116 แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ ๓.๕ พฒั นาคลงั ข้อมลู สอื่ และนวตั กรรมการเรียนรู้ ทม่ี คี ุณภาพและมาตรฐาน ๑) พัฒนาคลังข้อมูล สื่อ และนวัตกรรมการเรียนร ู้ ที่มีคุณภาพและมาตรฐาน สามารถใช้ประโยชน์ร่วมกันระหว่างหน่วยงานในกระทรวงศกึ ษาธกิ ารและหนว่ ยงานทเ่ี กี่ยวขอ้ ง ๒) จัดระบบการให้บริการข้อมูล สื่อ และนวัตกรรมการเรียนรู้ ผ่านระบบ เทคโนโลยีดิจิทัลท่ีผู้เรียนและผู้ใช้บริการทุกกลุ่มเป้าหมายสามารถเข้าถึงและใช้ประโยชน์ได้ ตามวัตถุประสงค ์ ๓.๖ พัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการผลิตครู อาจารย์ และบุคลากรทาง การศึกษา ๑) จัดให้มีกลไกกำหนดนโยบายและแผนการผลิตและพัฒนาครู อาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา เพื่อประสาน กำกับ ติดตาม ประเมินผลการผลิตและพัฒนาครู ให้ข้อเสนอแนะการจัดสรรงบประมาณ และระดมทรัพยากร สนับสนุนการวิจัยและพัฒนา นวัตกรรมการผลิต พัฒนาครู อาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา เพ่ือเสริมสร้างการพัฒนา ประเทศตามยุทธศาสตร์ชาต ิ ๒๐ ป ี และยทุ ธศาสตร์ประเทศไทย ๔.๐ ๒) ออกแบบระบบและรูปแบบการผลิตคร ู อาจารย์ และบคุ ลากรทางการศกึ ษา ให้สอดคล้องกับนโยบายและแผนการผลิตและพัฒนาครู ตามความต้องการใช้ครู ท้ังในเชิงปริมาณ และคุณภาพในแต่ละระยะ โดยพฒั นาระบบการสรรหาคนด ี คนเก่ง มีความศรทั ธาในวชิ าชพี เข้ามา เป็นคร ู โดยการมีสว่ นร่วมของเครอื ขา่ ยสถาบันการผลิตครแู ละครผู ูส้ อน ๓) ส่งเสริม สนับสนุน และพัฒนาสถาบันการศึกษาท่ีเป็นหน่วยผลิตครู พัฒนา ครูและบุคลากรทางการศึกษา และสถานศึกษาท่ีเป็นหน่วยปฏิบัติการสอนให้มีคุณภาพและ มาตรฐานสงู ในสาขาวิชาทีส่ ถาบันการศกึ ษาเชีย่ วชาญ ๓.๗ พฒั นาคณุ ภาพครู อาจารย์ และบคุ ลากรทางการศกึ ษา ๑) ออกแบบระบบและรูปแบบการพัฒนาคร ู อาจารย ์ และบุคลากรทาง การศึกษา เพ่ือเสริมสร้างการพัฒนาประเทศตามยุทธศาสตร์ชาต ิ ๒๐ ปี และยุทธศาสตร ์ ประเทศไทย ๔.๐ โดยครูทุกระดับและประเภทการศึกษาได้รับการพัฒนาตามมาตรฐานวิชาชีพ เพอ่ื ประกนั คณุ ภาพและมาตรฐานสมรรถนะวชิ าชีพคร ู และระบบประกันคุณภาพทางการศึกษา ๒) เร่งรัดพัฒนาคร ู อาจารย ์ และบุคลากรทางการศึกษา รวมท้ังครูฝึกใน สถานประกอบการโดยเริ่มต้นจากครูประจำการที่สอนไม่ตรงวุฒ ิ ครูที่สอนคละชั้น และครูในสาขา วิชาทขี่ าดแคลน ๓) พัฒนาระบบการพัฒนาวิชาชีพของครูในสถานศึกษาด้วยการส่งเสริมให้มี ชมุ ชนแหง่ การเรียนรูท้ างวิชาชีพหรือ Professional Learning Community (PLC) เพือ่ ให้ครูเกิด สังคมการเรียนรู้ในการพัฒนาและช่วยเหลือผู้เรียนในสถานศึกษาและระหว่างสถานศึกษา รวมท้ัง
แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 117 แลกเปล่ียนประสบการณ์และสร้างสังคมครูที่เข้มแข็งในการพัฒนาตนเองและนักเรียนให้เต็ม ศักยภาพ ๔) พัฒนามาตรฐานสมรรถนะวิชาชีพครูอาชีวศึกษา มาตรฐานครูฝึกใน สถานประกอบการ และมาตรฐานสถานประกอบการที่ทำหนา้ ที่ฝึกปฏิบตั ิ ๕) เสรมิ สรา้ ง ปลกู จติ สำนกึ คร ู อาจารย ์ และบคุ ลากรทางการศกึ ษา ใหด้ ำรงชวี ติ ตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ๖) พัฒนาระบบการประเมินตามระดับคุณภาพของมาตรฐานวิชาชีพเพื่อ การตอ่ อายุใบอนุญาตประกอบวิชาชพี ๗) พัฒนาครูสู่การเป็นครูแกนนำ (Master Teacher) และครูมืออาชีพ (Professional Teacher) ทสี่ ะท้อนทกั ษะ ความรคู้ วามสามารถ และสมรรถนะของวชิ าชพี คร ู ๔) แผนงานและโครงการสำคญั ✥ แผนงานและโครงการสำคญั เร่งดว่ น (ปีงบประมาณ ๒๕๖๐ – ๒๕๖๑) ๑) โครงการผลิตครเู พอื่ พฒั นาทอ้ งถิน่ ๒) โครงการลดเวลาเรียน เพ่ิมเวลารู้ ๓) แผนงานส่งเสริมการจัดการศกึ ษาปฐมวยั ๔) โครงการพัฒนาระบบและแนวทางการส่งเสริมสนับสนุนเพื่อพัฒนารูปแบบ วิธีการจดั การเรยี นการสอนสำหรับโลกศตวรรษท ่ี ๒๑ ๕) แผนงานยกระดับคุณภาพมาตรฐานวิชาชีพครู อาจารย ์ และบุคลากร ทางการศกึ ษาตามมาตรฐานวชิ าชีพ ✥ แผนงาน/โครงการตามเป้าหมาย ตัวชีว้ ดั ๑) โครงการสนับสนุนให้องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินและภาคเอกชนเข้ามามี สว่ นร่วมในการดแู ลและพฒั นาเดก็ เลก็ ๒) โครงการส่งเสริมสนับสนุนการจัดการศึกษาและการให้ความรู้สำหรับ คนทุกช่วงวยั ๓) โครงการส่งเสริมสนับสนุนการผลิตสื่อ ตำรา ส่ิงพิมพ์ สื่อวีดิทัศน์ และ สือ่ อิเลก็ ทรอนกิ ส์ที่มคี ณุ ภาพมาตรฐาน ผ่านการรบั รองมาตรฐาน ๔) โครงการส่งเสริมและสนับสนุนการพัฒนาแหล่งเรียนรู้ตามมาตรฐาน แหล่งเรยี นรูแ้ ตล่ ะประเภท ๕) โครงการอบรมพฒั นาทักษะการดำรงชีวิตสำหรบั ผสู้ ูงวัย ๖) โครงการพัฒนาทักษะด้านเทคโนโลยี การสร้างมูลค่าเพ่ิมด้านผลผลิตและ การบรกิ าร และทกั ษะการเป็นผู้ประกอบการแก่ประชาชนวยั ทำงานและผูส้ ูงวัย
118 แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ ๗) โครงการส่งเสริมการสร้างค่านิยม คุณธรรม จริยธรรมสำหรับพลเมืองใน ศตวรรษท่ี ๒๑ ๘) โครงการจัดทำคลังข้อสอบเพ่ือการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ด้านทักษะ ความรู้ความสามารถ และสมรรถนะ ตามมาตรฐานหลกั สูตร มาตรฐานอาชีพ/วิชาชพี ๙) โครงการพฒั นาหลกั สูตร กระบวนการเรียนรู้ ส่อื และการวัดผล ประเมินผล ผา่ นระบบเทคโนโลยีดิจิทัล ๑๐) โครงการขบั เคลือ่ นประเทศไทยสูส่ งั คมสงู วยั อยา่ งมคี ุณภาพ ๑๑) โครงการศกึ ษารปู แบบ/แนวทางการบรหิ ารจดั การของหนว่ ยงานทร่ี บั ผดิ ชอบ เก่ียวกับมาตรฐานหลักสูตร การจัดการเรียนการสอน การวัดและประเมินผล รวมทั้งระบบ การสะสมหนว่ ยการเรยี นรู้และการเทยี บโอน ๑๒) โครงการยกระดบั คุณภาพ พัฒนาระบบและรูปแบบการพัฒนาครู อาจารย ์ และบุคลากรทางการศึกษาตามมาตรฐานวชิ าชพี ๑๓) โครงการจดั ทำฐานข้อมูลคร ู อาจารย์ และบุคลากรทางการศกึ ษาทกุ สงั กดั ทุกระดบั /ประเภทการศึกษา
แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 119 ยทุ ธศาสตร์ที่ ๔ การสร้างโอกาส ความเสมอภาค และความเทา่ เทียมทางการศึกษา ความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจและสังคมของประเทศภายใต้ระบบการแข่งขันท่ีเสรีและ ไร้พรมแดนได้สร้างความเหล่ือมล้ำให้เกิดขึ้นในสังคม จากรายงานการวิจัยของสถาบันอนาคต ไทยศึกษา (๒๕๕๗) พบว่า ความเหลื่อมล้ำของรายได้ประชากรในกลุ่มคนรวยและกลุ่มคนยากจน ของไทยมีช่องว่างมากข้ึน ส่งผลให้เกิดความเหล่ือมล้ำในโอกาสทางการศึกษา อีกทั้งระบบข้อมูล และสารสนเทศด้านการศึกษาของประชากรรายบุคคลยังไม่ครบถ้วนและเป็นปัจจุบัน ทำให้รัฐ ไม่สามารถจดั สรรโอกาสและใหบ้ ริการทางการศึกษาแกป่ ระชาชนอย่างทั่วถึง และไมส่ ามารถเข้าถึง กลุ่มเป้าหมายท่ีมีความต้องการจำเป็นได้อย่างครอบคลุมและครบถ้วน ประกอบกับความแตกต่าง ทางด้านสถานะทางเศรษฐกิจและสังคมของครัวเรือน ยิ่งก่อให้เกิดความได้เปรียบเสียเปรียบ ในการเข้าถึงบริการการศึกษาท่ีมีคุณภาพมาตรฐาน และนำไปสู่การสร้างความเหล่ือมล้ำในโอกาส และความเสมอภาคทางการศึกษามากย่ิงขึ้น สะท้อนให้เห็นได้จากคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ในแต่ละช่วงชั้นท่ีมีความแตกต่างกันระหว่างสถานศึกษา ขนาด และที่ต้ังของสถานศึกษา และ สถานะทางเศรษฐกจิ และสงั คมของผเู้ รียน และปญั หาอื่น ๆ เช่น เด็กมพี ฒั นาการท่ไี มส่ มวัย อตั รา การออกกลางคันของผเู้ รียน ปญั หายาเสพตดิ และการใช้ความรุนแรง เปน็ ตน้ การศกึ ษาทม่ี คี ณุ ภาพและมาตรฐานสำหรบั ประชากรเปน็ กลไกหลกั สำคญั ในการขบั เคลอื่ น การพัฒนาประเทศ จึงเป็นหน้าที่ของรัฐในการเพิ่มโอกาสและความเสมอภาคในการเข้าถึง การศึกษาของผู้เรียนทุกกลุ่มเป้าหมายเพื่อลดความเหล่ือมล้ำ โดยการพัฒนาสถานศึกษาทุกแห่ง ให้มีคุณภาพและมาตรฐานที่เท่าเทียม และจัดให้มีระบบสนับสนุน และส่งเสริมให้ทุกภาคส่วน ของสังคมที่มีศักยภาพและความพร้อมเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการศึกษา โดยพัฒนาระบบข้อมูล และสารสนเทศที่ถูกต้องและเป็นปัจจุบันในการบริหารจัดการและการตัดสินใจเชิงนโยบายท่ีส่งผล ต่อกลุ่มเป้าหมายทุกกลุ่ม ทั้งผู้เรียนและสถานศึกษาท่ีมีความต้องการจำเป็นพิเศษ รวมท้ังการใช้ ประโยชน์จากระบบเทคโนโลยีดิจิทัลเพ่ือการบริหารจัดการและการจัดการศึกษาที่เปิดช่องทาง การเรียนรู้ของผู้เรียนอย่างไร้ขีดจำกัด เพื่อสร้างความเสมอภาคในการศึกษาเรียนรู้โดยไม่จำกัด รปู แบบ เวลา และสถานท ่ี การลดความแตกตา่ งดา้ นคณุ ภาพและมาตรฐานของสถานศกึ ษา การสง่ เสรมิ การมสี ว่ นรว่ ม ในการจัดการศึกษาของทุกภาคส่วน การส่งเสริมการใช้ประโยชน์ของเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อ การศึกษา รวมท้ังการมีระบบข้อมูลและสารสนเทศท่ีมีความถูกต้อง สมบูรณ์ และเป็นปัจจุบัน สามารถบูรณาการเช่ือมโยงกับระบบฐานข้อมูลของกระทรวงและหน่วยงานต่าง ๆ ที่ครอบคลุม
120 แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ ดา้ นสาธารณสุข สังคม ภมู ิสารสนเทศ และการศึกษา จงึ เป็นเคร่ืองมอื สำคญั ในการจัดการศึกษาท่มี ี คุณภาพและครอบคลุม ทั่วถึง คนทุกช่วงวัย ทุกกลุ่มเป้าหมาย สามารถดูแลและพัฒนาศักยภาพ คนทุกคนอย่างรอบด้าน กระจายโอกาสและความเสมอภาคในการรับบริการการศึกษาและเรียนร ู้ ทม่ี คี ณุ ภาพตลอดชีวติ โดยไม่จำกัดรูปแบบ เวลา และสถานท่ ี อันจะนำไปสกู่ ารลดความเหลอ่ื มล้ำ ทางการศึกษา และการพัฒนาคนให้มีทักษะ คุณลักษณะ และสมรรถนะตามกรอบทิศทางและ เปา้ หมายการพัฒนาประเทศ ๑) วัตถุประสงค์ ๑.๑ เพื่อเพิ่มโอกาสและความเสมอภาคในการเข้าถึงการศึกษาและการเรียนรู้ ท่ีตอบสนองความต้องการของผู้เรียน ชุมชน สังคม และประเทศชาต ิ ผ่านระบบเทคโนโลยีดิจิทัล ทม่ี ปี ระสิทธภิ าพ ครอบคลมุ ทกุ รูปแบบและช่องทางการเรยี นร้ ู ๑.๒ เพื่อให้ผ้เู รยี นทกุ คน ทกุ กลุ่ม ทกุ พน้ื ท่ ี และทกุ ระดบั การศกึ ษาไดร้ บั การศึกษาใน รูปแบบท่ีเหมาะสมตามศักยภาพของผู้เรียนแต่ละกลุ่ม ในสถานศึกษาที่มีมาตรฐานและคุณภาพ ทัดเทยี มกนั ๑.๓ เพ่ือให้มีระบบฐานข้อมูลกลางรายบุคคลทุกช่วงวัยที่เช่ือมโยงกันได้ และสามารถ แลกเปลีย่ นฐานข้อมูลระหว่างกระทรวงศึกษาธกิ ารและหน่วยงานที่เกยี่ วขอ้ ง ๑.๔ เพ่ือให้มีระบบฐานข้อมูลด้านการศึกษาและที่เก่ียวข้อง ท่ีเป็นระบบเดียวกัน ทง้ั ประเทศ สามารถใช้รว่ มกันระหว่างหนว่ ยงานในกระทรวงศกึ ษาธกิ ารและหน่วยงานทเี่ กีย่ วขอ้ ง ๑.๕ เพ่ือให้มีระบบสารสนเทศทางการศึกษาท่ีครอบคลุม ถูกต้อง และเป็นปัจจุบัน เพ่อื การวางแผน การบริหารจดั การศึกษา การตดิ ตามและประเมินผล ๒) เปา้ หมายและตัวชี้วดั ๒.๑ ผู้เรียนทุกคนได้รับโอกาสและความเสมอภาคในการเข้าถึงการศึกษาท่ีมี คุณภาพ ตวั ชว้ี ดั ๑) สัดส่วนนกั เรียนปฐมวัย (๓ – ๕ ป)ี ตอ่ ประชากรกลมุ่ อายุ ๓ – ๕ ป ี เพม่ิ ข้ึน ๒) ประชากรอายุ ๖ – ๑๑ ป ี ไดเ้ ข้าเรยี นระดับประถมศึกษาทกุ คน ๓) ประชากรอายุ ๑๒ – ๑๔ ปี ได้เข้าเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้นหรือ เทียบเทา่ ทุกคน ๔) สัดส่วนนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายหรือเทียบเท่า (๑๕ – ๑๗ ปี) ตอ่ ประชากรกลมุ่ อาย ุ ๑๕ – ๑๗ ปี เพ่มิ ขน้ึ ๕) ประชากรวยั แรงงาน (๑๕ – ๕๙ ป)ี มจี ำนวนปกี ารศกึ ษาเฉลี่ยเพมิ่ ขน้ึ
แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 121 ๖) ร้อยละของเด็กในวัยเรียนท่ีมีความต้องการจำเป็นพิเศษ ได้รับการศึกษา เตม็ ตามศกั ยภาพเพม่ิ ข้นึ (จำแนกตามกลมุ่ ประเภทของความจำเปน็ พเิ ศษ) ๗) อัตราการเข้าเรียนระดับประถมศึกษา มัธยมศึกษา อาชีวศึกษา และ อุดมศกึ ษาสงู ขึน้ ๘) ร้อยละของผู้เรียนพิการได้รับการพัฒนาสมรรถภาพหรือบริการทาง การศกึ ษาที่เหมาะสม ๙) อตั ราการออกกลางคันของผู้เรียนระดบั การศึกษาข้ันพืน้ ฐานลดลง ๑๐) ผู้เรียนระดับการศึกษาขั้นพ้ืนฐานทุกคนได้รับการสนับสนุนค่าใช้จ่ายใน การศึกษา ๑๕ ป ี ๑๑) จำนวนสถานศึกษา/สถาบันการศึกษา/องค์กรที่จัดการศึกษาแบบเรียนร่วม ตามรูปแบบ/หลักสูตร สำหรับผู้ท่ีมีความต้องการจำเป็นพิเศษ (ผู้พิการ ผู้ด้อยโอกาส ผมู้ ีความสามารถพเิ ศษ) เพ่ิมข้นึ ๑๒) จำนวนสถานศึกษา/สถาบันการศึกษา/องค์กรท่ีจัดการศึกษาตามรูปแบบ/ หลักสูตรสำหรบั ผู้ทมี่ คี วามต้องการจำเป็นพิเศษเพิม่ ข้นึ ๑๓) มีหลักสูตรการศึกษาในการจัดการศึกษากลุ่มการศึกษาเฉพาะด้าน เฉพาะทาง กลุ่มท่ีมีความต้องการจำเป็นพิเศษในทุกระดับการศึกษา ทั้งการศึกษาในระบบ นอกระบบ และตามอัธยาศัย ท่ีมคี ุณภาพและมาตรฐาน ๑๔) ดัชนีความเสมอภาคของอัตราการเข้าเรียนระดับการศึกษาขั้นพ้ืนฐานตาม ฐานะทางเศรษฐกจิ และพ้ืนท่ีลดลง ๑๕) ความแตกต่างระหว่างคะแนนเฉล่ียผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติ ขั้นพ้ืนฐาน (O-NET) ของนักเรียนระหว่างพ้ืนท่ี/ภาคการศึกษา ในวิชาคณิตศาสตร์และ ภาษาองั กฤษลดลง ๑๖) จำนวนสถานศึกษาท่ีต้องการความช่วยเหลือและพัฒนาเป็นพิเศษอย่าง เรง่ ดว่ น (ICU) ลดลง ๒.๒ การเพิ่มโอกาสทางการศึกษาผ่านเทคโนโลยีดิจิทัลเพ่ือการศึกษาสำหรับ คนทุกชว่ งวัย ตวั ช้วี ัด ๑) มีระบบเครือข่ายเทคโนโลยีดิจิทัลเพ่ือการศึกษาที่ทันสมัย สนองตอบ ความตอ้ งการของผูเ้ รียนและผใู้ ชบ้ รกิ ารอยา่ งทวั่ ถึงและมปี ระสิทธภิ าพ ๒) มีสถาบันเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา และกองทุนพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อ การศกึ ษา
122 แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ ๓) มกี ารจดั ตง้ั สถานโี ทรทัศน์และการผลติ รายการเพื่อการศึกษา ๔) ร้อยละของสถานศึกษาได้รับบริการอินเทอร์เน็ตความเร็วสูงครอบคลุม ทุกพน้ื ท ี่ ขน้ั ตำ่ ๓๐ Mbps ใน ๕ ปแี รก และ ๑๐๐ Mbps ภายใน ๒๐ ป ี เพิม่ ข้นึ ๕) ร้อยละของสถานศึกษาข้ันพ้ืนฐานท่ีมีการจัดการเรียนการสอนทางไกล ด้วยระบบ DLIT, DLTV, ETV และผู้เรียนมีค่าเฉลี่ยผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาต ิ ขั้นพ้นื ฐาน (O-NET) เพมิ่ ข้ึน ๖) รอ้ ยละของผ้ใู ช้อนิ เทอรเ์ น็ตเพ่ือการคน้ คว้าหาความรูเ้ พมิ่ ข้ึน ๗) มีสอ่ื ดจิ ทิ ลั เพอื่ พัฒนาเศรษฐกิจ ชมุ ชน และการสง่ เสริมการมีอาชีพเพมิ่ ขึน้ ๘) สถานศกึ ษาทุกแห่งมีอนิ เทอร์เนต็ ความเร็วสงู และมคี ุณภาพ ๒.๓ ระบบข้อมูลรายบุคคลและสารสนเทศทางการศึกษาท่ีครอบคลุม ถูกต้อง เป็นปจั จุบนั เพอ่ื การวางแผน การบรหิ ารจดั การศึกษา การตดิ ตาม ประเมนิ และรายงานผล ตัวช้ีวัด ๑) มีระบบฐานข้อมูลรายบุคคลท่ีอ้างอิงจากเลขท่ีบัตรประจำตัวประชาชน ๑๓ หลักที่สามารถเชื่อมโยง และแลกเปล่ียนฐานข้อมูล รวมทั้งใช้ประโยชน์ร่วมกันระหว่าง กระทรวงศึกษาธิการและหน่วยงานอื่น ด้านสาธารณสุข สังคม ภูมิสารสนเทศ แรงงาน และ การศึกษา ๒) มีระบบสารสนเทศด้านการศึกษาและด้านอื่นที่เกี่ยวข้อง ท่ีเป็นระบบ เดียวกันทั้งประเทศ ครอบคลุม ถูกต้อง และเป็นปัจจุบัน สามารถอ้างอิงได้ เพ่ือใช้ประโยชน์ใน การวางแผน การบริหารจดั การศึกษา การตดิ ตาม ประเมนิ และรายงานผล ๓) มีระบบคลังข้อมูลเก่ียวกับสื่อและนวัตกรรมการเรียนรู้ที่มีคุณภาพมาตรฐาน สามารถใหบ้ ริการและใชป้ ระโยชน์รว่ มกันระหวา่ งหนว่ ยงานได้ ๔) ระดับความพึงพอใจของบุคคลและหน่วยงานในการเข้าถึงและใช้ประโยชน์ จากขอ้ มลู และสารสนเทศทางการศกึ ษาสูงขึ้น ๕) มกี ฎหมาย กฎ และระเบยี บทเี่ กย่ี วขอ้ งกบั การบรหิ ารจดั การขอ้ มลู สารสนเทศ ทางการศกึ ษาท่ีได้รับการปรบั ปรงุ และมีผลบงั คบั ใช ้ ๓) แนวทางการพฒั นา ๓.๑ เพมิ่ โอกาสและความเสมอภาคในการเข้าถงึ การศกึ ษาท่มี คี ุณภาพ ๑) ประกันโอกาสการเข้ารับบริการทางการศึกษาระดับการศึกษาข้ันพื้นฐาน ให้แก่ผ้เู รยี นในทกุ พื้นท่ ี ครอบคลุมผทู้ ีม่ คี วามตอ้ งการจำเปน็ พเิ ศษ อาท ิ การจัดหาทนุ และแหล่งทุน ทางการศกึ ษา การออกกฎหมายเฉพาะรองรบั สทิ ธแิ ละโอกาสทางการศึกษา เป็นตน้
แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 123 ๒) ส่งเสริมการจัดการศึกษานอกระบบ และการเข้าถึงแหล่งเรียนรู้ท่ีสอดคล้อง กบั ความสนใจ และวิถชี ีวิตของผเู้ รียนทุกกลุ่มเปา้ หมาย ๓) เร่งพัฒนาสถานศึกษาให้มีมาตรฐานการจัดการศึกษาที่ทัดเทียมหรือ ใกลเ้ คียงกัน ๔) เร่งพัฒนาแหล่งเรียนรู้ที่เอ้ือต่อการศึกษาและการเรียนรู้ตลอดชีวิตอย่างมี คุณภาพ มีความหลากหลาย และสามารถให้บริการได้อย่างทวั่ ถงึ ๕) สง่ เสรมิ การจัดการศึกษาแบบเรยี นรวม (Inclusive Education) ใหม้ ากขนึ้ ๖) จดั สรรบุคลากรเพือ่ ช่วยเหลือเด็กท่ีมีความตอ้ งการจำเป็นพิเศษใหเ้ พยี งพอ ๗) พัฒนาสื่อการเรียนการสอนที่เหมาะสมสำหรับเด็กท่ีมีความต้องการจำเป็น พิเศษ ๘) สนับสนุนให้ท้องถิ่นและเอกชนมาร่วมมือพัฒนาและจัดการศึกษาเพื่อ ลดความเหล่อื มล้ำทางการศกึ ษา ๙) เสริมสร้างโอกาสให้เด็กและเยาวชนที่กระทำความผิด มีทักษะเพ่ือ การประกอบอาชพี และให้โอกาส/ยอมรับในการกลับไปดำรงชวี ิตในสังคม ๓.๒ พัฒนาระบบเทคโนโลยดี ิจทิ ลั เพอื่ การศกึ ษาสำหรบั คนทุกช่วงวยั ๑) พัฒนาระบบเทคโนโลยีดิจิทัลเพ่ือการศึกษา การจัดการเรียนการสอน และ การเรยี นรูต้ ลอดชีวิต ทีม่ คี วามยดื หยุ่น หลากหลาย สามารถเขา้ ถึงได้ โดยไมจ่ ำกดั เวลาและสถานที่ ๒) พัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการจัดการเรียนการสอนทางไกลในระบบ ตา่ ง ๆ อาทิ DLIT, DLTV, ETV ๓) ดำเนินการจัดตั้งสถาบันเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา และกองทุนพัฒนา เทคโนโลยีเพอ่ื การศกึ ษา ๔) ส่งเสริมสนับสนุนการจัดต้ังสถานีโทรทัศน์และการผลิตรายการเพื่อ การศึกษา รวมทง้ั การพัฒนาโครงสร้างพนื้ ฐานดา้ นระบบเทคโนโลยีดิจทิ ลั เพอื่ การศกึ ษา ๕) ขยายเครือข่ายบริการอินเทอร์เน็ตความเร็วสูง ครอบคลุมทุกพ้ืนท่ ี เพียงพอ กบั ผู้เรียน (ความเรว็ ข้ันตำ่ ๓๐ Mbps ใน ๕ ปีแรก และ ๑๐๐ Mbps ภายใน ๒๐ ปี) ๓.๓ พฒั นาฐานข้อมลู ดา้ นการศึกษาท่มี มี าตรฐาน เชอ่ื มโยง และเข้าถงึ ได้ ๑) พัฒนาฐานข้อมูลด้านการศึกษาและด้านอ่ืนท่ีเกี่ยวข้องให้มีมาตรฐาน ครอบคลุม ถูกต้อง เป็นปัจจุบัน มีความเป็นเอกภาพ เทียบเคียงกับมาตรฐานนานาชาติได ้ และ สามารถใช้รว่ มกันระหวา่ งหน่วยงานในกระทรวงศึกษาธกิ ารและหนว่ ยงานภายนอกทเ่ี ก่ยี วข้อง ๒) จัดให้มีการเชื่อมโยงและแลกเปล่ียนข้อมูลรายบุคคลทุกช่วงวัย ข้อมูล ดา้ นการศกึ ษาและดา้ นอน่ื ท่เี ก่ียวขอ้ ง ตั้งแตแ่ รกเกดิ การเข้ารับการศกึ ษา การเข้าสกู่ ารทำงาน และ
124 แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ การเข้าสู่วัยผู้สูงวัย ระหว่างหน่วยงานในกระทรวงศึกษาธิการและหน่วยงานท่ีเกี่ยวข้องเพ่ือ การสง่ เสริมและสนบั สนุนการเรียนรตู้ ลอดชีวิต ๓) พฒั นาระบบสารสนเทศทางการศึกษาทค่ี รอบคลมุ ถกู ตอ้ ง และเป็นปจั จบุ นั เพ่อื การวางแผน การบริหารจัดการศึกษา การตดิ ตาม ประเมนิ และรายงานผล สามารถอา้ งอิงและ ใชป้ ระโยชนร์ ว่ มกัน ตามพระราชบัญญัติข้อมลู ข่าวสาร ๔) ปรับปรุงและบังคับใช้กฎหมายและระเบียบท่ีเก่ียวข้องกับการบริหารจัดการ ข้อมลู สารสนเทศของหน่วยงานการศกึ ษา และหนว่ ยงานอน่ื ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง ๔) แผนงานและโครงการสำคญั ✥ แผนงาน/โครงการสำคัญเร่งด่วน (ปงี บประมาณ ๒๕๖๐ – ๒๕๖๑) ๑) โครงการยกระดับมาตรฐานการจัดการศึกษาของโรงเรียนท่ีต้องการ ความชว่ ยเหลอื และพฒั นาเปน็ พเิ ศษอยา่ งเร่งด่วน (ICU) ๒) โครงการเติมเต็มความรู้ผ่านสื่อเทคโนโลยีการศึกษาทางไกล (DLTV, DLIT) สือ่ ทวี ีสาธารณะ และชอ่ งทางตา่ ง ๆ ๓) โครงการคัดกรองและพัฒนาศักยภาพของผู้เรียนที่มีความต้องการจำเป็น พเิ ศษ ๔) โครงการพัฒนาระบบเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการศึกษา การจัดการเรียน การสอน และการเรยี นรตู้ ลอดชวี ติ ๕) โครงการขยายเครือข่ายการบริการอินเทอร์เน็ตความเร็วสูงให้ครอบคลุม ทกุ พ้นื ท่ ี ๖) โครงการจัดทำฐานข้อมูลรายบุคคลทุกช่วงวัย ทั้งด้านสาธารณสุข สังคม ภูมสิ ารสนเทศ แรงงาน และการศกึ ษา ✥ แผนงาน/โครงการตามเปา้ หมาย ตัวช้ีวัด ๑) โครงการพัฒนาระบบข้อมูลสารสนเทศและเทคโนโลยีการสื่อสารทาง การศกึ ษา ท่สี ามารถเชื่อมโยงขอ้ มูลระหว่างหน่วยงานทางการศึกษา ๒) โครงการพัฒนาคลังข้อมูล ส่ือ และนวัตกรรมการเรยี นรู ้ ๓) โครงการจดั หาเทคโนโลย ี สงิ่ อำนวยความสะดวก/สอื่ อปุ กรณแ์ ละการบรกิ าร ที่สอดคลอ้ งกบั ความต้องการจำเปน็ เฉพาะบุคคล ๔) โครงการจัดฝึกอบรมหลักสูตรการพัฒนาศักยภาพบุคลากรที่เก่ียวข้องกับ การจดั การศึกษาสำหรบั คนพกิ ารในระดบั อดุ มศกึ ษา ๕) โครงการจัดบริการส่ือและนวัตกรรมการเรยี นรู ้ ผา่ นระบบเทคโนโลยดี ิจิทัล
แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 125 ๖) โครงการศึกษาระบบและกลไกการส่งเสริมสนับสนุนการผลิตและพัฒนา ส่ือ ตำรา สิ่งพิมพ์ และสื่ออิเล็กทรอนิกส์ที่มีคุณภาพและมาตรฐาน ภายใต้กลไกการแข่งขัน อยา่ งเสรแี ละเปน็ ธรรม ๗) โครงการจัดต้ังสถาบันเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษา และกองทุนพัฒนา เทคโนโลยีเพื่อการศึกษา ๘) โครงการจัดตั้งสถานีโทรทัศน์เพ่ือการศึกษา รวมท้ังการพัฒนาโครงสร้าง พืน้ ฐานด้านระบบเทคโนโลยีดจิ ทิ ัลเพือ่ การศึกษา ๙) โครงการจดั ใหม้ ีสัญญาณอินเทอรเ์ น็ตอยา่ งทว่ั ถึงและมปี ระสทิ ธภิ าพ ๑๐) โครงการจัดทำคู่มือการบันทึกและใช้ข้อมูลสารสนเทศ ผ่านระบบ เทคโนโลยดี ิจิทัล ๑๑) โครงการจัดทำมาตรฐานขอ้ มูลกลางระดับสถานศึกษา หนว่ ยงานสว่ นกลาง และสว่ นภูมภิ าค เพอ่ื การวางแผน การบริหารจดั การศกึ ษา การติดตาม ประเมนิ และรายงานผล ๑๒) โครงการปรับปรุงแก้ไขกฎหมาย กฎ ระเบียบ ของหน่วยงานต่าง ๆ ที่เก่ียวข้องกับการใช้ระบบเทคโนโลยีดิจิทัล เพื่อการบริหารจัดการข้อมูลและสารสนเทศทาง การศึกษา
126 แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ ยทุ ธศาสตรท์ ่ี ๕ การจดั การศกึ ษาเพ่ือสรา้ งเสรมิ คุณภาพชวี ติ ที่เปน็ มติ รกบั ส่งิ แวดลอ้ ม สภาวการณ์ของภูมิภาคและโลกท่ีต้องเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และ ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม ส่งผลให้ทุกประเทศต้องเร่งศึกษา เรียนร ู้ และปรับตัวให้พร้อมเผชิญกับ สภาพวิกฤตดา้ นต่าง ๆ ท่จี ะเกิดข้ึน ทั้งจากการผนั แปรของธรรมชาตแิ ละจากการกระทำของมนษุ ย์ พร้อมทั้งเร่งปลูกฝังเจตคติและความตระหนักในการพัฒนาหรือเติบโตบนคุณภาพชีวิตท่ีเป็นมิตรกับ สิ่งแวดล้อมของประชาชน ปลูกจิตสำนึกและความรับผิดชอบในการกระทำ มีคุณธรรม จริยธรรม และน้อมนำแนวคิดตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การปฏิบัติในการดำเนินชีวิต โดยใน ยุทธศาสตร์ชาติ ๒๐ ป ี ได้ให้ความสำคัญในเรื่องการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติอย่างมี ประสิทธิภาพ สามารถรับมือกับภัยพิบัติและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ท้ังในระดับประเทศ และพื้นที่ และการนำประเทศไทยไปสู่สังคมคาร์บอนต่ำและการเติบโตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม พร้อมกับการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม และการนำแนวคิดตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง สู่การปฏิบตั ิ ในการดำเนินการให้บรรลุเป้าหมายการเติบโตบนคุณภาพชีวิตท่ีเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และการสร้างเสริมคุณธรรม จริยธรรม จำเป็นอย่างย่ิงท่ีภาคการศึกษาต้องเข้ามามีบทบาทสำคัญ ในการให้ความร้ ู ทักษะ สร้างทัศนคติและความตระหนักแก่ผู้เรียนและคนทุกช่วงวัยในเรื่อง ความสำคัญของการพัฒนาและเติบโตในสังคมท่ีรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อม สามารถปรับตัวในโลก ท่ีมีการเปล่ียนแปลงทางธรรมชาติอย่างรวดเร็วและรุนแรง มีคุณธรรม จริยธรรม และรับผิดชอบ ในการกระทำของตน และน้อมนำแนวคิดตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การปฏิบัต ิ ในการดำเนินชีวิต พร้อมท้ังเสริมสร้างศักยภาพของบุคลากรด้านการวิจัยและพัฒนานวัตกรรมและ เทคโนโลยี ท่ีสามารถปรับตัวได้ในสภาพอากาศท่ีเปลี่ยนแปลงและการเติบโตบนคุณภาพชีวิต ที่เปน็ มิตรกับสง่ิ แวดล้อม ๑) วัตถปุ ระสงค์ ๑.๑ เพื่อสร้างจิตสำนึก ปลูกฝังทัศนคติ ค่านิยม วัฒนธรรมของคนทุกช่วงวัย ในการดำเนินชีวิตท่เี กยี่ วขอ้ งกับการสรา้ งเสริมคุณภาพชีวิตท่เี ปน็ มติ รกับสง่ิ แวดล้อม ๑.๒ เพ่ือสร้างและปรับเปลี่ยนค่านิยมของคนไทยทุกช่วงวัยให้มีคุณธรรม จริยธรรม เห็นคุณค่าของการเติบโตบนคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับส่ิงแวดล้อม และสามารถดำรงชีวิต อย่างเปน็ สขุ ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง
แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 127 ๑.๓ เพื่อวิจัยและพัฒนาองค์ความรู้ท่ีเกี่ยวข้องกับเรื่องการสร้างเสริมคุณภาพชีวิต ที่เป็นมิตรกับส่ิงแวดลอ้ ม ๑.๔ เพอื่ สรา้ งความตระหนกั และสรา้ งเสรมิ ศกั ยภาพใหป้ ระชาชนในการนำองคค์ วามรู้ ไปใช้เพ่ือจัดการในเร่ืองภัยธรรมชาติ ความมั่นคงทางอาหาร พลังงาน และการจัดการทรัพยากร ธรรมชาติ ๒) เป้าหมายและตวั ช้ีวดั ๒.๑ คนทุกช่วงวัย มีจิตสำนึกรักษ์สิ่งแวดล้อม มีคุณธรรม จริยธรรม และ นำแนวคดิ ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงส่กู ารปฏิบัติ ตวั ชี้วัด ๑) ร้อยละของศูนย์เด็กเล็กและสถานศึกษาระดับปฐมวัยท่ีจัดกิจกรรมท่ีสร้าง ความตระหนกั ในความสำคญั ของการดำรงชีวิตที่เปน็ มิตรกับสง่ิ แวดลอ้ มเพ่มิ ข้นึ ๒) ร้อยละของผู้เรียนทุกระดับการศึกษามีพฤติกรรมที่แสดงออกถึง ความตระหนักในความสำคัญของการดำรงชีวิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ความมีคุณธรรม จริยธรรม และการประยุกตใ์ ช้หลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งในการดำเนนิ ชวี ติ เพม่ิ ขนึ้ ๒.๑ ร้อยละของจำนวนนักเรียนท่ีเข้าร่วมกิจกรรม/โครงงานที่เกี่ยวข้องกับ การสรา้ งเสรมิ คุณภาพชีวติ ทเ่ี ป็นมิตรกับสงิ่ แวดลอ้ มเพิ่มขน้ึ ๒.๒ ร้อยละของจำนวนโรงเรียนท่ีใช้กระบวนการเรียนรู้เพื่อสร้างเสริม คณุ ธรรม จรยิ ธรรมเพม่ิ ขนึ้ ๒.๓ ร้อยละของจำนวนนักเรียนท่ีเข้าร่วมกิจกรรมตามโครงการน้อมนำ แนวคิดตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งสู่การปฏบิ ัติเพิ่มขนึ้ ๓) ร้อยละของครู/บุคลากรทางการศึกษาท่ีได้รับการอบรม/พัฒนาในเร่ือง การสร้างเสรมิ คณุ ภาพชวี ติ ท่เี ปน็ มติ รกับสงิ่ แวดล้อมเพิม่ ข้ึน ๔) จำนวนสถานศึกษาในโครงการโรงเรยี นสีเขยี วและห้องเรยี นสีเขียวเพ่มิ ข้นึ ๕) จำนวนสถานศึกษาในโครงการโรงเรยี นคุณธรรมเพิ่มขึน้ ๖) จำนวนสถาบันอดุ มศึกษาทต่ี ดิ อนั ดับมหาวทิ ยาลัยสีเขยี วโลกเพิ่มข้นึ ๒.๒ หลักสูตร แหล่งเรียนรู้ และสื่อการเรียนรู้ ที่ส่งเสริมคุณภาพชีวิตท่ีเป็นมิตร กบั สง่ิ แวดล้อม คณุ ธรรม จริยธรรม และการนำแนวคิดตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ส่กู ารปฏิบตั ิ ตัวชี้วัด ๑) จำนวนสถานศึกษา/สถาบันการศึกษาที่จัดการเรียนการสอนและกิจกรรม ทีเ่ กยี่ วข้องกบั การสร้างเสริมคุณภาพชวี ิตทเ่ี ป็นมิตรกับสงิ่ แวดล้อมเพิม่ ขึ้น
128 แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ ๒) จำนวนสถานศึกษา/สถาบันการศึกษาที่จัดการเรียนการสอนและกิจกรรม เพื่อปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม และการนำแนวคิดตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง สกู่ ารปฏบิ ตั ิเพ่มิ ข้ึน ๓) จำนวนแหล่งเรียนรู้ที่ได้รับการพัฒนาให้สามารถจัดการศึกษา/จัดกิจกรรม การเรยี นรทู้ ่ีส่งเสริมในเรอื่ งการสรา้ งเสรมิ คณุ ภาพชวี ติ ท่เี ปน็ มติ รกับส่งิ แวดล้อมเพม่ิ ขึ้น ๔) จำนวนส่ือการเรียนรู้ในส่ือสารมวลชนท่ีเผยแพร่หรือให้ความรู้เก่ียวกับ การสร้างเสริมคณุ ภาพชีวติ ทีเ่ ปน็ มิตรกับส่ิงแวดลอ้ มเพม่ิ ขน้ึ ๒.๓ การวิจัยเพื่อพัฒนาองค์ความรู้และนวัตกรรมด้านการสร้างเสริมคุณภาพชีวิต ที่เปน็ มติ รกับสง่ิ แวดล้อม ตวั ช้วี ดั ๑) จำนวนงานวิจัยท่ีเกี่ยวข้องกับการสร้างเสริมคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตร กับส่ิงแวดลอ้ มเพม่ิ ข้นึ ๒) จำนวนสถานศึกษาที่มีความร่วมมือกับต่างประเทศด้านการวิจัยและพัฒนา ทเี่ กย่ี วข้องกบั การสร้างเสริมคุณภาพชีวติ ท่เี ปน็ มติ รกับสิ่งแวดลอ้ มเพิ่มข้นึ ๓) จำนวนฐานข้อมูลด้านการศึกษาที่เกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ ในสาขาตา่ ง ๆ เพิ่มข้ึน ๓) แนวทางการพัฒนา ๓.๑ ส่งเสริม สนับสนุนการสร้างจิตสำนึกรักษ์ส่ิงแวดล้อม มีคุณธรรม จริยธรรม และนำแนวคดิ ตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงสู่การปฏิบัตใิ นการดำเนนิ ชวี ิต ๑) ส่งเสรมิ การจัดกิจกรรมสรา้ งสำนกึ รักษ์สิ่งแวดล้อมในสถานศกึ ษาทกุ ระดับ ๒) สง่ เสรมิ การจดั กจิ กรรมปลกู ฝงั ความมคี ณุ ธรรม จรยิ ธรรม และการนำแนวคดิ ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งส่กู ารปฏิบตั ใิ นการดำเนนิ ชวี ติ ๓) พัฒนา/อบรมครูผู้สอนท้ังการศึกษาในระบบและนอกระบบในเร่ือง การสร้างเสริมคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับส่ิงแวดล้อม คุณธรรม จริยธรรม และการนำแนวคิดตาม หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งสูก่ ารปฏบิ ัตใิ นการดำเนินชวี ติ ๔) ส่งเสริมให้สถาบันการศึกษาผลิตบุคลากรในสาขาเฉพาะที่ต้องใช้ความรู้ ความเช่ยี วชาญระดับสูงในศาสตร์/สาขาต่าง ๆ ทเ่ี กย่ี วข้องกับการสร้างเสรมิ คุณภาพชวี ติ ทีเ่ ป็นมติ ร กบั ส่ิงแวดลอ้ ม ๕) ส่งเสริมการจัดบรรยากาศ ส่ิงแวดล้อมและการจัดการในสถานศึกษา/ สถาบนั การศึกษาทส่ี รา้ งจติ สำนกึ รกั ษส์ ่งิ แวดลอ้ มแก่ผู้เรียนและทุกฝา่ ยที่เกย่ี วขอ้ ง
แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 129 ๓.๒ ส่งเสริมและพัฒนาหลักสูตร กระบวนการเรียนรู้ แหล่งเรียนรู้ และ ส่อื การเรยี นรู้ตา่ ง ๆ ทีเ่ กยี่ วข้องกบั การสรา้ งเสรมิ คณุ ภาพชวี ติ ท่ีเปน็ มติ รกับสิง่ แวดล้อม ๑) จัดทำ/พัฒนาหลักสูตรในระดับการศึกษาต่าง ๆ ท้ังการศึกษาในระบบและ นอกระบบ ที่สร้างจิตสำนึก ความตระหนัก และพฤติกรรมที่ส่งเสริมการสร้างเสริมคุณภาพชีวิต ท่ีเปน็ มิตรกบั ส่ิงแวดล้อม โดยคำนงึ ถงึ บรบิ ททแ่ี ตกตา่ งกนั ของแต่ละทอ้ งถ่นิ ใหก้ บั คนทุกชว่ งวยั ๒) จดั ทำ/พฒั นาหลกั สตู รและสง่ เสรมิ การจดั กจิ กรรม การจดั กระบวนการเรยี นร ู้ ที่มุ่งพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม และส่งเสริมการนำแนวคิดตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง สู่การปฏบิ ัติในการดำเนนิ ชวี ติ ๓) ส่งเสริมการผลิตสื่อ สื่อการเรียนการสอน ตำรา ส่ิงพิมพ์ ส่ือวีดิทัศน์ ส่ือดิจิทัลสำหรับคนทุกช่วงวัยที่เก่ียวข้องกับการสร้างเสริมคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับส่ิงแวดล้อม คุณธรรม จริยธรรม และการนำแนวคิดตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การปฏิบัติ ในการดำเนนิ ชีวิต ๔) ส่งเสริมให้ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมในการพัฒนาแหล่งการเรียนรู้ที่มีมาตรฐาน ในเร่อื งการสรา้ งเสรมิ คณุ ภาพชีวิตที่เป็นมิตรกบั สิ่งแวดล้อม คณุ ธรรม จริยธรรม และการนำแนวคิด ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งสูก่ ารปฏบิ ตั ใิ นการดำเนนิ ชวี ิต ๓.๓ พัฒนาองค์ความรู้ งานวิจัย และนวัตกรรม ด้านการสร้างเสริมคุณภาพชีวิต ท่เี ปน็ มติ รกบั สิ่งแวดล้อม ๑) ส่งเสริมให้มีการวิจัยและพัฒนาองค์ความรู ้ และนวัตกรรมที่เก่ียวข้องกับ การสรา้ งเสรมิ คณุ ภาพชวี ติ ท่เี ป็นมิตรกับสงิ่ แวดล้อม ๒) สร้างเครือข่ายความร่วมมือกับต่างประเทศในเรื่องการวิจัยและพัฒนา ทีเ่ ก่ยี วข้องกบั การสร้างเสรมิ คณุ ภาพชวี ิตทเี่ ปน็ มติ รกบั สิ่งแวดล้อม ๓) พัฒนาฐานข้อมูลด้านการศึกษาท่ีเกี่ยวข้องกับการสร้างเสริมคุณภาพชีวิต ทเ่ี ปน็ มิตรกบั สิง่ แวดลอ้ ม เชน่ ฐานข้อมูลแหลง่ เรียนรู้ ส่ือการเรียนการสอน ๔) แผนงานและโครงการสำคัญ ✥ แผนงานและโครงการสำคัญเร่งดว่ น (ปีงบประมาณ ๒๕๖๐ – ๒๕๖๑) ๑) โครงการน้อมนำศาสตร์พระราชาส่กู ารพฒั นาและเพ่ิมศักยภาพคนทุกช่วงวัย ๒) โครงการโรงเรยี นคุณธรรม ๓) โครงการโรงเรียนสีเขยี ว ๔) โครงการหอ้ งเรียนอนรุ กั ษพ์ ลังงาน ๕) โครงการรักษ์โลก รกั ษ์พลังงาน
130 แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ ✥ แผนงาน/โครงการตามเปา้ หมาย ตัวชีว้ ัด ๑) แผนงาน/โครงการส่งเสริมสนับสนุนการจัดการศึกษาและการให้ความรู้ ทักษะ และทัศนคตใิ หก้ บั คนทกุ ชว่ งวัยในเรอ่ื งการสร้างเสรมิ คณุ ภาพชวี ติ ทเ่ี ป็นมิตรกับสิง่ แวดลอ้ ม ๒) แผนงาน/โครงการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และการนำแนวคิดตาม หลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงสกู่ ารปฏิบตั ิ ๓) โครงการพัฒนาหลักสูตรและการเรียนการสอนเกี่ยวกับการเปล่ียนแปลง สภาพภมู อิ ากาศ ผลกระทบจากภยั ธรรมชาต ิ และภยั พิบัตจิ ากการเปล่ยี นแปลงสภาพภมู อิ ากาศ ๔) โครงการสง่ เสรมิ คณุ ภาพชวี ิตทเี่ ป็นมติ รกบั สิง่ แวดลอ้ ม ๕) โครงการห้องเรยี นอนุรกั ษ์พลังงาน ๖) โครงการรักษ์โลก รักษพ์ ลงั งาน ๗) โครงการจัดตงั้ แหล่งเรยี นรู้ในเรื่องภัยพบิ ัติ และพลงั งานทางเลือก ๘) โครงการวจิ ยั และพัฒนาเพอื่ เพ่มิ ศักยภาพในเรือ่ งความมั่นคงทางอาหาร
แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 131 ยุทธศาสตรท์ ่ี ๖ การพัฒนาประสทิ ธิภาพของระบบบริหารจัดการศกึ ษา โลกศตวรรษที่ ๒๑ เป็นโลกแห่งข้อมูลข่าวสารท่ีสามารถรับและส่งต่ออย่างรวดเร็ว ส่งผล ให้ประชาชน ชุมชน และสังคมรับรู้ข้อมูลข่าวสารได้อย่างรวดเร็วและรู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลง ประชาชนมีความรู้ความสามารถมากข้ึน และพร้อมที่จะเข้ามามีบทบาทและมีส่วนร่วม ในการจัดการศึกษามากขึ้น ในขณะที่โครงสร้างและระบบการศึกษายังบริหารและจัดการภายใต ้ กฎ ระเบียบ กติกา และแบบแผนการปฏิบัติรูปแบบเดิม ส่งผลให้เกิดปัญหาและความไม่คล่องตัว ในการบริหารจัดการและการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษา อีกทั้งการบริหารงานบุคคล ในสถานศึกษายังเป็นปัญหา ท้ังเรื่องการขาดแคลนครูในบางสาขา ครูไม่ครบชั้น อัตราส่วนครูต่อ นักเรียนและนักเรียนต่อห้องไม่เป็นไปตามมาตรฐาน ซ่ึงส่งผลกระทบต่อการพัฒนาคุณภาพ การเรียนการสอนและผลสมั ฤทธิ์ทางการเรยี นของผเู้ รียนอยา่ งยง่ิ การปรบั ปรงุ โครงสรา้ งการบรหิ ารงานของหนว่ ยงานสว่ นกลาง สว่ นภมู ภิ าค และสถานศกึ ษา ควบคู่กับการปรับปรุงแก้ไขปัญหาและการพัฒนาระบบการบริหารงานบุคคลของผู้บริหาร ครู และ บคุ ลากรทางการศกึ ษาเพ่ือแกป้ ญั หาท่เี กดิ ขึน้ จะส่งผลให้หนว่ ยงานและสถานศกึ ษาสามารถบริหาร และจัดการศกึ ษาทแ่ี สดงความรบั ผดิ ชอบตอ่ คุณภาพมาตรฐานให้แก่ผูเ้ รยี นอยา่ งมปี ระสิทธภิ าพและ มีประสทิ ธผิ ลมากขึ้น รวมทงั้ การเปิดโอกาสใหท้ กุ ภาคสว่ นของสังคม อาทิ บุคคล ครอบครวั ชมุ ชน สังคม ภาคเอกชน สถานประกอบการ มูลนิธ ิ วัด สถาบันและองค์กรต่าง ๆ ในสังคมที่มีศักยภาพ และความพร้อมสามารถเข้ามามีส่วนร่วมในการดำเนินการจัดการศึกษาในรูปแบบที่หลากหลาย โดยมีกฎหมาย กฎ ระเบียบ กติกาที่เป็นมาตรฐานเดียวกัน และมีนโยบายและมาตรการจูงใจท้ังท่ี เป็นตัวเงินและสิทธิประโยชน์อื่น เช่น การลดหย่อนภาษ ี เพ่ือส่งเสริมให้เกิดเครือข่ายความร่วมมือ ในการพฒั นาคณุ ภาพการศกึ ษา นอกจากนี้ ผลกระทบจากโครงสร้างประชากรวัยเรียนท่ีลดลงตลอดระยะเวลา ๑๐ กว่าปี ท่ีผ่านมาและต่อเนื่องไปอีก ๒๐ ปีข้างหน้า จะส่งผลให้ประเทศไทยเข้าสู่สังคมสูงวัยอย่างสมบูรณ ์ ในอีกไม่เกิน ๕ ปีต่อจากนี ้ และจะทำให้มีห้องเรียนและสถานศึกษาท่ีต้องปิดตัวลง และจำนวน สถานศึกษาขนาดเล็กมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเน่ือง สถาบันอาชีวศึกษาและสถาบันอุดมศึกษา ก็ต้องเผชิญกับสถานการณ์เดียวกัน รัฐจึงจำเป็นต้องบริหารและจัดการทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัด ให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด โดยการกำหนดที่ต้ังและจัดกลุ่มสถานศึกษาตามระดับคุณภาพมาตรฐาน การปรับเปล่ียนและพัฒนาสถานศึกษาที่ปิดตัวลงให้เป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชน หรือใช้ประโยชน์ ร่วมกันในพื้นท่ี การเลือกผลิตกำลังคนในสาขาวิชาท่ีสถาบันมีความเช่ียวชาญและความเป็นเลิศ
132 แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ เน้นคุณภาพมากกว่าปริมาณ การพัฒนาระบบการประเมินคุณภาพและประสิทธิภาพท่ีเหมาะสม สอดคล้องกับบริบทและความต้องการของสังคม เพ่ือให้รัฐสามารถใช้ทรัพยากรที่มีอย่างจำกัดให้ เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลสูงสุดต่อผู้เรียน และใช้งบประมาณในส่วนท่ีสามารถประหยัดได้ เพ่ือยกระดับคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาเพื่อตอบโจทย์การเพ่ิมประสิทธิภาพการบริหาร จดั การ และบริบททเี่ ปลีย่ นแปลงของสงั คมและประเทศ ๑) วตั ถปุ ระสงค์ ๑.๑ เพื่อปรับปรุงและพัฒนาระบบและรูปแบบการบริหารจัดการศึกษาท่ีเป็นอิสระ คล่องตัวในการบริหารจดั การดว้ ยความรับผดิ ชอบและตรวจสอบได้ตามหลกั ธรรมาภบิ าล ๑.๒ เพื่อให้รัฐสามารถบริหารจัดการและใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพและ ประสิทธิผล ส่งผลตอ่ คณุ ภาพมาตรฐานการศกึ ษาทจ่ี ัดให้กบั ผูเ้ รียนทุกระดับและประเภทการศกึ ษา ๑.๓ เพื่อส่งเสริมการสร้างเครือข่ายความร่วมมือของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียกับ การจัดการศกึ ษา การเขา้ มามสี ่วนร่วมในการบริหารจัดการศึกษาและความรบั ผิดชอบรว่ มกนั ๑.๔ เพื่อพัฒนาระบบประกันคุณภาพการศึกษาและการส่งเสริมประสิทธิภาพ การดำเนินงานของสถานศึกษาและสถาบนั การศกึ ษา ๑.๕ เพ่ือให้สถานศึกษาสามารถจัดการศึกษาท่ีมีคุณภาพ มาตรฐาน ที่แสดง ความรับผิดรับชอบต่อผู้เรียน (Accountability) และตอบสนองความต้องการของตลาดงานและ การพัฒนาประเทศ โดยผ่านเครื่องมือทางการเงินที่หลากหลายในการส่งเสริมและกำกับติดตาม การดำเนนิ งานของสถานศึกษา และการผลิตและพฒั นากำลงั คนของประเทศ ๑.๖ เพื่อให้ทุกภาคส่วนของสังคมเข้ามามีส่วนร่วมจัดและสนับสนุนทรัพยากรเพ่ือ การศึกษาตามหลักประโยชน์ท่ีได้รับ (Benefit principle) ภายใต้การกำกับดูแลของรัฐอย่างทั่วถึง และเปน็ ธรรม ๑.๗ เพื่อให้ครู อาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษาสามารถปฏิบัติงานได้ตรงกับ ความรู้ความสามารถ มคี วามก้าวหน้าในวชิ าชพี ๒) เปา้ หมายและตัวช้วี ดั ๒.๑ โครงสร้าง บทบาท และระบบการบริหารจัดการศึกษา มีความคล่องตัว ชัดเจน และสามารถตรวจสอบได้ ตัวช้วี ดั ๑) มกี ารปรบั ปรงุ โครงสรา้ งและระบบบรหิ ารราชการสว่ นกลาง สว่ นภมู ภิ าค และ สถานศึกษาให้มีเอกภาพ สอดคลอ้ งกับบริบทของพนื้ ท่ีและการบริหารจดั การตามหลักธรรมาภบิ าล
แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 133 ๒) มีการปรับปรุง แก้ไขและบังคับใช้กฎหมาย กฎ ระเบียบท่ีเกี่ยวข้องกับ การปรับบทบาทและภารกิจของรัฐ ความเป็นอิสระและความรับผิดรับชอบของสถานศึกษา และ การระดมทนุ และรว่ มสนับสนนุ การจดั การศกึ ษา ๓) มีกลไกในการรายงานและตรวจสอบผลการดำเนินงานของสถานศึกษา ทร่ี องรบั การกระจายอำนาจในการบรหิ ารจดั การศกึ ษา ๒.๒ ระบบการบริหารจัดการศึกษามีประสิทธิภาพและประสิทธิผล ส่งผลต่อ คุณภาพและมาตรฐานการศกึ ษา ตัวชว้ี ัด ๑) ร้อยละของสถานศึกษาขนาดเล็ก/สถานศึกษาที่ต้องการความช่วยเหลือและ พัฒนาเปน็ พิเศษอยา่ งเร่งดว่ นท่ไี มผ่ า่ นเกณฑ์การประเมินคณุ ภาพภายนอกลดลง ๒) ร้อยละของสถานศึกษาท่ีมีคุณภาพตามเกณฑ์ประกันคุณภาพการศึกษา เพม่ิ ขนึ้ ๓) ร้อยละของสถานศึกษาท่ีมีความพึงพอใจต่อระบบการประกันคุณภาพ การศึกษาเพิ่มขน้ึ ๔) คะแนนเฉล่ียผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติข้ันพ้ืนฐาน (O-NET) ของผเู้ รียนทีเ่ รียนในกลุ่มสถานศกึ ษาทเ่ี ข้าส่รู ะบบการบริหารจัดการแนวใหมส่ ูงขน้ึ ๕) ระดับความพึงพอใจของผู้ปกครองและชุมชนในการให้บริการการศึกษาของ กลมุ่ สถานศึกษาทีเ่ ขา้ สรู่ ะบบการบรหิ ารจดั การสงู ข้นึ ๖) จำนวนสถานศึกษาทบ่ี รหิ ารงานตามหลักธรรมาภบิ าลเพม่ิ ขน้ึ ๗) อตั ราค่าใชจ้ า่ ยดา้ นบคุ ลากรต่อนักเรยี นลดลง ๒.๓ ทกุ ภาคสว่ นของสงั คมมสี ว่ นรว่ มในการจดั การศกึ ษาทตี่ อบสนองความตอ้ งการ ของประชาชนและพ้นื ที่ ๑) จำนวนเครือข่ายการศึกษาที่มีศักยภาพและความพร้อมในการส่งเสริม สนบั สนนุ การจดั การศึกษาเพ่อื ตอบสนองความตอ้ งการของประชาชนในพ้ืนทีเ่ พ่มิ ข้นึ ๒) จำนวนองค์กร สมาคม มูลนิธ ิ หรือหน่วยงานอ่ืนท่ีเข้ามาจัดการศึกษา หรอื รว่ มมือกบั สถานศึกษา ทั้งของรัฐ เอกชน และองคก์ รปกครองสว่ นท้องถ่ินเพ่ิมขึ้น ๓) จำนวนสถานประกอบการที่เข้าร่วมการจัดการศึกษากับสถานศึกษา สถาบัน การศึกษา จำแนกตามระดบั ประเภทการศึกษา และสาขาวชิ าเพม่ิ ข้ึน ๔) สัดส่วนผู้เรยี นเอกชนสงู ขนึ้ เมือ่ เทยี บกับรัฐ ๕) สัดส่วนการมีส่วนร่วมสนับสนุนการศึกษาของภาคเอกชน ภาคประชาชน และภาคเี ครือข่ายเม่อื เทียบกบั รฐั จำแนกตามระดับการศกึ ษาสงู ข้นึ
134 แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ ๖) จำนวนมาตรการ/แนวทางการสนับสนุนทรัพยากรทางการศึกษา เพ่ือสร้าง แรงจูงใจในการมีสว่ นร่วมของทกุ ภาคสว่ นในสังคมเพิ่มขึ้น ๒.๔ กฎหมายและรูปแบบการบริหารจัดการทรัพยากรทางการศึกษารองรับ ลักษณะท่ีแตกต่างกันของผูเ้ รยี น สถานศกึ ษา และความต้องการกำลังแรงงานของประเทศ ตวั ช้วี ัด ๑) มีรูปแบบกองทุนเพ่ือการศึกษารองรับลักษณะที่แตกต่างกันของผู้เรียน ความต้องการกำลงั แรงงาน และสภาพปญั หาที่แท้จรงิ ของประเทศ ๒) มีกฎหมาย กฎ ระเบยี บ และระบบการจัดสรรเงนิ เพ่ือการศึกษา ทเ่ี อ้ือและ สนองตอบคุณลักษณะท่ีแตกต่างกันของผู้เรียน ความต้องการกำลังแรงงาน และสภาพปัญหา ที่แทจ้ ริงของประเทศ ๓) มีรูปแบบ/แนวทาง กลไกการจัดสรรงบประมาณผ่านด้านอุปสงค์และ อปุ ทานในสัดสว่ นทเ่ี หมาะสม ตามลักษณะท่ีแตกตา่ งกนั ของผู้เรยี น ความตอ้ งการกำลังแรงงานและ สภาพปัญหาทแ่ี ท้จรงิ ของประเทศ ๔) ร้อยละของสถานศึกษาที่ได้รับการจัดสรรงบประมาณท่ีเหมาะสม ตามลักษณะทแี่ ตกต่างกันของสถานศกึ ษาเพมิ่ ขน้ึ ๕) ร้อยละของสถานศึกษาท่ีได้รับการจัดสรรงบประมาณเพื่อการผลิตกำลัง แรงงานตามความต้องการกำลงั คนของประเทศ จำแนกตามระดับการศกึ ษาเพม่ิ ขน้ึ ๖) ร้อยละของผู้เรียนที่เข้ารับการศึกษาผ่านการจัดสรรงบประมาณในรูปแบบ ที่เหมาะสมตามคุณลักษณะที่แตกต่างกันของผู้เรียน อาทิ รายได้ครัวเรือน (ผู้เรียนทั่วไป/ผู้เรียน ยากจน) สภาพร่างกาย (ผู้เรียนทั่วไป/ผู้เรียนพิการเรียนร่วม) ความสามารถ (ผู้เรียนท่ัวไป/ผู้เรียน ที่มีความสามารถพิเศษ) เพ่มิ ข้นึ ๗) ร้อยละของผู้เรียนที่เข้ารับการศึกษา ผ่านการจัดสรรงบประมาณตาม ความตอ้ งการกำลังคนของประเทศเพ่มิ ขึน้ ๘) สัดส่วนงบประมาณตามประเด็น (Agenda) สูงขึน้ เม่ือเทียบกบั งบประมาณ ตามภารกิจ (Function) ๙) มีรูปแบบวิธีการจัดสรรเงินอุดหนุนการศึกษาเอกชนท่ีสะท้อนคุณภาพและ ประสทิ ธิภาพการจดั การศึกษา ๑๐) จำนวนสถานศึกษาท่ีมีระบบบัญชีที่สามารถรายงานการเงินท่ีเป็นปัจจุบัน และตรวจสอบได้เพ่มิ ขนึ้ ๑๑) จำนวนสถานศึกษาที่มีระบบบัญชีที่เป็นไปตามมาตรฐานการบัญชีภาครัฐ เพ่ิมขึน้
แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 135 ๒.๕ ระบบบริหารงานบุคคลของครู อาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา มคี วามเปน็ ธรรม สร้างขวัญกำลังใจ และสง่ เสรมิ ใหป้ ฏบิ ัติงานไดอ้ ย่างเตม็ ตามศกั ยภาพ ตัวชวี้ ัด ๑) มีระบบการสรรหาและแต่งตั้งผู้บริหารสถานศึกษาตามหลักเกณฑ์ความรู้ ความสามารถ ประสบการณ์การจัดการเรียนการสอน การบริหารการศึกษา และความสำเร็จ ในวิชาชพี ๒) รอ้ ยละของสถานศกึ ษาที่มคี รเู พยี งพอต่อการจดั การเรยี นการสอนเพม่ิ ขึ้น ๓) ร้อยละของครู/ผู้ทรงคุณวุฒิจากภาคเอกชน/ผู้ประกอบการท่ีปฏิบัติงาน สนับสนนุ การเรยี นการสอนเพ่มิ ขนึ้ ๔) จำนวนสถานศึกษาในพ้ืนที่ห่างไกล ทุรกันดาร เสี่ยงภัย พื้นที่พิเศษ ที่จัด อยใู่ นมาตรการจูงใจมรี ะบบเงนิ เดือน คา่ ตอบแทนทส่ี ูงกวา่ ระบบปกตเิ พิ่มข้ึน ๕) ร้อยละของครู อาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษาที่ปฏิบัติงานตรง กบั ความรู้ความสามารถเพมิ่ ข้ึน ๖) ร้อยละของครู อาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษาที่มีคุณวุฒิการศึกษา/ การฝกึ อบรมเพม่ิ ขน้ึ ๗) ร้อยละของสถานศึกษาท่ีมีบุคลากรทางการศึกษาทำหน้าที่ปฏิบัติงาน สนบั สนุนการเรียนการสอนเพิ่มขน้ึ ๘) จำนวนผู้บริหารสถานศึกษา ครู และบุคลากรทางการศึกษาท่ีผ่าน การประเมินทักษะ ความรู้ความสามารถและสมรรถนะตามมาตรฐานวิชาชีพ มาตรฐานตำแหน่ง และวทิ ยฐานะเพ่มิ ขึน้ ๙) จำนวนครทู ม่ี คี ณุ สมบตั ิ และสมรรถนะตามมาตรฐานตำแหนง่ เพอื่ การพฒั นา และเตรยี มเขา้ ส่กู ารเปน็ ครูแกนนำ และครูมืออาชพี เพ่ิมข้ึน ๓) แนวทางการพฒั นา ๓.๑ ปรับปรงุ โครงสร้างการบริหารจัดการศึกษา ๑) ปรับบทบาทและภารกิจของกระทรวงศึกษาธิการให้เป็นผู้กำกับนโยบาย แผน มาตรฐาน การนิเทศ ติดตามประเมินผล ส่งเสริมสนับสนุนการจัดการศึกษาและการเรียนรู้ ให้มีคุณภาพมาตรฐาน และพัฒนารูปแบบการกระจายอำนาจสู่พื้นท่ีและสถานศึกษา โดยคำนึงถึง ความพร้อมและเง่อื นไขทีเ่ หมาะสมของพน้ื ท่ ี ๒) สง่ เสริม สนบั สนุนให้พืน้ ท่ีและสถานศึกษามคี วามเข้มแขง็ ให้สามารถบรหิ าร จัดการการศึกษาด้วยตนเอง (นิติบุคคล/ในกำกับ) สอดคล้องกับบริบทและความต้องการของพ้ืนท ่ี ภูมภิ าค และประเทศ
136 แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ ๓.๒ เพมิ่ ประสทิ ธภิ าพการบรหิ ารจัดการสถานศกึ ษา ๑) จัดกลุ่มสถานศึกษาทุกระดับและประเภทการศึกษาด้วยระบบภูมิสารสนเทศ (GIS) เพอื่ วางแผนการบริหารจัดการใหเ้ หมาะสมกบั สภาพปญั หา บริบทของพน้ื ท่แี ละสอดคล้องกับ ความตอ้ งการของตลาดงาน ชมุ ชน และสงั คม ๒) กำหนดแนวทางและมาตรการทางการบริหารจัดการเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ การบริหารจัดการของสถานศึกษาขนาดเล็ก และสถานศึกษาที่ต้องการความช่วยเหลือและพัฒนา เปน็ พิเศษอย่างเรง่ ด่วน ๓) ปรับปรุงระบบการประกันคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาให้เป็นระบบ ที่ไม่ยุ่งยากต่อการปฏิบัติ และไม่เป็นภาระของผู้สอน สอดคล้องกับบริบทของสถานศึกษาแต่ละ ระดบั และเปน็ ไปตามมาตรฐานการศกึ ษาของชาติ ๔) ส่งเสริมการนำผลการประกันคุณภาพการศึกษามาใช้ในการวางแผน การปฏิบัต ิ การตรวจสอบติดตาม เพื่อการปรับปรุง พัฒนาสถานศึกษาให้มีคุณภาพและเป็นไป ตามมาตรฐานการศกึ ษา ๕) พัฒนากลไกในการกำกับสถาบันอุดมศึกษาและสถาบันการอาชีวศึกษา ใหด้ ำเนินบทบาทภารกิจ อำนาจหนา้ ที่และความรบั ผิดชอบตามแผนการศกึ ษาแหง่ ชาติ แผนพฒั นา อุดมศึกษา แผนพัฒนาอาชีวศึกษา รวมทั้งการแสดงความรับผิดรับชอบต่อการจัดการศึกษา ตามหลกั ธรรมาภบิ าล ๖) ปรับปรุงแก้ไขกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการปรับบทบาทและภารกิจของรัฐ ความเปน็ อิสระและความรบั ผดิ ชอบของสถานศึกษา ๓.๓ ส่งเสรมิ การมสี ว่ นรว่ มของทกุ ภาคส่วนในการจัดการศึกษา ๑) สร้างการรับร ู้ ความเข้าใจและการยอมรับจากทุกภาคส่วนของสังคม โดย ปรับเปล่ียนกระบวนทัศน์ของการจัดการศึกษา จากการเป็นผู้จัดการศึกษาโดยรัฐมาเป็นการจัด การศกึ ษาโดยทุกภาคส่วนของสงั คม ๒) ปรับปรุงแก้ไขกฎหมายและมาตรการที่เกี่ยวข้องกับการจูงใจและเอ้ือให้เกิด การระดมทุน และรว่ มสนับสนนุ การจัดการศึกษาในรูปแบบตา่ ง ๆ ๓) พฒั นาระบบและกลไกการบรหิ ารจดั การเครอื ขา่ ย รวมทงั้ รปู แบบความรว่ มมอื ระหว่างหน่วยงานในประเทศ/ต่างประเทศ เพื่อให้เกิดความร่วมมือและสร้างเครือข่าย/ความเป็น ภาคหี ุ้นส่วนกับองค์กรทกุ ภาคสว่ นอย่างมปี ระสทิ ธิภาพ ๔) สง่ เสริม สนับสนนุ การจดั ตง้ั การพฒั นาและการมสี ว่ นร่วมของภาคเี ครือขา่ ย ทางการศึกษา
แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 137 ๕) ส่งเสริมให้ทุกภาคส่วนเข้ามาจัดการศึกษาในบางพื้นท่ีหรือกลุ่มเป้าหมาย เฉพาะ โดยคำนึงถึงคุณภาพมาตรฐานการจัดการศึกษาตามเกณฑ์การประเมินศักยภาพและ ความพรอ้ มของสถานศกึ ษาและหนว่ ยงานตา่ ง ๆ ทเ่ี ขา้ มารว่ มจดั และพฒั นาคณุ ภาพการจดั การศกึ ษา ๖) ส่งเสริมและพัฒนาผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกภาคส่วน ให้มีความรู้ความเข้าใจ และเขา้ มาร่วมรับผิดรบั ชอบในการจัดการศึกษาได้อยา่ งมปี ระสิทธภิ าพ ๗) พัฒนาระบบและกลไกการส่งเสริมสนับสนุนให้ทุกภาคส่วนของสังคมเข้ามา มีส่วนร่วมในการผลิตและพัฒนาสื่อทุกประเภทที่มีคุณภาพและมาตรฐาน ภายใต้กลไกการแข่งขัน อยา่ งเสรีและเป็นธรรม ๓.๔ ปรับปรุงกฎหมายเก่ียวกับระบบการเงินเพ่ือการศึกษาท่ีส่งผลต่อคุณภาพและ ประสิทธิภาพการจดั การศกึ ษา ๑) ปรับปรุงกฎหมาย กฎ และระเบียบท่ีเกี่ยวข้องกับการเงินเพื่อการศึกษา ระบบการจดั สรรงบประมาณและกองทนุ เพอ่ื การศกึ ษาทเ่ี ออ้ื และสนองตอบคณุ ลกั ษณะทแี่ ตกตา่ งกนั ของผเู้ รยี น ความต้องการกำลงั แรงงานของประเทศ และสภาพปัญหาที่แทจ้ รงิ ของประเทศ ๒) มีระบบและกลไกกำหนดนโยบายการบริหารจัดการระบบการเงิน เพื่อการศกึ ษา ทำหนา้ ที่กำกบั ทศิ ทาง ยุทธศาสตร ์ และการดำเนนิ งานในดา้ นต่าง ๆ ทีเ่ ก่ยี วข้อง ๓) จัดระบบสนับสนุนค่าใช้จ่ายเพ่ือการศึกษา สำหรับผู้เรียนระดับอาชีวศึกษา และสนบั สนนุ ผเู้ รียนระดบั อุดมศกึ ษาในสาขาที่เปน็ ความตอ้ งการจำเปน็ ของประเทศ ๔) พัฒนาระบบบัญชีสถานศึกษาและการรายงานการเงินผ่านเทคโนโลยีดิจิทัล ที่เป็นไปได้ในทางปฏิบัต ิ และส่งเสริมการนำข้อมูลมาใช้ประกอบการกำกับ ติดตามประเมินผล การจัดสรรงบประมาณเพ่ือการศึกษาที่ส่งผลต่อคุณภาพการศึกษาของผู้เรียน คุณภาพและ ประสิทธภิ าพการบรหิ ารจดั การของสถานศกึ ษา ๕) พัฒนารูปแบบและกลไกการจัดสรรงบประมาณผ่านด้านอุปสงค์ (ผู้เรียน) และด้านอปุ ทาน (สถานศกึ ษา) ที่เหมาะสม ๖) พัฒนาระบบกองทุนเพื่อการศึกษารูปแบบต่าง ๆ เพ่ือการสนับสนุนผู้เรียน ทม่ี ีคณุ ลักษณะท่ีแตกตา่ งกัน และความต้องการกำลงั แรงงานของประเทศ ๓.๕ พัฒนาระบบบรหิ ารงานบุคคลของครู อาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา ๑) พัฒนาระบบการใช้ครูและบุคลากรทางการศึกษาให้ปฏิบัติงานตรงกับ ความรู้ความสามารถ วุฒิการศึกษา/การฝึกอบรม และลดภาระงานของครูที่ไม่เกี่ยวกับการเรียน การสอน (งานธุรการ งานบริหารท่วั ไป)
138 แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ ๒) พัฒนาระบบการสรรหาและแต่งต้ังผู้บริหารการศึกษา และผู้บริหาร สถานศึกษาระดับต่าง ๆ โดยยึดหลักเกณฑ์ความรู้ความสามารถ ประสบการณ์การจัดการเรียน การสอน การบรหิ ารการศึกษา และการประสบความสำเร็จในวิชาชพี ๓) พฒั นาระบบประเมนิ สมรรถนะครตู ามมาตรฐานวิชาชพี รวมทง้ั พัฒนาระบบ การประเมินตำแหน่งและวิทยฐานะสำหรับตำแหน่งท่ีมีใบอนุญาตประกอบวิชาชีพ เพ่ือดำรงไว้ ซึ่งความรู้ความสามารถ ความชำนาญการ หรือความเชี่ยวชาญในตำแหน่งและวิทยฐานะที่ได้รับ การบรรจุและแตง่ ต้งั ๔) กำหนดแผนงาน ข้ันตอน และมาตรการทางการบริหารเพ่ือกระจายอัตรา กำลงั ครูใหเ้ หมาะสมกับจำนวนนกั เรียนท่ีลดลงอย่างตอ่ เนอ่ื ง ๕) พัฒนาระบบเงินเดือนและค่าตอบแทน สำหรับครูท่ีมีสมรรถนะสูง และ ครูทีป่ ฏบิ ตั ิงานในพื้นท่หี า่ งไกล ทรุ กันดาร เสย่ี งภัย และพืน้ ทพี่ เิ ศษ ๖) พฒั นากระบวนการบริหารจดั การอัตรากำลังครูและระบบการจ้างคร ู เพื่อให้ ครูและบุคลากรทางการศึกษามีจำนวนท่ีเหมาะสม สอดคล้องกับภารกิจการจัดการเรียนการสอน และแนวโนม้ ของประชากรวยั เรยี นท่ลี ดลงอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง ๗) ปรับปรุงฐานข้อมูลความต้องการใช้ครูให้เหมาะสมกับสถานการณ์และ สดั ส่วนของประชากรวยั เรยี น ๔) แผนงานและโครงการสำคัญ ✥ แผนงาน/โครงการสำคัญเรง่ ด่วน (ปงี บประมาณ ๒๕๖๐ – ๒๕๖๑) ๑) โครงการยกระดับคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนท่ีต้องการ ความช่วยเหลอื และพฒั นาเป็นพเิ ศษอย่างเร่งดว่ น (ICU) ๒) โครงการเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจดั การโรงเรียนขนาดเล็ก ๓) แผนงานเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจดั การสถานศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน ๔) แผนงานเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการศึกษาระดับอาชีวศึกษาและ อุดมศึกษา ๕) โครงการพัฒนาระบบจัดสรรงบประมาณเพือ่ การศึกษา ๖) โครงการทดลองนำรอ่ งระบบการจดั สรรเงนิ ผา่ นดา้ นอปุ สงคแ์ ละดา้ นอปุ ทาน
แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 139 ✥ แผนงาน/โครงการตามเปา้ หมาย ตัวชว้ี ัด ๑) โครงการพัฒนาระบบการประกันคุณภาพการศึกษาและการประเมิน ประสิทธิภาพการจัดการศกึ ษาของสถานศึกษาทุกระดับ/ประเภทการศึกษา ๒) โครงการปรับปรุงและพัฒนาโครงสร้างและระบบการบริหารราชการ ส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค และสถานศกึ ษา ๓) โครงการส่งเสริมสนับสนุนสถานศึกษาเพ่ือพัฒนาศักยภาพและความพร้อม รองรับการปรับบทบาทการบริหารและจดั การศึกษา ๔) โครงการพัฒนารูปแบบ/แนวทางการส่งเสริมการสร้างการมีส่วนร่วม ในการจดั และสนบั สนนุ การจัดการศึกษาจากทุกภาคสว่ นของสงั คม ๕) โครงการส่งเสริมและสนับสนุนเครือข่ายการศึกษาในการจัดการศึกษา ในพ้นื ท ี่ อาท ิ สมชั ชาการศกึ ษา สภาการศึกษาจงั หวดั หรือสถาบัน และองค์กรตา่ ง ๆ ในสังคม ๖) โครงการปรับปรุง แก้ไขกฎหมาย กฎ และระเบียบ ท่ีส่งเสริมสนับสนุนให้ สถานศึกษา สถาบันการศึกษามีความคล่องตัวในการบริหารจัดการ สามารถให้ทุกภาคส่วนของ สังคมเข้ามามสี ่วนร่วมในการจดั การศึกษาดว้ ยรูปแบบทหี่ ลากหลาย ๗) โครงการพัฒนาระบบการติดตามและประเมินประสิทธิภาพการจัดสรรและ ใช้งบประมาณเพ่อื การศกึ ษา ๘) โครงการพฒั นาระบบบญั ชสี ถานศกึ ษา และระบบการเงนิ ผา่ นเทคโนโลยดี จิ ทิ ลั ๙) โครงการพัฒนาระบบการเงินเพือ่ การศกึ ษาสำหรับการศกึ ษาเอกชน ๑๐) โครงการยกระดับคุณภาพระบบการบริหารงานบุคคลของครู อาจารย ์ และบุคลากรทางการศึกษา
แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 141 บทที่ ๖ การขบั เคลื่อนแผนการศึกษาแห่งชาติสู่การปฏิบัติ แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙ จัดทำขึ้นเพื่อพัฒนาคุณภาพและ ประสิทธิภาพการจัดการศึกษาของประเทศ โดยมุ่งเพิ่มโอกาสและความเสมอภาคในการเข้าถึง บริการการศึกษาที่มีคุณภาพและมาตรฐานของประชาชนทุกช่วงวัย ทุกกลุ่มเป้าหมาย เพิ่ม ประสิทธิภาพของการบริหารจัดการศึกษาทุกระดับ พัฒนากำลังคนท่ีสอดคล้องกับความต้องการ ของตลาดงานและการพัฒนาประเทศ และสร้างการมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษาของทุกภาคส่วน ในสังคมผ่านการสร้างความรู้ ความเข้าใจ การรับรู้ การยอมรับและพร้อมท่ีจะเข้ามามีส่วนร่วม ในการดำเนินงานของผู้เกี่ยวข้องทุกภาคส่วนเพื่อให้การดำเนินงานบรรลุผลตามเป้าหมายท่ีกำหนด โดยมีกรอบทิศทางและเป้าหมายของแผนการศึกษาแห่งชาติที่สนองหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง แนวพระราชดำริของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เก่ียวกับการสร้างบุคลิกและอุปนิสัยที่ดีงาม (Character Education) สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติ ยุทธศาสตร์ประเทศไทย ๔.๐ และ แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาต ิ ฉบับท่ี ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๔) และรองรับกับ โครงสร้างประชากร บริบทการจัดการศึกษาของประเทศ และสภาวการณ์ที่เปล่ียนแปลงไปของ กระแสโลกาภวิ ตั น์ในโลกศตวรรษท่ ี ๒๑ ความสำเรจ็ ของการขับเคล่ือนแผนการศกึ ษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙ ส่กู ารปฏบิ ัติ ขึ้นอยู่กับปัจจัยสำคัญหลายประการ ประกอบด้วย สาระของแผนฯ ท่ีมีความชัดเจน ครบถ้วนและ ครอบคลุมทุกกลุ่มเป้าหมายและทุกระดับการศึกษา การมีส่วนร่วมในกระบวนการพัฒนา แผนการศึกษาแห่งชาติของผู้เก่ียวข้องทุกภาคส่วนต้ังแต่ระดับนโยบาย ระดับปฏิบัติ ผู้มีส่วนได้ ส่วนเสีย และสาธารณชน การเผยแพร ่ ประชาสัมพันธ์แก่ผู้เกี่ยวข้องและสาธารณชนเพ่ือสร้าง ความตระหนักในความสำคัญของแผนการศึกษาแห่งชาติ การสร้างความรู้ความเข้าใจเก่ียวกับ แผนการศึกษาแห่งชาติ และการนำแผนการศึกษาแห่งชาติสู่การปฏิบัติท่ีชัดเจนแก่ผู้ปฏิบัต ิ ทุกระดับ เพือ่ ใหท้ กุ ภาคสว่ นได้เขา้ มามีสว่ นร่วมในการพัฒนาการจัดการศึกษาของชาติ แผนการศึกษาแห่งชาต ิ พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙ นอกจากจะดำเนินการขับเคล่ือนตาม แนวทางการขับเคลื่อนที่กำหนดไว้อย่างเป็นระบบแล้ว จะต้องผลักดันให้ระบบการจัดสรร งบประมาณยึดกรอบทิศทางและเป้าหมายการพัฒนาที่กำหนดไว้ในยุทธศาสตร์และแนวทาง การพัฒนาของแผนการศึกษาแห่งชาต ิ เพ่ือให้การดำเนินงานพัฒนาการศึกษาบรรลุผลตาม
142 แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ ยุทธศาสตร์และตัวช้ีวัดตามช่วงเวลาท่ีกำหนด มีระบบการติดตามประเมินผลแบบมีส่วนร่วมท่ีมี ประสิทธิภาพ และสะท้อนการถ่ายทอดจากระดับยุทธศาสตร์ชาติและแผนการศึกษาแห่งชาต ิ สู่แผนพัฒนาการศึกษาระยะ ๕ ปี แผนปฏิบัติราชการระยะ ๔ ปี และแผนปฏิบัติการประจำป ี ของกระทรวง องคก์ ร และหนว่ ยงานการจดั การศกึ ษาระดบั ตา่ ง ๆ ทสี่ อดคลอ้ งกบั เปา้ หมายและตวั ชวี้ ดั ในระดับผลผลิต ผลลัพธ ์ และผลกระทบของการพัฒนา นอกจากน ี้ ระบบติดตามและประเมินผล การดำเนินงานตามยุทธศาสตร์และการประเมินผลการดำเนินงานของหน่วยงานจะต้อง มีความสอดคล้องกัน โดยจะต้องมีการกำหนดเป้าหมายและตัวชี้วัดที่มีความเช่ือมโยง สอดรับกัน รวมถึงการกำหนดตัวชี้วัดผลการปฏิบัติงานและการขับเคล่ือนการดำเนินการท่ีบูรณาการกันอย่าง เหมาะสม ๖.๑ หลกั การและแนวทางในการขับเคลื่อนแผนการศกึ ษาแห่งชาติสู่การปฏิบตั ิ ๖.๑.๑ หลกั การ ๑) ขับเคลื่อนการจัดการศึกษาของประเทศโดยยึดแผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙ เป็นกรอบทิศทางหลกั และนำสูก่ ารปฏิบตั ใิ นระดับต่าง ๆ ทส่ี อดคล้องกับ กลุ่มเปา้ หมายและระดบั การศกึ ษา ๒) ดำเนินการจัดการศึกษาตามบทบาทและภารกิจของแต่ละหน่วยงานหรือ องค์กร โดยยึดหลกั คณุ ภาพและประสิทธภิ าพของการจดั การศึกษา และเป้าหมายการพัฒนาผ้เู รยี น ตามช่วงวัย ประเภท และระดับการศกึ ษา ๓) เพิ่มการใช้องค์ความรู้ เทคโนโลย ี นวัตกรรม และความคิดสร้างสรรค์ให้เป็น เคร่ืองมือหลักในการขับเคลื่อนการพัฒนาการจัดการศึกษา และการเรียนรู้ท้ังในระบบ นอกระบบ และตามอธั ยาศยั ๔) ใช้กลไกการดำเนินงานของภาครัฐ ภาคประชาชน ภาคธุรกิจ เอกชน และ ส่ือมวลชนอย่างบูรณาการ ให้การขับเคลื่อนเกิดประสิทธิภาพ โดยการสร้างเครือข่ายการศึกษา ในรูปแบบประชารฐั ท่ตี อบสนองตอ่ การแก้ไขปญั หาและการพฒั นาศักยภาพของสถานศกึ ษา ผเู้ รยี น และกำลังแรงงาน ๕) จัดระบบการบริหารจัดการแผนสู่การปฏิบัติท่ีมีความเชื่อมโยงกันในระดับ ต่าง ๆ ตั้งแต่ระดับยุทธศาสตร์ที่เช่ือมต่อกับแผนการศึกษาแห่งชาติ แผนพัฒนาการศึกษา และ แผนปฏิบัติการประจำปีของกระทรวง หน่วยงาน และองค์กรต่าง ๆ และมีระบบการจัดสรร งบประมาณทมี่ ีประสทิ ธิภาพทตี่ อบสนองการพฒั นาตามยทุ ธศาสตร ์ เป้าหมายและตัวชวี้ ดั ท่กี ำหนด ไว้ในแผนการศึกษาแห่งชาติ รวมทั้งระบบการติดตามประเมินผลการดำเนินงานจัดการศึกษา ท่สี อดคล้องกบั แนวทางการพัฒนาการจัดการศกึ ษา
แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 143 ๖.๑.๒ แนวทางการขบั เคล่ือนแผนการศึกษาแห่งชาตสิ กู่ ารปฏิบัติ ๑) สร้างความรู้ความเข้าใจให้ทุกภาคส่วนท่ีเก่ียวข้องได้ตระหนักถึงความสำคัญ และพร้อมเข้าร่วมในการผลักดันแผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙ ไปสู่การปฏิบัติ สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา สร้างความเข้าใจกับหน่วยงาน องค์กร และภาคีทุกภาคส่วน ถึงวิสัยทัศน์และเป้าหมายของแผนการศึกษาแห่งชาติ โดยสื่อสารประชาสัมพันธ์อย่างกว้างขวาง สามารถเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายต่าง ๆ อย่างมีประสิทธิภาพ ผ่านหน่วยงาน บุคคล สื่อมวลชน ท้ังระดับชาติและท้องถ่ิน กิจกรรม สื่อสมัยใหม่ท่ีเข้าใจง่าย รวมท้ังการสร้างเครือข่ายให้ข้อมูล ข่าวสารกระจายไปยังพ้ืนท่ีต่าง ๆ อย่างกว้างขวางและต่อเนื่อง จัดทำแผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙ ฉบบั ประชาชน เผยแพร่แก่สาธารณชนเพ่ือสรา้ งความเข้าใจในเปา้ ประสงค์ และแนวทางของแผนการศึกษาแหง่ ชาต ิ ๒) สร้างความเช่ือมโยงระหว่างแผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙ ยุทธศาสตร์ชาติ นโยบายรัฐบาล แผนพัฒนาการศึกษาระยะ ๕ ปี แผนปฏิบัติราชการระยะ ๔ ป ี และแผนปฏิบัติการประจำปีของหน่วยงาน องค์กร โดยผลักดันให้แนวทางการพัฒนาในแต่ละ ยุทธศาสตร์แปลงสู่การปฏิบัติผ่านแผนงานระดับกระทรวงสู่หน่วยงานและสถานศึกษาระดับต่าง ๆ บูรณาการอยู่ในภารกิจหลักของหน่วยงานท่ีมีเป้าหมายและตัวช้ีวัดที่ชัดเจน โดยสำนักงาน เลขาธกิ ารสภาการศึกษา และหนว่ ยงานทเี่ กี่ยวข้องร่วมจดั ทำและติดตามประเมนิ ผลแผนดังกล่าว ๓) ปรบั ปรงุ กฎหมาย กฎ และระเบยี บตา่ ง ๆ ใหเ้ ออื้ ตอ่ การขบั เคลอื่ นการพฒั นา การศกึ ษาในระดับต่าง ๆ โดยปรับปรงุ กฎหมายใหเ้ หมาะสมและสอดคล้องกับสถานการณ ์ ลดความ ซ้ำซ้อนและเพิ่มประสิทธิภาพกลไกการจัดการศึกษาท่ีมีอยู่ให้มากขึ้น เป็นการลดอุปสรรค การพัฒนาการจัดการศึกษาในระดับต่าง ๆ อาทิ ผลักดันให้มีการออกกฎหมายเก่ียวกับการพัฒนา เดก็ ปฐมวัย และการเรยี นรตู้ ลอดชีวิตสำหรบั ทุกชว่ งวยั ๔) สร้างช่องทางให้ประชาสังคมมีโอกาสแสดงความคิดเห็นและมีส่วนร่วม ในการจัดการศึกษาอย่างกว้างขวาง ท้ังระดับนโยบายและพื้นที ่ โดยเปิดพ้ืนที่สาธารณะให้ทุกภาคี ใช้ประโยชน์ในการจัดเวทีระดมความคิดเห็นในรูปแบบต่าง ๆ อาท ิ การจัดเวทีประชาคม การสานเสวนา รวมถึงใช้ช่องทางเครือข่ายออนไลน ์ สำหรับแลกเปล่ียนเรียนร ู้ ร่วมดำเนินกิจกรรม ต่าง ๆ เพอ่ื พฒั นาการจัดการศกึ ษาของประเทศ ๖.๒ การดำเนินการขบั เคล่อื นแผนการศึกษาแห่งชาติสกู่ ารปฏิบตั ิ แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙ เปน็ แผนระยะยาว ๒๐ ป ี ท่ใี ห้ความสำคัญ กับการสร้างกระบวนการจัดการศึกษาท่ีมีคุณภาพและมีประสิทธิภาพ เพ่ือใช้เป็นกลไกหลัก ในการพัฒนาศักยภาพและขีดความสามารถของคนไทย โดยกำหนดเป้าหมายการดำเนินการ ไว้ ๕ ด้าน และยุทธศาสตร์การดำเนินการ ๖ ยุทธศาสตร ์ ดังมีแนวทางการขับเคลื่อนแต่ละ ยุทธศาสตร ์ ดงั น้ี
144 แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ การขับเคลื่อนยุทธศาสตรท์ ี่ ๑ : การจัดการศกึ ษาเพือ่ ความม่นั คงของสังคมและประเทศชาติ ยุทธศาสตร์ท่ ี ๑ เป็นยุทธศาสตร์ท่ีมีจุดมุ่งหมายเพ่ือให้การศึกษาเป็นกลไกสำคัญ ในการเสริมสร้างความมั่นคงของสถาบันหลักของชาติและการปกครองระบอบประชาธิปไตย อันมพี ระมหากษตั ริย์ทรงเป็นประมุข สร้างสังคมไทยให้เป็นสงั คมแห่งคุณธรรม จรยิ ธรรม ปลอดภยั และสมานฉนั ทแ์ ละปลกู ฝงั คณุ ลกั ษณะความเปน็ พลเมอื ง และคณุ ธรรม จรยิ ธรรมใหก้ บั คนไทยทกุ คน เพ่ือความมั่นคงในชีวิตและการอยู่ร่วมกับผู้อื่น รวมถึงการใช้การศึกษาในการเสริมสร้างความม่ันคง ในเขตพัฒนาพิเศษเฉพาะกิจจังหวัดชายแดนภาคใต้ และพ้ืนท่ีพิเศษ รวมท้ังส่งเสริมกลุ่มชน ต่างเชื้อชาติ ศาสนา และวฒั นธรรม กลุ่มชนชายขอบ และแรงงานตา่ งด้าว ใหไ้ ด้รบั การศึกษาและ การเรียนรู้ที่มีคุณภาพ มาตรฐาน เหมาะสม และสอดคล้องกับอัตลักษณ์และความต้องการของ ชมุ ชนและพืน้ ที่ เพอ่ื ความมน่ั คงในชีวติ และการอยูร่ ว่ มกันอยา่ งเปน็ สุขในสงั คม
แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 145 บทบาทของหนว่ ยงานระดับต่าง ๆ ในการขบั เคลือ่ นยทุ ธศาสตร์ที่ ๑ ส่กู ารปฏบิ ตั ิ ตาราง ๑๗ บทบาทของหน่วยงานระดบั ต่าง ๆ ในการขบั เคลอื่ นยุทธศาสตรท์ ี่ ๑ สู่การปฏบิ ตั ิ ระดับ หนว่ ยงาน รบั ผดิ ชอบดำเนนิ การ ส่วนกลาง • กระทรวงศึกษาธิการ ๑) กำหนดนโยบายการจดั การศึกษาเพ่อื เสริมสร้างความมัน่ คงของ ■ สำนกั งานปลดั สถาบันหลกั ของชาต ิ และการปกครองระบอบประชาธิปไตย กระทรวงศึกษาธิการ อันมพี ระมหากษตั รยิ ์ทรงเปน็ ประมขุ ๒) กำหนดนโยบายการขยายโอกาสและพฒั นาคุณภาพการศกึ ษา • หน่วยงานอ่ืนทเ่ี กี่ยวข้องกับ ในเขตพฒั นาพิเศษเฉพาะกจิ จงั หวัดชายแดนภาคใต้ และพ้นื ที่ การพฒั นาการจดั การศึกษาเพือ่ พิเศษ เสริมสรา้ งความมน่ั คงของสังคม ๓) สง่ เสริม สนับสนนุ การสร้างจติ สำนึกของคนไทยทกุ ชว่ งวัยให้มี และประเทศ ความจงรักภักดี และธำรงรักษาสถาบันหลกั ของชาติ ๔) สง่ เสริมการจดั การศึกษาเพอื่ เสรมิ สร้างความเป็นพลเมือง (Civic Education) คณุ ธรรม จรยิ ธรรม การจดั การความขดั แยง้ ด้วยสนั ตวิ ธิ ี และการตอ่ ตา้ นการทุจรติ คอร์รปั ช่นั ๕) สง่ เสรมิ และพฒั นากจิ กรรมลกู เสือ เนตรนาร ี ในสถานศกึ ษาให้ มีคุณภาพและมาตรฐาน ๖) พฒั นาระบบ กลไก และมาตรการในการปอ้ งกนั และแก้ไข ภยั คุกคามในรปู แบบใหม่สำหรบั ผเู้ รียนทุกระดับ ๗) พัฒนาระบบเงินเดอื นและค่าตอบแทน สำหรบั ครทู ม่ี ี สมรรถนะสูง และครูท่ปี ฏิบัตงิ านในเขตพฒั นาพเิ ศษเฉพาะกิจ จงั หวดั ชายแดนภาคใต้ และพื้นที่พิเศษ ๘) เสริมสร้างขวญั และกำลงั ใจใหค้ ร ู อาจารย ์ และบุคลากร ทางการศึกษาทีป่ ฏิบตั ิหน้าที่ในพ้นื ท่ ี ๙) ปรบั ปรงุ แกไ้ ขกฎหมายและระเบยี บทเ่ี กยี่ วขอ้ ง ๑๐) ดำเนินการในภารกิจอ่นื ๆ ทีเ่ กี่ยวข้อง ■ สำนักงานเลขาธิการ ๑) ศกึ ษา วจิ ัย และจดั ทำข้อเสนอเชิงนโยบายเกี่ยวกบั การพฒั นา สภาการศกึ ษา คุณภาพและสง่ เสริมโอกาสในการเขา้ ถงึ การศกึ ษาในเขตพัฒนา พเิ ศษเฉพาะกจิ จงั หวดั ชายแดนภาคใต้ และพีน้ ทพี่ เิ ศษ ๒) ศึกษา วจิ ยั นำรอ่ ง และจัดทำขอ้ เสนอเชงิ นโยบายเกีย่ วกับ การจัดการศกึ ษาเพ่อื เสริมสร้างความเป็นพลเมอื ง (Civic Education) คณุ ธรรม จรยิ ธรรม การจดั การความขัดแยง้ ดว้ ยสนั ติวิธี และการต่อตา้ นการทุจริตคอร์รัปชนั่ ๓) วิจัยและพัฒนากฎหมายและมาตรฐานการจดั การศกึ ษาใน เขตพัฒนาพิเศษเฉพาะกิจจงั หวัดชายแดนภาคใต้ และพนี้ ท่ี พเิ ศษ ๔) ดำเนนิ การในภารกจิ อ่ืน ๆ ท่ีเกี่ยวข้อง
146 แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ ตาราง ๑๗ บทบาทของหน่วยงานระดบั ตา่ ง ๆ ในการขบั เคลอ่ื นยทุ ธศาสตร์ที่ ๑ ส่กู ารปฏิบัติ (ต่อ) ระดบั หนว่ ยงาน รบั ผดิ ชอบดำเนนิ การ ■ สำนักงานคณะกรรมการ ๑) พฒั นาคุณภาพและมาตรฐานการศกึ ษาระดับการศึกษา การศกึ ษาขน้ั พ้ืนฐาน ขั้นพื้นฐานในเขตพัฒนาพิเศษเฉพาะกิจจงั หวดั ชายแดนภาคใต้ ■ สำนักงานคณะกรรมการ และพ้ีนทพ่ี ิเศษ สง่ เสรมิ การศึกษาเอกชน ๒) สร้างโอกาสทางการศกึ ษา และบูรณาการทนุ การศึกษาทัง้ ใน • หนว่ ยงานอื่นที่เกย่ี วข้องกับ และตา่ งประเทศ จดั ระบบการเทยี บโอน และรบั รองคณุ วฒุ ิ การจัดการศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน การศกึ ษาผ้ทู จี่ บการศึกษาจากตา่ งประเทศ ๓) พัฒนาหลกั สตู รและรูปแบบการจดั การเรยี นการสอน ด้านความเปน็ พลเมือง การสร้างจิตสำนกึ การยึดม่นั ในสถาบันหลกั ของชาติ วิถีประชาธปิ ไตย ความสามคั ค ี สมานฉนั ท ์ สันติวิธ ี การอย่รู ว่ มกนั ในสังคมพหวุ ัฒนธรรม และต่อต้านการทจุ ริตคอร์รัปชน่ั ๔) สง่ เสริมใหส้ ถานศกึ ษาในพืน้ ท่ีจดั การเรยี นการสอน โดยบูรณาการหลกั สูตรใหส้ อดคลอ้ งกบั สงั คม วฒั นธรรม และภาษาถนิ่ ๕) พัฒนาการจดั การศกึ ษาของศูนยก์ ารศึกษาอิสลามประจำมสั ยิด (ตาดกี า) สถาบันศึกษาปอเนาะ และการศกึ ษาตามอธั ยาศัย ใหม้ ีคุณภาพและถกู ต้อง สอดคลอ้ งตามหลกั การศาสนา ๖) เสริมสรา้ งขวญั และกำลังใจให้คร ู อาจารย์และบคุ ลากร ทางการศึกษาท่ีปฏบิ ัตหิ นา้ ทีใ่ นพื้นท ่ี ๗) สง่ เสรมิ ใหค้ นทกุ ชว่ งวยั สามารถอา่ นและเขียนภาษาไทยและ ภาษาทอ้ งถน่ิ รวมท้งั ภาษาของประเทศเพ่ือนบ้าน ๘) พัฒนาความรู้และทักษะของครูในพ้ืนที่ชายแดนและพน้ื ท่ี เสีย่ งภัย ๙) พฒั นาระบบ กลไก และมาตรการที่เขม้ แข็งในการป้องกันและ แกไ้ ขภยั คกุ คามในรูปแบบใหม่สำหรับผู้เรยี นระดบั การศึกษา ขน้ั พื้นฐาน ๑๐) ดำเนินการในภารกจิ อืน่ ๆ ที่เกยี่ วขอ้ ง ■ สำนกั งานคณะกรรมการ ๑) พฒั นาหลกั สูตรและการจัดการเรียนการสอนด้านความเปน็ การอาชวี ศึกษา พลเมอื งสำหรับผู้เรียนในระดับอาชีวศกึ ษา/อุดมศกึ ษา โดยเนน้ การปลูกฝงั และเสรมิ สร้างวิถีประชาธิปไตย ความสามัคคี ■ สำนักงานคณะกรรมการ สมานฉันท ์ สันติวิธี ส่งเสริมการอยู่รว่ มกัน การอดุ มศกึ ษา ในสงั คมพหุวัฒนธรรม และตอ่ ตา้ นการทจุ รติ คอรร์ ปั ชนั่ • หน่วยงานอื่นทเี่ กยี่ วขอ้ งกับ ๒) พัฒนาคณุ ภาพและมาตรฐานการศึกษาระดบั อาชวี ศึกษา/ การจัดการศึกษาระดับ อดุ มศึกษาเพอ่ื ส่งเสริมสนับสนุนการจดั การศึกษาและการให้ อาชีวศึกษา/อดุ มศกึ ษา ความรู/้ ฝกึ ทกั ษะดา้ นอาชีพสำหรบั คนทุกชว่ งวัย
แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 147 ตาราง ๑๗ บทบาทของหน่วยงานระดบั ตา่ ง ๆ ในการขบั เคล่อื นยทุ ธศาสตรท์ ี ่ ๑ สู่การปฏบิ ตั ิ (ต่อ) ระดับ หน่วยงาน รบั ผิดชอบดำเนินการ ๓) ยกระดบั คณุ ภาพการศึกษาท่ีตอบสนองการสรา้ งอาชพี และเพิม่ คณุ ภาพชวี ติ ในพ้ืนท ่ี ลดความเหลือ่ มลำ้ สรา้ งความสมานฉันท์ และเสรมิ สร้างความมัน่ คง ๔) เพ่มิ โอกาสและทุนการศึกษาสำหรบั ผู้เรยี น ๕) พัฒนาระบบ กลไก และมาตรการทเี่ ข้มแขง็ ในการปอ้ งกันและ แกไ้ ขการทะเลาะวิวาท การสร้างความรุนแรง และภัยคกุ คาม ในรูปแบบใหมส่ ำหรับผู้เรียนระดบั อาชีวศึกษา ๖) ดำเนินการในภารกิจอนื่ ๆ ท่ีเกยี่ วขอ้ ง ■ สำนักงานส่งเสริมการศกึ ษา ๑) ขยายโอกาสทางการศกึ ษาและพฒั นาคุณภาพและมาตรฐาน นอกระบบและการศึกษา การศกึ ษาของผ้เู รยี นนอกระบบและตามอธั ยาศัยในเขตพฒั นา ตามอธั ยาศยั พิเศษเฉพาะกจิ จังหวัดชายแดนภาคใต้ และพน้ื ทพี่ ิเศษ • หนว่ ยงานอืน่ ทเี่ กีย่ วข้องกบั ๒) พัฒนาหลกั สูตรและการจัดการเรยี นการสอนดา้ นความเปน็ การจัดการศึกษานอกระบบและ พลเมอื ง เพอ่ื สรา้ งจติ สำนกึ ของคนไทยทกุ ชว่ งวยั เนน้ การปลกู ฝงั การศกึ ษาตามอธั ยาศัย และเสริมสรา้ งวถิ ปี ระชาธปิ ไตย ความสามัคคี สมานฉนั ท์ สันติวธิ ี ส่งเสรมิ การอยรู่ ่วมกนั ในสงั คม และตอ่ ตา้ นการทจุ ริต คอร์รัปช่ัน ๔) สร้างและพัฒนาศูนย์การเรยี นรู้ให้กบั เดก็ เยาวชน ประชาชน ในพืน้ ทีพ่ ิเศษ ๕) พัฒนาระบบ กลไก และมาตรการทีเ่ ข้มแขง็ ในการป้องกันและ แกไ้ ขภัยคุกคามในรปู แบบใหมส่ ำหรับผเู้ รียนนอกระบบ ๖) ดำเนนิ การในภารกจิ อื่น ๆ ท่ีเก่ียวข้อง • หน่วยงานอ่นื ทรี่ ว่ มจดั การศึกษา ๑) พฒั นาหลักสตู รและการจดั การเรยี นการสอนด้านความเปน็ พลเมือง สำหรับผ้เู รียนกลุ่มการศึกษาเฉพาะดา้ น เฉพาะทาง โดยเนน้ การปลูกฝงั และเสริมสร้างวิถีประชาธปิ ไตย ความ สามัคค ี สมานฉันท ์ สนั ติวธิ ี สง่ เสรมิ การอยูร่ ่วมกนั ในสังคม และต่อต้านการทุจรติ คอรร์ ปั ชั่น ๒) พฒั นาคณุ ภาพและมาตรฐานการศกึ ษาของผ้เู รียนกลมุ่ การศึกษาเฉพาะดา้ น เฉพาะทาง ในสถานศึกษาตามภารกิจ ของตน ๓) พัฒนาระบบ กลไก และมาตรการที่เข้มแขง็ ในการป้องกนั และ แกไ้ ขภัยคกุ คามในรปู แบบใหมส่ ำหรบั ผเู้ รยี นในสถานศกึ ษา เฉพาะด้าน เฉพาะทาง ๔) ดำเนนิ การในภารกิจอน่ื ๆ ทเ่ี กย่ี วข้อง
148 แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ ตาราง ๑๗ บทบาทของหนว่ ยงานระดบั ต่าง ๆ ในการขบั เคลื่อนยทุ ธศาสตรท์ ี่ ๑ สกู่ ารปฏิบัต ิ (ตอ่ ) ระดบั หน่วยงาน รบั ผดิ ชอบดำเนินการ สว่ นภูมิภาค ■ สำนักงานศึกษาธกิ ารภาค/ ๑) กำหนดเปา้ หมายการพฒั นาผู้เรียนในส่วนท่สี อดคลอ้ งกบั สำนกั งานศึกษาธกิ ารจังหวดั / สภาพและบริบทของพืน้ ที ่ ทอ้ งถน่ิ สำนักงานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษา ๒) พัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นท่ีสอดคล้องบริบทพนื้ ท ่ี ภูมสิ ังคม • หนว่ ยงานอนื่ ท่เี กย่ี วข้องในระดบั อาชีพ ท่สี นองตอบการพฒั นาเอกลักษณ์ เศรษฐกจิ สังคม ภมู ิภาค วฒั นธรรมและความต้องการของชุมชนและภูมภิ าค ๓) สง่ เสรมิ การจดั การเรยี นร้ดู า้ นความเป็นพลเมอื ง การปลูกฝัง และเสรมิ สร้างวิถีประชาธปิ ไตย ความสามัคค ี สมานฉนั ท ์ สันตวิ ิธี สง่ เสรมิ การอยู่รว่ มกนั ในชมุ ชนที่สอดคล้องกับบริบท ของแต่ละพื้นทแี่ ละตอ่ ตา้ นการทจุ รติ คอร์รปั ชน่ั ๔) จดั ระบบและรปู แบบการเสรมิ ขวัญและกำลงั ใจ ความปลอดภยั ของครู อาจารย ์ และบุคลากรทางการศึกษาและผ้เู รยี น ๕) สง่ เสริมการจัดการเรียนรู้เพอ่ื ปอ้ งกนั และแกไ้ ขภยั คุกคาม ในรปู แบบใหม่สำหรบั ผเู้ รยี นในสถานศกึ ษาทุกระดบั และ ประเภท ๖) ดำเนนิ การในภารกิจอ่ืน ๆ ท่เี กยี่ วขอ้ ง สถานศกึ ษา ทุกสงั กัด ๑) จดั การเรยี นการสอนหรอื กจิ กรรมที่สรา้ งจติ สำนกึ ใหผ้ เู้ รยี น มคี วามจงรักภักด ี และธำรงรักษาสถาบันหลกั ของชาติ ๒) จดั กระบวนการเรียนร ู้ กิจกรรมพฒั นาผู้เรยี น ชมุ นมุ หรือชมรม เพื่อส่งเสรมิ ความเปน็ พลเมือง การปลูกฝังและเสรมิ สรา้ ง วถิ ปี ระชาธปิ ไตย ความสามคั ค ี สมานฉนั ท ์ สนั ตวิ ธิ ี การอยรู่ ว่ มกนั ในสังคม และต่อตา้ นการทุจรติ คอรร์ ปั ช่ัน ๓) จดั กิจกรรมลกู เสือ เนตรนารีใหม้ ีคุณภาพและมาตรฐาน ๔) จดั ระบบการดูแลการเสริมขวญั และกำลังใจ ความปลอดภัย ของคร ู อาจารย ์ และบุคลากรทางการศึกษาและผู้เรียน ๕) จัดการเรยี นการสอนและวางระบบการป้องกันและแกไ้ ข ภยั คุกคามในรปู แบบตา่ ง ๆ ๖) ดำเนนิ การในภารกจิ อนื่ ๆ ที่เกยี่ วข้อง
แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 149 ตาราง ๑๗ บทบาทของหนว่ ยงานระดบั ตา่ ง ๆ ในการขบั เคล่อื นยุทธศาสตรท์ ่ี ๑ สกู่ ารปฏิบัต ิ (ต่อ) ระดบั หนว่ ยงาน รบั ผดิ ชอบดำเนนิ การ ห้องเรียน ทุกระดบั ๑) จัดกจิ กรรมการเรยี นรู/้ โครงงานทเ่ี สริมสร้างความรู ้ ความเข้าใจ ท่ีถูกตอ้ งเก่ยี วกบั สถาบันชาต ิ ศาสนา พระมหากษตั รยิ ์ สรา้ งจิตสำนกึ ความจงรักภกั ดี และการธำรงรักษาสถาบันหลกั ของชาต ิ ๒) จัดกจิ กรรมการเรียนรู/้ โครงงานทสี่ ่งเสรมิ ความเปน็ พลเมอื ง เน้นการปลูกฝังและเสรมิ สรา้ งวถิ ปี ระชาธิปไตย ความสามคั ค ี สมานฉนั ท ์ สันติวธิ ี การอยู่ร่วมกันในสังคมและตอ่ ต้าน การทุจรติ คอร์รปั ชน่ั ๓) จัดกจิ กรรมและกระบวนการเรียนรเู้ พือ่ ปลูกฝงั การจัดการ ความขัดแยง้ โดยสันติวธิ ี เพอื่ ใหม้ คี วามรู้ ความเขา้ ใจและ ลดความรนุ แรงเมื่อเผชิญกับสถานการณแ์ ละปญั หาความมัน่ คง รปู แบบตา่ ง ๆ ๔) จดั กิจกรรมการเรยี นรู้ทเ่ี สรมิ สร้างความรู ้ ความเข้าใจทีถ่ ูกต้อง เกย่ี วกบั ภยั คุกคามในรปู แบบใหม่ ๕) จดั กจิ กรรมพฒั นาผู้เรียน ทงั้ ดา้ นคุณธรรม จรยิ ธรรม และ ความเป็นพลเมือง ๖) ดำเนินการในภารกจิ อนื่ ๆ ที่เก่ียวขอ้ ง
150 แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ การขบั เคลอื่ นยทุ ธศาสตรท์ ่ี ๒ : การผลติ และพัฒนากำลงั คน การวิจยั และนวัตกรรม เพอื่ สร้างขีดความสามารถ ในการแข่งขันของประเทศ ยุทธศาสตร์ท ่ี ๒ เป็นยุทธศาสตร์ที่มีจุดมุ่งหมายเพ่ือผลิตและพัฒนากำลังคนท่ีมีสมรรถนะ ตรงกับความต้องการของตลาดงานและการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ ส่งเสริม การใช้ประโยชน์จากการวิจัยและนวัตกรรมเพ่ือสร้างมูลค่าเพิ่มและผลผลิต รวมทั้งเพ่ิมผลิตภาพ ของกำลังแรงงานของประเทศ ด้วยการกำหนดกรอบทิศทางและเป้าหมายการผลิตและพัฒนา กำลงั คนทชี่ ดั เจนในสาขาตา่ ง ๆ การพฒั นาหลกั สตู รการศกึ ษาในระดบั ตา่ ง ๆ ทสี่ อดคลอ้ งเชอื่ มโยงกบั กรอบคุณวุฒิแห่งชาติและมาตรฐานอาชีพ/วิชาชีพ การจัดการเรียนการสอน การฝึกอบรมฝีมือ แรงงาน และการฝกึ งานทมี่ งุ่ เนน้ การปฏบิ ตั จิ รงิ อยา่ งครบวงจรในสถานการณจ์ รงิ พฒั นาฝมี อื แรงงาน ระดับสูงในกลุ่มอุตสาหกรรมเป้าหมายของประเทศ ส่งเสริมการเรียนรู้ท่ีบูรณาการองค์ความรู้ ด้านวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลย ี วิศวกรรม และคณิตศาสตร์ (STEM Education) พัฒนาทักษะการใช้ ภาษาอังกฤษ และพฒั นาครผู ้สู อนอาชีพทีม่ ีคณุ ภาพและมาตรฐาน เพือ่ สรา้ งกำลังคนใหม้ ีสมรรถนะ ตอบสนองต่อความต้องการของตลาดงานและการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ รองรับ พลวัตของโลกและการแข่งขันในศตวรรษที่ ๒๑ และสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติและยุทธศาสตร์ ประเทศไทย ๔.๐
แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 151 บทบาทของหนว่ ยงานระดับตา่ ง ๆ ในการขับเคลอื่ นยทุ ธศาสตรท์ ี่ ๒ ส่กู ารปฏบิ ตั ิ ตาราง ๑๘ บทบาทของหนว่ ยงานระดับตา่ ง ๆ ในการขบั เคลือ่ นยทุ ธศาสตร์ท่ี ๒ สกู่ ารปฏิบัต ิ ระดับ หน่วยงาน รบั ผิดชอบดำเนนิ การ สว่ นกลาง • กระทรวงศกึ ษาธกิ าร ๑) กำหนดเป้าหมายการผลติ กำลังคนในสาขาต่าง ๆ ■ สำนักงานปลัด ตามความตอ้ งการของตลาดงานและการพัฒนาประเทศ กระทรวงศกึ ษาธิการ ๒) กำหนดนโยบายการส่งเสริมการเรยี นด้านอาชีวศกึ ษา และด้านวิทยาศาสตร์สขุ ภาพ วทิ ยาศาสตร ์ และเทคโนโลยี • หนว่ ยงานอืน่ ทีเ่ กยี่ วข้องกบั ๓) จดั ระบบและกลไกทางงบประมาณในการกำหนดปรมิ าณ การผลิตและพฒั นากำลังคน การผลิตกำลังคนในสาขาทเ่ี ปน็ ความตอ้ งการจำเปน็ ของ การวจิ ยั และนวตั กรรม เพอ่ื สร้าง ขดี ความสามารถในการแข่งขนั ประเทศ ของประเทศ ๔) ส่งเสรมิ และพัฒนาทักษะการใช้ภาษาอังกฤษ และทกั ษะดิจิทัล ของผู้เรยี นทกุ ระดบั ๕) สง่ เสรมิ การลงทุนเพื่อการวจิ ัยและพัฒนา วิจัยเพอื่ สร้าง องค์ความรแู้ ละนวตั กรรมทีน่ ำไปใชป้ ระโยชน์ในการพฒั นา ประเทศ ๖) สง่ เสรมิ สนับสนนุ การขับเคลอ่ื นกรอบคุณวฒุ ิแหง่ ชาต ิ สกู่ ารปฏบิ ตั ิ เพอ่ื เพม่ิ ขดี ความสามารถในการแขง่ ขนั ของประเทศ ๗) สง่ เสริมสนับสนนุ การพัฒนาผมู้ ีความสามารถพเิ ศษ อย่างตอ่ เน่ืองทุกระดับให้สอดคลอ้ งกบั ทิศทางการพัฒนา ประเทศ ๘) เสรมิ สร้างความเข้มแขง็ ของกระบวนการผลิตและพัฒนา กำลงั คน โดยสรา้ งเครอื ขา่ ยความร่วมมือระหว่างประชาชน ภาครฐั ผปู้ ระกอบการ (ประชารัฐ) ทั้งระหวา่ งองคก์ รภายใน และตา่ งประเทศ ๙) ปรบั ระบบการศกึ ษาใหม้ ีความเช่ือมโยงและยดื หยุน่ เพอื่ ให ้ ผเู้ รียนทง้ั สายสามัญและสายอาชพี สามารถเรยี นข้ามสายได ้ ๑๐) ปรับปรงุ แก้ไข กฎหมาย กฎ ระเบียบท่เี กย่ี วข้อง ๑๑) ดำเนนิ การในภารกิจอื่น ๆ ที่เกี่ยวขอ้ ง ■ สำนักงานเลขาธกิ าร ๑) จดั ทำฐานขอ้ มลู การผลติ และความตอ้ งการกำลังคน สภาการศึกษา (Demand-Supply) ของประเทศ จำแนกตามสาขาวชิ า • หนว่ ยงานอ่นื ท่ีเกีย่ วขอ้ งกบั และกลมุ่ อตุ สาหกรรม การพัฒนากำลงั คน การวจิ ยั ๒) ศึกษาวจิ ัยเกีย่ วกบั แนวโนม้ แผนการผลิตและพฒั นากำลังคน และนวัตกรรม เพื่อสร้าง ในสาขาและกลุม่ อตุ สาหกรรมเป้าหมาย ขดี ความสามารถในการแข่งขนั ๓) วิจัยพัฒนากรอบหลกั สูตรเพ่อื ตอบสนองเป้าหมายการพัฒนา ของประเทศ สมรรถนะคนไทยในศตวรรษที่ ๒๑ ๔) พฒั นาและขบั เคลื่อนกรอบคุณวฒุ แิ หง่ ชาตสิ กู่ ารปฏิบตั ิ ๕) ดำเนินการในภารกิจอืน่ ๆ ทีเ่ กยี่ วขอ้ ง
152 แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ ตาราง ๑๘ บทบาทของหน่วยงานระดบั ต่าง ๆ ในการขับเคลื่อนยุทธศาสตรท์ ่ี ๒ สกู่ ารปฏิบตั ิ (ตอ่ ) ระดับ หน่วยงาน รบั ผดิ ชอบดำเนินการ ■ สำนกั งานคณะกรรมการ ๑) พัฒนาผูเ้ รยี นใหม้ คี วามรูแ้ ละทกั ษะพ้นื ฐานด้านอาชีพ และ การศึกษาขนั้ พน้ื ฐาน วางรากฐานทกั ษะอาชพี และคา่ นิยมการเรยี นเพื่อการมีงานทำ ๒) สร้างเจตคติทีด่ ีต่อการเรียนสายอาชพี และวางแผนการเรยี น • หน่วยงานอนื่ ทเี่ ก่ยี วขอ้ งกับ การจัดการศึกษาระดับปฐมวยั เพ่ือการประกอบอาชีพ โดยใชก้ ระบวนการแนะแนว และการศกึ ษาข้ันพื้นฐาน ทีม่ ปี ระสทิ ธภิ าพ ๓) พัฒนาหลักสตู รและการจัดการเรยี นรู้ดา้ นอาชพี ในระดับ มัธยมศึกษาตอนปลายและสง่ เสริมการจดั การศกึ ษาระบบ ทวภิ าคี ๔) สง่ เสรมิ ทักษะดา้ นอาชพี ทกั ษะการทำงานและการประกอบ อาชีพอิสระของผ้เู รยี น ๕) สง่ เสริมกระบวนการเรียนรเู้ ชงิ รกุ และการบูรณาการ องคค์ วามรดู้ า้ นวิทยาศาสตร ์ เทคโนโลย ี วิศวกรรม และ คณติ ศาสตร์ (STEM Education) ๖) พฒั นาความสามารถในการใชภ้ าษาอังกฤษและทกั ษะดิจทิ ลั ของผเู้ รียน ๗) ดำเนนิ การในภารกจิ อ่นื ๆ ทเ่ี ก่ียวขอ้ ง ■ สำนกั งานคณะกรรมการ ๑) ผลติ และพฒั นากำลงั คนให้มคี วามรแู้ ละสมรรถนะที่ได้ การอาชวี ศกึ ษา มาตรฐานตรงตามความต้องการของผู้ใช้และแผนการผลิต • หน่วยงานอนื่ ทีเ่ กยี่ วข้องกบั ๒) พัฒนาสถาบันอาชีวศกึ ษาใหผ้ ลติ และพฒั นากำลงั คน การจดั การศึกษาระดบั ตามความเชยี่ วชาญเฉพาะดา้ น อาชีวศึกษา ๓) สง่ เสริมภาพลกั ษณก์ ารอาชวี ศกึ ษา เรง่ ปรับค่านยิ มการเรยี น ในสาขาวชิ าทจ่ี บแล้วมีงานทำทันท ี ๔) สง่ เสริมการจัดการศึกษาระบบทววิ ฒุ ิ (Dual Degree) และ ระบบทวภิ าคีในสถานประกอบการทม่ี มี าตรฐาน ๕) ส่งเสริมและจดั ใหม้ กี ารประเมินสมรรถนะผู้เรยี นหรอื ผู้สำเรจ็ การศึกษาตามมาตรฐานฝีมือแรงงานและคุณวฒุ ิวชิ าชีพ ๖) พัฒนามาตรฐานและจดั การประเมนิ สมรรถนะวชิ าชีพครู อาชีวศกึ ษา มาตรฐานครฝู กึ ในสถานประกอบการ และ มาตรฐานสถานประกอบการท่ีทำหน้าท่ฝี กึ ปฏิบัติผเู้ รยี น ๗) พัฒนาทกั ษะการใช้ภาษาอังกฤษในงานอาชพี ของผเู้ รยี น และส่งเสรมิ ทักษะการทำงาน การประกอบอาชีพอิสระและ การเปน็ ผู้ประกอบการของผเู้ รยี น ๘) เรง่ รัดพฒั นาครใู นสาขาวิชาทีข่ าดแคลนและครูฝึก ในสถานประกอบการ ๙) พัฒนาหลกั สูตรทส่ี อดคลอ้ งกบั การพฒั นาทักษะและสมรรถนะ ตามมาตรฐานฝีมอื แรงงาน/อาชพี และหลกั สตู รฐานสมรรถนะ เพื่อเสริมสรา้ งความเช่ยี วชาญในอาชีพสาขาต่าง ๆ แบบครบวงจร
แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 153 ตาราง ๑๘ บทบาทของหน่วยงานระดับตา่ ง ๆ ในการขับเคลอ่ื นยทุ ธศาสตรท์ ่ ี ๒ สู่การปฏบิ ัติ (ตอ่ ) ระดบั หนว่ ยงาน รับผิดชอบดำเนนิ การ ๑๐) พฒั นาการจัดกระบวนการเรียนรทู้ ่ีเน้นการฝึกปฏิบัตเิ สมอื นจริง การสร้างสมรรถนะและความเชีย่ วชาญเฉพาะด้านในสาขาวชิ า ๑๑) พัฒนาระบบการเทยี บโอนความร้ ู ระบบสะสมหน่วยการเรียน และประสบการณ ์ ๑๒) ดำเนินการในภารกิจอนื่ ๆ ท่เี กี่ยวขอ้ ง ■ สำนกั งานคณะกรรมการ ๑) ผลิตบัณฑิตในสาขาวิชาและจำนวนทสี่ อดคลอ้ งกบั การอุดมศกึ ษา ความตอ้ งการของตลาดงานและการพฒั นาประเทศ ตามขอ้ มลู • หน่วยงานอื่นท่เี ก่ียวข้องกับ ความตอ้ งการกำลังคน (Demand) ในกลุ่มอุตสาหกรรมต่าง ๆ การจัดการศึกษาระดบั อดุ มศึกษา ๒) ผลติ และพฒั นากำลังคนให้มคี วามรแู้ ละสมรรถนะทไ่ี ด้ มาตรฐานตรงตามความต้องการของผใู้ ช้และแผนการผลิต ๓) ส่งเสรมิ และพัฒนาสถาบนั อุดมศึกษาให้ผลิตและพฒั นา กำลงั คนตามความเชี่ยวชาญและความเป็นเลศิ เฉพาะด้าน ๔) จดั ระบบและกลไกทางงบประมาณเพ่อื ควบคุมปริมาณและ คุณภาพการผลิตกำลังคนของสถาบันอุดมศึกษาในสาขาที่เป็น ความตอ้ งการของประเทศ ๕) พฒั นาหลกั สตู รและกระบวนการจัดการเรียนรเู้ พอื่ พัฒนา ทกั ษะและสมรรถนะตามมาตรฐานฝมี ือแรงงาน/อาชีพ และ หลักสูตรฐานสมรรถนะในสาขาท่ีตรงกบั ความตอ้ งการ ของตลาดงานและประเทศ ๖) พฒั นารปู แบบการจดั การเรียนรู้เพ่ือพัฒนาทักษะและ สมรรถนะการทำงาน ทักษะการออกแบบ การสรา้ งความรู้ เชิงวจิ ยั และการพัฒนานวตั กรรม ๗) ประเมนิ และพฒั นาความสามารถดา้ นภาษาอังกฤษและทกั ษะ ดิจิทลั ของผเู้ รยี น ๘) สง่ เสรมิ และพัฒนาระบบการเทียบประสบการณ ์ การเทยี บโอน ความรู้ รวมทั้งสง่ เสริมการประเมินสมรรถนะผู้สำเรจ็ การศึกษา ตามมาตรฐานวชิ าชีพ ๙) ส่งเสรมิ การจดั การศกึ ษาระบบสหกิจศึกษาในหน่วยงาน องค์กรและสถานประกอบการทีม่ มี าตรฐาน ๑๐) ส่งเสรมิ ทกั ษะการทำงาน การประกอบอาชีพอสิ ระและ การเปน็ ผปู้ ระกอบการของผู้เรียนและบัณฑิต ๑๑) ส่งเสรมิ การผลิตและพฒั นาบุคลากรด้านการวิจยั และพฒั นา วางระบบการปฏิบตั งิ านและการจงู ใจ ๑๒) สง่ เสริมงานวจิ ยั และนวัตกรรมเพ่ือสร้างผลผลิตและมูลค่าเพ่ิม ทางเศรษฐกิจ และจดั สรรงบประมาณสนับสนนุ การวิจัย จากภาครัฐและการมีส่วนร่วมจากทกุ ภาคสว่ น
154 แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ ตาราง ๑๘ บทบาทของหน่วยงานระดับตา่ ง ๆ ในการขับเคลือ่ นยทุ ธศาสตรท์ ่ี ๒ สู่การปฏบิ ตั ิ (ตอ่ ) ระดบั หน่วยงาน รับผิดชอบดำเนินการ ๑๓) ส่งเสริมการพัฒนานวัตกรรม/สง่ิ ประดิษฐ ์ เพ่อื จดสิทธิบัตรและ ทรพั ยส์ นิ ทางปัญญา ๑๔) ดำเนนิ การในภารกิจอื่น ๆ ท่ีเกี่ยวขอ้ ง ■ สำนักงานสง่ เสริมการศึกษา ๑) พฒั นาทกั ษะและสมรรถนะดา้ นวชิ าการและอาชีพของ นอกระบบและการศึกษา ประชาชนวยั ทำงานและผูส้ ูงวยั ตามอธั ยาศัย ๒) ยกระดบั คณุ วุฒิวิชาชพี ของกำลังแรงงานในสาขาอาชีพต่าง ๆ • หน่วยงานอ่ืนที่จดั การศกึ ษา ๓) ส่งเสรมิ ทกั ษะการประกอบอาชีพอิสระของประชาชน นอกระบบ และการศกึ ษา ๔) ให้บริการการศกึ ษาและเรยี นรู้อาชีพในรปู แบบท่หี ลากหลาย ตามอัธยาศยั ผ่านส่ือสง่ิ พิมพแ์ ละสอื่ ดจิ ิทลั ๕) สง่ เสรมิ การเรียนการสอนภาษาอังกฤษผา่ นส่ือการเรียนร้ ู รูปแบบต่าง ๆ ทท่ี ันสมัย ๖) ดำเนินการในภารกิจอื่น ๆ ที่เกยี่ วข้อง ส่วนภูมภิ าค ■ สำนกั งานศึกษาธกิ ารภาค/ ๑) วเิ คราะหแ์ ละจัดทำขอ้ มลู ดา้ นบรบิ ทและศกั ยภาพของพืน้ ที่ สำนกั งานศกึ ษาธิการจงั หวัด/ ดา้ นการผลติ การประกอบอาชีพ และการบรกิ าร เพ่อื สำนักงานเขตพนื้ ท่กี ารศึกษา การกำหนดความตอ้ งการในการพฒั นาคนในสาขาต่าง ๆ • หนว่ ยงานอ่ืนทเ่ี ก่ยี วขอ้ งในระดับ ในภมู ิภาค ภมู ภิ าค ๒) จัดทำฐานขอ้ มลู ดา้ นอาชีพ แผนการผลติ ผู้เรยี นในสาขาตา่ ง ๆ ทีส่ อดคล้องและสนองความตอ้ งการของภมู ภิ าคและท้องถิ่น ๓) กระตนุ้ สง่ เสรมิ และสนบั สนนุ ใหส้ ถานศกึ ษา สถาบนั อาชวี ศกึ ษา และอุดมศกึ ษาในพื้นที่ผลติ และพฒั นากำลังแรงงานตาม แผนการผลิตท่สี อดคล้องและสนองความต้องการของภูมิภาค และท้องถิ่น ๔) ระดมสรรพกำลงั และการมสี ว่ นร่วมของทุกภาคส่วนในพ้ืนท ่ี ในการสนับสนุนและร่วมจัดการศึกษาเพอ่ื พฒั นาอาชพี ของ ผเู้ รียนและคนในพ้ืนท ่ี ๕) สนับสนุนและส่งเสริมการฝึกประสบการณ์อาชีพ การประกอบ อาชีพอิสระ และการเปน็ ผู้ประกอบการของผเู้ รียนระดับต่าง ๆ ๖) ดำเนินการในภารกจิ อนื่ ๆ ทเ่ี กี่ยวข้อง สถานศึกษา • สถานศกึ ษาข้นั พนื้ ฐาน ๑) พฒั นาผเู้ รียนให้มีความรู้และพื้นฐานทกั ษะอาชีพตามมาตรฐาน • หนว่ ยงานอ่นื ที่จดั การศึกษา หลักสูตร ข้นั พื้นฐาน ๒) ส่งเสรมิ ความรแู้ ละทกั ษะอาชพี แนะแนวอาชพี และ จัดการเรยี นรดู้ ้านอาชีพตามหลกั สูตร ๓) จัดกิจกรรมเพ่ือสร้างความรแู้ ละประสบการณด์ า้ นงานอาชีพ การประกอบอาชพี อสิ ระ และการเป็นผูป้ ระกอบการแก่ผูเ้ รียน
แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 155 ตาราง ๑๘ บทบาทของหน่วยงานระดับตา่ ง ๆ ในการขบั เคลื่อนยุทธศาสตร์ที่ ๒ สู่การปฏบิ ัต ิ (ตอ่ ) ระดบั หนว่ ยงาน รบั ผิดชอบดำเนินการ ๔) จดั การศึกษาระบบทวิศกึ ษา ๕) จดั กระบวนการเรยี นรเู้ ชงิ รุกและการบูรณาการองคค์ วามร ู้ ด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วศิ วกรรมศาสตร ์ และ คณติ ศาสตร์ (STEM Education) ๖) พฒั นาทักษะการใชภ้ าษาอังกฤษและทักษะดจิ ทิ ัลของผเู้ รียน • สถาบันการศกึ ษา ๗) ดำเนนิ การในภารกจิ อนื่ ๆ ท่เี ก่ยี วขอ้ ง ๑) จดั การศกึ ษาตามหลกั สูตรการศกึ ษาระดับอาชีวศกึ ษาและ ในระดับอาชีวศกึ ษา อุดมศึกษา และอดุ มศึกษา ๒) จดั กิจกรรมการเรียนรู ้ การฝกึ ประสบการณ์วชิ าชีพเพื่อเพิม่ พูน • หนว่ ยงานอน่ื ทีจ่ ัดการศกึ ษา ทักษะ สมรรถนะและความเชีย่ วชาญของผู้เรยี นท้ังด้าน ระดบั อาชวี ศึกษาและอุดมศึกษา วิชาการและด้านอาชีพ ๓) จัดการเรียนร้ตู ามหลกั สูตรฐานสมรรถนะและการศกึ ษา ในรปู แบบทวศิ ึกษา ทวิภาค ี ทววิ ุฒิ และสหกิจศกึ ษา ๔) กำหนดหลกั สตู รหรือสาขาวชิ าที่ผู้เรียนสามารถโอนยา้ ยหรอื ศึกษาต่อเนอื่ ง ๕) พัฒนาความเชีย่ วชาญและความเป็นเลศิ เฉพาะด้านของ สถาบนั เพอ่ื การผลิตกำลงั คนเฉพาะด้าน/บณั ฑติ เฉพาะด้าน ตามกลมุ่ อตุ สาหกรรมเป้าหมาย ๖) จดั การเรียนการสอนเพือ่ ผลติ กำลงั คนระดับกลางและระดบั สูง แรงงานท่มี ฝี มี อื และทักษะทสี่ อดคล้องกับความต้องการของ ตลาดงานและการพฒั นาประเทศ ๗) พฒั นาและประเมินความสามารถดา้ นภาษาอังกฤษตามกรอบ CEFR ของผเู้ รยี นและบณั ฑิต ๘) จดั กระบวนการเรยี นรู้เชงิ รุกและการบูรณาการองค์ความรู ้ ด้านวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิศวกรรมศาสตร์ และ คณติ ศาสตร ์ (STEM Education) ๙) พัฒนาทกั ษะการใช้ภาษาองั กฤษและทกั ษะดิจิทลั ของผู้เรียน ๑๐) ดำเนนิ การวจิ ยั และพัฒนาเพอ่ื การสร้างองค์ความรู้และ นวตั กรรม ๑๑) ดำเนนิ การในภารกจิ อ่ืน ๆ ที่เกยี่ วขอ้ ง
156 แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ การขบั เคล่ือนยุทธศาสตรท์ ่ี ๓ : การพฒั นาศักยภาพคนทกุ ช่วงวยั และการสรา้ งสงั คมแหง่ การเรยี นรู้ ยุทธศาสตร์ท ่ี ๓ เป็นยุทธศาสตร์ท่ีมีจุดมุ่งหมายเพื่อพัฒนาศักยภาพคนทุกช่วงวัย ตั้งแต่ แรกเกิดจนถึงผู้สูงวัย โดยการจัดบริการการศึกษาและการเรียนรู้ที่ตอบสนองความต้องการของคน ทุกกล่มุ เป้าหมาย และทกุ ช่วงวัย ด้วยหลักสตู รการศึกษาในทุกระดบั ท่มี มี าตรฐาน ดว้ ยรปู แบบและ ช่องทางการเรียนรู้ท่ีหลากหลาย เหมาะสม สอดคล้องกับพัฒนาการของช่วงวัย ส่ือการเรียนรู้ ที่ไม่จำกัดรูปแบบ เวลาและสถานท ี่ และเอื้อต่อการพัฒนาศักยภาพของคนทุกกลุ่มเป้าหมาย แหลง่ การเรยี นรใู้ นสถานศกึ ษาและชมุ ชนทมี่ คี ณุ ภาพ สนองความตอ้ งการและความสนใจในการศกึ ษา เรียนรู้และระบบการวดั และประเมินผลท่ียดื หยนุ่ เหมาะสม พรอ้ มด้วยระบบการผลิตและพัฒนาครู ท่ีมีคุณภาพและมาตรฐาน เพ่ือสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ท่ียั่งยืน โดยมีเป้าหมายเพ่ือให้คน ทุกช่วงวัยมีทักษะ ความรู้ ความสามารถ และสมรรถนะตามมาตรฐานการศึกษาและมาตรฐาน วิชาชพี ในโลกศตวรรษที ่ ๒๑ และพัฒนาคุณภาพชวี ิตไดต้ ามศกั ยภาพ มีคุณธรรม จรยิ ธรรม มีวินยั จติ สาธารณะ และพฤติกรรมท่พี ึงประสงค ์
แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 157 บทบาทของหนว่ ยงานระดบั ตา่ ง ๆ ในการขบั เคล่ือนยุทธศาสตร์ท่ี ๓ สกู่ ารปฏิบัติ ตาราง ๑๙ บทบาทของหน่วยงานระดบั ตา่ ง ๆ ในการขับเคลือ่ นยุทธศาสตร์ท ี่ ๓ สกู่ ารปฏบิ ัติ ระดับ หนว่ ยงาน รับผดิ ชอบดำเนนิ การ สว่ นกลาง • กระทรวงศกึ ษาธิการ ๑) กำหนดนโยบายการพฒั นาศักยภาพคนแตล่ ะชว่ งวยั การพัฒนา ■ สำนักงานปลัด หลักสตู ร การเรียนการสอน ส่ือ และการวัดและประเมินผล กระทรวงศึกษาธิการ สำหรบั การศกึ ษาทกุ ระดับ ทุกชว่ งวยั และทุกกลุ่มเป้าหมาย • หน่วยงานอน่ื ทเ่ี ก่ยี วข้องกับ ๒) สง่ เสริมการจัดการศกึ ษาท่มี คี ณุ ภาพและมาตรฐาน เพื่อพัฒนา การพฒั นาศักยภาพคนทกุ ชว่ งวยั คณุ ภาพชวี ิตของคนในชว่ งวัยต่าง ๆ ในทุกระดบั และรูปแบบ และการสรา้ งสังคมแหง่ การเรยี นรู้ การจัดการศึกษา ๓) สง่ เสริมสนับสนุนให้ทกุ ภาคส่วนของสงั คมร่วมจัดการศกึ ษา สร้างกลไกความรว่ มมือระหวา่ งสถานศกึ ษา สมาคมวิชาชีพ สถานประกอบการและหน่วยงาน องค์กรท่เี กี่ยวขอ้ ง เพ่ือ การพัฒนาคนทกุ ช่วงวัย ๔) จดั ระบบการบรหิ ารจดั การการดแู ลและพฒั นาเดก็ เล็ก (๐ – ๒ ป)ี และการศกึ ษาปฐมวยั (๓ – ๕ ป)ี ให้มคี ณุ ภาพ และมาตรฐาน ๕) สง่ เสริมใหท้ กุ ภาคส่วนของสังคมทงั้ ภาครฐั และเอกชนผลิต และพัฒนาสื่อการเรยี นร ู้ ทัง้ ท่เี ป็นส่ือส่งิ พิมพ์ และส่ือดจิ ทิ ัลที่มี คุณภาพและมาตรฐาน ๖) จดั ให้มรี ะบบและกลไกการทดสอบ การวดั การตดิ ตาม และ ประเมินความรู ้ ทักษะ และสมรรถนะของผู้เรียนในทุกระดบั การศึกษา ๗) จัดให้มีระบบการสะสมและเทยี บโอนผลการเรยี นจาก การศกึ ษาเรียนรู้และประสบการณ์จากการทำงาน ๘) จัดให้มีคลังขอ้ สอบ และระบบการทดสอบออนไลน ์ เผยแพร่ และใหบ้ ริการผ่านระบบเทคโนโลยดี จิ ทิ ัล ๙) กำหนดนโยบายการผลติ แผนการผลติ การพฒั นาและ การใชค้ รูทเ่ี หมาะสม ๑๐) กำกบั ดูแลการผลิต การพัฒนาครูใหเ้ ป็นไปตามนโยบายและ ทิศทางการพฒั นาคุณภาพผู้เรยี นและสมรรถนะกำลงั คน และ ความตอ้ งการใช้ครูของประเทศ ๑๑) จัดทำและปรบั ปรงุ กฎหมาย ประกาศ และระเบยี บทเ่ี กย่ี วข้อง ๑๒) ดำเนินการในภารกจิ อืน่ ๆ ท่เี กย่ี วขอ้ ง
158 แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ ตาราง ๑๙ บทบาทของหนว่ ยงานระดบั ต่าง ๆ ในการขับเคลอ่ื นยุทธศาสตรท์ ี่ ๓ สกู่ ารปฏิบตั ิ (ต่อ) ระดบั หนว่ ยงาน รบั ผิดชอบดำเนินการ ■ สำนกั งานเลขาธกิ าร ๑) พัฒนามาตรฐานการศกึ ษาของชาต ิ สภาการศกึ ษา ๒) ศึกษา วจิ ยั จดั ทำขอ้ เสนอเชิงนโยบายเกยี่ วกบั การพัฒนาคน ทกุ ช่วงวัย • หน่วยงานอนื่ ทเ่ี กี่ยวข้องกับ ๓) ศกึ ษาวจิ ยั และจัดทำขอ้ เสนอเชิงนโยบายเกี่ยวกบั การศกึ ษา การพัฒนาศักยภาพคนทุกช่วงวัย และการสรา้ งสงั คมแหง่ การเรยี นรู้ ปฐมวัย การศกึ ษาสำหรับผู้สงู วัย และกล่มุ ความสามารถพิเศษ ๔) ศกึ ษา วิจยั องคค์ วามรู้เพ่ือพัฒนาการจัดการศึกษาและ แหลง่ เรยี นรทู้ ีเ่ หมาะสมกบั บริบทพื้นท่ี และสภาวการณท์ ่ี เปลยี่ นแปลงของสังคม ๕) วิจัยและพัฒนาเกย่ี วกับหลกั สูตรการศกึ ษาระดับปฐมวยั สมรรถนะเดก็ ปฐมวยั ทส่ี อดคลอ้ งกับมาตรฐานอาเซยี น หลกั สตู รและคมู่ ือการเตรียมความพร้อมพอ่ แม่ และการเลย้ี งดู และพัฒนาเด็กเล็กให้มพี ฒั นาการตามวยั ๖) วจิ ยั และพฒั นารูปแบบการพัฒนาศกั ยภาพของ ผูม้ คี วามสามารถพิเศษ ๗) ศึกษา วจิ ัย กำหนดทศิ ทางการผลติ พฒั นาครู อาจารย ์ และบคุ ลากรทางการศกึ ษา ๘) ศกึ ษา วิจยั เก่ยี วกับการยกระดบั คุณภาพและมาตรฐานวชิ าชพี คร ู อาจารย ์ และบคุ ลากรทางการศึกษา ๙) ศกึ ษา วิจยั ติดตาม ประเมนิ และรายงานสภาวการณแ์ ละ ผลการจดั การศึกษาของประเทศ ๑๐) จัดทำ ปรับปรงุ แก้ไขกฎหมาย และระเบียบที่เกี่ยวขอ้ ง ๑๑) ดำเนินการในภารกจิ อ่ืน ๆ ท่เี กี่ยวขอ้ ง ■ สำนกั งานคณะกรรมการ ๑) พัฒนาระบบและรูปแบบการผลิตคร ู อาจารย์ และบุคลากร ข้าราชการครูและบุคลากร ทางการศกึ ษาให้สอดคลอ้ งกบั นโยบายและแผนการผลิตและ ทางการศึกษา พัฒนาคร ู ตามความตอ้ งการใช้ครู ท้งั ในเชงิ ปรมิ าณและ คุณภาพในแตล่ ะระยะ ๒) พัฒนาระบบการสรรหาคนดี คนเก่ง มีความศรทั ธาในวชิ าชพี เข้ามาเปน็ ครู ๓) พฒั นามาตรฐานหลกั สูตรวิชาชีพ ตามกรอบคณุ วุฒิแหง่ ชาต ิ กรอบมาตรฐานคณุ วุฒิระดับอุดมศกึ ษาแห่งชาต ิ (TQF) ๔) ดำเนนิ การในภารกิจอื่น ๆ ทเ่ี กยี่ วข้อง ■ สำนักงานเลขาธกิ าร ๑) พัฒนามาตรฐานวชิ าชีพและจรรยาบรรณของวิชาชพี คร ู คุรสุ ภา อาจารย์ และบคุ ลากรทางการศึกษา ๒) พฒั นาระบบการประเมนิ ตามระดบั คณุ ภาพของมาตรฐาน วชิ าชพี เพ่ือการตอ่ อายุใบอนญุ าตประกอบวชิ าชพี
แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 159 ตาราง ๑๙ บทบาทของหน่วยงานระดบั ต่าง ๆ ในการขับเคลอื่ นยทุ ธศาสตร์ท่ ี ๓ สูก่ ารปฏบิ ตั ิ (ต่อ) ระดบั หนว่ ยงาน รับผิดชอบดำเนินการ ๓) ปรบั ปรงุ แก้ไขกฎหมาย กฎ ระเบียบทีเ่ กย่ี วขอ้ งกับวชิ าชีพ จรรยาบรรณวชิ าชีพ การประเมินความรู้และสมรรถนะ และ การออกใบอนญุ าตประกอบวิชาชีพ ๔) ปรับปรุงแก้ไขกฎ ระเบยี บทเ่ี กยี่ วขอ้ งในการรับชาวต่างชาติ มาสอนหรือชว่ ยจัดการเรียนการสอนในสถานศึกษา สถาบันอาชวี ศกึ ษาและอดุ มศกึ ษา ๕) พฒั นาระบบและรปู แบบการพฒั นาครู อาจารย์ และบคุ ลากร ทางการศกึ ษาเพื่อใหค้ รทู ุกระดับและประเภทการศึกษา ไดร้ บั การพัฒนาตามมาตรฐานวชิ าชพี ๖) ดำเนนิ การในภารกจิ อื่น ๆ ทเี่ ก่ยี วข้อง ■ สำนักงานคณะกรรมการ ๑) พัฒนาหลกั สตู รการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน หลกั สตู รการศึกษา การศึกษาขน้ั พน้ื ฐาน สำหรับกลุ่มทม่ี ีความต้องการจำเปน็ พิเศษ กลุม่ ความสามารถ พเิ ศษ และกลุม่ ดอ้ ยโอกาส • หนว่ ยงานอ่ืนทเ่ี กี่ยวข้องกบั การจัดการศึกษาระดับการศกึ ษา ๒) พัฒนารูปแบบการจดั การเรียนรู้เพ่อื พฒั นาทักษะการเรียนร ู้ ขัน้ พื้นฐาน ในศตวรรษท่ี ๒๑ ของผ้เู รียน ๓) จัดการศึกษาและการเรียนรู้ในรปู แบบทเ่ี หมาะสมและ มคี ณุ ภาพสำหรับผู้เรียนกลุ่มทม่ี คี วามต้องการจำเปน็ พเิ ศษ กลมุ่ ความสามารถพิเศษ และกลุม่ ดอ้ ยโอกาส ๔) สง่ เสริม สนบั สนุนการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ทงั้ ในและ นอกห้องเรยี น เพอื่ พฒั นาทักษะการเรยี นรดู้ ว้ ยตนเอง ความมีวินัยและจติ สาธารณะของผู้เรยี น ๕) สง่ เสริมการจัดกิจกรรมเสรมิ สรา้ งคณุ ลักษณะทส่ี ำคญั ของ คนในสังคมไทย อาท ิ ความรับผิดชอบ การตรงตอ่ เวลา การเคารพความคดิ เหน็ ท่แี ตกต่าง การทำงานเป็นหมูค่ ณะ ๖) สนับสนุนการผลติ และพฒั นาสอ่ื การเรียนการสอน และ สอื่ การเรียนร้ทู ่ีมคี ณุ ภาพและมาตรฐาน ท้ังสือ่ สิง่ พิมพแ์ ละ สอ่ื ดจิ ิทลั ๗) ประเมนิ คณุ ภาพและมาตรฐานส่อื การเรยี นรใู้ นระดับการศึกษา ข้ันพืน้ ฐาน ๘) พฒั นารูปแบบและวิธกี ารวัดและประเมินผลการเรียนรู้ทม่ี ี มาตรฐาน รวมท้ังพฒั นาและจัดระบบการเทียบความรู้ในระดบั การศึกษาข้นั พ้นื ฐาน ๙) สง่ เสริมสนับสนนุ การมีสว่ นร่วมของทกุ ภาคส่วนในสงั คม ในการสนบั สนนุ หรือร่วมจัดการศึกษา ๑๐) ส่งเสรมิ สนบั สนนุ และพฒั นาสถานศกึ ษาทีเ่ ปน็ หน่วยปฏบิ ตั ิ การสอนใหม้ คี ณุ ภาพและมาตรฐาน
160 แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ ตาราง ๑๙ บทบาทของหน่วยงานระดับต่าง ๆ ในการขับเคล่อื นยุทธศาสตรท์ ่ี ๓ ส่กู ารปฏิบตั ิ (ต่อ) ระดบั หนว่ ยงาน รบั ผิดชอบดำเนนิ การ ๑๑) เร่งรดั พฒั นาครปู ระจำการท่ีสอนไม่ตรงวุฒ ิ ครทู ่ีสอนคละชั้น และครูในสาขาวชิ าท่ีขาดแคลน ๑๒) ดำเนนิ การในภารกิจอ่ืน ๆ ท่เี กีย่ วขอ้ ง ■ สำนกั งานคณะกรรมการ ๑) พัฒนาหลักสูตรการศกึ ษาระดบั อาชวี ศึกษาเพอ่ื การพฒั นา การอาชวี ศกึ ษา ทักษะ คุณลักษณะและสมรรถนะที่พงึ ประสงคต์ ามมาตรฐาน หลักสตู รและมาตรฐานอาชพี /วชิ าชพี • หน่วยงานอนื่ ท่เี ก่ยี วข้องกบั การจดั การศึกษาระดบั ๒) พัฒนารปู แบบการจดั การเรยี นรู้เพื่อพฒั นาคณุ ลักษณะ และ อาชีวศึกษา ทักษะทีส่ ำคญั จำเปน็ ในศตวรรษท่ี ๒๑ ของผเู้ รียน ๓) สง่ เสรมิ สนับสนุนการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ทั้งในและ นอกหอ้ งเรียน เพอื่ พัฒนาทกั ษะการเรียนรดู้ ว้ ยตนเอง ความมวี นิ ยั และจิตสาธารณะของผู้เรยี น ๔) พฒั นาคร ู อาจารยผ์ ู้สอนในสถานศกึ ษาและครูฝกึ ในสถานประกอบการ ๕) ดำเนินการในภารกจิ อ่ืน ๆ ทีเ่ ก่ยี วขอ้ ง ■ สำนักงานคณะกรรมการ ๑) พฒั นาหลักสตู รการศกึ ษาระดบั อดุ มศึกษาเพอื่ การพฒั นา การอดุ มศกึ ษา ทกั ษะ คณุ ลักษณะ และสมรรถนะที่พึงประสงค์ตามมาตรฐาน หลกั สูตรและมาตรฐานอาชพี /วชิ าชีพ • หนว่ ยงานอนื่ ทีเ่ ก่ยี วข้องกบั การจัดการศกึ ษาระดบั อดุ มศึกษา ๒) ส่งเสรมิ สนับสนุน พฒั นารูปแบบการจดั การเรียนร ู้ และ การจัดการเรยี นร ู้ เพ่อื พัฒนาคณุ ลักษณะ/ทักษะทส่ี ำคญั จำเป็นในศตวรรษท ี่ ๒๑ ทักษะการเรียนรู้ดว้ ยตนเอง ความมีวินยั และจติ สาธารณะของผู้เรยี น ๓) จัดให้มกี ลไกกำหนดนโยบายและแผนการผลติ ระบบการผลติ และพัฒนาคร ู อาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา ๔) สง่ เสริม สนับสนนุ และพัฒนาสถาบนั การศกึ ษาทีเ่ ปน็ หน่วยผลิตครู พัฒนาครู และบคุ ลากรทางการศกึ ษา ใหม้ คี ณุ ภาพและมาตรฐานสงู ในสาขาวิชาท่ีเชีย่ วชาญ ๕) เรง่ รดั การผลติ และพัฒนาครูในสาขาวชิ าทีข่ าดแคลน ๖) ส่งเสริมและกำกับให้สถาบนั ผลติ ครจู ัดการเรียนการสอน ตามมาตรฐานหลักสูตร และมาตรฐานวชิ าชพี ครู และพฒั นา สูก่ ารเป็นสถาบนั ผลิตครวู ชิ าชีพชนั้ สูง และผลิตครูในระบบ จำกดั รับตามความตอ้ งการใชค้ ร ู ๗) ดำเนินการในภารกิจอืน่ ๆ ที่เก่ียวข้อง
แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 161 ตาราง ๑๙ บทบาทของหน่วยงานระดบั ตา่ ง ๆ ในการขบั เคลอ่ื นยุทธศาสตรท์ ่ี ๓ ส่กู ารปฏิบัต ิ (ต่อ) ระดบั หน่วยงาน รบั ผิดชอบดำเนนิ การ ■ สำนักงานส่งเสรมิ การศึกษา ๑) พัฒนาหลกั สตู รการศกึ ษานอกระบบและตามอัธยาศยั ในระดบั นอกระบบและการศึกษา การศึกษาขน้ั พื้นฐานและอาชวี ศึกษา ตามอธั ยาศยั ๒) จัดการศกึ ษาตามหลักสูตรสำหรับกลุม่ การศึกษาเฉพาะดา้ น • หนว่ ยงานอนื่ ทเี่ กี่ยวข้องกับ เฉพาะทาง กลุม่ ผู้ดอ้ ยโอกาส กลมุ่ ผูส้ ูงวัย ในทกุ ระดับ การจัดการศกึ ษานอกระบบ และการศกึ ษาตามอธั ยาศัย การศกึ ษา ทัง้ การศึกษานอกระบบและตามอัธยาศัย ๓) ใหบ้ รกิ ารการศกึ ษา การเรียนร้แู ละการวัดและประเมินผล แกป่ ระชาชนผา่ นระบบเทคโนโลยีดจิ ทิ ลั ๔) พฒั นาระบบการเทยี บประสบการณ์ การเทียบโอนความรู้ รวมทงั้ ส่งเสรมิ การประเมนิ สมรรถนะตามมาตรฐานฝีมอื แรงงาน และคณุ วฒุ ิวิชาชพี ๕) สง่ เสริมการศึกษา การเรียนรู้ตลอดชีวติ ของประชาชน วยั ทำงานและผูส้ งู วัย ด้วยรูปแบบวิธที ห่ี ลากหลาย สนองตอบ ความต้องการ และความสนใจของกลุ่มเป้าหมาย ๖) จดั รปู แบบการศึกษาเรียนร้ผู า่ นระบบการให้บริการทมี่ ี ประสิทธิภาพ สะดวก ไมจ่ ำกัดเวลา และสถานท่ ี ๗) สนับสนนุ การมสี ่วนรว่ มของทกุ ภาคสว่ นในสงั คมเพ่อื การผลิต ส่ือการเรียนรทู้ ีม่ ีคณุ ภาพและมาตรฐานสำหรับคนทกุ ช่วงวยั ๘) สง่ เสรมิ สนบั สนนุ การจัดกิจกรรมการเรยี นรู้รว่ มกันของ ครอบครัว กลุม่ สนใจ และชมุ ชนท่ีสอดแทรกทกั ษะทางสงั คม คณุ ธรรม จรยิ ธรรม และจิตสาธารณะ ๙) ส่งเสริมและจัดกจิ กรรมฝกึ ฝนทกั ษะชวี ิต และทักษะอาชพี ให้กบั ประชาชน ทงั้ วัยทำงานและผสู้ งู วัย ผา่ นสอ่ื การเรยี นรู้ ท่หี ลากหลาย โดยเฉพาะสอ่ื ดจิ ิทลั เพอ่ื การศึกษาและเรยี นรู้ ตลอดชีวิต ๑๐) พฒั นาแหลง่ เรยี นรทู้ ่ีมคี ุณภาพในรปู แบบตา่ ง ๆ ใหป้ ระชาชน เขา้ ถงึ สามารถศึกษาเรยี นรแู้ ละนำความรู้และแนวปฏิบตั ไิ ปใช้ ประโยชน์ในการพัฒนาคณุ ภาพชีวติ ๑๑) ดำเนนิ การในภารกิจอนื่ ๆ ท่เี กี่ยวข้อง • หน่วยงานอ่นื ทรี่ ว่ มจัดการศกึ ษา ๑) พัฒนาหลักสูตรการศกึ ษาในการจดั การศึกษาสำหรบั กลมุ่ การศกึ ษาเฉพาะด้าน เฉพาะทาง ๒) จดั การศกึ ษาเพือ่ พฒั นาผเู้ รียนตามระดับการศึกษาและ กลุ่มเป้าหมายท่ีรบั ผดิ ชอบด้วยหลกั สูตร กระบวนการเรียนร ู้ ส่ือและการวดั และประเมนิ ผลทีม่ ีมาตรฐานตามที่กำหนด ๓) ส่งเสรมิ สนับสนนุ การจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ร่วมกันของ ครอบครัว กลุ่มสนใจ และชุมชนทีส่ อดแทรกทกั ษะทางสงั คม คุณธรรม จริยธรรม และจิตสาธารณะ รวมทัง้ กจิ กรรมฝกึ ฝน ทกั ษะชวี ิต และทักษะอาชีพ ๔) ดำเนินการในภารกิจอ่นื ๆ ที่เก่ียวข้อง
162 แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ ตาราง ๑๙ บทบาทของหน่วยงานระดบั ตา่ ง ๆ ในการขับเคลือ่ นยุทธศาสตร์ท่ ี ๓ สกู่ ารปฏบิ ตั ิ (ต่อ) ระดบั หน่วยงาน รบั ผดิ ชอบดำเนินการ ส่วนภูมภิ าค • สำนักงานศกึ ษาธกิ ารภาค/ ๑) กำหนดเป้าหมายการพัฒนาผเู้ รยี นในส่วนท่ีสอดคล้องกบั สภาพ สำนักงานศึกษาธิการจังหวัด/ และบริบทของพื้นท ี่ ทอ้ งถน่ิ สำนกั งานเขตพืน้ ที่การศกึ ษา ๒) สง่ เสรมิ การจัดการศกึ ษาสำหรบั คนทกุ ชว่ งวยั ในพ้นื ท่ ี โดย • หน่วยงานอืน่ ทเ่ี ก่ยี วข้องในระดับ บูรณาการการใหบ้ รกิ ารการศกึ ษาของสถานศกึ ษาระดับต่าง ๆ ภูมภิ าค/พน้ื ที่ และหน่วยงานทเี่ กีย่ วข้อง ๓) สง่ เสรมิ การพัฒนาหลกั สตู รทอ้ งถน่ิ ทสี่ อดคล้องกบั บรบิ ทพื้นท ี่ ภูมสิ ังคม อาชพี ทสี่ นองตอบการพฒั นาเอกลักษณ ์ เศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรมและความตอ้ งการของชุมชนและภมู ภิ าค ๔) สง่ เสริมการจัดการเรยี นรู้เพื่อสรา้ งความรกั ความภมู ใิ จใน ชุมชน และพ้นื ท่ ี สืบสานศลิ ปวฒั นธรรม ประเพณีและคา่ นยิ ม ที่ดีงาม ๕) ส่งเสริมการใช้ส่ือและแหล่งเรยี นรู ้ และการใช้ประโยชน์ ของภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ ปราชญช์ าวบา้ นในกระบวนการ จดั การเรียนร ู้ ๖) สง่ เสริมสนับสนนุ การมีสว่ นร่วมของทุกภาคสว่ นในการส่งเสรมิ การเรยี นรูต้ ามอัธยาศยั และการสรา้ งสงั คมแหง่ การเรียนร้ ู ในชมุ ชน ผา่ นการพฒั นาแหลง่ การเรยี นรูท้ ม่ี ีมาตรฐานและ หลากหลาย ๗) กำกับ ตดิ ตาม และสนบั สนุนการดำเนนิ งานของสถานศึกษา และหนว่ ยงานตา่ ง ๆ ทเ่ี กีย่ วขอ้ งใหบ้ รรลุผลตามเปา้ หมาย ของการจัดการศกึ ษา ๘) จัดระบบและรปู แบบการพฒั นาคร ู อาจารย ์ และบุคลากร ทางการศกึ ษา ใหส้ อดคล้องกบั บรบิ ทของภูมภิ าคและพน้ื ท่ ี ๙) สง่ เสริมการพัฒนาครสู ู่การเปน็ ครูแกนนำ (Master Teacher) และครูมอื อาชีพ (Professional Teacher) ท่ีสะท้อนทกั ษะ ความร้ ู ความสามารถ และสมรรถนะของวชิ าชีพคร ู ๑๐) ดำเนินการในภารกิจอื่น ๆ ที่เกย่ี วขอ้ ง สถานศึกษา ทกุ สงั กดั ๑) จดั การเรยี นการสอนตามหลักสูตรการศกึ ษาในระดับ ที่รับผดิ ชอบ ๒) ส่งเสรมิ สนบั สนุนและจดั กจิ กรรมการเรียนการสอนทง้ั ในและ นอกหอ้ งเรียน และกิจกรรมการเรยี นรรู้ ่วมกันของครอบครัว กลมุ่ สนใจ และชมุ ชน ท่สี อดแทรกคุณธรรม จริยธรรม ความมีวินยั จติ สาธารณะ ๓) จดั กิจกรรมท่สี ่งเสรมิ แนวปฏบิ ัตเิ กีย่ วกบั การดำรงชีวิต ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง และหลกั ธรรมของ ศาสนาทีถ่ ูกตอ้ ง
แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 163 ตาราง ๑๙ บทบาทของหน่วยงานระดับตา่ ง ๆ ในการขบั เคลื่อนยทุ ธศาสตรท์ ่ี ๓ ส่กู ารปฏบิ ัต ิ (ตอ่ ) ระดับ หน่วยงาน รบั ผดิ ชอบดำเนนิ การ ๔) จดั กิจกรรมเพ่อื พฒั นาทกั ษะการศกึ ษาเรยี นรูต้ ลอดชีวิต ของผูเ้ รยี น ๕) จดั กิจกรรมพฒั นาพฤติกรรม และวฒั นธรรมการอยู่รว่ มกนั ทพี่ งึ ประสงค ์ อาท ิ การมวี ินัย การตรงต่อเวลา การเคารพ ความคิดเหน็ ทแี่ ตกต่าง การทำงานเป็นกลมุ่ คณะ ๖) สง่ เสริม สนบั สนุนใหค้ ร ู อาจารย์ และบคุ ลากรทางการศึกษา ไดร้ ับการพัฒนาตามมาตรฐานวิชาชพี และสามารถปฏบิ ัติงาน ได้อย่างมปี ระสิทธิภาพ ๗) ส่งเสริมการพัฒนาวชิ าชพี ครใู นสถานศึกษาดว้ ยการสง่ เสรมิ ใหม้ ีชุมชนแห่งการเรียนรทู้ างวชิ าชีพหรือ Professional Learning Community (PLC) ๘) คดั สรรและพัฒนาสถานศึกษาที่มีคณุ ภาพและมาตรฐานเพ่ือ เป็นหน่วยปฏิบัติการสอนของสถาบันการผลติ ครู ๙) จัดการเรียนรู ้ และประเมินความสามารถด้านการใช้ภาษา องั กฤษตามมาตรฐานความสามารถด้านภาษาองั กฤษ (CEFR) ของผสู้ ำเรจ็ การศกึ ษาระดับต่าง ๆ ๑๐) ดำเนนิ การในภารกจิ อน่ื ๆ ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง ห้องเรยี น ทกุ ระดับ ๑) พฒั นาแผนการจัดการเรียนรู้ตามหลกั สตู รการศกึ ษาในระดับ ท่ีรบั ผดิ ชอบ ๒) จัดกิจกรรมการเรยี นรู้เพอ่ื พัฒนาความร ู้ ทกั ษะและ คุณลักษณะของผู้เรียนตามมาตรฐานการเรียนรขู้ องหลักสตู ร ๓) จัดกิจกรรมการเรยี นรทู้ ีม่ ุ่งพัฒนาทกั ษะการเรียนร ู้ ในศตวรรษท ี่ ๒๑ และคณุ ธรรม จรยิ ธรรม โดยเนน้ การพัฒนา ทกั ษะ การคดิ วิเคราะห์ ความคดิ สร้างสรรค์ การพัฒนา นวตั กรรมและความรบั ผิดชอบ ๔) จดั การเรยี นร้ดู ว้ ยรปู แบบการเรียนรู้ทเี่ หมาะสม สอดคล้องกบั เปา้ หมายการพฒั นาผเู้ รียน อาท ิ การจัดการเรยี นรู้เชิงรกุ สะเตม็ ศึกษา การเรยี นร้แู ละฝึกประสบการณ์เสมอื นจรงิ ๕) จดั การเรยี นร้โู ดยใช้ส่อื ที่เหมาะสม และมีประสิทธภิ าพ ทงั้ สือ่ สงิ่ พิมพ์และส่อื ดจิ ทิ ัล ๖) วัดและประเมินผลตามมาตรฐานการเรียนรแู้ ละนำผล การประเมินไปใชเ้ พ่อื การพฒั นาผเู้ รยี นอย่างตอ่ เนอ่ื ง ๗) ดำเนนิ การในภารกจิ อื่น ๆ ท่ีเกี่ยวข้อง
164 แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ การขบั เคลื่อนยุทธศาสตร์ท่ี ๔ : การสรา้ งโอกาส ความเสมอภาค และความเท่าเทียมทางการศกึ ษา ยุทธศาสตร์ที ่ ๔ เป็นยุทธศาสตร์ท่ีมีจุดมุ่งหมายเพ่ือเพิ่มโอกาสและความเสมอภาคให้แก่ คนทุกช่วงวัย ทุกกลุ่ม ทุกพื้นที่ และทุกระดับการศึกษา ในการเข้าถึงการศึกษาและการเรียนรู้ท่ีมี คุณภาพในรูปแบบที่เหมาะสม ทัดเทียมกันตามศักยภาพของแต่ละบุคคล และพัฒนา เช่ือมโยง ระบบฐานข้อมูลและสารสนเทศทางการศึกษา และข้อมูลอ่ืนที่เกี่ยวข้องให้เป็นระบบเดียวกัน ทั้งหน่วยงานกลางและระหว่างกระทรวงและหน่วยงานต่าง ๆ ท่ีมีความถูกต้อง ครบถ้วน เป็น ปัจจุบัน เชื่อมโยงกันได ้ และเพื่อให้ทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องสามารถใช้ประโยชน์จากข้อมูลร่วมกัน เพื่อการตัดสินใจเชิงนโยบาย การวางแผน การบริหารจัดการศึกษา การติดตาม ประเมิน และ รายงานผลด้านการศกึ ษา รวมทั้งเป็นการเพ่ิมโอกาสทางการศึกษาผา่ นเทคโนโลยดี จิ ิทลั อยา่ งทว่ั ถึง
แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙ 165 บทบาทของหน่วยงานระดับตา่ ง ๆ ในการขบั เคล่อื นยุทธศาสตร์ท่ี ๔ สูก่ ารปฏิบัติ ตาราง ๒๐ บทบาทของหน่วยงานระดบั ตา่ ง ๆ ในการขับเคลอื่ นยุทธศาสตรท์ ่ี ๔ ส่กู ารปฏิบัต ิ ระดับ หน่วยงาน รับผดิ ชอบดำเนินการ ส่วนกลาง • กระทรวงศึกษาธิการ ๑) ประกันโอกาสการเขา้ รบั บรกิ ารทางการศกึ ษาระดับการศึกษา ■ สำนักงานปลดั ขั้นพืน้ ฐานใหแ้ กผ่ ู้เรยี นในทุกพนื้ ท่ ี ครอบคลมุ ผทู้ ี่มี กระทรวงศึกษาธิการ ความต้องการจำเป็นพเิ ศษ • หน่วยงานอ่ืนทีเ่ กี่ยวขอ้ ง ๒) กำหนดนโยบายเพื่อส่งเสรมิ การจดั การศกึ ษาแบบเรียนรวม กับการจัดการศึกษา (Inclusive Education) ในทุกระดับการศกึ ษา ๓) พฒั นาสือ่ การเรยี นการสอนทเ่ี หมาะสม และจัดสรรบุคลากร เพอ่ื ชว่ ยเหลือผเู้ รียนท่ีมคี วามต้องการจำเป็นพเิ ศษ ๔) สนับสนุนให้ทอ้ งถิ่นและเอกชนมาร่วมมือพัฒนาและ จัดการศึกษา ๕) เสริมสรา้ งโอกาสใหเ้ ด็กและเยาวชนทกี่ ระทำความผดิ มีทกั ษะ เพ่ือการประกอบอาชพี และการกลับไปดำรงชวี ิตในสงั คม ๖) พฒั นาโครงสรา้ งและระบบขอ้ มูลสารสนเทศ ดา้ นการศกึ ษา และดา้ นอ่ืน ทบี่ ูรณาการและเชื่อมโยงระหว่างหนว่ ยงาน ส่วนกลาง ส่วนภมู ิภาค และสถานศึกษา ทั้งภายในหนว่ ยงาน และระหวา่ งหน่วยงานในกระทรวง และนอกกระทรวง ศึกษาธิการ ๗) จัดให้มกี ารเชอื่ มโยงและแลกเปลย่ี นขอ้ มูลรายบุคคลทกุ ชว่ งวยั ระหว่างหน่วยงานท่ีเกีย่ วข้อง เพอ่ื สง่ เสริมและสนบั สนุน การเรยี นรตู้ ลอดชีวติ ๘) พฒั นาเครือขา่ ยเทคโนโลยีสารสนเทศ เพือ่ ให้ทกุ ฝา่ ยสามารถ เขา้ ถงึ และใช้ประโยชน์อยา่ งเต็มประสิทธภิ าพจากระบบข้อมลู สารสนเทศท่ีถูกตอ้ งและเป็นปจั จุบนั ได้ตลอดเวลา ๙) พัฒนาเครือขา่ ยอนิ เทอร์เน็ตความเร็วสูง ให้บริการครอบคลุม สถานศกึ ษาและสถาบันการศกึ ษาทกุ แห่งทัว่ ประเทศ ๑๐) จดั ต้งั สถาบันเทคโนโลยีเพอื่ การศึกษา กองทนุ พัฒนาเทคโนโลยี เพ่อื การศึกษา และจดั ตัง้ สถานโี ทรทศั นแ์ ละผลิตรายการ เพอ่ื การศกึ ษา ๑๑) ปรับปรุง แกไ้ ขกฎหมายทีเ่ ก่ียวขอ้ ง ๑๒) ดำเนินการในภารกิจอ่ืน ๆ ทเ่ี ก่ียวข้อง
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
