3_Sinif_Pekistirme_Matematik

3. SINIF MATEMATİK PEKİŞTİRME KİTABI Bu kitabın bütün hakları Mavi Deniz Yayıncılık’a aittir. Yayınevinin yazılı izni olmaksızın kısmen veya tamamen alıntı yapılamaz ve çoğaltılamaz. Copyright © YAZAR Ahmet KÜÇÜKAYDIN DİZGİ - GRAFİK - KAPAK TASARIMI Resul KÖSE Abdulkadir KARADURAN YAYINEVİ MAVİ DENİZ YAYINCILIK +90 553 382 47 72 - +90 538 944 34 09 www.mavidenizyayinlari.com BASKI NY MATBAACILIK LTD. ŞTİ. Sertifika No: 50732 BASIM YERİ ANKARA ISBN: 978-605-74430-9-0

İSTİKLAL MARŞI Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak, Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak. Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal! Kahraman ırkıma bir gül; ne bu şiddet, bu celal? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal... Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal. Mehmet Âkif ERSOY

Mustafa Kemal ATATÜRK 1881-1938

İÇİNDEKİLER Doğal Sayılar - Basamak Adları 5 Değerlendirme - 5 53 Doğal Sayılar - Basamak Değerleri Değerlendirme - 1 7 Çarpma İşlemi 55 Yakın Onluğa Yuvarla Yakın Yüzlüğe Yuvarla 9 Eldesiz Çarpma İşlemi 59 Sayıları Karşılaştıralım Sayıları Sıralayalım 11 Eldeli Çarpma İşlemi 61 Değerlendirme - 2 Ritmik Saymalar 13 10 ve 100 İle Kısa Yoldan Çarpma 63 6’şar Ritmik Sayma 7’şer Ritmik Sayma 15 Problem Çözelim 65 8’er Ritmik Sayma 9’ar Ritmik Sayma 17 Şekil Grafiği 67 Değerlendirme - 3 Örüntü 19 Değerlendirme - 6 69 Örüntü Yardımıyla Problem Çözelim Tek ve Çift Sayılar 21 Bölme İşlemi 71 Romen Rakamları Değerlendirme - 4 23 Kalanlı Bölme İşlemi 83 Toplama İşlemi Çıkarma İşlemi 25 Bölme İşlemi 85 Toplama İşleminde Verilmeyen Toplananı Bulalım 27 10 ve 100 İle Kısa Yoldan Bölme İşlemi 87 Toplama İşleminde Verilmeyen Rakamı Bulalım 29 Bölme İşlemi - Problem Çözelim 89 Problem Çözelim 31 Değerlendirme - 7 91 33 Harflerle Toplama ve Çıkarma Yapalım 93 35 Kesirler 95 37 Birim Kesir 100 39 Problem Çözelim - Kesirler 101 41 Zamanı Ölçme 103 43 Problem Çözelim - Zamanı Ölçme 111 45 Paralarımız 113 Tartma 117 47 Geometrik Cisimler 121 Simetri 123 49 Uzunluk (Metre - Santimetre) 125 51 Cevap Anahtarı 127

DOĞAL SAYILAR - BASAMAK ADLARI HATIRLAYALIM: Üç basamaklı doğal sayılar BİRLER, ONLAR ve YÜZLER basamağından oluşur. Aşağıda basamakları karışık olarak verilmiş olan sayıları yazalım. 274 BİRLER BAS.: 4 BİRLER BAS.: 6 ONLAR BAS.: 7 YÜZLER BAS.: 2 YÜZLER BAS.: 2 ONLAR BAS.: 3 YÜZLER BAS.: 8 YÜZLER BAS.: 1 BİRLER BAS.: 0 ONLAR BAS.: 3 ONLAR BAS.: 5 BİRLER BAS.: 2 BİRLER BAS.: 8 ONLAR BAS.: 9 ONLAR BAS.: 0 YÜZLER BAS.: 2 YÜZLER BAS.: 7 BİRLER BAS.: 5 ONLAR BAS.: 3 YÜZLER BAS.: 4 BİRLER BAS.: 0 BİRLER BAS.: 7 YÜZLER BAS.: 6 ONLAR BAS.: 0 YÜZLER BAS.: 5 BİRLER BAS.: 9 ONLAR BAS.: 5 YÜZLER BAS.: 9 BİRLER BAS.: 0 ONLAR BAS.: 0 5

Sayılar ile ilgili ifadeler doğruysa “D”, yanlışsa “Y” yazalım. ..... Birler basamağındaki rakam 7’dir. 375 ..... Yüzler basamağındaki rakam 5‘tir. ..... Onlar ile birler basamağındaki rakamlar yer değiştirilirse “357” sayısı oluşur. 924 ..... Yüzler ile birler basamağındaki rakamların farkı “5”tir. ..... Birler ve onlar basamağındaki rakamların toplamı “9”a eşittir. ..... Sayının onlar basamağı 2 azaltılırsa oluşa- cak yeni sayı “904”tür. 283 ..... Birler ve yüzler basamağındaki rakamların toplamı, onlar basamağından büyüktür. ..... Onlar basamağı “3” azaltılır, yüzler basama- ğı “3” artırılırsa oluşacak yeni sayı “553”tür. ..... En büyük rakamın olduğu basamak onlar basamağıdır. 407 ..... Sayının onlar basamağındaki rakamın de- ğeri yoktur. ..... Birler ve onlar basamağındaki rakamlar yer değiştirilirse “470” sayısı oluşur. ..... Sayının her bir basamağındaki rakam bir- birinden farklıdır. 6

DOĞAL SAYILAR - BASAMAK DEĞERLERİ HATIRLAYALIM: Bir sayıda rakamın bulunduğu basamağa göre aldığı değere “BASAMAK DEĞERİ” denir. Aşağıdaki sayıların basamak değelerini örnekteki gibi bulalım. 3 x 1 =3 ............. = ........ 4 x 10 = 40 743 392 ................ = ........ 7 x 100 = 700 ..................... = ........ ............. = ........ ............. = ........ 528 ................ = ........ 635 ................ = ........ ..................... = ........ ..................... = ........ ............. = ........ ............. = ........ 974 ................ = ........ 333 ................ = ........ ..................... = ........ ..................... = ........ ............. = ........ ............. = ........ 526 ................ = ........ 841 ................ = ........ ..................... = ........ ..................... = ........ ............. = ........ ............. = ........ 710 ................ = ........ 210 ................ = ........ ..................... = ........ ..................... = ........ 7

Sayı Birler Onlar Yüzler Birler Basamağı Onlar Basamağı Yüzler Basamağı Basa. Basa. Basa. Basamak Değeri Basamak Değeri Basamak Değeri ........ ...2..... ...5..... ...3..... .................... .................... .................... ........ ...7..... ...0..... ...6..... .................... .................... .................... 4...8...3.. ........ ........ ........ .................... .................... .................... 9...0...1.. ........ ........ ........ .................... .................... .................... ........ ........ ........ ........ .........4........... ........5...0......... .......2...0...0....... ........ ........ ........ ........ .........7........... ........8...0......... .......9...0...0....... ........ ........ ........ ...2..... .........5........... ........3...0......... .................... ........ ...6..... ........ ........ .................... ........4...0......... .......6...0...0....... ........ ........ ...8..... ........ .........9........... .................... .......5...0...0....... 7...7...7.. ........ ........ ........ .................... .................... .................... ........ ........ ...4..... ........ .........8........... .................... .......4...0...0....... ........ ...9..... ...2..... ...4..... .................... .................... .................... 2...4...0.. ........ ........ ........ .................... .................... .................... ........ ........ ........ ....6.... .........0........... ........8...0......... .................... 8

Değerlendirme - 1 1. 4. : 325 : 754 Birler Basamağı: 3 : 240 : 892 Yüzler Basamağı: 5 Onlar Basamağı: 2 : 553 : 685 Yukarıda basamakları verilmiş olan Yukarıdaki sayılardan hangile- üç basamaklı sayı hangisidir? A. 352 B. 253 C. 523 rinin onlar basamağındaki ra- 2. Birler Basamağı: 7 kam, yüzler basamağındaki ra- Yüzler Basamağı: 4 kamdan büyüktür? Yukarıda basamakları verilmiş A. - - olan sayı hangisidir? B. - - C. - - 5. E 247 K 237 R 147 A. 774 B. 407 C. 470 Birler basamağı 7’dir. Onlar basamağı ile birler basamağının farkı 3’tür. 3. Yüzler Basamağı: 6 Onlar basamağı ile yüzler basamağı toplamı 5’tir. Onlar Basamağı: 8 Ördek açıklaması yapılan sayı- ya gideceğine göre hangi yolu Yukarıda basamakları verilmiş olan sayı hangisidir? kullanmalıdır? C. R A. 608 B. 860 C. 680 A. E B. K 9

6. 9. 725 539 Yukarıdaki sayının birler ve yüzler Yukarıdaki sayı için aşağıdaki- basamağındaki rakamların basa- lerden hangisi yanlıştır? mak değerleri toplamı kaçtır? A. Birler basamağındaki raka- A. 75 B. 25 C. 705 mın basamak değeri 9’dur. B. Onlar basamağındaki raka- 7. mın basamak değeri 3 onlu- 444 ğa eşittir. C. Yüzler basamağındaki raka- Yukarıdaki sayının basamak de- mın basamak değeri 50’dir. ğerleri sembollerle gösteril- miştir. Aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A. :400 B. :4 C. :4 10. :40 :40 :4 ..?... :4 :400 :4 Önder: Birler basamağındaki ra- kam 8 birlikten oluşur. 8. Bora: Yüzler basamağının ba- 367 samak değeri 4 yüzlüktür. Yukarıdaki sayının onlar basa- Soru işareti ile ifade edilen mağındaki sayı 2 artırılırsa sayı sayı için çocuklar ipuçları vermiş- kaç artar? tir. Buna göre sayı hangisidir? A. 20 B. 200 C. 2 A. 488 B. 408 C. 448 10

YAKIN ONLUĞA YUVARLA HATIRLAYALIM: Birler basamağı 1, 2, 3 ve 4 olan sayılar bir ön- ceki onluğa yuvarlanır. Birler basamağı 5, 6, 7, 8 ve 9 olanlar bir sonraki onluğa yuvarlanır. Aşağıdaki sayıların yakın olduğu onluğu özenle boyayalım. 370 700 240 374 706 248 380 710 250 520 100 790 529 105 796 530 110 800 390 830 190 393 836 199 400 840 200 440 650 380 444 653 387 450 660 390 500 790 290 505 797 298 510 800 300 110 330 940 112 333 944 120 340 950 11

Verilen sayılara yakın olan onlukları özenle işaretleyelim. 450 448 780 781 455 774 443 458 444 785 775 789 447 452 776 788 454 442 783 777 300 304 500 498 295 504 307 292 302 494 492 501 309 298 510 499 294 303 503 506 620 614 240 242 625 235 612 616 621 247 249 244 615 627 237 241 624 622 233 239 12

YAKIN YÜZLÜĞE YUVARLA HATIRLAYALIM: Onlar basamağı, 0,1,2,3 ve 4 olan sayılar bir ön- ceki yüzlüğe yuvarlanır. Onlar basamağı 5,6,7,8 ve 9 olan sayılar bir sonraki yüzlüğe yuvarlanır. Aşağıdaki sayıların yakın olduğu yüzlükleri işaretleyelim. 827 308 564 800 900 300 400 500 600 250 919 773 200 300 900 1000 700 800 405 148 365 400 500 100 200 300 400 639 890 253 600 700 800 900 200 300 549 151 465 500 600 100 200 400 500 392 742 280 300 400 700 800 200 300 13

..A.. 400 ..B.. 700 A sayısının yakın olduğu yüzlük B sayısının yakın olduğu yüzlük 400’dür. A sayısı aşağıdakiler- 700’dür. B sayısı aşağıdakilerden den hangileri olabilir? Özenle hangileri olabilir? boyayalım. 720 635 653 365 452 303 736 752 707 428 471 350 5AB 500 2EF 300 5AB sayısının yakın olduğu yüz- 2EF sayısının yakın olduğu yüz- lük 500’dür. AB yerine yazıla- lük 300’dür. EF yerine yazılabi- bilecek sayılar hangileri olabilir? lecek sayılar hangileri olabilir? 52 34 63 70 48 37 29 18 82 25 83 50 8A4 900 7E8 700 8A4 sayısının yakın olduğu yüz- 7E8 sayısının yakın olduğu yüz- lük 900’dür. A yerine yazılabi- lük 700’dür. E yerine yazılabi- lecek sayılar hangileri olabilir? lecek sayılar hangileri olabilir? 358 415 692 730 14

SAYILARI KARŞILAŞTIRALIM HATIRLAYALIM: Doğal sayıları büyüklük, küçüklük ve eşitlik yönünden karşılaştırabiliriz. Aşağıdaki sayıları sembol kullanarak karşılaştıralım. Büyüktür Küçüktür Eşittir 348 597 721 547 175 222 504 498 362 297 809 674 720 720 830 841 392 376 842 576 517 704 723 705 335 350 964 399 680 680 284 197 188 188 438 801 603 610 429 500 853 873 857 857 615 386 166 601 909 799 771 717 297 297 435 572 453 571 544 448 150 203 134 125 618 616 15

294 ..A.. 705 ..B.. Yukarıdaki karşılaştırmayı incele- Yukarıdaki karşılaştırmayı incele- yelim. A yerine gelebilecek sayı- yelim. B yerine gelebilecek sayı- ları işaretleyelim. ları işaretleyelim. 123 294 236 700 643 723 305 291 297 802 598 699 ..E.. 547 ..Z.. 396 Yukarıdaki karşılaştırmayı incele- Yukarıdaki karşılaştırmayı incele- yelim. E yerine gelebilecek sayı- yelim. Z yerine gelebilecek sayı- ları işaretleyelim. ları işaretleyelim. 557 462 606 400 380 523 390 465 581 346 409 391 658 6A4 578 E92 Yukarıdaki karşılaştırmayı incele- Yukarıdaki karşılaştırmayı incele- yelim. A yerine gelebilecek sayı- yelim. E yerine gelebilecek sayı- ları işaretleyelim. ları işaretleyelim. 935 264 076 597 16

SAYILARI SIRALAYALIM HATIRLAYALIM: Sayıları küçükten büyüğe ve büyükten küçüğe doğru sembol kullanarak sıralayabilirsiniz. Aşağıdaki sayıları küçükten büyüğe doğru önlerindeki harfleri kullanarak sıralayalım. a :298 1: .... a :544 1: .... a :808 1: .... b :163 2: .... b :633 2: .... b :818 2: .... c :302 3: .... c :527 3: .... c :788 3: .... d :184 4: .... d :592 4: .... d :848 4: .... e :279 5: .... e :628 5: .... e :798 5: .... a :476 1: .... a :777 1: .... a :812 1: .... b :458 2: .... b :773 2: .... b :666 2: .... c :472 3: .... c :707 3: .... c :595 3: .... d :449 4: .... d :787 4: .... d :907 4: .... e :467 5: .... e :757 5: .... e :789 5: .... a :199 1: .... a :353 1: .... a :640 1: .... b :901 2: .... b :503 2: .... b :390 2: .... c :191 3: .... c :555 3: .... c :710 3: .... d :919 4: .... d :333 4: .... d :280 4: .... e :119 5: .... e :153 5: .... e :570 5: .... 17

Aşağıda sıralanmış olan sayıları inceleyelim. Aralara uygun sem- bolleri koyalım. a 379 354 328 ı 717 617 417 b 504 473 399 i 467 473 684 c 949 962 990 j 835 809 802 d 171 155 127 k 156 190 203 e 608 578 499 l 572 564 562 f 452 437 425 m 365 359 348 g 721 774 780 n 687 543 495 h 222 219 204 o 290 360 510 Aşağıdaki sıralamaları inceleyelim. Noktalı yere gelebilecek sa- yının yuvarlağını özenle boyayalım. 546 ...... 504 762 ...... 536 562 533 502 495 793 704 293 ...... 308 492 ...... 305 328 278 298 505 397 292 660 ...... 800 954 ...... 983 600 700 900 983 960 985 18

1. a.345 350 Değerlendirme - 2 b.706 700 3. ..A.. 760 c. 297 300 A sayısı en yakın onluğa yuvar- d.673 680 landığında 760 olduğuna göre e.928 930 A sayısı aşağıdakilerden hangisi f. 505 500 olamaz? Yukarıdaki sayılar en yakın onlu- A. 765 B. 763 C. 755 ğa yuvarlanmıştır. Hangi sayılar doğru olarak yuvarlanmıştır? 4. A. a - c - e 48E 480 B. b - c - f 48E sayısı en yakın onluğa C. a - d - e yuvarlanınca 480 olmuştur. “E” yerine gelebilecek rakamların 2. ALİ’NİN YAPTIĞI YUVARLAMALAR toplamı kaçtır? 357 360 224 230 A. 8 B. 9 C. 10 564 570 646 650 795 800 195 200 5. 444 440 948 940 R 240 273 270 457 450 635 630 878 880 Bekir “R” sayısını en yakın on- luğa yanlış yuvarlanmıştır. Her doğru yuvarlama 2 puandır. Bekir’in yuvarladığı “R” sayısı hangisidir? Ali yaptığı yuvarlamalardan A. 244 B. 233 C. 238 toplam kaç puan almıştır? A. 10 B. 14 C. 18 19

6. : 473 500 8. : 638 700 ..A.. 600 : 364 300 A sayısı en yakın yüzlüğe yu- : 852 900 varlandığında 600 olduğuna : 549 500 göre A sayısı hangisi olamaz? Yukarıdaki sayılar en yakın yüz- A. 550 B. 630 C. 650 lüğe yuvarlanmıştır. Hangileri doğru olarak yuvarlanmıştır? A. - - 9. 800 B. - - 7AB C. - - 7AB sayısı en yakın yüzlüğe yuvarlandığında 800 olduğuna 7. göre AB sayısı aşağıdakilerden Ne 647 hangisidir? yapmalıyım? Oğuzhan 647 sayısını en ya- A. 64 B. 48 C. 37 kın yüzlüğe yuvarlamak istiyor. Oğuzhan ilk olarak aşağıdaki- lerden hangisini yapmalıdır? 10. 58A 586 A. Birler basamağındaki rakama bakmalıdır. .... .... .... B. Onlar basamağındaki rakama Yukarıdaki karşılaştırmada A bakmalıdır. yerine gelebilecek olan rakam- C. Yüzler basamağındaki rakama ların toplamı kaçtır? bakmalıdır. A. 18 B. 24 C. 30 20

RİTMİK SAYMALAR Aşağıda belirtilen sayılardan başlayarak istenilen ritmik saymaları yazalım. 2’ŞER 6 8 10 .... .... .... .... 2’ŞER 16 .... .... .... .... .... .... 2’ŞER 44 .... .... .... .... .... .... 2’ŞER 78 .... .... .... .... .... .... 2’ŞER 56 .... .... .... .... .... .... 3’ER 12 .... .... .... .... .... .... 3’ER 21 .... .... .... .... .... .... 3’ER 36 .... .... .... .... .... .... 3’ER 63 .... .... .... .... .... .... 3’ER 81 .... .... .... .... .... .... 4’ER 12 .... .... .... .... .... .... 4’ER 32 .... .... .... .... .... .... 4’ER 60 .... .... .... .... .... .... 4’ER 76 .... .... .... .... .... .... 4’ER 48 .... .... .... .... .... .... 21

1 17 19 21 .... 5 Ali: 28’den başlayarak ileri 25 doğru 4’er 6 adım yazın. .... .... .... .... .... .... .... Noktalı yerlere sırasıyla han- Veli: 27’den başlayarak ileri doğru 3’er 6 adım yazın. gi sayılar gelmelidir? Cevap: .... .... 2 15 18 21 .... .... .... .... .... .... .... 27 Ali ve Veli’nin saydığı ortak .... sayı hangisidir? Noktalı yerlere sırasıyla hangi Cevap: .... sayılar gelmelidir? 6 Ceren: 56’dan başlayarak ileri doğru 2’şer 6 adım yazın. Cevap: .... .... 3 16 20 24 .... .... .... .... .... .... .... .... 36 Müge: 54’ten başlayarak ile- ri doğru 3’er 6 adım yazın. Noktalı yerlere sırasıyla hangi sayılar gelmelidir? .... .... .... .... .... .... Cevap: .... .... Engin: 48’den başlayarak ile- ri doğru 4’er 6 adım yazın. 4 42 45 48 .... .... .... .... .... .... .... .... 57 Ceren, Müge ve Engin’in Noktalı yerlere sırasıyla hangi saydığı ortak sayı hangisidir? sayılar gelmelidir? Cevap: .... Cevap: .... .... 22

6’ŞAR RİTMİK SAYMA Aşağıdaki 6’şar ritmik saymayı tamamlayalım. Bulmacayı tamamlayalım. 6 12 .... .... .... .... 42 .... .... 60 .... .... 78 6’ŞAR 2’ŞER 6 8 .... 3’ER .... .... 6’ŞAR .... .... .... .... .... .... .... 42 .... .... 4’ER .... .... 32 .... .... .... .... .... .... .... 4’ER .... .... 6’ŞAR 3’ER 66 .... .... .... .... 30 .... .... .... .... 3’ER 78 .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... 6’ŞAR 54 .... .... .... .... .... .... .... 23

Aşağıdaki tabloda 2’şer 20’ye kadar, 3’er 30’a kadar, 4’er 40’a ka- dar, 5’er 50’ye kadar, 6’şar 60’a kadar sayılar gizlenmiştir. Ritmik saymaları bulalım. Farklı renklere boyayalım. 6 15 20 25 30 35 40 45 4 10 4 12 9 10 15 50 8 5 2 4 6 8 12 60 12 16 20 12 24 14 10 12 3 6 24 28 32 36 30 14 6 9 14 10 16 40 35 16 8 12 10 6 12 32 28 18 7 15 18 14 18 24 15 20 9 12 21 24 16 30 44 27 11 5 8 27 19 36 22 60 13 15 9 30 49 42 48 54 24

7’ŞER RİTMİK SAYMA Aşağıdaki 7’şer ritmik saymaları tamamlayalım. Verilen sayılardan başlayarak 7’şer yazalım. 7 7 .... .... 28 .... .... .... 56 .... .... 1414 .... .... .... .... .... .... 28 .... .... .... .... .... .... 49 .... .... .... .... .... .... 21.... .... .... .... .... .... .... 63 .... .... .... .... .... .... 42.... .... .... .... .... .... 56.... .... .... .... .... .... .... 70 .... .... .... .... .... .... 35.... .... .... .... .... .... 25

Ritmik Sayma İle 1 4 Okulumuzda 8 öğrenci kulübü var. Öğrenci kulüplerinin her Ağaçların her birinde 3 kuş birinde 7 öğrenci var. Kulüp- yuvası vardır. Ağaçlarda top- lerde toplam kaç öğrenci var? lam kaç kuş yuvası vardır? İşlem: 3 + 3 + 3 + 3 + 3 + 3 = ...... İşlem: 5 Uğur her gün 5 lira harcıyor. Uğur 7 günde kaç lira harcar? 2 İşlem: Dolmuşların her birinde 4 6 Manav 9 kasa kavun aldı. Ka- yolcu vardır. Dolmuşlarda saların her birinde 7 kavun toplam kaç yolcu vardır? olduğuna göre kasalarda top- lam kaç kavun vardır? İşlem: İşlem: 3 7 Hakkı tanesi 7 lira olan ka- lemlerden 6 tane aldı. Hakkı kalemlere kaç lira ödedi? Sürahilerin her birinde 6 İşlem: bardak su vardır. Sürahilerde toplam kaç bardak su vardır? 8 Dedem 4 kişiye 7’şer ceviz ve- rince tabaktaki cevizler bitti. İşlem: Tabakta kaç ceviz vardı? İşlem: 26

8’ER RİTMİK SAYMA Aşağıdaki 8’er ritmik saymaları tamamlayalım. Verilen sayılardan baş- layarak 8’er yazalım. 8 8 16 .... .... .... .... .... .... .... .... 816 .... .... .... .... .... 32 .... .... .... .... .... 56 .... .... .... .... .... 40.... .... .... .... .... .... 64 .... .... .... .... .... 48.... .... .... .... .... 16.... .... .... .... .... .... 72 .... .... .... .... .... 24.... .... .... .... .... 27

Aşağıdaki sayıları inceleyelim. Ritmik saymaların kaçar olduğu üstlerin- de yazmaktadır. Verilen sayılardan önceki ve sonraki sayıları yazalım. 2’şer 3’er 4’er 5’er 18 21 28 39 16 20 6’şar 7’şer 6’şar 7’şer 24 35 48 49 6’şar 7’şer 8’er 8’er 36 21 24 72 6’şar 7’şer 8’er 8’er 60 63 48 32 6’şar 7’şer 8’er 8’er 54 42 56 40 28

9’AR RİTMİK SAYMA Aşağıdaki 9’ar ritmik saymaları tamamlayalım. Verilen sayılardan ön- ceki ve sonraki sayıları yazalım. 9 9 18 .... .... .... .... .... .... .... .... 18 7’şer 8’er 9’ar 35 40 27 .... 28 42 .... 7’şer 8’er 9’ar 70 72 54 .... .... 7’şer 8’er 9’ar 49 32 81 .... .... 7’şer 8’er 9’ar 21 56 36 .... .... 7’şer 8’er 9’ar 63 24 63 .... 29

Aşağıdaki ileri doğru ritmik saymalarda verilmeyen harfleri bulalım. 3’ER 7’ŞER 12 5’ER .... .... .A... 6’ŞAR 24 .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... 4’ER .... .... .... .... .... .... .... .... .... .B... .B... .... .... .... .... 4’ER .A... .... .... .... A: .... B: .... A: .... B: .... 9’AR 9’AR 3’ER 7’ŞER 27 54 .... .... 7’ŞER .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... 6’ŞAR .A... .... .... .... .... .... .A... .... .... .... .B... .... .... .... .B... A: .... B: .... A: .... B: .... 30

1. Aşağıdaki ritmik saymalardan 5. Değerlendirme - 3 6’şar hangisi 6’şar ritmik saymadır? 18 .... .... .... ..B.. A. 24 - 32 - 40 - 48 - 56 Yukarıdaki ritmik saymada B ye- B. 28 - 35 - 42 - 49 - 56 rine gelecek sayı hangisidir? C. 36 - 42 - 48 - 54 - 60 A. 42 B. 44 C. 48 2. 52 56 .... .... 68 48 6. Yukarıdaki ritmik saymada nok- 27 talı yerlere sırasıyla hangi sayı- Yukarıdaki sayıdan başlayıp ileri lar gelmelidir? doğru 90’a kadar 9’ar saydım. A. 58 - 60 Aşağıdaki sayılardan hangisi B. 60 - 64 saydığım sayılardan değildir? C. 58 - 62 A. 45 B. 72 C. 61 3. 7’şer 7. 56 64 ..C.. 14 .... .... .... .A... 48 80 Yukarıdaki ritmik saymada C Yukarıdaki ritmik saymada A ye- yerine gelecek sayı hangisidir? rine gelecek sayı hangisidir? A. 72 B. 74 C. 70 A. 35 B. 49 C. 42 8. 4’er 4. 28 33 38 .... 24 .... .... ..A.. ..B.. Ritmik saymada A ile B yerine 23 ..E.. Yukarıdaki ritmik saymada E ye- rine gelecek sayı hangisidir? gelecek sayıların toplamı kaçtır? A. 43 B. 48 C. 53 A. 76 B. 86 C. 82 31

9. 12.Emre: 35’ten başlayarak ileri 6 doğru 70’e kadar 7’şer saydım. İlknur: 32’den başlayarak ileri Yumurta 6 sayısını ifade ettiğine doğru 80’e kadar 8’er saydım. göre yumurtaların toplamı kaçtır? Emre ile İlknur’un ritmik say- A. 36 B. 42 C. 38 malarda ortak saydıkları sayı hangisidir? A. 54 B. 56 C. 64 10. 7 13. 9’ar 15 .... .... .... .A... Ördek 7 sayısını ifade ettiğine Yukarıdaki sayıdan başlayarak göre ördeklerin toplamı kaçtır? A. 63 B. 49 C. 56 ileri doğru 9’ar saydığımızda A yerine hangi sayı gelir? A. 43 B. 52 C. 51 11. 14. .A... .... .... 48 8 72 64 56 Armut 8 sayısını ifade ettiğine Yukarıdaki ritmik saymada A ye- göre armutların toplamı kaçtır? A. 72 B. 80 C. 88 rine hangi sayı gelmelidir? A. 24 B. 26 C. 28 32

ÖRÜNTÜ Aşağıdaki örüntülerin kurallarını bulalım. Noktalı yerleri tamamlayalım. a 30 +2 32 b 40 37 c 50 54 44 39 42 54 56 52 +1 .... .... .... .... 36 +1 35 +2 33 +2 .... +1 .... d 60 58 e 70 65 f 80 84 62 59 61 66 63 68 76 82 78 .... .... .... .... .... .... g 90 70 h 50 55 ı 75 60 70 60 80 40 50 45 65 55 70 .... .... .... .... .... .... i 85 82 j 99 91 k 74 68 59 69 72 67 75 83 50 56 62 .... .... .... .... .... .... 33

Aşağıdaki örüntüleri inceleyelim. Noktalı yerleri tamamlayalım. .... .... .... .... 52 31 .... 18 30 .... .... .... 33 .... .... 28 30 20 .... .... .... 19 15 .... 25 22 16 16 13 10 18 16 13 54 .... .... 13 11 9 13 12 11 44 30 21 10 9 8 10 10 10 39 34 18 777 29 38 15 def 24 42 12 abc gh ı a 29 32 33 36 37 40 41 .... .... b 70 68 64 62 58 56 52 .... .... c 43 45 48 52 54 57 61 .... .... .... d 92 89 87 86 83 81 80 .... .... .... a 33 b 65 c 90 37 62 80 41 58 75 .... 45 .... .... .... .... 55 .... 65 .... 49 .... .... .... 51 .... 60 34

ÖRÜNTÜ YARDIMIYLA PROBLEM ÇÖZELİM Dedesi Oğuz’a 2 cevizle birlikte 1 fındık veriyor. 6 cevizin tamamını bu örüntü ile Oğuz’a verdiğine göre dedesi Oğuz’a kaç fındık verdi? Cevap: Babası Neşe’ye 2 ceviz verdikten sonra 1 fıstık veriyor. Masadaki 10 cevizin ta- mamını bu örüntü ile Neşe’ye verdiğine göre Babası Neşe’ye kaç fıstık verdi? Cevap: Annesi Orhan’a 3 ceviz veriyor. Ardından 1 çilek veriyor. Masadaki 12 cevizin ta- mamını bu örüntü ile Orhan’a verdiğine göre annesi Orhan’a kaç çilek verdi? Cevap: Ablası Emine’ye 4 ceviz ve 2 erik veriyor. Masadaki 12 cevizin tamamını bu örüntü ile Emine’ye verdiğine göre ablası Emi- ne’ye kaç erik verdi? Cevap: 35

Yandaki kaplumbağaları 3 kaplumbağa 2 elma şeklinde sıralayacağız. 9 kaplumbağayı bu şekilde sıralamak için kaç elma gereklidir? Cevap: Yandaki tavukları 3 tavuk 2 ördek şek- linde sıralayacağız. 6 tavuğu bu şekilde sıralamak için kaç ördek gereklidir? Cevap: Yandaki zürafaları 4 zürafa 3 ağaç şek- linde sıralayacağız. 12 zürafayı bu şekilde sıralamak için kaç ağaç gereklidir? Cevap: Yandaki tavşanları 3 tavşan 2 havuç şek- linde sıralayacağız. 12 tavşanı bu şekilde sıralamak için kaç havuç gereklidir? Cevap: Yandaki arıları 5 arı 3 çiçek şeklinde sı- ralayacağız. 15 arıyı bu şekilde sıralamak için kaç çiçek gereklidir? Cevap: 36

TEK VE ÇİFT SAYILAR HATIRLAYALIM: Birler basamağı 1, 3, 5, 7 ve 9 olan sayılar TEK sayıdır. Aşağıdaki sayıları inceleyelim. Tek sayıları yazalım. 97 346 403 750 691 111 232 368 439 45A 5 13 702 285 590 888 587 254 623 110 807 466 682 525 TEK SAYILAR: HATIRLAYALIM: Birler basamağı 0, 2, 4, 6 ve 8 olan sayılar ÇİFT sayıdır. Aşağıdaki sayıları inceleyelim. Çift sayıları yazalım. 86 502 151 768 593 841 946 789 194 92E 4 02 530 453 238 621 346 499 791 810 437 992 143 365 ÇİFT SAYILAR: 37

1 82A 2 74E Yukarıdaki sayı rakamları Yukarıdaki sayı rakamları birbirinden farklı bir çift sa- birbirinden farklı bir tek sa- yıdır. A yerine yazılabilecek yıdır. E yerine yazılabilecek rakamların toplamı kaçtır? rakamların toplamı kaçtır? İşlem: İşlem: 3 13B 4 95F Yukarıdaki sayı rakamları Yukarıdaki sayı rakamları farklı bir tek sayıdır. Yukarı- farklı bir tek sayıdır. Yukarı- daki sayının rakamları topla- daki sayının rakamları topla- mı en az kaç olur? mı en fazla kaç olur? İşlem: İşlem: 5 52K 6 82R Yukarıdaki sayı rakamları Yukarıdaki sayı rakamları farklı bir çift sayıdır. Yukarı- farklı en büyük üç basamaklı daki sayının rakamları topla- bir çift sayıdır. Sayının ra- mı en az kaç olur? kamları toplamı kaçtır? İşlem: İşlem: 38

ROMEN RAKAMLARI Romen rakamlarını mutlaka inceleyelim ve hatırlayalım. Toplama ve çıkarma işlemlerinin sonuçlarını da romen rakamı ile yazalım. I 1 II 2 III 3 IV 4 V 5 I II IV II III III V II VI IV IV IV V II VIII III X III VV V IV X III IV II III III VIII II X III IX IV VI IV II II V IV VIII II I VII I IV II VII VII III IX V X IV VI 6 VII 7 VIII 8 IX 9 X 10 39

Romen rakamlarını mutlaka inceleyelim ve hatırlayalım. Toplama, çı- karma ve çarpma işlemlerinin sonuçlarını da romen rakamı ile yazalım. XI 11 XII 12 XIII 13 XIV 14 XV 15 X II XII III IX VII XX II XX IV XX VII IV III V IV VI II XV III XII VII XX XVII III XIX X XIV III IX II VII II V III VIII IV IX VI XII III XIV VI XV VI XV IV IX I VIII II III III XV I XII II XIV IV XII IV XIV VII XVI II III III VII II II X XVI 16 XVII 17 XVIII 18 XIX 19 XX 20 40

Değerlendirme - 4 1. 4. 1 3 5 3 5 7 ? ? ? 1. Sayı 2. Sayı 3. Sayı 2 TL 4 TL 8 TL 16 TL ? Ürünlerin fiyatları arasında bir Yukarıdaki sayıları oluşturan ra- kamlar arasında aynı tür örüntü örüntü olduğuna göre saatin kullanılmıştır. Buna göre 3. sayı aşağıdakilerden hangisidir? ücreti kaç liradır? A. 579 B. 507 C. 597 A. 24 B. 28 C. 32 2. 1 5 15 35 65 .... 8B 24 2 gram gram gram gram gram 28 Ürünlerin kütleleri arasında bir örüntü olduğuna göre ayvanın .... 32 3 kütlesi kaç gramdır? A. 95 B. 105 C. 125 7 A 38 4 6 40 5 5. Yukarıdaki sayılar arasında bir örüntü vardır. Kaç numaralı sayı 3. 5 4 örüntüyü bozmaktadır? 15 ? A. 4 B. 3 C. 5 55 97 Üçgenin köşelerindeki sayılar ile ortadaki sayı arasında bir 6. Yukarıdaki örüntüde A ve B örüntü olduğuna göre ? olan yerine yazılacak sayıların topla- yere hangi sayı gelmelidir? mı kaçtır? A. 19 B. 20 C. 21 A. 92 B. 100 C. 96 41

7. :314 :449 10. : IV 4 : VIII 8 :507 :338 : IX 3 : III 7 :641 :750 : VI 6 :V 9 Yukarıdaki sayılardan hangileri Yukarıdaki rakamlardan hangi- tek sayıdır? lerinin karşılığı yanlış yazılmıştır? A. A. B. C. B. C. 8. 45A Yukarıdaki sayı rakamları farklı 11. VIII + IV = ........ bir tek sayıdır. A yerine yazılabi- lecek rakamların toplamı kaçtır? Romen rakamlarıyla yapılmış olan A. 12 B. 15 C. 20 toplama işleminin sonucu kaçtır? 9. A. X B. XI C. XII 80B Yukarıdaki sayı rakamları farklı 12. XIV + V = ........ bir çift sayıdır. B yerine yazılabi- lecek rakamların toplamı kaçtır? Romen rakamlarıyla yapılmış olan A. 10 B. 12 C. 14 toplama işleminin sonucu kaçtır? A. 19 B. 17 C. 20 42

TOPLAMA İŞLEMİ Aşağıdaki toplama işlemlerini yapalım. Eldelere dikkat edelim. 347 406 287 499 547 98 79 95 97 54 58687 56 37 44 28 65 709 256 815 475 668 45 73 63 34 76 92 74 45 63 87 126 328 529 375 236 143 256 376 447 333 426 506 235 445 167 148 137 372 168 293 234 164 189 249 382 43

Aşağıda yanyana verilmiş olan toplama işlemlerini yapalım. a 34 26 18 m 425 37 93 b 57 93 24 n 273 36 28 c 25 16 33 o 536 43 29 d 42 27 36 ö 743 75 14 e 74 32 53 p 362 53 22 f 64 19 38 r 436 41 37 g 53 25 46 s 174 16 18 h 25 39 52 ş 227 43 29 ı 64 17 48 t 586 26 27 i 76 34 67 u 679 59 19 j 38 28 68 ü 346 15 18 k 29 53 82 v 250 75 75 l 45 75 55 y 409 92 84 44

ÇIKARMA İŞLEMİ 850 Aşağıdaki çıkarma işlemlerini yapalım. 29 360 280 490 570 47 56 74 59 420 740 950 330 670 55 92 76 66 87 272 863 191 497 552 39 45 53 38 36 423 732 945 334 652 54 85 99 86 67 814 417 715 612 517 35 98 77 88 68 302 904 803 505 260 79 56 74 48 97 45

Aşağıdaki çıkarma işlemlerini yapalım. Sonuçları eşleştirelim. 200 25 466 526 500 34 548 800 42 600 52 644 400 63 337 700 47 619 200 37 175 600 36 653 500 75 163 700 81 564 425 600 74 700 56 758 400 19 381 815 500 33 732 400 26 900 72 733 500 45 362 800 67 819 400 38 476 900 85 741 500 24 455 800 59 828 374 900 81 800 68 467 46

TOPLAMA İŞLEMİNDE VERİLMEYEN TOPLANANI BULALIM HATIRLAYALIM: Toplama işleminde verilmeyen toplanan, top- lamdan toplanan çıkarılarak bulunur. 10 27 14 39 22 58 İşlem: İşlem: İşlem: 35 85 41 71 38 98 İşlem: İşlem: İşlem: 120 150 240 290 300 626 İşlem: İşlem: İşlem: 404 534 705 957 327 847 İşlem: İşlem: İşlem: 9 4 25 12 14 57 32 16 78 1. İşlem: 9 + 4 = 13 1. İşlem: 1. İşlem: 2. İşlem: 25 - 13 = 12 2. İşlem: 2. İşlem: 50 64 147 70 48 329 75 75 590 1. İşlem: 1. İşlem: 1. İşlem: 2. İşlem: 2. İşlem: 2. İşlem: 100 350 660 240 280 490 370 130 980 1. İşlem: 1. İşlem: 1. İşlem: 2. İşlem: 2. İşlem: 2. İşlem: 47

Aşağıdaki soruları cevaplandıralım. 12’dir. 5 19 olduğuna göre ...... ...... Toplamı kaçtır? Toplamı kaçtır? İşlem: İşlem: 27’dir. 34 ...... 77 olduğuna Toplamı kaçtır? göre kaçtır? İşlem: İşlem: 78 80’dir. 50 olduğuna göre 37 ...... toplamı kaçtır? ...... toplamı kaçtır? İşlem: İşlem: 87 23 30 85 olduğuna 32 olduğuna göre ...... toplamı kaçtır? göre 35 40 ...... toplamı kaçtır? İşlem: İşlem: 48

TOPLAMA İŞLEMİNDE VERİLMEYEN RAKAMI BULALIM Aşağıdaki toplama işlemlerinde verilmeyen rakamları bulalım. 7A A ...... 5B B ...... 23 24 98 76 İşlem: İşlem: 27 E ...... 45 F ...... 4E 3F 71 82 İşlem: İşlem: K8 A ...... N6 N ...... 54 K ...... 29 B ...... 9A 8B İşlem: İşlem: T43 A ...... Z27 E ...... 79 T ...... 9E Z ...... 72A 420 İşlem: İşlem: 424 A ...... R35 N ...... AE4 E ...... 24N R ...... 598 984 İşlem: İşlem: 49