พัฒนาการวัยรุ่น

พฒั นาการวยั รุน่ Adolescent Development อาจารยส์ รุ างค์ เช้ือวณิชชากร

วตั ถุประสงค์ หลังจบการศึกษาบทนีแ้ ล้ว นักศึกษาสามารถ  บอกความหมายของวัยร่ ุ นได้  บอกลักษณะท่ ัวไปของวัยร่ ุนได้  บอกงานพัฒนาการในระยะวัยร่ ุ นได้ อธบิ ายพฒั นาการด้านร่างกายในระยะวัยรุ่นได้ อธิบายพฒั นาการด้านอารมณ์ในระยะวัยรุ่นได้  อธิบายพัฒนาการด้ านสังคมในระยะวัยร่ ุ นได้ อธิบายพฒั นาการด้านสตปิ ัญญาในระยะวัยรุ่นได้ บอกวธิ ีการส่งเสริมสุขภาพจติ และคุณภาพชีวติ ในระยะ วัยรุ่นได้

วยั รุ่น มาจากคาว่า Adolescence ในภาษาองั กฤษ มาจากคากริยา ในภาษาละตนิ ว่า Adolescere หมายถงึ การก้าวไปสู่วุฒภิ าวะ (to grow into maturity) หรือการเจริญย่างเข้าสู่วยั ผู้ใหญ่ (to grow into adulthood) G. Stanley Hall นักจติ วิทยาซ่งึ ได้ช่ือว่า เป็ นบดิ าของ การศึกษาทางวิทยาศาสตร์ด้านวัยรุ่น ให้นิยามวัยรุ่น ว่าเป็ น “วยั พายุบุแคม” มาจากการท่วี ัยรุ่นมีการ เปล่ยี นแปลงอย่างมาก และเป็ นไปอย่างรวดเร็ว

วยั รุ่นสามารถแบ่งออกเป็น 3 ระยะ คอื วยั รุ่นตอนต้น (Early Adolescence) อายุ 11-14 ปี เป็ นระยะท่มี ีการเปล่ียนแปลงอย่างมากทงั้ ทาง ร่างกาย สรีระวิทยา (Physiology) และทางปัญญา วยั รุ่นตอนกลาง (Middle Adolescence) อายุ 14-17 ปี เป็ นระยะท่มี ีการปรับตัวให้เข้ากับการ เปล่ียนแปลงใหม่ นี ้ วยั รุ่นตอนปลาย (Late Adolescence) อายุ 17-20 ปี เป็ นระยะท่มี ีการเปล่ียนจากการเป็ นเดก็ สู่การเป็ น ผู้ใหญ่

Adolescence วัยแรกรุ่น (Puberty)  เป็ นวยั ท่มี กี ารเจริญเตบิ โตของร่างกายท่ี รวดเร็วมากช่วงหน่ึง (รองมาจากการเจริญเตบิ โต ในวัยทารก) และมีวุฒภิ าวะทางเพศอย่างสมบรู ณ์ แบบ  การเจริญเตบิ โตทางด้านร่างกายจะมกี าร เปล่ียนแปลงทงั้ ด้านขนาด (size) รูปร่าง (shape) และ ประสทิ ธิภาพทางเพศ (sexual potential)

งานตามขัน้ พฒั นาการของฮาวกิ เฮอร์สท (Havighurst : Developmental Tasks) ได้รับอทิ ธิพลจากแนวคดิ เก่ยี วกบั ลักษณะของ พัฒนาการในแต่ละช่วงวยั ของอิริคสนั แต่ละช่วงวัยของชวี ติ นัน้ จะมีงานประจาวัยซ่ึงเป็ นงานท่ี ทุกคนควรจะทาได้ในช่วงวยั นัน้ ๆ ถ้าบุคคลใดไม่ประสบความความสาเร็จในงานนัน้ ๆ จะ มีผลต่อการปรับตัว มอี ิทธิพลต่องานในระยะหลงั ๆ สังคมท่จี ะเจริญก้าวหน้าต่อไปได้อย่างสมบรู ณ์นัน้ คือ สงั คมท่คี นในชาตบิ รรลุงานตามขัน้ พฒั นาการ

งานประจาวยั ท่สี าคญั ช่วงวยั รนุ่  สามารถสรา้ งความสมั พนั ธอ์ นั ดแี ละเหมาะสมกบั เพอ่ื นรุน่ เดียวกนั ไดท้ ง้ั เพศเดยี วกนั และตา่ งเพศ  สามารถแสดงบทบาททางสงั คมไดเ้ หมาะสมกบั เพศของตน  ยอมรบั สภาพรา่ งกายตนเอง สามารถปรบั ตวั ใหเ้ ขา้ กบั ความ เปล่ยี นแปลงทง้ั หลายไดเ้ ป็ นอยา่ งดี ตลอดจนรูจ้ กั ระวงั รกั ษา สขุ ภาพของตนเองได้  รูจ้ กั ควบคมอารมณ์ของตนเองได้ โดยไม่ตอ้ งพง่ึ พาผูใ้ หญ่  มีความสนใจเก่ยี วกบั เรอ่ื งคา่ ใชจ้ า่ ย รูจ้ กั รบั ผิดชอบตอ่ การเงนิ และการใชจ้ า่ ยของตนเองไดเ้ ป็นอยา่ งดี

งานประจาวยั ท่สี าคญั ช่วงวยั รนุ่ (ต่อ) มีการเลอื ก และเตรยี มตวั เพอ่ื อาชีพ มกี ารเตรยี มตวั เพอ่ื การแตง่ งาน และการมคี รอบครวั เร่มิ เตรยี มตวั ท่จี ะเป็นพลเมอื งดี โดยการหาทกั ษะในการใช้ ภาษา การสอ่ื ความหมาย การหาความรูค้ วามเขา้ ใจเก่ยี วกบั เร่อื ง ตา่ งๆ เช่น กฎหมาย รฐั บาล เศรษฐกจิ และสงั คม มคี วามตอ้ งการและรูจ้ กั พฒั นาตนเองใหม้ คี วามรบั ผิดชอบต่อ ตนเอง และตอ่ สงั คมโดยรวม มคี วามรูส้ กึ และความเขา้ ใจในเร่อื งคา่ นิยม ตลอดจนรูจ้ กั ตดั สนิ ใจเลอื กค่านิยมและมาตรฐานท่ตี นควรยดึ ถอื เป็ นหลกั ใช้ เป็ นแนวทางในชีวติ



Biosocial Development  วยั รุน่ ตอนตน้ เร่มิ ในช่วงอายุ 11-14 ปี  ฮอรโ์ มนตา่ งๆท่หี ลงั่ ออกมาในช่วงน้ี ทาใหเ้ กดิ การ เปล่ยี นแปลงต่างๆ

พฒั นาการดา้ นรา่ งกายของวยั รุ่นตอนตน้ หญงิ จะมีการ เปลย่ี นแปลงตามลาดบั ดงั น้ี  การขยายใหญ่ขนึ้ ของหวั นม (Nipples)  Pubic hair เร่ิมขนึ้  มี growth spurt  การขยายขนาดของสะโพก  มีประจาเดือนครัง้ แรก (Menarche) อายุเฉล่ียท่ี วยั รุ่นมี ประจาเดือนครัง้ แรกคอื 12 ปี 8 เดือน  Final public-hair pattern  Full breast development

พฒั นาการดา้ นรา่ งกายของวยั รุ่นตอนตน้ ชายจะมี การเปลย่ี นแปลงตามลาดบั ดงั น้ี  การขยายขนาดของอัณฑะ (Testes)  Pubic hair เร่ิมขนึ้  การขยายขนาดขององคชาต (Penis)  การหล่ังอสุจคิ รัง้ แรก (Spermarche)  การมีหนวด เคราขนึ้  การมี growth spurt  การมีเสียงห้าว  Final public-hair pattern

Ovaries increase production of 9 estrogen and progesterone Uterus and vagina begin to grow 9 Testes increase production of larger testosterone Breast “bud” stage 10 Testes and scrotum grow larger Public hair begins to appear, weigh 11 spurt begins Peak height spur t 11.5 Pubic hair begins to appear Peak muscle and organ growth (also 12 Penis growth begins hips become wider) Menarche (first menstrual period) 12.5 Spermarche(first ejaculation); weight spurt begins First Ovulation 13 Peak height spurt Voice lowers 14 Peak muscle and organ growth (also, shoulders become noticeably broader) Final public-hair pattern Full breast growth 15 Voice lowers; visible facial hair 16 18 Final public-hair pattern (Berger, 2008; p.365)

 Primary sex characteristics : The parts of the body that are directly involved in reproduction, including the vagina, uterus, ovaries, testicles, and penis.  Secondary sex characteristics : Physical traits that are not directly involved in reproduction but that indicate sexual maturity, such as a man’s beard and woman’s breasts. (Berger, 2008; p. 373)

Sex Hormones ในช่วงวัยรุ่นต่อม Pituitary จะกระตุ้นการทางานของต่อมเพศ (Gonads, Sex glands)  Ovaries ในเพศหญิง  Testes หรือ Testicles ในเพศชาย  ฮอร์โมนท่ีมีบทบาทสาคัญคือ Gonadotropin-releasing hormone จะทาให้ต่อมเพศขนาดใหญ่ขนึ้ ทาให้มีการผลติ ฮอร์โมนเพศ จานวนมาก ท่ีสาคัญคือ Estradiol ในเพศหญงิ และ Testosterone ในผู้ชายซ่งึ ฮอร์โมนเหล่านีจ้ ะมีผลในการเปล่ียนแปลงรูปร่างและ หน้าท่ีของร่างกายโดยสนิ้ เชงิ  Adrenal glands จะผลติ ฮอร์โมนเพศสองชนิด คือ  Estrogen (รวมทงั้ Estradiol) เป็ นฮอร์โมนเพศหญิง  Androgen (รวมทัง้ Testosterone) เป็ นฮอร์โมนเพศชาย

Sudden Emotions  ฮอร์โมนท่หี ล่ังจาก Hypothalamus – Pituitary - Adrenal จะมีผล ต่อการแสดงพฤตกิ รรม : Testosterone จะกระตุ้นให้เกดิ อารมณ์ โดยเฉพาะอารมณ์ โกรธ (Anger) : ฮอร์โมนท่หี ล่ังออกมาจานวนมากจะกระตุ้นให้มีการแสดงออก ทงั้ อารมณ์ด้านสิน้ หวัง (Despair) และความปิ ตสิ ุข (Ecstasy) : วยั รุ่นชายส่วนใหญ่ มีการหล่ัง Androgen เพ่มิ ขนึ้ ทาให้มี ความคดิ ทางด้านเพศ และมีความต้องการสาเร็จความใคร่ด้วยตนเอง (Masturbation) : วัยรุ่นหญงิ ส่วนใหญ่ มีการขนึ้ ลงของระดับ Estrogen จะมี ความสุขเพ่มิ (Happiness) ขนึ้ ในช่วงกลางของ Menstrual cycle หรือ ช่วงตกไข่(Ovulation) และมีความเศร้า (Sadness) หรือความโกรธ (Anger) ในช่วงท้ายของ Cycle

Genes  ยนี ส์บน sex chromosome มีผลให้เกดิ การเข้าสู่ Puberty โดยเฉล่ีย วัยรุ่นหญงิ จะมีความสูงนาวัยรุ่นชายก่อน 2 ปี และการมคี วามสูงอย่าง เตม็ ท่ี (Height spurt) จะเกดิ ขนึ้ ประมาณก่อนการมปี ระจาเดือน แต่ใน วัยรุ่นชายจะเกดิ ช้า คือเกดิ หลังจากการเข้าสู่ภาวะการหล่ังสเปอร์มครัง้ แรก (Spermarche)  ยีนส์มีอทิ ธพิ ลต่อการเข้าสู่ Puberty ในฝาแฝดไข่ใบเดยี วกนั มากกว่าใน ฝาแฝดไข่คนละใบ เชือ้ ชาตซิ ่งึ เป็ นส่วนหน่ึงของยนี ส์กม็ ีความผันแปรในการเข้าสู่ Puberty เช่นกัน เช่น ในประเทศสหรัฐอเมริกา ชาว African Americans จะเข้าสู่ Puberty เร็วกว่าชาว European Americans หรือ Hispanic Americans และ Asian Americans มีค่าเฉล่ียการเข้าระยะ Puberty จะช้ากว่าหลาย เดอื น

Body fat ความแตกต่างทางด้านกรรมพนั ธ์ จะเหน็ ได้ชัดเจนเม่ือ เทยี บกับเดก็ ท่ไี ด้รับการเลีย้ งดทู ่ดี ี เช่น ในประเทศอนิ เดยี และจีน เดก็ ในเมืองจะเข้าสู่ Puberty เร็วกว่าเดก็ ท่ีอยู่ใน หมู่บ้านห่างไกล เน่ืองจากเดก็ ในชนบทมักประสบกับ ปัญหาความหวิ โหย  ในบางคนเช่ือว่า ฮอร์โมนท่มี ีปะปนอยู่ในอาหารก็เป็ น สาเหตใุ ห้เข้าสู่ Puberty ได้เร็ว การเข้าสู่การมีประจาเดอื น ครัง้ แรกล่าช้าในเดก็ หญงิ ท่มี ี Body fat น้อย  ภาวะ Chronic malnutrition ในทงั้ ชายและหญิง จะเป็ น สาเหตใุ ห้การเข้าสู่ Puberty ล่าช้าลง

Stress  ในการผลติ ฮอรโ์ มนหลายชนิดจะมคี วามเกย่ี วโยงกบั การประสบกบั ความเครยี ด เน่ืองจากความเครยี ดจะมี ผลกระทบตอ่ การผลติ ฮอรโ์ มน หญิงวยั รุน่ หลายคนจะ พบกบั การคลาดเคล่อื นของรอบการมีประจาเดือนเม่อื ตอ้ งออกมาไกลบา้ นเพอ่ื การเรยี นตอ่ หรอื กรณีไป ตา่ งประเทศ และคูส่ มรสหลายคูจ่ ะพบว่ามกี ารตง้ั ครรภ์ ไดง้ า่ ยในช่วงลาพกั รอ้ นมากกวา่ ช่วงท่ตี อ้ งทางาน

การเขา้ สู่ Puberty เรว็ เกนิ ไปหรอื ชา้ เกนิ ไป  สาหรับทัง้ สองเพศ การเข้าสู่วัยรุ่นท่เี ร็วเกนิ ไปอาจทาให้มี เพศสัมพันธ์และการเข้ารับบทบาทการเป็ นพ่อและแม่เร็วเกินไป ซ่งึ จะนาให้เกดิ ความซมึ เศร้าและปัญหาทางด้านจติ ใจต่างๆได้  สาหรับการเข้าสู่วัยรุ่นช้ากม็ ีผลเสียเช่นกัน โดยเฉพาะในวัยรุ่น ชาย ซ่งึ จากการศึกษาเร่ือง ความเครียดในนักเรียนท่ีมีเชือ้ ชาติ ต่างกันในโรงเรียนระดับมัธยมศกึ ษาในประเทศสหรัฐอเมริกา ท่ีมี นักเรียนหลายเชือ้ ชาตมิ าศกึ ษา (Berger, 2008; p. 369) พบว่า ชาว Asian Americans จะมีความเครียด เน่ืองจากมีรูปร่างขนาด เลก็ และบอบบาง กจ็ ะถกู ล้อเลียนเป็ นท่ีขบขัน แตกต่างจาก นักเรียนชาว Samoan ซ่งึ เข้าสู่วัยรุ่นเร็ว จะได้รับการยอมรับจาก เพ่ือนๆมากกว่า นักเรียนชาว African และ Mexican

Nutrition  การเปล่ยี นแปลงทงั้ หมดท่เี กดิ ขนึ้ ใน Puberty จะขนึ้ อย่กู ับอาหารท่ี รับประทาน โดยวัยรุ่นส่วนใหญ่จะมกี ารขาดวติ ะมนิ และเกลอื แร่ท่ี สาคญั  การมีประจาเดอื นจะทาให้ร่างกายขาดแคลนธาตุเหลก็ (พบได้ในผัก ใบเขียว ไข่และเนือ้ สตั ว์) วยั รุ่นหญงิ ส่วนใหญ่จะมีภาวะซีด มากกว่า วยั อ่ืนๆเน่ืองจากการรับประทานอาหารท่ไี ม่ถกู ต้อง เช่น อาหาร จาพวกแป้ง นา้ ตาล และอาหาร fast food ส่วนวยั รุ่นชายจะเกดิ ภาวะ ซีดได้เช่นเดยี วกนั เน่ืองจากการใช้กาลังแรงกายมาก และการแข่งขนั กฬี า เพราะร่างกายต้องการธาตเุ หลก็ ในการเสริมสร้างกล้ามเนือ้  ประมาณคร่ึงหน่ึงของมวลกระดกู ในผู้ใหญ่ มาจากแคลเซียมท่ไี ด้รับ เพยี งพอในช่วงอายุ 10-20 ปี แต่มวี ัยรุ่นจานวนน้อยท่บี ริโภค แคลเซยี มท่เี พยี งพอต่อการป้องกันการเกดิ ภาวะกระดกู พรุน (Osteoporosis) แม้แต่เดก็ ในประเทศหรัฐอเมริกา กม็ ีการบริโภคนมไม่ เพยี งพอ

ภาพลกั ษณ์ของรา่ งกาย (Body image)  วัยรุ่น (ช่วงอายุ 12-17 ปี ) มักห่วงภาพลักษณ์ของตนเองมาก โดย วยั รุ่นหญงิ จะมีความกงั วลในเร่ืองภาพลักษณ์มากกว่าวัยรุ่นชาย วัยรุ่นหญิงต้องการให้ตนเองมีรูปร่างบอบบาง ส่วนวัยรุ่นชายมัก ต้องการความสูงและแขง็ แรง  วยั รุ่นท่มี ีความเครียดเก่ียวกับภาพลักษณ์ตนเองส่วนใหญ่มักจะ ใช้ยาช่วยเพ่อื การลดนา้ หนักในหญิง และการมีกล้ามเนือ้ เพ่มิ ขนึ้ ในชาย ซ่งึ การทาเช่นนีอ้ าจเกดิ ผลเสียต่อร่างกาย โดยอาจทาให้ เป็ นคนไม่มีแรงและอ้วนได้ ถ้าวัยรุ่นอ้วนมากจะเพ่มิ อัตราเส่ียงใน การเสียชวี ติ ก่อนเวลาอนั ควร  การเกดิ ภาวะ Eating disorders (Anorexia and Bulimia nervosa) มักเกดิ เร่ิมต้นในวยั รุ่นตอนต้นและจะดาเนินไปจนมีอาการเลวลง ในวัยผู้ใหญ๋ตอนต้น

Transformations of Puberty  การเปล่ียนรูปร่างจากเดก็ ไปส่ผู ู้ใหญ่ ร่างกายทุกส่วนจะเกดิ การ เปล่ยี นแปลงในช่วงวัยรุ่นตอนต้น โดยมกี ารเปล่ยี นแปลง 3 ส่วน คอื  ด้านการเจริญเตบิ โต  สมรรถภาพทางเพศ  การรับรู้ของสมอง  ตวั อย่างเช่น วัยรุ่นตอนต้นทงั้ ชายหรือหญงิ ทนั ทที ่สี งั เกตเหน็ ว่าขนบนขา จะเกดิ ความคดิ ท่ตี ่างกัน : วัยรุ่นหญงิ จะต้องการโกนขนท่ขี า เพ่อื ให้ดเู หมือนผ้หู ญงิ ท่วั ไป : วยั รุ่นชาย จะมองหาว่ามขี นเกดิ ใหม่เหนือริมฝี ปาก คาง และหน้าอก ท่ี แสดงถงึ ความเป็ นชาย : ดังนัน้ สัญลกั ษณ์ของวุฒภิ าวะท่ไี ม่ได้เก่ยี วกบั ด้านเพศ ถกู จาแนกเป็ น การแสดงถงึ เพศนัน้ ๆ ซ่งึ จะเป็ นความคดิ และความจาท่ถี กู เกบ็ ไว้ในสมอง

Growing Bigger and Strong  Growth spurt: The relatively sudden and rapid physical growth that occurs during puberty. Each body part increases in size on a schedule. Weight usually precedes height, and the limbs precede the torso.  อนั ดบั แรกของการเปล่ยี นแปลงในระยะ Puberty คอื Growth spurt ซ่งึ เป็นการเจรญิ เตบิ โตอย่างรวดเรว็ เกอื บทกุ สว่ นของร่างกายเพ่อื เป็ น การปรบั จากเด็กเขา้ สูว่ ยั ผูใ้ หญ่ การเจรญิ เตบิ โตจะเร่มิ ตน้ จากแขนขา (Extremities) ไปสูส่ ว่ นกลางลาตวั (ตรงขา้ มกบั Proximal-distal growth ของทารกแรกเกดิ ) โดยน้ิวมอื น้ิวเทา้ จะยาวกอ่ นมอื และเทา้ มอื และ เทา้ จะเจรญิ ก่อนแขนและขา แขนและขาจะเจรญิ กอ่ นลาตวั (Torso) ซ่งึ ลาตวั จะเป็นสว่ นสดุ ทา้ ยของร่างกายท่จี ะเจรญิ เตบิ โต (Berger, 2008; p. 371)

Sequence: Weight, Height, Muscles  เม่ือ Growth spurt เร่ิมต้น วัยรุ่นจะรับประทานอาหารมาก ขนึ้ นา้ หนักตวั จะเพ่มิ ขึน้ ซ่ึงขนึ้ อยู่กับปัจจยั ด้านพันธุกรรม อาหาร การออกกาลังกาย และเพศ วัยรุ่นหญงิ จะมีการเพ่มิ ของไขมันมากกว่าวยั รุ่นชาย ส่วนวัยรุ่นชายนา้ หนักท่เี พ่มิ ขนึ้ ส่วนใหญ่จะเป็ นกล้ามเนือ้  ประมาณ 1-2 ปี หลังจากท่คี วามสูงเพ่มิ ขนึ้ อย่างรวดเร็ว Muscle spurt จะเกดิ ตามมา โดยเฉล่ียท่วั ไป กล้ามเนือ้ แขน ของวัยรุ่นชายอายุ 18 ปี จะแขง็ แรงเป็ น 2 เท่าของตอนอายุ 8 ปี กล้ามเนือ้ แขนจะมีความแข็งแรงแตกต่างอย่างมากใน ระหว่างชายและหญิง กล้ามเนือ้ ส่วนอ่ืนจะป็ นไปตาม ธรรมชาตขิ องเพศนัน้ ๆ เช่น อัตราความเร็วในการว่งิ จะ เพ่มิ ขนึ้ ในวัยรุ่นทงั้ สองเพศ และชายจะว่งิ เร็วกว่าหญงิ เลก็ น้อย

Sequence: Weight, Height, Muscles (continued)  อวยั วะภายในจะเจริญเตบิ โตและมีประสิทธิภาพมากขนึ้ ปอดจะมีนา้ หนัก มากขนึ้ 3 เท่า ทาให้หายใจได้ช้าลง แต่ลกึ ขนึ้ หวั ใจจะมขี นาดใหญ่ขนึ้ 2 เท่า จงั หวะการเต้นจะช้าลง ความดนั โลหติ และปริมาณของเลือดจะเพ่มิ ขนึ้ ทาให้วยั รุ่นสามารถออกกาลงั กายกลางแจ้งได้นานขนึ้  การบาดเจบ็ จากการเล่นกีฬาเป็ นส่งิ ท่พี บเหน็ ได้เป็ นปกตใิ นโรงเรียน เน่ืองจากความสูงท่มี าจากการเพ่มิ ขนึ้ ของมวลกระดกู ในวยั รุ่นตอนต้นจงึ กระดกู หกั ได้ง่ายกว่าผู้ใหญ่  ระบบนา้ เหลอื ง (Lymphoid system) รวมทงั้ Tonsil และ Adenoids จะมี ขนาดลดลง จงึ ทาให้วยั รุ่นเจบ็ ป่ วยทางด้านระบบการหายใจลดลง เช่น อาการ Mild asthma จะลดลงในช่วงวยั แรกรุ่น และวัยรุ่นจะป่ วยด้วยหวัด มากกว่าวัยเดก็ เลก็ น้อย  ผิวหนังมีการเปล่ยี นแปลง จะมันง่ายและมีเหง่อื มากขนึ้ มีแนวโน้มจะเกดิ สวิ ได้ง่าย  ในช่วง Puberty ผมท่ศี ีรษะ และตามแขนขาจะหยาบและสเี ข้มขนึ้ มีขนขนึ้

Sex maturation : Sex Body Changes  Primary sex characteristics ในระหว่าง Puberty Primary sex organ (ovaries, uterus, penis, testes) มีการเพ่มิ ขนาดและทา หน้าท่อี ย่างสมบรู ณ์ ทาให้สามารถสืบพนั ธ์ุได้  ในขณะท่ี Primary sex characteristics มีการเจริญเตบิ โตอย่าง สมบูรณ์ Secondary sex characteristics ซ่งึ เป็ นลักษณะท่ี แสดงความเป็ นเพศชาย หรือเพศหญิงก็มีการพฒั นาขึน้ มา ในช่วง Puberty เพศชายจะสูงกว่าเพศหญงิ (เฉล่ียสูงกว่า ประมาณ 5 เซ็นตเิ มตร) และมีช่วงไหล่กว้าง ในขณะท่เี พศ หญงิ จะมีการพฒั นาของหน้าอก และมีเชิงกรานกว้างขนึ้

Brain Development  การเจริญเตบิ โตของสมองใน Puberty และ วัยรุ่น เป็ นผลมาจากฮอร์โมน วุฒภิ าวะและ ประสบการณ์ โดยในระบบ Limbic system (สร้าง อารมณ์, แรงจงู ใจ, Long term memory) จะ เจริญเตบิ โตก่อนส่วน Prefrontal cortex (การ วางแผน, การควบคุมอารมณ์) มาหลายปี และ ฮอร์โมนช่วงวัย Puberty จะมีผลต่อสมองส่วน Amygdala (ควบคุมอารมณ์แบบสัญชาตญาณ สัตว์) มากกว่ามีผลโดยตรงต่อ Cortex ซ่งึ จะได้รับ อิทธิพลจากอายุและประสบการณ์ท่เี พ่มิ ขนึ้

Body Rhythms  Puberty มีการเปล่ียนแปลงรูปแบบของการดาเนิน ชีวติ ฮอร์โมนจาก Pituitary gland เป็ นสาเหตุของ Phase delay ใน Sleep-wake pattern โดยวัยรุ่น จะมี ช่วงเวลาต่นื นอนท่นี านในตอนดกึ แต่จะมีอาการ งวั เงยี ในช่วงเช้า  ตามธรรมชาตสิ มองของผู้ใหญ่จะกระปรีก้ ระเปร่า ในตอนเช้า และง่วงนอนในตอนกลางคนื แต่รูปแบบ การดาเนินชีวติ ตามสังคม ผู้ใหญ่เป็ นผู้กาหนดซ่งึ ไม่ ลงตวั กบั ชวี ติ ของวัยรุ่น และตารางการนอนของ วัยรุ่นจะไม่สม่าเสมอซ่งึ ถอื เป็ นเร่ืองปกติของวยั นี้



Problem in Adolescence  ปัญหาในวัยรุ่นมีต่างๆมากมายและนับวนั จะเพ่มิ ขึน้ ไม่ ว่าจะเป็ นอาชญากรรมในวัยรุ่น พฤตกิ รรมต่อต้านสังคม การตงั้ ครรภ์ในวัยรุ่น การด่มื เหล้า-สูบบุหร่ี และการใช้สาร เสพตดิ ฯลฯ ปัญหาทางด้านเพศของวัยรุ่นในศตวรรษท่ี 21 มีเหตุผล 3 ประการ คือ : การเข้าสู่ระยะ Puberty เม่ือยงั มีอายุน้อย การมี ประสบการณ์ด้านเพศก่อนเวลาอนั ควร มีความสัมพันธ์กบั ภาวะซมึ เศร้า และการใช้ยาเสพตดิ : การเลีย้ งดเู ดก็ มีความสลับซบั ซ้อนมากขึน้ ซ่งึ ส่งผลให้ มีการตงั้ ครรภ์ในวัยรุ่น โดยไม่ได้ตงั้ ใจ : การเกดิ โรคตดิ ต่อทางเพศสัมพันธ์ และอนั ตรายมาก

Teenage Pregnancy ถ้าวัยรุ่นตงั้ ครรภ์อายุน้อยกว่า 15 ปี จะมี ความเส่ียงมากท่จี ะเกดิ ภาวะแทรกซ้อนเกอื บ หลายชนิด เช่น ภาวะ Spontaneous & Induced Abortion, High blood pressure, Stillbirth, Cesarean section, a low-birth weight baby และการเสียชีวติ ดังนัน้ จงึ ควร ยดื เวลาการตงั้ ครรภ์ออกไปตงั้ แต่ 5 ปี ขึน้ ไป เพ่อื ป้องกันการเกดิ ภาวะแทรกซ้อนท่จี ะ เกิดขนึ ้

Sexual Infection  โรคตดิ ต่อทางเพศสัมพนั ธ์ส่วนใหญ่ไม่มีอาการ แต่มผี ลต่อร่างกายท่รี ุนแรง เช่น โรค Chlamydia สามารถทาให้เป็ นหมันได้ ตลอดชีวติ โรค Human Immunodeficiency Virus (HIV) ซ่งึ ผู้ป่ วยจะไม่แสดงอาการนานหลายปี หลังจาก นัน้ ผู้ป่ วยจะมีอาการภมู ิคุ้มกนั บกพร่อง (AIDS) และจะเสียชีวติ ในท่สี ุด

Sexual Abuse  การทารุณกรรมทางเพศจะพบมากในวัยรุ่น ระหว่างอายุ 10-15 ปี ซ่งึ ถอื เป็ นปัญหาใหญ่สาหรับ ทุกชาติ องค์การสหประชาชาติ (The United Nation) ได้บันทกึ ว่า ในแต่ละปี มีวัยรุ่นตอนต้น หลายล้านคนท่ถี กู บังคบั ให้แต่งงาน หรือการให้ เป็ นโสเภณี ซ่งึ ในหลายประเทศมกี ฎหมายท่ี ต่อต้าน

Drug use ในช่วง Puberty จะมีการเจริญเตบิ โต ยาเสพตดิ จะมีผล ต่อการรับประทานอาหารและการย่อยอาหารโดยทาให้ พร่องหน้าท่ลี ง ยาท่ใี ช้รักษาผู้ป่ วยท่มี ีปัญหาทางด้าน จติ ใจ จะลดประสิทธิภาพในการย่อยอาหาร และยาสูบ จะมีผลมากท่สี ุด โดยจะลดการบริโภคอาหาร และ รบกวนการดดู ซมึ ของสารอาหาร ซ่งึ เป็ นเหตุผลหน่ึงท่ี ทาให้วัยรุ่นท่สี ูบบุหร่ีจะมีรูปร่างอ้วนเตยี้ และในวัยรุ่นท่ี เจริญเตบิ โตเตม็ ท่แี ล้ว ยาสูบกจ็ ะมีผลต่อหวั ใจ ปอด สมอง และระบบการสืบพันธ์ุ ส่วนแอลกอฮอล์จะมีผล ต่อความจา และการควบคมุ ตนเอง โดยจะไปทาลาย Hippocampus และ Prefrontal cortex



Cognitive Development Adolescent Thinking Egocentrism  เป็ นลักษณะเฉพาะของวัยรุ่นท่จี ะคดิ ถึงตนเองเป็ น ศูนย์กลาง วัยรุ่นตอนต้นไม่เพียงคดิ ถงึ เฉพาะตนเอง เท่านัน้ แต่ยงั มองตนเองว่าผู้คนรอบข้างจะคดิ อย่างไร ต่อตวั เอง ซ่งึ เราเรียกว่า Adolescent Egocentrism  Egocentrism เป็ นสาเหตุให้วยั รุ่นแปลพฤตกิ รรมผู้อ่นื ให้เก่ียวข้องกับตนเอง การแสดงสีหน้าบงึ้ ตงึ หรือการ วจิ ารณ์ของครูอาจทาให้วัยรุ่นสรุปว่า “ไม่มีใครชอบเขา” และจะคดิ ไปว่า “ฉันไม่เป็ นท่รี ักของใคร”

The Invincibility Fable ในวัยรุ่นจะมีความคดิ ท่วี ่า ตนเองไม่เคยพ่ายแพ้ จะถกู ปกป้องจากการได้รับอันตราย เม่ือเขาทา เร่ืองเส่ียงภยั และรอดชีวติ มาโดยไม่ได้รับ บาดเจ็บ เช่น การขับรถเร็ว การมีเพศสัมพนั ธ์ โดยไม่ได้ป้องกนั อนั ตราย และการทาส่งิ ต่างๆท่ี เส่ียงอันตราย พวกเขาจะมีความรู้สกึ ภาคภมู ใิ จ โดยไม่ได้คดิ ว่าเป็ นความโชคดี หรือคดิ ขอบคุณ ท่ไี ม่เกิดอนั ตรายขนึ้

Imaginary Audience  Egocentrism ทาให้วยั รุ่นจนิ ตนาการด้าน Imaginary Audience วัยรุ่นเช่ือว่า มีทุกสายตาจับ จ้องเขาอยู่ ด้วยเหตนุ ี้ วยั รุ่นจะมีการจินตนาการท่ี ต่อเน่ืองว่าผู้อ่ืนจะมีปฏิกริ ิยาอย่างไรต่อการปรากฎ ตวั และพฤตกิ รรมของเขา  วยั รุ่นส่วนใหญ่จะให้ความสนใจเก่ยี วกับความ คดิ เหน็ ของเพ่อื นท่มี ีต่อตนเองทงั้ ด้านรูปลักษณ์ และพฤตกิ รรม

Formal Operational Thought: Piaget’s theory ความแตกต่างระหว่าง Formal และ Concrete Thinking คอื การเรียนหลักสูตร ในโรงเรียน เม่ือเวลาเรียนเก่ยี วกบั การคูณเลข ในวัยเดก็ จะเรียนเก่ยี วกับจานวน จริง (4 x 8) แต่ในวัยรุ่นจะสามารถจะคูณตวั เลขท่ไี ม่ใช่จานวนจริงได้ (2x)(3y) หรือ (-5xy2) (3zy3) วัยเดก็ จะเรียนวัฒนธรรมต่างๆเก่ยี วกับ การดาเนินชวี ิตประจาวัน การปลูกต้นไม้ และการเลีย้ งสัตว์เลีย้ ง ขณะท่วี ัยรุ่นจะเรียนเก่ยี วกับ ผลิตภณั ฑ์มวล รวมของชาติ การส่องดูเซลล์ และเชือ้ โรคต่างๆ  แนวคดิ ของ Formal Operational Thought คือ การคดิ ถงึ ส่ิงท่สี ามารถ เป็ นไปได้ (สมมุตฐิ าน) ไม่ใช่เพยี งคดิ ถงึ ส่ิงท่เี ป็ นความจริงเท่านัน้ โดยจะคดิ ถงึ วธิ ีแก้ปัญหาท่สี ามารถเป็ นไปได้ จนเข้าสู่การแก้ปัญหาท่เี ป็ นความจริง  วยั รุ่นจะเข้าใจคาถามท่วี ่า “ถ้าสมมุตวิ ่า” (Hypothetical thinking) ในการ พฒั นาการคดิ เก่ยี วกบั การสมมุติ วยั รุ่นสามารถท่จี ะคดิ เก่ยี วกบั Deductive reasoning (เหตุผลเก่ยี วกับการสรุป) ซ่งึ จะเข้าสู่การคดิ แบบนามธรรม (Abstract) หรือการใช้ตรรกท่จี ะเข้าสู่ข้อสรุปในเร่ืองนัน้ ๆ

Technology and Cognition ปจั จุบนั คอมพวิ เตอรถ์ กู มองว่า เป็นเคร่อื งมอื สาคญั สาหรบั การศึกษา และ Internet จะเพม่ิ ทกั ษะการอา่ นและในดา้ น ต่างๆการตดิ ตอ่ สอ่ื สารทางออนไลน์ จะช่วยสรา้ งสมั พนั ธภาพ กบั เพอ่ื นไดใ้ กลช้ ิดข้ึน พบว่าวยั รุน่ ท่ขี ้ีอายแยกตวั จากสงั คม สรา้ งหนา้ จอโดยใชช้ ่ือของตน และเขา้ ไปพูดคยุ กบั บคุ คลท่มี ี ความคดิ เหน็ แตกต่างกนั ได้

School Violence นกั เรยี นจะมีพฤตกิ รรมความรุนแรงลดลง ถา้ มสี มั พนั ธภาพท่ีดตี อ่ ครู นกั เรยี นรุน่ พ่ี และการเขา้ ไปมสี ว่ นรว่ มกจิ กรรมในโรงเรยี น จากการสารวจของผูอ้ านวยการโรงเรยี นชน้ั มธั ยมศึกษาในประเทศ สหรฐั อเมรกิ า พบวา่ มาตรการต่างๆท่มี ผี ลในการลความรุนแรงใน โรงเรยี น ไดแ้ ก่ การมีกฎท่ชี ดั เจนสาหรบั การควบคมุ พฤตกิ รรมของ นกั เรยี น การใหร้ างวลั นกั เรยี นท่ีทาความดีในโอกาสต่างๆ และการมี กจิ กรรมกฬี าภายในโรงเรยี น การป้ องกนั อนั ดบั แรกท่ชี ่วยเพ่มิ บรรยากาศท่ดี ีของโรงเรียน คอื การ เพม่ิ สมั พนั ธภาพท่ดี ีระหว่างเพ่อื นๆ สมั พนั ธภาพท่ดี ีระหว่างครู- นกั เรยี น การสง่ เสรมิ นกั เรยี นใหต้ ระหนกั ถงึ การลดความรุนแรง หลงั จากน้นั ควรทาการประมินผล ซ่ึงถอื เป็นเร่อื งสาคญั



Psychosocial Development  Identity versus Role Confusion (12 to 18 years old) (ขัน้ พัฒนาความเป็ นเอกลักษณ์แห่งตนหรือความไม่ เข้าใจตนเอง)  Erik Erikson ได้อธิบายว่า วกิ ฤตของพัฒนาการด้านจิต สังคมของวัยรุ่นซ่งึ อยู่ในขัน้ ท่ี 5 คือ Identity versus Role Confusion เขาพบว่า การค้นหาเอกลักษณ์เป็ นภาวะ วิกฤตเร่ิมต้นของวยั รุ่น ซ่งึ เป็ นวกิ ฤตท่วี ยั รุ่นพยายามท่ี จะยอมรับความเข้าใจเก่ียวกับตวั เอง และเป็ น เอกลักษณ์ของแต่ละคน โดยจะมีความเก่ียวเน่ืองกับ ประเพณีสืบทอดและสังคมส่วนใหญ่

Identity achievement  การบรรลุผลสาเร็จด้านเอกลักษณ์ เป็ น จุดมุ่งหมายสูงสุดของจติ สังคม ตามท่ี Erikson กล่าวไว้ วยั รุ่นจะค้นหาและสร้าง เอกลักษณ์ของตนเอง โดยการพจิ ารณา จุดมุ่งหมายทงั้ หมดและค่านิยมท่ไี ด้รับมาจาก บดิ ามารดาและวฒั นธรรมของตนเอง การ ยอมรับในบางส่งิ และการปฏิเสธเร่ือง บางอย่าง วัยรุ่นยงั คงมีความคิดต่อเน่ือง เก่ียวกับอดตี เพ่อื มุ่งไปสู่อนาคต

Identity diffusion ความสบั สนดา้ นเอกลกั ษณ์ เป็นสง่ิ ท่ตี รงขา้ มกบั การบรรลุผลสาเรจ็ ดา้ นเอกลกั ษณ์ การขาดความรบั ผิดชอบต่อจุดม่งุ หมายหรอื คุณคา่ ของตนเอง เกดิ การ ขาดความกระตอื รอื รน้ ในทกุ ๆสง่ิ ท่เี ป็นความตอ้ งการทางสงั คม เช่น การขาดความสนใจในเรอ่ื งการสรา้ งสมั พนั ธภาพท่ดี ีกบั เพอ่ื น การ ทางานท่ไี ดร้ บั มอบหมายจากโรงเรยี น และการคดิ เกย่ี วกบั การศึกษาตอ่ หรอื การเขา้ สมคั รทางาน มีกจิ กรรมเหลา่ น้ี เช่น การนอนท่มี ากเกนิ ไป การอยูห่ นา้ โทรทศั น์โดย ไม่สนใจท่จี ะดู การเปลย่ี นคูร่ กั โดยไม่ไดเ้ กดิ จากความชอบหรอื มีเหตทุ ่ี ตอ้ งเลกิ รากบั คนเดิม ผลท่ไี ดร้ บั คอื ความลม้ เหลวในดา้ นการเรยี น การถกู ตาหนิจากบดิ ามารดา การไม่รูจ้ กั กาหนดระยะเวลา

Identity foreclosure เม่ือวยั รุน่ จากดั ตวั เองในการคน้ หาเอกลกั ษณ์ใหต้ นเอง โดยวยั รุน่ จะยอมรบั กฎหรอื เดินตามแบบบดิ ามารดาหรอื ตามความเช่ือ เท่าน้นั โดยไม่มองหาทางเลอื กดา้ นอน่ื ตวั อย่างเช่น บตุ รชายมกั จะเดินตามอาชีพบดิ า ถา้ บดิ าเป็นแพทย์ บตุ รชายกจ็ ะ มีความเกง่ ทางดา้ นวชิ าเคมี และชีววทิ ยาในช่วงเรยี นชน้ั มธั ยมศึกษาตอนปลาย  ถา้ บดิ าเป็นผูใ้ ชแ้ รงงาน บตุ รชายกจ็ ะลาออกจากโรงเรยี นตอน อายุ 16 ปี สาหรบั วยั รุน่ สว่ นใหญ่ foreclosure จะเป็นท่พี กั พงิ ทาง ใจ และเป็นวิธีการหลกี เลย่ี งภาวะเครยี ดจากการท่ตี อ้ งหาวธิ กี ารอน่ื

Identity Moratorium  เป็ นการเล่ือนความรับผดิ ชอบตนเองออกไป  ส่งิ ท่สี ังเกตได้ในระยะนี้ คอื การเข้าศกึ ษาในระดับ มหาวิทยาลัย เน่ืองจากเป็ นสถานท่สี ่งเสริมให้นักศกึ ษา เรียนรู้ระเบียบวินัย และเป็ นสถาบนั ในด้านการเตรียมตัว ประกอบอาชีพและการสร้างครอบครัว สถาบนั อ่นื ท่ีจะ กล่าวถงึ กค็ อื การเข้ารับการเป็ นทหาร, การทางานให้กับ ศาสนา, การทาหน้าท่แี พทย์/ ครูฝึ กหดั ในรัฐบาล สถานศกึ ษา และอุตสาหกรรม  วัยรุ่นใน Identity Moratorium พยายามทาในส่ิงท่ตี ้องการ (ในสถานะนักศกึ ษา, ทหาร, มชิ ชันนารี ฯลฯ) ซ่งึ เป็ น สถานะช่ัวคราว ไม่ใช่เอกลักษณ์ลาดบั สุดท้ายท่ีจะสร้าง ขึน้

การสรา้ ง Identity achievement มี 4 สถานการณ์ คอื Erikson ระบุเอกลักษณ์มี 4 รูปแบบ คือ ศาสนา เพศ การเมือง และอาชีพ Religious Identity Sexual/ Gender Identity Sex, sexual กล่าวถงึ ลักษณะทางชีววทิ ยาของชาย/ หญงิ Gender กล่าวถงึ ลักษณะทางสังคม และวัฒนธรรม Gender Identity โดยท่ัวไปหมายถงึ บทบาททางเพศ และการกาหนด เป้าหมาย ทางเพศ Political/ Ethnic Identity วัยรุ่นส่วนใหญ่เม่ือมีอายุครบเลือกตัง้ จะเลือกผู้แทนเป็ นตวั บุคคล มากกว่า การเลือกพรรค ในประเทศสหรัฐอเมริกา Ethnic Identity เป็ น ศูนย์กลางของวัยรุ่นท่ีมีเชือ้ สาย African, Asia และ Hispanic

Vocational Identity ในยคุ ศตวรรษท่ี 21 Vocational Identity ได้ ถกู เลอ่ื นออกไปจนกระทงั่ อายุ 25 ปีข้ึนไป ดว้ ยเหตผุ ล ดงั น้ี 1. วยั ร่นุ จานวนเลก็ นอ้ ยท่สี ามารถคน้ พบอาชีพท่มี ีความหมาย สาหรบั เขา 2. อาชีพในปจั จบุ นั สว่ นใหญ่มีความแตกต่างจากยคุ ก่อนท่ผี ่าน มา 3. อาชีพในปจั จบุ นั สว่ นใหญ่ตอ้ งการทกั ษะเพอ่ื สรา้ งความ ชานาญหลายปี