4_SINIF_MATEMATİK_2_KİTAP_2022_2023

çek-kopar MATEMATIK AKILLI TAHTAYA UYUMLU Yen Nes l Becer Temell Etk nl kler

4. SINIF MATEMATİK 2. KİTAP Bu kitabın bütün hakları Mavi Deniz Yayıncılığa aittir. Yayınevinin yazılı izni olmaksızın kısmen veya tamamen alıntı yapılamaz ve çoğaltılamaz. Copyright © YAZAR Ahmet KÜÇÜKAYDIN DİZGİ - GRAFİK - KAPAK TASARIMI Resul KÖSE Abdulkadir KARADURAN YAYINEVİ MAVİ DENİZ YAYINLARI +90 553 382 47 72 - +90 538 944 34 09 www.mavidenizyayinlari.com BASKI NY MATBAACILIK LTD. ŞTİ. Sertifika No: 50732 BASIM YERİ ANKARA ISBN: 978-605-9266-24-6

İSTİKLÂL MARŞI Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak. Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl... Hakkıdır, Hakk’a tapan, milletimin istiklâl! M. Akif ERSOY

Mustafa Kemal ATATÜRK 1881-1938

İÇİNDEKİLER KESİRLER Düzlem Modelleri .................................................... 93 AÇI Basit Kesir .................................................................. 5 Açının Köşesi ve Kenarları ..................................... 95 Bileşik Kesirler ........................................................... 7 Açının Sembolle Gösterimi .................................... 97 Tam Sayılı Kesirler .................................................. 9 Açı Çeşitleri ............................................................... 99 Basit, Bileşik ve Tam Sayılı Kesirler .................... 11 Değerlendirme - 4 ................................................. 103 Kesirleri Sayı Doğrusunda Gösterelim ............... 13 Açıları Ölçelim ve Çizelim ..................................... 105 Değerlendirme - 1 .................................................. 17 SİMETRİ Birim Kesirleri Karşılaştıralım ................................ 19 Simetri Doğrusu ....................................................... 109 Birim Kesirleri Sıralayalım ..................................... 21 Şekillerin Simetrisini Çizelim ................................. 111 Bir Çokluğun Basit Kesir Kadarını Bulalım ........ 23 UZUNLUKLARI ÖLÇME Bir Çokluğun Belirtilen Kesir Kadarını Bulalım ....... 27 Uzunluk Birimleri ..................................................... 113 Değerlendirme - 2 .................................................. 29 Santimetre - Milimetre .......................................... 115 Paydaları Eşit Kesirleri Karşılaştıralım ................. 31 Metre - Santimetre ................................................ 119 Paydaları Eşit Kesirleri Sıralayalım ...................... 33 Metre - Kilometre ................................................... 121 Kesirlerde Toplama İşlemi ...................................... 35 Km - m - cm - mm ............................................... 123 Kesirlerde Çıkarma İşlemi ...................................... 37 Uzunlukları Tahmin Edelim .................................. 125 Tam Sayılı Kesirlerde Toplama İşlemi ................ 39 Değerlendirme - 5 .................................................. 127 Tam Sayılı Kesirlerde Çıkarma İşlemi ................. 41 ÇEVRE UZUNLUĞU Problem Çözelim ...................................................... 43 Karenin Çevresi ........................................................ 129 ZAMAN Dikdörtgenin Çevre Uzunluğu ............................. 131 Saat - Dakika İlişkisi ................................................ 45 Üçgenin Çevre Uzunluğu ..................................... 133 Dakika - Saniye İlişkisi ............................................. 49 Problem Çözelim - Değerlendirme - 6 ............. 135 Saat - Gün - Hafta ............................................... 51 Problem Çözelim - Değerlendirme - 7 ............. 137 Yıl - Ay - Hafta ...................................................... 53 ALAN Problem Çözelim ...................................................... 55 Alan - Birim Kare İlişkisi ........................................ 139 GRAFİK Alan - Çevre İlişkisi ................................................ 141 Sütun Grafiği ........................................................... 59 Kare ve Dikdörtgenin Alanı .................................. 143 Sütun Grafiğini Yorumlayalım ............................. 63 TARTMA Verilerin Farklı Gösterilmesi ................................. 65 Kilogram - Gram İlişkisi ......................................... 145 Problem Çözelim ...................................................... 69 Gram - Miligram - Kilogram - Ton ................. 147 Ünite Değerlendirmesi - 1 .................................... 73 Problem Çözelim ...................................................... 149 Ünite Değerlendirmesi - 2 ................................... 75 SIVILARI ÖLÇME ÜÇGEN, KARE VE DİKDÖRTGEN Litre - Mililitre İlişkisi ............................................. 151 Köşe ve Kenarları İsimlendirelim ........................... 77 Problem Çözelim ...................................................... 155 Kenar Özellikleri ...................................................... 81 Problem Çözelim - Değerlendirme - 8 ........... 157 Kenar Uzunluklarına Göre Üçgenler ................. 83 Cevap Anahtarı ....................................................... 159 Açınımı Verilen Küpü Oluşturalım ....................... 85 Küplerle Yapı Oluşturalım ..................................... 87 Değerlendirme - 3 ................................................. 91

Basit Kesir A. Aşağıdaki şekillerin ifade ettiği kesirleri ve okunuşlarını yazalım. Payı paydasından küçük olan kesirlere 2 Pay basit kesir denir. 5 Payda a. 1 b. c. 3 .................. .................. .Ü..ç..t.e...b..i.r....... e. f. d. .................. .................. .................. g. h. ı. .................. .................. .................. i. j. k. .................. .................. .................. l. m. n. .................. .................. .................. o. ö. p. .................. .................. .................. 5

B. Aşağıdaki kesirleri ve okunuşlarını yazalım. a. Dörtte iki: a. 6 : ........................................ b. Beşte üç: 11 c. Altıda dört: d. Yedide bir: b. 9 : ........................................ e. Yedide beş: 14 f. Dokuzda üç: g. Dokuzda dört: c. 11 : ........................................ h. Dokuzda sekiz: 15 ı. On ikide yedi: i. On beşte dokuz: d. 14 : ........................................ j. Yirmide on bir: 17 k. Otuz yedide dokuz: e. 8 : ........................................ 20 f. 15 : ........................................ 23 g. 7 : ........................................ 25 h. 21 : ........................................ 30 ı. 27 : ........................................ 40 i. 33 : ........................................ 50 j. 41 : ........................................ 75 k. 12 : ........................................ 53 l. 24 : ........................................ 60 m. 8 : ........................................ 80 n. 15 : ........................................ 90 6

Bileşik Kesirler A. Aşağıdaki şekillerin ifade ettiği kesirleri ve okunuşlarını yazalım. Payı paydasına eşit veya payı paydasından 4,5 Pay büyük olan kesirlere bileşik kesir denir. 43 Payda a. b. c. .................. .................. .................. d. e. f. .................. .................. .................. g. h. ı. .................. .................. .................. i. j. k. .................. .................. .................. l. m. n. .................. .................. .................. o. ö. p. .................. .................. .................. 7

B. Kesirlerin okunuşlarını yazalım. Şekil üzerinde gösterelim. Boyama işlemini özenle yapalım. a. b. 4 6 3 4 .Ü...ç..t..e...d..ö..r..t.............. ............................... c. d. 5 8 5 5 ............................... ............................... e. f. 10 12 6 6 ............................... ............................... g. h. 12 15 9 9 ............................... ............................... ı. i. 8 10 3 4 ............................... ............................... 8

Tam Sayılı Kesirler A. Aşağıdaki kesirlerin ifade ettiği kesirleri ve okunuşlarını yazalım. Bütün ve parçalardan oluşan Tam 2 3 Pay kesirlere tam sayılı kesir denir. 5 Payda a. b. ............................ ............................ c. d. ............................ ............................ e. f. ............................ ............................ g. h. ............................ ............................ ı. i. ............................ ............................ 9

B. Aşağıda tam ve kesir kısmı verilmiş olan kesirleri ve okunuşlarını yazalım. a. Tam: 2 Pay: 1 Payda: 3 b. Tam: 1 Pay: 1 Payda: 4 Kesir: Kesir: Okunuşu:............................ Okunuşu:............................ c. Tam: 1 Pay: 3 Payda: 4 d. Tam: 2 Pay: 1 Payda: 7 Kesir: Kesir: Okunuşu:............................ Okunuşu:............................ e. Tam: 3 Pay: 2 Payda: 9 f. Tam: 2 Pay: 7 Payda:10 Kesir: Kesir: Okunuşu:............................ Okunuşu:............................ g. Tam: 4 Pay: 1 Payda:12 h. Tam: 1 Pay: 7 Payda: 9 Kesir: Kesir: Okunuşu:............................ Okunuşu:............................ ı. Tam: 3 Pay: 4 Payda:12 i. Tam: 5 Pay: 2 Payda: 3 Kesir: Kesir: Okunuşu:............................ Okunuşu:............................ j. Tam: 7 Pay: 3 Payda:15 k. Tam: 8 Pay: 4 Payda:17 Kesir: Kesir: Okunuşu:............................ Okunuşu:............................ 10

Basit, Bileşik ve Tam Sayılı Kesirler A. Aşağıdaki kesirleri ve okunuşlarını yazalım. a. 1 2 :B...ir...t..a..m...y..e..d..i.d..e...i.k.i..... a. Yedide dört : 7 :................................ :................................ b. 4 :................................ b. Üçte beş : 3 :................................ :................................ c. 2 1 :................................ c. Bir tam üçte bir : 4 :................................ :................................ d. 5 :................................ d. Beşte dokuz : 9 :................................ :................................ e. 1 3 :................................ e. Onda yedi : 8 :................................ :................................ f. 12 f. İki tam beşte iki : 12 g. Üç tam onda altı : g. 10 7 h. 3 2 h. On ikide on beş : 9 ı. 4 ı. Dört tam yirmide üç : 5 i. 12 i. On birde on dokuz : 14 j. 2 3 j. Otuz beşte otuz beş : 20 k. 24 k. Yedi tam kırkta otuz : 17 l. 15 l. Yirmi birde yedi : 15 m. 3 7 m. On tam yedide üç : 8 n. 9 1 n. Sekiz tam beşte bir : 50 11

Mini Test - 1 1. Kesirlerden hangisi basit kesir değildir? 6. : Üç tam yedide iki. A. 1 B. 3 Okunuşu verilmiş olan kesir hangisidir? 7 4 A. 1 27 B. 1 3 C. 9 D. 2 7 9 5 C. 3 27 D. 2 3 2. A 7 8 Yukarıdaki kesir basit kesir olduğuna 7. göre “A” yerine hangisi gelmelidir? Modellenmiş olan kesir hangisidir? A. 7 B. 8 C. 9 D. 10 A. 7 B. 7 3. B 10 11 12 C. 1 170 D. 1 7 Yukarıdaki kesir basit kesir olduğuna 10 göre “B” yerine hangisi gelemez? 8. A. 4 B. 6 C. 10 D. 12 4 . I. 6 II. 1 III. 6 IV. 9 Modellenmiş olan kesir hangisidir? 6 10 12 9 A. 2 192 B. 2 12 9 Kesirlerden hangileri “1”e eşittir? C. 3 192 D. 12 A. I - II B. II - III 3 9 C. III - IV D. I - IV 5. A 9. 12 Bütün ve çeyrek ekmekle modellen- Yukarıdaki kesir bileşik kesir olduğuna miş olan kesir hangisidir? göre “A” yerine hangi sayı gelemez? A. 9 B. 9 C. 4 D. 5 A. 10 B. 12 C. 14 D. 16 94 9 9 12

Kesirleri Sayı Doğrusunda Gösterelim A. Aşağıdaki sayı doğrularını inceleyelim. Harflerle belirtilen kesirleri yazalım. a. b. 0 A 1 0AB 1 A AB c. A B 1 d. 1 AB 0 B 0 B A A f. e. A B1 0 10 B B A BA A g. h. B1 0A 1 0A B B A BA ı. A i. B 1 0 B 1 0A B B A A j. A B1 k. 0 A1 B 0 BA B A 13

B. Aşağıdaki kesirleri sayı doğrusu üzerinde gösterelim. SIRA KESİR SAYI DOĞRUSU 1 1,3 01 3 1 4 1 44 4 1 1 2 1,3 0 1 0 1 55 0 1 0 1 3 1,4 0 1 0 1 66 0 1 0 1 4 1,5 0 1 0 1 77 0 1 0 5 1,2 0 0 33 6 2,4 77 7 1,5 88 8 2,5 66 9 3,4 88 10 1,7 99 11 1,4 10 10 12 1,7 12 12 13 3,5 99 14 4,7 10 10 15 5,9 12 12 14

Kesirleri Sayı Doğrusunda Gösterelim A. Aşağıdaki sayı doğrularını inceleyelim. Harflerle belirtilen kesirleri yazalım. a. 0 1 B2 b. 1A B 2 A A 0 B B A c. 1A B2 d. B2 0 0A1 A B AB f. 0 1A2 B 3 e. 0 1 A2 3 B A B A B g. 0 1 2 A3 h. 0 1 2AB3 A A B ı. 1A B2 i. 1 A B2 0 B 0 B A A j. 1 A2 B 3 k. 1 2A B3 0 B 0 B A A 15

B. Aşağıda verilen kesirlerin sayı doğrusunda hangi bölgede yer alacağını işaretleyelim. a. Kesir: 1 b. Kesir: 4 3 3 0 1 2 3 0 12 3 c. Kesir: 1 2 d. Kesir: 2 3 5 0 1 2 3 0 12 3 e. Kesir: 7 f. Kesir: 2 1 3 4 0 1 2 3 0 12 3 g. Kesir: 5 6 0 1 2 3 h. Kesir: 1 2 Modellenmiş olan kesrin sayı 7 doğrusundaki yeri neresidir? 0 1 2 3 0 12 34 A. B. C. D. 16

Değerlendirme - 1 1. 0 1 01 2 A AC “A” noktasına karşılık gelen kesir hangisidir? 6 . “A” noktasına karşılık gelen kesir A. 2 B. 2 C. 2 D. 3 hangisidir? 43 5 5 A. 1 1 B. 1 2 C. 2 1 D. 2 1 2. 0 1 3 3 3 3 B 7 . “C” noktasına karşılık gelen kesir “B” noktasına karşılık gelen kesir hangisidir? hangisidir? A. 1 B. 4 C. 6 D. 6 A. 1 2 B. 1 3 C. 2 2 D. 2 3 14 7 6 3 3 3 3 01 2 01 23 AB C A BC 3 . “A” noktasına karşılık gelen kesir 8 . “A” noktasına karşılık gelen kesir hangisidir? C. 3 D. 4 hangisidir? A. 1 B. 2 44 44 A. 4 B. 1 3 C. 3 D. 1 4 5 4 4 5 4 . “B” noktasına karşılık gelen kesir 9 . “B” noktasına karşılık gelen kesir hangisidir? C. 8 D. 4 hangisidir? A. 2 B. 4 44 48 A. 4 B. 5 C. 1 D. 1 545 4 5 . “C” noktasına karşılık gelen kesir 1 0.“C” noktasına karşılık gelen kesir hangisidir? A. 4 B. 6 C. 8 D. 8 hangisidir? 468 4 A. 1 3 B. 2 3 C. 3 3 D. 3 4 4 4 4 4 17

11. 0 1 Z 2 16. 0 1 2 3 4 Sayı doğrusunda “Z” ile belirtilen “ 3 ” kesri sayı doğrusunda hangi şe- noktayı ifade eden şekil hangisidir? 5 A. B. kille belirtilen bölgede yer alır? A. B. C. D. C. D. 17. 0 1 2 34 12. Aşağıdaki kesirlerden hangisi basit L MN Y kesirdir? “ 6 ” kesrine denk gelen harf hangisidir? A. 7 B. 1 2 C. 3 D. 1 1 2 4 3 5 4 A. L B. M C. N D. Y 13. Aşağıdaki kesirlerden hangisi bileşik 18. A 9 kesirdir? Yukarıdaki kesir bileşik kesir olduğuna A. 13 B. 12 C. 1 D. 4 göre “A” yerine hangi sayı gelemez? 13 15 7 9 A. 7 B. 9 C. 10 D. 15 14. Okunuşu “iki tam sekizde beş” olan kesir hangisidir? A. 5 B. 1 5 C. 2 5 D. 2 8 8 8 8 5 19. Aşağıdaki kesirlerden hangisi 1’den 15. 3 4 büyüktür? 7 A. 4 B. 9 C. 8 D. 10 8 12 7 10 Yukarıdaki kesrin okunuşu hangi seçe- nekte doğru olarak verilmiştir? A. Üç tam dörtte yedi 20. Aşağıdaki kesirlerden hangisi en büyüktür? B. Dört tam üçte yedi A. 14 B. 17 C. 18 D. 20 20 15 18 25 C. Üç tam yedide dört D. Yedi tam üçte dört 18

Birim Kesirleri Karşılaştıralım A. Aşağıdaki kesirleri sembol kullanarak karşılaştıralım. Örnekteki gibi yazı ile yazalım. a. 1 1 i. 1 1 53 72 .B..e..ş.t..e...b...ir....k..ü.ç..ü..k..t.ü..r...ü..ç..t..e...b..i.r..d..e..n... ..................................................... b. 1 1 j. 1 1 47 18 10 ..................................................... ..................................................... c. 1 1 k. 1 1 82 4 40 ..................................................... ..................................................... d. 1 1 l. 1 1 36 25 50 ..................................................... ..................................................... e. 1 1 m. 1 1 75 9 90 ..................................................... ..................................................... f. 1 1 n. 1 1 10 5 30 10 ..................................................... ..................................................... g. 1 1 o. 1 1 12 20 100 2 ..................................................... ..................................................... h. 1 1 ö. 1 1 14 30 33 75 ..................................................... ..................................................... ı. 1 1 p. 1 1 25 14 9 99 ..................................................... ..................................................... 19

B. Aşağıdaki karşılaştırmalara göre “?” olan yere gelecek kesrin veya sayının kutusunu özenle boyayalım. a ? b ? c ? 1 1 1 4 9 12 1 1 1 1 1 1 7 2 5 12 17 10 d 1 e 1 f 1 5 15 21 ? ? ? 1 1 1 1 1 1 9 3 8 25 30 15 g ? h ? ı 1 21 1 1 ? 6 8 1 1 1 1 1 1 4 9 2 13 20 12 i 1 j 1 k 1 10 1 ? 1 1 ? 7 9 ? 3 9 6 15 17 5 1 1 l 1 m n 20 ? ? 1 1 1 25 30 ? 10 30 20 40 25 50 20

Birim Kesirleri Sıralayalım A. Aşağıdaki kesirleri sembol kullanarak küçükten büyüğe ve büyükten küçüğe doğru sıralayalım. SIRA KESİRLER KÜÇÜKTEN BÜYÜĞE BÜYÜKTEN KÜÇÜĞE 1 1 1 1 9 4 7 2 1 1 1 8 9 5 3 1 1 1 10 5 6 4 1 1 1 17 8 20 5 11 1 24 12 3 6 11 1 10 30 2 7 1 1 1 37 28 15 8 1 1 1 50 40 70 9 1 11 9 90 99 10 1 1 1 10 100 50 21

Mini Test - 2 1. 1 A 5. : 1 : 1 : 1 5 4 6 2 İfadesinin doğru olabilmesi için Kesirleri küçükten büyüğe doğru sı- A yerine hangi kesir gelmelidir? raladığımızda hangisi doğru olur? A. 1 B. 1 C. 1 D . 1 2 34 6 A. B . C. D. 2. B 1 6. : 1 : 1 : 1 9 15 13 20 İfadesinin doğru olabilmesi için Kesirleri büyükten küçüğe doğru sı- B yerine hangi kesir gelmelidir? raladığımızda hangisi doğru olur? A. 1 B. 1 C. 1 D. 1 A. B . 10 8 64 C. D. 3. 1 1 7. 1 11 1 15 E 8 17 10 9 İfadesinin doğru olabilmesi için abcd E yerine hangi sayı gelmelidir? Hangi kesirleri yer değiştirirsek sıra- A. 15 B. 12 C. 17 D. 20 lama doğru olur? 4. 1 1 L 25 A. a - d B. c - d İfadesinin doğru olabilmesi için C. b - c D. b - d L yerine hangi sayı gelmelidir? 8. 1 1 1 1 A. 45 B. 20 C. 15 D. 10 24 33 40 18 abcd Hangi kesirleri yer değiştirirsek sıra- lama doğru olur? A. a - c B. b - d C. a - b D. c - d 22

Bir Çokluğun Basit Kesir Kadarını Bulalım A. Aşağıdaki sayıların belirtilen kesir kadarını bulalım. a. 24’ün 1 ‘i kaçtır? b. 15’in 1 ‘i kaçtır? 4 3 24 4 = 6'dır. c. 20’nin 1 ‘i kaçtır? d. 24’ün 1 ‘i kaçtır? 5 3 e. 28’in 1 ‘i kaçtır? f. 30’un 1 ‘i kaçtır? 4 5 g. 21’in 1 ‘i kaçtır? h. 32’nin 1 ‘i kaçtır? 3 4 ı. 18’in 1 ‘i kaçtır? i. 25’in 1 ‘i kaçtır? 2 5 j. 42’nin 1 ‘i kaçtır? k. 56’nın 1 ‘i kaçtır? 6 8 l. 72’nin 1 ‘i kaçtır? m. 63’ün 1 ‘i kaçtır? 9 7 23

B. Aşağıdaki problemleri çözelim. 1. 2. 3. Emel 35 sayfalık kita- Annemin yaptığı 40 Çiçekçi 54 çiçeğin 1 ‘ini sattı. Çiçekçi kaç 3çiçek bın 1 ‘ini okudu. Emel kurabiyenin 1 ‘ini ye- sattı? 7 5 kaç sayfa kitap okudu? dik. Kaç kurabiye yedik? 4. 5. 6. 1 ‘i kaç da- Arda 72 cevizin 1 ‘ini Trendeki 84 yolcunun İki saatin 5 kırdı. Arda kaç 4ceviz 1 ‘i indi. Trenden kaç kikadır? kırdı? 6 yolcu indi? 7. 8. 9. 1 m 40 cm’nin 1 ‘i Galerideki 150 otomo- 184 yumurtanın 1 ‘i sa- kaç santimetredir? 7 bilin 1 ‘i satıldı. Kaç tıldı. Kaç yumur4ta sa- 6 tıldı? otomobil satıldı? 10. 11. 12. Ece 200 lirasının 1 ‘ini Göldeki 225 ördeğin Yarım kg fındığın 1 ‘i 10 20 harcadı. Ece kaç lira 1 ‘i havalandı. Kaç kaç gramdır? harcadı? 5 ördek havalandı? 24

Bir Çokluğun Basit Kesir Kadarını Bulalım A. Aşağıdaki sayıların belirtilen kesir kadarını bulalım. İşlemleri örnekteki gibi yapalım. Sayının istenilen kesir kadarını bulurken; ÖNCE birim kesir kadarını bul. SONRA istenilen kesir kadarını bul. a 20’nin 3 ‘ü kaçtır? b 18’in 2 ‘si kaçtır? 5 3 Önce Önce 20 5 = 4 Sonra Sonra 3 x 4 = 12’dir. c 24’ün 4 ‘ü kaçtır? d 32’nin 5 ‘i kaçtır? 6 8 Önce Önce Sonra Sonra e 27’nin 7 ‘si kaçtır? f 40’ın 3 ‘ü kaçtır? 9 5 Önce Önce Sonra Sonra g 56’nın 5 ‘i kaçtır? h 72’nin 4 ‘ü kaçtır? 8 9 Önce Önce Sonra Sonra ı 64’ün 7 ‘si kaçtır? i 54’ün 6 ‘sı kaçtır? 8 9 Önce Önce Sonra Sonra 25

B. Aşağıdaki çocukların çözdüğü problemi inceleyelim. Problemlerin çözümünü yapalım. 24 fındığın Önce 1 ’ini bulmalısın. Sonra 3 ’ünü bulmalısın. 4 4 3 ’ü kaç 4 24 4 = 6 6 x 3 = 18 fındık eder? 1 3 4 'i 6 fındık eder. 4 'ü 18 fındık eder. 1. 2. 3. Cem 30 lirasının 2 ‘sini Uğur 35 lirasının Oğuz 40 lirasının harcadı. Cem kaç5 lira 3 ’ünü harcadı. Uğur 4 ’ünü harcadı. Oğuz harcadı? ka7ç lira harcadı? ka8ç lira harcadı? 4. Ebru 32 sorunun 2 ’sini 5. Arzu 36 sorunun 4 ’ünü 6. Sıla 50 sorunun 3 ’ünü 8 9 yanlış yaptı. Sıla k1a0ç so- yanlış yaptı. Ebru kaç yanlış yaptı. Arzu kaç so- soruyu yanlış yaptı? ruyu yanlış yaptı? ruyu yanlış yaptı? 7. Eoyfenaybairraksaagteinçirdi.62 ’sini 8. Ece bir saatin 3 ’ünü 9. Mete bir saatin 5 ’ini Efe 6 6 oynayarak geçirdi. Ece oynayarak geçirdi. Mete kaç dakika oynadı? kaç dakika oynadı? kaç dakika oynadı? 26

Bir Çokluğun Belirtilen Kesir Kadarını Bulalım A. Aşağıdaki sayıların belirtilen kesir kadarını bulalım. 36’nın 1 ‘i = ........ 5 ‘i = ........ b. 60’ın 1 ‘i = ........ 2 ‘si = ........ a. 9 9 5 5 c. 72’nin 1 ‘i = ........ 3 ‘ü = ........ d. 80’in 1 ‘i = ........ 5 ‘i = ........ 8 8 10 10 e. 120’nin 1 ‘i = ........ 4 ‘ü = ........ f. 150’nin 1 ‘i = ........ 3 ‘ü = ........ 6 6 5 5 g. 180’in 1 ‘i = ........ 7 ‘si = ........ h. 200’ün 1 ‘i = ........ 6 ‘sı = ........ 9 9 10 10 27

B. Aşağıdaki problemleri çözelim. Soru cümlesine dikkat edelim. 1. 2. Bakkaldaki 56 yumurtanın 3 ’ü Çetin 64 lirasının 3 ’ünü harca- 8 4 satıldı. Bakkalda kaç yumurta kaldı? dı. Çetin’in kaç lirası kaldı? 3. Kemal 84 lirasının 4 ’ü ile şapka 4. Selda 2 saatin 2 ’sinde televiz- 7 5 aldı. Şapkanın fiyatı ne kadardır? yon izledi. Selda kaç dakika tele- vizyon izledi? 5. Otobüs 150 km yolun 7 ’sini git- 6. 5 ’ini 10 Esma 180 sayfalık kitabın 9 ti. Gideceği kaç km yol kaldı? okudu. Okumadığı sayfa sayısı kaçtır? 7. 8. Terzi 400 metre kumaşın 12 ’sini Okulumuzdaki 300 öğrencinin 20 7 ’si erkektir. Kız sayısı kaçtır? kullandı. Kaç metre kumaş kaldı? 15 28

Değerlendirme - 2 1. Mantarların 1 ‘i kaç mantar eder? 5. Yumurtaların 1 ‘i kaç yumurta eder? 3 5 A. 6 B. 7 C. 8 D. 9 A. 4 B. 7 C. 5 D. 6 2. Mantarların 1 ‘i kaç mantar eder? 6. Yumurtaların 1 ‘i kaç yumurta eder? 4 6 A. 6 B. 7 C. 8 D. 9 A. 5 B. 6 C. 4 D. 7 3. Mantarların 4 ‘ü kaç mantar eder? 7. Yumurtaların 4 ‘ü kaç yumurta eder? 6 6 A. 8 B. 12 C. 16 D. 20 A. 15 B. 18 C. 20 D. 25 4. Manav mantarların 3 ‘ünü tanesi 5 li- 8. Yumurtaların 7 ‘si tanesi 3 liradan 8 10 radan satarsa kaç lira kazanç sağlar? satılırsa kaç lira elde edilir? A. 40 B. 45 C. 50 D. 55 A. 60 B. 62 C. 63 D. 66 29

Isparta - Antalya Arası: 120 km ISPARTA 120 km ANTALYA Sayfa Sayısı: 80 9. Emre kitabın 1 ‘ini okudu. Emre kaç 13. Isparta’dan, Antalya’ya doğru yola çıkan 5 bir otobüs yolun 1 ‘ini gitti. Otobüs sayfa okudu? 4 kaç km yol gitti? A. 14 B. 15 C. 16 D. 17 A. 24 B. 20 C. 25 D. 30 10. Canan kitabın 3 ‘ünü okudu. Canan 10 kaç sayfa okudu? A. 20 B. 24 C. 28 D. 32 14. Antalya’dan, Isparta’ya doğru yola çıkan 11. Polat kitabın 3 ‘ünü okudu. Polat’ın bir taksi yolun 5 ‘ini gitti. Taksi kaç km 6 4 yol gitti? okumadığı sayfa sayısı kaçtır? A. 80 B. 90 C. 100 D. 110 A. 20 B. 30 C. 40 D. 50 12. Efe kitabın 2 ‘sini, Erdem 3 ‘ünü 15. Isparta’dan, Antalya’ya doğru yola çıkan 58 bir tır yolun 5 ‘ini gidince mola verdi. 8 okudu. Efe, Erdem’den kaç sayfa fazla Tırın kaç km yolu kaldı? okudu? A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 A. 45 B. 50 C. 55 D. 60 30

Paydaları Eşit Kesirleri Karşılaştıralım A. Aşağıdaki kesirleri sembol kullanarak karşılaştıralım. Örnekteki gibi yazalım. a. 2 1 i. 5 1 33 77 .Ü..ç..t..e...i.k..i..b..ü..y..ü..k..t.ü..r...ü..ç..t..e...b..i.r..d..e..n..... ..................................................... b. 2 3 j. 3 8 44 12 12 ..................................................... ..................................................... c. 4 3 k. 6 14 55 17 17 ..................................................... ..................................................... d. 2 7 l. 15 1 77 21 21 ..................................................... ..................................................... e. 1 6 m. 6 3 99 25 25 ..................................................... ..................................................... f. 8 5 n. 19 29 10 10 30 30 ..................................................... ..................................................... g. 3 1 o. 1 49 15 15 50 50 ..................................................... ..................................................... h. 7 10 ö. 75 80 20 20 75 75 ..................................................... ..................................................... ı. 9 2 p. 50 1 18 18 100 100 ..................................................... ..................................................... 31

B. Aşağıdaki kesirleri sembol kullanarak karşılaştıralım. 13 42 54 44 66 77 76 10 8 9 11 99 10 10 12 12 63 14 17 10 15 15 15 18 18 20 20 19 24 23 20 30 1 24 24 30 30 30 30 27 10 5 25 40 99 43 43 50 50 100 100 C. Aşağıdaki soruları cevaplandıralım. 2. 5B 1. 99 A4 77 İfadesinin doğru olabilmesi için İfadesinin doğru olabilmesi için A yerine hangisi gelmelidir? B yerine hangisi gelmelidir? A. 2 B. 3 C. 4 D. 5 A. 9 B. 7 C. 5 D. 3 3. E 8 4. 12 K 10 10 15 15 İfadesinde E yerine gelebilecek İfadesinde K yerine gelebilecek en en büyük sayı kaçtır? küçük sayı kaçtır? A. 8 B. 7 C. 9 D. 10 A. 1 B. 11 C. 13 D. 15 32

Paydaları Eşit Kesirleri Sıralayalım A. Aşağıdaki kesirleri sembol kullanarak küçükten büyüğe ve büyükten küçüğe doğru sıralayalım. SIRA KESİRLER KÜÇÜKTEN BÜYÜĞE BÜYÜKTEN KÜÇÜĞE 1 3 7 1 8 8 8 2 10 1 7 10 10 10 3 1 3 5 5 5 5 4 6 2 4 4 4 4 5 12 10 5 99 9 6 5 10 1 12 12 12 7 20 25 15 15 15 15 8 3 10 1 20 20 20 9 3 12 6 6 6 6 10 33 1 3 11 11 11 33

B. Aşağıdaki karşılaştırmalara göre harfle ifade edilen yerlere gelebilecek en küçük sayıyı yazalım. A3 B3 C6 D9 77 44 10 10 12 12 A = ........... B = ........... C = ........... D = ........... 7E 13 F 10 G 18 Ğ 99 14 14 17 17 20 20 E = ........... F = ........... G = ........... Ğ = ........... H 23 I 26 İ 39 K 42 30 30 35 35 40 40 53 53 H = ........... I = ........... İ = ........... K = ........... C. Aşağıdaki soruları cevaplandıralım. 2. Aşağıdaki kesirlerden hangisi 1’den 1 . Aşağıdaki kesirlerden hangisi 1’den büyüktür? küçüktür? A. 2 B. 6 C. 9 D. 8 A. 5 B. 4 C. 4 D. 9 8 6 7 10 7 43 6 3. : 7 : 1 : 14 4. : 10 : 12 : 1 10 10 10 12 12 12 Kesirleri küçükten büyüğe doğru sı- Kesirleri büyükten küçüğe doğru sı- ralandığında hangisi doğru olur? ralandığında hangisi doğru olur? A. B . A. B . C. D. C. D. 34

Kesirlerde Toplama İşlemi A. Aşağıdaki açıklamaları okuyalım. Modellenmiş olan toplama işlemlerini yapalım. Paydaları eşit a. kesirleri toplarken neye dikkat 1 12 etmeliyim? 333 b. c. d. e. f. Pay ile payı toplayıp pay kısmına yazmalısın. Payda ortak g. olduğu için aynı şekilde payda kısmına yazmalısın. 35

B. Aşağıda kesirlerle verilen toplama işlemlerini yapalım. 13 14 33 55 77 99 45 82 7 10 10 10 14 14 17 17 1 12 1 23 352 666 888 12 12 12 737 10 4 3 12 12 12 15 15 15 20 20 20 30 30 30 5 10 15 15 15 15 20 8 30 40 40 40 50 50 50 75 75 75 C. Aşağıdaki toplama işlemlerini inceleyelim. Verilmeyen sayıları bulalım. 1 A 6 A = ....... 2 5 A A = ....... 8 8 8 9 B 9 B = ....... A 8 15 A = ....... A 3 10 A = ....... B 16 16 B = ....... 12 12 B B = ....... 15 7 A A = ....... B 23 23 B = ....... 12 A 20 A = ....... 3 A 7 14 A = ....... 18 18 B B = ....... 15 15 B 15 B = ....... A 10 12 34 A = ....... 1 1 A 8 A = ....... 34 34 34 B B = ....... 9 9 9 9 8 A 4 19 A = ....... 20 B 20 20 B = ....... 36

Kesirlerde Çıkarma İşlemi A. Aşağıda modellenmiş olan çıkarma işlemlerini yapalım. a. b. 312 d. 444 c. e. f. g. h. 37

B. Aşağıda kesirlerle verilen çıkarma işlemlerini yapalım. 62 75 81 77 99 10 10 94 13 9 10 2 14 14 15 15 17 17 19 7 16 6 25 15 19 19 23 23 25 25 20 14 30 18 33 20 28 28 30 30 33 33 29 15 34 24 50 28 40 40 45 45 50 50 C. Aşağıdaki soruları cevaplandıralım. 22. . 1. 59 83 27 27 19 19 İşleminin sonucu kaçtır? İşleminde verilmeyen kesir hangisidir? A. 5 B. 5 C. 05 D. 5 A. 4 B. 14 C. 544 D. 14 8 19 16 27 27 54 3. 4. 15 A 7 24 24 24 A 12 4 30 30 B İşleminde A sayısı kaçtır? Verilmeyen sayıların toplamı kaçtır? A. 6 B. 7 C. 8 D. 22 A. 34 B. 36 C. 38 D. 46 38

Tam Sayılı Kesirlerle Toplama İşlemi A. Açıklamayı okuyalım. Toplama işlemlerini örnekteki gibi yapalım. Tam sayılı kesirler toplanırken TAM kısımlar toplanır TAM kısmına yazılır. PAY kısımları toplanır PAY kısmına yazılır. Ortak PAYDA aynen yazılır. a. 1 1 1 2 =(1+1) 1+2 2 3 j. 2 1 1 = 5 5 5 5 4 4 b. 1 1 1 3 = k. 3 2 4 = 7 7 9 9 c. 1 2 1 5 = l. 1 5 2 = 9 9 7 7 d. 1 5 2 3 = m. 4 3 1 = 10 10 8 8 e. 2 5 2 4 = n. 1 4 1 = 12 12 12 12 f. 3 9 1 3 = o. 3 9 2 3 = 15 15 17 17 g. 3 10 7 = ö. 4 4 4 5 = 18 18 21 21 h. 3 4 12 = p. 10 3 4 = 20 20 27 27 ı. 2 9 5 12 = r. 6 12 2 20 = 25 25 33 33 i. 1 4 7 13 = s. 4 16 9 21 = 30 30 40 40 39

B. Aşağıdaki kesirleri toplayalım. a 1 1 1 1 1 2 3 4 m 5 1 1 1 5 5 5 5 6 6 6 b 1 1 1 2 1 3 n 2 1 3 2 1 7 7 7 8 8 8 c 1 4 1 1 2 3 o 1 4 1 5 1 9 9 9 4 4 4 d 1 2 3 2 2 ö 2 3 7 2 10 10 10 13 13 13 e 1 5 3 1 3 p 3 6 4 3 1 12 12 12 16 16 16 f 3 2 3 3 3 r 4 9 1 3 14 14 14 19 19 19 g 3 1 2 1 3 2 s 12 3 1 5 15 15 15 23 23 23 h 2 3 3 6 ş 3 6 4 9 6 17 17 17 27 27 27 ı 4 6 3 5 t 7 9 5 6 3 8 20 20 20 33 33 33 i 7 3 1 2 4 u 5 3 9 20 21 21 21 35 35 35 j 2 3 3 4 4 5 ü 15 7 10 14 24 24 24 40 40 40 k 5 7 3 3 6 v 2 3 4 7 6 12 25 25 25 45 45 45 l 6 2 6 8 y 5 17 15 7 12 30 30 30 50 50 50 40

Tam Sayılı Kesirlerle Çıkarma İşlemi A. Açıklamayı okuyalım. Çıkarma işlemlerini örnekteki gibi yapalım. Tam sayılı kesirler çıkarılırken TAM kısımlar çıkarılır TAM kısmına yazılır. PAY kısımlar çıkarılır PAY kısmına yazılır. Ortak PAYDA aynen yazılır. a. 3 3 1 2 = (3-1) 3-2 2 1 j. 6 6 2 1 = 5 5 5 5 7 7 b. 2 4 1 1 = k. 9 4 3 2 = 7 7 8 8 c. 3 7 1 3 = l. 7 3 1 = 8 8 5 5 d. 3 5 2 4 = m. 9 6 5 = 9 9 10 10 e. 4 9 1 2 = n. 8 9 2 = 10 10 12 12 f. 2 8 3 = o. 9 8 4 3 = 12 12 15 15 g. 3 4 3 = ö. 7 9 7 8 = 15 15 23 23 h. 5 9 2 7 = p. 6 10 3 = 20 20 25 25 ı. 4 12 1 9 = r. 9 21 2 15 = 21 21 30 30 i. 3 15 3 10 = s. 8 27 8 25 = 25 25 40 40 41

B. Aşağıdaki çıkarma işlemlerini inceleyelim. Verilmemiş olan sayıları bularak yazalım. (Dikkatli Olalım!) a. 3 4 A 1 1 3 b. A 7 1 2 3 5 5 5 5 8 8 8 A = ...... A = ...... c. 4 6 1 A 3 5 d. 5 A 2 2 3 7 9 9 9 10 10 10 A = ...... A = ...... e. 5 7 A 5 1 B f. 6 A 2 3 B 8 12 12 12 14 14 14 A = ...... B = ...... A = ...... B = ...... g. 7 15 A 9 3 6 h. 3 9 A B 1 20 20 B 15 15 15 A = ...... B = ...... A = ...... B = ...... ı. 4 17 A 10 7 i. 5 12 A B 4 2 25 B 25 24 24 C A = ...... B = ...... A = ...... B = ...... C = ...... 42

Problem Çözelim 1. Mert tabaktaki çileklerin 1 ’ini yedi. 5. Kümesteki hayvanların 5 ’i tavuk, ge- 5 12 Tabakta çileklerin kaçta kaçı kaldı? riye kalanlar ördektir. Ördekler kü- mesteki hayvanların kaçta kaçıdır? 2. Songül parasının 3 ’ünü harcadı. 6. Otobüsteki yolcuların 9 ’u erkek, ge- 7 15 Songül’e parasının kaçta kaçı kaldı? riye kalanlar kadındır. Kadınlar tüm yolcuların kaçta kaçıdır? 3. Murat misketlerinin 4 ’ünü Özkan’a 7. Galerideki arabaların 8 ’i beyaz, di- 10 17 verdi. Murat’a misketlerin kaçta kaçı ğerleri siyahtır. Siyah arabalar tüm kaldı? arabaların kaçta kaçıdır? 4. Mehmet kağıdın 9 ’unu maviye, geri 8. Ömer hikaye kitabının 14 ’ünü okudu. 15 20 kalanını yeşile boyadı. Yeşile boyadığı Okumadığı bölüm tüm kitabın kaçta alan kağıdın kaçta kaçıdır? kaçıdır? 43

9. Tahtadaki tebeşirlerin 4 ’ü mavi, 13. Erdal soruların 19 ’unu doğru, 6 15 Beyaz 35 35 3 ’ü yeşil, diğerleri beyazdır. ’sını yanlış yaptı. Gerisini boş bırak- 15 tebeşirler tüm tebeşirlerin kaçta kaçıdır? tı. Boş bıraktığı sorular tüm soruların kaçta kaçıdır? 10. Erdi bir günün 3 ’ünü oynayarak, 14.Limonatanın 7 ’sini Özgür, 15 ’ini 24 kalanını da 40 40 10 ’unu uyuyarak, geriye Aysel, geriye kalanını Orhan içti. Or- 24 okulda geçirmektedir. Erdi’nin okulda han limonatanın kaçta kaçını içti? geçirdiği süre bir günün kaçta kaçıdır? 11. Yumurtaların 14 ’ü satıldı, 3 ’ü kırıl- 15. Hülya kitabının 20 sayfasını okudu. 25 25 dı. Geriye kalanlar tüm yumurtaların Hülya’nın okuduğu bölüm kitabın kaçta kaçıdır? 1 ’idir. Kitap toplam kaç sayfadır? 5 12. Annem 37d0o’slianpitadkoi nsdüutrümnad31a80 ’ini pas- 16. Emine teyzem ineğinden sağdığı 50 tada, kullandı. litre sütün 1 ’i ile yoğurt, 3 ’ü ile 10 10 Kalan süt, tüm sütün kaçta kaçıdır? yağ yaptı. Geriye kaç litre süt kaldı? 44

Saat - Dakika İlişkisi A. Aşağıdaki açıklamaları okuyalım. Dönüşümleri yapalım. a. b. 1 saat kaç dk’dır? 2 saat kaç dk’dır? 1 saat kaç 1 60 60 dakikadır? c. d. e. 3 saat kaç dk’dır? 4 saat kaç dk’dır? 5 saat kaç dk’dır? f. g. h. 6 saat kaç dk’dır? 7 saat kaç dk’dır? 8 saat kaç dk’dır? ı. i. 9 saat kaç dk’dır? 10 saat kaç dk’dır? j. k. 1 saat 20 saat kaç dk’dır? 30 saat kaç dk’dır? 60 dakikadır. 45

B. Aşağıda saat ve dakika olarak verilen zamanları dakika olarak yazalım. a. 1 saat 15 dk b. 1 saat 20 dk c. 1 saat 50 dk 6...0.....d..k. .1..5....d...k. ........... ........... ........... ........... ........7..5....d..k........ ........................ ........................ d. 2 saat 10 dk e. 2 saat 15 dk f. 2 saat 50 dk ........... ........... ........... ........... ........... ........... ........................ ........................ ........................ g. 3 saat 30 dk h. 4 saat 40 dk ı. 5 saat 45 dk ........... ........... ........... ........... ........... ........... ........................ ........................ ........................ i. 6 saat 35 dk j. 7 saat 30 dk k. 8 saat 20 dk ........... ........... ........... ........... ........... ........... ........................ ........................ ........................ 46

Saat - Dakika İlişkisi A. Aşağıda dakika olarak verilen zamanları saate dönüştürelim. a. b. 60 dk kaç saattir? 120 dk kaç saattir? 60 60 = 1 120 60 = ........ Dakikayı c. d. saate dönüş- 180 dk kaç saattir? 240 dk kaç saattir? türürken ne yapmalıyım? e. f. g. 300 dk kaç saattir? 360 dk kaç saattir? 420 dk kaç saattir? h. ı. 60 dakika 1 saat 480 dk kaç saattir? 540 dk kaç saattir? olduğu için 6 0 ’a bölmelisin. i. j. 600 dk kaç saattir? 780 dk kaç saattir? 47

B. Aşağıdaki açıklamaları dikkatlice okuyalım. Dakika olarak verilmiş olan zamanları saat ve dakika olarak yazalım. 75 dk kaç 75 ’i 60 ’a 7 5 60 Bölüm saati, saat ve bölmeliyiz. - 60 1 kalan dakikayı dk’dir? 15 gösterir. a. 80 dakika, kaç b. 100 dakika, kaç c. 130 dakika, kaç d. 150 dakika, kaç saat ve dk’dir? saat ve dk’dir? saat ve dk’dir? saat ve dk’dir? e. 200 dakika, kaç f. 250 dakika, kaç g. 280 dakika, kaç h. 325 dakika, kaç saat ve dk’dir? saat ve dk’dir? saat ve dk’dir? saat ve dk’dir? ı. 375 dakika, kaç i. 400 dakika, kaç j. 465 dakika, kaç k. 525 dakika, kaç saat ve dk’dir? saat ve dk’dir? saat ve dk’dir? saat ve dk’dir? 48

Dakika - Saniye İlişkisi A. Aşağıda dakika ve saniye olarak verilmiş olan zamanları saniye olarak yazalım. a. b. c. 2 dakika 25 saniye 2 dakika 50 saniye 3 dakika 10 saniye 2 x 60 = 120 120 + 25 = 145 d. e. f. 3 dakika 40 saniye 4 dakika 5 saniye 4 dakika 35 saniye g. h. ı. 5 dakika 20 saniye 5 dakika 50 saniye 6 dakika 10 saniye i. j. k. 6 dakika 40 saniye 7 dakika 45 saniye 8 dakika 25 saniye l. m. n. 9 dakika 50 saniye 10 dakika 20 saniye 10 dakika 35 saniye 49