หลักภาษาม.๓

บทท6ี่ การอานจบั ใจความ หวั ใจ มคี วามจาํ เปน การทาํ หนา ทหี่ ลอ เลย้ี งรา งกายฉนั ใด ใจความสาํ คญั ของขอ ความยอ มจะสรา งคณุ แกก ารอา นฉนั นนั้ เพราะใจความสําคัญ เปน ดัง่ กญุ แจทีน่ องๆ จะไขประตูสูความสาํ เร็จในการอาน จะทําใหมีความเขา ใจและลึกซึ้งในเน้อื หานัน้ ๆ เพราะ เปนขอ ความทสี่ ําคัญ และเดน ทส่ี ุดในยอหนา เปน แกน ของยอ หนา ที่สามารถครอบคลุมเน้ือความในประโยคอ่นื ๆ โดยมีใจความรอง (พลความ) มาทําหนาที่ขยายใจความหรือประโยค เพื่อสนับสนุนใจความสําคัญใหชัดเจนขึ้น ซ่ึงเราจะสังเกตไดวา ผูเขียนจะมีกลวิธกี ารเขียนหลายกลวิธีท้ัง การอธิบายใหรายละเอียด ใหค ําจํากัดความ ยกตวั อยา ง เปรียบเทียบ หรือแสดงเหตุผล อยางถ่ีถว น ทง้ั หมดนั้นกเ็ พ่ือสนับสนนุ ความคดิ หลกั นั่นเอง การอา นเพอ่ื หาใจความสาํ คญั คอื หนงึ่ สาระทม่ี ักออกขอ สอบอยเู สมอ แตไ มม กี ารเรียนการสอนสาระนอ้ี ยา งชดั เจนหรอื อาจ จะไมไ ดเ รยี นเลย ดว ยเหตนุ จ้ี งึ ทาํ ใหเ กดิ คาํ ถามทวี่ า ไมเ รยี นแลว จะออกขอ สอบทาํ ไม คาํ ตอบคอื การอา นจบั ใจความนน้ั เปน ทกั ษะเฉพาะ ตัวที่นักเรียนทุกคนพึงมี นองๆ ท่ีมีนิสัยรักการอานจะไดเปรียบอยางยิ่ง เพราะการอานหนังสือเยอะจะทําใหเรา จับประเดน็ เน้อื หาไดอยางแมน ยาํ และถูกตอ ง ภายในระยะเวลาอันส้นั หากแตถานองๆ ยังเปนนักอานมือสมัครเลน ไมมีเวลาอานหนังสือจนเปนหนอนหนังสือ แตตองการเทคนิคการอานจับใจ ความ เพ่ือทําคะแนนสอบใหดีข้ึน นองๆ ควรจะศึกษาเรื่องแนวทางการอานจับใจความ คือ แนวทางการอานจับใจความ ข้ันตอน การอานจบั ใจความ และกลวธิ กี ารอานจบั ใจความ แนวทางการอานจับใจความ 1. ตัง้ จดุ มุงหมายในการอานไดช ดั เจน เชน อานเพอื่ หาความรู เพ่ือความเพลดิ เพลิน หรอื เพื่อบอกเจตนาของผูเขยี น เพราะ จะเปนแนวทางกําหนดการอา นไดอยา งเหมาะสม และจบั ใจความหรือคําตอบไดรวดเรว็ ย่ิงขึ้น 2. สํารวจสวนประกอบของหนังสืออยางคราวๆ เชน ชื่อเรือ่ ง คํานํา สารบัญ คําชีแ้ จงการใชห นังสือ ภาคผนวก ฯลฯ เพราะ สว นประกอบของหนงั สอื จะทําใหเ กดิ ความเขา ใจเกี่ยวกบั เร่อื งหรือหนงั สือทอี่ านไดก วางขวางและรวดเร็ว 3. ทาํ ความเขา ใจลกั ษณะของหนงั สือวาประเภทใด เชน สารคดี ตํารา บทความ ฯลฯ ซ่งึ จะชว ยใหมีแนวทางอา นจับใจความ สําคญั ไดงา ย 4. ใชค วามสามารถทางภาษาในดานการแปลความหมายของคํา ประโยค และขอความตา งๆ อยา งถูกตอ งรวดเรว็ 5. ใชป ระสบการณห รอื ภมู หิ ลงั เกยี่ วกบั เรอื่ งทอ่ี า นมาประกอบ จะทาํ ความเขา ใจและจบั ใจความทอ่ี า นไดง า ยและรวดเรว็ ขน้ึ ขั้นตอนการอานจับใจความ 1. อานผานๆ โดยตลอด เพื่อใหร วู า เรือ่ งทอี่ า นวาดว ยเร่อื งอะไร จดุ ใดเปนจุดสาํ คัญของเร่อื ง 2. อา นใหละเอียด เพือ่ ทาํ ความเขา ใจอยา งชดั เจน ไมค วรหยดุ อา นระหวางเร่ืองเพราะจะทาํ ใหค วามเขา ใจไมต อกัน 3. อานซํา้ ตอนท่ไี มเ ขา ใจ และตรวจสอบความเขาใจบางตอนใหแนนอนถูกตอ ง 4. เรยี บเรียงใจความสาํ คัญของเรื่องดว ยตนเอง 50 ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

กลวิธีการอานจับใจความสําคัญ การทน่ี อ งจะอา นจบั ใจความเรอ่ื งใดเรอื่ งหนงึ่ ควรจะเรม่ิ ตน ดว ยการหาใจความสาํ คญั ของแตล ะยอ หนา ใหไ ดก อ น เพราะขอ ความ ยอ หนา หนง่ึ จะมใี จความสาํ คญั ทีผ่ เู ขยี นตอ งการจะเสนอมากท่ีสดุ เพยี งประการเดยี ว เมอ่ื หาใจความของแตล ะยอ หนา ไดแ ลว กน็ าํ มา รวบรวมแลว พจิ ารณารว มกนั กจ็ ะสามารถจบั แกน ของเรอ่ื งหรอื แนวคดิ สาํ คญั ทส่ี ดุ ของเรอื่ งไดง า ยขน้ึ ใจความสําคญั ในแตละยอหนา สวนมากมักจะอยูทีป่ ระโยคใดประโยคหนึง่ โดยมขี อ สงั เกต ดังนี้ 1. ประโยคตอนตนยอหนา เปนจุดท่ีเราสามารถพบใจความสําคัญของแตละยอหนาไดมากที่สุดเพราะผูเขียนมักจะบอก ประเด็นสําคัญไวกอน แลวจึงขยายรายละเอียดเพื่อใหเกิดความชัดเจนภายหลัง ตวั อยาง การพฒั นาชนบทมคี วามจาํ เปน และสาํ คญั อยา งยง่ิ สาํ หรบั ประเทศไทย เพราะสภาพชนบทของเรายงั ตอ งการพฒั นาในหลายๆ ดา น ไมว า จะเปน เรอ่ื งทด่ี นิ ทาํ การประกอบอาชพี ความเปน อยู ปญ หาการขาดการศกึ ษา และสาธารณสขุ ทเ่ี หมาะสม ซงึ่ เรอื่ งตา งๆ เหลา นมี้ คี วามสมั พนั ธอ ยา งยงิ่ กบั ความยากจน และมกั เปน วงจรทม่ี ปี จ จยั หนง่ึ เปน สาเหตขุ องอกี ปจ จยั หนง่ึ เสมอ ใจความสาํ คัญ คือ การพัฒนาชนบทมีความจาํ เปน และสาํ คัญอยางย่ิงสําหรับประเทศไทย 2. ประโยคตอนทายยอ หนา เปน จุดท่ีเราจะสามารถพบใจความสาํ คัญรองลงมาจากประโยคตอนตนยอ หนา โดยผเู ขียนจะ บอกรายละเอียด หรือประเดน็ ยอยมากอน แลว สรปุ ดวยประโยคท่เี ก็บประเดน็ สําคญั ไวภายหลงั ตวั อยาง มกี ารเขา ใจกนั วา รอยหยกั และจดุ เชอ่ื มตอ ของสมองลกู นน้ั ธรรมชาตเิ ปน ผสู รา ง สว นพอ แมจ ะสง เสรมิ ไดอ กี ครงั้ กห็ ลงั คลอด แต จรงิ ๆ แลว สมองของทารกนน้ั ถกู สรา งขน้ึ และมกี ารทาํ งานของระบบการเชอ่ื มตอ แลว ตงั้ แตอ ยใู นครรภ ใจความสาํ คัญ คือ สมองของทารกน้นั ถกู สรา งข้นึ และมีการทาํ งานของระบบการเชื่อมตอ แลว ตั้งแตอ ยใู นครรภ 3. ประโยคตอนกลางยอหนา เมือ่ หาจาก 2 สวน ท่ีผานมาแลวไมไ ด นองๆ ตองมาหาที่ตรงกลางยอหนา ซ่งึ เปน จดุ ทค่ี น หา ใจความยากยิ่งขนึ้ เพราะจะตอ งพจิ ารณาเปรียบเทียบใหไ ดว า สาระสําคญั ที่สุดอยทู ปี่ ระโยคใด ตัวอยา ง คนเลอื ดกรุปเอมีระบบภูมคิ มุ กนั ไมค อ ยดี จงึ มีความเส่ยี งตอ โรคมะเร็ง และโรคหวั ใจไดม ากกวาคนกรปุ อื่นๆ ดงั น้ัน ควรรบั ประทานอาหารทมี่ ีวิตามนิ ซมี ากๆ นอกจากจะชว ยแกปญ หาเรอ่ื งกรดในกระเพาะอาหารตา่ํ ได ยังชวยเสริมภูมิคมุ กันอีกดวย ใจความสาํ คญั คอื คนเลือดกรุปเอควรรับประทานอาหารทีม่ วี ติ ามินซีมากๆ 4. ไมป รากฏในประโยคใดอยา งชดั เจน เปน การหาทย่ี ากทส่ี ดุ เพราะใจความอาจอยใู นหลายประโยคหรอื อยรู วมๆ ในยอ หนา ซึ่งเราจะตองสรุปออกมาเองวา นับไดว าเปนการจับใจความสาํ คัญท่ียากกวา อยางอืน่ โดยจะตองหัดตั้งคาํ ถามวา ใคร ทําอะไร ที่ไหน อยา งไร ทาํ ไม ซ่ึงจะทาํ ใหม องเหน็ ประเด็นทีส่ าํ คัญและพบสวนขยายตา งๆ ไดม ากขึ้นดว ย ตวั อยาง เรอื ลาํ นัน้ แลน ผา นบา นเรือนที่คบั คง่ั ในบรเิ วณอาํ เภอ แสงไฟฟา ฉายออกมาจากโรงสขี า วลํานา้ํ กระทบเมลด็ ฝนทส่ี าดลงมา มริ สู ้ินสุด แลดเู หมือนมานท่ีทําดวยนาํ้ มากัน้ ไว พอเรอื เริ่มผา นบานเรอื นทีม่ อี ยปู ระปรายอยูน อกอาํ เภอ สายลมและสายฝนกก็ ระหน่ํา ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 51

ลงมาแรงขึน้ กวาเกา คนโดยสารจาํ นวนมากท่นี ัง่ หรือนอนอยูในเรือพากันขยบั ตวั เหลยี วซายแลขวามองหนากนั อยา งไมส บายใจ พอ เรือแลน ตอมาอีกจะเขา หวั เลยี้ วที่เรยี กวา คงุ สาํ เภา กาํ ลังแรงของพายุกม็ าปะทะเขา กลางลํา เสียงคนหวดี รอ ง เสยี งคนตะโกน เสยี ง เด็กรองจาขึ้นดวยความตกใจ ที่กําลังหลับก็ทะลึ่งตัวขึ้นสุดแรง ทุกคนถลันตัวเขาใสกราบที่มิไดเอียง ทันใดนั้นเรือก็โคลงกลับมาอีก ขา งหน่งึ ดว ยกาํ ลังถว งสุดเหวีย่ ง ทามกลางเสียงรอ งท่ีฟง ไมไดศัพท และเสยี งรวั กระดง่ิ ของนายทา ย ซึ่งดึงสายกระด่งิ ดว ยความ ตกใจปราศจากสญั ญาณใดๆ และเรอื นนั้ กค็ วา่ํ ลงทนั ที เครอื่ งยนตใ นเรอื คงเดนิ ตอ ไปอกี ครหู นงึ่ สะทา นอยา งแรงแลว กห็ ยดุ เงยี บเหมอื น หัวใจสัตวท ี่เตนตอสอู ยางแรงเปนครง้ั สดุ ทายและตองหยดุ ลงเมอ่ื ความตายมาถงึ ตวั (หลายชวี ติ ของ ม.ร.ว. คกึ ฤทธิ์ ปราโมช) ใจความสาํ คญั คอื เรือโดยสารถกู พายแุ ลวคว่ําลง แนวการทําขอสอบการจับใจความสําคัญ การทําขอสอบเรื่องการจับใจความสําคัญ นอกจากที่นองๆ จะตองพยายามคนหาประโยคหรือขอความที่มีสาระครอบคลุม เนือ้ หาอื่นๆ แลว นอ งๆ จะตอ งมวี ธิ ีการตดั ขอ ความทเี่ ปนสวนขยายออกทีละขอ ความ แตต องระวังมากในขน้ั ตอนนี้ เม่อื ตัดขอความ เหลานไ้ี ดแลว ก็จะเหลอื แตส ิ่งทีเ่ ปน ใจความสาํ คัญในแตละยอ หนาได สว นท่ไี มใชใ จความสําคญั ทีส่ ังเกตไดม ีดงั น้ี - คาํ นยิ าม การกาํ หนดความหมาย - ขอเปรียบเทยี บตางๆ - สาํ นวนโวหาร - ตัวอยางประกอบ สงั เกตไดจากคําวา “ไดแก” - คาํ ถามและคําอธิบายของผูเ ขยี น - การอางชอ่ื บุคคล - ยอหนาพิเศษบางยอ หนา ท่ีเปน สวนขยายความหรอื ตัวอยา งของเร่อื ง ลักษณะของใจความสําคัญมีขอ สังเกตดังน้ี - เปน ถอยคาํ ทีก่ ลาวถึงบอ ยๆ - ครอบคลุมสาระสําคัญไดทัง้ หมด - มีลกั ษณะคลา ยขอ สรุป หรอื ประเด็นทจี่ ะเนนย้าํ การอา นจบั ใจความสาํ คญั แมจ ะตอ งอาศยั ทกั ษะและความชาํ นาญในการอา น แตถ า นอ งนาํ เทคนคิ วธิ กี ารสงั เกตใจความสาํ คญั ไปปรบั ใชใ นการทาํ ขอ สอบ กจ็ ะทาํ ใหน อ งๆ มคี วามแมน ยาํ ในการทาํ ขอ สอบมากยง่ิ ขน้ึ สง่ิ ทสี่ าํ คญั ทสี่ ดุ อกี ประการหนงึ่ ในการทาํ ขอ สอบ ในลกั ษณะนี้ นอ งๆ จะตอ งฝก ฝนการทาํ ขอ สอบเยอะ เพราะการทาํ โจทยห รอื ขอ สอบจะทาํ ใหเ ราทราบแนวทางการตอบขอ สอบอกี ดว ย ดงั นนั้ ลองมาฝก ทาํ โจทยก ารอา นจบั ใจความสาํ คญั เพอื่ พชิ ติ ชยั ในการสอบ ตวั อยางท่ี 1 ดอกไมใ นรา นดอกไมอ าจเปน เพอื่ นรว มทางกนั มาตงั้ แตท ไ่ี รจ นถงึ ปลายทาง หรอื อาจตา งมาจากตา งถน่ิ กนั แตไ ดม ารว มทาง กัน แลว แยกยา ยกนั ไป ดอกไมในแจกันเดยี วกนั อาจเหี่ยวไปพรอ มๆ กัน หรือมีดอกใดทเี่ หีย่ วไปกอ น คนจีนมีคํากลาววา พ่นี องรอยคน กเ็ หมือนคนเดยี ว เพราะบ้ันปลายตา งคนตา งแกม า ดูแลกันไมไ หว ซึ่งท่สี ุดแลว ก็ตอ งมคี นไปกอนและมคี นไปหลงั บางคนจงึ มเี พ่อื น ตาย และหลายคนกอ็ าจไมม ี วันหนง่ึ ขณะผา นหวั ลาํ โพง เห็นยาย 2 คน พากนั เดินดวยไมไ ผล าํ หนึ่ง ยายคนแขง็ แรงนาํ หนา จูงยายท่ี ตาฟางแลวใหเ ดินตาม เทา ของยายทั้งสองกาวชา ๆ เหมือนลานตุกตาทจ่ี วนหมดอยากใหย ายทัง้ สองถึงทห่ี มายพรอ มกัน ไมใชท ง้ิ คน หนึ่งไวใหตองตายเพียงลําพังอยา งโดดเดยี่ วเดียวดาย 52 ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

ความคดิ สําคัญในขอความขา งตนตรงกับขอ ใด 1. ความตายมาถึงมนษุ ยทุกคนในเวลาตางกัน 2. ความตายเปน สิ่งทม่ี นุษยสามารถกําหนดได 3. ความตายกับความชราเปนทกุ ขข องมนษุ ย 4. ความตายเหมือนกบั ดอกไมใ นแจกันท่ีรว งโรย คาํ ตอบ ขอ 1. เพราะ ความคดิ สาํ คญั ของขอ ความน้ี คอื การกลา วสจั ธรรมของชวี ติ คอื การเกดิ การชราและการตาย ซงึ่ แตล ะ สงิ่ นน้ั ตอ งเกดิ ขนึ้ กบั ทกุ คนเพยี งเกดิ คนละเวลา ขอ 1. จงึ เปน การครอบคลมุ แนวคดิ หรอื แกน ของขอ ความไดช ดั เจนทส่ี ดุ ทส่ี าํ คญั ขอ ความ ทเ่ี ปน เรอ่ื งของยายทง้ั สองเปน เพยี งเนอ้ื ความสนบั สนนุ เทา นน้ั ตวั อยา งที่ 2 ใจความสําคญั ปรากฏอยูใ นขอ ความสวนใด (1) คนนน้ั กเ็ ปน ภมู แิ พ คนโนน กเ็ ปน ภมู แิ พ เดก็ หลายๆ คนกเ็ ปน โรคภมู แิ พ (2) แลว กย็ งั ถา ยทอดทางพนั ธกุ รรมอกี นะ พอ แมเ ปน ภมู แิ พ ลกู กเ็ ปน ดว ย (3) แพอ ะไรกร็ ะวงั กนั ไป (4) แลว รไู หมคะวา ทจ่ี รงิ แลว โรคภมู แิ พเ กดิ ขน้ึ เองไมม กี ารตดิ ตอ เพราะไมไ ดเ กดิ จาก เชอ้ื โรค 1. สว นที่ 1 2. สว นที่ 2 3. สวนท่ี 3 4. สว นท่ี 4 คําคอบ ขอ 4. เพราะ เปนขอความที่สามารถครอบคลุมเนื้อหาไดทั้งหมด และเปนจุดมุงหมายสําคัญท่ีผูเขียนตองการ นําเสนอ ตวั อยางท่ี 3 มแี พะตวั หนง่ึ หนกี ารไลล า ของนายพรานเขา ไปหลบซอ นตวั อยใู ตต น องนุ จนเมอ่ื มนั แนใ จวา พน จากอนั ตรายแลว มนั กล็ กุ ขนึ้ แลว เรม่ิ กนิ องนุ รวมทงั้ ใบของตน องนุ ทมี่ นั เขา มาอาศยั หลบภยั อยนู น่ั สว นนายพรานทอี่ ยไู มไ กลนกั ไดย นิ เสยี งใบไมไ หวจงึ หวนกลบั มาพบวา แพะกาํ ลงั กนิ องนุ อยกู ย็ งิ แพะจนถงึ แกค วามตาย การกระทาํ ของนายพรานในครง้ั นน้ี บั วา สมควรทแี่ พะผลู าํ เลกิ บญุ คณุ ตอ ตน องนุ ควรได รบั เปน อยา งยง่ิ ใจความสาํ คัญของนิทานเรอ่ื งนี้คืออะไร 1. แพะหนกี ารไลข องนายพราน 2. แพะกนิ ผลองนุ รวมท้ังใบของตนองนุ 3. นายพรานยงิ แพะถึงแกความตาย 4. แพะไมรูบ ุญคุณของตนองนุ คาํ ตอบ ขอ 4. เพราะสามารถสรปุ ใจความสําคัญของการนําเสนอไดด ีที่สดุ ตัวอยางท่ี 4 บทเพลงตอ ไปน้มี ใี จความตรงกับขอใด ไทยนร้ี กั สงบ แตถ งึ รบไมข ลาด เอกราชจะไมใ หใ ครขม ขี่ สละเลอื ดทกุ หยาดเพอื่ ชาตพิ ลี เถลงิ ประเทศชาตไิ ทย ทวมี ชี ยั ไชโย 1. ความรกั ชาติ 2. ความสละเลือดเพอ่ื ชาติ 3. ความรักสงบ 4. ความมีเกียรตทิ ี่เปนคนไทย คาํ ตอบ ขอ 2. ความสละเลอื ดเพอ่ื ชาติ เพราะ ขอ ความนม้ี จี ดุ มงุ หมายทจี่ ะเนน ยาํ้ ถงึ เรอ่ื งของความเสยี สละ ขอ 2. จงึ ครอบคลมุ สาระสาํ คญั ไดท งั้ หมด ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 53

นอ งๆ สามารถศึกษาเพมิ่ เติมไดท่ี Tag : ภาษาไทย, การอาน, เทคนิคการอา น, การอานจบั ใจความ • เทคนคิ การอาน http://www.trueplookpanya.com/book /m3/onet-thai/ch6-1 • ขอ สอบ การอานจับใจความ http://www.trueplookpanya.com/book /m3/onet-thai/ch6-2 บนั ทึกชวยจํา 54 ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

บทที่7 ระดับภาษา เคยสังเกตไหมวา วิถีชีวิตของคนไทยตั้งแตอดีตจนกระท่ังปจจุบัน ยังไดใหความสําคัญของ “ศักดินา” ของแตละบุคคล อยอู ยา งมไิ ดล ดนอ ยลง สงั คมไทยมกี ารแบง ชนชน้ั เชน สามญั ชน เจา นาย เชอ้ื พระวงศ ญาตผิ ใู หญ เจา นายหรอื รวมกระทง่ั การตดิ ตอ ในการดาํ เนนิ ธรุ กิจกบั บคุ คลทีไ่ มรจู ัก จากลกั ษณะของสงั คมทกี่ ลา วมาขา งตน นนั้ เราจงึ จาํ เปน ทจ่ี ะตอ งเลอื กภาษาใหเ หมาะสมกบั บคุ คล ทาํ ใหเ กดิ ความแตกตา งกนั ของภาษาทใ่ี ช เรยี กวา “ระดบั ภาษา” หมายถงึ การใชภ าษาใหเ หมาะสมกบั บคุ คลและสถานการณ ภาษาในแตล ะระดบั จะมลี กั ษณะถอ ยคาํ สาํ นวนทแ่ี ตกตา งกนั ออกไป เกดิ จากปจ จยั ตา งๆ ดงั น้ี 1. โอกาสและสถานที่ เชน ทีป่ ระชมุ ตลาด รา นคา ท่ีสาธารณะ ทเ่ี ฉพาะ เหลา นีจ้ ะมภี าษาที่ตางกันออกไป 2. สัมพนั ธภาพระหวางบุคคล คอื ความเกีย่ วขอ งระหวางผสู งสารและผรู บั สาร เชน เด็กกบั ผูใหญ เพอ่ื นสนทิ กบั คนรูจ กั ผูบงั คับบัญชากับผใู ตบงั คบั บัญชา ภาษาทใี่ ชก จ็ ะเปลย่ี นไปตามความสมั พนั ธดังกลา ว 3. ลักษณะของเนื้อหา เนื้อหาของสารที่จะสงออกไป ถือวามีความสําคัญอยางยิ่ง เพราะสารบางสารอาจไมเหมาะสมกับ กาลเทศะหรือสถานการณนัน้ ทาํ ใหต องเลอื กระดบั ภาษาของสารใหเหมาะสม เพื่อการส่ือสารทส่ี ัมฤทธิผ์ ล 4. สือ่ ท่ีใชส ื่อสาร ผูส ง สารจะตอ งรจู ักเลือกภาษาใหเหมาะสมกบั สอื่ ทใี่ ช เชน การเขียนจดหมายสวนตัวกบั จดหมายกจิ ธรุ ะ หรอื การพดู คุยในวงสนทนากบั การพดู ในงานพธิ ีการ การแบงระดับภาษาในลักษณะตางๆ 1. แบงเปน 2 ระดับ คอื ระดับทางการ (แบบแผน) และระดับทไ่ี มเปน ทางการ (ไมเ ปน แบบแผน) 2. แบง เปน 3 ระดบั คือ ระดับพธิ กี าร (แบบแผน) ระดบั กงึ่ พธิ ีการ (ก่งึ แบบแผน) และระดบั ไมเปน พิธีการ (ภาษาปาก) 3. แบง เปน 5 ระดบั คือ ระดบั พธิ กี าร ระดบั ทางการ ระดับก่ึงทางการ ระดบั ไมเ ปนทางการ และระดับกนั เอง ตารางแสดงความสมั พันธร ะหวางภาษา ภาษาระดบั ทเ่ี ปนทางการ ภาษาระดบั ทีไ่ มเปน ทางการ (ภาษาแบบแผน) (ภาษาทไี่ มเปน แบบแผน) ภาษาแบบแผน /ภาษาระดับ ภาษาท่ไี มเ ปน แบบแผน / ภาษาทไ่ี มเ ปน แบบแผน / พิธีการ ภาษาระดบั ท่ีไมเปนพธิ ีการ ภาษาระดบั ทไ่ี มเ ปนพธิ กี าร ภาษาระดับพธิ กี าร ภาษา ภาษาระดับกงึ่ ภาษา ภาษา ระดบั ทางการ พิธกี าร ระดบั ไมเ ปน ระดับกนั เอง ทางการ ในระดบั ชน้ั มธั ยมศกึ ษาตอนตน เราจะตอ งเรยี นรเู กยี่ วกบั แบง ระดบั ทางภาษาในขน้ั ท่ี 2 คอื ภาษาแบบแผน ภาษากงึ่ แบบแผน และ ภาษาไมเปนแบบแผน ซึ่งภาษาแตละระดับนน้ั มีลักษณะสําคัญของภาษา ดงั นี้ ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 55

ภาษาแตละระดบั แบง ระดับความสําคญั ไดด ังตอไปน้ี 1. ระดับภาษาแบบแผน จะเปนระดับท่ีมีความเครงครัดดานความสมบูรณของประโยค และความถูกตองดาน ไวยากรณมาก ท้ังระเบียบการใชคํา ระเบียบโครงสรางประโยค เปนตน ซึ่งนองจะพบเห็นภาษาระดับแบบแผนจะใชในการส่ือสาร อยางเปน ทางการทุกชนดิ เชน ใชใ นเอกสารของทางราชการ ตํารา งานเขียนวชิ าการ และคํากลาวเพอื่ ใชอ า นในพธิ ีการ นอกจากนัน้ แลวผูสงสารมักเปนบุคคลสําคัญหรือมีตําแหนงสูง ผูรับสารสวนใหญเปนบุคคลในวงการเดียวกัน สวนใหญผูสงสารเปนผูกลาว ฝายเดียว ไมมกี ารโตตอบ หากจะมกี ารตอบที่กระทาํ อยางเปนพิธกี าร 2. ระดบั ภาษากึง่ แบบแผน จะมกี ารลดหยอนในความเครงครดั ดานความสมบูรณของประโยค และความถกู ตอง ดานไวยากรณ เนน ใชในการสือ่ สารทั้งการพดู และการเขียน เพ่อื ใหเกดิ ความสัมพนั ธภาพอนั ใกลชดิ ยิง่ ขึ้นระหวางผรู ับสารและผูสง สาร เชน การพดู อภิปราย หรือบรรยาย การเขยี นเชงิ สนทนา ระดับภาษานอี้ าจแทรกวิธีการตา งๆ สอดแทรกลูกเลน ทางภาษาไดบาง เพ่ือสรา งรสชาตแิ ละสีสนั ภาษา 3. ระดับภาษาไมเปนแบบแผน เปนระดับที่ไมเครงครัดดานความสมบูรณของประโยค และความถูกตองดาน ไวยากรณเลย ใชสื่อสารในชีวิตประจําวันกับบคุ คลใกลช ดิ บางทีเรยี กภาษาปาก มักประกอบดว ยคําสมยั นิยม (Slang) คาํ ตัด คาํ ภาษา ตางประเทศ คําภาษาถิ่น หรือ คาํ ศัพทเฉพาะกลุม ฯลฯ ระดบั ภาษาแตล ะระดบั นนั้ ไมไ ดม กี ารแบง อยา งชดั เจนเพราะบางระดบั อาจมกี ารเหลอ่ื มลา้ํ กนั ได คาํ บางคาํ สามารถใชม ากกวา หนง่ึ ระดบั ดงั นน้ั การเลอื กใชภ าษาระดบั ตา งๆ ผใู ชค วรคาํ นงึ ถงึ กาลเทศะ และความสาํ คญั ในการสอ่ื สารครง้ั นน้ั ๆ ดว ย ความแตกตางของลักษณะภาษาระดับตางๆ 1. การเรียบเรยี ง ลาํ ดบั หรือระเบยี บของใจความทีม่ คี วามพถิ ีพถิ นั ตา งกัน ในการเรยี บเรยี งแตกตางกนั เชน ระดบั แบบแผน จะมกี ารขดั เกลาบทพดู ไวป ระณตี บรรจง เปน ระเบยี บและไมว กวน ตรงขา มกบั ภาษาระดบั ไมเ ปน แบบแผนทไี่ มไ ดม กี ารเรยี บเรยี ง เรอ่ื ง ราวทพี่ ูดหรือนาํ เสนอกส็ ุดแลว แตค ิด ณ ขณะนน้ั 2. กลวธิ กี ารนาํ เสนอ ภาษาระดบั แบบแผนจะนาํ เสนออยา งกลางๆ เพราะเปน การสง สารไปยงั กลมุ บคุ คลในฐานะผแู ทนของ กลมุ หรือในนามตาํ แหนง ไมเจาะจง ตรงกันขา มกบั ภาษาระดับไมเ ปน แบบแผน วิธกี ารนาํ เสนอไมมีพธิ ีรตี อง ไมตายตวั และสามารถ นําเสนอในวธิ ีการทแี่ ปลกใหม เพื่อดงึ ดูดความสนใจได 3. ถอ ยคาํ คําในภาษาไทยสวนใหญลวนเปน ถอยคาํ ทีบ่ ง ถึงความลดหล่ันตามระดับภาษาตางๆ ดงั น้ี แบบแผน กึ่งแบบแผน ไมเ ปนแบบแผน ขาพเจา ฉัน ดิฉนั ผม กระผม หนู ฉัน ขา กู รบั ประทาน เสวย ทาน รับประทาน กิน ถงึ แกกรรม เสยี ชวี ติ ตาย มคี วามประสงค ตองการ อยากได ทัณฑสถาน เรอื นจาํ คกุ พระบาทสมเดจ็ พระเจาอยหู ัว พระเจา อยูหัว ในหลวง ขา ว ขา ว ขา ว 56 ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

ขอพึงระวัง - คาํ วิสามายนาม เชน ชื่อโรงเรียน ชอ่ื คน ชอ่ื หนว ยงาน ในระดับภาษาทางการขึ้นไปควรใชช อ่ื เต็ม สว นระดบั ทล่ี ดลงมา ใชย อ ได - คําวเิ ศษณบ างคําเชน เปร้ียวจี๊ด เขยี วอื้อ ดําป ยิ้มแฉง เปน คําภาษาระดบั สนทนาลงไป ความแตกตางระหวางภาษาพูดและภาษาเขียน ภาษาพดู นอ งๆ นกึ ถงึ การพดู คยุ ในชวี ติ ประจาํ วนั นนั่ คอื ภาษาพดู ซงึ่ จดั อยใู นระดบั ภาษาไมเ ปน แบบ เพราะเปน ภาษาเฉพาะ กลุม หรือเรยี กวา ภาษาปาก จะใชเมอื่ สนทนากบั กลมุ ทสี่ นิท ลกั ษณะท่ีสงั เกตได คือ มักจะเปนคําคะนอง หยาบคาย คําศพั ทเฉพาะ กลมุ คํายมื ภาษาตางประเทศแลว ตัดใหสนั้ ลง และออกเสยี งผิดจากหลักไวยากรณ ภาษาเขยี น เปนการใชภาษาเครงครัด ในหลักทางภาษา ถกู ตอ งตามหลักไวยากรณเ หลา นจ้ี ะจัดอยใู นระดับภาษาแบบแผน แตบางครงั้ งานเขยี นบางประเภทกม็ ิไดเ ครงครัดเทา ที่ควรก็จะจัดอยูในระดบั ภาษากึง่ แบบแผนกไ็ ด ตารางเปรียบความแตกตางของภาษาพูดและภาษาเขยี น ภาษาพูด ภาษาเขียน วยั โจ วัยรนุ เจง เยี่ยมมาก แหว ผดิ หวงั เดีย้ ง พลาดและเจบ็ ตัว เกรียน กอ กวน กา วรา ว ม่ัวนมิ่ ทาํ ไมจริงจงั ปด บัง เมพขิงๆ เกง สุดยอด ผัวเมยี สามภี รรยา หนัง ภาพยนตร ปอดลอย หวาดกลวั เรด่ิ เลิศ เพ พ่ี จงิ อะปาว จรงิ หรือเปลา ใชปะ ใชห รือไม เวอร เกนิ ควร เกนิ กาํ หนด จอย สนกุ เพลิดเพลนิ ฟน มีความสขุ จิ้น จินตนาการ กอบ สาํ เนา ตน ฉบบั คดั ลอก ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 57

แนวการทําขอสอบระดับภาษา การทําขอ สอบระดับภาษาน้ัน นอ งๆ จะตองรจู ักหวั ใจของระดับภาษานนั้ ๆ เสยี กอน จากนน้ั ลองคดิ เปนภาพของการสือ่ สาร ประกอบดวยกจ็ ะสงผลดตี อ การพิจารณา อันจะทําใหการเลือกคาํ ตอบมีความแมน ยาํ มากยิ่งขึ้น ซึ่งมวี ธิ ีการ ดงั น้ี ระดบั แบบแผน – ใชใ นงานพิธีการสาํ คญั ๆ ภาษาถูกตอ งตามหลักภาษาและสละสลวย ระดบั กึ่งแบบแผน – งานสําคัญ ภาษาแบบแผนตอ งสัน้ กระชบั เขาใจงายใชเนนเสรมิ สัมพนั ธภาพ ระดับไมเ ปนแบบแผน – พดู คุยในชวี ิตประจําวัน ใชภ าษาพดู มคี าํ หยาบ คําแสลง เม่อื เขาใจหวั ใจของภาษาแตล ะระดับภาษาแลว ตอ ไปจะเปนวธิ กี ารสังเกตระดบั ของภาษาเบอ้ื งตน ดังนี้ 1. อา นขอ ความแลว นกึ ภาพสถานการณก ารใชภ าษาตามขอ ความนนั้ ๆ ถา เหน็ ภาพชดั เจนกว็ เิ คราะหล กั ษณะของภาษาแตล ะ ระดับไดทนั ที 2. หากขอ ความน้ันเห็นภาพท่ีสอื่ ออกมาไมช ดั เจน พิจารณาหาภาษาระดบั ไมเปนแบบแผน กึ่งแบบแผน และแบบแผนตาม ลําดับ โดยยึดหัวใจของภาษาแตล ะระดับเปน สําคญั ประโยชนของการใหวิเคราะหร ะดับภาษาตามลําดับขางตนน้ี เพราะภาษาระดบั ไมเ ปน แบบแผน (ภาษาปาก) และภาษาแบบแผน มีลกั ษณะทโ่ี ดดเดน เฉพาะตัว สงั เกตงาย มคี วามแตกตา งจากภาษาระดบั อื่นมาก สง ผลตอ การทําขอ สอบไดเร็วขน้ึ 3. ตรวจและพิจารณาตัวเลือกท่ีใกลเ คยี งกับสิง่ ทเ่ี ราวิเคราะหไ ดม ากทสี่ ุด ลองฝกฝนจากตวั อยางขอสอบระดับภาษา เพือ่ สรางความชาํ นาญในการทาํ ขอ สอบ ตัวอยางที่ 1 ขอใดมี “คําคะนอง” 1. วัยรนุ ตอ งทําความเขาใจผใู หญบ าง 2. อยา มาเวอรมากไปหนอยเลย 3. เขาไมชอบยงุ วนุ วงวนุ วายกับใคร 4. อยาทํางานแบบลวกๆ มาสงครู คาํ ตอบ คือ ขอ 2. เพราคาํ คะนอง ถงึ แมจ ะเปนคาํ พดู ท่ีไมอาจจดั ไดวา เปนคาํ มาตรฐาน แตก เ็ ปนคําในภาษาที่สามารถนาํ มา ใชในการสือ่ สารไดในโอกาสสถานท่ีที่เหมาะสม กจ็ ะชวยทําใหการสอ่ื สารน้นั สมั ฤทธ์ผิ ลไดด เี ชนกนั โดย ขอ 2. เปนคําศัพททม่ี าจาก ภาษาตางประเทศและการออกเสยี ง แปลวา เกนิ ควร หรอื เกินกาํ หนด ซ่ึงจดั อยูภาษาระดับไมเ ปน แบบแผน คนมักจะใชก ันอยาง แพรห ลาย จึงกลายเปนคําคะนอง ทั้งนก้ี ็สามารถสือ่ สารความหมายไดเ ขาใจไดกับคนทุกกลุม สวนขอ ก. จัดอยูในระดับกึง่ แบบแผน ไมมคี าํ คะนอง และขออ่ืนเปน เพยี งภาษาปากทว่ั ไปเทานั้น ตวั อยางท่ี 2 ขอ ใดใชภ าษาไดเหมาะสมกับฐานะบุคคล 1. เชญิ รวมกันตักบาตรพระสงฆ 2,500 องคเนื่องในวนั เขา พรรษา 2. หลินปงแพนดานอยรับประทานตน ไผไดเ พม่ิ ขึ้นจากเมอื่ วานน้ี 3. ลกู ชายชา งไทยทกี่ ําเนิดทอ่ี อสเตรเลียจะมีอายุครบ 1 ปเ ดอื นหนา 4. ขอบคณุ ครับ โอกาสหนาขอเชิญมาใชบริการของเราใหมนะครับ คําตอบ ขอ 4. ขอบคุณครับ โอกาสหนาขอเชิญมาใชบริการของเราใหมนะครับ เพราะ ใชภาษาไดถูกตองเหมาะสมที่สุด สวนขอ อน่ื ๆ ใชถ อ ยคําผดิ ดังน้ี ขอ 1. พระสงฆ ลกั ษณะนามคือ รปู ขอ 2. ควรเปล่ียนจาก รบั ประทาน เปน กนิ ขอ 3. ควรเปลยี่ นจาก กาํ เนดิ เปน เกิด 58 ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

ตวั อยางท่ี 3 ขอ ใดใชภ าษาไมเ ปน ทางการในการเขียน 1. ขอเพียงมนุษยไมด ูถูกตวั เอง ตระหนักถึงศักยภาพพิเศษที่ซอ นอยูในตน 2. แลว เพยี รเจยี ระไนชวี ติ ใหแ วววาวพราวดว ยการเรียนรู 3. ซึมซบั เก็บรบั บทเรียนจากการงานและการใชชวี ิตอยา งมคี วามสขุ 4. ก็ยอ มจะมชี วี ติ ทค่ี มุ คา สงบ รม เยน็ และเปนสขุ ไดไ มย าก คําตอบ ขอ 3. เพราะ คําวา ซึมซับ ไมเหมาะอยูในงานเขียน ซ่ึงควรแกขอความนี่เปน เรียนรูบทเรียนจากการงานและ การใชช วี ิตอยา งมีความสขุ นองๆ สามารถศึกษาเพิ่มเติมไดที่ Tag : สอนศาสตร, ภาษาไทย, ระดับภาษา, ภาษามรี ะดับ • สอนศาสตร : ภาษาไทย ม.ตน : ภาษามีระดบั http://www.trueplookpanya.com /book/m3/onet-thai/ch7-1 • ภาษาพูด ภาษาเขยี น http://www.trueplookpanya.com /book/m3/onet-thai/ch7-2 บันทึกชว ยจาํ ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 59

บทที8่ ราชาศพั ท ราชาศพั ท เม่อื เอยถงึ เมอ่ื ไร หลายคนตองสา ยหนาหนเี พราะ คิดวา ราชาศพั ทเปน เรือ่ งยาก มีคาํ ศพั ทเ ยอะ จนไมสามารถจะ จดความหมายทัง้ หมดได อกี ทั้งยังมีวธิ กี ารใชท ่ซี ับซอ น เมื่อเปน เชนนี้หลายคนจงึ ตัดสนิ เดาขอสอบเสียเลย แตน นั่ ถอื เปนวธิ ีการท่ผี ิด เพราะขอสอบคาํ ราชาศัพทส าํ หรบั ระดบั มัธยมศึกษาตอนตนไมย ากเลย คอยๆ เรยี นรูกจ็ ะทาํ ใหเขาใจมากขึ้นเอง ราชาศพั ท คอื คาํ สภุ าพทใี่ ชใ หเ หมาะสมกบั ฐานะของบคุ คลตา งๆ คาํ ราชาศพั ทเ ปน การกาํ หนดคาํ และภาษาทส่ี ะทอ นใหเ หน็ ถึงวัฒนธรรมอันดีงามของไทย แมคําราชาศัพทจะมีโอกาสใชในชีวิตประจําวันของเรานอย แตเปนส่ิงท่ีแสดงถึงความละเอียดออน ของภาษาไทยทมี่ คี าํ หลายรปู หลายเสยี งในความหมายเดยี วกนั และเปน ลกั ษณะพเิ ศษของภาษาไทยเลยทเี ดยี ว เพอื่ ใหเ ราสามารถใช ประโยชนจากคาํ ราชาศพั ทใ หถูกตอง จึงตองแบงบุคคลในราชาศพั ทดงั น้ี 1. พระเจา แผน ดนิ หมายถงึ ผทู ไี่ ดร บั พระราชพธิ บี รมราชาภเิ ษก ทง้ั นไี้ มว า จะเรยี กเปน อยา งอน่ื กจ็ ะอยใู นระดบั พระเจา แผน ดนิ ทงั้ สน้ิ ผทู ม่ี สี ทิ ธจิ ะเปน พระเจา แผน ดนิ ตามกฎมณเฑยี รบาลกด็ ี แมย งั ไมผ า นพระราชพธิ บี รมราชาภเิ ษกกย็ งั คงไมต อ งใชค าํ ราชาศพั ท เสมอดว ยพระเจา แผน ดนิ 2. พระบรมวงศานวุ งศ หมายถงึ เครอื ญาตผิ ใู หญแ ละญาตผิ นู อ ยของพระเจา แผน ดนิ ซงึ่ มตี าํ แหนง พระอสิ รยิ ยศทพี่ งึ ใชร าชาศพั ท 3. พระสงฆใ นพระพทุ ธศาสนา หมายถงึ พระสงฆต งั้ แตช น้ั สมเดจ็ พระสงั ฆราชสกลมหาสงั ฆปรณิ ายก จนถงึ พระสงฆส ามเณร ทวั่ ไป ตอ งใชร าชาศพั ทส าํ หรบั พระสงฆต ามฐานานรุ ปู ของทา น 4. ขนุ นางขา ราชการระดบั สงู ขนุ นางสมยั โบราณมบี รรดาศกั ดเ์ิ รยี งจากสงู สดุ ลงตา่ํ สดุ ขา ราชการระดบั สงู ปจ จบุ นั มขี า ราชการ ระดบั สงู ในตาํ แหนง ตา งๆ ตามลาํ ดบั ชน้ั การปกครองระบอบประชาธปิ ไตยทม่ี พี ระมหากษตั รยิ เ ปน ประมขุ 5. สภุ าพชน คอื สามญั ชนทว่ั ไป มวี งศญ าตบิ คุ คลทเ่ี คารพนบั ถอื บคุ คลทวั่ ไป 60 ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

ราชาศัพทท ่คี วรรู คําราชาศพั ท คาํ สามญั คําราชาศัพท - หมวดรางกาย พระอฐั ิ คอ พระศอ คาํ สามญั พระปราง คาง พระหนุ กระดูก พระกโบร คว้ิ พระขนง พระเพลา จมกู พระนาสกิ  แกม พระพาหา พระจกั ษุ ขอศอก พระหตั ถ ดวงตา พระโสภี ขา พระชานะ ตะโพก พระเพลา แขน พระอนิ ทร พระทนต มอื พระชวิ หา ตัก พระหัตถ เขา พระนขา ฟน รางกาย พระโลหิต มือ พระบงั คนเบา ลนิ้ พระหฤทยั ปส สาวะ พระองั คาร เล็บ พระอังสา เถา กระดูก พระอทุ ร เลอื ด พระอุระ ทอ ง หลงั พระชงฆ หัวใจ พระองคุลี นอ ง พระกษีระ ไหล พระมังสา นา้ํ นม พระเขฬะ อก พระกรรณ นํ้าลาย พระสรุ ะเสยี ง นว้ิ มือ พระโอษฐ เสียง พระมสั สุ เนื้อ พระเกศา หนวด พระตจะ ใบหู พระฉวี หนงั พระพกั ตร ปาก พระปล กะ หนา พระนลาฏ ผม หนาผาก พระเศยี ร ผวิ กาย หัว ไฝ ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 61

- หมวดอากัปกริยา คําราชาศพั ท คาํ สามญั คาํ ราชาศัพท คาํ สามญั เสวย เดนิ ทรงดาํ เนิน กนิ ตดั ผม โกรธ กริ้ว ทรงพระพิโรธ ตาย ทรงพระเคร่ืองใหญ ทรงพระอักษร แตง ตัว สวรรคต เขยี นหนงั สือ ทรงพระราชดาํ ริ ทรงเครอ่ื ง คิด ทรงพระประชวร แตง หนังสือ ถาม ทรงพระราชนพิ นธ เจ็บปว ย โปรด ถอื ศลี พระราชปุจฉา ชอบ ดพี ระทยั ทาํ บุญ ทรงศีล ดใี จ ทอดพระเนตร บวช ดู เสด็จประพาส หัวเราะ ทรงบาํ เพญ็ พระราชกศุ ล ไปเท่ยี ว ทรงพระสบุ นิ ใหพร ทรงผนวช ฝน ทรงพระครรภ ไหว มีครรภ แยม พระโอษฐ ทรงพระสรวล ย้มิ ทรงพระกรรณแสง ออกคําส่ัง ถวายพระพร รอ งไห ทรงศกึ ษา อาบนาํ้ ถวายบงั คม เรียน ทรงลงพระปรมาภไิ ธย มีพระบรมราชโองการ ลงลายมอื ชื่อ ทรงมพี ระราชปฏิสันถาร อยู สนทนา อา นหนังสือ สรงนา้ํ ประทับ ทรงพระอกั ษร 62 ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

- หมวดเคร่อื งใชตางๆ คําราชาศัพท คาํ สามญั คําราชาศพั ท คาํ สามญั พระฉาย นํ้าชา พระสุธารสชา พระคทา บหุ รี่ พระโอสถมวน กระจกเงา ประตู พระทวาร กระบอง พระสนับเพลา ผา พระภูษา ผาทรง กางเกง ทองพระบาท ผาเชด็ ตวั ซับพระองค กําไลขอ เทา พระปน เหนง ผา เช็ดหนา ซบั พระพกั ตร เครอื่ งทรง ผาหมนอน คลุมพระบรรทม เข็มขดั ฉลองพระหตั ถช อน ผาอาบนํา้ พระภูษาชุบทรง เคร่ืองแตงตวั ฉลองพระหตั ถต ะเกยี บ พานหมาก พานพระศรี มา น มุง พระวสิ ูตร ชอน พระกณุ ฑล มีดโกน พระกรรแสงบดิ ตะเกียบ พระแทน ไมเทา ธารพระกร ตุมหู ถาดพระสุธารส ยารักษาโรค พระโอสถ เตยี ง ถุงพระบาท ยาเสน พระโอสถเสน ถาดน้าํ ถงุ พระหตั ถ รม พระกลด ถุงเทา พระยภ่ี ู แวนตา ฉลองพระเนตร ถงุ มอื พระราชอาสน เสอ้ื ฉลองพระองค ทน่ี อน พระราชนิพนธ หมอนองิ พระเขนยอิง พระบัญชร หวี พระสาง ทน่ี ่งั พระมาลา เหลา นา้ํ จนั ทร หนงั สือที่แตง พระเขนยเคยี ง แหวน พระธาํ มรงค พระเขนย หนาตา ง พระสุธารส หมวก หมอนขาง หมอนหนุน นํ้ากนิ การใชค าํ ราชาศพั ท การเรยี นราชาศพั ทท ด่ี ไี มใ ชเ พยี งแคเ รารคู าํ ศพั ทอ ยา งเดยี วเทา นน้ั เพราะราชาศพั ทม กี ฎขอ บงั คบั ทนี่ อ งๆ ตอ งเรยี นรเู ยอะทเี ดยี ว ดงั นนั้ ลองจาํ หลกั การใชร าชาศพั ทต อ ไปน้ี เปน ประโยชนต อ การทาํ ขอ สอบของนอ งๆ อยา งมาก • การใชพ ระบรม พระราชและ พระ พระบรมราช + นามสําคญั ทีส่ ุด ของพระบาทสมเด็จพระเจาอยหู ัว เชน พระบรมราโชวาท พระบรมศพ พระราชโองการ พระบรมฉายาลกั ษณ พระราช + นามสาํ คัญทส่ี ุด ของสมเดจ็ พระบรม เชน พระราโชวาท พระราช + นามสาํ คญั ของพระบาทสมเด็จพระเจา อยูหวั และ สมเด็จพระบรม เชน พระราชนิพนธ พระราชกรณยี กจิ พระราชประวัติ พระ + นามทส่ี าํ คัญท่สี ดุ และนามสําคัญ ของสมเด็จเจา ฟา พระองคเจา และสมเด็จพระสงั ฆราช เชน พระโอวาท พระนิพนธ พระราชกุศล พระกรณยี กิจ พระประวัติ พระ + อวัยวะและของใช ของกษตั รยิ จ นถงึ พระองคเ จา เชน พระเนตร พระหตั ถ พระกรรณ พระนาสกิ • การใชก ริยาราชาศัพท มี 2 ประเภท 1. สําเร็จรูป เชน เสดจ็ สรง สรวล เสวย พระราชทาน ประทาน ประชวร บรรทม ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 63

2. ใช “ทรง” ดงั นี้ 2.1 ทรง + กรยิ าธรรมดา เชน ทรงสราง ทรงหม้ัน ทรงยินดี ทรงว่ิง 2.2. ทรง + นามธรรมดา เชน ทรงศีล ทรงธรรม ทรงดนตรี 2.3 ทรง + นามราชาศพั ท เชน ทรงฉลองพระองค ทรงพระกรุณา ขอ หาม หามใช “ทรง” นาํ หนากรยิ าราชาศัพทสําเร็จรูป การใชค าํ วา “เสด็จ” นําหนา เสด็จ + กริยาสามญั เชน เสด็จไป เสด็จออก เสดจ็ + นามราชาศัพท เชน เสด็จพระราชสมภพ เสดจ็ พระราชดาํ เนินไปตางประเทศ • การใชคําราชาศพั ท ในคําข้ึนตน และคําลงทา ย - “ขอเดชะฝาละอองธุลีพระบาทปกเกลาปกกระหมอม ขาพระพุทธเจา.......” ลงทาย “ดวยเกลาดวยกระหมอม ขอเดชะ” ใชในโอกาสกราบบังคมทูลขนึ้ กอนเปนครง้ั แรก - “พระพทุ ธเจาขา ขอรบั ใสเ กลา ใสก ระหมอม ขาพระพทุ ธเจา....” ลงทา ย \"ดว ยเกลา ดว ยกระหมอม...\" ใชในโอกาส ทม่ี ีพระราชดํารสั ข้นึ กอ น - \"พระมหากรณุ าธคิ ณุ เปน ลน เกลา ลน กระหมอ ม\" หรอื \"พระเดชพระคณุ เปน ลน เกลา ลน กระหมอ ม ลงทา ยวา \"ดว ย เกลาดว ยกระหมอม\" ใชใ นโอกาสแสดงความขอบคณุ ทีไ่ ดรบั ความชว ยเหลอื - \"เดชะบารมีปกเกลาดว ยกระหมอ ม\" หรือ \"เดชะพระบรมเดชานภุ าพเปน ลน เกลา ลน กระหมอม ลงทา ยวา \"ดวย เกลาดว ยกระหมอม\" ใชในโอกาสแสดงความรอดพน อันตราย - \"พระราชอาญาไมพน เกลา พนกระหมอม\" หรือ \"พระอาญาเปน ลนเกลา ลน กระหมอม\" ลงทา ยวา \"ดว ยเกลาดวย กระหมอม\" ใชในโอกาสทีท่ ําผิดพลาด - \"ไมควรกราบบังคมทูลพระกรุณา\" หรือ \"ไมควรจะกราบบังคมทูลใหทรงทราบ\" ลงทายวา \"ดวยเกลาดวย กระหมอม\" ใชในโอกาสท่ีตองกลาวถึงส่งิ ไมสุภาพ • การใชสรรพนามราชาศพั ท } ใตฝา ลบะรุ อษุ อทงี่ธ2ุลีพระบาท บรุ ษุ ที่ 1 ผฟู ง ขาพระพทุ ธเจา 1. พระบาทสมเดจ็ พระเจาอยหู วั } }ใตฝา ละอองพระบาท พระบรมราชินีนาถ 2. สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สมเดจ็ พระเทพพระรัตนฯ 3. สมเด็จเจา ฟา ใตฝา พระบาท 4. พระองคเ จา สมเด็จพระสังฆราช ฝาพระบาท เกลา กระหมอม (ฉัน) 5. หมอ มเจา ฝา ยพระบาท เกลา กระหมอ ม หมอ มฉนั • การใชค าํ ราชาศพั ทใ หถกู ตองตามแบบแผนสํานวนไทย - เฝา ทลู ละอองธุลีพระบาท หรอื เฝา ฯ รบั เสด็จ หรือ รับเสด็จ ไมใช ถวายการตอ นรับ - มีความจงรกั ภกั ดี แสดงความจงรักภกั ดี ไมใช ถวายความจงรกั ภักดี • คําราชาศัพทท ีม่ ักจะใชผ ิด - ทลู เกลา ทูลกระหมอ มถวาย ใชกบั ของทีส่ ามารถยกได นอ มเกลานอมกระหมอ มถวาย ใชกบั ของท่มี ขี นาดใหญ ยกไมได ถวาย ใชก บั สงิ่ ทเี่ ปน นามธรรม เชน ถวายชวี ติ ถวายพระราชสมญั ญานาม 64 ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

- โปรด เปนคาํ ศัพทร ะดับธรรมดา หรือราชาศัพทก ไ็ ด ระดบั ธรรมดา มคี วามหมายวา เปน ท่ถี กู ใจ พอใจ สงเคราะห เชน ราดหนา เปนของโปรด ของฉนั พระไปโปรดสัตว ระดบั ราชาศพั ท มคี วามหมายวา ชอบ พอใจ เชน โปรดทางกฬี าเวลาเยน็ โปรดจดั ตงั้ กองลกู เสอื - ทรงพระราชดําเนนิ เดิน เชน ทรงพระดําเนนิ ในหอ งบรรทม เสด็จพระราชดําเนิน ไป อาจไปดวยรถทนี่ ่ัง เรือพระทีน่ งั่ กไ็ ด เชน เสด็จพระราชดาํ เนินกลบั จาก พระตําหนักภูพาน • ราชาศัพทสําหรบั พระภกิ ษุ }- สมเด็จพระสงั ฆราช จะใชค าํ ระดับเดียวกนั กบั พระองคเ จา เชน บรรทม ประชวร เสวยพระกระยาหาร - สมเดจ็ พระราชาคณะ - พระราชาคณะ ใชคําราชาศพั ทสาํ หรับพระภิกษุ เชน - พระภกิ ษทุ วั่ ไป จาํ วัด อาพาธ ฉันภัตตาหาร แนวการทําขอสอบราชาศัพท หลังจากเรยี นรเู ร่อื ง ราชาศพั ท ทจี่ ะตอ งจาํ คอ ยขางเยอะและอาจจะสบั สนได ดงั นนั้ การวิเคราะหขอสอบท่ดี ีก็ตอ งมีวิธกี าร จาํ ใหง า ยข้นึ โดยจาํ ลาํ ดบั ของพระบรมวงศานุวงศเ ปน 3 ระดบั ดงั นี้ ระดับท่ี 1 พระบาทสมเด็จพระเจา อยูหัว ระดับท่ี 2 สมเดจ็ พระนางเจา ฯ พระบรมราชนิ ีนาถ สมเด็จพระบรมโอรสาธริ าช สยามมกฎุ ราชกมุ าร สมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมารี ระดบั ที่ 3 พระบรมวงศานุวงศพ ระองคอ ่ืนๆ จากการจัดลาํ ดบั ขางตน จะแสดงใหเหน็ พระฐานันดรศักด์ิของแตพ ระองค ในทํานองเดียวกลวิธกี ารใชภ าษากล็ ดหล่นั ลงไป เชนกนั เชน พระบรม – พระราช – พระ อีกหนึง่ เร่ืองที่นอ งจะตอ งพึงระวังในการขอสอบราชาศพั ท นอ งจะตอ งขดี เสน ใตคาํ ราชาศัพทกอนจะพจิ ารณาตวั เลือกของ ขอสอบทกุ ครั้ง เพอื่ ใหเ กิดความชดั เจนและแมนยาํ มากย่งิ ขึ้น อยา ลมื กฎขอ บงั คบั และขอ หา มตา งๆ ในการใชค าํ ใหถ กู ตอ ง โดยเฉพาะ คาํ วา “ทรง” ทขี่ อ สอบมกั จะออกมาหลอกทกุ ป เมอื่ เขา ใจอยา งแมน ยําแลวมาดตู ัวอยางขอ สอบ เพื่อเปน แนวทางในการทําขอ สอบกันเลย ตัวอยางที่ 1 ขอ ใดใชร าชาศัพท “ทลู เกลา ฯ ถวาย” ไมถูกตอง 1. สาํ นกั งานคณะกรรมการวจิ ยั แหงชาติทูลเกลา ฯ ถวาย สทิ ธบิ ัตรฝนหลวง แดพ ระบาทสมเดจ็ พระเจาอยหู ัว 2. กทม. ทลู เกลา ฯ ถวายหนงั สอื สมดุ ภาพแผนท่ี “หนง่ึ ศตวรรษกรงุ เทพมหานคร” แดพ ระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั 3. สมาพนั ธน กั ประดษิ ฐโ ลกทลู เกลา ฯ ถวายเหรยี ญรางวลั “พระอจั ฉรยิ ภาพ ทางการประดษิ ฐ” แด พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั 4. หอการคา ไทยรว มกบั คณะกรรมการรว ม 3 สถาบนั (กกร.) ทลู เกลา ฯ ถวายกงั หนั น้ําชัยพฒั นาจํานวน 60 เคร่ือง แดพ ระบาทสมเด็จพระเจา อยหู วั คาํ ตอบ ขอ 4. เพราะ ทลู เกลา ทลู กระหมอ มถวาย ใชก บั ของทส่ี ามารถยกได กงั หนั นาํ้ ชยั พฒั นา ไมส ามารถยกไดค วรใช นอ ม เกลา นอ มกระหมอ มถวาย ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 65

ตัวอยา งที่ 2 “พระบาทสมเด็จพระเจา อยหู วั ใหปริญญาบตั รแกน ิสิตผจู บการศกึ ษา” ขอ ใดใชแ ทนคาํ ทข่ี ีดเสน ใต 1. ทรงมอบ 2. ประทาน 3. ทรงประทาน 4. พระราชทาน คาํ ตอบ คอื 4. เพราะ ระดับคําวา “ให” ของในพระบาทสมเด็จเจาอยหู ัวนัน้ ใชคําราชาศัพทแทนวา “พระราชทาน” ตัวอยา งท่ี 3 เติมคาํ ในชองวางตอไปน้ีใหถ ูกตอ ง พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว................................เรื่องพระราชพิธีสิบสองเดือน ไวอยางละเอียดลออ จนไดรับ การยกยองวาเปนยอดความเรยี งเชงิ อธบิ าย 1. ทรงนิพนธ 2. ทรงพระราชนิพนธ 3. ทรงอักษร 4. ทรงงาน คาํ ตอบ ขอ 2. ทรงพระราชนพิ นธ เพราะใชไ ดถกู ตองกบั ฐานนั ดรศักดแิ์ ละสอดคลองกบั บรบิ ทของขอ ความมากทสี่ ดุ นองๆ สามารถศึกษาเพิม่ เตมิ ไดท ่ี Tag : สอนศาสตร, ภาษาไทย, คาํ ราชาศพั ท, ระดบั ภาษา, คําราชาศพั ท • สอนศาสตร : ภาษาไทย ม.ตน : คําราชาศัพท 1 http://www.trueplookpanya.com/book /m3/onet-thai/ch8-1 • สอนศาสตร : ภาษาไทย ม.ตน : คําราชาศพั ท 2 http://www.trueplookpanya.com/book /m3/onet-thai/ch8-2 • ภาษาไทย ม.ตน เรื่อง คําราชาศัพท ตอนที่ 1 http://www.trueplookpanya.com/book /m3/onet-thai/ch8-3 • ภาษาไทย ม.ตน เรอื่ ง คาํ ราชาศัพท ตอนท่ี 2 http://www.trueplookpanya.com/book /m3/onet-thai/ch8-4 66 ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

บทที่9 การเขียนจดหมาย การเขียนจดหมายเปนชอ งทางการตดิ ตอสื่อสารท่สี ําคญั อยา งมากในอดีต แมวา ปจจุบนั จะมีชองทางการสื่อสารทร่ี วดเรว็ กวา แตก ารตดิ ตอ กันทางจดหมายก็ยงั คงเปนการตดิ ตอ ท่ีสาํ คัญอยู โดยเฉพาะในทางราชการ หรือการติดตอ สอื่ สารท่เี ปนทางการ ดงั นัน้ เราจงึ ควรเรยี นรวู ธิ กี ารเขยี นจดหมายในรปู แบบทีถ่ กู ตอง รูปแบบของจดหมาย 1. ทอี่ ยขู องผเู ขียน อยตู รงมมุ บนขวาของหนา กระดาษ โดยเราจะเร่มิ เขียนจากกง่ึ กลางหนากระดาษ 2. วันเดอื นป เขยี นเยอ้ื งทอ่ี ยูผูเขียนมาขางหนา เลก็ นอ ย 3. คาํ ข้ึนตน อยดู านซายหางจากขอบกระดาษประมาณ 1 น้ิว และเปนเเนวชดิ ดานซา ยสดุ ของเน้อื ความ 4. เน้ือความ เริ่มเขียนโดยยอหนาเล็กนอย และควรข้ึนยอหนาใหมเมื่อข้ึนเนื้อความใหม นอกจากน้ีตองเวนวรรคตอนให ถกู ตองดวย 5. คําลงทา ย อยตู รงกบั วนั เดอื นปท่ีเขยี น 6. ชอื่ ผูเ ขยี น เย้อื งลงมาทางขวามือ ถาเขียนจดหมายถงึ บคุ คลท่ไี มค ุยเคย ควรวงเลบ็ ชื่อที่เขียนเปน ตัวบรรจงดว ย ถาเปน จดหมายราชการตอ งบอกยศตําแหนง ของผสู งดวย การใชคําขึ้นตนและคําลงทาย ผูรับ คาํ ขึ้นตน คําลงทาย บิดามารดา ญาติผใู หญ กราบเทา ……..ท่ีเคารพยง่ิ ดว ยความเครารพอยา งสูง กราบเทา……..ที่รักและ ผทู ีส่ นิทกนั หรือศกั ดิ์ต่าํ กวา เคารพ รักและคดิ ถงึ บคุ คลทส่ี ูงดวยวยั วฒุ ิ ……………………..ทร่ี ัก คดิ ถงึ ดวยความรัก บคุ คลทัว่ ไป …………………….ทีค่ ิดถึง ขอแสดงความนับถอื อยา งสงู ประธานองคมนตรี กราบเรยี น……..ทเ่ี คารพ ขอแสดงความนบั ถือ นายกรัฐมนตรี ฯลฯ เรยี น…….. ขอแสดงความนับถอื อยา งย่ิง พระภิกษุ กราบเรยี น……… ขอนมสั การดว ยความเคารพ อยางย่งิ นมัสการ ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 67

การใชค ําลงทายเนื้อความ มกั ใชในจดหมายที่เปนทางการหรือจดหมายราชการ มีคําลงทายทคี่ วรรดู งั ตอไปนี้ 1. จึงเรยี นมาเพ่อื ทราบ ใชเ มอื่ บอกขอมลู รายงานผลการทํางาน ชี้แจงขอ เทจ็ จริง 2. จึงเรยี นมาเพอื่ โปรดพจิ ารณา ใชเม่อื ขออนญุ าต หรอื ขอใหผ รู บั จดหมายทําอะไรให 3. จงึ เรียนมาเพอ่ื โปรดใหความรว มมอื (อนุเคราะห) จักขอบคณุ ยงิ่ ใชเ ม่อื ขอความรวมมือ รูปแบบการเขียนจดหมาย (ทอ่ี ยผู เู ขียน)……………………………... (วนั ที่)…………….(เดอื น)....................(พ.ศ.)...................... (คําขนึ้ ตน )................................... (เน้ือความ)………………………………………………………………………………………………… ………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… (คาํ ลงทายเนอ้ื ความ)……………………………………………………………………………………..… (คาํ ลงทา ย)........................................... (ช่อื ผเู ขยี น).......................... ตัวอยา งการเขียนจดหมาย 100/41 หมูบ านประชาสุข ต.รอบเวียง อ.เมอื ง จ.เชยี งราย 57000 14 กมุ ภาพนั ธ 2554 เรือ่ ง ขอลากิจ เรียน อาจารยป ระจาํ วชิ าภาษาไทย เนอ่ื งจากขา พเจา นายรกั ดี มคี วามสขุ ไดผ า นการคดั เลอื กเปน นกั กฬี าประจาํ จงั หวดั เพอ่ื เขา รว มการแขง ขนั กฬี าแหง ชาตปิ ระจาํ ป 2554 ทง้ั นขี้ า พเจา จะตอ งเขา คา ยนกั กฬี าเพอ่ื พฒั นาศกั ยภาพในระหวา งวนั ท่ี 20 กมุ ภาพนั ธ 2554 ถงึ วนั ท่ี 15 มนี าคม 2554 จงึ ไม สามารถเขาเรยี นวชิ าภาษาไทย ในชว งเวลาดงั กลา วได จงึ เรียนมาเพือ่ ขอลากิจในชวงเวลาขางตน ขอแสดงความนับถือ นายรักดี มีความสขุ สาํ หรับเรือ่ งของขอ สอบการเขยี นจดหมายน้ี ขอสอบจะถามความรูทงั้ หมดของเรือ่ งการเขยี นจดหมาย และขอ สอบเร่ือง จดหมายมักจะเปนขอใหญ คือมีขอยอยประมาณ 5 ขอ ดังนั้นถาหากนองๆ ศึกษาเร่ืองน้ีอยางลึกซึ้งก็นับวาเปนเรื่องท่ีคุมมาก เพราะไมย ากและไดคะแนนเยอะ เมอื่ รูอยา งนีแ้ ลว มาทําตวั อยา งขอ สอบกันเลยดกี วา จงเลือก (1) การเขยี นวนั ที่ (2) คําข้ึนตนจดหมาย (3) คําขนึ้ ตน เนอื้ ความ (4) คําลงทายเน้ือความ และ (5) คาํ ลงทายของ จดหมาย ตอ ไปน้ี เพ่อื ใหจ ดหมายท่กี าํ หนดใหมรี ปู แบบทถ่ี กู ตอง 68 ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

กลุมท่ี 1 กลุมท่ี 2 การเขยี นวนั ท่ี คําข้ึนตน จดหมาย 1. วนั ท่ี 4 กมุ ภาพนั ธ 2553 1. เรยี น 2. 4 กุมภาพันธ 2553 2. สวสั ดี 3. วนั อังคารที่ 4 กมุ ภาพันธ 2553 3. กราบเทา 4. วันที่ 4 กมุ ภาพันธ พ.ศ. 2553 4. นมสั การ 5. วันองั คาร แรม 5 ค่าํ ปฉลู จ.ศ. 1371 5. เจริญพร กลุมที่ 3 กลมุ ท่ี 4 กลุม ท่ี 5 คาํ ข้ึนตน เนอ้ื ความ คาํ ลงทา ยเน้อื ความ คําลงทายของซองจดหมาย 1. สวัสดี 1. จึงเรียนมาเพ่อื ทราบ 1. ดวยความเคารพอยา งสูง 2. ตามที่ 2. จงึ เรียนมาเพอื่ โปรดพิจารณา 2. ดว ยรกั และเคารพ 3. อนุสนธิ 3. จงึ เรยี นมาเพื่อขอ 3. ขอแสดงความนับถือ 4. เนื่องจาก 4. จงึ นมสั การมาเพ่อื 4. ขอใหเ จรญิ ในธรรม 5. ไมต อ งใชค ําขนึ้ ตน 5. ไมตอ งใชค าํ ลงทาย 5. สวัสดี 128 อาคารพญาไทพลาซา ชัน้ 36 แขวงทุง พญาไท เขตราชเทวี กรงุ เทพฯ 10400 ท่ี สทศ.234/2553 ……….…………(1)..................... เร่อื ง ขอใหประชาสมั พนั ธใหนกั เรยี นตรวจสอบสนามสอบ ..........(2)..........ผอู ํานวยการโรงเรียนมัธยมบานเอกลักษณไ ทย ..........(3).........ปการศึกษา 2552 มีนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 สมัครเขารวมการทดสอบ O-NET ชวงชั้นท่ี 3 ประจําป การศกึ ษา 2552 เปน จาํ นวนมากนั้น จงึ ใครขอใหท า นประชาสมั พนั ธใ หน กั เรยี นทีจ่ ะเขา สอบทุกคนตรวจสอบสนามสอบของตนเองให เรยี บรอ ยกอ นวนั ทาํ การสอบ เพอื่ ปอ งกนั การเขา สอบผดิ สนามสอบ ซง่ึ หากเกดิ ขอ บกพรอ งดงั กลา วสถาบนั ทดสอบทางการศกึ ษาแหง ชาติ (องคก ารมหาชน) จะไมรบั ผิดชอบตอขอ ผิดพลาดที่เกดิ ข้ึน ...............(4)..............ประชาสัมพนั ธใหน ักเรียนตรวจสอบสนามสอบอยางเครง ครดั จกั เปน พระคุณยง่ิ ...........................(5)............................... (ลงนาม) ศาสตราจารย ดร.อทุ ุมพร จามรมาน ผูอ ํานวยการสถาบนั ทดสอบทางการศึกษาแหง ชาติ (องคการมหาชน) ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 69

การตอบคาํ ถามในขอ น้จี ะตองใชค วามรทู ัง้ หมดในการเรียนเรอื่ งการเขียนจดหมาย โดยประการแรกนอ งๆ ตอ งเขาใจกอน วา คําถามขอ น้เี ปน จดหมายราชการ ดงั นัน้ จงึ ใชภาษาในการเขยี นจดหมายระดับบุคลทัว่ ไป ทาํ ใหรคู ําตอบของกลุมที่ 2 ไดวาควรตอบ ขอ 4 ใชค าํ ขน้ึ ตนจดหมายวา “เรยี น” และคําตอบของกลมุ ที่ 5 เรื่องคําลงทา ยจดหมายกค็ วรใชค าํ วา “ขอแสดงความนับถืออยา งยิ่ง” เนอ่ื งจากใชก ับบคุ ลทัว่ ไป จากนั้นจึงใชค วามรูในเรื่องรปู แบบของจดหมายตอบคาํ ถามกลมุ ที่ 1 ไดว าควรตอบขอ 2 และเน่อื งจากเนือ้ ความมลี ักษณะ ขอความรวมมือกลุมที่ 4 จึงตอบขอ 2 จึงเรียนมาเพ่ือโปรดพิจารณา และจากการอานเนื้อความก็ทําใหตอบคําถามในกลุมที่ 3 ไดวา เนื้อความมลี ักษณะเปนเหตเุ ปนผลกนั จึงควรใชคําสันธานคําวา “เนอื่ งจาก” ในการเชื่อมประโยค นองๆ สามารถศกึ ษาเพิ่มเตมิ ไดท ่ี Tag : ภาษาไทย, เขียน, จดหมาย, ประเภท, สว นตัว, ธรุ กจิ , กจิ , ธุระ, ราชการการเขียนจดหมาย, การเขียนวเิ คราะห, การเขียนวจิ ารณ • การเขียนจดหมาย http://www.trueplookpanya.com/book /m3/onet-thai/ch9-1 • การเขยี น http://www.trueplookpanya.com/book /m3/onet-thai/ch9-2 บนั ทกึ ชว ยจํา 70 ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

บทที1่ 0 การเขยี นคาํ ขวญั “คาํ ขวญั ” เปน สง่ิ ทนี่ อ งๆ หลายคนคงจะรจู กั ดี บางคนเคยแตง บางคนเคยอา น อยา งเชน คาํ ขวญั ประจาํ จงั หวดั หรอื คาํ ขวญั วนั เดก็ แตห ลายคนกอ็ าจจะยงั ไมร วู า จรงิ ๆ แลว คาํ ขวญั คอื อะไร หรอื มวี ธิ กี ารแตง คาํ ขวญั อยา งไร ดงั นนั้ พจี่ งึ จะมาสรปุ หลกั การเขยี น คําขวัญใหนองๆ เขาใจ และพ่ีก็หวังวานอกจากนองจะใชความรูน้ีในการสอบแลว นองจะใชในการแตคําขวัญสงครูหรือสงประกวด ดวย คําขวัญ หมายถึง ถอยคํา ขอความ หรือบทกลอนส้ันๆ เพ่ือใหจําไดงาย โดยท่ัวไปการเขียนคําขวัญใหนาสนใจมีหลักการ งา ยๆ ดังตอ ไปน้ี 1. ใชถอยคําส้ัน กะทัดรัด มีความหมายลึกซึ้ง ใชคําตั้งแต 2 คําขึ้นไป แตไมควรเกิน 16 คํา แบงเปนวรรคไดตั้งแต 1 - 4 วรรค เชน อากาศเปน พษิ ชวี ติ จะสน้ั ตนไมเทานนั้ ชว ยกนั ชว ยแก 2. เขยี นใหต รงจดุ มงุ หมาย มกี ารแสดงความคดิ ของเราในเรอ่ื งใดเรอ่ื งหนง่ึ อยา งชดั เจน หรอื ทเ่ี รยี กวา มใี จความสาํ คญั เพยี ง อยางเดยี ว เชน ขบั รถถกู กฎ ชวยลดอุบตั เิ หตุ 3. มกี ารจัดแบงจังหวะของคําที่สมา่ํ เสมอ ทําใหสามารถจดจําไดง า ย เชน ยามศกึ เรารบ ยามสงบเราเตรียม 4. มีการเลนคาํ การเลนเสียงสมั ผัส และการใชคําซา้ํ เชน เดก็ ดเี ปนศรแี กชาติ เด็กฉลาดชาติเจริญ 5. เปน คําตกั เตือนหรอื แนะนาํ ใหป ฏบิ ตั ิในทางทีด่ ี เมอ่ื นอ งๆ ไดศ กึ ษาหลกั การเขยี นคาํ ขวญั แลว คงคดิ วา การเขยี นคาํ ขวญั ไมใ ชส ง่ิ ทยี่ ากเลย สาํ หรบั ขอ สอบเกย่ี วกบั เรอื่ งคาํ ขวญั นนั้ มกั จะเปน คาํ ถามเกยี่ วกบั คาํ ขวญั ทด่ี ี ซง่ึ นอ งๆ จะตอ งดจู ากหลกั การทงั้ 4 ขอ เปน ขอ เปรยี บเทยี บ แลว นอ งๆ กจ็ ะสามารถทาํ ขอ สอบ ไดอยางแนนอน ขอ ใดไมใชคําขวัญทดี่ ี 1. กตัญูคือหัวใจ ลงทุนไวไมขาดทนุ 2. ทุจริตคอื ศัตรรู าย ชาติวอดวายหากไมปอ งกนั 3. รูกฎ รกู ติกา รูคณุ คา รซู ้งึ ความเปน ไทย 4. เยาวชนคนรนุ ใหม ตองรกั ดี มีนา้ํ ใจ ใฝสามัคคี คาํ ตอบของขอนีค้ ือ 2 เน่ืองจากวรรคเน้ือหาไมต อเน่ือง ไมเ ปนอนั หนึ่งอนั เดยี วกนั นองๆ สามารถศึกษาเพิม่ เติมไดที่ Tag : ภาษาไทย, เขียน, คาํ ขวัญ • คําขวัญ http://www.trueplookpanya.com /book/m3/onet-thai/ch10-1 ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 71

บทท1ี่ 1 การเขียนบรรณานกุ รม การเขียนบรรณานุกรมหรือที่เรียกกันอีกช่ือหน่ึงวาการเขียนอางอิงน้ัน เปนส่ิงนองๆ หลายคนคงคิดวาเปนเรื่องท่ีนาเบ่ือ เพราะไมร วู า นาํ ไปใชประโยชนอ ะไรได แตการเขยี นอา งอิงเปน สว นสาํ คัญของการทํารายงานหรือผลงานทีเ่ ปนวิชาการของทุกระดบั การศกึ ษา เพอื่ ใหผทู ีม่ าอา นผลงานของเราเห็นวาผลงานเราน้นั ผานการคนควา นา เชอ่ื ถอื รวมท้ังยังเปนการใหเกียรตแิ กเ จาของ ผลงานท่ีเราไดไปคน ความาดว ย การเรยี นเรอื่ งการเขยี นบรรณานกุ รมนน้ั มหี ลกั ใหญๆ ทนี่ อ งๆ ควรจะจาํ และทาํ ความเขา ใจ คอื รปู แบบการเขยี นบรรณานกุ รม ในเร่ืองของรปู แบบน้นั เปน เรอื่ งทีใ่ นระยะแรกนอ งอาจจะตอ งใชค วามจาํ ในการจดจาํ รูปแบบทถี่ ูกตอ งเสียกอ น แตเ มอื่ นอง ไดใชรูปแบบทถี่ ูกตอ งในการเขียนบรรณานุกรมเพือ่ ทํารายงานสงคุณครูบอ ยๆ และนองกจ็ ะสามารถทําไดอยา งเปนอัตโนมตั ิเอง รปู แบบของการเขยี นบรรณานุกรมทีป่ รากฏในขอสอบ มรี ูปแบบดงั ตอ ไปน้ี ชอ่ื ผแู ตง. ปทพ่ี มิ พ. ช่ือหนังสือ. เลม ทหี่ รือจาํ นวนเลม (ถาม)ี , ครั้งท่ีพมิ พ. ช่ือชุด หนงั สอื และลาํ ดับท่ี (ถามี). สถานท่พี ิมพ: สํานักพมิ พ. ตวั อยา งของการเขยี นบรรณานุกรม นววรรณ พนั ธเุ มธา. 2549. คลังคาํ . พิมพค ร้งั ท่ี 3. กรงุ เทพฯ : บริษัท อมรินทรพร้ินตง้ิ แอนดพ บั ลิชชงิ่ จํากดั (มหาชน). เม่อื นอ งๆ ไดเ หน็ แบบของบรรณานกุ รมแลว อาจจะคิดวา คงเปนการยากทีจ่ ะจดจํารปู แบบได เพราะนอกจากจะตองจําวา บรรณานกุ รมประกอบไปดว ยอะไรบา งแลว ยงั ตอ งจาํ เครอ่ื งหมายตา งๆ ทม่ี ดี ว ย แตห ลกั การจาํ งา ยๆ นนั้ ถา นอ งๆ สงั เกตจากตวั อยา ง และจากบรรณานกุ รมท่วั ไปจะพบวาปกติแลวมกั จะไมมี จาํ นวนเลม และชอ่ื ชุดหนงั สือ ดงั น้นั การจําเพื่อไปสอบอาจจะยงั ไมต อ งจํา สองสวนน้กี ็ได (แตเม่อื ทํารายงานจริงๆ ถา มตี อ งใสไปนะ) แลว เราก็จะเหลอื สิ่งทีต่ อ งจําเพียง 6 ชอื่ คือ ช่ือผูแตง ปท พ่ี มิ พ ชอ่ื หนังสอื คร้ังทีพ่ ิมพ สถานท่ีพมิ พ และสํานกั พิมพ นอ งๆ จะเหน็ วา หากเราไดศ กึ ษาเรอ่ื งบรรณนานกุ รมอยา งเขา ใจแลว การเขยี นบรรณานกุ รมกไ็ มใ ชเ รอื่ งทย่ี ากเลย เชน เดยี วกบั ขอ สอบของเรอื่ งนถ้ี า เราจาํ หลกั ขา งตน ไดก ส็ ามารถทาํ ขอ สอบไดแ นน อน ตวั อยา งขอ สอบของเรอ่ื งน้ี คอื ขอใดอางองิ แหลงที่มาของขอ มลู ในการเขยี นรายงานไดถ ูกตอง 1. ดวงใจ ไทยอุบญุ . 2549. ทักษะการเขียนภาษาไทย. กรงุ เทพฯ: โรงพิมพจุฬาลงกรณมหาวทิ ยาลยั . 2. ประภาศรี สหี อําไพ. 2531. การเขียนแบบสรา งสรรค. สํานกั พิมพวัฒนาพานชิ : กรงเทพฯ. 3. ชาญนรงค พรรงุ โรจน. ความคิดสรางสรรค. โรงพิมพจ ฬุ าลงกรณม หาวทิ ยาลยั : กรุงเทพฯ, 2546. 4. บันลอื พฤกษะวัน. พัฒนาทักษะการเขียนเชิงสรางสรรค. ไทยวัฒนาพานิช: กรุงเทพฯ, 2533. จากขอสอบนองๆ จะเห็นวาขอสอบตองการท่ีจะวัดเพียงแคความรูในเร่ืองรูปแบบการเขียนบรรณานุกรมเพียงอยางเดียว ถา นองๆ จําไดก ็จะรูว าขอทถี่ ูกตองคือ ขอ 1 หากนอ งๆ คนไหนไมเ ขาใจกล็ องกลบั ไปดูรปู แบบการเขยี นบรรณานกุ รม และทอ งจํา ใหขึ้นใจ นอ งๆ ก็จะทําขอ สอบไดส บายๆ 72 ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

นอ งๆ สามารถศกึ ษาเพิ่มเตมิ ไดท ่ี • การเขยี นอา งอิงและบรรณานกุ รม Tag : ภาษาไทย, การเขียน, อางอิง, บรรณานุกรม http://www.trueplookpanya.com /book/m3/onet-thai/ch11-1 บนั ทึกชวยจํา ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 73

บทท1่ี 2 สํานวนไทย เรอ่ื งสาํ นวนไทยเปน เรอ่ื งทเ่ี ราไดเ รยี นมาตงั้ แตเ ดก็ ๆ สาํ นวนไทยเปน มรดกทางวฒั นธรรมทท่ี รงคณุ คา แสดงภมู ปิ ญ ญาและ การพฒั นาทางภาษาของบรรพบรุ ษุ ของเรา บางคนอาจคดิ วา เปน เรอ่ื งทลี่ า สมยั ไปแลว และยากตอ ความเขา ใจ แตถ า เราไดศ กึ ษาสาํ นวน อยา งดแี ลว จะเหน็ วา สาํ นวนไทยทาํ ใหเ ราสามารถสอ่ื ความหมายในสง่ิ ทเี่ ราตอ งการสอ่ื ไดก วา งขวางและเขา ถงึ อารมณม ากกวา เชน ถา เราพดู วา คนทไ่ี ดด แี ลว ลมื ตวั ถา เรากลา วเฉยๆ กจ็ ะไมไ ดอ ารมณแ ละไมเ หน็ ภาพ แตถ า เราพดู วา “เหมอื นคางคกขนึ้ วอ” กจ็ ะทาํ ใหร สู กึ ประชดประชนั และแสดงความไมพ อใจมากกวา กอนทเ่ี ราจะไดเ รียนรสู ํานวนไทยมากยงิ่ ข้ึน เราตองมารูจกั กบั ความหมายและประเภทของสํานวนไทยกนั กอน สํานวนไทย คือ ขอคําหรือขอความที่กลาวกันมาชานานแลว มีความหมายไมตรงตามตัวหรือมีความหมายอื่นแฝงอยู สํานวนไทยมี 2 ประเภท คอื สภุ าษิต คือ สาํ นวนท่ีมีลักษณะส่ังสอนหรือหาม มจี ดุ มงุ หมายเพือ่ การสงั่ สอน เชน นํา้ เชย่ี วอยาขวางเรอื คําพังเพย คอื เปนสาํ นวนท่ีกลา วโดยท่ัวๆ ไป ไมไดเนน ไปท่กี ารส่ังสอนโดยตรง เชน ตํานาํ้ พรกิ ละลายแมน า้ํ ดนิ พอกหางหมู หัวลานไดห วี ตัวอยางสํานวนไทย สาํ นวน ความหมาย เลอื ดขึ้นหนา โกรธมากจนหนา แดง เลือดเขา ตา ฮึดสูโดยไมเกรงกลวั เพราะไมมีทางเลือก ปากวา ตาขยบิ พูดอยางหน่งึ แตกลบั ทาํ อีกอยางหนึง่ ฆา ไมต ายขายไมข าด ตดั เยื่อใยไมขาด (พอแม) กวนน้ําใหข นุ ทาํ เรื่องราวท่สี งบอยูแ ลว ใหวุนวายมาอกี หวานพชื หวังผล ใหป ระโยชนแกผ อู ่นื เพื่อหวังสง่ิ ตอบแทน โยนหินถามทาง ทาํ การสิ่งใดเพอื่ หย่งั เชงิ ดกู อ น กลานกั มกั บิ่น กลาเกินไปมักจะมีอันตราย เอามอื ซกุ หบี หาเรอื่ งเดือดรอ นใสต วั โดยใชที่ ขงิ ก็ราขา ก็แรง อารมณร อนพอๆ กนั ตาํ ขา วสารกรอกหมอ หาเพียงพอกนิ ไปมอ้ื หนง่ึ ๆ คาํ คะนอง คอื ถอ ยคาํ สาํ นวน หรอื ภาษาพูดทใ่ี ชส รางความเขา ใจเฉพาะกลุม เปน ภาษาทีส่ รางขนึ้ เพ่อื หลีกเล่ียงการใช ภาษาไมสุภาพ เปน ภาษาไมเ ปนแบบแผน สรางข้นึ เพอ่ื ใหเกิดคําแปลกๆ ผิดไปจากปรกติท้งั ดา นเสียง รปู คํา และความหมายเปน ภาษาท่ีไมป รากฏในพจนานุกรม เชน เวอ ร เริด่ เจง เปน ตน 74 ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

ตวั อยา งขอ สอบเรอ่ื งสาํ นวนไทยทไี่ ดน าํ มาเปน ตวั อยา งน้ี เปน ขอ สอบทเ่ี นน การใชส าํ นวนใหถ กู ตอ งกบั สถานการณท ก่ี าํ หนดมา ให และขอ สอบจะใชส าํ นวนทม่ี คี วามหมายคลา ยๆ กนั หรอื สามารถใชใ นสถานการณท ค่ี ลา ยกนั ได แตเ ราควรจะใชส าํ นวนใหถ กู ตอ งทส่ี ดุ ถึงบางเด่อื โอม ะเดอ่ื เหลอื ประหลาด บังเกิดชาตแิ มลงหวีม่ ีในไส เหมอื นคนพาลหวานนอกยอ มขมใน อปุ ไมยเหมอื นมะเดอื่ เหลอื ระอา คําประพนั ธน ้ตี รงกับสาํ นวนใด 1. ปากหวานกนเปร้ยี ว 2. ปากปราศรยั น้ําใจเชอื ดคอ 3. ขางนอกสกุ ใส ขางในเปน โพรง 4. มอื ถอื สาก ปากถือศลี ในขอ สอบขอ นสี้ ถานการณท โี่ จทยก าํ หนดใหม าอาจไมใ ชเ ปน เพยี งแตค วามเรยี งเทา นน้ั แตอ าจเปน ลกั ษณะของรอ ยกรอง ที่ จะวดั ความรูของนอ งๆ ถึง 2 ข้นั คือความสามารถในการแปลความหมายรอยกรอง และความสามมารถในการเลือกใชสํานวนไทย สาํ หรบั บทรอ ยกรองนไี้ ดก ลา วเปรยี บเทยี บคนกบั ผลมะเดอ่ื วา ดา นนอกอาจดสู วยงาม แตด า นในกลบั เนา มแี มลงตา งๆ เหมอื น คนพาลทด่ี ดู ี แตข า งในจติ ใจเปน คนไมด ี ซง่ึ กต็ รงกบั สาํ นวน “ขา งนอกสกุ ใส ขา งในเปน โพรง” ในขอ 3 นนั่ เอง นองๆ สามารถศกึ ษาเพมิ่ เตมิ ไดท ่ี Tag : ภาษาไทย, สาํ นวน, ภาษาไทย, สภุ าษติ , คําพงั เพย • ภาษาไทย ม.ตน เรื่อง สํานวน สุภาษติ คําพังเพย http://www.trueplookpanya.com /book/m3/onet-thai/ch12-1 • สํานวนสุภาษติ ไทย http://www.trueplookpanya.com /book/m3/onet-thai/ch12-1 ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 75

บทท่1ี 3 การเรียงคําตามพจนานกุ รม พจนานุกรมเปนสิ่งที่นองๆ ทุกคนคงจะเคยใชมาตั้งแตเด็กๆ ถึงแมวาปจจุบันการหาความหมายจะทําไดงายๆ ดวยส่ือ อเิ ลก็ ทรอนกิ สต า งๆ แตก ารใชพ จนานกุ รมและการเรยี งคาํ ตามพจนานกุ รมกย็ งั คงเปน เรอ่ื งทค่ี วรศกึ ษา โดยเฉพาะเรอื่ งการเรยี งคาํ ตามพจนานกุ รมทน่ี องๆ จะสามารถนาํ ไปใชในการเรยี นหรอื การงานเรื่องอ่ืนๆ ได หากเราจะใชพ จนานกุ รม สง่ิ ทเ่ี ราจําเปนตองทาํ ไดมี 2 สิ่ง คือ จะตอ งเรยี งคําตามพจนานกุ รม และจะตองรเู กี่ยวกับอกั ษร ยอ ท่ีจะประกอบอยูในการอธบิ ายความหมายของคาํ การเรียงลําดับคําตามพจนานุกรม 1. จะตอ งเรยี งลําดับตามรปู พยัญชนะมากอ นรูปสระ โดยจะเปน การเรยี งตาม ก - ฮ แตจ ะมกี ารเพ่ิม ฤ ฤา หลัง ร และ ฦ ฦา หลัง ล 2. ไมเ รียงลําดบั ตามเสยี งอา น แตเรียงลาํ ดับตามรปู พยางค เชน หญิง หนงั หมวด หลาย จะตอ งไปคน ในหมวดตวั อักษร ห ถาจะคน คาํ วา ทราบ ทรัพย กไ็ ปคน ในหมวดตวั อกั ษร ท 3. คาํ ทอ่ี ยใู นหมวดอกั ษรเดียวกันจะเรยี งลําดับตามรูปพยญั ชนะตวั ถดั ไปของคาํ ไมสนใจเสียงตวั สะกด อกั ษรควบ หรือ อักษรนาํ เชน กฎ มากอ น กรด เพราะ ฎ มากอน ร 4. คาํ ท่ีขน้ึ ตนดวยพยญั ชนะแลวตามดวยพยัญชนะ มากอ นคําท่ตี ามดว ยสระ เชน ของ มากอน ขาย 5. คาํ ที่ข้นึ ตนดวยพยัญชนะและตามดว ยสระ จะมีลําดบั การเรยี งรูปพยญั ชนะ ดงั นี้ 1. ยโ่ี ถ อะ อั ออั ะ อา อาํ อิ อี อึ อื อุ อู เอ เอะ เอา เอาะ เอิ เอี เอยี ะ เอีอ เอือ เอืยะ แอ แอะ โอ โอะ ใอ ไอ 6. เรยี งลาํ ดบั ตามรปู วรรณยุกต สามัญ เอก โท ตรี จัตวา โดยจะเรมิ่ จากคาํ ทไ่ี มม รี ูปวรรณยุกต ขอสอบเร่ืองการเรียงคําตามพจนานุกรมเปนขอสอบท่ีไมยาก หากวานองๆ แมนในเร่ืองการเรียงคําตามหลักท่ีไดกลาวไวแลว โดย ลกั ษณะขอ สอบจะวดั การเรยี งพยญั ชนะเปน สว นใหญ นอ งๆ จงึ ควรทอ ง ก-ฮ ใหแ มน ยาํ จะไดท าํ ขอ สอบไดอ ยา งงา ยได โดยมตี วั อยา ง ขอสอบดังตอไปน้ี ขอใดเรยี งลําดับคาํ ตามพจนานุกรมไดถ ูกตอง รางวัล ฤกษ ละโว 2. จบั ฉา ย มหาวงศ ปนัดดา ตระกูล 3. ขีค้ ยุ เงินรอ น ปากผี ตงั เก 4. ตระเวน นายดาบ ถวาย เทพี เฉลยของขอสอบขอน้ี คอื ขอ 1 ซง่ึ เปนการเรยี งตามพจนานุกรมแบบงา ยๆ คอื ดทู ่ีพยญั ชนะตนเพียงจุดเดยี ว แตส ่ิงที่ควร ระวงั สาํ หรับขอนีค้ อื ตาํ แหนงของตวั ฤ ท่อี ยูห ลังพยัญชนะ ร เพราะตวั ฤ เปนตัวที่เพ่ิมขนึ้ มาจากพยญั ชนะปกติ 76 ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

นอ งๆ สามารถศึกษาเพ่ิมเติมไดท ี่ • การใชพจนานกุ รม การสะกดคํา Tag : ภาษาไทย, พจนานุกรม, การสะกดคํา สํานวน ตอนที่ 1 http://www.trueplookpanya.com  /book/m3/onet-thai/ch13-1 บนั ทึกชวยจํา • การใชพจนานุกรม การสะกดคาํ สํานวน ตอนที่ 2 http://www.trueplookpanya.com /book/m3/onet-thai/ch13-2 • การใชพ จนานกุ รม การสะกดคํา สํานวน ตอนท่ี 3 http://www.trueplookpanya.com /book/m3/onet-thai/ch13-3 • การใชพ จนานุกรม http://www.trueplookpanya.com /book/m3/onet-thai/ch13-4 ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 77

บทท่ี14 การเขยี นเรียงความ เรยี งความเปน การเขียนท่ีมีทง้ั ความยากและความงายผสมกนั ถา เราจะเขียนเรียงความใหไ ดดีๆ เราจะตองมกี ระบวนการ คิดที่จะสรางความสัมพันธระหวางเน้ือหากับหัวขอเรื่อง และจะตองมีทักษะการเขียนท่ีดีที่จะสื่อแนวคิดของเราไปสูผูอานไดอยาง เหมาะสม แตในท่ีน้ีเราจะเรียนรูความรูเบื้องตนของการเขียนเรียงความ คือ เรื่องสวนประกอบของเรียงความและการเขียนสวน ประกอบของเรยี งความ สว นประกอบของเรียงความประกอบไปดวย 3 สว น คอื 1. คาํ นาํ เปน การบอกใหผ อู า นทราบวา ผเู ขยี นจะเขยี นเรอื่ งอะไร เปน การกระตนุ ใหผ อู า นสนใจอา นเนอ้ื เรอื่ งตอ ไป การเขยี น คาํ นํามีหลายวิธี เชน ยกคําพูด คาํ คม สุภาษติ รอ ยกรอง คาํ ถาม 2. เน้ือเรื่อง เปนสว นสําคญั ทสี่ ุดของการเขยี นเรียงความ ผเู ขียนจะตองคดิ กอนเปน ขนั้ แรกวา จะเลอื กเขยี นเร่อื งอะไรและ มวี ตั ถปุ ระสงคใดในการเขยี นเรือ่ งนน้ั ๆ จดุ ประสงคในการเขยี นเรียงความ มี 4 ประการ คอื เพ่ือใหขอเทจ็ จริง เพอ่ื โนม นา วใจ เพื่อใหค วามบนั เทงิ เพ่อื สงเสริม การใชค วามคดิ การกําหนดจดุ ประสงคที่แตกตา งกนั จะทาํ ใหเนือ้ หาของงานเขยี นตางกนั ดว ย ตอจากน้นั เราจะตอ งกาํ หนดโครงเร่อื ง การกาํ หนดโครงเรื่อง ทาํ ใหม ขี อบเขตในการเขยี น ไมเ ขยี นนอกประเดน็ เปนการจัด ลําดบั ความคดิ ใหเ ปนระเบยี บตอ เนือ่ งเปน เร่ืองราว เชน เขยี นเรอ่ื งการวเิ คราะหเพลงอีแซว ควรเรยี งลาํ ดับโครงเร่อื ง คือ (1) ความเปน มาและลกั ษณะของเพลงอแี ซว (2) การสรา งสรรคบทเพลงอแี ซว (3) บทบาทของเพลงอแี ซวตอ สงั คมไทย (4) สถานภาพและการอนรุ กั ษเพลงอแี ซวในปจจบุ นั 3. บทสรปุ ควรเขยี นบทสรปุ ใหน า ประทบั ใจ ทสี่ าํ คญั คอื ตอ งทาํ ใหผ อู า นเขา ใจจดุ ประสงคข องผเู ขยี นอยา งแจม ชดั อาจทาํ ได หลายวธิ ี เชน เนนสาระสาํ คญั ของเร่ือง ตง้ั คาํ ถามใหคิดตอ ยกคาํ กลา ว คําคม สภุ าษติ ขอ คิด สาํ หรบั เรอ่ื งขอสอบเรือ่ งการเขียนเรยี งความน้ี ขอสอบก็จะมแี นวขอ สอบประมาณ 2 แนวทางดวยกัน คือ คาํ ถามเกีย่ วกับ การวางโครงเรื่อง และคาํ ถามเก่ยี วกับการพจิ ารณาขอความทยี่ กมาใหว า ควรอยูในสวนประกอบใดของเรียงความ ขอใดไมค วรใชเปนเนือ้ เรอ่ื งของเรยี งความ วันภาษาไทยแหงชาติ 1. รัฐบาลไทยประกาศใหวันท่ี 29 กรกฎาคม ของทกุ ป เปน วนั ภาษาไทยแหงชาติ ตามที่จุฬาลงกรณม หาวิทยาลยั ไดเสนอไว 2. วนั สําคญั ของคนเราอาจมไี ดห ลายวัน แตวันหนงึ่ ท่คี นใชภ าษาไทยทกุ คนมิควรลมื กค็ ือวนั ภาษาไทยแหงชาติ 3. วนั ที่ 29 กรกฎาคม 2505 เปน วนั สาํ คญั ทเ่ี ปน จดุ เรมิ่ ตน ของการกาํ หนดใหว นั นเ้ี ปน วนั ภาษาไทยแหง ชาตใิ นอกี 37 ปต อ มา 4. วนั ภาษาไทยแหง ชาติ จะทาํ ใหค นไทย ตระหนกั ในความสาํ คญั ของภาษาไทย ตระหนกั ในความสาํ คญั ของภาษาไทยและ รว มมอื กนั ในการอนุรกั ษก ารใชภ าษาไทยใหถูกตอ ง สําหรับการพิจารณาหาคําตอบในขอสอบขอนี้ นองๆ จะตองอานคําตอบอยางละเอียดและหาวาขอใดไมควรเปนสวนเนื้อ เรื่อง และควรจะสงั เกตวา หากไมใชส วนเน้ือเร่อื งแลวก็ควรจะเปน สวนคํานาํ หรอื สว นสรปุ ซง่ึ จะมีเนื้อความทจ่ี ะเชิญชวนใหอานตอ หรือท้งิ ทา ยใหประทบั ใจ 78 ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

เมอ่ื นอ งสามารถสงั เกตไดอ ยา งนแ้ี ลว กจ็ ะพบคาํ ตอบซง่ึ อยใู นขอ 2 เพราะเนอ้ื ความในขอ นม้ี ลี กั ษณะทง้ิ ทา ยความสาํ คญั ของ เรื่อง ทาํ ใหค วรเปนสว นสรปุ เรื่องมากกวา นองๆ สามารถศกึ ษาเพ่มิ เตมิ ไดท ี่ • การเขียนบทความ Tag : ภาษาไทย, การเขยี น, บทความ, เรยี งความ http://www.trueplookpanya.com /book/m3/onet-thai/ch14-1 บนั ทกึ ชว ยจาํ ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 79

บทท่1ี 5 คําทับศพั ท คําทับศัพทและศัพทบัญญัติมีข้ึนในประเทศไทยอันเน่ืองมาจากการเขามาของวิทยาการจากตางประเทศ รวมถึงการยืมคํา ตา งประเทศมาใช ดังนนั้ เราจงึ ควรศกึ ษาและใชค าํ ทบั ศัพทเหลาน้ีใหถ กู ตอ ง คําทบั ศัพท คือการถา ยเสยี งหรือรปู ของคําจากภาษาตา งประเทศ นํามาเขียนในรปู แบบของภาษาไทยของเรา เพอื่ ใหค นท่ี อา นออกเสยี งไดถูกตอ ง หรอื ใกลเ คยี งกับภาษาเดมิ โดยมีการยืมคํามาจากภาษาตา งประเทศหลายภาษา เชน ภาษาบาลี สันสกฤต องั กฤษ จนี ฝรง่ั เศส เปน ตน ตวั อยางคาํ ทับศพั ท คําทบั ศัพท คาํ เดมิ คําทับศพั ท คําเดิม เชิต้ Shirt เต็นท Tent โหวต Vote เทคนิค Technique โคมา Coma แบตเตอร่ี Battery ปรูฟ Proof กีตาร Guitar แท็กซ่ี Taxi คลนิ ิก Clinic ตามความคิดของพเี่ รือ่ งท่ีมกั จะนาํ มาออกขอ สอบมากทส่ี ดุ ของเรอื่ ง คําทับศพั ท คือการนําไปใช โดยมกั เปน ขอ สอบทีถ่ ามกอ็ บปCopyกา ซGas วา ขอใดไมควรใชคาํ ทับศัพท หรือขอ ใดควรใชค าํ ทับศพั ท ดงั น้ันเวลาเราทาํ ขอสอบเราควรจะหาคําทบั ศัพทใหเจอเปนอนั ดบั แรก และคอนเสิรตConcertคุกกี้Cookie ใหคิดวาคํานนั้ มีคําไทยทค่ี วรจะใชอ ยูหรือไม ดงั ตัวอยางขอ สอบตอไปนี้ การนาํ คาํ ทบั ศัพทภาษาองั กฤษมาใชในขอใด ท่ีทาํ ใหภ าษาไทยมวี งศัพทเ พ่มิ ขนึ้ 1. มาเรยี นอยูในกรงุ เทพฯ ยูนิเวอรซ ิตี้ทีท่ นั สมัย 2. ซัมเมอรแมเรยี กตัวกลับมาชว ยทําไรทาํ นาอยทู ่บี านหนองใหญ 3. ชาวบา นก็ดอยการศึกษากนิ แตป ลาราทไ่ี มพ าสเจอรไ รซ 4. ใหมาเปนฟารเมอรดาววา มันไมใช มนั ไมใ ชต ัวตนทีแ่ ทจ รงิ ของดาว การหาคําตอบในขอ สอบเรอื่ งคาํ ทบั ศพั ทข อนี้ สิ่งท่นี อ งควรจะทาํ เปน อยางแรกคอื หาคําทบั ศัพทในแตละขอ ซงึ่ จะไดคําวา “ยนู ิเวอรซ ติ ้”ี “ซัมเมอร” “พาสเจอรไ รซ” และ “ฟารเมอร” เม่ือเราหาคาํ ไดแ ลว ก็จะสามารถพิจารณาไดง ายๆ วาจากคาํ เหลานมี้ ี คาํ ใดทใ่ี ชคาํ ภาษาไทยแทนไมได เน่ืองจากการขยายวงศพั ทจะใชกบั คาํ ใหมท ีเ่ พงิ่ เขา มา และไมมีคาํ ทีบ่ ัญญัตไิ วแลว ดงั นนั้ คาํ ตอบของขอ นคี้ อื ขอ 3 “พาสเจอรไ รซ” เปน คาํ ทไี่ มม กี ารบญั ญตั ไิ วใ นภาษาไทย แตค าํ อนื่ ควรจะใชว า มหาวทิ ยาลยั ฤดรู อ น และชาวนา ตามลําดบั 80 ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

นอ งๆ สามารถศกึ ษาเพิ่มเตมิ ไดท ี่ • ศพั ทบ ญั ญตั ิ Tag : ภาษาไทย, การทบั ศัพท, ศพั ทบ ญั ญัติ http://www.trueplookpanya.com /book/m3/onet-thai/ch15-1 บนั ทึกชวยจาํ ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 81

บทที1่ 6 การเรยี งลาํ ดบั ประโยค ในระบบไวยากรณภ าษาไทย การเรยี งลาํ ดบั คาํ และขอ ความเปน เรอ่ื งทสี่ าํ คญั มาก เพราะถา หากเราเรยี งลาํ ดบั ผดิ ความหมาย ของประโยคหรือยอหนา น้นั กจ็ ะเปลี่ยนความหมายไปจากเดมิ ทําใหผ ูฟง เกิดการเขาใจผดิ ได การเรยี งลาํ ดับขอ ความหรอื การเรียงลําดบั ประโยคในยอหนา เปน เรือ่ งท่ีมักจะนาํ มาเปนขอสอบมากทีส่ ุด โดยหลกั การเรียง ลําดบั ประโยคในยอ หนา นั้นมหี ลักการสาํ คัญๆ ดงั ตอไปน้ี 1. หน่ึงยอหนามปี ระโยคใจความสําคญั เพยี งประโยคเดียว เราจึงควรหาประโยคใจความสาํ คญั กอน 2. ประโยคใจความสาํ คญั มักอยูประโยคแรกหรือประโยคสดุ ทา ย 3. เนอ้ื ความในยอ หนา มกั เรยี งกนั อยา งเปน ระบบ เชน เรยี งจากนอ ยไปหามากหรอื มากไปหานอ ย เรยี งจากเหตไุ ปหาผลหรอื ผลไปหาเหตุ เรียงตามลาํ ดบั เวลา เปน ตน เมอ่ื เราเขา ใจกระบวนการการเขยี นยอหนาแลวการทาํ ขอสอบการเรียงลําดบั ขอ ความกไ็ มใ ชเ รอื่ งยาก โดยขอ สอบการเรียง ลําดบั ขอความนั้นมักมีลักษณะเดยี วกันคอื ใหขอ ความมาหลายๆ ขอ ความแลวใหเ ราเรยี งลาํ ดบั การทาํ ขอ สอบแบบนีพ้ ่อี ยากใหน อ งๆ ลองเรยี งลาํ ดบั ดว ยตนเองกอ น แลว จงึ ไปดตู วั เลอื กทโี่ จทยใ หม าเทยี บกบั ทเี่ ราคดิ วา เหมอื นหรอื ตา งกนั ไหม แลว แบบใดดกี วา กนั ขอ ใดเรียงลําดับประโยคไดถูกตอ ง (1) แมแตคนญี่ปนุ ซ่ึงเคยรังเกยี จการงบี หลับกลางวันมานานก็กําลังจะเปลย่ี นทศั นคติ (2) ถาการงบี หลบั กลางวนั ไมด ี นโปเลียน ลีโอนาโด ดาวนิ ซี (3) และคนสาํ คัญของโลกอีกมากมาย คงจะไมท ํากนั (4) จนทาํ ใหก ารงีบหลับกลางวันไดก ลายเปนแฟชั่นฮิตตลอด 2 ปท ่ีผานมา 1. (1) (2) (3) (4) 2. (1) (4) (2) (3) 3. (2) (3) (1) (4) 4. (2) (1) (4) (3) สาํ หรบั การหาคาํ ตอบของขอ สอบเรอ่ื งนี้ พอี่ ยากใหน อ งๆ ลองเรยี งประโยคดว ยตวั เองกอ น แลว คอ ยดเู ฉลยคาํ ตอบ โดยคาํ ตอบ ในขอ นตี้ อบ ขอ 3 นองๆ สามารถศกึ ษาเพมิ่ เติมไดท ี่ Tag : ภาษาไทยการเรยี งลําดับ, การเรยี งประโยค, เทคนคิ การจัดประโยค, การเรียงขอความ • เทคนคิ การเรียงลําดบั ประโยค http://www.trueplookpanya.com/book /m3/onet-thai/ch16-1 82 ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

บทท1่ี 7 การเขียนรายงาน “รายงาน” เปนคําท่ีนองๆ ทุกคนก็คงจะเคยไดยิน และเชื่อวาจะตองเคยผานการทํารายงานกันมาแลว รายงานที่เราเคย ทํากนั ในโรงเรียนนน้ั เปนรายงานประเภทรายงานเชิงวชิ าการ คือเปน การเสนอการคนควาในประเด็นที่เราไดรบั มอบหมายนัน่ เอง รายงาน คอื การเขยี นเลา ถงึ สงิ่ ทไี่ ดพ บเหน็ หรอื ไดก ระทาํ มาแลว เชน การคน ควา ทางวชิ าการ เปน ตน ลกั ษณะของรายงาน คลายยอ ความ คอื เกบ็ เฉพาะขอความสําคัญแตอาจเพิ่มเติมรายละเอยี ดบางอยางไดต ามสมควร สวนตางๆ ของรายงาน มี 3 สว น ดงั น้ี 1. สวนนํา ประกอบดวย หนา ปก ใบรองปกหนา (กระดาษเปลา) หนาปกใน หนา คาํ นาํ หนา สารบญั 2. สว นเนื้อเร่ือง ประกอบดวย เนอ้ื เร่ือง เชิงอรรถ 3. สว นสรปุ ประกอบดวย บรรณานุกรม ภาคผนวก ใบรองปกหลงั (กระดาษเปลา ) ปกหลัง สวนประกอบท่ีสําคัญของรายงาน คาํ นาํ เปน การบอกขอบขา ยของเร่อื ง สาเหตุที่ทําใหเ ลือกทาํ รายงานเรอื่ งนี้ จดุ มงุ หมายในการเขียน สารบญั หมายถงึ บญั ชบี ทตา งๆ ในสารบญั มบี ทและตอนตา งๆ เรยี งตามลาํ ดบั กบั ทป่ี รากฏในหนงั สอื ตลอดจนการขอบคณุ ผทู ่ชี วยเหลือในการทาํ รายงาน เนอ้ื หา ตองมตี อนนาํ ตอนตวั เรือ่ ง และตอนลงทายเชน เดียวกบั การเขยี นเรียงความ บรรณานุกรม คือ รายชอื่ ส่งิ พิมพตลอดจนวัสดุอา งองิ ทุกชนดิ ท่ีเกีย่ วขอ งกับการทํารายงาน ภาคผนวกหรอื อภธิ านศพั ท คือ สว นทนี่ าํ มาเพ่มิ เตมิ ทายรายงานเพื่อใหผ อู า นเขาใจแจม แจง ย่งิ ขึน้ ข้ันตอนการเขียนรายงาน 1. ตงั้ ชอื่ เรอ่ื งกาํ หนดขอบเขตของเรอื่ ง โดยเลอื กเรอ่ื งทเ่ี ราสนใจหรอื ถนดั นอกจากนยี้ งั ควรเปน เรอ่ื งทม่ี ปี ระโยชนต อ ทงั้ ตวั ผู จัดทาํ เองและผอู านดวย 2. กําหนดจุดมุงหมายของเร่ืองจะกระทําไดก็ตอเมื่อไดคนควาขอมูลอยางละเอียดเรียบรอยแลว 3. เขยี นโครงเรอ่ื งของรายงาน โดยการวางโครงเรือ่ งท้ังสว นคาํ นาํ เนอื้ เรอ่ื ง และสรุป โดยเนน ไปท่เี น้ือเร่อื ง โดยการจดั เรยี งเน้ือหาเปนลาํ ดับอาจตามเวลาหรือตามความสาํ คัญ แตต อ งใหเน้อื หามคี วามสัมพนั ธกันดวย 4. ลงมอื เขียนรายงาน เม่ือนองๆ ไดศึกษาเร่ืองหลักการของการเขียนรายงานแลว ก็มาถึงในสวนของขอสอบ ขอสอบเรื่องการเขียนรายงานใน ระดับมธั ยมศกึ ษาปท่ี 3 นี้ เปนขอ สอบทไ่ี มยากเทา ไหร เน่ืองจากวัดความรเู กีย่ วกับสว นประกอบของรายงาน ถา นอ งๆ ศึกษาเรอ่ื งน้ี อยางดีก็จะสามารถทาํ ขอสอบไดอ ยางแนนอน ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 83

สวนประกอบใดของรายงานที่สําคญั นอยทสี่ ุด 1. คํานาํ 2. สารบญั 3. บรรณานกุ รม 4. ภาคผนวก สวนทส่ี ําคัญนอ งที่สดุ ในการเขียนรายงาน หรอื แทบจะเรยี กไดวา ไมจําเปนตอ งมีก็ได คือ สวนภาคผนวก ในขอ 4 นอกจาก นัน้ ขออ่ืนๆ เปนสวนประกอบท่รี ายงานทกุ เลนจะตอ งมี นองๆ สามารถศึกษาเพ่มิ เตมิ ไดท ่ี Tag : ภาษาไทย, การเขียน, บทความ, รายงาน, การเขียนรายงาน • การเขยี นบทความ http://www.trueplookpanya.com/book /m3/onet-thai/ch17-1 • การเขียนรายงาน http://www.trueplookpanya.com/book /m3/onet-thai/ch17-2 บันทึกชว ยจาํ 84 ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

บทที่18 การเปน ผูพูดและผูฟ งทีด่ ี ถา นอ งๆ ตดิ ตามสถานการณใ นปจจุบัน นองๆ ก็คงจะเหน็ วา ปญหาทางสังคมเกดิ ขึ้นมาจากการฟง และการพูดท่ีไมต รงกัน อยูมาก โดยเฉพาะในดานการพูดเราจะตองคิดอยูเสมอวากอนพูดเราเปนนายคําพูด แตเม่ือพูดออกไปแลวคําพูดจะเปนนายเรา ดังน้ันเราจะตองคิดกอนพูดและมีวจิ ารณญาณในการฟงอยเู สมอ โดยการพดู และการฟง ท่ีดมี หี ลักการงา ยๆ ดังตอไปนี้ การเปนผูพูดที่ดี 1. การใชภ าษา ตอ งเลือกใชถ อยคาํ ทเี่ ขา ใจงายเหมาะสมกับวยั ของผูฟ ง 2. ออกเสียงพูดใหช ัดเจนตามหลักภาษาและความนยิ ม ดังพอประมาณ อยาตะโกนหรอื พดู คอ ยเกินไป 3. สีหนา ทาทางยิ้มแยม แจมใส เปน กนั เอง ไมเครง เครยี ด 4. ทา ทางในการยนื นงั่ ควรสงา ผา เผย การใชท า ทางประกอบการพดู กม็ คี วามสาํ คญั เชน การใชม อื นว้ิ จะชว ยใหผ ฟู ง เขา ใจ เรอ่ื งราวไดงา ยยิ่งข้ึน 5. ตอ งรักษามารยาทการพูดใหเครง ครดั ในเร่อื งเวลาในการพดู พูดตรงเวลาและจบทนั เวลา 6. พูดเร่ืองใกลตัวใหทุกคนรูเรื่อง เปนเรื่องสนุกสนานแตมีสาระ และพูดดวยทาทางและกิริยานุมนวล เวลาพูดตองสบตา ผูฟงดว ย 7. ไมควรพูดเร่ืองเชอื้ ชาติ ศาสนา การเมือง โดยไมจ ําเปน และไมค วรพูดแตเ รือ่ งของตัวเอง 8. ไมพ ูดคําหยาบ นินทาผูอ่นื ไมพูดแซงขณะผูอนื่ พดู อยู และไมช ีห้ นา คสู นทนา พดู ดว ยวาจาสภุ าพ 9. รกั ษาอารมณในขณะพดู ใหเปนปกติ การเปนผูฟงท่ีดี 1. การฟงทุกครั้งตอ งมวี ัตถปุ ระสงคท่ีชัดเจน และไมเ ลือกฟง เฉพาะเรอื่ งท่ตี นเองสนใจ 2. รบั ฟงขอมลู ทั้งหมดกอนตัดสินใจ 3. ใหความสนใจกบั ผูพูด 4. มกี ารตรวจสอบ หรือตคี วามหมายทุกครงั้ ท่ีมีการสอ่ื สาร 5. เปนการฟงดว ยการยอมรับสาระ และความรูสึก 6. แสดงความสนใจกระตือรอื รน ทีจ่ ะฟง 7. ขจดั ส่งิ รบกวนท่ีทําลายสมาธใิ นการฟง 8. ควรฟง พรอ มสงั เกตภาษา ทา ทางประกอบ จะชวยบอกความนัยได สาํ หรับเรื่องของขอ สอบเกี่ยวกบั เรือ่ งการเปน ผพู ูดและผูฟง ทดี่ นี นั้ เปน ขอสอบท่จี ะวดั ความเขาใจและทศั นะคตติ อการพูด และการฟง ของเรามากกวาจะถามหลักการ ดังน้นั นอ งๆ ควรนําหลักการเปน ผูพูดและผูฟง ท่ีดมี าใชจ นเปนนิสัยก็จะทาํ ใหทําขอ สอบ ไดงายขึ้น โดยขอ สอบเรื่องน้ีมตี วั อยางของขอ สอบดงั ตอ ไปนี้ ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 85

ขอ ใดใชภาษาในการพดู ไดอยา งเหมาะสมและแสดงมารยาททดี่ ี 1. ไมว าใครก็สามารถพบเจอความผดิ หวังได แตส ุดทายอยา ทอ แทแ ลว กัน 2. คนอยา งเรา ผดิ หวังซะบางก็ดี ทําอะไรมน่ั ใจเหลอื เกิน จะไดเ ปนบทเรยี น 3. โตแลว ผดิ หวงั แคนี้ ทนไมได มีชวี ิตอยตู อ ไปไมได ก็ไมต องทาํ อะไรแลว 4. พยายามเขาละกนั ผดิ หวังเปน เรอ่ื งเล็กๆ ถา ฟา มีตา คงเห็นความตง้ั ใจนอยๆ บาง จากขอ สอบขอน้เี ปนขอสอบที่วดั ความเขา ใจ ทัศนะคติ รวมถงึ การนาํ เอาสิง่ ทเ่ี รียนมาเปนหลกั การไปใชจ ริง โดยถา หากเรา จะตองปลอบผูท่ีผิดหวัง เราควรจะใชคําพูดใหเขามีกําลังใจท่ีจะดําเนินชีวิตตอไป และช้ีใหเห็นความเปนธรรมดาของโลกท่ีจะมี ความสมหวงั และความผดิ หวงั สลบั กนั ไป ทาํ ใหเ ราควรจะตอบขอ 1 สว นขอ อน่ื ๆ นอกจากจะบน่ั ทอนกาํ ลงั ใจของผฟู ง แลว อาจจะทาํ ให ผฟู ง คดิ สนั้ เอาไดงา ยๆ กไ็ ด นอ งๆ สามารถศึกษาเพ่มิ เตมิ ไดท่ี Tag : ภาษาไทย, การพดู , การสอื่ สาร, การพดู วิเคราะห, การประเมนิ , การใชค าํ , การสรปุ ใจความสาํ คญั • การพดู http://www.trueplookpanya.com/book /m3/onet-thai/ch18-1 • การพูด http://www.trueplookpanya.com/book /m3/onet-thai/ch18-2 86 ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

บทที1่ 9 การเขยี นแผนผังความคิด การเขยี นแผนผงั ความคิดเปนสง่ิ ทอี่ าจจะแปลกใหมส ําหรบั นองหลายคน และสําหรบั นอ งบางคนทไี่ ดผ า นการเขียนแผนผงั ความคดิ กันมาแลวกอ็ าจจะยังไมเห็นถึงความสําคญั หรือประโยชนข องการสรา งแผนผังความคดิ การสรางแผนผังความคดิ ในระดบั มธั ยมศกึ ษาปท ี่ 3 นี้ เหมาะสมกบั การสรา งผงั ความคดิ แบบจดั กลมุ โดยการเขยี นประเภทนม้ี กั ยดึ ความคดิ เปน สาํ คญั และจดั กลมุ ตาม ความคิดรวบยอด ยอยเปนแผนภาพ และมักจะเขียนเปน แผนภาพแบบก่ิง เชน การเขารบั ราชการในสมยั ประวตั ิความเปน มา รตั นโกสินทรต อนตน ในวัยเดก็ ชีวิตกวเี อก: สุนทรภู จดุ หักเหในชีวิต ผลงานสําคัญ การสรา งแผนผังความคิดน้ัน มีหลักการในการสรางแบบงา ยๆ อยู 4 ขน้ั ตอน ดงั นี้ 1. กาํ หนดช่อื เรือ่ งหรือความคดิ สําคญั 2. ระดมสมองระดมความคิดของตวั เองเกย่ี วกับเรอื่ งนั้น แลวเขยี นเปนคาํ หรือ ขอความสน้ั ๆ และบันทึกไว 3. นําคําหรือขอความนั้นมาจดั กลมุ 4. ออกแบบผงั ความคดิ และโยงเสน แสดงความสัมพนั ธ อาจมีการโยงคาํ อธิบายออกไปอกี ก็ได เมอื่ นอ งๆ ไดศ กึ ษาการเขยี นแผนผงั ความคดิ แลว วธิ กี ารทดี่ ที ส่ี ดุ ทจ่ี ะฝก ความเขา ใจในการสรา งแผนผงั ความคดิ คอื การ ทน่ี อ งๆ ไดล งมอื ปฏบิ ตั ดิ ว ยตนเอง ลองใชก ารสรา งแผนผงั ความคดิ ในการจดความรใู นการเรยี น หรอื การวางแผนเรอื่ งตา งๆ ของชวี ติ กจ็ ะทาํ ใหน อ งเขา ใจการสรา งผงั ความคดิ มากยงิ่ ขน้ึ และกจ็ ะสามารถทาํ ขอ สอบเรอ่ื งแผนผงั ความคดิ ไดง า ยขนึ้ และสง ผลถงึ คะแนนสอบ ทมี่ ากขนึ้ เนอ่ื งจากเรอ่ื งนเ้ี ปน หวั ขอ ใหญข องขอ สอบ มขี อ ยอ ยมาก ดงั นนั้ เรามาดตู วั อยา งขอ สอบกนั วา มลี กั ษณะอยา งไร ใหน กั เรยี นเลอื กขอ ความตอ ไปนเ้ี ตมิ ลงในชอ งวา งเพอ่ื ทจ่ี ะทาํ ใหแ ผนผงั ความคดิ นมี้ คี วามถกู ตอ งสมบรู ณ โดยเลอื กคาํ ตอบทด่ี ี ทสี่ ดุ 4 คาํ ตอบ จาก 8 ขอ ความทกี่ าํ หนดให ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 87

มหศั จรรยประเทศไทย 1. ความคิดของผคู นท่ีแตกตา ง ก็อยรู ว มกันไดอ ยา งสนั ติ 2. โบราณสถาน โบราณวตั ถุ มรดกล้าํ คา ของแผน ดิน 3. พระพุทธศาสนา สอนใหตระหนกั รกู ฎแหงกรรม 4. นกั เรียนไทย เขา รว มการแขงขนั โอลมิ ปกวิชาการ 5. ภเู ขาใหญ ดอกไมส วย ทะเลใส ธรรมชาติงดงาม 6. รอยย้ิม มติ รภาพ นา้ํ ใจไมตรี ใครๆ กเ็ ปน พ่ีนอ งกัน 7. ขวานทองของไทยแหลงแรท องคาํ มากท่สี ดุ ในเอเชีย 8. พระมหากษัตรยิ ไ ทย แหลง รวมจิตใจของผองชน สําหรับการพิจารณาคําตอบในเร่ืองน้ี นองๆ จะตองทําความเขาใจกับประเด็นหลักของแผนผังความคิดเสียกอนวา คําวา “มหศั จรรยป ระเทศไทย” หมายถึง ส่ิงท่ีแปลกใหม เปน สิ่งท่ีคนไทยหลายคนยังไมร ู หรอื เปนสิ่งท่เี ปน เอกลกั ษณของไทย ดวยเหตผุ ล เหลาน้ี ตวั เลอื กท่ีดีทสี่ ดุ ของคําตอบก็คอื ขอ 2 ขอ 5 ขอ 6 และขอ 7 นน่ั เอง นองๆ สามารถศึกษาเพิ่มเติมไดที่ Tag : ภาษาไทย, ผงั ความคิด, แผนทีค่ วามคดิ , การระดมสมอง, Mind Map • การเขียนผังความคดิ http://www.trueplookpanya.com/book /m3/onet-thai/ch19-1 88 ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

บทที่20 ความรทู ัว่ ไปเกยี่ วกบั คําประพันธ กอ นทน่ี อ งๆ จะรจู กั กบั บทประพนั ธป ระเภทตา งๆ กอ นอน่ื เรากต็ อ งทาํ ความรจู กั ความรเู บอ้ื งตน กบั บทประพนั ธก นั กอ น นนั่ กค็ อื “องคป ระกอบ” ของบทประพนั ธน นั่ เอง โดยสว นหนง่ึ ของบทรอ ยกรอง มขี นาดลดหลน่ั กนั ดงั นี้ คอื บท --> บาท --> วรรค --> คาํ เฉพาะ ในคาํ ประพนั ธป ระเภทกลอน มกั เรยี กวา คาํ กลอน แทนคาํ วา บาท มาเรยี นรกู นั ดกี วา วา เรยี กอะไรกนั บา ง 1. องคประกอบ 1.1 บท คอื ตอนๆ หนึ่งของคําประพนั ธ 1.2 บาท คือ บรรทดั ของคาํ ประพันธ 1.3 วรรค คอื เปน สวนทีแ่ ยกยอยออกมาจากบาทอีกทหี นึง่ 1.4 คําหรือพยางค คือ เสยี งทเ่ี ปลงออกมาในคร้ังๆ หน่งึ ถานอ งๆ ยังไมเขา ใจ เราลองมาดูบทประพนั ธดา นลา งเปน ตวั อยา ง ยกตวั อยางเชน รางสูงสูงสวยสงา ในตาฝน ย้ิมขนั ขันชวนใหหวั ใจหวาม 1 บาท ทกั สั้นสั้นวา คดิ ถงึ ก็ซึ้งตาม โอน ห่ี รอื นยิ ามของความรัก 1 วรรค บทประพันธขา งตน เปนกลอนแปดหนง่ึ บท ซ่ึงบทหนง่ึ จะมสี องบาท และหน่งึ บทจะมีส่วี รรค ลกั ษณะบังคบั ของบทรอยกรอง 9 ประการ 1. พยางค คือ เสยี งที่เปลง ออกมาในครั้งๆ หนึง่ อาจมคี วามหมายหรอื ไมม ีความหมายกไ็ ด เชน คําอุทาน อยางคําวา โอย อิ๊หมํา่ มะ แม ก็เปน พยางคท้งั สิ้น ยกตัวอยา งเชน - คาํ หน่งึ พยางค เชน วะ คะ แน วงิ่ นดิ กลบั เปนตน - คาํ สองพยางค เชน มะมว ง วจี ตลาด คลาดแคลว นะจะ ครุคริ เปนตน 2. คณะ คอื ขอกาํ หนดของรอยกรองแตล ะชนิดวาจะตองมีจาํ นวนคํา จํานวนวรรค จาํ นวนบาทหรือบทในจาํ นวนเทาใด เชน กาพยยานี 11 กจ็ ะบงั คับ 4 วรรค โดยวรรคหนาตอ งบังคบั 5 คาํ และวรรคหลังบังคบั 6 คํา เปนตน สวนกลอนแปด ก็กําหนดวา 1 บทมี 2 บาท 1 บาทมี 2 วรรค 1 วรรคมี 8 คํา 3. สมั ผัส คือ ลกั ษณะบงั คับทีต่ องใชคําใหคลอ งจองกนั 3.1 สมั ผัสสระ คอื คาํ ทีใ่ ชสระเปน เสียงเดยี วกนั ถามีตัวสะกด ตองสะกดมาตราเดยี วกัน ยกตัวอยา งเชน ม-ี หน-ี ดี-สี ใจ-ไข-ลัย-ไป-ไหม-วัย นาน-ขาน-หลาน 3.2 สัมผัสอักษรหรือพยัญชนะ คอื คาํ ท่ใี ชพ ยญั ชนะขน้ึ ตน เปน ตวั เดยี วกันหรือเสยี งเดยี วกนั โดยไมต อ งคาํ นงึ ถึง สระหรอื ตวั สะกด ยกตวั อยา งเชน กา-เกา-กบี -กมุ -กุด-โกรธ ทราบ-ทรง-ทราม-ทรวง ขวาง-เขวี้ยง-ขวดิ ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 89

3.3 สมั ผัสนอก คอื สัมผัสบงั คบั ของบทรอ ยกรองทกุ ชนดิ เปน คาํ ทีต่ องเชือ่ มสัมผัสจากวรรคหนง่ึ ไปอีกวรรคหนึ่ง แตต องใชสมั ผัสสระเทานัน้ ไมใ ชส มั ผัสอกั ษรนะนอ งๆ ยกตัวอยา งเชน พอแดดพรมิ้ ยม้ิ พรายกับชายฟา โลกกจ็ าแจม หวังดว ยรงั สี หยาดอรณุ อุนหลา เหมอื นอารี แพรระพหี มภพอบหนาวคลาย เพียงจะพลิกแผน ฟาลงมาฝน กบั แสงอนั ออนอุนอรุณฉาย เราคนทอ รอหวังซังกะตาย หวงั ชีพพรายอุนบางอยางอรณุ 3.4 สัมผัสใน คือ คําที่มีเสียงสระหรือมีพยัญชนะคลองจองกันท่ีอยูในวรรคเดียวกัน ซ่ึงจะทําใหบทรอยกรองน้ัน ไพเราะนาฟงมากขน้ึ ซึ่งในบทรอ ยกรองจะมีสมั ผัสในหรอื ไมม กี ็ได ยกตวั อยา งเชน เหลอื รอยราวหลบเรนเห็นรรู อ ง ยามฝนสาดแดดสองตองความหนาว สายลมแรงซาดซัดที่พดั พราว เสยี งเกรยี วกราวกรวดทรายลอยสายลม 4. คําครุ - ลหุ คือ คาํ หนกั คําเบา ซ่งึ บังคับใชใ นบทประพันธป ระเภทฉนั ท 5. คําเอก – คาํ โท คือ คาํ ท่บี ังคับวรรณยุกตร ูปเอกและโท ในตําแหนงที่กําหนดไวโดยเฉพาะในโคลงและราย 5.1 คาํ เอก คือ คาํ หรือพยางคท ี่มรี ปู วรรณยุกตเอก เชน ใช ไต เตา จา แม เปน ตน 5.2 คําโท คอื คําหรือพยางคที่มรี ปู วรรณยุกตโ ท เชน น้าํ ฟา หลา ได เปน ตน 5.3 คาํ เอกโทษ คือ คําโททเี่ ขยี นโดยใชรูปวรรณยุกตเอก หรืองายๆ ก็คือ คาํ เอกทส่ี ะกดผิด ยกตวั อยา งเชน - หม้ันหมาย เขียนเปน มั่นหมาย ม่นั เปน คาํ เอกโทษ - เข้ยี วคม เขียนเปน เคย่ี วคม เคีย่ ว เปน คาํ เอกโทษ 5.4 คําโทโทษ คือ คําเอกทีเ่ ขยี นโดยใชร ปู วรรณยกุ ตโ ท หรืองา ยๆ ก็คอื คาํ โทท่สี ะกดผิด ยกตัวอยา งเชน - หยอกเลน เขียนเปน หยอกเหลน เหลน เปนคําโทโทษ - มน่ั คง เขยี นเปน หม้นั คง หมน้ั เปน คําโทโทษ ตวั อยา งโคลงท่ใี ชคําโทโทษ หัวลงิ หมากเรยี กไม ลางลงิ ลางลงิ หลู งิ ลงิ หลอกขู (ความหมายคอื หลอกข)ู ลิงไตก ระไดลิง ลงิ หม ลิงโลดฉวยชมผู (พ)ู ฉีกควา 6. คําเปน - คาํ ตาย คอื ลกั ษณะบงั คับทีใ่ ชใ นการแตง โคลง รายและกลบท โดยเฉพาะโคลงสีส่ ภุ าพ 7. เสียงวรรณยุกต คอื เสยี งดนตรี อันไดแก เสียงสามญั เอก โท ตรี และ จัตวา ที่กําหนดใหใ ชในบทกลอน วรรณยกุ ตน มี้ คี วามสาํ คญั ตรงทจี่ ะเปน สง่ิ ทที่ าํ ใหบ ทประพนั ธม คี วามไพเราะมากยงิ่ ขนึ้ อกี ทง้ั เรายงั ตอ งรวู า คาํ ทา ยของวรรคใด นยิ มหรอื ไมน ยิ มลงทา ยดว ยเสยี งใดบา ง ยกตวั อยา งเชน กลอนแปดหรอื กลอนสภุ าพนนั้ เสยี งลงทา ยในแตล ะวรรคนน้ั จะมขี อ ยกเวน แตกตา งกนั ไป เพอ่ื ใหไ ดเ สยี งทไ่ี พเราะนา ฟง 90 ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

8. คาํ นํา คือ คําขึน้ ตนท่ตี อ งใชในบทรอ ยกรองบางประเภท ซ่ึงจะมีลกั ษณะตา งๆ กนั ดังนี้ 8.1 กลอนบทละคร ขนึ้ ตนดวยคาํ วา “เม่อื น้นั ” “บดั น้นั ” “มาจะกลา วบทไป” ยกตัวอยางเชน เมื่อน้นั พระยาไมยราพยกั ษา เหน็ กระบ่ีนอนทอดกายา กป็ รีดาเงอื ดเง้ือกระบองตาล บดั นน้ั คําแหงหนุมานชาญสมร รบั รองปองกันประจนั กร วานรโถมถบี ดว ยฤทธาฯ มาจะกลา วบทไป ถงึ เทพไทเรืองศรี อันสถติ ถ้ําธารครี ี มที ิพยโสตนยั นา ขอ สงสัยท่ีพีค่ ิดวามนั ผุดข้นึ มาในหัวนองอยางแนน อน นนั่ ก็คือ ทาํ ไมคํานําของกลอนบทละครถึงตอ งมหี ลายคําดวยและใช ตา งกนั อยา งไร วนั น้ีพีจ่ ะมาไขขอ สงสัย ท้งั 3 คาํ นม้ี ีขอแตกตางกันอยูก ค็ ือ เมื่อนัน้ จะใชก ับตัวละครทเี่ ปน กษัตรยิ ห รอื มบี ทบาทเดนท่ีมคี วามสาํ คญั บัดนัน้ จะใชก บั ตัวละครทีต่ ํา่ ศกั ดหิ์ รอื มีบทบาทรองลงมา มาจะกลา วบทไป ใชเมอ่ื เร่มิ เลาเร่อื งหรือข้นึ ตอนใหม 8.2 กลอนสักวา ขึ้นตน ดวยคาํ วา “สักวา” ยกตัวอยางเชน สักวาหวานอืน่ มีหม่นื แสน ไมเ หมอื นแมน พจมานทห่ี วานหอม กล่นิ ประเทยี บเปรยี บดวงพวงพะยอม อาจจะนอมจติ โนมดว ยโลมลม แมนลอ ลามหยามหยาบไมปลาบปล้มื ดงั ดดู ดื่มบอระเพด็ ตองเข็ดขม ผดู ไี พรไ มประกอบชอบอารมณ ใครฟง ลมเมนิ หนา ระอาเอย 8.3 กลอนดอกสรอย วรรคแรกจะมี 4 คาํ และมคี ําท่ี 2 เปนคําวา “เอย ” และตอ งลงทา ยในคาํ สดุ ทายของบทดวย คาํ วา “เอย” เทานัน้ ยกตัวอยางเชน เดก็ เอย เดก็ นอย ความรเู จายังดอยเรง ศึกษา เมือ่ เตบิ ใหญเจาจะไดม วี ิชา เปน เคร่ืองหาเลีย้ งชพี สําหรับตน ไดป ระโยชนห ลายสถานเพราะการเรียน จงพากเพียรไปเถิดจะเกิดผล ถึงลําบากตรากตราํ ก็จําทน เกิดเปนคนควรหมน่ั ขยันเอย” 8.4 กลอนเสภา ขึน้ ตน ดว ยคาํ วา “คราน้ัน” ยกตัวอยางเชน “คราน้ันขนุ ศรวี ิชัย กราบลงทนั ใดแลว ทูลวา ขอเดชะพระองคจงกรุณา อนั ชีวาอยใู ตบทมาลย ขนุ ชา งบุตรขา พระพทุ ธเจา ขอทลู เกลาถวายไวเ ปน ทหาร ดว ยชะตาราศีมีลาภสการ มาสโู พธิสมภารพระทรงชยั ” 9. คําสรอ ย คือ คําทใ่ี ชลงทา ยวรรค หรือ ทายบาท ในบทรอยกรอง เพอื่ เพมิ่ ความไพเราะ เติมเนือ้ ความใหส มบูรณ หรอื อาจใชเปน คาํ ถามกไ็ ด ตวั อยา งเชน พอ แม พี่ เทอญ นา ฤา แล กด็ ี ฮา แฮ เฮย เอย เวย รา อา บารมี เลย โดยคาํ สรอยนีจ้ ะตอ ง เปนคําเปน จะใชค าํ ตายไมไ ด และใชเฉพาะบทประพนั ธชนดิ โคลงและรา ยเทา นัน้ นะจะ ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 91

ยกตวั อยา งเชน เหน็ กนั “ตงี ูงูไซรหาก ไกรู นมไกไ กสําคญั เห็นเลห กนั นา หมโู จรตอ โจรหนั ปราชญรู เชงิ กนั ” เชงิ ปราชญฉลาดกลาวผู ตัวอยางขอสอบโอเนต 1. ขอใดใชส มั ผสั เพียงชนดิ เดียว 1. พักตรนอ งละอองนวลปลั่งเปลง 2. งามประหลาดเลศิ ลํา้ เลขา 3. อรชรออ นแอนท้ังอินทรยี  4. ขวิดขวาดราชพฤกษจกิ แจง 2. “พิเศษสารเสกสรางรังสรรคสาร ประจงจารฉันทภาคพร้งิ พรายฉาย เฉกเพชรพรรณเพราเฉดิ เลิศแลลาย ระยบั สายสะอิง้ สองสรอยกรองทรวง” กลอนบทนี้ดีเดน ดา นใด 1. สมั ผสั 2. ฉนั ทลักษณ 3. โครงสราง 4.สัญลักษณ 3. ขอใดมีการเลน สมั ผสั พยัญชนะมากท่ีสดุ 1. พเี่ ลง็ แลดกู ระแสสายสมุทร 2. ละล่วิ สดุ สายตาเห็นฟาขวาง 3. เห็นฟองฟงุ รงุ เรอื งอยูร างราง 4. กระเดน็ พรางพรายพราวราวกบั พลอย 4. ขอ ใดมีการเลนสัมผัสตางกับขออืน่ 1. รถฟา ขานางยางตะเคยี น 2. ขวิดขวาดราชพฤกษจ ิกแจง 3. โพบายไกรกรา งออยชางหวา 4. เขาคคู ูถ น่ิ อยูรมิ รก 5. ขอ ใดมกี ารเลนสมั ผสั มากที่สดุ 1. จะมาชวงชงิ กนั ดังผลไม อันจะไดน างไปอยาสงกา 2. พระปน ภพภพกเุ รปนธานี ใหก ะหรัดตะปาตเี ปนทัพขันธ 3. สตรใี ดในพิภพจบแดน ไมม ใี ครไดแ คน เหมอื นอกขา 4. เราอยาคอยเขาเลยนะหลานรัก กม พกั ตรรบศกึ ไปดีกวา 6. “เทา หนอเทาทงั้ ทั้งลา ยังกลา กา ว ทําหนาที่ของเทาเพอื่ เจา ของ เจาของเทาเลาทั้งทกุ ขส ขุ รา่ํ รอ ง มปิ ระคองรา งข้ึนใหมกอ็ ายเทา ” คําประพันธน ้มี ีจุดเดนขอใด 1. เลน สมั ผัสสระและสัมผัสอกั ษร 2. เลน คําเลน ความหมาย 3. ใชถอ ยคาํ ทาํ ใหเ กิดภาพ 4. ซา้ํ คาํ ยา้ํ ความหมาย 92 ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

เฉลยคําตอบ 1. เฉลย ตอบขอ 2. เพราะวา ขอ 1. 3. และ 4. มีสัมผัสแบบสัมผัสสระและพยัญชนะ ยกตัวอยางขอ 1. สัมผัสสระคือ นอ ง-ออง สมั ผสั พยญั ชนะ คอื ปล่ัง-เปลง แตขอ 2. มีเพยี งสัมผัสพยญั ชนะ ซงึ่ ก็คอื หลาด-เลศิ -ลาํ้ ไมมสี ัมผัสสระในวรรคนน่ั เอง 2. เฉลย ตอบขอ 1. เพราะวา กลอนบทนโี้ ดดเดนในดา นสมั ผัสอยางมาก โดยเฉพาะสัมผสั อกั ษร ซึ่งจะเหน็ ไดจ ากในทุกวรรค เชน เศษ-สาร-เสก-สรา ง-สรรค- สาร เปนตน 3. เฉลย ตอบขอ 3. เพราะวา ขอ 1. มสี มั ผสั 5 คาํ ไดแ ก เลง็ -แล และ แส-สาย-ส (มทุ ร) ขอ 2. มสี มั ผสั 4 คาํ ไดแ ก ละ-ลว่ิ และ สดุ -สาย ขอ 4. มสี มั ผสั 4 คาํ เชน กนั ไดแ ก พรา ง-พราย-พราว-พลอย สว นขอ 3. มสี มั ผสั 6 คาํ ไดแ ก ฟอง-ฟงุ รงุ -เรอื ง-ราง-ราง 4. เฉลย ตอบขอ 1. เพราะวา ขอ อ่นื มีท้งั สัมผัสสระและสมั ผัสอักษร เชน - ขอ 2. มีสมั ผสั อกั ษร คือ ขวดิ -ขวาด, มสี มั ผสั สระ คือ ขวาด-ราช - ขอ 3. มีสัมผสั อักษร คอื ไกร-กราง, มสี มั ผสั สระ คอื กราง-ชา ง - ขอ 4. มสี มั ผัสอกั ษร คือ ริม-รก, มีสัมผัสสระ คอื คู-อยู - ขอ 1. มเี พยี งสมั ผัสสระ ฟา-ขา, นาง-ยาง 5. เฉลย ตอบขอ 3. เพราะวาเปนขอท่ีมีทั้งสัมผัสสระและสัมผัสพยัญชนะมากคูมากท่ีสุด ซึ่งไดแก ใด-ใน, ภพ-จบ, แดน-แคน, ไม- ใคร-ได, พิ-ภพ, ไม-มี 6. เฉลย ตอบขอ 4. เพราะเปน การเลน คาํ ซาํ้ คาํ วา “เทา ” เพอ่ื เปน การยาํ้ ความหมาย และคาํ วา “เทา ” นกี้ ม็ คี วามหมายเหมอื น กนั ทกุ คาํ ดงั นน้ั จงึ ไมใ ชก ารเลน คาํ แตอ ยา งใด นอ งๆ บางคนอาจยงั สงสยั วา ทาํ ไมถงึ ไมต อบขอ 1.เพราะเหน็ มสี มั ผสั พยญั ชนะตรงคาํ วา เทา -ทง้ั -ทาํ -ท-ี่ ทกุ ข การเลน สมั ผสั อกั ษรเพราะวา การเลน สมั ผสั อกั ษรนน้ั ไมโ ดดเดน เทา การเลน คาํ ซาํ้ ในกลอนบทนน้ี น่ั เอง นองๆ สามารถศกึ ษาเพิม่ เติมไดท ี่ Tag : ภาษาไทย, รอยกรอง, การเขียน, ภาษาไทย, คาํ ประพันธ, คร,ุ ลห,ุ กลอน, คําประพนั ธ, กลอนสุภาพ, กลอนเสภา, กลอนดอกสรอ ย • ลักษณะบังคับของบทรอ ยกรอง http://www.trueplookpanya.com /book/m3/onet-thai/ch20-1 • การแตง คาํ ประพันธป ระเภทกลอน http://www.trueplookpanya.com /book/m3/onet-thai/ch20-2 ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 93

บทท2ี่ 1 ฉันทลักษณ ทราบหรอื ไมว า บทรอ ยกรองตา งๆ ทเี่ ราเหน็ กนั ทวั่ ไปนน้ั ไมใ ชว า ใครคดิ จะแตง อะไรอยา งไรกแ็ ตง ขน้ึ มาได บทรอ ยกรองตา งๆ ลวนแตมีลักษณะบังคับ หรือที่เราเรียกยากๆ วา “ฉันทลักษณ” น่ันเอง ท้ังกลอน ฉันท กาพย กลอน ราย ก็มีฉันทลักษณที่ แตกตางกันไป ซึง่ เราจะกลาวกันตอไป 1. กลอนแปด หรือ กลอนสุภาพ เปนกลอนที่นองๆ อาจจะคุนชินและเห็นกันบอยที่สุด ซ่ึงฉันทลักษณนั้นก็ไมไดยากเกิน ความสามารถของนอ งๆ ซงึ่ กลอนแปดมกี ารกาํ หนดพยางคและสมั ผสั มีหลายชนิดแตทีน่ ิยมคอื กลอนสุภาพ แผนผงั ลักษณะคําประพนั ธ 1.1.1 คณะ กลอนแปดน้ัน 1 บทจะมี 2 บาท หรอื 4 วรรค โดยในหน่งึ บทนั้น วรรคแรกเรยี กวา วรรคสดับ วรรคทสี่ องคือวรรครับ วรรคที่สามเรยี กวา วรรครอง และวรรคทสี่ ่ีเรยี กวาวรรคสง 1.1.2 เสยี ง การจะแตง กลอนแปดใหไ พเราะนน้ั เรากต็ อ งมขี อ บงั คบั เรอ่ื งเสยี งกนั หนอ ย วา วรรคใดสามารถ ลงดวยเสียงอะไรไดแ ละไมไ ดอ ยางไรบาง - วรรคสดับ คาํ สุดทา ยสามารถลงไดท กุ เสยี ง - วรรครับ คําสุดทายหามเสยี งสามญั กบั ตรี - วรรครอง คาํ สุดทา ยหามใชเ สยี งเอกโทจัตวา - วรรคสง คําสดุ ทายหามใชเ สียงเอกโทจัตวา พี่วาจริงๆ แลวนองไมจําเปนตองจํากฎตางๆ พวกน้ีเลย ถานองๆ ลองอานกลอนนั้นๆ ออกเสียงแลวลองฟงดู ถา เสยี งมันไมกลมกลืนไพเราะ หรือไมลน่ื ไหล กแ็ สดงวาเราใชเ สียงผดิ นัน่ เอง 1.1.3 การสงสัมผัส การสงสัมผัสเปนหัวใจของบทรอยกรองทุกประเภท ในกลอนแปดเรากําหนดใหมี สัมผสั ในบท หรือ สัมผสั นอก 3 แหง และมสี ัมผสั ระหวางบท 1 แหง คือ สมั ผสั นอก นน่ั กค็ อื สมั ผสั ระหวางวรรคในบทนนั้ ๆ - คาํ สดุ ทายของวรรคสดับ (วรรค1) ตองสมั ผสั กับคาํ ที่ 3 หรอื 5 ของวรรครบั (วรรค2) - คาํ สุดทา ยของวรรครับ (วรรคที่ 2) ตอ งสมั ผัสกบั คําสุดทา ยของวรรครอง (วรรคท่ี 3) 94 ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

- คาํ สุดทายของวรรครอง (วรรค 3) ตอ งสัมผัสกบั คาํ ที่ 3 หรอื 5 ของวรรคสง (วรรค 4) สมั ผสั ระหวา งบท คอื สมั ผสั บงั คบั ทตี่ อ งมรี ะหวา งบท โดยคาํ สดุ ทา ยของบทแรกตอ งสมั ผสั กบั คาํ สดุ ทา ยของวรรค รบั (วรรคที่ 2) ในบทถดั ไป ยกตวั อยา ง ถงึ โรงเหลา เตากลน่ั ควันโขมง มีคันโพงผกู สายไวปลายเสา  โอบ าปกรรมน้ํานรกเจียวอกเรา ใหม วั เมาเหมือนหนงึ่ บาเปน นาอาย ทาํ บญุ บวชกรวดนา้ํ ขอสาํ เรจ็ สรรเพชญโพธญิ าณประมาณหมาย ขอ สงั เกต ถงึ สรุ าพารอดไมว อดวาย ไมใกลกรายแกลงเมนิ ก็เกนิ ไป ในบางครัง้ สมั ผัสระหวางวรรคนั้น ไมจาํ เปนตอ งลงคําที่ 3 หรือ คาํ ท่ี 5 เสมอไป ในกรณีท่ีผแู ตงไมสามารถหาคาํ มาลงใน ตาํ แหนง นนั้ ๆ ได เรากอ็ นุโลมใหลงสัมผสั ในคําท่ี 1, 2 หรือ 4 ได 2. กาพย 2.1 กาพยย านี 11 เปนอกี หัวขอ หนึ่งทอ่ี อกขอ สอบบอย มีฉนั ทลกั ษณท่ไี มย ากจนเกนิ ไปและมีสัมผัสคลายกับกลอนแปดจงึ งา ยตอ การจดจํา แตขอ ท่ตี า งนนั่ กค็ ือ จาํ นวนคําในกลอนแปดน้ัน หนึ่งวรรคจะมี 8 คาํ แตในกาพยยานี 11 วรรคแรกจะมี 5 คํา วรรค ที่ 2 จะมี 6 คํา หรอื จาํ งายๆ วา “วรรคหนา มีหาคาํ วรรคหลงั จาํ ไวมีหก” ดงั นั้นในหนึง่ บาทก็จะมีทั้งหมด 11 คํา ซึ่งเปนที่มาของชือ่ “กาพยยานี 11” น่นั เอง แผนผัง ลักษณะคาํ ประพนั ธ 2.1.1 คณะ กาพยยานี 11 หนง่ึ บทจะมี 4 วรรค หรอื 2 บาท โดยบาทท่ี 1 เราเรียกวา “บาทเอก” และบาทท่ี 2 เรา เรียกวา “บาทโท” และบาทหนึง่ จะมี 2 วรรค โดยวรรคหนามี 5 คํา และวรรคหลงั มี 6 คาํ ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 95

2.1.2 เสียง คาํ สุดทายของบทกําหนดหามใชค ําตาย และคาํ ทมี่ เี สยี งวรรณยุกต 2.1.3 การสงสมั ผัส การสง สัมผัสเปน หวั ใจของบทรอ ยกรองทุกประเภท ในกาพยย านี 11 เรากําหนดใหมีสมั ผสั ใน บท หรอื สมั ผสั นอก 2 แหง และมสี มั ผสั ระหวา งบท 1 แหง คอื สัมผัสนอก นัน่ กค็ อื สมั ผสั ระหวา งวรรคในบทนั้นๆ - คาํ สุดทา ยของวรรคสดบั (วรรคท่ี 1) ตองสมั ผสั กบั คาํ ที่ 3 ของวรรครบั (วรรคที่ 2) - คาํ สุดทายของวรรครบั (วรรค 2) ตองสมั ผสั กับคําสดุ ทา ยของวรรครอง (วรรค 3) สมั ผัสระหวางบท คือสัมผัสบงั คับทตี่ องมีระหวางบท โดยคาํ สุดทา ยของบทแรกตองสัมผสั กับคําสดุ ทายของวรรค รบั (วรรคที่ 2) ในบทถดั ไป เชนเดยี วกันกบั กลอนแปด พข่ี อแนะนาํ นอ งๆ วา ในการจดจาํ ฉนั ทลกั ษณน นั้ เราไมจ าํ เปน ตอ งทอ งตามแผนผงั ใหไ ดเ ปะ ๆ เพราะวา พรี่ วู า มนั จาํ ยากและ มีโอกาสผดิ พลาดไดง า ย ดงั นั้น พเี่ ลยขอแนะนําวาใหจํากลอนแมแ บบไปเลย ใหนองเลอื กกลอนทง่ี า ยและคิดวา ตวั เองจําได พอเขา หอ งสอบ เรากค็ อ ยเอากลอนทเ่ี ราจาํ นนั้ ไปเทยี บฉนั ทลกั ษณ ซง่ึ พร่ี บั รองวา งา ยกวา อยา งแนน อน พเี่ ลยเอากลอนตวั อยา งมาใหน อ งๆ ไดเลอื กจํากัน ดงั นี้ ยกตวั อยา งเชน องคใดพระสมั พทุ ธ สุวิสุทธสนั ดาน ตัดมูลเกลศมาร บ มหิ มน มิหมองมวั หนง่ึ ในพระทยั ทา น ก็เบกิ บานคอื ดอกบัว ราคี บ พนั พวั สุวคนธกําจร ผูใ หญห าผา ใหม ใหสะใภใ ชค ลองคอ ใฝใจเอาใสห อ มิหลงใหลใครขอดู ดนู ํา้ ใสและปลาปู จะใครลงเรอื ใบ มใิ ชอยูใตตง่ั เตียง สงิ่ ใดอยูในตู พี่เชื่อวา บทรอ ยกรองขา งตนไมบทใดก็บทหน่งึ ตอ งเคยผา นหนู อ งๆ มาแลวแนน อน ที่งา ยท่ีสดุ ท่ีพี่ยกมา กค็ ือ บทสวดมนต ทเี่ ราสวดกันประจาํ นน่ั เอง รบั รองวา ไมเกนิ ความสามารถนองๆ แนนอน 2.2 กาพยฉบัง 16 มักใชในบทที่บรรยายลีลาแบบโลดโผนมีอารมณคึกคักสนุกสนาน ปจจุบันมักใชเขียนบทปลุกใจและ บทสดดุ ี แผนผัง 96 ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

ลักษณะคําประพันธ 2.2.1 คณะ กาพยฉบงั 16 หน่ึงบทมี 3 วรรค วรรคแรกมี 6 พยางค วรรคที่สองมี 4 พยางค และวรรคท่ีสามมี 6 พยางค ตามลําดับ จาํ นวนพยางครวมกนั ได 16 พยางค จงึ ไดช่อื วา “กาพยฉบงั 16” โดยนองๆ อาจจาํ วา “หก-ส่-ี หก” ก็ไดเชนกนั 2.2.2 เสียง มกั นิยมเสยี งสามัญและจตั วาเปน คาํ ทายวรรค 2.2.3 การสง สมั ผัส การสง สมั ผสั ของกาพยฉ บงั 16 งายมากๆ เพราะมีเพยี ง 2 แหง เทานั้น ซง่ึ เรากําหนดใหม ี สมั ผัสในบท หรอื สมั ผสั นอก 1 แหง และมีสมั ผัสระหวา งบทอกี 1 แหง คือ สมั ผสั นอก นน่ั กค็ ือสัมผสั ระหวา งวรรคในบทน้นั ๆ - คําสดุ ทายของวรรคที่ 1 ตองสมั ผัสกบั คาํ สุดทา ย ของวรรคที่ 2 สัมผัสระหวางบท คือสัมผัสบังคับที่ตองมีระหวางบท โดยคําสุดทายของบทแรกตองสัมผัสกับคําสุดทายของ วรรคแรกในบทถดั ไป ยกตัวอยา งเชน ธรรมะคอื คุณากร สวนชอบสาธร ดุจดวงประทีปชชั วาล แหง องคพระศาสดาจารย สองสตั วสันดาน สวา งกระจางใจมล เขาสงู ฝงู หงสล งเรียง เริงรอ งซอ งเสยี ง สาํ เนียงนา ฟง วงั เวง ฟงเสยี งเพยี งเพลง กลางไพรไกข ันบรรเลง ซอเจง จําเรยี งเวยี งวัง 2.3 กาพยส ุรางคนางค 28 แผนผงั ลักษณะคาํ ประพนั ธ 2.3.1 คณะ กาพยสุรางคนางค 28 หน่งึ บทมี 7 วรรค วรรคละ 4 พยางค จาํ นวนพยางคร วมกันได 28 พยางค จงึ ไดช ่ือวา “กาพยสรุ างคนางค 28” ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 97

2.3.2 การสงสัมผสั การสงสมั ผสั ของกาพยสรุ างคนางค 28 นองๆ คงตองใชค วามพยายามกันหนอ ย เพราะใน หน่งึ บทมีสมั ผัสคอนขา งมากและนาสบั สน คอื สมั ผัสนอก นั่นก็คอื สัมผัสระหวา งวรรคในบทนัน้ ๆ - คําสดุ ทา ยของวรรคท่ี 1 ตอ งสมั ผัสกับคาํ สุดทา ย ของวรรคท่ี 2 - คาํ สดุ ทา ยของวรรคที่ 3 สัมผัสกบั คําสุดทา ยของวรรคที่ 5 - คาํ สดุ ทา ยของวรรคที่ 4 สัมผัสกับคาํ แรกหรอื คาํ ทส่ี องของวรรคที่ 5 - คําสุดทา ยของวรรคท่ี 5 สมั ผัสกบั คาํ สุดทา ยของวรรคท่ี 6 สัมผัสระหวา งบท คอื สมั ผสั บงั คับที่ตอ งมรี ะหวา งบท โดยคาํ สุดทายของบทแรกตอ งสมั ผัสกับคาํ สุดทา ยของวรรค ที่ 3 ในบทถัดไป ยกตวั อยา งเชน สรุ างคนางค เจด็ วรรคจดั วาง ใหถูกวิธี วรรคหนง่ึ สค่ี ํา จงจาํ ใหด ี บทหนง่ึ จึงมี ย่ีสิบแปดคํา หากแตงตอไป สมั ผสั ตรงไหน จําใหเเมน ยํา คาํ ทา ยวรรคสาม ตดิ ตามประจาํ สมั ผสั กบั คาํ ทา ยบทตน เเล 3. ฉันท 3.1 อนิ ทรวเิ ชียรฉนั ท โดยปกตแิ ลว ฉนั ทม ักใชส ําหรบั แตงเร่อื งท่ตี อเนื่องกันยืดยาว มบี ทพรรณนา หรอื การแทรกคติตางๆ เชน เรอ่ื ง สามคั คเี ภทคาํ ฉนั ท กฤษณาสอนนอ งคาํ ฉนั ท มงคลสตู รคาํ ฉนั ท เปน ตน เนอ่ื งจากฉนั ทเ ปน สงิ่ ทคี่ นไทยไดร บั มาจากวรรณคดี บาลีซึ่งมกี ารใชค าํ หนัก-เบา ดังน้ันในการแตง ฉันททุกประเภท ขอ บังคบั สาํ คัญกค็ อื คร-ุ ลหุ หรือ เสยี งหนกั -เสยี งเบาที่นองๆ ตองมี ความรูเ บอื้ งตน มาแลววา มวี ธิ ีการสังเกตอยา งไร แผนผัง ััุั ั ุุ ัุ ั ั ััุั ั ุุ ัุ ั ั ัั ุัั ุุ ัุ ั ั ััุั ั ลักษณะคําประพนั ธ 3.1.1 คณะ อนิ ทรวเิ ชยี รฉันท 1 บทมี 2 บาท และมี 4 วรรค โดยบงั คบั คร-ุ ลหุ ดงั นี้ วรรคหนา (ในท่ีน้ีหมายถงึ วรรค ท่ี 1 กบั 3 ของบทนัน้ ๆ) มี 5 คาํ โดยมขี อบงั คับคร-ุ ลหุ ดงั น้ี ตําแหนงคําท่ี 1 2 4 และ 5 เปน “คร”ุ และคําท่ี 3 เปน “ลห”ุ และวรรค หลัง (ในท่นี หี้ มายถึง วรรคที่ 2 และ 4 ของบทน้ันๆ) จะมี 6 คาํ โดยมขี อ บังคบั คร-ุ ลหุ ดงั น้ี ตาํ แหนง คาํ ที่ 1 2 และ 4 เปน “ลหุ” และ ตําแหนง 3 5 และ 6 เปน “คร”ุ 98 ติวเขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya

วธิ กี ารทอ งจํางา ยๆ พ่ขี อแนะนาํ 2 วธิ ี นนั่ กค็ อื นองอาจจะจําวา มีคําลหุในพยางคที่ “3, 6, 7, 9” หรอื วธิ ที ่ี 2 คือ ทองแบบมีจงั หวะจะโคน นอ งๆ อาจจะทองวา “หันหัน / อหุ ันหัน ออุ ุหัน / อุหนั หนั ” หรือจะทอ งวา “อะอะ / ออุ ะอะ อุอุอะ / ออุ ะอะ” ก็ได ขึ้นอยกู บั ความถนดั ของนองๆ หมายเหตุ : คําครุ เราแทนดวย “ไมห ันอากาศ” หรือ “หัน” สว นคําลหุ เราแทนดว ย “สระอุ” หรอื “อุ” 3.1.2 การสง สัมผัส การสงสมั ผัสของอนิ ทรวเิ ชยี รฉันท มีเพยี ง 3 แหง คอื 1. สัมผัสนอก น่ันก็คอื สัมผสั ระหวางวรรคในบทน้นั ๆ - คาํ สุดทา ยของวรรคท่ี 1 ตอ งสัมผสั กบั คําที่ 3 ของวรรคท่ี 2 - คาํ สดุ ทา ยของวรรคท่ี 2 สมั ผสั กบั คําสดุ ทา ยของวรรคที่ 3 2. สัมผัสระหวางบท ในคําประพันธประเภทฉันทนั้นก็เหมือนกันกับคําประพันธทุกประเภท น่ันก็คือ คําสุดทายของบทแรกตองสัมผัสกับคําสุดทายของวรรคที่ 2 ในบทถัดไป ยกตวั อยา งเชน พิศเสน สรรี รัว บงเน้อื กเ็ นอ้ื เตน ก็ระรกิ ระรวิ ไหว หิตโอเลอะหล่งั ไป ทัว่ รางและทั้งตวั ระกะรอยเพราะรอยหวาย แลหลงั ละลามโล เพง ผาดอนาถใจ พรอ มกายวจีจิตร สจุ ริตพินิจตรอง ธรรมแลจะคมุ ครอง นรนนั้ นิรันดร ประลสุ ุขสโมสร ใหปราศนริ าศทกุ ข ธุระกอบกเ็ กิดผล หลกั ฐานสถาพร ขอสังเกต ในการทําโจทยภาษาไทยเร่ืองอินทรวิเชียรฉันทบางครั้ง นองๆ จําเปนตองอานบทรอยกรองน้ันๆ ใหเขาตามฉันทลักษณ ครุ-ลหุ ทีก่ าํ หนดไว พี่จะยกตวั อยางเพอ่ื ใหนอ งๆ เหน็ ภาพชัดขนึ้ พวกราชมัลโดย พลโบยมิใชเบา สุดหตั ถแหง เขา ขณะหวดสิพงึ กลัว บงเนื้อกเ็ นอ้ื เตน พศิ เสน สรรี รัว ทวั่ รา งและท้ังตวั กร็ ะรกิ ระริวไหว ตวิ เขม O-NET Get 100 by TruePlookpanya 99