Δ. 13.4. Η τέχνη του 20ού αι. Αφαίρεση

Πρότυπο Γυμνάσιο Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης Μαθήματα Ιστορίας της Τέχνης. Μια περιδιάβαση στην τέχνη από την Προϊστορία μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο Τόνια Καφετζάκη (επιμέλεια κειμένων) - Χριστίνα Παπαδάκη (εικαστική επιμέλεια) 13.4. Αφαίρεση

Αφαίρεση  Οι όροι «αφαίρεση», Ξεκινά από την «αφηρημένη τέχνη» έχουν  πρόθεση του καλλιτέχνη να αμφισβητηθεί ως ανακριβείς Έχουν προταθεί (ή και δημιουργήσει ο ίδιος τα πράγματα χρησιμοποιούνται) και άλλοι,  επιθυμία του να αισθανθεί «ότι έκανε όπως: «ανεικονική», «μη αντικειμενική» κ.ά. κάτι που δεν υπήρχε πριν. Όχι απλώς ένα αντίγραφο αληθινού  Είναι η μοντέρνα ζωγραφική, αντικειμένου, οσοδήποτε τέλειο, όχι όπου το έργο είναι σύνθεση ένα διακοσμητικό μοτίβο, οσοδήποτε χρωμάτων, γραμμών και επινοητικό, αλλά κάτι πιο ουσιαστικό σχημάτων και δεν και αιώνιο κι από τα δυο, κάτι που το αναπαριστά τίποτα γνωστό, νιώθει πιο αληθινό από τα ευτελή αλλά μορφοποιεί αντικείμενα της καθημερινής μας περισσότερο ιδέες, ύπαρξης» [E.H. Gombrich, Το Χρονικό της φιλοσοφικές θεωρήσεις του κόσμου και της δημιουργίας Τέχνης, (μτφρ. Λίνα Κάσδαγλη, ΜΙΕΤ, χ.χ., σ. 585] Παραπέμπει σε έναν απολύτως πνευματικό κόσμο Ερευνά τους νόμους του κόσμου και τη σχέση του ανθρώπου με τη δημιουργία

Δύο τάσεις Sonia Delonay, Ταγκό (1913), Ιδιωτική Συλλογή Α) Οι καλλιτέχνες παραμορφώνουν τα απεικονιζόμενα σώματα και αντικείμενα χωρίς όμως να αποκρύπτουν τελείως τη φύση τους

Β) Καμία προσπάθεια αναπαραγωγής ούτε καν υπαινιγμός της φύσης Πιετ Μoντριάν Σύνθεση με μεγάλο κόκκινο αεροπλάνο, κίτρινο, μαύρο, γκρι και μπλε (1921) Λάδι σε καμβά 95,7x95,1 εκ. Χάγη, Μουσείο Gemeente Den Haag

František Kupka [Φράντισεκ Κούπκα] (1871 –1957)  Τσέχος ζωγράφος και γραφίστας από τους πρωταγωνιστές της ανεικονικής ή αφηρημένης τέχνης στην Ευρώπη

Φραντς Κούπκα Η κυρία Kupca ανάμεσα σε verticals (1911) Λάδι σε καμβά, 135,5x85,3 εκ. Νέα Υόρκη, MoMA

Φραντς Κούπκα Φούγκα σε δύο χρώματα Λάδι δε καμβά 210x200 εκ. (1912) Πράγα Εθνική Πινακοθήκη

Φρ. Κούπκα Ο Καθεδρικός (1912-1913) Λάδι σε καμβά 180x150 εκ. Πράγα Μουσείο Κάμπα

Sonia Delonay [Σόνια Ντελονέ] (1885-1979)  Ουκρανικής καταγωγής ζωγράφος, έζησε και εργάστηκε στο Παρίσι  σύζυγος του Robert Delonay  συμμετείχε, όπως και ο Robert Delonay, στο ρεύμα του Ορφισμού  χαρακτηριστικό της τα έντονα χρώματα

Sonia Delonay Prismes électriques (1914) Λάδι σε καμβά 250x250 εκ. Παρίσι Εθνικό Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Centre Georges Pompidou

Sonia Delonay, Αγορά στο Minho (1915), Ελαιογραφία

Sonia Delonay Rythme (1938) Λάδι σε καμβά, 182 x 149 εκ. Παρίσι, Εθνικό Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης - Centre Georges Pompidou

Wassily Κandinsky (1866-1944)

Wassily Κandinsky Σύνθεση VI (1913), Λάδι σε καμβά, 195x300 εκ. Αγία Πετρούπολη, Μουσείο Hermitage

Wassily Κandinsky Μικρές χαρές (1913) Λάδι σε καμβά 109,8x119,7 εκ. Νέα Υόρκη The Solomon R. Guggenheim Museum

Kandinsky, Σύνθεση VII (1913) Λάδι σε καμβά, 200x300 εκ. Μόσχα, Εθνική Πινακοθήκη TretiaKov

Kandinsky Improvisation a la gorge (1914) Λάδι σε μουσαμά 110x110 εκ. Μόναχο, Stadtische Gallerie im Lenbachhaus

Kazimir Malewitsch [Καζιμίρ Μάλεβιτς] (1879-1935)  εισηγητής του Σουπρεματισμού

Σουπρεματισμός: Το πρώτο κίνημα καθαρής γεωμετρικής αφαίρεσης Αρχές: κατάργηση του οικείου στην αναπαράσταση προς χάριν της έκφρασης του συναισθήματος ► υπεροχή (supremacy) του καθαρού αισθήματος Αυτό πετυχαίνεται με -γεωμετρικές φόρμες (τετράγωνα, κύκλοι, σταυροί) και καθαρά βασικά χρώματα (μαύρο, άσπρο, κόκκινο, πράσινο, μπλε) Kazimir Malewitsch, Σουπρεματιστική σύνθεση (1916) Λάδι σε μουσαμά, 88x77 εκ. Ιδιωτική Συλλογή

Kazimir Malewitsch Σουπρεματισμός (1915) Λάδι σε μουσαμά 66,5x57 εκ. Κολωνία Museum Ludwig

Kazimir Malewitsch Ζωγραφικός ρεαλισμός ενός ποδοσφαιριστή: Μάζες χρώματος στην 4η διάσταση, (1915) Λάδι σε καμβά, 71x44,5 εκ. Σικάγο, Art Ιnstitute of Chicago

Ben Nickolson [Μπεν Νίκολσον] (1874-1982)

 Σχέσεις απλών σχημάτων Ben Nickolson Ζωγραφική (1937) Ιδιωτική Συλλογή

Ben Nickolson, Ζωγραφική (1934) Λάδι σε καμβά, Ντίσελντορφ, Μουσείο Kunstplast

Ben Nicholson, Λευκή Ανακούφιση (1935), Λάδι πάνω σε σκαλισμένο σανίδι 54x64,30 εκ. Εδιμβούργο, Εθνική Πινακοθήκη Μοντέρνας Τέχνης της Σκωτίας

Piet Μondrian [Πιτ Μοντριάν] (1872-1944)  Ολλανδός ζωγράφος  εισηγητής του νεοπλαστικισμού Νεοπλαστικισμός (De Stiji) ▼ Αυστηρό είδος αφηρημένης ζωγραφικής. • Ελαχιστοποίηση πίνακα σε οριζόντιες και κάθετες γραμμές • Χρήση μόνο βασικών χρωμάτων και ορθογώνιων σχημάτων • Ίσιες γραμμές, καθαρά χρώματα Ζωγραφική που “εικονοποιεί” τους αντικειμενικούς νόμους του σύμπαντος

Mondrian Lozenge Composition with Yellow, Black, Blue, Red, and Gray (1921) Λάδι σε καμβά 60,1 x 60,1 εκ. Σικάγο Art Institute of Chicago

Mondrian Composition No. III, with Red, Blue, Yellow, and Black (1929) Λάδι σε καμβά

Mondrian Composition with Yellow and Blue (1932) Λάδι σε καμβά 55,5x55,5 εκ. Βασιλεία Ίδρυμα Beyeler

Πλατεία Τραφάλγκαρ (1939-1943) Ελαιογραφία, 145x120 εκ. Nεα Υόρκη, ΜοΜA

P. Mondrian Broadway Boogie-Woogie (1942-43) Λάδι σε καμβά Νέα Υόρκη, ΜοΜα

P. Mondrian, Αποβάθρα και Ωκεανός (Σύνθεση Νο. 10) (1915) Λάδι σε καμβά, 85x108 εκ. Otterlo (Ολλανδία), Κρατικό Μουσείο Kroller-Muller

P. Mondrian Tableau I: Ροζέ με τέσσερις γραμμές και γκρι (1926) Λάδι σε καμβά 114x112 εκ. Νέα Υόρκη, ΜοΜΑ

Γλυπτική

Alexander Calder [Αλεξάντερ Κάλντερ] (1898-1976)  στόχος του μια τέχνη που θα αντανακλούσε τους μαθηματικούς νόμους του σύμπαντος  “κρέμασε” φόρμες διαφόρων σχημάτων και χρωμάτων έτσι ώστε να αιωρούνται στο κενό

Ένας κόσμος (1934) Μηχανοκίνητο μομπάιλ: βαμμένος σιδεροσωλήνας, σύρμα και ξύλο με σπάγκο ύψος 102,9 εκ. Νέα Υόρκη, ΜοMA

Alexander Calder 1976 Χωρίς Τίτλο Αλουμίνιο, χάλυβα (κινητό) Εθνική Πινακοθήκη Ουάσιγκτον

Alexander Calder Το Φλαμίγκο, 16 × 15,09 × 0,02 m Σικάγο, ΗΠΑ



Alexander Calder Sky Bird 1974 Original Lithograph Braniff Airlines

Henry Moore [Χένρι Μουρ] (1898-1986) «Δεν προσπαθούσε να φτιάξει μια γυναίκα από πέτρα, αλλά μια πέτρα που υποβάλλει τη γυναικεία μορφή» [E.H.Gombrich, Το Χρονικό της Τέχνης, ό.π., σ. ]

Henry Moore, Πλαγιασμένη μορφή, (1938) Λονδίνο, Tate Gallery

H. Moore, Καλάθι Πουλιών (1939) Λονδίνο, Ίδρυμα Henry Moore

H. Moore, Ανασκαφική εικόνα (1957-1958) Μάρμαρο τραβερτίνης. Παρίσι, έδρα της UNESCO