ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ

Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Τμήμα Γεωγραφίας www.hua.gr

Χαροκόπειο Πανεπιστήμιo Ελευθερίου Βενιζέλου 70 Καλλιθέα 17671 Τηλ. 2109549100 Φαξ. 2109577050 www.hua.gr

Αντικείμενο και Φιλοσοφία Το Τμήμα Γεωγραφίας ιδρύθηκε το 1999, μετά από πρόταση του πανεπιστημίου στο πλαίσιο του ΕΠΕΑΚ, δέχτηκε τους πρώτους φοιτητές το 2000, και σήμερα έχει 18 μέλη ΔΕΠ και δυο ένα ΕΔΙΠ. Συμπληρώνει, δηλαδή, 15 χρόνια λειτουργίας. H Γεωγραφία εντάσσει και συσχετίζει την ανθρώπινη συμπεριφορά και δράση με τη δυναμική των περιβαλλοντικών, κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών διεργασιών. Eντοπίζει τις αστοχίες των ανθρώπινων και κοινωνικών συστημάτων σε όλες τις κλίμακες και τα επίπεδα του χώρου το τοπικό, το εθνικό αλλά και το υπερεθνικό. Ενσωματώνει και συνδέεται στενά με αντικείμενα όπως η γεωμορφολογία και η κλιματολογία, η χαρτογραφία, η επιστήμη των γεωγραφικών πληροφοριών, η αστική και περιφερειακή ανάπτυξη, η πολιτική, οικονομική, κοινωνική, ιστορική και πολιτισμική γεωγραφία, τα προβλήματα ανάπτυξης στον Τρίτο Κόσμο, η ιστορία της γεωγραφίας και των τεχνολογικών αλλαγών, η δημογραφία, η περιβαλλοντική και ενεργειακή διαχείριση, κοκ. Το επιστημονικό αντικείμενο της Γεωγραφίας στο Τμήμα μας συγκροτείται από γνώση και αντικείμενα τα οποία εντάσσονται στα πεδία της φυσικής γεωγραφίας, της ανθρώπινης γεωγραφίας, καθώς και της εφαρμοσμένης γεωγραφίας και της διαχείρισης του χώρου. Στοιχεία αυτών των αντικειμένων αξιοποιούνται κατά συνθετικό τρόπο στη γεωγραφία συγκεκριμένων τόπων και περιφερειών.

Ανθρώπινο Δυναμικό Λείπει το κείμενο. Υποδομές - Εργαστήρια Στο Τμήμα λειτουργούν τα εργαστήρια Φυσικής Γεωγραφίας και Περιβάλλοντος, Γεωπληροφορικής και Χαρτογραφίας, Ανθρώπινης και Εφαρμοσμένης Γεωγραφίας και το Μεταπτυχιακό Εργαστήριο. Στα εργαστήρια αυτά πραγματοποιούνται μαθήματα και ασκήσεις ειδικών μαθημάτων, έρευνες των μελών ΔΕΠ, μεταπτυχιακών φοιτητών και υποψηφίων διδακτόρων. Τα εργαστήρια είναι εξοπλισμένα με τις κατάλληλες τεχνικές και ηλεκτρονικές υποδομές. Στους χώρους του Πανεπιστημίου έχει εγκατασταθεί και λειτουργεί Μετεωρολογικός Σταθμός

Προοπτικές Πτυχιούχων Ο μελλοντικός γεωγράφος έχει δυνατότητες επαγγελματικής δραστηριοποίησης στην Ελλάδα και στο εξωτερικό στο Δημόσιο, τον Ιδιωτικό και τον Κοινωνικό τομέα. Οι σχετικά πρόσφατες μεταβολές στη διοικητική οργάνωση της χώρας («σχέδιο Καλλικράτης») και οι τάσεις διεθνοποίησης και ενοποίησης των αγορών (κυρίως βέβαια μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση) δημιουργούν νέες δυνατότητες για πτυχιούχους με τα επιστημονικά χαρακτηριστικά του γεωγράφου. Αναλυτικά οι εν δυνάμει χώροι επαγγελματικής και επιστημονικής δράσης και συνεισφοράς των πτυχιούχων γεωγράφων στους επί μέρους τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας είναι: Κεντρικό κράτος, Οργανισμοί Δημοτικής και Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, Επιχειρήσεις με εθνικό- περιφερειακό δίκτυο, Σύνδεσμοι επιχειρήσεων, Εταιρείες και γραφεία μελετών, Μέση Εκπαίδευση (ΠΕ04.05, με εξετάσεις), Επιστημονική Έρευνα και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις.

Μεταπτυχιακές Σπουδές Το Τμήμα Γεωγραφίας έχει οργανώσει και λειτουργεί Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) με τίτλο «Εφαρμοσμένη Γεωγραφία και Διαχείριση του Χώρου» από το ακαδημαϊκό έτος 2005-2006. Το ΠΜΣ, με διάρκεια τριών εξαμήνων (δύο εξάμηνα μαθημάτων και ένα εξάμηνο εκπόνησης μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας), λειτουργεί τρεις κατευθύνσεις: Κατεύθυνση Α: Διαχείριση Φυσικών και Ανθρωπογενών Κινδύνων και Καταστροφών, με αντικείμενα τους φυσικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους και τις ερμηνείες τους, τις φυσικές διεργασίες που συνδέονται με τις καταστροφές, τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις των καταστροφών, τις έννοιες και τις εκτιμήσεις τρωτότητας και προσαρμοστικότητας, τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών στη διαχείριση καταστροφών, τις πολιτικές πρόληψης και ετοιμότητας και τα σχέδια έκτακτης ανάγκης, αποκατάστασης και ανασυγκρότησης. Κατεύθυνση Β: Ευρωπαϊκές Πολιτικές, Σχεδιασμός και Ανάπτυξη του Χώρου, με αντικείμενα τις διαδικασίες ενοποίησης του Ευρωπαϊκού χώρου, τον χωρικό σχεδιασμό σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο, τις θεωρίες και πρακτικές του περιφερειακού προγραμματισμού, την ανάπτυξη των Ευρωπαϊκών πόλεων και της

υπαίθρου, τη μελέτη του κοινωνικού αποκλεισμού και της μετανάστευσης. Επίσης, προσφέρονται μαθήματα μεθόδων επιστημονικής γεωγραφικής έρευνας και ποσοτικής ανάλυσης. Κατεύθυνση Γ: Γεωπληροφορική, με αντικείμενα τις τεχνολογίες γεωπληροφορικής και τις ειδικές εφαρμογές τους στην ανάλυση γεωγραφικών δεδομένων, τις χωρικές βάσεις δεδομένων, τις εξελιγμένες τεχνικές αξιοποίησης συστημάτων γεωγραφικών πληροφοριών και τηλεπισκόπησης, την προσομοίωση-μοντελοποίηση γεωγραφικών δεδομένων καθώς και τις τεχνικές χωρικής ανάλυσης. Το ΠΜΣ αποσκοπεί στη δημιουργία στελεχών ικανών να σχεδιάσουν και να διαχειριστούν γεωγραφικές παρεμβάσεις σε διάφορες κλίμακες στον αστικό και περιφερειακό χώρο, στην κατάρτιση εξειδικευμένων επιστημόνων οι οποίοι θα καλύπτουν ανάγκες σε στελεχικό δυναμικό δημόσιων, κοινωνικών και ιδιωτικών φορέων, καθώς και στην ανάπτυξη της έρευνας και της πρωτότυπης παραγωγής γνώσης στους διάφορους τομείς της Εφαρμοσμένης Γεωγραφίας και της Διαχείρισης του Χώρου. Το ΠΜΣ απονέμει Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης (ΜΔΕ) στους τομείς των τριών κατευθύνσεων.

Κινητικότητα Φοιτητών Οι προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές μπορούν να επωφεληθούν των συνεργασιών του Τμήματος με 28 ομόλογα ή συγγενή τμήματα σε 16 Ευρωπαϊκές χώρες μέσω του προγράμματος ERASMUS. Επιπρόσθετα, υπάρχει η δυνατότητα μετάβασης όσων μεταπτυχιακών φοιτητών ενδιαφέρονται σε χώρες της Ευρώπης μέσω άλλων σχημάτων συνεργασίας, όπως το δίκτυο Euro- pean Spatial Development Planning ή το δίκτυο Institut Euro Mediterraneen en science du risque - στα οποία το Τμήμα Γεωγραφίας είναι ιδρυτικό μέλος και συμμετέχει ενεργά τα τελευταία χρόνια στο ερευνητικό και διδακτικό τους έργο. Διεθνής Συνεργασίες Το Τμήμα Γεωγραφίας εκτός από τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα ERASMUS/SOCRATES συμμετέχει επίσης στο Πρόγραμμα LEONARDO, στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα European Module in Spatial Development Planning. Συμμετέχει επίσης στο Eντατικό Πρόγραμμα-ERASMUS 'ΙNTENSIVE PROGRAMME (IP) ΕUROPEAN SPATIAL DEVELOPMENT PLANNING που προγαμτοποιείται στην Στοκχόλμη (KTH Architecture and the Built Environment) Επίσης το τμήμα συμμετέχει ως εταίρος στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα Co-diplôme du Master (Institut Euro Mediterraneen en science du risque) Sophia-Antipolis. Το Τμήμα συμμετέχει τέλος στην διεθνή ερευνητική ομάδα «Islands Development Studies” που συντονίζει το Τμήμα Γεωγραφίας του Lund University, Σουηδία, και στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πανεπιστημίων για έρευνες στο Γεωγραφικό Τοπίο UNISCAPE.

Ερευνητικές Δράσεις Κατά τη διάρκεια της δεκαετούς λειτουργίας του Τμήματος Γεωγραφίας, έχουν εκπονηθεί μέσω της Επιτροπής Ερευνών > 70 ερευνητικά προγράμματα (εκ των οποίων > 20 διεθνή) συνολικού ύψους το οποίο υπερβαίνει τα 2,2 εκ. €. Μέσα στα τελευταία 5 χρόνια, τα μέλη ΔΕΠ του Τμήματος έχουν παράξει κατά μέσο όρο 8 δημοσιεύσεις / μέλος ΔΕΠ σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά με κριτές και έχουν εκδόσει, επιμεληθεί ή συμμετάσχει με κεφάλαια στη συγγραφή διεθνών και ελληνικών βιβλίων. Στο διάστημα αυτό το Τμήμα έχει οργανώσει ή έχει συμμετάσχει στη διοργάνωση Διεθνών και Πανελλήνιων Συνεδρίων και μιας σειράς από ημερίδες και σεμινάρια ευρύτερου γεωγραφικού ενδιαφέροντος. Επίσης έχουν προσκληθεί και έχουν δώσει διαλέξεις διεθνώς καταξιωμένοι γεωγράφοι όπως οι David Harvey, Doreen Massey, Edward Soja και Derek Gregory, κα. Εκτός από τα παραπάνω ακαδημαϊκά επιτεύγματα, το Τμήμα, μέσω της δραστηριότητας των μελών ΔΕΠ συντηρεί ιστοσελίδα με τις μετρήσεις και τις προβλέψεις του μετερεωλογικού σταθμού (βλ. http://galaxy.hua. gr/~meteoclima/) και ιστοσελίδα για τη παρατήρηση και αξιολόγηση του σύγχρονου ελληνικού τοπίου (βλ. www.greekscapes.gr). Οι ιστοσελίδες αυτές έχουν μεγάλη επισκεψιμότητα ενώ η δεύτερη έχει εκτεταμένη χρήση από διδάσκοντες και μαθητές της μέσης εκπαίδευσης. Για τη μέση εκπαίδευση, μέλη ΔΕΠ του τμήματος έχουν συμμετάσχει στη συγγραφή και αξιολόγηση βιβλίων και εκπαιδευτικών πακέτων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Τέλος, το Τμήμα φιλοξενεί από το 2001 στη γραμματεία του μεταπτυχιακού το εξαμηνιαίο επιστημονικό περιοδικό ΓΕΩΓΡΑΦΙΕΣ ([email protected]) που εκδίδεται από τις εκδόσεις Νήσος). Μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί 24 τεύχη. Παράλληλα, στα πλαίσια της κοινωνικής του συνεισφοράς, το Τμήμα χορηγεί ετήσιες υποτροφίες σε τρεις μεταπτυχιακούς φοιτητές (μία υποτροφία ανά κατεύθυνση) με κριτήριο την υψηλότερη βαθμολογία στα μαθήματα κάθε εξαμήνου. Τέλος το Τμήμα έχει αξιολογηθεί ιδιαίτερα θετικά πρόσφατα (Ιαν. 2014) από ανεξάρτητη εξωτερική επιτροπή εμπειρογνωμόνων διεθνούς κύρους. Σχολή Περιβάλλοντος, Γεωγραφίας & Εφαρμοσμένων Οικονομικών Τμήμα Γεωγραφίας Ελ. Βενιζέλου 70, 176 71 Αθήνα Τηλ. +30 210 9549150/ 151 Fax: +30 210 9514759 e-mail: [email protected], [email protected] (ΠΜΣ) www.geo.hua.gr