การเดินสายไฟฟ้าในอาคาร

เร่อื งวิธกี ารเดินสายไฟฟ้าในอาคาร

วัตถปุ ระสงค์ 1. เพอ่ื ให้ผู้เรยี นเขา้ ใจ หลกั การเดินสายไฟฟา้ ในอาคาร 2. เพือ่ ใหผ้ เู้ รียนเข้าใจหลักการการใช้เข็มขดั รัดสายใน การเดินสายไฟ วตั ถปุ ระสงค์เชิงพฤติกรรม เดนิ สายไฟฟา้ ในอาคาร ด้วยเขม็ ขดั รดั สายระดบั เบือ้ งตน้ ได้

วิธีการเดิ นสายไฟฟ้ า ในอาคาร

การติดตัง้ ไฟฟา้ แบง่ ตามวธิ ีการเดนิ สายแบง่ ออกเปน็ 2 ประเภท คอื ก. แบบเปิด เรยี กอกี อยา่ งหน่งึ วา่ แบบเดนิ ลอย การ เดินสายวิธีน้ีสามารถมองเหน็ สายไฟฟ้าได้อย่างชัดเจน เช่น การเดินสายดว้ ยเขม็ ขดั รัดสายเป็นต้น ข. แบบปดิ สายไฟฟา้ จะถกู ซอ่ นไว้อย่างมิดชดิ เป็น การปอ้ งกันการกระแทกจากภายนอก ได้แก่ การเดนิ สายใน ทอ่ ในรางเดินสาย (wire way) และรางเคเบิล (cable tray) เป็นตน้

การเดนิ สายไฟฟ้าในอาคาร หมายถงึ การติดตง้ั อปุ กรณแ์ ละเดินสายไฟฟา้ ภายในตวั อาคาร เร่ิมต่ังแต่แผง จ่ายไฟรวมเรื่อยมาถงึ อปุ กรณไ์ ฟฟ้าแต่ละตัว ไดแ้ ก่ การเดิน สายไฟฟ้าด้วยเขม็ ขัดรัดสายการเดนิ สายไฟฟ้า ในทอ่ รอ้ ยสาย

การเดินสายไฟฟา้ ด้วยเข็มขดั รัดสาย โดยทั่วไปจะ ใช้สายแบนแกนคู่หรอื ทเ่ี รยี กวา่ สาย VAF มีฉนวนหุ้ม 2 ช้ัน สามารถดัดโคง้ งอและยดื หยนุ่ ได้ดี อายุการใช้งาน ยาวนานเกิน 10 ปี การเดินสายไฟฟา้ น้ีไม่เหมาะท่ี จะใช้ ติดต้ังภายนอกอาคาร เนอื่ งจากแสงแดดจะทาใหฉ้ นวน เส่อื มคุณภาพกอ่ นเวลาอนั ควร เม่อื ฝนตก จะทาให้ ลัดวงจร

ขอ้ ดกี ารเดนิ สายไฟฟ้าดว้ ยเข็มขัดรัดสาย 1. ตดิ ตง้ั งา่ ยรวดเรว็ 2. ซอ่ มแซมหรือแก้ไขไดง้ า่ ย 3. ค่าแรงงานถูก

1. สายไฟฟ้า จะต้องรขู้ นาดของสายไฟฟ้า (บอกเปน็ ตาราง มิลลเิ มตร (มม.) และจานวนสายกี่เสน้ ถ้าหากใช้สายเลก็ เกนิ ไป จะทาใหส้ ายรอ้ นจนฉนวนละลาย 2. เขม็ ขัดรัดสาย เมอ่ื ทราบขนาดและจานวนสายไฟฟ้าทีจ่ ะ เดินไปยงั จดุ ตา่ งๆ ชา่ งเดินสายไฟฟา้ จะตอ้ งเลือกเข็มขัดรัดสาย ใหพ้ อดี เพื่อความรวดเร็วขณะปฏิบตั ิงาน เม่อื งานเสรจ็ สมบรู ณ์จะมองดสู วยงาม มีหลักปฏบิ ัติงา่ ยๆ ดงั นี้

2.1 กรณีเดินสายเสน้ เดียว ควรเลือกขนาดเข็มรดั สายให้พอดกี บั ขนาดของสายไฟฟา้ 2.2 กรณเี ดินสายต้ังแต่ 2 เสน้ ขนึ้ ไป เชน่ สายจานวน 3 หรือ 4 เสน้ ถ้าหากสามารถรัดดว้ ยเขม็ ขดั รัดสายเพยี งตวั เดียวจะทาให้ปฏิบตั ิงานใหเ้ รว็ ขึ้น แตค่ วรพิจารณาถึงความ แข็งแรงในการยดึ ระหว่างสายไฟกับผนงั อาคาร

3. ตะปู อาคารท่เี ป็นไม้จะใชต้ ะปขู นาด 1/2 น้ิว สว่ น อาคารคอนกรีตฉาบปูนจะใช้ขนาด 5/16 นิ้ว หรือ 3/8 น้ิว โดยทว่ั ไปชา่ งเดินสายไฟฟ้าจะทากล่องไมส้ าหรบั จัดเก็บตะปู เข็มขัดรัดสาย ลักษณะดังรปู

การตีเสน้ เมอ่ื ทราบตาแหนง่ ทีจ่ ะเดนิ สายไฟฟ้า ชา่ งจะทาการตเี สน้ ด้วยบกั เต้า ข้อดขี องการตีเส้น มีดังนี้ 4.1 รู้ตาแหนง่ การตอกตะปู 4.2 ไมเ่ สียเวลาเล็งแนว เม่อื จะตอกตะปูตัวถดั ไป 4.3 กรณีทเี่ ดินสายในระยะกึ่งกลางเสา แนวสายจะต้องวางให้อยู่ ก่ึงกลางพอดีถ้าเปน็ อาคารคอนกรีตการร้อื ตะปูเพ่ือตอกใหมจ่ ะทาใหเ้ สา มีรูมากขึ้นหรอื ทาให้เสาแตกไม่สามารถตอกตะปูบรเิ วณดังกล่าวไดอ้ ีก 4.4 สามารถปฏบิ ตั งิ านได้เร็วขึ้นและมคี วามภูมใิ จตอ่ ผลงานของ ตนเอง

5. ระยะเข็มขดั รดั สาย ระยะห่างระหวา่ งเขม็ ขัดรดั สายหรอื ทเ่ี รยี กว่า คลิป ในทางปฏิบตั หิ ่างกนั ประมาณ 10-12 ซม. แตไ่ ม่กนิ 20 ซม. ดังรูป ใน บางชว่ งที่ตอ้ งการเดินสายหลายๆ เสน้ อาจตอกตะปใู หถ้ ม่ี ากขน้ึ เพอื่ ให้ สามารถรบั น้าหนกั ของสายไฟฟ้าและให้สายแนบชิดกับผนงั ในทางปฏิบตั ิจะ วดั ระยะด้วยความยาวของหัวค้อนเดนิ สายไฟฟ้าเพอ่ื ความรวดเรว็ ทส่ี าคญั คือ ต้องหนั หัวเขม็ ขัดรัดสายไป ในทศิ ทางเดียวกนั



6. การคล่ีสายไฟฟา้ โรงงานผู้ผลิตจะขดสาย ซอ้ นทบั กันไว้ ความยาวขดละ 100 เมตร ถ้าหาก คลี่สาย ถกู วธิ ี สายจะตรง ไม่ตอ้ งเสยี เวลารดี สาย ตรงกันข้ามการดึงสายไฟฟา้ ออกจากขด โดยตรงจะทาใหส้ ายงอบิดเปน็ เกลยี ว ตอ้ งเสยี เวลา กับการรีดสายในภายหลัง วธิ กี ารคลสี่ ายมีดังน้ี

6.1 แกะพลาสติกที่หอ่ หุม้ สายไฟฟ้าออก ระวงั อย่าใหข้ องมีคมเชน่ มดี คัทเตอร์ เฉือนหรอื ปาดฉนวน ของสายไฟฟ้า 6.2 ยกม้วนสายไฟฟ้าข้ึน สอดแขนทั้งสองข้างเข้า ไปในมว้ นสาย 6.3 วางปลายสายดา้ นนอกลงกับพ้ืน จากกนน้ั ก้ม ตัวลงเล็กนอ้ ย หมนุ คลายสายออกจากขดพรอ้ ม กบั เดิน ถอยหลงั ไปเรื่อยๆ จนได้ความยาวตามตอ้ งการ

7. การรดั สายไฟฟา้ ก่อนจะรัดสายไฟฟา้ ต้องรีดสายใหต้ รง ไมใ่ ห้บดิ หรืองอ เมื่อนาไปเดนิ บนผนงั จะได้แนบชดิ กบั ผนัง อาคารมองดูสวยงามวธิ กี ารรดี สายมีหลกั ปฏิบัติงานๆดังน้ี

7.1 วางสายไฟฟา้ ลงบนเขม็ ขัดรดั สาย ถ้าหากมี สายไฟฟ้าหลายเสน้ ตอ้ งจดั ให้สายเรียงชิดกนั กอ่ น 7.2 กดสายไฟฟา้ ให้แน่น ใชม้ อื อีกข้างหนึ่งจับ ปลายเขม็ ขดั รัดสายสอดเข้ากบั รทู ี่อยบู่ นหวั ของเขม็ ขดั รัด สาย 7.3 ดึงปลายเข็มขดั รัดสายใหต้ ึงจากน้นั พบั สาย กลบั ไปทิศทางเดมิ 7.4 ใชค้ ้อนเคาะเบาๆ เพื่อใหร้ อยพับเรียบสนทิ กับ สายไฟฟา้

8. การเดนิ สายไฟฟา้ ในแนวดิ่ง เมอ่ื จับสายไฟฟา้ แนบชดิ กับผนังสายจะห้อยลงส่พู น้ื ด้านล่างตามแรงดึงดดู ของโลกดงั น้ันจึงต้องเร่ิมรัดสายจาก ด้านบนลงสดู่ ้านล่างซงึ่ จะทาให้การรัดสายไฟฟา้ สะดวก ยิ่งข้ึน วิธีการเดนิ สายไฟฟ้าในแนวด่ิงมีดังนี้ 8.1 ใชผ้ า้ รดี สายให้ตรง (ระยะประมาณ 20-50 cm.) จดั สายให้เรียงชดิ กัน กรณีเดินสายตง้ั แต่ 3 เสน้ ขนึ้ ไปให้สาย เส้นทีม่ ีขนาดใหญ่ท่ีสดุ อยู่ด้านนอก

8.2 ผ้ทู ี่ถนัดขวาให้ใชม้ อื ซา้ ยจบั ปลายสายด้านบน ไว้ โดยใช้หวั แม่มอื กดสาย ใหแ้ นบชดิ กบั ผนัง สว่ นมือขวาจับ ปลายของเขม็ ขัดรัดสายสอดเข้ากบั รูท่อี ยบู่ นหัวของเข็มขดั รดั สายจากนนั้ รดั สายให้ตึงประมาณ 2-3 ตวั ขณะนสี้ ายไฟฟ้า จะถกู จบั ยดึ ไวก้ ับผนังจึงสามารถปลอ่ ย มือออกไดแ้ ต่ถ้าสงั เกต ดูการจับยึดยังไม่แขง็ แรงอาจจะรดั สายเพม่ิ อกี 1-2 ตัว สาหรบั ผู้ถนดั ซา้ ยให้เปลย่ี น มือสลบั กัน

8.3 เล่ือนมือซา้ ยลงมากดไว้ท่เี ขม็ ขดั รัดสายตวั สดุ ทา้ ย ซ่ึงรัดสายไวแ้ ล้ว ตามข้อ 8.2 ส่วนมือขวาจบั เศษผ้ารดี สายทีละเส้นใหต้ รง ถ้าเปน็ สายใหม่จะรดี ง่ายประมาณ 1-2 ครง้ั แต่ถา้ หากใช้สายเกา่ ทผ่ี า่ นการใช้ งานมาแลว้ อาจต้องใชเ้ วลา มากขึน้ 8.4 ใชน้ ิ้วกลาง นวิ้ ชี้ และหัวแม่มือบบี สายใหเ้ รียงชดิ กนั จากนัน้ รัดสายให้แนน่ ตึงตาม วธิ ีการในขอ้ ท่ี 7.1-7.3

8.5 เลอ่ื นมือขวาต่าลงมาเพอ่ื ทาการรัดสายตัวตอ่ ไป อกี ประมาณ 2-3 ตวั ขณะน้รี ะยะสาย ทเี่ รียงไว้ ตามหวั ข้อที่ 8.1 คือระยะ 20-50cm. จะถูกรัดจนหมดยังคงเหลือเฉพาะ ส่วนด้านลา่ งลงไปอีกซงึ่ สาย สว่ นน้ี ยังไม่ได้รีด 8.6 ปฏิบัตซิ ้า ๆ ตงั้ แตข่ ้อที่ 8.3 เรอื่ ยไปจนเสร็จสนิ้ ตามเป้าหมาย 8.7 ใชค้ อ้ นเคาะเบาๆ เพอ่ื ใหร้ อยพับเรียบสนทิ กบั สายไฟฟ้าอยา่ งไรก็ตามเมอื่ ช่างมีประสบการณ์อาจจะมี เทคนิคเฉพาะตวั อน่ื ๆ เขา้ ช่วยทาให้การเดินสายไฟฟา้ เสรจ็ เรว็ ย่งิ ข้ึน

9. การเดินสายไฟฟ้าในแนวระดบั การเดินสายไฟฟ้าในแนว ระดับจะย่งุ ยากกวา่ การเดินสายไฟฟา้ ในแนวดิง่ เน่อื งจาก น้าหนักสายจะหย่อนลงสู่ดา้ นล่างตามแรงดงึ ดดู ขอโลก ดังนนั้ จึงแกป้ ัญหาด้วยการใช้ตะปตู อกเขา้ กบั ผนัง (ทง้ั อาคารไม้และ อาคารคอนกรีตฉาบปูน)ห่างจากจดุ ที่กาลงั รดั สายประมาณ 50-100 cm.จากนั้นนาสายไฟฟ้าพาดไว้กบั ตะปู ดังกลา่ วเพอ่ื ป้องกันตะปูตอกเข็มขดั รดั สายหลดุ ออกจากผนังอนั เนื่อง จาก น้าหนักของสายไฟฟ้าน้นั เอง ดงั รูป