แบบฝึกทักษะ เรื่อง หลักและวิธีการแสดง

ก คำนำ จากประสบการณใ์ นการจัดการเรยี นการสอนกลมุ่ สาระการเรียนรู้ศลิ ปะ สาระนาฏศลิ ป์ ผสู้ อนประสบ ปัญหาในด้านการสอนในรายวิชา ศ 22102 นาฏศิลป์ 3 หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 ความรู้พื้นฐานด้านนาฏศิลป์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จากการสอนที่ผ่านมาพบปัญหาในเรื่องของเนื้อหา จำนวนคาบเรียน เวลาเรียน และผลการเรียนของนักเรียนไม่บรรลุผลตามที่หลักสูตรที่มุ่งหวังได้ เพราะผู้เรียนขาดเอกสารหรือ แบบฝึกทักษะทเ่ี ป็นการผสมผสานองค์ความรู้ กิจกรรม และการฝกึ ปฏิบัติทักษะท่ีมีความหลากหลาย เพื่อเป็น แนวทางในการศกึ ษาคน้ คว้าให้สอดคล้องกบั บริบทของพื้นทพี่ เิ ศษ อำเภอสไุ หงโก-ลก จงั หวัดนราธิวาส ผ้สู อน จึงจัดทำนวัตกรรมนี้ขึ้นมาเพื่อพัฒนาและส่งเสริมทักษะด้านนาฏศิลป์ เพื่อมุ่งเน้นนักเรียนเป็นสำคัญโดยให้ นักเรียนได้เรียนรู้นอกห้องเรียนด้วยตนเอง และมีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมการเรียนรู้ในชั้นเรียน จะทำให้ นักเรียนได้รับการช่วยเหลือซึ่งกันและกันในการปฏิบัติกิจกรรมเรียนรู้ก่อนเรียน ระหว่างเรียนและหลังเรียน อีกท้ังนักเรียนสามารถนำความรู้ทไี่ ด้จากการทำกิจกรรมการเรยี นรู้ไปประยุกตใ์ ช้ในชีวิตประจำวนั ได้จรงิ เพื่อเป็นการแก้ปัญหาดังกล่าว ผู้สอนจึงได้ทำการศึกษาค้นคว้าในการจัดทำเอกสารเพื่อให้ความรู้ ควบคกู่ ับการปฏิบตั จิ ริง โดยนำความรูท้ ี่ได้ศึกษามาพฒั นาเป็นแบบฝึกทักษะ เร่ืองหลักและวธิ ีการแสดงโดยใช้ องค์ประกอบนาฏศลิ ป์ ของหน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 1 ความรูพ้ ้ืนฐานดา้ นนาฏศิลป์ ขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องทุกท่านที่ได้ให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่อการจัดทำแบบฝึกทักษะชุดนี้ ผู้จัดทำ หวังเป็นอย่างยิ่งว่าแบบฝึกทักษะชุดนี้คงเป็นประโยชน์ต่อผู้เรียน และผู้สนใจทำให้ผู้เรียนมีการพัฒนาทักษะ การเรยี นนาฏศลิ ป์ ในรายวิชา ศ 22102 นาฏศิลป์ 3 สูงขึ้น บรรลตุ ามผลการเรยี นรู้ท่ีต้ังไว้ และเป็นประโยชน์ ต่อการจัดการเรยี นการสอนใหม้ ีประสิทธิภาพยิง่ ขน้ึ นางเกศรา เพชรมณี

ข สารบัญ เร่อื ง หน้า ➢ แผนผังแสดงขัน้ ตอนการเรียนโดยใช้แบบฝกึ ทักษะ เร่ือง หลกั และวิธกี ารสร้างสรรค์การแสดงโดยใช้ องคป์ ระกอบนาฏศิลป์ …………………………………………………………………………………………………………………………. 1 ➢ คำชี้แจงสำหรบั คร.ู ................................................................................................................................................ 2 ➢ คำช้ีแจงสำหรับนักเรยี น........................................................................................................................................ 3 ➢ สาระสำคัญ/มาตรฐานการเรียนร/ู้ ตวั ชีว้ ัด/จดุ ประสงค์การเรียนรู้/สาระการเรียนรู้.............................................. 4 ❖ แบบทดสอบกอ่ นเรียน เร่ือง หลกั และวธิ กี ารสรา้ งสรรคการแสดงโดยใชอ้ งคป์ ระกอบนาฏศิลป์…………. 6 ❖ กระดาษคำตอบ แบบทดสอบกอ่ นเรียน เร่ือง หลกั และวิธกี ารสร้างสรรค์การแสดงโดยใชอ้ งค์ประกอบ นาฏศิลป์…………………………………………………………………………………………………………………………………. 10 ❖ บตั รเนอื้ หา เรอ่ื ง หลักและวิธีการสรา้ งสรรค์การแสดงโดยใชอ้ งค์ประกอบนาฏศลิ ป…์ ………………………. 11 ❖ กิจกรรมเสริมทักษะพัฒนาการเรียนรู้ก่อนเรียน เรื่อง หลักและวิธีการสร้างสรรค์การแสดงโดยใช้ 36 องค์ประกอบนาฏศลิ ป์……………………………………………………………………………………………………………… ❖ เอกสารประกอบกิจกรรม แบบฝกึ ทักษะ กจิ กรรมที่ 1 สืบคน้ เลือกเพลง รงั สรรคช์ ุด ………………………. 40 ❖ เอกสารประกอบกิจกรรม แบบฝึกทกั ษะ กิจกรรมท่ี 2 สร้างสรรค์การแสดงนาฏศิลป์ ……………………… 51 ❖ แบบทดสอบหลังเรียน เรือ่ ง หลักและวิธกี ารสร้างสรรคการแสดงโดยใชอ้ งค์ประกอบนาฏศิลป์…………. 72 ❖ กระดาษคำตอบ แบบทดสอบหลงั เรยี น เรือ่ ง หลักและวธิ กี ารสร้างสรรค์การแสดงโดยใช้องค์ประกอบ 76 นาฏศิลป์…………………………………………………………………………………………………………………………………. ➢ บรรณานกุ รม…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 77 ➢ ภาคผนวก………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 78 ❖ บัตรเฉลย แบบทดสอบก่อนเรียน เรอ่ื ง หลกั และวธิ กี ารสรา้ งสรรค์การแสดงโดยใช้องคป์ ระกอบ นาฏศลิ ป์…………………………………………………………………………………………………………………………………. 79 ❖ บตั รเฉลย แบบทดสอบหลงั เรียน เรื่อง หลกั และวธิ กี ารสร้างสรรค์การแสดงโดยใช้องคป์ ระกอบ นาฏศิลป์…………………………………………………………………………………………………………………………………. 80

1 แผนผงั แสดงข้นั ตอนการเรยี นโดยใช้แบบฝกึ ทักษะ เร่อื ง หลกั และวธิ ีการสรา้ งสรรคก์ ารแสดงโดยใชอ้ งค์ประกอบนาฏศลิ ป์ 1. อ่านคำชี้แจงและคำแนะนำการใช้แบบฝกึ ทกั ษะ 2. ศึกษาแบบฝึกทักษะ โดยปฏบิ ัติดงั นี้ ไมผ่ ่านเกณฑ์ 2.1 ทำแบบทดสอบก่อนเรียน การประเมนิ ผล 2.2 ศกึ ษาบัตรเนอ้ื หา 2.3 ทำบัตรแบบฝึกทกั ษะ 2.4 ทำบัตรแบบทดสอบหลังเรียน 3. การประเมินผลผู้เรียน จากการทำแบบทดสอบก่อน เรียน-หลังเรยี น และจากการปฏิบัติกจิ กรรมการเรียนรู้ ต่างๆ 4. ศกึ ษาแบบฝึกทักษะ ต่อไป ผ่านเกณฑ์

2 คำช้ีแจงสำหรับครู การใชแ้ บบฝึกทักษะ 1. ครูศึกษาหลักสูตรการศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ สาระนาฏศิลป์ ชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 2 แผนการจัดการเรยี นรู้ เนอ้ื หาท่สี อน เอกสารการสอน และคำชแี้ จงให้ละเอียดครบถ้วน ก่อนดำเนนิ กิจกรรมการเรียนรู้ 2. ครูเตรยี มส่ือ อปุ กรณใ์ นการจดั กจิ กรรมการเรียนรใู้ หพ้ ร้อม กอ่ นจัดกิจกรรมการเรียนรู้ 3. ครูชี้แจงทำความเข้าใจบทบาทของนักเรียน โดยแนะนำให้นักเรียนอ่านขั้นตอนการใช้แบบฝึกทักษะ และ แนวปฏบิ ัตขิ ณะดำเนนิ กจิ กรรมการเรียนรู้ ทุกคร้ังกอ่ นทำกิจกรรม 4. นกั เรยี นรบั แบบฝกึ ทักษะ เรอ่ื ง หลกั และวธิ กี ารสร้างสรรคก์ ารแสดงโดยใชอ้ งค์ประกอบนาฏศลิ ป์ 5. นกั เรียนศึกษาแบบฝกึ ทักษะและปฏิบัตติ ามขัน้ ตอน “แผนผงั แสดงขัน้ ตอนการเรยี นโดยใช้แบบฝึกทักษะ” เรอ่ื ง หลกั และวธิ กี ารสรา้ งสรรค์การแสดงโดยใช้องคป์ ระกอบนาฏศิลป์ 6. ครสู งั เกตพฤตกิ รรมคณุ ลักษณะอันพึงประสงคแ์ ละบันทกึ ผลพฤตกิ รรมของนกั เรยี น 7. ครูชี้แจงให้นักเรียนทราบเมื่อนักเรียนปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้แต่ละกิจกรรมเสร็จสิ้น เพื่อให้นักเรียน ได้รับรคู้ วามกา้ วหนา้ ดา้ นความรู้ ทกั ษะและนำสู่การพฒั นาตนเองทางการเรยี นในโอกาสตอ่ ไป 8. ครูบันทกึ ผลคะแนนการประเมินทกุ กจิ กรรมการเรียนรู้ ลงในแบบบันทกึ ผลพฒั นาการของผเู้ รียน 9. ครูชแี้ จงใหน้ ักเรียนทราบ นักเรยี นทุกคนต้องผ่านเกณฑ์การประเมนิ รอ้ ยละ 70 ข้นึ ไป เมื่อนักเรียนคนใด ไม่ผ่านเกณฑ์การประเมินตามที่กำหนดไว้ ให้ทบทวนเนื้อหาใหม่ แล้วให้ทำกิจกรรมที่ไม่ผ่านอีกครั้ง หาก ผา่ นเกณฑก์ ารประเมนิ ให้ศึกษาแบบฝึกทักษะ ตอ่ ไป 10. ครูสรุปผลการประเมินให้นักเรียนทราบถึงความก้าวหน้าทางการเรียนของนักเรียน โดยผ่านระบบ ออนไลน์

3 คำชแ้ี จงสำหรบั นกั เรียน การใชแ้ บบฝกึ ทกั ษะ 1. นกั เรยี นรับแบบฝกึ ทักษะ เรอ่ื ง หลกั และวิธกี ารสร้างสรรค์การแสดงโดยใช้องค์ประกอบนาฏศิลป์ 2. นักเรียนศึกษาแบบฝกึ ทักษะและปฏิบัติตามข้ันตอน “แผนผังแสดงข้นั ตอนการเรียนโดยใช้แบบฝึกทักษะ” เร่อื ง หลักและวธิ ีการสรา้ งสรรค์การแสดงโดยใช้องคป์ ระกอบนาฏศิลป์ 3. นักเรียนศกึ ษามาตรฐานการเรียนรู/้ ตวั ชว้ี ดั /สาระการเรียนรู้ และจุดประสงค์การเรียนร้ใู ห้เข้าใจก่อนลงมือ ทำแบบฝกึ ทักษะ เรือ่ ง หลักและวิธกี ารสร้างสรรคก์ ารแสดงโดยใชอ้ งค์ประกอบนาฏศิลป์ 4. นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน แบบฝึกทักษะ เรื่อง หลักและวิธีการสร้างสรรค์การแสดงโดยใช้ องคป์ ระกอบนาฏศลิ ป์ (ก่อนเขา้ ชนั้ เรยี น) 5. นักเรียนศึกษาบัตรเนื้อหา แบบฝึกทักษะ เรื่อง หลักและวิธีการสร้างสรรค์การแสดงโดยใช้องค์ประกอบ นาฏศลิ ป์ (ก่อนเข้าชั้นเรยี น) 6. นักเรียนทำบัตรแบบฝึกทักษะกิจกรรมที่ 1และกิจกรรมที่ 2 จากแบบฝึกทักษะ เรื่อง หลักและวิธีการ สรา้ งสรรคก์ ารแสดงโดยใช้องคป์ ระกอบนาฏศลิ ป์ 7. นักเรียนทำแบบทดสอบหลังเรียน แบบฝึกทักษะ ชุดที่ 2 หลักและวิธีการสร้างสรรค์การแสดงโดยใช้ องค์ประกอบนาฏศลิ ป์ 8. นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้แต่ละกิจกรรมเสร็จสิ้น นักเรียนส่งให้กับครูผู้สอนตามนัดหมายของแต่ ละกิจกรรม 9. นักเรียนจะได้รับทราบผลคะแนนทางระบบออนไลน์ เพื่อให้นักเรียนได้รับรู้ความก้าวหน้าด้านความรู้ ทักษะและนำสู่การพฒั นาตนเองทางการเรียนในโอกาสตอ่ ไป 10. นักเรียนทุกคนต้องผ่านเกณฑ์การประเมิน ร้อยละ 70 ขึ้นไป เมื่อนักเรียนคนใดไม่ผ่านเกณฑ์การประเมนิ ตามที่กำหนดไว้ ให้ทบทวนบัตรเน้ือหาใหม่และทำกิจกรรมการเรียนรูท้ ี่ไม่ผ่านอกี คร้ัง หากผ่านเกณฑก์ าร ประเมินให้ศกึ ษาแบบฝกึ ทกั ษะ ตอ่ ไป คำแนะนำ หากนกั เรยี นมขี ้อสงสัยเกี่ยวกับเรียนรู้จากแบบฝกึ ทักษะ ให้สอบถามจากครผู สู้ อนทางไลนก์ ลุ่มหอ้ งเรียนของตนเอง เพ่อื ให้เกดิ ผลดตี อ่ นกั เรยี น ขอใหน้ กั เรยี นมีความซอ่ื สตั ย์ต่อตนเองไม่พูดคุย ซักถามขณะทำแบบทดสอบจนกว่านักเรียนจะทำ เสรจ็ สนิ้ เพราะจะทำให้การเรียนรู้โดยใช้แบบฝกึ ทักษะไมเ่ กดิ ประสทิ ธภิ าพ ตามมาตรฐานการเรียนรู/้ ตวั ชีว้ ดั /จุดประสงคก์ าร เรียนรู้ ทกี่ ำหนดไวใ้ นหลักสตู รสถานศกึ ษา

4 สาระสำคัญ นาฏศิลปไ์ ทยเปน็ ศลิ ปะการแสดงทมี่ คี วามอ่อนช้อย งดงาม เป็นศิลปะทแี่ สดงถงึ ความเป็นชาตไิ ทย ซ่งึ ใน การจัดการแสดงนาฏศิลป์ไทยจะต้องใช้องค์ประกอบของนาฏศิลป์ และมีหลักวิธีการในการสร้างสรรค์การแสดง เพอ่ื ให้การแสดงมีความสวยงาม สมบูรณแ์ ละเป็นทีป่ ระทับใจตอ่ ผู้ชม มาตรฐานการเรยี นรู้ ศ 3.1 เขา้ ใจและแสดงออกทางนาฏศลิ ปอ์ ย่างสรา้ งสรรค์ วิเคราะห์ วิพากษว์ จิ ารณ์ คณุ คา่ นาฏศลิ ป์ ถา่ ยทอดความรู้สึก ความคดิ อยา่ งอสิ ระ ชน่ื ชมและประยกุ ตใ์ ชใ้ นชวี ติ ประจำวนั การเรียนรนู้ าฏยศพั ท์ เปน็ ศพั ทเ์ ฉพาะที่ใช้ในทางนาฏศลิ ป์ เพือ่ สือ่ ตคัววชา้วี มัดหศม3า.1ยมใ.ห2/เ้ 2กสิดรคา้ งวสารรมคเ์กขาร้าแใสจดตงโรดยงใกชันอ้ งคซ์ปึง่ รเะปกอน็ บสน่งิาฏจศำิลเปปแ์ ็นละสกำาหรลระบัครผู้ฝึกหัดนาฏศิลปไ์ ทย จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ ดา้ นความรู้ 1. หลักและวธิ ีการสรา้ งสรรค์การแสดงและองคป์ ระกอบนาฏศิลป์ (K) 2. สรา้ งสรรค์การแสดงนาฏศิลป์ โดยใชห้ ลกั และวธิ กี ารสร้างสรรค์การแสดงและองค์ประกอบนาฏศลิ ป์ (P) 3. เหน็ คณุ ค่าและความสำคญั ของนาฏศิลปไ์ ทย (A) ด้านทกั ษะและกระบวนการ ➢ อธิบาย / อภปิ ราย / แสดงความคดิ เหน็ / คดิ วิเคราะห์ / ปฏบิ ัติ สาระการเรยี นรู้ ❖ ความรูพ้ ้นื ฐานด้านนาฏศิลป์ หลักและวิธกี ารสรา้ งสรรคก์ ารแสดงโดยใช้องค์ประกอบนาฏศลิ ป์

5

6 เม่อื นกั เรียนส่งคำตอบ นักเรียนจะรับทราบผลคะแนนทนั ที

7 แบบทดสอบกอ่ นเรียน คำสัง่ ใหน้ ักเรยี นทำเครือ่ งหมาย  ลงในช่อง  ของกระดาษคำตอบทก่ี ำหนดให้โดยเลอื กข้อท่ี ถูกต้องเพยี งข้อเดียว (ข้อสอบมจี ำนวน 10 ข้อ ข้อละ 1 คะแนน คะแนนเต็ม 10 คะแนน) 1. ข้อใดไม่ใช่องคป์ ระกอบของนาฏศิลป์ไทยท้งั หมด ก. ลลี าการใช้ทา่ รำ จงั หวะ ข. การแตง่ กาย ผแู้ สดง ค. อปุ กรณ์การแสดง ดนตรี ง. ผู้จัดการแสดง สถานท่ีแสดง 2. จังหวะท่ใี ช้ในการแสดงมีความสำคญั อย่างไร ก. เป็นสิง่ ที่ทำให้ท่ารำมคี วามสมบูรณ์ สวยงาม ข. เปน็ พน้ื ฐานในการแสดง ทำใหก้ ารแสดงสวยงาม พร้อมเพรียง ค. เปน็ องค์ประกอบนาฏศิลป์ทีท่ ำให้ผูแ้ สดงมคี วามสวยงาม ง. เป็นสิง่ ท่ใี ช้ประกอบการแสดงเพอ่ื ทำให้ผู้ชมช่นื ชอบประทบั ใจ 3. เพลงดำเนนิ พราหมณ์ เปน็ เพลงหน้าพาทยป์ ระเภทใด ก. เพลงหน้าพาทย์ธรรมดา ข. เพลงหนา้ พาทย์ชัน้ กลาง ค. เพลงหนา้ พาทยช์ นั้ สูง ง. เพลงหน้าพาทยท์ ่วั ไป 4. เพราะเหตุใดการสร้างสรรค์การแสดงจงึ ต้องใช้องคป์ ระกอบนาฏศลิ ป์ ก. ทำให้การแสดงมีความสมบรู ณ์ สวยงาม มเี อกลักษณ์ ข. ทำใหก้ ารแสดงมีผสู้ นใจเข้าร่วมชมจำนวนมาก ค. ทำให้การแสดงเปน็ ทนี่ ิยมและมชี ื่อเสยี ง ง. ทำให้การแสดงมีรายได้เพ่ิมมากขน้ึ

8 5. แสง สี เสียง มคี วามสำคัญตอ่ การแสดงอยา่ งไร ก. ทำให้การแสดงมีความสวยงาม สมบรู ณ์และมผี ูเ้ ข้าชมการแสดงจำนวนมาก ข. ทำใหก้ ารแสดงมคี วามสวยงาม โดดเด่น ผชู้ มเข้าใจและประทบั ใจในการแสดง ค. ทำใหก้ ารแสดงมเี อกลักษณ์ มีรปู แบบการแสดงท่แี ปลกใหม่กว่าการแสดงอ่นื ง. ทำให้การแสดงมคี วามเหมาะสม สวยงามและเป็นที่รู้จักทว่ั ไป 6. การสรา้ งสรรค์เคร่อื งแตง่ กายทใี่ ช้ในการแสดงเกี่ยวข้องกับศลิ ปะแขนงใดมากท่สี ุด ก. สถาปตั ยกรรม ข. ประตมิ ากรรม ค. จติ รกรรม ง. วรรณกรรม 7. ถา้ การแสดงนาฏศลิ ป์ไทยไมม่ กี ารบูรณาการกับศลิ ปะแขนงอื่น ๆ การแสดงจะเปน็ อย่างไร ก. การแสดงไม่สมบรู ณ์ ไม่สวยงาม และไมน่ ่าชม ข. การแสดงจะไม่มีความทันสมัย ผูช้ มไมช่ ื่นชอบ ค. การแสดงจะมคี วามแปลกใหม่มากข้ึนกว่าเดิม ง. การแสดงจะมีเอกลักษณ์และความงามทีโ่ ดดเด่น 8. ผู้วิจารณ์การแสดงที่ดีควรมลี ักษณะอย่างไร ก. มีความชน่ื ชอบเน้ือเรือ่ งและผู้แสดงทจ่ี ะวจิ ารณ์ ข. มคี วามตรงไปตรงมา วิจารณโ์ ดยใชค้ วามคิดส่วนตวั เปน็ หลัก ค. มคี วามรู้ความสามารถเกยี่ วกับผู้แสดงและผจู้ ดั การแสดง ง. มคี ุณธรรม จริยธรรม ไม่มีอคติ ไมล่ ำเอยี งในการวิจารณ์

9 9. การวเิ คราะห์ วจิ ารณก์ ารแสดงมีประโยชนอ์ ยา่ งไร ก. ทำให้ผู้สรา้ งสรรคก์ ารแสดงมีความคดิ สร้างสรรค์ในการแสดงทีแ่ ปลกใหม่กวา่ เดิม ข. ทำใหท้ ราบขอ้ บกพร่องของการแสดงและนำไปปรบั ปรงุ พัฒนาใหด้ ขี ึ้น ค. ทำใหก้ ารแสดงมคี วามสมบรู ณ์ มคี ุณภาพ ผ้แู สดงแสดงได้ดี ง. ทำใหผ้ ู้ชมการแสดงเขา้ ใจ และซาบซ้งึ ในการแสดงมากขน้ึ 10. ถ้าการแสดงไม่พร้อมเพรยี งสวยงาม ควรปรับปรงุ การแสดงในเรอื่ งใด ก. เคร่อื งแตง่ กายท่ีใช้ในการแสดง ข. อปุ กรณ์ท่ีใชป้ ระกอบการแสดง ค. จังหวะที่ใช้ในการแสดง ง. เนื้อร้องทใ่ี ช้ในการแสดง ก. ความจรงิ จงั ตัง้ ใจคือกุญแจไขสู่ความสำเรจ็ นบั ถือตัวเอง นับถอื ผู้อื่น และรบั ผิดชอบในส่ิงที่ตนทำ ADVERTISEMENT

10 กระดาษคำตอบ แบบทดสอบก่อนเรยี น คำสั่ง ให้นักเรยี นทำเครอื่ งหมาย  ลงในช่อง  ของกระดาษคำตอบท่ีกำหนดใหโ้ ดยเลือกข้อที่ถูกต้อง เพียงข้อเดยี ว ข้อที่ ก ข ค ง สรุปผลการประเมนิ 1 คะแนนเต็ม ไดค้ ะแนน 2 3 10 4 5 6 7 8 9 10 รวม ระดบั คุณภาพ ขดี เครื่องหมาย ✓ ลงในรปู ดาวให้ตรงกบั คะแนนที่ได้ คะแนน 10 = ดีมาก คะแนน 8-9 = ดี คะแนน 6-7 = พอใช้ คะแนน 0-5 = ปรบั ปรงุ ชือ่ ....................................................................................................... ช้ัน ม.2 /............เลขที่ ..............

11 รอปรับปรุง ปกอกี รอบ เน้อื หาโอเคแล้ว

บตั รเนอ้ื หา 12 10 หลกั และวิธีการสรา้ งสรรค์การแสดง โดยใช้องคป์ ระกอบนาฏศิลป์ การฟอ้ นราหรอื ลลี าการใชท้ ่ารา จังหวะทใี่ ชใ้ นการแสดง ดนตรที ่ีใช้ประกอบการแสดง คารอ้ งหรอื เนอื้ ร้อง การแตง่ กาย อุปกรณ์ทใ่ี ชป้ ระกอบการแสดง ศึกษาหนา้ ถดั ไปเลยค่ะ นกั เรียนคนเกง่

13 หลักและวิธีการสรา้ งสรรค์การแสดง โดยใชอ้ งคป์ ระกอบนาฏศิลป์ นอกจากการแสดงนาฏศิลปท์ ี่สวยงาม จะตอ้ งใช้องคป์ ระกอบนาฏศิลปแ์ ลว้ ยงั ตอ้ งมหี ลกั และวิเคราะห์การแสดง โดยใช้องค์ประกอบนาฏศิลป์ ดังน้ี นักเรยี นสงั เกตชดุ การแสดงระบำ ชาวนา และร่วม วิเคราะห์การแสดง SCAN QR CODE เพือ่ เขา้ การแสดงระบำชาวนา https://www.youtube.com/watch?v=lUTBI55Uisw

14 การฟ้อนรำ การแสดงนาฏศิลป์ไทยที่มีการฟ้อนรำหรือใช้ท่ารำที่สวยงาม จะต้องใช้ ภาษาท่าทางทางนาฏศิลป์และนาฏยศัพท์เข้ามาสร้างสรรค์ท่าทางในการร่ายรำ ให้มีความสมบูรณ์ สวยงามและเหทาะสมซึ่งภาษาท่าทางนาฏศิลป์ และนาฏย ศัพทท์ ี่สามารถนำมาสรา้ งสรรคก์ ารแสดงได้ดงั น้ี

15 1.1 ภาษาทา่ ทางนาฏศิลป์ คือการใช้ลลี าทา่ รำ เพื่อสื่อความหมายแทนคำพูด กิริยา ท่าทาง ต่างๆ ให้ผ้ชู มไดร้ ับรู้ เชน่ ท่ารกั ท่าโกรธ ทา่ ดีใจ

16 ทม่ี า:โรงเรียนสไุ หงโก-ลก คำอธบิ ายทา่ รำ : รัก ประสานมือท้งั สองขา้ งทาบกันระดบั ฐานไหล่ ปลายนวิ้ อย่ตู รงฐานไหล่ ขอ้ ศอกหา่ งจากลำตัวพอสมควร

17 ท่มี า:โรงเรียนสุไหงโก-ลก คำอธบิ ายทา่ รำ : โกรธ เป็นการใช้ฝ่ามือข้างใดข้างหนึ่งถูที่ก้านคอใต้ใบหูไปมาแล้วกระชากลง ถ้ากระชากเบาๆก็เพียงเคอื งใจแต่ถา้ กระชากแรงๆพรอ้ มท้งั กระถบี เท้าลง กบั พนื้ แสดงวา่ โกรธจัด

18 ทีม่ า:โรงเรียนสไุ หงโก-ลก คำอธบิ ายท่ารำ : ยม้ิ ตัวนาง – มือซ้ายต้ังวงปาดมือมาจีบที่ปาก มือขวาจีบหลัง เอียงขวา เทา้ ขวากา้ วหน้า เทา้ ซ้ายเปดิ ส้นเทา้ หลัง ตัวพระ - มือซ้ายตั้งวงปาดมือมาจีบที่ปาก มือขวาท้าวสะเอว เอียง ซ้าย เท้าซ้ายแตะด้วยจมูกเทา้ เทา้ ขวายนื เตม็ เท้า

19 1.2 นาฏยศัพท์ คือศัพท์ที่ใช้เรียก ท่าทางในการร่ายรำตั้งแต่ศีรษะจรด ปลายเท้า เชน่ จบี กระดกเทา้ ตง้ั วง

20 ท่ีมา:โรงเรยี นสไุ หงโก-ลก คำอธิบายทา่ รำ : จีบ การจีบ เปน็ การใช้นิว้ หัวแม่มือหกั เขา้ จรดข้อแรกของนิว้ ชี้ โดยนับจาก ปลายนว้ิ ลงมา สว่ นนว้ิ กลาง นิว้ นาง นิ้วกอ้ ย กรดี ตงึ ออกไปคล้ายใบพัด นวิ้ หวั แม่มือควรงอเล็กน้อยพองาม การจบี จะตอ้ งหกั ขอ้ มอื เขา้ หาลำแขน เสมอโดยหักเข้าหาฝา่ มือ

21 ทม่ี า:โรงเรียนสไุ หงโก-ลก คำอธิบายทา่ รำ : ตงั้ วง การตั้งวง เป็นนาฏยศัพท์ทีม่ ีความสำคัญอย่างยิ่ง เนื่องจากนาฏศิลป์ไทย มีท่ารำที่เป็นหลักได้แก่ การตั้งวงและการจีบ ซึ่งจะนำมาใช้ในลีลาท่ารำ ต่างๆ ดังนั้น การตั้งวงจึงมีความสำคัญหากตั้งวงสวยก็จะทำให้การรำใน ทา่ รำตา่ งๆมคี วามสวยงาม

22 ทีม่ า:โรงเรยี นสุไหงโก-ลก คำอธบิ ายทา่ รำ : กระดกเทา้ การกระดกเทา้ เปน็ การใช้ท่ารำตอ่ เนื่องกับการกระทุ้งเท้า แต่บางคร้ังกา้ วเทา้ และกระดกเทา้ ตามทนั ที โดยไมผ่ า่ นการกระทงุ้ เท้าก็ได้ เมอ่ื กระดกเทา้ หรือยกเท้าขน้ึ ไปขา้ งหลงั แล้ว ใหน้ ้ำหนกั ตวั อยบู่ นเทา้ ทย่ี ืนอยู่ และพยายามสง่ เท้าและสง่ เข่าถกู ต้อง จะรสู้ กึ ตึงหน้าขา ส่วนฝ่าเทา้ ของเทา้ ท่ีกระแทกจะตอ้ งหกั ขอ้ ตรงหลงั เท้าเขา้ หาหน้า แข้งไมบ่ ิดเบ้ียวไปทางหนง่ึ ทางใด นวิ้ เท้าท้งั หา้ ตึงเท่ากนั

23 จงั หวะท่ีใชใ้ นการแสดง 2 จังหวะที่ใช้แสดง คือจังหวะเป็นองค์ประกอบ สำคัญที่ใช้ในการสร้างสรรค์การแสดง ในการแสดง นาฏศิลป์ไทยมีทั้งการแสดงที่มีจังหวะช้า เร็ว และ ปานกลาง ผู้แสดงต้องสามารถเข้าใจจังหวะ จับ จังหวะในการแสดงได้ซึ่งจำทำให้การสร้างสรรค์การ แสดงมีความสวยงาม พร้อมเพรียง เช่นในการแสดง ระบำหมู่ เมื่อผู้แสดงเข้าใจจังหวะก็สามารถ สรา้ งสรรคก์ ารแสดงให้พร้อมเพรียง สวยงามได้

24 จังหวะเป็นส่วนย่อยของบทเพลงที่ดำเนินไปเป็นระยะและ สม่ำเสมอ การฝึกหัดนาฏศิลป์ไทย จำเป็นต้องใช้จังหวะเป็นพื้นฐาน ในการฝึกหัดเพราะจังหวะเป็นสิ่งท่ีเกิดขึ้นจากธรรมชาติและมีอยู่ใน ตัวมนุษย์ทุกคนหากผู้เรียนมีทักษะทางการฟังจังหวะแล้วก็สามารถ รำได้สวยงามแต่ถ้าผู้เรียนไม่เข้าใจจังหวะ ก็จะทำให้รำไม่ถูกจังหวะ หรือเรียกว่า \"บอดจังหวะ\" ทำให้การรำก็จะไม่สวยงามและถูกต้อง ตัวอยา่ งเครอื่ งดนตรีท่ีให้จังหวะ ฉิง่

25 ตวั อย่างเครือ่ งดนตรที ใ่ี ห้จังหวะ ฉาบ กรับ

26 ตะโพน กลองแขก

27 โหมง่ โทน-รำมะนา

28 เครอ่ื งดนตรีที่บรรเลงประกอบการแสดง 3. เครือ่ งดนตรที ่บี รรเลงประกอบการแสดง การแสดงนาฏศิลปจ์ ำเป็นอย่างยิ่งทจ่ี ะตอ้ งใชเ้ คร่อื ง ดนตรบี รรเลงประกอบการแสดง ดงั นน้ั ผแู้ สดงจะตอ้ งรำ ให้สอดคลอ้ งตามเนอื้ รอ้ งและทำนองเพลงใน ขณะเดียวกัน ดนตรีก็เปน็ องคป์ ระกอบหลกั ทส่ี ำคญั ใน การช่วยเสริมใหก้ ารแสดงสมบูรณ์ และสามารถสือ่ ความหมายได้ชัดเจนมากขึ้น อีกทั้งยงั ชว่ ยเสรมิ สร้าง บรรยากาศในการแสดงให้สมจรงิ ย่งิ ข้นึ ด้วย

29 ตวั อย่างเครอ่ื งดนตรที ี่ใหจ้ งั หวะ เครอื่ งดนตรีไทย :สืบคน้ วันท่ี 12 พ.ย.65 ท่มี า: https://shorturl.asia/jtVhS วงดนตรีไทย :สืบค้นวนั ท่ี 12 พ.ย.65 ทมี่ า: https://shorturl.asia/jtVhS

30 คำรอ้ งหรือเน้อื รอ้ ง 4. คำรอ้ งหรือเนื้อร้อง การสรา้ งสรรคค์ ำรอ้ งหรอื เนอ้ื รอ้ งทใี่ ช้ในการ แสดง ผปู้ ระพนั ธ์จะตอ้ งสรา้ งสรรคเ์ นื้อรอ้ ง สอดคลอ้ งกบั การแสดง มจี ิตนาการสรา้ งสรรค์ใน การประพนั ธบ์ ทเพลง เพอ่ื ทีจ่ ะแต่งบทเพลงได้ ถูกต้องและส่ืออารมณข์ องการแสดงสู่ผูช้ มได้ เขา้ ใจและซาบซ้ึง

31 การแต่งกาย 5. การแต่งกาย ในการแสดงนาฏศลิ ป์จะต้องมกี ารสร้างสรรคก์ ารแตง่ กายให้มีความ งดงามเหมาะสมกบั การแสดง มกี ารประดับประดา ตกแต่งลวดลายของ เสื้อผ้า เครอ่ื งแต่งกายใหม้ ีความงดงามวจิ ิตระการตาเพราะการแต่งกายใน การแสดงสามารถบ่งบอกถึงยศ ฐานะ และบรรดาศกั ด์ขิ องผแู้ สดงละคร นั้นๆ โดยเฉพาะการแสดงโขน การแตง่ กายจะเปรียบเสมือนแทนสีกายของ ตวั ละคร เชน่ เมือ่ แสดงเปน็ หนุมานจะต้องแต่งกายดว้ ยชุดสีขาว มลี าย ปักเปน็ ลายทักษิณาวัตร สวมหวั โขนลงิ สขี าวปากอ้า เป็นต้น

32 ตวั อยา่ งการแต่งกายการแสดงโขน โขน ตอนทศกณั ฑ์ยกทัพ อลงั การโดยศลิ ปนิ กองการสงั คตี :สบื คน้ วนั ท่ี 13 พ.ย.65 ทีม่ า: https://www.youtube.com/watch?v=gZN9GqoD4Q0 โขน: สบื คน้ วนั ท่ี 13 พ.ย.65 ที่มา: https://sites.google.com/site/reuxngkhon/prawatikar-saedng-khon

33 ตัวอย่างการแตง่ กายการแสดงพืน้ เมืองส่ภี าค ภาคเหนอื :ฟ้อนมาลยั :สืบคน้ วนั ท่ี 13 พ.ย.65 ที่มา: https://shorturl.asia/nxecM ภาคกลาง:รำกลองยาว:สืบค้นวนั ท่ี 13 พ.ย.65 ทมี่ า:https://www.youtube.com/watch?v=DyqIytvs55M ภาคอีสาน:เซง้ิ สวงิ :สืบคน้ วันท่ี 13 พ.ย.65 ท่มี า:https://shorturl.asia/QuWo3 ภาคใต้:ระบำตารกี ีปสั :สบื ค้นวันที่ 13 พ.ย.65 ท่มี า:https://sites.google.com/site/naiyarinnoey/ta-ri-kipas

34 ตวั อย่างการแต่งกายระบำเบ็ดเตล็ด (ปรบั ปรุงข้ึนใหม่) ระบำวิชนี : สบื ค้น วันที่ 13 พ.ย.65 ที่มา: https://sites.google.com/site/websitnatsilpphakhklang/ nad-silp- phakh-klang/kar-sae-dng-wichni ระบำฉ่งิ : สบื คน้ วันท่ี 13 พ.ย.65 ท่มี า: https://sites.google.com/site/mareiynrabachingkant/prawati- thima-phelng-raba-ching

35 อปุ กรณ์ทใ่ี ช้ประกอบการแสดง 6. อุปกรณ์การแสดง ในการแสดงนาฏศิลปบ์ างชุดการแสดงอาจมีอุปกรณ์ประกอบการแสดง เพ่อื ใหก้ ารแสดงมคี วามสมบูรณ์สวยงามมากขนึ้ ซ่งึ การสรา้ งสรรค์ อุปกรณท์ ่ใี ช้ประกบการแสดงจะมีการออกแบบ ตกแตง่ ใหเ้ หมาะสมกับ ชดุ การแสดง เช่นการแสดงระบำตารีกปี สั มีการใช้พดั ประกอบการ แสดง ซง่ึ มีการออกแบบพดั ให้สวยงามเหมาะสมกบั การแสดง ระบำตารีกีปัส : ท่ีใช้พัดเป็นอุปกรณก์ ารแสดง : สบื ค้น วันท่ี 13 พ.ย.65 ทม่ี า: https://shorturl.asia/NdOvI

36

37

38

39

40

41

42 เอกสารประกอบกจิ กรรมการเรยี นรู้ รายกลมุ่ แบบฝกึ ทกั ษะ กิจกรรมการท่ี 1 สืบค้น เลือกเพลง รงั สรรคช์ ดุ ชอ่ื กลุ่ม……………………………………………………………………………………….. สมาชิกในกลุ่ม 1. ………………………………………………………………………………….…….… เลขท…่ี ……………… 2. ………………………………………………………………………………….…….… เลขท…่ี ……………… 3. ………………………………………………………………………………….…….… เลขท…ี่ ……………… 4. ………………………………………………………………………………….…….… เลขท…่ี ……………… 5. ………………………………………………………………………………….…….… เลขท…ี่ ……………… 6. ………………………………………………………………………………….…….… เลขท…ี่ ……………… ครผู ู้สอน นางเกศรา เพชรมณี

43 กจิ กรรมสร้างทักษะการเรยี นรใู้ นช้นั เรยี น แบบฝกึ ทกั ษะ กิจกรรมที่ 1 : สืบคน้ เลือกเพลง รังสรรค์ชุด คำส่งั ให้นกั เรียนปฏิบัติกิจกรรมตามลำดบั ข้นั ตอนทกี่ ำหนดให้ถกู ต้อง 1. นกั เรยี นแบ่งกลุ่ม 6-8 คละชายหญงิ ตามสมาชกิ ในชนั้ เรยี น 2. มกี ำหนดเวลาในการรว่ มทำใบกิจกรรม:สร้างทักษะการเรียนร้ใู นชั้นเรียน 10 นาที 3. สมาชิกในกลมุ่ ร่วมคดิ /ค้นควา้ เลือกเพลงทชี่ ่ืนชอบ 1 เพลง เปน็ เพลงแนวใดก็ได้ตามความสนใจ 4. เพลงท่ีนกั เรียนเลือกสามารถนำไปใช้ในงานต่างๆไดจ้ ริง สอดคล้องกับชวี ติ ประจำวัน สามารถนำมา ประยกุ ตใ์ ช้บูรณาการกับกลุม่ สาระอ่นื ๆหรืองานเทศกาลอ่นื ๆไดต้ ามความเหมาะสม 5. นักเรยี นบอกชือ่ เพลงและช่ือชุดการแสดง 6. นักเรยี นบอกโอกาสท่ีใช้ในการแสดง เช่น งานวนั ปใี หม่ งานลอยกระทง 7. นกั เรยี นออกแบบเครื่องแต่งกายให้สอดคล้องกบั การแสดงทนี่ ักเรียนเลอื ก 8. นักเรียนสามารถเข้าชมกิจกรรมเสริมความรู้ พัฒนาความคิด เพื่อเป็นการกระตนุ้ และเป็นแนว ทางการคดิ วเิ คราะห์ใหก้ บั นักเรยี นได้ จากแบบฝึกทักษะ เรือ่ ง หลักและวิธกี ารสร้างสรรค์การแสดง โดยองค์ประกอบนาฏศิลป์(หนา้ 44-46) 9. นักเรยี นสอบถามรายละเอยี ดต่างๆ เมื่อนักเรยี นไมเ่ ข้าใจ ในขณะปฏบิ ัติกจิ กรรมในระหว่างเรียน 10.นกั เรียนปฏบิ ัติกิจกรรมเสรจ็ ส้ิน ครบถ้วนทุกข้อเรียบร้อยแล้ว ใหส้ ง่ ผลงานในกระดาน padlet โดย SCAN QR CODE จากแบบฝึกทักษะ เรื่อง หลักและวิธีการสรา้ งสรรค์การแสดงโดย องคป์ ระกอบนาฏศิลป์(หนา้ 47) 11. นักเรียนสง่ ผลงานของกจิ กรรมท่ี 1 ครบทุกกล่มุ แลว้ ให้ตัวแทนกลุม่ ร่วมกันประเมนิ ผลงาน ลงใน เอกสารประกอบกจิ กรรมการเรียนรู้ แบบฝึกทักษะ กจิ กรรมที่ 1 สืบค้น เลือกเพลง รงั สรรคช์ ุด แบบฝกึ ทักษะ เรื่อง หลกั และวิธีการสรา้ งสรรคก์ ารแสดงโดยองค์ประกอบนาฏศิลป์(หน้า 48-50) หมายเหตุ กจิ กรรมท่ี 1 จากข้อ 3-7 นักเรียนสามารถสบื ค้นขอ้ มลู จากส่ือออนไลน์ได้

44

45

46

47