แนวทางการดำเนินงานศูนย์จัดการกองทุนชุมชน 2560

คำ�นำ� กรมการพัฒนาชุมชนมีภารกิจในการส่งเสริมสนับสนุนให้หมู่บ้าน/ชุมชนมีการจัดตั้ง ศูนย์จัดการกองทุนชุมชน โดยการบูรณาการและเช่ือมโยงกลุ่ม องค์กร กองทุนการเงินในหมู่บ้าน/ ชมุ ชนใหม้ ี การบรหิ ารจัดการเงนิ ทุนชมุ ชนอย่างเปน็ ระบบ มีประสทิ ธภิ าพ และใช้เงนิ ทุนอย่าง คมุ้ ค่า เกิดประโยชนส์ งู สุด และมเี ปา้ หมายในการบรหิ ารจดั การหนไี้ ปสู่ 1 ครวั เรอื น 1 สญั ญา เพื่อให้เกิดผลสัมฤทธิ์ในการแก้ไขปัญหาหน้ีสินครัวเรือน จนสามารถลดหนี้ และปลดหนี้ เป็นการ สร้างเสริมชุมชนให้เข้มแข็งอย่างย่ังยืน และพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากให้ม่ันคง โดยยึดหลักปรัชญา ของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ซง่ึ เปน็ กลไกสำ� คญั ในการขบั เคลอื่ น การดำ� เนนิ งานของกรมการพฒั นาชมุ ชน ท่ีได้มุ่งเน้นกระบวนการเรียนรู้ และกระบวนการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน รวมท้ังส่งเสริมและ พฒั นาเศรษฐกจิ ฐานรากให้มคี วามม่นั คงและมเี สถียรภาพ เพื่อให้การขับเคล่ือนการด�ำเนินงานศูนย์จัดการกองทุนชุมชนเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ กรมฯ จึงได้จัดท�ำเอกสาร “แนวทางการด�ำเนินงานศูนย์จัดการกองทุนชุมชน ประจ�ำปี 2561” ซ่ึงเป็นแนวทาง ท่ียังคงมุ่งส่งเสริมการบูรณาการกลุ่ม/องค์กร/กองทุนการเงิน ให้มีการเช่ือมโยง การบริหารจัดการเงินทุนชุมชนให้เป็นระบบ มีความเป็นเอกภาพ สามารถแก้ไขปัญหาหน้ีสิน และบริหารจัดการชุมชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากจะมีการทบทวนบทบาทหน้าที่ และการบริหารจัดการของศูนย์จัดการกองทุนชุมชนแล้ว ในประเด็นกระบวนการบริหาร จั ด ก า ร ห นี้ ยั ง ไ ด ้ เ พ่ิ ม เ ติ ม เ ม นู ท า ง เ ลื อ ก ใ น ก า ร ช� ำ ร ะ ห นี้   ซ่ึ ง เ ป ็ น รู ป แ บ บ ห รื อ โ ม เ ด ล ข อ ง ศูนย์จัดการกองทุนชุมชนในพื้นที่ต่าง ๆ ที่สามารถบริหารจัดการหน้ีภายใต้ข้อจ�ำกัด และบริบท ท่ีแตกต่างกัน จนประสบผลส�ำเร็จ และยังได้เติมความสมบูรณ์และความชัดเจนของ การด�ำเนินงานศูนย์จัดการกองทุนชุมชนด้วยประเด็นแนวทางการด�ำเนินกิจกรรมตามยุทธศาสตร์ กรมการพัฒนาชุมชน ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ.2561รวมถึงประเด็นข้อค�ำถามส�ำคัญในพ้ืนที่ และแนวทางแก้ไข ซ่ึงจะเป็นเข็มทิศให้กับเจ้าหน้าท่ีผู้ปฏิบัติงานในพื้นท่ีและคณะกรรมการ ศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนไดใ้ ชใ้ นการขบั เคลอ่ื นการดำ� เนนิ งานศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชน ตลอดทง้ั ปี งบประมาณ พ.ศ.2561 ให้เกดิ ผลสัมฤทธต์ิ อ่ ไป สำ� นกั พัฒนาทุนและองค์กรการเงนิ ชมุ ชน กรมการพัฒนาชุมชน พฤศจกิ ายน 2560

สารบัญ ส่วนที่ 1 1 สว่ นท่ี 2 7 บทน�ำ กระบวนการบริหารจดั การหน้ี · ความหมาย......................................2 · ส�ำรวจ/จดั ท�ำฐานข้อมูล....................7 · วัตถุประสงค์....................................2 · วิเคราะห์ข้อมลู /จัดประเภทลกู หน.ี้ ....8 · เปา้ หมาย ........................................3 · ประชมุ หารือ/เจรจา/หากองทนุ · บทบาทหน้าท่ี..................................3 รบั ผิดชอบ.......................................9 · รูปแบบการบรหิ ารจัดการ · บรหิ ารจัดการหน.้ี ...........................10 ศนู ย์จัดการกองทนุ ชมุ ชน..................3 · สนบั สนนุ ครัวเรอื นเป้าหมาย...........13 · โครงสร้างคณะกรรมการ · ตดิ ตามการด�ำเนนิ งาน....................14 ศนู ยจ์ ัดการกองทนุ ชุมชน..................4 · ระเบยี บข้อบงั คับของ สว่ นที่ 4 35 ศนู ยจ์ ัดการกองทนุ ชุมชน..................5 · คำ� นิยาม ........................................6 การรายงานผล ส่วนที่ 3 15 · การรายงานผลกจิ กรรมตามแนวทาง การดำ� เนินกิจกรรมตามยทุ ธศาสตร์ แนวทางการด�ำเนนิ กิจกรรมตาม กรมการพัฒนาชมุ ชน......................... ยทุ ธศาสตร์ กรมการพัฒนาชมุ ชน ประจำ� ปีงบประมาณ พ.ศ.2561......35 ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ.2561 · การรายงานผลการบรหิ ารจดั การหนี้ ไปสู่ 1 ครัวเรือน 1 สญั ญา..............37 ส่วนท่ี 5 43 · การรายงานผลตวั ช้วี ดั ...................37 ประเด็นข้อค�ำถามในพ้นื ท่ีและแนวทาง แกไ้ ข สว่ นที่ 6 49 แบบประเมินผล/แบบรายงาน

บทนำ�ส่วนที่ 1 1แนวทางการด�ำ เนนิ งานศนู ย์จดั การกองทนุ ชมุ ชน ประจำ�ปี 2561 รฐั บาลมนี โยบายลดความเหลอื่ มลำ�้ ทางสงั คม สรา้ งความเปน็ ธรรม และสรา้ งโอกาสใหป้ ระชาชน เขา้ ถงึ แหล่งทุนเพ่ือประกอบอาชพี และมรี ายได้ทมี่ ่นั คงอย่างทว่ั ถงึ นโยบายการแก้หน้สี นิ ครวั เรอื น และการสง่ เสรมิ เศรษฐกิจท้องถ่ิน (Local Economy) ซ่งึ จากการตดิ ตามสถานการณก์ องทุนต่าง ๆ ทมี่ ใี นหมบู่ า้ น/ชมุ ชน พบวา่ ปจั จบุ นั ในหมบู่ า้ น/ชมุ ชนมแี หลง่ ทนุ ทจ่ี ะชว่ ยขบั เคลอ่ื นเศรษฐกจิ ฐานราก จ�ำนวนมาก ท้ังที่เป็นกองทุนท่ีรัฐให้การสนับสนุนและกองทุนชุมชนท่ีประชาชนรวมตัวกัน จัดต้ังขึ้นมาเองเพ่ือช่วยเหลือซ่ึงกันและกัน การด�ำเนินงานของแต่ละกองทุนมีความแตกต่างกัน มีทั้งเป็นนิติบุคคลและไม่เป็นนิติบุคคล มีกรรมการหลายคณะแต่ส่วนใหญ่เป็นผู้น�ำชุมชน คนเดยี วกนั และประชาชน/ครวั เรอื นเปน็ หนสี้ นิ ซำ้� ซอ้ นหลายกองทนุ ทงั้ หนใี้ นและนอกระบบ บางครงั้ ตอ้ งแกป้ ญั หาหนส้ี นิ ด้วยการหมุนหนี้ กรมการพัฒนาชมุ ชน ซง่ึ มภี ารกิจเกย่ี วกับการสง่ เสริมกระบวนการเรียนร้แู ละการมีสว่ นรว่ ม ของประชาชน สง่ เสรมิ และพัฒนาเศรษฐกจิ ฐานรากใหม้ คี วามม่นั คงและมีเสถียรภาพ ได้ให้ความ ส�ำคัญในการบริหารจัดการเงินทุนชุมชนให้มีประสิทธิภาพ จึงได้ส่งเสริมสนับสนุนให้มีการจัดต้ัง สถาบันการจดั การเงนิ ทุนชุมชน (ศูนย์จดั การกองทนุ ชุมชน) จ�ำนวน 924 แห่ง ใน 76 จังหวดั 878 อำ� เภอ เพอื่ เป็นเครื่องมอื หนงึ่ ในการพัฒนาเงินทุน โดยมีคณะกรรมการศูนย์จัดการกองทุนชุมชน เป็นกลไกส�ำคัญในการขับเคล่ือนและบูรณาการกลุ่ม/องค์กร/กองทุนการเงินในชุมชน มีหน้าที่ใน การแกไ้ ขปัญหาหนี้สนิ โดยการบริหารจัดการหนี้ครัวเรือน ไปสู่ 1 ครวั เรือน 1 สญั ญา เช่ือมโยง การบริหารจัดการเงินทุนในชุมชนให้เป็นระบบ โดยการจดั ท�ำฐานข้อมูลทุนชมุ ชน ฐานขอ้ มลู หนส้ี นิ ครัวเรือน บริหารจัดการหนี้ ปรับโครงสร้างหนี้ และส่งเสริมวินัยทางการเงินให้กับคนในชุมชน และเกิดผลสัมฤทธิ์ในการแก้ไขปัญหาหน้ีสินครัวเรือน จนสามารถ ลด ปลด หมดหน้ีได้ในท่ีสุด โดยการส่งเสริมสนับสนุนให้ครัวเรือนน้อมน�ำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปปรับใช้ใน การด�ำเนินชีวิต และวางแผนชีวิต น�ำไปสู่ชีวิตที่มีคุณภาพต่อไป ซึ่งถือเป็นเป้าหมายสูงสุดของ การดำ� เนนิ งานศูนยจ์ ัดการกองทุนชมุ ชน

วัตถุประสง ์ค ความหมาย2 แนวทางการด�ำ เนินงานศูนย์จดั การกองทนุ ชุมชน ประจ�ำ ปี 2561 ท่มี าของชอื่ ศนู ยจ์ ัดการกองทุนชมุ ชน เดิม สถาบนั การจดั การเงินทนุ ชุมชน ใหม่ ศูนย์จดั การเงนิ ทุนชุมชน คณะกรรมาธิการวิสามัญพจิ ารณารา่ งพระราชบัญญัตงิ บประมาณรายจา่ ย ประจำ� ปี 2560 ไดเ้ สนอแนะใหเ้ ปลี่ยนชื่อ เนื่องจากชื่อ “สถาบันการจดั การเงินทุนชุมชน” มคี วามคล้ายคลงึ กบั “สถาบนั การเงนิ ชุมชน” กรมฯ จงึ ได้เปลีย่ นแปลงเป็น “ศนู ย์จดั การกองทุนชุมชน” เพอื่ ใหส้ อดคลอ้ งกบั ภารกจิ ของศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชน และไมใ่ หเ้ กดิ ความสบั สนกบั สถาบนั การเงนิ ชมุ ชน และใหใ้ ชช้ ือ่ “ศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชุมชน” ตั้งแต่ปงี บประมาณ พ.ศ.2561 เป็นต้นไป การรวมตัวของกลุ่ม/องค์กร/กองทุนการเงินท่ีมีอยู่ในหมู่บ้าน/ชุมชน ทั้งที่ จัดตั้งโดยภาคประชาชน และสนับสนุนจากภาครัฐ โดยการบูรณาการข้อมูลใน พื้นท่ี และบูรณาการเช่ือมโยงการบริหารจัดการเงินทุนในชุมชนให้สามารถใช้เงิน ทนุ อย่างค้มุ คา่ และเกิดประโยชน์สงู สดุ ส่งเสริมการบูรณาการกลุ่ม/องค์กร/กองทุนการเงินให้มีการเชื่อมโยง การบริหารจัดการเงินทุนชมุ ชน ใหเ้ ป็นระบบ มคี วามเปน็ เอกภาพ สามารถแกไ้ ข ปัญหาหน้สี นิ และบรหิ ารจดั การชุมชนได้อย่างมปี ระสิทธภิ าพ

เป้าหมาย 3แนวทางการดำ�เนนิ งานศนู ยจ์ ัดการกองทุนชุมชน ประจ�ำ ปี 2561 บทบาทห ้นา ่ที บรหิ ารจดั การหน้ีไปสู่ 1 ครวั เรือน 1 สญั ญา เพอื่ ใหเ้ กดิ ผลสมั ฤทธ์ิในการแกไ้ ข ปญั หาหนี้สนิ ครัวเรือน จนสามารถลดหนี้ และปลดหน้ไี ด้ในท่ีสดุ • แกไ้ ขปญั หาหนีส้ นิ โดยการบริหารจัดการหน้ีครวั เรอื น ไปสู่ 1 ครัวเรอื น 1 สญั ญา • เชอื่ มโยงการบรหิ ารจดั การเงนิ ทนุ ในชมุ ชนใหเ้ ปน็ ระบบ โดยการจดั ทำ� ฐานขอ้ มลู ทุนชุมชน ฐานข้อมูลหนส้ี ินครวั เรือน บรหิ ารจดั การหน้ี ปรบั โครงสรา้ งหน้ี และส่งเสรมิ วนิ ยั ทางการเงนิ ให้คนในชมุ ชน • ส่งเสรมิ สนับสนุนใหค้ รัวเรือนนอ้ มน�ำหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งไป ปรบั ใช้ในการดำ� เนินชวี ิต และวางแผนชีวติ จนสามารถลดหนี้ ปลดหนี้ และน�ำไปสูช่ ีวติ ท่มี ีคณุ ภาพ รปู แบบการบริหารจัดการหนี้ ศนู ย์จดั การกองทุนชมุ ชน คณะกรรมการ สมาชิก กิจกรรม ระเบียบข้อบงั คับ  มาจากตัวแทนกลมุ่ /  สมาชิกเปน็ รายกลุม่  บริหารจัดการหนี้  ครอบคลมุ / องคก์ ร/กองทุน  กลมุ่ /องคก์ ร/กองทนุ ไปสู่ 1 ครวั เรือน เอ้อื ต่อการด�ำ เนิน การเงนิ ท่เี ปน็ สมาชกิ การเงินท่ีเป็น 1 สัญญา งานของกลมุ่ /กองทนุ ศูนย์จัดการกองทุน สมาชกิ ของ  บรู ณาการการบริหาร ที่เปน็ สมาชิกฯ ชมุ ชน ศูนยจ์ ัดการกองทนุ จดั การกองทนุ ชุมชน  ไมข่ ัดระเบียบ/  ผนู้ ำ�ชุมชน/ผทู้ รง ชุมชนยงั คงดำ�เนิน  จัดสวัสดกิ าร กฎหมาย คุณวฒุ ิ กจิ กรรมของกลมุ่ /  ผ่านความเห็นชอบ กองทุนตามเดมิ

4 แนวทางการดำ�เนินงานศนู ยจ์ ัดการกองทุนชุมชน ประจ�ำ ปี 2561 คณะกรรมการศนู ยจ์ ัดการกองทุนชมุ ชน มาจากตัวแทนกลุ่ม/องค์กร/กองทุนการเงินในหมู่บ้าน/ชุมชนท่ีเป็นสมาชิกของ ศนู ยจ์ ัดการกองทุนชุมชนผู้นำ� ชุมชนและผทู้ รงคุณวฒุ ิ(ไม่ควรมาจากคณะกรรมการกลมุ่ /กองทุนใด เพียงกลมุ่ /กองทุนเดยี ว) ทงั้ นี้ ให้นายอ�ำเภอเป็นผู้แต่งตั้งคณะกรรมการศนู ยจ์ ัดการกองทนุ ชมุ ชน ตามที่สำ� นกั งานพัฒนาชุมชนอำ� เภอเสนอ โครงสรา งคณะกรรมการศนู ยจ ดั การกองทนุ ชุมชน ที่ปรึกษาศูนยจดั การกองทุนชมุ ชน • เจาหนา ท่ี พช. • ผูทรงคณุ วฒุ ิ ประธาน รองประธาน เหรญั ญกิ เลขานกุ าร ประชาสัมพันธ ฝากยรจรัดมกกาารรหนี้ กรรมการ ฝายกจิ กรรม ที่มาของคณะกรรมการ ศูนยจ ัดการกองทุนชุมชน หนี้ หน้ี หนี้ สญั ญากู การบรหิ าร ¡ÅØÁ‹ ÍÒªÕ¾ 11คสรัญวั เญรือาน 1 ครัวเรือน จดั การหนี้ 1สัญญา ¡Í§·Ø¹ ¡¢.¤¨. ¡ÅØ‹Á¡Í§·Ø¹µÒ‹ §æ ¡Å‹ÁØ ÍÍÁ·Ã¾Ñ Âà ¾Í×è ¡ÒüÅÔµ

5แนวทางการดำ�เนนิ งานศูนย์จดั การกองทุนชุมชน ประจำ�ปี 2561 สมาชกิ ศูนยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชน • สมาชิกเป็นรายกลุ่ม (ไม่ใช่รายบุคคล) เช่น กลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิต กลุ่มอาชีพ กลุ่มผู้ผลิตน�้ำด่ืม กลุ่มผู้ใช้น�้ำ กองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมือง (กทบ.) โครงการแก้ไขปัญหา ความยากจน (กข.คจ.) ฯลฯ • กลุ่ม/กองทุนในหมู่บ้าน/ชุมชนท่ีเป็นสมาชิกของศูนย์จัดการกองทุนชุมชนยังคงด�ำเนิน กจิ กรรมของกลุม่ ตามเดิม ไมม่ กี ารยบุ รวมกบั ศนู ยจ์ ัดการกองทุนชมุ ชน • หากกรณีที่ศูนย์จัดการกองทุนชุมชนใดมีสมาชิกเป็นรายบุคคล จะต้องปรับเปล่ียนโดย พิจารณาให้สมาชิกเข้าสังกัดกลุ่มใดกลุ่มหน่ึงของกลุ่ม/องค์กร/กองทุนการเงินที่เป็นสมาชิกของ ศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชน หรอื จดั ตง้ั กลมุ่ ใหมข่ น้ึ มา เพอื่ รองรบั การเขา้ สงั กดั กลมุ่ ของสมาชกิ ทไ่ี มไ่ ด้ เป็นสมาชิกของกลุ่ม/กองทุนตา่ ง ๆ กิจกรรมของศนู ย์จัดการกองทนุ ชมุ ชน • บริหารจดั การหน้ีไปสู่ 1 ครวั เรือน 1 สญั ญา • บูรณาการการบริหารจัดการกองทุนชุมชน เพ่ือส่งเสริมอาชีพและสร้างรายได้ให้กับ คนในชุมชน • จัดสวัสดิการชุมชน ซ่ึงกรณีที่กลุ่ม/องค์กร/กองทุนการเงินท่ีเป็นสมาชิกของ ศูนย์จัดการกองทุนชุมชนด�ำเนินการอยู่ อาจเห็นชอบให้ศูนย์จัดการกองทุนชุมชนด�ำเนินกิจกรรม จัดสวัสดิการชุมชนในภาพรวมของหมู่บ้าน/ชุมชน โดยท้ังนี้ต้องผ่านเวทีประชาคมและมีมติ เหน็ ชอบจากกลมุ่ /องค์กร/กองทุนการเงนิ ท่เี ป็นสมาชกิ ของศนู ยจ์ ัดการกองทนุ ชมุ ชน ระเบยี บขอ้ บงั คับของศูนยจ์ ัดการกองทุนชมุ ชน ควรออกระเบียบข้อบังคับศูนย์จัดการกองทุนชุมชนให้เอ้ือต่อการด�ำเนินงานของสมาชิก กลุ่ม/องค์กร/กองทุนการเงินที่เป็นสมาชิกศูนย์จัดการกองทุนชุมชน โดยไม่ขัดต่อระเบียบของกลุ่ม/ กองทุนนนั้ ๆ และไม่ขัดตอ่ กฎหมายด้วย ซึง่ ทง้ั นี้ ตอ้ งผ่านความเหน็ ชอบจากคณะกรรมการบริหาร กองทุนตา่ ง ๆ

6 แนวทางการด�ำ เนินงานศูนยจ์ ัดการกองทุนชมุ ชน ประจ�ำ ปี 2561 ค�ำนยิ าม การบริหารจัดการหน้ีไปสู่ 1 ครัวเรือน 1 สัญญา : การบริหารจัดการหนี้ให้กับ ประชาชนท่ีเป็นหน้ีจากกลุ่ม/องค์กร/กองทุนการเงิน ในหมู่บ้าน/ชุมชน ซ้�ำซ้อนกันหลายสัญญา เงินกู้ ให้เหลือเพียงหน่ึงสัญญาเงินกู้ต่อหนึ่งครัวเรือน โดยการบริหารจัดการของศูนย์จัดการ กองทุนชุมชน และการสง่ เสริมสนบั สนนุ ของคณะทำ� งานจดั การกองทุนชมุ ชนระดับหมบู่ า้ น หน้ี : หนีท้ เ่ี กิดจากการก้ยู มื เงินจากกลมุ่ /องค์กร/กองทุนการเงิน ในหมูบ่ า้ น/ชมุ ชน เช่น กลมุ่ ออมทรพั ยเ์ พ่อื การผลติ โครงการแกไ้ ขปัญหาความยากจน (กข.คจ.) กองทุนหมู่บ้านและ ชุมชนเมือง (กทบ.) กลุ่มอาชีพตา่ ง ๆ โดยไม่รวมหน้ีท่เี กิดจากการกูย้ ืมจากธนาคารพาณชิ ย์ และสถาบันการเงินอ่ืน ครัวเรอื น : ครอบครัวเด่ียวที่ประกอบดว้ ย พ่อ แม่ ลูก ตามกฎหมาย (โดยการสมรส หรือมีความผูกพันทางสายโลหิต หรือการมีบุตรบุญธรรม) ท่ีอาศัยอยู่ในบ้านหลังเดียวกัน หรือคนโสดท่ีแยกบ้านกับพ่อ แม่ และประกอบอาชีพหลักแยกจากพ่อ แม่ หากในบ้านหลัง เดียวกนั มีครอบครัวเด่ยี วหลายครอบครวั ให้นบั เป็นครัวเรอื นที่แยกกัน เช่น บา้ นหลังหนึ่งมี ครอบครัวเดยี่ ว 3 ครอบครวั ให้นบั เป็น 3 ครวั เรอื น

7แนวทางการด�ำ เนินงานศนู ย์จดั การกองทนุ ชมุ ชน ประจำ�ปี 2561 สว่ นที่ 2 กระบวนการบริหารจดั การหน้ี กระบวนการบรหิ ารจัดการหนี้ ไปสู่ 1 ครัวเรือน 1 สญั ญา สำ� รวจ/จัดท�ำฐานข้อมูล คณะกรรมการศูนย์จัดการกองทุนชุมชนส�ำรวจข้อมูลกองทุนชมุ ชนทดี่ �ำเนนิ การในหมบู่ า้ น/ ชมุ ชนวา่  มกี องทนุ ทจ่ี ดั ตง้ั โดยประชาชน และกองทนุ ทเ่ี กดิ จากการสนบั สนนุ งบประมาณจากภาครฐั และเอกชน พร้อมทั้งจัดท�ำฐานข้อมูลลูกหน้ีแต่ละกลุ่ม/องค์กร/กองทุนการเงินท่ีเป็นสมาชิก ศูนย์จัดการกองทุนชุมชน และน�ำข้อมูล ท่ีได้ของแต่ละกลุ่ม/องค์กร/กองทุนการเงินมาจัดท�ำเป็น ทะเบยี นฐานขอ้ มลู ภาวะหนีส้ นิ ครวั เรอื นของหม่บู ้าน/ชุมชนเปน็ รายครวั เรอื น

8 แนวทางการด�ำ เนนิ งานศนู ยจ์ ัดการกองทุนชมุ ชน ประจำ�ปี 2561 วิเคราะหข์ ้อมูล/จดั ประเภทลกู หนี้ วเิ คราะหข์ ้อมลู กองทุนชมุ ชน เก่ียวกบั สถานภาพของกล่มุ /องคก์ ร/กองทุนการเงินทงั้ หมด ในหมู่บ้าน/ชุมชน โดยวิเคราะห์ถึงที่มาของกองทุน วัตถุประสงค์ของกองทุน เงินทุนปัจจุบัน สมาชิกกองทนุ คณะกรรมการกองทุน ระเบยี บ/ข้อบงั คับ กจิ กรรมของกลุ่มการบริหารจดั การกลมุ่ รวมทัง้ วิเคราะห์จุดแขง็ จุดอ่อน ปญั หา/ข้อจ�ำกดั และอปุ สรรค เพ่อื จะได้ทราบถงึ สถานการณ์ของ แต่ละกลุ่ม/องค์กร/กองทุนการเงินท่ีมีอยู่ในหมู่บ้าน/ชุมชน และทราบถึงแหล่งเงินทุนในหมู่บ้าน/ ชมุ ชน วิเคราะห์ข้อมูลลูกหนี้ โดยน�ำข้อมูลลูกหน้ีทั้งหมดของแต่ละกลุ่ม/กองทุนมาวิเคราะห์หนี้ และศกั ยภาพของลกู หนี้ท้งั หมดแตล่ ะราย จัดประเภทลูกหนี้ โดยอาจจะพิจารณาจากจ�ำนวนยอดหน้ีท้ังหมดของลูกหนี้เป็นราย ครวั เรอื น และมาจดั เปน็ กลุ่มตามจ�ำนวนยอดหนี้ท้ังหมดของลกู หนี้ เช่น

9แนวทางการดำ�เนินงานศูนยจ์ ัดการกองทุนชมุ ชน ประจำ�ปี 2561 กลุ่มที่ 1 กลมุ่ ท่ี 2 กลมุ่ ที่ 3 หน้ไี ม่เกนิ หนตี้ ั้งแต่ หนม้ี ากกว่า 30,000 บาท 30,001 ถงึ 75,000 บาท ??? ราย 75,000 บาท ??? ราย ??? ราย หรอื อาจจะนำ� ขอ้ มลู ลกู หนมี้ าจดั ลำ� ดบั หนจ้ี ากหนนี้ อ้ ยสดุ ไปหาหนม้ี ากสดุ  และนำ� มาจดั กลมุ่ / ประเภทลูกหนี้ เช่น หมู่บ้าน ก. มีการส�ำรวจข้อมูลลูกหนี้ทั้งหมดของหมู่บ้านพบว่า คนใน หมูบ่ า้ น/ชมุ ชนเปน็ หนี้ จำ� นวน 265 ราย เปน็ เงิน 8,000,000 บาท หนน้ี ้อยสดุ เป็นเงิน จำ� นวน 15,000 บาท/ราย หน้มี ากสดุ เป็นเงิน จ�ำนวน 97,000 บาท/ราย คณะกรรมการศูนยจ์ ดั การกองทุน ชมุ ชนบา้ น ก. จงึ ได้มีการประชมุ หารือ เพื่อแบ่งกลุ่มลกู หนี้ใหม้ คี วามเหมาะสมกับแหล่งเงนิ ทุนใน ชุมชน จึงได้มีมติเห็นชอบให้มกี ารแบ่งกลมุ่ ลกู หนอี้ อกเป็น 3 กลุ่ม ดังน้ี กลมุ่ ท่ี 1 กลมุ่ ท่ี 2 กลมุ่ ที่ 3 หน้ไี มเ่ กิน หนีต้ ั้งแต่ หนม้ี ากกวา่ 30,000 บาท 30,000 ถึง 50,000 บาท ??? ราย 50,000 บาท ??? ราย ??? ราย จะเห็นไดว้ า่ การจดั ประเภทลูกหนี้ /กลุ่มลกู หน้ี ขึน้ อยู่กับความเหมาะสมของแต่ละพนื้ ท่ี และมตขิ องคณะกรรมการศูนยจ์ ัดการกองทุนชมุ ชน โดยคำ� นึงถึงยอดหนี้ และไมข่ ดั ตอ่ ระเบียบ ขอ้ บงั คับของกลมุ่ /กองทุน ประชมุ หารอื /เจรจา/หากองทุนรับผิดชอบ คณะกรรมการศูนย์จัดการกองทุนชุมชนเป็นตัวกลางในการเจรจาระหว่างลูกหนี้กับเจ้าหน้ี (กลุ่ม/กองทนุ ท่ลี กู หนี้ทเ่ี ป็นสมาชิกไดก้ ยู้ มื ) เพือ่ ตกลงให้ความช่วยเหลอื ในลกั ษณะใดลกั ษณะหนงึ่ เชน่  การปรบั ลดอตั ราดอกเบย้ี /คา่ ปรบั  การยดื ระยะเวลาการผอ่ นชำ� ระคนื  การกำ� หนดวงเงนิ กใู้ หมฯ่ ลฯ แล้วหากลุ่ม/กองทุนใดกองทุนหน่ึงเป็นผู้รับผิดชอบเพียงกองทุนเดียว โดยค�ำนึงถึงการเป็นสมาชิก ของลกู หนี้ และจ�ำนวนวงเงินกู้ ท่ีเป็นไปตามระเบยี บ/ขอ้ บงั คบั ของกลมุ่ /กองทุนนัน้ ๆ

10 แนวทางการด�ำ เนนิ งานศนู ยจ์ ัดการกองทุนชมุ ชน ประจำ�ปี 2561 บริหารจัดการหน้ี ประชมุ คณะกรรมการศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนเพอื่ ดำ� เนนิ การปรบั โครงสรา้ งหน/้ี โอนภาระหน/ี้ ปรบั เปล่ยี นสญั ญา • กรณปี รบั อตั ราดอกเบยี้ ของกลมุ่ /กองทนุ ทเี่ ปน็ สมาชกิ ศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนใหเ้ ทา่ กนั กลุ่ม/กองทนุ อตั ราดอกเบย้ี เดมิ อตั ราดอกเบย้ี ปรับใหม่ 6 บาท กลมุ่ อาชพี 3 บาท กองทนุ หมบู่ า้ นและชมุ ชนเมอื ง 5 บาท กลมุ่ ออมทรพั ยเ์ พอ่ื การผลติ 6 บาท ด�ำเนนิ การ ดงั นี้ 1. หลังจากท่ีประชุมมีมติปรับลดอัตราดอกเบี้ยของกลุ่ม/กองทุนให้เท่ากัน คณะกรรมการ กลุ่ม/กองทุน ที่เป็นสมาชิกศูนย์จัดการกองทุนชุมชนต้องประชุมช้ีแจงสร้างความเข้าใจแก่สมาชิก กลมุ่ /กองทุนของตน พร้อมทง้ั จดั ทำ� /ปรับแกไ้ ขระเบียบข้อบงั คับกลุ่ม/กองทุน หรือปรบั /ยืดระยะ เวลาการชำ� ระคนื เงนิ กู้ ใหเ้ ป็นไปตามมติ (กพู้ ร้อมกัน ส่งใชค้ ืนพรอ้ มกัน หรอื ไมพ่ รอ้ มกันกไ็ ด)้ ท้ังน้ี อัตราดอกเบี้ยส่วนต่างของกลุ่ม/กองทุน อาจน�ำมาจัดสรรเป็นสวัสดิการชุมชน หรือสาธารณประโยชน์ โดยให้ศูนย์จัดการกองทุนชุมชนเป็นตัวกลางด�ำเนินการในภาพรวมของ หมบู่ า้ น/ชุมชน หรือจะมอบหมายให้กลมุ่ /กองทนุ ใด ๆ เป็นผู้ด�ำเนินการก็ได้ ขึ้นอยกู่ บั มตทิ ป่ี ระชมุ 2. ก�ำหนดกลุ่ม/กองทุนท่ีจะเข้ามารับผิดชอบในการบริหารจัดการหนี้ไปสู่ 1 ครัวเรือน 1 สญั ญา โดยพจิ ารณาจากการแบ่งกลุ่มลกู หน้/ี จดั ประเภทลกู หน้ตี ามวงเงนิ หนี้ ใหเ้ หมาะสมกับ เงนิ ทนุ (สภาพคล่องทางการเงิน) ของกลุ่ม/กองทนุ และการเปน็ สมาชกิ กลุม่ /กองทุนของลูกหนี้ รวมถงึ ขอ้ จำ� กัดในเรื่องระเบียบข้อบังคับของกลมุ่ /กองทนุ เชน่ ยอดหน้ีไมเ่ กิน 30,000 บาท ให้ท�ำสัญญากบั กลุ่มอาชพี ยอดหนี้ตัง้ แต่ 30,001 – 75,000 บาท ใหท้ �ำสญั ญากบั กองทุนหมู่บ้านและชมุ ชนเมอื ง ยอดหนีต้ งั้ แต่ 75,001 บาทขึน้ ไป ใหท้ �ำสญั ญากบั กลุ่มออมทรพั ยเ์ พือ่ การผลติ 3. เม่ือหาข้อตกลงรว่ มกนั ระหวา่ งลูกหนี้กับเจ้าหนี้ และไดก้ องทุนทจ่ี ะเขา้ มารบั ผิดชอบใน การบรหิ ารจัดการหน้ีไปสู่ 1 ครวั เรือน 1 สัญญา ให้ทางคณะกรรมการศูนย์จดั การกองทนุ ชมุ ชน เป็นตัวกลางประสานลูกหนี้ เจ้าหนี้ และคณะกรรมการกลุ่ม/กองทุนที่เป็นผู้รับผิดชอบหนี้มา

11แนวทางการดำ�เนนิ งานศูนย์จดั การกองทุนชุมชน ประจำ�ปี 2561 ท�ำการถ่ายโอนภาระหนี้สิน โดยท�ำสัญญากู้ยืมเงินฉบับใหม่ระหว่างลูกหนี้ที่ปรับโครงสร้างหน้ีกับ คณะกรรมการกลมุ่ /กองทนุ ทร่ี บั เปน็ เจา้ หนี้ ซงึ่ การพจิ ารณาวา่ จะใหก้ ลมุ่ /กองทนุ ใดเปน็ ผใู้ หก้ รู้ ายใหม่ จะต้องพิจารณาดูว่าลูกหน้ีที่ปรับโครงสร้างหน้ีเป็นสมาชิกของกลุ่ม/กองทุนนั้นด้วยหรือไม่ เม่ือได้แหลง่ เงินกู้ กลุ่ม/กองทนุ ผู้เป็นเจา้ หนเ้ี รยี กลูกหนม้ี าท�ำสัญญาใหมแ่ ละมอบเงิน/ชำ� ระหน้ีใน สัญญาเดมิ • กรณไี มส่ ามารถปรบั อตั ราดอกเบยี้ ของกลมุ่ /กองทนุ ทเ่ี ปน็ สมาชกิ ศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชน ใหเ้ ทา่ กนั (ดอกเบยี้ ไมเ่ ทา่ กนั ) กล่มุ /กองทุน อตั ราดอกเบย้ี ตอ่ ปี ?ระยะเวลาชำ� ระคนื 3 บาท กลมุ่ อาชพี 6 บาท กองทนุ หมบู่ า้ นและชมุ ชนเมอื ง 12 บาท กลมุ่ ออมทรพั ยเ์ พอื่ การผลติ ดำ� เนนิ การ ดังนี้ 1. ประชุมคณะกรรมการศูนย์จัดการกองทุนชุมชน เพื่อหารือแนวทางการบริหารจัดการหน้ี ร่วมกนั โดยด�ำเนินการภายใต้ข้อจ�ำกัด และความตา่ งของดอกเบีย้ 2. กำ� หนดรูปแบบการบริหารจัดการหนี้ เพ่ือใหเ้ หมาะสมตามบรบิ ทของแตล่ ะพน้ื ท่ี และมติ ที่ประชุม ซึ่งอาจท�ำได้หลายวิธี เชน่ จดั ทำ� เมนทู างเลอื ก ในการชำ� ระหน้ี “บ้านโป่งโมเดล” เป็นการจดั ทำ� เมนูทางเลอื กในการชำ� ระคืน โดยสมาชิก (ครัวเรอื น) เป็นผเู้ ลอื กตามความ สามารถของการช�ำระหนี้ เมนู 1 ดอกเบ้ีย เงอ่ื นไข รอ้ ยละ 12 บาท เงินต้นจ่ายตามความสามารถ ชำ� ระดอกเบีย้ ทุกเดอื น วงเงนิ กู้ กล่มุ ออมทรพั ยเ์ พอื่ การผลติ สงู สดุ ไมเ่ กิน 100,000 บาท สามารถย่นื กู้ได้ทุกเดือน ปันผล และเฉลีย่ คนื เมือ่ ครบส้นิ ปี เมนู 2 ดอกเบย้ี เงื่อนไข รอ้ ยละ 10 บาท ช�ำระเงินต้น อยา่ งน้อย 1% ของหน้/ี ปี ช�ำระดอกเบ้ียทุกเดือน วงเงนิ กสู้ งู สดุ ไมเ่ กนิ 100,000 บาท สามารถยนื่ กไู้ ดต้ อ่ เมอ่ื ชำ� ระหนี้ ไปแลว้ 50% กูเ้ พิ่มวงเงินให้อยู่ในดุลพนิ จิ ของคณะกรรมการ ดอกเบยี้ ลดลงตามเงนิ ตน้ ทเ่ี หลอื ปนั ผลและเฉลยี่ คนื เมอ่ื ครบสนิ้ ปี กลมุ่ ออมทรพั ยเ์ พอ่ื การผลิต หากผดิ ชำ� ระเพยี ง 1 ครง้ั จะถกู ปรบั ดอกเบย้ี เปน็ เมนู 1 (รอ้ ยละ12)

12 แนวทางการด�ำ เนินงานศูนย์จดั การกองทุนชุมชน ประจำ�ปี 2561 เมนู 3 เง่ือนไข ดอกเบี้ย กู้ครง้ั เดยี ว สญั ญา 5 ปี ช�ำระเงนิ ต้น + ดอกเบีย้ 60 เดอื นวงเงิน รอ้ ยละ 6 บาท กู้สูงสุดขึ้นอยู่กับมติคณะกรรมการ ต้องจัดท�ำบัญชีครัวเรือน/ บัญชีต้นทุนการผลิตต้องเป็นครัวเรือนต้นแบบ/เศรษฐกิจ พอเพยี ง หากผดิ ชำ� ระเพยี ง 1 ครงั้ จะถกู ปรบั ดอกเบยี้ เปน็ เมนู 1 กล่มุ ออมทรพั ย์เพอ่ื การผลิต (รอ้ ยละ 12) เมนู 4 เง่อื นไข ดอกเบยี้ ก้ปู ีละ 1 ครัง้ ชำ� ระเงนิ ตน้ ปีละ 1 ครัง้ ช�ำระดอกทุกเดือนวงเงนิ รอ้ ยละ 7 บาท กูส้ ูงสดุ ไม่เกนิ 75,000 บาท การรับเงนิ กตู้ ้องผ่านระบบธนาคาร ไม่มีเงินปันผลและเงินเฉลี่ยคืนการอนุมัติวงเงินกู้ต้องไม่เกิน จำ� นวนเงนิ ของกองทนุ กองทุนหมู่บา้ น การจดั การทางการเงิน แบบธนาคาร (ไฟแนนซ์) “ชากไทย โมเดล” ดอกเบย้ี สงู ระยะเวลาช�ำระคืนนานข้ึน เป็นการจัดท�ำทางเลือกในการบริหารจัดการหนี้ ซ่ึงค�ำนึงถึงยอดหน้ีของครัวเรือน อัตรา ดอกเบี้ยของกลุม่ /กองทนุ ทเ่ี ปน็ สมาชกิ ศูนยฯ์ และระยะเวลาช�ำระคืน โดยสมาชกิ (ครัวเรือน) เป็น ผเู้ ลือกตามความสามารถของการช�ำระหน้ี หลักการในการบริหารจัดการหนี้ นั่นคือ พิจารณาครัวเรือนที่มียอดหน้ีน้อย ท�ำสัญญากู้ยืม กลุ่ม/กองทุนที่มีอัตราดอกเบี้ยต่�ำ หากจ�ำนวนยอดหนี้สูง ให้ท�ำสัญญากู้ยืมกับกลุ่ม/กองทุนท่ีมี อัตราดอกเบ้ียสูง แต่สามารถยืดระยะเวลาการผ่อนช�ำระคืนให้นานข้ึน เพ่ือไม่ให้เกิดภาระหนักแก่ ลกู หนี้ และเป็นการทำ� ให้มีก�ำลงั ใจที่ส่งคืนเงนิ กยู้ ืม เช่น จำ� นวนยอดหนี้ อตั ราดอกเบย้ี ตอ่ ปี ระยะเวลาชำ� ระคนื 3 บาท 1 ปี ไมเ่ กนิ 30,000 บาท 6 บาท 1 ปี 30,000 - 50,000 บาท 12 บาท มากกวา่ 50,000 บาท ไมเ่ กนิ 5 ปี คนื ปลี ะ 10,000 - 20,000 บาท

13แนวทางการด�ำ เนินงานศนู ยจ์ ัดการกองทนุ ชุมชน ประจำ�ปี 2561 ยกตวั อยา่ งเชน่ นาย ข. มยี อดหนร้ี วมกนั จ�ำนวน 28,000 บาท นาย ค. มยี อดหนร้ี วมกัน จำ� นวน 50,000 บาท มติที่ประชมุ เห็นชอบให้ นาย ข. ไปท�ำสญั ญากบั กลุ่ม/กองทนุ ทีม่ อี ตั รา ดอกเบยี้ ร้อยละ 3 บาท/ปี ชำ� ระเงินคนื ภายใน 1 ปี และ นาย ค. ให้ไปท�ำสัญญากับกลุม่ /กองทนุ ทม่ี ี อตั ราดอกเบ้ยี ร้อยละ 12 บาท/ปี ช�ำระเงินคนื ภายใน 5 ปี เนอ่ื งจากนาย ค. ยอดหนีส้ งู จงึ ต้อง ยอมรับในอัตราดอกเบ้ยี ทส่ี งู ตามมติที่ประชุม ท้ังน้ี ต้องไม่ขดั กบั ระเบยี บของกลุ่ม/กองทุนนัน้ ๆ หรือสามารถใชเ้ ทคนิควธิ ีการอน่ื ไดต้ ามความเหมาะสม สนบั สนุนครวั เรือนเป้าหมาย การบูรณาการกองทุนชุมชนเพื่อส่งเสริมอาชีพและสร้างรายได้ให้กับคนในชุมชน ถือเป็น บทบาทส�ำคัญของคณะกรรมการศูนย์จัดการกองทุนชุมชนในการส่งเสริมสนับสนุนให้ครัวเรือน เขา้ สกู่ ระบวนการบรหิ ารจดั การหนไ้ี ปสู่ 1 ครวั เรอื น 1 สญั ญา รวมทงั้ ใหส้ ามารถใชเ้ งนิ ทนุ อยา่ งคมุ้ คา่ เกดิ ประโยชน์สงู สุดในการสรา้ งงาน สรา้ งรายได้ และตอ่ ยอดอาชพี ของครวั เรือน ซึ่งตามแนวทาง การดำ� เนนิ กจิ กรรมตามยุทธศาสตร์กรมการพฒั นาชุมชน ประจ�ำปงี บประมาณ พ.ศ. 2561 ได้ กำ� หนดกจิ กรรม ศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนบริหารจดั การหน้ี “ส�ำนึกดี แผนดี บรหิ ารหน้ีได”้ เพ่อื ส่งเสริมสนบั สนนุ การบริหารจดั การหนไ้ี ปสู่ 1 ครัวเรอื น 1 สัญญา และเสริมสร้างความรู้ ด้านการเงินในการบริหารจัดการหน้ี รวมท้ังสร้างวินัยทางการเงินให้กับครัวเรือน โดยด�ำเนินการ ตามกจิ กรรม ศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนบรหิ ารจดั การหน ี้ “สำ� นกึ ด ี แผนด ี บรหิ ารหนไ้ี ด”้  จำ� นวน 4 วนั ซงึ่ ประกอบดว้ ย • อบรมใหค้ วามรูก้ ารสรา้ งวนิ ัยทางการเงนิ “ส�ำนึกดี แผนดี บรหิ ารหนไี้ ด้” - ศาสตร์พระราชากับการน้อมน�ำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปสู่การปฏิบัติ จนเป็นวถิ ชี วี ิต - การเชื่อมโยงและสร้างโอกาสการพัฒนาเศรษฐกจิ ฐานราก - การสรา้ งวินยั ทางการเงิน - การจัดทำ� บญั ชคี รัวเรอื น - การส่งเสรมิ การออม - การวเิ คราะห์/วางแผนการใชจ้ า่ ยทางการเงนิ - การปรับพฤตกิ รรมทางการเงนิ - การส่งเสรมิ การบรหิ ารจัดการหนี้

14 แนวทางการด�ำ เนินงานศนู ย์จัดการกองทุนชมุ ชน ประจำ�ปี 2561 • สนับสนุนกจิ กรรมการบริหารจัดการหน้ี (40,000 บาท) - การสนับสนุนกิจกรรมการบริหารจัดการหนี้ (40,000 บาท) เป็นการสนับสนุนให้ ครัวเรือนเป้าหมายที่เข้าร่วมกิจกรรมศูนย์จัดการกองทุนชุมชนบริหารจัดการหนี้ “ส�ำนึกดี แผนดี บริหารหนไี้ ด”้ เท่าน้นั และเป็นกิจกรรมส่งเสรมิ อาชีพให้มีรายไดเ้ พิ่มขึน้ โดยดำ� เนินการในรูปแบบ “เงนิ ทนุ คืนกลุม่ ” - ห้ามมิให้น�ำเงินทุนดังกล่าวไปด�ำเนินกิจกรรมท่ีไม่ก่อให้เกิดรายได้ หรือด�ำเนิน กิจกรรมรว่ มกับศูนย์สาธติ การตลาดและรา้ นค้าชุมชนโดยเด็ดขาด ติดตามการด�ำเนินงาน ตดิ ตามสนับสนุนการด�ำเนินงานทุกระดบั ดงั นี้ 1. พัฒนาการจงั หวดั /หัวหน้ากลุ่มงานส่งเสรมิ การพฒั นาชมุ ชน/พฒั นาการอ�ำเภอ ติดตาม ก�ำกับดูแล รวมท้ังก�ำชับเจ้าหน้าท่ีท่ีรับผิดชอบให้ความส�ำคัญในการด�ำเนินการขับเคลื่อน การดำ� เนนิ งานศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนตามแนวทางกรมฯ ใหบ้ รรลเุ ปา้ หมายและตวั ชวี้ ดั ทกี่ ำ� หนด และเมอ่ื ด�ำเนนิ งานศูนยจ์ ัดการกองทนุ ชุมชน บรหิ ารจดั การหนไี้ ปสู่ 1 ครัวเรอื น 1 สัญญา ครบตาม เปา้ หมายทกี่ รมฯ กำ� หนดแลว้ ใหค้ อยตดิ ตาม สนบั สนุน และควบคมุ ใหม้ ีคุณภาพ เกิดผลสัมฤทธิ์ ในการแกไ้ ขปญั หาหน้ีสนิ ครวั เรือนต่อไป 2. นกั วิชาการพัฒนาชมุ ชนจงั หวัด ต้องตดิ ตาม สนบั สนนุ และกำ� กบั ดูแลใหค้ ำ� แนะน�ำ เจา้ หนา้ ทผ่ี รู้ บั ผดิ ชอบงานอยา่ งสมำ�่ เสมอ หากมขี อ้ ตดิ ขดั ในการดำ� เนนิ งานศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชน ให้ลงพนื้ ทช่ี ้แี จง สร้างความรู้ ความเข้าใจในการดำ� เนินงานศูนยจ์ ดั การกองทุนชมุ ชน 3. พฒั นากรผูร้ บั ผดิ ชอบงานศูนยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชน ควรให้ความสำ� คญั ในการติดตามผล การดำ� เนนิ งานของศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชน อยา่ งตอ่ เนอื่ งสมำ�่ เสมอ เพอื่ รบั ทราบถงึ ปญั หา/อปุ สรรค และให้ค�ำแนะนำ� รวมถงึ แนวทางการแกไ้ ขปัญหาแกค่ ณะกรรมการศนู ย์จดั การกองทนุ ชุมชน 4. คณะกรรมการศูนย์จัดการกองทุนชุมชน ควรติดตามตรวจเย่ียมครัวเรือนที่เข้าร่วม โครงการฯ เปน็ ประจำ� เพอื่ รบั ทราบปัญหา ไม่วา่ จะเป็นดา้ นหนี้สิน หรือการประกอบอาชีพ ฯลฯ เพื่อนำ� ขอ้ มลู ทไ่ี ดม้ าจดั ท�ำแผนพฒั นาครวั เรือน เปน็ ตัวอย่างให้ครัวเรือนอ่นื ๆ ทตี่ ้องการเขา้ สู่ การบรหิ ารจดั การหนไี้ ปสู่ 1 ครัวเรือน 1 สัญญา รวมถงึ น�ำข้อมูลมาทำ� แผนบรหิ ารความเสย่ี ง มาปรับใช้ในการดำ� เนนิ งานศูนยจ์ ัดการกองทนุ ชมุ ชน

15แนวทางการด�ำ เนินงานศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชน ประจำ�ปี 2561 สว่ นท่ี 3 แนวทางการดำ�เนินกิจกรรม ตามยุทธศาสตร์กรมการพฒั นาชุมชน ประจำ�ปงี บประมาณ พ.ศ. 2561 ในปีงบประมาณ พ.ศ.2560 กรมฯ ได้ ติดตาม สนบั สนุน และประเมนิ ผลศูนยจ์ ัดการกองทุน ชมุ ขน เพอ่ื ประเมินประสทิ ธิผลการดำ� เนนิ งานในการบริหารจัดการหน้ีไปสู่ 1 ครวั เรอื น 1 สญั ญา รวมท้ังปัญหาอุปสรรคและผลกระทบท่ีมิได้คาดหวังจากการด�ำเนินโครงการท่ีได้รับงบประมาณ สนบั สนนุ ในปี พ.ศ.2560 และปจั จยั ทเี่ กอ้ื หนนุ ให้การบรหิ ารจัดการหน้ปี ระสบผลส�ำเร็จ เพอื่ น�ำ ข้อมูลมาใช้ในการปรับปรุง/พัฒนางานและกิจกรรม/โครงการสนับสนุนการดำ� เนนิ งานศูนย์จัดการ กองทนุ ชมุ ขนในปตี อ่ ไป โดยไดต้ ดิ ตามฯ ในพน้ื ทเ่ี ปา้ หมาย 41 จงั หวดั ศูนยจ์ ัดการกองทนุ ชุมขน 54 แห่ง ผลการติดตาม สนบั สนนุ และประเมินผลดงั กล่าว มคี วามสอดคลอ้ งกบั การประเมินผล การนำ� แผนยุทธศาสตร์กรมการพัฒนาชุมชน พ.ศ.2560 – 2564 ไปสกู่ ารปฏบิ ตั ิระยะตน้ แผน ถึงแม้จะพบว่า การด�ำเนินงานในหลายด้านเกิดผลในเชิงบวกต่อชุมชน แต่ก็มีผลในเชิงลบ หลายประการ โดยหน่ึงในน้ัน ได้แก่ การขาดความรู้ ความเขา้ ใจ เกีย่ วกบั การบริหารจดั การหนข้ี อง เจา้ หน้าท่ีพฒั นาชุมชน และคณะกรรมการศูนย์จัดการกองทนุ ชมุ ขน ขาดผู้ให้ค�ำปรึกษา รวมทั้ง การบรหิ ารจดั การหนี้ภายใต้ข้อจ�ำกดั ทแ่ี ตกตา่ งกัน เชน่ อัตราดอกเบีย้ ระยะเวลาการช�ำระคืน และ เงินทุนของกลมุ่ /กองทนุ ทเ่ี ปน็ สมาชกิ ของศนู ย์จดั การกองทุนชมุ ขน ดงั น้นั ในปงี บประมาณ พ.ศ.2561 กรมการพัฒนาชุมชนจงึ ไดน้ ำ� ผลการตดิ ตามสนบั สนุน ดังกล่าวมาด�ำเนินการปรับแผนงาน/โครงการ/กิจกรรม ปีงบประมาณ พ.ศ.2561 โดยเฉพาะ อย่างยิ่งการเติมเต็ม องค์ความรู้ท่ีเกี่ยวข้องกับการด�ำเนินงานของศูนย์จัดการกองทุนชุมชนและ การส่งเสริมให้เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน ที่รับผิดชอบงานกองทุนชุมชนมีสถานะเป็นท่ีปรึกษาหรือ พ่ีเล้ียงที่เป็นมืออาชีพ เพื่อให้การขับเคลื่อนการด�ำเนินงานศูนย์จัดการกองทุนชุมชนเกี่ยวกับ การบรหิ ารจัดการหนไี้ ปสู่ 1 ครัวเรอื น 1 สญั ญา เป็นไปอย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ และเกดิ ผลสมั ฤทธ์ิ ตามท่ีกรมฯ ก�ำหนดไว้ กรมฯ จึงได้ก�ำหนดแนวทางการด�ำเนินกิจกรรมตามยุทธศาสตร์ กรมการพฒั นาชุมชน ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ.2561 ดังน้ี

16 แนวทางการด�ำ เนนิ งานศูนยจ์ ดั การกองทุนชุมชน ประจำ�ปี 2561 กิจ 1ก รร ม ประชุมเชิงปฏบิ ัติการเจ้าหน้าทผี่ ขู้ ับเคลอ่ื น งานพัฒนาทุนและองคก์ รการเงินชมุ ชน วัตถุประสงค์ 1. เพ่ือสร้างความรู้ ความเข้าใจในแนวทางการด�ำเนินงานของศูนย์จัดการกองทุนชุมชน กลุ่มออมทรัพย์เพ่ือการผลิต โครงการแก้ไขปัญหาความยากจน (กข.คจ.) โครงการ อนั เนอ่ื งมาจากพระราชดำ� ร ิ และกองทนุ หนนุ เสรมิ อาชพี ครวั เรอื น ใหแ้ กเ่ จา้ หนา้ ทผี่ ปู้ ฏบิ ตั ิ งานในพนื้ ที่ 2. เพื่อพฒั นาศักยภาพกลไกการขับเคลอ่ื นในพื้นทใ่ี ห้มปี ระสิทธิภาพมากยิ่งข้นึ วธิ ีการ/ข้ันตอนดำ� เนนิ การ/เง่อื นไขของกิจกรรม : รายละเอยี ดการด�ำเนินกิจกรรม  กรมฯ วางแผนเตรียมความพร้อมการประชมุ ฯ พร้อมแจง้ กลุม่ เป้าหมายในการเขา้ ร่วม โครงการท่ศี ูนย์ศกึ ษาและพฒั นาชมุ ชน ท้ัง 11 แหง่  ศนู ยศ์ กึ ษาและพัฒนาชุมชน วางแผนเตรยี มความพร้อมในการประชมุ ฯ  ศนู ย์ศกึ ษาและพฒั นาชมุ ชน ด�ำ เนินกิจกรรมประชุมฯ ตามหัวข้อดังน้ี 1 เติมความร้ดู า้ นทุนชมุ ชน - ทบทวนแนวคิด/เติมเต็มความรู้การขับเคลื่อนงานกองทุนชุมชน (ศูนย์จัดการกองทุน ชุมชน กลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิต โครงการแก้ไขปัญหาความยากจน (กข.คจ.) โครงการอนั เน่ืองมาจากพระราชดำ� ริ และกองทุนหนนุ เสรมิ อาชพี ครวั เรือน) - กองทุนชุมชนกับการน้อมน�ำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปสู่การปฏิบัติจนเป็น วถิ ชี วี ติ - กรณีศกึ ษาการบรหิ ารจัดการหนไ้ี ปสู่ 1 ครวั เรือน 1 สัญญา (เลา่ สูก่ นั ฟัง) 2 หนุนเสริมการขับเคลื่อนงาน - เทคนคิ การบรู ณาการกองทนุ  การประนอมหนี้ และการบรหิ ารจดั การหนไี้ ปสู่ 1 ครวั เรอื น 1 สญั ญาทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพ - การสร้างวนิ ัยทางการเงิน - กลยทุ ธก์ ารเปน็ ทป่ี รกึ ษาดา้ นการบรหิ ารจดั การกองทนุ ชมุ ชนและการบรหิ ารจดั การหนี้ - เชือ่ มโยงองค์ความรู้สกู่ ารปฏิบัติ

17แนวทางการดำ�เนนิ งานศนู ย์จัดการกองทนุ ชุมชน ประจำ�ปี 2561 รายละเอยี ดการดำ� เนนิ กจิ กรรม 3 ก้าวผ่านไปขา้ งหนา้ อย่างมพี ลงั - ทิศทางการด�ำเนนิ งานกองทุนชุมชน ในปี 2561 - การวางบทบาท (Positioning) ของศนู ย์จดั การกองทนุ ชมุ ชนกบั การหนนุ เสรมิ อาชีพ ครัวเรอื น และภารกจิ อน่ื ๆ ทีเ่ กี่ยวขอ้ ง  กรมฯ (ส�ำ นกั พฒั นาทุนและองค์กรการเงนิ ชุมชน) ตดิ ตามสนับสนุนการจัดกิจกรรม ประชมุ ฯ ของศูนย์ศึกษาและพัฒนาชมุ ชน 11 แห่ง  ศูนย์ศกึ ษาและพฒั นาชมุ ชน 11 แห่ง รายงานผลกจิ กรรมประชุมฯ  กรมฯ สรุปรายงานผลกจิ กรรม และรายงานผลตอ่ ผบู้ ริหาร กลมุ เปา หมาย นักวชิ าการจังหวัด ๆ ละ 1 คน รวม 76 คน เจา หนา ทีพ่ ัฒนาชุมชนอำเภอ ๆ ละ 1 คน รวม 878 คน รวมทง้ั ส้ิน 954 คน จำนวน 11 รนุ ระยะเวลาดําเนินการ ดำเนินการในไตรมาส 1 (เดอื นธันวาคม 2560) ตัวชี้วัดกิจกรรม จำนวน 3 วนั ผลท่คี าดวา จะไดรับ รอ ยละ 85 ของผูเ ขา รับการอบรมมคี วามรคู วามเขาใจ ดา นการบรหิ ารจดั การหนีไ้ ปสู 1 ครัวเรือน 1 สัญญา และสามารถ เปน ท่ีปรึกษาสงเสริมสนับสนุนใหศ ูนยจ ัดการ กองทุนชุมชนขับเคลือ่ นการบริหารจดั การหน้ีได เจา หนา ท่ีพฒั นาชุมชนเปนทป่ี รึกษาและใหคำแนะนำ การดำเนนิ งานศนู ยจ ดั การกองทนุ ชมุ ชนขบั เคลอ่ื น การบรหิ ารจัดการหน้ีได หนว ยดําเนนิ การ ศูนยศ กึ ษาและพฒั นาชมุ ชน 11 แหง หนว ยงานรับผดิ ชอบ สำนักพัฒนาทนุ และองคกรการเงินชมุ ชน, ศูนยศกึ ษาและพฒั นาชุมชน

18 แนวทางการดำ�เนนิ งานศนู ย์จดั การกองทนุ ชมุ ชน ประจำ�ปี 2561 กรอบการ ประชมุ เชิงปฏบิ ตั กิ ารเจา้ หนา้ ที่รับผดิ ชอบขบั เคลอื่ นงานพฒั นาทนุ กดิจำ�กเรนรินม และองคก์ รการเงนิ ชมุ ชน วัตถปุ ระสงค์  เพ่ือสร้างความรู้ ความเข้าใจในแนวทางการด�ำเนินงานของศูนย์จัดการกองทุนชุมชน กลุม่ ออมทรัพยเ์ พ่ือการผลติ โครงการแก้ไขปัญหาความยากจน (กข.คจ.) โครงการอนั เน่อื งมาจาก พระราชดำ� ริ และกองทนุ หนนุ เสรมิ อาชีพครัวเรือนให้กบั เจ้าหนา้ ทผ่ี ูป้ ฏิบตั ิงานในพืน้ ที่  เพ่อื พฒั นาศักยภาพกลไกการขับเคลอื่ นในพน้ื ทใ่ี ห้มปี ระสทิ ธภิ าพมากยง่ิ ขึ้น กล่มุ เป้าหมาย จำ� นวน 954 คน 11 ร่นุ ประกอบดว้ ย เจ้าหน้าทพ่ี ฒั นาชมุ ชน - จังหวดั ละ 1 คน รวม 76 คน - อำ� เภอละ 1 คน รวม 878 คน ระยะเวลาดำ� เนนิ การ ไตรมาส 1 จำ� นวน 3 วัน (ธันวาคม 2560) หมวดวิชาที่ 1 เนอื้ หาหลกั สูตร หมวดวิชาที่ 3 เตมิ ความรู้ด้านทนุ ชุมชน หมวดวชิ าที่ 2 ก้าวผ่านไปอยา่ งมพี ลัง หนนุ เสรมิ การขบั เคลอ่ื นงาน • ทบทวนแนวคดิ /เติมเต็มความรู้ • เทคนิคการบูรณาการกองทุน • ทิศทางการด�ำเนินงานกองทุน การขบั เคลอื่ นงานกองทนุ ชมุ ชน และการบริหารจดั การหนไี้ ปสู่ ชมุ ชน ในปี 2561 • กองทนุ ชมุ ชนกบั การนอ้ มนำ� 1 ครวั เรอื น 1 สัญญาที่มี • การวางบทบาท (Positioning) หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจ ประสทิ ธิภาพ ของศนู ยจ์ ดั การกองทุนชุมชนกับ พอเพยี งไปสกู่ ารปฏบิ ตั จิ นเปน็ • การสรา้ งวนิ ยั ทางการเงนิ การหนุนเสริมอาชีพครัวเรอื น วถิ ีชีวติ • กลยทุ ธก์ ารเป็นทีป่ รกึ ษา และภารกิจอน่ื ๆ • กรณีศึกษาการบรหิ ารจัดการหนี้ ไปสู่ 1 ครวั เรือน 1 สญั ญา ดา้ นการบริหารจัดการกองทุน (เลา่ สู่กันฟัง) ชมุ ชน และการบรหิ ารจดั การหน้ี • การเชื่อมโยงองคค์ วามรู้ สู่การปฏบิ ัติ

19แนวทางการดำ�เนนิ งานศนู ย์จัดการกองทุนชมุ ชน ประจ�ำ ปี 2561 หน่วยด�ำเนนิ การ ศูนยศ์ กึ ษาและพัฒนาชมุ ชน ทั้ง 11 แห่ง ๆ ละ 1 ร่นุ ศพช.สระบรุ ี 61 คน ศพช.เพชรบรุ ี 59 คน ศพช.ชลบรุ ี 69 คน ศพช.นครศรีธรรมราช 81 คน ศพช.อบุ ลราชธานี 109 คน ศพช.ยะลา 84 คน ศพช.อดุ รธานี 127 คน ศพช.นครราชสมี า 106 คน ศพช.ลำ� ปาง 111 คน ศพช.นครนายก 45 คน ศพช.พษิ ณุโลก 102 คน รวม 11 ร่นุ 954 คน การวดั และประเมินผล  แบบทดสอบก่อนการเรยี นรู้ (Pre-test) และหลงั การเรยี นรู้ (Post-test)  แบบประเมินหลักสตู ร  แบบประเมนิ การถ่ายทอดความรูร้ ายบุคคล  การติดตาม ประเมนิ ผลหลงั ฝึกอบรม

20 แนวทางการด�ำ เนนิ งานศูนยจ์ ัดการกองทนุ ชุมชน ประจ�ำ ปี 2561 กิจ 2ก รร ม พฒั นาศักยภาพ คณะกรรมการศนู ยจ์ ดั การ กองทุนชุมชน วัตถุประสงค์ 1. เพื่อสร้างความรู้ ความเข้าใจในแนวทางการด�ำเนินงานของศูนย์จัดการกองทุนชุมชน ใหแ้ ก่คณะกรรมการศนู ยจ์ ัดการกองทนุ ชมุ ชน 2. เพื่อพัฒนาและสร้างกระบวนการเรียนรู้ในเร่ืองการบริหารจัดการหน้ีให้แก่คณะกรรมการ ศูนย์จดั การกองทุนชมุ ชนอย่างมปี ระสิทธภิ าพ วธิ ีการ/ข้นั ตอนด�ำเนนิ การ/เงอื่ นไขของกิจกรรม : รายละเอยี ดการดำ� เนนิ กจิ กรรม • กรมฯ วางแผนเตรียมความพร้อมการประชุมฯ พร้อมแจ้งกลุ่มเป้าหมายในการเข้าร่วม โครงการทีศ่ นู ยศ์ ึกษาและพฒั นาชุมชน ทง้ั 11 แห่ง • ศนู ยศ์ ึกษาและพัฒนาชมุ ชนทงั้ 11 แห่ง ก�ำหนดแผนดำ� เนินการ และเตรียมความพรอ้ ม ในการประชุมฯ • ศนู ยศ์ ึกษาและพัฒนาชมุ ชนทงั้ 11 แห่ง จดั กจิ กรรมประชุมฯ ตามหัวข้อดังนี้ 1 เติมความร้ดู ้านทนุ ชมุ ชน - ทบทวนแนวคิด/เติมเต็มความรู้การขับเคล่ือนงานกองทุนชุมชน (ศูนย์จัดการกองทุน ชุมชน กลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิต โครงการแก้ไขปัญหาความยากจน (กข.คจ.) โครงการอันเนื่องมาจากพระราชด�ำริ และกองทนุ หนุนเสรมิ อาชพี ครัวเรอื น) - กองทนุ ชมุ ชนกบั การนอ้ มนำ� หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งไปปรบั ใชจ้ นเปน็ วถิ ชี วี ติ - กรณีศึกษาการบริหารจัดการหนี้ไปสู่ 1 ครวั เรือน 1 สัญญา (เล่าสกู่ นั ฟงั ) 2 หนนุ เสริมการขบั เคลื่อนงาน - เทคนิคการบูรณาการกองทนุ และการบริหารจดั การหนไ้ี ปสู่ 1 ครัวเรือน 1 สัญญาทีม่ ี ประสิทธิภาพ - การสร้างวินยั ทางการเงนิ - พลังเครอื ข่าย : พลงั ขบั เคลื่อนกองทนุ ชุมชน - เช่อื มโยงองค์ความรสู้ กู่ ารปฏิบัติ

21แนวทางการด�ำ เนนิ งานศูนย์จดั การกองทุนชมุ ชน ประจำ�ปี 2561 รายละเอยี ดการด�ำเนินกจิ กรรม 3 กา้ วผ่านไปขา้ งหนา้ อย่างมพี ลงั - ทศิ ทางการดำ� เนินงานกองทุนชมุ ชน ในปี 2561 - ติดตั้งเข็มทิศ (การก�ำหนดทิศทางการด�ำเนินงานและการวางบทบาท (Positioning) ของศนู ย์จดั การกองทุนชมุ ชนกับการหนนุ เสริมอาชพี ครวั เรอื นและภารกจิ อ่ืน ๆ • กรมฯ (สำ�นกั พฒั นาทนุ และองค์กรการเงินชุมชน) ติดตามสนับสนุนการจดั กจิ กรรม ประชมุ ฯ ของศูนย์ศกึ ษาและพฒั นาชมุ ชน ทั้ง 11 แห่ง • ศูนยศ์ ึกษาและพัฒนาชมุ ชนทงั้ 11 แห่ง รายงานผลกิจกรรมประชมุ ฯ • กรมฯ สรุปรายงานผลกจิ กรรม และรายงานผลต่อผบู้ รหิ าร กลมุ เปา หมาย คณะกรรมการศูนยจดั การกองทุนชมุ ชน 924 แหง ๆ ละ ระยะเวลาดําเนนิ การ 3 คน รวม 2,772 คน คณะกรรมการศนู ยเ รยี นรทู ุนชมุ ชน 3 แหง ๆ ละ 3 คน รวม 9 คน (จังหวัดสตลู , เชียงใหม และอบุ ลราชธานี) รวมจำนวน 2,781 คน 27 รนุ ดำเนินการในไตรมาส 2 (เดือนมกราคม 2561) จำนวน 3 วนั ตัวช้ีวัดกจิ กรรม รอยละ 85 ของผเู ขารับการอบรมมคี วามรคู วามเขาใจ ในการขับเคลือ่ นการดำเนนิ งานศูนยจ ัดการกองทนุ ชุมชน ในการบรหิ ารจดั การหน้ไี ปสู 1 ครัวเรือน 1 สญั ญา ผลที่คาดวา จะไดร ับ คณะกรรมการศูนยจ ดั การกองทนุ ชมุ ชนสามารถขบั เคลื่อน การดำเนนิ งานศนู ยจ ัดการกองทุนชุมชนบรรลตุ ามแนวทาง /เปา หมายท่ีกรมฯ กำหนดไว หนวยดาํ เนนิ การ ศนู ยศ ึกษาและพฒั นาชุมชน 11 แหง หนวยงานรับผดิ ชอบ สำนักพัฒนาทุนและองคก รการเงินชุมชน, ศนู ยศ กึ ษาและพัฒนาชุมชน

22 แนวทางการดำ�เนินงานศูนย์จัดการกองทุนชมุ ชน ประจ�ำ ปี 2561 กรอบการ พฒั นาศกั ยภาพคณะกรรมการศนู ยจ์ ัดการกองทุนชุมชน กดจิ �ำกเรนรินม วัตถปุ ระสงค์  เพอื่ สรา้ งความรู้ ความเขา้ ใจในแนวทางการดำ� เนนิ งานของศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนใหแ้ ก่ คณะกรรมการศูนย์จัดการกองทนุ ชมุ ชน  เพื่อพัฒนาและสร้างกระบวนการเรียนรู้ในเร่ืองการบริหารจัดการหนี้ให้คณะกรรมการ ศนู ย์จัดการกองทนุ ชุมชนอยา่ งมีประสิทธิภาพ กลุ่มเปา้ หมาย จ�ำนวน 2,781 คน 27 รุ่นประกอบด้วย - คณะกรรมการศนู ย์จัดการกองทุนชุมชน จ�ำนวน 924 แห่ง ๆ ละ 3 คน รวม 2,772 คน - คณะกรรมการศนู ย์เรยี นร้ทู นุ ชุมชน จ�ำนวน 3 แห่ง ๆ ละ 3 คน รวม 9 คน หมวดวชิ าที่ 1 เนือ้ หาหลกั สตู ร หมวดวชิ าที่ 3 เตมิ ความรูด้ ้านทนุ ชุมชน หมวดวชิ าที่ 2 กา้ วผา่ นไปอย่างมีพลงั หนนุ เสรมิ การขบั เคลอื่ นงาน • ทบทวนแนวคิด/เติมเต็มความรู้ • เทคนคิ การบูรณาการกองทุน • ทิศทางการดำ� เนินงานกองทุน การขบั เคลอื่ นงานกองทนุ ชมุ ชน และการบรหิ ารจดั การหนไ้ี ปสู่ ชมุ ชน ในปี 2561 • กองทนุ ชมุ ชนกบั การนอ้ มนำ� 1 ครวั เรอื น 1 สญั ญาทีม่ ี • ตดิ ตงั้ เขม็ ทศิ (การกำ� หนดทศิ ทาง หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจ ประสิทธิภาพ การด�ำเนินงานและการวาง พอเพยี งไปสู่การปฏิบัตจิ นเป็น • การสรา้ งวินัยทางการเงนิ บทบาท (Positioning) ของ วิถชี วี ติ • พลังเครือขา่ ย : พลังขับเคล่อื น ศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชน • กรณศี กึ ษาการบริหารจดั การหน้ี กองทุนชุมชน ในการหนนุ เสริมอาชพี ครัวเรือน ไปสู่ 1 ครัวเรอื น 1 สัญญา • การเชอ่ื มโยงองคค์ วามรู้ และภารกจิ อืน่ ๆ การปฏิบตั ิ

23แนวทางการดำ�เนินงานศูนยจ์ ดั การกองทุนชุมชน ประจ�ำ ปี 2561 หน่วยดำ� เนินการ 2 รนุ่ ศพช.เพชรบรุ ี 2 รนุ่ ศพช.สระบรุ ี 2 รุ่น ศพช.นครศรธี รรมราช 2 รนุ่ ศพช.ชลบุรี ศพช.อบุ ลราชธานี 3 รุน่ ศพช.ยะลา 2 รนุ่ ศพช.อดุ รธานี ศพช.ล�ำปาง 4 รุน่ ศพช.นครราชสีมา 3 รุ่น ศพช.พิษณโุ ลก 3 รนุ่ ศพช.นครนายก 1 รุ่น 3 รนุ่ รวม 27 รนุ่ 2,781 คน การวัดและประเมินผล  แบบทดสอบก่อนการเรยี นรู้ (Pre-test) และหลังการเรียนรู้ (Post-test)  แบบประเมนิ หลักสูตร  แบบประเมนิ การถ่ายทอดความรู้รายบคุ คล  การคน้ หาบทเรียนความสำ� เร็จ (Best Practice) ของศนู ย์จดั การกองทุนชุมชน  การตดิ ตาม ประเมนิ ผลหลงั ฝกึ อบรม

24 แนวทางการด�ำ เนินงานศนู ยจ์ ัดการกองทนุ ชุมชน ประจำ�ปี 2561 กิจ 3ก รร ม ศนู ย์จดั การกองทุนชุมชนบรหิ ารจัดการหน“้ี ส�ำนึกดี แผนดี บริหารหนี้ได้” วตั ถปุ ระสงค์ 1. เพ่ือเสริมสร้างความรู้ด้านการเงินในการบริหารจัดการหน้ีสินและสร้างวินัยทางการเงิน ใหแ้ กป่ ระชาชน 2. เพอื่ สง่ เสริมการบรหิ ารจดั การหน้ไี ปสู่ 1 ครวั เรือน 1 สญั ญาพ วิธกี าร/ขั้นตอนด�ำเนนิ การ/เงอ่ื นไขของกิจกรรม : รายละเอยี ดการดำ� เนินกิจกรรม  อ�ำเภอก�ำหนดแผนการดำ� เนินกิจกรรมศนู ย์จัดการกองทุนชมุ ชนบรหิ ารจัดการหนี้ “สำ� นึกดี แผนดี บริหารหนี้ได”้ และรายงานให้จังหวัดทราบ  จงั หวดั รวบรวมและรายงานแผนการดำ� เนนิ กจิ กรรมศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนบรหิ ารจดั การหนี้ “ส�ำนึกดี แผนดี บรหิ ารหนไ้ี ด้” ให้กรมการพัฒนาชุมชนทราบ  อำ� เภอและคณะกรรมการศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนเตรยี มความพรอ้ มดำ� เนนิ การตามขน้ั ตอน ดังนี้ 1) อำ� เภอประสานและสนบั สนนุ ใหค้ ณะกรรมการศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนเตรยี มความพรอ้ ม ในการดำ� เนินการบรหิ ารจัดการหน้ี 2) คณะกรรมการศูนย์จัดการกองทุนชุมชนประชุมวางแผนการขับเคลื่อนการด�ำเนินงาน ศนู ย์จัดการกองทนุ ชุมชนและมอบภารกิจงานให้แกค่ ณะกรรมการฯ 3) คณะกรรมการศูนย์จัดการกองทุนชุมชนด�ำเนินการส�ำรวจ/ตรวจสอบข้อมูลลูกหนี้ ทงั้ หมดของกลมุ่ /กองทนุ การเงนิ ทเี่ ปน็ สมาชกิ ของศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชน พรอ้ มทงั้ จดั ทำ� ฐานข้อมลู ลกู หนขี้ องคนในชุมชนเปน็ รายครัวเรอื น 4) คณะกรรมการศูนย์จดั การกองทนุ ชุมชนวิเคราะห์ข้อมูลลูกหนแ้ี ละจัดประเภทลกู หน้ี 5) คณะกรรมการศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนคดั เลอื กครวั เรอื นเปา้ หมายทเ่ี ปน็ หน้ี ลงทะเบยี น ครัวเรือน เพ่อื เขา้ ส่กู ระบวนการบรหิ ารจดั การหนี้

25แนวทางการด�ำ เนนิ งานศูนย์จดั การกองทนุ ชมุ ชน ประจ�ำ ปี 2561 รายละเอียดการดำ� เนินกจิ กรรม  อ�ำเภอและคณะกรรมการศูนย์จัดการกองทุนชุมชนด�ำเนินการเข้าสู่กระบวนการบริหาร จัดการหน้ี โดยวธิ กี ารปรับโครงสร้างหน้ี พร้อมทง้ั จดั เวที “สำ� นึกดี แผนดี บริหารหนไี้ ด”้ เพ่อื ช้แี จงเกณฑก์ ารเขา้ สกู่ ระบวนการบรหิ ารจดั การหน้ใี หแ้ ก่กลมุ่ เป้าหมาย จ�ำนวน 4 วนั ดังนี้ 1) อบรมใหค้ วามรู้การสรา้ งวนิ ัยทางการเงิน “ส�ำนกึ ดี แผนดี บริหารหน้ีได”้ ตามหวั ข้อดงั น้ี · ศาสตร์พระราชากับการน้อมน�ำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาปรับใช้จนเป็น วถิ ชี ีวติ · การเชื่อมโยงและสรา้ งโอกาสการพฒั นาเศรษฐกจิ ฐานราก · การสร้างวินัยทางการเงนิ · การวิเคราะห์/วางแผนการใช้จ่ายทางการเงิน · การจัดท�ำบัญชคี รวั เรอื น · การปรับพฤติกรรมทางการเงิน · การส่งเสริมการออม · การสง่ เสริมการบริหารจดั การหนี้ 2) ประชมุ วางแผนการบริหารจัดการหนร้ี ว่ มกัน 3) คณะกรรมการศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนดำ� เนนิ การปรบั โครงสรา้ งหนใี้ หก้ บั กลมุ่ เปา้ หมาย ใหเ้ ป็น 1 ครัวเรอื น 1 สัญญา โดยมขี ้ันตอนดงั น้ี - เจรจาตอ่ รองการปรับหน้ี ระหวา่ งลกู หน้ีกับเจ้าหน้ี (กองทนุ ชมุ ชน) - โอนภาระหนี้สินของลูกหน้ีให้มาอยู่กลุ่ม/กองทุนเพียงกลุ่ม/กองทุนเดียว (ท่ีเป็น สมาชกิ ของศูนย์จัดการกองทุนชมุ ชน) - ปรับสญั ญาเงนิ กู้ทง้ั หมดใหเ้ หลอื 1 สญั ญา รวมเงินต้นท้งั หมด พรอ้ มดอกเบ้ยี ใหเ้ ปน็ 1 ครัวเรือน 1 สญั ญา  จัดท�ำแผนการบริหารจัดการหนี้ตามความต้องการของครัวเรือนเป้าหมาย โดยด�ำเนินการ เปน็ กลุม่ ต้ังแต่ 5 คนขน้ึ ไป และต้องเปน็ กิจกรรมทก่ี อ่ ให้เกิดประโยชน์ และกอ่ ให้เกดิ รายได้ ในครัวเรือนเพิม่ ข้นึ (เงินทุนคืนกลุ่ม)  ศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนเสนอโครงการตามแผนบรหิ ารจดั การหน้ี และอำ� เภอดำ� เนนิ การเสนอ  อ�ำเภอเสนอรายละเอียดโครงการ/กิจกรรมแจ้งจังหวัดเพื่อขออนุมัติด�ำเนินการจากจังหวัด ในวงเงินงบประมาณแห่งละ 40,000 บาท  คณะกรรมการศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนดำ� เนนิ การสนบั สนนุ กจิ กรรมตามแผนบรหิ ารจดั การหน้ี  จงั หวดั ตดิ ตามสนบั สนนุ /ประเมนิ ผลการดำ� เนนิ งาน  การรายงาน

26 แนวทางการดำ�เนินงานศูนย์จดั การกองทนุ ชุมชน ประจ�ำ ปี 2561 รายละเอียดการด�ำเนินกจิ กรรม · อำ� เภอสรปุ รายงานผลการดำ� เนนิ งานและรายงานผลใหจ้ งั หวดั ทราบ · จงั หวดั รวบรวมและสรปุ รายงานผลใหก้ รมฯ ทราบ - ศนู ยจ์ ดั การกองทุนชุมชน เดิม (จดั ตง้ั ปี พ.ศ.2551 – 2556) บันทึกในระบบ BPM ภายในเดอื นมีนาคม 2561 - ศูนยจ์ ัดการกองทนุ ชมุ ชน ท่จี ัดตัง้ ในปี พ.ศ.2560 บันทกึ ในระบบ BPM ภายในเดอื น มถิ ุนายน 2561 กลุมเปา หมาย ครัวเรือนเปาหมายที่เปนหนี้ที่ไดรับการคดั เลอื กและ ลงทะเบียนครัวเรือนกบั คณะกรรมการศูนยจดั การกองทุน ชุมชน จำนวน 924 แหง ๆ ละ 30 คน รวมทง้ั ส้ิน 27,720 คน ระยะเวลาดําเนนิ การ ดำเนนิ การในไตรมาส 2 – 3 จำนวน 4 วนั - ศนู ยจดั การกองทุนชมุ ชน ท่จี ดั ตง้ั ขึน้ ในป  พ.ศ.2551 –  2556 จำนวน 479 แหง  ใหด ำเนินการใหแลวเสรจ็ ในไตรมาสที่ 2 ภายในเดือนมนี าคม 2561 - ศนู ยจ ัดการกองทุนชมุ ชน ที่จดั ตัง้ ขน้ึ ในป พ.ศ.2560 จำนวน 445 แหง ใหดำเนินการในไตรมาสท่ี 3 เดอื นเมษายน – พฤษภาคม 2561 งบประมาณ สนับสนนุ การดำเนินงานศูนยจ ดั การกองทนุ ชมุ ชน จำนวน 924 แหง ๆ ละ 61,000 บาท โดยมีรายละเอียด หนวยดาํ เนนิ การ แบง ออกเปน 2 สว น ดังนี้ พน้ื ที่ดาํ เนินการ 1) ประชุมเชงิ ปฏิบตั ิการบรหิ ารจัดการหน้ี “สำนกึ ดี แผนดี บริหารหนีไ้ ด” จำนวน 924 แหง ๆ ละ 21,000 บาท 2) สนับสนนุ กจิ กรรมการบรหิ ารจัดการหน้ตี ามแผน จำนวน 924 แหง ๆ ละ 40,000 บาท สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอ พนื้ ทีต่ งั้ ของศูนยจ ัดการกองทุนชมุ ชน จำนวน 924 แหง

ผลทค่ี าดวา จะไดร บั 27แนวทางการด�ำ เนินงานศูนยจ์ ดั การกองทนุ ชุมชน ตวั ชีว้ ดั ประจ�ำ ปี 2561 1. ครัวเรอื นเปาหมายมีความรคู วามเขาใจในการบริหาร จัดการหนี้และการสรา งวินยั ทางการเงนิ 2. ศนู ยจดั การกองทุนชมุ ชนสามารถสงเสรมิ การบริหาร จดั การหนไ้ี ปสู 1 ครัวเรอื น 1 สญั ญา 1. จำนวนครัวเรอื นทสี่ ามารถบรหิ ารจดั การหนไ้ี ด 12,764 ครัวเรอื น 2. รอยละ 75 ของศนู ยจ ัดการกองทนุ ชมุ ชนสามารถ บรหิ ารจดั การหนีไ้ ด กรดอ�ำเบนกนิ าร ศูนยจ์ ัดการกองทุนชุมชนบรหิ ารจดั การหน้ี “สำ� นึกดี แผนดี กจิ กรรม บริหารหนี้ได”้ วัตถุประสงค์  เพื่อเสริมสร้างความรู้ด้านการเงินในการบริหารจัดการหน้ีสินและสร้างวินัยทางการเงิน ใหแ้ กป่ ระชาชน  เพอ่ื ส่งเสริมการบรหิ ารจัดการหนี้ไปสู่ 1 ครวั เรอื น 1 สัญญา กลุ่มเป้าหมาย ครัวเรือนเป้าหมายท่ีเป็นหนี้ท่ีได้รับคัดเลือกและลงทะเบียนครัวเรือนกับคณะกรรมการ ศนู ย์จัดการกองทุนชุมชนจำ� นวน 924 แห่ง ๆ ละ 30 คนรวมทง้ั สิน้ 27,720 คน ระยะเวลาดำ� เนนิ การ ไตรมาส 2-3 จำ� นวน 4 วัน ศูนยจ์ ดั การกองทนุ ชุมชน (เดมิ 479 แห่ง) ไตรมาส 2 ให้แล้วเสร็จภายใน มนี าคม 2561 ศูนย์จัดการกองทนุ ชมุ ชน (ใหม่ 445 แห่ง) ไตรมาส 3 ภายใน เมษายน-พฤษภาคม 2561 ตวั ช้วี ัด 1. จำ� นวนครัวเรือนทส่ี ามารถบริหารจดั การหนี้ได้ 12,764 ครวั เรอื น 2. รอ้ ยละ 75 ของศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนสามารถบรหิ ารจดั การหนีไ้ ด้

28 แนวทางการดำ�เนนิ งานศนู ย์จดั การกองทนุ ชมุ ชน ประจำ�ปี 2561 ขั้นเตรยี มการ กระบวนการดำ� เนินกจิ กรรม ขัน้ หลงั ดำ� เนินการ ขัน้ ดำ� เนนิ การ • อำ� เภอก�ำหนดแผนด�ำเนนิ การ • อำ� เภอ/คณะกรรมการฯ ดำ� เนิน • อ�ำเภอ/จงั หวัดติดตามสนับสนุน และรายงานให้จังหวัดทราบ กระบวนการบรหิ ารจัดการหนี้ การด�ำเนิน • จงั หวดั รวบรวมและรายงาน และจัดเวทิี “สำ� นกึ ดี แผนดี • รายผลการด�ำเนนิ งาน แผนใหก้ รมฯ ทราบ บรหิ ารหนี้ได้” จำ� นวน 4 วัน 1. อ�ำเภอสรุป/รายงานผลให้ • อ�ำเภอประสานคณะกรรมการ 1. อบรมให้ความรู้ จังหวดั ทราบ ศนู ยจ์ ดั การฯ เตรยี มความพรอ้ ม 2. วางแผนการบรหิ ารจดั การหน้ี 1. สำ� รวจขอ้ มูล/จดั ท�ำขอ้ มลู 3. ด�ำเนนิ การปรับโครงสร้างหน้ี 2. จังหวัดรวบรวมและ ลกู หน้ี กลุม่ /กองทนุ 4. จัดท�ำ/เสนอโครงการ สรุปรายงานผลให้กรมทราบ 2. วเิ คราะหแ์ ละจดั ประเภท งบ 40,000 บาท 3. บนั ทึก BPM ลูกหนี้ 5. ด�ำเนินการตามแผนสง่ เสรมิ - ศนู ยฯ์ เดิม (479 แหง่ ) 3. คัดเลอื กครวั เรือนเปา้ หมาย อาชพี ภายในเดอื น ม.ี ค. 61 - ศูนย์ฯ ใหม่ (445 แหง่ ) ภายในเดอื น ม.ิ ย. 61 ผลทคี่ าดว่าจะได้รบั 1. ครวั เรอื นเปา้ หมายมคี วามรคู้ วามเขา้ ใจในการบรหิ ารจดั การหนแี้ ละสรา้ งวนิ ยั ทางการเงนิ 2. ศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนสามารถสง่ เสรมิ การบรหิ ารจดั การหนไี้ ปสู่ 1 ครวั เรอื น 1 สญั ญา ตารางการประชมุ เชิงปฏบิ ตั ิการ ศูนยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนบริหารจัดการหน้ี “สำ� นึกดี แผนดี บรหิ ารหนไี้ ด”้ วนั / 07.00-09.30 น. 09.30-10.00 น. 10.00-12.00 น. 12.00-13.00 น. 13.00-14.30 น. 14.30-17.00 น. เวลา วนั ท่ี 1 ลงทะเบยี น/ ชแี้ จงทำ� ความเขา้ ใจ ศาสตรพ์ ระราชา พกั รับประทานอาหารกลางวนั การเชื่อมโยงและ รายงานตวั เกย่ี วกับโครงการ กับการน้อมนำ� หลัก การสร้างโอกาสการพฒั นาเศรษฐกิจฐานราก ศูนย์จัดการกองทนุ ปรชั ญาของเศรษฐกจิ ชมุ ชนบริหารจัดการ พอเพียงมาปรบั ใชจ้ น หนี้ “สำ� นึกดี แผนดี บรหิ ารหนไ้ี ด้” เปน็ วถิ ีชีวติ วันท่ี 2 การสร้างวินยั ทางการเงนิ การปรับพฤตกิ รรม การส่งเสรมิ การออม ทางการเงนิ วันที่ 3 การวเิ คราะห/์ วางแผนการใช้จ่ายทางการเงนิ การจดั ท�ำบัญชี การจดั แผนพัฒนา การสง่ เสรมิ แผนบริหารการจดั การหน้ี ครัวเรือน ครัวเรอื น คดั เลือกโครงการ/ วนั ท่ี 4 (การปรับโครงสรา้ งหน้ีโอนภาระหน้ี จัดทำ� แผนการบริหาร กจิ กรรมการบริหาร ปรับเปลี่ยนสญั ญา) จดั การหนี้ จัดการหนี้

29แนวทางการด�ำ เนินงานศนู ย์จดั การกองทุนชมุ ชน ประจ�ำ ปี 2561 การฝึกอบรมตามโครงการประชุมเชิงปฏิบัติการศูนย์จัดการกองทุน ชุมชนบรหิ ารจดั การหน้ี “สำ� นึกดี แผนดี บรหิ ารหน้ไี ด”้ สามารถ เวน้ ระยะเวลาของแตล่ ะวนั ในการอบรมได้โดยไมจ่ ำ� เปน็ ตอ้ งอบรมตอ่ เนอ่ื ง ติดต่อกัน จ�ำนวน 4 วัน แต่ทั้งนี้ ต้องด�ำเนินการให้ครบตามจ�ำนวน วัน และภายในไตรมาสท่กี ำ� หนดไว้

30 แนวทางการดำ�เนนิ งานศนู ยจ์ ัดการกองทนุ ชุมชน ประจำ�ปี 2561 กจิ 4กร รม ไพปัฒส่กูนาารศเนูปยน็ จ์ศัดูนกยาจ์ รดั กกอางรทกนุอชงุมทชุนนชมุ ชนต้นแบบ วัตถปุ ระสงค์ 1. เพอื่ พฒั นาศกั ยภาพศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนใหเ้ ปน็ ตน้ แบบ สามารถเปน็ ทศี่ กึ ษาดงู านได้ 2. เพ่อื สรา้ งแรงกระต้นุ ผลักดันให้พนื้ ที่ข้างเคยี งมีความสนใจในการพัฒนาชุมชนของตนเอง ให้เขม้ แข็ง วิธกี าร/ขนั้ ตอนดำ� เนินการ/เงือ่ นไขของกิจกรรม : รายละเอียดการด�ำเนินกจิ กรรม  กรมฯ คัดเลือกกล่มุ เป้าหมายทมี่ ีความพรอ้ มในการพัฒนาเพ่ือเป็นตน้ แบบ จ�ำนวน 4 แห่ง ดังน้ี 1) ศูนยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนบ้านชากไทย หมู่ 4 ต.ชากไทย อ.เขาคิชฌกฏู จ.จันทบุรี 2) ศูนย์จดั การกองทนุ ชมุ ชนบ้านยางกระเดา หมู่ 10 ต.ทา่ เมือง อ.ดอนมดแดง จ.อบุ ลราชธานี 3) ศูนยจ์ ัดการกองทนุ ชุมชนบา้ นโป่ง หมู่ 6 ต.ปา่ แดด อ.แมส่ รวย จ.เชยี งราย 4) ศนู ยจ์ ัดการกองทุนชมุ ชนบา้ นทงุ่ โตะ๊ หยะ๊ หมู่ 8 ต.โคกสกั อ.บางแกว้ จ.พทั ลุง  กรมฯ แจง้ จังหวดั ประสานอ�ำเภอด�ำเนินการตามแนวทางฯ ท่ีก�ำหนด  อ�ำเภอด�ำเนินการประชุมเชิงปฏิบัติการพัฒนาศักยภาพคณะกรรมการศูนย์จัดการกองทุนชุมชน จ�ำนวน 1 วัน ดงั น้ี 1) ทบทวนผลการดำ�เนินงานของศนู ยจ์ ดั การกองทุนชมุ ชนในปีท่ีผา่ นมา 2) วเิ คราะหเ์ พ่อื กำ�หนดแนวคิดและวางแผนในการพฒั นาตนเอง (SWOT Analysis) หรอื กลยุทธ์การประเมินสถานการณแ์ วดลอ้ ม โดยกำ�หนดจดุ แขง็ จดุ ออ่ น โอกาส และอุปสรรค 3) จดั ทำ�แผนพัฒนาศูนยจ์ ัดการกองทนุ ชุมชนไปสูก่ ารเป็นศูนยจ์ ัดการกองทุนชุมชนตน้ แบบ  คณะกรรมการศูนย์จัดการกองทุนชุมชนเสนอโครงการตามแผนพัฒนาศูนย์จัดการกองทุนชุมชน ไปส่กู ารเป็นศนู ย์จดั การกองทนุ ชมุ ชนตน้ แบบใหอ้ �ำเภอ  ส�ำ นักงานพัฒนาชุมชนอ�ำ เภอเสนอรายละเอยี ดโครงการ/กจิ กรรมแจง้ จงั หวัด เพ่อื ขออนุมัติ ดำ�เนนิ การในวงเงนิ งบประมาณ แหง่ ละ 60,900 บาท  ศูนยจ์ ัดการกองทุนชุมชนดำ�เนนิ การพัฒนาไปสู่การเปน็ ศนู ยจ์ ัดการกองทุนชุมชนต้นแบบ  จังหวดั /อ�ำ เภอตดิ ตามสนับสนนุ การดำ�เนินงานในพืน้ ที่  การรายงานผล 1) อำ�เภอสรปุ รายงานผลการด�ำ เนนิ งานและรายงานผลให้จงั หวดั ทราบ 2 จังหวดั รวบรวมและสรปุ รายงานผลให้กรมฯ ทราบ (บนั ทึกในระบบ BPM ภายใน เดือนท่ีไดร้ บั งบประมาณทีก่ รมฯ ไดจ้ ดั สรรให้)

31แนวทางการดำ�เนนิ งานศูนยจ์ ัดการกองทนุ ชุมชน ประจำ�ปี 2561 กลมุ เปาหมาย กลุมเปาหมาย จำนวน 15 คน ประกอบดวย เจาหนาท่ี ระยะเวลาดําเนินการ พฒั นา ชุมชนอำเภอ ภาคกี ารพฒั นา และคณะกรรมการ ศนู ยจ ดั การกองทุนชมุ ชน งบประมาณ ดำเนินการไตรมาสที่ 2 – 3 จำนวน 1 วันกำหนด หนวยดาํ เนินการ ดำเนินการ ดังนี้ 1) ศนู ยจ ัดการกองทนุ ชมุ ชนบานชากไทย หมู 4 ต.ชากไทย อ.เขาคิชฌกูฏ จ.จนั ทบรุ ี ดำเนินการ ภายในเดอื น กุมภาพนั ธ 2561 2) ศูนยจดั การกองทุนชมุ ชนบา นยางกระเดา หมู 10 ต.ทา เมือง อ.ดอนมดแดง จ.อบุ ลราชธานี ดำเนินการ ภายในเดือน เมษายน 2561 3) ศนู ยจ ดั การกองทนุ ชมุ ชนบานโปง หมู 6 ต.ปาแดด อ.แมส รวย จ.เชียงราย ดำเนนิ การภายในเดือน พฤษภาคม 2561 4) ศนู ยจัดการกองทุนชมุ ชนบา นทงุ โตะ หยะ หมู 8 ต.โคกสัก อ.บางแกว จ.พัทลุง ดำเนนิ การภายในเดอื น มิถุนายน 2561 สนับสนุนการดำเนินงานศูนยจดั การกองทุนชมุ ชน จำนวน  4 แหง  ๆ ละ 67,300 บาท โดยมรี ายละเอียด แบงออก เปน 2 สว น ดังนี้ 1) ประชมุ เชงิ ปฏบิ ัติการพฒั นาศกั ยภาพคณะกรรมการ ศนู ยจ ัดการกองทนุ ชุมชน จำนวน 6,400 บาท/แหง 2) สนับสนุนกิจกรรมพฒั นาศูนยจดั การกองทุนชุมชนไปสู การเปนตน แบบ จำนวน 60,900 บาท/แหง สำนกั งานพัฒนาชุมชนอำเภอ พืน้ ทีด่ าํ เนินการ พื้นทตี่ ้ังของศูนยจัดการกองทนุ ชุมชน จำนวน 4 แหง ผลท่ีคาดวา จะไดรับ ตัวชว้ี ัด ศูนยจ ัดการกองทุนชุมชนไดร บั การพัฒนาเปน ศนู ยจดั การ กองทุนชมุ ชนตนแบบและสามารถเปนแหลงเรียนรูศ ึกษาดู งานได ศูนยจ ดั การกองทุนชมุ ชนตนแบบสามารถเปนแหลง ศึกษา ดูงานได จำนวน 4 แหง

32 แนวทางการด�ำ เนนิ งานศูนยจ์ ดั การกองทุนชมุ ชน ประจำ�ปี 2561 กรดอ�ำเบนกนิ าร พฒั นาศูนยจ์ ดั การกองทนุ ชุมชนไปสู่การเป็นศนู ยจ์ ัดการกองทนุ กิจกรรม ชุมชนตน้ แบบ วัตถปุ ระสงค์  เพ่ือพัฒนาศักยภาพศูนย์จัดการกองทุนชุมชนให้เป็นต้นแบบ สามารถเป็นท่ีปรึกษา ดูงานได้  เพ่ือสร้างแรงกระตุ้น ผลักดันให้พ้ืนท่ีข้างเคียงมีความสนใจในการพัฒนาชุมชนของ ตนเอง พ้นื ทดี่ ำ� เนนิ การ ระยะเวลาดำ� เนนิ การ ศูนย์จัดการกองทนุ ชุมชนจำ� นวน 4 แหง่ ดังนี้ ดำ� เนนิ การไตรมาส 2-3 จ�ำนวน 1 วนั บา้ นชากไทย หมู่ 4 ต.ชากไทย อ.เขาคชิ ฌกฏู  กุมภาพนั ธ์ 2561 จ.จันทบุรี  เมษายน 2561 บา้ นยางสะเดา หมู่ 10 ต.ทา่ เมอื ง อ.ดอนมดแดง  พฤษภาคม 2561 จ.อบุ ลราชธานี  มิถุนายน 2561 บา้ นโปง่ หมู่ 6 ต.ป่าแดด อ.แม่สรวย จ.เชยี งราย บา้ นทุ่งโตะ๊ หยะ๊ หมู่ 8 ต.โคกสกั อ.บางแก้ว จ.พัทลงุ กลุ่มเปา้ หมาย จ�ำนวน 15 คน ประกอบดว้ ยคณะกรรมการศูนย์จดั การกองทุนชมุ ชน เจ้าหน้าท่ี พช. อำ� เภอภาคี พัฒนา งบประมาณ  67,300 บาท/แห่ง แบ่งออกเปน็ 2 ส่วน ดังนี้ 1. ประชุมเชิงปฏบิ ตั ิการฯ 6,400 บาท/แหง่ 2. สนบั สนุนกจิ กรรมพัฒนาศูนย์จัดการกองทนุ ชุมชน สู่การเป็นตน้ แบบ 60,900 บาท/แหง่

33แนวทางการด�ำ เนนิ งานศนู ย์จดั การกองทนุ ชมุ ชน ประจำ�ปี 2561 ข้ันเตรยี มการ กระบวนการด�ำเนนิ กจิ กรรม ขั้นหลงั ด�ำเนินการ ข้นั ด�ำเนนิ การ • กรมฯ คดั เลือกพ้ืนทเ่ี ป้าหมาย • อำ� เภอประชุมเชงิ ปฏิบัตกิ ารฯ • อ�ำเภอ/จงั หวัดตดิ ตามสนับสนนุ เพ่ือพฒั นาเป็นต้นแบบ จ�ำนวน 1 วนั โดยมปี ระเดน็ เนอ้ื หา การดำ� เนนิ • จังหวดั ประสานอำ� เภอ ดงั น้ี • รายผลการด�ำเนนิ งาน ด�ำเนินการตามแนวทางฯ ทบทวนผลการดำ� เนนิ งาน 1. อ�ำเภอสรปุ /รายงานผล • อ�ำเภอเตรียมความพรอ้ มพ้นื ที่ วเิ คราะหเ์ พื่อก�ำหนดแนวคดิ / ให้จงั หวดั ทราบ และเตรยี มดำ� เนินการ วางแผนในการพฒั นาตนเอง 2. จงั หวดั รวบรวมและสรปุ SWOT Analysis จัดทำ� แผน รายงานผลใหก้ รมทราบ พฒั นาศูนย์จัดการกองทนุ • บนั ทกึ BPM ภายหลงั ดำ� เนนิ การ ชุมชนไปสกู่ ารเปน็ ต้นแบบ เสร็จภายใน 7 วัน ในเดือนทีไ่ ดร้ ับ • คณะกรรมการศนู ยจ์ ดั การฯ จัดสรรงบประมาณ เสนอโครงการตามแผนพฒั นาฯ ให้อ�ำเภอ • อ�ำเภอเสนอรายละเอยี ด โครงการแจ้งจังหวัด เพื่อขอ อนุมัติโครงการ • คณะกรรมการศูนยฯ์ ดำ� เนนิ การพฒั นาตามแผนฯ ส่กู ารเปน็ ศนู ย์จดั การกองทนุ ชมุ ชนต้นแบบ ผลท่ีคาดวา่ จะได้รบั ศูนย์จัดการกองทุนชุมชนได้รับการพัฒนาเป็นศูนย์จัดการกองทุนชุมชนต้นแบบ และ สามารถเป็นแหลง่ เรยี นร้ศู ึกษาดงู านได้ ตัวช้วี ัด ศูนย์จัดการกองทนุ ชมุ ชนตน้ แบบสามารถเป็นแหล่งศึกษาดงู านได้ จ�ำนวน 4 แห่ง

34 แนวทางการดำ�เนนิ งานศนู ย์จดั การกองทนุ ชุมชน ประจ�ำ ปี 2561

ส่วนท่ี 4 3355แนวแทนาวงทกาางรกดา�ำรเนดิน�ำ เงนาินนงศานู ศยูน์จดัยก์จัดารกกาอรกงอทุนงชทมุนชนุมชน ประปจรำ�ปะจี ำ�2ป5ี 265161 การรายงานผล ตามแนวทางการดำ�เนนิ กจิ กรรม ตามยุทธศาสตร์กรมการพฒั นาชุมชน ประจำ�ปีงบประมาณ พ.ศ. 2561 กิจ 1ก รร ม ศูนยจ์ ดั การกองทนุ ชุมชนบริหารจดั การหน้ี “สำ� นึกดี แผนดี บรหิ ารหน้ีได้” เมอ่ื ดำ� เนนิ กจิ กรรม ศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนบรหิ ารจดั การหน้ี “สำ� นกึ ดี แผนดี บรหิ ารหนไ้ี ด”้ แลว้ เสร็จตามระยะเวลาท่ีกำ� หนด ใหด้ ำ� เนินการ ดงั น้ี อ�ำเภอ 1. อำ� เภอสรปุ รายงานผลการดำ� เนินกจิ กรรมตามแบบประเมินผลสำ� หรบั ผรู้ ว่ มโครงการ 1) ส่วนท่ี 1 “ความรู้ความเข้าใจ การนำ� ไปใชป้ ระโยชน์ และความพึงพอใจ” 2) ส่วนที่ 2 การเก็บขอ้ มลู “ผลการดำ� เนินงาน” ส�ำหรับผู้รับผิดชอบโครงการ 3) แผนการบริหารจดั การหนี้ของศูนยจ์ ัดการกองทุนชมุ ชน 2. อำ� เภอรายงานผลให้จงั หวดั ทราบ โดยรายงานผล ภายใน 7 วัน หลังดำ� เนินการแลว้ เสรจ็ - ศนู ยจ์ ัดการกองทุนชุมชน (สถาบนั การจดั การเงนิ ทุนชมุ ชน ทจี่ ดั ต้ังในปี 2551 – 2556 จำ� นวน 479 แหง่ ) ดำ� เนินการไตรมาสท่ี 2 ภายในเดือนมีนาคม 2561 - ศูนย์จัดการกองทุนชุมชน (สถาบันการจัดการเงินทุนชุมชน ที่จัดต้ังในปี 2560 จ�ำนวน 445 แห่ง) ด�ำเนินการไตรมาสที่ 3 ภายในเดอื นเมษายน – พฤษภาคม 2561 จังหวัด 1. จงั หวดั ตดิ ตามเรง่ รดั และตรวจสอบผลการใชจ้ า่ ยงบประมาณ ประจำ� ปงี บประมาณ พ.ศ.2561 2. จังหวัดรวบรวมและสรุปผลการด�ำเนินกิจกรรมให้กรมฯ ทราบ พร้อมทั้งบันทึกในระบบ BPM ดงั นี้ - ศูนยจ์ ัดการกองทุนชุมชน (สถาบนั การจดั การเงินทุนชุมชน ที่จดั ต้งั ในปี 2551 – 2556 จ�ำนวน 479 แห่ง) บนั ทกึ ในระบบ BPM และรายงานผลให้กรมฯ ทราบภายใน เดือนมนี าคม 2561 - ศูนย์จัดการกองทุนชุมชน (สถาบันการจัดการเงินทุนชุมชน ที่จัดต้ังในปี 2560 จ�ำนวน 445 แหง่ ) บันทกึ ในระบบ BPM และรายงานผลใหก้ รมฯ ทราบภายใน เดอื นมิถนุ ายน 2561

36 แนวทางการดำ�เนินงานศูนยจ์ ดั การกองทุนชุมชน ประจ�ำ ปี 2561 กิจ 2ก รร ม พัฒนาศูนย์จัดการกองทนุ ชมุ ชน ไปสกู่ ารเป็น ศนู ย์จดั การกองทนุ ชมุ ชนตน้ แบบ อ�ำเภอ (เฉพาะอ�ำเภอท่เี ปน็ ที่ต้ังของศนู ย์จดั การกองทุนชมุ ชน 4 แหง่ ) 1. อำ� เภอสรุปรายงานผลการดำ� เนนิ กจิ กรรมตามแบบประเมนิ ผลส�ำหรบั ผ้รู ่วมโครงการ 1) สว่ นท่ี 1 “ความรคู้ วามเข้าใจ การน�ำไปใชป้ ระโยชน์ และความพงึ พอใจ” 2) ส่วนที่ 2 การเก็บข้อมูล “ผลการดำ� เนินงาน” สำ� หรับผู้รบั ผดิ ชอบโครงการ 3) แผนพฒั นาศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนไปสกู่ ารเปน็ ศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนตน้ แบบ 2. อ�ำเภอรายงานผลให้จงั หวดั ทราบ โดยรายงานผล ภายใน 7 วนั หลังดำ� เนนิ การแลว้ เสรจ็ - ศนู ย์จัดการกองทนุ ชุมชนบ้านชากไทย หมู่ 4 ต.ชากไทย อ.เขาคชิ ฌกฏู จ.จันทบุรี ดำ� เนินการภายในเดือนกมุ ภาพันธ์ 2561 - ศูนยจ์ ดั การกองทุนชุมชนบา้ นยางกระเดา หมู่ 10 ต.ท่าเมอื ง อ.ดอนมดแดง จ.อบุ ลราชธานี ดำ� เนินการภายในเดือนเมษายน 2561 - ศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนบา้ นโปง่ หมู่ 6 ต.ปา่ แดด อ.แมส่ รวย จ.เชยี งราย ดำ� เนนิ การ ภายในเดอื นพฤษภาคม 2561 - ศูนย์จัดการกองทุนชุมชนบ้านทุ่งโต๊ะหยะ๊ หมู่ 8 ต.โคกสกั อ.บางแกว้ จ.พัทลงุ ดำ� เนินการภายในเดือนมถิ นุ ายน 2561 3. บันทึกข้อมูลผลการด�ำเนินงานศูนย์จัดการกองทุนชุมชนในระบบงานศูนย์ข้อมูลกลาง เพ่ือบริหารจัดเก็บและใช้ประโยชน์ กรมการพัฒนาชุมชนให้เป็นปัจจุบัน และให้ สอดคลอ้ งกับแนวทางการด�ำเนนิ งานศนู ยจ์ ดั การกองทุนชมุ ชน จงั หวดั 1. จงั หวดั ตดิ ตามเรง่ รดั และตรวจสอบผลการใชจ้ า่ ยงบประมาณ ประจำ� ปงี บประมาณ พ.ศ.2561 2. จงั หวดั รวบรวมและสรปุ ผลการดำ� เนนิ กจิ กรรมใหก้ รมฯ ทราบ พรอ้ มทง้ั บนั ทกึ ในระบบ BPM ภายในสน้ิ เดอื นของเดอื นทไี่ ดร้ บั การจดั สรรงบประมาณ

37แนวทางการด�ำ เนินงานศนู ยจ์ ัดการกองทุนชมุ ชน ประจ�ำ ปี 2561 การรายงานผล 1 ครัวเรอื น การบริหารจัดการหน้ีไปสู่ 1 สัญญา 1. รายงานผลความก้าวหน้าการบริหารจัดการหน้ีไปสู่ 1 ครัวเรือน 1 สัญญา โดยใหจ้ ังหวดั รวบรวมและรายงานผลใหก้ รมฯ ทราบ ทกุ วนั ท่ี 20 ของเดอื น เรมิ่ ตงั้ แตเ่ ดอื นมนี าคม - มถิ นุ ายน 2561 2. รายงานผลการบรหิ ารจดั การหนี้ไปสู่ 1 ครัวเรอื น 1 สญั ญา จำ� นวน 2 รอบ รอบที่ 1 ภายในเดอื นเมษายน 2561 รอบท่ี 2 ภายในวันท่ี 15 กรกฎาคม 2561 การรายงานผล ตวั ชวี้ ัด การดำ� เนนิ กจิ กรรมตามยุทธศาสตรก์ รมการพฒั นาชมุ ชน ประจำ� ปงี บประมาณพ.ศ. 2561 โครงการสง่ เสรมิ การบรหิ ารจดั การการเงนิ ชุมชน มตี วั ชว้ี ดั โครงการ คอื 1. จ�ำนวนครัวเรือนท่ีสามารถแก้ไขปญั หาหนสี้ นิ 1 ครวั เรอื น 1 สญั ญา จ�ำนวน 12,764 ครัวเรือน 2. รอ้ ยละ 75 ของศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนสามารถบรหิ ารจดั การหนไี้ ดต้ ามเกณฑท์ ก่ี ำ� หนด 1) สำ� รวจ/จัดท�ำทะเบยี นลกู หนค้ี รวั เรอื น 2) วิเคราะห์ขอ้ มลู ลกู หนี้ และจดั ประเภทลูกหน้ี 3) ดำ� เนินการปรับโครงสร้างหน้ีครัวเรอื นเป้าหมาย 4) ศูนยจ์ ัดการกองทุนชมุ ชนมแี ผนการบรหิ ารจัดการหน้ี 5) ศูนย์จัดการกองทุนชุมชนสามารถบริหารจัดการหนี้ให้กับครัวเรือนเป้าหมายได้ โดยนำ� ไปสู่ 1 ครวั เรือน 1 สัญญา ตัวชี้วัดงบประมาณรายจ่ายประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ.2561 โครงการส่งเสริมการบริหาร จัดการการเงนิ ชุมชน 1. จำ� นวนครวั เรือนทีม่ กี ารบริหารจัดการหน้ไี ปสู่ 1 ครวั เรอื น 1 สญั ญา ไม่นอ้ ยกว่า 12,764 ครวั เรือน 2. รอ้ ยละ 70 ของกองทนุ ชุมชนสามารถหนุนเสริมอาชพี ครวั เรือน 3. ร้อยละ 70 ของครวั เรือนท่ีเข้าสกู่ ระบวนการบริหารจดั การหน้ีมรี ายไดเ้ พิ่มข้นึ

38 แนวทางการดำ�เนินงานศนู ย์จัดการกองทุนชุมชน ประจ�ำ ปี 2561 ตัวชี้วัดการประเมินส่วนราชการตามมาตรการปรบั ปรงุ ประสิทธภิ าพในการปฏบิ ัติราชการ ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ.2561 ตวั ชว้ี ดั ท่ี 4 : จ�ำนวนกลุ่มเป้าหมายท่ีเข้าถึงแหล่งทุนเพื่อประกอบอาชีพหรือแก้ปัญหาหน้ีสิน (อยู่ระหว่างการพิจารณาของส�ำนกั งานคณะกรรมการพฒั นาระบบราชการ : กพร.) การกำ� หนดเปา้ หมาย รอบที่ 1 (เดือนตลุ าคม 2560 – มนี าคม 2561) การเตรียมความพร้อมในการบริหารจัดการหน้ี ด�ำเนนิ การโดยศูนย์ศกึ ษาและพฒั นาชุมชน ท้ัง 11 แห่ง ในการสร้างความรู้ความเข้าใจเก่ียวกับการด�ำเนินงานศูนย์จัดการกองทุนชุมชน การบรหิ ารจดั การหนแี้ ก่เจา้ หน้าที่พัฒนาชุมชนจังหวัด/อ�ำเภอ จ�ำนวน 954 คน และคณะกรรมการ ศนู ยจ์ ัดการกองทุนชมุ ชน จ�ำนวน 2,781 คน รอบที่ 2 (เดอื นเมษายน - กนั ยายน 2561) กลมุ่ เปา้ หมายที่ไดร้ บั การแก้ไขปญั หาหนส้ี ิน จ�ำนวน 12,764 ครวั เรอื น

การวดั ผล 39แนวทางการดำ�เนินงานศนู ยจ์ ัดการกองทนุ ชมุ ชน ประจ�ำ ปี 2561 รอบท่ี 1 : การสร้างความร้คู วามเข้าใจเก่ยี วกับการดำ� เนินงานศูนย์จดั การกองทนุ ชมุ ชน การบริหารจัดการหนี้ โดยผ่านกระบวนการถ่ายทอดความรู้ของศูนย์จัดการกองทุนชุมชน ทง้ั 11 แหง่ และตอ้ งมผี ลผลติ คอื รอ้ ยละ 85 ของผเู้ ขา้ รบั การอบรมมคี วามรคู้ วามเขา้ ใจ และสามารถ ขับเคล่ือนการด�ำเนินงานศูนย์จัดการกองทุนชุมชนในการบริหารจัดการหน้ีไปสู่ 1 ครัวเรือน 1 สญั ญา ซึ่งมี 3 กิจกรรมทีต่ อ้ งดำ� เนนิ การ ดังน้ี 1) ประชุมเชิงปฏิบัติการทีมวิทยากรการขับเคลื่อนงานพัฒนาทุนและองค์กรการเงิน ชมุ ชน เพ่อื จดั ทำ� หลักสตู ร สือ่ ประกอบการฝึกอบรม การสร้างความเขา้ ใจในเนอื้ หาหลักสูตรทผี่ ่าน การวพิ ากษ์ สร้างและพัฒนาแล้ว รวมทั้งสาธติ การสอนประกอบสือ่ เพอ่ื ใหเ้ ป็นรูปแบบเดยี วกัน ในการถา่ ยทอดของวิทยากร 2) การประชุมเชิงปฏิบัติการเจ้าหน้าท่ีผู้รับผิดชอบขับเคลื่อนงานพัฒนาทุนและ องค์กรการเงินชุมชน เพื่อให้เจ้าหน้าท่ีพัฒนาชุมชนจังหวัด/อ�ำเภอมีความรู้ความรู้ความเข้าใจ ด้านการบริหารจัดการหนีไ้ ปสู่ 1 ครวั เรือน 1 สัญญา และสามารถเปน็ ที่ปรกึ ษา/สง่ เสริมสนับสนนุ ให้ ศูนย์จัดการกองทุนชุมชนขับเคลือ่ นการบริหารจัดการหน้ีไดเ้ ป็นผลสำ� เร็จ 3) กจิ กรรมพฒั นาศกั ยภาพคณะกรรมการศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชน จำ� นวน 2,781 คน เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจที่ชัดเจนในแนวทางการด�ำเนินงานของศูนย์จัดการกองทุนชุมชน ตามแนวทางทก่ี รมฯ ก�ำหนด รอบที่ 2 : จำ� นวนกลมุ่ เปา้ หมายทไี่ ดร้ บั การแกไ้ ขปญั หาหนสี้ นิ จำ� นวน 12,764 ครวั เรอื น โดยดำ� เนินการบรหิ ารจดั การหนีภ้ ายใต้กจิ กรรม ”สำ� นกึ ดี แผนดี บรหิ ารหน้ีได้” และด�ำเนนิ การผ่าน กิจกรรมของศูนยจ์ ดั การกองทุนชุมชนในการบริหารจดั การหนี้ ซ่ึงทั้งนี้ จำ� นวนกล่มุ เปา้ หมายในปงี บประมาณ พ.ศ.2561 ต้องเป็นกลุ่มเปา้ หมายใหม่ที่ไมซ่ ำ�้ กับครวั เรือนเปา้ หมายที่สามารถบริหารจดั การหนไ้ี ปสู่ 1 ครัวเรอื น 1 สัญญา ในปี พ.ศ.2560 ดังน้ัน เพ่ือให้การขับเคลื่อนการด�ำเนินกิจกรรมตามแผนยุทธศาสตร์กรมการพัฒนาชุมชน ประจำ� ปีงบประมาณ พ.ศ.2561 เปน็ ไปด้วยความเรยี บรอ้ ย มปี ระสทิ ธิภาพ และเกดิ ผลสัมฤทธ์ิ ตามเปา้ หมายและตวั ชว้ี ัดที่กำ� หนดไว้ กรมฯ จึงขอให้จงั หวัด/อ�ำเภอ ดำ� เนนิ การ ดังน้ี 1. ดำ� เนนิ การสง่ เสรมิ สนบั สนนุ ใหศ้ นู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนสามารถขบั เคลอื่ นการดำ� เนนิ งาน ศูนย์จัดการกองทุนชมุ ชนและบรหิ ารจดั การหนไ้ี ปสู่ 1 ครัวเรือน 1 สัญญาโดยก�ำหนดเป้าหมาย ใหศ้ ูนย์จดั การกองทนุ ชุมชนบรหิ ารจัดการหนไี้ ปสู่ 1 ครวั เรอื น 1 สัญญา อย่างน้อยแหง่ ละ 14 ครัวเรอื น โดยไม่ซ้�ำกบั ครวั เรอื นเปา้ หมายที่สามารถบรหิ ารจดั การไปสู่ 1 ครวั เรอื น 1 สัญญา ในปี พ.ศ.2560

40 แนวทางการดำ�เนินงานศนู ย์จดั การกองทนุ ชมุ ชน ประจำ�ปี 2561 2. ให้จังหวดั /อำ� เภอจัดท�ำ เก็บรวบรวมหลกั ฐานเชงิ ประจักษ์ เพอื่ ใชป้ ระกอบตวั ชี้วดั 2.1 จดั สง่ ใหก้ รมฯ (เปน็ ไฟล์ PDF) ภายในเดอื น กรกฎาคม 2561 รายละเอยี ดดงั น้ี (1) ทะเบียนข้อมูลลูกหนี้และภาวะหนี้สินครัวเรือนทั้งหมดของกลุ่ม/องค์กร/กองทุน การเงินท่ีเป็นสมาชิกศูนยจ์ ดั การกองทุนชมุ ชน (2) แผนการบริหารจดั การจดั การหน้ีของศูนย์จัดการกองทุนชมุ ชน (3) ทะเบยี นการบรหิ ารจัดการหนี้ไปสู่ 1 ครวั เรอื น 1 สญั ญา (4) แบบรายงานการบริหารจดั การหน้ีไปสู่ 1 ครวั เรอื น 1 สัญญา (รายงาน 2 รอบ คอื เดือนเมษายน และเดือนกรกฎาคม) (5) ภาพถ่ายกิจกรรม 2.2 จดั เกบ็ ทศ่ี นู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชน/อำ� เภอ รายละเอยี ดตามขอ้ 2.1 (1) – (5) และ - แผนพัฒนาชวี ิตครวั เรือนเปา้ หมาย - แบบบนั ทกึ การเขา้ รว่ มโครงการการบรหิ ารจดั การหนี้ 1 ครวั เรอื น 1 สญั ญา - สญั ญาการถ่ายโอนภาระหน้สี นิ ในการบรหิ ารจดั การหน้ ี 1 ครวั เรือน 1 สญั ญา - หลักฐานอื่น ๆ เชน่  รายงานการประชุม เป็นต้น การวัดผล

41แนวทางการด�ำ เนินงานศูนยจ์ ัดการกองทุนชุมชน ประจ�ำ ปี 2561 สรปุ การรายงานผลการด�ำเนินกจิ กรรมตามยุทธศาสตร์ กรมการพัฒนาชุมชนประจ�ำปงี บประมาณ พ.ศ. 2561 ท่ี กจิ กรรม/การรายงานผล หลักฐาน/ ห้วงระยะเวลา หมายเหตุ เอกสารการรายงาน การรายงาน การด�ำเนนิ กิจกรรมตามยุทธศาสตรก์ รมฯ 1 กิจกรรมศูนย์จดั การกองทนุ 1) สว่ นท่ี 1 แบบสรุป  ศนู ยจ์ ัดการฯ (เดมิ 479 แหง่ ) รายงาน ชุมชนบรหิ ารจัดการหนี้ ประเมินผลโครงการ/ ภายใน 31 ม.ี ค. 61 ให้กรมฯ “สำ� นกึ ดี แผนดี บรหิ ารหนไี้ ด”้ กิจกรรม  ศนู ยจ์ ัดการฯ (ใหม่ 445 แหง่ ) ทราบ 2) ส่วนที่ 2 การเกบ็ ข้อมูล ภายใน ม.ิ ย. 61 “ผลการด�ำเนินงาน” 3) แผนการบรหิ ารจดั การหนี้ ของศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชน 4) ภาพถ่ายกิจกรรม 2 กจิ กรรมพฒั นาศนู ย์จัดการ 1) สว่ นท่ี 1 แบบสรปุ  ศนู ยจ์ ดั การฯ บา้ นชากไทย รายงาน กองทนุ ชมุ ชนไปสกู่ ารเป็น ประเมินผล โครงการ/ จ. จันทบุรี ภายใน 28 ก.พ. 61 ใหก้ รมฯ ศูนย์จัดการกองทนุ ชุมชน กิจกรรม  ศูนยจ์ ดั การฯ บา้ นยางกระเดา ทราบ ต้นแบบ 2) ส่วนท่ี 2 การเกบ็ ขอ้ มลู หมู่ 10 จ. อุบลราชธานี ภายใน “ผลการดำ� เนินงาน” 30 เม.ย. 61 3) ภาพถ่ายกิจกรรม  ศูนยจ์ ัดการฯ บา้ นโปง่ จ. เชยี งราย ภายใน 31 พ.ค. 61  ศูนยจ์ ดั การฯ บา้ นทุ่งโตะ๊ หยะ๊ หมู่ 8 จ. พทั ลุง ภายใน 30 ม.ิ ย. 61 การรายงานผลการบริหารจัดการหนี้ไปสู่ 1 ครัวเรือน 1 สญั ญา 1 รายงานผลความก้าวหนา้  แบบรายงานความ รายงานทกุ วันท่ี 20 ของเดอื น การบรหิ ารจดั การหนีไ้ ปสู่ ก้าวหนา้ ฯ (มี.ค.- ม.ิ ย. 61) 1 ครัวเรือน 1 สัญญา 2 รายงานผลการบรหิ าร  แบบรายงานการบริหาร รอบ 1 เม.ย. 61 จดั การหน้ไี ปสู่ 1 ครวั เรือน จัดการหน้ฯี รอบ 2 15 ก.ค. 61 1 สญั ญา (รายงาน 2 รอบ)

42 แนวทางการดำ�เนนิ งานศูนย์จัดการกองทุนชมุ ชน ประจ�ำ ปี 2561 รายละเอยี ดหลกั ฐานประกอบตัวชีว้ ด้ ที่ เอกสาร แหล่งจดั เก็บ/รวบรวมข้อมูล อ�ำเภอ จงั หวดั กรมฯ 1 ทะเบียนข้อมูลลูกหน้ีและภาวะหนี้สินครัวเรือนทั้งหมดของกลุ่ม/  องคก์ ร/กองทนุ การเงินทเี่ ป็นสมาชิกของศูนยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชน   2 แผนการบรหิ ารจดั การหน้ขี องศูนยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชน 3 ทะเบียนการบริหารจดั การหนไ้ี ปสู่ 1 ครัวเรือน 1 สญั ญา  4 แบบรายงานผลการบรหิ ารจดั การหน้ี  ไปสู่ 1 ครวั เรอื น 1 สญั ญา (รายงาน 2 รอบ คอื เดือนเมษายน และกรกฎาคม 2561)  5 แบบบันทกึ การเข้ารว่ มโครงการบริหารจัดการหนี้ 1 ครวั เรือน 1 สัญญา (เกบ็ ไว้ที่ศูนยจ์ ดั การกองทุนชุมชน)  6 สัญญาการถ่ายโอนภาระหนี้สนิ ในการบริหารจดั การหนี้  1 ครวั เรอื น 1 สญั ญา (เก็บไวท้ ี่ศนู ยจ์ ัดการกองทนุ ชุมชน) 7 แผนพัฒนาชวี ติ ครัวเรือนเปา้ หมาย (เก็บไว้ท่ศี ูนย์จัดการกองทนุ ชมุ ชน) 8 ภาพถ่ายกิจกรรม เอกสาร/หลักฐานส�ำคัญของศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชุมชน ที่ เอกสาร 1 ทะเบยี นคณะกรรมการศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชุมชน 2 ทะเบยี นสมาชิกศนู ยจ์ ัดการกองทุนชมุ ชน 3 ระเบยี บข้อบังคับศูนย์จดั การกองทนุ ชมุ ชน 4 ทะเบียนขอ้ มลู กล่มุ /องค์กร/กองทุนการเงินท้ังหมดในหมู่บ้าน/ชมุ ชน 5 ทะเบยี นขอ้ มูลลกู หนแ้ี ละภาวะหนี้สินครวั เรอื นทงั้ หมดของกลมุ่ /องคก์ ร/กองทนุ การเงนิ ทีเ่ ปน็ สมาชิกของศูนยจ์ ัดการ กองทุนชุมชน 6 แบบรายงานการจัดต้ังและขึน้ ทะเบยี นศนู ย์จดั การกองทนุ ชุมชน (กรณที ม่ี ีการจดั ต้งั ใหม)่ 7 แผนการบริหารจัดการหนีข้ องศูนย์จัดการกองทนุ ชมุ ชน 8 ทะเบยี นการบริหารจดั การหน้ีไปสู่ 1 ครวั เรือน 1 สญั ญา 9 แบบบันทกึ การเข้ารว่ มโครงการบริหารจดั การหนี้ 1 ครัวเรือน 1 สญั ญา 10 สญั ญาการถ่ายโอนภาระหน้สี นิ ในการบรหิ ารจดั การหน้ี 1 ครวั เรือน 1 สัญญา 11 แผนพัฒนาชีวิตครวั เรอื นเป้าหมาย 12 รายงานการประชมุ ฯ 13 ภาพถา่ ยกจิ กรรม

สว่ นที่ 5 43แนวทางการด�ำ เนินงานศูนย์จัดการกองทุนชุมชน ประจำ�ปี 2561 ประเดน็ ข้อคำ�ถาม ในพ้นื ที่และแนวทางแกไ้ ข จะท�ำอยา่ งไร กรณศี ูนยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชน ดำ� เนนิ กิจกรรมรับฝากเงิน/ธุรกรรมทางการเงิน กรณีที่ศูนย์จัดการกองทุนชุมชนใดที่มีกิจกรรมรับฝากเงิน และท�ำธุรกรรมทางการเงินให้ ดำ� เนนิ การถา่ ยโอนภารกจิ ใหก้ ลมุ่ ออมทรพั ยเ์ พอ่ื การผลติ หรอื กลมุ่ /กองทนุ (สถาบนั การเงนิ ชมุ ชน) ทสี่ ามารถทำ� ธรุ กรรมทางการเงนิ ไดเ้ ปน็ ผดู้ ำ� เนนิ การ และแบง่ ขอบเขตความรบั ผดิ ชอบใหช้ ดั เจน ดงั นี้  ศูนย์จัดการกองทุนชุมชน รับผิดชอบเก่ียวกับการบูรณาการข้อมูลกองทุนชุมชนในพ้ืนท่ี บริหารจัดการหนี้ ส่งเสริมวินัยทางการเงินของคนในชุมชนให้ใช้เงินทุนในชุมชนเพื่อสร้างงาน สรา้ งรายได้ ตอ่ ยอดอาชพี และให้เกดิ ประโยชนส์ งู สดุ  กลมุ่ ออมทรพั ยเ์ พอื่ การผลติ  รบั ผดิ ชอบเกย่ี วกบั การสง่ เสรมิ การออมของสมาชกิ รบั ฝากเงนิ ทำ� ธรุ กรรมทางการเงนิ ทำ� กจิ กรรมเครอื ขา่ ย เชน่ โรงสขี า้ วชมุ ชน ศนู ยส์ าธติ การตลาด ฯลฯ กรณที ศ่ี นู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนใดทไ่ี ดด้ ำ� เนนิ การปลอ่ ยกใู้ หก้ บั สมาชกิ ไปแลว้ ใหร้ อจนกวา่ ผกู้ ู้ ส่งเงินคืนครบตามสัญญา แล้วคืนเงินให้กับรายบุคคล และรายกลุ่มตามจ�ำนวนเงินที่ได้รับฝาก ใชว้ ธิ ี “ลด ละ เลิก” คือ ไมท่ ำ� กจิ กรรมรับ-ฝากเงนิ จากนัน้ ให้ถ่ายโอนภารกิจไปใหก้ ลุ่มออมทรัพย์ เพ่อื การผลติ หรือกลุ่ม/กองทุน (สถาบนั การเงิน) เป็นผู้ด�ำเนนิ การตอ่ ไป จะท�ำอยา่ งไร กรณีเงินทุนในชมุ ชนนอ้ ย ความตอ้ งการบริหารจัดการหนีส้ งู แนวทางแก้ไข 1. วิเคราะห์สถานการณ์กองทุนชุมชน ถ้าเป็นหนี้กลุ่ม/กองทุนในชุมชน วงเงินหนี้จะไม่เกิน จ�ำนวนเงินทนุ ของกลุ่ม/กองทนุ 2. ชแี้ จงท�ำความเข้าใจกบั คนในชุมชน และแจง้ สถานะทางการเงินใหส้ มาชิกทราบ 3. ระดมทุนในชุมชน โดยให้กลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิตด�ำเนินการรับฝากเงินสัจจะพิเศษ เพ่ือนำ� เงนิ ไปลงทุนท�ำกจิ กรรมเครือข่ายเพอ่ื แสวงหาก�ำไร และก�ำหนดผลตอบแทนเป็นเงินปนั ผล ท่ีมากกว่าธนาคาร แต่ท้ังน้ี ต้องวิเคราะห์สถานการณ์ทางการเงินของกลุ่มตลอดเวลา เพื่อรักษา สภาพคล่องทางการเงินของกลุ่ม หากมีเงินทุนเพียงพอก็ให้แจ้งต่อสมาชิกกลุ่ม เพื่อหยุดการรับ ฝากเงนิ สัจจะพเิ ศษ

44 แนวทางการดำ�เนินงานศูนย์จัดการกองทุนชมุ ชน ประจ�ำ ปี 2561 4. แสวงหาแหล่งเงินภายนอก โดยกลุ่ม/กองทุนที่เป็นสมาชิกศูนย์จัดการกองทุนชุมชน เปิด OD กับทางธนาคาร ทง้ั น ้ี ตอ้ งดูเงื่อนไขของธนาคารว่าสอดคลอ้ งกบั การบริหารจดั การภายใน ชุมชน รวมทง้ั ความสามารถในการชำ� ระเงิน ไมเ่ ปน็ การสรา้ งภาระ และตอ้ งค�ำนึงถงึ ประโยชน์ ทชี่ ุมชนได้รบั เป็นสำ� คัญ จะท�ำอย่างไร กรณที ห่ี มบู่ า้ นบรหิ ารจดั การหนี้ ไปสู่ 1 ครวั เรอื น 1 สญั ญา ครบทกุ ครวั เรอื น 100% แนวทางแก้ไข 1. ให้คณะกรรมการศูนย์จัดการกองทุนชุมชน ติดตาม สนับสนุนให้ครัวเรือนเป้าหมาย ทส่ี ามารถบริหารจดั การหนไ้ี ปสู่ 1 ครวั เรือน 1 สัญญา ไม่กลับมาเป็นหน้ซี �้ำซอ้ นอกี หรอื หาก ครัวเรือนเป้าหมายน้ัน มีความจ�ำเป็นต้องกู้เงินเพื่อประกอบอาชีพ ก็ให้ด�ำเนินการในรูปแบบ 1 ครัวเรอื น 1 สญั ญา และสนบั สนนุ อยา่ งตอ่ เนอ่ื ง เพือ่ ให้เกดิ ผลสัมฤทธใ์ิ นการแกไ้ ขปญั หาหน้สี นิ ของครวั เรอื น จนสามารถปลดหนี้ครวั เรือนได้ 2. ใหจ้ งั หวดั /อำ� เภอดำ� เนนิ การขยายผลการจดั ตง้ั ศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนไปยงั หมบู่ า้ นอน่ื ๆ เพอื่ ให้เป็นไปตามเปา้ หมายทจี่ ังหวัดไดร้ บั ตามทก่ี รมฯ ก�ำหนดไว้ (จดั ตั้งโดยไมใ่ ชง้ บประมาณ) โดยให้ศูนย์จัดการกองทุนชุมชนที่สามารถบริหารจัดการหนี้ได้ทุกครัวเรือนเป็นพี่เล้ียงคอยให้ ค�ำแนะนำ� และชว่ ยเหลือในการดำ� เนินการบรหิ ารจัดการหนไี้ ปสู่ 1 ครัวเรือน 1 สญั ญา และให้ จังหวัดรายงานฐานข้อมูลศูนย์จัดการกองทุนชุมชนที่จัดต้ังข้ึนใหม่ให้กรมฯ ทราบ เพ่ือปรับฐาน ข้อมลู ใหเ้ ปน็ ปจั จบุ ัน โดยทง้ั นีใ้ ห้มีจดั ตง้ั ศนู ยจ์ ดั การกองทุนชุมชน ตามแนวทางกรมฯ ดังนี้ เกณฑ์การคัดเลือกหมบู่ า้ นทีม่ คี วามพรอ้ มในการจดั ต้งั ศูนย์จดั การกองทนุ ชมุ ชน 1. กลุ่มออมทรัพย์เพ่ือการผลิตที่เข้มแข็งเป็นแกนหลักในการจัดตั้ง หากไม่มี ให้พิจารณา คัดเลือกกลุ่ม/องค์กรการเงินชุมชน/กองทุนการเงินชุมชนอื่น ๆ ท่ีมีความพร้อมและอยู่ในการ กำ� กบั ดูแลของกรมการพัฒนาชมุ ชน เป็นแกนหลกั ในการจดั ต้ังศูนยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชน 2. มกี ลมุ่ /องคก์ รการเงนิ ชมุ ชน/กองทนุ การเงนิ ชมุ ชนอยใู่ นหมบู่ า้ น/ชมุ ชน ไมน่ อ้ ยกวา่  3 กลมุ่ 3. มีสถานที่ท�ำการพร้อมด�ำเนินการศูนย์จัดการกองทุนชุมชน (สถานท่ีท�ำการจะใช้ร่วมกับ กล่มุ /องค์กร/กองทุนการเงินชุมชน หรอื เปน็ เอกเทศก็ได)้ 4. ผ้นู ำ� ชุมชน และตัวแทนกลมุ่ /องค์กรการเงินชุมชน/กองทุนการเงินชุมชน ทจ่ี ะเขา้ มาเปน็ คณะกรรมการศูนย์จัดการกองทุนชุมชน ต้องมีประสบการณ์ความรู้ความสามารถในเร่ืองของ

45แนวทางการดำ�เนนิ งานศนู ยจ์ ัดการกองทนุ ชมุ ชน ประจำ�ปี 2561 การบริหารงานกองทุนชุมชน เป็นที่ไว้วางใจ มีความซื่อสัตย์ และมีความสมัครใจในการจัดต้ัง ศนู ยจ์ ัดการกองทนุ ชมุ ชน 5. ศักยภาพของหมู่บ้าน/ชุมชน (ไม่เป็นพื้นท่ีซ�้ำซ้อนกับการด�ำเนินงานสถาบันการเงิน ในรูปแบบอนื่ ) ท้งั น้ี การจดั ต้งั ศนู ย์จัดการกองทุนชุมชนควรท�ำในระดบั หมู่บ้าน ขนั้ ตอนการจัดตง้ั ศนู ยจ์ ัดการกองทนุ ชุมชน ข้ันตอนที่ 1 เผยแพร่แนวคดิ การจัดตั้งศูนยจ์ ัดการกองทุนชุมชน พัฒนาการอ�ำเภอ/พัฒนากร ด�ำเนินการเผยแพร่แนวคิด แนวทางการด�ำเนินงานศูนย์จัด การกองทนุ ชมุ ชน โดยการสร้างความรู้ ความเข้าใจให้กบั ผู้น�ำกลุ่ม/องค์กรการเงินชมุ ชน/กองทนุ การเงนิ ชุมชน ภายในหมบู่ า้ น/ชุมชน และภาคีการพฒั นาให้เปน็ ไปในทิศทางเดยี วกนั โดยกระตนุ้ ใหช้ ุมชนเห็นความส�ำคัญ ในการจดั ตง้ั ศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชุมชน โดยประเด็นตา่ ง ๆ ดงั นี้  สถานการณข์ องกองทนุ สถานการณ์เงินทุนของกล่มุ ตา่ ง ๆ ขอ้ มลู การกเู้ งิน แผนชมุ ชน ของหมบู่ ้าน ข้อจำ� กัดของการดำ� เนนิ งานกองทนุ การนำ� ขอ้ มลู จปฐ. / กชช.2ค. มาวิเคราะห์รว่ มกนั เพอื่ หาทางออกในการบรหิ ารจดั การทนุ ในหมบู่ า้ นใหม้ ีประสิทธิภาพ  ความส�ำคัญในการแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจ/สังคมในชุมชน โดยผู้น�ำชุมชนค้นหาปัญหา ของชมุ ชน และความตอ้ งการของชมุ ชน ซงึ่ การแก้ไขปัญหาหนี้สินเปน็ สิ่งทีส่ �ำคญั เปน็ ลำ� ดับตน้  กระตุ้นให้ผู้น�ำชุมชน ได้ส�ำรวจปัญหาที่เกิดในครัวเรือนแต่ละครัวเรือนในทุกด้าน อาทิเช่น เรื่องปากท้อง การประกอบอาชีพ สวัสดิการต่าง ๆ และความต้องการของคน ในครัวเรือน เพื่อจะได้เป็นข้อมูลประกอบการวิเคราะห์ปัญหา และหาแนวทางแก้ไขปัญหาของคน ในชุมชน และเผยแพร่แนวคิดในการจัดต้ังศูนย์จัดการกองทุนชุมชนให้แต่ละครัวเรือนได้ทราบและ เพ่อื รับฟงั ความคิดเหน็ ซ่ึงการเผยแพร่แนวคิดการจัดตั้งศูนย์จัดการกองทุนชุมชน สามารถด�ำเนินการได้หลาย รปู แบบ เชน่ การจดั เวทปี ระชาคมเพอื่ แลกเปลย่ี นเรยี นร/ู้ การพดู คยุ กลมุ่ ยอ่ ย/การใชห้ อกระจายขา่ ว/ การใช้สอื่ วิดโี อ แผน่ พลิก แผน่ พับ ฯลฯ

46 แนวทางการดำ�เนินงานศูนย์จัดการกองทุนชมุ ชน ประจำ�ปี 2561 ขน้ั ตอนท่ี 2 สำ� รวจวิเคราะหข์ ้อมลู กองทุนชมุ ชน สำ� รวจขอ้ มูลกองทนุ หลังจากเผยแพร่แนวคิด แนวทางการด�ำเนินงานของศูนย์จัดการกองทุนชุมชนแก่ กลมุ่ เปา้ หมาย (ผนู้ ำ� กลมุ่ /องคก์ รการเงนิ ชมุ ชน/กองทนุ การเงนิ ชมุ ชน ภายในหมบู่ า้ น/ชมุ ชน) ข้ันตอนนี้กลุ่มเป้าหมายจะต้องท�ำการส�ำรวจข้อมูลกองทุนชุมชนที่ด�ำเนินการในหมู่บ้าน/ ชมุ ชน ตั้งแต่อดตี จนถงึ ปัจจบุ ัน ทีย่ ังสามารถหาข้อมูลตา่ ง ๆ ได้ และมีสภาพการคงอยู่ ของกองทุน ทั้งที่ยังด�ำเนินการอยู่และหยุดด�ำเนินการแล้ว แต่มีเงินทุนและทรัพย์สิน ทส่ี ามารถตรวจสอบได้ โดยขอ้ มลู ท่ีตอ้ งดำ� เนนิ การส�ำรวจ ประกอบดว้ ย ด้านคน ได้แก่ คณะกรรมการบริหารกองทุนเป็นอย่างไร บุคคลหนึ่งคนได้รับ การคดั เลอื กเปน็ คณะกรรมการบรหิ ารกองทนุ หลาย ๆ กองทนุ ใชห่ รอื ไม่ สมาชกิ หนง่ึ คนสมคั รเปน็ สมาชิกหลายกองทุนหรอื ไม่ และสมาชิกดังกลา่ วกเู้ งินทุกกองทุนหรอื ไม่ ทป่ี รึกษากองทนุ และผู้น�ำอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องมีความรู้ความเข้าใจ การด�ำเนินงานกองทุนมากน้อยเพียงใด สามารถให้คำ� แนะนำ� กองทนุ ให้ดำ� เนนิ งานถูกต้องตามหลกั การและแนวทางหรือไม่ เปน็ ต้น ด้านเงนิ ทนุ แต่ละกองทนุ มีท่มี าของเงินอย่างไร การบรหิ ารจัดการประสบความส�ำเรจ็ หรือ ล้มเหลว ปจั จุบันแต่ละกองทุนมีเงินทนุ เหลอื จ�ำนวนเทา่ ใด ด้านกิจกรรม มีการจัดกิจกรรมที่เป็นประโยชน์และสอดคล้องตรงกับความต้องการของ สมาชิกและชุมชนมากน้อยเพยี งใด มปี ัญหา/อปุ สรรค ในการดำ� เนินกจิ กรรมมหี รือไม่ ดา้ นวตั ถปุ ระสงคแ์ ละกลมุ่ เปา้ หมาย กองทนุ มกี ารดำ� เนนิ งานทสี่ อดคลอ้ งกบั วตั ถปุ ระสงค์ หรือไม่ การบรหิ ารจัดการเออ้ื ประโยชนก์ ับกลมุ่ เปา้ หมายมากนอ้ ยเพียงไร วเิ คราะห์ข้อมลู กองทุน เมอ่ื ไดข้ อ้ มลู ของกองทนุ ต่าง ๆ แล้ว ให้ด�ำเนินการวเิ คราะห์ สถานภาพของกองทุนท่ีมา ของกองทนุ ท้งั หมดในชุมชน วตั ถุประสงค์การจัดต้งั กองทนุ เงินทนุ ปัจจบุ นั สมาชิกกองทนุ ที่มา ของคณะกรรมการกองทนุ ระเบยี บที่ใช้ปัจจบุ นั กิจกรรมของกองทุน จุดแขง็ จุดออ่ น โอกาส ขอ้ จ�ำกดั การบริหารจัดการและการดำ� เนนิ งานเป็นอย่างไร ฯลฯ เพ่ือใหท้ ราบสถานการณ์จรงิ ของกองทนุ เหลา่ น้ัน ข้นั ตอนที่ 3 ประชุมผ้ทู เี่ กี่ยวข้อง เพ่ือวางแผนจดั ตงั้ ศูนยจ์ ัดการกองทุนชุมชน เปน็ การประชุมประธานกลุ่มฯ/กรรมการ/ผแู้ ทนกองทุนชุมชน ผ้นู �ำชมุ ชนผทู้ รงคณุ วุฒิ ภาคี การพัฒนา เพอ่ื เตรียมการ/วางแผนการจดั ตัง้ ศนู ย์จัดการกองทุนชุมชน

47แนวทางการดำ�เนินงานศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชน ประจ�ำ ปี 2561 ข ้นั ตอ นท ี่ 4 จดั ตงั้ ศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชน ตามรปู แบบแนวทางทกี่ รมการพฒั นา ชุมชนกำ� หนด โดยการประชุมประธานกลุ่ม/องค์กรกองทุนชุมชนและผู้เกี่ยวข้อง เพ่ือเลือกคณะกรรมการ บริหาร รา่ งระเบยี บข้อบงั คบั กำ� หนด/วางแผนการจัดท�ำกจิ กรรมของศนู ยจ์ ัดการกองทุนชุมชน ขั้นตอนการจัดตั้งศูนย์จัดการกองทุนชุมชน ด�ำเนินการโดยการประชุมประธานกลุ่ม/องค์กร การเงินชุมชน/กองทุนการเงินชุมชน/องค์กรกองทุนชุมชน และผู้เก่ียวข้องท่ีได้รับมอบอ�ำนาจ เป็นผู้แทนกลุ่มสมัครเป็นสมาชิกศูนย์จัดการกองทุนชุมชน และผู้น�ำชุมชนผู้ทรงคุณวุฒิ ภาคี การพัฒนา เพ่อื ดำ� เนนิ การ ดังน้ี (1) เลอื กคณะกรรมการบริหาร (2) จัดท�ำรา่ งระเบยี บข้อบังคบั (3) จัดท�ำแผนและก�ำหนดการจัดท�ำกิจกรรมของศูนย์จัดการกองทุนชุมชน (4) จัดเตรียมสถานที่ เอกสาร สอ่ื ต่าง ๆ ทจี่ ะใช้ในการดำ� เนินงาน (5) เพ่มิ ทกั ษะคณะกรรมการบรหิ ารศูนย์จดั การกองทนุ ชมุ ชน เตรียมคน และด�ำเนินการจดั กิจกรรม ข ัน้ ตอ นท ี่ 5 รายงานผลการจัดต้ังศูนย์จัดการกองทุนชุมชนให้กรมการพัฒนา ชมุ ชนทราบ เมื่อจดั ตั้งแล้วเสร็จให้รายงานผลการจัดตั้งฯ ใหจ้ งั หวดั ทราบ และจังหวัดรายงานผล การขึน้ ทะเบียนศูนย์จัดการกองทุนชุมชนภายใต้การก�ำกับดูแลของกรมการพัฒนาชุมชนให้กรมฯ ทราบ เพื่อข้ึนทะเบียนในฐานข้อมูลศูนย์จัดการกองทุนชุมชน ส�ำหรับการรายงานการจัดตั้งและ ขน้ึ ทะเบยี น เอกสารส�ำคญั ประกอบด้วย  แบบรายงานการจดั ตง้ั และข้นึ ทะเบียนศนู ย์จดั การกองทุนชุมชน  ทะเบียนคณะกรรมการศูนย์จัดการกองทุนชุมชน  ทะเบยี นสมาชิกศูนย์จดั การกองทนุ ชุมชน  ระเบยี บขอ้ บงั คับของศนู ย์จัดการกองทนุ ชุมชน จะทำ� อยา่ งไร กรณีท่ีกลมุ่ /กองทุนทเี่ ปน็ สมาชกิ ศูนย์จดั การกองทนุ ชมุ ชน มรี ะเบยี บขอ้ บงั คับ แตกตา่ งกัน แนวทางแก้ไข หากสมาชกิ ของศนู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชน เปน็ กลมุ่ /กองทนุ ทเ่ี กดิ จากภาคประชาชนกส็ ามารถ ปรบั ระเบียบใหส้ อดคลอ้ งและเอือ้ ตอ่ การด�ำเนนิ งานของศูนยจ์ ดั การกองทุนชมุ ชนไดง้ ่าย โดยใชว้ ธิ ี ขอมติจากท่ีประชุมสมาชิก แต่หากสมาชิกของศูนย์จัดการกองทุนชุมชนเป็นกลุ่ม/กองทุน ทส่ี นบั สนนุ โดยภาครฐั ใหศ้ นู ยจ์ ดั การกองทนุ ชมุ ชนดำ� เนนิ การออกระเบยี บใหเ้ ออ้ื ตอ่ การดำ� เนนิ งาน ของสมาชกิ กลมุ่ /กองทนุ นนั้ ๆโดยไมข่ ดั กบั ระเบยี บของกลมุ่ /กองทนุ นน้ั ๆและไมข่ ดั ตอ่ กฎหมายดว้ ย ทัง้ นี้ตอ้ งพดู คยุ สรา้ งความเข้าใจกนั กอ่ น

48 แนวทางการดำ�เนนิ งานศนู ย์จดั การกองทนุ ชมุ ชน ประจ�ำ ปี 2561 การบริหารจัดการหนไี้ ปสู่ 1 ครวั เรอื น 1 สัญญา จ�ำเป็นหรือไม่ ทีจ่ ะตอ้ งปรบั อตั รา ดอกเบ้ียกลุ่ม/กองทุนใหเ้ ท่ากนั ค�ำตอบ การบริหารจัดการหนี้ไปสู่ 1 ครัวเรือน 1 สัญญาของศูนย์จัดการกองทุนชุมชนบางพ้ืนท่ี อาจสามารถด�ำเนินการปรับอัตราดอกเบ้ียให้เท่ากันได้ และบางพ้ืนท่ีไม่สามารถปรับลดอัตรา ดอกเบ้ียให้เท่ากัน จึงไม่จ�ำเป็นท่ีจะต้องปรับอัตราดอกเบี้ยของกลุ่ม/กองทุนที่เป็นสมาชิก ศูนย์จัดการกองทุนชุมชนให้เท่ากัน ท้ังน้ี ควรด�ำเนินการภายใต้รูปแบบ/บริบทของแต่ละพ้ืนที่ และ ความต้องการของคนในชุมชน โดยผ่านมติในที่ประชุมของสมาชิกของศูนย์จัดการกองทุนชุมชน ซึง่ อาจจะทำ� รปู แบบทางเลอื กในการบรหิ ารจัดการหน้ีไปสู่ 1 ครัวเรอื น 1 สญั ญาให้กับครัวเรอื น เป้าหมาย (ลูกหนี้แต่ละราย) โดยค�ำนึงถึงจ�ำนวนเงินกู้ อัตราดอกเบี้ยของแต่ละกลุ่ม/กองทุน ข้อจ�ำกัดของกลุ่ม/กองทุน ระยะเวลาการช�ำระคืนเงินกู้ และไม่ขัดกับระเบียบของกลุ่ม/กองทุน ที่เป็นสมาชิกศูนย์จัดการกองทุนชุมชน ซึ่งอาจจะสร้างแรงจูงใจให้ครัวเรือนเป้าหมายด้วย การสนบั สนนุ เงนิ ตอ่ ยอดใหม้ ากกวา่ ยอดเงนิ กู้ หรอื อาจจะกำ� หนดเงอ่ื นไขตา่ ง ๆ ใหค้ รวั เรอื นเปา้ หมาย ทเี่ ข้ารว่ มการบริหารจัดการหน้ไี ปสู่ 1 ครัวเรอื น 1 สญั ญา เชน่ ส่งเสรมิ ให้มกี ารออมเงนิ โดยการ ฝากเงนิ กับกลมุ่ ออมทรพั ย์เพอื่ การผลิตควบคู่กบั การกเู้ งิน