Πρότυπο Γυμνάσιο Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης Μαθήματα Ιστορίας της Τέχνης. Μια περιδιάβαση στην τέχνη από την Προϊστορία μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο Τόνια Καφετζάκη (επιμέλεια κειμένων) - Χριστίνα Παπαδάκη (εικαστική επιμέλεια) 13.2 Εξπρεσιονισμός
Όρος και γενικά χαρακτηριστικά Ο όρος Γενικά χαρακτηριστικά Τον έχουμε ξανασυναντήσει Έκφραση έντονων στην τέχνη διαφόρων συναισθημάτων και ακραίων εποχών ή καλλιτεχνών, για ψυχικών καταστάσεων που να δηλωθεί η έντονη σχετίζονται με υπερβολικό έκφραση συναισθημάτων ή άγχος, αποξένωση, οδυνηρές ψυχικών καταστάσεων εμπειρίες Ως κίνημα, εκδηλώνεται και Ζωηρά χρώματα (χωρίς κορυφώνεται στη Γερμανία ανάμειξη στην παλέτα) των δύο πρώτων δεκαετιών του 20ού αι. Δυνατές, έντονες πινελιές Παραμορφώσεις
Η αντίδραση του κοινού • Ενόχλησε η ανάδειξη της ασχήμιας • Ήρθε σε σύγκρουση με την ιδέα ότι ο καλλιτέχνης, αν θέλει να αλλάξει την όψη των πραγμάτων, πρέπει να τα εξιδανικεύσει, όχι να τα ασχημίσει • Η παραμόρφωση “επιτρεπόταν” μόνο στη γελοιογραφία, όχι στη μεγάλη τέχνη ΟΜΩΣ • Οι εξπρεσιονιστές αισθάνονταν έντονα τον ανθρώπινο πόνο, την κοινωνική αδικία, τη φτώχεια, τη βία, το πάθος. Θεωρούσαν ότι η προσήλωση στην αρμονία και την ομορφιά στην τέχνη είναι υποκρισία, ανειλικρίνεια. Θέλουν να σοκάρουν για να αφυπνίσουν την αστική κοινωνία από τη νάρκη της
James Ensor [Τζέιμς Ένσορ] (1860-1949) Ο πρόδρομος των εξπρεσσιονιστών Βέλγος ζωγράφος και χαράκτης χαρακτηριστικά του έργου του οι φανταστικές αλληγορίες, οι μάσκες, οι σκελετοί, το καρναβάλι , οι δαίμονες, φαντάσματα, το μακάβριο
J. Ensor, Masks Mocking Death (1888) Λάδι σε καμβά, 81,3x100,3 εκ. Νέα Υόρκη, ΜοΜΑ
J. Ensor, Christs Entry into Brussels (1889) Λάδι σε καμβά, 253x431 εκ. Λος Άντζελες, Μουσείο Getty
J. Ensor, The Intrigue (1890) Λάδι σε καμβά, 49x89,5 εκ. Αμβέρσα, Royal Museum of Fine Arts
J. Ensor, Μάχη σκελετών για μία ρέγγα (1891) Λάδι σε καμβά, 16x21,5 εκ. Βρυξέλλες, Musées Royaux des Beaux-Arts de Belgique
Kathe Kollwitz [Κέτε Κόλβιτς] (1867-1945) σειρές χαρακτικών με θέμα τις τραγικές συνέπειες τη φτώχειας, της πείνας, του πολέμου στην εργατική τάξη τα έργα της εμπνέονται από τις πασιφιστικές και σοσιαλιστικές ιδέες της η πρώτη γυναίκα που εξελέγη στην Πρωσική Ακαδημία των Τεχνών
Kathe Kollwitz Misery (1897) Στυλό και μαύρο μελάνι σε χαρτί 27x25 εκ. Στρασβούργο, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Kathe Kollwitz, Bust of a Working Woman in a Blue Shawl (1903) και Working Woman with Earring (1910), Νέα Υόρκη, Brooklyn Museum
Kathe Kollwitz Μητέρα με το νεκρό παιδί της (1903) Χαρακτικό Ουάσιγκτον Εθνική Πινακοθήκη
Kathe Kollwitz Νεαρό ζευγάρι (1904) Μαλακή εγχάραξη σε βαριές χαρτοπετσέτες 29,8x31,9 εκ. Νέα Υόρκη Μουσείο Μπρούκλιν
Kathe Kollwitz, Η χήρα Ι και Οι μητέρες (1921-22) Από τον κύκλο «Πόλεμος», Νέα Υόρκη, MoΜa
Kathe Kollwitz Ψωμί (1924) Λονδίνο Βρετανικό Μουσείο
Ο γερμανικός εξπρεσιονισμός Die Bruke (Η Γέφυρα) (1905-1913) 1905: ίδρυση στη Δρέσδη της Die Bruke (Γέφυρας), πρώτης ομάδας γερμανικού εξπρεσιονισμού από τους φοιτητές αρχιτεκτονικής Ernst Ludwig Kirchner, Karl Schmidt-Rottluff, Erich Heckel, Fritz Bleyl Την ονόμασαν «Γέφυρα» για να δηλώσουν την επιθυμία τους να αποτελέσουν τη γέφυρα με το μέλλον Der Blaue Reiter (Ο Γαλάζιος Καβαλάρης) 1911: ίδρυση στο Μόναχο μίας δεύτερης ομάδας, του Der Blaue Reiter (Ο Γαλάζιος Καβαλάρης) από τους Wassily Kandinsky και Franz Marc
Ernst Ludwig Kirchner [Έρνστ Λούντβιχ Κίρχνερ] (1880-1938) ηγετική φυσιογνωμία της ομάδας «Γέφυρα» συνδύασε στοιχεία της πρωτόγονης ζωγραφικής με τον Κυβισμό παραμόρφωσε το χώρο, εφαρμόζοντας ποικίλες εκδοχές προοπτικής, και δημιούργησε μορφές, των οποίων τα πρόσωπα μοιάζουν με αφρικανικά ξυλόγλυπτα.
E. L. Kirchner Ο δρόμος (1908) Λάδι σε καμβά 121x91 εκ. Νέα Υόρκη, MοMA
Ο δρόμος υπήρξε αγαπημένο θέμα των καλλιτεχνών της «Γέφυρας» Παρατηρήστε: τα τραχιά χρώματα την απόδοση του αδιεξόδου, της απομόνωσης, του άγχους E. L. Kirchner, Ο δρόμος (1908) Λάδι σε καμβά, 120,6x91,1 εκ. Νέα Υόρκη, MοMA
E. L. Kirchner, Δρόμος, Δρέσδη, (1908) Λάδι σε καμβά, 150x200 εκ. Νέα Yόρκη, ΜoMa
E. L. Kirchner Ο καλλιτέχνης και το μοντέλο του (1910) Λάδι σε καμβά, 149,9x100,3 εκ. Hamburg Kunsthalle Hamburg
Erich Heckel [Έριχ Χέκελ] (1883-1970) Γερμανός ζωγράφος και αρχιτέκτονας από τους ιδρυτές της ομάδας «Γέφυρα»
E. Heckel Λουόμενοι στα καλάμια (1925) Λάδι σε καμβά 71x81 εκ. Ντίσελντορφ Μουσείο Kunst Palest
E. Heckel Γυάλινη μέρα (1913) Λάδι σε καμβά, 60x48 εκ. Στουτγκάρδη Κρατική Πινακοθήκη
Emil Hansen/Nolde [Εμίλ Νόλντε] (1867-1956) Γερμανο-δανός ζωγράφος και χαράκτης εξπρεσσιονιστής, μέλος της ομάδας Die Brücke, χαρακτηριστικά στο έργο του τα έντονα χρώματα και η έντονη πινελιά οι σκοτεινοί τόνοι διανθίζονται και φωτίζονται εκφραστικά με χρυσά κίτρινα και βαθιά κόκκινα
Παρατηρήστε: την ένταση της έκφρασης το εκστατικό βλέμμα του ανθρώπου του Θεού τεχνική στο ύφος της αφίσας Ε. Nolde Ο προφήτης (1912) 22,3x16 εκ. Νέα Υόρκη, ΜοΜΑ
Emil Hansen/Nolde Σταύρωση (1912) Λάδι σε καμβά 220,5x193,5 εκ. Bερολίνο Nolde Stifung Seebüll
Nolde Nature morte aux masques (1911) Λάδι σε καμβά 74x78 εκ. Kansas City Nelson Gallery of Art Atkins-Museum
Nolde In the Lemon Garden (1933) Λάδι σε καμβά 73x89 εκ. Ιδιωτική Συλλογή
Wassily Kandinsky [Βασίλι Καντίνσκι] (1866-1944) από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα και πρωτοπόρος της μοντέρνας τέχνης συνδεμένος κυρίως με την αφηρημένη τέχνη συμμετείχε στην ομάδα των εξπρεσσιονιστών «Γαλάζιος Καβαλάρης» κομίζει νέες αντιλήψεις για τη ζωγραφική
W. Kandinsky, Η οδός Μουρνάου με γυναίκες (1908) Λάδι σε χαρτόνι, 71x97 εκ. Ιδιωτική Συλλογή
W. Kandinsky, Κοζάκοι (1910-11) Λάδι σε καμβά, 94,6x130,2 εκ. Λονδίνο, Tate Gallery
W. Kandinsky, Λυρικό (1911) Λάδι σε μουσαμά, 94x130 εκ. Ρότερνταμ, Museum Boijmans Van Beuningen
Franz Marc [Φραντς Μαρκ] (1880-1916) Γερμανός εξπρεσιονιστής ζωγράφος από τους ιδρυτές της ομάδας «Γαλάζιος Καβαλάρης», το 1911. είχε στενή συνεργασία με τον Βασίλι Καντίνσκι πειραματιζόμενος με τις εκφραστικές δυνατότητες του χρώματος. παρά το γεγονός ότι παρέμεινε πάντοτε ένας ζωγράφος ζώων, πίνακες όπως «Η Τίγρις» (1912) οφείλουν την εκφραστικότητά τους κυρίως στην ιδιαίτερη χρήση του χρώματος σκοτώθηκε στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο (το 1916 στο Βερντέν)
Fr. Marc, Άλογο σε τοπίο, (1910) Λάδι σε καμβά, 112x85 εκ. Έσεν (Γερμανία), Museum Folkwang ,
Fr. Marc Μπλε άλογο (1911) Λάδι σε καμβά, 112x84,5 εκ. Μόναχο, Lenbachhaus
Fr. Marc, The Little Blue Horses (1911) Λάδι σε καμβά, 61x101 3κ. Στουτγάρδη, Staatsgalerie Stuttgart
Fr. Marc, Η ζωφόρος των πιθήκων (1911) Λάδι σε μουσαμά, Αμβούργο, Kunsthalle Hamburg
Fr. Marc, Το όνειρο (1912) Λάδι σε καμβά, 100,5x135,5 εκ. Μαδρίτη, Εθνικό Μουσείο Τέχνης Thyssen-Bornemisza
Fr. Marc Τίγρις (1912) Λάδι σε καμβά Mόναχο Lanbachhaus
Oskar Kokoschka [Όσκαρ Κοκόσκα] (1886‐1980) Αυστριακός καλλιτέχνης, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, διάσημα τα εξπρεσιονιστικά του τοπία και πορτρέτα
Oskar Kokoschka, Παιδιά που παίζουν (1909) Λάδι σε καμβά, 108x72 εκ. Ντούισμπουργκ (Γερμανία), Μουσείο Wilhlelm Lehmbruck
Τα παιδιά δεν είναι πλέον, όπως συνήθως στην παραδοσιακή ζωγραφική, όμορφα και ευχαριστημένα. Ο ζωγράφος απέδωσε τη μελαγχολία, την ονειροπόλα διάθεση, τις αδέξιες κινήσεις, τη δυσαρμονία των σωμάτων
Oskar Kokoschka, Bride of the Wind (1913) Λάδι σε καμβά, 181x220 εκ. Βασιλεία (Ελβετία), Kunstmuseum Basel
Georges Rouault [Ζωρζ Ρουό] (1871-1958) Γάλλος εξπρεσσιονιστής ζωγράφος τα έργα του εκφράζουν έντονη κριτική στην κοινωνία και την ηθική της
G. Rouault, Η νύφη, (1907) Λάδι σε καμβά, 75x105,5 εκ. Λονδίνο, Tate Gallery
G. Rouault, Οι τρεις δικαστές, (1908) Λονδίνο, Tate Gallery
Georges Rouault Πιερότος (1938-39) Παρίσι, Foundation Georges Rouault
Chaϊm Soutine (Χάιμ Σουτίν) (1894-1943) το έργο του εκφράζει βαθιά θλίψη βίαιες πινελιές, διαστρεβλωμένες φόρμες έντονες χρωματικές αντιθέσεις
Chaϊm Soutine The Mad Woman (1919) Λάδι σε καμβά Τόκιο, National Museum of Western Art
Search
