วารสารวิชาการ ป.ป.ช. ปีที่ 14 ฉบับที่ 1

134 วารสารวิชาการ ป.ป.ช. ปีท่ี 14 ฉบบั ท่ี 1 (มกราคม – มถิ ุนายน 2564) หน้า 115) โดยส�ำนักงาน ป.ป.ช. ไดม้ กี ารขยายขอบเขตและพัฒนาการประเมิน ITA ใหม้ ปี ระสทิ ธภิ าพ ย่ิงข้ึนมาโดยตลอดจนถึงปัจจุบัน เพื่อให้สามารถใช้เป็นเคร่ืองมือในการป้องกันการทุจริตของประเทศได้ อีกทางหน่ึง ปัจจุบันรัฐบาลได้เล็งเห็นถึงความส�ำคัญของการประเมินคุณธรรมและความโปร่งใส ในการดำ� เนนิ งานของหนว่ ยงานภาครัฐ (ITA) โดยเมือ่ วันที่ 23 มกราคม 2561 คณะรัฐมนตรไี ดม้ มี ติ เห็นชอบให้หน่วยงานภาครัฐทุกหน่วยงานให้ความร่วมมือและเข้าร่วมรับการประเมิน ITA ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2561 - 2564 โดยใชแ้ นวทางตามทสี่ ำ� นักงาน ป.ป.ช. ก�ำหนด ส�ำหรับประเด็นการประเมิน ITA นั้น ประกอบด้วย 10 ตัวช้ีวัด โดยในแต่ละตัวชี้วัด มีวัตถุประสงค์ของการประเมินท่ีต่างกัน ส�ำหรับประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันการให้และรับสินบนน้ัน มกี ารกระจายตัวอยใู่ นตัวช้วี ดั ตา่ ง  ๆ จ�ำนวน 6 ตวั ช้วี ัด รายละเอยี ดดงั ตารางท่ี 1 ตารางที่ 1 ประเด็นการประเมิน ITA ที่เกี่ยวขอ้ งกบั การป้องกันการใหแ้ ละรบั สนิ บน ตวั ชี้วัด ตวั ชว้ี ดั ยอ่ ย ประเดน็ การประเมิน 1. การปฏบิ ัติหน้าที่ - ประเมินการรับรู้ของบุคลากรภายในหน่วยงานต่อการปฏิบัติงานของ บคุ ลากรอ่นื ในหนว่ ยงานของตนเอง 5. การแก้ไขปญั หา - ในประเด็น: การทุจริต • การปฏบิ ัติงานโดยยดึ หลกั ตามมาตรฐาน มีความโปร่งใส ปฏบิ ัติงาน หรอื ดำ� เนนิ การตามขน้ั ตอนและระยะเวลาทก่ี ำ� หนดอยา่ งเครง่ ครดั และ จะต้องเป็นไปอย่างเท่าเทียมกัน รวมถึงการปฏิบัติงานอย่างมุ่งมั่น เตม็ ความสามารถ และมีความรับผดิ ชอบตอ่ งานในหนา้ ท่ี • การรบั รู้ในพฤตกิ รรมการเรยี กรบั เงิน ทรพั ยส์ ิน หรือประโยชน์อืน่ ใด ของบคุ ลากรอ่นื ในหนว่ ยงาน • การรับรู้ในพฤติกรรมการให้เงิน ทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่น ๆ ต่อบุคคล ภายนอก ประเมนิ การรบั รขู้ องบุคลากรภายในหนว่ ยงานต่อการแกไ้ ขปญั หา การทุจริตของหนว่ ยงาน ในประเด็น: • ผบู้ ริหารใหค้ วามสำ� คัญในการต่อตา้ นการทจุ ริตอยา่ งจรงิ จัง • การทบทวนแผนเกีย่ วกับการป้องกนั การทุจรติ ในหนว่ ยงาน และจดั ท�ำแผนงานด้านการปอ้ งกันและปราบปรามการทจุ ริตของหนว่ ยงาน • ประสทิ ธภิ าพการแกไ้ ขปัญหาการทุจรติ ของหน่วยงาน • มกี ระบวนการเฝา้ ระวงั ตรวจสอบการทจุ รติ ภายในหนว่ ยงาน รวมถงึ การน�ำผลการตรวจสอบของฝ่ายตรวจสอบจากภายใน และภายนอก หนว่ ยงานไปปรับปรงุ การท�ำงาน เพอ่ื ป้องกันการทจุ ริต

ISO 37001: 2016 เครือ่ งมือส�ำหรบั การตอ่ ต้านการใหแ้ ละรบั สนิ บนของประเทศไทย 135 ตารางที่ 1 (ตอ่ ) ประเด็นการประเมนิ ITA ทเ่ี ก่ยี วข้องกบั การป้องกนั การใหแ้ ละรับสนิ บน ตัวช้ีวดั ตัวช้วี ดั ย่อย ประเด็นการประเมิน 6. คุณภาพ - ประเมินการรับรู้ของผู้รับบริการ ผู้มาติดต่อ หรือผู้มีส่วนได้เสียของ การด�ำเนินงาน หน่วยงานต่อคุณภาพการดำ� เนนิ งาน ในประเด็น: • การปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าหน้าท่ี โดยยึดหลักมาตรฐาน ขั้นตอนและ ระยะเวลาทก่ี ำ� หนด ไมเ่ ลือกปฏิบตั ิ เท่าเทยี มกนั รวมทงั้ ใหข้ อ้ มูลอย่าง ตรงไปตรงมา ไม่ปดิ บังหรอื บดิ เบือนข้อมูล • การมปี ระสบการณต์ รงในการถกู เจา้ หนา้ ทเ่ี รยี กรบั เงนิ ทรพั ยส์ นิ หรอื ประโยชนอ์ น่ื  ๆ • การบรหิ ารงานและการดำ� เนนิ งานในภาพรวมของหนว่ ยงานตอ้ งคำ� นงึ ถงึ ประโยชนส์ ่วนรวมเปน็ หลกั 7. ประสทิ ธภิ าพ - ประเมินการรับรู้ของผู้รับบริการ ผู้มาติดต่อ หรือผู้มีส่วนได้เสียของ การสอ่ื สาร หนว่ ยงานตอ่ ประสทิ ธภิ าพการสอื่ สาร ในประเด็น: • การเผยแพร่ข้อมูลของหน่วยงานในเรื่องต่าง ๆ ต่อสาธารณชน ผา่ นชอ่ งทางที่หลากหลาย เขา้ ถึงง่าย และขอ้ มูลต้องครบถ้วนและเป็น ปจั จุบนั • การจัดให้มีช่องทางให้สามารถส่งค�ำติชมหรือความคิดเห็นต่อ การด�ำเนนิ งาน • การจดั ใหม้ ชี อ่ งทางการรอ้ งเรยี นการทจุ รติ ของเจา้ หนา้ ทใ่ี นหนว่ ยงาน 9. การเปดิ เผยขอ้ มลู ขอ้ มลู พน้ื ฐาน ประเมินการเผยแพรข่ อ้ มูลเกี่ยวกบั ข้อมูลพนื้ ฐานของหน่วยงาน ได้แก่ การบรหิ ารงาน โครงสร้าง ข้อมูลผู้บริหาร อ�ำนาจหน้าท่ี แผนยุทธศาสตร์ หรือแผน พัฒนาหน่วยงาน ข้อมูลการติดต่อ กฎหมายที่เก่ียวข้อง ข่าว ประชาสัมพันธ์ที่เก่ียวข้องกับการด�ำเนินงานตามอ�ำนาจหน้าท่ีหรือ ภารกจิ ของหนว่ ยงาน และช่องทางที่บคุ คลภายนอกสามารถสอบถาม ขอ้ มลู ได้ ประเมนิ การเผยแพรข่ อ้ มลู เกีย่ วกบั การบริหารงาน ได้แก่ แผนดำ� เนิน งานประจำ� ปี รายงานการกำ� กับติดตามการด�ำเนินงานประจำ� ปี รอบ 6 เดอื น รายงานผลการดำ� เนนิ งานประจำ� ปี คมู่ อื หรอื มาตรฐานการปฏบิ ตั ิ งาน รวมทง้ั ค่มู อื การใหบ้ ริการขอ้ มลู เชิงสถติ กิ ารใหบ้ ริการ รายงานผล การส�ำรวจความพึงพอใจการใหบ้ รกิ าร และชอ่ งทางขอรบั บรกิ ารทาง E - Service

136 วารสารวิชาการ ป.ป.ช. ปที ่ี 14 ฉบบั ท่ี 1 (มกราคม – มถิ นุ ายน 2564) ตารางท่ี 1 (ตอ่ ) ประเด็นการประเมนิ ITA ทเ่ี ก่ยี วข้องกบั การป้องกนั การใหแ้ ละรับสินบน ตัวช้วี ดั ตวั ช้วี ัดย่อย ประเด็นการประเมนิ 10. การปอ้ งกนั การทุจรติ การบรหิ ารเงิน ประเมนิ การเผยแพรข่ ้อมูลเกีย่ วกบั การบรหิ ารเงินงบประมาณ ไดแ้ ก่ งบประมาณ แผนการใช้จา่ ยงบประมาณประจ�ำปแี ละรายงานผลการใชจ้ ่าย งบประมาณ แผนการจัดซอ้ื จัดจา้ งพัสดุ ประกาศตา่ งๆ สรุปผล และรายงานผลการจัดซ้อื จดั จา้ งพัสดุประจำ� ปี การบรหิ ารและ ประเมินการเผยแพร่ข้อมูลเก่ียวกับการบริหารและพัฒนาทรัพยากร พฒั นาทรัพยากร บุคคล ได้แก่ นโยบาย การด�ำเนินการตามนโยบาย หลักเกณฑ์และ บคุ คล รายงานผลการบรหิ ารและพัฒนาทรพั ยากรบุคคลประจำ� ปี การส่งเสรมิ ประเมินการเผยแพรข่ ้อมลู เกี่ยวกับการสง่ เสริมความโปรง่ ใส ไดแ้ ก่ ความโปรง่ ใส การมแี นวปฏบิ ตั กิ ารจดั การเรอ่ื งรอ้ งเรยี น ชอ่ งทางและขอ้ มลู สถติ เิ รอื่ ง รอ้ งเรียนการทุจรติ และประพฤติมิชอบ รวมท้ังช่องทางการรบั ฟัง ความคิดเห็น และการดำ� เนนิ การหรือกิจกรรมทีเ่ ปิดโอกาสใหเ้ กดิ การมีสว่ นรว่ ม การดำ� เนนิ การ ประเมนิ การเผยแพรข่ อ้ มลู เกย่ี วกบั การดำ� เนนิ การเพอ่ื ปอ้ งกนั การทจุ รติ เพอ่ื ปอ้ งกนั การ ของหนว่ ยงาน ไดแ้ ก่ การแสดงเจตจำ� นงสจุ รติ ของผบู้ รหิ าร การประเมนิ ทุจรติ ความเสย่ี งเพือ่ ป้องกันการทุจรติ การเสริมสรา้ งวัฒนธรรมองคก์ ร และ แผนปฏบิ ัติการป้องกันการทจุ ริต มาตรการภายใน ประเมินการเผยแพรข่ อ้ มลู เกย่ี วกับมาตรการและการด�ำเนนิ การ เพอ่ื ปอ้ งกนั การ ตามมาตรการส่งเสรมิ คณุ ธรรมและความโปร่งใสภายในหนว่ ยงาน ทจุ รติ ท่ีมา: เอกสารรายละเอียดการประเมินคุณธรรมและความโปร่งใสในการด�ำเนินงานของหน่วยงานภาครัฐ (ITA) ประจำ� ปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 3. ระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 การจัดการการต่อตา้ นการใหแ้ ละรับสินบน องค์การระหว่างประเทศว่าด้วยการมาตรฐาน หรือท่ีรู้จักกันในชื่อ ISO (International Organizationfor Standardization) ได้เล็งเห็นถึงความส�ำคัญของการต่อต้านการให้และรับสินบน ระหว่างประเทศ จึงได้ประกาศมาตรฐานระบบการจัดการการต่อต้านการให้และรับสินบน ในรหัส มาตรฐาน ISO 37001 ขึ้น เม่ือปี ค.ศ. 2016 โดยใช้โครงสรา้ งเดยี วกันกับมาตรฐานการจัดการอน่ื   ๆ  ทั้งทเ่ี ปน็ ข้อกำ� หนดและเปน็ แนวทางการปฏิบัติ เช่น ISO 9001 ISO 19600 เป็นต้น มาตรฐาน ISO 37001 ระบบการจัดการการต่อต้านการให้และรับสินบน เป็นระบบท่ีออกแบบมาเพื่อช่วยให้องค์กร ที่น�ำมาตรฐานไปใช้สามารถจัดท�ำและคงไว้ซึ่งระบบการจัดการ และปรับปรุงแผนการปฏิบัติตาม

ISO 37001: 2016 เคร่อื งมอื ส�ำหรับการตอ่ ตา้ นการใหแ้ ละรบั สินบนของประเทศไทย 137 การตอ่ ตา้ นการใหแ้ ละรบั สนิ บน รวมถงึ มาตรการตา่ ง  ๆ ทอ่ี งคก์ รตอ้ งดำ� เนนิ การ ซง่ึ เปน็ แนวทางปฏบิ ตั ิ ทดี่ ใี นการตอ่ ตา้ นการใหแ้ ละรบั สนิ บนใหเ้ ปน็ ทยี่ อมรบั ในระดบั สากล และสามารถนำ� ไปใชใ้ นทกุ ประเทศ ทัง้ องคก์ รขนาดเลก็ และใหญ่ รวมถึงสามารถใช้ไดใ้ นทุกภาคสว่ นท้ังภาครัฐ ภาคเอกชน รวมถงึ องคก์ ร ทไ่ี มแ่ สวงหาผลกำ� ไร ส�ำหรับประเทศไทย ส�ำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.) ในฐานะสถาบัน มาตรฐานแห่งชาติ และในฐานะผู้แทนประเทศไทยในการเป็นสมาชิกองค์การระหว่างประเทศว่าด้วย การมาตรฐานได้ตระหนักถึงความส�ำคัญของมาตรฐาน ISO 37001 จึงได้รับมาตรฐานดังกล่าว มาใช้โดยวิธีการพิมพ์ซ้�ำ (Reprinting) ในลักษณะเหมือนกันทุกประการ (Identical) โดยมีการออก ประกาศก�ำหนดมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม ระบบการจัดการการต่อต้านการให้และรับสินบน- ขอ้ กำ� หนด และขอ้ กำ� หนดแนะนำ� ในการใชม้ าตรฐานเลขที่ มอก. 37001-2560 เมอ่ื วนั ท่ี 26 กมุ ภาพนั ธ์ 2561 โดยคาดหวังให้องค์กรต่าง  ๆ น�ำมาตรฐานดังกล่าวไปประยุกต์ใช้ เพื่อลดโอกาสท่ีจะเกิด การให้และรับสินบน อันเป็นการสอดคล้องกับเป้าหมายยุทธศาสตร์ชาติ (พ.ศ. 2561 - 2580) คือ ภาครฐั มีความโปรง่ ใส ปลอดการทจุ ริตและประพฤตมิ ิชอบ ส�ำหรับมาตรฐาน ISO 37001: 2016 ประกอบด้วยข้อก�ำหนดทั้งหมด 10 ข้อ แบ่งเป็น ข้อก�ำหนดท่ัวไป จ�ำนวน 3 ข้อ ได้แก่ 1) ขอบข่าย 2) เอกสารอ้างอิง 3) ค�ำศัพท์และบทนิยาม และเป็นข้อกำ� หนดหลักจ�ำนวน 7 ขอ้ ได้แก่ 1) บริบทขององค์กร 2) ความเป็นผู้น�ำ 3) การวางแผน 4) การสนับสนุน 5) การด�ำเนนิ งาน 6) การประเมนิ สมรรถนะและ 7) การปรบั ปรงุ ซง่ึ ขอ้ กำ� หนดหลกั มรี ายละเอียดโดยสรปุ ดงั นี้ • การท�ำความเขา้ ใจบริบทขององค์กร (Context of the Organization) มีการพิจารณาเกี่ยวกับปัจจัยภายนอกและภายในที่เก่ียวข้องกับเป้าหมายองค์กร และมีผลกระทบต่อการบรรลุความส�ำเร็จของระบบการจัดการการต่อต้านการให้และรับสินบน (เช่น ขนาด โครงสร้าง สถานที่ต้ัง อ�ำนาจการตัดสินใจในองค์กร ลักษณะและการปฏิสัมพันธ์กับ เจ้าหน้าที่ของรัฐ) รวมถึงท�ำความเข้าใจความต้องการและความคาดหวังของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ทเ่ี ก่ียวข้องกบั ระบบการจดั การการต่อตา้ นการใหแ้ ละรับสินบน นำ� ไปสู่การกำ� หนดขอบเขตของระบบ การจดั การการตอ่ ต้านการให้และรับสินบน ซึ่งจะมีการจัดทำ� ระบบเอกสารสารสนเทศ การดำ� เนินการ การคงไว้ การทบทวน และปรับปรุงระบบการจัดการการต่อต้านการให้และรับสินบนอย่างต่อเน่ือง รวมถึงต้องมีการประเมินความเส่ียงของการให้และรับสินบนอย่างสม�่ำเสมอ และมีการทบทวน การประเมินความเสี่ยงเม่ือเกิดการเปลี่ยนแปลงใด  ๆ อย่างมีนัยส�ำคัญ โดยมีการรักษาการประเมิน ความเส่ยี งไว้เปน็ เอกสารสารสนเทศ

138 วารสารวชิ าการ ป.ป.ช. ปีที่ 14 ฉบับท่ี 1 (มกราคม – มถิ ุนายน 2564) • ความเปน็ ผูน้ �ำ (Leadership) ผู้บริหารระดับสูงจะต้องแสดงถึงความเป็นผู้น�ำและความมุ่งม่ันต่อระบบการจัดการ การต่อต้านการให้และรับสินบน มีการก�ำหนดนโยบายการต่อต้านการให้และรับสินบนขององค์กร รวมถงึ มกี ารส่อื สาร สง่ เสรมิ และสนับสนุนในการจัดทำ� น�ำไปปฏบิ ัติ ทบทวน และการคงไวข้ องระบบ ตลอดจนการมอบหมายอำ� นาจในการตดั สนิ ใจใหแ้ กบ่ คุ ลากร ซง่ึ อาจมี (หรอื ไมม่ )ี การแตง่ ตง้ั หนว่ ยงาน กำ� กับดแู ล (Governing Body) เพ่ือพจิ ารณาและอนุมตั ินโยบาย ใหแ้ นวทางและสนบั สนนุ การดำ� เนนิ การ ต่าง  ๆ เพื่อลดหรือควบคุมความเสี่ยงเก่ียวกับการให้และรับสินบน ในกรณีท่ีมีการรายงาน การกระท�ำทุจริต หน่วยงานก�ำกับดูแลจะท�ำหน้าที่ให้ค�ำปรึกษา แนะน�ำ รวมถึงพิจารณาบทลงโทษ ตลอดจนร่วมหาวธิ แี กไ้ ข เพ่ือปอ้ งกนั มใิ ห้เกดิ ซำ้� องคก์ รตอ้ งมีการแต่งต้ังหน่วยงานการตอ่ ต้านการให้ และรับสินบน (Anti-bribery Compliance Function) เพ่ือสอบทานระบบ เช่น การรายงาน ทางการเงินและบัญชี การควบคุมภายใน การบริหารความเสี่ยง เป็นต้น รวมถึงรับแจ้งเบาะแส การกระทำ� ทจุ รติ ขอ้ รอ้ งเรยี น การตรวจสอบขอ้ เทจ็ จรงิ และเสนอใหห้ นว่ ยงานกำ� กบั ดแู ล (Governing Body) ร่วมกันพิจารณาลงโทษ • การวางแผน (Planning) ในการวางแผนต้องค�ำนึงถึงบริบทขององค์กร ความต้องการและความคาดหวังของ ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียและการประเมินความเสี่ยงของการให้และรับสินบน รวมถึงโอกาสในการปรับปรุง โดยองคก์ รจะตอ้ งมกี ารกำ� หนดวตั ถปุ ระสงคข์ องระบบการจดั การการตอ่ ตา้ นการใหแ้ ละรบั สนิ บน และ เก็บรักษาไว้เป็นเอกสารสารสนเทศ และมกี ารวางแผนเพ่อื จะให้บรรลุผลสำ� เร็จตามวัตถปุ ระสงคน์ ัน้ • การสนับสนนุ (Support) มีการพิจารณาและจัดหาทรัพยากรต่าง ๆ ที่จ�ำเป็นในการจัดท�ำระบบการจัดการการต่อต้าน การให้และรับสินบน รวมถึงพิจารณาความสามารถของบุคลากร กระบวนการสรรหาบุคลากร การฝึกอบรมและสร้างความตระหนักให้แก่บุคลากร มีการสร้างการรับรู้เกี่ยวกับต่อต้านการให้และ รับสินบนท่ีเพียงพอ การสื่อสารทั้งภายในหน่วยงานและภายนอกองค์กรท่ีเกี่ยวกับระบบการจัดการ การตอ่ ต้านการให้และรับสนิ บน และการจัดทำ� ควบคมุ และปรับปรงุ เอกสารสารสนเทศ • การดำ� เนนิ งาน (Operation) ในการด�ำเนินงานต้องมีการน�ำแผนงานที่จัดท�ำไว้ไปปฏิบัติจริง และมีการควบคุม กระบวนการทำ� งานทจ่ี ำ� เปน็ เพอ่ื ใหส้ อดคลอ้ งกบั ขอ้ กำ� หนดของระบบการจดั การการตอ่ ตา้ นการใหแ้ ละ รับสินบน รวมถึงควบคุมการเปล่ยี นแปลงและทบทวนผลทเี่ กิดขน้ึ จากการเปล่ียนแปลงโดยไมไ่ ดต้ ัง้ ใจ และมนั่ ใจวา่ กระบวนการทใ่ี หห้ นว่ ยงานภายนอกดำ� เนนิ การไดร้ บั การควบคมุ มกี ารตรวจสอบวเิ คราะห์ สถานะทางธุรกิจ การควบคุมท้ังทางการเงินและไม่ใช่การเงินขั้นตอนการปฏิบัติงานเพ่ือป้องกัน การเสนอให้ การให้ หรอื การรับของขวญั สนิ น�้ำใจ การบรจิ าคหรอื ประโยชนท์ ่คี ลา้ ยกัน มีการพิจารณา

ISO 37001: 2016 เครื่องมือสำ� หรับการตอ่ ต้านการใหแ้ ละรบั สนิ บนของประเทศไทย 139 ถึงการต่อต้านการให้และรับสินบนโดยองค์กรและโดยคู่ค้าทางธุรกิจ การแสดงความมุ่งม่ัน ในการตอ่ ต้านการใหแ้ ละรับสินบนส�ำหรบั ค่คู ้าทางธุรกจิ ทมี่ ีความเส่ียงการใหแ้ ละรบั สินบนสูง ในกรณี ที่พบว่ามีการจัดการและควบคุมการต่อต้านการให้และรับสินบนที่ไม่เพียงพอ และองค์กรไม่ต้องการ ท่ีจะเพ่ิมมาตรการในการควบคุมหรือด�ำเนินการอื่นใด องค์กรจะต้องพิจารณาด�ำเนินการตาม ความเหมาะสมกบั ความเสยี่ งการใหแ้ ละรบั สนิ บน หรอื พจิ ารณาเลอ่ื นหรอื ปฏเิ สธทจ่ี ะดำ� เนนิ การในสว่ น ท่ีมีความเสี่ยงต่อไป รวมถึงมีความกังวลเก่ียวกับการให้และรับสินบนในเร่ืองการกระตุ้นและส่งเสริม ใหบ้ คุ ลากรรายงานโดยสจุ รติ หรอื มเี หตอุ นั สมควร โดยองคก์ รจะตอ้ งรกั ษาขอ้ มลู เปน็ ความลบั คมุ้ ครอง และปกปิดตัวตนผู้ร้องและบุคคลอื่นท่ีเก่ียวข้องหรือถูกอ้างถึงในการร้องเรียนช่องทางการร้องเรียน การป้องกันมิให้เกิดการกลั่นแกล้ง รวมถึงการด�ำเนินการสอบสวนการให้และรับสินบนซึ่งจะต้องมี ขนั้ ตอนปฏบิ ตั งิ านและตอ้ งดำ� เนนิ การสอบสวนและรายงานผลโดยเจา้ หนา้ ทผ่ี ทู้ ไ่ี มไ่ ดม้ สี ว่ นเกยี่ วขอ้ งกบั หน่วยที่ถกู สอบสวน • การประเมนิ สมรรถนะ (Performance Evaluation) องค์กรจะต้องพิจารณาตัดสินใจในเร่ืองท่ีต้องเฝ้าระวัง ตรวจวัด วิเคราะห์ และประเมิน ตามความเหมาะสมรวมถึงต้องมีการตรวจสอบภายใน ตามท่ีก�ำหนดไว้ในแผน เพื่อดูความสอดคล้อง ของระบบและข้อก�ำหนดของมาตรฐานและข้อก�ำหนดอน่ื  ๆ ท่อี งค์กรก�ำหนดไว้ และตอ้ งไมม่ ีเจ้าหนา้ ท่ี ผู้ตรวจสอบภายในคนใดเป็นผู้ด�ำเนินการตรวจสอบงานของตนเอง มีการทบทวนการบริหารในระดับ ผู้บริหารระดับสูงเพ่ือให้แน่ใจว่าการปฏิบัติงานของระบบการจัดการการต่อต้านการให้และรับสินบน ขององค์กรด�ำเนินการไปได้อย่างต่อเน่ือง เหมาะสมและมีประสิทธิภาพ เช่น พิจารณารายงาน ผลการปฏิบัติงานท่ีผ่านมา การเปลี่ยนแปลงประเด็นภายนอกและภายในท่ีเกี่ยวกับระบบฯ รายงาน ผลการตรวจสอบภายใน โอกาสในการปรับปรงุ ระบบฯ เป็นตน้ หน่วยงานก�ำกับดูแล (ถ้ามี) ต้องมีการทบทวนระบบการต่อต้านการให้และรับสินบนตาม ช่วงเวลา โดยข้ึนอยูก่ บั ขอ้ มลู ทไี่ ด้จากการทบทวนโดยฝ่ายบริหาร หน่วยงานการต่อต้านการให้และรับสินบนต้องพิจารณาถึงความเพียงพอในการจัดการ กับความเสี่ยงการให้และรับสินบนท่ีองค์กรเผชิญและการด�ำเนินการที่มีประสิทธิภาพ ซึ่งต้องรายงาน ต่อหน่วยงานกำ� กับดูแลหรือผู้บริหารระดับสูง ถึงความพอเพียงและการด�ำเนินการของระบบ รวมทั้ง ผลการสอบสวน และผลการตรวจสอบ • การปรับปรุง (Improvement) องค์กรจะต้องด�ำเนินการตอบสนองอย่างทันทีต่อการไม่เป็นไปตามข้อก�ำหนดเท่าท่ี จะกระท�ำได้ มีการด�ำเนินการแก้ไขตามท่ีจ�ำเป็นและเหมาะสม และขจัดเหตุดังกล่าวเพื่อป้องกัน มใิ หเ้ กดิ ซำ้� หรอื เกดิ ขนึ้ ในทอี่ นื่ รวมถงึ ดำ� เนนิ การแกไ้ ขปรบั ปรงุ ระบบการจดั การการตอ่ ตา้ นการใหแ้ ละ รับสินบนอย่างตอ่ เนื่อง เพ่อื ใหร้ ะบบมปี ระสทิ ธิภาพ

140 วารสารวิชาการ ป.ป.ช. ปที ่ี 14 ฉบบั ที่ 1 (มกราคม – มถิ ุนายน 2564) แผนภาพท่ี 1 แผนผังข้อก�ำหนดระบบมาตรฐาน ISO37001:2016 การจัดการการต่อต้านการให้ และรับสนิ บน

ISO 37001: 2016 เคร่ืองมอื ส�ำหรับการตอ่ ตา้ นการใหแ้ ละรบั สนิ บนของประเทศไทย 141 4. การวิเคราะห์เปรียบเทยี บระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 กับมาตรการต่อตา้ นการให้และ รบั สินบนทใ่ี ช้ในปจั จุบัน ในส่วนนี้ผู้เขียนได้ท�ำการวิเคราะห์เปรียบเทียบระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 กับ มาตรการต่อต้านการให้และรับสินบนอ่ืนที่ใช้ในปัจจุบัน ได้แก่ มาตรการควบคุมภายในท่ีเหมาะสม ส�ำหรับนิติบุคคล และการประเมินคุณธรรมและความโปร่งใสในการด�ำเนินงานของหน่วยงานภาครัฐ (ITA) ในประเด็นความเหมือนและความแตกต่าง เพ่ือใช้เป็นข้อมูลให้เห็นถึงความเป็นไปได้ในการน�ำ ระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 มาใชก้ บั หนว่ ยงานภาครฐั โดยกำ� หนดประเดน็ สำ� หรบั การวเิ คราะห์ จ�ำนวน 6 ประเด็น ได้แก่ วัตถุประสงค์ของมาตรการองค์กรที่น�ำไปใช้ ประเด็นท่ีใช้ในการพิจารณา คา่ ใชจ้ ่าย ช่วงเวลาในการประเมิน และบทลงโทษ รายละเอียดดังตารางท่ี 2 ตารางที่ 2 การวิเคราะห์เปรียบเทียบระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 กับมาตรการต่อต้าน การให้และรบั สินบนที่ใชใ้ นปัจจุบัน ระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 มาตรการควบคุมภายใน การประเมิน ITA ท่ีเหมาะสมสำ� หรับนิติบคุ คล • เพอื่ ใหห้ นว่ ยงานภาครฐั น�ำขอ้ มูล ผลการประเมนิ ไปชว่ ยในการพฒั นา วตั ถุประสงคข์ องมาตรการ และยกระดับคุณธรรมและความ โปรง่ ใสในการดำ� เนนิ งานของหนว่ ย • เพือ่ เป็นมาตรการปอ้ งกนั ตรวจจบั • เพื่อเปน็ แนวทางให้นิติบุคคล งานตนให้มีความโปร่งใส และเป็น และแก้ไขปญั หาการใหแ้ ละรับสินบน น�ำไปก�ำหนดเป็นมาตรการป้องกัน ตามหลกั ธรรมาภบิ าล • น�ำมาใช้กับหน่วยงานภาครัฐ การใหส้ นิ บนมิให้เกิดขน้ึ ใน เทา่ น้ัน หนว่ ยงาน • ตวั ช้ีวัดที่ 10 การปอ้ งกนั องค์กรท่นี �ำไปใช้ การทจุ ริต โดยมีประเด็นการประเมินความเส่ียง • น�ำมาใช้ได้กับองค์กรทุกขนาด • น�ำมาใชก้ บั องค์กรท่มี สี ถานะเปน็ ของการด�ำเนินงานหรือการปฏิบัติ และทุกประเภท ท้งั หนว่ ยงาน นิติบุคคลตามกฎหมายทั้งภาครัฐ หนา้ ทที่ ีอ่ าจกอ่ ให้เกดิ การทุจริต ภาครัฐ ภาคเอกชน และองคก์ ร รัฐวสิ าหกจิ และเอกชน ของหน่วยงาน ไม่แสวงหากำ� ไร ประเดน็ ที่ใช้ในการพจิ ารณา • ข้อกำ� หนดบริบทขององค์กร • หลกั การท่ี 2 นิตบิ คุ คลตอ้ งมี โดยเป็นการพิจารณาถึงประเด็น การประเมินความเส่ียงในการให้ ภายนอกและภายในทเ่ี กีย่ วข้องกบั สินบนเจ้าพนักงานของรฐั (1) เป้าหมายขององคก์ ร และ โดยเปน็ การรวบรวมขอ้ มลู เพอื่ ใชใ้ น (2) ท่ีมีผลกระทบต่อความสามารถ การประเมินความเส่ียงจากแหล่ง ขององคก์ รในการบรรลผุ ลลพั ธ์ ตา่ ง ๆ ท้ังจากภายในนติ บิ คุ คลและ ของระบบฯ แหล่งข้อมูลภายนอก และน�ำข้อมูล

142 วารสารวชิ าการ ป.ป.ช. ปีที่ 14 ฉบบั ท่ี 1 (มกราคม – มิถุนายน 2564) ตารางท่ี 2 (ตอ่ ) การวิเคราะหเ์ ปรยี บเทียบระบบมาตรฐาน ISO 37001:2016 กับมาตรการตอ่ ต้าน การให้และรับสนิ บนทใ่ี ชใ้ นปัจจบุ นั ระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 มาตรการควบคมุ ภายใน การประเมนิ ITA ท่เี หมาะสมส�ำหรบั นติ ิบุคคล ท่ีได้มาระบุความเส่ียงและประเมิน ความเส่ียง จากน้ันรวบรวมข้อมูล เกย่ี วกบั มาตรการควบคมุ ความเสย่ี ง ท่ีมอี ยูแ่ ละประเมนิ ความเส่ยี งท่ี คงเหลอื และนำ� ขอ้ มลู จากการ ประเมินความเสี่ยงไปจัดท�ำมาตรการ ปอ้ งกนั การให้สินบนต่อไป • ข้อกำ� หนดความเปน็ ผ้นู ำ� • หลักการท่ี 1 การป้องกันการให้ • ตัวชี้วดั ที่ 5 การแกไ้ ขปัญหา โดยมีการแสดงออกถึงความเป็น สินบนต้องเป็นนโยบายส�ำคัญจาก การทุจรติ ผู้น�ำและความตระหนักต่อความ ระดับบรหิ ารสูงสดุ โดยมีประเด็นการประเมินเกี่ยวกับ สำ� คญั ของระบบการจัดการ โดยผทู้ อ่ี ยใู่ นระดบั บรหิ ารสงู สดุ ตอ้ งมี การให้ความส�ำคัญของผู้บริหาร การตอ่ ตา้ นการใหแ้ ละรบั สนิ บนของ การแสดงออกถึงเจตนารมณ์ สูงสุดในการต่อต้านการทุจริตอย่าง ผู้บริหารระดับสูง หรือ หน่วยงาน “การไม่ยอมรบั การทุจริต จริงจัง กำ� กับดแู ล (ถ้ามี) ที่ระบถุ งึ อยา่ งส้นิ เชงิ ” โดยมถี อ้ ยแถลง • ตัวชว้ี ดั ที่ 10 การป้องกัน รายละเอยี ดบทบาทหนา้ ที่ หรือแถลงการณห์ รอื การแสดงออก การทุจริต ความรบั ผดิ ชอบทเี่ กย่ี วข้อง ทบี่ ง่ บอกถงึ 4 เจตนารมณ์ นโยบาย โดยมปี ระเดน็ การประเมนิ เจตจำ� นง กบั ระบบฯ และมาตรการในการต่อต้านการให้ สุจริตของผ้บู รหิ าร และการมี สินบน นอกจากนี้ ผู้ที่อยู่ในระดับ ส่วนรว่ มของผบู้ ริหาร บรหิ ารสงู สดุ มสี ว่ นรว่ มในการจดั ทำ� และปรบั ใช้มาตรการเพือ่ ป้องกนั การใหส้ นิ บน • ข้อกำ� หนดการวางแผน • หลกั การที่ 1 การปอ้ งกนั การให้ • ตวั ชีว้ ัดที่ 5 การแกไ้ ขปัญหา โดยมีการวางแผนการด�ำเนินการ สินบนต้องเป็นนโยบายส�ำคัญจาก การทจุ ริต เพ่ือจัดการความเส่ียงในการให้และ ระดับบรหิ ารสงู สุด โดยมีประเด็นการจัดท�ำแผนการ รับสินบน และโอกาสปรับปรุงให้ดี การขบั เคล่ือนมาตรการควบคมุ ป้องกันและปราบปรามการทุจริต ยิ่งขึ้น นอกจากนี้ มีการจัดท�ำแผน ภายในจำ� เป็นต้องอาศัยการ • ตวั ชี้วัดที่ 10 การป้องกัน เพ่ือให้บรรลุวัตถุประสงค์การต่อ สนบั สนนุ ของผทู้ อ่ี ยใู่ นระดบั บรหิ าร การทุจรติ โดยมปี ระเดน็ ต้านการใหแ้ ละรับสินบน สูงสดุ อย่างตอ่ เนอื่ งตลอดท้ัง การมมี าตรการภายในเพื่อป้องกัน กระบวนการ ซ่งึ รวมถงึ การวางแผน การทจุ ริต ด้วย

ISO 37001: 2016 เครอื่ งมอื ส�ำหรับการต่อต้านการใหแ้ ละรับสนิ บนของประเทศไทย 143 ตารางที่ 2 (ต่อ) การวเิ คราะห์เปรียบเทียบระบบมาตรฐาน ISO 37001:2016 กับมาตรการต่อตา้ น การใหแ้ ละรบั สนิ บนทีใ่ ช้ในปจั จบุ นั ระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 มาตรการควบคุมภายใน การประเมนิ ITA ทเี่ หมาะสมส�ำหรบั นติ ิบคุ คล • หลักการที่ 2 นิติบคุ คลตอ้ งมี การประเมินความเสี่ยงในการให้ สินบนเจ้าพนกั งานของรฐั ผ้ทู ่มี หี นา้ ท่รี ับผดิ ชอบใน การประเมินความเส่ียงจะตอ้ งมี การวางแผนงานและข้นั ตอน การประเมินความเสี่ยง • ข้อกำ� หนดการสนับสนนุ • หลักการท่ี 1 การป้องกันการให้ • ตวั ชวี้ ดั ท่ี 7 ประสทิ ธภิ าพ โดยองคก์ รจะต้องจดั เตรียม สินบนต้องเป็นนโยบายส�ำคัญจาก การสือ่ สาร ทรพั ยากรทีจ่ ำ� เป็นในการจดั ทำ� ระดับบริหารสูงสุด โดยมีประเดน็ การประเมิน ระบบฯ เช่น ทรัพยากรบุคลากร โดยผทู้ อ่ี ยใู่ นระดบั บรหิ ารสงู สดุ ตอ้ ง ที่เก่ียวข้องกับการเผยแพร่ข้อมูล กายภาพ และการเงิน ในสว่ นของ มีส่วนร่วมในการจัดท�ำและปรับใช้ ของหนว่ ยงานในเรื่องตา่ ง ๆ บุคลากรจะตอ้ งพจิ ารณาความ มาตรการเพื่อป้องกันการให้สินบน ต่อสาธารณชนผ่านช่องทางที่ สามารถของบุคลากรทที่ ำ� งาน โดยการจดั สรรทรพั ยากรใหเ้ พยี งพอ หลากหลาย ทสี่ ง่ ผลตอ่ สมรรถนะของการตอ่ ตา้ น กับการจดั ท�ำมาตรการควบคมุ • ตวั ชีว้ ัดท่ี 9 การเปิดเผยขอ้ มูล การให้และรับสินบน รวมท้ังมีการ ภายในเพื่อให้การปอ้ งกนั การให้ โดยมีประเด็นการประเมินนโยบาย จัดท�ำรายละเอียดเง่ือนไขในการจัด สินบนเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ การบริหารทรัพยากรบุคคลให้มี จา้ งบคุ ลากรและกฎระเบยี บในกรณี เชน่ การคัดเลือกบุคลากรท่มี ี ความโปร่งใสและมีคณุ ธรรม และมี ที่ไม่ปฏิบัติตาม นอกจากน้ี มีการ คุณภาพเพ่ือรับผดิ ชอบใน การดำ� เนนิ การตามนโยบาย ตลอดจน สร้างความตระหนักต่อการต่อต้าน การกำ� หนดมาตรการ การมีหลักเกณฑ์การบริหารและ การให้และรับสินบนและการฝึก • หลักการที่ 6 นิติบุคคลต้องมี พัฒนาทรัพยากรบุคคล เช่น อบรมสำ� หรบั บคุ ลากรทเี่ กย่ี วขอ้ งกบั แนวทางการบริหารทรัพยากร การสรรหาและคัดเลือกบุคลากร ระบบฯ ใหเ้ หมาะสมกบั หนา้ ทร่ี บั ผดิ บุคคลทส่ี อดคล้องกับมาตร การพัฒนาบุคลากร เป็นต้น ชอบ ตลอดจนจดั ทำ� แผนการสอื่ สาร การปอ้ งกนั การให้สินบน ภายในและภายนอกที่เกี่ยวข้องกับ โดยในการคดั เลอื กบคุ คลเขา้ ทำ� งาน ระบบฯ ควรมีการศกึ ษาประวัติ ความพรอ้ ม ท่ีจะยึดม่นั ในเจตนารมณ์ตอ่ ตา้ น การให้สินบน ซึ่งในสัญญาจา้ ง ควรก�ำหนดใหผ้ ถู้ ูกว่าจ้างปฏบิ ตั ิ ตามกฎหมาย นโยบายและ กฎระเบียบตา่ งๆ ทเี่ กยี่ วข้องกบั การต่อต้านการให้สนิ บน และเมอื่ มกี ารละเมิด ควรมีกระบวนการ ทเี่ หมาะสม

144 วารสารวชิ าการ ป.ป.ช. ปีท่ี 14 ฉบับที่ 1 (มกราคม – มถิ ุนายน 2564) ตารางท่ี 2 (ตอ่ ) การวิเคราะหเ์ ปรยี บเทยี บระบบมาตรฐาน ISO 37001:2016 กบั มาตรการต่อตา้ น การใหแ้ ละรบั สินบนทใี่ ชใ้ นปจั จุบัน ระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 มาตรการควบคุมภายใน การประเมนิ ITA ทีเ่ หมาะสมส�ำหรับนิติบคุ คล และชดั เจนในการลงโทษ นอกจากนี้ ลูกจ้างทุกคนควรได้รับความรู้และ การฝึกอบรมเก่ียวกับการต่อต้าน การให้สินบนของนิติบุคคลอย่าง เหมาะสมและสม่ำ� เสมอ โดยเน้ือหา ท่ีส่ือสารและใช้ในการฝึกอบรมควร ปรบั ใหเ้ หมาะสมกบั งานทร่ี บั ผดิ ชอบ และระดับช้ันของกลุ่มเป้าหมาย รวมทั้งนิติบุคคลต้องมีการส่ือสาร และการฝึกอบรมเพื่อเผยแพร่ เกย่ี วกบั มาตรการใหบ้ คุ คลทมี่ คี วาม เก่ยี วข้องทางธรุ กิจรับทราบ มีการควบคุมเอกสารสารสนเทศ ไมไ่ ดก้ ำ� หนดใหม้ กี ารควบคมุ เอกสาร ไมไ่ ดก้ ำ� หนดใหม้ กี ารควบคมุ เอกสาร ตามที่มาตรฐานก�ำหนดและที่ สารสนเทศ สารสนเทศ ทงั้ น ้ี การประเมิน ITA องค์กรพิจารณาว่าจ�ำเป็นให้เป็น มีการก�ำหนดให้หน่วยงานภาครัฐท่ี ปจั จบุ นั เชน่ การรบั นโยบายตอ่ ตา้ น เข้าร่วมการประเมินฯ จะต้องท�ำ สินบนของแต่ละบุคคล ผลการ การเปิดเผยข้อมูลผ่านเว็บไซต์หลัก ประเมนิ ความเสยี่ งตอ่ การใหแ้ ละรบั ของหนว่ ยงานเท่าน้ัน สินบน การตรวจสอบวิเคราะห์ สถานะธุรกิจ ผลการตรวจประเมิน ท่ีท�ำโดยองค์กรหรือบุคคลท่ีสาม เปน็ ตน้ • ขอ้ กำ� หนดการด�ำเนินงาน • หลักการท่ี 3 มาตรการเกยี่ วกบั • ตวั ชี้วัดท่ี 1 การปฏบิ ตั ิหนา้ ท่ี โดยเป็นการน�ำแผนการด�ำเนินงาน กรณีมีความเสี่ยงสูงท่ีจะเป็นการ โดยมปี ระเด็นการประเมนิ มาทำ� การวางแผนควบคมุ ความเสย่ี ง ให้สินบนต้องมีรายละเอียดที่ พฤตกิ รรมการเรยี กรบั เงนิ ทรพั ยส์ นิ แ ล ะ โ อ ก า ส โ ด ย ค ร อ บ ค ลุ ม ชดั เจน หรอื ประโยชน์อ่นื ใด จากผู้มาตดิ ตอ่ การดำ� เนินการทีเ่ กี่ยวข้องกับ กรณีมีความเส่ียงสูงที่จะเป็นการให้ เพื่อแลกกับการปฏิบัติงาน รวมถึง 1) การตรวจสอบวิเคราะห์สถานะ สินบนเจ้าหน้าที่ของรัฐ นิติบุคคล การให้เงิน ทรพั ย์สนิ หรอื ประโยชน์ ธุรกจิ 2) การควบคุมทางการเงิน ควรกำ� หนดมาตรการใหม้ รี ายละเอยี ด อน่ื ใด เพ่อื สร้างความสมั พันธแ์ ละ 3) การควบคมุ ท่ไี มใ่ ช่ทางการเงนิ รวมทั้งข้ันตอนการอนุมัติและ คาดหวังผลตอบแทนในอนาคต ตรวจสอบอยา่ งชดั เจน เชน่ ของขวญั คา่ รบั รอง

ISO 37001: 2016 เครือ่ งมอื สำ� หรับการตอ่ ต้านการใหแ้ ละรบั สินบนของประเทศไทย 145 ตารางท่ี 2 (ต่อ) การวเิ คราะหเ์ ปรยี บเทียบระบบมาตรฐาน ISO 37001:2016 กับมาตรการต่อตา้ น การใหแ้ ละรบั สนิ บนที่ใช้ในปัจจบุ ัน ระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 มาตรการควบคมุ ภายใน การประเมนิ ITA ทเ่ี หมาะสมส�ำหรับนติ ิบคุ คล 4) การควบคมุ การตอ่ ตา้ นการ การบริจาคเพอื่ การกุศลและ • ตวั ช้ีวัดท่ี 5 การแก้ไขปัญหา ให้และรับสินบนโดยองค์กรและ เพอื่ พรรคการเมือง คา่ อ�ำนวย การทุจริต คูค่ า้ ทางธรุ กิจ 5) การควบคุม ความสะดวก เป็นต้น โดยมปี ระเดน็ การประเมนิ การสรา้ ง การด�ำเนนิ การปอ้ งกนั การเสนอ • หลักการท่ี 4 นิติบุคคลต้องน�ำ ความเชื่อมั่นให้บุคลากรภายใน ให้การเตรียมหรอื การยอมรบั มาตรการป้องกันการให้สินบนไป ในการรอ้ งเรยี นเมอื่ พบเหน็ การทจุ รติ ของขวญั การตอ้ นรบั การบริจาค ปรบั ใชก้ บั ผทู้ มี่ คี วามเกยี่ วขอ้ งทาง ในหน่วยงาน และผลประโยชน์ท่ีคลา้ ยคลงึ กนั ธรุ กจิ กบั นิติบุคคล • ตัวช้ีวดั ท่ี 6 คณุ ภาพ ทอี่ าจถกู มองว่าเปน็ การติดสินบน โดยในการเลือกผู้ที่จะร่วมประกอบ การด�ำเนนิ งาน 6) การก�ำหนดขนั้ ตอนและแนวทาง ธุรกิจ นิติบุคคลควรตรวจสอบ โดยมีประเด็นการประเมินการรับรู้ ปฏบิ ตั ใิ นการดำ� เนนิ การทส่ี นบั สนนุ สถานะ (Due Diligence) ของอีก ของผรู้ บั บรกิ าร ผูม้ าติดต่อ หรอื และส่งเสรมิ ใหบ้ คุ ลากรสามารถ ฝา่ ยในดา้ นตา่ ง ๆ เพ่อื เปน็ การระบุ ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียของหน่วยงาน รายงานตามหลักสุจริต และ ถึงปัญหาที่มีอยู่และความเส่ียงใน ในการถูกเรียกรับเงิน ทรัพย์สิน 7) การก�ำหนดขน้ั ตอนและ การให้สินบนที่อาจเกิดข้ึนจาก หรือประโยชน์อื่นใด เพื่อแลกกับ แนวปฏิบัตใิ นการสอบสวนและ บุคคลเหล่านี้ ทั้งนี้ ในส่วนของ การปฏิบัติงาน การจัดการการใหแ้ ละรับสนิ บน การควบคมุ การตอ่ ตา้ นการใหส้ นิ บน • ตัวชี้วัดที่ 9 การเปิดเผยข้อมูล โดยองคก์ ร นติ บิ คุ คลทเี่ ปน็ บรษิ ทั แม่ โดยมีประเด็นการประเมินแนว ควรกำ� หนด ใหบ้ รษิ ทั ในเครอื ปรบั ใช้ ปฏิบัติการจัดการเรื่องร้องเรียน มาตรการควบคมุ ภายในเพอ่ื ปอ้ งกนั และช่องทางการแจ้งเรื่องร้องเรียน การใหส้ นิ บนทมี่ มี าตรฐานเทยี บเทา่ การทจุ รติ และประพฤตมิ ิชอบ กับของตน นอกจากน้ีในส่วนของ • ตวั ชว้ี ัดท่ี 10 การป้องกัน การควบคมุ การตอ่ ตา้ นการใหส้ นิ บน การทุจริต โดยคคู่ า้ ทางธรุ กจิ ควรมกี ารกำ� หนด โดยมปี ระเด็นการประเมิน ในสัญญาเป็นลายลักษณ์อักษรให้มี การจดั ท�ำแผนปฏิบตั กิ ารป้องกัน การจัดท�ำมาตรการควบคุมภายใน การทุจรติ และมาตรการสง่ เสรมิ เพ่ือปอ้ งกนั การใหส้ นิ บน และจะไม่ คณุ ธรรมและความโปรง่ ใสใน ฝ่าฝืนกฎหมายหรือกฎระเบียบ หนว่ ยงาน เพ่อื ให้เกิดการแก้ไข รวมทงั้ มกี ารตรวจสอบการดำ� เนนิ งาน ปญั หาการทุจริตหรอื ลดความเสี่ยง (Monitor) เป็นระยะ นอกจากน้ี ที่จะเกิดการทุจริตขน้ึ ภายใน มีมาตรการลงโทษ หากพบว่าผู้ที่มี หน่วยงาน ซง่ึ รวมถงึ การให้และ ความเก่ียวข้องทางธุรกิจฝ่าฝืน รบั สินบนดว้ ย ขอ้ ตกลงในการปฏบิ ตั ิ

146 วารสารวิชาการ ป.ป.ช. ปีท่ี 14 ฉบับท่ี 1 (มกราคม – มิถุนายน 2564) ตารางที่ 2 (ตอ่ ) การวิเคราะหเ์ ปรียบเทยี บระบบมาตรฐาน ISO 37001:2016 กบั มาตรการตอ่ ต้าน การใหแ้ ละรบั สินบนที่ใชใ้ นปจั จบุ นั ระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 มาตรการควบคุมภายใน การประเมนิ ITA ท่ีเหมาะสมสำ� หรบั นิติบคุ คล ตามมาตรการควบคมุ ภายใน หรือมี พฤติกรรมท่ีมีความเส่ียงจะน�ำไปสู่ การใหส้ นิ บนและไมด่ ำ� เนนิ การแกไ้ ข ภายในทกี่ ำ� หนด เชน่ การเลกิ สญั ญา การไม่ต่อสญั ญา การตัดโอกาสทาง ธรุ กจิ เปน็ ตน้ • หลักการที่ 5 นิติบุคคลต้องมี ระบบบญั ชีทดี่ ี นิติบุคคลควรจัดให้มีหรือพัฒนา ระบบบัญชีที่มีความถูกต้องแม่นย�ำ และโปร่งใส รวมถึงมีกลไก การตรวจสอบเพือ่ ควบคุมระบบ การรายงานทางการเงินทีด่ ี • หลกั การที่ 6 นิตบิ คุ คลต้องมี แนวทางการบริหารทรัพยากร บุคคลท่ีสอดคล้องกับมาตรการ ปอ้ งกนั การให้สนิ บน โดยนิติบุคคลควรมีวิธีการคัดเลือก บุคคลที่พร้อมจะยดึ มัน่ ใน เจตนารมณ์ในการตอ่ ตา้ นการให้ สนิ บน รวมทงั้ การฝกึ อบรม และเมอ่ื มีการละเมิดนโยบายหรือกฎเกณฑ์ ว่าด้วยการต่อต้านการให้สินบน นติ บิ คุ คลควรมกี ระบวนการที่ เหมาะสมและชัดเจนในการลงโทษ หรอื ด�ำเนินการอืน่ ๆ ตามทีส่ มควร • หลักการที่ 7 นิติบุคคลต้องมี มาตรการสนบั สนุนใหม้ กี าร รายงานการกระทำ� ผิดหรอื กรณี มีเหตุน่าสงสยั

ISO 37001: 2016 เครอ่ื งมอื ส�ำหรับการตอ่ ตา้ นการใหแ้ ละรบั สินบนของประเทศไทย 147 ตารางที่ 2 (ตอ่ ) การวเิ คราะหเ์ ปรียบเทยี บระบบมาตรฐาน ISO 37001:2016 กับมาตรการตอ่ ต้าน การให้และรบั สนิ บนทใ่ี ช้ในปจั จบุ ัน ระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 มาตรการควบคุมภายใน การประเมนิ ITA ทีเ่ หมาะสมสำ� หรับนติ บิ ุคคล โดยนติ บิ ุคคลตอ้ งสนับสนนุ การรายงานการกระท�ำผดิ และ มีมาตรการคุ้มครองผ้รู อ้ งเรียน เพอื่ สนบั สนนุ และสรา้ งความเชอื่ มน่ั ใหก้ ับผรู้ อ้ งเรยี นในการให้ความ ร่วมมืออยา่ งเตม็ ที่ ก�ำหนดให้มีการควบคุมการต่อต้าน มกี ารกำ� หนดใหม้ กี ารควบคมุ ไม่ไดก้ ำ� หนดใหม้ ีการควบคุม การใหแ้ ละรบั สนิ บนสำ� หรบั คคู่ า้ ทาง การต่อต้านการให้และรับสินบน การต่อต้านการให้และรับสินบน ธุรกิจ โดยต้องจัดท�ำขั้นตอนการ ส�ำหรบั ค่คู ้าทางธรุ กจิ แต่ไม่ได้มี สำ� หรบั คคู่ ้าทางธรุ กิจ (ผูร้ บั บรกิ าร) ปฏิบัติงานการด�ำเนินการส�ำหรับคู่ การกำ� หนดรายละเอียดเร่ือง ค้าทางธุรกิจตั้งแต่การคัดสรรจนถึง การจัดทำ� ข้ันตอนการปฏิบัตงิ าน เสรจ็ สน้ิ ตามสญั ญาโครงการ ตลอดจน การดำ� เนนิ การสำ� หรบั คคู่ า้ ทางธรุ กจิ มีเกณฑ์การประเมินหรือเฝ้าตดิ ตาม ผลการดำ� เนนิ การของคคู่ า้ ทางธรุ กจิ ก�ำหนดให้มีการควบคุมการด�ำเนิน มีการก�ำหนดให้มีการควบคมุ ไม่ไดก้ ำ� หนดให้มกี ารควบคมุ การต่อความไม่เพียงพอของการให้ การด�ำเนินการต่อความไม่เพียงพอ การด�ำเนินการต่อความไม่เพียงพอ และรับสินบนส�ำหรับคู่ค้าทางธุรกิจ ของการใหแ้ ละรบั สนิ บนสำ� หรบั คคู่ า้ ของการใหแ้ ละรบั สนิ บนสำ� หรบั ในกรณีที่ไม่สามารถจัดการด้วย ทางธุรกิจ เช่น การยกเลิกสัญญา คคู่ ้าทางธุรกจิ (ผรู้ บั บรกิ าร) มาตรการควบคุมการต่อต้านการให้ การไม่ต่อสัญญา การตัดโอกาสทาง และรบั สนิ บนทม่ี อี ยู่ เชน่ การยกเลกิ ธรุ กิจ เป็นตน้ การว่าจ้าง การหยุดงาน การต่อ สญั ญา เป็นต้น • ขอ้ กำ� หนดการประเมนิ สมรรถนะ • หลักการท่ี 8 นิติบุคคลต้อง • ตัวชวี้ ดั ที่ 5 การแกไ้ ขปัญหา โดยองคก์ รจะตอ้ งมกี ารเฝา้ ระวงั และ ทบทวนตรวจสอบและประเมินผล การทจุ ริต ตรวจประเมินภายในตามช่วงท่ี มาตรการปอ้ งกันการให้สนิ บนเป็น โดยมปี ระเดน็ การประเมนิ ก�ำหนด นอกจากนี้ ผู้บริหารระดับ ระยะ การทบทวนนโยบายหรือมาตรการ สูงต้องท�ำการทบทวนระบบฯ เช่น โดยผู้ที่อยู่ในระดับบริหารสูงสุดของ การปอ้ งกนั การทจุ ริตในหนว่ ยงาน ป ร ะ เ ด็ น ภ า ย ใ น แ ล ะ ป ร ะ เ ด็ น นิติบุคคลควรจัดให้มีการตรวจสอบ ใหม้ ปี ระสทิ ธิภาพ และการประเมิน ภายนอก ท่ีเปลี่ยนแปลงไปของ และประเมนิ ผลมาตรการปอ้ งกัน เกี่ยวกับประสิทธิภาพการแก้ไข องค์กรตามแผนทไ่ี ด้วางไว้ รวมถึง การให้สนิ บนเป็นระยะ เกีย่ วกบั ปญั หาการทจุ ริต รวมถงึ การน�ำผล

148 วารสารวิชาการ ป.ป.ช. ปที ี่ 14 ฉบบั ที่ 1 (มกราคม – มิถนุ ายน 2564) ตารางท่ี 2 (ต่อ) การวเิ คราะห์เปรียบเทียบระบบมาตรฐาน ISO 37001:2016 กบั มาตรการตอ่ ตา้ น การให้และรบั สนิ บนท่ใี ชใ้ นปัจจุบนั ระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 มาตรการควบคมุ ภายใน การประเมิน ITA ท่ีเหมาะสมสำ� หรบั นติ บิ ุคคล กลุ่มงาน/กลุ่มบุคคลท่ีมีหน้าท่ีและ ความเหมาะสม ความเพียงพอของ การตรวจสอบของฝ่ายตรวจสอบไป รับผิดชอบในการปฏิบัติงานของ ประสิทธิภาพและประสิทธิผล เพ่ือ ปรบั ปรงุ การท�ำงานเพ่ือปอ้ งกัน ระบบฯ ต้องพิจารณาปรับปรุงว่า พิจารณาว่าจะต้องมีการปรับปรุง การทจุ รติ มีความเพียงพอในการจัดการความ มาตรการปอ้ งกนั การใหส้ นิ บนทม่ี อี ยู่ • ตัวชว้ี ัดที่ 10 การปอ้ งกัน เสยี่ งตอ่ การใหแ้ ละรบั สนิ บนไดอ้ ยา่ ง หรอื ไม่ อยา่ งไร การทจุ รติ มีประสทิ ธิภาพหรอื ไม ่ โดยมปี ระเดน็ การประเมนิ ความเสย่ี ง การทจุ ริตประจำ� ปี • ข้อก�ำหนดการปรบั ปรุง โดยเมื่อเกิดสิ่งที่ไม่เป็นไปตามข้อ กำ� หนด องค์กรจะต้องปฏิบตั ิ การทันทเี พื่อควบคมุ และแกไ้ ข โดยด�ำเนินการแก้ไขตามท่ีจ�ำเป็น และทบทวนประสิทธิผลของ การปฏิบตั กิ ารแกไ้ ข หรอื อาจจะ ต้องเปล่ียนแปลงใดๆ หากจ�ำเป็น นอกจากนี้ องคก์ รตอ้ งมกี ารปรบั ปรงุ ระบบฯ อย่างตอ่ เนือ่ งเหมาะสม เพียงพอและมีประสทิ ธผิ ล คา่ ใชจ้ า่ ย • มีค่าใช้จ่ายในการพัฒนาปรับปรุง • อาจมีค่าใช้จ่ายของหน่วยงานเอง • อาจมีค่าใช้จ่ายของหน่วยงานเอง ให้เป็นตามระบบมาตรฐาน ISO ในการจัดท�ำและปรับใช้มาตรการ ในการพัฒนาปรับปรุงหน่วยงานให้ 37001: 2016 ควบคมุ ภายใน เปน็ ไปตามตัวช้ีวัดการประเมนิ • มีค่าใช้จ่ายในการขอการรับรอง • ไม่มคี า่ ใชจ้ า่ ยในการตรวจประเมนิ • ไมม่ คี ่าใช้จา่ ยในการตรวจประเมิน หรือค่าใชจ้ ่ายในการตรวจประเมนิ ท้ังนี้ส�ำนักงาน ป.ป.ช. จะได้ท�ำการ จ้างที่ปรึกษาเพ่ือประเมินการรับรู้ ของผู้มีส่วนได้เสียภายนอก (Exter- nal Integrity and Transparency Assessment: EIT) และตรวจสอบ การเปดิ เผยข้อมลู สาธารณะ (Open Data Integrity and Transparency Assessment: OIT) ของหนว่ ยงาน

ISO 37001: 2016 เครือ่ งมือส�ำหรับการตอ่ ต้านการให้และรบั สนิ บนของประเทศไทย 149 ตารางท่ี 2 (ตอ่ ) การวเิ คราะห์เปรียบเทยี บระบบมาตรฐาน ISO 37001:2016 กบั มาตรการตอ่ ตา้ น การให้และรับสินบนทใี่ ชใ้ นปัจจุบัน ระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 มาตรการควบคุมภายใน การประเมนิ ITA ท่ีเหมาะสมส�ำหรับนติ บิ คุ คล ช่วงเวลาในการประเมิน • ในข้ันตอนการตรวจประเมินใช้ • มกี ารกำ� หนดใหต้ อ้ งทบทวนตรวจ • มกี ารประเมินทุกปี โดยจะมี เวลา 1 เดอื น ถงึ 1 ป ี สอบและประเมินผลมาตรการเป็น การประกาศผลในชว่ งเดอื นกนั ยายน • หลังจากได้รับการรับรองแล้ว ระยะ ๆ ของทุกปี มีการตรวจประเมนิ ทุกปี บทลงโทษ • เป็นมาตรการท่ีไม่ได้บังคับขึ้นอยู่ • กฎหมายไม่ไดบ้ งั คบั ใหน้ ิติบคุ คล • เป็นมาตรการที่หน่วยงานของรัฐ กับความสมคั รใจของหน่วยงาน จะตอ้ งจดั ทำ� มาตรการควบคุม ทุกแหง่ ต้องเข้าร่วมการประเมิน ภายในฯ แต่หากมีการกระท�ำความ ตามมติของคณะรัฐมนตรี โดยไม่มี ผิดเกิดขึ้นแล้ว และไม่มีมาตรการ การกำ� หนดบทลงโทษไว้ ควบคุมภายในท่ีเหมาะสมย่อมมี • มีการกำ� หนดให้การประเมิน ITA ความผิดตามมาตรา 176 เปน็ เปา้ หมายหนง่ึ ตามแผนแม่บท ภายใตย้ ุทธศาสตรช์ าติ ประเดน็ การตอ่ ตา้ นการทจุ รติ และ ประพฤติมชิ อบ โดย พ.ร.บ. การจดั ท�ำยุทธศาสตรช์ าติ พ.ศ. 2560 ได้ก�ำหนดไว้วา่ หาก ไม่ดำ� เนินการจะตอ้ งเปน็ ไปตาม ทกี่ ำ� หนดไวใ้ นมาตรา 26 กลา่ วโดยสรปุ จากการเปรยี บเทยี บระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 กบั มาตรการตอ่ ตา้ น การใหแ้ ละรบั สนิ บนอน่ื ทใี่ ชใ้ นปจั จบุ นั ไดแ้ ก่ มาตรการควบคมุ ภายในสำ� หรบั นติ บิ คุ คล และการประเมนิ คุณธรรมและความโปร่งใสในการดำ� เนนิ งานของหน่วยงานภาครัฐ (ITA) ในประเดน็ ความเหมือนและ ความแตกต่าง พบว่า ท้ังสามมาตรการมีวัตถุประสงค์เหมือนกันคือการป้องกันหรือต่อต้านมิให้เกิด การใหแ้ ละรบั สนิ บนภายในหนว่ ยงาน ในสว่ นของประเดน็ ทใ่ี ชใ้ นการพจิ ารณาสว่ นใหญม่ คี วามคลา้ ยคลงึ กนั กล่าวคือ ประเด็นต่าง ๆ ท่ีอยู่ในมาตรการควบคุมภายในส�ำหรับนิติบุคคลมีความเหมือนกับมาตรฐาน ISO 37001 เนอื่ งจากในการจดั ทำ� มาตรการควบคุมภายในส�ำหรับนิติบุคคลได้มีการศกึ ษาแนวปฏิบตั ิ ที่ดีของ ISO 37001 ร่วมด้วย ขณะที่การประเมิน ITA ในประเด็นท่ีเกี่ยวข้องกับการป้องกันการให้ และรับสินบนนั้นก็มีความเหมือนกับมาตรการท้ังสองด้วยเช่นกัน แต่ประเด็นการประเมินของ ITA จะครอบคลุมถึงการทุจริตในรูปแบบอื่น ๆ แต่อย่างไรก็ตาม ท้ังสามมาตรการยังมีความแตกต่างกัน ในส่วนขององคก์ รที่น�ำไปใช้ คา่ ใช้จา่ ย ช่วงเวลาในการประเมิน และบทลงโทษ

150 วารสารวิชาการ ป.ป.ช. ปที ี่ 14 ฉบบั ที่ 1 (มกราคม – มิถุนายน 2564) 5. ความเป็นไปได้ในการน�ำระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 การจัดการการต่อต้านการให้ และรับสินบนมาใชก้ บั หนว่ ยงานภาครฐั ปัจจุบันประเทศไทยได้ให้ความส�ำคัญกับการต่อต้านการให้และรับสินบนด้วยการออก กฎหมายกำ� หนดความผดิ และบทลงโทษทง้ั ผใู้ หแ้ ละผรู้ บั สนิ บน รวมทง้ั การมมี าตรการตา่ ง  ๆ เพอื่ ปอ้ งกนั มใิ หเ้ กดิ การใหแ้ ละรบั สนิ บน เชน่ การประเมนิ ITA มาตรการควบคมุ ภายในทเี่ หมาะสมสำ� หรบั นติ บิ คุ คล เปน็ ต้น ในขณะทีร่ ะบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 เป็นระบบในการป้องกนั และตรวจจับการใหแ้ ละ รับสินบนที่ได้รับการยอมรับและมีความเป็นสากล โดยในหลายประเทศได้มีการน�ำระบบดังกล่าว ไปใช้ในการด�ำเนินงานท้ังในภาครัฐและเอกชน เช่น มาเลเซียน�ำมาใช้กับหน่วยงานภาครัฐและบริษัท ที่มีปฏิสัมพันธ์กับรัฐท่ีมีความเส่ียงของการให้และรับสินบนสูง หรือประเทศสิงคโปร์ เดนมาร์ก และ บราซิล นำ� ระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 มาใชใ้ นพิจารณาของศาล เป็นต้น เมื่อพจิ ารณาระบบ มาตรฐาน ISO 37001: 2016 มาตรการควบคมุ ภายในที่เหมาะสมส�ำหรบั นิตบิ คุ คล และการประเมนิ ITA แลว้ เห็นว่าทง้ั สามมาตรการมหี ลกั การและประเด็นท่ใี ช้ในการพจิ ารณาจดั ท�ำมาตรการท่ีคลา้ ยคลึงกัน เช่น การให้ความส�ำคัญของผู้ที่อยู่ในระดับบริหารสูงสุด การจัดท�ำแผนหรือมาตรการการป้องกัน การให้และรับสินบนในหน่วยงาน การวิเคราะห์ประเมินความเสี่ยง เป็นต้น แต่ระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 จะมกี ารกำ� หนดรายละเอยี ดในการจดั ทำ� มาตรการการปอ้ งกนั การใหแ้ ละรบั สนิ บน ที่มากกว่า เพ่ือให้เป็นไปตามมาตรฐานสากลที่ ISO ก�ำหนด เช่น การควบคุมเอกสารสารสนเทศ ตามทมี่ าตรฐานกำ� หนดและทอ่ี งคก์ รพจิ ารณาวา่ จำ� เปน็ ใหเ้ ปน็ ปจั จบุ นั เปน็ ตน้ นอกจากนแี้ มว้ า่ มาตรการ ควบคมุ ภายในทเี่ หมาะสมสำ� หรบั นติ บิ คุ คลจะมคี วามสอดคลอ้ งกบั หลกั การสากล แตม่ าตรการดงั กลา่ ว ไม่มีการบังคับให้นิติบุคคลต้องน�ำไปใช้อย่างจริงจัง รวมทั้งยังไม่มีการตรวจประเมินหรือการออก ใบรบั รอง ซง่ึ แตกตา่ งจากระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 ทมี่ ีการตรวจประเมนิ กอ่ นออกใบรับรอง และยังตรวจติดตามการปฏิบัติตามระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 ตลอดอายุการรับรองท�ำให้ หนว่ ยงานทไี่ ดร้ บั การรบั รองระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 เปน็ ทย่ี อมรบั ในการมมี าตรการปอ้ งกนั การใหแ้ ละรบั สนิ บนท่ีดี ส�ำหรบั การประเมนิ ITA สว่ นใหญก่ ารประเมินจะเน้นทผ่ี ลผลิต และผลลพั ธ์ ตามตัวชี้วดั ที่ก�ำหนดไมไ่ ดล้ งรายละเอยี ดถึงขนั้ ตอนการด�ำเนินงาน โดยให้หน่วยงานเปน็ ผู้ออกแบบขัน้ ตอน การดำ� เนนิ งานเอง ดงั นน้ั ผู้เขยี นเหน็ วา่ ระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 เป็นเครือ่ งมอื ท่ดี ีทช่ี ่วย ในการปอ้ งกัน ตรวจจับ และจัดการกบั ปัญหาการใหแ้ ละรับสนิ บนที่เกดิ ข้ึนในหนว่ ยงาน ซึ่งมคี วามเป็นไปได้ ท่จี ะนำ� มาใช้ในหน่วยงานภาครฐั สำ� หรบั การน�ำระบบมาตรฐานดังกล่าวมาใชอ้ าจไมจ่ ำ� เปน็ ตอ้ งเร่มิ ท�ำ ทงั้ หนว่ ยงาน แต่สามารถเลอื กทำ� เฉพาะส่วนงานท่มี ีความเส่ยี งสงู ได้ เช่น งานพัสดุ งานทเี่ กีย่ วข้องกบั การติดต่อประชาชนในเชิงท่ีมีสิทธิ์จะได้รับผลประโยชน์เพื่อออกใบอนุมัติ/ใบอนุญาตเพื่อเร่งรัด การด�ำเนินงาน ทั้งน้ี การจะน�ำระบบมาตรฐานดังกล่าวมาใช้ให้เกิดผลส�ำเร็จได้นั้น ข้ึนอยู่กับปัจจัย ภายนอกและปัจจัยภายในหลายอย่าง เช่น ภาวะผู้น�ำขององค์กรในการต่อต้านการให้และรับสินบน การก�ำกับติดตามผลการด�ำเนินงาน การตระหนักรู้ถึงผลดีผลเสียที่จะเกิดข้ึนจากการให้และรับสินบน

ISO 37001: 2016 เครอ่ื งมือส�ำหรับการต่อต้านการใหแ้ ละรบั สนิ บนของประเทศไทย 151 การใหค้ วามส�ำคัญกับการวเิ คราะหค์ วามเสี่ยงในการใหแ้ ละรบั สนิ บนในองค์กร เพอ่ื น�ำมากำ� หนดเปน็ แผนการดำ� เนนิ การตอ่ ไป เปน็ ตน้ สำ� หรบั หนว่ ยงานนำ� รอ่ งทคี่ วรนำ� ระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 มาใช้ ควรเป็นหน่วยงานที่มีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดการให้และรับสินบน โดยพิจารณาจากแหล่งข้อมูล ท่ีใช้ในการประเมินดัชนีการรับรู้การทุจริตของประเทศไทย (CPI) ในประเด็นเก่ียวกับการให้และ รับสินบน อันจะเป็นการลดโอกาสท่ีจะเกิดการให้และรับสินบนในหน่วยงานนั้น ๆ ซ่ึงจะส่งผลให้ คา่ คะแนน CPI สงู ขน้ึ ไดแ้ ก่ หนว่ ยงานมหี นา้ ทเ่ี กยี่ วขอ้ งกบั การนำ� เขา้ สง่ ออก การใหบ้ รกิ ารสาธารณปู โภค การจัดเก็บภาษี การทำ� สญั ญาและออกใบอนุญาต และดำ� เนินการตามกระบวนการยุติธรรม โดยควร เร่ิมจากส่วนราชการระดับกรมเป็นอันดับแรก เนื่องจากจะได้เรียนรู้ถึงวิธีการ ข้ันตอนการปฏิบัติ ตลอดจนปญั หาอปุ สรรคของการนำ� ระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 มาใช้ เพื่อจะได้เป็นที่ปรกึ ษา และพี่เลีย้ งใหก้ บั สว่ นราชการในสงั กัดระดับสว่ นภมู ภิ าคและท้องถิน่ ในการน�ำระบบมาตรฐานดงั กลา่ ว ไปใช้ต่อไป อนึ่ง การท่ีจะให้หน่วยงานดังกล่าวน�ำระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 มาใช้ จ�ำเป็นจะต้องมีการพูดคุยให้ชัดเจนระหว่างหน่วยงานท่ีเก่ียวข้องว่า หน่วยงานใดจะเป็นเจ้าภาพ ในการรบั ผดิ ชอบส่งเสรมิ และสนบั สนนุ การน�ำระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 มาใช้กบั หนว่ ยงาน ของรฐั เช่น สำ� นกั งาน ป.ป.ช. หรอื สำ� นกั งานมาตรฐานผลติ ภัณฑอ์ ตุ สาหกรรม (สมอ.) จากนนั้ อาจทำ� หนังสือขอความร่วมมือไปยังหน่วยงานของรัฐในการน�ำระบบมาตรฐาน ISO 37001: 2016 มาใช้ หากยงั ไมไ่ ดร้ บั ความรว่ มมอื ส�ำนกั งาน ป.ป.ช. อาจพจิ ารณาโดยใชก้ ลไกตามมาตรา 32 แหง่ พระราชบญั ญตั ิ ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันการทุจริต พ.ศ. 2561 ในการเสนอมาตรการ ความเห็น และข้อเสนอแนะต่อคณะรัฐมนตรี ในการจัดให้มีมาตรการและกลไกที่มีประสิทธิภาพเพ่ือป้องกัน และขจดั การทจุ รติ และประพฤตมิ ิชอบทง้ั ในภาครัฐและเอกชนร่วมด้วยอีกทาง เอกสารอ้างอิง ประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม เร่ือง ก�ำหนดมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม ระบบการจัดการ การต่อตา้ นการให้และรบั สนิ บน-ข้อกำ� หนดและข้อแนะน�ำในการใช้. (2561, 26 เมษายน). ราชกจิ จานเุ บกษา. เล่ม 135 ตอนพิเศษที่ 95 ง, หนา้ 2. พระราชบัญญัตปิ ระกอบรัฐธรรมนญู วา่ ดว้ ยการปอ้ งกันและปราบปรามการทุจรติ พ.ศ. 2561. (2561, 21 กรกฎาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เลม่ 135 ตอนที่ 52 ก, หน้า 1-180. ส�ำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ. ส�ำนักกิจการและคดีทุจริต ระหว่างประเทศ. (ม.ป.ป.). สรุปย่อ แนวทางส�ำหรับเอกชนและนิติบุคคลในการป้องกัน การใหส้ ินบนเจ้าหนา้ ทข่ี องรัฐ [แผน่ พบั ].ส�ำนกั . ส�ำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ. ส�ำนักกิจการและคดีทุจริต ระหวา่ งประเทศ. (2562). คมู่ อื แนวทางการกำ� หนดมาตรการควบคมุ ภายในทเี่ หมาะสมสำ� หรบั นติ ิบุคคลในการปอ้ งกันการให้สนิ บนเจา้ พนักงานของรฐั เจา้ หน้าทขี่ องรฐั ต่างประเทศ หรอื เจ้าหนา้ ที่ขององคก์ ารระหว่างประเทศ (พิมพค์ ร้งั ที่ 2). ส�ำนกั .

152 วารสารวิชาการ ป.ป.ช. ปีท่ี 14 ฉบบั ที่ 1 (มกราคม – มถิ ุนายน 2564) ส�ำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ. ส�ำนักนโยบายและยุทธศาสตร์. (2561). รายงานประจ�ำปงี บประมาณ พ.ศ. 2559. สำ� นัก. ส�ำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ. ส�ำนักประเมินคุณธรรมและ ความโปรง่ ใส. (2563). รายละเอียดการประเมินคุณธรรมและความโปรง่ ใสในการด�ำเนนิ งาน ของหน่วยงานภาครัฐประจำ� ปีงบประมาณ พ.ศ. 2563. สำ� นัก. ส�ำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ. ส�ำนักมาตรการเชิงรุกและ นวัตกรรม. (2563). เอกสารขอ้ เสนอแนะเพ่ือยกระดับคะแนนดัชนีการรับรกู้ ารทจุ ริต (CPI) ระยะท่ี 3. ส�ำนัก. ส�ำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม. (ม.ป.ป.). ระบบการจัดการการต่อต้านการติดสินบน มาตรฐาน ISO 37001: 2016.http://pr.tisi.go.th/ebook37001/ebookiso37001.html ส�ำนักงานมาตรฐานผลติ ภณั ฑ์อตุ สาหกรรม. (2562). ISO 37001 เกราะปอ้ งกันองค์กรปลอดการให้ และรบั สินบน. สมอ สาร, 46(524), 3. United Nations. (2018). United Against Corruption for Development, Peace and Security.https://www.un.org/en/observances/anti-corruption-day

ISO 37001: 2016 เครอื่ งมอื สำ� หรับการตอ่ ตา้ นการให้และรับสนิ บนของประเทศไทย 153 หลกั เกณฑก์ ารส่งบทความลงพิมพ์ “วารสารวิชาการ ป.ป.ช.” 1. เป็นบทความวจิ ัยหรอื บทความวิชาการท่ัวไปดา้ นการป้องกนั และปราบปรามการทจุ รติ 2. เปน็ บทความทไี่ มเ่ คยตพี มิ พท์ ใี่ ดมากอ่ น หรอื ไมอ่ ยรู่ ะหวา่ งการเสนอขอลงพมิ พใ์ นวารสาร/สงิ่ พมิ พอ์ นื่ 3. เนื้อหาต้นฉบับภาษาไทย มีจ�ำนวนหน้าสูงสุดไม่เกิน 25 หน้าพิมพ์ (กระดาษ A4) ต้นฉบับ ภาษาไทยพิมพ์ด้วยขนาดตัวอักษร 16 แบบอักษร TH Sarabun PSK ต้นฉบับภาษาอังกฤษ พิมพ์ด้วยขนาดตวั อกั ษร 16 แบบอักษร TH Sarabun PSK 4. สว่ นประกอบส�ำคญั ของบทความ 4.1 ชอ่ื เรือ่ ง หรือ ชอ่ื หวั ขอ้ ภาษาไทย และภาษาองั กฤษ 4.2 ช่ือผู้เขียน ภาษาไทยและภาษาอังกฤษ (ระบุสถานท่ีติดต่อ และ E-mail address, โทรศพั ท/์ โทรสารไวท้ ้ายบทความ) 4.3 บทคัดย่อภาษาไทยและภาษาอังกฤษ ประมาณ 10 - 15 บรรทัด (ภาษาไทย) หรือ ประมาณ 100 - 150 ค�ำ (ภาษาอังกฤษ) 4.4 เน้ือหา (คำ� บรรยาย) ประมาณ 10 - 20 หน้า 4.5 รูปและตารางประกอบ เท่าท่ีจ�ำเป็น พร้อมค�ำบรรยาย (อธิบายประกอบภาพ) รวมแล้ว ไม่เกนิ 4 หนา้ 4.6 สรุปและข้อเสนอแนะจากผลการวิจัยประมาณ 10 - 15 บรรทัดหรือรวมข้อเสนอแนะ แล้วไม่เกิน 20 บรรทัด 4.7 เชงิ อรรถเรียงล�ำดบั หมายเลขในเนือ้ หา และพิมพ์รวมไวส้ ่วนท้ายของบทความ 4.8 หนงั สืออา้ งองิ หรือบรรณานกุ รม ใช้รูปแบบ APA (American Psychological Association) 4.9 การอ้างอิงเว็บไซต์ หรือสื่ออิเล็กทรอนิกส์ต่าง  ๆ ให้เป็นหมวดต่อท้ายหนังสือสิ่งพิมพ์ ต่าง  ๆ ตามข้อ 4.8 5. การพจิ ารณาการรบั บทความ 5.1 บทความท่ีได้รับการพิจารณาให้ลงพิมพ์ในวารสารวิชาการ ป.ป.ช. ต้องผ่านความเห็นชอบ และ/หรือผู้เขียนได้ปรับปรุงแก้ไขตามข้อเสนอแนะของกองบรรณาธิการหรือผู้ทรงคุณวุฒิ (Peer reviews) ทีไ่ ดร้ บั มอบหมายใหเ้ ป็นผู้พจิ ารณาบทความ จ�ำนวน 2 ทา่ น 5.2 ผเู้ ขยี นบทความทไี่ ดร้ บั การคดั เลอื กใหล้ งพมิ พใ์ นวารสารวชิ าการ ป.ป.ช. จะไดร้ บั คา่ ตอบแทน ผลงานละ 3,000 บาท และวารสารวิชาการ ป.ป.ช. เมื่อพิมพเ์ ผยแพร่แล้ว 5.3 แจ้งผลการพิจารณาให้ผู้เขียนบทความทราบหลังจากกองบรรณาธิการได้พิจารณาบทความ ให้ลงพมิ พไ์ ด้ 5.4 การพิจารณาบทความโดยกองบรรณาธกิ ารถือเป็นเดด็ ขาด 5.5 กรณผี เู้ ขยี นบทความตอ้ งการนำ� บทความไปตพี มิ พเ์ ผยแพรซ่ ำ�้ จะตอ้ งแจง้ ใหก้ องบรรณาธกิ าร ทราบเป็นลายลกั ษณ์อักษรก่อน

154 วารสารวิชาการ ป.ป.ช. ปที ี่ 14 ฉบบั ท่ี 1 (มกราคม – มถิ นุ ายน 2564) สถานทีต่ ิดต่อ ส�ำนกั วิจยั และบริการวิชาการด้านการปอ้ งกนั และปราบปรามการทุจริต สำ� นักงานคณะกรรมการปอ้ งกนั และปราบปรามการทุจรติ แหง่ ชาติ เลขที่ 361 ถนนนนทบุรี ต�ำบลทา่ ทราย อำ� เภอเมอื งนนทบุรี จังหวัดนนทบรุ ี 11000 โทรศัพท์ 0 2528 4800 ต่อ 4702 โทรสาร 0 2528 4703 แบบบอกรบั เป็นสมาชิก “วารสารวชิ าการ ป.ป.ช.”

แบบบอกรบั เปน็ สมาชิก “วารสารวิชาการ ป.ป.ช.” สถานะสมาชิก สว่ นบคุ คล หนว่ ยงาน ชื่อ – สกุล............................................................................................................................................ ตำ� แหนง่ งาน........................................................................................................................................... หนว่ ยงานทสี่ งั กดั ..................................................................................................................................... ทอี่ ยทู่ สี่ ะดวกในการตดิ ตอ่ ....................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... โทรศพั ท.์ ..................................โทรศพั ทเ์ คลอื่ นท.ี่ ............................................โทรสาร............................. E–mail…………………………………………………………………………………………………………………………………… ข้อเสนอแนะ ท่านเห็นว่าเนื้อหาสาระเก่ียวกับการต่อต้านการทุจริตในวารสารวิชาการ ป.ป.ช. ควรจะให้ ความสำ� คัญในเร่อื งใด ประเด็นใดบา้ ง โปรดระบุตามล�ำดับความสำ� คญั ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... NACC Journal Subscription Form Name - Last Name............................................................................................................................. Position................................................................................................................................................ Affiliated with..................................................................................................................................... Postal Address.......................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... Telephone ……….........................Mobile Phone........................................ Fax................................... E – mail ……………………………………………………………........................................................................... Suggestions In your opinion, what anti-corruption issues should be emphasized in the NACC Journal? Please list them in order of importance. ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ส ถานที่ติดตอ่ : สสเแอกลลำ��ำอ�ำขนนเะงภทบปัักกอี่ รงวร3เารจิาม6นณบัยือ1แปางปถลธนร.นกิะปานมบนา.ทชรกรนบ.วกิานารุราทรี ทร สบจวจุ าชิงัรุรรหี าติ ว กวติชัดาำ�ารนบกดนลาา้ รททนา่บปกทรุา.ปรีร1า.ปช1ยอ้.0ง0ก0ัน Address: Editor Board, NACC Journal Bureau of Anti-Corruption Research and Academic Services, Office of the National Anti-Corruption Commission, 361 Nonthaburi Road, Thasaai District, Amphur Muangnonthaburi, Nonthaburi 11000