หนังสือเรียน บริหารจัดการขยะ

46 การเสริมสร้างศักยภาพของประชาชนในการจดั การขยะมลู ฝอยและสิงปฏิกลู แนวทางในการเสริมสร้างและพฒั นาศกั ยภาพของประชาชนในการจดั การขยะมลู ฝอยและ สิงปฏกิ ลู นบั วา่ เป็นเรืองทีมีความสาํ คญั อยา่ งมากความสาํ เร็จของการจดั การขยะมลู ฝอยตอ้ งเริมตน้ ทีการจดั การ กบั ประชาชนเป็นอนั ดบั แรกก่อน ทงั นีเนืองจากประชาชนในทอ้ งถินเป็นปัจจยั สาํ คญั ทีก่อใหเ้ กิดปัญหาขยะ มลู ฝอยอยใู่ นปัจจุบนั ดงั นนั แนวทางทีควรดาํ เนินการมแี นวทางดงั นี 1..การใหค้ วามรู้ความเขา้ ใจการใหค้ วามรู้ความเขา้ ใจเกยี วกบั การจดั การขยะมลู ฝอยและสิง ปฏิกลู แก่ประชาชนทุกระดบั รวมทงั ผนู้ าํ ทอ้ งถิน โดยควรให้มีความรู้ความเขา้ ใจในเรืองของความสาํ คญั ทีจะตอ้ งมกี ารจดั การขยะมลู ฝอย ปัญหาและผลกระทบทีเกดิ ขึนต่อสิงแวดลอ้ ม สุขภาพอนามยั และคุณภาพ ชีวิตของประชาชนในทอ้ งถิน การเขา้ ถึงความรู้ดงั กลา่ วนีควรผา่ นกระบวนการฝึกอบรมการประชุมสมั มนา การศกึ ษาดงู านและการแลกเปลียนความคิดเห็นกบั หน่วยงานหรือทอ้ งถินอนื ๆ อยา่ งสมาํ เสมอ ซึงองคก์ ร ปกครองส่วนทอ้ งถิน หรือหน่วยงานทีเกียวขอ้ งสามารถจดั ทาํ เป็นโครงการเสริมสร้างศกั ยภาพของชุมชนใน การจดั การขยะมูลฝอยได้ โดยให้ผนู้ าํ ชุมชนเขา้ ร่วมโครงการจากนนั นาํ คณะไปศกึ ษาดูงานในทอ้ งถินทีมี การจดั การขยะมลู ฝอยทีดีและถกู หลกั สุขาภิบาล 2..การจดั ตงั กลุ่มอาสาสมคั รสิงแวดลอ้ มควรมีการจดั ตงั กลมุ่ อาสาสมคั รสิงแวดลอ้ มขึนใน ทอ้ งถิน โดยคน้ หาศกั ยภาพของผนู้ าํ ชุมชน หรืออาสาสมคั รเขา้ มามสี ่วนร่วมในการรณรงคป์ ระชาสมั พนั ธ์ ดา้ นการจดั การขยะมลู ฝอย ทงั การคดั แยกและลดปริมาณขยะมลู ฝอยจากแหล่งกาํ เนิดการทาํ โครงการป๋ ุยหมกั ชีวภาพการทาํ ป๋ ุยนาํ ชวี ภาพ เพือชีใหเ้ ห็นวา่ สามารถนาํ มลู ฝอยอินทรียม์ าใชป้ ระโยชน์ไดเ้ พอื ใหเ้ ป็นตน้ แบบ ในการขยายผลไปยงั ประชาชนทวั ไปใหก้ วา้ งขวางยงิ ขึน 3..การประชาสมั พนั ธห์ ากในทอ้ งถินมชี ุมชนริมนาํ ควรเริมตน้ ในการประชาสมั พนั ธแ์ ละ รณรงคใ์ หช้ ุมชนริมนาํ มีการจดั การขยะมลู ฝอยและสิงปฏิกลู ทีถกู หลกั สุขาภิบาลก่อน เนืองจากเป็นพนื ทีทีมี ความเสียงต่อผลกระทบสิงแวดลอ้ มกบั แหล่งนาํ โดยการรณรงคก์ ารคดั แยกขยะมลู ฝอยเพือจาํ หน่าย ทงั นี องคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถินอาจจดั หาร้านรับซือของเก่ามาบริการในการรับซือขยะทีสามารถนาํ กลบั มาใช้ ใหมไ่ ด้

47 4..การจดั กิจกรรมส่งเสริมโดยองคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถินและหน่วยงานราชการ ควรริเริม ทาํ โครงการเกียวกบั การจดั การขยะมูลฝอยจากแหล่งกาํ เนิดอยา่ งต่อเนือง เพือเป็ นการกระตุน้ ชุมชนอยา่ ง สมาํ เสมอโดยเฉพาะการใหค้ วามสาํ คญั กบั กลุม่ เยาวชนในการเขา้ ร่วมโครงการ เช่น จดั ทาํ โครงการประกวด การนาํ ขยะมลู ฝอยกลบั มาใชใ้ หม่ เป็นตน้ เพือใหเ้ กิดแรงจูงใจใหเ้ ยาวชนสนใจในกิจกรรมดา้ นสิงแวดลอ้ ม ทงั นีควรประสานความร่วมมอื กบั ทางโรงเรียนในการดาํ เนินกิจกรรม 5..ส่งเสริมแนวทางทีเหมาะสมใหก้ บั ประชาชนในการจดั การขยะมลู ฝอยประเภทต่าง ๆ เช่น - การทาํ ป๋ ุยหมกั ขยะมลู ฝอยทียอ่ ยสลายไดโ้ ดยวิธีนีเป็นวธิ ีทีนิยมทาํ ต่อเนืองกนั มาจนถงึ ปัจจุบนั เพราะประโยชน์ทีไดค้ ือป๋ ุยอนิ ทรีย์ สามารถนาํ ไปใชใ้ นดา้ นเกษตรกรรม เช่นใชเ้ ป็นป๋ ุยปลกู ตน้ ไม้ ไดเ้ ป็นอยา่ งดี -.นาํ ขยะมลู ฝอยกลบั มาใชใ้ หมไ่ ดข้ ยะรีไซเคิล สามารถนาํ มาทาํ กิจกรรมภายในชุมชนได้ หลายกิจกรรมเพือใหช้ ุมชนน่าอยแู่ ละมสี ิงแวดลอ้ มทีดหี รือฝากธนาคารวสั ดุรีไซเคิลขายร้านรับซือของเก่า และประดิษฐส์ ิงของ

48 การรณรงค์การลดและคดั แยกขยะมูลฝอย 1. การรณรงค์การลดและคดั แยกขยะมูลฝอยจากครัวเรือน ความสาํ เร็จของการจดั การขยะมูลฝอยก็คือการทีมีขยะมูลฝอยเกิดขึนน้อยทีสุดซึงจะ ไม่เป็นภาระต่อทอ้ งถินในการกาํ จดั ต่อไป หากทอ้ งถินใดมีปริมาณขยะมูลฝอยในปริมาณมาก อีกทงั ยงั มี ปริ มาณเพิมขึนอย่างต่อเนืองนันแสดงว่ามีกิจกรรมทาํ ให้เกิดขยะมูลฝอยมากเช่นกัน ขณะเดียวกัน การส่งเสริมและประชาสมั พนั ธห์ รือการรณรงค์ใหป้ ระชาชนมีระบบการคดั แยกขยะมูลฝอยจากครัวเรือน หรือจากแหลง่ กาํ เนิดก็เป็นอกี แนวทางหนึงทีจะช่วยให้ทอ้ งถินสามารถบริหารจดั การขยะมูลฝอยทีเกิดขึน เพอื นาํ ไปกาํ จดั ไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพและทนั ต่อเวลา ไมม่ ขี ยะมลู ฝอยตกคา้ งเกิดขึนการรณรงคก์ ารลดและ คดั แยกขยะมลู ฝอยจากครัวเรือนเกียวขอ้ งกบั พฤติกรรมของครัวเรือนเป็นหลกั หากสมาชิกในครัวเรือนหรือ หวั หนา้ ครัวเรือนไมเ่ ห็นความสาํ คญั ก็เป็นไปไดย้ ากทีจะทาํ ใหส้ าํ เร็จได้ อยา่ งไรกต็ ามหากครัวเรือนมีระบบ การคดั แยกขยะมลู ฝอยทีถกู ตอ้ งแลว้ องค์กรปกครองส่วนทอ้ งถินเองก็ควรวางแผนการจดั เก็บขยะมลู ฝอย ตามประเภทของขยะมลู ฝอยทีไดม้ ีการคดั แยกไวแ้ ลว้ ดว้ ยเช่นกนั แนวทางปฏิบตั ิในการรณรงคก์ ารลดและ คดั แยกขยะมลู ฝอยจากครัวเรือนทาํ ไดด้ งั นี 1..ส่งเสริมการคดั แยกขยะมลู ฝอยจากครวั เรือน ควรเลอื กทาํ เฉพาะชุมชนยอ่ ยทีพจิ ารณา แลว้ เห็นว่ามศี กั ยภาพในการร่วมโครงการไดใ้ หเ้ ป็นชุมชนนาํ ร่อง 2..ส่งเสริมใหค้ รัวเรือนใชถ้ งุ บรรจุขยะมลู ฝอยแบบแยกสีโดยใหถ้ งุ สีเขียวเป็นขยะมลู ฝอยที สามารถนาํ กลบั มาใชป้ ระโยชนไ์ ดแ้ ละถุงสีดาํ เป็นขยะมลู ฝอยทวั ไป 3..จัดเก็บถุงบรรจุขยะมูลฝอยให้องค์กรปกครองส่วนทอ้ งถินกาํ หนดวนั และเวลาใน การเกบ็ ขนขยะมลู ฝอยทีสามารถนาํ กลบั มาใชป้ ระโยชน์ไดเ้ พือจาํ หน่ายและเป็ นรายไดใ้ หก้ บั ครัวเรือนใน พืนทีเป้ าหมายอนึงในการกาํ หนดวนั เก็บขยะมูลฝอยประเภทรีไซเคิลไดห้ รือขยะมลู ฝอยทีเป็ นขยะมลู ฝอย อนั ตรายนนั ไมค่ วรเกบ็ ถีจนเกินไป เนืองจากอาจมปี ริมาณขยะมลู ฝอยนอ้ ยดงั นันเพือใหเ้ หมาะสมกบั สภาพ ทอ้ งถินแต่ละแห่งอยา่ งนอ้ ยควรจดั เก็บเดือนละ1-2 ครังก็เพียงพอและไม่เป็ นการสิ นเปลืองงบประมาณใน การดาํ เนินงาน 4. การลดปริมาณขยะมลู ฝอยจากครัวเรือนสามารถดาํ เนินการไดใ้ นรูปแบบของการส่งเสริม ใหค้ รัวเรือนจดั ทาํ กล่องคอนกรีต (ครัวเรือนทีมพี นื ทีวา่ งเพยี งพอ) หรืออาจใชเ้ ป็ นถงั หมกั ขยะมูลฝอยขนาด บรรจุ 20 ลติ รแทนก็ไดโ้ ดยใหน้ าํ มลู ฝอยอินทรียป์ ระเภทเศษผกั ผลไมเ้ ศษอาหารมาหมกั รวมกนั ในภาชนะนี เพอื ใหเ้ กิดการยอ่ ยสลายเป็นป๋ ุยหมกั องคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถินอาจส่งเสริมและสนับสนุน โดยการแจก สารเร่งการย่อยสลาย (EM) เพือใหเ้ กิดแรงจูงใจแก่ครัวเรือนทีเข้าร่วมโครงการ สาํ หรับขยะมูลฝอยที หมกั แลว้ ก็จะเป็นป๋ ุยสาํ หรับการบาํ รุงตน้ ไม้ องคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถินอาจมารับซือเพอื จาํ หน่ายต่อไป ก็ได้ แนวคิดนีหากได้ดาํ เนินการอย่างจริ งจงั และมีผรู้ ับผิดชอบโดยตรงแล้วจะทําให้ครัวเรือนเห็น ความสาํ คญั ของการลดปริมาณขยะมลู ฝอยและยงั ช่วยเพิมมลู ค่าทางเศรษฐกิจอกี ประการหนึงดว้ ย

49 5..การมสี ่วนร่วมในการจดั เก็บค่าธรรมเนียมเกือบทุกทอ้ งถินมกั ไม่ค่อยใหค้ วามสาํ คญั ต่อ การจดั เก็บค่าธรรมเนียมขยะมลู ฝอยและสิงปฏกิ ลู เนืองจากกระทบต่อความรู้สึกของประชาชนในพนื ทีอยา่ งไร ก็ตามการจดั เกบ็ ค่าธรรมเนียมขยะมลู ฝอยและสิงปฏกิ ลู เป็นสิงจาํ เป็น เนืองจากในอนาคตภาครัฐไมส่ ามารถ จะสนบั สนุนงบประมาณในการแกไ้ ขปัญหาไดท้ งั หมดแต่ตอ้ งอาศยั องคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถินเป็นหน่วยงาน หลกั ในการดาํ เนินการ โดยมีส่วนราชการคอยสนบั สนุนเทคนิคทางวิชาการทีเกียวขอ้ ง แนวทางในการจดั เกบ็ ค่าธรรมเนียม จึงตอ้ งดาํ เนินการดว้ ยความละเอียดอ่อน เพอื ใหป้ ระชาชนมีความเตม็ ใจทีจะจ่ายซึงมแี นวทาง หลกั ๆ ดงั นี 5.1.การสาํ รวจความคิดเห็นของประชาชนในการเตม็ ใจทีจะจ่ายค่าธรรมเนียมรวมทงั วธิ ีการจ่ายค่าธรรมเนียมควรเป็นอยา่ งไรโดยใหป้ ระชาชนในพืนทีมสี ่วนร่วมในการตดั สินใจร่วมกนั 5.2. การประชาสมั พนั ธร์ ณรงคใ์ หป้ ระชาชนโดยทวั ไปไดร้ ับทราบการจดั เก็บค่าธรรมเนียม 5.3 การกาํ หนดอตั ราการจดั เก็บควรค่อย ๆ เพิมอตั ราจนถึงอตั ราสูงสุดทีกาํ หนดไวต้ าม ระยะเวลาทีวางไว้ โดยไมก่ ระทบต่อการประกอบอาชีพและสถานภาพทางเศรษฐกิจของประชาชน 5.4.องคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถินตอ้ งจดั ทาํ แผนการใชเ้ งินทีไดจ้ ากการจดั เก็บค่าธรรมเนียม ใหช้ ดั เจนและโปร่งใสประชาชนสามารถตรวจสอบได้ การมีส่วนร่วมในการจดั เก็บค่าธรรมเนียมในหลาย พนื ทีอาจใชแ้ นวทางการเชิญใหห้ น่วยงานทีเกียวขอ้ งในพนื ที รวมทงั สถานประกอบการย่านพาณิชยกรรม ยา่ นท่องเทียว ยา่ นบริการต่าง ๆ ทีตงั อยภู่ ายในทอ้ งถินเขา้ มาร่วมกบั องค์กรปกครองส่วนทอ้ งถิน ในการ กาํ หนดอตั ราค่าธรรมเนียมทีเหมาะสม โดยอาจตงั เป็ นคณะกรรมการหรือคณะทาํ งานเพือประเมินความ เป็ นไปไดใ้ นการจดั เก็บค่าธรรมเนียม โดยสถานประกอบการใดทีทาํ ให้เกิดขยะมลู ฝอยและสิงปฏิกูล ในปริ มาณมากอาจต้องเสียค่าธรรมเนียมมากตามไปด้วย สิ งทีไม่ควรมองข้ามคือเมือมีการจัดเก็บ ค่าธรรมเนียมแลว้ องคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถินตอ้ งมกี ารวางระบบการใหบ้ ริการแก่ประชาชนในการจดั การ ขยะมลู ฝอยและสิงปฏกิ ลู ใหเ้ กิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลดว้ ย 6..การมสี ่วนร่วมของประชาชนในการคดั เลอื กพนื ทีก่อสรา้ งบ่อฝังกลบมีหลายพืนทีเมอื จะ มกี ารก่อสร้างบ่อฝังกลบขยะมลู ฝอยขึนมกั มีการคดั คา้ นหรือต่อตา้ นโครงการ ทงั นีเนืองจากกระบวนการศึกษา และการคัดเลือกพืนทีไม่มีความชดั เจนเพียงพออีกทังประชาชนโดยรอบพืนทีขาดการมีส่วนร่ วมใน กระบวนการตดั สินใจคดั เลอื กพืนทีประชาชนสามารถเขา้ มามีส่วนร่วมในการคดั เลือกพืนทีก่อสร้างบ่อฝัง กลบไดต้ ังแต่ขนั ตอนการศึกษาความเหมาะสมของโครงการ ในขนั ตอนนีควรมีการพิจารณาคดั เลือก ทางเลือกทีกาํ หนดไวไ้ ม่น้อยกว่า 2 พืนทีแลว้ ทาํ การวิเคราะห์และประเมินผลกระทบสิงแวดลอ้ มและ ผลกระทบทางสังคมในแต่ละพืนทีโดยจะเลือกเอาพืนทีทีมีผลกระทบน้อยทีสุดเป็ นพืนทีสาํ หรับการ ก่อสร้างโครงการประชาชนตอ้ งมีส่วนร่วมในการเป็ นคณะกรรมการคณะทาํ งานหรือผใู้ ห้ขอ้ มูลทีเป็ นจริง

50 ในการพิจารณาคดั เลือกพนื ทีนอกจากนีหากมีการจดั ประชุมรับฟังความคิดเห็นของประชาชนควรเขา้ ไปมี ส่วนร่วมในการให้ขอ้ คิดเห็น ความห่วงใยต่อผลกระทบทีอาจเกิดขึนต่อสิงแวดลอ้ มและชุมชนของตน เพือใหเ้ ป็นขอ้ มลู ประกอบการตดั สินใจขององคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถินต่อไปหากตอ้ งมีการจดั ประชุมรับ ฟังความคิดเห็นสาธารณะต่อการคดั เลอื กสถานทีก่อสร้างองคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถิน การจดั การขยะมูลฝอยนันจากสภาพปัญหาทางดา้ นการกาํ จัดขยะมูลฝอยในปัจจุบนั นับว่าเป็ น ปัญหาทีก่อให้เกิดมลภาวะกระทบทงั ต่อสิงแวดลอ้ มและสุขภาพของประชาชนเป็ นอย่างมาก อาจเป็ น แหลง่ แพร่เชือโรคสู่ประชาชนผใู้ ชป้ ระโยชนจ์ ากแหลง่ นาํ ดงั กล่าวโดยไม่รู้เท่าทนั จนเกิดภาวการณ์ จึงตอ้ งมี การบริหารจดั การขยะมลู ฝอยใหถ้ กู สุขลกั ษณะตามความเหมาะสมกบั สภาพแวดลอ้ มชุมชน 2. การรณรงค์ขจดั ของเสียอนั ตรายอย่างถูกวธิ ใี นชุมชน ขยะอนั ตราย เป็นขยะทีมกี ารปนเปือนของสารพษิ ตอ้ งเกบ็ รวบรวมแลว้ นาํ ไปกาํ จดั อยา่ ง ถกู วธิ ี เช่น กระป๋ องยาฆ่าแมลง ถ่านไฟฉาย กระป๋ องบรรจสุ ี แบตเตอรี หลอดไฟหมดอายุ นาํ ยาลา้ งเลบ็ นาํ ยายอ้ มผม นาํ มนั เครือง นาํ ยาทาํ ความสะอาดสุขภณั ฑ์ เป็นตน้

51 2.1.ระดับท้องถนิ - รณรงคใ์ ห้ผปู้ ระกอบการและประชาชนคดั แยกของเสียอนั ตรายไม่ทิงรวมไปกบั ขยะ มลู ฝอยทวั ไป - จดั หาภาชนะรองรับของเสียอนั ตรายทมี ีฝาปิ ดไมร่ ัวซึมและเหมาะสมกบั ประเภทของของ เสียอนั ตราย - จดั หารถเก็บขนชนิดพเิ ศษเพอื เก็บขนของเสียอนั ตราย - กาํ หนดวนั รณรงค์ เพือเกบ็ รวบรวมของเสียอนั ตราย เช่น วนั หยดุ นกั ขตั ฤกษ์ วนั สินปี วนั สิงแวดลอ้ ม เป็นตน้ - จดั ทาํ ระบบกาํ กบั การขนส่งโดยควบคุมตงั แต่แหล่งกาํ เนิดการเกบ็ รวบรวม การเคลอื นยา้ ย จนถึงสถานทีกาํ จดั - จดั สร้างสถานีขนถ่ายของเสียอนั ตรายประจาํ จงั หวดั เพอื เป็นแหลง่ รวบรวม และคดั แยก ของเสียอนั ตราย ส่วนทีไม่สามารถนาํ กลบั มาใชป้ ระโยชนใ์ หมจ่ ะถกู นาํ ไปกาํ จดั ยงั ศนู ยก์ าํ จดั ประจาํ ภาค ต่อไป - จดั สร้างศูนยก์ าํ จดั ของเสียอนั ตรายประจาํ ภาค โดยเริ มตงั แต่การคดั เลือกสถานที การจดั ซือทีดนิ การออกแบบระบบ การก่อสร้าง ควบคุมการดาํ เนินงาน - ฝึกอบรมเจา้ หนา้ ทีของหน่วยงานทีรับผดิ ชอบและส่งเสริมใหค้ วามรู้กบั ประชาชน ประชาสมั พนั ธใ์ หป้ ระชาชนมีส่วนร่วมในการจดั การของเสียอนั ตรายอยา่ งถกู วธิ ี 2.2 ผ้ปู ระกอบการ ไม่ทิงของเสียอนั ตรายประเภทนาํ มนั เครือง ทินเนอร์ นาํ มนั สน นาํ ยาฟอกขาว นาํ ยาทาํ ความสะอาด นาํ ยาลา้ งรูป หมกึ พมิ พ์ ของเสียติดเชือ สารเคมจี ากหอ้ งปฏิบตั ิการ หลอดฟลอู อเรสเซนต์ ถ่านไฟฉาย ฯลฯ รวมไปกบั ขยะมลู ฝอยทวั ไป - ไม่ทิงลงพนื ไมฝ่ ังดิน ไมท่ ิงลงท่อระบายนาํ หรือแหล่งนาํ - แยกเก็บของเสียอนั ตรายไวใ้ นภาชนะเดิมทีรัวซึม เพือรอหน่วยงานทอ้ งถินมาเกบ็ ไป กาํ จดั - นาํ ไปทิงในภาชนะทีทอ้ งถินจดั ทาํ ใหห้ รือนาํ ไปทิงในสถานทีทีกาํ หนด -.นาํ ซากของเสียอนั ตรายไปคืนร้านตวั แทนจาํ หน่าย เช่น ซากแบตเตอรี ซากถา่ นไฟฉาย ภาชนะบรรจุยาฆ่าแมลง 2.3 หน่วยงานภาครัฐ - สาํ รวจ จดั ทาํ ขอ้ มลู พืนฐาน ชนิด ปริมาณ และการจดั การของเสียอนั ตรายจากกิจกรรมต่าง ๆ - จดั ทาํ ระบบขอ้ มลู สารสนเทศภมู ศิ าสตร์ เพือคดั เลอื กสถานทีตงั ศนู ยก์ าํ จดั ของเสีย อนั ตราย

52 - กาํ หนดกลไกการคดั แยก การเก็บรวบรวมการเรียกคืนซาก การจดั เก็บค่าธรรมเนียมใน การกาํ จดั ของเสียอนั ตรายจากชุมชน - กาํ หนดสถานทีตงั รูปแบบ และเทคโนโลยขี องระบบและกาํ จดั ของเสียอนั ตรายจาก ชุมชนแบบรวมศนู ย์ - จดั ทาํ แผนปฏบิ ตั ิการจดั การของเสียอนั ตรายจากชุมชน ตามลาํ ดบั ความสาํ คญั และความ จาํ เป็นเร่งด่วน การสร้างจติ สํานกึ ของคนในชุมชนในการบริหารจดั การขยะ ความหมายของจติ สาธารณะ จิตสาธารณะ การปลกู ฝังจิตใจใหบ้ ุคคลมีความรับผดิ ชอบต่อตนเองและสงั คม เป็นการ สร้างคุณธรรมจริยธรรมซึงเป็นเรืองทีเกิดจากภายใน \" จิตสาธารณะ \" เป็นสิงหนึงทีมคี วามสาํ คญั ในการ ปลกู จิตสาํ นึกใหค้ นรู้จกั เสียสละ ร่วมแรงร่วมใจ มคี วามร่วมมอื ในการทาํ ประโยชนเ์ พือส่วนรวม ช่วยลด ปัญหาทีเกิดขึนในสงั คม ช่วยกนั พฒั นาคุณภาพชีวิต เพอื เป็นหลกั การในการดาํ เนินชีวติ ช่วยแกป้ ัญหาและ สร้างสรรคใ์ หเ้ กิดประโยชน์สุขแก่สงั คม ความหมายของจติ สาธารณะ จิตสาธารณะ (Public mind) หมายถึง จิตสาํ นึกเพือส่วนรวม เพราะคาํ วา่ “ สาธารณ ะ ” คือ สิงทีมไิ ดเ้ ป็นของผหู้ นึงผใู้ ด จิตสาธารณะ จึงเป็นความรู้สึกถึงการเป็นเจา้ ของในสิงทีเป็นสาธารณะ ในสิทธิและหนา้ ทีทีจะดแู ลและบาํ รุงรักษาร่วมกนั เช่น การช่วยกนั ดแู ลรักษาสิงแวดลอ้ ม โดยการไม่ ทิงขยะลงในแหล่งนาํ การดแู ลรักษาสาธารณะสมบตั ิ เชน่ โทรศพั ทส์ าธารณะ หลอดไฟทีใหแ้ สงสวา่ งตาม ถนนหนทาง แมแ้ ต่การประหยดั นาํ ประปา หรือไฟฟ้ า ทีเป็นของส่วนรวม โดยใหเ้ กิดประโยชนค์ ุม้ ค่า ตลอดจนช่วยดูแลรักษาใหค้ วามช่วยเหลือผทู้ ุกขไ์ ดย้ าก หรือผทู้ ีร้องขอความช่วยเหลือเท่าทีจะทาํ ได้ ตลอดจนร่วมมือกระทาํ เพือให้เกิดปัญหาหรือช่วยกนั แก้ปัญหา แต่ตอ้ งไม่ขดั ต่อกฎหมาย เพือรักษา ประโยชนส์ ่วนร่วม

53 จติ สาธารณะเพอื ส่วนรวม จิตสาํ นึกเพอื สวนรวมนนั สามารถกระทาํ ได้ โดยมแี นวทางเป็น 2 ลกั ษณะ ดงั นี 1. โดยการกระทาํ ตนเอง ตอ้ งมีความรับผดิ ชอบต่อตนเอง เพือไม่ใหเ้ กิดผลกระทบและเกิด ความเสียหายต่อส่วนร่วม 2..มบี ทบาทต่อสงั คมในการรักษาประโยชนข์ องส่วนรวม เพือแกป้ ัญหา สร้างสรรคส์ งั คม ซึงถือว่าเป็นความรับผดิ ชอบต่อตนเองและสงั คม แนวทางการสร้างจติ สาธารณะ การสร้างจิตสาธารณะ เป็ นความรับผดิ ชอบในตนเอง แมว้ ่าจะไดร้ ับการอบรมสังสอน ถา้ ใจตนเองไม่ยอมรับ จิตสาธารณะกไ็ ม่เกิด ฉะนนั คาํ วา่ \"ตนเป็นทีพึงแห่งตน\" จึงมคี วามสาํ คญั ส่วนหนึงใน การสร้างจิตสาธารณะถา้ ตนเองไม่เห็นความสาํ คญั แลว้ คงไมม่ ใี ครบงั คบั ได้ นอกจากใจของตนเองแลว้ แนวทางทีสาํ คญั ในการจิตสาธารณะยงั มีอกี หลายประการ ถา้ ปฏบิ ตั ิไดก้ ็จะเป็นประโยชนต์ ่อตนเองและสงั คม ดงั นี 1. สร้างวนิ ยั ในตนเอง ตระหนกั ถึงการมีส่วนร่วมในระบบประชาธิปไตย รู้ถงึ ขอบเขตของ สิทธิ เสรีภาพหนา้ ที ความรับผดิ ชอบ ต่อตนเองและสงั คม 2. ใหค้ วามสาํ คญั ต่อสิงแวดลอ้ ม ตระหนกั เสมอว่าตนเอง คือส่วนหนึงของสงั คมตอ้ งมี ความรับผดิ ชอบในการรักษาสิงแวดลอ้ ม ซึงเป็นเรืองของส่วนรวม ทงั ต่อประเทศชาติ และโลกใบนี 3. ตระหนกั ถึงปัญหาและผลกระทบทีเกิดขึนกบั สงั คม ใหถ้ ือวา่ เป็นปัญหาของตนเอง เช่นกนั อยา่ งหลกี เลยี งไมไ่ ด้ ตอ้ งช่วยกนั แกไ้ ข เช่น ช่วยกนั ดาํ เนินการใหโ้ รงงานอุตสาหกรรมสร้างบ่อพกั นาํ ทิงก่อนปล่อยลงสู่แหลง่ นาํ สาธารณะ

54 4. ยดึ หลกั ธรรมในการดาํ เนินชวี ิต เพราะหลกั ธรรมหรือคาํ สงั สอนในทุกศาสนาทีนบั ถือ สอนใหค้ นทาํ ความดีทงั สิน ถา้ ปฏบิ ตั ิไดจ้ ะทาํ ใหต้ นเองมีความสุข นอกจานียงั ก่อใหเ้กิดประโยชนต์ ่อสงั คม ดว้ ยทาํ ใหเ้ ราสามารถอยใู่ นสงั คมไดอ้ ยา่ งมีความสุข การมจี ติ สานึกในการมสี ่วนร่วมในการจดั การขยะมูลฝอย หมายถึง ความรู้สึกและการ มองเห็นความสาํ คญั กบั การเขา้ มามีส่วนร่วมในการลดปริมาณขยะมลู ฝอย รู้จกั คดั แยกประเภทขยะมลู ฝอย ก่อนทิงลงถงั ขยะ การใชซ้ าํ และการนาํ กลบั มาใชป้ ระโยชนใ์ หม่ แนวทางการสร้างจติ สํานกึ ในการมสี ่วนร่วมในการจดั การขยะมูลฝอย 1..ใหค้ วามรู้และสร้างความตระหนกั ถึงความสาํ คญั ของการบริหารจดั การขยะมลู ฝอย 2..สร้างวนิ ยั ในตนเองในเรืองการบริหารจดั การขยะมลู ฝอย รู้จกั ตนเอง รู้บทบาทหนา้ ที ของตนเองว่าจะมีส่วนร่วมในการบริหารจดั การขยะของตนเองและครอบครัวอยา่ งไร เช่นลดการใช้ ถงุ พลาสติก 3..ส่งเสริมใหม้ คี วามรับผดิ ชอบต่อสงั คม รู้บทบาทหนา้ ทีของตนเองในสงั คม ชุมชน เช่น เขา้ ร่วมกิจกรรมบริหารจดั การขยะของชุมชน

55 ใบงานที 8 การมสี ่วนร่วมกบั ชุมชนในการบริหารจดั การขยะ นกั ศกึ ษาเขา้ ไปมีส่วนร่วมในการบริหารจดั การขยะกบั ชุมชนอยา่ งไร จงอธิบายมาโดยละเอยี ด ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………

56 ใบงานที 9 การมสี ่วนร่วมกบั ชุมชนในการบริหารจดั การขยะ ใหน้ กั ศกึ ษาวางแผนการรณรงค์ ผลติ สือ หรือ กิจกรรมในการรณรงคใ์ หป้ ระชาชน เยาวชนใน ชุมชน รู้และตระหนกั ถึงความสาํ คญั ของการบริหารจดั การขยะ พร้อมทงั ดาํ เนินการรณรงค์ โดยนาํ เสนอ แผนการดาํ เนินงาน สือ กิจกรรม พร้อมภาพประกอบในรูปแบบโครงงาน

57 บทที 5 การกาํ จดั ขยะมูลฝอยทถี ูกวธิ ี การกาํ จดั ขยะมูลฝอย วธิ ีการกาํ จดั ขยะมลู ฝอยทีใชต้ ่อเนืองกนั มาตงั แต่อดีตจนถึงปัจจุบนั มีหลายวิธี เช่น นาํ ไป กองทิ งบนพืนดิน นาํ ไปทิงลงทะเล หมกั ทาํ ป๋ ุย เผากลางแจง้ เผาในเตาเผาขยะ และฝังกลบอยา่ งถูกหลกั วิชาการ เป็นตน้ การกาํ จดั ขยะมลู ฝอยดงั ทีกลา่ วนนั บางวิธีกเ็ ป็นการกาํ จดั ทีไม่ถกู ตอ้ ง ทาํ ใหเ้ กิดสภาวะเป็ น พษิ ต่อสภาพแวดลอ้ ม และมีผลกระทบต่อสุขภาพของคนดว้ ย วธิ ีการกาํ จดั ขยะมูลฝอยทถี ูกหลกั วชิ าการ ควรมลี กั ษณะดงั ต่อไปนี 1..ไม่ทาํ ใหบ้ ริเวณทีกาํ จดั ขยะเป็น แหล่งอาหาร แหลง่ เพาะพนั ธุส์ ตั วแ์ ละแมลงนาํ โรค เช่นแมลงวนั ยงุ และแมลงสาบ เป็นตน้ 2..ไม่ทาํ ใหเ้ กิดการปนเปือนแก่ แหล่งนาํ และพืนดิน 3..ไมท่ าํ ใหเ้ กิดมลพษิ ต่อ สิงแวดลอ้ ม 4..ไม่เป็นสาเหตุแห่งความราํ คาญ อนั เนืองมาจาก เสียง กลิน ควนั ผงและฝ่ นุ ละออง วธิ ีการกองทิงบนดิน การนาํ ไปทิงทะเล รวมทงั การเผากลางแจง้ ถอื ว่า เป็นวธิ ีการกาํ จดั ขยะ มลู ฝอยทไี ม่ถกู ตอ้ ง เพราะทาํ ใหเ้ กดิ ปัญหาภาวะมลพษิ ต่อสภาพแวดลอ้ ม สาํ หรับวิธีทียอมรับทวั ไปวา่ เป็นวธิ ี กาํ จดั ทีถกู ตอ้ ง คือ การเผาในเตาเผา การฝังกลบ และการทาํ ป๋ ุย การกาํ จดั ขยะมูลฝอยโดยวธิ ีการฝังกลบ วิธีการฝังกลบทีถกู สุขลกั ษณะนนั จะตอ้ งไมก่ ่อใหเ้ กิดปัญหามลพิษต่อสุขภาพแวดลอ้ ม รวมทงั เหตุรําคาญอนื ๆ เช่น กลินเหมน็ ควนั ฝ่ นุ ละออง และการปลิวของกระดาษ พลาสติก และอนื ๆ ซึงจะตอ้ งควบคุมใหอ้ ยภู่ ายในขอบเขตจาํ กดั ไม่ทาํ ใหเ้ กิดการเสือมเสียแก่ทศั นียภาพของพืนที และบริเวณ ใกลเ้ คียง นอกจากนียงั จะตอ้ งมมี าตรการในการควบคุมดแู ลดงั นี 1. ตอ้ งควบคุมไมใ่ หม้ กี ารนาํ ของเสียอนั ตรายมากาํ จดั รวมกบั ขยะมลู ฝอยทวั ไป ในบริเวณ ทีฝังกลบขยะ นอกจากจะมีมาตรการการกาํ จดั โดยวธิ ีการพเิ ศษ ตามลกั ษณะของของเสียนนั ๆ 2. ตอ้ งควบคุมใหข้ ยะทีฝังกลบถกู กาํ จดั อยเู่ ฉพาะภายในขอบเขตทีกาํ หนดไว้ ทงั บนพืนผวิ ดิน และใตด้ ิน 3. ตอ้ งกาํ จดั นาํ เสียจากกองขยะอยา่ งถกู ตอ้ ง

58 4. ตอ้ งตรวจสอบอยา่ งสมาํ เสมอ เช่น ตรวจสอบการปนเปือนของแหลง่ นาํ ใตด้ ินบริเวณ ใกลเ้ คียง 5. ตอ้ งคาํ นึงถึงทศั นียภาพของพืนที และบริเวณใกลเ้ คียง เช่น การจดั ใหม้ สี ิงป้ องกนั การปลวิ ของขยะ หรืออาจปลกู ตน้ ไมล้ อ้ มรอบ เป็นตน้ การฝังกลบเป็ นวิธีการทีใชใ้ นการกาํ จดั ขยะมูลฝอยทีพืนดินอยา่ งถกู ตอ้ ง ตามหลกั สุขาภิบาล ไม่ก่อให้เกิดเหตุรําคาญ และเป็นอนั ตรายต่อสุขภาพ และสภาพแวดลอ้ ม ควรเทขยะมลู ฝอยลงไป แลว้ เกลียใหก้ ระจาย บดทบั ใหแ้ น่น แลว้ ใชด้ ินหรือวสั ดุอืนทีมีดินปนอยไู่ มน่ ้อยกว่าร้อยละ 50 กลบ แลว้ บดทบั ใหแ้ น่นอกี ครังหนึง วธิ ีการฝังกลบขยะมลู ฝอย อาจแบ่งออกไดเ้ ป็น 2 แบบ คือ 1. แบบถมที เป็ นการฝังกลบขยะมลู ฝอยในพืนทีทีเป็ นหลุม เป็ นบ่อ หรือเป็ นพืนทีทีตาํ อยกู่ ่อนแลว้ และตอ้ งการถมใหพ้ ืนทีแห่งนนั สูงขึนกวา่ ระดบั เดิม เช่น บริเวณทีดินทีถกู ขุดออกไปทาํ ประโยชน์อย่างอืน มาก่อนแลว้ เป็นตน้ ในพนื ทีเช่นนีเราเทขยะมลู ฝอยลงไป แลว้ เกลียขยะใหก้ ระจาย พร้อมกบั บดทบั ใหแ้ น่น จากนนั ก็ใชด้ ินกลบ แลว้ จึงบดทบั ใหแ้ น่นอกี เป็นครังสุดทา้ ย 2. แบบขุดเป็นร่อง เป็นการกาํ จดั ขยะมลู ฝอยแบบฝังกลบในพนื ทีราบ ซึงเป็นทีสูงอยแู่ ลว้ และไมต่ อ้ งการทีจะให้ พนื ทีแห่งนนั สูงเพิมขึนไปอกี หรือสูงขึนไมม่ ากนกั แต่ในขณะเดียวกนั กต็ อ้ งการใชพ้ นื ทีฝังกลบขยะมลู ฝอย ใหไ้ ดจ้ าํ นวนมากๆ ดงั นนั จึงตอ้ งใชว้ ิธีขดุ เป็นร่องก่อน การขุดร่องตอ้ งใหม้ ีความกวา้ งประมาณ 2 เท่า ของ ขนาดเครืองจกั รทีใช้ เพอื ความสะดวกต่อการทาํ งานของเครืองจกั ร และมีความยาวตลอดพืนทีทีจะฝังกลบ ส่วนความลึกขึนอยกู่ บั ระดบั นาํ ใตด้ ิน จะลึกเท่าไรก็ได้ แต่ตอ้ งไม่ให้ถึงระดบั นาํ ใตด้ ิน ส่วนมากจะขุดลึก ประมาณ 2-3 เมตร และตอ้ งทาํ ใหล้ าดเอยี งไปทางดา้ นใดดา้ นหนึง เพือไม่ให้นาํ ขงั ในร่องเวลาฝนตก ดินที ขุดขึนมาจากร่อง ก็กองไวท้ างดา้ นใดด้านหนึง สาํ หรับใช้เป็ นดินกลบต่อไป นอกจากนันยงั สามารถใช้ ทาํ เป็ นคันดิน สําหรับกนั มิให้ลมพดั ขยะออกไปนอกบริเวณไดอ้ ีกด้วย ส่วนวิธีการฝังกลบขยะมูลฝอย ก็ทาํ เช่นเดียวกบั แบบถมทีคือ เมอื เทขยะมลู ฝอยลงไปในร่องแลว้ ก็เกลียให้กระจาย บดทบั แลว้ ใชด้ ินกลบ และบดทบั อีกครังหนึง

59 การกาํ จดั ขยะมลู ฝอยโดยวิธกี ารฝังกลบแบบขุดเป็นร่อง เมอื ฝังกลบขยะมลู ฝอยในพนื ทีนนั เสร็จเรียบร้อยแลว้ อาจใชพ้ ืนทีนนั เป็นประโยชน์ เช่น เป็นสถานทีพกั ผอ่ นหยอ่ นใจ สนามเทนนิส สนามกอลฟ์ ทีจอดรถ สนามกีฬา ศนู ยก์ ารคา้ หรือก่อสร้าง อาคารทีพกั อาศยั ทีไม่สูงเกินไป หรืออาจปรับปรุงคณุ ภาพดินใหเ้ หมาะแก่การปลกู พชื ซึงอาจจะนาํ หญา้ ไมพ้ มุ่ ไมย้ นื ตน้ มาปลกู เพอื ตกแต่งใหส้ วยงามเป็นระเบียบยงิ ขึน การทําป๋ ุย การทาํ ป๋ ุยหมกั (Composting) การกาํ จดั มลู ฝอยโดยวธิ ีนีเป็นวิธีทีนิยมทาํ ต่อเนืองกนั มา จนถงึ ปัจจุบนั เพราะประโยชน์ทีไดค้ ือป๋ ุยอินทรีย์ สามารถนาํ ไปใชใ้ นดา้ นเกษตรกรรม เช่นใชเ้ ป็นป๋ ุยปลกู ตน้ ไมไ้ ดเ้ ป็นอยา่ งดี -.คดั แยกเอาขยะทีไม่มคี ุณค่าทีจะนาํ มาทาํ เป็นป๋ ุยออก เช่น เศษกระป๋ อง แกว้ โลหะ และ ถงุ พลาสติก ฯลฯ เหลอื เฉพาะขยะทีสามารถจะถกู ยอ่ ยสลายโดยเชือจุลินทรียไ์ ด้ -.ทาํ ใหข้ ยะเป็นชินเลก็ ๆ โดยส่งเขา้ เครือง หนั บด -.ขยะจะถกู นาํ ไปเขา้ ถงั หมกั ถา้ เป็นระบบใชอ้ ากาศยอ่ ยสลาย จะเป็นถงั เปิ ดใหม้ ีการ ระบายอากาศเขา้ ออกไดส้ ะดวก ถงั หมกั จะเรียงซอ้ นกนั เป็นชนั ๆ เป็นแถว ๆ มีประมาณ 5 ชนั โดย ขยะที เขา้ มาในครังแรกจะอยถู่ งั ชนั บนสุด -. เมอื หมกั ครบ 1 วนั จะถกู พลิกกลบั ถา่ ยลงถงั ซึงอยใู่ นชนั ล่างถดั ไปขนาดถงั หมกั ลึก

60 ประมาณ 0.90 - 1.20 ม. X 2.5 - 3.0 ม. ดา้ นขา้ งของถงั หมกั จะทาํ เป็นรูโดยรอบ เพือใหม้ ีการระบายอากาศได้ รอบถงั จะช่วยใหจ้ ุลินทรียท์ าํ ปฏิกิริยายอ่ ยสลายไดม้ ากทีสุด -.ระยะเวลาของการยอ่ ยสลายโดยระบบทีใชอ้ ากาศ (Aerobic Process) นีใชเ้ วลาประมาณ 5 - 6 วนั กจ็ ะทาํ ใหเ้ กิดการยอ่ ยสลายของอินทรียส์ ารไดค้ ่อนขา้ งสมบูรณ์ -.ความร้อนทีเกิดขึนจากการหมกั จะทาํ ใหพ้ วกเชือโรคทีตดิ มากบั ขยะหยดุ การเจริญเติบโต และตายไปได้ ขยะทีหมกั โดยสมบูรณ์นี จะมีความปลอดภยั มากพอทีจะนาํ มาใชเ้ ป็นป๋ ุยอนิ ทรีย์ อีกวิธีหนึงทีเลือกใช้ในการหมกั ขยะพวกทีมีความชืนสูง คือ ระบบหมกั ไร้อากาศ (Anaerobic Process) คือเป็ นการหมกั ขยะชนิดทีไม่ตอ้ งใชอ้ ากาศหรือ ออกซิเจนในการยอ่ ยสลาย จึงตอ้ ง หมกั ในถังปิ ด การหมกั ใช้เวลานานกว่าวิธี Aerobic Process ปรกติจะใชเ้ วลาประมาณ 1-3 เดือน จะยอ่ ยสลายขยะไดส้ มบรู ณ์ จึงจะนาํ มาใชเ้ ป็นป๋ ุยอนิ ทรียไ์ ดเ้ ช่นกนั นอกจากจะใชว้ ิธีกาํ จดั ขยะมลู ฝอยชนิดต่าง ๆแลว้ แผนการลดขยะมลู ฝอยจากแหลง่ กาํ เนิด และการนาํ มลู ฝอยกลบั ไปใชใ้ หม่ จะทาํ ใหแ้ ผนการกาํ จดั มลู ฝอยโดยรวมมีประสิทธิภาพเพิมขึน การกาํ จดั ขยะมูลฝอยโดยใช้เตาเผาขยะ การเผาในเตาเผา เป็นการเผาไหมท้ งั ส่วนทีเป็นของแข็ง ของเหลว และกา๊ ซ ซึงตอ้ งใช้ ความร้อนระหวา่ ง 1,000-1,600 องศาฟาเรนไฮต์ จึงจะทาํ ใหก้ ารเผาไหมเ้ ป็นไปอยา่ งสมบูรณ์ เนืองจากความ แตกต่าง และลกั ษณะขององคป์ ระกอบของขยะมูลฝอยในแต่ละแห่ง ดงั นนั รูปแบบของเตาเผา จึงแตกต่าง กนั ไปดว้ ย เป็นตน้ ว่า ถา้ ชุมชนทีมีขยะมลู ฝอย ซึงส่วนใหญ่เป็นชนิดทีเผาไหมไ้ ดง้ ่าย เตาเผาขยะอาจใชช้ นิด ทีไมต่ อ้ งใชเ้ ชือเพลิงอยา่ งอืนช่วยในการเผาไหม้ แต่ถา้ องคป์ ระกอบของขยะมูลฝอยมีส่วนทีเผาไหมไ้ ดง้ ่าย

61 ตาํ กวา่ ร้อยละ 30 (โดยนาํ หนกั ) หรือมคี วามชือมากกวา่ ร้อยละ 50 เตาเผาทีใชต้ อ้ งเป็ นชนิดทีตอ้ งมีเชือเพลิง ช่วยในการเผาไหม้ นอกจากนีเตาเผาขยะมลู ฝอยทุกแบบ จะตอ้ งมีกระบวนการควบคุมอุณหภมู ิ ควนั ไอเสีย ผงและขีเถา้ ทีอาจปนออกไปกบั ควนั และปลิวออกมาทางปล่องควนั เตาเผาทีมีประสิทธิภาพ จะตอ้ งลด ปริมาณของขยะมูลฝอยลงไปจากเดิมใหม้ ีเหลือน้อยทีสุด และส่วนทีเหลือจากการเผาไหมน้ ัน ก็จะตอ้ งมี ลกั ษณะคงรูป ไม่มกี ารยอ่ ยสลายไดอ้ กี ต่อไป และสามารถนาํ ไปใชป้ ระโยชนไ์ ดอ้ ยา่ งปลอดภยั ขอ้ ดี 1. ใชพ้ ืนทีดินนอ้ ย เมอื เทียบกบั วธิ ีฝังกลบ 2. สามารถทาํ ลายขยะมลู ฝอยไดเ้ กือบทุกชนิด 3. สามารถสร้างเตาเผาในพืนทีทีไมห่ ่างไกลจากแหลง่ กาํ เนิดขยะ ทาํ ใหป้ ระหยดั ค่าขนส่ง 4. ไมค่ ่อยกระทบกระเทือน เมือสภาพแวดลอ้ มของลมฟ้ าอากาศเปลยี นแปลง 5. ส่วนทีเหลือจากการเผาไหม้ (ขีเถา้ ) สามารถนาํ ไปถมทีดนิ ได้ หรือทาํ วสั ดกุ ่อสร้างได้ ขอ้ เสีย ค่าลงทุนในการก่อสร้าง และค่าใชจ้ ่ายในการซ่อมแซม บาํ รุงรักษาค่อนขา้ งสูง และอาจจะ เกิดปัญหาภาวะมลพิษทางอากาศได้

62 ใบงานที 10 วธิ กี ารกาํ จดั ขยะมูลฝอย ใหน้ กั ศึกษา ศึกษาคน้ ควา้ วิธีการกาํ จดั ขยะมลู ฝอยในชุมชนของตนเองพร้อมทงั แสดงความคิดเห็นวา่ ดาํ เนินการถกู ตอ้ งหรือไม่ อยา่ งไร ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………

63 บทที 6 การใช้ประโยชน์และการเพมิ รายได้จากขยะมูลฝอย การนาํ ขยะมลู ฝอยกลบั มาใชป้ ระโยชนใ์ หมม่ ีอยหู่ ลายวิธีขนึ อยกู่ บั สภาพและลกั ษณะ สมบตั ิของขยะมลู ฝอยซึงสามารถสรุปไดเ้ ป็น 5 แนวทาง ดงั นี 1..การนาํ ขยะมลู ฝอยกลบั มาใชป้ ระโยชน์ใหม่ (Material Recovery) เป็นการนาํ มลู ฝอยที สามารถคดั แยกไดก้ ลบั มาใช่ใหม่ โดยจาํ เป็นตอ้ งผา่ นกระบวนการแปรรูปใหม่ (Recyele) หรือแปรรูป (Reuse) ก็ได้ 2..การแปรรูปเพอื เปลียนเป็นพลงั งาน (Energy Recovery) เป็นการนาํ ขยะมลู ฝอยทีสามารถ เปลียนเป็นพลงั งานความร้อนหรือเปลยี นเป็นรูปก๊าซชีวภาพมาเพอื ใช้ 3. การนาํ ขยะมลู ฝอยจาํ พวกเศษอาหารทีเหลือจากการรับประทานหรือการประกอบอาหาร ไปเลยี งสตั ว์ 4. การนาํ ขยะมลู ฝอยไปปรับสภาพใหม้ ปี ระโยชนต์ ่อการบาํ รุงรักษาดิน เช่น การนาํ ขยะ มลู ฝอยสดหรือเศษอาหารมาหมกั ทาํ ป๋ ุย 5..การนาํ ขยะมลู ฝอยปรับปรุงพืนทีโดยนาํ ขยะมลู ฝอยมากาํ จดั โดยวิธีฝังกลบอยา่ งถกู หลกั วิชาการ (Sanitary landfill) จะไดพ้ นื ทีสาํ หรับใชป้ ลกู พืช สร้างสวนสาธารณะ

64 ตวั อย่างการใช้ประโยชน์ จากขยะ ขยะเปลยี นเป็ นพลงั งาน 1..การเปลียนขยะเป็นพลงั งานไฟฟ้ า -โรงงานกาํ จดั ขยะมลู ฝอยชุมชน โดยแปลงขยะมลู ฝอยเป็นพลงั งานไฟฟ้ า สถานทีตงั หมู่ 3 ต.ควนลงั อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา (ภายในสถานทีกาํ จดั ขยะมลู ฝอยของ เทศบาลนครหาดใหญ่ ขนาดพนื ที 135 ไร่ เป็นพนื ทีฝังกลบขยะมลู ฝอย 83 ไร่ เป็นพืนทีโรงไฟฟ้ า 10 ไร่ ปริมาณขยะมลู ฝอย ประมาณวนั ละ 250 ตนั ระบบเตาเผา เตาเผาขยะมลู ฝอยรับปริมาณ 250 ตนั ต่อวนั (สามารถรองรับไดส้ ูงสุด 400 ตนั ต่อวนั ) ใชร้ ะบบแกส๊ ซิฟิ เคชนั (Ash Melting Gasification) ในการเผาไหมข้ ยะมลู ฝอย โดยการให้ความร้อน แก่วตั ถุทีติดไฟได้ ภายใตส้ ภาวะควบคุมออกซิเจน ความชืน ความดนั และอุณหภูมิทีเหมาะสม (Thermal Decomposition) ทาํ ใหว้ ตั ถุนนั ระเหิดเปลียนจากสภาวะของแข็งเป็นสถานะกา๊ ซ ผลผลติ คือ ก๊าซเชือเพลงิ (Synthesis Gas : Syngas) ไดแ้ ก่ ก๊าซคาร์บอนมอนนอกไซด์ (CO) ก๊าซไฮโดรเจน (H2) ก๊าซมีเทน (CH4) ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (Carbon dioxide, CO2) ซึงก๊าซทีไดม้ ี คุณสมบตั ิเหมือนกา๊ ซธรรมชาติ เหมาะสาํ หรับนาํ ไปใชเ้ ป็นเชือเพลงิ สามารถนาํ ไปใชต้ ่อในรูปของพลงั งาน ไฟฟ้ า หรือผลิตนาํ มนั เชือเพลิงในรูปแบบอืนๆ ต่อไป กาํ ลงั การผลิตไฟฟ้ า 6.7 เมกะวตั ต์ (สูงสุด 7 เมกะวตั ต)์ 1. การแปรรูปขยะพลาสติกเป็นนาํ มนั โดยกองทุนเพอื ส่งเสริมการอนุรักษพ์ ลงั งานไดใ้ ห้ การสนบั สนุนงบประมาณกบั เทศบาลเมอื งวารินชาํ ราบ จ.อบุ ลราชธานี ในการจดั ซือเครืองจกั รแปรรูปขยะ พลาสติก โดยขยะพลาสติกวนั ละ 10 ตนั สามารถผลิตนาํ มนั ไดว้ นั ละประมาณ 6,600 ลิตร ในส่วน กระบวนการแปรรูปขยะพลาสติกเป็นนาํ มนั เริมตน้ ทีการทาํ ความสะอาดพลาสติกใหม้ คี วามปนเปือนไมเ่ กนิ ร้อยละ 30 และนาํ เขา้ เตาเผาโดยใหค้ วามร้อนทีอุณหภูมิประมาณ 300-500 องศาเซลเซียส ผ่านโครงสร้าง ของเหล็กเพือถ่ายเทความร้อนให้กบั พลาสติก พลาสติกจะเปลียนจากของแข็งเป็ นของเหลว และจาก ของเหลวกลายเป็ นไอ แลว้ ทาํ ท่อใหไ้ อจากของเหลวผา่ นการควบแน่นโดยใชน้ าํ เป็ นตวั หล่อเยน็ พอผา่ น กระบวนการหลอ่ เยน็ ก็จะไดน้ าํ มนั เชือเพลิง ซึงจะตอ้ งนาํ ไปกลนั อีกรอบหนึงเพือใหส้ ามารถนาํ ไปใชง้ าน กบั เครืองยนต์ เครืองจกั รได้ 2..การทาํ ไบโอดีเซล BIODEISEL จากนาํ มนั พชื และสตั วท์ ีไดจ้ ากการ ทอด ตม้ ยา่ ง พระราชดาํ ริของในหลวงใน ดา้ นเศรษฐกิจพอเพียงโดยนาํ นาํ มนั พืชมาเติมรถทีใชเ้ ครืองยนตด์ ีเซลน่าจะเป็นทางเลือกอกี ทางหนึงเพือลด การพงึ พิง นาํ มนั ใตด้ ิน ขอ้ ดีของ นาํ มนั ไบโอดีเซล 1..นาํ มนั ไบโอดีเซลช่วยลดเขมา่ ควนั พษิ ลง เนืองจากไมม่ ี สารกาํ มะถนั สารตะกวั และโลหะ

65 2..นาํ มนั ไบโอดีเซล ช่วยทาํ ความสะอาดหอ้ งเผาไหมแ้ ละมกี ลินหอมและช่วยยดื อายุ นาํ มนั หล่อลนื ไดอ้ กี เพราะไมส่ ร้างกรดในนาํ มนั หล่อลืน 3..ลดรายจ่ายค่านาํ มนั 4..ช่วยลดมลพิษจากการเทนาํ มนั ทิงลงในท่อระบายนาํ คคู ลอง ป๋ ุยอนิ ทรีย์จากขยะ สดั ส่วนองคป์ ระกอบขยะของขยะมลู ฝอยประมาณ 60 เปอร์เซน็ ต์ เป็นพวกเศษอินทรีย์ เศษอาหาร ซึงหากสามารถนาํ มาใชใ้ หเ้ กิดประโยชน์โดยการเป็นป๋ ุยอนิ ทรีย์ (สารบาํ รุงดิน) จะช่วยในการลด ปริมาณขยะมลู ฝอยทีตอ้ งกาํ จดั โดยวธิ ีอนื ป๋ ุยหมกั (สารบาํ รุงดนิ ) ทีไดจ้ ากการหมกั ขยะมลู ฝอยอินทรีย์ สามารถนาํ มาประโยชนไ์ ด้ หลายแนวทาง ซึงแยกไดด้ งั นี 1..ช่วยลดปริมาณเชือโรคพืชบางชนิดในดิน 2..ช่วยปรับสภาพความเป็นกรด-ด่าง (pH) ของดิน 3.. ช่วยในการปรับปรุงสภาพดนิ โดยช่วยเพิมอนิ ทรียว์ ตั ถุและธาตุอาหาร ทาํ ใหด้ ินมีคุณสมบตั ิเหมาะต่อการเจริญเติบโต ของพืชส่งผลทาํ ใหผ้ ลผลิตสูงขึน ป๋ ุยหมกั ช่วยทาํ ใหด้ ินมคี ณุ สมบตั ิเหมาะแก่การเพาะปลกู ดงั นี 1..เป็นแหล่งอาหารของจุลินทรียใ์ นดิน 2. ดินมกี ารจบั ตวั กนั อยา่ งเหมาะสม ทาํ ใหก้ ารระบายนาํ และอากาศถา่ ยเทไดด้ ี 3. ดินมคี วามร่วนซุยดี 4. ดินมธี าตุอาหารครบถว้ น ทงั ธาตุอาหารหลกั และธาตุอาหารรอง 5. ดินมีอนิ ทรียส์ ารต่างๆ อยอู่ ยา่ งครบถว้ น การใช้ประโยชน์ของป๋ ยุ หมกั 1..การใชป้ ๋ ุยหมกั กบั การปลกู พืช ผกั และไมด้ อก ในแปลงปลกู เตรียมแปลงตามความ ตอ้ งการ และโรยป๋ ุยหมกั ใหท้ วั แปลง หนาประมาณ 2 - 4 เซนติเมตร ใชจ้ อบสบั คลกุ เคลา้ ใหล้ กึ ประมาณ 20 เซนติเมตร และรดนาํ ใหท้ วั แปลง หมกั ดนิ ไวป้ ระมาณ 1 สปั ดาห์ หลงั จากนนั จึงนาํ พชื มาปลกู ได้ 2. การใชป้ ๋ ุยหมกั กบั การปลกู พชื ในกระถาง ผสมป๋ ุยหมกั กบั ดินร่วน ในอตั ราส่วน 1 : 5 โดยปริมาตร รดนาํ ใหช้ ุ่มและทิงไวป้ ระมาณ1 สปั ดาห์ แลว้ จึงนาํ ใส่ภาชนะหรือกระถางเพอื ปลกู พืชต่อไป 3..การใชป้ ๋ ุยหมกั กบั พชื ไร่และไมผ้ ล สามารถทําได้ 2 ระยะ คอื ระยะที 1 ผสมป๋ ุยหมกั ลงในหลมุ ปลกู โดยใชอ้ ตั ราส่วนป๋ ุยหมกั กบั ดิน เท่ากบั 1:5 คลกุ เคลา้ ใหเ้ ขา้ กนั แลว้ จึงนาํ กิงพนั ธุไ์ มผ้ ลลงปลกู เมือปลกู เสร็จแลว้ ควรทาํ การคลุกดินบริเวณโคนตน้ ดว้ ยฟางหรือ หญา้ แหง้

66 ระยะที 2 การใชป้ ๋ ุยหมกั ระหวา่ งการเจริญเติบโตของตน้ ไม้ กล่าวคือ หลงั จากปลกู ไมผ้ ล หรือพืชไร่แลว้ ควรใส่ป๋ ุยหมกั ใหป้ ี ละ 1 ครัง เพือช่วยปรับสภาพดินใหร้ ่วนซุย สิงประดิษฐ์ รีไซเคลิ สิงประดิษฐร์ ีไซเคิล เป็นการนาํ สิงของเหลือใชน้ าํ มาประดิษฐเ์ ป็นสิงของเพอื ใชป้ ระโยชน์ ในครัวเรือนหรือนาํ ไปขายเพือสร้างเป็นรายได้ อาทิ กระถางตน้ ไมจ้ ากยางรถยนตเ์ ก่า

67 แจกนั จากขวดพลาสติก หมวกจากระป๋ องเบียร์ กระเป๋ าจากกล่องนม

68 ใบงานที 11 การใช้ประโยชน์และการเพมิ รายได้จากขยะมูลฝอย ท่านมีวธิ ีการใชป้ ระโยชน์และเพิมรายไดจ้ ากขยะมลู ฝอยอยา่ งไร ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………

69 ใบงานที 12 การใช้ประโยชน์และการเพมิ รายได้จากขยะมูลฝอย ท่านผลติ สิงประดิษฐร์ ีไซเคิลจากขยะรีไซเคิลหรือของเหลอื ใชพ้ ร้อมทงั คิดตน้ ทุน กาํ หนดราคาและ ช่องทางการจาํ หน่าย

70 แบบทดสอบหลงั เรียน คาํ สงั จงเลือกคาํ ตอบทีถกู ตอ้ งทีสุดเพยี งขอ้ เดียว 1. ขอ้ ใด ไม่ใช่ ขยะมลู ฝอย ก. เศษอาหาร กระป๋ องนาํ อดั ลม ข. ถงุ พลาสติก เศษกระดาษ ค. มลู สตั ว์ ซากสตั ว์ ง. ผกั ผลไม้ 2. ขยะมลู ฝอยแบ่งไดก้ ีประเภท อะไรบา้ ง ก. 3 ประเภท คือ ขยะเปี ยก ขยะแหง้ ขยะรีไซเคิล ข. 3 ประเภท ขยะเปี ยก ขยะอนั ตราย ขยะรีไซเคิล ค. 3 ประเภท ขยะเปี ยก ขยะแหง้ ขยะอนั ตราย ง. 3 ประเภท ขยะเปี ยก ขยะอนั ตราย ขยะรีไซเคิล 3. ขอ้ ใดคือ ขยะเปี ยก ก. ขวดนาํ ข. ถงุ พลาสติกใส่นาํ จิม ค. กล่องโฟม ง. เศษไม้ 4. ขวดนาํ ยาลา้ งหอ้ งนาํ เป็นขยะประเภทใด ก. ขยะเปี ยก ข. ขยะแหง้ ค. ขยะรีไซเคิล ง. ขยะอนั ตราย 5. ขอ้ ใด ไม่จดั อยใู่ นประเภทขยะอนั ตราย ก. เศษแกว้ ข. แบตเตอรีโทรศพั ทม์ อื ถอื ค. ขวดนาํ ยาลา้ งหอ้ งนาํ ง. หลอดไฟ

71 6. ขอ้ ใดเป็นผลกระทบของขยะมลู ฝอยต่อสภาพแวดลอ้ ม ก. มลพิษทางดิน นาํ และอากาศ ข. ก่อใหเ้ กิดโรคระบาด ค. เสียค่าใชจ้ ่ายในการกาํ จดั ง. แหล่งอาศยั ของสตั วม์ พี ิษ 7. ขอ้ ใดเป็นตน้ เหตุทาํ ใหเ้ กิดปัญหาขยะมลู ฝอย ก. มนุษย์ ข. สตั ว์ ค. จุลนิ ทรีย์ ง. ถกู ทุกขอ้ 8. ขอ้ ใดเป็นการคดั แยกขยะมาใชป้ ระโยชนใ์ หม่ ก. Reduce ข. Reuse ค. Recycle ง. Reject 9. สมศรีใชป้ ิ นโตใสอ่ าหารไปทานมอื กลางวนั เป็นวิธีการลดปริมาณขยะ แบบใด ก. Reduce ข. Reuse ค. Recycle ง. Reject 10. ขอ้ ใดเป็นการลดปริมาณขยะโดยใชห้ ลกั Reuse ก. สมชายใชถ้ งุ ผา้ ใส่ของเวลาไปตลาด ข. สมศกั ดคิ ดั แยกขวดไปขาย ค. สมหญิงใชย้ างรถยนตเ์ ก่ามาทาํ เกา้ อี ง. สมทรงตรวจเอกสารก่อนพิมพจ์ ากหนา้ คอมพิวเตอร์ก่อนพิมพท์ ุกครัง

72 11. จากรูปภาพ เป็นถงั ขยะทีใชใ้ ส่ขยะประเภทใด ก. เศษผกั ผลไม้ ข. ขวดนาํ ค. กระดาษ ง. หลอดไฟ 12. ถา้ ตอ้ งการทิงหลอดไฟ ควรทิงในถงั ขยะสีอะไร ก. สีเขียว ข. สีสม้ ค. สีฟ้ า ง. สีเหลอื ง 13. ถงั ขยะสีเหลืองมีไวใ้ ส่ขยะประเภทใด ก. ขยะเปี ยก ข. ขยะแหง้ ค. ขยะอนั ตราย ง. ขยะรีไซเคิล 14. แนวทางบริหารจดั การขยะ 5R มอี ะไรบา้ ง ก. Reduce Reuse Recycle Repair Reject ข. Reduce Reuse Recycle Repair Refill ค. Reduce Reuse Repair Reject Refill ง. Reduce Recycle Repair Reject Refill 15. Repair หมายถงึ ขอ้ ใด ก. ลดการใช้ ข. นาํ กลบั มาใชใ้ หม่ ค. การซ่อมแซม แลว้ นาํ มาใชป้ ระโยชน์ ง. การปฏิเสธ

73 16. สญั ลกั ษณ์นีจะพบในผลติ ภณั ฑพ์ ลาสติกแบบใด ก. ขวดนาํ อดั ลม ข. ขวดยา ค. ขวดแชมพู ง. ขวดนาํ ยาซกั แหง้ 17. ขอ้ ใดเป็นขยะมลู ฝอยทีใชเ้ วลาในการยอ่ ยสลายนานทสี ุด ก. โฟม ข. มลู สตั ว์ ค. ซากพชื /สตั ว์ ง. เศษอาหาร 18. ขอ้ ใดทีท่านคิดว่าเป็นปัญหาเกยี วกบั ขยะมลู ฝอยมากทีสุด ก. สมบตั ิ ไมท่ ิงขยะมลู ฝอยลงถงั รองรับขยะมลู ฝอย ข. สมชาย ไม่ไดค้ ดั แยกขยะมลู ฝอยก่อนทิง ค. สมหมาย ซือผลติ ภณั ฑท์ ีมบี รรจภุ ณั ฑท์ ีทนั สมยั ง. สมศรี ไปซือของทีตลาดโดยนาํ ถงุ ผา้ ใสของดว้ ยทุกครัง 19. ขอ้ ใดเป็นการคดั แยกขยะมาใชป้ ระโยชน์ใหม่ ก. Reduce ข. Reuse ค. Recycle ง. Reject 20. ขอ้ ใดเป็นพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในการบริหารจดั การขยะของชุมชน ก. นกคดั แยกขยะในครอบครัวของตนเองแลว้ นาํ ขวดไปขายร้านของเก่า ข. ไก่ไปจ่ายตลาดโดยใชต้ ะกร้าทุกครัง ค. ปลาเขา้ ร่วมกิจกรรมรณรงคแ์ ละธนาคารขยะ ง. ถกู ทุกขอ้

74 21. การคดั แยกขยะควรเริมกระทาํ จากบุคคลกลุ่มใด ก. ตวั เรา ข. โรงเรียน ค. บริษทั เอกชน ง. รัฐบาล 22. หากเราทุกคนช่วยกนั คดั แยกขยะ จะก่อใหเ้ กิดสิงใด ก. ปริมาณขยะลดลง ข. ช่วยลดมลภาวะ ค. ลดภาวะโลกร้อน ง. ถกู ทุกขอ้ 23. Reject คืออะไร ก. การหลกี เลยี งใชส้ ิงทีก่อใหเ้ กิดมลพษิ ข. การซ่อมแซมแกไ้ ขสิงของต่างๆ ใหส้ ามารถใชง้ านต่อได.้ ค. การลดปริมาณขยะ ง. ถกู ทุกขอ้ 24. ขอ้ ใดเป็นกิจกรรมการบริหารจดั การขยะแบบมสี ่วนร่วมของชุมชน ก. ธนาคารขยะ ข. การคดั แยกขยะทีตน้ ทาง ค. กิจกรรมขยะแลกไข่ ง. ถกู ทุกขอ้ 25. ขอ้ ใดเป็นการกาํ จดั ขยะมลู ฝอยทีถกู วธิ ี ก. ปลาเผาขยะมลู ฝอยทุกวนั ข. กุง้ แยกขยะแลว้ นาํ ขยะเปี ยกไปทาํ ป๋ ุยหมกั ค. ปแู ยกขยะแลว้ นาํ ขยะอนั ตรายไปเผา ง. กงั แยกขยะแลว้ นาํ ขยะอนั ตรายไปฝังใกลแ้ ม่นาํ

75 26. ขอ้ ใด ไม่ใช่ การนาํ ขยะมาใชป้ ระโยชน์ ก. การนาํ ขวดซุปไก่สกดั ใส่เครืองเทศ เครืองปรุง ข. การนาํ ผกั มาปรุงอาหาร ค. การนาํ ขวดยาคลู ทม์ าทาํ เกา้ อนี งั ง. การนาํ แกนกระดาษชาํ ระ ใชเ้ ก็บถงุ เทา้ เนกไท หรือชุดชนั ในใหเ้ ป็นระเบียบ 27. ขอ้ ใด ไม่ใช่ กิจกรรมทีส่งเสริมการคดั แยกขยะ ก. ขยะแลกไข่ ข. ศนู ยข์ ยะรีไซเคิล ค. ธนาคารขยะ ง. การดาํ นาํ เกบ็ ขยะ 28. บุคคลใดมจี ิตสาํ นึกในการอนุรักษส์ ิงแวดลอ้ ม ก. สมใจ สงสารคนเกบ็ ขยะมลู ฝอยจึงไปช่วยเก็บขยะมลู ฝอยดว้ ย ข. สมศกั ดิ ทิงขยะมลู ฝอยลงถงั เสมอ ค. สมพงษ์ เห็นขยะมลู ฝอยตกอยแู่ ลว้ บอกคนเกบ็ ขยะมลู ฝอยใหม้ าเกบ็ ไปทิง ง. สมหวงั เห็นขยะมลู ฝอยตกลงพนื แลว้ รีบไปเก็บขยะมลู ฝอยโดยแยกขยะมลู ฝอย ก่อนทิง 29. ขอ้ ใดเป็นแนวทางทีช่วยแกป้ ัญหาทีดีทีสุดในเรืองการสร้างจิตสาํ นึกในการคดั แยกขยะมลู ฝอย ก. แจกถงั รองรับขยะมลู ฝอยเพอื ไวส้ าํ หรับการคดั แยกขยะมลู ฝอย ข. สาธิตวิธีการคดั แยกขยะมลู ฝอยแกช่ าวบา้ นทกุ หลงั คาเรือน ค. รัฐบาลออกกฎหมายใหท้ ุกบา้ นมกี ารคดั แยกขยะมลู ฝอยทุกหลงั คาเรือน ง. การอบรมเรืองการคดั แยกขยะมลู ฝอยโดยใชก้ ระบวนการสิงแวดลอ้ มศกึ ษา 30. การกาํ จดั ขยะมี กีวธิ ี ก. 2 วิธี ข. 3 วธิ ี ค. 4 วธิ ี ง. 5 วิธี

76 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน – หลังเรียน 1. ค 2. ค 3. ข 4. ง 5. ก 6. ก 7. ก 8. ข 9. ก 10.ค 11.ก 12.ข 13.ง 14.ก 15.ค 16.ก 17.ก 18.ก 19.ข 20.ค 21.ก 22.ง 23.ก 24.ง 25.ข 26.ข 27.ง 28.ง 29.ง 30.ข

77 บรรณานุกรม - การมสี ่วนร่วมของประชาชนในการจดั การขยะมลู ฝอยและสิงปฏกิ ลู กรมส่งเสริมการปกครองทอ้ งถิน กระทรวงมหาดไทย - คู่มือแนวทางลด คดั แยก และใชป้ ระโยชนจ์ ากขยะมลู ฝอย กรมควบคุมมลพษิ - ค่มู อื ประชาชนเพอื การลดคดั แยกและใชป้ ระโยชนข์ ยะมลู ฝอย.กรุงเทพมหานคร, 2550. - แนวทางและขอ้ กาํ หนดเบืองตน้ การลดและใชป้ ระโยชนข์ ยะมลู ฝอย.กรุงเทพมหานคร, 2549 - รายงานการวจิ ยั การมสี ่วนร่วมของประชาชนต่อการจดั การขยะมลู ฝอย ของเทศบาลตาํ บลคลองใหญ่ อาํ เภอคลองใหญ่ จงั หวดั ตราด โดย - รายงานผลงานวิจยั เรือง การบริหารจดั การขยะและเทคโนโลยที ีเหมาะสม โดยการมสี ่วนร่วมของชุมชน กรณีศึกษา อบต.ไร่สม้ จ.เพชรบุรี

คณะกรรมการทปี รึกษา ผอู้ าํ นวยการ สาํ นกั งาน กศน.จงั หวดั ลพบุรี รองผอู้ าํ นวยการ สาํ นกั งาน กศน.จงั หวดั ลพบุรี 1. นายธวชั ชยั ใจชาญสุขกิจ ศกึ ษานิเทศก์ 2. นายทวี สวา่ งมณี 3. นางสาวพชั รา จงโกรย คณะกรรมการบรรณาธิการและตรวจคุณภาพ 1. นายทวี สวา่ งมณี รองผอู้ าํ นวยการ สาํ นกั งาน กศน.จงั หวดั ลพบุรี 2. นางสาวพชั รา จงโกรย ศึกษานิเทศก์ 3. นางเยาวลกั ษณ์ ป้ อมภกรรณ์สวสั ดิ ผอู้ าํ นวยการ กศน.อาํ เภอหนองม่วง 4. นายสุบิน ผลอนุรักษว์ งศ์ ผอู้ าํ นวยการ กศน.อาํ เภอท่าหลวง 5. นางสุเพยี ร เจริญโนนสูง ผอู้ าํ นวยการ กศน.อาํ เภอลาํ สนธิ 6. นางสาววิมล เลก็ สูงเนิน ครู คศ.1 7. นางเสาวนีย์ พดั ใส นกั วิชาการศกึ ษา คณะผ้จู ดั ทาํ ครู ชาํ นาญการพิเศษ ครู ชาํ นาญการพเิ ศษ 1. นางอจั ฉรา ใจชาญสุขกิจ ครู คศ.1 2. นางสาวจิรัฐา ชินวงษ์ ครูผชู้ ่วย 3. นางสาวจตุพร กีระพงษ์ ครูผชู้ ่วย 4. นางจตุพร ศรีลานคร 5. นางพิกุลกานต์ คีรีแลง