ၀န္ေဆာငမ္ ႈစမီ ခံ န႔္ခဲြေရးသင္တန္း ဆင္းပြဲမာွ ။ နာဂစ္မနု ္တိုင္းဒဏ္ရဲ႕အရနိွ က္ မေသေသးေတာ့ ဒကု ၡေရာက္ေနတဲ့ သေူ တြကုိ တတႏ္ ုငိ ္တဲ့ ဘကက္ ေန ဆကက္ ူၾကဖ႔ုိ ေျပာျဖစ္ၾကတယ။္ သူရ႔ ညရ္ ြယ္ခ်ကက္ ေကာငး္ တယ။္ အပ်ကပ္ ်ကအ္ ယြငး္ ယြငး္ ျဖစ္သြားတဲ့ ဧရာ၀တီတိငု း္ က လငူ ယေ္ က်ာငး္ သားေလးေတြကုိ သူ ကၽြမ္းက်ငတ္ ဲ့ ပညာေရးလငုိ း္ ဘကက္ ျဖည့္ဆည္းဖ႔ို၊ သူ ေတာ္ေတာဒ္ ုကၡချံ ပးီ အၾကိမ္မ်ားစြာနဲ႔ ေရာက္ခဲတ့ ယန္ ဲ႔ တတူ ယ္။ ဘေမာင္ေတာင္မွ ၂ ေခါကပ္ ဲ ေရာကျ္ ဖစတ္ ယ္။ ဟုကိ လာလဲ ထည့္၊ ဒီကလာလဲ ထညန့္ ဲ႔ တဘုငိ း္ ဘငုိ ္းထညလ့္ ုကိ ္ရလိ႔ု ဘေမာင္တု႔ိ ဆရာဦးေအးေက်ာ္ နဲေ႔ တြ႔တဲ့အခ်ိန္က် ေတာေ္ တာပ္ င္ပန္းသြားျပီ။ ေငအြ ေနနဲ႔ ငါးသနိ း္ ေလာက္ပဲ ထညႏ့္ ိုငေ္ တာတ့ ယ။္ ဒါေပမယ့္ ပ ညာဒါနအေနနဲက႔ ေတာ့ လတို ဲေ့ နရာမာွ သံးု ဖလိ႔ု ကခ္ လံ ုိကတ္ ယ္။ ခရးီ ေတာ့ သိပမ္ ထြက္ႏုိင္ဘးူ ေပါ။့ ۞۞۞ ‘ဆရာေရ ဆရာေဒါကတ္ ာ ေအာငထ္ ြန္းသကန္ ဲ႔ Leadership Skills ေခါငး္ စဥမ္ ွာ တေဲြ ျပာဖ႔စို စီ ဥ္လိကု ျ္ ပီ။ IBC မာွ ၊ နာဂစရ္ နပ္ ံေု ငြေပါ့’ ဘေမာင္ လက္ခံလုိကပ္ ါတယ။္ ဆရာေဒါက္တာ ေအာင္ထြန္းသကဆ္ ုတိ ာ ပါေမာကတၡ ဦး၊ စီးပာြ းေရး တကသၠ ုိလ္က။ UN ၀နထ္ မး္ ေတြေတာေ္ တာ္မ်ားမ်ားကို ႏွစ္ေပါငး္ ဆယန္ ဲ႔ခ်ျီ ပီး ေလက့ ်ငေ့္ ပးေနတဲသ့ ူ၊ ျမန္မာ ျပညမ္ ာွ လဲ အဲဒအီ လုပရ္ ံုေဆြးေႏးြ ပြေဲ တြကို အၾကမိ ေ္ ရအမ်ားဆးုံ ေျပာေနတဲ့သူ၊ ပညာေရာ၊ သမ ာၻ ေရာၾကီးသူ တဥးီ ပါ။ စကား၀ုိင္း ေဆြးေႏးြ ပဲြ၊ အလပု ရ္ ုံ ေဆြးေႏြးပဲြေတြမွာ Speaker အျဖစ္ ‘ေပါက’္ သူတဦးလဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Leadership Skills ဆိေု တာ့ ေခါငး္ ေဆာင္ကၽြင္းက်ငမ္ အႈ ရညအ္ ေသြးေပါ။့ ေျပာရတဲအ့ ပိုင္းက ဘေမာင္ အတြက္ ျပသနာသိပ္မရွိဘးူ ။ သအီ ိရု ီနဲ႔ စးီ ပြားေရနယထ္ ဲမာွ ႏစွ ္၂၀ေလာက္ လပု လ္ ာတဲ့ အေတြအ႔ ၾကဳံ ေတြကုိ ထညေ့္ ျပာသြားရင္ ကစိ ၥျပးီ တယ။္ စတိ ္ပလူ ိကု တ္ ာက လတူ ဦးလက္မတွ ခ္ ေလးေသာငး္ ဆုတိ ာပဲ။ ဘေမာငတ္ ိ႔ု အဲဒေီ လာက္အထအိ ဆင့သ္ ငျ့္ ဖစျ္ ပလီ ား၊ ေလးေသာင္းေလာက္ေပးျပီး နားေထာငဖ္ ႔ို အ ဆင္သင့္ ျဖစျ္ ပလီ ားလို႔ စတိ ေ္ တာန့ ညး္ နညး္ ပူမတိ ယ။္ အမွတ္မမွားရင္ အျမင့ဆ္ ံးု ေၾကးလို႔ ေျပာလရိ႔ု တယ္။ ဥးီ ေအးေက်ာက္ ေို တာ့ ဖြငမ့္ ေျပာျဖစပ္ ါဘးူ ေလ။ ဘေမာင္ စုးိ ရိမ္တာ လဲြသြားတယ။္ ‘တြတပ္ ီ’ ျဖစ္သြားတယေ္ ပါ။့ 17

ဦးေအးေက်ာ္ သတ္မတွ ္တဲ့ ကန႔သ္ တအ္ ေရအတြက္ထက္ ေတာင္းဆမို ႈက ႏွစဆ္ ေလာက္ျဖစ္ေနတာ အနားနးီ ေတာ့ သလိ ုကိ ရ္ တယ္။ ဘာပဲေျပာေျပာ စီးပြားေရးေတြတြန္ဆ႔ နု ေ္ နတဲ့ကာလမာွ အဲဒီေတာင္းဆမုိ ႈဟာ အလားအလာေကာင္းတ ခပု ါလားဆိျု ပးီ ဘေမာင္ ၀မ္းသာမတိ ယ္။ ၀မ္းသာျဖစရ္ တယေ္ ပါ။့ ပါေမာကၡေဒါက္တာေအာငထ္ ြန္းသကက္ Le- adership Intelligence ဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္ေပၚမာွ ပထမေနန႔ ံနကပ္ ိုငး္ ေျပာသြားတယ္။ ဘေမာင္က 24th မနက္ပုငိ ္း မာွ Leadership in Action ဆိျု ပးီ လကေ္ တြ႔ေခါင္းေဆာငမ္ အႈ ပငုိ း္ ကုိ ေျပာျဖစတ္ ယ။္ ဥးီ ေအးေက်ာက္ ေခါငး္ ေဆာင္မႈအေပၚ သ႔ူအျမင္ဘကက္ တငျ္ ပျပးီ Group Activity ေတြန႔ဲ အနားသိမး္ ေပးရာွ တယ္။ အစီအစဥ္ ေကာင္းတယ္။ ေဆြးေႏးြ ပြအဲ ျပီး ေမးၾကတဲေ့ မးခြနး္ ေတြကလဲ စိတ္၀င္စားဖို႔ေကာငး္ ပါတယ္။ အဆငအ့္ တန္း အျမငၾ့္ ကးီ ေတြ မဟုတ္တာေတာင္မွ အဆင့မ္ နမိ ့္ေတာဘ့ းူ ။ အဲဒီအတြကလ္ ဲ ၀မ္းသာရပါတယ။္ ျမန္မာႏုိင္ငငံ ါးလပု ္ငန္းအဖဲြ႔ ခ်ဳပက္ ဦးလွေမာင္ေရႊတုရိ႔ ဲ႕ ႏစွ ပ္ တ္တၾကိမ္ ပမုံ ွနစ္ စီ ဥေ္ နတဲ့ ပညာရပဆ္ ုငိ ရ္ ာ ေဆြးေႏြးပဲြေတြရဲ႕ အေထာက္အ ကူက လငူ ယ္၊ လလူ တ၊္ လၾူ ကးီ တခ်ဳိ ႕ကုိ အျမငဖ္ ြငေ့္ ပးျဖစ္ခဲတ့ ဲ့အက်ိဳးေက်းဇူးေတြလဲ ပါတယ။္ သူတ႔ို ကယုိ တ္ ိုင္ က လလုိ ုိခ်ငခ္ ်င္ ေလ့လာမတွ သ္ ားထားတတၾ္ ကတဲ့ အေျခခံအရည္အခ်ငး္ ေၾကာင့လ္ ဲ ပါ ပါတယ္။ ۞۞۞ ေခါင္းေဆာင္ (Leader) လိ႔ုေျပာရင္ တခ်ိဳ႕က အျမငၾ့္ ကးီ လွမး္ ေတြးေလရ့ ိွၾကတယ။္ တကယေ္ တာ့ ႏွစ္ ေယာက္တပငို ္းရတိွ ဲမ့ သိ ားစုမာွ လဲ ေခါငး္ ေဆာငရ္ ိွတယ္။ ဆယေ့္ လးငါးေယကေ္ လာက္နဲ႔ ကမု ၸဏမီ ာွ လဲ ေခါင္း ေဆာင္ရတွိ ယ။္ စးီ ပြားေရး၊ ပညာေရး၊ လူမေႈ ရး၊ ဘာသာေရး က႑စုမံ ာွ လဲ ေခါင္းေဆာငေ္ တြ ရၾွိ ကပါတယ။္ ဘ ေမာငတ္ ိ႔ု အေလးအနက္ထားေျပာတာက စးီ ပြားေရးဘကက္ ေခါငး္ ေဆာင္ေတြအေၾကာငး္ ၊ သတူ ႔ရုိ ဲ႕ အရညအ္ ေသြး၊ ကၽြမ္းက်ငမ္ ႈ ဘယ္ေလာကရ္ ရွိ မယ္ဆတုိ ဲ့အေၾကာငး္ ။ Globalization အေၾကာင္း ဘေမာငရ္ ွငး္ ျပတယ္။ ကမ ၻာဆန္မႈက အေနာကန္ ဲအ႔ ေရ႕ွ ၊ ကမ ၻာအ့ ေပၚျခမ္း ေအာက္ျခမး္ ယဥ္ေက်းမကႈ အစ အျမငအ္ သိေတြ အကးူ အလးူ ေၾကာင့္ မဖြ႔ံျဖိဳးေသးတဲ့ႏိုင္ငေံ တြက စီးပာြ းေရး ေခါငး္ ေဆာင္ေတြ ကယုိ ေ့္ ပတဲ့နဲ႔ကုိယတ္ ိုငး္ လို႔ မရေတာ့ဘးူ ။ အဲဒီကမ ာၻ ဆနမ္ ကႈ အရည္အေသြးနည္းတဲ့ ေခါင္း ေဆာငေ္ တြကုိ ဆဲြတငသ္ ြားတယ။္ ၁၉၂၀ ေလာက္မာွ Globalization သိသာလာတယ္။ ၁၉၅၀ ေလာက္က်ေတာ့ ႏုိငင္ ံ ၂၀ ေလာက္ ပါ လာျပီး ၁၉၇၀ မွာ ႏိငု င္ ေံ ပါငး္ ၄၀နဲ႔ အခုဆိုရင္ ႏုိငင္ ံေပါငး္ ၁၈၀ နးီ ပါး ကမ ၻာဆန္ျခင္းရဲ႕ေရစီးထဲ ေမ်ာပါသြားၾက ျပီ။ ကမ ၻာမွာ စုစေု ပါငး္ ႏုိင္ငံ ၂၀၀ ေလာက္ပဲရွတိ ယ္။ ႏုငိ င္ ေံ ပါင္း ၁၈၀ ေလာက္ ကမ ာၻ ဆနတ္ ယ္ဆိတု ဲေ့ နရာမွာ ႏုငိ ္ငတံ ိုငး္ အျပည့အ္ ၀ေတာ့ မဟတု ္ဘးူ ေပါ့။ တခ်ဳိ ႕နည္းနညး္ ၊ တခ်ိဳ႕မ်ားမ်ား သကေ္ ရာကမ္ ႈေတြကို ျငင္းမရဘဲ လက္ခံလုကိ ္ရတယ။္ ကမ ာၻ ဆန္တဲေ့ ရစးီ ေၾကာင္းမာွ Change ဆတို ဲအ့ ေျပာငး္ အလဲေတြ အမ်ားၾကီးပါလာပါတယ၊္ Hambur- ger ကအစ နညး္ ပညာ၊ အေတြးအေခၚ၊ အသးုံ အေဆာင္ အမ်ားၾကီးပဲေပါ။့ အားလံုးကိုေတာ့ ျငငး္ ဆနလ္ ုိ႔မရဘူး။ လအူ မ်ိဳးမ်ဳိ း၊ စိတ္အေထြေထြမွာ ယူသငတ့္ ာယ၊ူ ပယသ္ ငတ့္ ာပယ္လရုိ႔ မယ္။ ျခဳံ ငံျု ပးီ ေတာ့ ကမ ၻာဆန္မႈရဲ႕ သက္ ေရာကျ္ ခငး္ (Impact) အေပၚ ဘယ္လုမိ ွတ္ခ်က္ေပးၾကသလဲဆုိရင္ … ‘You learn to change rather than becoming a victim of change’ ဆိတု ဲ့ အေျပာငး္ အလဲေပၚမွာ သင္ခနး္ စာယူျပးီ လုိကပ္ ါမလား။ ဒါမမွ ဟုတရ္ င္ အေျပာင္းအလဲရဲ႕သားေကာငအ္ ျဖစ္ ခမံ လားလို႔ ဆုလိ တို ာပါ။ တုးိ တကဖ္ ု႔ိ ရွာၾကၾံ ကတဲ့သူေတြကေတာ့ သားေကာင္အျဖစ္ ဘယ္ခံပါ့မလဲေလ။ ۞۞۞ အရငေ္ ခါငး္ ေဆာငေ္ တြက တာ၀န္လဲႊေျပာင္းယူလ႔ုိရရွိ င္ Commitment ဆတုိ ဲ့ ကတိစကား သပိ ္မေပးရဲ ၾကဘးူ ။ အခုေခတေ္ ခါင္းေဆာငေ္ တြက ‘ဘာျဖစေ္ စရပါ့မယ’္ ဆတုိ ဲ့ ကတိစကားကုိ ရဲရဲၾကးီ ေပးေလ့ရွိၾကတာ ယဥ္ေက်းမႈတခုလုိ႔ေတာင္ ေျပာလု႔ိရျပီ။ CEO ထဲမာွ ဘေမာငသ္ ေဘာက်တဲ့ Carlos Ghson ဆုိရင္ နစ္ဆန္း ေမာေ္ တာ္ကားကုမၸဏၾီ ကးီ ကို လဲႊယေူ တာ့ အေၾကြးပါလာတဲ့ (US$ 2.4bil) ကို ၂ ႏစွ အ္ တြင္း ျပနဆ္ ပ္မယဆ္ ိတု ဲ့ ကတိစကားနဲ႔တာ၀န္ကို လကခ္ ခံ ဲ့တယ္။ သူေျပာခ့တဲ ဲအ့ တငို ္း လပု ္ျပခဲတ့ ယ္။ ျမန္မာစ့ ီးပာြ းေရးေလာကမွာ အဲသ လလို မူ ်ဳိ းအမ်ားၾကးီ ရေိွ စခ်င္တယ္။ ေနာကရ္ ိေွ သးတယ္။ ေခါင္းေဆာငေ္ တြ ရိွသင့္တဲ့ ေနရာန႔တဲ ာ၀န၊္ Position ေပါ။့ အရငပ္ စံု ေံ ဟာငး္ မာွ ေခါငး္ ေဆာငဆ္ တုိ ာ ဥးီ ေဆာင္သျူ ဖစ္လိ႔ု ျမားရဲ႕ထပိ မ္ ာွ ရသွိ င့္တယဆ္ ိုတဲ့ အယအူ ဆနဲ႔ ဘာလပု ္လပု ္ ေခါင္း ေဆာငက္ ေရ႕ွ ကသြားတယ္။ ျမားအလယ္ေနရာမာွ မနေ္ နဂ်ာေတြေပါ။့ ျမားအျမးီ မာွ သာမန၀္ နထ္ မး္ ေတြ၊ အခု ေခတ္ေခါငး္ ေဆာင္ေတြက်ေတာ့ အယအူ ဆေျပာင္းသြားၾကျပ။ီ ေလးက ထြကသ္ ြားတဲျ့ မားက ခရးီ ေတာေ့ ရာကပ္ ါရ႕ဲ ။ လိုခ်င္တဲေ့ နရာေရာက္ဖု႔လိ တို ယဆ္ ိုတဲ့ အယူအဆ ေပၚမာွ အေျခခံတာ၊ အဲဒီျမား လုရိ ာခရးီ လည္းေရာက၊္ သာြ းခ်င္တဲ့ ‘လားရာ’ လညး္ မွနေ္ အာင္လိ႔ု ထနိ ္းညိႇတည့္ 18

မတ္ေပးတာက ျမားအျမီးပိငု ္းဆုတိ ာ ေတြ႔လာရတယ။္ အဲဒအီ ယူအဆနဲ႔ အခုေခတဖ္ ဲြ႔စည္းပေံု တြမာွ မနေ္ နဂ်ာ ေတြ ျမားထိပမ္ ာွ ေန၊ အလယ္က ၀နထ္ မး္ ေတြ၊ ေနာကဆ္ ံုး ျမားအျမးီ က ပ့ထဲ ိနး္ အေနနဲ႔ ေခါင္းေဆာငေ္ တြ ေန ၾကေတာတ့ ယ္။ အဒဲ ီ အယအူ ဆနဲ႔အလပု လ္ ုပတ္ ာ ပုမိ ွနတ္ ယ။္ ပလုိ ညး္ ထေိ ရာက္တယ။္ ေခါင္းေဆာငဆ္ တို ာ Guidance ဆတို ဲ့ ထိနး္ သိမး္ မႈေပးဖ႔ပုိ ဲ။ ေနရတကာ သပူ ါလုမ႔ိ ွ မျဖစတ္ ာ။ ဘေမာင္တိ႔ဆု ီက အဖဲြအ႔ စည္းယဥ္ေက်းမႈမာွ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေနရာတကာ ေရွ႕ကေနတာ ရေိွ နတနု း္ ပဲ။ Old Model ကို စတိ မ္ ကနု ္ေသးလို႔နဲ႔ တူတာပဲ။ ۞۞۞ ေခါင္းေဆာငန္ ဲ႔ပတသ္ က္လာရင္ စိတ္၀ငစ္ ားစရာေကာင္းတဲ့ အယအူ ဆတရပ္ ရေိွ သးတယ္။ Leaders are born (ေမြးရာပါ) Leaders are made (ေလ့က်င္ယ့ ူျခငး္ ) 1940s ေခတေ္ တြဆီက ဟစတ္ လာတိ၊ု႔ ရုစဗဲလ့ တ္ ုိ၊႔ စတာလငတ္ ရ႔ို ဲ႕ အမအူ က်င့ေ္ တြနဲ႔ခ်ဥ္းကပၾ္ ကတဲ့သေူ တြက ေခါငး္ ေဆာငဆ္ တုိ ာ မးို ေပၚကက်လာသလုိပဲ ေမြးရာပါဇာတာပါလာသေူ တြလု႔ိ ဆးံု ျဖတၾ္ ကတယ။္ 1960s ေခတ္ ေတြေရာကလ္ ာေတာ့ ကမ ာၻ ႏ့ ငုိ ္ငံအသီးသီး စမီ ခံ န္႔ခဲြမေႈ က်ာငး္ ၾကီးေတြက ေမးြ ထတု လ္ ိုက္တဲေ့ ခါင္းေဆာင္ေတြ မနည္းမေနာ ၾကးီ ပြားလာၾကတာေတြ႔ရေတာ့ ‘Leaders are made’ ဆုတိ ဲ့ ေခါင္းေဆာငက္ ို ေလက့ ်င့ယ္ ူလိ႔ု ရ တယဆ္ တို ဲ့ အယအူ ဆက ေခ်ဖ်က္လကုိ ္တယ။္ ခရစ္ႏွစ(္ ၂၀၀၀)ေက်ာမ္ ာွ ေတာ့ ေျပာစရာမလုေိ တာ့ဘးူ ။ ပညာ ေကာငး္ ေကာင္းသင္ျပီး အေတြအ႔ ၾကဳံ ေကာငး္ ေကာင္းေပးႏိငု ရ္ င္ ဘယ္သမူ ဆုိ ေခါငး္ ေဆာင္ျဖစ္ခြင့္ ရိသွ ြားၾကျပ။ီ စတိ ၀္ င္စားဖုိ႔ ေကာင္းတယ္။ ေခါင္းေဆာငရ္ ဲ႕စရကုိ ္၊ အမူအက်င့္၊ အေလ့အထနဲ႔ပတသ္ က္ျပီး ခဲြျခမး္ စတိ ျ္ ဖာလိုကရ္ င္ အမ်ိဳးေပါငး္ ၅၀ ေက်ာေ္ လာက္ရိွတယ။္ သန္ရာသန္ရာ အေျခခေံ ခါင္းေဆာငေ္ တြေပါ။့ အဲဒီထဲက Autocratic (အာဏာရငွ ္)နဲ႔ Democratic (ဒီမကို ရကတ္ စ္) ဆတို ဲ့ ေခါငး္ ေဆာင္ႏစွ ္မ်ဳိ းရဲ႕ လပု ပ္ ံကု ငုိ ပ္ ၊ုံ အက်ဳိ းရလဒေ္ တြက ႏႈငိ း္ ယဥွ ျ္ ပဖို႔ ေကာင္းလာတယ္။ Decision Making ဆုတိ ဲ့ အဆုးံ အျဖတ္ေပးမႈအေပၚ အေျခခံျပးီ ေလ့လာရရင္ Autocratic Leader အဆံးု အျဖတက္ ုိ သူတဥးီ တညး္ လပု ္တယ။္ Democratic Leader က တိငု ပ္ င္၊ညဳႇိ ႏငိႈ ္း၊ ေဆြးေႏးြ ျပီးမွ အသငေ့္ လ်ာဆ္ းံု လု႔ိထင္တဲ့ အဆုံးအျဖတက္ ေို ပးတယ။္ Autocratic/Democratic ဆိုလ႔ုိ ႏုိင္ငံေရးမာွ တငခ္ ်ညး္ ရတိွ ာမဟတု ္ဘူး။ စီးပြားေရးမွာလဲ ရွတိ ယ။္ လမူ ႈေရးမာွ လဲ ရတိွ ယ္ေနာ္။ မိသားစုေလးတခုအတြင္းမာွ လဲရတွိ ယ။္ ေနာကဒ္ တု ိယအခ်ကက္ Control of Operation ဆတုိ ဲ့ စမီ ခံ န္႔ခဲြမႈကိထု နိ ္းသမိ ္းတဲ့အခ်က္၊ Autocratic က အရာရာကုိ သူကိယု တ္ ုိငည္ နႊ ္ၾကားတယ္။ သူမပါရင္ မျပးီ ဘူး။ Democratic က စနစ(္ System) တခကု ို ထူ ေထာငျ္ ပီး အဲဒီစနစရ္ ဲ႕အပ့ံအပုးိ န႔ဲ လပု ္တယ္။ ေနာကတ္ တယိ အခ်က္က Communication ဆတုိ ဲ့ အေပၚေအာက္ အျပနျ္ ပန္အလနွ ္လနွ ္ ဆက္သြယ္ ေရးလမး္ ေၾကာင္း၊ Autocratic ကေတာ့ လားရာမဲ့ သအူ မိန္႔ေပးလတို ဲသ့ ူကုိ တိုက္ရုိကအ္ မနိ ေ႔္ ပးတဲ့စနစက္ ို သံုး တယ။္ Democratic ကေတာ့ ျပန္လညေ္ ဆြးေႏြးခြင၊့္ တငျ္ ပခြင့္၊ အၾကံဉာဏဖ္ လွယခ္ ြင့္ စတာေတြကေို ပးတယ။္ စနစတ္ ခုရဲ႕ေအာကမ္ ွာပဲ အလုပလ္ ုပ္တယေ္ ပါ။့ အဲဒီအေျခခမံ ူလပင္မ သံးု ခ်က္အေပၚ အကြာအဟကုိ ႏႈငိ း္ ယွဥ္ လိကု ္ေတာ့ ေနာက္ဆးုံ အေျဖရလာဒ္မာွ Autocratic က စြန႔စ္ ားရမႈမ်ားျပီး ရလာဒ္ေကာငး္ ထက္ ဆနက႔္ ်ငဘ္ က္ ကို ရတာမ်ားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒမီ ိုကရကေ္ တြကေတာ့ သင့္တငတ့္ ဲ့ စနြ စ႔္ ားမႈ (Moderate Risk) ေလာကသ္ ာ ရိျွ ပီး ရလာဒ္ေကာင္းေတြရတတ္တာ သာဓကအမ်ားၾကးီ ပဲ ျဖစပ္ ါတယ္။ ဒမီ ကုိ ရက္၊ ေအာ္တုကိ ရက္လို႔ ေျပာရင္ ႏုိငင္ ံေရးရေႈ ထာငတ့္ ခုတည္းကသာ ၾကည့လ္ ႔ရို တာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ စးီ ပြားေရးမာွ ပါ လးုံ ၀အက်ံဳး၀ငတ္ ယလ္ ု႔ိ ေျပာ ခ်ငပ္ ါတယ္။ ۞۞۞ ေခါငး္ ေဆာငျ္ ဖစ္ဖ႔ို တကလ္ ွမ္းလာၾကရာမွာ ခ်ဥ္းကပလ္ မ္းေၾကာငး္ ၄ မ်ိဳးရိွတာ ေတြရ႔ ပါတယ္။ - The incident approach (အမာွ းမွ သင္ခန္းစာယူ) - The restrospective approach (ျပနလ္ ည္ သံုးသပ္မ)ႈ - The prospective approach (ဥးီ ေႏွာက္ အလပု ေ္ ပး) - The intuitive approach (အာရံု အေျခခံ) 19

တခ်ဳိ ႕သေူ တြက အမွားထဲက သငခ္ နး္ စာထတု တ္ ာကုိ အားသန္ၾကတယ္။ ေကာင္းေပမယ့္ အမာွ းမ်ားဖ႔ေို တာ့ မ လိအု ပဘ္ းူ လုိ႔ ယူဆရပါတယ္။ ကယုိ လ့္ ပု ္ရပ္၊ သမူ ်ားလုပရ္ ပေ္ တြကုိ သံးု သပျ္ ပးီ ရယတူ ဲအ့ ရညအ္ ခ်င္းကေတာ့ ေထာကခ္ တံ ယ။္ တခ်ိဳ႕နည္းနညး္ ပေုိ တာတ္ ဲ့သေူ တြက်ေတာ့လဲ ဦးေႏာွ က္အလုပ္ေပး (Brain Stroming) လပု ္ ျပးီ ၾကိဳးစားၾကတယ္။ ‘ဒီလို ျပႆနာမ်ိဳးေပၚလာရင’္ ‘ငါသာဆို ဒီလိလု ပု လ္ ကုိ ္မာွ ’ စသျဖင့္ေပါ၊့ စတိ ္ထဲက ျပသနာတရပ္ကုိ ဖန္တီး၊ ျပီးေတာ့ အေျဖရွာတဲန့ ည္း၊ ဥးီ ေႏွာကရ္ ဲ႕ အစဥ္းအစား၊ အေတြးအေခၚကုိ ဖြံျ႔ ဖိဳးေစရာက်သလို အဆငသ္ င့္ ျဖစရ္ ာလညး္ က်လို႔ ဘေမာငတ္ ိ႔ု သေဘာက်တဲ့ နညး္ ေပါ။့ ေနာက္ဆံးု တခုကေတာ့ Intuition ဆုတိ ဲ့ ‘အာရ’ုံ ေပၚ အေျခခတံ ာ၊ အဲဒါက ပညာအေျခခရံ င့သ္ နျ္ ပီး အေတြအ႔ ၾကဳံ မ်ားမွရတာ၊ အခကခ္ ဲဆုံးျဖစ္ေပမယ့္ ေလ့က်ငယ့္ ူရင္ ရႏိငု ္တယ။္ အလြန္ၾကးီ တဲ့ ကမု ၸဏၾီ ကီးေတြ၊ Multinat- ional Corporation ေတြရ႕ဲ CEO ေတြဆရို င္ အေတြ႔အၾကဳံ နဲ႔ပညာေပၚအေျခခံျပးီ တခ်ိဳ႕ကစိ ရၥ ပေ္ တြကုိ အဲဒအီ ာ ရံေု ပၚကေန အဆးံု အျဖတ္ေပးသြားရတာေတြ ရတိွ ယ။္ ႏိငု ္ငံေရးဘကမ္ ွာ ပထို ငရ္ ာွ းတယ္။ အဲဒီအဆင္က့ ုိ ခ်ဥ္း ကပ္တဲေ့ ခါငး္ ေဆာင္ဆုိရငလ္ ဲ သမူ ်ားလကုိ ္လုိ႔ မမီေတာ့ဘးူ ။ ۞۞۞ အလုပရ္ ံေု ဆြးေႏးြ ပြကဲ အေတာ္ကေလးေကာင္းပါတယ။္ ျမန္မာျပည္အင္အားအၾကီးဆံုးထဲကတခလု ႔ုိ ေျပာလုိ႔ရတဲ့ ကမု ၸဏီက၀နထ္ မ္းေတာ္ေတာမ္ ်ားမ်ားကို ေတြ႔ရတယ။္ ဆရာ၀နေ္ တြ၊ အငဂ္ ်င္နီယာေတြ၊ စပီ ြားေရး လုပ္ငနး္ ရွင္ၾကီးေတြ၊ တပ္မေတာ္အရာရိွေတြကိလု ဲ သတိထားမိတယ္။ ပညာကိုခ်စ္တတ္တဲ့ အကယ္ဒမ(ီ ေဒၚ) ေဆြဇင္ထကုိ က္ လုိ ဲ ေတြလ႔ ကုိ ရ္ တယ္။ အေမးအေျဖမွာ သူကေတာင္ ၀ငျ္ ပီးေဆြးေႏြးေပးသြားေသးတယ။္ ခ်က္ မမိ ိ ေဆြးေႏြးႏိငု လ္ ႔ို သက႔ူ ို ပရသိ တက္ လ်ွ ထံ ြက္မတတ္လက္ခုပ္ၾသဘာေပးလိကု ္ၾကပါတယ္။ မႏ ေၱ လးကတဥးီ ဆို သည္ပြဲကုတိ ကခ္ ်ငလ္ ိ႔ု ေလယာဥလ္ ကမ္ တွ ္အကနု ခ္ ျံ ပီး လာခဲ့ရွာတယလ္ ု႔ိ သရိ ေတာ့ ဘေမာင္ အေတာ၀္ မး္ သာတယ္။ ျပီးေတာ့မႏ ေၱ လးမာွ လဲ အဲသလုပိ ဲြမ်ိဳးလုပေ္ ပးဖ႔ုိ ဖိတရ္ ွာခဲေ့ သးတယ။္ ဘာပဲေျပာေျပာ အသဖိ လယွ ခ္ ြင၊့္ အျပန္ျပန္အလွနလ္ နွ ္ ေဆြးေႏြးခြင္ေ့ တြရၾကလ႔ို ဘေမာင္တ႔ို ၀မး္ သာရပါတယ္။ ပညာတနဖ္ ိုးသသိ ေူ တြမ်ားလာတာ ေတြ႔ရလိလု႔ ဲ ပတီ ျိ ဖစ္ရပါတယ။္ တခ်နိ အ္ နာဂတ္ေခါင္းေဆာင္ဆုိတာ သတူ ိ႔ု လုိ လူငယ္ေတြဆီကပဲ ျဖစ္ၾကရတာမဟုတလ္ ား။ မစြမး္ မသန္ ပညာမျပညဘ့္ ဲျဖစလ္ ာၾကရင္ မညက္ ာမတၱေခါင္း ေဆာငေ္ တြပဲျဖစၾ္ ကမာွ မု႔ိ ရငပ္ မူ တိ ယ္။ အလားအလာေကာင္းေတြ ေတြ႔ရေတာ့ ဘေမာငေ္ ျပာရတာ အားေတာပ့ ုိ ရသိွ ြားတာအမနွ ္ပဲ။ တတ္လ႔ုိေျပာတာေတာ့ မဟတု ္ပါဘးူ ။ နိဒါန္းမာွ ကကို ‘ေဆြးေႏြးတာ၊ အျမငဖ္ လွယတ္ ာ’ လု႔ိ ဘေမာင္က ေျပာထားျပးီ သား။ ۞۞۞ ဒုတယိ ပိငု း္ ကုိ ဘေမာင္က ‘Power and Leader’ ဆျုိ ပးီ ေခါငး္ စဥ္တငလ္ ုိက္တယ။္ ပါ၀ါဆိလု ႔ို အျမင္မ က်ဥ္းၾကဖိ႔ု စကားဥးီ ခလံ ုိက္ရေသးတယ္။ ဆုိကက္ ားသမားေခါငး္ မွာလဲ သူ႔ပါ၀ါသရူ ွိတယ။္ မိသားစုတြင္း အကုိ ၾကီး၊ အစမ္ ၾကီးေတြမွာလဲ သူ႔ပါ၀ါသူရၾွိ ကတယ။္ CEO ေတြမာွ လဲ သူအ႔ ဖဲြအ႔ စညး္ အတြင္း ပါ၀ါေတြရၾိွ ကတယ္။ အဲ ဒေီ တာ့ ‘ပါ၀ါဆိုတာ ဘာလဲ’ ဆုိတာ ျဖစ္လာေရာ။ Power is not power over others. Power is ability to get things done တဲ။့ ပါ၀ါဆိုတာ တျခားလူေတြကုိ အတငး္ အက်ပ္ေစခိုင္းမႈ၊ လမႊ း္ မိုးမမႈ ဟုတ္ဘးူ ။ ‘အလုပ္ေတြျဖစေ္ အာင္’ လုပ္ႏိငု တ္ ဲ့စြမ္းရညတ္ ခုပဲလု႔ိ ဆလုိ ုခိ ်ငတ္ ာ။ ပါ၀ါအေျခခံ ၃ မ်ဳိ းကုိ ေဆြးေႏးြ ျဖစ္တယ္း။ Power base: - Personal power (ပဂု ၢလိက အေျခခံ) - Positional power (ရာထးူ အရ) - Institutional power (ဥပေဒ၊ လပု ထ္ းုံ လုပ္နညး္ အေျခခ)ံ အလပု ္သပိ ၾ္ ကးီ လာရင္ Leader က ေနရာတကာလိကု လ္ ုပလ္ ုိ႔ မရေတာ့ဘူး။ Power to empowerment ဆိတု ဲ့ ‘လပု ပ္ ုိင္ခြင့’္ ကုိ ေပးရေလ့ရိတွ ယ္။ သေဘာက အေဖက ေငြရာွ ၊ မူ၀ါဒခ်ေပး၊ အေမက သားသမးီ ေတြကုိ အပု ္ ထနိ ္း၊ သား သမီးေတြက သန္ရ႔ ငွ ္းေလးလပု ္၊ ထမငး္ ခ်က္သူခ်က္ေပါ့။ လူတငို ္းမွာ ၂၄ နာရထီ က္ ပမုိ ရိၾွ ကဘူး။ ကိုယထ္ မး္ ေဆာင္တဲ့ တာ၀နေ္ ပၚမာွ တာ၀နေ္ က်ေအာင္ ကယုိ အ့္ လုပပ္ ဲကယုိ ္လုပ္သင့္ၾကတယ။္ သူမ်ားအလပု ္ 20

လုကိ ္လုပ္ရင္ ကုယိ ့္အလပု ္မွာ အခ်ိန္မရလု႔ိ ပီျပင္မွာမဟတု ပ္ ါဘူး။ တဖက္ကုိ လပု ပ္ ုငိ ္ခြငေ့္ ပးတာဟာ Empow- er လပု တ္ ာပဲ။ Personal Power ဆုိတဲ့ ပဂု လၢ ကိ အရည္အခ်ငး္ ကုိ တခ်ိဳ႕ပညာရငွ ္ေတြက နညး္ နည္းအႏတု ္လကၡဏာ နဲ႔ေရးၾကတာ ဘေမာင္ သတိထားမတိ ယ။္ အဲဒီပြဲမာွ ေတာ့ ဘေမာငက္ ရဲရၾဲ ကီး ကုိယအ့္ ယအူ ဆကုိ တငျ္ ပလိုက္ တယ။္ တကယ္ေတာ့ ပါ၀ါကုိ ဘယ္လိုသးုံ သလဲ။ ‘အသးုံ ခ်မႈ မွားယြင္းျခငး္ ၊ မွန္ကန္ျခငး္ ’ ေပၚမာွ ပဲ မတူ ည္သြား တယလ္ ။႔ို Apple က Steve Jobs ဆုိ လူတုိင္း သိတယ။္ သူ႔ iPod, iPhone ကို သတင္းစာရငွ ္းလငး္ ပလဲြ ပု ္ေတာ့ မိနစ္ပငို ္းအတါငး္ ရယွ ္ယာေစ်းကြက္မာွ တဟုန္ထိးု တကသ္ ြားတယ္။ ပစၥည္းက ေစ်းကြကထ္ ဲ မေရာက္ေသးဘးူ ေနာ္။ သူ႔ကုယိ ုံလ႔ုိ၊ သ႔အူ စြမ္းအစကုိ စိတခ္ ်လ႔၊ို အဲဒါ သ႔ရူ ဲ႕ Personal Power ေၾကာငပ့္ ဲ။ ဘေမာင္တ႔ုိ သူ႔ေနရာ မွာ သ႔လူ ိပု ဲ ရွင္းၾကည၊့္ ဘယ္သူကမွ အေရးစကုိ မ္ ွာ မဟုတ္ဘးူ ။ သလူ႔ မို ွ Personal Power မရတွိ ာ။ Iaccoca ဆိုရငလ္ ဲ Ford ကားကုမဏၸ ီက အထုတ္ခရံ ေတာ့ Chrysler ကားကုမဏၸ ကီ ခ်ကခ္ ်ငး္ Chairman ခန္ခ႔ ဲတ့ ယ္။ သူရ႔ ဲ႕ Personal Power ေၾကာင့္ သူက႔ ို လံးု ၀ယံုၾကည္လိ႔၊ု တကယ္လဲ ေတာ္ခဲ့တဲသ့ ူေတြပါ။ တခ်ိဳ႕ အလုပျ္ ပဳတမ္ ာွ သပိ ္ေၾကာက္ၾကတယ။္ အဲဒါ ပါ၀ါမရေွိ တာ့ တျခား အလားတူ၊ ဒါမွမဟုတ္ ပုိ ေကာင္းတဲအ့ လပု က္ ို မရာွ ႏုိငဘ္ ူးေလ။ လေူ တြမွာထကို သ္ ငတ့္ ဲ့ Personal Power ရိသွ င္ၾ့ ကတယ္။ တခ်ိဳ႕အမိ ္ ေထာင္ဥးီ စးီ ဖခငၾ္ ကးီ ေတြ ဇနီးရဲ႕လႊမး္ မိးု မႈေအာကမ္ ွာ တတု ္တုတမ္ လပႈ ္ရဲၾကဘူး။ အဲဒါလဲ ပါ၀ါေပ်ာက္ေနလုိ႔။ Positional Power ကို ရငွ ္းေတာ့ ကိရု းီ ယားက Kin Jung-tae ကို ဥပမာေပးျဖစတ္ ယ။္ ျမန္မာျပည္မွာ ေတာ့ သ႔ကူ ုိသသိ ူ အငမ္ တန္ နညး္ တယ။္ တးုိ တကျ္ ပးီ ႏုငိ ္ငံေတြရဲ႕ စးီ ပြားေရးနယ္ပယ္မာွ ေတာ့ သူက လစူ ြမး္ ေကာငး္ ပ။ဲ ေခတမ္ မေီ တာတ့ ဲ့ ကရို းီ ယားရဲ႕ဘ႑ာေရးန႔ဘဲ ဏ္စနစက္ ို ပစံု ျံ ပန္သြငး္ ေပးခဲတ့ ဲ့သူ၊ သရ႔ူ ာထူး CEO ျဖစတ္ နု ္း အဲဒရီ ာထးူ ေပၚ အမီွျပဳျပးီ သ႔ႏူ ိငု ္ငေံ ကာင္းေအာင္ သလူ ုပ္ေပးလုကိ ္တာ။ ေတာင္ကရုိ ီးယား တိုးတက္ သြားတယဆ္ ိုတဲအ့ ထမဲ ွာ သေ႔ူ က်းဇးူ လဲမကင္းဘူး။ ဘ႑ာေရးေထာကတ္ ုိငၾ္ ကီးကို သူအသစ္တညေ္ ဆာကေ္ ပး သြားတာ။ ေနာကဆ္ းုံ Korea Kookman Bank နဲ႔ H&CB တကို႔ ေပါင္းျပးီ မဟာအငအ္ ားၾကးီ ဘဏလ္ ုပ္ငနး္ ၾကးီ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးခ့တဲ ာလဲ Kim ပ။ဲ Institutional Power ကေတာ့ အျမငဆ့္ ံးု ပဲ။ အေမရိကန္သမၼတသမုိင္းမာွ ေလလ့ ာသတူ ခ်ိဳ႕က Hary Truman နဲ႔ Ronal Reagan ကို အေကာင္းဆးံု သမၼတလအ႔ို မွတေ္ ပးထားတာ ဘေမာငမ္ ွတသ္ ားမိတယ္။ Nixon ႏတု ္ထြကရ္ ျပးီ Gerald Ford န႔ဲ Jimmy Carter သမၼတႏွစ္ဦးထက္ထက္ ၈ ႏစွ ္တာကာလမွာ အေမရိကန္ကို ဆိုဗယီ ကက္ ႏာွ တဖ်ားသာသြားဖူးတယ္။ ေရဂငလ္ ဲ တက္လာေရာ Star War အပါအ၀င္ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရး၊ ပ ညာေရးေတြကုိ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္စမီ ကံ ိန္းခ်ျပီး လပု ္ႏိငု ္ခဲ့လု႔ိ အေမရိကနေ္ တြ ျပနေ္ က်ာ္တက္သြားတယ္။ ဆို ဗီယက္ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစေ္ တြမာွ ျပိဳလဲသြားတာ ေရဂငစ္ နက္အမ်ားၾကီးပါတယလ္ ိ႔ုလဲ ေလလ့ ာမဖိ ူးတယ။္ တကယ္ေတာ့ ေရဂင္ဆိတု ာ ရပု ရ္ ငွ ္မင္းသားပါ။ ၀န္ၾကီး၊ ၀န္ေလးေတာင္ မလုပ္ဖးူ ပါဘူး။ စနစေ္ ကာင္းရွိ ထားေတာ့ စနစ္ရဲ႕ခ်ီပးို မခႈ ံျပးီ ကၽြမ္းက်ငသ္ ူေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းလပု ္ကိငု ႏ္ ငို ခ္ ဲျ့ ခင္းရ႕ဲ ရလာဒပ္ ါပ။ဲ အဲဒါ Institutional Power ပါပဲ။ စနစ္ေကာငး္ ရိွဖေ႔ို တာ့ လိုတာေပါ့ေလ။ နားေထာငသ္ ေူ တြ သေဘာက်ႏငုိ ္ၾကရဲ႕လားေတာ့ မသိဘူး။ ဘေမာငေ္ တာ့ ေျပာျဖစသ္ ြားတယ္။ ۞۞۞ အဖဲြ႔အစည္းဘယ္ေလာကပ္ ဲငယင္ ယ္ ေခါငး္ ေဆာငရ္ ယလ္ ိျ႔ု ဖစ္လာရင္ Conflict ဆိတု ဲ့ ၀၀ိ ါဒကဲြျပားမႈ၊ ပ ဋပိ ကၡေတြကေတာ့ ရွိေနမွာပဲ။ အဲဒါေတြကို အေကာင္းဆးုံ ေျဖရငွ း္ ႏုိငတ္ ဲ့ အရညအ္ ခ်င္းရိသွ င့တ္ ယ။္ တဖန႔ဲြ ဲ႔တဖြဲ႔ ဒါမမွ ဟတု ္ တဥးီ န႔တဲ ဦး အေျခခပံ ုံခ်ငး္ ေတာ့ မတူဘူးေပါ့။ ဘယေ္ လာက္အထိ တဖက္က ပြင့္လင္းတယ။္ ပးူ ေပါငး္ လိုမရႈ တိွ ယဆ္ တို ဲ့ အခ်ကႏ္ စွ ခ္ ်ကေ္ ပၚမာွ မတူ ညျ္ ပးီ ညိႏႇ ိငႈ း္ ရပါတယ္။ အမ်ားအက်ဳိ းအတြက္ ေရးွ ရႈရင္ ေျပ လညတ္ တေ္ ပမယ့္ ကယုိ ္က်ိဳးဘက္ အၾကညမ့္ ်ားရင္ေတာ့ အေကာင္းဆုးံ အေျဖကုိ ရေလမ့ ရွဘိ းူ ။ - ကိုယက္ ်ိဳးနည္းျပးီ ပငြ ့လ္ င္းမယ။္ အမ်ားအက်ိဳးေရးွ ရျႈ ပီး ပးူ ေပါင္းလရုိ င္ အေကာင္းဆးုံ အေျဖကို ရ တယ။္ Collaboration ျဖစတ္ ယ္။ ႏွစဖ္ ကလ္ ံုး အက်ဳိ းရိွ (Win – Win) ေပါ့။ - အဲဒါကုိ လံုး၀ဆန္႔က်င္ဘက္ ႏစွ ္ဖက္လးံု ကျဖစ္ရင္ တဥးီ နဲ႔တဦးေရာွ ငလ္ ြဲေနတတ္ျပးီ (Lose – Lose) ျဖစ္သြားတယ္။ ႏွစဖ္ ကအ္ က်ဳိ းမရွိေပါ။့ - တဖက္က အမ်ားအက်ဳိ းေရးွ ရေႈ ပမယ့္ တဖကက္ မပူးေပါင္းလိုရငလ္ ဲ တဖကရ္ ႈးံ တဖကႏ္ ငုိ ္ (Lose - - Win)။ - သနူ ဲဆ႔ န႔္က်င္ရငလ္ ဲ တဖကႏ္ ုိင္ တဖက္ရႈးံ (Win – Lose)။ အဲဒီမာွ ႏွစ္ဖကတ္ းို ေလ်ွ ာ့ျပးီ ညိႇႏိငႈ း္ ရတဲ့အေျဖက Compromise ပ။ဲ အေကာငး္ ဆးုံ လားလို႔ေျပာရင္ မဟုတ္ဘူး။ တက်ပ္နဲေ႔ ရာင္းလမို႔ ရတဲ့ကနု ္ကုိ ျပားငါးဆယန္ ဲ႔ေရာငး္ တဲ့ သေဘာ။ ဒါျဖင့္ ဘာလိ႔ု Compromise လပု ္ၾကသလဲ လု႔ေိ မးရင္ ႏွစဖ္ ကတ္ ငး္ မာမကႈ ရတဲ့ ဆံးု ရးံႈ မထႈ ကစ္ ာရင္ နညး္ လပို႔ ဲလ႔ုိ ေျဖရလမိ ့္မယ္။ Win – Win မဟုတတ္ ာ ကေတာ့ အေသအခ်ာပဲ။ တခ်ဳိ ႕က အဲဒီ Compromise ကို အေကာင္းဆံုးလု႔ိ ေရးၾက၊ေျပာၾကတာေတြ ရွတိ ယ။္ 21

ဘေမာင္က လကမ္ ခဘံ ူး။ အေကာင္းဆုံးက Collaboration ဆိုတဲ့ ပူးေပါင္းမပႈ ဲ။ ေပတအံ တိနု ဲ႔ယဥွ ္ရင္ေတာ့ ‘ျမတ’္ သလုိရွိေပမယ့္ က်ပျ္ ပည့္ေပတရံ ညွ ္နဲ႔ တိုင္းရင္ ‘တု’ိ ေနတာကုိ ျငင္းလမုိ႔ ရဘူး။ Lose – Lose ပဲ။ ႏစွ ဖ္ က္ ရးံႈ အေျခအေန၊ အရံႈးၾကးီ ေတာ့ မဟုတဘ္ းူ ေပါေ့ လ။ အဲဒီက႑က ေခါငး္ ေဆာင္ျဖစလ္ ာရင္ ညႏိႇ ငႈိ း္ မႈ (Negotiation Skill) မာွ သပိ အ္ ေရးၾကီးတယ္။ ေခါင္း ေဆာင္ေတြ မၾကာခဏၾကဳံ ရတဲ့ ျပႆနာထဲက တခ။ု ۞۞۞ ယုံၾကည္မႈေပၚကရလာတဲ့ ပါ၀ါအေၾကာင္းလဲေျပာျဖစသ္ ြားတယ။္ ဘရု င့ေ္ နာငရ္ ဲ႕ေနာင္ရုိးတိကု ပ္ ြဲက သာ ဓကေကာငး္ ပ။ဲ ေခါင္းေဆာငအ္ ေပၚ ငယ္သားမ်ားရ႕ဲ ယၾုံ ကည္မကႈ တ၀ကပ္ ဲ။ ငယ္သားအေပၚ ေခါင္းေဆာငရ္ ဲ႕ယုံ ၾကည္မႈလညး္ ပါမွ တက်ပ္ျပညတ့္ ာ။ အျပန္ျပနအ္ လနွ လ္ နွ ္ ယုံၾကည္မႈမရိွဘဲ အဒဲ ါ ပါ၀ါမရဘူး။ ေနာငရ္ ုိးတိုက္ပဲြ ဆုိတာ ျဖစမ္ လာႏုငိ ဘ္ ူး။ ဘေမာငတ္ ို႔ အာရွသားေတြက ကိုယ့က္ ယို ္ကို လုိတာထက္ပိျု ပီး အထင္ၾကးီ ၾကတာ (Over Estimate) ဘေမာင္သတထိ ားမိတယ္။ တကယ့္ေစ်းကြကစ္ ီးပြားေရး ပပီ ျီ ပင္ျပငျ္ ဖစလ္ ာလ႔ုိ သ႔ႏူ ိငု င္ ံ၊ ကိယု ့္ႏိုငင္ ံ အျပန္ျပန္ အလွနလ္ နွ ္ ရငး္ ႏီးွ ျမႇဳပ္ႏမံွ ေႈ တြလပု လ္ ာျပးီ ယွဥ္ျပိဳင္ၾကရတဲ့အခ်ိနေ္ ရာက္ရင္ ကုမၸဏေီ ခါငး္ ေဆာင္ေတြ ဘယလ္ ုိ အရညအ္ ေသြးေတြ ရွိၾကရမလဲဆတုိ ာ ဆင္ျခင္မတိ ဲသ့ ူ အေတာန္ ည္းတယ္။ Globalization ပပုိ ျီ ပငေ္ လ အရည္ အေသြးပုိရွိရေလပဲ။ အဲဒီေတာ့ တတူ တူ န္တနျ္ ဖစ္ေအာင္ ဘေမာငတ္ ႔ုရိ ဲ႕ အရိးု စဲေြ နတဲစ့ တိ ္ (Asia Mindset) ကို ျပငရ္ လမိ မ့္ ယ္။ Global Mindset ကုိ ေလက့ ်င့ယ္ ၾူ ကရလမိ ့္မယ္။ ဒါမွ တနး္ တရူ ည္တူ ယွဥ္ျပဳိ ငႏ္ ငို မ္ ွာ။ Asia Mindset က ဘယလ္ ို အေျခခသံ လဲဆရို င္ - - ထတု လ္ ုပ္မစႈ ြမး္ ရညထ္ က္ အရြယ္အစားေပၚမာွ အေလးထားတယ္။ - ကိယု ္ပိငု စ္ ြမး္ ရညထ္ က္ အခြင့အ္ လမ္းေပၚမာွ ပုိျပးီ အာရုထံ ားတယ္။ - ကုမဏၸ ေီ တြ မူ၀ါဒခ်တဲ့အခါ ဗဟိုဦးစးီ ခ်ဳပ္ကိုငမ္ ႈ မ်ားေနတယ။္ - မိသားစုအက်ိဳးစီးပာြ း ေရွ႕တနး္ တငလ္ ြနး္ ေနတယ္။ Global Mindset ဆတုိ ဲ့ ႏိုငင္ ံတကာစတိ ဓ္ ါတ္က တမ်ိဳး - - ရညမ္ ွနး္ ခ်က္။ - အခြင့္အေရးထက္ စမြ ္းရည္ေပၚ အမသွီ ဟဲျပဳတယ။္ - ဗဟဥို ီးစီးခ်ဳပက္ ုိငမ္ ထႈ က္ လုပ္ပုငိ ္ခြင့္ကို ေအာကေ္ ျခကို ပိေု ပးထား။ - မသိ ားစထု က္ ကမု ဏၸ ီအကိ်ဳး၊ ရယွ ္ယာရငွ ္ေတြအက်ိဳးကုိ ပၾို ကညတ့္ ယ။္ ေ၀းကြာတဲ့အနာဂတ္ကုိ ပိုျပးီ လမွ း္ ၾကည္ေ့ လရ့ ိတွ ယ္။ Mindset ဆုိတဲ့ စတိ အ္ ေျခခံခ်င္းက အေတာ္ကြာတယ္။ စငက္ ာပူလႏုိ ိငု ္ငကံ ေတာ့ အာရစွ တိ ္ဓါတ္ သိပ္ မရေိွ တာဘ့ ူး။ ကမ ၻာစ့ တိ ဓ္ ါတ္ ေကာငး္ ေကာငး္ ၀ငသ္ ြားျပ။ီ ယဥ္ေက်းမကႈ ေတာ့ အာရွယဥေ္ က်းမႈ က်နေ္ သး တယ္။ ဘေမာင္တ႔ုဆိ မီ ွာ ေတာ္ေတာ္ျပင္ယူၾကရဥးီ မယ္။ ဒါလဲ ျပႆနာေတာ့ မဟတု ဘ္ ူး။ စနစ္ေကာငး္ တခု ထူ ေထာင္ျပးီ ရင္ အားလုးံ ဟာ လုပ္ယူလု႔ိ ရတာခ်ည္းပါပ။ဲ တုိးတကသ္ ြားတယ္ဆုိတဲ့ သူေတြလဲ သည္ပုစံ ကံ ပဲ တုးိ တက္သြားၾကတာ။ ۞۞۞ ေခတနၱ ားခ်ိနန္ ာရီ၀က္မွာ လက္ဖက္ရည္ေသာက္ၾကတနု း္ အလြတသ္ ေဘာေဆးြ ေႏးြ မႈေတြက အားရစ ရာေကာင္းတယ္။ တခ်ဳိ ႕ေတာ္ေတာ္အျမင္ရၾိွ ကသူေတြ ပါတယ။္ ေနာက္တပြဲလပု ေ္ ပးဖ၊ု႔ိ လအူ ေရအတကြ ္ မကန႔္ သတဖ္ ႔ကုိ အစ ေျပာၾကတယ္။ ဘယက္ ုမၸဏီကို လာေျပာေပးဖုိ႔၊ ေလက့ ်င့္ေပးဖိေု႔ တြလဲ ပါတယ္။ ကမု ဏၸ ီေတြကို ဦးေဆာငၾ္ ကသူေတြ အျမင္ေတာေ္ တာက္ ်ယျ္ ပန္လ႔ ာျပီဆုတိ ာ သတိထားမရိ လုကိ ္လ႔ုိ ဘေမာင္ ၀မး္ သာျဖစရ္ တယ။္ ဘာပဲေျပာေျပာ ျမနမ္ ာလူမ်ဳိ းေတြ ဒိထကမ္ က တးို တက္ေစခ်င္တာ အမနွ ္ပဲ။ ဒတု ယိ အခ်နိ မ္ ွာေတာ့ သညေ္ န႔အေျပာမ်ားေနတဲ့ ပညာဆုိတဲ့ Knowledge ကုိ အဆင့္(၅)ဆင့္နဲ႔ ခဲြျခမး္ စတိ ္ျဖာ ေဆြးေႏးြ ေပးလုိက္ ႏငုိ ္ပါတယ္။ သညမ္ ွာ အဲဒါန႔ပဲ တ္သက္ျပီး ေရးတာ သိပမ္ ေတြမ႔ ိေသးဘးူ ။ ဘယအ္ ဆင့က္ ်မွ ပညာျဖစ္လာသလဲ။ Information အဆင့္ကုိ ပညာထငေ္ နၾကတာမ်ားတယ္။ ဘယအ္ ဆင့္မွာ ဘယ္ လို အက်ဳိ းေက်းဇူးေတြ ရတယေ္ ပါ။့ ျမနမ္ ာလို (သတု သိ)၊ (ထးုိ ထြငး္ သိ)၊ (တတအ္ ပ္သ)ိ ဆိုျပးီ အဆင့ေ္ တြခဲြျပီး ေျပာလကို ္ေတာ့ အေတြအ႔ ၾကဳံ နညး္ ေသးတဲ့လူေတြ အေျဖတခုအနးီ စပဆ္ ုံး ရသြားႏိုင္မယ္ေပါ။့ အဆင့္ဆင့္ပညာ တိုးတက၊္ ဖ႔ံျြ ဖဳိ းလာမကႈ ိုလဲ အတုိေလာက္ အက်ဥ္းခ်ဳံ းျပီး ေျပာႏငုိ ္ခဲပ့ ါတယ။္ ဘေမာငေ္ ျပာရတဲအ့ ပုိငး္ က Leadership in Action ဆုိတဲ့ လက္ေတြ႔ပုငိ း္ ၊ သီအိုရေီ တြခ်ည္းပဲ စာအပု ္ ထဲကအတငုိ း္ ေျပာလု႔ိ မပီျပင္ဘးူ ။ ကိုယ့္အယအူ ဆကလုိ ဲ တင္ျပရတယ။္ သေဘာမတူလ႔ုိ ျငငး္ ပယတ္ ာက တက ႑၊ အယအူ ဆတရပက္ ို ကုယိ ့္အေတြအ႔ ၾကံဳနဲ႔ တင္ျပရတာ တက႑။ 22

ဘေမာင္သေဘာက်တဲ့ Super Heros ေတြျဖစ္တဲ့ Peter Drucker, Lee Iacocca, Carlos Ghson, Steve Jobs, Iger တို႔အေၾကာင့္ ဥပမာေပးျဖစ္တယ္။ သူတအုိ႔ ေၾကာငး္ ေတြက စီးပာြ းေရးေခါင္းေဆာင္၊ စီးပြား ေရးသရူ ဲေကာင္းေတြ က႑မာွ ထိပဆ္ ုံးကပါ။ တကယ္ေတာျ္ ပးီ ပါရမရီ ွငေ္ တြပါ။ Michael Porter ဆိုရင္ GE က Jack Welch တိ၊႔ု စင္ကာပကူ လီကြမယ္ တူ ိကု႔ ေခၚျပးီ တိုငပ္ င္ရတဲ့ ပညာရငွ ၾ္ ကးီ ေတြ။ သီအုိရအီ တုိင္း ရာႏႈန္း ျပည့္မလိုက္ေတာဘ့ ဲ လကေ္ တြဘ႔ ၀နဲေ႔ ပါငး္ စပႏ္ ငုိ သ္ ေူ တြပါ။ အေရးၾကးီ တာ ဒါပဲ။ သအီ ုရိ ေီ တြဆိတု ာလဲ အျမဲ တမ္း ေျပာင္းေနတတတ္ ာ။ ကယို ္သံုးတဲ့သအီ ရို ီက အေဟာငး္ ျဖစေ္ နရင္ ‘ေျပာတတ’္ ရံုထက္ ပျို ပီးအက်ိဳးမရွိႏုငိ ္ ဘူး။ သအီ ုရိ ီနဲ႔လက္ေတြ႔ေပါငး္ စပႏ္ ိငု ္တာကမွ တကယ့္အႏွစသ္ ာရ။ တကယ့္ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း။ ۞۞۞ ေဆြးေႏးြ ပြ၏ဲ ေနာကဆ္ ုံးအပုိငး္ ကုိ မဟာဗ်ဴဟာမတိ ဆ္ ကန္ ဲ႔ အဆံုးသတလ္ ိုက္တယ။္ ၂၁ ရာစု အဖြဲ႔အ စည္းေတြကို ဘယ္လိုဦးေဆာင္မလဲဆုိတဲေ့ မြးခြနး္ နဲ႔ ယဆူ ခ်က္အေျဖ ေဆြးေႏြးျဖစတ္ ယ္။ စီမခံ န႔ခ္ ဲြေရးဂုရၾု ကးီ Peter Drucker ရဲ႕ အေမရကိ န္သမတၼ ေရာ္နယ္ေရဂင္အေပၚမတွ ္ခ်က္ကိလု ဲ မ်ွ ေ၀ေပးတယ္။ နားေထာငသ္ ူ ေတြ လပႈ လ္ ႈပ္ရြရြျဖစ္ေအာင္ ဥးီ ေႏာွ က္အလပု ္ေပး (Brain Stroming) ကလို ဲ ဘေမာင္ အရစရ္ ညွ ျ္ ဖစလ္ ကုိ ္ေသး ရဲ႕။ ပရိသတ္ကိုေမးတဲ့ ေမးခနြ ္းက - Who dare to attack Singapore? စငက္ ာပကူ ုိ ဘယသ္ ူစစ္တုိက္ရဲသလဲလိ။႔ု ရန္ကနု ေ္ လာကမ္ ရတွိ ဲ့ ႏငို ္ငံေသးေသးေလးကို ဘယသ္ ူမွ စစမ္ တကုိ ရ္ ဲေအာင္ စင္ကာပကူ လုပထ္ ားပါတယ။္ စစ္ေရးတညေ္ ဆာက္ျခင္းန႔ကဲ ာကြယထ္ ားတာ မဟတု ္ပါဘးူ ။ ဘ႑ာေရးထီးန႔ဲ မုးိ ထားတာပါ။ အဲဒါ မဟာဗ်ဴဟာ ေျမာကအ္ ေတြးပဲ ျဖစပ္ ါတယ။္ မဟာဗ်ဴဟာ ဟာ ၂၁ ရာစမု ာွ ေခါငး္ ေဆာငေ္ တြရဲ႕ဖြားဖကေ္ တာပ္ ါ။ မဟာဗ်ဴဟာ ေကာင္းေကာင္းမရတွိ ဲ့ ေခါငး္ ေဆာင္ဟာ လကမ္ ရွိတဲ့ ကယုိ ္၊ ဥးီ ေႏာွ က္မရွိတဲ့ ေခါင္း၊ မ်က္လုးံ မရွတိ ဲ့ မ်ကႏ္ ွာနဲ႔ တူပါတယ္။ ۞۞۞ IBC (International Business Center) ကို ညဘက္တေခါက္ ျပနထ္ ြက္ရေသးတယ။္ အလုပရ္ ုံေဆြး ေႏြးပဲြျပီးေျမာကျ္ ခင္း လကမ္ တွ ္ေပးဖ႔ို၊ အားလးုံ ကို ညစာနဲ႔ဧည့္ခပံ ါတယ္။ ဧည့ခ္ ံတးီ လံးု ထဲက တေယာသံျငမိ ျ့္ ငမိ ့္ ကုိ ဘေမာင္ အရသာချံ ဖစ္ပါတယ။္ ေရပက္မ၀ငစ္ စီ ဥတ္ တတ္ ဲ့ MHR ဥးီ ေအးေက်ာ္က စငက္ ာပူသရံ ုးံ က First Secretary နတ႔ဲ ဥးီ ကုလိ ဲ ဖတိ ္ျဖစလ္ ကို ္ပါေသးတယ္။ ေဘးနားလာထုငိ လ္ ႔ို စကားနည္းနညး္ ေျပာျဖစ္ၾကည့္ေတာ့ သတူ ု႔ိ နညး္ နည္းအၾ့ံ သသြားၾကတယ္။ အလားအလာေကာင္းတရပလ္ ုိ႔ ယဆူ သြားတယ္နဲတ႔ တူ ယ္။ ျမင္ရခဲတဲ့ ျမငက္ ြငး္ ၊ လူငယ္ထုရဲ႕ စိတ္၀ငစ္ ားမ၊ႈ ပညာရပ္ကုိ တနဖ္ ုးိ ထားတတ္မႈ။ ဘေမာင္တု႔လိ ူမ်ဳိ းလဲ လုပရ္ ငျ္ ဖစပ္ ါတယ။္ ဘာပဲေျပာေျပာ တံျု႔ ပနမ္ အႈ ားေကာင္းတဲ့အေပၚမာွ ဘေမာင္ ၀မ္းသာမႈျဖစ္မိခဲပ့ ါတယ။္ ျပီးေတာ့ ၾကည္ႏူးမႈ၊ ျပးီ ေတာ့ ….. ။…..။ …………………………………………… ။ ~ ။ ……………………………………………… တခ်ိန္က စြယေ္ တာ္ရပိ ္ ေနဇငလ္ တ္ (May 2009) မးုိ က စသို ည္လညး္ မဟုတ္၊ ယုသိ ညလ္ ညး္ မဟုတ္၊ ခပ္ဖဲြဖြဲမွ တကယ္ ခပဖ္ ြဲဖကြဲ ေလး။ မာဇဒါ (B - 360) ဗင္ ကားေလးမ်ားကုိပင္ တန္း၀ငက္ ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ၾကသည္ေ့ ခတ္ ဆုိေတာ့ အေတာ္ကေလးေတာ့ ၾကာသြား ခၿ့ဲ ပျီ ဖစသ္ ည။္ အမတွ တ္ ရဆိရု လွ်င္ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္၏ မိးု ဦးက်ခါစကာလကေလးမာွ ။ ႏစွ ေ္ ပါင္း ၄၀ ခန႔္ ေလာက္ ေတာ့ရိသွ ြားၿပီဟု ဆုႏိ ငို ္သည။္ သိ႔ေု ပမယ့္ ဘေမာင္ ရငထ္ ဲ၊ အသဲထဲမွာ စဲဆြ ဲ၊ ျမဆဲ ဲ၊ ပံရု ိပ္ေတြ တလြဲ ဲ ခိုဆဲျဖစ္ေနတုနး္ ။ ဘေမာင္က စက္မတႈ ကၠသုိလ္ ဗိသကု ာဌာနက လက္ေထာကက္ ထိက၊ အိမ္ေထာငမ္ က်ေသးသူဆို ေတာ့ စကမ္ ႈတကၠသလုိ ္ရဲ႕ အေဆာငတ္ ေဆာငမ္ ာွ အေဆာငမ္ ွဴး လုပ္ေနရသည္။ စက္မႈ တကသၠ ုလိ ္ႀကးီ တြင္ နယက္ ေက်ာငး္ သားေတြအတြက္ အေဆာင္ ၇ ေဆာင္ရ၏ိွ ။ A,B,C,D,E,F ဆိသု ည့္ ေယာက်ာ္ းေလးအေဆာင္ 23

က ၆ ေဆာင္၊ G အေဆာင္ ဆုသိ ည့္ မိန္းကေလး အေဆာင္က တေဆာင၊္ စာေရးဆရာမ မစႏၵာ၏ \"ဂ်ေီ ဟာ သ\"ူ ဆသို ည့္ G အေဆာင္က မနိ း္ ကေလးေတြအေၾကာင္း ေရးထားသည့္၀တဳၳ ၊ ၁၉၇၁ ေက်ာ္ကာလေတြမာွ အ ေတာ္ကေလး ၾသဇာႀကးီ ခဲေ့ သာ ၀တဳၳ တပဒု ္ ျဖစသ္ ည။္ ဘေမာင္က D အေဆာင္၏ အေဆာင္မွဴး၊ အေဆာင္ တေဆာငမ္ ာွ အထပ္ ၄ ထပရ္ ိွသည။္ ၀င္းႏွင့္ ျခံႏွင့္ စနစတ္ က်ခတထ္ ားသည။္ \"ဦးလူေပါ\" ဂတိ ္က၀ငလ္ ွ်င္ ညာဘက္တြင္ ထိုေယာက်္ားေလး အေဆာင္ ၆ ေဆာငက္ ုိ တန္းစၿီ ပီးေတြ႕ႏငို သ္ ည္။ ေျပာရဦးမည။္ ဦးလေူ ပါဆသုိ ည့္ အေၾကာင္း။ ဘေမာငတ္ ႔ို အေတာင္ ယ္ ငယ္တနု ္းက ကာတြန္း ဆရာႀကီး (ဦး)ေအာငရ္ ိနွ ္မာွ ေက်ာၾ္ ကားတဲ့ ဇာတ္ေကာင္ေတြ အမ်ားႀကီးရွ၏ိ ။ ေမာင္က မ ာၻ ၊ ဒလီ ံးု ၊ ဗုိလ္ပခု ်ဳိ၊ ဦးစိတတ္ နုိ ဲ႔ ေမ်ာကည္ ိဳ၊ ဦးလူေပါနဲ႔ ဥာဏက္ ်ယေ္ လး၊ ပေရာဖ္ က္ဆာ ေဒါကတ္ ာဆတိ ္ျဖဴ စသျဖင့္။ အဲဒီဇာတေ္ ကာင္ေတြထဲက ဦးလေူ ပါ ဆသုိ ည္ဇ့ ာတေ္ ကာင၏္ ဦးေခါငး္ က ဘဲဥပံခု ပခ္ ြၽနခ္ ြၽန၊္ ဆပံ ငမ္ ရိွ တဲေ့ ခါင္းတးုံ ။ ရနက္ နု ္ စကမ္ တႈ ကၠသုိလ္ႀကီး၏ ပငမ္ ၀င္ေပါကဂ္ ိတႀ္ ကီး၏ပံုစကံ အဲဒီ ဦးလေူ ပါေခါင္းႏငွ ့္ အေတာက္ ေလးတသူ ည။္ တေယာကေ္ ယာက္က ေနာကေ္ ျပာငရ္ င္း နာမည္ေပးသြားရာမွ ေနာကပ္ ငို း္ ဦးလူေပါဂိတလ္ ု႔ိ အ မည္တြငသ္ ြားခ့ျဲ ခင္း ျဖစသ္ ည။္ အဲဒတီ ုနး္ ကေတာ့ ရန္ကနု စ္ ကမ္ ႈတကၠသလို ၊္ အခေု တာ့ နာမညေ္ တြ ေျပာငး္ ကုန္ ၾကၿပ။ီ ေနာက္ဆုံး ဘယ္လုိေခၚသလဲေတာင္ ဘေမာငတ္ ုမ႔ိ သေိ တာ့။ ဟမုိ ေရာက္ သည္မေရာက္ မးုိ ကေလးဖြဲဖဲမြ ွာ ခပ္ျဖညး္ ျဖည္းပဲ ဘေမာင္ မာဇဒါဘီ သံးု ရာေ့ ျခာကဆ္ ယ္ ကားကေလးကုိ ေမာင္းေနခဲရ့ သည။္ ႀကဳိ ႕ကနု း္ စကမ္ တႈ ကသၠ ုိလ္က အေဆာငက္ ုိျပနဖ္ ႔ုိ ၿမိဳ႕ထဲက ထြက္လာခဲတ့ ာ ဆိပု ါေတာ့။ ကနေ္ တာမ္ င္ပန္းျခံေရွ႕မာွ ကားျပတ၊္ လျူ ပတပ္ ါ။ သည္ေခတ္လို ကားက မေပါေသး။ တခါတေလမွ ကားတစီးစ၊ ႏွစ္စးီ စ ျဖတသ္ ြားတာမ်ဳိးေလာကပ္ ဲ ရွိသည။္ ဘေမာင္ ကန္ေတာမ္ ငက္ ုိပတ္ေတာ့ ည ၉ နာရီ ခြဲ သာသာေလာကပ္ ဲ ရဦိွ းမည္ထငသ္ ည။္ မိးု ဦးစဆေုိ တာ့ အခ်ိန္ထက္ ေမွာငတ္ ာက ပကို ဲေန၏။ ကားေမာင္းရငး္ ဘေမာင္ အေတြးထဲမာွ ေတာ့ ေရာကတ္ တ္ရာရာ ဟတုိ စ သညတ္ စ။ အဲဒအီ ခ်နိ မ္ ာွ အမ်ဳးိ သမးီ တေယာက္ လမး္ ေဘး တေနရာမွ ႐တု တ္ ရက္ ကားလမ္းမေပၚ \"ဘြား\"ခနဲေျပး ထြကလ္ ာၿပီး ဘေမာင္ ေမာင္းေနတဲက့ ားကုိ တားလိကု ္၏။ မုိးဖဲ၊ြ လျူ ပတ္ ဆေို တာ့ ခရီးၾကဳံ အတြက္ အကအူ ညီ ေတာင္းမလုႏ႔ိ ငွ ့္တူသည္။ \"ကဲ ဆိ၊ု ကားၾကံဳလား\" \"ဟုတ္ကဲ့ ေက်းဇးူ တငပ္ ါတယ္ ရငွ ္\" \"ဒါျဖင့္ ျမနျ္ မနတ္ က္ မးုိ ကရြာေနတယ\"္ မာဇဒါဗင္ဆတုိ ာက တံခါးႏွစ္ေပါက္သာရသိွ ည့္ ကား၊ ျမန္မာလူမ်ဳးိ ေတြဆိုေတာ့ ေရွ႕ခံကု လို နွ ္ၿပီး မိနး္ က ေလးကို ေနာက္ဘက္မွာပဲ ထုငိ ေ္ စလကုိ သ္ ည္။ \"ဘယ္မွာ ဆငး္ မာွ လဲ\" \"အစ္ကုိက ဘယ္ကုိ သြားမလိ႔ု လဲဟင\"္ \"ႀကဳိ ႕ကနု ္းပါ\" \"အေတာ္ပဲ နနး္ ဘာတာမွာ ဆင္းမယ္ေလ\" ဘေမာင္ ေနာက္ၾကည့မ္ နွ က္ ‘နနး္ ’ ဆုိတဲေ့ ကာင္မေလးကုိ တခ်ကၾ္ ကည့္မသိ ည။္ ဆံစေတြၾကားက ႏဖွ ူး ေပၚက်လာတဲ့ မုိးစက္ေလးေတြကုိ လက္ကငုိ ္ပ၀ါေလးႏွင့္ သတု ေ္ နတာေတြ႕လိုကရ္ ၏။ ခပ္ျဖဴျဖဴ၊ ခပသ္ ြယ္ သြယ္၊ ခပ္တည္တညၿ္ ငိမ္ၿငိမ္ ကေလးမေလးပါ။ အသကက္ ၂၀ ပုပိ ေုိ လာက္ေလးပဲ ရိွဦးမည္ဟုထငသ္ ည။္ ဘ ေမာငထ္ က္ ငါးႏွစ၊္ ေျခာကႏ္ ွစေ္ လာကေ္ တာ့ ငယ္မလားပဲ။ \"ညႀကးီ မငး္ ႀကီး တေယာက္တည္း မေၾကာကဘ္ ူးလား\" \"ဟငအ့္ ငး္ နန္းက သြားေနက်ရွင့္\" သတၱခိ ဲမေလးပလဲ ိ႔သု ာ ဘေမာင္ မွတ္ခ်ကျ္ ပဳႏငုိ ္ပါတယ။္ တကယ္ေတာ့ မနိ ္းကေလး တေယာကတ္ ည္း အခ်ိန္လငအ့္ ခါလင့္မာွ အျပင္မထြကသ္ င့။္ ေလာကႀကးီ ဟာ ဘာမွေျပာလိရ႔ု တာ မဟုတပ္ ါ။ ဘေမာင္ ကေလးမ ကို ေနာက္ၾကညမ့္ နွ က္ ေနာကတ္ ႀကမိ ္ တခ်က္ ၾကည့္မိလိကု ္ျပန္ပါတယ္။ သညတ္ ခါေတာ့ ဘေမာင္ၾကည့္ သည့္မနွ က္ တဆင့္ ဘေမာငက္ ုိ ေနာကထ္ ငုိ ္ခံုကေန ခပစ္ းူ စးူ ေလး ျပနၾ္ ကည့္ေနတာေတြ႕လိကု ရ္ ေတာ့ ရငထ္ ဲ ထိတခနဲ ျဖစသ္ ြားၿပးီ အၾကည့က္ ို ခ်က္ခ်င္းပဲ လဲႊပစလ္ ုိကမ္ ိသည္။ လိပသ္ ြား သြားတဲ့ ကားေလးက ကမာရြတ္ကို ျဖတ္သည္။ မးို က ခပန္ ညး္ နည္း ပိသု ည္းခ်င္သလို ရွလိ ာ၏။ \"ေရ႕ွ မာွ ဘာတာကုိ ေရာကေ္ တာမ့ ယ\"္ \"ဟုတ္ကဲ့ရငွ ၊့္ ေက်းဇူးတငပ္ ါတယ\"္ \"မင္း ထးီ လညး္ မပါဘူး။ မးို က ပသို ည္းလာေနၿပီ\" \"ရပါတယ၊္ ကစိ ၥ မရိပွ ါဘူး\" 24

\"ကုိယထ့္ ီး ယသူ ြားလ႔ို ရပါတယ္\" မနိ ္းကေလးေတြအေပၚ ေစတနာပိတု တ္သညမ္ ာွ ဘေမာငတ္ ႔ုိ ေယာက်္ားေလးမ်ား၏သဘာ၀လားမသ။ိ ဘာတာမေရာကခ္ င္ တဦးႏွင့္ တဦး စကားမေျပာျဖစ္ၾကေတာ။့ မုးိ က ပ၍ို သညး္ လာသည္။ တခ်ကတ္ ခ်က္ ေလ ပါ ပါလာတတ္သည္။ \"ကဲ အမိ ဘာတာေရာက္ၿပ၊ီ ကုိယ့္ ထးီ ယူသြားေတာ့\" တံုျ႔ ပန္သံ မၾကားရ။ ဘေမာင္ ပလက္ေဖာင္းနားသ႔ို ကားကုိ ကပ၍္ ရပလ္ ိုကသ္ ည္။ \"ကယုိ ္ထ့ းီ ကိုေတာ့ ၾကံဳမပွ ဲ\" ကားေနာက္ခန္းမာွ ဘယသ္ ူမွ မရေိွ တာ့ပါ။ ဘေမာင္ ၾကကသ္ ီး ဖ်န္းခနဲ ထသြားပါသည္။ သသူ ံးု ခေ့ဲ သာ လက္ကငုိ ပ္ ၀ါ အျဖဴေရာင္ကေလး ကေတာ့ ထငုိ ခ္ ေံု ပၚမွာ က်န္ရစ္ေနပါသည္။ ဘေမာင၏္ ထးီ လညး္ မရေွိ တာ့။ ကားက လမး္ တေလ်ွ ာကလ္ းုံ တခါမွ မရပခ္ ဲ့။ တံခါးေလးေပါက္ ကား မဟုတ္၍ ခုန္ဆငး္ သြားရနလ္ ညး္ မျဖစ္ ႏငို ္။ အေဆာင္ေရာက္ေတာ့ ဘေမာင္ တညလုးံ အိပ္မေပ်ာ္။ နနး္ ဆုေိ သာ ေကာငမ္ ေလး။ ကန္ေတာ္မင္ ပနး္ ျခေံ ရွ႕ ကား တားခဲ့သညမ္ ွ ေနာကဆ္ းံု ကမာရြတ္ေက်ာ္ ထိ စကားေျပာခဲသ့ ညမ္ ်ားကုသိ ာ ထပက္ ာ ထပ္ကာ စဥ္းစားျဖစသ္ ည္။ ဒုိငယ္ ာရီ ေရးတတ္ေသာ ဘေမာင္အ တြက္ ထိုေန႔က အမတွ ္တရ ၁၉၆၉ ခႏု ွစ္ ဇနြ လ္ ၂ ရက္ေန။႔ \"အေဖ ကြၽန္ေတာ္ ဘရု ားတက္လကို ဦ္ းမယ္\" \"ေအး ေအး\" ဘေမာင္ စားပြဲေပၚက ကင္မရာကို ဆြဲယရူ င္း အေဖက့ ိုႏတႈ ္ဆက္ၿပးီ ေရတႊ ဂိ ဘံု ုရားသု႔ိ ထြကခ္ ဲ့၏။ ရာသီ ဥတုက ခပမ္ ိႈငး္ မငႈိ ္း ရွိေနသညမ္ ွ လြဲ၍ မိးု ရြာ မည့္ဟန္ မေတြ႕ရတတ္။ ေရႊတဂိ ဘံု ရု ားႀကးီ သည္ ဘယအ္ ခ်ိန္ၾကညၾ့္ ကည့္ သပာၸ ယ္ေတာ္မေူ န၏။ မနက္ ၇ နာရီေလာကမ္ ိ႔ု ေန ေရာင္ ေကာင္းစာြ မရတတေ္ သး။ မိးု ခပအ္ ံု႔အတ႔ံု ြငလ္ ည္း ဘရု ားႀကးီ ကသပၸာယ္ေတာ္ မူလ်က္ ရိွေနပါေသးသည။္ လက္ယာရစ္ တပတပ္ တၿ္ ပီး \"ေန-လ\"ဘရု ားတြင္ ခဏ၀တျ္ ပဳ၊ ၿပီးလွ်င္ ျပနဆ္ င္းမည္။ မဆငး္ မီ ဘရု ားႀကးီ အား ပ၍ုိ ၾကညည္ ဳိ ဖြယရ္ ာေကာင္းေသာ ေထာင္တ့ ခုခကု ဓာတပ္ ေံု လး ႏွစပ္ ံု၊ သံုးပုံ ေလာက္ ႐ုကိ ္လုကိ ဦ္ းမည္ ဟူ ေသာအေတြးျဖင့္ ဘေမာင္ ေရာကလ္ ာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ လညပ္ င္းတြင္ လြယထ္ ားေသာကငမ္ ရာကို ဘေမာင္ ဖြင္ၿ့ ပီးေရ႕ွ မျွ မငက္ ြင္းကို ခ်နိ ္လိုကသ္ ည။္ ထစုိ ဥ္က ဖလင္ကင္မရာ ေခတမ္ ွ်သာ ျဖစ္၏။ ယခုလို ဒီဂ်စတ္ ယမ္ ဟုတ္၊ ဖလင္တကြကက္ ို တကြက္မွ် တနဖ္ းို ထား႐ိကု ရ္ ေသာအခါ ျဖစ္သည။္ ကငမ္ ရာျမငက္ ြင္းထဲတြင္ ဘေမာင္ေတြ႔လိုက္ရေသာျမင္ကြင္းမာွ အသက္ ၂၀ေက်ာေ္ က်ာ္ အမ်ဳိးသမးီ တဦး အျဖဴေရာင္လက္ရွညႏ္ ွင့္ ခါးနီးပါးမွ် ရညွ ္လ်ားေျဖာင့္စင္းေသာဆံပင္ကုိ ဖားလ်ားခ်ထား၏။ ထ ဘကီ အျပာေရာင္ကန႔လ္ န႔္ျဖတ္ ခ်တိ ္အဆင္၊ ေဘးမာွ က ငါးႏွစအ္ ရြယ္ကေလးမေလးကို လက္တြဲလ်က၊္ ခပ္ ယဥ္ယဥ၊္ ခင္စငး္ စင္း၊ ခပ္ျဖဴျဖဴ အမ်ဳိးသမီးျဖစ၏္ ။ ေငးယူရေလာကေ္ သာ အလွပုိင္ရငွ ္တဦး မဟုတ္ေသာ္လည္း က်ကသ္ ေရ ရေိွ န၏။ ဘေမာင္စိတထ္ ဲက ေတြ႕ဖးူ သလုိ၊ ၾကံဳဖးူ သလို ထင္လာသည။္ ဓာတ္ပုံသမားတဦးဆေို တာ့ ဘေမာင၏္ လကည္ ိႇဳးက ကင္မရာ၏ခလုတ္ကို ႏိွပ္မိလ်က္သား ျဖစသ္ ြား သည္။ မ်က္ႏာွ ခ်င္းဆငုိ ္ လမး္ ေလွ်ာက္လာၾကရာမွ ႏစွ ဦ္ းသားျဖတ္ခါနီးတြင္ ေနာကတ္ ပ႐ုံ ုကိ လ္ ကုိ ျ္ ဖစျ္ ပနသ္ ည္။ ကေလးငယက္ လို က္ဆလြဲ ာေသာ အမ်ဳးိ သမးီ ငယ္ႏွင့္ ဘေမာငတ္ ုိ႔မ်က္ႏွာခ်ငး္ ဆငို ္ အျဖတ္တြင္ ဒတု ိယတပံုကို ႐ုိကလ္ ုကိ ႏ္ ငုိ ျ္ ခင္း ျဖစသ္ ည္။ တၿပိဳင္နက္ ဘေမာင၏္ အေတြး၌ ဆုခံ ဲ့ဖးူ ျခင္းကို ခ်ကခ္ ်င္းမတွ ္မလိ ာသည။္ မႏွစ္က ဆခံု ဲဖ့ းူ ေသာ အမ်ဳးိ သမးီ ျဖစ္သည္။ မွတမ္ တွ ္ရရ ကန္ေတာ္မင္ပန္းျခမံ ွ ကားလုိက္စးီ ၿပးီ ဘာတာမေရာက္ခင္ ကားေပၚမွ ေပ်ာက္သြားေသာ အမ်ဳိးသမးီ ငယမ္ ွနး္ ဘေမာင္ ေကာငး္ စာြ ျပန္သတိ ရမိ၏။ ဘေမာင္ တခုခု ေျပာခ်ငလ္ ာသည။္ ေမးခ်င္သည္ဟု ဆုိလွ်င္ ပမို ွနႏ္ ိငု ပ္ ါလိမမ့္ ည္။ တခခု ု ေမးရန္ ဆးံု ျဖတ္ၿပးီ ဘေမာင္ ေနာကလ္ ွည့္လိကု ၏္ ။ မေတြ႕ရေသာ စကၠန္႔ ပုိငး္ အတြငး္ ထူးဆနး္ စြာ ေပ်ာကသ္ ြားျခင္းပါ။ အမ်ဳးိ သမးီ ႏငွ ့္ ကေလးငယ္ကပုိ ါ လုံး၀မေတြ႕ရေတာ့ျခငး္ ျဖစ္၏။ ေျခလွမး္ ႏွစလ္ ွမ္း၊ သံးု လွမ္းစာမ်ွ သာ ေက်ာ္သြားႏုငိ ပ္ ါေသးသည။္ လကူ လည္း အ႐ပႈ ႀ္ ကးီ မဟုတ္၊ ၾကားရကျ္ ဖစ္သျဖင့္ ခပ္ရငွ း္ ရငွ း္ ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ ထုိ အမ်ဳိးသမးီ ဘယ္သို႔ ေပ်ာက္သြားသညမ္ သိ။ စဥ္းလညး္ မစဥး္ စားတတ္ေတာ။့ ခပ္လွမ္းလမွ ္းတြင္ လက္ကငုိ ပ္ ၀ါ အျဖဴကေလး တထညက္ ုိသာ ေတြ႕လကုိ ္ရသည္။ ဘေမာင္လက္တြင္ ပ၀ါေလးကို ေကာက္ျဖစလ္ ုိကသ္ ည။္ မတ္တတရ္ ပလ္ ်က္ ဟုိဟုသိ ညသ္ ည္ ရွာမရိ ငး္ အေတြးေယာကယ္ က္ ခတ္ေနခ်ိန္တြင္ ဘေမာင္ အသိ ထဲ တစံုတခုတးုိ ၀ငလ္ ာ၏။ နာရီမွ ရကစ္ ကြဲ ုိ ကမန္းကတနး္ ၾကည့္မသိ ည။္ ၂ ရကေ္ န႔ တိုကတ္ ုိကဆ္ ုငိ ဆ္ ုိင္ ယေန႔ သည္ ဇြန္လ ၂ ရက္ေန႔ ျဖစေ္ နပါသည။္ အၾ့ံ သစြာျဖင့္ ဘေမာင္၏ မ်ကလ္ းုံ မ်ားက နာရမီ ွ ၂ ရကေ္ န႔ အမတွ အ္ သားကုိ ခဏမ်ွ မခြာႏုိင္ျဖစရ္ သည။္ ၁၉၇၀ ခႏု စွ ္၊ ဇြနလ္ ၂ ရက္။ ဘာေတြ ျဖစေ္ နတာလဲ။ ဘယ္လုိေရာ နားလည္ရမာွ လဲ။ ဘေမာင္ မစဥ္းစားတတ။္ သာမန္ တိုက္ဆုိငမ္ ႈ မ်ဳိးေတာ့ မဟတု ္ႏုငိ ။္ တကုိ ္ဆိုင္သည္ ဆိုလ်ွ င္ပင္ လြနလ္ ြန္ကဲကဲ တိုက္ဆိငု မ္ မႈ ်ဳိးသာ ျဖစ္ပါသည။္ 25

နနး္ ဆိေု သာအမ်ဳးိ သမးီ တႏွစ္တိတိ အၾကာတြငျ္ ပနေ္ တြ႕ရ၏။ မနကႏ္ ငွ ့ည္ ဟေူ သာ အခ်နိ ္သာ ကြာပါ သည္။ ယခု ေျခလွမ္းႏွစလ္ မး္ ၊ သံုးလမွ း္ စာအကြာ ဘေမာင္ေနာက္ေက်ာဘက္တြင္ ေပ်ာကသ္ ြားသည။္ ရင္ထဲ တငး္ က်ပ္လာသည။္ အေတြးေတြကလညး္ ကေယာကက္ ယက္ ျဖစ္လာသည။္ ဘေမာင္ \"ေန - လ\" ဘရု ားကုိ မဖူးျဖစေ္ တာ။့ ခပသ္ ုတသ္ တု ္ အိမဘ္ ကက္ ိသု ာ ျပနလ္ ာခဲ့သည။္ အိမေ္ ရာက္ေရာကခ္ ်ငး္ အေဖ ေရာ၊ အေမေရာကို စကားမေျပာျဖစ။္ ဓာတပ္ ကံု းူ ခန္းဘက္ ၀ငၿ္ ပးီ ဘရု ားေပၚက ႐ကုိ ္လာေသာ ပံႏု စွ ္ပကုံ ို ‘ကးူ ’ ျဖစသ္ ည။္ အ့ၾံ သစရာ ပေို ကာင္းပါသည္။ မမိ ိႏငွ ့္ ေျခလွမး္ ေလး၊ ငါး လွမ္းေလာကအ္ ကြာမွ ႐ုကိ ျ္ ဖစ္လုကိ ေ္ သာ ပထမပတံု ြင္ အမ်ဳိးသမီးကုငိ ါး ႏွစ္အရြယ္ကေလးမႏငွ ္အ့ တူ ထင္ရာွ းစာြ ဓာတပ္ တံု ြင္ ေပၚလာသည္။ ေနာက္ ေျခလမွ ္း ႏွစ္လွမး္ ၊ သုံးလမွ း္ အ ကြာမွ ႐ကုိ လ္ ကို ႏ္ ုိငေ္ သာဓာတပ္ ုတံ ြငက္ ား ငါးႏွစ္အရြယက္ ေလးမေလး မပါေတာ့။ ဓာတပ္ ံစု ကၠဴေပၚတြင္ က ေလးမေလး၏ပုရံ ပိ ္ မထငေ္ တာ့။ နနး္ ၏မ်က္ႏွာမာွ အနီးကပ္ျဖစ္၍၊ ပၿို ပးီ ေပၚလြင္ေနပါသည္။ ျပဳံ း၍ ခပစ္ းူ စူး ျပနၾ္ ကည္ေ့ နေသာ ပံျု ဖစ၏္ ။ ကေလးမေလးပံု အဘယ္ေၾကာင့္ ေပ်ာကသ္ ြားပါသနညး္ ။ လကက္ ုိင္ပ၀ါကေရာ ဘာေၾကာင့္ က်က်န္ ေနခဲ့ပါသနညး္ ။ တုိကတ္ ုိကဆ္ ုိင္ဆိငု ္ ထုေိ နက႔ ေရာ ဘာေၾကာင့္ ဇနြ လ္ ၂ ရက္ေန႔ ျဖစ္ေနရပါသနညး္ ။ တုိက္ ဆိုင္မႈတရပျ္ ဖစ္ပါက အလြနဆ္ နး္ ၾကယ္ေသာ တကုိ ္ဆုငိ မ္ တႈ ရပ္သာ ျဖစပ္ ါလိမ့္မည္။ \"ဆရာ ဘေမာင္၊ ဗိသုကာဌာန အတြက္ ပီအပခ္ ်္ဒီ တစ္ဦး ကိုတာရတယ္။ ဂ်ပန္ကို သြားရမွာ။ အဲဒါ ခင္ဗ်ားကို ေရြးထားတယ\"္ \"ဟတု ္ ဟုတ္ကဲ၊့ ေက်းဇးူ တင္ပါတယ္ ဆရာႀကးီ \" ဌာနမဴွ းကုိ ေက်းဇးူ တင္စကားေျပာၿပီး သအူ႔ ခန္းကထြက္လာေတာ့ ဘေမာငတ္ ိ၀႔ု မ္းသာလုးံ ဆုိ႔ ျဖစရ္ ပါ သည္။ နည္းတဲ့အခြင့အ္ ေရးႀကီးလား။ ဂ်ပန္ကုိ ငါးႏစွ ္တာေလာက္ သြားေနရဦးမာွ ။ ၿပီးေတာ့ ျပနလ္ ာရင္ ဆရာ ဘေမာငက္ ေန ေဒါကတ္ ာဘေမာင္တု႔ိ ျဖစရ္ ဦးမွာ။ အေဖတို႔၊ အေမတ႔ုိ ၀မး္ သာရေအာငလ္ ႔ို အိမ္ကို ဖုနး္ ဆက္ သတင္း ေပးလကို ္သည။္ ဆရို ွယလ္ စေ္ ခတမ္ ွာ ေက်ာငး္ ဆရာေလးတဦးအတြက္ မဟာ ကံထူးရွငႀ္ ကီး ျဖစပ္ ါ သည။္ လပု ေ္ ဖာက္ ုိင္ဖက္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား၊ စနီ ီယာဆရာႀကီးမ်ား၏ ေတာင္းဆုမိ အႈ ရ ေက်ာငး္ က ကင္တငး္ မာွ ညစာေကြၽး ျဖစပ္ ါသည။္ ညစာ စားရငး္ ဟုဟိ ုသိ ညသ္ ည္ စကားေျပာၾကရာမာွ ည ၉ နာရေီ က်ာလ္ ာေတာ့ ၀ိငု ္းသမိ း္ လုိကၾ္ ကပါ သည။္ အေဆာင္ျပနေ္ ရာက္ ေရမိးု ခ်ဳးိ ၿပးီ ေတာ့ ၁၀ နာရီ ပိုပေို လာကျ္ ဖစ္လာပါသည။္ ဂ်ပန္ေရာက္လ်ွ င္ ဓာတ္ပုံ၀ါသနာရွင္မ႔ုိ ပုံေတြအမ်ားႀကးီ ႐ုိကရ္ မည။္ ျမန္မာျပည္က ႐ုကိ ္ခဲေ့ သာ ပမံု ်ား ထဲမွ အေကာငး္ ဆံးု ပုံ သးုံ ၊ ေလးဆယ္ေလာကက္ လို ည္းယူသြားၿပီး ဓာတ္ပံၿု ပိဳင္ပြဲေလးေတြ၀င္ရန္ ဘေမာင္အၾကံ ရလာပါသည။္ အၾကမး္ ဖ်ငး္ ေရြးထားေသာ ဓာတပ္ မံု ်ားက ဘေမာငခ္ ုတင္ေပၚမွာ ျပန႔္က်ဲေန၏။ ေကာင္းႏိးု ရာရာ တပုံ ခ်ငး္ ကုိ ေရြးျဖစ္သည။္ ေရႊတဂိ ဘံု ုရားေပၚမွာ႐ိုကခ္ ဲေ့ သာ ဆံပင္ဖားလ်ားခ်၊ လက္ရညွ ္အျဖဴေရာင္ႏငွ ့္ အမ်ဳိးသ မီးပံုကုိေရြးဖ႔ုိ လကလ္ ွမ္းလုိကခ္ ်ိနတ္ ြင္ \"ေဒါက္ ေဒါက\"္ တခံ ါးေခါကသ္ ံ ျဖစ၏္ ။ တပည့္တဦးဦး အခ်နိ ္မေတာ္ ဘာေၾကာင့္ တခံ ါးေခါက္သည္ မသ။ိ \"၀င္ခေ့ဲ လ\" တံခါးဖြငသ့္ ံ မၾကား။ ေရတႊ ိဂံုေပၚက ႐ိုက္ခဲ့ေသာ ဓာတ္ပကုံ ုိ ဂ်ပနယ္ ူသြားရန္ ဓာတ္ပုထံ ပ္ထဲတြငထ္ ညၿ့္ ပးီ ေနာက္ တပကံု ုိေရြးရန္ ဘေမာင္ ျပနက႔္ ်ဲေနေသာဓာတပ္ ေံု တြကို ၾကည့္ျဖစ္၏။ \"ေဒါက္ ေဒါက\"္ \"၀ငခ္ ့ေဲ လကြာ\" တံခါးေပါက္သ႔ုိ ဘေမာင္ မၾကည့္ျဖစ္။ တံခါးဖြင့္သံလညး္ မၾကား။ စိတ္မရညွ ္၍ ဘေမာင္ တခံ ါးေပါက္သိ႔ု မ်က္လးံု အလွည့္။ \"ဟုကိ ္\" ရငထ္ ဲမွ အာေမဍတိ ္သံသာ ျဖစ၏္ ။ ႏႈတ္မွေတာ့ မထြကႏ္ ငုိ ခ္ ့ဲ။ ဘေမာငေ္ ဘးတြင္ အက်ႌ ျဖဴလက္ရညွ ၊္ ထဘအီ ျပာေရာင္ ႀကိဳးႀကီးခ်ိတ္ႏငွ ့္ ဆံပငဖ္ ားလ်ားခ် အမ်ဳိးသမီးတဦးကုိ ရပလ္ ်က္သား အ့ၾံ သဖြယ္ရာေတြ႕ လကုိ ္ရ၏။ အံၾ့ သလြန္း၍ ဘေမာင္ လပႈ ရ္ ွားမတႈ ႔ိမု ွ ရပ္တန္သ႔ ြားသည္။ ၾကက္ေသ ေသလ်က္ ထအို မ်ဳိးသမးီ ကို သာ ေငးၾကညမ့္ ၏ိ ။ လႈပရ္ ာွ းမႈတခုခကု ိုမွ် မလုပမ္ ိ။ ေယာက်ာ္ းေလးအေဆာငက္ ုိ ထို အမ်ဳိးသမးီ ဘယ္သ႔ုိ ေရာကလ္ ာသနညး္ ။ ဘေမာင္အခန္းက ေလး ထပ္မာွ လည္း ျဖစသ္ ည။္ ေတြ႕ေတြ႕ခ်င္း ဘေမာင္ မတွ မ္ ိပါသည္။ ဘုရားမာွ ဆံခု ဲေ့ သာ အမ်ဳိးသမီး၊ ကန္ေတာ္ မငမ္ ွ ကားၾကံဳစးီ ေသာ အမ်ဳးိ သမီး၊ နာမည္ အျပညအ့္ စံု မသေိ သာလ္ ညး္ သူ႔ကိုသူ နနး္ ဟု သုံးႏနႈ ္းခဲ့ေသာ 26

အမ်ဳိးသမးီ ၊ တခံ ါးသာေခါက္ၿပီး တခံ ါးမဖငြ ဘ့္ ဲ ၀င္လာႏုိင္ခဲ့ေသာ အမ်ဳိးသမးီ ။ ဘေမာင္ ရငေ္ တြ ခုန္ေန၏။ သိေ႔ု သာ္လည္း တကယုိ ္လံးု ေအးစက္ေနသည္။ တကယို လ္ ုံး လႈပ္မရ သည္လား၊ မလႈပ္ျဖစ္ခဲ့သညလ္ ား မသိ၊ အၾံ့ သမႈ ႀကီးစုးိ သည္ကေတာ့ အမနွ ္ပင။္ နနး္ က ဘေမာင္ကုိ ႏႈတခ္ မ္းလႈပ္႐ုံ ျပဳံ းျပသည။္ သ႔ူအၾကည့္က စးူ ၏။ ရင္ထဲ၊ အသည္းထဲ ေဖာက္ထြက္ သြားမတတစ္ းူ သည္ဟု ဆိုႏိငု သ္ ည္။ ဘေမာင္အနားသို႔ ထပတ္ ိးု လာ၏။ ၿပးီ လွ်င္ လကထ္ ဲကုိင္ထားေသာ ဓာတ္ ပံုထပ္ထဲမွ ဓာတပ္ ုံတပုံကုိ ေရြး၍ယလူ ကို ္သည္။ ထပို ုံကား ေရႊတိဂံုဘုရားတြင္ ႐ကုိ ္ခဲ့ေသာပုံျဖစ္သည္။ ထုိေနက႔ ေတြ႕ခ့ေဲ သာ အ၀တအ္ စားႏွင့္ ယေန႔ေတြ႕ေသာ အ၀တ္အစားသည္ တထပတ္ ညး္ ျဖစ္၏။ ဘာမွမေျပာင္း၊ ဆံ ပင္ အေနအထား၊ ျပဳံ းပုံ အစစအရာရာ တထပတ္ ည္းျဖစ္၏။ ဓာတ္ပံုထဲက သပူ႔ ကုံ ုိၾကည္ၿ့ ပီး ဘေမာင္ကို နန္းက ႏတႈ ္ခမ္းလပႈ ႐္ ံသု ာ ထပျ္ ပဳံ းျပ၏။ ေနာက္လွည့၍္ တံခါးဆီသုိ႔ ခပေ္ လးေလး ထြကသ္ ြား၏။ တခံ ါးသည္ ပိတ္လ်ကသ္ ား၊ တခံ ါးကုိ အရပိ ္လိလု ု၊ိ အေငြ႕လိုလိျု ဖင့္ ေဖာကထ္ ြက္သြားသည။္ တခဏအၾကာမွ ဘေမာင္၏ အၾံ့ သလြန္မႈၾကားေမ်ာပါသြားေသာ အသတိ ႔ို ျပန္လည္ လာသည။္ နရံ တံ ြင္ ခ်ိတဆ္ ြဲထားေသာ ျပကၡဒနိ ဆ္ ီသ႔ုိ မ်က္လုံးတိ႔ု ေရာကသ္ ြား၏။ ဇနြ လ္ ၂ ရက၊္ ၁၉၇၁ ခုႏစွ ္ ဇြနလ္ ၂ ရက္ျဖစ္သည။္ \"ဆရာ အဲဒျီ ဖစ္ရပက္ တကယလ္ ား\" \"မငး္ တ႔ုိ အဲသလို ေမးမယ္ဆိုတာ ငါ ထငသ္ ားပဲ\" \"ဟုတ္တယ္ေလ ဆရာရယ၊္ ထးူ ထူးဆန္းဆန္းပဲ။ ၿပးီ ေတာ့ တကို ဆ္ ိုငလ္ ြန္းေနတယ\"္ \"ကုိယ္ေတာင္ ကယုိ ့္ကုိယ္ကယို ္ မယႏုံ ငုိ ဘ္ ူး\" ေဒါက္တာဘေမာင္ ရနက္ ုနျ္ ပန္ေရာကသ္ ည္မာွ တႏစွ န္ းီ ပါးရွၿိ ပီ ျဖစသ္ ည။္ ရန္ကုနစ္ ကမ္ တႈ ကသၠ လို ္ ေနာကဆ္ ံးု ႏွစ္ ေက်ာငး္ သားမ်ား၏က်မး္ ျပဳစေု ရးတြင္ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူ တခ်ဳိ႕ကုိ တာ၀နယ္ ထူ ားရ ပါသည္။ ေက်ာငး္ သားမ်ား၏ ဆြဲပုံမ်ားအတြက္ အၾကဥံ ာဏ္ေပးႏိုငရ္ န္၊ အယူအဆမ်ားအတြက္ ေဆြးေႏြးေပး ႏငို ္ရန္ စတဒူ ယီ ိသု ႔ို ပုံမွန၀္ ငေ္ ပးရပါသည။္ ဗိသကု ာ ေက်ာငး္ သ၊ူ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ေနာက္ဆးုံ ႏစွ ္တြင္ သနားစရာ အေတာေ္ ကာငး္ သည။္ အျခားအငဂ္ ်ငန္ ယီ ာ ဘာသာရပ္မ်ားတြင္ ေမးခြနး္ တခုအတြက္ ေျဖဆိုရန္ အေျဖအတိအက် ရေိွ သာလ္ ည္း ဗသိ ု ကာ ေက်ာငး္ သားမ်ား အတြက္ တခုတည္းေသာ အေျဖသည္ မရွတိ တ။္ Concept ဟု ေခၚေသာ အယအူ ဆ ေပၚတြင္ အေျခခံရသျဖင့္ တိကု ဆ္ ုိင္ေသာ ဆရာမ်ားရတွိ တ္သလို မတိကု ္ဆိငု ္ေသာဆရာမ်ားက အမတွ ္မေပး တတခ္ ်င္။ ဆရာႀကီးမ်ားအားၿပိဳငမ္ ႈ တိကု ပ္ ြဲေအာကတ္ ြင္ ေက်ာငး္ သားတခ်ဳ႕ိ ေျမစာပင္ ျဖစခ္ ဲ့ၾကရသည္။ သား ေကာင္ ျဖစ္ခဲၾ့ ကရသည္။ က်မ္းျပဳစုေသာကာလတငြ ္ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာငး္ သူမ်ား မယ္ပဋာ ေျမလူးခဲၾ့ ကရပါ သည္။ ၁၉၇၀ ကာလတ၀ကုိ ္ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ား အဆုးိ ဆံးု ျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငစံ မုံ ွ Ph.D ယူခဲေ့ သာ ဆရာႀကးီ မ်ား အားၿပဳိ ငမ္ ႈ၊ လုပ္သကအ္ ႏုအရင္ႏ့ ွင့္ လုပ္ငန္းအေတြ႕အၾကံဳ အားၿပိဳငမ္ ႈတို႔ ျပငး္ ထနေ္ သာ အခ်ိန္ လည္း ျဖစသ္ ည။္ \"ဆရာ့မွာ ပ႐ပု ဇ္ ္ Proof တခေု လာက္ မက်နခ္ ဲဘ့ ူးလား ဆရာ\" တခ်ိနက္ ျမန္မာအ့ သံ ဦးခငေ္ ဇာ္၏ သား ဗသိ ကု ာ ေနာက္ဆးံု ႏစွ ္ ေက်ာငး္ သား ၀င့္ခငေ္ ဇာက္ ေမး သည။္ ဘေမာင္ ျပဳံ းလုကိ သ္ ည။္ \"ဒါ ေမးသင္တ့ ဲ့ ေမးခြနး္ ပဲ\" ဇာတ္လမ္းရညွ ္ တခုကို အဆံးု ထိ ေျပာၿပီးၿပမီ ႔ို ဘေမာင္ အာေျခာကလ္ ာသည။္ \"မင္းတုိ႔ ေၾကာက္မသြားၾကနဲ႔ေနာ္။ ႐ုပ္က အဆးုိ ႀကးီ မဟုတဘ္ ူး\" ေက်ာငး္ သား၊ ေက်ာငး္ သူ ၁၃ ဦးတို႔ စိတလ္ ပႈ ရ္ ွားစြာ ဘေမာငက္ ို စးူ စုိက္ၾကသည္။ ဘေမာငက္ လက္ ၀ါးသာသာ ပကို ဆ္ ံအတိ ထ္ ဲမွ ဓာတ္ပတံု ပကုံ ုိ ထုတ္လိကု ္၏။ ၿပးီ ေတာ့ စားပဲေြ ပၚသိ႔ု တငေ္ ပးလကို ္၏။ ေရတႊ ဂိ ုံ ဘရု ားမာွ ႐ကို ္ထားေသာ နနး္ ဆသို ည့္ မနိ ္းကေလးႏွင့္ ငါးႏွစသ္ ားအရြယ္ ကေလး၏ ပံု။ \"ဟာ\" အားလံးု အ့ံအား သငၾ့္ ကသည။္ တုိးေ၀ွၿ႔ ပးီ လညး္ ၾကည့္ၾကသည္။ \"႐ုပ္ကေလး မဆုိးပါဘးူ ။ ဆရာရဲ႕ Sweet ျဖစ္ပါတယ္\" \"ေအး အေခ်ာႀကီး မဟတု ေ္ ပမယ့္ မဆးုိ ပါဘးူ \" ဓာတပ္ ေုံ လးက ခ်ဳခိ ်ဳိျမငလ့္ က္ထဲ ေရာကသ္ ြား၏။ ေသေသခ်ာခ်ာ စးူ စုိက္ၾကညၿ့္ ပီး \"ဆရာ့ဆီက သကူ အဲဒဓီ ာတပ္ ုံကုိ ျပနယ္ ူသြားတယေ္ နာ။္ ႏ႔ုိ ဆရာ သညဓ္ ာတ္ပံကု ုိ ဘယလ္ ုျိ ပနရ္ သလဲ\" \"ေအး ဟတု တ္ ယ္။ အဲဒီတုန္းက ဆရာဆ့ ကီ ယသူ ြားတာေတာ့ အမနွ ္ပဲ။ ဒါေပမယ့္ သမူ သိလုိကတ္ ာ တခုရွိတယ။္ နကဂ္ တစ္က ဆရာဆ့ မီ ာွ က်နေ္ နေသးတယ္ေလ\" 27

\"အယ္\" …………………………………………… ။ ~ ။ ……………………………………………… ဆနေ္ သာေရ ျမတေ္ သာစတိ ္ ေနဇငလ္ တ္ (June 2009) ဘေမာငရ္ ဲ႕ဇနးီ က သညေ္ န႔ ၅၉ ႏစွ ္ျပည္သ့ ြားတယ္။ ၆၀ ႏစွ ထ္ ဲ ေရာက္သြားၿပီဆပုိ ါေတာ။့ တကသၠ ိလု ္ ေက်ာင္းၿပးီ ခါစ အသက္ ၂၀ ေက်ာေ္ က်ာတ္ နု း္ ကဆိုရင္ အခုလုိအသကမ္ ်ဳးိ ကို အဘုးိ ႀကီးေတြ၊ အဘာြ း ႀကးီ ေတြ လ႔ုိ ထင္ခဲ့ျမင္ခဲၾ့ ကတဲ့ ဘေမာင္တ႔ိေု တာင္မွ အခအု ဲဒအီ သကေ္ တြဆီ တေရြ႕ေရ႕ြ န႔ဲ ေရာက္လာၾကၿပ။ီ ဘာသာ ေရး႐ႈေထာင့္ကၾကည့္ရင္ လူေတြေမြးလာၾကတာ ေသဖတ႔ို ဲ့။ သည္ဘ၀ဆတို ာ ဘ၀ေပါငး္ မ်ားစာြ ထဲက တခတု ဲ့။ တရက္ တရကက္ ုနဆ္ ုံးသြားတာဟာ ေသဖုိ႔ တလွမ္း ခ်င္းေလ်ွ ာက္ေနၾကတာတ။့ဲ ဒါဆရို င္ ဘေမာငတ္ ႔ုိေတာင္ အေတာေ္ လးခရးီ ေရာကႏ္ ငွ ့္ေနၿပီပဲ။ အတတိ ္ဘ၀ ေပါငး္ မ်ားစြာမွာ ပစံု ံအမ်ဳိးမ်ဳိးန႔ဲ ဘယလ္ ကို ်င္လည္ခဲ့ရၿပီး သည္ဘ၀မွ ေတြ႕ၾက၊ ျပနက္ ြဲၾက၊ ေနာကဘ္ ၀သစတ္ ခု စီ ဘယ္ပစုံ မံ ်ဳိးန႔သဲ ြားၾကရမနွ ္း မသိတာကကို ‘သသံ ရာ’တဲ၊့ သညဘ္ ၀ဆုိတာ အဲဒသီ ံသရာႀကီးထဲက ေတာ္ေတာ္ ေသးတဲ့ အပငုိ း္ အစေလးတစ္ခသု ာပါ။ ေသၾက၊ ေၾကၾက၊ ကြဲၾက၊ ခာြ ၾကရတာဟာ ထးူ ဆန္းတဲ့ အရာတခုေတာ့ မဟုတပ္ ါဘူး။ မလမြဲ ေသြ ၾကဳံ ရ မယ့္အေတြ႕အၾကဳံ တခပု ါလားလ႔ုိ စတိ ္ထဲခံယူထားရင္း သိပ္ၿပီးတနု လ္ ပႈ စ္ ရာ ေကာငး္ တဲအ့ ရာေတာမ့ ဟတု ္ပါ။ မ ေသခင္ အသကိ ေလး ရတိွ ဲအ့ ခါ ဘာလပု ္သြားမလဲ၊ ဘာလုပ္သြား ၾကသလဲဆုတိ ာသာ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘ ေမာင္ အသက္ ၂၀ ေလာကမ္ ာွ အေဖဆးုံ သြားတယ္။ အဲသည္တနု ္းက ေတာ္ေတာ္ တနု ္လပႈ ခ္ ဲ့တယ။္ ငါးတန္း၊ ေျခာကတ္ နး္ ေက်ာငး္ သားအရြယ္ထဲက ‘မဘိ ႏစွ ္ပါး၊ တပါးပါး ဆုံးသြားရင’္ ဆိုတဲအ့ ေတြးက ဘေမာင္ဆီ မၾကာ ခဏ လာလည္တတတ္ ယ။္ ေတြးမ႐ိ ံု၊ စဥး္ စားမိ႐ုနံ ဲတ႔ င္ ခံစားလုိမ႔ ရဘူး။ တျခားသေူ တြလညး္ သညလ္ ပို ဲ ျဖစ္ၾက တာပါ။ ဘေမာငက္ ်မွ ထူးထးူ ျခား ျခားျဖစတ္ ာ မဟုတဘ္ းူ ။ ဘေမာင္ အသက္ ၂၀၊ ေဖေဖ့ အသက္ ၅၂ မွာ ကငဆ္ ာနဲ႔ ေဖေဖဆးံု သြားတယ္။ အဲဒတီ ုနး္ က ဘေမာင္ က ဗိသကု ာေက်ာငး္ သားတစ္ဦး၊ အေတာ္အတန္ ရင့္က်က္ခ်င္လညး္ ရတဲအ့ ရြယ၊္ မရင့က္ ်က္ခ်င္လညး္ ရတဲ့အ ရြယ၊္ ပူလိုကတ္ ဲ့ ရင္၊ ေလာင္လိုက္တဲ့ မးီ ၊ ခံစားခ်က္ျပငး္ တတတ္ ဲ့ ဘေမာင။္ တလေလာကအ္ ိပမ္ ေပ်ာဘ္ းူ ။ မိ သားစုထဲမာွ ဘေမာငက္ အႀကီးဆးုံ ဆေုိ တာ့ ပခံုးေျပာငး္ တာ၀နက္ ဘေမာငဆ္ ီ ႐ုတ္တရကေ္ ရာကလ္ ာတယ။္ တာ၀နက္ ေို တာ့ ဘေမာငက္ ဘယ္လမုိ ွမပပူ ါဘူး။ မိသားစႏု ွင့္ခြဲခြာသြားတဲ့ အေဖအတြက္ တခါတခါ လႈကိ ္လိကႈ ၿ္ ပီးခံစားရတယ။္ ေလာကဓဆံ တုိ ာ ဒါပ။ဲ ျဖစခ္ ်င္တငုိ း္ မျဖစတ္ ာ၊ မျဖစ္ခ်င္တာေတြ ျဖစလ္ ာတာဟာ ေလာကဓံပဲ။ အေမေတာရ့ ွေိ သးတယ္။ ရွစ္ဆယ္ ေက်ာၿ္ ပ။ီ ကိယု ့္ကို ေကြၽးေမးြ သြန္သင္လာတဲ့အေဖကုိ ကယုိ ့အ္ လညွ က့္ ်ျပနၿ္ ပးီ ေက်းဇူးမဆပလ္ ုကိ ရ္ ဘူး။ အတိုး ခ်ၿပီး က်နတ္ ဲ့အေမကိပု ဲ လေို လေသးမရွိ စိတ္ခ်မ္းသာေအာင္ ႀကိဳးစားထားေပးေနရတယ။္ “ေဖေဖ ခေု နခ်ိန္ရေိွ သးရင္ ကား တစီး၊ ပကို ဆ္ ံတထပု ္န႔ဲ ကာရာအေုိ ကဆိငု ္ ပေ႔ုိ ပးတယ္။ အခ်ိနတ္ န္ အိမျ္ ပနရ္ င္ ေတာၿ္ ပီမလုိ႔ ား” အသကရ္ ွစ္ဆယ္ေက်ာအ္ ေမကို စိတ္အေျပာငး္ အလဲေလးျဖစေ္ အာင္ တခါတေလ ဘေမာင္ က်ီစယ္ တတတ္ ယ။္ အေမက ဘေမာင္ကို မ်ကေ္ စာငး္ ခေဲ ရာ။ ၿပးီ ေတာ့... “မင္းတို႔ အေဖက သြားမာွ မဟတု ္ပါဘူး” ဟိတု နု း္ က လႀူ ကးီ ေတြက အဲသလုိ ခ်စၾ္ ကတာ၊ ၾကငန္ ာၾကတာ၊ ဘေမာင္တ႔ေုိ ခတမ္ ာွ ေတာ္ေတာ္ရွားသြားၿပီ။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လ႔မူ လိုင္ေတြ ကာရာအေုိ က၊ Massage Parlour ေတြမွာ အသက္ရညွ ေ္ ဆးေဖာ္ၾကတာ အမ်ားႀကီးပဲ။ ဘေမာငတ္ ိေ႔ု တာင္ တခါတေလ ပါေသးတယ။္ ဘေမာင္ အသက္ ၅၀ ေလာက္ ေရာက္ေတာ့ ေမေမက ဘေမာငက္ ုိ ဘရု ားတရားပလုိ ုပ္ဖု႔ိ မၾကာခဏတုကိ ္တြန္းတယ္။ “မငး္ အေဖက အသက္တုရိ ွာတယ္ သား” အသက္ ၅၂ ႏစွ မ္ ွာ အေဖဆုးံ သြားတဲအ့ တြက္ ေမေမက ဘေမာင္အတြကလ္ ဲ စိုးရမိ ေ္ နရာွ တယ္။ မ်ဳးိ ႐းုိ ဗဇီ လုိက္ တတတ္ ယ္လို႔ အေမသ့ ုတထဲမွာ မတွ ္သားဟနတ္ ူတယ္။ ဘေမာငေ္ တာင္ အခု အေဖအ့ သက္ထက္ အမ်ားႀကးီ ေက်ာသ္ ြားၿပ။ီ ကုယိ ္ကုယိ တ္ ငုိ ္ အရြယေ္ ရာကလ္ ာမွ အရြယေ္ ကာငး္ ဆတို ာ ပၿုိ ပီးသလိ ိုကရ္ တယ္။ ေဖေဖက လပု ္ ငန္းရငွ ္တဦး၊ ဘေမာင္လဲ လုပ္ငနး္ ရငွ ္တဦး၊ အရြယရ္ င၊့္ အေတြးအေခၚေလးလဲ သနလ္ ာ၊ အေတြ႕အၾကံဳေလးလဲ အေတာ္စလံု ာတဲ့အရြယ္ အလုပ္ လပု ္ဖုိ႔ ေတာ္ေတာေ္ ကာင္းတဲ့အရြယပ္ ါ။ အေဖက အလပု ႀ္ ကိဳးစားတယ္။ အ 28

ေတြးအေခၚနဲ႔ ဒႆန အားေကာငး္ တယ။္ အထူးသျဖင့္ သားသမီးထဲမာွ သားဦးမ႔ုိ ဘေမာငက္ အုိ ေတာခ္ ်စရ္ ွာတယ။္ စာသပိ ဖ္ တ္ၿပီး လမူ ႈေရးအ လြန္အားေကာငး္ တယ္။ စာဖတ္တဲ့ အက်င၊့္ တပညေ့္ တြကုိ ၾကည့္တတတ္ ဲ့အေလ့ေတြကုိ ဘေမာငက္ အေမြ ဆက္ခႏံ ငုိ ္ခဲေ့ ပမယ့္ လူမႈေရးဘက္မာွ အေဖ့ကို ဘေမာငမ္ မဘီ ူး။ အေဖက သိပ္ၿငမိ တ္ ယ။္ ဘေမာငက္ ႐ဴွ း႐ွဴးရွဲ ရဲွ ရွခိ ်ငတ္ ယ။္ အေမ့ဘက္ကအေမြရလာတာလ႔ိုေတာ့ မေျပာခ်င္ဘူး။ ၿပီးေတာ့ အေဖကေခတ္မတီ ယ္။ ဘေမာင္ တုိ႔ ငယ္ငယ္တနု ္းက တိပ္ရီေကာ္ဒါေခတ၊္ ဘီးဂ်ီးတ႔ုိေခတေ္ ပါ။့ ေရာ့ခ္ေတြ၊ သီခ်ငး္ ေတြ ခပ္က်ယက္ ်ယ၊္ ၾကာ ၾကာဖြငလ့္ ႔ိုလဲ အေဖက ဘာမမွ ေျပာဘူး။ အခ်ိန္တန္ စာဖတၿ္ ပီး အဆင္ေ့ ကာငး္ ရင္ ၿပးီ တာပဲတဲ။့ အေမကေတာ့ ပူညပံ ူညံေပါ။့ “အေမႀကီး မင့္သားကို သိပမ္ ၾကမး္ နဲ႔။ သကူ ခပၾ္ ကမ္းၾကမ္းကိငု ္ရင္ ႀကိဳက္တာမဟတု ္ဘူး” ဆးံု သြားတဲ့အထိ သားသမီး ၄ ေယာက္အေပၚ လက္ဖ်ားနဲ႔ေတာင္ ေဖေဖ တမုိ႔ သြားရာွ ဘူး။ အခ်က္ အလကန္ ဲ႔ ေအးေအးလူလူ ဆးုံ မတယ။္ အေမကေတာ့ ေတြ႕ရာနဲ႔ ေကာကေ္ ပါက္ တတတ္ ယ။္ အေဖန႔အဲ ေမ ရနမ္ ျဖစသ္ ေလာကပ္ ဲ။ ဒါေပမယ့္ အေဖနယက္ ျပနလ္ ာလရုိ႔ ိွရင္ သားသမးီ ေတြကုိ အကႌ်ခြၽတၾ္ ကည့္တတ္တယ္။ ေက်ာ ကုနး္ မွာ အ႐းႈိ ရာေတြ ေတြ႕ရင္ေတာ့ အေမနဲ႔ ဗ်စ္ေတာက္ ဗ်စေ္ တာက။္ “မငး္ ကလည္းကြာ ငါကပါတဲ့ သားသမီးေတြမဟုတ္ပါဘူး။ ဒေီ လာက္ မ႐ကုိ သ္ ငဘ့္ းူ ” အဲဒလီ ေို နမ႔ ်ဳးိ ေတြမွာ ေဖေဖ ထမငး္ မစားေတာ၊့ ဧညခ့္ န္းက ကုလားထငုိ ္တလုးံ လုံးမာွ တခခု ုဖတရ္ ငး္ စီးကရက္ တလိပၿ္ ပီးတလိပ္ ေသာက္ေနတတ္တယ္။ ဘယသ္ ူမ႔ လွ ညး္ စကားမေျပာေတာဘ့ ူး။ ဘေမာငတ္ ိ႔ု ကေံ ကာငး္ ပါ တယ။္ ေမာငႏ္ ွမ ေလးေယာက္လံုး ခပ္ဆိုးဆိုး တေယာက္မွ ပါမလာခဲ့ၾကဘူး။ အေဖ့ရဲ႕ ဒႆနေတြ၊ အေမ့ရဲ႕ တုတ္ခ်က္ေတြက ဘေမာင္တိ႔ု ေမာင္ႏမွ ေလးေယာကလ္ းုံ ကို ဘ၀အသီးသီး ရင္ဆုငိ ႏ္ ုိငေ္ အာင္ ပစုံ ေံ ကာင္းကို သြင္းေပးႏိငု ္ခဲတ့ ယ။္ ဘေမာင္တုိ႔ အာ၀ါသေကာင္းမာွ ႀကီးျပငး္ ခငြ ့္ရခဲ့ၾကတယ။္ အခုေတာ့ အာ၀ါသေကာင္းကုိ ဖနတ္ းီ ေပးခဲတ့ ဲ့ ေဖေဖမရိေွ တာပ့ ါဘူး။ အေမ့ကပို ဲ အေဖအ့ တြက္ တးုိ ခ်ၿပီး ဘေမာငတ္ ႔ိရု တတသ္ ေလာက္ ေက်း ဇးူ ဆပေ္ နရတယ။္ ဘေမာငရ္ ဲ႕ဇနီးက အသက္ ၆၀ ထဲမွာဆိလု ု႔ိ ဘေမာင္က သူ႔ထက္ႀကီးတယ္လေုိ႔ တာ့ မထင္လိကု ္နဲ႔။ သ႔ူ ထက္ နညး္ နည္းေလးငယတ္ ယ္။ တာ၀န္သိတတတ္ ဲ့ အေဖဒ့ ႆနေတြနဲ႔ ႀကးီ ျပင္းခရ့ဲ တဲ့ ဘေမာငအ္ တြက္ အစ က အမိ ္ေထာင္ျပဳရမွာ သိပေ္ ၾကာကခ္ ဲတ့ ယ္။ ကရင္ျပည္နယ္က ‘ဒါးကြင္း’ လိုေနရာမ်ဳိးမာွ လက္နက္ႀကးီ ေတြ ၾကား၊ မိုငး္ ေတြၾကား၊ တကုိ ္ပြဲေတြၾကားမာွ ေတာင္ အဲဒီေလာက္ မစုိးရမိ ္ မေၾကာငၾ့္ ကခဲဖ့ းူ ဘူး။ ဘေမာင္ ကံေကာင္းပါတယ္။ ဘေမာငတ္ ႔ို အမိ ေ္ ထာင္သက္တမး္ ေတာင္ အေတာၾ္ ကာသြားခဲ့ၿပ။ီ ႀကးီ ႀကးီ မားမား တခါမွရနမ္ ျဖစ္ဖးူ ဘးူ ။ ႏစွ ္ဖကန္ ားလည္မႀႈ ကးီ စြာန႔ဲ တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ အမိ ္ေထာင္ေရးဆိုေတာ့ အ ေတာ္သာယာခဲပ့ ါတယ္။ ပတ၀္ န္းက်ငထ္ ငတ္ ဲ့ အိမေ္ ထာင္ေရးမ်ဳးိ နဲ႔ ဆန႔္က်င္ဘကျ္ ဖစ္ခဲတ့ ယ္။ ဘေမာငရ္ ဲ႕ဇနီး က ခြင္လ့ ႊတ္ျခငး္ ၊ နားလည္ျခငး္ အျပညေ့္ ပးတယ္။ သ႔အူ က်ဳိးသူ ျပနရ္ တယ္။ အိမ္ေထာငစ္ မာွ ဘေမာင္ ႐ွဴး႐ဴွ းရွဲ ရွဲ ရခွိ ်ငေ္ သးတယ။္ ေနာက္ေတာ့ ကိုယလ္ ည္း သလ႔ူ ပုိ ဲက်ငၾ့္ ကရံ ငး္ အေပးအယကူ အေတာ္ပဲ အဆငတ္ ေျပ ျဖစ္ သြားပါတယ္။ အခဆု ို အိမ္မာွ လာေနတဲ့ ေျမးမေတာင္ ၆ ႏွစ္သမးီ ရိသွ ြားၿပ။ီ ဗုလိ ္ႀကီးဘ၀ လစာ ခနု စရ္ ာက်ပ္န႔တဲ နု ္းကလညး္ ဇနးီ သညက္ ဘာမမွ ေျပာခဲဘ့ းူ ။ သည္ဘကေ္ ခတ္ စီး ပြားေရးထတု လ္ ုပ္ဖ႔ို အၿငမိ း္ စားယေူ တာ့လဲ ေကာင္းတယ၊္ ဆုးိ တယ္မေျပာရာွ ၊ စးီ ပြားမျဖစေ္ သးခင္ ဘာ၀င္ေငြတ ျပားမွမရတိွ ုန္းကလညး္ ဘာမွမေျပာရာွ ဘးူ ။ မၿငဳိ ျငင္ရွာဘူး။ သအူ႔ က်ဳိးေပး သတူ ခ်ိန္မွာ ျပနခ္ ံစားရပါတယ္။ တူေသာအက်ဳးိ ေပးဆတို ာကုိ ဘေမာင္ၿခြငး္ းခ်က္မရိွ ယတံု ယ။္ ဘေမာင္ဇနးီ က အရာရာကို တရားသ ေဘာနဲ႔ ႐ျႈ မင္တယ္။ ခငြ ့္လတႊ ္တယ္၊ နားလညမ္ ေႈ ပးတယ၊္ သခၤါရနဲ႔ အနိစၥသေဘာကလို ည္း အေတာ္ကေလး ႏွ လးံု ပိုကမ္ ိေနတယ။္ လူမႈေရးအားေကာငး္ တယ္၊ မုိးမလတုံ ဲ့တဲကပု ေ္ လးဘ၀က မယသ္ ီလရွငေ္ က်ာင္းကုိ ႏွစထ္ ပ္ ေက်ာငး္ ႀကီးျဖစ္ေအာင္ သဦူ းစးီ ၿပးီ လပု ္ေပးခတ့ဲ ယ။္ အလွဴအတနး္ ကို ဘယ္ေတာ့မွလက္မတြန႔္ဘးူ ။ သူ႔ ေစတ နာက သူ႔အက်ဳိး ျပနေ္ ပးတယ္။ ဘေမာင္ စီးပာြ းျဖစ္လာေတာ့ ဟိတု ယ္တလံုးရဲ႕၀င္ေငြကုိ သူႀကဳိ က္တာ သးံု ေစ လကို တ္ ယ။္ သည္ေခတ္မွာ ဘယ္နည္းမလဲ၊ အမိ ္သးုံ စရတိ ၊္ အလဴွ အတနး္ ၊ လမူ ႈေရး၊ သားသမးီ ေလးေယာက္ ေထာကပ္ ့ံတာေတြအပါ သူ သးံု ခ်င္ရာသုးံ ။ အဲသလုိ ေပးထားတာေတာင္ ဆယင့္ ါးႏွစ္ေလာက္ရသွိ ြားၿပီ။ သားသမးီ ေတြက အရြယေ္ တာေ္ တာရ္ ၊ ကေလးေတြ ျပနေ္ မြးတဲ့အထိ ဘာမျွ ဖစ္မလာၾကေသးဘူး။ သ မီးေတြရ႕ဲ ခင္ပြနး္ ေတြကလဲ ေလာကကုိ ဘယလ္ ုိ ႐ျႈ မင္သလဲ မသိ၊ ေရစုနစ္ ီးခ်င္သေူ တြ၊ အစုနစ္ တိ ေ္ တြ၊ ဘာမွ လက္ေၾကာမတငး္ ဘဲ စည္းစမိ ္ကုိ ပုခိ စံ ားခ်ငၾ္ ကသူေတ၊ြ သူတုိအ႔ ေၾကာငး္ ေတြးရရင္ အကုသိလု ္မ်ားတယ္။ မဘိ ဆိတု ာက ျပဳစုပ်ဳိးေထာငေ္ ပးဖပ႔ို ဲ တာ၀နရ္ တွိ ယ။္ အာ၀ါသေကာင္းေပးဖုပ႔ိ ဲ တာ၀န္ရိွတယ္။ အရြယ္ ေရာကရ္ င္ ကိုယ့္ဘာသာကုယိ ္ပဲ ႀကိဳးစားၿပးီ ဘ၀ကိတု ည္ေဆာကၾ္ ကရပါတယ။္ ဘေမာင္တ႔ို အမိ ေ္ ထာငျ္ ပဳရမွာ ေၾကာကခ္ ဲတ့ ယ္။ တာ၀န္မေက်မွာ စးို လ႔၊ုိ သူတုေ႔ိ ခတက္ ်ေတာ့ အိမ္ေထာငျ္ ပဳရာမာွ နညး္ နညး္ မွ မေၾကာက္ၾက ဘးူ ။ တာ၀နယ္ လူ ုိတဲစ့ တိ ္လဲ မရိၾွ ကဘူး။ ဘေမာင္ ငယသ္ ူငယ္ခ်င္း ေဒါက္တာျမငေ့္ သာင္းဆိတု ာ ရွတိ ယ္။ သူ အမိ ္ေထာငက္ ်ေတာ့ ေယာကၡမက ဘာေျပာတယ္မွတလ္ ဲ၊ သျူ ပန္ေျပာလ႔ို သရိ တာ။ 29

“မင္း အသက္ေလးဆယ္မတုငိ ္ခင္ တခုခုျဖစေ္ အာင္လပု ၊္ ဘာမမွ ျဖစရ္ ငေ္ တာ့ ဘ၀ ‘လည္’ ထြကသ္ ြား ၿပသီ ာ မွတလ္ ကုိ ေ္ တာ့” ဘာပဲေျပာေျပာ သူငယခ္ ်င္းေတြျပနဆ္ ံၾု ကေတာ့ မတူစြာျဖတသ္ န္းခ့ရဲ တဲ့ ဘ၀ေတြအေၾကာငး္ စားျမံဳ႕ ျပန္ျဖစ္ၾကတယ္။ သကူ ေတာ့ ၀ငေ္ ငေြ ကာင္းတဲ့ ေဆးခနး္ နဲ႔ အမိ တ္ ေဆာင္ မီးတေျပာင္ေလာကျ္ ဖစ္သြားၿပီ။ သား ေတြလဲ ဆရာ၀န္ ျဖစသ္ ြားၿပီ။ ဘေမာင္တုိက႔ ် စးီ ပြားေလးေတာ့ျဖစပ္ ါရ႕ဲ ။ သားသမးီ အေၾကာငး္ ေတြးရင္ ရင္ေမာရ တယ၊္ မတတ္ႏငုိ ဘ္ းူ ေလ၊ အတတိ က္ ံ ေပါ။့ ေလာကမာွ လူေတြဟာ အၾကမ္းအားျဖင့္ စိတ္ႏွစ္မ်ဳးိ န႔ဲ ရငွ သ္ နလ္ ာၾကပါတယ္။ တစတိ က္ အစုနစ္ တိ န္ ဲ႔ သူ၊ ေနာကတ္ မ်ဳိးက အဆန္စိတန္ ဲ႔ သူ၊ အတမၱ ်ားတဲသ့ ေူ တြက အစနု စ္ တိ ္သမားေတြ၊ တခ်ဳ႕ိ က မိသားစုထဲမွာ ေတာင္ ဘယသ္ ူဘာျဖစ္ျဖစ္ ကုိယ္တေယာက္တည္း ေကာငး္ စားရရင္ ၿပီးေရာ။ ဘေမာင္ အလယတ္ န္းေက်ာငး္ သားဘ၀က မတွ ္မွတသ္ ားသားတခု ရိွခဲ့ဖးူ တယ။္ ရပ္ကြက္ထဲက ဦးကိုႀကးီ ဆိတု ဲ့သူပဲ။ ဟတို နု ္းက ကနု း္ လမ္းသယ္ယပူ ိေ႔ု ဆာငေ္ ရးမွာ အမတွ ္ ၁၇ ဆုိတဲ့ ယာဥ္လိငု း္ တလုိငး္ ရွဖိ းူ တယ။္ ဦးကုိ ႀကီးက အဲဒီမွာ အလပု ္လပု တ္ ယ။္ လစာက သိပ္မ်ားတာ မဟတု ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေန႔စဥ္ အရကမ္ နွ မ္ ွန္ ေသာက္ တယ္။ တရကက္ ်ေတာ့ အထကအ္ ရာရွိက အရက္ျဖတမ္ လား၊ ရာထူးတးုိ ယမူ လား ႏစွ ္ခုကုိ ေရးြ ခိငု ္းတာမာွ ရာ ထးူ တုိးကုိ စြနလ႔္ ကို ္တဲသ့ ပူ ဲ။ သဇူ႔ နီးက ေစ်းေရာငး္ ၿပီး မသိ ားစု စား၀တေ္ နေရးကုိ ေျပလညေ္ အာင္ ႀကဳိ းစားရရွာ တယ္။ ကေလးက ငါးေယာက္လား မမတွ မ္ ေိ တာ့ဘးူ ။ အခုေတာ့ မရိၾွ ကေတာပ့ ါဘးူ ။ အစုန္စိတႀ္ ကီးသူေတြရဲ႕သဘာ၀ကို ေျပာခ်င္တာပါ။ ေလာကအက်ဳိးဆရုိ ငေ္ တာ့ သိပေ္ ၀းသြားၿပေီ ပါ့။ မိသားစုအက်ဳိးေလးေတာင္မွ လကေ္ ၾကာတငး္ ေအာင္ မလုပ္ခ်င္ၾကသူေတြ အမ်ားႀကးီ ပဲ။ ကယို ္က်ဳးိ မစနြ ခ႔္ ်ငၾ္ က သေူ တြ။ ဘရု ားဘ၀ေနာကမ္ ာွ လဲ နဗိ ၺာနမ္ ်က္ေမွာကျ္ ပဳရတာပဲ။ သေု မဓာရငွ ္ရေသ့ဘ၀မွာလဲ နိဗာၺ န္မ်က္ေမာွ က္ ျပဳလရ႔ုိ တာပဲ။ နဗိ ာၺ န္မ်ကေ္ မာွ ကျ္ ပဳၿပီး ဘာမွမထးူ ျခားေတာ့ဘူး။ နိဗၺာနက္ နိဗၺာနပ္ ဲ။ ဒါေပမယ့္ အဆန္စတိ ႀ္ ကီးတဲ့ သေု မဓာက ေလာကအက်ဳိးသယ္ပုိးဖို႔ ေလးသေခ်ၤ ကမာၻ တသနိ း္ အတြငး္ ဘ၀ေပါင္းမ်ားစာြ က်ငလ္ ည္ခဲၿ့ ပီး ဗုဒၶ အျဖစန္ ႔ဲ သံုးေလာကသားေတြရဲ႕ အက်ဳိးကုိ မနားတမး္ ေဆာင္ၾကဥး္ ခဲ့တာ နည္းတဲ့အဆနစ္ တိ ္၊ မဟာက႐ုဏာ၊ ေမတာၱ မဟတု ္ဘူး၊ ဘရု ားျဖစခ္ ်ငလ္ ို႔ အဓိက မဟတု ္ဘူး။ ေလာကအက်ဳးိ သယပ္ ုးိ ခ်ငတ္ ာက အဓကိ ။ ဘေမာင္တက႔ို သာမန္လူသားပါ။ ဒါေပမယ့္ တခါတခါ ေလာကအက်ဳိး ဘယေ္ လာက္လပု ္ခဲ့ၿပီးၿပီလဲလုိ႔ ဆန္းစစ္ ၾကည့္မိတယ။္ ကုိယ္က့ ိုယက္ ုယိ ္ အားမရဘးူ ။ သညထ့္ က္ ပိုလုပႏ္ ုငိ ္ခြင့္ ရိသွ င့တ္ ယ္။ တခုေတာ့ ၀မး္ သာမိပါ တယ္။ အစနု စ္ ိတ္ဆုိတ့ဲ အယတု ္စိတ္ကေုိ တာ့ ငယင္ ယ္က ေမာင္းထုတ္ပစ္ႏုိင္ခဲတ့ ယ။္ အဆန္စိတဆ္ ုိ တဲ့ ျမတေ္ သာစိတ္ကုသိ ာ မ်ားမ်ားမထားႏငို ္ေသးတာ။ အေကာင္အထည္ မေဖာႏ္ ငို ေ္ သးတာ။ ဒါေပမယ့္ စတိ ္ သြားတငုိ ္း ကိယု ္မပါဘူးဆိေု ပမယ့္ အမ်ားအက်ဳးိ အတြက္ လုပခ္ ဲ့တာေတြကေတာ့ မနညး္ ဘူး။ ကြနပ္ ်ဴတာထဲ ေဖာၾ္ ကညလ့္ ကို ရ္ င္ တခါတခါေတာ့ အေတာစ္ တိ ္ခ်မ္းသာစရာပဲ။ အစုန္စတိ က္ ို ညတံ့ ဲ့စတိ ္၊ ယတု တ္ ဲစ့ ိတ္လ႔ို ေျပာလ႔ရုိ ၿပးီ အဆန္စတိ က္ ို အင္အားေကာင္းတဲ့စတိ ္၊ ျမတ္ တဲ့စိတလ္ ႔ုိ ေျပာလ႔ရုိ တယ။္ အႏိ ၵယိ က မဟတၱမဂႏီႀၵ ကီးအေၾကာငး္ ဖတရ္ တာ ေတာေ္ တာပ္ တီ ိျဖာ၊ ဂုဏ္ယစူ ရာ ပဲ၊ ေငေြ ၾကးျပညစ့္ ုံၿပီး ေခတ္ပညာတတလ္ ူႀကီး၊ ဒါေပမယ့္ ဒိုတ၀ီ တ္ၿပးီ သႏ႔ူ ုိင္ငံ၊ သ႔လူ ူမ်ဳိးအတြက္ အနစန္ ာ ခံခ့ဲ တယ္။ ေလာကအက်ဳးိ ကုိ ဒကု ခၡ ၿံ ပးီ အဆငး္ ရခဲ ၊ံ အနစ္နာခံခဲ့တယ္။ အိႏိယၵ သမိငု း္ မာွ နာမညေ္ ကာငး္ န႔ဲ သမငုိ း္ တြငက္ ်န္ရစသ္ ၊ူ နာမည္ေကာင္းေတာင္မွ ႐းုိ ႐းို နာမည္ေကာင္းမဟတု ္ဘူး။ ‘စံျပ’ အျဖစန္ ဲ႔ကို နာမညေ္ ကာငး္ က မညၸ ္းထုးိ ႏိုငခ္ ဲ့သူပါ။ အိႏယိၵ လြတလ္ ပေ္ ရးအတြက္ အေနသာႀကးီ ဆိတု ဲ့ဘ၀ထဲက ခနု ္ဆင္းခသ့ဲ ပူ ါ။ သာမန္ အဆန္စတိ ္ရသိွ ူ မ်ဳးိ မဟုတ္ဘးူ ။ ေတာ္႐ုစံ တိ န္ ဲ႔ လပု လ္ ုရိ႔ တာ မဟုတ္ဘူး။ လူအမ်ားစု သာမန္ျဖစ္စဥ္မွာ ေငြေၾကးျပည့္စုံလာရင္ ေလာကစည္းစမိ ္ကုိ ခစံ ားဖုိေ႔ လာက္ပဲ အာ႐ုကံ ်ၾကတာမ်ားတယ။္ ေလာကအက်ဳိးအတြက္လပု ္ရင္ ကိယု ္ ခံစား ေနရတဲ့ ေလာကစည္းစိမ္နဲ႔ အေပးအယလူ ပု ္ၾကရတယ္။ ကဆံ ုးိ ရင္ ေထာင္က်၊ အသကဆ္ ံုးတဲ့အထိ ျဖစ္ႏိငု ္ တယ။္ ဂႏၵီႀကီးက ဒါေတြအားလံုးကို သသိ ိႀကးီ နဲ႔ သ႔အူ က်ဳးိ ၊ သ႔ူစည္းစိမက္ ို ေလာကအက်ဳိးအတြက္ အလဲအ လွယ္ လပု ္ရဲခဲ၊့ လပု ခ္ ဲ့သူပါ။ ဘေမာငတ္ ို႔ သာသနာသမိုငး္ မွာ ေဒ၀ဒတၳဆိုတဲ့ ေဒ၀ဒတလ္ ို႔ လသူ မိ ်ားတဲ့ မေထရတ္ ဦးရခွိ ဲ့တယ။္ အ ဘညိ ာဥေ္ တြ အဆံုးစနြ ္ထရိ ေတာ့ ဗုဒၶနဲ႔ သူက႔ ိယု ္သူ ယွဥ္လာမိတယ။္ သူလဲ ဆႀု ကီးပနဆ္ ိေု တာ့ နည္းတဲ့အတိတ္ က ကသု ိလု ေ္ တာ့ မဟုတ္ဘူး။ တခ်ိန္မွာ ပေစၥကဗဒု ျၶ ဖစ္မယ့္ အေလာငး္ အလ်ာ၊ ဒါေပမယ့္ အတၱစိတ၊္ မစရိၦ ိယ စိတ္မ်ားေတာ့ ဘုရားကလို ုပၾ္ ကံၿပးီ ဘရု ားေနရာဆကခ္ ဖံ ိ႔ု ႀကဳိ းစားခဲတ့ ယ။္ အဆနစ္ တိ ထ္ က္ အစနု စ္ ိတ္မ်ားသူ လုိ႔ ေျပာလ႔ရို တယ္။ အမ်ားအက်ဳိးအထက္ ကယုိ ္က်ဳိး အဓကိ ထားသူလု႔ိ ေျပာရမယ။္ သညေ္ နရာမာွ က ‘ကံ’ ကုိ ေစတနာျဖင္ၿ့ ပီးေသာအလုပ္လိ႔ု အဓပိ ၸာယဖ္ ြင့္ထားေတာ့ ေဒ၀ဒတ္ရဲ႕ ဘရု ား အေပၚ လပု ္ၾကံဳမေႈ တြက ဂ႐ု ုကႀံ ကးီ ေတြ ျဖစ္လာတယ္။ သူလုပၾ္ ကဖံ ု႔ိ ႀကဳိ းစားသူက ႏွယႏ္ ွယ္ရရမွ မဟုတတ္ ာ။ အဲဒေီ ပၚမွာ ‘က’ံ ရဲ႕အတိငု ္းအဆကလညး္ ျပန္ျဖစလ္ ာတာပါ။ ေနာက္ဆးံု ေဒ၀ဒတ္ ၀မး္ ေတာ္လားခ်နိ မ္ ာွ ေတာ့ အျမန္မွန္ရသြားရာွ ပါတယ။္ ဒါေပမယ့္ ကအံ က်ဳိးေပးက ခြင့္မလႊတ္ခဲဘ့ းူ ။ သအူ႔ လုပ္သူ လပု ္သြားတာ၊ ေျမမ်ဳိတဲ့ 30

အဆငျ့္ ဖစသ္ ြားတယေ္ ပါ့။ ေျပာခ်ငတ္ ာက အစနု ္စိတ္ သိပ္ႀကီးလာရင္၊ စိတ္ယုတ္ေတြ သိပ္ေမြးလာရင္ ေလာက အက်ဳးိ န႔ဆဲ န႔္က်ငဘ္ က္ အလုလိ ိုျဖစလ္ ာတယ။္ မေကာငး္ တဲ့က၊ံ အကုသုလိ ေ္ တြလဲ ရလာတယ္ဆုတိ ာပဲ။ အတတိ က္ ံ မကနု ္ေသးခင္ ဘာမွမျဖစေ္ သး ေပမယ့္ အကသု ိုလအ္ က်ဳးိ ေပးတနရ္ င္ ျပနခ္ စံ ားရတယ္ဆုိတာပဲ။ ဘေမာင္တ႔ုိ သပိ ္သတိထားဖ႔ုိ ေကာင္း တယ္။ အေလးအနက္ ထားဖုေ႔ိ ကာင္းတယ။္ ျဖစ္ၿပးီ မွ ေနာငတ္ ရၾကလိ႔ကု ေတာ့ ‘ကံ’က ခြငလ့္ ႊတ္မွာ မဟတု ဘ္ းူ ။ သူ႔ အ လုပ္သူ လုပ္သြားမွာ။ ေနာငတ္ ဆုတိ ာ ေရွ႕မွာရတတတ္ ဲ့အရာ မဟတု ္ဘးူ ။ မျဖစ္ခငက္ ဆင္ျခငႏ္ ုိငၾ္ ကဖိသု႔ ာ အ ေရးႀကီးတာ။ ဘာလုပ္လုပ္ အေသအခ်ာလုပတ္ တ္တ့ဲ အက်င့္ကေတာ့ အေဖဆ့ ီက ဘေမာင္ အေမြရခဲတ့ ယ။္ အရင္ က ‘ေစတနာ’ ဆတို ာ သပိ ရ္ င္ထဲ မ၀င္ျဖစ္ခဲဘ့ းူ ။ အလုပက္ ုိ အေသအခ်ာ လပု ္သင့္တယဆ္ ုတိ ာကပဲ ႀကးီ စးုိ ေန တယ။္ အခု အသင္းအဖ႕ြဲ ေတြမွာျဖစ္ျဖစ၊္ လမူ ႈေရးလုပင္ နး္ မာွ ျဖစ္ျဖစ၊္ ကယို ့က္ ုမၸဏမီ ွာျဖစျ္ ဖစ္ သတိထားၿပီး ေစ တနာထညၾ့္ ကည့တ္ ယ္။ အဲဒါက ဇနီးသည္ရဲ႕ သတေိ ပးတိုက္တြန္းခ်ကေ္ ၾကာင့္လုိ႔ ဘေမာင္ ၀နခ္ ရံ ဲတယ။္ အရင္ က အလုပ္ေဇာက ပထမ၊ အခုဘာလပု လ္ ုပ္ ေစတနာကုအိ ရင္သတိရပစလ္ ိုကတ္ ့ဲ အေလအ့ က်င့္က တည္သင့္ သေလာက္ တညတ္ တ္သြားၿပ။ီ ဆယ့္ေလးငါးႏစွ ္ေလာကအ္ ဲဒအီ ေလအ့ က်င့္ရလာေတာ့ ေနလထုိ႔ ုိငလ္ ႔ုိပေုိ ကာငး္ လာတယ။္ အရငက္ လေူ တြ ဘယ္အရြယ္မွာ ဘယ္အသိရသွိ င့္တယဆ္ တို ဲ့ လုပ္ငန္းရငွ ္ရဲ႕စိတ္မ်ဳိး ႀကီးစိုးေနေတာ့ ကယို ့စ္ ေကးနဲ႔ အံ၀င္ခြငက္ ်မရတွိ တ္ခဲဘ့ ူး။ အခုေတာ့ အရြယရ္ ၾကေပမယ့္ အစနု စ္ တိ ္၊ အဆနစ္ ိတ္ေတြနဲ႔ လေူ တြ အသိမတူႏငုိ ၾ္ ကပါလား၊ ပညာေတြ ကြာၾကပါလားဆိုၿပီး တစတိ ္တပိငု း္ ၿငိမး္ ခ်မ္းမႈကုိ ရွာလာႏငုိ ္တယ္။ ဥေပကၡာ ကုိ ေတာ္ေတာေ္ လးထားလာႏိုင္တယ္။ တကယ္ဆို ဘေမာင္တိဇု႔ နးီ ေမာင္ႏံကွ ေဆြမ်ဳးိ ေတြ၊ သားသမးီ ေတြ ကအံ က်ဳိးေပး သိပ္ေကာငး္ ၾကတာ မဟတု ဘ္ ူး။ ဒါလညး္ ေလာကရဲ႕ဓမၼတာတခုပဲ ဆတို ာနဲ႔ ေျဖသမိ လ့္ ိုက္တယ။္ ကံကေတာ့ မေနပါဘူး။ တပည့္ ေကာငး္ ေကာင္းေတြ ဘေမာငတ္ ိဆ႔ု ပီ ု႔ိလကို တ္ ယ။္ တပည့္တငို း္ ေတာ့ မေကာငး္ ဘူးေပါ့။ တပည့ေ္ ကာင္းေကာငး္ လကတ္ ဆုပ္စာေလာက္ဆုရိ ငပ္ ဲ ဘယဆ္ းုိ တာမွတလ္ ။ိ႔ု ေယာကၡမႏွစဦ္ းကေတာ့ ဆးုံ သြားရွာၿပ။ီ သူတို႔ရတွိ နု း္ ကလဲ မဘိ လုပိ ဲ လိုေလေသးမရိွ ျပဳစခု ြင့္ရလိကု ္ပါ တယ္။ အေဖကေို တာ့ ဘေမာငျ္ ပဳစုခြင့္ မရလကုိ ႏ္ ိငု ္ရွာဘူး။ အခု အေမတေယာက္ပဲ က်န္ေတာ့တယ္။ အသက္ ၈၀ ေက်ာၿ္ ပီဆေုိ တာ့ လ႔ေူ လာကမွာေနရဖုိ႔ သပိ မ္ ်ားမ်ားစားစား က်န္ရွာမွာမဟတု ္ဘူး။ အေမ့ကို ဘေမာင္ တတ္ ႏငို ္သေလာက္ တာ၀န္ေက်ဖို႔ ႀကိဳးစားတယ။္ ဇနးီ သည္ကလဲ ေတာရ္ ွာပါတယ။္ တခ်ဳိ႕ ေယာကမၡ နဲ႔ ေခြၽးမဆတို ာ မတညၾ့္ ကတာမ်ားတယ္။ မိဘဆုိတာ ခ်မး္ သာ၊ ဆင္းရဲ သားသမီးက လက္ဖကရ္ ည္တခြက္ တုိက္ေဖာ္ရရင္ သ႔တူ ႔ိရု င္ထဲမာွ အင္ အားေတြျဖစ္ေစပါတယ္။ အလိုကသ္ ိတတတ္ ယဆ္ ုိတဲ့ ဂဏု ္ကယို တူ တ္ၾကပါတယ။္ ကိုယ့ဘ္ ာကုယိ ္ ႐နု ္းကန္ေန ရတယ္ဆုတိ ဲ့ ဆင္ေျခနဲ႔ သညေ္ ခတသ္ ားသမးီ ေတြ သိတတမ္ ႈ၊ တာ၀နရ္ ိွမႈေတြကုိ စြန႔ခ္ ာြ ေနၾကတယ။္ စတိ ္မ ေကာင္းစရာပ။ဲ မိဘေတြဆုတိ ာ သားသမီးေတြဆကီ ျပနလ္ ုိခ်ငတ္ ာ ေရမႊ ဟုတ္ပါဘးူ ။ ေငြ မဟုတပ္ ါဘူး။ ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္ေတြျဖစ္ လ႔ုိ သတူ ႔ိုအရြယန္ ဲသ႔ တူ ု႔ိ တရားသေဘာေတြ႕ရွေိ နၾကပါၿပ။ီ ဒါေပမယ့္ ‘သတိ တမ္ ’ႈ ‘ဂ႐စု ိုက္ မႈ’ ကုိ ျပနလ္ ခုိ ်ငၾ္ ကတာေတာ့ အမနွ ္ပါပဲ။ ဘယ္ေလာက္ ဆငး္ ရဲ ဆငး္ ရ၊ဲ ဘယေ္ လာက္ ခ်ဳ႕ိ တဲ့ ခ်ဳိ႕တဲ့ လက္ဖက္ရည္တခြကေ္ လာကန္ ဲေ႔ တာ့ ဘ၀ တခပု ိၿု ပးီ နစမ္ ြနး္ မသြားပါဘူး။ အဲဒီ လကဖ္ ကရ္ ညတ္ ခြက္ေလာက္ေတာငမ္ ွ မသတိ တ္ၾကတဲသ့ ားသမီးေတြ အ တြက္ မိဘေတြ ‘ေမြး၀မး္ စပ’္ ၾကရပါတယ္။ ကိယု သ့္ တိ တ္မကႈ သူတ႔ိုအတြက္ အငအ္ ားကိျု ဖစ္ေစပါတယ္။ ပီတိ ကို ျဖစေ္ စပါတယ။္ ကိယု ့က္ ေို မြးခ့တဲ ဲ၊့ ေကြၽးခဲ့တဲ့၊ ထနိ ္းသမိ း္ ခဲ့တဲ့သေူ လာက္ ေက်းဇးူ ရွတိ ယဆ္ တို ာ ဘယမ္ ွာမွ မရွပိ ါဘူး။ သူတုိ႔ရလကုိ ္တဲ့ အင္အား၊ ပတီ ေိ တြက သတိ တ္တဲ့ သားသမီးေတြအေပၚ ‘မဟာက’ံ တခု ျပနျ္ ဖစေ္ စ တယဆ္ ိတု ာ အစနု စ္ ိတ္ႀကးီ သူေတြ မျမင္ႏိငု ္ၾကပါဘးူ ။ ကယို ္က သားသမီးေကာငး္ မျဖစခ္ ဲ့ရင္ ကယုိ ့္ အလညွ ္က့ ် လဲ သားသမီးေကာင္းျပန္ရဖိ႔ု အာမခံခ်ကေ္ တြ ဆးံု ႐ႈးံ တတတ္ ယဆ္ ိတု ာ သိဖိ႔ေု ကာငး္ ပါတယ္။ အစနု ္စိတဆ္ ိတု ာ အမ်ားအက်ဳးိ သယပ္ းို တတရ္ င္ ေလာကအက်ဳးိ ကို ေရွး႐ႈပါတယ္။ ေမတာၱ ၊ ေစတနာ၊ မဒု ိတာေတြပါလာပါတယ္။ ကုယိ က္ ်ဳးိ စြနသ႔္ င္သ့ ေလာက္ စြန္႔ရေလရ့ ိွပါတယ္။ ျမတေ္ သာစတိ ္လလို႔ ဲ ေခၚပါတယ္။ အဆနစ္ ိတဆ္ တုိ ာ ကယုိ ္က်ဳိးေရွး႐ႈ၊ အတစၱ တိ ္မ်ားရာျဖစပ္ ါတယ္။ စတိ ္ယတု ၊္ စိတည္ ့ံ၊ ေအာကတ္ နး္ စားစိတ္လဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားန႔ေဲ လာကကုိ ေကာင္းက်ဳးိ မျပဳတဲ့စတိ လ္ ဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆန္စိတႀ္ ကးီ သူေတြေၾကာင့္ ေလာ ကလဲ ပ်ကစ္ ီးတတ္ပါတယ္။ ဆေု တာငး္ တိငု း္ သာျဖစၾ္ ကရင္ ဘေမာင္တိ႔ု ဘာမွလပု ္စရာမလၾုိ ကပါဘးူ ။ ဆုေတာငး္ တယဆ္ တုိ ာ လက္ ေတြ႕မက်တဲ့ ယၾံု ကညမ္ ႈတခပု ါ။ ေကာငး္ တာလပု ္ၿပးီ မွ အပ့ံအပးုိ အေနနဲ႔ ဆုေတာင္းသင့္ပါတယ။္ အစနု စ္ ိတ္ႀကီး ႀကီးနဲ႔ ဆေု တာငး္ ရင္ ဘလီ းူ က မငး္ သား၀တ္လုျိ ဖစေ္ နတတပ္ ါတယ။္ လက္ေတြက႔ ်က် လပု ေ္ ဆာင္တတျ္ ခင္းက သာ ဘ၀ကအို ျပဳျပင္ အေျပာင္းအလဲျဖစေ္ စႏငုိ ပ္ ါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ အတနၱ ဲ႔ပရကို မ်ွ တစြာထားဖ၊႔ုိ ေလာ 31

ကကုိ ေကာငး္ က်ဳးိ ျပဳဖု၊ိ႔ စိတ္ထားေတြ သန္႔ရွင္းဖုိ၊႔ စငၾ္ ကယဖ္ ို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အစုနစ္ ိတ္ဆိတု ာ ေမြးကတညး္ ကပါ လာတဲစ့ ိတ္ပါ။ သီးျခားထညစ့္ ရာလိုတဲအ့ ရာ မဟတု ပ္ ါဘူး။ အဆန္စတိ ဆ္ ုတိ ာကသာ ေကာင္းမွနး္ သိရၿပးီ သးီ ျခား ေမြးျမဴရတဲ့ စိတမ္ ်ဳိးပါ။ လေူ တြ တခ်နိ ္က်ရင္ ေသၾကရမာွ ပါ။ မေသခင္ ကုိယဘ့္ ၀၊ ကုိယ့္အေျခအေနအရ ဘာလုပ္ခဲ့ၿပးီ ၿပီ ဘာလပု ႏ္ ငို တ္ ယဆ္ ုတိ ာပဲ ကြဲျပားၾကပါတယ။္ ကယို လ္ ပု ္ခငြ ့ရ္ သေလာက၊္ လပု ္ႏုိင္သေလာက္ လုပခ္ ဲ့ၾကပါရဲ႕လားဆတုိ ဲ့ ေမးခနြ ္းကသာ အဓကိ ျဖစ္ပါတယ္။ “မိဘေတြ အသကႀ္ ကးီ လာတဲ့အခ်ိန္ လပု ္ေကြၽးေမြးျမဴႏုငိ ္စြမး္ ရလိွ ်ကန္ ဲ႔ မလပု မ္ ေကြၽး မေမးြ ျမဴတဲ့ သား သမီးဟာ လယူ ုတမ္ ာ ျဖစပ္ ါသည”္ စာေရးဆရာႀကီးတဦး ေရးသြားခ့တဲ ာပါ။ …………………………………………… ။ ~ ။ ……………………………………………… ရုငိ း္ တဲလ့ ငိႈ း္ ေနဇငလ္ တ္ (July 2009) ၀မး္ သာရမွာလား၊ ၀မ္းနည္းရမွာလား မိသိနး္ ၾကည္ဆတို ဲေ့ ခါငး္ စီးကုိ သတိရမိသည။္ ေမလ ၂၈ ရက္ ေရအႊ ျမဳေတစာေပဆေု ပးပဲေြ နက႔ ေန႔တ၀က္ေက်ာ္ေလာကမ္ ိးု ရြာ၍ သြားရန္မေသခ်ာခဲ။့ တဦးတေယာက္က Congratulation ကို ဖနု ္းျဖင္လ့ မွ ္းလပု ္မွ ကိုယ္ပါမနွ ္းသိၿပးီ အေျပးအလာႊ း သြား ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ဦး၀င္းၿငမိ း္ ကေတာ့ သူ ကမကထလပု ္ေသာ ပဲျြ ဖစ၍္ လားမသ။ိ ဘာဆိဘု ာမွတလံးု တပါဒမ်ွ အ ရပိ ္အျခည္ မျပခဲ။့ ကနု ္သည္ႀကီးမ်ားဟုိတယ္သုိ႔ ေရာကေ္ သာအခါ မိုးဖဲေြ လးမ်ားကမစဲတတ္ေသး။ ကြၽန္ေတာ္က ကားရပ္ ေနရာတြင္ရပ္ၿပီး ဇနီးသညႏ္ ွင့္အတူ ေဘးေပါက္မွ ၀ငသ္ ည္။ ခပ္လမွ း္ လမွ း္ ေရွ႕ေပါကမ္ ွ ၀ငလ္ ာေသာ ဆရာ ေမာင္ဆရု ွင္ကို ေတြ႕လကို ရ္ ၏။ ႏစွ ္ေယာက္သား လက္ျပႏႈတ္ဆကၾ္ ကၿပီး ေလွကားအတတူ ကခ္ ဲၾ့ ကသည။္ Ballroom ထဲေရာက္ေတာ့ ကုိလငး္ ႏုငိ ဦ္ းႏွင့္ေတြ႕သည္။ ေနာကဆ္ ရာဦး၀င္းၿငမိ ္းက ေရွ႕ကို ေခၚသြားၿပးီ ေနရာထိုင္ခင္းေပးသည္။ ကြၽန္ေတာ္ႏငွ ့္ ဆရာေမာငဆ္ ရု ွင္တခတံု ညး္ ေဘးခ်ငး္ ကပ္ထငုိ ္ျဖစၾ္ က၏။ ဟုိဟို သည္ သည္ ေျပာျဖစၾ္ ကသည္။ ဆရာသည္ ခန၏႔္ ၊ တည္ၾကည္၏၊ စာေပသကိ ၡာ အျပည့္ရိ၏ွ ။ စာေကာင္း ေပေကာငး္ ေတြကိုေမြးထတု သ္ လို စာေပအေပၚ သစာၥ ႀကီးသျူ ဖစ္သည။္ စာေပၾသဇာလညး္ ႀကီးသူျဖစ္သည။္ စာေပဗမိ ာန္ စာမူဆု၊ ထြန္းေဖာင္ေဒးရွင္း၊ သုတစြယ္စု၊ံ ပခုကၠဴဦးအံုးေဖ စာေပဆစု သည္တ႔ိုအတြက္ စာေပသစာၥ ျဖင့္ ဆေု ရြး ခ်ယေ္ ရးအဖြဲ႕တြင္ မေမာတမး္ ၊ မပနး္ တမ္း ေဆာင္ရြက္ေနသူျဖစသ္ ည။္ စာေပနယထ္ ဲသ႔ုိ ကြၽန္ေတာသ္ ည္ ၁၉၉၈ေလာကမ္ ွ တေက်ာျ့ ပန၀္ ငလ္ ာသူ ျဖစသ္ ည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၂၄ ႏွစ္ တာကာလ ၀န္ထမ္းဘ၀၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရငွ ၏္ ဘ၀အစမ်ားတြင္ ကငး္ ကြာခဲ့ရသည။္ ပုလဲၿမိဳ႕ျပ မဂၢဇငး္ တြင္ တႏစွ ္ေက်ာေ္ လာက္ မွနမ္ နွ ္ေရးျဖစ္ၿပးီ ေရအႊ ျမဳေတတြငဆ္ က္ေရးျဖစသ္ ည္။ ဒတု ယိ အႀကမိ ္ စာေပခရးီ တြင္ စာ ေတြသာ မနွ ္မနွ ္ေရးျဖစေ္ နေသာ္လညး္ ႐းို သားစြာ၀နခ္ ရံ ပါလ်ွ င္ ကြၽန္ေတာ့၌္ စာေပမတိ ေ္ ဆြ ရငး္ ရင္းႏးီွ ႏီွးဟူ၍ မ်ားမ်ားစားစားမရွိခဲ။့ ကုမဏၸ အီ ုပ္စုတစ၏ု ဦးေဆာင္သူ၊ လမူ ႈေရးအသငး္ အဖ႕ြဲ မ်ား၏ အလပု မ္ ်ားေသာ တာ၀န္ တ႔ိုကိယု ူထားရေသာ ကြၽန္ေတာ့္အတြက္ ျခစ္ျခဳတ္စုေဆာင္းရခဲလေွ သာ အခ်နိ တ္ ႔သုိ ည္ စာေပမတိ ္ေဆြမ်ားႏငွ ့္ ေတြ႕ထိရန္ မလုေံ လာက္ခဲပ့ ါ။ ဆႏႏၵ ငွ ့္ဘ၀ တထပတ္ ည္းမက်ေသာ အရာမ်ားထဲမွ ကြၽန္ေတာ့္အတြက္ တခု ျဖစ္သည္။ နညး္ ပါးလွေသာ စာေပမတိ ္ေဆြမ်ားထဲမွ လကခ္ ်ဳိး ေရတြက၍္ ရေသာ ဦး၀ငး္ ၿငိမ္းတုိ႔ကပုိ င္ အရင္က ၂ ႏစွ ၊္ ၃ ႏွစတ္ ခါမေတြျ႔ ဖစ္၊ ေရႊအျမဳေတစာေပဆုေပးပြဲ လပု သ္ ညအ့္ ခါမသွ ာ တႏွစ္တခါျပန္ေတြ႕ျဖစၾ္ ကသည။္ ၂၀၀၇ ခႏု ွစ္ ပခကု ၠဴဦးအးံု ေဖ စာၾကညတ့္ ကို ဆ္ ုရသည္ဟု သိရေသာအခါမွ ဆရာေမာငဆ္ ရု ွင္ကို ဖနု ္း ျဖင့္ စတငစ္ ကားေျပာဖးူ ခသ့ဲ ည္။ လခူ ်ငး္ မေတြ႕ျဖစ္ၾကေသး။ ဆရာေမာင္ဆုရငွ ္ႏွင့္ အျခားဆရာႀကးီ မ်ား၏စာ မ်ားကဖို တ္ၿပီး ႀကးီ ျပငး္ လာခဲ့ေသာကြၽန္ေတာ္က ဆရာႀကီးမ်ားကုိ အျပငမ္ ွာမဆုဖံ ူးေသာလ္ ညး္ သတူ ိ၏႔ု ဓာတ္ပုံ မ်ားျဖငသ့္ ႏိ ွင္ေ့ နပါသည္။ ကြၽနေ္ တာ့လ္ ို စာေပခ်ာတိတတ္ ေယာကက္ ေို တာ့ ဆရာႀကးီ မ်ားက သတိထားမိၾက လိမ့မ္ ည္ မဟုတပ္ ါေခ်။ ပခကု ၠဴေရာကမ္ ွ ဆရာႏွင့္ စကားေျပာျဖစၾ္ ကသည္။ သပိ ္မၾကာပါ။ မိနစ္ အနညး္ ငယ္မ်ွ ေလာကသ္ ာျဖစ္ သည္။ ဂုဏ၊္ သမာၻ ၊ မာနကငး္ ေသာ ဆရာ့႐ုပ္လာႊ သည္ တဖကလ္ ကူ ို ေအးခ်မး္ ေစသည။္ အင္အား ရွိေစသည။္ ရွစဆ္ ယန္ ားကပ္ေသာ သူအ႔ သက္အရြယ္၊ သူ႔စာေပဂဏု ္ကို ေဘးခ်ထားၿပးီ အသကင္ ါးဆယ္ေက်ာမ္ ်ွ သသူ႔ ား၊ သူ႔ တအူ ရြယ္ရိသွ ူကုိ ေလးေလးစားစား ဆကဆ္ ံသည္။ မာနတိ႔ပု လာႊ းမႈတု႔ိ အလ်င္းမေတြ႕ရ၊ ဆရာက စာတညး္ ႏွင့္ စာေပေရြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ႔တတု႔ိ ြင္ တာ၀န္ႀကးီ ႀကးီ ယူရာ သူတာ၀နယ္ ူဖတ္ရေသာစာေပတ႔ကို ုိ စာအျဖစ္သာျမင္ သူျဖစသ္ ည္။ ေရးသ၏ူ လမႊ း္ မုိးမႈျဖင့္ သဖူ တေ္ သာ စာတု႔ိအေပၚ သက္ေရာက္ခြင့္မေပး၊ သူ႔သကိ ာၡ ၊ သမာဓိ၊ စာ 32

ေပက်င၀့္ တ္တု႔ကိ ို ေကာင္းစြာထိန္းသိမ္းႏုိင္သူ ျဖစ္သည။္ ပခုကၠဴမာွ တည္းခုသိ ည့္ေနရာမ်ားမတူၾက၍ တဦးႏွင့္တဦးအေျခက်က်စကားမေျပာျဖစ္ၾက၊ ေနာက္ဆုးံ ျပနခ္ ါနီး ‘ဟပို င’္ ျမန္မာထမငး္ ဆိုင္တြင္ ရနက္ ုန္မလွ ာသမူ ်ားေရာ၊ ပခကု ၠဴမအွ ိမ္ခမံ ်ား ထမငး္ စစု ားစဥတ္ ဦးႏွငတ့္ ဦး မိတဆ္ ကရ္ ငး္ ၂၀၀၇ ခုႏွစအ္ တြက္ ဆရာႏငွ ့္ေနာကဆ္ းုံ ေတြ႕ျဖစ္ခဲ့ရသည။္ ထုတိ ႏွစလ္ းံု တြင္ ဆရာႏငွ မ့္ ေတြ႔ ျဖစၾ္ ကေတာ့။ ဖုန္းလညး္ မေျပာျဖစ္ၾကပါ။ ၂၀၀၈ ႏွစဦ္ းသို႔ ေရာက္လာေသာအခါ ဆရာႏွင့္ ထပမ္ ံဆျုံ ဖစၾ္ ကျပနပ္ ါသည။္ ေဒါကတ္ ာ တင္ထြန္းဦးမွ ဖြားသန္႔စငလ္ ကုိ ္ေသာ သုတစြယ္စုံစာေပဆုတြငျ္ ဖစ္သည္။ ဆရာက ေၾကညာသူအျဖစ္ ကြၽန္ေတာ့္ ကယုိ ္ေရးအ က်ဥး္ ကို ဖတ္ျပသည္။ ေနာကဆ္ ေု ရြးခ်ယေ္ ရးအဖြဲ႕က ေရြးခ်ယလ္ ကုိ ္ေသာ စာအုပ္ေခါငး္ စဥက္ ုိ ေၾကညာသည္။ ပညာမတတေ္ သာ ပညာရိ၊ွ ပညာမရွေိ သာ ပညာတတ္ ဟူေသာ ေခါငး္ စဥ္ကို ခပဆ္ နး္ ဆနး္ ဟု ရယသ္ ြမး္ ေသြး ၿပးီ ေၾကညာေသာ ဆရာ့ပုရံ ပိ ္ကုိ ကြၽနေ္ တာျ္ မင္ေယာင္ဆဲ ျဖစ္သည။္ တဆက္တည္း စာေပဗမိ ာန္တြင္ ေခါငး္ ေဆာင္မႏႈ ငွ ့္ ကမၻာစ့ းီ ပြားေရးအေၾကာင္း ေဆြးေႏးြ ပဲတြ ခတု ြင္ ဦးေဆာငေ္ ဆြးေႏြးေပးဖုလ႔ိ ည္း ေျပာသြားပါေသး သည။္ ထိပု ြဲအၿပးီ တြင္ ဆရာႏွငက့္ ြၽန္ေတာ္ ရင္းႏွးီ မႈအတုငိ း္ အတာခရီးတတုိ ခုအထိ ေရာကလ္ ာခဲ့၏။ သေို႔ သာ္ လူခ်ငး္ ေသေသခ်ာခ်ာ စကားမေျပာျဖစၾ္ ကေသး။ ကြၽန္ေတာ္ကယုိ တ္ ိုင္ ညံ့တာေတြလည္းပါသည။္ အလုပ္သေဘာအရ အခ်နိ ္ကရို ာွ ေဖြရခက္ခဲျခငး္ လဲ ပါသည။္ ၁၉၇၀ အစဦးပငုိ ္းကာလေတြတညး္ က စာေပနယထ္ ဲေရာက္ရေွိ နခဲ့ေသာ ကြၽနေ္ တာ့္ စာေပလမ္း ေၾကာငး္ သည္ ၁၉၇၉ ေနာကပ္ ုငိ း္ အခ်ဳိးအေကြ႔တခု ျဖစသ္ ြားခ့သဲ ည။္ စစမ္ ႈထမး္ ဘ၀ျဖင့္ နယ္တကာ့နယ္ တာ ၀န္ ထမး္ ေဆာငခ္ ဲရ့ ေသာကာလမ်ားတြင္ စာကုၾိ ကံဳလ်ွ င္ ဖတ္သည္ထက္ ဘာမပွ မုိ လပု ႏ္ ုိငေ္ ခ်။ စာၾကမး္ ေလး တမ်ကႏ္ ာွ မ်ွ ေရးႏုငိ ္ေသာအခ်နိ ္တုပ႔ိ င္ ေကာငး္ စာြ မရခဲ့။ အလုပ္တာ၀န္မ်ားဖစိ ီးမႈကလဲ ေရးရနစ္ ိတ္တိုက႔ ို ေန ရာ လံးု ၀မေပးခပ့ဲ ါ။ သညတ္ သက္ စာေပေလာကႏွငေ့္ ၀းရၿပီ ဟေူ သာ အေတြးမ်ဳိးပင္ တခါတရံ ၀င္ေရာက္ခဲ့ဖူး ပါသည္။ ၁၉၉၁ တြင္ တပမ္ ွ အၿငမိ း္ စားယျူ ဖစ၏္ ။ ေျပာငး္ လဲလာေသာ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးတြင္ တခခု ျု ဖစ္ေအာင္ လုပၾ္ ကညမ့္ ည္ဟေူ သာအေတြးျဖင့္ ကုမၸဏတီ ခကု ုစိ တငတ္ ညေ္ ထာငခ္ ဲပ့ ါသည။္ ဆရုိ ွယလ္ စ္ေခတတ္ ြင္ ႀကးီ ျပင္း ခဲ့ၿပးီ တပမ္ ေတာသ္ ားဘ၀ျဖင့္ ဆယစ္ ုႏွစတ္ ခေု က်ာ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲရ့ ာမွ ႐တု တ္ ရက္ အၿငိမ္းစားယူၿပီး အ သက္ေမြး၀မး္ ေက်ာငး္ အသစ္တခသု ေို႔ ျပာင္းလဲလကုိ ရ္ ျခင္းသည္ ဘနု ္းႀကီးလထူ ြက္ကဲသ့ ု႔ိ ခပ္စိမ္းစိမး္ ျဖစခ္ ဲ့သည္ သုတမ်ားကို အျပင္းအထန္ျဖည့္ဆညး္ ရသည္။ ဥပေဒကုိ ေလ့လာရသည္။ ႏုိင္ငံတကာစးီ ပြားေရးဆုသိ ညက္ ဆို ရွယလ္ စ္ေခတ၌္ အိပ္မက္ကဲသ့ ုပိ႔ င္တခါတေလ ေယာင္ယမး္ ၍အလညလ္ ာဖးူ သည့္ အရာမဟတု ္ခဲ့။ ဘာသာစ ကားကို ျပနလ္ ည္ေလ့က်င့္ရသညက္ လဲ ခပ္ေသးေသး အလုပတ္ ခမု ဟုတ္။ ဘာလပု ္လပု ္ “အျဖစမ္ လုပ္တတ္” ၍ သမူ ်ားတကာထက္ ပုိပငပ္ နး္ သည။္ ေပမီ ေဒါက္မွီ စီးပာြ းေရးလပု င္ န္းရွငတ္ ဦးျဖစဖ္ ုိအ႔ တြက္ ေလးႏွစ္ေက်ာ္ ကာလအတြင္း တရကမ္ ်ွ အနားမယူျဖစ္ခဲ့။ သားငယ္ကို ေက်ာင္းပၿုိ႔ ပီး ၇ နာရတီ ြင္ ႐ံးု ခန္းေရာကတ္ တ္ေလ့ ရိွ ေသာ ကြၽနေ္ တာသ္ ည္ လမး္ မီးတငို ္မ်ားမီးလာမွ အလုပ္သမိ း္ ျဖစေ္ လ့ ရတွိ တသ္ ည။္ က၊ံ ဥာဏ၊္ ၀ရီ ိယ သးုံ ပါးတိုကဆ္ ုိင္၍ စးီ ပာြ းေရးေလာကတြင္ တာထြက္ ေကာင္းခဲ့ပါ၏။ အခ်ိနတ္ ုအိ တြငး္ အရိနွ ေ္ တာေ္ တာေ္ လးလဲ ရလာပါသည္။ စီးပြားေရးနယ္ထဲသု႔ိလညး္ မညက္ ာမတမၱ ဟတု ဘ္ ဲ ထဲထဲ၀င၀္ င္ ေရာကသ္ ြားျဖစသ္ ည။္ စးီ ပာြ းေရးအေျခက်လာသည့္အခါ ႏစွ ေ္ ပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ ငုပ္ေနေသာစာေပေသြးတက႔ုိ ခ ႏၶာကိယု ထ္ ဲ တေက်ာျ့ ပန္စးီ ဆငး္ လာသည္။ သည္မာွ ဦး၀င္းၿငိမ္းႏွင့္ ဆံုျဖစ္ခဲျ့ ခင္းျဖစ္သည္။ ကုမဏၸ ီမွ ထုတက္ နု ္တခကု ို ကံစမး္ မေဲ ဖာကျ္ ခင္း၊ ေရာင္းအား အေကာင္းဆုးံ ကုိယစ္ ားလယွ မ္ ်ားကို ဆု ခ်းီ ျမငႇ ့ျ္ ခင္းပဲတြ ြင္ ဦး၀ငး္ ၿငမိ ္းက အခမး္ အနားမဴွ းလုပ္ေပးရွာသည။္ သညေ့္ နာက္ မခိ ငက္ ုမဏၸ ီ ေအာက္တြင္ Art & Publishing ဌာနတခကု ုိ တိးု ခ်႕ဲ ၿပီး ေစ်းကြက္စးီ ပြားေရးဂ်ာနယက္ ို ထုတျ္ ဖစ္သည။္ ဆရာ သန္း၀င္းလိငႈ က္ အယ္ဒတီ ာခ်ဳပ္ လပု သ္ ည္။ တႏွစ္နီးပါးခန႔္မ်ွ ထုိစာေစာင္ကို ဆက္တိုက္ထုတေ္ ၀ျဖစ၏္ ။ ကြၽန္ေတာ္ စာတလးံု မွ ၀ငမ္ ေရးျဖစခ္ ဲ။့ ကိုယ္စ့ ာေစာငမ္ ွာ ကိုယ္မေရးခ်င၊္ အယဒ္ ီတာခ်ဳပ္က ျမရိပည္ ိဳမဂၢဇင္းဆသီ ုိ႔ ႐ုတ္တရက္ေရာက္ သြားသည္။ ဂ်ာနယ္လည္း ရပ္သြားခ့၏ဲ ။ ၁၉၉၃ ခုႏစွ ္ေလာကက္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၄ ေလာက္ေရာက္ေတာ့ စာေပအေပၚ သေံ ယာဇဥမ္ ျပတ္ႏငုိ ္ေသး၍ ေရႊစညး္ စိမမ္ ဂဇၢ င္းကို ထပ္ ထတု ္ျဖစျ္ ပန္သည။္ သည္တခါက အယဒ္ ီတာခ်ဳပ္က ဆရာဦး၀င္းၿငမိ း္ ၊ ရငထ္ ဲက အရငး္ ခံျပင္းျပေန၍သာ မဂၢ ဇင္းထုတ္ျဖစသ္ ည္။ ကြၽန္ေတာ္ အခ်နိ ေ္ ကာငး္ စြာမေပးႏိငု ္ခဲ။့ ဆရာ ဦး၀ငး္ ၿငိမ္းလဲႀကဳိ းစားရာွ သည။္ ထငသ္ ေလာက္ ခရးီ မေပါကခ္ ဲ့ၾက။ ၂ ႏွစေ္ က်ာ္ေက်ာ္ ထုတျ္ ဖစ္ခဲ့ေသာ ေရစႊ ည္းစိမလ္ ညး္ တစခန္းရပ္သြားျပန္သည္။ စာေပႏငွ ့္အက်ဳိးမေပးေသးဟုသာ ေျဖသိမ္လ့ ုိက္ရပါသည္။ ေရစႊ ည္းစိမ္ ရပတ္ န္သ႔ ြားေသာ္လည္း ကြၽန္ေတာ္ႏငွ ့္ ဆရာဦး၀င္းၿငိမ္းတုိ႔ၾကား ဘာအဖုအထစစ္ ိုးစဥး္ မ်ွ မရခိွ ဲ့ေခ်။ ႏစွ ဦ္ းသား နားလညမ္ ႈ အျပည့္အ၀ျဖင့္ ခဏေ၀းကြာ ခဲၾ့ ကသည္ဟုသာ သေဘာထားလိုကၿ္ ပီး တခ်နိ ္မွာျပန္ဆံုႏုိင္ဖေို႔ မ်ွ ာ္လင့ျ္ ဖစသ္ ည္။ ဆရာဦး၀ငး္ ၿငမိ း္ ႏငွ ့္ ထဲထဲ ၀င္ ၀င္ ခင္မငသ္ ြားသညက္ မွတ္မတွ ရ္ ရ ျဖစသ္ ြားသည။္ သည္မွာလညး္ ကြၽန္ေတာ္ စာတလံုးမွ ၀င္မေရးျဖစခ္ ဲ့ ျပန္ ေပ။ ကေလာငန္ ာမည္ မရေသးဘဲ ကုိယ့္မဂၢဇင္းကုယိ ္ မေရးခ်င၊္ ေရးရန္လည္း စတိ မ္ သန႔။္ 33

ဦး၀င္းၿငမိ း္ ပ်ဳးိ ေထာင္ခဲ့ေသာ ေရႊအျမဳေတသည္ တစတစ ပငပ္ ်ဳမိ ွတဆင့္ ရင့္က်ကလ္ ာၿပီး အသီးအပြင့္ တို႔ျဖင့္ ျဖာေ၀လာသည။္ ကြၽနေ္ တာ္ စာမေရးျဖစ္ေသး။ ကြၽန္ေတာ္ ဒုတိယတေက်ာ့ စာေပနယ္ထဲ ေရာကလ္ ာ သညက္ ပလု ဲၿမဳိ ႕ျပမဂဇၢ ငး္ ျဖငျ့္ ဖစ္သည္။ တႏွစေ္ က်ာၾ္ ကာပင္တုိင္အျဖစ္ေရးျဖစၿ္ ပးီ ပုလဲၿမဳိ ႕ျပလည္းရပတ္ န္႔ သြား ရွာသည။္ ထိုအခ်နိ ္ေရာကေ္ တာ့ ေရးလကစ္ အရိွန္ရလာေသာ ကြၽနေ္ တာ့္ လကေ္ ခ်ာငး္ တို႔ကို တားမရေတာ၊့ စးီ ပြားေရးကလညး္ ေကာင္းစြာအထုငိ က္ ်သြားၿပမီ ႔ုိ အထစ္ထစအ္ ေငါ့ေငါ့ အႀကမိ မ္ ်ားစြာရခွိ ဖဲ့ းူ ေသာ စာေပနယ္တြင္ ထပ္ႀကိဳးစား ၾကည္ခ့ ်င္လာသည္။ ဤသျုိ႔ ဖင့္ ေရႊအျမဳေတတြင္ ေရးျဖစေ္ တာ့သည္။ ယခဆု ုိလွ်င္ မနွ မ္ ွန္ မပ်ကမ္ ကြက္ ေရးခဲသ့ ည္မွာ ဆယ္စႏု စွ ္တခုစာမွ် ရွသိ ြားၿပီဟု ထငသ္ ည္။ ပလု ဲၿမဳိ ႕ျပႏငွ ့္ ေရႊအျမဳေတမဂၢဇငး္ မ်ားသည္ ကြၽန္ေတာ့အ္ တြက္ အာ၀ါသေကာင္းမ်ားျဖစ္ခဲ၍့ ေက်းဇူးမကငး္ ။ ဆရာဦး၀င္းၿငမိ း္ သညလ္ ဲ ဆရာေမာငဆ္ ုရငွ ္ ကဲ့ သ႔ုိ ေျဖာငမ့္ တ္သူ၊ တညၾ္ ကညသ္ ၊ူ ေလးနက္သူ၊ စာေပသိကၡာရွသိ ျူ ဖစသ္ ည္။ စာေပၾသဇာအျပင္ လမူ ႈေရးၾသဇာ လဲရိွသူ ျဖစသ္ ည။္ တဖက္သားကုိ ကညူ တီ တ္ေသာ၊ ကုယိ ခ္ ်ငး္ စာတတ္ေသာ စာေပသမားေကာငး္ တဦးျဖစ္ သည္။ ၂၀၀၉ ခုႏစွ ္၊ ေမလ ၂၈ ရကသ္ ည္ ကြၽနေ္ တာ့္ အမွတ္တရေန႔တေန႔ ျဖစလ္ ာသည္။ အမတွ တ္ ရျဖစေ္ စ သည့္ အခ်ကသ္ ံုးခ်ကျ္ ဖစ္၏။ တခ်က္က ‘ေရႊ’ ကေပးသည့္ ေဆာင္းပါးဆု၊ ၀မး္ သာရမလုိျဖစ္ခဲ၏့ ။ ေရႊအျမဳေတ မာွ ၁၀ ႏွစမ္ ်ွ ဆကတ္ ုိက္ေရးျဖစ္ခဲ့သညက့္ ာလတေလွ်ာက္ အသအိ မွတျ္ ပဳခရံ ၍ ၀မ္းသာျခင္းျဖစ္၏။ ထု၀ိ မ္းသာ မသႈ ည္ မၾကာခင္ တိမထ္ ဲ၌လြင့္ေပ်ာက္ကုနသ္ ည္။ ဦး၀ငး္ ၿငမိ ္း၏အဖြင့္ ေက်းဇူးတင္စကားတေ႔ို ၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဦး၀င္းၿငမိ း္ မွ အားလုးံ ကုေိ က်းဇးူ တင္စကားေျပာျခင္းသည္ ၀မး္ သာဖြယ၊္ ပတီ ိျဖစ္ဖြယ္ရေိွ သာ္လညး္ ေရအႊ ျမဳေတ စာေပဆုကို ေနာငႏ္ ွစမ္ ်ားတြက္ ဆကလ္ က္ေဆာငရ္ ြကရ္ န္ မေသခ်ာေတာ့ေၾကာငး္ ထည့သ္ ြငး္ ေျပာသြားေသာ ေၾကာင့္ အားလံုး႐ုတ္တရက္ အ့အံ ားသင့သ္ ြားၾကရသည္။ ဆရာ၀င္းၿငိမ္းက သ႔အူ ေျခအေနကို ဆရာေဇာ္ဂ်ီ၏ ‘ေဗဒါ’ ျဖင့္တင္စားခဲ့သည။္ တရာ၊ ႏွစရ္ ာမကေသာ ဘဲအုပတ္ ျ႔ုိ ဖင့္ ရင္ဆုိငေ္ နရေၾကာင္း၊ လိႈင္းလးုံ ေတြကလည္း အေတာမသတ္ ႐ုကိ ္ခတ္ေနေၾကာင္း၊ ေဗဒါအတြက္ အားမတနမ္ ာန္ေလ်ွ ာ့ရမည့္ အေျခအေနကို ရင္ဆုိင္ေနရ၍ သမူ ရသွိ ည့္ ေနာကပ္ ုငိ း္ ဆရာည့ ီမ်ားက ဆကလ္ က္ ေဆာငရ္ ြက္လိလု ်ွ င္ ေဆာင္ရြက္ႏငို ္ေၾကာငး္ ဆ႔ိဆု ိန႔ု င့္နင္ဖ့ ြငခ့္ ်ရာွ သည္။ ကြၽနေ္ တာေ္ ရာ၊ ကြၽန္ေတာ္ေ့ ဘးတြင္ ထုိငေ္ နေသာ ဆရာႀကီး ေမာင္ဆုရွင္ (ဦးမ်ဳးိ သန႔)္ တ႔ို ခပ္မဆတိ ျ္ ဖစသ္ ြားၾကသည။္ အေတြးကယုိ ္စီႏွင့္ ဦး၀င္း ၿငိမ္း က်န္းမာေရးေၾကာင္လ့ ား၊ အျခား အခက္အခဲတခခု ေု ၾကာငလ့္ ား၊ အားလးုံ က လြတလ္ ပစ္ ြာ ေတြးေတာေန ၾကလိမ့္မညဟ္ ု ထင္သည္။ ကြၽန္ေတာ့္အလညွ ့္ ေက်းဇူးတင္စကားေျပာခြငရ့္ ေသာအခါ စငျ္ မငႏ့္ ငွ ့္ မစိမ္းလေွ သာ ကြၽန္ေတာ့္ စိတ္ႏွငက့္ ယုိ သ္ ည္ အတတူ ကြ မရွိခဲ့။ ကြၽန္ေတာ့စ္ ာကို အသိအမတွ ျ္ ပဳေပး၍ ေက်းဇူးတငေ္ ၾကာငး္ သို႔ေသာ္ အင္အားတ၀ကတ္ ႔ုိ လြင့ပ္ ်က္ခဲ့ရေၾကာင္းႏငွ ့္ ေနာငႏ္ စွ ္မ်ားတြငလ္ ညး္ ေရအႊ ျမဳေတ စာေပဆတု ု႔တိ ြင္ ဦး၀င္းၿငမိ ္းကုိ ဤစင္ျမင့္ထက္၌ ထပ္မံေတြ႕ျမင္လုေိ ၾကာင္း ခပတ္ တုိ ေုိ ျပာၿပီး စင္ျမင့မ္ ွ ျပနဆ္ င္းခဲ့သည္။ ကယုိ ့္ ေနရာ ကုိယျ္ ပန္ေရာကသ္ ည္အထိ ကြၽနေ္ တာ့္ အေတြးတုိက႔ ုိ ျပနလ္ ညစ္ ုစည္း၍ မရခဲ့ေသး။ ဆရာႀကီး ေမာငဆ္ ုရငွ က္ ိလု ဲ ခပေ္ တြေတြျဖင့္ စတိ မ္ ေကာင္းျဖစေ္ နသည္ကုိ ေတြ႕ရသည။္ ကြၽနေ္ တာ္ တိုႏ႔ စွ ဦ္ း မနိ စ္အေတာ္ၾကာမွ် စကားမေျပာျဖစၾ္ က။ သညပ္ ြဲမွာ ကြၽန္ေတာ္က့ ို ဆခု ်းီ ျမႇင့္သည္က ဆရာႀကးီ ေမာင္ ဆရု ငွ ္ ျဖစသ္ ည။္ သူႏွငႏ့္ ွစ္ဦးတြဲ ဓာတပ္ ံု႐ိုက္ျဖစ္၏။ မၾကာမီ ေလးနကေ္ သာ အမွတ္တရျဖစလ္ ာမညဟ္ ု ကြၽန္ ေတာ္ တုိ႔ ႏစွ ္ဦးစလံးု သတမိ မမူ ၾိ က။ “ဆရာ၊ ကြၽနေ္ တာ္ နညး္ နည္းေအးလာလ႔ုိ ျပန္ေတာ့မယ္ေနာ္။ ေနာက္ ေတြ႕ၾကေသးတာေပါ”့ “ဟတု က္ ဲ့ ဆရာႀကးီ ။ ေက်းဇူးပေဲ နာ္” ဆရာႀကးီ ကုိ ေနာက္ဆးုံ စကား ေျပာခြင့္ရလုိကျ္ ခငး္ ဟု ကြၽန္ေတာမ္ သိခဲတ့ တေ္ သး။ “ေနာက္ ေတြ႕ၾကေသးတာေပါ့” ဟုဆခို ဲေ့ သာ ဆရာက့ ုိ ကြၽန္ေတာတ္ ုိ႔ မေတြ႕ႏငုိ ္ၾကေတာပ့ ါ။ မတွ မ္ တွ ္ရရ ဇြနလ္ ၂ ရက္ေန၊႔ မနကပ္ ိငု ္း ကိစၥတခု ျဖင့္ မတိ ္ေဆြတဦးထံ ကြၽန္ေတာ္ ဖနု ္းဆကျ္ ဖစ္သည။္ “အစက္ ေို ရ Bad News တခု သၿိ ပးီ ၿပီလား” ဆရာႀကးီ ေမာင္ဆရု ငွ ႏ္ ငွ ့္ ဆကစ္ ပလ္ ိမ့္မညဟ္ ု ကြၽန္ေတာ္လးံု ၀ေမ်ွ ာ္လငမ့္ ထားခဲ။့ ကြၽနေ္ တာ့ဆ္ ႏၵတမို႔ ျပည၀့္ ခဲပ့ ါ။ “ဆရာ ဦးမ်ဳးိ သန္႔ မနကက္ ဆံးု တယ္” “ဗ်ာ ဟတု ရ္ ဲ႕လားဗ်ာ။ ဟေို န႔က ေရအႊ ျမဳေတပြဲမာွ ေတာင္ အတူထုိငခ္ ဲ့ၾကေသးတာ” ဖုနး္ ခ်ၿပီး ကြၽနေ္ တာ္ ထငုိ ္ခမုံ ွာမလပႈ ္မယွကျ္ ဖစေ္ နမိသည္။ ဦး၀ငး္ ၿငမိ ္းကုိ က်န္းမာေရး ဂ႐ုစုိကဖ္ ႔ုိ လမွ း္ ေျပာဦး မည္ဟု ေတြးထားေသာ ကြၽနေ္ တာ္သည္ လြန္ခေ့ဲ သာ ေလးငါးရကေ္ လာက္က အတတူ ြဲထငုိ ခ္ ဲေ့ သာ ဆရာ့သ တငး္ ကို ၾကားရေသာအခါ မယံုၾကညႏ္ ိုငေ္ လာက္ေအာင္ အ့ံၾသခဲရ့ သည္။ ယူက်ဳံးမရ ျဖစရ္ သည။္ ၀မ္းနညး္ တသ ျဖစရ္ သည္။ စာေပေလာကအတြက္ ေတာကပ္ ေသာၾကယတ္ ပြင့္ ႐ုတတ္ ရကေ္ ျမခသြားသညဟ္ ု ခစံ ားရပါသည္။ အစားထးုိ မရေသာ အဖးုိ တန္ပတၱျမားတလုးံ ျဖစ္သည္။ 34

ဆရာ၏ ျပဳံ းရႊင္ေသာ၊ ေမတၱာဓာတျ္ ပည၀့္ ေသာမ်က္ႏွာသည္ ကြၽနေ္ တာ့္အာ႐ုံမွ ေတာေ္ တာႏ္ ငွ ့္ ထတု ္ မရခဲ့။ အဘဓိ ာန္ႀကးီ သံုး၊ ေလးအုပက္ ုိ သယ္ သယ္ေနရပါသညဟ္ ူေသာ ဆရာသည္ ကြၽနေ္ တာလ္ က္ေဆာင္ ေပးခေ့ဲ သာ အလီ က္ထေရာနစ္ အပိ ္ေဆာငအ္ ဘိဓာနေ္ လးကုိ တလမွ်သာ သးုံ သြားႏငို ္ခဲ့ပါသည။္ အျဖစအ္ ပ်က္ တုိက႔ ား ျပငး္ ထန္လြန္းလစွ ြာသည္။ ေသမငး္ သည္လဲ ရက္စကလ္ နြ ္းလစွ ြာသည။္ ဇြနလ္ ၄ ရကေ္ န၊႔ ေနလ႔ ယ္ တနာရီခြဲခနတ႔္ ြင္ ကြၽနေ္ တာတ္ ုဇ႔ိ နီးေမာငႏ္ ွံ ဆရာ့ကုိ ဂါရ၀ျပဳၾကရန္ ေရေ၀း သ႔ို ေရာကခ္ ဲၾ့ ကသည။္ ဆရာ့စ်ာပနကုိ ျပင္ဆငထ္ ားေသာခန္းမသည္ ျပည့ည္ ပ္ေန၏။ ဆရာ့ကို ခ်စ္ၾကေသာ စာ ေပေမာငႏ္ မွ တုသ႔ိ ည္ ခနး္ မကုိ ပြငထ့္ ြက္သြားမတတ္ ျဖစ္ေစသည။္ ခ်စသ္ ူ၊ ခင္သ၊ူ ေလးစားသူ၊ ကးို စားသူ ဤမ်ွ လ်ွ ံေနျခငး္ သည္ ဆရာ့ စာေပၾသဇာ၊ ဆရာ့ ေမတာၱ ၾသဇာ၊ ဆရာ့ ေစတနာၾသဇာတ၏ု႔ိ ေရာငျ္ ပနျ္ ဖစသ္ ည။္ အသကရ္ စွိ ဥ္က ျပဳံ းခဲ့ေသာ ဆရာသည္ စ်ာပနစငထ္ ကတ္ ြင္ပင္ ျပဳံ းလ်ကရ္ ွေိ နပါေသးသည။္ တကုိ ပ္ အုံ ျဖဴေရာင္ကို လႊမ္းျခံဳထားသည။္ ဆရာ့စတိ ထ္ ားျဖဴစငမ္ ကႈ ိုကယုိ ္စားျပဳေနသညအ့္ လား တညၾ္ ကညေ္ သာ၊ ေျဖာင့္ မတေ္ သာ၊ စာေပအေပၚသစာၥ ႀကီးမားေသာ၊ အားလံုးေသာ သူတို႔အေပၚ ေစတနာျပည္၀့ ေသာ ဆရာသည္ ၿငိမး္ ခ်မး္ စြာ လဲေလ်ာင္းေနပါ၏။ အစားထုိးမရေသာဆရာ ျဖစ္ပါသည။္ ဒုတယိ ေျမာက္ ေမာင္ဆရု ငွ လ္ ဲ ေမးြ ဖာြ းႏိငု ္ေတာ့မည္ မဟုတ္ပါ။ စာေပအေပၚ သစာၥ ရွစိ ြာသေံ ယာဇဥႀ္ ကးီ ခဲ့ေသာ ဆရာ့၀ညိ ာဥ္သည္ ျမန္မာ့စာေပေလာကတြင္ စိမ၀့္ ငပ္ ်႕ံ ႏံ႔ွေနဦး မွာ ျဖစ္သည။္ ဆရာလ့ လုိ ူမ်ဳးိ အတြက္ “ေကာင္းရာသုဂတလိ ားပါေစ” ဟေူ သာ ဆုေတာငး္ သည္ လအုိ ပမ္ ညဟ္ ု မထင။္ ျမနမ္ ာစာေပ၊ ျမန္မာလမူ ်ဳိးအတြက္ မ်ဳိးခ်စစ္ ိတ္ျဖင့္ မွတ္တိငု မ္ ်ားစာြ စိကု ္ထူခဲ့ၿပးီ ေသာ ဆရာသည္ တပါး ေသာဘ၀၌ ေကာင္းရာသုဂတိျဖင့္ ျပညစ့္ ံုစြာ ခံစားေနမည္ဟု ယၾုံ ကညသ္ ည။္ ဆရာ့အေနျဖင့္ တပါးေသာဘ၀မွ ျမနမ္ ာစာေပ၊ ျမနမ္ ာလမူ ်ဳိးအတြက္ ေစာငေ့္ ရာွ က္ ခ်းီ ေျမာႇ ကေ္ နပါလမိ ့္ဦးမည္။ …………………………………………… ။ ~ ။ ……………………………………………… ရြာတခါ သာတလညွ ့္ ေနဇငလ္ တ္ (September 2009) ခုတေလာ စာေရးရန္ ကနု ္ၾကမ္းမ်ား ေတာ္ေတာ္ေလးစုမိေနသည္။ ကုန္ ၾကမ္းတကုိ႔ လို ိုက္၍မမႏီ ုငိ ္၊ လမူ ေႈ ရး၊ စးီ ပြားေရး၊ အယအူ ဆေရးရာ၊ ပညာ ရပဆ္ ိငု ္ရာအျပင္ ႏုငိ င္ ေံ ရးဆိုငရ္ ာကနု ၾ္ ကမ္းေတြ ပါ၀ငသ္ ည။္ ခ်က္ခ်င္းခ် ေရးခ်င္လာေသာ ကုန္ႀကမ္းတခု မထငမ္ တွ ဘ္ ဲရလကို ျ္ ပန္သည္။ ေရအႊ ျမဳ ေတစာေပတုကိ ္မွ စာအတိ ္တအိတ္ လက္ခရံ ရိွလကုိ သ္ ည။္ စာအိတ္ေပၚ တြင္ ‘ကဗ်ာဆရာ ေမာငျ္ ပည့မ္ ငး္ ’ မွေပးသညဟ္ ူေသာ မတွ ခ္ ်က္ေလး ေရး ထားသည။္ ကြၽန္ေတာ့္အတြက္ အထူးအဆန္း၊ ဖြင့္ၾကည့္လုကိ ္ေတာက့ ဗ်ာ စာအုပေ္ လးတအပု ္ႏငွ ့္ စာတေစာငက္ ို ေတြ႕ရသည။္ ကဗ်ာစာအုပ္၏ မ်က္ ႏွာဖးံု ကုျိ မင္လုကိ ္သည္ႏငွ ့္ ခ်က္ခ်င္းမတွ ္မလိ ကို ္၏။ လြနခ္ ဲ့ေသာ အႏွစ္ ေလးဆယ္နးီ ပါးက ကုယိ တ္ ငို ္ေရးခ့ေဲ သာကဗ်ာစာအုပ္ေလး၏ မ်ကႏ္ ာွ ဖးုံ ျဖစ္ပါသည။္ စာကုိ ျဖနလ္႔ ိကု ေ္ သာ အခါ...။ မိတေ္ ဆြမ်ားခင္ဗ်ာ... ကြၽနေ္ တာ္ စေု ဆာငး္ ခဲတ့ ဲက့ ဗ်ာစာအပု မ္ ်ားထဲမာွ ေက်ာက္ပုံႏွိပ္ကဗ်ာစာအုပမ္ ်ားလဲ တေခတ္ အေနအထား အရ ပါ၀ငခ္ ့ပဲ ါတယ။္ အခုအခါ ဒီကဗ်ာစာအုပမ္ ်ားသက္တမ္းဟာ ႏစွ သ္ းုံ ဆယေ္ လာကရ္ ခွိ ဲ့ၿပီျဖစလ္ ႔ို ကြၽန္ေတာဆ့္ မီ ာွ ရိွေနမယ့္အစား မူရငး္ ကဗ်ာေရးသမူ ်ားလက၀္ ယ္ရခွိ ဲ့ရင္ ပၿို ပီးအမွတတ္ ရ ျဖစ္ေစမယ္လိယု႔ ူဆမိပါတယ္။ ဒကီ ဗ်ာ စာအုပမ္ ်ား မရူ ငး္ ေရးသူ ကဗ်ာဆရာမ်ားလကသ္ ႔ို ေကာင္းမြနစ္ ြာ ပနလ္ ညေ္ ရာက္ရိဖွ ိ႔ဆု ိတု ာ ကြၽန္ေတာ့္ ရညစ္ ူး ခ်ကပ္ ါပဲ။ ခင္မငစ္ ြာျဖင့္ ေမာင္ျပညမ့္ င္း ဖနု ္း-၀၉၅၁______ 35

ဦးဆံးု ဆရာေမာင္ျပည့မ္ င္းကို အထးူ ေက်းဇူးတငလ္ ကို ရ္ ပါသည္။ ၿပးီ ေတာ့ ေတာေ္ တာ္လဲေလးစားသြား၏။ ေရး ခဲသ့ ကူ ယို တ္ ိငု ္က မသမိ ္းဆညး္ ႏငို ္ခဲေ့ သာ လြန္ခဲသ့ ည့္ႏစွ ္ေလးဆယ္နးီ နးီ ခန႔္က ကဗ်ာစာအပု ္ေလးကို အေသအ ခ်ာသိမး္ ဆည္း ေပးခ့ၿဲ ပးီ သဒါၶ ျပည့္၀စြာျဖင့္ တကူးတက၊ လက္ေရာက္ ေရာကေ္ အာင္ ေပးႏိုငခ္ ဲေ့ သာ သ႔ူစာေပ စိတ္ဓာတက္ ုိ ေတာေ္ တာ္ ခ်ီးက်ဴးမိသည္။ ဆရာ ေမာငျ္ ပညမ့္ င္းထံ ခ်က္ခ်ငး္ ဖုန္းဆက္ျဖစ္လုကိ ၏္ ။ ေက်းဇူးတငစ္ ကားလဲ ေလးေလးစားစား ဆခုိ ဲ့ သည။္ သူထနိ း္ သမိ း္ ခဲ့ေသာ ကဗ်ာစာအုပမ္ ်ားကို ေရးသားခဲ့သူမ်ားထံ ကြၽန္ေတာ္လ့ ပုိ ဲပေု႔ိ ပးေနပါသညဟ္ ု သိရ ေသာအခါပိ၍ု ဦးညြတမ္ ၏ိ ။ ကြၽန္ေတာတ္ ႔ုိ လခူ ်ငး္ မျမင္ဖူးၾကေသးပါ။ တေနေ႔ တြ႕ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားရပါဦးမည္။ ေျပာရင္း ဖနု း္ ျပတသ္ ြား၍ ဆရာေမာငျ္ ပညမ့္ ငး္ က ကြၽန္ေတာ့္ထံ ျပန္ဆက္ရာွ ပါသည္။ ေလးစားဖယြ ္ရာ ေကာငး္ ေသာ စာေပမတိ ေ္ ဆြတဦးပါ။ ငယစ္ ဥ္က ‘ရသ’ စာေပတ႔ုဖိ တ၍္ ႀကီးျပင္းခ့ရဲ ေသာ ကြၽနေ္ တာသ္ ည္ ၁၉၇၀ေႏာွ ငး္ ပုငိ း္ ကာလမ်ားတြင္ စာေပႏငွ ့္ ႏစွ ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ ေ၀းကြာသြားၿပီး ၁၉၉၈ ေရာက္မွ တေက်ာျ့ ပန္ခဲရ့ သည။္ အ ရြယရ္ လာသည္မိ႔ု တေၾကာင္း၊ က်ငလ္ ညရ္ ာ ပတ၀္ နး္ က်ငေ္ ၾကာင့္ တေၾကာငး္ ၊ ‘သတု ’ စာေပမ်ားသာ ေရးျဖစ္ ေတာ့သည။္ ۞۞۞ ေခါင္းစဥ္က ‘အခ်စ္စာမ်ကႏ္ ွာ’ ကြၽန္ေတာ္ျပံဳးမသိ ည္။ သည္ဘက္ ဆယ္ႏစွ ္ေက်ာ္ ကြၽနေ္ တာေ္ ရးျဖစ္ေသာ စာတႏ႔ို ငွ ့္ ဘာမွမဆိငု ေ္ တာ့။ ျမနမ္ ာ ကဗ်ာ ၃၄ ပဒု ္ႏွင့္ အဂၤလပိ က္ ဗ်ာ ၄ ပဒု ္၊ စုစုေပါင္း ၃၈ ပုဒ္ ျဖစ္သည။္ ငါအ့ သည္း အဆပိ ထ္ ကက္ ဲ မ်ဳိရဲရင္ေသာက္ အေူ ပါကသ္ ြားမယ္ မွတ္ထားလိုက္၊ ငါအ့ သည္း မးီ စငို ္ထကက္ ဲ ေသရဲရင္ဆပု ္ အေရစုတ္သြားမယ္ မတွ ္ထားလကို ၊္ ငါ့ႏွလုးံ သား ခြဲႏိုငတ္ ယလ္ ား အားစမး္ ခ်ငရ္ င္လာခဲ၊့ အေသြးအေၾကာ မႏေွ ျမာရင္ မင့္ႏလွ ုံးသား မသနားရင္ အူအသည္း ဟက္တက္ကြဲခႏံ ိုင္ရင္ စနိ ္ေခၚခ်ငသ္ ပ။ _____ _____ ဟုိစဥအ္ ေရး၊ ဟုစိ ဥအ္ ေတြးကို ကြၽန္ေတာျ္ ပဳံ းမ၏ိ ။ မလုမံ လဲဟလု ဲ ခံစားရသည္။ အရြယ္သည္ အေတြး တက႔ုိ လုိ ဲ ေျပာင္းလဲေစသည။္ အယူအဆတု႔ကိ ို ေတာ္လနွ ္ပစသ္ လုိ၊ ခံယူခ်က္တု႔ကိ လုိ ဲ တခါတရံ ေျပာငး္ ျပန္ လနွ ္ပစ္တတသ္ ည။္ ဘ၀ႏငွ ့္ ဒႆနတ႔ုသိ ည္ တခါတရံ ေျပေျပေလးလဲေကြ႕၏။ တဆစခ္ ်ဳိးလဲေကြ႔၏။ အသက၊္ အေတြ႕အၾကံဳ၊ အလပု ္၊ ပတ၀္ နး္ က်ငတ္ ိ႔၏ု လႊမး္ မုိးမကႈ လုိ ညး္ ခရံ ပါသည္။ ကိုးတနး္ ၊ ဆယတ္ နး္ ေက်ာင္းသားဘ၀ကစ၍ ကဗ်ာစစ၊ စာစစ ျဖစခ္ ဲ့သည္။ ႐ူးမးူ သည့္အထဲ မပါ၀င္ခဲ့ ေသာလ္ ဲ အေသြးအသားထဲကပုးိ တ႔ကို ုိ ေကာင္းစာြ မသတ္ႏုိင္ခဲ့၊ တကသၠ ုလိ ္ေရာက္ေတာ့ နရံ ံကပ္စာေစာငေ္ တြ မွာ ၀ငေ္ ရးျဖစသ္ ည။္ စကမ္ ႈတကၠသုိလ္ ႏစွ ပ္ တ္လည္မဂၢဇင္းေတြမွာလေရးျဖစ္သည္။ တခံ ြနႏ္ ွင့ထ္ ုစိ ဥက္ ၾသဇာ ႀကးီ သည့္ သေျပမဂၢဇင္းမာွ လဲ ေရးျဖစသ္ ြားသည။္ အေတြးႏေု သာအခ်ိန္မို႔ ‘ရွဲဒိးု ’ ေျခာက္အုပခ္ န္႔လည္း ေရးျဖစ္ ျပန္သည္။ ႐ုပ္ျပဇာတ္လမ္း တခ်ဳ႕ိ လဲ မလြတ္။ 36

အေရးေလး နညး္ နညး္ ရလာေသာအခါ သးီ သးီ သန္သ႔ န္႔ လုံးခ်ငး္ ေလး ထတု လ္ ုိေသာ ခ်ဥျ္ ခငး္ တက္လာ သည။္ မွတ္မေိ သးသည။္ ‘သလီ ၀’ စာေပက ဦးေက်ာ္သန္းႏငွ ့္ေတြ႕ၿပီး စာမူထားခဲပ့ ါဆ၍ုိ ထားခသ့ဲ ည။္ ေနာက္ တေခါကေ္ တြ႕ေသာအခါ ထတု ္ျဖစသ္ ည္ဆို၍ ၀မ္းသာခဲဖ့ းူ သည္။ ထုတ္ေ၀ခြင္ေ့ တြ ရာွ းပါးေသာအခ်ိန္ႏွင့္ တိုက္ ဆငုိ ၍္ မထုတ္ျဖစ္ခဲ၊့ ေနာက္ ပတ္ဘလစရ္ ာွ ကုိစုိးျမငႏ့္ ငွ ့္ ေတြ႕သည။္ စာမူဖတ္ၾကညၿ့္ ပးီ ထတု မ္ ညဆ္ ိုေတာ့ ႐တု ္ တရက္ ၀မး္ မသာရဲေသး။ သူထတု ေ္ သာ စိနမ္ မ၏စာအုပ္တြင္ ေၾကာျ္ ငာေလးထညေ့္ ပးေသာအခါမွ စတိ ္ထဲက ‘ဟင္း’ ခ်လကို ္ႏုိင္သည္။ ပီတတိ ိ႔ု ငယထ္ ိပ္တိငု ေ္ ရာက္၏။ အသကင္ ယင္ ယႏ္ ွင့္ စာေရးျဖစ္ၿပီဟေူ သာ ၾကညႏ္ ူးမတႈ ႔ႏုိ ငွ ္အ့ တူ လငႊ ့္ ေမ်ာေနျဖစသ္ ည္။ ထိ၀ု မ္းသာမ၊ႈ ၾကည္ႏးူ မႈတို႔ကုိ ကတံ ရားကၾကာၾကာမ်က္ႏာွ သာေပးလျို ခင္း ရွဟိ န္မတ၊ူ ထုတ္ ေ၀သူ ကိုစးို ျမင့္ထံတြင္ ပင္တငို ္ေရးေနေသာ စာေရးဆရာႏွင့္ ေတြ႕ပါဆုိ၍ ေတာင္ဥကၠလာ ၁၃ ရပ္ကြကသ္ ိ႔ု ေရာကခ္ ဲ့သည။္ ‘ကယုိ ္တ႔ုိလညး္ ေမာငရ္ င္တလ႔ုိ ုိ ဘ၀ကပဲ စခဲရ့ တာပါ၊ ဘာမအွ ားမငယန္ ဲ၊႔ လိုတာေျပာ’ သ႔စူ ကားေတြက ကြၽန္ေတာအ့္ တြက္ မဟာအားေဆးမ်ားျဖစခ္ ဲသ့ ည။္ သု႔ေိ သာလ္ ဲ အရကမ္ ်ားသြား၍လား၊ အ ျမညး္ မ်ားသြား၍လားမသိ၊ သစ႔ူ ကားတို႔ကို သူျပနမ္ မတွ မ္ ိခဲ၊့ ထုတေ္ ၀သကူ တရက္စတိ မ္ ေကာင္းစာြ ျဖင့္ ‘ဆရာေလး ၀မ္းနည္းပါတယ။္ တႏွစ္ေလာက္ ေစာငေ့္ ပးပါလား’ စာေပနယ္ထဲ မလညမ္ ၀ယျ္ ဖင့္ ေရာကလ္ ာသအူ တြက္ ဘယလ္ ိနု ားလည္ရမည္ မသိေတာ့။ သို႔ျဖင့္ ကိုယ္စ့ ာမူ ကယို ္ျပနယ္ ခူ ဲ့လုိကသ္ ည။္ ေနာကမ္ သွ ရိ သညမ္ ာွ ‘ဘာမွ အားမငယန္ ဲ႔။ လိတု ာေျပာ’ဟူေသာ စာေရးဆရာႀကးီ က ေငြေၾကးခ်ဳိ႕တဲ့ေသာထတု ေ္ ၀သကူ ုိ အက်ပက္ ငို ္ခရံ ၍ ေနာက္ဆုတ္သြားမွန္း ၀မ္းနည္းစြာ သင္ခနး္ စာရလကုိ ပ္ ါ သည္။ ‘ဒီေလာက္ေတာင္ ျဖစ္ရတာ’ ဟေူ သာ ၾကဳံ း၀ါးသံျဖင့္ ကိယု ္တငုိ ထ္ ုတ္ေ၀သူ ျဖစ္လာခဲ၏့ ။ ၁၉၇၀ ေႏာွ င္း ပိုင္းကာလမွာျဖစ္သည္။ ေနာင္ ဒါ႐ကို ္တာမးီ ပြားျဖစလ္ ာမည့္ ကုိခင္ေဇာ္က အကူအညီမ်ားစြာေပးခဲသ့ ည္။ ဆရာ ခ်စ္ဦးညဳိ ဆီက စာမေူ တာင္းေပးျခင္းျဖငက့္ ူညခီ ဲ့သလုိ ျဖဴးၿမဳိ ႕က ႏွစ္ႏငွ ့္ခ်၍ီ တေမတ့ ေျမာ ေရးဆတြဲ တ္ေသာပနး္ ခ်ီေက်ာ္ဆကီ စာမူတ႔ိုကိလု ဲရေအာင္ ကုခိ င္ေဇာက္ ပင္ မရရေအာငယ္ ူေပးရာွ သည။္ ဆးူ ေလဘုရားလမ္း မီးရထား ခံုးတံတားအနးီ တြင္ ဧရာမဆုငိ း္ ဘတု ္ႀကးီ ေထာငပ္ စ္လုိက္ၿပီး စာေပနယထ္ ဲ ခပ္ၾကမး္ ၾကမ္း ၀င္ပစ္လိကု ္သည။္ ကတံ ရားက မေဖးမခဲျ့ ပန။္ ဗလုိ ္သငတ္ န္းတက္လုကိ ရ္ ၍ စာေပကုိေက်ာခိုင္းလကုိ ရ္ ျပန္သည္။ စာလဲ မေရးျဖစ္ေတာ့။ စာအုပေ္ တြ လဲ မထတု ျ္ ဖစေ္ တာ့။ သင္တနး္ ဆင္းၿပီး စစအ္ ငဂ္ ်ငန္ ယီ ာ ညႊန္ၾကားေရးမးႈ ႐းုံ ကုိ သတင္းပ႔သို ည့္ ေနာက္ နယ္ လညွ ့္ တာ၀နထ္ မး္ ေဆာငရ္ ေသာ ကာလရွည္တခအု တြငး္ ေလး၊ ငါးပုဒမ္ ွ်သာေရးျဖစ္ခဲသ့ ည္။ ေရးသညဟ္ ုမဆို သာ။ ျဖန႔ခ္ ်ိေရးေပးထားေသာ သူဆီမွဘာမျွ ပန္မရ။ စာအပု လ္ က္က်န္လည္းမရသလုိ ေငကြ လဲ အရည္ေပ်ာ္ သြားသည္။ တခ်ဳ႕ိ ေသာ စာေရးဆရာ၊ ပန္းခ်ီဆရာမ်ားကလဲ တကည္ လီ ကည္ ီ ဇာတေိ တြ ျပလာ၏။ ထိသု ေ႔ို သာ စုနး္ ျပဴးမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာ့စာေပအတြက္ စတိ ္မေကာငး္ ခ့။ဲ သု႔ိေသာ္ ထုတေ္ ၀သေူ ပါက္စ ကြၽန္ေတာ္ ဘာမွမတတ္ႏငို ္။ ဒဏရ္ ာဒဏ္ခ်ကရ္ ခဲ့ဖူးေသာကြၽနေ္ တာ္သည္ ဒတု ယိ အႀကမိ ္စာေပနယက္ ုိ သတႀိ ကီးစြာျဖငထ့္ ပေ္ ရာက္ ခဲျ့ ပနသ္ ည။္ ေစ်းကြကစ္ ီးပြားေရးဂ်ာနယ္ကုိ ထတု ္ခဲ၏့ ။ အယ္ဒတီ ာခ်ဳပ္လုပ္သူက တႏစွ ္ေလာက္လုပၿ္ ပီး ဘာမ ေျပာ ညာမေျပာ တျခားမဂၢဇငး္ သ႔ုိ ကူးေျပာင္းသြားသည။္ ျမန္မာစ့ ာေပယဥေ္ က်းမႈတိ႔ု မေျပာင္းလဲေသးပါလား ဟူေသာ အေတြးတ႔ို မ၀ငရ္ န္ အေတာဆ္ ီးတားခဲရ့ သည္။ ေနာကေ္ တာ့ ပုလဲၿမိဳ႕ျပမာွ ေရးျဖစ္သြားသည္။ ထုတ္ေ၀သူ ဦးတင၀္ ငး္ ႏွင့္ သကိ ြၽမး္ ရေသာအခါ လူ ေကာင္းေတြရပိွ ါေသးတယ္ဟူေသာ အားေဆးကုျိ ပနေ္ သာက္လိုကရ္ သလို ခံစားလိုကရ္ သည။္ ေနာက္ ဆရာ ဦး၀င္းၿငမိ ္း၏ေရႊအျမဳေတမွာ ပုမံ နွ ေ္ ရးျဖစ္ျပနသ္ ည။္ က်းီ ကန္းေတြရိသွ လုိ ဗ်ဳိငး္ ေတြလဲ ရိေွ သးတာပဲဟု စာေပ ေလာကအတြက္ အားတက္မိသည။္ တေက်ာ့ျပန္ခရးီ တြင္ ခါးသးီ ေသာအေတြ႕အၾကဳံ ခ်ညး္ မဟုတ္ေတာပ့ ါ။ ခ်ဳၿိ မနိ မ္ မႈ ်ားလည္း ေတြ႕ရခ့ရဲ ပါ သည္။ ကတံ ရားက မ်ကႏ္ ာွ သာ ေပးလာသညဟ္ ု ထင္မတွ ္ရပါ၏။ စာေပေလာကတြင္ က်ယျ္ ပန္႔ျခင္း မရွေိ သး ေသာ ကယို ္၀့ န္းက်င၌္ အျဖဴေရာငေ္ တြကုိ ခပ္မ်ားမ်ားပင္ ကေံ ကာငး္ စာြ ထေိ တြ႕ခဲရ့ သည္။ ပခကု ၠဴဦးအုံးေဖစာ ေပဆတု ြင္ ဆရာႀကီးေမာငဆ္ ရု ွင္ အပါအ၀င္ စာေရးဆရာႀကးီ တခ်ဳိ႕ႏငွ ့္ သကိ ြၽမး္ ခြင္ရ့ သည္။ စာေပသိကာၡ ရၿိွ ပးီ ေစတနာမနွ ္ေသာသမူ ်ားျဖစ္၍ ဒုတယိ အႀကမိ ္ စာေပခရီးတြင္ အားတက္ခဲရ့ သည။္ ‘ပါးစပ္ဘရု ား၊လက္ကားယား’ မဟတု ္။ စတိ ရ္ င္းမနွ ္ျဖင့္ ကူညီၾကသမူ ်ားျဖစသ္ ည။္ ۞۞۞ စာေပတေက်ာ့ျပနခ္ ရီးလမ္းတြင္ အဖုအထစတ္ ႔ုိ အေတာန္ ည္းပါးပါသည္။ လူေကာင္းမ်ားစာြ ကုိ ေတြ႕ခဲ့ ရ၍ စနု ္းျပဴးအနည္းငယ္မွ်ကို ေမ့ထားလကုိ ္ႏုငိ ္ပါသည္။ ကုယိ ္စ့ ာေပ၊ ကုိယလ့္ မူ ်ဳးိ အတြက္လဲ အားမပ်ကမ္ ိေတာ့။ 37

ဆရာေမာင္ျပည့မ္ င္းကုိ ကြၽန္ေတာ္ သိရွိခဲ့ဖူးျခင္းမရိွခ့ပဲ ါ။ ႏွစေ္ လးဆယန္ ီးပါးက ထုတ္ေ၀ခဲေ့ သာ ကဗ်ာစာအုပ္ ေလးသညလ္ ဲ ေက်ာၾ္ ကားသူတဦးလက္ရာမဟုတ္၍ တသဖြယရ္ ာမဟုတ္။ လူမႈေရးအဆကအ္ စပ္၊ စီးပာြ းေရးအ ဆက္အစပစ္ သည္တလ႔ို ဲ အလ်ဥး္ မရိွ၊ စာေပေရာင္းရင္း၊ စာေပမိတ္ေဆြဟေူ သာ စိတရ္ ငး္ ခမံ ရွိဘဲႏငွ ့္ ကြၽန္ေတာ့္ ထံ ဤကဗ်ာစာအုပေ္ လး ေရာကမ္ လာႏငုိ ။္ ဤသ႔ုိ စိတ္ရငး္ အခေံ ကာငး္ သူ၊ ေစတနာမွန္ႀကီးသမူ ်ား ရေွိ သးသည္ ကိုေတြ႕ရေသာအခါ ကြၽန္ေတာ့္စာေဟာင္းကျို ပန္ရ၍ လပႈ ရ္ ာွ းရေသာစိတ္ထက္ ထုိသိ႔ုလမူ ်ား ရေိွ နသည့္အတြက္ ဂဏု ္ယမူ ေိ သာ စတိ အ္ လႈပအ္ ရာွ းကပသို ညဟ္ ု ခစံ ားရသည္။ ဆရာေမာငျ္ ပည့္မင္းသည္ ကြၽန္ေတာ့္ တဦးတည္းထသံ သို႔ ာ ေပးပို႔သည္ မဟုတ္။ သူစုေဆာင္းခဲ့ေသာ စာအုပ္မ်ားစြာကို မူရငး္ ေရးခသ့ဲ ူမ်ားထသံ ႔ို ႏွစမ္ ်ားစာြ ၾကာၿပီးေနာက္ စိတရ္ ငး္ ေကာငး္ ျဖင့္ ေရာက္ေအာင္ ပ႔ုေိ ပး ေနျခင္းျဖစ္သည။္ ေစတနာအရင္းခံမေကာငး္ ဘဲ ဤအလပု က္ ို လုပ္ႏငို ္သည္မဟတု ေ္ ခ်။ ဤေစတနာအတြက္ လ႔ံေႈ ဆာ္မႈကလညး္ စာေပအေပၚ သစာၥ ႀကးီ ၊ သေံ ယာဇဥ္ႀကးီ ၊ စာေပစတိ ္ဓာတမ္ ်ားကို တန္ဖိုးထားတတသ္ ူမ်ားမွ လုပႏ္ ငုိ ္ေသာအလုပ္ျဖစသ္ ည္။ သအ႔ူ က်ဳိး ဘာမွမရိွ၊ ဘာမလွ ဲ မျမင၊္ ေရးသူမ်ား ပီတတိ ခစု ားရပါေစဆုေိ သာ သူ႔ ေစတနာကုိသာ ျမငရ္ ပါသည္။ ရက္ပုငိ ္းက ဆးံု သြားေသာ ဆရာေမာင္ဆုရွင၏္ ပံုရိပ္သည္ ကြၽန္ေတာ့အ္ ာ႐မုံ ွ မထြက္တတေ္ သး။ စာေပ ေလာကအတြက္ တနဖ္ ိုးႀကးီ ေသာရတနာတပါး ကြယေ္ ပ်ာက္သြားသညဟ္ ု ခစံ ားခ်ကျ္ ပင္းေနဆဲျဖစသ္ ည္။ သးုံ ေလးရကက္ မွ ေရအႊ ျမဳေတစာေပဆတု ြင္ အတတူ ြဲထငုိ ခ္ ဲ့သျူ ဖစ၍္ ဆရာ့ပံုရိပ္ကို ကြၽန္ေတာ့္အာ႐မံု ွ ေတာ္ေတာ္ ႏငွ ့္ ထြကခ္ ြာျဖစ္မည္မဟုတ။္ ဆရာ ေမာငဆ္ ရု ွငသ္ ည္လဲ တခဏတာ ေျပာခြငၾ့္ ကံဳေသာအခုိကမ္ ွာပင္ သ႔စူ ိတ္ ရင္း၊ ေစတနာႏငွ ့္ သဒၶါတု႔ိကိုသိခြင္ရ့ ခဲ၏့ ။ တဖက္သကူ ုိ စာေပသစၥာ၊ သကိ ာၡ တိ႔ျု ဖင့္ မာန္မာနကငး္ ကင္း၊ မ်ားစာြ ေသာ ေစတနာတျ႔ို ဖင့္ ကညူ ီသ၊ူ ေဖးမသ၊ူ ေစာငေ့္ ရွာက္သူျဖစ္သည္။ ဆရာစ့ ကားေတြသည္ ကြၽနေ္ တာ့အ္ တြက္ အမနွ ္တကယ္ ခြန္အားမ်ား ျဖစခ္ ဲသ့ ည္။ ‘ပါးစပ္ကလဲ ဘရု ား၊ လကက္ လဲ တရား’ ႏွင့္သူ ျဖစ္သည။္ ယခအု ခါလည္း ႏစွ ္မ်ားစာြ ကေရးခဲ့ၿပီး ကြၽန္ေတာ့္ထတံ ြငပ္ င္ မသိမး္ ဆညး္ ႏုိင္ခဲ့ေသာ စာမူေဟာင္းတကု႔ိ ို ေစတနာေကာင္းသူတိုေ႔ ၾကာင့္ ႐ုတ္တရကျ္ ပနရ္ ခဲ့သည္။ တိကု ္ဆိငု ္မေႈ တြသည္ ႀကီးမား၏။ စတိ လ္ ပႈ ္ရွားဖြယ္ရာ ျဖစ္၏။ ထိ႔ထု ကပ္ ုိသညက္ စာေပကုိ တကယ္ျမတႏ္ းုိ ၾကသူမ်ား၊ ေစတနာေကာင္းၾကသမူ ်ား၊ စာေပသကိ ာၡ ႀကးီ သူ မ်ားကုိ ေတြ႕ျမင္သိကြၽမ္းရျခင္းျဖစ္သည။္ စာေပေလာကတြင္ အေသြးအေရာင္စုၾံ ကားက အျဖဴေရာငခ္ ပ္ တငး္ တင္းတုိ႔ႏွင့္ ဆုံျဖစ္၊ ၾကဳံ ျဖစရ္ ာ မညသ္ ဆု႔ိ ုေိ စကာမူ ၀မး္ သာအယ္လဲ ဂုဏ္ျပဳေက်းဇးူ တင၊္ အားတကမ္ ိ ျဖစရ္ ပါ သည္။ …………………………………………… ။ ~ ။ ……………………………………………… ေလာကအက်ိဳး ေနဇင္လတ္ (October 2009) ဗုဒ၏ၶ အဆုးံ အမ တရားတ႔ိကု ို အႏစွ ခ္ ်ဳပလ္ ်ွ င္ ႏစွ ခ္ ်က္ကုိ ေတြ႔ရ၏။ ေလာက အက်ဳိး၊ အမ်ား အက်ဳးိ သယ္ပုးိ ရန္ႏငွ ့္ မမိ ကိ ုိယတ္ ငုိ ္ ေလာကမွ လြတ္ေျမာက္၍ နဗိ ာၺ န္ မ်ကေ္ မွာက္ျပဳႏငို ္ရန္ ျဖစ္သည။္ သုေမဓာ ရွငရ္ ေသဘ့ ၀ကတည္းက နဗိ ာၺ နသ္ ို႔ကးူ လ်ွ င္ ရႏိငု ္ေသာ္ ျငားလညး္ ေလာကအက်ဳးိ သယပ္ းုိ ရန္ ေလးသေခၤ် ကမၻာတသိန္း ျဖည့္ ဆညး္ ခၿ့ဲ ပီး ဘရု ားျဖစ္သည့အ္ ခါတြငလ္ ဲ ေနာက္ဆုးံ အခ်နိ အ္ ထိ မရပ္မနား ေလာကအက်ဳးိ ၊ အမ်ားအက်ဳိး သယပ္ ိုးခဲ့သည့္ မဟာက႐ုဏာ၊ မဟာေစ တနာမ်ားကား အဖံ့ ြယခ္ ်းီ က်ဴးဖြယ္ရရွိ သည္။ ဗုဒပၶ ရိနဗိ ာၺ န္ျပဳခဲ့သညမ္ ွာ ႏစွ ေ္ ပါင္း ၂၆၀၀ နီးလာခဲ့ၿပီး ၾကားကာလတငြ ္ 38

ဤကမၻာႀကီးသည္ ပသူ ည္လဲရွ၏ိ ။ ေအးသညလ္ ဲ ရွိခ၏့ဲ ။ ခ်မ္းသာေသာႏငို ္ငမံ ်ား ရွခိ ဲ့သလို မြဲေတေနရေသာ ႏိုင္ ငမံ ်ားလဲ အမ်ားအျပား၊ အငအ္ ားႀကးီ ေသာႏိုင္ငမံ ်ားရိသွ လို ကုယိ ႏ့္ ုိင္ငံကုယိ မ္ ကာကြယႏ္ ုငိ ္ေသာ ႏုငိ ္ငံမ်ားလဲရွိ ၏။ စစသ္ ူရဲေကာငး္ ၊ ၾကမ္းၾကမ္းတုိက္၊ ရကရ္ ကစ္ ကစ္ က္ သတ္ျဖတ္ခဲ့ရာမွ အသိရခဲေ့ သာ အေသာက မငး္ လုိ မဟာပုရိသမ်ားရခိွ ဲ့သလုိ မနု ္းတးီ စိတ္၊ နာၾကညး္ စတိ ္ျဖင့္ ေနာက္ဆုးံ ထြက္သက္အထိ လူေတြကို သတၿ္ ပီး ရငး္ သတ၊္ ကိယု က့္ ုယိ ္ကယုိ လ္ ဲ ျပနသ္ တခ္ ဲ့ေသာ ဟစတ္ လာလုလိ ူမ်ဳိးလဲ ေမြးဖြားခဲ့ဖးူ သည။္ ႏစွ ေ္ ပါငး္ ၂၆၀၀အတြင္း ကမၻာႀကးီ သည္ အေျပာင္းအလဲမ်ားစြာ ျဖစခ္ ဲ့သည္။ ႏငို င္ ံမ်ားစာြ တ႔ုိသည္လဲအ ေျပာငး္ အလဲမ်ားစာြ ျဖစခ္ ဲသ့ ည။္ ကမၻာႀကးီ က ေျပာငး္ သည္မဟုတ္၊ သူ႔၀င္႐ုးိ ေပၚသူလည၍္ ေနကုသိ ာ တႏစွ ္တ ႀကိမ္ ပုမံ ွန္ပတေ္ နပါသည။္ ႏငုိ င္ အံ သးီ သီးမာွ ရၾိွ ကေသာ လူေတြက ေျပာင္းလဲေနၾကျခငး္ ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ လပု ္ပိုငခ္ ြင့္ ရွၾိ ကေသာ ဦးေဆာင္သူေတြကသာ ေျပာငး္ လဲေနၾကျခင္း ျဖစသ္ ည္။ အသိႏငွ ့္ ျပညစ့္ ံေု သာေခါငး္ ေခါငး္ ေဆာင္တကုိ႔ အမ်ားအက်ဳိးအတြက္ ေလာကျီ ဖစ္ေစ၊ ေလာကုတရၱ ာအရျဖစ္ေစ တခုခုကို ေကာငး္ ေသာ လားရာသ႔ုိ ေျပာငး္ လဲခ့ၾဲ ကသလုိ အသိအားနည္းေသာ ဟစတ္ လာလုိ အျမငက္ ်ဥး္ သည့္ ေခါငး္ ေဆာင္တိုက႔ လ ေလာကီ၊ ေလာကုတရၱ ာ ႐ႈေထာင့္ႏွစ္မ်ဳးိ လံးု မွ လကခ္ ႏံ ငို ဖ္ ြယ္ရာမရွိေသာ ဆုတယ္ တု ္ျခင္းမ်ဳိးကုိ ေဆာငၾ္ ကဥ္းခဲ့ ၾကသည္။ ေလာကသည္ အေျပာငး္ အလဲ အစဥ္တစိကု ္ ျဖစေ္ နသည။္ မည္သ႔ုေိ ျပာင္းလဲသညက္ ုိ ဦးေဆာငသ္ တူ ႔ို က ႐ပု ္လံုးေဖာၾ္ ကသည္။ ေလာကေကာင္းက်ဳိး ေခတသ္ စ္စီမံ ခနခ္႔ မဲြ ဂႈ ႐ု ႀု ကးီ ပီတာဒရက္ကာ (Peter Drucker) ကလဲ သူေရးခဲေ့ သာ စာအုပေ္ ပါငး္ ၂၆ အပု ္လးုံ တြင္ လူ႔ေလာက၊ လ႔အူ ဖြဲအ႔ စညး္ ေကာငး္ က်ဳိးကုိသာ အႏွစ္သာရအားျဖင့္ ေရးခဲ့သည။္ ဒရကက္ ာက ေလာက႐ီ ႈေထာင့္ တခုတည္းမွ ေလာကီခ်မး္ သာမကႈ ုသိ ာဦးတည္၍ ေရးခသ့ဲ ည။္ ဗုဒၶက ေလာကုတရၱ ာ ခ်မ္းသာ မႈကပုိ ါ ဗဒု ၶအေမြအျဖစ္ ေပးခဲသ့ ည။္ လေူ တြ အသတိ ၊ူ အျမငတ္ ၊ူ ရညရ္ ြယ္ခ်က္တလူ ွ်င္ ဘာျဖစမ္ ည္နညး္ ။ ေျပာင္းလဲမျႈ ဖစ္စဥ္သည္ တဖက္စြန္းသ႔ုိ ေရာကမ္ ည္ျဖစ၏္ ။ ေကာငး္ လ်ွ င္ အလြနေ္ ကာင္း၍ ဆးုိ လွ်င္ အ လြနဆ္ ုိးေသာ ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစစ္ ဥ္ကုိ ေပးပါလမိ မ့္ ည။္ အမွန္သိ သိလ်ွ င္ ေကာင္းေသာ ေျပာင္းလဲျခင္းမ်ားကုိ ေဆာငၾ္ ကဥ္းမညျ္ ဖစ္ေသာလ္ ဲ အမွားကို အမနွ ဟ္ ုသိလ်ွ င္ကား ဆုးိ ေသာေျပာငး္ လဲျခင္းမ်ားကုိ ကမာၻ လံးု အမ်ွ ျပင္း ထန္စြာေပးမညျ္ ဖစ္သည။္ လေူ တြ အသတိ ူ၊ အျမငတ္ ၊ူ ရညရ္ ြယခ္ ်က္တူ မဟုတ္ၾကပါ။ ထိုေ႔ ၾကာင့္ ကမာၻ အ့ တိငု ္းအတာႏငွ ့္ မဟုတေ္ သာလ္ ဲ ကမာၻ ေပၚရွိ ႏုငိ င္ ံမ်ားစာြ ၌ ဦးေဆာင္သူတို႔၏ အ ေသြးအေရာငေ္ ပၚလိကု ၍္ အေျပာငး္ အလဲမ်ား ျဖစၾ္ ကပါ၏။ ကမာၻ အ့ တုိငး္ အတာျဖငမ့္ ဟုတဟ္ ု ဆိေု သာ္လဲကမာၻ ဆနမ္ ႈျဖစ္စဥ္အရ သက္ေရာက္မႈမ်ားကေတာ့ ဘယႏ္ ိငု င္ ံမွလြတက္ င္းသည္ မရိ၊ွ မ်ားမ်ား “စံ”၊ မ်ားမ်ား “ခံ” ရ ေသာႏိငု ္ငံႏငွ ့္ နည္းနညး္ “စံ”၊ နည္း နည္း “ခံ” ရေသာႏငို ္ငအံ ျဖစသ္ ာ ကြာႏုိင္ၾကသည္။ အခ်နိ ္အခါတခု၏ ဦး ေဆာင္သူတု႔အိ ေပၚ မတူ ည၍္ အေကာင္းအဆိုးတ႔ို ျဖစ္သြားၾကသည္။ ဦးေဆာငသ္ ူ အားလံးု မာွ ‘လ’ူ ထဲက‘လ’ူ သာျဖစ၏္ ။ ဗဒု ၶအလုအိ ရ ပုထုဇဥ္ ၄ မ်ဳိးကို ခြဲျခား ေပးခဲ့သည္။ အႏဗၶ ာလပထု ုဇဥသ္ ည္ ဥာဏ္အျမငလ္ ဲ ကန္း၊ မုကိ ္လဲ မုိက္သူ ျဖစသ္ ည္။ အႏၶပုထဇု ဥ္မာွ ဥာဏ္အျမင္ ကန္းၿပးီ ကလ်ာဏပုထဇု ဥ္မွာ သာမနအ္ ေတြးႏွင့ဥ္ ာဏ္အျမငရ္ သိွ ျူ ဖစသ္ ည္။ ပတ္၀နး္ က်င၏္ ေရခေံ ျမခံေကာငး္ မ၊ႈ ငယ္စဥ္သငၾ္ ကားခဲရ့ ေသာ ပညာ၊ အေတြးအေခၚမွနတ္ ုိ႔ကို ဆရာေကာငး္ ၊ သမားေကာင္းမ်ားထမံ ွ ရရိွႏိုင္ျခင္း အေပၚမူတည၍္ ကလ်ာဏပထု ုဇဥတ္ ႔ိမု ာွ ေကာငး္ ျခငး္ ဘက္ေရာက္ႏငုိ ္ခြင့္ ရိသွ ည္။ မသိ ားစုကို ဦးေဆာင္ျခငး္ မွ ဧရာမကုမဏၸ ႀီ ကီးမ်ား အလယ၊္ ႏိငု ္ငမံ ်ားကုိ ဦးေဆာင္ၾကသူတို႔အဆံုး အေရးႀကးီ ၏။ မည္မွ် မနွ ္ကန္ေသာအ ေတြးအေခၚ၊ အသအိ ျမင္၊ ပညာမ်ားရရွိလာသနညး္ ဟူသည့္ေပၚမာွ ႀကီးစြာအေျခခံ၍ေကာငး္ ျခင္း၊ ဆုးိ ျခငး္ တ႔ကုိ ုိ ရလဒ္အျဖစ္ ေမွ်ာလ္ ငႏ့္ ိငု ္သည္။ တခ်ဳ႕ိ ေသာသမူ ်ား (ေယဘုယ် အသံုးအားျဖင္)့ ပညာမ်ားစြာ တတ္ၾက၏။ ပညာတတျ္ ခငး္ ႏငွ ့္ စာတတ္ ျခငး္ ကို ကယို တ္ ုိင္ပိငု ္းျခားႏငုိ ၾ္ ကေသာသမူ ်ား ရိႏွ ုငိ ေ္ သာလ္ ဲ အမွန္သိ၊ မသကိ ုမိ ူ သူတိ႔လု ပု ရ္ ပ္မ်ားျဖင့္ တိငု ္းတာ ႏိုင္သည။္ အမ်ားအက်ဳိး၊ ေလာကအက်ဳိး မည္မွ်ေဆာင္ရြကႏ္ ုိငျ္ ခင္းသည္ အေျခခံ ‘စံ’ တခု ျဖစသ္ ည။္ တခ်ဳိ႕ စတိ ဓ္ ာတအ္ ထကတ္ နး္ က်ေသာ ပုထဇု ဥ္မ်ားသည္ ကယို ္ကိုယတ္ ငို ္လဲ သသံ ရာမလွ ြတ္ေျမာက္ရန္၊ အမ်ားအ က်ဳိးလဲပါရန္ ‘နႆိ ရဏ’နညး္ ျဖင့္ ေလ့လာဆည္းပူးၾကသည္။ တခ်ဳ႕ိ စိတဓ္ ာတေ္ အာကတ္ နး္ က်ေသာ သမူ ်ားမွာ အမ်ားက ကိုယ့္ကိအု ထင္ႀကးီ ေစရန္၊ သူတပါးေပၚ ပညာျပရန္ ‘အထဂႏၵဴပမာ’ ေလ့လာၾကသည။္ စာတတျ္ ခင္း တူေသာလ္ ဲ ပညာတကယတ္ တျ္ ခငး္ မတႏူ ိုငပ္ ါ။ ပထမအမ်ဳိးအစား ေခါင္းေဆာင္တ႔ကို ို ရရွျိ ခင္းသည္ ေကာငး္ ေသာ ဆလု ာဘႀ္ ကးီ တခုျဖစေ္ သာ္လဲ ဒတု ယိ အမ်ဳိးအစား ေခါငး္ ေဆာင္တ႔ကို ုိ ဆရာ အတငမ္ ွားမိလ်ွ င္ သဃံ ာ စငေ္ မာွ က္မည္ ျဖစ္သည္။ ကုယိ ္မတွ ပါး ဗဒု ၶ၏အဆုံးအမတသ႔ုိ ည္ ေလာကမလွ ြတေ္ ျမာကရ္ န္ တခုတညး္ အတြက္သာ အက်ဳိးရိွသညမ္ ဟုတ္ဘဲ 39

ေလာကႀကီးထဲ က်ငလ္ ည္ေနစဥ္တြငလ္ ဲ အက်ဳိးႀကီး၏။ ေလာက၊ီ ေလာကတု ရၱ ာ အက်ဳိးႏစွ ္ျဖာကို ႀကးီ စြာရ၏။ တခ်ိဳ႕ေသာ ပညာရိ၊ွ ေခါငး္ ေဆာင္ေကာငး္ တသ႔ို ည္ မိမိက ေပးကမ္းစြန႔္ၾကဲ ျခင္း၊ အမ်ား ေကာငး္ ရာမနြ ရ္ ာ ေရာက္ရိျွ ခငး္ အေပၚမွာ ရသ(ေပ်ာရ္ ႊြင္ျခင္း)ကုိ ရယူသည္။ အထက္မွ ေအာကသ္ ၊ိ႔ု ျမင့္ရာမွ နိမရ့္ ာ ေရစးီ သကဲသ့ ႔ို ျဖစ၏္ ။ မမိ ိက ရယျူ ခင္း၊ အမ်ားဒကု ၡဆင္းရဲတြငး္ ေရာက္ျခငး္ တုက႔ိ ို မျပဳလပု ၾ္ ကေခ်။ ပညာမဲ့လမူ ုိက္မ်ားကား မိမိ ရယူျခငး္ တြင္ ဥစၥာပစညၥ ္းအရျဖစ္ေစ၊ ဂုဏပ္ ကာသနအရျဖစ္ေစ၊ ရာထးူ အရနွိ ္အ၀ါအရျဖစေ္ စ ႀကဳိ းစားေလရ့ ွိၾက ၿပးီ ၎အေပၚ ရသယူၾကသည။္ ဆနက႔္ ်င္ဘကျ္ ဖစ္သည။္ ပညာရိွတိုက႔ ေလာကအက်ဳိးေဆာင္ၾကၿပီး ပညာမဲ့ တု႔ကိ ေလာကအက်ဳိးယတု ္ေလ်ာေ့ စသည။္ စာရိတၱ ခ်ဳ႕ိ တဲ့သူ၊ သမာသမတ္ မရသွိ ၊ူ တကိုယ္ေကာငး္ ဆနသ္ ူ၊ အမ်ားအက်ဳးိ ဖ်က္ဆီးသတူ ို႔ကုိ မေသခင္က ‘ပုပ’္ ေနသမူ ်ားဟု သတမ္ တွ ႏ္ ုငိ သ္ ည။္ အဖြဲ႕အစညး္ တခတု ြင္ တာ၀န္အရွိဆးုံ သမူ ာွ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သည။္ ေနာကလ္ ုိက္မ်ားအေပၚ တာ၀နပ္ ုံ ခ်၍မရ၊ တာ၀န္ယျူ ခငး္ ကို Responsibility ဟုသံုးၿပးီ တာ၀န္ခံျခင္းကုိ Accountability ဟေု ျပာပါသည္။ ၂၀၀၈ ေနာကပ္ ုိငး္ ေလးလပတ္တြင္ ကမၻာ့စီးပြားေရးအေျခအေန၊ အထးူ သျဖင့္ ဘ႑ာေရးက႑သည္ အေမွာငတ္ ကို ္ ထဲေရာက္ေန၏။ ေခါငး္ ေဆာင္လပု ္သူတုိ႔ တာ၀န္ခံၾကရသည္။ ေအာကေ္ ျခကုိ အျပစပ္ ုံခ်၍ မရ၊ အေမရကိ န၏္ ဘဏႀ္ ကီးႏွစခ္ ုျဖစေ္ သာ Freedie Mac ႏွင့္ Fannie Mae တို႔ စတငၿ္ ပိဳလဲရာမွ ဂယက္က အားလုးံ ကို ကးူ စက္ ႐ကုိ ္ခတ္သြားျခငး္ ျဖစသ္ ည္။ သမတၼ က ထိုဘဏ္ႀကးီ ႏစွ ္ခုအေပၚ အျပစပ္ ံခု ်၍ မရ၊ အေမရိကနႏ္ ိငု ္ငံ အေနျဖင့္ သမတၼ မာွ တာ၀န္ရွိေၾကာင္း၊ တာ၀န္ယရူ သည္။ ကမာၻ ႔အဆင့္တြင္လဲ အေမရကိ န္ တႏငုိ ္ငံတညး္ ကို အျပစ္ပံု၍ အက်ဳးိ မထးူ ေတာ့။ ျပငသ္ စ္၊ အဂၤလန၊္ ဂ်ာမန၊ီ ဂ်ပန္၊ အေမရကိ န္၊ တ႐ုတစ္ ေသာ အငအ္ ားႀကီးႏိုငင္ ံမ်ားစေု ပါင္း ၍ ေျဖရငွ ္းရန္သာႀကဳိ းစားၾကၿပးီ အေကာင္းဆုးံ နည္းလမ္းကသုိ ာ ရာွ ေဖြၾကရေတာသ့ ည္။ သေဘာထားျပည၀့္ သမူ ်ားကား အျပစ္ကုိ မမိ ိကိယု ၌္ သာ ျမငေ္ လရ့ ိွသည။္ သေဘာထား မျပည၀့္ သ၊ူ ေသးသိမသ္ မူ ်ားသည္ အျပစ္ ဟသူ မွ်ကုိ မမိ ိမွအပ သူမ်ားကုယိ ္၌သာ ေတြ႕ျမင္ေလ့ရွိၾကပါသည္။ သူတပါးအ ျပစက္ ျို မငေ္ လ့ရိွသူမ်ားသည္ အာသေ၀ါတရားမ်ား၍ အကသု ုလိ စ္ တိ ႀ္ ကီးသမူ ်ားျဖစသ္ ျဖင့္ ဘယေ္ သာအခါမ်ွ အရဟတမၱ ဂ္ကုိ ရႏငို သ္ မူ ်ား မဟုတၾ္ ကပါ။ Concept ဟေူ သာ အယူအဆ၊ သေဘာထား၊ ခယံ ခူ ်ကတ္ ရပသ္ ည္ တဦး တေယာကအ္ တြက္ အလြန္ အေရးႀကးီ သည္။ ငယစ္ ဥ္က တဦးႏွင့္တဦး အကြာအဟသိပ္မရွိခၾ့ဲ ကေသာ္လဲ ႀကီးလာေသာအခါတြင္အကြာအ ဟ လြနစ္ ြာႀကးီ မားသြားၾကရျခင္းမာွ ငယ္စဥမ္ နွ သ္ ညဟ္ ု လက္ခံခဲ့ေသာ Concept အရျဖစ္သည။္ ‘ပညာမတတ္ လဲ ရပါတယ္ကြာ”ဟု ခပ္တိတု ေုိ တြးၾကသူမ်ား ႀကးီ လာေသာအခါ ပငပ္ န္းဆင္းရဲၾကသည္။ အရာရာကုိ ‘ရပါ တယ္ကြာ’ဟု သေဘာထားၾကသမူ ်ား၏ ဘ၀သည္ တကယ့လ္ က္ေတြတ႔ ြင္ ဆန္႔က်င္ဘကျ္ ဖင့္ ရငဆ္ ုိငတ္ းို ၾကရ သည။္ ဘာမွအလကား ‘ရပါတယက္ ြာ’ ျဖစ္မလာၾကပါ။ ေပါေ့ ပါေ့ တြးသူမ်ား၏ ဘ၀သည္ ‘ခပ္ေပါ့ေပါ့’ ဘ၀ရွင္ မ်ားသာျဖစသ္ ြားၾကသညက္ ုိ ေတြ႔ရပါသည။္ ေအာင္ျမင္ၾကသမူ ်ား၊ ဦးေဆာငေ္ ကာင္းၾကသမူ ်ားအားလုးံ ဘယသ္ ူ မွ ခပ္ေပါေ့ ပါလ့ ပု ခ္ ဲၾ့ ကသမူ ်ားမရွဟိ ု ယုံၾကည္သည္။ တခ်ဳ႕ိ က ‘ပါရမီ’ ပါလာလ႔ို၊ ‘အတိတက္ ံ’ ေကာင္းလဟ႔ို ု ဆင္ ေျခေပးၾက၏။ သေဘာထားျပည္၀့ သူ၊ လူေတာမ္ ်ားသည္ သမူ ်ားကုိ အျပစ္မျမငဟ္ ုဆခုိ ဲသ့ ည့္ စကားတြင္ ‘သက္ မဲ့’ ႏငွ ့္ ‘အေၾကာင္းအရာ’ တုိ႔လဲ ပါ၀င္၏။ ‘ပါရမီ’ဆသို ညက္ အလိအု ေလ်ာက္ ေရာက္လာသည့္ ကိစမၥ ဟတု ္၊ က်ငၾ့္ ကရံ ျခင္းမရွ လာေသာ ရလဒ္ တချု ဖစ္သည။္ ဘာမမွ လပု ္ဘဲ ဘယ္ကမွ ‘ပါရမီ’ ရမည္ မဟုတပ္ ါ။ ‘အတိတက္ ံ’ဟု ေျပာလ်ွ ငလ္ ဲ ‘အတိတ္က’ံ တခတု ည္းပခံု ်၍ ဘာမမွ လပု လ္ ်ွ င္ ဘာမျွ ဖစ္မလာႏငို ပ္ ါ။ ဗုဒကၶ ‘ကံ၊ ဥာဏ၊္ ၀ရီ ယိ ’ သးုံ ပါးကေုိ ဟာခဲ့သည္။‘က’ံ တြင္ အတတိ ႏ္ ွင့္ပစၥဳပၸနက္ ံမ်ား ထပ္ခြဲႏုငိ ္ေသး၍ ပစဳၥ ပၸန္ကအံ ရာပိုင္းကို နားလညစ္ ာြ ၊ လိမာၼ စြာ ျဖည့္ဆည္းသင့္ သည။္ ကယို လ္ ပု ္၍ရေသာ အလပု ျ္ ဖစ၏္ ။ အျခား၀ရီ ိယႏငွ ့္ ဥာဏ္အရာကုိလဲ သညဘ္ ၀မာွ ျဖည့္ဆညး္ ခငြ ့္ရပါ ေသးသည။့္ လုပဖ္ ႏ႔ုိ ွင့္ အမွန္ကို ျမငဖ္ ို၊႔ လက္ခႏံ ိုင္ဖု႔သိ ာ အေရးႀကးီ ပါသည။္ အေကာင္းျမင္ တခ်ဳိ႕က ေလာကႀကီးႏွင့္လူေတြကုိ အေကာငး္ ျမငသ္ ည။္ ‘ေယာနိေသာ မနသိကာရ’ ျဖစၿ္ ပီး ကသု ိလု ္ တရားျဖစျ္ ခင္း၏ အနီးဆုံးအေၾကာငး္ လဲ ျဖစသ္ ည္။ တခ်ဳ႕ိ က ေဘးထငို ၊္ ဘုေျပာ၊ ဘယ္ေတာမ့ ွ အေကာငး္ မျမင၊္ ဘယ္သမူ႔ ွလဲ အေကာင္းမျမင္၊ ကုယိ က္ ဘာမမွ ဟုတ္ေသာ္လည္း ဘယ္သူဘာလုပ္လုပ္ အေကာင္းျမင္ စိတ္အ ခံ ဆုးံ ႐းႈံ ေနၾကသမူ ်ား ျဖစသ္ ည။္ မညသ္ ႔ဆုိ ိေု စ ေလာကႀကးီ ကို အေကာငး္ ျမင္ရန္ သင့၏္ ။ အေကာင္းျမင္ႏုိင္မွ ေကာင္းျခင္းတ႔ိကု ုလိ ပု ္ျဖစ္ဖ႔ို အခြင့္ရိလွ ာသည္။ အဆုိးျမင္ေနသမွ်ကာလပတ္လံးု အေကာင္းလုပ္ျဖစ္မႈ ေရာက္ လာမည္ မဟုတပ္ ါ။ အဆိုးျမငေ္ လရ့ ွသိ မူ ်ားသည္ တစတံု ဦး၏ မေကာင္းမျႈ မဴမနႈ ္ေလာကက္ ုိ အျမင္အားသနေ္ လ့ ရၾိွ ကေသာလ္ ညး္ မမိ တိ ုိ၏႔ ႀကးီ မားေသာအျပစက္ ိုကား ျပန္ျမငေ္ လမ့ ရိၾွ က၊ ကိယု ္က့ ယို ္ကယုိ ္ ေ၀ဖန္ သံးု သပႏ္ ုငိ ္ ရန္ အခ်ိန္မေပးႏိုင္၊ မေပးလၾုိ ကသမူ ်ား ျဖစ္သည္။ ေခါငး္ ေဆာငေ္ ကာငး္ တိ႔ုသည္ ေအာင္ျမငစ္ ြာေဆာင္ရြက္ႏုိင္ၾကရန္ အရညအ္ ခ်ငး္ အခ်ဳ႕ိ ကို ျဖည့္ဆည္း ၾကရသည္။ ေခတ္သစ္အရညအ္ ခ်င္းမ်ားကို စီမံခန႔ခ္ ြဲမႈဘာသာရပ၌္ ထည့္သြငး္ ေပးထားၾကၿပးီ ေရးွ က ဗဒု ၶမနိ ္႔ 40

ၾကားခဲ့ေသာ အေျခခအံ ရည္ အခ်ငး္ မ်ားမာွ ...။ - ၾကာျမငစ့္ ာြ ျပဳလပု ္ျခငး္ စိရကာလ ဘာ၀နာ - မရပ္မနား အလုပလ္ ုပ္ျခငး္ နရိ ႏရၲ ဘာ၀နာ - အႂကြငး္ အက်န္ မရွိလုပျ္ ခင္း နရိ ၀ေသသ ဘာ၀နာ - ႐ိုေသေလးစားစြာလပု ္ျခင္း သကစၠ ၥ ဘာ၀နာ - ေပ်ာရ္ ငႊ စ္ ြာ လပု ျ္ ခင္း အဘိရတိ ဘာ၀နာ အေကာင္းျမင၀္ ါဒရျိွ ခင္းသည္ မဂၤလာတပါးျဖစသ္ ည္ႏွင့္အတူ ပကတိတရားကို ျမငျ္ ခင္းသညလ္ ဲအေရး ပါ၏။ တ႐ုတ္ျပည္ ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လနွ ေ္ ရးႀကီးသည္ ဥက႒ၠ ႀကးီ ေမာ္စတီ ုံးအား ၾသဇာအာဏာ ေပးလုိကႏ္ ိုင္ သည္ကလြဲ၍ ဘာမွျဖစ္မလာခ့ဲ။ တိန႔္ေရာွ ကဖ္ နိ ္ (Deng Xiaoping) လက္ထက္ ႏိုငင္ ၏ံ အေျခအေနႏငွ ့္ ကမၻာ ႀကးီ ၏ ပကတိအေျခအေနတ႔ကုိ ုိ အမနွ ျ္ မင္သုံးသပႏ္ ိငု ္ခဲ့သည့္ေနာက္ပငို ္း ျပဳျပင္ေျပာငး္ လဲေရးမ်ား လုပ္ေဆာငမ္ ွ တ႐တု ္ႏငို ္ငံႀကးီ တးို တကလ္ ာျခင္းျဖစသ္ ည္။ အေလာငး္ ေတာ္၏ ဒုကရၠ စရယိ ာေျခာကႏ္ ွစ္က်ငစ့္ ဥ္က ဗဒု ၡ အျဖစ္ ေရာကရ္ ိွမသြားခ့ပဲ ါ။ မည္သုိျ႔ ဖစေ္ စ က်င္ၾ့ ကအံ ားထတု ္မမႈ ်ားက ပါရမအီ ျဖစသ္ ေ႔ုိ တာ့ ကးူ ေျပာငး္ ႏိငု ္ခဲ့ပါသည။္ မဇၩမိ ပဋပိ ဒါ နညး္ လမ္းျဖင့္သာ ဗဒု ၡအျဖစသ္ ိ႔ုေရာကရ္ ွႏိ ငို မ္ ညဟ္ ူေသာ အမနွ ္တရားကုျိ မင္ျခင္း၊ လက္ရိွ အေျခအ ေန၏ ပကတအိ ေနအထားကို သုံးသပ္ႏိငု ျ္ ခငး္ တ႔ုေိ ၾကာငသ့္ ာ ေနာက္ဆံးု ဗုဒအၶ ျဖစ္ ေရာက္ရခွိ ဲျ့ ခငး္ ျဖစသ္ ည္။ လူသ႔ ဘာ၀အရ လခို ်င္တာရေနလ်ွ င္ အေကာငး္ ဟယု ူဆရေသာ အေျခအေနျဖစ္စဥတ္ ြင္ မည္သူမွ် ပ ကတအိ ေျခအေနကုိ မဆနး္ စစမ္ ၾိ ကပါ။ နည္းပါးခဲ့ေသာ အေတြ႕အၾကဳံ သည္ ဆိုးေသာအေျခအေန၊ မမိ ိ မႏစွ ္ သက္ေသာအေျခအေနသ႔ေို ရာကသ္ ည့္အခါ ပါရမျီ ဖစ္မလာခဲ၍့ သုးံ သပခ္ ်ကမ္ ်ား အမွန္တရားမွ ယတု ေ္ လ်ာ့ႏိငု ္ ပါသည္။ အေမရိကန၏္ ဘ႑ာေရး ႐ုတတ္ ရက္ အဆးုိ ဘက္တမုဟတု ခ္ ်င္း ေရာကရ္ ွသိ ြားျခငး္ မွာ ဤေပၚတြင္ အေျခခံေနသညက္ ုိ ေတြ႔ရပါသည္။ ေလာကသည္ ေကာင္းခါ၊ ဆိးု တလွညျ့္ ဖင့္ သမငုိ ္းစာမ်က္ႏွာတ႔ကို ို ဖတ္ခ်ငစ့္ ဖြယ္ ဖနတ္ ီးေပးသည။္ ၾက မၼာရဟတ္တု႔ိသည္ လွညး္ ဘးီ အေရြ႔ျဖင့္ အေပၚမေွ အာက္၊ ေအာကမ္ ွအေပၚသုိ႔ အေျပာငး္ အလဲတိက႔ု ုိ ျဖစ္ေစ၏။ အေပၚေရာက္သညအ့္ ခါ မျပင္ဆငထ္ ားၾကသမူ ်ား၊ ေလာကကုိ ခပ္ေပါ့ေပါေ့ တြးတတၾ္ ကသူမ်ား၊ ေအာက္ေရာက္ သည့္အခါ ခါးသးီ ေသာအေတြ႕အၾကံဳတုိက႔ ုိ ခံစားၾကရသည။္ ထုိသုိေ႔ သာ ေကာငး္ ျခငး္ ၊ ဆိးု ျခငး္ ႏွစျ္ ဖာၾကားခံစား ေနၾကရငး္ ျဖင့္ ေလာကအက်ဳးိ ၊ အမ်ားေကာငး္ က်ဳးိ ကုိ ရတတ္သမွ်ေဆာငရ္ ြက္ႏငို ္ၾကရန္ ႀကဳိ းစားဖလု႔ိ ိုပါသည။္ ထသုိ ုိ႔ ေဆာင္ရြက္ႏငုိ ္မွသာ အနညး္ ဆံုး လပူ သီ ေသာလူ ျဖစေ္ ခ်ပါမည။္ …………………………………………… ။ ~ ။ ……………………………………………… အခ်ိနတ္ ခကု ုိ နားလည္ခံစားျခင္း ေနဇငလ္ တ္ (November 2009) ဘေမာငတ္ ို႔ ‘အခ်နိ ’္ န႔ဲ ပတ္သက္လ႔ုိ ဖငြ ္ဆ့ ုိမအႈ မ်ဳးိ မ်ဳိး မတွ ္သား ရဖူး တယ္။ ‘Time is Precious.’ အခ်နိ ဟ္ ာ တန္ဖုိးရိွတဲ့ အရာလ႔ုိ ဆုတိ ာမ်ဳိး၊ ‘Time waits for no man’ အခ်နိ ဟ္ ာ လကူ ို ေစာင့္မေနဘူး ဆုတိ ာမ်ဳိး၊ ‘No similar thing as time’ ဆုိတဲ့ အစားထိးု မရတဲ့အရာ ဆုိတာမ်ဳးိ ၊ ေျပာရရင္ အခ်နိ ္ဟာ လေူ တြအတြက္ ဘယ္ေလာက္အေရးႀကးီ တယ္ ဆုိ တာကုိ ႐ေႈ ထာငအ့္ မ်ဳိးမ်ဳိးက ေဖာ္က်ဴးၾကတာပါ။ ကာလတခကု ို ျဖတ္သန္းၿပးီ တဲအ့ ခါမာွ အခ်နိ ္နဲပ႔ တ္သကလ္ ု႔ိ ‘ငါတဘိ႔ု ယ္ ေလာက’္ ၊ ‘ဘယလ္ ုိ’ အသံးု ခ်ႏငို ခ္ ဲသ့ လဲဆၿုိ ပီး တခါတေလမွာ ဘေမာင္ 41

ေတြးမတိ ယ္။ ပါလီမနေ္ ခတမ္ ာွ ေမြး၊ အဲဒီအေငြ႕အသကက္ ုိ ခပ္ပါးပါး႐ဴွ ၊ ဆရုိ ယွ ္လစ္မာွ ႀကးီ ျပငး္ ၊ ေစ်းကြကစ္ းီ ပြားေရးမာွ ႐နု ္းကနရ္ ငး္ ဆံပင္တ၀ကျ္ ဖဴသြားေစတဲ့ အခ်နိ က္ ာလတခုကုိ ျပန္ၿပီးသးုံ သပမ္ ိတယ။္ ခံစားခ်ကတ္ ခ၊ု သည္ေခတ္စကားနဲ႔ ေျပာရရင္ ‘ဟတ’္ ေတာ္ေတာထ္ သိ ြားတယ္။ ေသမင္းက သေဘာေကာင္းလု႔ိ နက္ျဖန္၊ သ ဘက္ ေခၚမသြားေသးဘဲ သကတ္ မ္းေစ့ေလးေနရရငေ္ တာင္မွ လကက္ ်နခ္ ်ိန္ ေတာေ္ တာန္ ည္းေနပါၿပီေကာလား ေကာလား လိ႔ု မၾကာ မၾကာ သတထိ ား မိပါရ႕ဲ ။ ၿပးီ ဆံးု သြားခ့တဲ ဲ့ အခ်ိနေ္ တြမွာ ဘာလုပခ္ ဲသ့ လဲ၊ ဘာေတြ လုပ္ခြငရ့္ ခဲသ့ လဲ၊ ဘာေတြေရာ လုပ္ႏိုင္ခဲသ့ လဲ။ က်န္တဲအ့ ခ်နိ ္ေလးမာွ ေရာ ဘာေတြလပု ္ဖ႔ို ျပင္ဆငထ္ ားသလဲ၊ ဘယေ္ လာက္ လပု ခ္ ြင္ရ့ မလဲ။ လအူ မ်ဳးိ မ်ဳိး ရိွ ၾကပါတယ။္ တခ်ဳိ ႕က လပု ္ႏုငိ တ္ ယ္။ လပု ္ခြင့္ မရဘးူ ။ တခ်ိဳ႕က လပု ္ခြင္ရ့ တယ။္ မလပု ႏ္ ုိငၾ္ ကဘူး။ ဘေမာငတ္ ႔ုိ ဘယ္အမ်ဳးိ အစားထဲ ပါသလဲ မသိဘူး။ ကုယိ က္ ဘယ္အမ်ဳိးအစားထဲပါသလဲလို႔ ဘေမာင္ ဦးဆးုံ ဆန္းစစမ္ ိ တယ္။ ခပ္ည့ံညံ့ထဲမာွ ပါသလား၊ ခပသ္ င့္သင့္ထဲမွာ ပါသလား။ ေသခ်ာတာတခုကေတာ့ ခပ္ေကာင္းေကာငး္ ထဲ မွာ မပါတာပဲ။ ျပညသ္ ူပိငု ေ္ တြ သမိ ္းၿပီး ဆရို ွယ္လစရ္ ယ္လိ႔ု စနစသ္ တ္မတွ ္လကို တ္ ဲအ့ ခ်ိနမ္ ာွ ဘေမာငက္ ၁၀ ႏစွ သ္ ား ေလာကပ္ ဲ ရွိေသးတယ္။ ပါလီမန္ေခတက္ လႀူ ကီးေတြ လြတလ္ ြတ္လပ္လပ္ ေျပာၾက၊ ဆၾုိ က၊ ေပ်ာၾ္ က၊ ရငႊ ္ၾက တာေတြကို ဘေမာင္ ခပ္ပါးပါးသတိရႏိငု ခ္ ဲ့တယ။္ မိဘက ေခ်ာငေ္ ခ်ာင္လည္လည္ရွလိ ႔ုိ အေကာငး္ စား St.John ဆုိတဲ့ေက်ာင္းမာွ မလူ တနး္ အထိ ေနခ့ရဲ ဖးူ ေသးတယ္။ အဲဒေီ က်ာငး္ မွာ ငါးႏစွ ္ေလာက္ ေက်ာငး္ တက္ၿပီး ဖငမ္ ပူေသးဘူး။ ျပညသ္ ပူ ိုင္ေတြ သိမ္းလုိ႔ ျမနမ္ ာ ေက်ာငး္ ျပန္ေျပာငး္ လုိကရ္ တာလဲ ေကာငး္ ေကာငး္ မတွ ္မတိ ာပဲ။ ဘမု သ၊ိ ဘမသိ ျမနမ္ ာေက်ာင္းေျပာငး္ ရာမာွ အ တန္း တတနး္ အေလွ်ာခ့ ံရတယ္။ St.John မာွ က K.G မွာ ၃ ႏွစတ္ ကရ္ တာဆိေု တာ့ ျမနမ္ ာ ေက်ာင္းတက္ရသူ ေတြထက္ ၂ ႏွစေ္ လာက္က ပုိသြားတယ။္ တတနး္ အေလ်ွ ာခ့ ံလကို ္ရျပနေ္ တာ့ စုစုေပါင္း ၃ ႏစွ ၊္ ငယတ္ ုန္းက ေတာ့ မသိေသးဘးူ ။ ႀကးီ လာေတာ့ ဘေမာငတ္ ိ႔ု ‘ထိ’ ေရာ။ အလုပ္ထဲ၀ငေ္ တာ့ အတနး္ တူေတြထက္ ဘေမာင္ က ၃ ႏစွ ေ္ လာက္ အသကပ္ ႀုိ ကီးေနတယ္။ စကမ္ ႈတကသၠ လို မ္ ွာ ၆ ႏွစေ္ က်ာင္းတက္ၿပီး ဗုလိ သ္ ငတ္ န္းကို အသက္ အၿမးီ ဖ်ားကပမ္ ီလို႔ စစ္မႈထမး္ ခြငရ့္ လုိက္တယ္။ ဆရုိ ွယလ္ စ္ေခတဆ္ ေုိ တာ့ အဲဒီတုန္းက ဌာနဆုိင္ရာ၀နထ္ မ္း လုပ္မလား၊ စစ္ထဲ၀ငမ္ လား ဆို တဲ့ ေရးြ ခ်ယစ္ ရာထက္ ပၿုိ ပီး ဘေမာင္တ႔ိပု မုိ ရခဲ့ၾကဘးူ ။ စးီ ပြားေရး ဘာမွမည္မည္ရရ လုပ္ခြင့္ရွိခဲ့တာ မဟတု ဘ္ ူး။ ဘေမာင္ ႐းို ႐ုိးသားသား ၀န္ခရံ ရင္ အဲဒတီ နု း္ က အသက္ ၂၀ ေက်ာ္ အရြယမ္ ွာ တုိငး္ ျပည္ခ်စ္စတိ က္ ုိ အဓိပၸာယ္ ေကာင္းေကာင္းမဖြင့္တတေ္ သးဘးူ ။ အေဖသ့ ူငယ္ခ်ငး္ ဗိလု မ္ ွဴးႀကးီ တဦး အမိ လ္ ာလည္ေတာ့ စမတ္က်တဲ့ စညး္ ကမး္ ႀကီးတဲ့ သပ႔ူ ံကု ၾုိ ကညၿ့္ ပးီ သေဘာက်လိ႔ု တပ္ထဲေရာကသ္ ြားတာ။ ဗုလိ ္သင္တနး္ ေက်ာင္းဆင္းၿပီး စစအ္ င္ဂ်င္နယီ ာၫနႊ ၾ္ ကားေရးမွဴး႐းံု ကို သတငး္ ပ႔ုိေတာ့ အသကင္ ါး ဆယ္ေက်ာ္၊ ေျခာက္ဆယ္နီးဗိုလမ္ ဴွ းေတြကုိ သတထိ ားမလိ ကုိ တ္ ယ္။ တခ်ဳိ႕ဆို B.Sc Eng. ဘေမာငတ္ ိုလ႔ ုိ B.Sc ေခတက္ မဟတု ဘ္ ူး။ တကယပ္ ဲ ကမၻာနဲရ႔ င္ေဘာငတ္ နး္ သင္လာၾကတဲ့သူေတြ။ ဟုတ္တယ။္ အဲဒီတနု း္ က အင္ ဂ်ငန္ ီယာတပ္က ခပ္ေသးေသးပဲရေိွ သးတာ။ တႏငုိ င္ လံ ံးု စေု ပါငး္ ထားတဲ့ အငဂ္ ်င္နီယာတပ္ဖြဲ႕ႀကီး တခုလးံု မာွ မွ ဗလုိ ္မွဴးႀကးီ တေယာက၊္ ဒဗု လုိ မ္ ဴွ းႀကီး ၄ ေယာကေ္ လာကပ္ ဲရိတွ ယ။္ က်နတ္ ာ ဗုလိ မ္ ွဴးေတြပဲ။ ဘာမ်ား တတႏ္ ုိင္ဦးမာွ မိလု႔ ု႔လိ ဲ။ ဘေမာငက္ သဲတပြငတ့္ ညး္ ရတွိ ဲ့ ဥစၥာ။ ‘က’ံ ပေဲ လဆုိၿပီး ဆုရိ ွယ္လစ္ ေခတ္ႀကးီ တခလု ံုးကို ျဖတသ္ နး္ ပစ္လုကိ ္တယ။္ ဘေမာင္က ကုိယက့္ ယို ္ကုလိ ုပႏ္ ုငိ ္တယလ္ ုေ႔ိ တာ့ သိပမ္ ထငပ္ ါ ဘူး။ ဒါေပမယ့္ လုပၾ္ ကည့္ခ်င္စိတက္ ေလးေတာ့ရတိွ ယ။္ ဒါန႔ပဲ ဲ ေစ်းကြကစ္ းီ ပြားေရးမာွ အၿငိမး္ စားယၿူ ပးီ လပု င္ န္း ရွငဘ္ ၀ကုိ ေျပာငး္ လုိကျ္ ဖစ္တယ။္ သညေ္ နရာမာွ ဘေမာငက္ သတထိ ားမိလကုိ ္တာတခု ရိတွ ယ။္ စးီ ပာြ းေရးလုပ္ငနး္ ရငွ ္ျဖစ္တဲ့အခါမွာ အသက္က နည္းနည္းေထာက္သြားၿပ။ီ တကယဆ္ ိုရင္ ပညာရွာတဲ့ အရြယအ္ ၿပီး အသက္ ၂၀ ေက်ာေ္ လာက္မာွ စးီ ပြားေရးလုပင္ နး္ ေတြန႔ဲ ထိေတြ႕သင့တ္ ယ။္ အဲဒေီ တာ့ သူမ်ား တ လမွ း္ ေျပးရင္ ကယုိ ္က ႏစွ ္လမွ ္းေျပး စနစက္ ်ငသ့္ းုံ ရတယ္ေပါ့။ ေနာက္ ေက်ာ္ျဖတရ္ တဲ့ အခကအ္ ခဲတခုက သုတ ပညာ။ ဆိုရယွ ္လစ္ေခတ္တေခတလ္ ံးု မာွ ေယဘုယ်သေဘာေျပာရရင္ မ်ဳိးဆကတ္ ခလု းုံ သုတပညာမွာ အား နညး္ ခဲ့ၾကရတယ။္ အဲဒီေတာ့ သူမ်ားစာတအပု ဖ္ တ္ရင၊္ ကုယိ ္က ႏစွ ္အပု ္ဖတ္ လပု ရ္ ျပန္တယ။္ ေနာက္ အခက္ အခဲတခု ရိွေသးတယ။္ ဗ်ဴ႐ိကု ေရစီစတိ ၊္ အဲဒါကေတာ့ သိပမ္ ျပငလ္ ကုိ ္ရပါဘးူ ။ ၀န္ထမး္ ဘ၀မာွ တည္းက ဘေမာင္ Flexibility ဆုိတဲ့ ေပ်ာ့ေပ်ာေ့ ပ်ာင္းေပ်ာင္းမ်ဳိးေနတတ္ခဲလ့ ုပိ႔ ဲ။ တကယ္ဆိရု င္ ေလကွ ားဆိုတာတထစ္ခ်င္းတကဖ္ ု႔ိ ေကာငး္ တဲအ့ ရာပါ။ ဆုိးေမြလို႔ မေျပာလိေု ပမယ့္ အ ေမြေကာငး္ မရလုကိ ္ေတာ့ ဘေမာင္တ႔ုေိ လွကားကို ခုန္ပ်ံေက်ာလ္ ႊားၿပးီ တက္ခဲ့ ၾကရတယ္။ နဖူးကေခြၽး ေျခမ မ က်ခဲေ့ ပမယ့္ ေလလ့ ာလုိက္ရတာေတြက ေခါငး္ ေပၚၾကကဥ္ တင္ရင္ က်က္သြားေလာကတ္ ယ။္ အရြယလ္ ြန္မွ စီး ပြားေရးစလုပ္ရတာဆိုေတာ့ မေအာင္ျမင္ျပနရ္ ငလ္ ည္း တဖကက္ ရကွ ္စိတ္၊ တဖက္က ‘ပန္း’တဲ့စိတ၊္ ဘာပဲေျပာ ေျပာ ေပ်ာ္စရာေတာ့ေကာင္းပါတယ္။ လုပခ္ ြင့ရ္ သြားၾကလ႔ုိပဲ။ ဟတု ္တယ။္ အေရးႀကးီ တာက လတူ ငို း္ လုပခ္ ြင့္ ရ ၾကဖပိ႔ု ဲ။ မေအာငျ္ မင္ရင္ ကိုယည္ ့ံလုိ၊႔ ေအာငျ္ မငတ္ ဲသ့ ေူ တြကုိေတာ့ အနညး္ ဆံးု မဒု တိ ာပြားႏိုငတ္ ယ္။ ၿပီးခ့တဲ ဲ့ ၃ 42

ပတ္ေလာကက္ Newsweek မာွ Quiet Revolution ဆုတိ ဲေ့ ခါငး္ စးီ န႔ဲ ေဆာင္းပါးတပဒု ္ ဖတလ္ ုိကရ္ တယ။္ အာ ဏာရ အိႏိယၵ ကြနဂ္ ရက္ပါတီမွာ ရာဟးူ ရဂ္ ႏၵီက ျပဳျပင္ေျပာငး္ လဲေရးေတြလပု ္တဲအ့ ေၾကာငး္ ။ သေူ ျပာတာေလး က မွတ္သားစရာအေကာငး္ ပ။ဲ ‘ဆင္းရခဲ ်မ္းသာ မညီမွ်မႈထက္ အေရးပုႀိ ကးီ တာက လူတငုိ ္းအခြင္အ့ ေရး ရႏငုိ ၾ္ ကဖပု႔ိ ဲ’ လူတုငိ း္ လပု ခ္ ြင္ရ့ ႏိငု ္ၾကဖု႔ိကုိ သူကဆိလု ုိတာပါ။ ေစ်းကြကစ္ ီးပြားေရးမွာ ေတာ္ေတာမ္ ်ားမ်ား လုပ္ခြငရ့္ လိုက္ၾကပါတယ္။ လပု ႏ္ ုိင္ကုငိ ႏ္ ုငိ ္သေူ တြ ေတာေ္ တာ္မ်ားမ်ား တိုးတကသ္ ြားၾကသလုိ ေလေွ လာွ ရ္ ငး္ တကက္ ်ဳိး ၾကသူေတြလဲရၾွိ ကတယ။္ ဘာပဲေျပာေျပာ လုပခ္ ြငဆ့္ ိတု ဲ့ Opportunity ကေတာ့ ဆရုိ ွယ္လစ္ေခတက္ ထက္ စာ ရင္ အမ်ားႀကးီ ပြငလ့္ င္းလာပါတယ္။ ဆိရု ယွ လ္ စေ္ ခတ္မွာ မ်ဳးိ ဆကတ္ ခုစာဟာ စနစ္တခုရဲ႕ သားေကာင္ ျဖစခ္ ဲ့ရ ေပမယ့္ ေစ်းကြကစ္ းီ ပြားေရးမာွ အေတာေ္ လးအခြင့အ္ လမ္းပငြ ့္ခဲပ့ ါတယ္။ ‘Time is Precious’ ဆုတိ ဲ့ အရာဟာ ေစ်းကြကစ္ ီးပာြ းေရးမွာ အဓိပၸာယ္ပၿုိ ပီးဖငြ ့္လု႔ိ ေကာင္းလာခဲတ့ ယ။္ တကယ္ဆုရိ င္ ဘေမာင္က ကုိယ္အ့ တြကက္ ုိယ္ပတူ ာ မဟုတ္ဘးူ ။ သက္ေသာင့သ္ က္သာနဲ႔ ဘ၀ကို နိဂံုးခ်ဳပလ္ ိ႔ု ရေနၿပပီ ဲ။ ပစူ ရာမရွပိ ါဘးူ ။ ဒါေပမယ့္ ႏိုငင္ ံတကာခရးီ ဆန္႔တဲ့အခါက်ေတာ့ အကြာအဟေတြ၊ သူတု႔ိ မ်ကလ္ ံးု ေတြ ကုိ ေကာင္းေကာင္းသတထိ ားမလိ ာတယ္။ ကိုယက္ တတယိ အရြယထ္ ဲလဲေရာက္ၿပ။ီ လပု ႏ္ ုိင္တာေတြကိုလဲလပု ္ ခဲၿ့ ပးီ ၿပီ။ က်နတ္ ဲ့ လက္က်နအ္ ခ်နိ ္ေလးမာွ ဘာသာေရးနဲစ႔ ာေလးေရးၿပီးေနမယဆ္ ို ေနလ႔ရုိ တယ။္ လကရ္ ွိ အခ်နိ ္ ကို ျဖတ္သနး္ ေနၾကတဲ့ မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြအတြက္ တစုံတရာေသာအခြငအ့္ လမး္ မရမာွ စးုိ တာတခပု ဲ။ ‘သံ’ ဘယ္ေလာက္ ေကာင္းေကာင္း၊ မေသြးေပးရင္ သေံ ခ်းတက္ တတတ္ ာ ဓမၼတာပဲ။ လငူ ယေ္ တြတးုံ သြားမွာ စုးိ တယ္။ ကယုိ တ့္ နု ္းက ေစ်းကြက္စီးပြားေရးအစမာွ ႏုိင္ငံတကာစီးပာြ းေရးသမားေတြနဲ႔ မမွ်မတ စးီ ခ်ငး္ ထုိးခဲရ့ တာ သြားသတိရမတိ ယ။္ အခ်နိ ္ေတြ အက်ဳိးရွိပါေစလ႔ုိ ဆုေတာငး္ မိတယ္။ ငယ္စဥ္က ‘အခ်နိ ္’ တခကု ို ၾကာတယလ္ ႔ုထိ ငရ္ တယ္တဲ။့ ႀကီးလာေတာ့ အခ်ိနတ္ ခဟု ာ သပိ ္ျမနတ္ ာပဲ လို႔ ေျပာၾကျပန္ေရာ။ ဘာေၾကာင့လ္ ဲလ႔ို ဘေမာင္ စဥး္ စားၾကညမ့္ ိတယ။္ ဆိုက္ေကာ္ေလာဂ္ ်ီကို ဘေမာင္က အ ထးူ ျပဳခသ့ဲ တူ ေယာက္ေတာ့မဟတု ္ပါဘူး။ ကာလတခုကုိ အမွတ္ထင္ထငျ္ ဖတ္သန္းခဲ့ၿပးီ တဲ့ သတူ ေယာကအ္ ေန နဲ႔ အခ်နိ တ္ ခအု ေပၚခံစားရာမွာ သတထိ ားမိတာတခေု တာ့ ရတိွ ယ။္ ကယို ့္ ႐ႈေထာငက့္ ကိုယေ္ ျပာတာေနာ္။ ငယစ္ ဥ္မာွ လုပ္စရာကနညး္ ၿပးီ အခ်နိ ္ကိုသတျိ ပဳမိတာက မ်ားတယ္။ ႀကီးလာေတာ့ လုပစ္ ရာ ကိုငစ္ ရာေတြကမ်ားလာၿပးီ အခ်ိနက္ ို သတျိ ပဳမတိ ာက နည္းသြားျပနတ္ ယ။္ အဲဒအီ ေပၚ မတတူ ဲ့ ခစံ ားခ်က္ေၾကာင္လ့ ိ႔ု ပဲလိ႔ု ထငတ္ ယ္။ အခ်ိန္ကေတာ့ အခ်ိန္ပဲ။ သူ႔ဘာသာသူ မနွ ္မွန္သြားေနတဲ့အရာပါ။ ဘယ္သက႔ူ ိမု ွ မ်ကႏ္ ွာလိုက္ ၿပီး ပုလိ ဲ မေပးဘးူ ။ ေလ်ာလ့ ဲ မေပးဘူး။ သုံးစသြဲ ေူ တြအေပၚမာွ သာ ခစံ ားခ်ကက္ ျဖစလ္ ာတာ။ ဘေမာင္တုိ႔ အ ရြယေ္ ရာကေ္ တာ့ အခ်ိန္ဆတို ာ ဘယ္လိုကနု သ္ ြားမွနး္ ကုိမသတိ ့အဲ ရာ ျဖစ္မွန္းမသိ ျဖစလ္ ာတယ္။ တနလၤာေန႔ ႐းုံ တက႐္ ရံု ွိေသးတယ။္ ဘယ္လိလု ပု ္ တနဂၤေႏေြ န႔ ေရာက္သြားမွနး္ မသိလိကု ေ္ တာ့ဘူး။ ‘Time is running’ ျဖစ္လာတယ။္ တခ်ဳ႕ိ ကလဲ ‘Time is flying’ တဲ့။ အခ်နိ ္ကေတာ့ မွနမ္ နွ ခ္ ်တီ က္ေန တဲ့ အရာပါ။ အဲဒီ မနွ မ္ နွ ခ္ ်တီ ကေ္ နတ့ဲ အခ်ိနန္ ဲထ႔ ပတ္ ူ အားလးံု ေသာသေူ တြ တစုတံ ရာေသာအတုငိ း္ အတာ အ ထိလပု ္ခြင္ရ့ ွၾိ ကဖ႔ိပု ဲ လပို ါတယ။္ အာ၀ါသေကာငး္ ေကာင္းတခုမာွ အဲဒအီ ခြငအ့္ လမ္းေတြက ရႏိငု ္သလု၊ိ ေရခံ ေျမ ခံေကာင္းမရွိရငေ္ တာ့ အဲဒအီ ခြင့အ္ လမး္ ဟာ ေမွးမိနွ တ္ တပ္ ါတယ။္ ဘာပဲေျပာေျပာ၊ ေနာက္တႏစွ တ္ ာကာလမာွ အေျပာင္းအလဲတစံုတရာရိွလာဖ႔ုိ ႀကိဳးစားေနၾကတာ ၾကား ေနရပါတယ္။ အာ၀ါသေကာငး္ တခု၊ ေရခံေျမခံေကာငး္ တခု ခငုိ ခ္ ိုငျ္ မဲျမဲ ျဖစေ္ ပၚပါေစလိ႔ု ဆေု တာင္းရပါတယ္။ ကယုိ ျ္ ဖတသ္ န္းခဲရ့ တဲ့ ကာလတခု၊ ႏုဆဲ၊ ပ်ဳဆိ ဲ၊ စိတခ္ ြန္အာၾကခ့ံ ုိငဆ္ ဲမွာ ဘာမွလပု ္ခြင့္မရွတိ ဲ့ကာလမ်ဳိးန႔ဲ မ်ဳိး ဆကသ္ စတ္ ႔ို ေ၀းပါေစလို႔ ဆႏျၵ ပဳရပါတယ။္ စင္ကာပကူ ၀ါရင္၀့ န္ႀကီး ဂခုိ ်ဳပ္ေထာင္ မွတခ္ ်ကျ္ ပဳသြားတာေလး ဘေမာင္ သတျိ ပဳရလကို တ္ ယ။္ “ျမနမ္ ာႏိုင္ငံဟာ အေျခအေနေကာင္းတခကု ုရိ လုိက္ရင္ ဆယ္ႏွစအ္ တြင္း ဖၿ႔ံြ ဖိဳးလာၿပးီ ေနာကဆ္ ယ္ႏစွ ္ အတြင္း အာရွမွာ အထင္ကရတုိးတကလ္ ာတဲ့ ႏိငု င္ တံ ခု ျဖစ္လာလမိ မ့္ ယ္” သူေျပာတဲစ့ ကား အတိအက်ေတာ့မဟတု ္ဘးူ ။ အဲဒီသေဘာပါတဲ့စကားမ်ဳးိ ေျပာသြားတာ အားရစွိ ရာ အေတာ္ ေကာငး္ ပ။ဲ ဘေမာငတ္ ု႔ိ အသက္အရြယမ္ ်ဳိ းဆက္ေတြမာွ အဲဒလီ တို ိးု တက္ႏုိင္မကႈ ို ျမင္ရဖ႔ုိ အလွမ္းေ၀းခရ့ဲ ေပမယ့္ ဂခုိ ်ဳပေ္ ထာငႀ္ ကီးေျပာသလို ေနာင္အႏွစ္ ၂၀ မွာ တိုးတက္တဲ့ ႏိငု င္ ံႀကးီ ျဖစဖ္ ႔ုိ ဥယ်ာဥ္မွဴးေတြ ႀကိဳးစားၾကလိမ့္ မယ္လုိ႔ ယုၾံ ကညပ္ ါတယ္။ ‘ကံ’ ေကာငး္ လ႔ုိ ေနာင္ဘ၀မကးူ ေသးရင္ အဲဒီအခ်ိန္မာွ ပတီ ျိ ဖာလကို ခ္ ်င္ပါရဲ႕။ …………………………………………… ။ ~ ။ ……………………………………………… 43

ေစတနာမနွ ္ ကံ ျဖစေ္ စသည္ ေနဇငလ္ တ္ (December 2009) အခတု ေလာ ဘာသာရပ္ဆငို ္ရာေဟာေျပာပဲေြ တြနဲ႔ အက်ဳိးေပးသလပို ဲ၊စတိ ္ ရွေိ ပမယ့္ အလုပ္တဖက္နဲ႔မ႔ို တႏွစ္ ႏစွ ္ပေြဲ လာကပ္ ဲေကာင္းတယ္ဆတုိ ဲ့ အ ယအူ ဆနဲ႔ ခ်တီ ကခ္ ဲ့တာ ခႏု ွစႏ္ ွစ္၊ ရစွ ႏ္ စွ ္ေလာက္ ရွိၿပီ။ သညႏ္ ွစ္ မွာေတာ့ ကန႔္သတ္လ႔ို မရေတာဘ့ ူး ျဖစ္လာတယ္။ တလတည္း ေလးငါးပဲေြ တြ ဘာေတြျဖစ္သြားတယ။္ ရနက္ ုနပ္ ရသိ တ္ အ တြက္ ျပႆနာသိပမ္ ရွဘိ ူး။ မိနစ္ ၄၀ေလာက္ ကားေမာင္းသြားရင္ ေျပာ ရမယ့္ ဟတုိ ယ္တလးံု လံးု ကုိေတာ့ ေရာကသ္ ြားႏငုိ ္တယ။္ မႏေၲ လးလို အ ေ၀း ပရသိ တက္ ်ေတာ့ သးံု ေလးရက္ေလာက္ အသြားအျပန္ ၾကာတတ္ တယ္။ မႏေၲ လးပြဲ စစီ ဥ္သေူ တြကလဲ သူ႔လထူ ုအတြက္ မရမကေတာငး္ ဆိတု တ္ေတာ့ သြားေပးေနရျပန္တယ။္ ‘ဆရာရယ၊္ ရနက္ ုနမ္ ာွ က ပညာရွငအ္ မ်ားစုက ရေိွ နေတာ့ Seminar ေတြက မမ်ားေပမယ့္ ရွသိ င့္သေလာက္ ရိွ ေနတယ။္ မႏၲေလးမွာက အလာက်ဲၾကပါတယ္။ တတ္ႏုိင္ရငလ္ ာေပးေစခ်င္ပါတယ္’ ဟုတေ္ တာ့လဲဟတု ္ပါတယ္ မႏၲေလးလထူ ကု ရနက္ ုန္ကသူေတြေလာက္ ပညာရပဆ္ ငုိ ္ရာေဟာေျပာပြဲေတြမွာ အခြငအ့္ ေရးသပိ ္မရၾကရာွ ဘူး၊ အဲဒီေတာ့ ဘေမာငတ္ ႔ုိ ကယုိ ့အ္ လုပက္ ို အခ်ိန္ပုဆိ ငး္ ၿပးီ မႏေၲ လးသူ၊ မႏၲေလးသားေတြအတြက္ သြားေပး ရပါ ေတာတ့ ယ္။ ဇလူ ငို ္လတုနး္ က တေခါက္ဆိရု င္ ဘေမာငတ္ ႔ုိ လူေတာေ္ တာ္ ပန္းသြားတယ္။ ေရာက္ေရာကခ္ ်င္း အဲဒီ ညေနမာွ ကိုပဲ စးီ ပာြ းစီမံခန္ခ႔ ြဲေရးသင္တန္းတကေ္ နတဲ့ သငတ္ န္းသားေတြကို Entrepreneurship ဆတုိ ဲ့ စြန္စ႔ ား တီထြငသ္ ူေတြနဲပ႔ တသ္ က္တဲ့ လက္ခ်ာ ႏွစန္ ာရီၾကာေပးရတယ။္ ျပန္လနွ ္ေမးခြနး္ ေတြနဲ႔ဆုေိ တာ့ သးုံ နာရီ နီးပါး ေလာက္ ၾကာသြားတယ။္ သင္တနး္ သားေတြထဲမွာ ဆရာ၀န္ေတြ၊ အၾကံေပးေတြ၊ လုပ္ငန္းအေတြ႕အၾကဳရံ ွိတသဲ့ ူ ေတြ၊ လပု င္ နး္ တခုကုိ ဦးေဆာင္ေနတဲ့သူေတြ ပါတယ။္ ဘေမာင္ ကိယု ္တုငိ ္ကလဲ သအီ ုရိ သီ ကသ္ က္ေျပာရတာ သိပ္ၿပီးအာမေတြ႕လွဘးူ ။ တတယိ ႏုိင္ငံေတြ ေတာ္ေတာမ္ ်ားမ်ားမာွ သီအိုရီကုိ နည္းနညး္ ျပင္ၿပီး သးံု ရတာမ်ားတယ္။ ကယုိ ္တိငု ္က စးီ ပြားေရးလုပင္ နး္ ေတာ္ေတာမ္ ်ားမ်ားကုိ ထဲထဲ၀င၀္ င္လပု ္ေနသဆူ ေုိ တာ့ အဆငတ္ ေျပေတာ့ အေတာျ္ ဖစသ္ ြားပါတယ္။ ေနာကရ္ က္မွာက်ေတာ့ ပဲစြ ီစဥသ္ ူက သ႐႔ူ ုးံ အဖက႔ြဲ ုိ သင့္ရာ အေၾကာင္းအရာတခု အေပၚမာွ တခုခု ေလာက္ ေဆြးေႏြးေပးပါဦးဆိုတာနဲ႔ ႏစွ ္နာရေီ လာက္ ျပန္လွနေ္ ဆြးေႏြးမတႈ ခု လုပေ္ ပးလကုိ ္ရျပနပ္ ါတယ္။ မႏၲ ေလးက လူေတြေတာတ္ ယ္လ႔ို ေျပာရမယ္။ အခ်နိ က္ ုိအက်ဳးိ အရွဆိ ံးု အသးုံ ခ်သြားႏုငိ ္တယ။္ ဘေမာငတ္ ကို႔ ေတာ့ လ်ွ ာထြကခ္ ်င္ခ်င္ ျဖစရ္ တာေပါ။့ Main event ျဖစတ္ ဲ့ ၂၆.၇.၀၉ က ဘယေ္ လာကသ္ တု ေ္ ျခ႐ုကိ ္ရသလဲဆရို င္ ေဟာေျပာခ်ိန္ ၁ နာရီ နီး ေနတာေတာင္ ဘေမာင္ အ၀တမ္ လဲရေသးဘးူ ။ ေရွ႕ပဲြၿပီးၿပးီ ခ်င္း ကမနး္ ကတန္း ကိုယ့္အခန္းျပန၊္ အ၀တလ္ ဲ၊ မ်ကႏ္ ာွ သစ္ၿပးီ ၊ ေနတဲ့ဟိုတယေ္ အာကဆ္ ငး္ လာေတာ့ အခ်ိနက္ ၁နာရီထးို ဖို႔ ၁၀ မနိ စေ္ လာကပ္ ဲ လိုေတာ့တယ။္ အဆငသ္ ငမ့္ ာွ ေပးထားတဲ့ ထမင္းေၾကာ္ကို ေလး၊ ငါးလတု ္ေလာက္ ပါးစပထ္ ဲ အတငး္ ထည့ၿ္ ပီး ကမနး္ ကတန္း စငေ္ ပၚတက္ခရ့ဲ တဲအ့ ျဖစ္၊ ေရေတာင္ေသာကဖ္ ႔ုိ သတမိ ရေတာ့။ ခနး္ မထဲေရာက္ေတာ့ ဘေမာင္နဲ႔ ပတ္ သက္တဲ့ ကယုိ ေ္ ရးအခ်ကအ္ လကအ္ ခ်ဳိ႕ကို ေၾကာျ္ ငာသူကမတိ ္ဆက္ေပးတယ။္ ပဲစြ စီ ဥ္တဲ့ ကေို ဇာ္မငး္ ထြန္း (Tip Top Education) က အမာွ စကားနညး္ နညး္ ေျပာရင္း ဘေမာင္ကုိ ထပ္ခငို ္းေကာငး္ ေအာင္ ရန္ကုန္က တ ကူးတကလာေျပာေပးတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတငစ္ ကားေလးနပ႔ဲ ြဲကို ဖြငလ့္ ုကိ ္ပါတယ။္ ဘေမာင္ အလညွ ္အ့ ေရာက္ မႏၲေလးသူ၊ မႏေၲ လးသားေတြကုိ ကယို စ္ တိ ္ႏွစ္ျဖာရႊင္လနး္ ခ်မ္းသာေစဖ႔ို ဆေု တာင္းရငး္ စငေ္ ပၚက ပရသိ တ္ကို ၾကည့္လိကု ္ေတာ့ ရငထ္ ဲတခခု ု ခစံ ားလကို ရ္ သလို။ မႏၲေလးပရသိ တ္ အားေပးမကႈ ေၾကာကခ္ မနး္ လလိ ိ အားရ စရာႀကီးပဲ။ ပထမ ပရိသတ္ ၂၅၀ ေလာက္ပဲ လာႏငုိ ္မယ္လို႔ထငၿ္ ပးီ ထုိင္ခံစု ထီ ားတာ...တးို ရငး္ ၊ တးုိ ရငး္ န႔ဲ ထိငု ္ခံု ၄၀၀ ေက်ာ္ ပပို ိုေလာကျ္ ဖစသ္ ြားတယ္။ ေဘးခ်ငး္ ကပ၊္ ေရွ႕ေနာက္ျပန္စၿု ပီး ၀င္သေလာက္ထညရ့္ ေတာ့ ပရိ သတေ္ တြ ေတာေ္ တာေ္ လးက်ပ္က်ပ္တညး္ တည္း ျဖစသ္ ြားရာွ တယ္။ မတတ္ တ္ရပ္ၿပးီ နားေထာင္သေူ တြကလဲ 44

မနညး္ ဘးူ ။ မတတ္ တ္ရပစ္ ရာမရလိွ ႔ို ျပန္သြားၾကတဲသ့ ူေတြကလဲ မနညး္ ဘူးလိ႔ု သိရတယ္။ စစု ုေပါငး္ ပရသိ တ္ ၅၀၀ ေက်ာေ္ လာက္ ရိတွ ယ္ ေျပာတယ္။ ဘေမာငက္ လဲ အလကို က္ မ္းဆိုးမသစိ ြာနဲ႔ အေရာက္အေပါက္နညး္ တဲ့ မႏၲေလးသားေတြအတြက္ မ်ား မ်ားၾကားရပါေစေတာဆ့ ိၿု ပီး Power Point မွာ Slide ေပါငး္ ၆၀ ေက်ာ္ ျပင္ဆငခ္ ဲ့တာဆုေိ တာ့ ေျပာခ်ိန္နဲ႔ ျပန္ လွန္ေဆြးေႏြးခ်ိန္ စစု ေု ပါင္း ၄ နာရေီ က်ာေ္ လာက္ ၾကာသြားတယ။္ ပရိသတ္ႀကးီ ကုိ က်ပ္က်ပ္ တညး္ တည္းမာွ အခ်ိနအ္ ၾကာႀကီး ဒုကေၡ ပးသလုိမ်ား ျဖစသ္ ြားသလားမသိဘူး။ ေတာပ္ ါေသးရဲ႕။ ေဟာေျပာပဲြၿပးီ တဲ့အထိ တ ေယာက္မွ ေစာၿပီးထျပန္သြားတာ မေတြ႕လိုကရ္ ဘူး။ ေဟာေျပာတဲအ့ ပိငု ္း ၿပးီ သြားေတာ့ ျပန္လွန္ေဆြးေႏြးရမယအ့္ ပငို ္း ေရာကလ္ ာတယ္။ မႏၲေလးသူ၊ မႏၲ ေလးသားေတြက ရန္ကုနသ္ ူ၊ ရနက္ နု သ္ ားေတြထက္ ပုၿိ ပးီ ေမးႏငုိ တ္ ာ သတိသြားထားမလိ ိုက္တယ။္ ေတာေ္ တာ္ ေလး ေမးၾကတယ္။ ရန္ကုန္ပရသိ တေ္ တမြ ာွ ေမးလမွ ွ ခုနစ္ဦး၊ ရွစ္ဦးေလာကပ္ ဲ။ ႏွစေ္ ယာကေ္ လာကက္ ေဟာ ေျပာပြဲတိငု ္းနးီ ပါး လကို န္ ားေထာငၿ္ ပီး ေမးတတ္ၾကတဲ့သူ။ မႏၲေလးပရသိ တ္ကေတာ့ ၁၅ ေယာကေ္ လာကက္ ို ေမးတာ။ ေနာကဆ္ ုးံ ပြဲစစီ ဥသ္ ကူ အခ်ိနအ္ ေတာ္ေလး ၾကာသြားလိ႔ု ပြဲကုရိ ပလ္ ကုိ မ္ ွ ၿပီးသြားေတာ့တယ။္ ဘာပဲေျပာေျပာ မႏေၲ လးပရိသတေ္ တြ အင္န႔ဲအားနစ႔ဲ တိ ၀္ ငစ္ ားတာကိုေတာ့ ခ်ီးက်ဴးရမာွ ပဲ။ ေမးႏုိင္ ျမနး္ ႏငုိ ္တာကလဲ အားရစရာေကာင္းတယ။္ ကတသ္ းီ ကတ္သပ္ေမးတာမ်ဳိးေတာ့ မေတြ႕ရဘူး။ တခုေတာ့ အၾကေံ ပး သြားတယ္။ “ေနာက္ဆရုိ င္ လူမ်ားမ်ား ဆတံ့ ဲ့ ေနရာမာွ လပု ္ေပးပါ”တဲ့။ ဇူလိုငလ္ အေခါက္တုန္းက မႏၲေလးမွာ ဘေမာင္ေျပာျဖစ္တဲ့ေခါင္းစဥ္ က 'Knowledge Power & Strategy' ျမန္ မာလိဆု ရို င္ ‘စီးပာြ းပါ၀ါနမ႔ဲ ဟာဗ်ဴဟာ’လို႔ အဓပိ ာၸ ယ္ျပနရ္ ငသ္ င့္မယထ္ င္တယ္။ တကယ္ေျပာခ်င္တာက‘Power’ ဆတို ဲ့ ေခါငး္ စဥတ္ လုံးတည္း။ ပါ၀ါရဲ႕ ေအာကပ္ ါ...သက္ဆိုငရ္ ာ နယ္ပယ္အသးီ သီးက ပါ၀ါေတြရွိေနတာကုိ သိ ေစခ်ငတ္ ယ။္ ပြဲစီစဥေ္ ပးတာ Tip Top ပညာေရး၀န္ေဆာင္မအႈ ဖြဲ႔က ကိုေဇာမ္ င္းထြနး္ ျမနမ္ ာလုျိ ပန္ေပး လုိက္ တာ ပိၿု ပီးလတွ ယ။္ “စးီ ပြား ပါ၀ါ၊ စီးပြား ဗ်ဴဟာ” တဲ့။ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ လုကိ ဖ္ ကေ္ အာင္ စးီ ပာြ းေရးပါ၀ါနဲ႔ ဆငို ္တာေတြကုိ ဘေမာင္ အဓကိ ေျပာရေတာတ့ ာေပါ။့ ဒါေပမယ့္ လတူ ုငိ း္ သိသင့္တဲ့ ပဂု ၢလိကပါ၀ါ (Personal Power) ကိလု ဲ ထည္ေ့ ျပာျဖစ္တယ။္ အဲဒီ ပုဂလၢ ိကပါ၀ါကေန တ ဆငခ့္ ်ငး္ တကလ္ ာတဲအ့ ခါ ႏိငု ္ငံအဆငပ့္ ါ၀ါ၊ အမ်ဳိးသားပါ၀ါေတြ ဘယ္လရို ႏုငိ တ္ ယဆ္ ိုတာအထိ ခပ္ၾကမး္ ၾကမ္း ေလာက္ ပေုံ ဖာေ္ ျပာႏုငိ ္ခဲ့တယ္။ အဓကိ မီးေမာငး္ ထုိးေပးျဖစတ္ ာက ပညာပါ၀ါ (Knowledge Power)ပဲ။ ပညာ ပါ၀ါက အရင္းအျမစ္က်တယ။္ အဒဲ ီကပဲ ပါ၀ါမနွ ္သမ်ွ ကိုထတု ္လပု ေ္ ပးျပးီ လတူ ငို း္ ျငငး္ မရတဲအ့ ရာလဲျဖစပ္ ါတယ။္ မဟာဗ်ဴဟာ (Strategy) လေုိ႔ ျပာရင္ လေူ တြက ျပဳးံ စစိ လိ ပု ္တတ္ၾကတယ္။ ကုိယ္နဲ႔မအပစ္ ပ္တဲ့ အရာ လထို႔ င္ၾကဟနတ္ ူတယ္။ သူမ်ားႏငုိ ္ငံေတြမွာ ခပတ္ ြငတ္ ြငေ္ လးသုးံ ေနတဲအ့ ရာပါ။ ဘေမာင္တု႔ဆိ မီ ာွ နညး္ နညး္ စိမး္ ေနသလိပု ဲ။ အဲဒီ မဟာဗ်ဴဟာဆတုိ ာ တကယေ္ တာ့ ဘာမဆွ န္းတဲ့အရာမဟတု ဘ္ းူ ။ မသးံု တတ္ရင္သာ သူ မ်ားေနာက္ကို ေရာက္မွန္းမသေိ ရာကသ္ ြားမွာ။ မဟာဗ်ဴဟာသေဘာကုိ ျမန္မာေတြနဲ႔သိပမ္ စမိ ္းေစခ်ငေ္ တာ့ အဲ ဒီ မဟာဗ်ဴဟာအေၾကာင္းကိလု ဲ ထဲထဲ၀င္၀င္နးီ ပါးေလာက္ မိတ္ဆက္ေပးျဖစ္တယ။္ စးီ ပာြ းေရးမာွ သုးံ ၾကတဲ့ မ ဟာဗ်ဴဟာ၊ ႏငို ္ငေံ ရးမွာသံုးၾကတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာေတြကို ဥပမာေပးျဖစ္ခဲပ့ ါတယ။္ မႏၲေလး ပရသိ တ္ စတိ ၀္ င္တစား ရိွၾကပါတယ။္ ဘေမာင္တုလိ႔ ုိ လူေတြက ႏုိင္ငံတကာစႏံ နႈ ္းရွိတဲ့ အ ေၾကာင္းအရာေတြကုိ ခပ္မ်ားမ်ားေျပာသင၊့္ ေဆြးေႏးြ သင္တ့ ယ္လ႔ုိ ထငတ္ ယ။္ ပထမေတာ့ ရငး္ ႏွီး သြားေအာင္ ေပါ။့ ေနာက္ေျပာပါမ်ားရင္ သးံု တတ္သြားၾကမယ္။ ႏိုငင္ တံ ခုအင္အားရိွၿပီး ကမ ၻာ့ဇာတခ္ ုံရဲ႕ ေနရာတေနရာရဖ႔ုိ အတြက္ အရငက္ လို ႏုိင္ငံေရးအယအူ ဆတရပတ္ ည္း အားေကာင္း႐ံနု ဲ႔ မရႏငုိ ေ္ တာ့ဘူး။ ေခတအ္ ေတာ္ ေျပာငး္ သြားၿပီ။ လူေတြကလဲ အသေိ တြအေတာ္ကေလး တုးိ လာၾကၿပီ။ အေျဖတခမု ထြက္ဘဲနဲ႔ အယူအဆတရပ္ ေရ႕ွ တနး္ ေရာကမ္ လာႏုိင္ေတာ့ဘူး။ စီးပြားေရးပါ၀ါ အားေကာင္းမ၊ွ မဟာဗ်ဴဟာ မွန္ကန္မ၊ွ အဲဒႏီ ိငု င္ မံ ွာရွိတဲ့ သူေတြ ပညာ အေျမာအ္ ျမငရ္ ွမိ ွ၊ ေအာငျ္ မင္ႏငုိ တ္ ာ။ တဦးခ်ငး္ ေတာလ္ ာရင္ အစုအေပါငး္ ျဖစ္တဲအ့ ဲဒီႏုိင္ငံ တိုးတကမ္ ာွ ပဲ။ တစဦ္ းခ်ငး္ ‘ေရွာ္’ေနၾကရင္ေတာ့ ဒရံု ငး္ ကတက္ႏငုိ ္မွာ မဟုတဘ္ းူ ။ အဲဒီအခ်ကက္ ုိ ေလးေလးနကန္ က္သေိ စခ်င္ ခတာ ဘေမာင္ဆႏပၵ ဲ။ မနကျ္ ဖန္ေလာက္ ဘာလုပမ္ ယဆ္ ုတိ ဲ့ အေတြးက သည္ေခတ္မွာ ‘တန္း’ မ၀ငေ္ တာ့ဘူး။ တႏွစ္စာ ေလာက္ အေတြးကလဲ စာမဖြဲေ႔ လာကေ္ တာ့။ အနည္းဆးံု ၁၀ စုႏွစ္ တခစု ာေလာကက္ ေုိ တြးထားႏိုင္၊ စမီ ကံ ိနး္ ခ် ႏိုင္ေလာကမ္ ွ အသက္ေကာငး္ ေကာငး္ ၀ေအာင႐္ ဴွ လရ႔ုိ မယ့ေ္ ခတ္ ေရာက္ေနၿပီ။ ဘေမာင္တိကု႔ ေတာ့ အရြယမ္ ႀကးီ ေသးေပမယ့္ ရသငသ့္ ေလာက္ေတာရ့ ေနပါၿပီ။ ေနာက္မ်ဳးိ ဆက္ေတြအတြက္ပဲ ျဖစ္ေစခ်င္တာပါ။ အနာဂတ္ 45

ဟာ မ်ဳးိ ဆက္သစေ္ တြရဲ႕လကထ္ ဲမွာရိသွ င့္တယ္။ ဒါလဲ ျငငး္ မရတဲ့အရာပဲ။ မ်ဳးိ ဆက္သစေ္ တြ အေတြးအေခၚ၊ အ ယူအဆၾကံ႕ခုိင္မွ၊ ပညာေရးေတာင့္တငး္ မွ ကိုယ္လ့ ူမ်ဳိး ကုိယႏ့္ ငို ္ငံ မ်က္ႏွာပနး္ လမွ ာွ ။ ပညာဟာခ်န္ထားေကာငး္ တဲ့၊ ေမ့ထားေကာင္းတဲ့အရာ မဟုတ္ဘးူ ။ မေမ့ထား၊ မခ်န္ထားၾကပါနဲ။႔ လူမ်ဳိးပါ တးုံ သြားႏိုငတ္ ယ္။ ဗုဒကၶ ေဟာတယေ္ လ ...‘အတၱ-ပရ’တဲ။့ ‘ပရ-ပရ’ဆရုိ င္ အမိ က္ ဆနအ္ ိုးထဲ ႂကြကတ္ က္တာ ေတြ႕ရလမိ ္မ့ ယ။္ ‘အတ-ၱ အတ’ၱ ဆုျိ ပန္ရငလ္ ဲ မဟနျ္ ပနဘ္ းူ ။ ကယို လ့္ မူ ်ဳးိ လူမအႈ ဖြဲအ႔ စည္းကုိ ဒုကၡေပးမယသ့္ ။ူ ‘အတ-ၱ ပရ’ဆုတိ ာကေတာ့ မဇၩမိ မဋပိ ဒါ အက်ဆံုး။ ကုယိ ့္ ဆန္အိုးထဲမွာ ဆန္ကုအိ ျပညျ့္ ဖည့္၊ ၀မး္ ေရး၊ ေနေရး၊ အုစိ ာ မင္းစာ မပရူ ေတာ့ဘူးဆုရိ င္ ‘ပရ’ဆိတု ဲ့ အမ်ားကိစၥ လုပလ္ ုိ႔ရၿပ။ီ လူနဲ႔တိရစၦာန္ကြာတာ အဲဒီအခ်က္ပဲ။ တရိ စၦာန္ဆိုတာ ‘အတ’ၱ သကသ္ က္ကပုိ ဲ ၾကည္တ့ တ္တဲ့ သ တ၀ၱ ါေတြ၊ အမ်ားအက်ဳးိ ဆုိတဲက့ စိ ၥ သပိ မ္ တြက္တတ္ဘူး။ သ ဘာ၀က ဖနတ္ ီးေပးထားေတာ့ အျပစဆ္ လုိ ုမ႔ိ ရ။ လေူ တြမွာက်ေတာ့ ကိုယမ့္ သိ ားစုအျပင္ ကယို ့္လမူ အႈ ဖြဲအ႔ စညး္ ၊ ကုိယ့္လူမ်ဳးိ ၊ ကုယိ ့ႏ္ ငို ္ငအံ ဆငေ့္ ကာင္း က်ဳိးျဖစ္ေအာင္ စဥ္းစားႏုငိ ္တဲအ့ သိကုိ သဘာ၀ထညေ့္ ပးထားတယ။္ အဲဒီအသကိ ုိ ထည့္ေပးထားပါလ်ကန္ ဲ႔မစဥ္း စားႏုငိ ရ္ င္ေတာ့ လမူ ပီသတဲ့လပူ ဲ ျဖစသ္ ြားလမိ ္မ့ ယ။္ ဘေမာင္ မသိ ားစုအတြက္ ဆန္အးို ထဲ ဆန္ျဖညသ့္ င့္ သ ေလာက္ ႀကိဳးစားၿပးီ ျဖည့္ခဲ့ၿပီးၿပီ။ ေနရာေကာင္းေကာငး္ မွာလဲ ေနႏုိငတ္ ယ္။ လင့ခ္ ႐ဇူ ာလဲ စီးႏုငိ တ္ ယ္။ ၀ငေ္ ငြ ေကာငး္ ေကာငး္ လပု ္ငနး္ ေတြလဲ တန္းစၿီ ပးီ ရိွေနတယ္။ ေတာ္ၿပေီ ပါ့၊ အဲဒထီ ကပ္ ိုၿပးီ မွ ကယို ့အ္ တြက္ပဲ စဥ္းစားေန ရင္ ဘေမာင္လဲ လမူ ဟုတ္ေတာ့တဲလ့ ူပဲ ျဖစ္သြားမွာပ။ဲ ‘အတၱ’ အတြက္ လံသု ငသ့္ ေလာက္ လံုသြားရင္ေတာ့ ‘ပရ’ လပု င္ နး္ အတြက္ လပု သ္ င္လ့ ုပ္ထုိက္တာေတြလုပရ္ မယ္လ႔ုိ ခံယူထားတယ။္ ဒါေၾကာင့္ မအားတဲအ့ ခ်နိ ေ္ တြၾကားကပဲ လူငယ္ေတြ တိုးတကတ္ ဲ့ အေတြးအေခၚ တခုရေစဖို႔ စာေတြ ေရးျဖစ္တယ္။ စီးပာြ းေရး၊ လူမေႈ ရး၊ အသင္းအဖြဲအ႔ ေရးေတြကလဲ တဖကမ္ ိ႔ု ေနာကဆ္ းံု အခ်ိနက္ ိုရွာရငး္ ရွာရင္းနဲ႔ မမွ်ႏိုင္ေတာလ့ ုိ႔ ေဂါက္သီး႐ကို ခ္ ်နိ ္ကို မ်ကေ္ စာငး္ ထးုိ ျဖစ္တာကေန ေဂါက္သီးမကစားေတာတ့ ာ ၁၁ ႏစွ ေ္ တာင္ ရွိသြားၿပီ။ ကယို ္ကေဂါကက္ ြင္းမွာ ကယ္ရီေလးေတြနဲ႔ ထီးအတူေဆာငး္ ရင္း ျမက္ခင္းစိမ္းစိမ္းေပၚ ေလ်ွ ာက္ေနမဲ့ အစား အမ်ားအက်ဳိးအတြက္ တခခု လု ပု ႏ္ ိုငရ္ င္ ဒီဘ၀တာ၀န္တခုခု မေက်ဘူးလားလ႔ို ကိယု ့္ကုိယက္ ုိ ျပနေ္ မး မိတယ္။ ေက်သငတ့္ ာေပါ့၊ သိပ္ကိုေက်သင့္တာေပါ။့ မလပု ္ႏငုိ ္တဲသ့ ေူ တြ မလုပ္ျဖစၾ္ ကတာ အျပစ္ေျပာလမ႔ုိ ရဘူး။ လပု ႏ္ ုိင္ရဲ႕သားနဲ႔ မလုပ္ျဖစ္ၾကတာသာခက္ တာ၊ ဘေမာင္ေရာ လုပ္ႏိငု ၿ္ ပလီ ားလု႔ိ ျပန္ေမးၾကညျ့္ ဖစတ္ ယ္။ တစုံတရာ အတုိင္းအတာတခုအထေိ တာ့ လပု ္ ႏိုငတ္ ယလ္ ုိ႔ ယုံတယ္။ အတၿၱ ပးီ အတၱ ဆရို င္ေတာ့ သူမ်ားေတြကိေု တာ့ အျပစ္မျမင္ပါဘူး။ ကယုိ ့က္ ိုယ္ကုေိ တာ့ မလံုမလဲပဲ။ အတဆၱ ိတု ာ အစုနစ္ ိတပ္ ဲ။ ေမြးကတည္းကပါလာတဲ့ အရည္အခ်င္းတခု၊ ေရစနု ္ဖ႔ို လြယ္တယ္။ ေရ ဆန္ဖိသု႔ ာ ခက္တာ။ အဲဒီခကတ္ ာေလးကို ‘ဆန္’ ၾကညခ့္ ်ငတ္ ယ္။ 'We are social victim'. ဘေမာင္တ႔ုအိ ားလးုံ လမူ ေႈ ရးသားေကာငေ္ တြပါ။ လမူ ေႈ ရးဆုိတာ အတိုငး္ အတာတခအု ထိ ရသိွ င့တ္ ဲ့ အရာပါ။ လုပ္အားရိတွ ဲသ့ ူက လူမႈေရး၊ ကိုယ့္လမူ ႈအဖြဲ႔အစညး္ အတြက္ မ်ွ ေ၀ႏငို ္တဲလ့ ပု အ္ ားကုိ မ်ွ ေ၀သငတ့္ ယ္။ ဥစၥာႀကးီ သကူ လဲ ဥစာၥ ေပါ။့ ပညာႀကီးသကူ လဲ ပညာေပါ့။ တတစ္ ြမ္းသေလာက္ မွ်ေ၀မွ ရခတဲ ဲ့ လ႔ဘူ ၀တခု အ တြက္ တာ၀နေ္ က်မွာ။ အဲသလိုစတိ ္နဲ႔ ဘေမာငတ္ ႔ို စာေရးဆရာေနရာကေန ေဟာေျပာ၊ ေဆြးေႏးြ တဲအ့ ထိ အ ခ်ိန္ေတြေပးျဖစ္သြားတယ။္ ဘာကုမိ ေွ မွ်ာ္မနွ း္ ၿပီး လုပခ္ ဲတ့ ာလဲ မဟတု ဘ္ းူ ။ ေမွ်ာမ္ ွနး္ ရေကာင္းမွနး္ လဲ မသိပါ။ ဘယလ္ ိုပဲျဖစျ္ ဖစ္ အက်ဳိးကယတု ္မသြားပါဘူး။ ဗဒု ကၶ ‘ေစတနာမွန္ ကံျဖစ္ေစသည္’၊ ‘တူေသာ အက်ဳးိ ေပး၏’ တဲ့။ ကုယိ ေ္ စတနာအရင္းခံလကို တ္ ဲ့အလုပမ္ ်ဳိးကို ျပန္ၿပီးအက်ဳိးအျဖစ္ ျပန္ရတာ အ့ံၾသစရာပါပဲ။ တိုက္ ဆိုငတ္ ယလ္ ႔ဆုိ ုရိ ငေ္ တာင္၊ တထစ္ခ်ေတာ့ ေျပာလမု႔ိ ရဘူး။ စလုပတ္ ုနး္ က ဘာမေွ မ်ွ ာလ္ ငခ့္ ်က္မထားဘဲ တတ္ႏုငိ ္သေလာကလ္ ပု ္ခဲ့တာ။ တကယ္ ဘေမာင္ အ ေလးအနက္ စိတ္၀င္စားတာက ‘စာဖတျ္ ခင္း’။ မ်ဳိးဆက္သစေ္ တြကုိ တခခု ုမ်ွ ေ၀ႏငုိ ္မလားဆၿုိ ပးီ စာေရးျဖစ္ တယ။္ ဘာစာေပဆကု မုိ ွ ေယာင္လေ႔ုိ တာင္ အိပမ္ က္မမကခ္ ဲဖ့ းူ ဘးူ ။ ဒါေပမယ့္ တူေသာအက်ဳိးအတြက္ စာေပ ဆုေလး၊ ဘာေလးရျဖစ္သြားတယ။္ အခုလဲ အခ်ိနအ္ မ်ားႀကီးေပးရတဲ့ မႏေၲ လးလုိေနရာမ်ဳးိ မာွ ဘာတခမု မွ ရဘဲ အခ်နိ ္ေပးၿပီးမ်ွ ေ၀ျဖစတ္ ယ္။ ပညာေရး၀န္ေဆာင္မႈတခ်ဳိ႕န႔ဲ သခိ ြင့္ရတယ။္ ဒါထကဘ္ ာမွ မပဘို ူး။ ဘာမွလဲေမွ်ာ္ လင္မ့ ထားဘူး။ မႏေၲ လးကအျပန္ တလေလာကအ္ ၾကာမွာ ဘေမာင္ ပါရဂတူ နး္ က်မ္းေရးေတာ့ ႀကီးၾကပ္သူ ႏငုိ င္ ံျခား သားတဦးက တေန႔ e-mail ပ႔လုိ ာၿပီး စငက္ ာပကူ တေက်ာငး္ ၊ အေမရကိ န္က တကသၠ ိလု ္ ႏစွ ခ္ ုနဲ႔ အဂၤလနက္ တကၠသိလု ္ ႏစွ ္ခုကုိ ျမနမ္ ာျပည္ ကုိယ္စားလယွ လ္ ုပ္ဖ႔ို အလုပ္ ေပးသြားတယ္။ မ်ားမ်ား မညႏိႇ ႈငိ ္းလကုိ ရ္ ဘူး။ ေက်ာင္း၀ငေ္ ၾကးေတြ ၾကည့လ္ ကို ္ေတာ့ ျမန္မာႏုိငင္ သံ ားေတြန႔အဲ ကိကု ္ပဲ။ အဲသည္ အေခါကက္ ၂၆.၇.၀၉ ေျပာခဲ့တဲ့ ေခါငး္ စဥက္ (Economic Power & Strategy) စးီ ပာြ းပါ၀ါ စီးပာြ းဗ်ဴဟာလ႔ို ျမန္မာမႈျပဳထားတယ။္ ေနာကတ္ ေခါက္က ၁၉.၉.၀၉ နဲ႔ ၂၀.၉.၀၉ ႏစွ ္ရက္ဆက္တုိက္၊ ပထမေနက႔ ဆို တေန႔လုံးပ။ဲ မနက္ ၉ 46

နာရီကေန ညေန ၅ နာရခီ ြဲထ၊ိ လူေတာင္ ေတာေ္ တာ္ထသိ ြားတယ္။ စားလကို ္ရတဲပ့ ီတေိ လးနဲ႔ ေနာက္ေန႔ပြဲ အ တြက္ အားျပန္ယခူ ဲ့ရတယ္။ ေနာကေ္ နပ႔ ြဲကေတာ့ ပဲႀြ ကီး။ Swan Hotel မွာ ထုိငခ္ ံုက ၄၅၀ ေလာက္ပဲစလီ ႔ို ရ တယ္။ ချံု ပည့္ပရသိ တ္နဲ႔ တခ်ဳိ႕ေတာေ္ တာမ္ ်ားမ်ား ျပနသ္ ြားၾကရတာ ေတြ႕မလိ ကုိ ္တယ။္ တတိယတရက္မွာလဲ ေလဆပိ မ္ ဆင္းခင္ အငအ္ ားႀကးီ ကုမဏၸ ီတခုမွာ ေနတ႔ ၀က္သာသာ ေတာင္းဆလို ိ႔ု ေျပာေပးလုကိ ္ရေသးတယ္။ ေငြရတဲ့ ကိုယ့္အလုပ္မာွ ေတာင္ အဲသညေ္ လာက္ အပင္ပနး္ မခခံ ဲ့ဖူးတာ အမနွ ။္ အဲဒီ တေခါက္ကလဲ ရန္ကုန္ ေရာကၿ္ ပီး e-mail ဖြင့လ္ ိကု ေ္ တာ့ ေနာကထ္ ပ္ နာမညႀ္ ကီး American ေက်ာင္းတေက်ာငး္ န႔ဲ UK က ေက်ာငး္ တေက်ာငး္ ျမနမ္ ာျပည္အတြက္ ကိယု စ္ ားလယွ ္ ထပရ္ လိုကေ္ သးတယ။္ ကဲ ... ဘယလ္ ို ေျပာရေတာ့မလဲ။ “ေစတနာမွန္ ကျံ ဖစေ္ စ” တဲ။့ မယုံလ႔ို မရဘူးေနာ္။ …………………………………………… ။ ~ ။ ……………………………………………… တခ်ဳိ ႕ကား “ရွင္” ဖိ႔ု စားၾကသည္ ေနဇင္လတ္ (Jaunary 2010) အသကရ္ ွငသ္ နမ္ ႈဆေုိ သာ ႐ႈေထာင္မ့ ွၾကည့္လွ်င္ လူႏစွ မ္ ်ဳိးကို အေျခခံ အားျဖင့္ေတြရ႔ သည္။ တမ်ဳိးက အသက္ရွင္သန္ရန္ အာဟာရ ျဖည့တ္ ငး္ ၾကသူမ်ား ျဖစ္သည။္ ‘ရွင္ဖုိ႔ စားၾကသူမ်ား’ ဟု သတမ္ တွ ္ႏိငု ္၏။ ေနာက္တမ်ဳးိ မွာ ‘စားဖို႔ ရွငၾ္ ကရ သမူ ်ား’ ျဖစသ္ ည္။ ‘ဘာကြာလ႔ိုလဲ’ ဟုေမးလ်ွ င္ ‘အေတာ္ကြာပါသည’္ ဟု ေျဖႏိငု ပ္ ါလမိ ့မ္ ည္။ ကမာၻ ႏ့ ုငိ င္ ံႀကီးမ်ားကုိ အုပစ္ ုခြဲလ်ွ င္ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္း သံုးအုပ္စုေလာက္ ခဲႏြ ငို ပ္ ါလမိ မ့္ ည္။ ပထမႏုငိ ္ငံမ်ား အပု စ္ ုတြင္ တုိးတကၿ္ ပးီ ၊ စကမ္ ႈဖြံ႕ၿဖဳိ းၿပီးႏုငိ ္ငံမ်ား(Developed Countries) မ်ားျဖစ္၍ ဒုတယိ ႏငုိ င္ မံ ်ားမာွ ထြန္း သစစ္ ႏုိင္ငံမ်ား (Emerging Countries)မ်ားျဖစ္သည္။ တတိယအပု စ္ ု၀ငႏ္ ုငိ င္ မံ ်ားမွာ ကမၻာဇ့ ာတခ္ တံု ြင္ မ်က္ႏွာ ငယ္ရသည့္ႏငို ္ငံမ်ားျဖစ္၍ အေခၚေကာင္း၊ အေရးေကာင္းေအာင္(Developing Countries) တုးိ တက္ဆဲ ႏုိင္ငံ မ်ားဟု သတ္မတွ ္ထားသည့္ႏုငိ ္ငံမ်ား ျဖစသ္ ည။္ တကယ္ကမူ အေတာ္႐ုန္းကန္လႈပ္ရာွ းေနရသည့္ ႏိငု င္ မံ ်ားသာျဖစ္သည။္ ထႏုိ ုိင္ငံမ်ား အပု စ္ ု(၃)မ်ဳးိ လုးံ တြင္ ‘ရငွ ဖ္ ုိ႔ စားၾကသမူ ်ား’ ႏငွ ့္ ‘စားဖု႔ိ ရငွ ၾ္ ကသူမ်ား’ ကယုိ ္စီရွိၾက၏။ အခ်ဳိးအစားသာ ကြာသည။္ ပထမအပု ္စု၀င္ ႏငို ္ငံမ်ားတြင္ ရငွ ္ဖို႔ စားၾကသူအေရအတြက္ အခ်ဳးိ အစားမ်ားသည္။ ဒုတယိ အပု ္စု၀ငႏ္ ုိငင္ ံမ်ားတြင္ ရငွ ဖ္ ႔ုိ စားသူ ႏွင့္ စားဖိ႔ု ရွငၾ္ ကသူမ်ားအေရအတြက္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ သပိ ္ၿပးီ အကြာအဟမရ။ွိ တတိယ ႏငုိ င္ ံမ်ားတြင္မကူ ား ‘စားဖ႔ုိ ရငွ ၾ္ ကသူမ်ား’ အေရအတြကက္ ထုိႏငို င္ လံ ဦူ းေရ၏ အမ်ားစု ျဖစၾ္ ကပါသည္။ “ကြၽနစ္ ုပ္တဲ့ သရကေ္ စ”့ အရြယ္အေတာင္ ယစ္ ဥက္ မိဘမ်ားေျပာခဲေ့ သာစကားမ်ားထဲမွမွတ္သားမေိ သာစကားတခြန္း ျဖစသ္ ည။္ လုပ္ရင္း၊ ကုငိ ္ရင္း၊ ႀကဳိ းစားရင္း ဘ၀တခု ေျပာငေ္ ျပာင္ေရာင္ေရာင္ မရွိလာခဲၾ့ ကေသာသူမ်ားကို တင္စားခဲ့ေသာ စကားစျု ဖစ္ဟနရ္ ွိသည။္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ခနြ ္အား (Muscle Based)အရငး္ ျပဳၾကသမူ ်ား ျဖစ္သည္။ ငယစ္ ဥ္က ပညာကို အေၾကာင္းအမ်ဳးိ မ်ဳးိ ေၾကာင့္ ဆုံးခန္းတငို ္မသင္ႏုိငခ္ ဲၾ့ ကသူမ်ားတြင္ အေတြမ႔ ်ားၾကရသည္။ တေန႔ ရရိွ ေသာ လုပအ္ ားခ နည္းပါးလြနး္ သျဖင့္ စား၊ ၀တ္၊ ေန၊ ေရး အတြကသ္ ာ လုးံ ပနး္ ၾကရငး္ ဘ၀ တုးိ တက္မႈ၊ သက္ ေသာငသ့္ က္သာရိွမႏႈ ွင့္ လမွ း္ ေလ၊ ေ၀းေလသမူ ်ား ျဖစ္သည။္ ေနာက္တေန႔ ထမင္းႏွစန္ ပအ္ တြက္ အလ်ဥမ္ ီ ေအာငႀ္ ကိဳးစားၾကရေသာဘ၀ရွင္မ်ားမာွ တခါတရံ က်န္းမာေရးကစိ တၥ ခုချု ဖစ္လာလ်ွ င္ အေႂကြးတင္ေတာ၏့ ။ ထိအု ေႂကြးကို ဆပ၍္ မကုန္ႏုိငေ္ တာ့၊ ေနာကတ္ ရက္၏ ထမငး္ ႏစွ ္နပအ္ တြကသ္ ာ ေခါင္းထဲထည္ထ့ ားၾကရသူ မ်ား၊ အျခား ဘာမွမလပု ္ႏုိင္ၾကသည္မာွ မဆနး္ ။ မိသားစု၊ လမူ ႈအဖြဲ႕အစည္း၊ ေနာက္ဆးံု တုိင္းျပညႏ္ ွင့္ လမူ ်ဳိးအတြက္ သ၏ူ မ်ွ ေ၀မႈ (Contribution)ကို ေမ်ွ ာလ္ င္၍့ မရ၊ သ႔ဘူ ၀သပူ င္ အႏိုင္ႏငို ၊္ ထမင္းနပ္မွနေ္ ရးသည္သာ၊ သဘူ႔ ၀ အသက္ဆက္ေရးသညသ္ ာ ဘ၀ 47

၏ပန္းတုငိ ္ ျဖစၾ္ ကရရာွ သည္။ တရက္ သဃၤနး္ ကြၽန္းရိွ ငယ္စဥ္ကဆရာႀကးီ တဦး၏အိမ္သ႔ို ညဘက္ ေရာကသ္ ြား ၏။ အရြယေ္ ထာကလ္ ာၿပျီ ဖစ၍္ ဆရာႀကးီ ေနသိပ္မေကာငး္ ရွာ၊ သားသမီးေလးဦးကို အလယ္တန္းျပ ဆရာတဦး အေနျဖင့္ လူလ၊ူ သူသျူ ဖစေ္ အာငပ္ ်ဳးိ ေထာင္ေပးခဲေ့ သာ ဆရာႀကီးသည္ အရြယရ္ ၊ ပင္စငသ္ ြားေသာအခါ သား သမးီ မ်ား၏ ေကာင္းစာြ ျပနၾ္ ကည့္ျခင္း မခံရရာွ ၊ သားသမးီ ၃ ဦးက မခ်မ္းသာၾကေသာ္လဲ အက်ပ္အတည္းႀကးီ ေတာ့မဟုတ၊္ စားဖ႔ုိရွင္ၾကသူမ်ားထကေ္ တာ့ အတနင္ ယသ္ ာသညဟ္ ု ဆုိႏငုိ သ္ ည။္ သ႔ေို သာ္ သိတတ္မ၊ႈ မဘိ ေက်းဇးူ ေပးဆပ္လမုိ ပႈ ိငု း္ တြင္ အေတာအ္ ားနညး္ ၾကသမူ ်ားျဖစသ္ ည။္ ဆရာႀကးီ မွာ ထုိသားသမီး ၃ ဦးထံမွ အ ေထာက္အပ့ံ ေကာင္းစာြ မရခဲ။့ ဆရာႀကီးက ႏိ႔ုညႇာသမီးႏငွ ့္ ေနသည။္ သမးီ က သတိ တမ္ ႈအတန္ငယ္ရေွိ သာ္လဲ ၀င္ေငနြ ညး္ ၊ လခစား ခင္ပြနး္ သည္၏၀ငေ္ ငြသည္ ထမုိ သိ ားစထု မငး္ နပမ္ ွန္မႈအတြက္ အျပည့အ္ ၀ႀကီး အာမ မခံႏိငု ္ခ့ေဲ ခ်။ သူတိ႔ုက ေမြးေသာကေလးႏွစ္ေယာက္ ေက်ာငး္ အပ္ခ်ိနမ္ ်ဳးိ တြင္ အေႂကြးအခ်ဳိ႕တင္ရေလ့ရသွိ ည္ဟု ဆရာႀကီးက ေျပာျပ ရွာသည။္ တပတလ္ ်ွ င္ ၆ ရက္ကအနည္းဆုးံ ကနစ္ ြန္းရြက၊္ ဘဲဥတျု႔ိ ဖင့္ ၀မး္ တထြာကိၿု ပးီ ၾကရရာွ သည။္ တရက္ တေလဆိသု ညမ္ ွာကိုပင္ ေစ်းေပါေသာ ငါးဟင္းမွ်ကသို ာ ဆကီ ်နေ္ ရက်နႏ္ ငွ ့္ အရသာခႏံ ငုိ ရ္ ွာသည္ဟု ဆိ၏ု ။ ၾကကသ္ ား၊ ၀က္သားသည္ တလလ်ွ င္ တရက္၊ ေအာကဆ္ ုိကေ္ လးဘာေလးရေသာ လမ်ဳိးတြင္ ၂ ရကမ္ ်ွ သာစားႏိငု ၾ္ ကသည။္ တေယာကတ္ တုးံ စေကးႏွင့သ္ ာ ျဖစ္သည။္ အသက္ရစွ ္ဆယ္ေက်ာၿ္ ပီျဖစ္ေသာ ဆရာႀကီးသည္ ဆရာ၀နမ္ ်ားထိုင္ေသာ ေဆးခနး္ သ႔ုိ မသြားႏိငု ္ရွာ၊ ေစ်းခ်ဳိေသာ ျမန္မာတ့ ိငု ္းရငး္ ေဆးကသုိ ာ မ၀ီွ ဲရရာွ သည္။ ကယို ္အ့ ေပၚ ပညာေက်းဇးူ ႀကးီ ခဲေ့ သာ ဆရာႀကီးတို႔၏ မိသားစုမာွ စားဖရ႔ုိ ွငသ္ န္ၾကရေသာအပု စ္ တု ြငး္ ပါေနပါလားဟု စိတမ္ ေကာငး္ စာြ မတွ ္သားမရိ သည္။ တခ်ဳိ႕ေသာ သူမ်ားကား စားဖို႔ ရွငသ္ နၾ္ ကရသည့္အတြက္ အျခားလူသားအက်ဳးိ ျပဳအတြက္ ဘာမွလုပ္မေပးႏငို ၾ္ ကရာွ ။ သူတိ႔ု ကလုိ ဲ အျပစမ္ ဆသုိ ာ၊ တတယိ ႏုငိ င္ ံရိွအမ်ားစု၏ သေကၤတတရပ၊္ ယဥေ္ က်းမတႈ ရပ္ျဖစ္၍ စတိ ္မေကာငး္ ႐မံု တွ ပါး ဘာမွမတတ္ႏုငိ ။္ ထုေိ ၾကာင္လ့ ဲ တတိယႏငို င္ မံ ်ား ျဖစ္ေနၾကရရွာသည္။ ဆရာႀကီး၏ ေခါင္းရငး္ ကအိမေ္ လးသည္ ယိငု ္နဲ႔နဲ႔ျဖစ၏္ ။ ဆရာႀကးီ ႏငွ ့္ စကားေျပာေနစဥ္မွာပင္ ကေလး တခ်ဳိ႕ မၾကာခဏ၀င္လုိက္ထြက္လကုိ ္ ျဖစ္ေနၾကသညက္ ုိ သတထိ ားျဖစ္၏။ ထိမု ိသားစအု ေၾကာင္း ဆရာႀကးီ က ေျပာျပသည။္ မိခင္ႀကီးက ေလျဖတ၍္ အပိ ယ္ ာထဲလဲေနေၾကာငး္ ၊ ေခတ္ေပၚေဆး၀ါးမ်ားစရိတ္ မတတ္ႏိုင္၍ အ ေၾကာျပငဆ္ ရာျဖင့သ္ ာ ကုသေနရေၾကာငး္ ၊ သား ၃ ဦးႏငွ ့္ သတူ မုိ႔ ရွ ေသာ ေျမး ၄ ဦးရွိ ေၾကာင္း၊ သားတဦးက ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငနး္ တခုတြင္ ေနစ႔ ား၀န္ထမး္ ျဖစ္ၿပီး၊ တဦးက အေနာ္ရထာလမ္းမေပၚတြင္ ‘ေလေဘး’ အ ၀တေ္ ရာငး္ သျူ ဖစေ္ ၾကာင္း၊ က်နသ္ ားတဦးက ဆပိ က္ မး္ ကနု ္တငက္ ုန္ခ် ကာယလပု ္သားတဦးျဖစ္ေၾကာငး္ သိရ သည။္ ဆပိ က္ မး္ လပု ္သားျဖစ္ေသာ သားက ေျခေထာက္ ထိခကုိ မ္ ႈရခဲ၍့ အလပု မ္ ဆင္းႏုိငသ္ ည္မာွ တပတ္ ေလာက္ရိွသျဖင့္ ၀ငေ္ ငြမရေွိ ၾကာင္း၊ က်နသ္ ားႏစွ ္ဦး အလုပသ္ ိမ္းခ်ိန္ အမိ အ္ ျပန္မွ ဆန၀္ ယ္၊ ဆီ၀ယျ္ ဖင့္ အိမ္ ေရာက္မွ ခ်က္ျပဳတ္စားၾကရေၾကာင္း၊ ကေလးမ်ားဗိုက္ဆာ၍ အလပု ဆ္ င္းသကူ ို ထြက၍္ ေမွ်ာ္ေနေသာေၾကာင့္ ကေလးမ်ား ၀င္လုကိ ထ္ ြက္လုိက္ျဖစေ္ နေၾကာငး္ စိတ္မေကာင္းစာြ သိခြင္ရ့ လိကု ္သည္။ အခ်ိနက္ ည ၉ နာရနီ းီ ပါး ရိွေနၿပီ။ အလုပ္သြားသူတ႔ို ျပနမ္ ေရာကၾ္ ကေသး၊ ဘယအ္ ခ်ိန္ ထမငး္ ခ်က၍္ ဘယအ္ ခ်နိ ္ ထမင္းစားၾကမညမ္ ာွ မေရမရာ။ စားဖို႔ ရငွ ၾ္ ကရာတြင္ေတာင္မ်ွ အေတာ႐္ ုန္းကနေ္ နၾကရသူမ်ား ျဖစ္ သည္။ ေလျဖတေ္ သာမိခငႀ္ ကီးအတြက္ ေဆး၀ါးကုသရန္ ေငြတခ်ဳိ႕ကုိ ဆရာႀကးီ ႏွင့္ အတထူ ားခရ့ဲ သည္။ ျပနေ္ တာ့ ... ကားေပၚမာွ အေတြးတခ်ဳ႕ိ ကို လြယ္လြယက္ ကူ ထူ တု ္မရခဲ။့ စားဖို႔ ရွငၾ္ ကသူမ်ားတြင္ အခ်ဳ႕ိ အႏိငု ႏ္ ုငိ ၊္ ငယ္စဥက္ ပညာနညး္ ခဲ့ေသာေၾကာင့္ျဖစသ္ ည္။ ကယုိ ့မ္ ိသားစအု တြငး္ ခက္ခဲစာြ ဘ၀ကျုိ ဖတသ္ န္းၾက ရသမူ ်ားျဖစၿ္ ပီး ကိုယမ့္ သိ ားစအု တြက္ကိမု ်ွ ပင္ ‘စားဖိ႔’ု အျပင္ ဘာမမွ ညမ္ ညရ္ ရ လုပမ္ ေပးႏငို ္ ၾကသူမ်ားျဖစ္ သည္။ ကုိယလ့္ ူမအႈ ဖြဲ႕အစည္း၊ ကုယိ ့္အမ်ဳိးသား၊ မ်ဳးိ ဆကသ္ စမ္ ်ားႏွင့္ ကုိယ့္ႏိုင္ငံအတြက္ တစတုံ ရာလပု ေ္ ပး ႏငုိ ္ရန္ ဆံးု ႐ံးႈ ၾကရသမူ ်ားျဖစ္သည္။ စားဖ႔ုိ ရငွ သ္ န္ၾကရသမူ ်ားကို အျပစ္မဆုိရက၊္ သိုေ႔ သာလ္ ဲ ဤသ႔ုေိ သာလူတနး္ စားမ်ဳိးမ်ားသည့္ ႏငုိ ္ငံမ်ား ထထူ ေူ ထာငေ္ ထာငမ္ ျဖစ္ႏိငု ၾ္ ကသည္ကုိေတာ့ စိတထ္ ဲ မသက္မသာခံစားမိသည။္ အလယ္တန္းျပဆရာဘ၀ျဖင့္ သားသမီး ၄ ဦးကို လတူ လုးံ ၊ သတူ လုးံ ျဖစေ္ အာင္ ေကြၽးေမြးႏငို ခ္ ဲ့ေသာ ဆရာႀကီးသညပ္ င္ သူ႔အရြယ္လြနသ္ ည့္ အခါ အတျ႔ုံ ပန္ေကာင္းတု႔ိ မရႏိုငရ္ ရွာေသာဘ၀သည္ လျူ ဖစရ္ က်ဳးိ နပႏ္ ုိငပ္ ါ ၏ေလာ။ တခ်ဳ႕ိ သာသတူ ိုက႔ ‘ရွငဖ္ စ႔ို ား’ ၾကသည္။ တးို တကမ္ တႈ ခကု ို တစတုံ ရာေသာ အတငုိ ္းအတာထိ ေဆာင္ ရြကႏ္ ုငိ ္ၾကသမူ ်ားျဖစ္သည္။ ပထမအုပ္စု၀င္ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပးီ ႏုိငင္ ံမ်ားတြင္ အေတြ႕ရမ်ား၏။ ဤလတူ နး္ စားမ်ဳိး အခ်ဳိး အစားမ်ား၏။ သူတသု႔ိ ည္ ဖန္တးီ ခြင့္ရၾကသမူ ်ားျဖစၿ္ ပးီ တထီ ြင္မႈမ်ားလဲရိၾွ ကသည။္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ပညာအ ေျခခၾံ ကသူမ်ားျဖစသ္ ည္။ သူတ၏႔ုိ အသက္ရွငသ္ နမ္ သႈ ည္ အဓိပာၸ ယ္မ်ားစြာရိၾွ ကသည။္ တိးု တကမ္ ၊ႈ တီထြငမ္ ႈ၊ ဆနး္ သစ္မတႈ ႔အုိ တြက္ အသကရ္ ငွ ေ္ နၾကသူမ်ားျဖစ္ၿပီး ထုိသု႔ိ အသကရ္ ငွ သ္ နရ္ နအ္ တြက္သာ စားၾကသူမ်ား၊ အာဟာရျဖည္တ့ ငး္ ၾကသမူ ်ား ျဖစ္သည္။ ပညာအေျခခေံ သာ စမီ ံခန္ခ႔ ြဲၾကသူမ်ား၊ ပညာအေျခခံေသာ စးီ ပာြ းေရး သမားမ်ား၊ လပု င္ နး္ ရငွ ္မ်ား၊ အုပ္ခ်ဳပသ္ လူ ူတနး္ စားမ်ားသည္ ရငွ သ္ နရ္ နအ္ တြက္ စားၾကသူမ်ား ျဖစ္သည။္ 48

စားဖိ႔ု ရငွ ္ၾကသမူ ်ားႏငွ ့္ ရငွ ဖ္ ိ႔ု စားၾကသမူ ်ားအၾကား အကြာအဟကား ႀကီးမား၏။ ဘာကြာသနည္း ဟူ ေသာေမးခြနး္ သည္ ေမးရနပ္ င္မလုိ၊ စားဖို႔ရွင္ ၾကသူမ်ားတြင္ အနာဂတသ္ ည္ မေရရာ၊ ရွင္ဖို႔ စားၾကသမူ ်ားတြင္ လွပေသာ အနာဂတမ္ ်ား၊ အပိ ္မက္ေကာငး္ မ်ားျဖင့္ အတၿိ ပးီ ၏။ (Knowledge Power) ဟူေသာ ပညာသိစြမ္း အားရၾွိ ကသမူ ်ားသည္ ရငွ ္ဖိ႔ု စားၾကသူမ်ားျဖစ္၍ ၄ငး္ တ၏႔ို ပညာသိစြမး္ အားအတမိ အ္ နကေ္ ပၚ မူတည၍္ ဖနတ္ းီ ႏုငိ စ္ ြမး္ အား (Creative Power) တကို႔ ို ပိုင္ဆငို ၾ္ ကသည။္ ကိယု ဘ့္ ၀ကယို ္ လျံု ခံဳၾကသူမ်ား ျဖစသ္ ည။္ ကိုယမ့္ ိ သားစ၊ု ကုိယလ့္ မူ အႈ ဖြဲ႕အစည္း၊ ကိုယ့လ္ ူမ်ဳးိ ၊ ကယို တ့္ ုိငး္ ျပညႏ္ ငွ ့္ မ်ဳးိ ဆကသ္ စတ္ ို႔အတြက္ တစံုတရာေသာ အ တငို း္ အတာအထိ ေကာငး္ က်ဳးိ မ်ားကုိေဆာင္ၾကဥး္ ႏငို ္ၾကသမူ ်ား ျဖစသ္ ည္။ ၀ိ၀ါဒကဲြျပားဖယြ ရ္ ာေသာ စတိ ္ပုိင္း ဆိုငရ္ ာတးို တက္မႈကို ခဏထား၊ ႐ုပပ္ ုိင္းဆိုငရ္ ာတးုိ တက္မႈတ႔ကုိ ို ဖန္တးီ ႏုိငၾ္ ကသည္။ ႏိငု ္ငတံ ခု လူမ်ဳးိ တစတု ြင္ ရွင္ဖ႔ုိ စားၾကသအူ ေရအတြက္ အခ်ဳိးအစားမ်ားျပားရန္လုိသည္။ အသႀိ ကးီ ရန္၊ ပညာျမငရ့္ နလ္ ုသိ ည။္ တဦးခ်င္းတးုိ တက္မမႈ ွသည္ အစုအေပါငး္ ျဖစ္လာေသာအခါ ႏငုိ င္ အံ ဆင့္ တးုိ တက္ႏငို ္ မညျ္ ဖစသ္ ည္။ တတယိ ႏငို င္ အံ မ်ားစ၊ု အထူးသျဖင့္ အာဖရကိ ႏိငု င္ အံ ားလုံးနီးပါးေလာက္တြင္ စားဖို႔ရွငၾ္ ကသူမွာ အမ်ားစျု ဖစ္သည္။ အသိနိမ္၊့ ပညာနမိ ့္ပါးခၾ့ဲ ကေသာေၾကာင့္ သယဇံ ာတႂကြယ္၀ေသာလ္ ညး္ စားဖ႔ို ရွင္ၾကသမူ ်ား အဆင့္မွ မတက္ႏိငု ၾ္ က။ အသႀိ ကီးေသာ ပထမအပု စ္ ု၀ငႏ္ ုိငင္ ႀံ ကီးမ်ား၏ စီးပြားေရးကြနရ္ ကမ္ တွ ဆင့္ သယံဇာတ မ်ား ကနု ္ဆံုးၾကရသည္။ ကိယု အ့္ တြက္၊ ကယုိ တ့္ ိငု း္ ျပည္အတြက္ မညမ္ ည္ရရ ဘာမွမက်န္၊ ၾကာေသာ္ ‘ကြၽန္စပု ္ သရကေ္ စ့’ ျဖစ္မွန္းမသိ ျဖစ္ၾကရသည္။ သယံဇာတဆသုိ ည္မာွ အသဥိ ာဏက္ ဲ့သုိ႔ တဆင့္ ထပမ္ ံ ထတု လ္ ုပရ္ ေသာ အရာမဟုတ္၊ တခ်နိ ္ ကနု ္ခန္းႏုငိ ္ေသာအရာသာ ျဖစ္သည။္ စားဖုိ႔ ရွင္သနၾ္ ကရေသာ တတယိ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ အသိတခရု ၿပီးေနာက္ ဒတု ိယႏုငိ င္ အံ ဆငသ့္ ႔ို ႀကိဳးစား တက္လွမး္ သငသ့္ ည။္ ထိမု ွ ပထမႏိငု င္ အံ ဆင့္ ႀကဳိ းစားၾကရန္ ျဖစသ္ ည္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသသည္ တခ်ိန္ က တတိယႏုငိ င္ အံ ဆင္ျ့ ဖစ္သည။္ သဘာ၀ကေပးအပ္ေသာ ေရနံကိုရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့သညေ့္ နာက္ ေဒၚလာ သနး္ ေထာငေ္ ပါငး္ မ်ားစြာ ရရခိွ ၾ့ဲ ကသည။္ (၁၉၇၃) ေရနံဂယက္တြင္ အေရွ႕အလယပ္ ိုငး္ ေဒသအတြက္ ေရႊေခတျ္ ဖစခ္ ဲ့ ၏။ သေုိ႔ သာလ္ ဲ အသိနမိ ့၊္ ပညာနည္းခဲ့၍ ထုိကာလ၀င္ခဲေ့ သာ ဧရာမ၀ငေ္ ငြတ႔ကုိ ို အစအီ စဥ္တက် မသးံု ႏငို ္ခ၍့ဲ တငို ္းျပည္အတြက္ ဘာမ်ွ ျဖစ္မလာ၊ သို႔ေသာ္လဲ ေျမေအာကမ္ ေွ ရနတံ ုိက႔ ား တစတစ ထတု ေ္ ရာင္းရငး္ နည္းပါး လာခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္မ်ဳိးဆကသ္ စတ္ ကို႔ ဤအခ်ကက္ ို သတေိ ကာငး္ စြာျပဳခ့ၾဲ က၍ အေနာကဘ္ က္မွ ေခတ္ သစ္ပညာတကု႔ိ ုသိ ငယ္ ကူ ာ တိုငး္ ျပည္ကို စားဖ႔ို ရွငရ္ ာမွ ရွင္ဖ႔ုစိ ားသည့္ ႏုငိ င္ အံ ျဖစျ္ ပဳျပငၾ္ ကသည္။ အဘဒူ ါဘ၊ီ ဒူဘုိင္းစေသာႏုငိ ္ငတံ ို႔သည္ ပညာအတြက္ ရငး္ ႏီးွ ျမႇဳပႏ္ ွံမႈကို ႀကးီ စြာျပဳလုပ္ခဲၾ့ ကၿပးီ ပညာအေျခခံ စးီ ပြားေရးႏငုိ င္ ံ အျဖစ္ ယခုအခါ အေတာ္ပီျပငစ္ ြာတညေ္ ဆာက္ယူႏငုိ ္ၾကၿပီ ျဖစသ္ ည။္ သယံဇာတေကာငး္ စာြ ထြကေ္ သာ ႏုကိ ္ ဂ်းီ ရးီ ယား၊ ဇင္ဘာေဘြတ႔ုိမွာမူ ႏြထံ ဲမွ႐နု ္းမထြကႏ္ ုငိ ၾ္ ကေသးေခ်။ တခ်ိန္က အသႀိ ကးီ ေသာႏိငု င္ မံ ်ား ပ၍ုိ ခ်မး္ သာႂကြယ္၀ရန္ သယံဇာတရွေိ သာႏငို ္ငံတက႔ုိ ို က်ဴးေက်ာ္ၾက ၏။ နယ္ေျမ သိမး္ ပိကု ၾ္ က၏။ ဒတု ယိ ကမၻာစစ္အၿပီး စစ္၏အန႒ိ ာ႐ုံႏငွ ့္ ႏငုိ င္ ေံ တာ္ငယတ္ ိ႔၏ု အခ်ဳပအ္ ျခာအတြက္ အာမခံႏိငု ္ရန္ ကလု သမဂၢေပၚေပါကခ္ ဲသ့ ည္။ ဤေနာကပ္ ုိင္း ႏငုိ ္ငံႀကီးမ်ားက ႏငုိ ္ငငံ ယမ္ ်ားအေပၚ စစ္ျပဳ၊ နယ္ ေျမသိမး္ ႏုငိ ေ္ ျခ အနည္းပါးဆုံးအဆငသ့္ ု႔ိ ေရာကလ္ ာခဲ့သည္။ သု႔ေိ သာ္လဲ National Interest ဟေူ သာ အမ်ဳိး သားအက်ဳးိ စးီ ပြားအတြက္ အသိႀကးီ ႏုငိ င္ မံ ်ားက ကနု ္သြယ္ေရး၊ ကူးသနး္ ေရာင္း၀ယ္ေရးမ်ားမတွ ဆင့္ အသနိ ိမ့္ ႏုိင္ငမံ ်ား၏ သယဇံ ာတမ်ားကုိ နည္းပညာမွတဆင့္ လက္တံရွည္ျဖင့္ စုပယ္ ူ အသာစးီ ယၾူ ကျပန္ သည္။ သမိငု ္း ေကာင္း၍၊ အျမင္ ေကာင္းရန္ စစ္မတကုိ ္ၾကေတာ့။ ေခတသ္ စ္တြင္ အသိျမငႏ့္ ုငိ ္ငံတ႔ို က တႏုငိ ္ငခံ ်င္းသာမက ႏုငိ င္ အံ ပု ္စျု ဖင့ပ္ ါ အသနိ ိမ့ႏ္ ုိငင္ ံမ်ား၏ သ ယံဇာတမ်ားကို အသာစီးအျမတ္ထတု ္ၾကသည။္ EU သည္ ႏိုငင္ အံ ုပစ္ မု ်ားတြင္ ထင္ရွား၏။ တတယိ ႏိုင္ငံမ်ား ကလဲ ခခု ၾံ ကသည။္ ASEAN သည္လဲ ထငရ္ ာွ း၏။ ထြန္းသစစ္ ႏိငု ္ငံမ်ားျဖစ္ေသာ ဒတု ယိ အုပ္စ၀ု င္ ႏိုငင္ မံ ်ားက လဲ စစု ညး္ ၾကသည္။ BRIC ဟူေသာ (Brazil, Russia, India, China) အပု ္စုမာွ ေနာက္ပိငု း္ အေတာ္ကေလး အားေကာငး္ လာသည္။ ယခငက္ ႏငုိ ္ငတံ ႏုငိ င္ ခံ ်င္းၿပိဳင္ဆုငိ ္ၾကသည။္ ၿဗိတိသွ်အငပ္ ါယာ၊ ေရာမအင္ပါယာ၊ တ႐ုတ္ အငပ္ ါ ယာတ႔ုိ ထငရ္ ွားခဲ့ဖးူ သည။္ ေနာက္ပငို း္ ႏုငိ ္ငံေရးအယအူ ဆတေူ သာ ႏငုိ ္ငံအုပစ္ မု ်ား အားၿပိဳငၾ္ ကျပန္သည္။ အ ရင္းရွငစ္ နစအ္ ုပ္စု၀င္ႏငွ ့္ ကြန္ျမဴနစအ္ ုပစ္ ၀ု င္တ႔ကို ုိ ဥပမာေပး၍ရသည္။ ထစို ဥက္ စးီ ပြားေရးစနစ္ထက္ ႏိုင္ငံေရး အယအူ ဆအားၿပဳိ င္မကႈ ပို၍ေရွ႕တန္းေရာက္ခဲၾ့ က၏။ စစ္ေအးေခတလ္ ြနေ္ နာက္ပငို း္ ၌ စစ္ရပိ စ္ စေ္ ငြ႕တုိ႔ အေတာ္ အတနပ္ ါးလ်ခဲၾ့ ကၿပီး ႏုငိ ္ငတံ ခ၏ု (National Power) ရရန္ စးီ ပြားေရးကို အေျချပဳတည္ေဆာကေ္ သာ အယအူ ဆတ႔ုိ ေရွ႕တန္းတက္လာခဲ့ၾကသည္။ မ်ကေ္ မွာက္ကာလသည္ ကမၻာဇ့ ာတ္ခံထု က၌္ ႏုငိ ္ငတံ ခၾု သဇာႀကီးရန္ စစ္ ေရးထက္ စီးပြားေရးၾသဇာကုိ ပိုမုိ၍အေျခခံလာၾကသည္ကုိ ပ၍ို ထင္ရွားစာြ ေတြ႔လာႏိငု ္သည။္ စစေ္ ရးစစရ္ ာတြင္ တ႐ုတတ္ ႔ိုကို အေမရကိ နတ္ ႔ကို လကရ္ အိွ ေနအထားအရ ထညတ့္ ြကေ္ လာကရ္ သညအ့္ ဆင့္ မရေွိ သးေသာ္လဲ စီးပာြ းေရးၾသဇာတြင္မူ အေမရကိ နတ္ ုိ႔က အေလးထားသတမိ ရူ သည္အ့ ဆင့္သ႔ုိ တ႐ုတ္တိ႔ု ေရာက္လာႏိုငခ္ ဲၿ့ ပီ ျဖစ္သည္။ 49

အသိပညာ၊ နည္းပညာတုသ႔ိ ည္ ၂၁ ရာစတု ြင္ ျငငး္ မရ၊ ျငင္းမေကာင္းေသာအရာမ်ား ျဖစလ္ ာသည။္ ႏုိငင္ ံတခုသည္ ရာစသု စတ္ ြင္ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးဟူေသာစနစ္တု႔ႏိ ငွ ့္ ေ၀းကြာေအာင္ေန၍မရ ေတာ့။ အသႏိ ငွ ့္နညး္ ပညာတြင္ ေရ႕ွ ကဦးေဆာငႏ္ ုငိ င္ ံတို႔ကို ေနာက္မွႏိငု ္ငံမ်ားက အရိပ္လို ထကၾ္ ကပျ္ ဖစ္ရနလ္ ုိ သည္။ ဒီမုကိ ေရစီႏငုိ င္ ေံ ရးစနစႏ္ ငွ ့္ ေစ်းကြကစ္ ီးပြားေရးစနစ္သည္ အသပိ ညာႏငွ န့္ ည္းပညာတကု႔ိ ုိထုတ္လုပေ္ ပး ေပးရာျဖစသ္ ည။္ ဤစနစ္ႏငွ ့္နးီ ကပ္စြာရိွေသာႏိငု င္ ံမ်ား သမ႔ုိ ဟတု ္ က်ငသ့္ ံးု ႏငို ္ေသာႏိငု င္ မံ ်ားသည္ တျဖည္း ျဖည္း ရွင္သနရ္ န္ စားသုံးၾကသူမ်ားအဆင့္ ပမုိ ိုပီျပငလ္ ာၾကသမူ ်ား ျဖစ္လာၾကၿပးီ ၊ ထုစိ နစႏ္ ွစ္ခုႏွင့္ ေ၀းကြာေသာ ႏငို င္ မံ ်ား သမို႔ ဟုတ္ က်င့္သုံးႏိငု ျ္ ခငး္ မရေိွ သာႏုငိ ္ငံမ်ားသည္ အသိႏငွ ့္အတတအ္ ရာတြင္ ေနာက္က်န္ရစမ္ ည္ ျဖစ္ၿပီး တျဖည္းျဖည္း စားရန္ရငွ ၾ္ ကသမူ ်ားအျဖစသ္ သု႔ိ ာ ေရာကမ္ နွ း္ မသိေရာက္သြားၾကမည္ျဖစသ္ ည။္ ျမင္းေခတ္၊ လွံေခတ၊္ ေလးျမားေခတ္တြင္ ကမာၻ တျခမ္းမက သမိ း္ ပိုကႏ္ ိုင္ခဲေ့ သာ မြနဂ္ ုိတို႔ ယေနမ႔ ်ားစာြ ေနာကက္ ်ခဲ့သည။္ အေမရကိ ားကုိ နယေ္ ျမသစရ္ ာွ ခဲေ့ သာ ကုလိ ံဘတ(္ စ္)၏ သေဘၤာထက္ ၄ ဆမွ်ႀကးီ ေသာ ရြကတ္ ငုိ ္ ၇ တိငု တ္ ပသ္ ေဘာၤ တုိ႔ကုိ ပငို ဆ္ ငုိ ခ္ ဲ့ဖူးေသာ တ႐ုတ္အင္ပါယာသည္လဲ ၁၉၇၀ ကာလတြင္ အဆးုိ ဆံးု နိမ့က္ ်ခဲဖ့ ူး၏။ စားဖို႔ ရွငသ္ န္ခဲ့ရေသာဘ၀ကုိ တ႐တု တ္ ုျ႔ိ ဖတသ္ န္းခၾ့ဲ ကရဖူးသည။္ အသိတခရု ၿပီး စနစက္ ို ျပင္ႏိငု ္ ခဲ၍့ ယေန႔ တ႐ုတ္တို႔ ရွငဖ္ ု႔ိ စားၾကသမူ ်ားအဆင့္ ေရာက္လာႏုငိ ၾ္ ကၿပီျဖစ္သည။္ စားဖ႔ို အႏိုငႏ္ ငုိ ္ ရငွ သ္ န္ၾကသူ မ်ားတြင္ အနာဂတသ္ ပိ မ္ ရိွတတ၊္ အားလဲ မေကာငး္ ေခ်။ လပွ ေသာ အနာဂတ္သည္ ရွငဖ္ စ႔ို ား ၾကသမူ ်ား၏ လက္ထဲတြငသ္ ာ ရိွပါသည္။ ကြၽနေ္ တာတ္ ႔ို ရွင္ဖ႔ို စားၾကသမူ ်ားျဖစ္ရန္သာ လုိပါသည္။ …………………………………………… ။ ~ ။ ……………………………………………… အေမ ကၽြနေ္ တာ္ သစာၥ ျပဳပါသည္ ေနဇငလ္ တ္ (February 2010) “ေမေမႀကးီ ေလျဖတခ္ ်င္သလား မသဘိ းူ ” အေမအ့ ခနး္ ထဲ အေျပးအလႊား၀င္ၾကညေ့္ တာ့ အေမ့ပါးတျခမး္ ခပ္ရြဲ႕ရြဲ႕ ျဖစ္ေန၏။ ကမန္းကတန္း ေဆး႐ံပု ုိရ႔ သည္။ ဦးေႏာွ က္ႏငွ ့္ အာ႐ုေံ ၾကာအ ထးူ ကုဆရာ၀န္ႀကီး ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ေဒၚ၀င္းမငး္ သစႏ္ ငွ ့္ ပါေမာကၡ ေဒါကတ္ ာေဒၚေမျမ၀င္းတကု႔ိ ေစတနာမ်ားစြာႏငွ ့္ အေမ့ကုိ ၾကညေ့္ ပးၾက သည။္ ေနာက္ရကမ္ ာွ CT Scan ဆြဲသည္။ အာ႐ေုံ ၾကာႀကီး သံးု ခု ပတိ ္သြားသညတ္ ဲ။႔ အေမ စကားမေျပာႏငို ္ ေတာ၊႔ ဘယ္ဘက္တျခမ္းလုးံ လဲ လႈပရ္ ွား၍မရ၊ ဘေမာင္ကိေု တြ႔ေတာ့ အေမက ေငြေ႔ ငြ႔ေလးၾကည့္ရွာသည၊္ တစံု တရာ ေျပာလဟို န္ရွိသည၊္ သု႔ေိ သာ္ အေမ့ပါးစပက္ လးုံ ၀ လပႈ လ္ ိမ႔ု ရ။ “အေမ ေနေကာငး္ လား” မ်ကေ္ တာင္ ခတျ္ ပ ရွာသည္။ “အေမ ဘာမမွ ပူနဲေ႔ နာ္၊ အေကာငး္ ဆုးံ ေဆးေတြ ေပးထားတယ၊္ ေလးငါးရကဆ္ ုိ ေဆး႐ံုက ဆင္းရမယ္ ေျပာတယ္” အေမ အားရေွိ အာင္သာ ေျပာရသည္။ ဘေမာင္အသကံ မသြကတ္ တ္ေခ်။ အေမ မ်က္ေတာင္မခတ္ ျပ ေခ်။ ဘေမာငက္ သုိ ာ ရီေ၀စြာမ်က္ေတာင္မခတ္တမး္ လိကု ၾ္ ကည့ေ္ န၏။ အေမရ့ ီေ၀ေသာအားငယ္သည့္အၾကည့္ ကုိ ဘေမာငမ္ ျမင္ရက္။ တစတုံ ရာေျပာလိုေသာလ္ ဲ ေျပာမထြက၊္ လပႈ လ္ ုိေသာလ္ ဲ လပႈ ္မသြက္ေသာ အေမအ့ ျဖစ္ ကုိ ဘေမာင္ နင့စ္ ာြ ခံစားရပါသည။္ စကားမေျပာႏငုိ ေ္ သာအေမ မညသ္ ခုိ႔ ံစားေနရပါသနညး္ ။ အေမ့ကုိ ခ်စ္ေသာ သားတေယာက္၏ ခံစားမႈကိလု ဲ ကယုိ ခ္ ်င္းစာႏိုငပ္ ါလိမမ့္ ည္။ ဘေမာင္တု႔ိ ဆယေ္ က်ာသ္ က္မွာ အေဖတိမ္းပါးခဲသ့ ည္။ ဘေမာငက္ အႀကီးဆုံး၊ အငယ္ဆးုံ က ညီမ ေလး ၀တ္ရည္၊ အလယ္က ညႏီ ွစ္ေယာက၊္ စစ္ေျပးဘ၀ျဖင့္ ပညာကိုဆံးု ခနး္ တုိငေ္ အာင္ သင္ၾကားခြင့္ မရခဲ့ လိုကေ္ သာ အေမသည္ အေဖမရွိသည့္ေနာက္ ဘေမာင္တ႔ေို မာငႏ္ ွမေလးေယာကက္ ုိ လူေ႔ လာကႀကးီ တြင္ မ်က္ 50