การปลูกผักกาดขาว-No.9

ก า ร ป ลู ก ผักกาดขาวปลี ผักกาดขาวปลี สภาพดนิ ฟา อากาศท่ี เหมาะสม พนั ธุ การเตรยี มดนิ การปลกู การเพาะและยา ยกลา การปฏบิ ตั ดิ แู ลรกั ษา การเกบ็ เกย่ี ว โรคและแมลงทส่ี ําคญั เอกสารอา งองิ เอกสารโดย กรมสงเสริมการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ ผกั กาดขาวปลี (Chinese Cabbage) ผักกาดขาวปลี เปนผักทป่ี ลกู กนั มากในประเทศจนี ตอนใต ไตหวันและในประเทศ ผักกาด ขาวปลี นบั วา เปน ผกั ทม่ี คี วามสําคัญทางเศรษฐกิจชนิดหนึ่งของประเทศไทย เนอ่ื งจากมผี นู ยิ มบรโิ ภค กันอยางแพรหลายสวนที่ใชบริโภค ไดแก สว นใบ รบั ประทานเปน ผกั สดหรอื ใชป ระกอบอาหารอน่ื ๆ สภาพดนิ ฟา อากาศทเ่ี หมาะสม ผักกาดขาวปลีเปนผักที่มีอายุปเดียว สามารถปลกู ไดต ลอดทง้ั ป แตป ลกู ไดด ที ส่ี ดุ ในชว งเดอื น ตุลาคม-กุมภาพันธ ขน้ึ ไดใ นดนิ เกอื บทกุ ชนดิ ชอบดนิ รว นทม่ี คี วามอดุ มสมบรู ณส งู มคี วามเปน กรด ดาง (pH) ของดนิ อยใู นชว งพอเหมาะประมาณ 6-6.8 อณุ หภมู ทิ เ่ี หมาะสมอยรู ะหวา ง 25-20องศา เซลเซียส และควรไดร บั แสงแดดตลอดวนั

2 พันธุ พันธุผักกาดขาวปลี แบง ตามลกั ษณะของปลไี ดเ ปน 3 พวกใหญ ๆ คอื 1. พนั ธปุ ลยี าว มีลักษณะทรงสงู รปู ไข ไดแก พนั ธุม ชิ ิลหี รอื ผักกาดหางหงส, ผักกาดโสภณ, ผักกาดขาวปลฝี รง่ั 2.พนั ธปุ ลกี ลม ลักษณะทรงสน้ั กวา อว นกลมกวา เชน พนั ธซุ าลาเดยี ไฮบรดิ , พันธุทรงบิค คอล ไพรด ไอบรดิ ฯลฯ มกั เปน พนั ธเุ บาอายสุ น้ั พนั ธุปลียาว พนั ธุปลีกลม 3. พนั ธปุ ลหี ลวม หรอื ไมห อ ปลี สวนใหญเ ปน ผกั พน้ื เมอื งของเอเซยี พวกนม้ี กั ไมห อ ปลี ปลูกไดแ มอ ากาศไมห นาวฝนตกชกุ ไดแก พันธุผักกาดขาวใหญ (อายุ 45 วัน) ผกั กาดขาวธรรมดา (อายุ 40 วัน) ความอรอ ยนา กนิ และเกบ็ รกั ษาไดน านสผู กั กาดขาวพวกเขา ปลไี มไ ด ทาํ ใหป รมิ าณใน ปจ จุบันลดลง พนั ธุปลีหลวม พันธุผักกาดขาวปลีที่เกษตรกรนิยมใช - ตราดอกโบตน๋ั - ตราชา ง - ตราเครอ่ื งบนิ - ตราเครอ่ื งบนิ พเิ ศษ - พันธุเทียนจิน - พนั ธเุ ทยี นจนิ เบอร 23 (เปน พนั ธทุ ท่ี นรอ นปานกลาง)

3 การเตรยี มดนิ 1. แปลงเพาะกลา ควรไถดินใหดี ตากไว 5-7 วัน หลงั จากนน้ั กค็ ลกุ เคลา ดว ยปยุ คอกหรอื ปยุ หมกั ทส่ี ลายตวั ดแี ลว ใหมากพรวนยอยดนิ ใหล ะเอยี ด โดยเฉพาะผวิ หนาดินเพ่อื ปองกัน มใิ หเ มลด็ ซง่ึ มขี นาดเลก็ ตกในดนิ ลกึ เกินไปเมอื่ ปลกู โดยใชว ิธีหวา น การเตรยี มดนิ การใสป ูนขาว 2. แปลงปลกู ผักกาดขาวปลี สามารถปลกู ไดใ นดนิ ทว่ั ไป แตดินที่เหมาะสมที่สุด คอื ดนิ รว น ในดนิ เหนยี ว ก็สามารถปลกู ได แตต อ งทําใหด นิ สามารถระบายน้ําไดโดยการไถ หรือขดุ ดินใหลกึ ประมาณ 30 เซนติเมตร และตากดินใหแหงประมาณ 7-10 วัน จึงทําการยอ ยพรวนใหล ะเอยี ด ใสป ยุ คอกลงคลกุ เคลา ถา เปน ดนิ เปรย้ี วหรอื ดนิ เคม็ ควรใสป นู ขาวอตั ราประมาณ 40 ก.ก./ ไร ถา ดนิ เปน ดนิ ทราย ควรใสปยุ คอกใหม ากขน้ึ อตั ราทใ่ี ชป ระมาณ 2 ปบ/1 ตารางเมตร หรือถาใชปุยขเี้ ปด , ไก, หมู กล็ ด ปริมาณการใสล งมาเหลอื ตารางเมตรละ 1 ปบ กพ็ อควรคลกุ เคลา ใหเ ขา กนั การปลกู การปลูกผกั กาดขาวปลี มวี ธิ กี ารปลกู ได 2 วิธี โดยจะเลอื กใชวิธีใดกแ็ ลวแตความสะดวก และ ความเหมาะสม ดงั น้ี 1. ปลกู แบบหวา นโดยตรง โดยการหวานเมลด็ พันธใุ หก ระจายทั้งแปลง ซง่ึ การปลกู วธิ นี ้ี เหมาะสําหรบั เมลด็ พนั ธทุ ม่ี รี าคา ไมแพง และโดยเฉพาะในทอ งทภ่ี าคกลางทย่ี กแปลงกวา งมรี อ งน้ํา การหวา นควรหวา นใหเ มลด็ กระจายสมํ่าเสมอ โดยทั่วไปจะผสมพวกทราย หรอื เมลด็ ผกั ทเ่ี สอ่ื มคณุ ภาพแลว มขี นาดพอ ๆ กันลงไปดว ยเพือ่ ใหก ระจายสม่ําเสมอดยี ง่ิ ขน้ึ ใชปุยคอกหรือปุยหมักหวานทับลง ไปหนาประมาณ 0.5-1.0 เซนตเิ มตรเพอ่ื ชว ยรกั ษาความชน้ื เสรจ็ แลว คลมุ ฟางแหง สะอาดอกี ชน้ั หน่ึง ราด น้าํ ดวยบวั ละเอียดใหท ่วั แปลง หลงั จากตน กลา งอกและมใี บจรงิ 1-2 ใบ เร่มิ ถอนแยกเพื่อ จัดระยะปลูกใหไดระยะระหวาง ตน และระหวา งแถวประมาณ 50x50 เซนตเิ มตร

4 การปลูกแบบหวา น การถอนแยก 2. การปลกู แบบเปน แถวหรอื หยอดเปน หลมุ หยอดใหเ มลด็ เปน แถวบนแปลงปลกู โดยใหระยะระหวางแถวหาง กัน เซนตเิ มตร ลกึ ประมาณ 0.5-10.0 เซนตเิ มตร หรือทําเปน หลมุ ตน้ื ๆ หยอดเมล็ดลงประมาณ 3-5 เมลด็ กลบดนิ หนา 0.5 เซนตเิ มตร เม่ือตน กลา เรม่ิ มใี บจรงิ 2 ใบใหทําการถอนแยกใหเหลอื หลมุ ละ 1 ตน และถอนแยกครง้ั สดุ ทา ยอายไุ มค วรเกนิ 30 วัน การเพาะและการยา ยกลา - ใหหวา นเมลด็ ใหท ว่ั พน้ื แปลงแลว กลบดว ยปยุ คอก หรือปุยหมักที่สลายตัวดีแลวหนา 0.5- 1.0 เซนตเิ มตร - หรอื อาจหยอดเมลด็ เปน แถวหา งกนั แถวละ 5-10 เซนตเิ มตร ลกึ 0.5-1เซนตเิ มตร เมลด็ ควรโรยใหหางกนั พอสมควร แลวกลบดวยปุยหมักหรือปุยคอกที่สลายตัวแลว แลว รดน้ําใหทั่วแปลงโดย ใชบัวละเอียด คลุมแปลงดวยหญาแหง หรือฟางสะอาด ๆ บางๆ ชว ยเกบ็ รกั ษาความชน้ื ในดนิ และปอ ง กันการกระแทกของน้ําตอ ตน กลา ทย่ี งั เลก็ อยู การยา ยกลา ควรยา ยตอนบา ย ๆ ถงึ เยน็ หรอื ชว งทอ่ี ากาศ มืดครม้ึ ยา ยปลกู เมอ่ื มอี ายุ 30-35 วัน การเพาะกลา การยา ยปลกู

5 การปฏบิ ตั ดิ แู ลรกั ษา 1. การใสป ยุ เนอ่ื งจากผกั กาดขาวปลเี ปน ผกั กนิ ใบ ควรใหปยุ ทม่ี สี ัดสวนเปน 2:1:1 เชน ปุยสูตร 20-110- 10 หรือสูตรใกลเ คยี งนใ้ี นอตั ราประมาณ 80-150 กก./ไร ทง้ั นข้ี น้ึ อยกู บั ความอดุ มสมบรู ณข องดนิ โดยการแบงใส 2 ครง้ั คอื ครง้ั แรกใสเ ปน ปยุ รองพน้ื จํานวนครง่ึ หนง่ึ โดยใสต อนปลกู ครง้ั ทส่ี องใสเ มอ่ื ผักกาดอายุ 20 วัน โดยโรยขา งตน แลว รดน้ํา สําหรับพวกพนั ธุป ลียาวและปลีกลมแนน ควรใหปุย ไนโตรเจน เชน ยเู รยี หรอื แอมโมเนยี ไนเตรทในอตั รา 20-30 ก.ก./ไร เมอ่ื กลา อายไุ ด 30-40 วัน โดย การหวา นหรอื โรยขา งตน กไ็ ด แลว รดน้ําตามทนั ทรี ะวงั อยา ใหป ยุ คา งทใ่ี บ เพราะทําใหใบไหม การใสปุย การใหน ้ํา การพรวนดนิ 2. การใหน ้ํา ผกั กาดขาวปลตี อ งการน้ํามากและสม่ําเสมอ เพอ่ื ใชใ นการเจรญิ เตบิ โตตลอดฤดปู ลกู ดงั นน้ั ควรใหน้ําอยา งเพยี งพอโดยเฉพาะในระยะเขา ปลี 3. การพรวนดนิ และกําจดั วชั พชื ควรปฏบิ ตั หิ ลงั การยา ยกลา 2 สัปดาห พรอมกับใสปุยและทําการพรวนประมาณ 2-3 ครง้ั การเกบ็ เกย่ี ว อายุการเกบ็ เกย่ี วผกั กาดขาวปลไี มแ นน อน ขน้ึ อยกู บั ลกั ษณะพนั ธุ - พนั ธทุ เ่ี ขา ปลไี มแ นน อายุที่เก็บเกี่ยวไดประมาณ 40-50 วัน หลงั จากหวา นเมลด็ โดย เลือกเก็บเก่ียวตน เรม่ิ แกเ ตม็ ทไ่ี ดข นาด (ในทอ งถน่ิ ทางภาคกลาง) - พันธุท่ีเขา ปลยี าว หรอื ปลกี ลมแนน อายุเก็บเกี่ยวประมาณ 50-80 วัน หลังจากหยอด เมล็ดที่เก็บเก่ียวได โดยเกบ็ ขณะปลหี อ แนน เตม็ ทก่ี อ นทป่ี ลจี ะเรม่ิ คลายตวั หลวมออก (ในทอ งถน่ิ ภาค เหนือ) การตัดใชม ดี คมตดั ทโ่ี คนตน ตดั แตง ใบทเ่ี ปน โรคถูกแมลงทําลายออกบา งพอสมควร แตไ มม าก นัก ควรใบนอก ๆ ไวสัก 2-3 ใบ เพอ่ื ปอ งกนั การกระทบกระแทกในระหวา งการขนสง

6 โรคและแมลงศัตรูที่สําคญั 1. โรคเนา เละ (Soft rot) สาเหตุ เกิดจากเชื้อราแบคทีเรีย ลักษณะอาการ เร่ิมอาการของโรคเปน จดุ ฉ่ําน้าํ ตอ มาจะเนา อยา งรวดเรว็ ทําใหเ นอ้ื เยอ่ื เปอ ย และเปน น้ําภายในเวลา 2-3 วัน ผักจะเนา ยุบตัวหมดทั้งตนและหัว หรือฟุบแหง เปน สนี ้ําตาลอยทู ผ่ี วิ ดิน อาการเนาจะเกิดสวนใดกอนก็ไดแตโดยปกติจะเริ่มที่โคนกาบใบหรือตรงกลางตน กอ น สันนิษฐาน วาเชอ้ื ราบางชนดิ ทําลายไวก อ น การปอ งกนั กําจดั 1. ปอ งกนั มใิ หเ กดิ แผลในระหวา งเกบ็ เกย่ี วขนสง และ การเก็บรักษา 2. ฉดี ยาปอ งกนั แมลงและหนอน 3. ใชป ยุ ทม่ี ธี าตโุ บรอนผสมดว ย โดยใชปุยบอแรกซ อตั รา 10-20 กรัม/น้าํ 20 ลติ ร 4. อาจใชยาปฏิชีวนะ เชน พวกสเตรปโตมัยซิน อากริไมซิน ฉีดพน โรคเนาเละ โรครานํ้าคาง 2. โรคเหย่ี วของผกั กาดขาวปลี (Fusaarium wilt to Chinese Cabbage) สาเหตุ เกดิ จากเชอ้ื รา Fusarium Oxysporum ลักษณะอาการ ผักจะมีใบลา งเหลอื งและเรม่ิ สงั เกตไดง า ย คอื มีใบลางเหี่ยวแหงซีกใดซีกหนึ่ง ทําใหใบเบีย้ วงอไปขางท่ีใบเหี่ยว ตอ มาใบทางซกี นน้ั จะเหย่ี วเพม่ิ ขน้ึ และเหย่ี วทว่ั ตน ในเวลาตอ มา หรือ

7 ผักเจริญเติบโตแตเพียงซีกเดียวกอนแลวเหี่ยวตาย เมอ่ื ถอนดรู ากจะขาดหลดุ จากลําตน เพราะผุเปอย เปนสนี ้ําตาล ในดนิ เหนยี วและดนิ ทรายมกั พบโรคนม้ี าก การปอ งกนั กําจดั 1. กอ นปลกู ผกั ควรมกี ารเตรยี มดนิ ใหด ี มีการใสปนู ขาวแกไ ขดนิ เปน กรดกอ นปลกู 2. ไมควรใสป ยุ ทม่ี ไี นโตรเจนมากในระยะตน กลา 3. ควรปลกู พชื หมนุ เวยี นสลบั พน้ื ทด่ี งั กลา ว 4. ใชยาปอ งกนั กําจดั ในโรคนม้ี กั ไดผ ลไมค มุ คา 3. โรคเนา คอดนิ (Damping off) สาเหตุ เกดิ จากเชอ้ื รา Pythium SP. ลักษณะอาการ โรคน้ีจะเกิดเฉพาะในแปลงกลา เทา นน้ั การหวา นทแ่ี นน ทบึ อบั ลมและตน เบยี ด กันมากมกั จะเกดิ โรค ตนกลา มกั จะเกดิ อาการเปน แผลซ้ําทโ่ี คนตน ระดบั ดนิ เน้ือเยอ่ื ตรงแผลเนา และ แหงไปอยา งรวดเรว็ เมอ่ื ถกู แสงแดดทําใหตนกลาหักพับ เพราะมีแผลซํ้าทโ่ี คนตน ระดบั ดนิ ตน เหย่ี วแหง ตาย บริเวณที่เปนโรคจะคอยๆ ขยายวงกวา งออกเปน วงกลม การปอ งกนั กําจดั 1. ไมค วรหวา นเมลด็ ผกั แนน เกนิ ไป 2. ใชยาปอ งกนั กําจดั เชอ้ื ราละลายน้ําในอตั ราความเขม ขน นอ ย ๆ ราดลงไปบนผวิ ดนิ ใหท ว่ั สกั 1-2 ครง้ั เชน เทอราคลอเบนฟอรด ซ่ึงเปน ยาปองกนั กําจดั เชอ้ื ราในดนิ โดยตรงจะมผี ลยง่ิ ขน้ึ หรือจะ ใชร คิ โดมลิ เอม็ แซด 72 ละลายน้ํารดกไ็ ดผ ลดี หรอื ใชป นู ใสร ดแทนน้ําในระยะท่ีเปนตน กลากจ็ ะชวยให ตนกลา แขง็ แรง และไมต อ งใชย าอกี เลย 4. โรคใบดา งของผกั กาดขาวปลี สาเหตุ เกิดจากเชื้อไวรัส Turnip mosaic Virus ลักษณะอาการ ตนท่ีเปนโรคแสดงอาการใบดา งเขยี วสลบั เขยี วเหลอื ง แคระแกรนตามบรเิ วณ เสนใบจะพบเปน สมี ว งปะปนอยเู มอ่ื เปนโรครนุ แรงขน้ึ ใบจะเปล่ียนเปน สเี ขยี วเหลอื งทง้ั ใบ และมลี กั ษณะ บิดงอเลก็ นอ ย การปอ งกนั กําจดั 1. ใชเมล็ดทป่ี ราศจากโรค 2. กําจดั ตน ทแ่ี สดงอาการของโรคในระยะแรก โดยการเผาทําลาย 3. ปอ งกนั กําจดั แมลงพาหะพวกเพลย้ี ออ นดว ยสารเคมี ไดเมทไทเอท ในอตั รา 30 ซีซี./นา้ํ 20 ลติ ร 5. โรครานํ้าคา ง สาเหตุ เกดิ จากเชอ้ื รา (Peroros Pora SP.) ลักษณะอาการ ดานบนใบเปน รอยดา งสเี หลอื งซดี ตอมาแสดงอาการไหมท บั ใตใ บปรากฏเสน ใยสีขาวเจริญขน้ึ มา อาการลกุ ลามจากใบรอบนอกเขา สใู บดา นใน หากเปน รนุ แรงทําใหใ บไหม

8 การปอ งกนั กําจดั เม่ือเรม่ิ พบอาการใหใ ชส ารเคมี ไดเมทเอ็ม หรือ อาโคนลิ ฉีดพน หากมกี ารระบาดรนุ แรงใหใ ช เอพรอน 35 ฉีดพน 1 ครง้ั 6. โรคใบจดุ สาเหตุ เกดิ จากเชอ้ื รา (Altennaria SP.) ลักษณะอาการ เปนจุดคอ นขา งกลมสนี ้ําตาล ลกั ษณะแผลเปน วงซอ นกนั การปอ งกนั กําจดั หามใชส ารเคมี เบนเลท ฉีดพน หากมีระบาดมากใหใ ชส ารเคมรอฟรลั สลบั กบั แอนทราโคล ตามฉลากขา งภาชนะบรรจุ แมลงที่สําคญั ไดแ ก 1. หนอนใยผัก หนอนใยผักเปนหนอนผีเสื้อที่มีขนาดเล็กที่สุดในบรรดาหนอน ผีเสื้อศัตรูผัก จะมีลักษณะหัวทายแหลม เมอ่ื ถกู ตวั จะดน้ิ อยา งแรงและ ทิ้งตัวลงดิน โดยการสรา งใย มักจะพบตัวแกตามใบโดยเกาะอยูใน ลักษณะยกหัวขน้ึ หนอนใยผักเกิดจากการทแี่ มผเี สอ้ื วางไขไว ไขม ี ขนาดเล็กคอนขา งแบนสเี หลอื ง ตดิ กนั 2-5 ฟอง อายไุ ขป ระมาณ 3 วัน อายุดักแด 3-4 วัน ตวั เตม็ วยั มเี หลอื งเทา ตรงสว นหลงั มแี ถบสเี หลอื ง อายตุ วั เตม็ วยั 1 สัปดาห การทําลายของหนอนใยผกั จะกดั กนิ ผกั ออ น ดอกหรือใบที่หุมอยูทําใหใ บเปน รพู รนุ หนอนใยผกั มคี วาม สามารถในการทนตอ สารเคมี และปรบั ตวั ตา นทานตอ สารเคมปี อ งกนั กําจดั ไดด ี การปอ งกนั กําจดั 1. ใชส ารเคมกี ําจดั ตวั หนอนโดยตรง 2. โดยการใชเชื้อแบคทีเรีย บาซิลลัสทรูรินเจนซสิ ทาํ ลาย 3. หมน่ั ตรวจดแู ปลงกะหล่ําปลี เมอ่ื พบตวั หนอนควรรบี ทําลายทันที 2. หนอนกระทูผัก หนอนกระทูผักมักพบบอยในพวกผักกาดโดยจะกัดกินใบ กา น หรือเขาทําลายในหวั ปลี มกั จะเขา ทําลายเปน หยอ มๆ ตามจดุ ทผ่ี เี สอ้ื วาง ไข หนอนชนดิ นส้ี งั เกตไดง า ย คอื ลําตวั อว นปอ ม ผิวหนงั เรียบ คลา ย หนอนกระทูหอม มสี สี นั ตา งๆ กัน มแี ถบสขี า งลําตวั แตไ มค อ ยชดั นกั เม่ือโตเต็มทจ่ี ะมขี นาด 3-4 เซนตเิ มตร เคลอ่ื นไหวชา ระยะตวั หนอน ประมาณ 15-20 วัน และจะเขา ดกั แดต ามใตผ วิ ดนิ ระยะดกั แดป ระมาณ 7-10 วัน การทําลายจะกัด กินกานใบและปลใี นระยะเขา ปลี

9 การปอ งกนั กําจดั 1. หม่ันตรวจดสู วนผกั เมื่อพบหนอนกระทูผักควรทําลายเสยี เพอ่ื ปอ งกนั ไมใ หม กี ารระบาดลกุ ลามตอไป 2. ฉดี พน ดว ยสารเคมี เชน เมโธมิล อตั รา 10-12 กรัม/น้าํ 20 ลติ ร หรอื อาจใชเ มวนิ พอส 20-30 ซี.ซี./น้าํ 20 ลติ ร 3. เพลย้ี ออ น ตัวออนของแมลงชนิดนี้ออกจากทองแมไดโดยที่เพศเมียไมตองผานการผสมพนั ธุ ตวั ออ นทอ่ี อก จากตัวแม ใหม ๆ พบวา มลี ําตวั ขนาดเลก็ มากตอ งสอ งดดู ว ยกลอ งจลุ ทรรศน ลําตวั สเี หลอื งออ นนยั ตาสี ดาํ ขาทั้ง 3 คู สเี ชน เดยี วกบั ลําตัวการทําลายเพลย้ี ออ นชนดิ นท้ี ําลายพชื ทง้ั ตวั ออ นและตวั เตม็ วยั โดย การดูดน้ําเลี้ยงจากพืชทั้งยอด ใบออ น ใบแก ชอ ดอก ลักษณะอาการที่เห็นไดชัด คอื ยอดและใบจะ หยิกงอ เมอ่ื เพลย้ี ออ นเพม่ิ ขน้ึ เรอ่ื ย ๆ พืชก็จะเหี่ยว ใบผักจะถูกทําลาย จะคอยๆ มสี เี หลอื งและรว งหลน ลาํ ตนจะแคระแกรน ถาทาํ ลายชอดอกจะทําใหด อกรว งหลน หลดุ ทําใหผ ลผลติ ลดลง การปอ งกนั กําจดั ควรใชส ารเคมกี ลมุ มาลาไธออน มชี อ่ื การคา เชน มาลาเทน มาลาไธออน 83% ในอตั รา30- 55ซีซี./น้าํ 20 ลติ ร พน 2 ครง้ั แตล ะครง้ั หา งกนั 7 วัน นอกจากนน้ั อาจใชใ นอตั รา 5 กรัม/น้าํ 20 ลิตร ทําการพน เปน ครง้ั คราว ยาชนดิ นเ้ี ปน ยาทเ่ี หมาะสําหรบั สวนผกั หลังบา น ปลอดตอ มนษุ ย 4. หมดั กระโดด พบตลอดป ฉีดพนเซฟวิน 85 หรือแลนเนท เมอ่ื ยา ยปลกู มดทําลายชว งกอ นกลา งอกสงั เกต จากทางเดนิ มด ปอ งกนั โดยใช เซฟวิน 85 และคมู ฟิ อสรดแปลงกลา เพลย้ี ออ น หมดั กระโดด เอกสารอา งองิ - อดุ ม โกสัยสุก 2530 การปลกู ผกั กนิ ใบ - กองบรรณาธกิ ารฐานเกษตร 2534 รวมเรอ่ื งผกั - กลมุ หนงั สอื เกษตร 2535 สวนผกั - ทศพร แจงจรัส 2531 ผักฤดูหนาวและผักตระกูลกะหลํ่า

10 - สมพร เทพเดชา 2533 การจดั การสวนผกั - โครงการหลวง 2533 การปลูกผักบนที่สูงของประเทศไทย - สมศริ ิ แสงโชติ 2532 โรคของพืชเศรษฐกิจ....พืชผัก ภาควิชาโรคพืช คณะเกษตร มหาวิทยาลยั เกษตรศาสตร - จิรา ณ หนองคาย เทคโนโลยีหลังเก็บเกี่ยวผักผลไม และดอกไม - โกสินทร สายแสงจันทร 2536 วิธีปลูกผักสําคญั บางชนดิ