รัฐสภาสารฉบับเดือนพฤษภาคม-มิถุนายน 2562

ผังรายการสถานีวิทยุกระจายเสยี งรฐั สภา ประจาเดอื น มิถุนายน 2562 ออกอากาศทกุ วนั ต้งั แต่เวลา 05.00 – 22.00 นาฬิกา เวลา จนั ทร์ องั คาร พธุ พฤหสั บดี ศกุ ร์ เสาร์ อาทิตย์ เวลา 05.00 รายการเผยแผ่ความรู้ทางพุทธศาสนา 05.00 06.00 (มลู นธิ ิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา) 07.00 คยุ ขา่ วเช้า weekend news รายการเผยแผ่ 06.00 ข่าวเช้าสุดสัปดาห์ ความร้ทู างศาสนา 07.30 (อสิ ลาม / คริสต)์ 08.00 ถา่ ยทอดข่าว สวท. 07.00 09.00 Inside รฐั สภา วิจยั กา้ วไกล ทาดีไดด้ ี 07.30 10.00 หอ้ งขา่ วรฐั สภาแชนแนล ศาสตร์พระราชาฯ ขบวนการคนตัวเล็ก 08.00 (คสช./rerun) (โทรทศั นร์ ัฐสภา) มองรัฐสภา มองรฐั สภา รัฐสภาของ ปชช. รอ้ ยเร่ืองเมอื งไทย 09.00 (โทรทศั นร์ ัฐสภา) (โทรทัศน์รฐั สภา) (โทรทัศน์รัฐสภา) มีข่าวดีมาบอก 09.15 การเมืองเร่อื งของประชาชน บ้านสขุ ภาพ ตะลอนทัวร์ทั่วไทย 10.00 11.00 เกาะติดวฒุ ิสภา บนั ทึกประชุมสภา 11.00 12.00 รฐั สภาของเรา สกปู๊ ..ทันข่าวรฐั สภา สก๊ปู ..รอบสัปดาหอ์ าเซยี น 12.00 13.00 13.00 สายดว่ นรฐั สภา แผ่นดินถิ่นไทย 14.00 (โทรทัศน์รัฐสภา) เพลินเพลงยามบ่าย สุข..สุดสัปดาห์ 15.00 สภาสาระ 15.00 รกั เมอื งไทย ก้าวทันไอที เร่ืองเลา่ จากวนั วาน 15.30 (RERUN) 16.00 Youngblood นิตบิ ัญญัติฉบับคนรนุ่ ใหม่ ชวี ิตกับการเรยี นรู้ สบาย สบาย 16.00 กบั แพทย์ทางเลือก 16.30 สภาชาวบา้ น 17.00 ขา่ วเดน่ รอบวนั สกปู๊ ..สภากับประชาคมโลก สกปู๊ ...เส้นทางกฎหมาย 17.00 Gossip การเมอื ง ละติจดู รอบโลก สบาย สบายฯ 18.00 เดินหนา้ ประเทศไทย (รับสญั ญาณสถานีโทรทศั นก์ องทัพบก) เดนิ หน้าประเทศไทย (รบั สญั ญาณ ททบ.) 18.00 18.30 รัฐธรรมนญู ๒๗๙ องศา เจตนารมณ์ เรอ่ื งเล่า เป็นประชารัฐ เพลงดศี รแี ผ่นดิน กฎหมาย จากวันวาน 19.00 ถา่ ยทอดข่าว สวท. 19.00 19.30 ข่าวภาษาอังกฤษ เรดิโอ for you 19.30 20.00 20.00 ข่าวในพระราชสานกั (รับสัญญาณจาก สวท.) 21.00 รายการจากสถาบนั พระปกเกลา้ คุยกนั นอกศาล สนทนากับ คลงั สมอง วปอ.ฯ 21.00 ปปช. ๓๐ นาที คุยกับ สตง. ผู้ตรวจการแผน่ ดิน ปุจฉา - วิสชั นาธรรม พบประชาชน คดีปกครอง คณะกรรมการสิทธิฯ พบประชาชน พบประชาชน (พระอาจารย์อารยวังโส) 21.30 ธรรมะก่อนนอน 22.00 05.00 22.00 รายการพิเศษ “เดือนบวชกับวิทยรุ ัฐสภา” ระหว่างวันท่ี 5 พฤษภาคม - 5 มถิ ุนายน 2562 05.00 หมายเหตุ - เวลา 08.00 น. และ 18.00 น. เคารพธงชาติ และ พระบรมราโชวาท / นาเสนอขา่ วตน้ ชวั่ โมง และสปอตตา่ งๆ ตั้งแต่เวลา 08.00–21.00 น. - หากชว่ งเวลาใดมกี ารถา่ ยทอดคาส่งั /ประกาศ/รายการพเิ ศษจาก คสช. หรอื งานทไ่ี ดร้ บั มอบหมาย สถานฯี จะดาเนนิ การถา่ ยทอดเสยี งจนเสรจ็ สน้ิ ภารกิจ



ที่ปรกึ ษา วัตถปุ ระสงค์ นายสรศักด ์ิ เพียรเวช เพ่ือเผยแพร่การปกครองระบอบประชาธิปไตย นางสาวสภุ าสนิ ี ขมะสุนทร อันมพี ระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมขุ และเพ่ือเสนอขา่ วสารวิชาการในวงงานรัฐสภา และอื่น ๆ บรรณาธกิ าร ท้งั ภายในและตา่ งประเทศ นางจงเดอื น สุทธริ ตั น์ การสง่ เรอื่ งลงรฐั สภาสาร สง่ ไปที่ บรรณาธกิ ารวารสารรฐั สภาสาร ผจู้ ดั การ ส�ำ นักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร นางบุษราค�ำ เชาวน์ศิริ สำ�นักประชาสัมพันธ์ กลุ่มงานผลติ เอกสาร ถนนประดพิ ทั ธ์ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท ประจำ�กองบรรณาธกิ าร กรุงเทพมหานคร ๑๐๔๐๐ นางสาวอรทยั แสนบตุ ร โทร. ๐ ๒๒๔๔ ๒๒๙๔-๕ โทรสาร ๐ ๒๒๔๔ ๒๒๙๒ นางสาวจฬุ ีวรรณ เติมผล e-mail: [email protected] นายกอ้ งเกยี รต ิ ผอื โย การสมคั รเป็นสมาชกิ นางสาวนิธมิ า ประเสริฐภกั ดี ค่าสมคั รสมาชิก ปีละ ๕๐๐ บาท (๑๒ เล่ม) นางสาวสหวรรณ เพ็ชรไทย ราคาจ�ำ หนา่ ยเล่มละ ๕๐ บาท (รวมค่าจัดส่ง) นายพษิ ณุ จารยี ์พันธ์ กำ�หนดออกเดอื นละ ๑ ฉบับ ฝ่ายธรุ การ การส่งบทความลงเผยแพร่ในวารสารรัฐสภาสาร นางสาวเสาวลกั ษณ ์ ธนชยั อภภิ ัทร จะต้องเป็นบทความที่ไม่เคยลงพิมพ์ในวารสารใดมาก่อน  นางสาวดลธี จลุ นานนท์ การพิจารณาอนุมัติบทความที่นำ�มาลงพิมพ์ดำ�เนินการ นางสาวจรยิ าพร ดีกลั ลา โดยกองบรรณาธิการ  ทง้ั นี้ บทความ ข้อความ ความคดิ เห็น นางสาวอาภรณ์ เนื่องเศรษฐ์ หรือข้อเขียนใดที่ปรากฏในหนังสือเล่มนี้เป็นความเห็น นางสาวสรุ ดา เซน็ พานชิ สว่ นตัว ไม่ผูกพันกับทางราชการแต่ประการใด ฝา่ ยศิลปกรรม นายมานะ เรืองสอน นายนิธทิ ศั น ์ องคอ์ ศวิ ชยั นางสาวณฐั นันท์ วชิ ิตพงศ์เมธี -------------------- พมิ พท์ ่ี ส�ำ นักการพิมพ์ สำ�นักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร ผพู้ มิ พ์ผูโ้ ฆษณา นางสาวกัลยรัชต ์ ขาวสำ�อางค์

รฐั สภาสาร ฉบับนี้ ตรงกับช่วงเหตกุ ารณ์ทางการเมอื งที่ส�ำคัญของประเทศ คือ มสี ภาผู้แทนราษฎรชุดใหม่เกดิ ขน้ึ หลังจากทีว่ ่างเวน้ มากว่า ๕ ปี นับตั้งแต่ปี ๒๕๕๗ ซึ่งสภาผู้แทน ราษฎรชุดใหมน่ ีเ้ ป็นชดุ ที่ ๒๕ นบั ตั้งแต่มสี ภาผูแ้ ทนราษฎรมา และเม่ือวนั เสารท์ ่ี ๒๕ พฤษภาคม ๒๕๖๒  สภาผแู้ ทนราษฎร ไดม้ ีการประชมุ กันเพ่ือเลอื กประธานสภาผแู้ ทนราษฎร และวันอาทติ ย์ท่ี ๒๖  พฤษภาคม  ๒๕๖๒  มีการประชุมกันเพื่อเลือกรองประธานสภาผู้แทนราษฎร  ๒  คน โดยผลปรากฏว่าท่ีประชุมมีมติให้  นายชวน  หลีกภัย  ด�ำรงต�ำแหน่งประธานสภาผู้แทนราษฎร นายสชุ าต ิ ตนั เจรญิ   ด�ำรงต�ำแหนง่ รองประธานสภาผแู้ ทนราษฎร  คนทหี่ นง่ึ   และนายศภุ ชยั   โพธส์ิ ุ ด�ำรงต�ำแหน่งรองประธานสภาผู้แทนราษฎร  คนท่ีสอง  ซึ่งจากน้ีสภาผู้แทนราษฎรจะได้ ท�ำหน้าท่ีด้านนิติบัญญัติแทนปวงชนชาวไทยตามครรลองของระบอบประชาธิปไตยเพื่อประโยชน์ ของประเทศชาติต่อไป  โดยสภาผู้แทนราษฎรมีอ�ำนาจหน้าที่ตามบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญ ปี ๒๕๖๐ ไดแ้ ก่ การตรากฎหมาย  การควบคมุ การบรหิ ารราชการแผน่ ดนิ   และการใหค้ วามเหน็ ชอบ เป็นตน้ นอกจากน้ี สมาชิกสภาผูแ้ ทนราษฎร ยังมีบทบาทภายนอกสภาผูแ้ ทนราษฎร ในการ ช่วยเหลือแก้ไขปัญหาต่าง  ๆ  ของประชาชน  รวมท้ังในด้านเวทีต่างประเทศ  สมาชิกสภา ผู้แทนราษฎรยังมีบทบาทส�ำคัญยิ่งในการเสริมสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างประเทศไทยกับ ต่างประเทศอีกด้วย  ซึ่งประชาชนในฐานะท่ีเป็นพลเมืองจ�ำเป็นจะต้องเข้ามามีส่วนร่วมเพ่ือช่วยกัน สร้างเสรมิ ความผาสกุ ในสงั คมให้ยงั่ ยืนสืบไป รัฐสภาฉบับนี้  จึงขอน�ำเสนอบทความเกี่ยวกับกฎหมายและการเมืองการปกครอง ซึ่งจะช่วยเพ่ิมพูนองค์ความรู้และเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านอีกทางหน่ึง  ในอันที่จะเข้ามามีส่วนร่วม ทางการเมืองในฐานะท่ีเป็นพลเมืองของชาติ  ซ่ึงในบทความแรกเรื่อง  บทสำ� รวจพลวตั การขบั เคลอ่ื น วงงานรัฐสภาผ่านการอภิปรายท่ัวไปในการประชุมสมาคมเลขาธิการรัฐสภา  ปี  ค.ศ.  ๒๐๐๙-๒๐๑๘ :  บทวเิ คราะห ์ ขอ้ สงั เกต  และขอ้ เสนอแนะ  เป็นบทความท่ีน�ำเสนอถึงภาพรวมการประชุมสมาคม เลขาธิการรัฐสภาในรอบทศวรรษที่ผ่านมา  ซึ่งสมาคมเลขาธิการรัฐสภามีการประชุมกันคร้ังแรก เมอ่ื ปี พ.ศ. ๒๔๘๑ และมีการจดั ประชมุ เรอ่ื ยมาจนถงึ ปจั จบุ ัน โดยมีการแลกเปลยี่ นเรียนรู้ กฎหมาย ระเบียบวิธีปฏิบัติ  และเสริมสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างกัน  ซ่ึงช่วยให้การพัฒนาการท�ำงาน เพื่อรองรับและสนับสนุนการท�ำงานของรัฐสภาประเทศต่าง  ๆ  มีประสิทธิภาพมากย่ิงขึ้น

บทความที่สอง  เรื่องอนาคตอาเซียนบนเส้นทางประชาคม  เป็นบทความท่ีชี้ให้เห็นถึงอนาคต ของอาเซียนโดยมีแนวคิดบูรณาการเศรษฐกิจและภูมิภาคนิยมแบบเปิดเป็นกรอบในการวิเคราะห์ ซ่ึงจากการศึกษาพบวา่ อาเซียนจะมีอายุครบ๕๒ปีในปีค.ศ.๒๐๑๙ไดก้ �ำหนดอนาคตของประชาคม อาเซยี นภายใต้หลกั เอกภาพ หลกั ความมน่ั คง หลกั บูรณาการทางเศรษฐกจิ และหลักความร่วมมอื ทางสงั คม วฒั นธรรม เพือ่ ให้อาเซยี นเป็นประชาคมท่ีเปดิ กว้าง โปร่งใส รอบดา้ น สามารถเผชญิ ภัยคุกคามรูปแบบใหม่ร่วมกันได้เป็นอย่างกลมกลืน  โดยจะส่งเสริมความร่วมมือด้านเทคโนโลยี และนวตั กรรมตลอดจนความเช่อื มโยงดา้ นดิจทิ ลั กันมากข้นึ บทความทส่ี ามเรอ่ื ง การควบคมุ ความ ชอบด้วยรัฐธรรมนูญของร่างรัฐธรรมนูญแก้ไขเพ่ิมเติม  เป็นบทความท่ีอธิบายถึงกระบวนการและ กลไกท่คี วบคมุ กฎหมายต่าง ๆ มใิ หข้ ัดหรือแยง้ กับรฐั ธรรมนญู   ซง่ึ เปน็ กฎหมายสูงสุดของประเทศ โดยมีศาลรัฐธรรมนญู เปน็ กลไกส�ำคัญ ตลอดจนแนวคิดต่าง ๆ ทีว่ ่าดว้ ยการแกไ้ ขรฐั ธรรมนูญ  และ การควบคุมความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของร่างรัฐธรรมนูญแก้ไขเพ่ิมเติม  ในต่างประเทศ  ได้แก่ ออสเตรีย เยอรมนั นี ตุรกี บทความทีส่ ่ี เรื่องความร่วมมอื ในการบรหิ ารบา้ นเมือง  เปน็ บทความท่ี เขียนข้ึนภายใต้บรรยากาศที่บ้านเมืองก�ำลังแสวงหาหนทางในการสร้างความสามัคคีปรองดองของ คนในชาติให้กลับมาเหมือนในอดีต  โดยมุ่งหมายท่ีจะน�ำเสนอให้เห็นถึงความส�ำคัญและความจ�ำเป็น ในการสร้างความร่วมมือให้เกิดข้ึน  เพ่ือช่วยบริหารบ้านเมืองให้เดินไปข้างหน้าและสามารถหลุดพ้น จากกับดักของความขัดแย้ง  และมีสาระส�ำคัญคือการสร้างระบบความร่วมมือ  การแสวงหามิตร การอาศัยสถานการณเ์ ป็นแรงขับเคล่ือน  และการสรา้ งระบบความรว่ มมอื ภายใตบ้ รบิ ทของสงั คมไทย ซึ่งสามารถน�ำไปประยุกต์ใช้  ในการบริหารองค์การภาครัฐและเอกชนทุกประเภท  และทุกระดับ ได้อีกด้วย  บทความท่ีห้า  เร่ืองการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งในสังคม  เป็นบทความ ท่ีส่งเสริมความรู้ความเข้าใจเร่ืองความขัดแย้งในสังคม  โดยน�ำเสนอแนวคิดต่างๆ  เร่ืองความขัดแย้ง แนวทางการแกไ้ ขปญั หาในสังคม เคร่ืองมอื ที่ใช้ในการแก้ไขความขดั แย้ง กระบวนการและเคร่ืองมือ ในการสรา้ งการปรองดอง และกรณีตวั อย่างประเทศแอฟรกิ าใต้ ซงึ่ ประสบความส�ำเร็จในการแก้ไข ปัญหาความขัดแย้งในสังคม  เพื่อประโยชน์ในการหาแนวทางในการแก้ไขปัญหาความขัดแย้ง ทีเ่ กิดขึ้นในสงั คม ท้ายน้ี  ทางกองบรรณาธิการหวังเป็นอย่างยิ่งว่าบทความท้ังห้าเรื่องท่ีกล่าวมา จะเป็นประโยชน์แก่ท่านผู้อ่านและขอขอบคุณสมาชิกรัฐสภาสาร  รวมทั้งผู้สนใจติดตามอ่าน หนงั สอื รัฐสภาสารด้วยดเี สมอมา พบกนั ใหมฉ่ บับหน้า สวัสดีครับ บรรณาธิการ

รัฐสภาสาร ปีที่ ๖๗ ฉบับที่ ๓ เดือนพฤษภาคม - มิถนุ ายน พ.ศ. ๒๕๖๒ Vol. 67 No. 3 May - June 2019 บทส�ำ รวจพลวตั การขบั เคลอ่ื นวงงานรฐั สภา ๗ ผา่ นการอภปิ รายทว่ั ไปในการประชมุ สมาคมเลขาธกิ ารรฐั สภา ปี ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘: บทวเิ คราะห์ ขอ้ สงั เกต และขอ้ เสนอแนะ ภาคภมู ิ มิง่ มติ ร อนาคตอาเซยี นบนเสน้ ทางประชาคม ๔๐ รองศาสตราจารย์ ดร.วราภรณ์ จลุ ปานนท์ การควบคมุ ความชอบดว้ ยรฐั ธรรมนญู ของรา่ งรฐั ธรรมนญู แกไ้ ขเพม่ิ เตมิ ๕๐ วชั ชกานต์ เศาภายน ความรว่ มมอื ในการบรหิ ารบา้ นเมอื ง ๗๘ ผศ.ดร.นพปฎล สนุ ทรนนท์ ๙๖ การแกไ้ ขปญั หาความขดั แยง้ ในสงั คม ภาณวุ ฒั น์ เถียรชนำ�



๗ บทสํารวจพลวตั การขับเคล่ือนวงงานรัฐสภา ผานการอภปิ รายทว่ั ไปในการประชุมสมาคมเลขาธิการรัฐสภา ป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘: บทวเิ คราะห ขอ สังเกต และขอเสนอแนะ ภาคภมู ิ ม่งิ มิตร* บทความเร่ือง “บทสํารวจพลวัตการขับเคล่ือนวงงานรัฐสภาผานการอภิปราย ทัว่ ไปในการประชุมสมาคมเลขาธิการรัฐสภา ป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘: บทวิเคราะห ขอ สังเกต และขอเสนอแนะ” มีวตั ถุประสงค ๓ ประการ คอื ๑) เพ่ือนําเสนอภาพรวมการประชุม สมาคมเลขาธิการรฐั สภาในรอบทศวรรษที่ผานมา กลา วคอื ในชวงป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๖๑) เพ่ือเปนพื้นฐานในการทําความรูจักและเขาใจภาพรวมขององคการ “สมาคมเลขาธกิ ารรัฐสภา” ๒) เพ่ือสาํ รวจการดาํ เนนิ การการประชุมสมาคมเลขาธิการรฐั สภา ในชว งป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๖๑) และวิเคราะหการขบั เคลือ่ นการดาํ เนินการ ตางๆ ในชวงเวลาดังกลาวผานการอภิปรายทั่วไปซึ่งเปนวิธีการดําเนินงานหลักของสมาคม เลขาธิการรัฐสภา เพื่อสํารวจพลวัตการขับเคล่ือนวงงานรัฐสภาในชวงป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๖๑) และ ๓) เพอ่ื เสนอแนะแนวทางการดาํ เนนิ การเพื่อสนบั สนนุ การมสี ว นรว ม ในการอภปิ รายทั่วไปของรัฐสภาไทยในอนาคต * ผบู งั คบั บญั ชากลมุ งานสมาคมรฐั สภาและสมาคมเลขาธกิ ารรฐั สภา สาํ นกั องคก ารรฐั สภาระหวา งประเทศ สาํ นักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร, e-mail: [email protected]

๘ รัฐสภาสาร ฉบับเดอื นพฤษภาคม- มถิ นุ ายน ๒๕๖๒ ผูเขียนนําเสนอบทความออกเปน ๕ สวน คือ สวนที่ ๑ เปนการเกร่ินนํา เพ่ือนําเสนอภาพรวมขององคการการประชุมสมาคมเลขาธิการรัฐสภา โดยนําเสนอถึงประวัติ ความเปนมาขององคก ารโดยยอ วัตถปุ ระสงคข ององคก าร โครงสรางและระบบงาน วิธกี าร ดําเนินงานขององคก าร รวมถงึ การดาํ เนินการเรอ่ื งสมาชกิ ภาพและคา บํารงุ สมาชิกภาพ สวนท่ี ๒ นาํ เสนอเกย่ี วกบั การอภปิ รายทว่ั ไปในการประชมุ สมาคมเลขาธกิ ารรฐั สภาระหวา งป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๖๑) สวนที่ ๓ นําเสนอบทสํารวจวาดวยการสังเคราะหและการวิเคราะห พลวัตการขบั เคล่อื นวงงานรัฐสภาในชว งป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๖๑) สว นที่ ๔ นําเสนอขอ สังเกตและขอ เสนอแนะบางประการ และสว นที่ ๕ ซ่งึ เปน สวนสดุ ทา ย นําเสนอ บทสรปุ สว นท่ี ๑ เกรนิ่ นา ในวงงานรัฐสภาระหวางประเทศ มีการประชุมหน่ึงชื่อวา การประชุมสมาคม เลขาธกิ ารรฐั สภา (The Meeting of Association of Secretaries General of Parliaments – ASGP) ซึ่งมีลกั ษณะพเิ ศษแตกตา งจากการประชมุ รฐั สภาระหวา งประเทศอ่ืนๆ คอื ผเู ขา รว มประชุม ทั้งหมดลวนเปนขาราชการ (Civil Servant) กลาวคือ ผูดํารงตําแหนงเลขาธิการรัฐสภา (Secretary General) และรองเลขาธิการรฐั สภา (Deputy Secretary General) ซึง่ แตกตา งจาก การประชมุ รฐั สภาระหวางประเทศอน่ื ๆ ที่มีตัวแสดงหลัก (Actor) เปน นกั การเมอื ง (Politician) หรือสมาชิกรัฐสภา (Member of Parliament) โดยนัยยะเชนนี้แสดงใหเห็นถึงความสําคัญ ขององคก ารทข่ี บั เคลอ่ื นโดยขา ราชการประจาํ ซง่ึ มกี ารดาํ เนนิ การระบบงานรฐั สภาอยา งตอ เนอ่ื ง และครอบคลมุ ทุกดาน ภมู หิ ลงั (Background) กลาวสําหรับสมาคมเลขาธิการรัฐสภาน้ัน ถือเปนองคการท่ีไดรับความรวมมือ จากเลขาธิการรัฐสภานานาชาติ ซ่ึงเปนผูมีบทบาทสําคัญในการขับเคล่ือนการดําเนินงาน ของรฐั สภา ซง่ึ การประชมุ ครง้ั แรกซง่ึ จดั ขน้ึ ในป ค.ศ. ๑๙๓๘ (พ.ศ. ๒๔๘๑) นน้ั ไดผ นวกรวมอยใู นการ

๙ ประชมุ สหภาพรัฐสภา (The Meeting of Inter-Parliamentary Union - IPU)๑ โดยมีสมาชกิ ผรู วมกอ ตั้ง จํานวน ๒๐ ประเทศ ซง่ึ ท่ีประชมุ ในครัง้ นน้ั ไดจ ัดตัง้ คณะอนุกรรมการขนึ้ มาชดุ หนึ่ง เพ่ือพิจารณาวัตถุประสงค ขอบเขตการดําเนินงาน และขอเสนอแนะตางๆ โดยตอมา ในป ค.ศ. ๑๙๓๙ (พ.ศ. ๒๔๘๒) ไดมีการรางธรรมนูญและขอบังคับของสมาคมฯ ขึ้น และไดจัดใหมีการประชุมคร้ังปฐมฤกษ ซึ่งท่ีประชุมไดมีมติรับรองธรรมนูญของสมาคมฯ ซงึ่ มชี ่อื วา “หนวยงานอิสระของเลขาธกิ ารรัฐสภา (Autonomous Section of Secretaries General of Parliaments)” จากนั้นไดจ ดั ใหมกี ารประชมุ เรือ่ ยมา จนกระท่ังป ค.ศ. ๑๙๕๗ (พ.ศ. ๒๕๐๐) ไดมีการพจิ ารณาปรบั โครงสรางและระบบงานของสมาคมฯ และเปลยี่ นชือ่ เปน “สมาคมเลขาธกิ ารรฐั สภา” ซึ่งเปนช่อื ทใี่ ชม าจนถึงปจ จบุ ันนี้ วตั ถปุ ระสงค (Objectives) สมาคมเลขาธิการรัฐสภามีวัตถุประสงค คือ ๑) เพ่ือเรียนรูกฎหมาย ระเบียบ วิธีปฏิบัติ และกระบวนการทํางานของรัฐสภา ๒) เพ่อื พัฒนาระบบงานรัฐสภาใหมีความเขมแข็ง และกาวหนา ๓) เพ่ือเผยแพรความรูดานระบบงานรัฐสภาแกบุคลากรในวงงานรัฐสภาและ บุคคลท่ัวไป และ ๔) เพ่ือสรางความสัมพันธอันดีในการทํางานรวมกันระหวางสํานักงาน เลขาธิการรัฐสภาของประเทศสมาชิก ทั้งน้ี การมีปฏิสัมพันธระหวางกันเชนน้ีนํามาซึ่ง ผลลพั ธทส่ี ําคัญประการหนึ่ง คือ การจดั ทาํ เอกสารวชิ าการ (Journal of Constitutional and Parliamentary Information) ทีม่ รี ูปแบบเปน รายงานการศกึ ษา ซึง่ จะเปน พื้นฐานในการศึกษา คน ควาดานรฐั สภาศกึ ษาขนั้ สงู ตอ ไป โครงสรางและระบบงาน (Structure & System) โครงสรา งและระบบงานของสมาคมเลขาธกิ ารรฐั สภา ประกอบดว ย ๑) สมชั ชาใหญ (General Assembly) ซง่ึ เปน การประชมุ เตม็ คณะ จะจดั ขน้ึ ปล ะ ๒ ครง้ั คือ การประชมุ ประจําฤดูใบไมผลิ (Spring Session) ราวเดือนมีนาคม–เมษายน ของทุกป และประจํา ฤดูใบไมรวง (Fall Session) ราวเดอื นกนั ยายน–ตุลาคม ของทุกป และ ๒) คณะกรรมการ บรหิ าร (Executive Committee) มปี ระธานสมาคมเลขาธิการรัฐสภาเปน ประธาน มีรองประธาน ๑ เปน การประชุมรัฐสภาระหวางประเทศทีม่ สี มาชิกกวา ๑๗๘ ประเทศเขารว มประชมุ โดยจะแบง เปน การประชุมกรรมาธกิ ารดานตางๆ คือ ดานสนั ตภิ าพและความมน่ั คง ดา นการพัฒนาท่ีย่ังยืน การคลงั และการคา ดา นประชาธิปไตยและสิทธิมนุษยชน และดานกจิ การสหประชาชาติ นอกจากนี้ ยงั มีคณะมนตรีบริหารดูแลรับผิดชอบ ดา นสิทธมิ นุษยชนของสมาชิกรัฐสภา ดานปญหาตะวันออกกลาง ดานการประสานงานกรณไี ซปรสั ดา นการสง เสรมิ การเคารพมนษุ ยธรรมระหวา งประเทศ ดา นสาธารณสุข ดานสหภาพรฐั สภาสตรี และดานยุวสมาชกิ รัฐสภา

๑๐ รัฐสภาสาร ฉบบั เดอื นพฤษภาคม- มถิ ุนายน ๒๕๖๒ จาํ นวน ๒ คน มกี รรมการบริหาร จํานวน ๘ คน นอกจากน้ี ยังมีอดีตประธานสมาคมเลขาธิการ รัฐสภา จาํ นวน ๒ คน รว มเปน คณะกรรมการบรหิ ารโดยตําแหนง ดวย ในระบบงานการดําเนินการของสมาคมเลขาธิการรัฐสภา มีภาษาท่ีใชในการประชุม อยางเปนทางการ (official languages) ๒ ภาษา คือ ภาษาองั กฤษและภาษาฝรงั่ เศส ซง่ึ ตามที่ ระบุไวในขอ ๒๙ ของกฎสมาคมเลขาธิการรัฐสภาวาใหใชภาษาทางการเชนเดียวกับท่ีใชใน การประชมุ สหภาพรัฐสภา ทําใหมีตําแหนงหนา ท่ีเลขานุการรว ม (Joint Secretaries) จาํ นวน ๒ ตาํ แหนง โดยแบงความรบั ผิดชอบเปน ๒ ภาษาดังกลาว กฎขอ บังคบั สมาคมเลขาธกิ ารรฐั สภา (Rules) สมาคมเลขาธิการรฐั สภามีกฎขอ บังคับ จาํ นวน ๓๑ ขอ ครอบคลุมประเด็น สําคัญในทกุ มติ ขิ ององคก าร อาทิ กฎขอ บังคับ ๑-๒ เปนเปาหมายขององคก าร (Aims) กฎขอ บังคับ ๓-๑๐ เปนเรือ่ งเกย่ี วกบั องคป ระกอบขององคก าร (Composition) กฎขอบงั คับ ๑๑-๑๓ เปน เรื่องวาระการประชมุ (Sessions) กฎขอ บังคับ ๑๔-๒๒ เปนเรือ่ งเกี่ยวกับคณะกรรมการ บรหิ ารและสาํ นกั งาน (Executive Committee and Bureau) กฎขอ บงั คบั ๒๓-๒๖ เปน เรอ่ื งเกย่ี วกบั การลงคะแนนเสยี งและการตัดสนิ ใจขององคก าร (Decisions and methods of voting of the Association) และกฎขอ บังคบั ๒๙ เปน เรื่องเกย่ี วกบั ภาษา (Languages) ท่ีใชใ นการประชมุ ของสมาคมเลขาธกิ ารรัฐสภา กฎขอบงั คับ ๓๐ เปน เรือ่ งงบประมาณขององคการ (Budget) และกฎขอบังคับ ๓๑ เปนเรื่องการขอแกไขกฎขอบังคับตางๆ ของสมาคมเลขาธิการรัฐสภา (Amendments of the Rules of the Association)๒ สมาชกิ ภาพ (Membership) สมาชิกขององคก ารในปจ จบุ ัน จาํ แนกได ๒ ประเภท คือ สมาชกิ สมาคมเลขาธิการ รฐั สภา จํานวน ๑๔๖ ประเทศ๓ และสมาชิกสมทบ (Associate Member) เชน รฐั สภายุโรป (European Parliament)ค.ศ.คณะกรรมาธิการสหภาพรัฐสภาวาดวยชุมชนเศรษฐกิจและการเงิน ของแอฟริกากลาง (Inter-Parliamentary Commission of the Economic and Monetary ๒ กฎขอบังคับสมาคมเลขาธิการรัฐสภามีการรางข้ึนครั้งแรกในป ค.ศ. ๑๘๗๑ และไดมีการเสนอ ปรับแกไขมาแลว จาํ นวน ๑๓ ครง้ั คือ ตลุ าคม ค.ศ. ๑๙๗๓ เมษายน ค.ศ. ๑๙๗๔ กนั ยายน ค.ศ. ๑๙๗๗ กนั ยายน ค.ศ. ๑๙๘๔ ตุลาคม ค.ศ. ๑๙๙๙ ตุลาคม ค.ศ. ๒๐๐๐ เมษายน ค.ศ. ๒๐๐๑ เมษายน ค.ศ. ๒๐๐๓ ตลุ าคม ค.ศ. ๒๐๐๓ เมษายน ค.ศ. ๒๐๐๔ พฤษภาคม ค.ศ. ๒๐๐๗ เมษายน ค.ศ. ๒๐๑๐ และเมษายน ค.ศ. ๒๐๑๗ ผสู นใจศึกษากฎขอบงั คับ ของสมาคมฯ จาํ นวน ๓๑ ขอ สามารถศึกษาเพ่มิ เตมิ ไดจ าก https://www.asgp.co/rules ๓ ผูสนใจรายชื่อประเทศสมาชิกของสมาคมเลขาธิการรัฐสภา สามารถสืบคนขอมูลเพิ่มเติมไดจาก https://www.asgp.co/all-members

๑๑ Community of central Africa - CEMAC) รฐั สภาในกลุมเมดิเตอรเ รเนยี น (The Parliamentary Assembly of the Mediterranean) รัฐสภาระหวา งประเทศวาดว ยชมุ ชนเศรษฐกิจในกลมุ ประเทศ ยเู รเชีย (Inter-Parliamentary Assembly of the Eurasian Economic Community) องคก ารรฐั สภา กลมุ ประเทศอาหรบั (The Arab Parliament) และสภาที่ปรกึ ษาอาหรับ (Maghreb Consultative Council) เปน ตน วิธกี ารดาํ เนนิ งานการประชุม (Working Methods) การประชุมประจําปในแตละคร้ังค.ศ.สมาคมเลขาธิการรัฐสภามีวิธีการดําเนินงาน โดยเร่มิ จากการจาํ แนกประเภทของการดาํ เนนิ การ (Types of Business) จะเร่มิ ตนจากการที่ คณะกรรมการบริหารพิจารณาใหความเห็นชอบระเบียบวาระการประชุมตางๆ ซึ่งเม่ือผาน ความเห็นชอบจากคณะกรรมาธิการแลว ใหเสนอตอท่ปี ระชุมเต็มคณะ (First plenary session) เพ่ือใหการรับรองกอนการดําเนินการประชุมในสวนอื่นๆ ตอไป ซ่ึงการดําเนินการท้ังหมดนี้ เปนไปตามกฎขอบังคับ ๒๑ ของสมาคมเลขาธิการรัฐสภา โดยการดําเนินงานการประชุม สามารถจาํ แนกเปน ๕ ประเภท ดงั น้ี ๑) การอภปิ รายท่ัวไป (General Debate) ในชวงสุดทายของท่ีประชุมในแตละการประชุม คณะกรรมการบริหารจะเสนอ ระเบยี บวาระการประชมุ เพอ่ื พจิ ารณาสาํ หรบั การใชเ ปน หวั ขอ ในการอภปิ รายทว่ั ไป โดยหวั ขอ นน้ั จะเกย่ี วกบั กฎหมายหรอื การดาํ เนนิ การตางๆ ของรฐั สภา แนวทางปฏิบัตขิ องรัฐสภาในเร่ืองที่ เกยี่ วกับโครงสรา ง การเปนสถาบัน และการบรหิ ารจดั การ รวมถึงเรอ่ื งอน่ื ๆ ทสี่ มาชกิ องคการ มคี วามสนใจรว มกัน ในการอภิปรายท่ัวไป มีเปาหมายคือการเปดพื้นท่ีใหสมาชิกองคการไดรวม แลกเปล่ียนความคิดเห็นและประสบการณ โดยผูอภิปรายหลักจะทําหนาที่เปนผูดําเนิน รายการอภิปรายดวย ซ่ึงจะนําเสนอหัวขอการอภิปรายและเน้ือหาโดยสังเขปกอนเปดพ้ืนที่ ใหสมาชิกไดรวมอภิปรายแสดงความคิดเห็นในแบบแผนหรือพิธีการขององคการ กลาวคือ สมาชิกขององคก ารจะถกู เชิญใหรวมแสดงความคดิ เห็นในเร่อื งนั้น (ตามกฎขอ บังคบั ๖) ทง้ั นี้ ผูรวมอภิปรายจะตองนําสงเนื้อหาท่ีจะรวมอภิปรายลวงหนาเปนลายลักษณอักษร (ในภาษา ที่เปนทางการของสมาคมฯ) ใหแกเลขานุการรวมคนใดคนหนึ่งกอนการเปดวาระการประชุม ในเร่ืองน้ัน โดยทายที่สุดผูดําเนินการอภิปรายหลักจะเปดโอกาสใหสมาชิกที่เขารวมประชุม ต้งั คาํ ถามตอประเดน็ ทม่ี กี ารอภิปราย ซงึ่ ผตู งั้ คําถามควรถามอยางส้นั และกระชบั การอภปิ ราย ทั่วไปจะเสร็จส้ินก็ตอเม่ือผูเสนอประเด็นอภิปรายทั่วไปซึ่งเปนผูดําเนินรายการดวยน้ัน

๑๒ รฐั สภาสาร ฉบบั เดือนพฤษภาคม- มิถุนายน ๒๕๖๒ ไดตอบคําถามสุดทายเรียบรอยแลว ท้ังนี้ ประเด็นตางๆ ที่สมาชิกขององคการไดอภิปราย รวมกันนั้น จะไดร บั การตพี มิ พใ น Constitutional and Parliamentary Information ซ่ึงเปน เอกสารสาํ คัญของสมาคมฯ ๒) การนาํ เสนอประเด็นอภปิ ราย (Communication) ในแตละชวงการประชุม จะมีการบรรจุการนําเสนอประเด็นอภิปรายไวในราง วาระการประชุม ซึ่งผูเสนอประเด็นอภิปรายจะไดนําเสนออยางส้ันและกระชับในประเด็นท่ี เปนประโยชนตอการดําเนินงานของรัฐสภา โดยเฉพาะเร่ืองพัฒนาการลาสุดในรัฐสภาของ ผูนําเสนอประเด็นอภิปราย หลังจากน้ันอาจเปดใหมีชวงเวลาของการตั้งคําถามจากสมาชิกฯ ผเู ขารว มประชุม และใหม กี ารตอบคําถามน้ันๆ โดยผูน าํ เสนอประเดน็ อภปิ ราย ท้ังน้ี การนําเสนอ ประเด็นอภิปรายในหัวขอใดๆ จําเปนตองไดรับความเห็นชอบจากคณะกรรมการบริหาร เสียกอน โดยวิธีปฏิบัติเชนเดียวกับการอภิปรายทั่วไปขางตน บทสรุปการนําเสนอประเด็น อภิปรายน้ี จะไดรับการตีพมิ พใ น Constitutional and Parliamentary Information ดวย เชน เดียวกัน ๓) การนําเสนอในรปู แบบอ่ืนๆ (Other Presentations) การนาํ เสนอในรูปแบบอื่นๆ อาจเกิดขึ้นไดในบางสถานการณ เชน ๑) การนําเสนอ โดยเลขาธิการรัฐสภาประเทศเจาภาพ โดยจะเร่มิ นําเสนอในแตละชวงการเร่มิ ตนของการประชุม ซึ่งเปนเร่ืองเก่ียวกับระบบงานรัฐสภาของประเทศเจาภาพน้ัน๔ หรือ ๒) การนําเสนอโดย เจา หนา ท่ขี องสหภาพรฐั สภา ซง่ึ เปนไปตามกฎขอ บงั คับ ๑๓ ของสมาคมฯ ๔) การออกแบบสอบถาม (Questionnaires) ผูเขารวมประชุมสามารถเสนอประเด็นที่สนใจเพ่ือพิจารณาบรรจุเขาในวาระ การประชุม โดยใหคณะกรรมการบริหารเสนอประธานสมาคมฯ (ผานเลขานุการรวมคนใดคนหน่งึ ) โดยใหระบุวาประสงคจะใหพิจารณาในฐานะท่ีเปนหัวขอสําหรับการจัดทําแบบสอบถาม ท้ังน้ี ควรเสนอใหมีการพิจารณากอนวันสุดทายของการประชุม เพ่ือสามารถนําเสนอตอ ๔ ตัวอยางการนําเสนอในลักษณะน้ี คือ การท่ีรัฐสภาไทยไดรับเกียรติเปนเจาภาพจัดการประชุม สมาคมเลขาธิการรฐั สภา ประจําฤดูใบไมผลิ ระหวางวนั ที่ ๒๘ มีนาคม - ๑ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๓ (ค.ศ. ๒๐๑๐) ซ่งึ ในการประชมุ ครง้ั นั้น มีรูปแบบการนาํ เสนอในลักษณะ other presentations โดยเลขาธกิ ารสภาผูแทนราษฎร และ เลขาธิการวุฒิสภา กลาวถึงการบริหารจัดการโครงสรางและระบบงานของสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎรและ สํานกั งานเลขาธกิ ารวฒุ สิ ภา ตามลําดับ ผูส นใจสามารถสืบคนขอ มลู เพิม่ เตมิ ไดจ าก http://www.asgp.co/node/30409

๑๓ ที่ประชุมคณะกรรมการบริหารไดทัน เม่ือไดรับความเห็นชอบจากคณะกรรมการบริหารแลว รา งแบบสอบถามจะไดรับการบรรจุรวมในระเบยี บวาระการประชมุ ครั้งตอ ไป ๕) การจัดทํารายงานจากการวิเคราะหผลการตอบแบบสอบถาม (Reports based on analysis of the responses to a questionnaire) สมาคมเลขาธิการรัฐสภาจะดําเนินการรวบรวมและวิเคราะหขอมูลที่ไดรับจาก การตอบแบบสอบถาม โดยกรรมการบริหารจะเปนผูใหความเห็นชอบวาเรื่องนั้นควรดําเนินการ ในรูปแบบสอบถามหรอื ไม จึงจะแจงใหสมาชกิ ฯ ดําเนินการตอบแบบสอบถามได เม่อื หวั ขอ การทาํ แบบสอบถามไดร ับการเห็นชอบแลว สมาชกิ ฯ ผเู สนอเรอ่ื งนน้ั ตองยกรา งแบบสอบถาม ขน้ึ มา ซึง่ อาจมกี ารปรบั แกไขเพมิ่ เตมิ โดยคณะกรรมการบริหารและสมาคมฯ เมอื่ ดําเนินการ จัดทําแบบสอบถามเรียบรอยแลว เลขานุการรวมจะสงแบบสอบถามน้ันไปยังสมาชิกทุกคน เลขาธิการรัฐสภาแตละประเทศจะจัดสงคําตอบ จากน้ันผูจัดทําแบบสอบถามเร่ืองน้ันจะได รวบรวมคําตอบและวิเคราะห รวมถงึ นาํ เสนอขอ คน พบทีไ่ ดตอ องคก ารตอไป ทง้ั นี้ รายงานนี้ จะไดรับการตพี ิมพใ น Constitutional and Parliamentary Information ตอ ไป คา บํารงุ สมาชิกภาพ (Fee of Membership) สมาชิกขององคการตองชําระคาบํารุงสมาคมเลขาธิการรัฐสภา เปนจํานวนเงิน ๔๐๐ ฟรงั กส วสิ ๕ ตอ ป โดยวธิ ีการโอนเงนิ คาบาํ รงุ (credit transfer) เขา บัญชีสมาคมเลขาธกิ าร รัฐสภา สวนท่ี ๒ การอภิปรายทวั่ ไปในการประชุมสมาคมเลขาธิการรฐสภา ระหวา งป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ ในบทความนจ้ี ะมงุ ใหค วามสนใจไปทห่ี วั ขอ (topics) การอภปิ รายทว่ั ไปทม่ี กี ารนาํ เสนอ ในการประชุมประจําป (ทั้งจากการประชุมประจําฤดูใบไมผลิและฤดูใบไมรวง) ในระหวาง ป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๖๑) ซง่ึ เปนระยะเวลาหนึ่งทศวรรษในการขับเคล่อื น วงงานรฐั สภา ซ่งึ สามารถแสดงหัวขอการประชุมไดต ามท่ีปรากฏในตารางท่ี ๑ น้ี ๕ ๑ ฟรังกส วิส เทา กบั ๓๓ บาท ณ เดอื นพฤศจกิ ายน พ.ศ. ๒๕๖๑

๑๔ รัฐสภาสาร ฉบบั เดือนพฤษภาคม- มิถนุ ายน ๒๕๖๒ ตารางท่ี ๑: หวั ขอการอภปิ รายทัว่ ไปในการประชุมสมาคมเลขาธิการรัฐสภา ระหวางป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ การ หวั ขอ การอภปิ รายทว่ั ไป๖ (General Debate) ประชมุ ระหวา งป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๖๑) ASGP ประจาํ ฤดใู บไมผ ลิ (Spring Session) ประจาํ ฤดใู บไมร ว ง (Fall Session) ป ค.ศ. ครง้ั ท๗่ี / วนั -เดอื น-ป / หวั ขอ / อภปิ รายโดย ครง้ั ท่ี /เจวานั ภ-เาดพอื น-ป / หวั ขอ / อภปิ รายโดย เจา ภาพ ๒(พ๐.ศ๐. ๒๙๕๕๒) ๑๒๒๐๐๐๙/ ๔/ -เ๑อ๑ธโิ อเมเปษยายน ๑๕) เกรอา่ื รงตคง้ั กอื ระทถู ามรฐั มนตรี ๒๑๒๐๐๑๙/๑/๗สม-๒าพ๔นั ตธลุรฐัาสควมสิ ๓๑) เหรอ่ืนงา ทคข่ี อื องเลขาธกิ ารรฐั สภา (Questions to Ministers) (The Office of Secretary /เลดขาํ าเธนกิ นิ ากรารรฐั อสภภปิาโรปารยตโดเุ กยส โGดeยnผeอูraาํ l)น/วดยาํกเานรนิสกาํ นารกั อคภวปิามราย ๒) มาตรการในการจาํ กดั สมั พนั ธร ะหวา งประเทศ ตผอล กสงร่ิ แะวทดบลขอ อมงร(ฐัMสeภaาsures to แ๒ห) งกราฐั รสปภราะเเคมรนิ อื ตรนฐั เออองสเตรเลยี limit the impact of Parliament ในดา นการบรหิ ารภายในรฐั สภา oดnาํ เนthนิeกeาnรvอirภonปิ mราeยnโt)ด/ย (bAydPmainrliisatmraetinvtes)s/elดf-าํeเvนaนิluกatาioรn รองเลขาธกิ ารรฐั สภาสวเี ดน อภปิ รายโดยเลขาธกิ าร ส๓ภ) ากผาแูรทเลนอื รกาตษง้ั ฎปรระ(Eธlาeนction ๓สภ) ากทาป่รี นรกึาํ เษสานแอหเงกชย่ี าวตกแิ บั อลจเี รยี of the Speaker) / ดาํ เนนิ การ ศนู ยเ ทคโนโลยสี ารสนเทศ อสภภาปิ สราามยญัโดแยครนอางเดลาขาธกิ าร แทลว่ั โะลกการ(สPอ่ืreสsาeรnใtนatรioฐั nสภonา ๔) การประเมนิ ตนเอง Global Centre for ICT ใ(Aนdดmา นinกisาtrรaบtivรeหิ าsรeภlf–าeยvใaนluรaฐั tสioภnา iอnภPปิ aรrาliaยmโดeยnt)ห/วั หดาํนเานแนิ ผกนากร within Parliaments) / ดาํ เนนิ การ เศรษฐกจิ และสงั คม สาํ นกั งาน สอภภาปิ ทรป่าี ยรกึโดษยาเแลหขงาชธากิ ตาแิรอลจเี รยี ใผหปู ญระส สหาปนรงะาชนาศชนู ายตเิ ทแคลโะนโลยี ๕) การสงั เกตการณธ รรมเนยี ม สารสนเทศและการสอ่ื สาร คปวฏาบิ มตั คขิ าอดงหรฐัวงสั ขภอางทสส่ี มนาอชงกิ ตอ รฐั สภาโลก รฐั สภาและผเู ลอื กตง้ั t(Orabdsiteiornvisnganpdarmliaemeetinngtary expectations of Members and eโดleยcเtลorขsา)ธ/กิ ดาาํรเสนภนิ ากผาแู รทอนภรปิ ารษาฎยร เครอื รฐั ออสเตรเลยี ๖ ผูเขียนขอสงวนการเขียน (writing) และแปล (translation) หัวขออภิปรายท่ัวไปในบทความน้ี ตามตนฉบบั ทีผ่ ูจดั ทํารายงาน (Report) ระบุไวในรายงานการประชมุ แตล ะคร้งั โดยไมมกี ารแกไขแตป ระการใด ๗ คําวา “ครงั้ ท”่ี ในทน่ี ี้ คอื การนับคร้ังตามการประชุมสหภาพรัฐสภา (IPU) ซงึ่ โดยปกติการประชมุ สมาคมเลขาธกิ ารรัฐสภา (ASGP) จะไมร ะบุวา เปน ครง้ั ที่เทา ใด เพยี งแตจ ําแนกเปนการประชมุ ประจําฤดูใบไมผ ลิ (Spring) และประจาํ ฤดใู บไมรว ง (Fall) เทาน้นั แตเน่อื งจาก ASGP เปนการประชมุ คขู นานและอยรู ว มในการประชุม IPU ในฐานะ “other related meetings” ผูเขยี นจงึ ระบุจาํ นวนครง้ั ไวในตารางน้ีเพอื่ ใหง า ยตอ การทําความเขาใจในภาพรวม

๑๕ การ หวั ขอ การอภปิ รายทว่ั ไป (General Debate) ประชมุ ระหวา งป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๖๑) ASGP ประจาํ ฤดใู บไมผ ลิ (Spring Session) ประจาํ ฤดใู บไมร ว ง (Fall Session) ป ค.ศ. ครง้ั ท่ี / วนั -เดอื น-ป / หวั ขอ / อภปิ รายโดย ครง้ั ท่ี / วนั -เดอื น-ป / หวั ขอ / อภปิ รายโดย เจา ภาพ เจา ภาพ ๒๐๑๐ ๑๒๒ / ๒๘ มนี าคม ๓ เรอ่ื ง คอื ๑๒๓ / ๒-๙ ตลุ าคม ๒ เรอ่ื ง คอื – ๑ เมษายน ๒๐๑๐ / (พ.ศ. ๒๕๕๓) กรงุ เทพมหานคร ๑) งานของกรรมาธกิ าร ๒๐๑๐ / สมาพนั ๑) การจดั การการใชจ า ย นอกบรเิ วณรฐั สภา ธรฐั สวสิ ของรฐั สภาในยคุ ทม่ี กี ารจาํ กดั (Committee work beyond ดา นเศรษฐกจิ : ความทา ทาย the precincts of Parliament) / และการแกป ญ หา (Managing ดาํ เนนิ การอภปิ ราย parliamentary spending in โดยรองเลขาธกิ ารสภาสามญั times of economic restraint: แคนาดา Challenges and Solutions) / ๒) การประทว งของสมาชกิ ดาํ เนนิ การอภปิ ราย รฐั สภา (และผเู ยย่ี มชม) โดยรองเลขาธกิ ารสภาผแู ทน ในชว งเปด สมยั ประชมุ ราษฎรเยอรมนี และระเบยี บในการรกั ษา ๒) การสนบั สนนุ และ ความสงบเรยี บรอ ย การจดั อบรมสมาชกิ รฐั สภาใหม (Demonstrations of (Support and training members (and Visitors) for new Members of during sessions and Parliament) / ดาํ เนนิ การ the Rules of order) / ดาํ เนนิ การ อภปิ รายโดยเลขาธกิ ารรฐั สภา อภปิ รายโดย รองเลขาธกิ าร แซมเบยี สภาผแู ทนราษฎรเยอรมนี ๓) การรอ งทกุ ขต อ รฐั สภา (Petitioning the Parliament) / ดาํ เนนิ การอภปิ ราย โดยเลขาธกิ ารสภาผแู ทนราษฎร อริ กั

๑๖ รฐั สภาสาร ฉบับเดอื นพฤษภาคม- มิถุนายน ๒๕๖๒ การ หวั ขอ การอภปิ รายทว่ั ไป (General Debate) ประชมุ ระหวา งป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๖๑) ASGP ประจาํ ฤดใู บไมผ ลิ (Spring Session) ประจาํ ฤดใู บไมร ว ง (Fall Session) ป ค.ศ. ครง้ั ท่ี / วนั -เดอื น-ป / หวั ขอ / อภปิ รายโดย ครง้ั ท่ี / วนั -เดอื น-ป / หวั ขอ / อภปิ รายโดย เจา ภาพ เจา ภาพ ๒๐๑๑ ๑๒๔ / ๑๓-๒๔ ๔ เรอ่ื ง คอื ๑๒๕ / ๑๖-๒๒ ๒ เรอ่ื ง คอื (พ.ศ. ๒๕๕๔) เมษายน ๒๐๑๑ / ๑) บทบาทของคณะ ตลุ าคม ๒๐๑๑ / ๑) การวางแผนงาน กรรมาธกิ ารในการตรวจสอบ สมาพนั ธรฐั สวสิ ในหอ งประชมุ – ชอ งทาง ปานามา ฝา ยบรหิ าร (The Role ในการตดั สนิ ใจและการจดั ตารางอยา งไมเ ปน ทางการ of Committees in (Planning chamber business Parliamentary Oversight of – informal channels for the Executive) / ดาํ เนนิ การ decision-making and อภปิ รายโดยเลขาธกิ าร timetabling) / ดาํ เนนิ การ วฒุ สิ ภาฝรง่ั เศส อภปิ รายโดยรองเลขาธกิ าร ๒) ความเปน อสิ ระในการ สภาสามญั แคนาดา บรหิ ารของรฐั สภา (Address ๒) แนวคดิ เกย่ี วกบั รฐั สภา to parliament by visiting ทม่ี ปี ฏสิ มั พนั ธก บั ประชาชน head of Government และตอบสนองความตอ งการ State) / ดาํ เนนิ การอภปิ ราย ของประชาชน (Concept โดยเลขาธกิ ารสภาผแู ทน and activity of Parliament) ราษฎรออสเตรเลยี / ดาํ เนนิ การอภปิ รายโดย ๓) กฎระเบยี บในการ เลขาธกิ ารรฐั สภาแอฟรกิ าใต มสี ว นรว มของสมาชกิ รฐั สภา ในการดาํ เนนิ งานของรฐั สภา ซง่ึ สมาชกิ รฐั สภา มผี ลประโยชนด า นการเงนิ ทง้ั ทางตรงและทางออ ม (Rules on the participation of Members of Parliament in proceedings in which they have a direct or indirect financial interest) / ดาํ เนนิ การอภปิ รายโดย เลขาธกิ ารราชยสภาอนิ เดยี ๔) เหตกุ ารณแ ละงาน ในชว งรฐั สภาหมดวาระ และปด สมยั ประชมุ สภา (Events and tasks at the end of a parliament and of parliamentary sessions) / ดาํ เนนิ การ อภปิ รายโดย เลขาธกิ ารสภา ผแู ทนราษฎรออสเตรเลยี

๑๗ การ หวั ขอ การอภปิ รายทว่ั ไป (General Debate) ประชมุ ระหวา งป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๖๑) ASGP ประจาํ ฤดใู บไมผ ลิ (Spring Session) ประจาํ ฤดใู บไมร ว ง (Fall Session) ป ค.ศ. ครง้ั ท่ี / วนั -เดอื น-ป / หวั ขอ / อภปิ รายโดย ครง้ั ท่ี / วนั -เดอื น-ป / หวั ขอ / อภปิ รายโดย เจา ภาพ เจา ภาพ ๒๐๑๒ ๑๒๖ / ๓๑ มนี าคม – ๓ เรอ่ื ง คอื ๑๒๗ / ๒๒-๒๖ ๑ เรอ่ื ง คอื (พ.ศ. ๒๕๕๕) ๘ เมษายน ๒๐๑๒ / ๑) การหยบิ ยกประเดน็ ตลุ าคม ๒๐๑๒ / ๑) การจดั การทรพั ยากร เรง ดว นหรอื ฉกุ เฉนิ ในสภา แคนาดา บคุ คลเพอ่ื การบรกิ ารทม่ี ี ยกู นั ดา (Raising matters of ประสทิ ธภิ าพของรฐั สภา (Personnel management urgency or emergency in for effective parliamentary the Chamber) / ดาํ เนนิ การ services) / ดาํ เนนิ การ อภปิ รายโดยผชู ว ย อภปิ รายโดยรองเลขาธกิ าร เลขาธกิ ารสภาผแู ทนราษฎร สภาสามญั แคนาดา๙ ออสเตรเลยี ๘ ๒) มคี วามจาํ เปน หรอื ไม ในการจาํ กดั การอภปิ ราย ในการประชมุ สภา (Is it necessary to constraint debate in plenary sitting?) / ดาํ เนนิ การอภปิ รายโดย เลขาธกิ ารสภาผแู ทนราษฎร ฝรง่ั เศส ๓) สง่ิ ทไ่ี มส ามารถพดู ได: การจาํ กดั เสรภี าพในการแสดง ความคดิ เหน็ ในการ ประชมุ สภา (Things that can’t be said: Limits on freedom of expression in parliamentary proceedings) / ดาํ เนนิ การอภปิ ราย โดยรองเลขาธกิ ารสภา สามญั แคนาดา ๘ เปนปแ รกทม่ี ีการระบุหลักการและเหตุผล (Rationale) วาทําไมถงึ ตองมีการอภิปรายทั่วไป (General Debate) ในเรอ่ื งดงั กลาว ๙ เปนการอภิปรายทว่ั ไปครงั้ แรกทม่ี กี ารดําเนนิ การแบง กลุม อภปิ รายออกเปน ๒ กลมุ คือ กลมุ ที่ ๑ เรื่องการสรรหาเจาหนาท่ีรฐั สภา (Recruitment of parliamentary staff) และกลมุ ที่สอง เรอ่ื งการวางแผนอาชพี และ ความสําเรจ็ ของเจา หนาที่รฐั สภา (Career and succession planning for parliamentary staff)

๑๘ รฐั สภาสาร ฉบบั เดอื นพฤษภาคม- มถิ นุ ายน ๒๕๖๒ การ หวั ขอ การอภปิ รายทว่ั ไป (General Debate) ประชมุ ระหวา งป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๖๑) ASGP ประจาํ ฤดใู บไมผ ลิ (Spring Session) ประจาํ ฤดใู บไมร ว ง (Fall Session) ป ค.ศ. ครง้ั ท่ี / วนั -เดอื น-ป / หวั ขอ / อภปิ รายโดย ครง้ั ท่ี / วนั -เดอื น-ป / หวั ขอ / อภปิ รายโดย เจา ภาพ เจา ภาพ ๒๐๑๓ ๑๒๘ / ๒๑-๒๙ ๑ เรอ่ื ง คอื ๑๒๙ / ๕-๑๑ ตลุ าคม ๓ เรอ่ื ง คอื (พ.ศ. ๒๕๕๖) มนี าคม ๒๐๑๓ / ๑) มาตรฐานความประพฤติ ๒๐๑๓ / สมาพนั ธรฐั สวสิ ๑) รฐั สภาแหง ชาตจิ ะตดิ ตาม ของสมาชกิ รฐั สภา งานของสมาชกิ รฐั สภาทเ่ี ขา รว ม เอกวาดอร และเจา หนา ทร่ี ฐั สภา การประชมุ รฐั สภากบั องคก ร (Standards of conduct for รฐั สภาในเวทรี ะหวา งประเทศ members of parliament ไดอ ยา งไร (How do national and parliamentary staff) parliaments take forward / ดาํ เนนิ การอภปิ รายโดย the work of parliamentarians เลขาธกิ ารสภาผแู ทนราษฎร who attend international อรุ กุ วยั parliamentary assemblies?) / ดาํ เนนิ การอภปิ ราย โดยเลขาธกิ ารสภาแหง ชาติ ยโุ รป ๒) อาคารรฐั สภา: สง่ิ ทา ทายและโอกาส (Parliamentary Building: Challenges and opportunities – with informal discussion group) / ดาํ เนนิ การอภปิ ราย โดยรองเลขาธกิ ารรฐั สภา ออสเตรยี ผชู ว ยเลขาธกิ าร สภาผแู ทนราษฎร และผชู ว ย เลขาธกิ ารสภาขนุ นาง แหง สหราชอาณาจกั ร ๓) ววิ ฒั นาการของการทตู รฐั สภา: การปฏบิ ตั ิ สง่ิ ทา ทาย และความเสย่ี ง (The emergence of parliamentary diplomacy – practice, challenges, and risks) / ดาํ เนนิ การอภปิ ราย โดยรองเลขาธกิ ารรฐั สภาสมา พนั ธรฐั สวสิ

๑๙ การ หวั ขอ การอภปิ รายทว่ั ไป (General Debate) ประชมุ ระหวา งป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๖๑) ASGP ประจาํ ฤดใู บไมผ ลิ (Spring Session) ประจาํ ฤดใู บไมร ว ง (Fall Session) ป ค.ศ. ครง้ั ท่ี / วนั -เดอื น-ป / หวั ขอ / อภปิ รายโดย ครง้ั ท่ี / วนั -เดอื น-ป / หวั ขอ / อภปิ รายโดย เจา ภาพ เจา ภาพ ๒๐๑๔ ๑๓๐ / ๑๕-๒๑ ๓ เรอ่ื ง คอื ๑๓๑ / ๑๑-๑๘ ๓ เรอ่ื ง คอื (พ.ศ. ๒๕๕๗) มนี าคม ๒๐๑๔ / ๑) ฝา ยนติ บิ ญั ญตั แิ ละ ๑) การประสานงาน ตลุ าคม ๒๐๑๔ / ฝา ยตลุ าการ: การถว งดลุ อาํ นาจ สมาพนั ธรฐั สวสิ (The legislature and ในการชว ยเหลอื และสนบั สนนุ สมาพนั ธรฐั สวสิ ใหก บั รฐั สภาตา งประเทศ (Co-ordination of the judiciary: a balance of assistance and support power) / ดาํ เนนิ การอภปิ ราย to foreign Parliaments) / โดยเลขาธกิ ารรฐั สภาแซมเบยี ดาํ เนนิ การอภปิ ราย และผดู แู ลดา นการเกบ็ รกั ษา โดยรองเลขาธกิ าร รายงานการประชมุ สภา สภาผแู ทนราษฎร สภาสามญั แหง สหราชอาณาจกั ร แหง สหพนั ธรฐั เยอรมนี ๒) การประสานงานความ ๒) การประชาสมั พนั ธ ชว ยเหลอื และการสนบั สนนุ และการสอ่ื สารเกย่ี วกบั ใหแ กร ฐั สภา (Co-ordination รฐั สภา (Parliamentary of assistance and support communications and to Parliaments) / ดาํ เนนิ การ public relations) / อภปิ รายโดยรองเลขาธกิ าร ดาํ เนนิ การอภปิ ราย สภาผแู ทนราษฎรเยอรมนี โดยรองเลขาธกิ ารวฒุ สิ ภาไทย ๓) ทาํ ไมจงึ ตอ งมชี อ ง ๓) การเรยี กความไวว างใจ โทรทศั นร ฐั สภา (Why have ของประชาชนตอ รฐั สภา a parliamentary television กลบั คนื มา (Restore public channel?) / ดาํ เนนิ การ trust in Parliament) / อภปิ รายโดย ลขาธกิ าร ดาํ เนนิ การอภปิ รายโดย สภาผแู ทนราษฎรโมรอ็ กโก เลขาธกิ ารสภาผแู ทนราษฎร อนิ โดนเี ซยี

๒๐ รฐั สภาสาร ฉบับเดือนพฤษภาคม- มถิ นุ ายน ๒๕๖๒ การ หวั ขอ การอภปิ รายทว่ั ไป๖ (General Debate) ประชมุ ระหวา งป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๖๑) ASGP ประจาํ ฤดใู บไมผ ลิ (Spring Session) ประจาํ ฤดใู บไมร ว ง (Fall Session) ป ค.ศ. ครง้ั ท่ี / วนั -เดอื น-ป / หวั ขอ / อภปิ รายโดย ครง้ั ท่ี / วนั -เดอื น-ป / หวั ขอ / อภปิ รายโดย เจา ภาพ เจา ภาพ ๒๐๑๕ ๑๓๒ / ๒๙ มนี าคม – ๒ เรอ่ื ง คอื ๑๓๓ / ๑๖-๒๓ ๓ เรอ่ื ง คอื (พ.ศ. ๒๕๕๘) ๑ เมษายน ๒๐๑๕ / ๑) ลอ็ บบย้ี สิ ต และกลมุ ตลุ าคม ๒๐๑๕ / ๑) องคป ระกอบทางสงั คม เวยี ดนาม ผลประโยชน: อกี มมุ หนง่ึ สมาพนั ธรฐั สวสิ ของรฐั สภา (The social ของกระบวนการนติ บิ ญั ญตั ิ composition of Parliament) / (Lobbyists and interest ดาํ เนนิ การอภปิ ราย groups: the other aspect โดยเลขาธกิ ารสภาผแู ทนราษฎร of the legislative process) / โมรอ็ กโก ดาํ เนนิ การอภปิ ราย ๒) การปอ งกนั ผลประโยชน โดยเลขาธกิ ารรฐั สภา ทบั ซอ นในรฐั สภา สมาพนั ธรฐั สวสิ (The prevention of conflicts ๒) การหาโครงสรา ง of interest in Parliament) ของสาํ นกั งานเลขาธกิ าร / ดาํ เนนิ การอภปิ ราย รฐั สภาทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพ โดยเลขาธกิ ารวฒุ สิ ภา สงู สดุ (Finding the structure เนเธอรแ ลนด of a parliamentary ๓) ผลกระทบจากการเลอื กตง้ั secretariat with maximum ทางตรงของตาํ แหนง ประธาน efficient) / ดาํ เนนิ การ คณะกรรมาธกิ าร อภปิ รายโดยประธาน (The impact of direct สาํ นกั งานรฐั สภาเวยี ดนาม election of committee chairs) / ดาํ เนนิ การอภปิ ราย โดยเลขานกุ ารคณะกรรมาธกิ าร สามญั แหง สหราชอาณาจกั ร

๒๑ การ หวั ขอ การอภปิ รายทว่ั ไป (General Debate) ประชมุ ระหวา งป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๖๑) ASGP ประจาํ ฤดใู บไมผ ลิ (Spring Session) ประจาํ ฤดใู บไมร ว ง (Fall Session) ป ค.ศ. ครง้ั ท่ี / วนั -เดอื น-ป / หวั ขอ / อภปิ รายโดย ครง้ั ท่ี / วนั -เดอื น-ป / หวั ขอ / อภปิ รายโดย เจา ภาพ เจา ภาพ ๒๐๑๖ ๑๓๔ / ๒๐-๒๓ ๓ เรอ่ื ง คอื ๑๓๕ / ๒๒-๒๙ ๓ เรอ่ื ง คอื (พ.ศ. ๒๕๕๙) มนี าคม ๒๐๑๖ / ๑) การเพม่ิ ภาระใหก ฎหมาย ตลุ าคม ๒๐๑๖ / ๑) บทบาทของรฐั สภา เพอ่ื สนองตอบตอ สถานการณ สมาพนั ธรฐั สวสิ ในการเจรจาระหวา งประเทศ แซมเบยี ปจ จบุ นั (Overburdening (The role of parliament in international negotiations) / the statute books in ดาํ เนนิ การอภปิ ราย response to current โดย เลขาธกิ ารรฐั สภา events?) / ดาํ เนนิ การ สมาพนั ธรฐั สวสิ อภปิ รายโดยเลขาธกิ าร ๒) ความลม เหลวของการ รฐั สภาแหง สมาพนั ธรฐั สวสิ รฐั ประหารในตรุ กเี มอ่ื วนั ท่ี ๒) การจดั ตง้ั งบประมาณ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๕๙ ของรฐั สภา (General (Failed Coup Attempt in debate with formal Turkey on 15July 2016) / discussion groups: ดาํ เนนิ การอภปิ ราย The budget of the Parliament) โดยเลขาธกิ ารรฐั สภา / ดาํ เนนิ การอภปิ รายโดย สาธารณรฐั ตรุ กี เลขาธกิ ารสภาผแู ทนราษฎร ๓) การฝก อบรมตอ ผมู สี ว นรว ม โมรอ็ กโก๑๐ และสนบั สนนุ บคุ ลากร ๓) การนาํ กรณตี วั อยา ง ดา นกระบวนการรฐั สภา ของการเปลย่ี นแปลงสภาพ (Training for participants in, ภมู อิ ากาศ: การปลอ ยกา ช and persons supporting, คารบ อนไดออกไซต parliamentary proceedings) / ของรฐั สภาทน่ี อ ยลง ดาํ เนนิ การอภปิ ราย (Leading by example โดยรองเลขาธกิ ารสภาผแู ทน on Climate Change: ราษฎรออสเตรเลยี A lighter carbon footprint for parliaments) / ดาํ เนนิ การอภปิ ราย โดยผแู ทน ASGP รว มกบั ผแู ทนจากสหภาพรฐั สภา ๑๐ มีการแบง หวั ขอ ออกเปน ๕ กลมุ ยอย เพอ่ื เปดพน้ื ที่ในการอภิปรายเฉพาะประเด็น คอื กลมุ ที่ ๑ เรื่องกระบวนการตดั สินใจ กลุม ท่ี ๒ เรอ่ื งการนําไปปฏิบัติ กลุมท่ี ๓ เรื่องกระบวนการการพิจารณา กลุมที่ ๔ เร่อื ง ความโปรง ใส และกลมุ ท่ี ๕ เร่อื งการตอบสนองตอ สถานการณว ิกฤต

๒๒ รัฐสภาสาร ฉบับเดอื นพฤษภาคม- มถิ ุนายน ๒๕๖๒ การ หวั ขอ การอภปิ รายทว่ั ไป (General Debate) ประชมุ ระหวา งป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๖๑) ASGP ประจาํ ฤดใู บไมผ ลิ (Spring Session) ประจาํ ฤดใู บไมร ว ง (Fall Session) ป ค.ศ. ครง้ั ท่ี / วนั -เดอื น-ป / หวั ขอ / อภปิ รายโดย ครง้ั ท่ี / วนั -เดอื น-ป / หวั ขอ / อภปิ รายโดย เจา ภาพ เจา ภาพ ๒๐๑๗ ๑๓๖ / ๒-๕ เมษายน ๓ เรอ่ื ง คอื ๑๓๗ / ๑๓-๒๐ ๓ เรอ่ื ง คอื (พ.ศ. ๒๕๖๐) ๒๐๑๗ / บงั กลาเทศ ๑) เลขาธกิ ารรฐั สภา ตลุ าคม ๒๐๑๗ / ๑) การบรหิ ารเวลาทใ่ี ช รสั เซยี สาํ หรบั การอภปิ รายในรฐั สภา มหี นา ทท่ี างการเมอื ง หรอื ไม? (Is the function (Management of speaking of the Secretary General time in parliamentary a political function?) / debates) / ดาํ เนนิ การ ดาํ เนนิ การอภปิ ราย อภปิ รายโดยรองเลขาธกิ าร โดยเลขาธกิ ารสภาผแู ทนราษฎร รฐั สภาสาธารณรฐั โปรตเุ กส โมรอ็ กโก ๒) ฝา ยคา น (The Opposition) ๒) กระบวนการในการรกั ษา / ดาํ เนนิ การอภปิ ราย คณุ ภาพทางนติ บิ ญั ญตั ิ โดยเลขาธกิ ารรฐั สภาสหพนั ธ ผา นแนวทางการตรวจสอบ สาธารณรฐั ประชาธปิ ไตย ทางรฐั สภา (Methods for เนปาล ensuring parliamentary ๓) บทบาทและการทาํ งาน oversight over the quality ของรฐั สภาในชว งวกิ ฤติ of legislation) / ดาํ เนนิ การ (The role and workings อภปิ รายโดยรองเลขาธกิ าร of parliament in crisis รฐั สภาโปรตเุ กส situations) / ดาํ เนนิ การ ๓) นวตั กรรมการบรหิ าร อภปิ รายโดยเลขาธกิ ารรฐั สภา จดั การในรฐั สภา สมาพนั ธรฐั สวสิ (Management innovation in parliaments) / ดาํ เนนิ การ อภปิ รายโดยผอู าํ นวยการ การบรหิ ารจดั การแผน ยทุ ธศาสตรป ระจาํ สาํ นกั งาน ผอู าํ นวยการใหญ สภาผแู ทนราษฎรสหพนั ธ สาธารณรฐั บราซลิ

๒๓ การ หวั ขอ การอภปิ รายทว่ั ไป (General Debate) ประชมุ ระหวา งป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๖๑) ASGP ประจาํ ฤดใู บไมผ ลิ (Spring Session) ประจาํ ฤดใู บไมร ว ง (Fall Session) ป ค.ศ. ครง้ั ท่ี / วนั -เดอื น-ป / หวั ขอ / อภปิ รายโดย ครง้ั ท่ี / วนั -เดอื น-ป / หวั ขอ / อภปิ รายโดย เจา ภาพ เจา ภาพ ๒๐๑๘ ๑๓๘ / ๒๖-๒๘ ๑ เรอ่ื ง คอื ๑๓๙ / ๑๓-๒๐ ๒ เรอ่ื ง คอื (พ.ศ. ๒๕๖๑) มนี าคม ๒๐๑๘ / ๑) ความสมั พนั ธร ะหวา ง ตลุ าคม ๒๐๑๘ / ๑) ความจาํ เปน ของรฐั บาล รฐั สภากบั รฐั บาล สมาพนั ธรฐั สวสิ ตอ การหารอื กบั รฐั บาล สมาพนั ธรฐั สวสิ (Relationship between กอ นการดาํ เนนิ การบางประการ Parliament and (The requirement for Government) / ดาํ เนนิ การ government to consult อภปิ รายโดยเลขาธกิ าร parliament before carrying รฐั สภายกู นั ดา out certain acts) / ดาํ เนนิ การ อภปิ รายโดยเลขาธกิ าร สภาสามญั แคนาดา ๒) รฐั สภาชดุ ใหม: กระบวนการทางกฎหมาย และการบรหิ ารจดั การ ทว่ั ไป (A New Legislature: Legal and Administrative Procedures) / ดาํ เนนิ การ อภปิ รายโดยรองเลขาธกิ าร รฐั สภาสาธารณรฐั โปรตเุ กส สว นท่ี ๓ การสารวจการดาเนนิ งาน ป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘: บทสงเคราะหแ ละบทวเิ คราะห ๓.๑ บทสงั เคราะหว า ดว ยภาพรวมการดาํ เนนิ งานของสมาคมฯ ป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๖๑) ภาพรวมของการประชุมฯ ป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๖๑) สามารถ พจิ ารณาไดจ ากวาระการดําเนินการ วิธีการดาํ เนนิ การ และสารตั ถะโดยรวมของการประชมุ ฯ ดังนี้

๒๔ รฐั สภาสาร ฉบบั เดือนพฤษภาคม- มถิ ุนายน ๒๕๖๒ ก) วาระการดําเนินการ (Session) พบวา ยังคงมวี าระการดาํ เนินงาน ๒ ครัง้ ตอป คือประจาํ ฤดูใบไมผ ลิ (Spring) และฤดใู บไมรวง (Fall) ซง่ึ โดยปกติการประชุมประจาํ ฤดูใบไมผ ลิ ประเทศเจาภาพจะเปนประเทศสมาชิกของสมาคมฯ สลับหมุนเวียนกันไปตามเจตจํานงในการ ขอรับเปนเจาภาพจัดการประชุม แตการประชุมประจําฤดูใบไมรวงน้นั จะจัดข้นึ ท่ศี ูนยการประชุม นานาชาติ ณ นครเจนีวา สมาพนั ธรัฐสวิส เปนปกติ แตใ นรอบทศวรรษท่ผี านมา มถี งึ ๒ คร้ัง ที่การประชุมฯ ประจําฤดูใบไมรวงไมไดจัดที่นครเจนีวา สมาพันธรัฐสวิส เปนปกติ แตจ ดั ท่ีแคนาดา ในป ค.ศ. ๒๐๑๒ (พ.ศ. ๒๕๕๕) และรสั เซยี ในป ค.ศ. ๒๐๑๗ (พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามลําดับ ทง้ั น้ี มีความพยายามท่จี ะผลกั ดันใหประเทศสมาชกิ รับเปน เจา ภาพจดั การประชุม ประจาํ ฤดใู บไมร ว ง แตแ นวคิดดงั กลา วไมประสบผลสําเรจ็ มากนกั ข) วธิ กี ารดาํ เนินการ (Working methods) พบวา ทีป่ ระชุมยงั คงใหค วามสําคญั กบั การอภิปรายทวั่ ไป (General Debate) ซึ่งมีกา วหนา อยา งมาก โดยจัดใหมกี ารแบง กลมุ ยอ ย ตามความสนใจ และตามความถนดั ดานภาษา ไดแก ภาษาอังกฤษ ภาษาฝรั่งเศส ภาษาสเปน และภาษาอาหรบั สว นการนําเสนอประเด็นอภิปราย (Communication) พบวา มกี ารมกี ารนําเสนอ ประเด็นอภิปรายที่หลากหลาย และมีจํานวนเร่ืองโดยเฉลี่ยที่ ๑๐ เรื่องตอการประชุม เชน ในป ค.ศ. ๒๐๑๖ (พ.ศ. ๒๕๕๙) การประชมุ ฯ ประจาํ ฤดูใบไมผลิ ทแ่ี ซมเบีย สามารถนาํ เสนอ ประเดน็ อภปิ รายไดถ งึ ๑๒ เรอ่ื ง และในปเ ดยี วกนั การประชมุ ฯ ประจาํ ฤดใู บไมร ว ง ทน่ี ครเจนวี า สมาพนั ธรัฐสวิส สามารถนาํ เสนอประเดน็ อภปิ รายไดถึง ๑๓ เร่อื ง และในป ค.ศ. ๒๐๑๗ (พ.ศ. ๒๕๖๐) การประชมุ ฯ ประจาํ ฤดใู บไมผ ลิ ทบ่ี งั กลาเทศ และการประชมุ ฯ ประจาํ ฤดใู บไมร ว ง ท่ีรัสเซีย สามารถนําเสนอประเด็นอภิปรายในการประชุมแตละครั้งไดถึงจํานวน ๑๐ เรื่อง อยา งไรกต็ าม ในป ค.ศ. ๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๖๑) ทส่ี มาพนั ธรฐั สวสิ รบั เปน เจา ภาพจดั การประชมุ ฯ นน้ั มีการนําเสนอประเด็นอภิปรายเพียงจํานวน ๓ เร่ืองเทาน้ันในแตละการประชุม โดยสรุป อาจกลาวไดวา แมการนําเสนอประเด็นอภิปรายจะมีการนําเสนอจํานวนเร่อื งมากข้นึ ในเชิงปริมาณ แตภาพรวมการประชุมของวิธีการดําเนินการประชุมน้ัน ยังคงใหความสําคัญกับการอภิปราย ท่วั ไปเปน หลกั ซึง่ มีความกา วหนา ในเร่ืองของการแบงกลุม ใชภ าษาทแ่ี ตกตา งกันออกไป ค) สารัตถะ (Substance) ของการอภิปรายทั่วไปในรอบทศวรรษท่ีผานมา ยังคง ใหความสําคัญกับเร่ืองกิจการภายในของรัฐสภาเปนหลัก โดยเนนที่บทบาทของเลขาธิการ รฐั สภา (Secretary General) ในการบริหารจัดการและการสนบั สนุนงานของรัฐสภา (Practice of Parliament) เชน หนาที่ของเลขาธกิ ารรฐั สภา (อภิปรายโดยรฐั สภาเครอื รฐั ออสเตรเลยี ) เลขาธิการรัฐสภามีหนาท่ีทางการเมืองหรือไม (อภิปรายโดยสภาผูแทนราษฎรโมร็อกโก)

๒๕ และการทํางานรวมกับองคการภายนอก (เชน ฝายรฐั บาล ฝา ยตลุ าการ) เชน ความสัมพนั ธ ระหวา งรัฐสภากบั รัฐบาล (อภิปรายโดยรัฐสภายูกันดา) การตง้ั กระทถู ามรฐั มนตรี (อภปิ ราย โดยรฐั สภาโปรตุเกส) บทบาทของคณะกรรมาธกิ ารในการตรวจสอบฝา ยบริหาร (อภปิ รายโดย วฒุ ิสภาฝรัง่ เศส) ฝายนิตบิ ญั ญัตแิ ละฝายตุลาการ: การถวงดุลอาํ นาจ (อภปิ รายโดยสภาสามัญ แหงสหราชอาณาจักร) นอกจากน้ี ยังมีการใหความสําคัญกับตัวแสดงอื่นๆ (ท่ีไมใชรัฐสภา รฐั บาล และตุลาการ) ดว ย เชน กลุมผลประโยชน และผูเยย่ี มชมรฐั สภา อาทิ ล็อบบ้ยี สิ ตและ กลมุ ผลประโยชน: อีกมุมหน่งึ ของกระบวนการนิติบัญญัติ (อภิปรายโดยรัฐสภาสมาพันธรัฐสวิส) และการประทวงของสมาชิกรัฐสภาและผูเขาเยี่ยมชมรัฐสภาในชวงเปดสมัยประชุม (อภิปราย โดยสภาผูแทนราษฎรเยอรมนี) เปนตน ๓.๒ บทวเิ คราะหวาดวยรูปแบบ เน้อื หา หัวขอ การประชมุ และการใชภ าษา ในการวิเคราะหพลวัตการขับเคลื่อนการดําเนินงานของการประชุมสมาคม เลขาธิการรัฐสภา ในรอบ ๑๐ ปท ี่ผานมา สามารถพจิ ารณาไดจ ากการเปล่ยี นแปลงทีเ่ กดิ ข้นึ อยา งเปนรูปธรรมใน ๔ บริบท คือ รปู แบบ (Form) เน้ือหา (Content) หัวขอการประชมุ (Topic) และการใชภาษา (Language Use) ดงั น้ี ๓.๒.๑ รูปแบบ (Form) การอภปิ รายทัว่ ไป จากการสาํ รวจขอบขา ยในการอภปิ รายทัว่ ไป พบวา โดยปกตจิ ะมกี ารดาํ เนนิ การในท่ีประชมุ แบบเบด็ เสร็จ กลา วคือ มกี ารจาํ แนกการอภิปรายทว่ั ไป (และการนาํ เสนอ ประเดน็ อภิปราย) ในทป่ี ระชมุ ฯ โดยมรี ะยะหลงั ป ค.ศ. ๒๐๑๑ (พ.ศ. ๒๕๕๔) ไปแลว จะพบวา มีพฒั นาการในดา นการแบง กลมุ อภิปราย ในรูปแบบทเ่ี ปนแบบทางการ (formal group) และ ไมเ ปน ทางการ (informal group) หรอื มีความพยายามทจ่ี ะใหหลกั การและเหตุผล (rationale) วา ทาํ ไมจึงควรมีการอภปิ รายในเรื่องนน้ั สามารถนําเสนอ ดงั น้ี ๓.๒.๑.๑) มกี ารแบงกลมุ ยอย เปน ๒ ประเภท ก) แบบไมเ ปน ทางการ ในการประชมุ ASGP ประจาํ ฤดใู บไมร ว ง วนั ท่ี ๒๒-๒๖ ตลุ าคม ค.ศ. ๒๐๑๒ (พ.ศ. ๒๕๕๕) มีการแบงกลุมการอภิปรายท่ัวไปข้ึนเปนคร้ังแรก โดยมีหัวขอหลักคือ การจัดการทรัพยากรบุคคลเพื่อการบริการที่มีประสิทธิภาพของรัฐสภา (Personnel management services) ซ่งึ มกี ารแบง กลมุ ยอยเปน ๒ กลมุ คอื กลมุ ท่ี ๑ อภิปรายเร่ืองการสรรหาเจาหนาทรี่ ฐั สภา (Recruitment of parliamentary staff)

๒๖ รฐั สภาสาร ฉบบั เดอื นพฤษภาคม- มถิ ุนายน ๒๕๖๒ กลุมที่ ๒ อภิปรายเรื่องการวางแผนอาชีพและความสําเร็จของเจาหนาท่ี รัฐสภา (Career and succession planning for parliamentary staff) ข) แบบเปนทางการ ในการประชมุ ASGP วนั ท่ี ๒๐-๒๓ มนี าคม ค.ศ. ๒๐๑๖ (พ.ศ. ๒๕๕๙) ทแ่ี ซมเบีย มีการแบงกลุม ตามการใชภ าษา ออกเปน ๕ กลุม ดังน้ี กลุมท่ี ๑ อภิปรายเร่ืองกระบวนการตัดสินใจ: ใครเปนผูต้ังงบประมาณ สาํ หรับรัฐสภา กระบวนการเปนอยางไร รัฐบาลเขา มามสี ว นรว มในกระบวนการน้ีไดอ ยา งไร (The decision-making process: who sets the budget for parliament? What is the procedure? How is the Government implicated in the process?) กลุมท่ี ๒ อภิปรายเรื่องการนําไปปฏิบัติ: ใครมีหนาท่ีในการจัดการ งบประมาณ และจดั การอยา งไร (Implementation: who is charged with managing the budget? How is it managed?) กลุมที่ ๓ อภิปรายเรื่องการพิจารณา: การจัดการงบประมาณไดรับการ พิจารณาตรวจทานอยางละเอียด (จากหนว ยงานภายใน องคกรอสิ ระ หรอื หนวยงานภายนอก หรือไม) (Scrutiny: Is the management of the budget subject to scrutiny (either internal, or by an independent, outside body?) กลุมที่ ๔ อภปิ รายเร่ืองความโปรง ใส: ใชระดับความโปรง ใสใดในการจัดการ งบประมาณและบญั ชีของรฐั สภา (Transparency: what degree of transparency applies to the management of parliament’s budget and its accounts?) กลุมท่ี ๕ อภปิ รายเรอ่ื งการตอบสนองตอ สถานการณว ิกฤติ: มกี ารจัดวกิ ฤติ ทางงบประมาณอยา งไร มีกองทุนสาํ รองลบั หรอื ไม (Response to crisis situations: How are crisis situations managed in budgetary terms? Do secret reserve funds exist?) ๓.๒.๑.๒) มกี ารนําเสนอหลกั การและเหตุผล ในการประชุม ฯ ประจาํ ฤดูใบไมรว ง วันท่ี ๑๑-๑๘ ตลุ าคม ค.ศ. ๒๐๑๔ (พ.ศ. ๒๕๕๗) ณ นครเจนวี า สมาพนั ธรฐั สวสิ มีการขยายความ โดยใหห ลักการและเหตผุ ล เปนครั้งแรกวา ทําไมหัวขอน้ีถึงไดรับการบรรจุเปนหัวขออภิปรายทั่วไปในการประชุมครั้งนั้น เชน การอภิปรายทั่วไปในหัวขอ “การประสานงานความชวยเหลือการสนับสนุนใหแกรัฐสภา (Co-ordination of assistance and support to Parliaments)” โดยมกี ารใหห ลกั การและเหตผุ ลวา “เหตุผลในการอภปิ รายหวั ขอน้ี คอื เพอ่ื ใหส มาคมฯ ไดจดั วางสถานะรว มกนั ในเร่อื งความ

๒๗ โปรง ใสตรวจสอบได ความยง่ั ยืนของการทาํ หนาที่ และการส่ือสารเพือ่ ใหค วามชว ยเหลอื และ การสนบั สนนุ แกรัฐสภาประเทศตา งๆ ดว ยความเหน็ เพ่ือระบุความตอ งการและดําเนนิ การได ตรงกบั ความตอ งการของประเทศผเู ขา รบั การชว ยเหลอื รวมถงึ การรบั ประกนั วา การดาํ เนนิ การนน้ั จะเกิดประสทิ ธผิ ลดว ย การอภปิ รายจะเนนทค่ี วามเกย่ี วขอ งกับรา งของ IPU เปนหลกั การรวม กันสําหรบั การพัฒนาดา นรฐั สภา”๑๑ ๓.๒.๒ เนือ้ หา (Content) การอภิปรายทวั่ ไป เนื้อหาที่สําคัญสําหรับการอภิปรายทั่วไป ในปี ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๙-๒๕๖๑) สามารถจําแนกได ๕ ประเดน็ หลกั ดงั นี้ ๑) การทํางานของรัฐสภาทเี่ ก่ียวของกับฝา ยอ่ืนๆ (เชน ฝา ยบรหิ าร ฝา ยตุลาการ กลมุ ผลประโยชน ภาคประชาชน) - การตั้งกระทูถ ามรัฐมนตรี (Questions to Ministers) อภิปรายโดย รัฐสภาโปรตุเกส - บทบาทของคณะกรรมาธิการในการตรวจสอบฝา ยบริหาร (The role of Committees in parliamentary oversight of the Executive) อภิปรายโดยวฒุ ิสภาฝรัง่ เศส - ฝายนติ บิ ัญญัตกิ ับฝายตุลาการ: การถว งดุลอํานาจ (The legislature and the Judiciary: A balance of power) อภิปรายโดยรัฐสภาแซมเบยี - ล็อบบ้ียิสตและกลุมผลประโยชน: อีกมุมหนึ่งของกระบวนการ นติ บิ ญั ญตั ิ (Lobbyists and interest groups: the other aspect of the legislative process) อภิปรายโดยรฐั สภาสมาพันธรัฐสวสิ - ความจําเปนของรัฐบาลในการหารือกับรัฐสภากอนการดําเนินการ บางประการ (The requirement for government to consult parliament before carrying out certain acts) อภปิ รายโดยสภาสามัญแคนาดา - การเรียกความไววางใจของประชาชนตอรัฐสภากลับคืนมา (Restore public trust in parliament) อภิปรายโดยสภาผูแทนราษฎรอนิ โดนเี ซีย ๑๑ ผสู นใจสามารถดูตัวอยางหัวขอ การอภปิ รายทั่วไป (General Debate) อื่นๆ ไดในรายงานการประชุม สมาคมเลขาธิการรฐั สภา ประจําฤดใู บไมร วง ระหวางวนั ที่ ๑๑-๑๘ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๗ (ค.ศ. ๒๐๑๔) ณ นครเจนีวา สมาพนั ธรฐั สวสิ หนา ๑-๕

๒๘ รฐั สภาสาร ฉบับเดือนพฤษภาคม- มถิ นุ ายน ๒๕๖๒ ๒) การสนบั สนุนการปฏบิ ตั ิหนาท่ขี องสมาชิกรัฐสภา - การเลอื กต้งั ประธานสภาผแู ทนราษฎร (Election of the Speaker) อภปิ รายโดยสภาสามัญแคนาดา - รัฐสภาจะติดตามงานของสมาชิกรัฐสภาท่ีเขารวมการประชุมรัฐสภา ระหวางประเทศกับองคการรัฐสภาในเวทีระหวางประเทศไดอยางไร (How do national parliaments take forward the work of parliamentarians who attend international parliamentary assemblies?) อภปิ รายโดยสภาแหง ชาตยิ โุ รป - มาตรฐานความประพฤติของสมาชิกรัฐสภาและเจาหนาท่ีรัฐสภา (Standards of conduct for members of parliament and parliamentary staff) อภปิ รายโดย สภาผแู ทนราษฎรอุรุกวยั - การสนบั สนุนและจัดอบรมสมาชกิ รฐั สภาใหม (Support and training for new Members of Parliament) อภปิ รายโดยรฐั สภาแซมเบยี - กฎระเบียบในการมีสวนรวมของสมาชิกรัฐสภาในการดําเนินงาน ของรัฐสภาซ่ึงสมาชิกรัฐสภามีผลประโยชนดานการเงินท้ังทางตรงและทางออม (Roles on the participation of Members of Parliament in proceeding in which they have direct or indirect financial interest) อภปิ รายโดยราชยสภาแหงอนิ เดีย ๓) การบรหิ ารจดั การงานของรฐั สภา - หนา ท่ีของเลขาธิการรัฐสภา (The Office of secretary General) อภปิ รายโดยรัฐสภาเครอื รัฐออสเตรเลีย - การหาโครงสรางสํานักงานเลขาธิการรัฐสภาที่มีประสิทธิภาพสูงสุด (Finding the structure of a parliamentary secretariat with maximum efficient) อภิปรายโดย รฐั สภาสมาพนั ธรฐั สวสิ - การประเมินตนเองในดานการบรหิ ารภายในรัฐสภา (Administrative self-evaluation within Parliament) อภิปรายโดยสภาทปี่ รึกษาแหงชาติแอลจีเรีย๑๒ ๑๒ สภาที่ปรกึ ษาแหงชาติแอลจีเรยี ซ่ึงเปน สมาชกิ สมทบ เสนอเร่อื งเดียวกนั นี้ถงึ สองคร้งั คือ ในการประชุม ประจําฤดูใบไมผ ลิ ท่ีเอธิโอเปย และฤดูใบไมรวง ทส่ี มาพันธรฐั สวิส ในป ค.ศ. 2009 (พ.ศ. 2552)

๒๙ - การจัดต้ังงบประมาณของรัฐสภา (The budget of Parliament) อภปิ รายโดยสภาผแู ทนราษฎรโมรอ็ กโก - การรองทกุ ขตอ รัฐสภา (Petitioning the Parliament) อภปิ รายโดย สภาผแู ทนราษฎรอริ กั - องคประกอบทางสังคมของรฐั สภา (The social composition of Parliament) อภปิ รายโดยสภาผแู ทนราษฎรโมรอ็ กโก - ทาํ ไมจึงตอ งมชี อ งทางโทรทศั นร ฐั สภา (Why have a parliamentary television channel?) อภปิ รายโดยสภาผแู ทนราษฎรโมร็อกโก - การปองกันผลประโยชนทับซอนในรัฐสภา (The prevention of conflict of interest in Parliament) อภปิ รายโดยวุฒสิ ภาเนเธอรแลนด - การจัดการการใชจายของรัฐสภาในยุคท่ีมีการจํากัดดานเศรษฐกิจ: ความทาทายและการแกป ญ หา (Managing parliamentary spending in times of economic restraint: Challenges and solutions) อภิปรายโดยสภาผูแทนราษฎรเยอรมนี - เหตุการณและงานของรัฐสภาในชวงรัฐสภาหมดวาระและ ปด สมัยประชุมสภา (Events and tasks at the end of parliament and of parliamentary session) อภิปรายโดยราชยสภาแหง อินเดยี - การจัดการทรัพยากรบุคคลเพื่อการบริการท่ีมีประสิทธิภาพ ของรฐั สภา (Personnel management for effective parliamentary services) อภิปรายโดย สภาสามัญแหงแคนาดา - อาคารรัฐสภา: สิ่งทาทายและโอกาส (Parliamentary building: Challenges and opportunities) อภิปรายร่วมกันโดยสภาขุนนางแห่งสหราชอาณาจักร และสภาผูแทนราษฎรออสเตรเลีย - งานของคณะกรรมาธิการนอกบริเวณรัฐสภา (Committees work beyond the precincts of Parliament) อภปิ รายโดยสภาผแู ทนเครอื รัฐออสเตรเลยี - สิ่งท่ีไมสามารถพูดได: การจํากัดเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น ในการประชุมสภา (Things that cannot be said: Limits on freedom of expression in parliamentary proceedings) อภิปรายโดยสภาสามัญแหงแคนาดา - มาตรการในการจํากัดผลกระทบของรัฐสภาตอส่ิงแวดลอม (Measures to limit the impact of Parliament on the environment) อภิปรายโดยรฐั สภาสวีเดน

๓๐ รฐั สภาสาร ฉบับเดือนพฤษภาคม- มถิ ุนายน ๒๕๖๒ - มีความจําเปนหรือไมในการจํากัดการอภิปรายในการประชุมสภา (Is it necessary to constraint debate in plenary sitting?) อภิปรายโดยสภาผแู ทนราษฎรฝร่งั เศส - การประสานงานในการใหความชวยเหลือและสนับสนุนรัฐสภา ตา งประเทศ (Co-ordination of assistance and support to foreign Parliaments) อภปิ ราย โดยสภาผแู ทนราษฎรแหงสหพันธรัฐเยอรมนี ๔) การสนับสนุนการใชเทคโนโลยีสารสนเทศในการดําเนินการ สนบั สนนุ งานของรฐั สภา - การเสนอเก่ียวกับศูนยเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ในรฐั สภาทั่วโลก (Global center for ICT in Parliaments) อภปิ รายโดยศูนยเ ทคโนโลยสี ารสนเทศ และการสอื่ สารในรัฐสภาโลก องคก ารสหประชาชาติ ๕) นวตั กรรม๑๓ - ววิ ฒั นาการทางการทตู ของรฐั สภา๑๔: การปฏบิ ตั ิ สง่ิ ทา ทาย และความเสย่ี ง (The emergence of parliamentary diplomacy: Practices, challenges and risks) - นวัตกรรมการบริหารจัดการในรฐั สภา (Management innovation in Parliament) อภิปรายโดยสภาผแู ทนราษฎรบราซลิ ๓.๒.๓ หัวขอการประชมุ (Topic) จากการพจิ ารณาเนอ้ื หาการอภปิ รายทว่ั ไปในหวั ขอ ๓.๒.๒ ขา งตน จะเหน็ วา หัวขอการประชมุ ฯ ซ่งึ พจิ ารณาโดยกรรมการบริหารสมาคมฯ (Executive Committees) นั้น ไมมคี วามตอเนอ่ื ง และไมมีขอบขายในการพิจารณาอยา งเปนระบบ ตวั อยา ง เชน ในการ ประชมุ สมาคมเลขาธิการรฐั สภา ประจําฤดูใบไมผลิ ป ค.ศ. ๒๐๑๖ (พ.ศ. ๒๕๕๙) ท่ีแซมเบยี พบวา ๑๓ ผเู ขยี นมที ัศนะวา parliamentary diplomacy คอื นวัตกรรม เพราะนวัตกรรม คอื “การนาํ ความคดิ ใหมๆ วิธกี ารปฏิบัติใหมๆ หรอื อาจจะไดร ับการปรบั ปรงุ จากส่ิงดั้งเดิมใหดีขึน้ เหมาะสมกับสถานการณ ซ่งึ ส่งิ เหลาน้ี ไดรับการทดลอง พิสูจนและพัฒนาเปนขั้นเปนตอน เปนระบบ จนเช่ือถือไดวาใหผลท่ีดีกวาเดิม นํามาปรับปรุง เปลย่ี นแปลงแนวปฏบิ ตั ทิ างการศกึ ษา เปน ผลทาํ ใหป ระสทิ ธภิ าพทางการศกึ ษาสงู ขน้ึ ” สบื คน จาก http://www.northeducation.ac.th/ etraining/courses/3/itedu/chap1/index01_2.php เมอ่ื ๑๕ พฤศจกิ ายน ๒๕๖๑ ๑๔ ผสู นใจสามารถอานการอภปิ รายทวั่ ไปในเรอื่ งดงั กลา วไดจาก รายงานการประชมุ สมาคมเลขาธิการรัฐสภา ประจาํ ฤดูใบไมร ว ง ป ค.ศ. ๒๐๑๓ (พ.ศ. ๒๕๕๖) ณ สมาพนั ธรฐั สวิส และสามารถศึกษาเพ่ิมเตมิ เกี่ยวกับ Parliamentary Diplomacy ไดจากบทความเร่อื ง On the Value of Parliamentary Diplomacy เขียนโดย Daniel Fiott ซ่งึ อธบิ ายความหมายคาํ วา Parliamentary Diplomacy (หนา ๑-๒) และบัญญตั ิศัพทใ หม คอื Parlomacy ข้นึ มาเพ่อื อธบิ ายถึงคุณคา (value) ของ “รัฐสภาการทตู ” (หนา ๓-๕) ไดท่ี http://media.library.ku.edu.tr/reserve/resfall15_16/Hist311_DBarlas/Week_13.pdf สืบคนเมอ่ื ๑๕ พฤศจิกายน ๒๕๖๑

๓๑ ทป่ี ระชุมมีการอภิปรายใน ๓ ประเดน็ หลัก คอื การเนน ยํา้ ภาระทางกฎหมาย (Overburdening) การจดั ตงั้ งบประมาณ (The budget) และการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศ (Climate Change) ซ่ึงไมมีความเกี่ยวของกันโดยพื้นฐานของเนื้อหาสาระ และเมื่อทบทวนเนื้อหาการอภิปราย ทัว่ ไป ในชวงป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๖๑) ก็ไมพ บวามกี ารอภิปรายทวั่ ไป ในเรือ่ งดงั กลาวอีกในทป่ี ระชมุ ครง้ั อ่ืน ทัง้ ๆ ที่ เรอ่ื งดงั กลา วเปนเรื่องที่มนี ยั ยะสาํ คัญตอการ ดําเนินการของรัฐสภาทั่วโลก โดยเฉพาะเรื่องการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศน้ันถูกบรรจุอยูใน วาระการประชุมระหวางประเทศทวั่ โลก อาจกลาวไดวา ในรอบทศวรรษที่ผานมา (ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘) การประชมุ สมาคมเลขาธิการรฐั สภามุงพิจารณาหัวขอการประชมุ เปนคร้งั ๆ ไป ทาํ ใหมีลักษณะ การดาํ เนินการในรปู แบบแนวราบ (horizontal approach) โดยไมมกี ารพิจารณาเร่อื งใดเร่อื งหนง่ึ เชงิ ลึก (vertical approach) ทําใหหวั ขอ อภิปรายในการประชมุ สมาคมเลขาธิการรัฐสภาเปนไป อยา งไรท ิศทางท่แี นนอน ไรขอบเขตในการกาํ หนดหวั ขอการประชุม และไรค วามตอ เนื่องอยา ง ยากท่ีจะเสรมิ สรา งความเขมแขง็ ทางสารัตถะใหเกิดขึน้ ได ๓.๒.๔ การใชภ าษา (Language Use) ๓.๒.๔.๑) ความกาวหนา ในเรือ่ งขอบขา ยการใชภาษา จากที่ไดกลาวแลววา ในระบบงานการดําเนินการของสมาคม เลขาธกิ ารรัฐสภามภี าษาทีใ่ ชใ นการประชมุ อยา งเปน ทางการ ๒ ภาษา คอื ภาษาอังกฤษ และ ภาษาฝรง่ั เศส ตามท่ีระบไุ วใ นขอ ๒๙ ของกฎสมาคมเลขาธกิ ารรฐั สภา ซ่ึงจากการสํารวจ การใชภาษาในท่ปี ระชุมระหวา งป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๖๑) พบวา มกี ารใช ภาษาองั กฤษและภาษาฝร่ังเศสเปนภาษาทางการจนถงึ ป ค.ศ. ๒๐๑๓ โดยในป ค.ศ. ๒๐๑๖ พบวาไดมีการแบงกลุมการอภิปรายท่ัวไป โดยใหมีการใชภาษาตามความถนัดของผูเขารวม การประชุมเพิ่มเตมิ คอื ในป ค.ศ. ๒๐๑๔ (พ.ศ. ๒๕๕๗ - Spring Session) และ ในป ค.ศ. ๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๖๑ - ทงั้ Spring และ Fall Session) ไดเ พิ่มเตมิ ภาษาสเปนและภาษา อาหรบั เขา มาเปน ทางเลือกสาํ หรับการเขารวมอภิปรายทั่วไป ๓.๒.๔.๒) การใชภาษาตามความถนัดและความสนใจของ ผเู ขารวมการประชมุ มตี วั อยาง ดังนี้

๓๒ รัฐสภาสาร ฉบบั เดือนพฤษภาคม- มิถนุ ายน ๒๕๖๒ ตัวอยา งท่ี ๑: การประชมุ ASGP วนั ที่ ๒๐-๒๓ มนี าคม พ.ศ. ๒๐๑๖ (พ.ศ. ๒๕๕๙) ณ แซมเบยี มีการแบง กลุม การใชภาษา ออกเปน ๕ กลมุ ดงั น้ี กลมุ ที่ ๑ ใชภาษาอังกฤษในการอภปิ รายเรอ่ื งกระบวนการตัดสนิ ใจ: ใครเปนผูต้ังงบประมาณสําหรับรัฐสภา กระบวนการเปนอยางไร รัฐบาลเขามามีสวนรวม ในกระบวนการน้ีไดอ ยา งไร (The decision-making process: who sets the budget for parliament? What is the procedure? How is the Government implicated in the process?) กลุมที่ ๒ ใชภาษาอังกฤษในการอภิปรายเรื่องการนําไปปฏิบัติ: ใครมหี นา ทใ่ี นการจัดการงบประมาณ และจดั การอยา งไร (Implementation: who is charged with managing the budget? How is it managed?) กลมุ ที่ ๓ ใชภาษาฝรั่งเศสในการอภิปรายเร่ืองการพิจารณา: การจัดการงบประมาณไดรับการพิจารณาตรวจทานอยางละเอียด (จากหนวยงานภายใน องคกรอิสระ หรอื หนวยงานภายนอกหรอื ไม) (Scrutiny: Is the management of the budget subject to scrutiny (either internal, or by an independent, outside body?) กลุมที่ ๔ ใชภ าษาสเปนในการอภิปรายเรอื่ งความโปรงใส: ใชร ะดับ ความโปรงใสใดในการจดั การงบประมาณและบัญชขี องรัฐสภา (Transparency: what degree of transparency applies to the management of parliament’s budget and its accounts?) กลุมท่ี ๕ใชภาษาอาหรับในการอภิปรายเร่ืองการตอบสนอง ตอสถานการณวิกฤติ: มีการจัดวิกฤติทางงบประมาณอยางไร มีกองทุนสํารองลับหรือไม (Response to crisis situations: How are crisis situations managed in budgetary terms? Do secret reserve funds exist?) ตัวอยางท่ี ๒: การประชมุ ASGP วนั ที่ ๒๖-๒๘ มนี าคม ค.ศ. ๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๖๑) ณ สมาพันธรฐั สวิส มีการแบง กลุมการใชภ าษา ออกเปน ๔ กลมุ ดงั น้ี กลุมที่ ๑ ใชภาษาอังกฤษ ในการอภปิ รายเรอื่ งความรว มมอื ระหวาง รัฐสภากับรัฐบาลในการวางแผนและจัดองคกรในสวนงานรัฐสภา (Collaboration between Parliament and Government in the planning and organization of parliamentary work)

๓๓ กลุมที่ ๒ ใชภาษาฝรั่งเศสในการอภิปรายเร่ืองทัศนคติตอตาน ระบบรฐั สภาและขอคาํ นึงทางจรยิ ธรรมในงานบริการสาธารณะ (Anti-parliamentary sentiment and ethical considerations in the civil service) กลุมที่ ๓ใชภาษาสเปนในการอภิปรายเร่ืองบทบาทของรัฐสภา ในการจดั องคป ระกอบและจดั ต้ังรัฐบาล (The role of Parliament in the composition and establishment of the government) กลมุ ที่ ๔ใชภาษาอาหรับในการอภิปรายเร่ืองการตรวจสอบ รัฐบาลโดยรัฐสภา (Scrutiny of the Government by Parliament) สว นที่ ๔ ขอ สงเกตและขอ เสนอแนะ ๔.๑ ขอสังเกต ขอ สังเกตจากการสํารวจพลวัตการดาํ เนินการการอภิปรายทัว่ ไป ป ค.ศ. ๒๐๐๙-๒๐๑๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๖๑) พบวา มีขอสงั เกตทมี่ ีนยั ยะสาํ คญั ๓ ประการ คือ ประการแรก คือ ผเู ขียนมที ศั นะวา ในฐานะองคการวชิ าชพี (Professional) “สมาคมเลขาธิการรัฐสภา” มคี วามเปน “สถาบนั ” (Institution) ตามความหมายท่ี Richard Scott (2014, p.57) ใหค วามหมาย “Institution” ไววา ครอบคลุมถึงความเช่ือและธรรมเนียมปฏิบัติ รวมถึงการรวมตัวกันของกลุม คนเพอ่ื แสดงความคดิ เห็น ซง่ึ สอดคลองกับคําอธิบายความหมาย ของคําวา “สถาบัน” ของ พิชาย รตั นดิลก ณ ภูเก็ต (๒๕๕๒, หนา ๔๑) วา เปน ระบบความเช่ือ ที่กลายเปนสถาบันเหลาน้ีมีพลังในการปรับเปล่ียนรูปแบบขององคการและเปนแนวทางในการสราง กรอบแนวคิดและวิธีการดําเนินการขององคการดวย สวนนักทฤษฎีสถาบันอยาง Zucker (๑๙๘๗, อางใน ทพิ วรรณ หลอสวุ รรณรตั น (๒๕๕๖ หนา ๓๙๘)) ใหค วามหมาย “Institution” วาเปน กฎระเบียบตา งๆ ทส่ี รา งข้นึ โดยองคก ารท่เี ปนทางการ ซึ่งในบทความน้ี กค็ อื องคการ สมาคมเลขาธิการรัฐสภา โดย Zucker ยงั ใหค วามเหน็ ตอไปวา การพจิ ารณาระดับของ “สถาบนั ” น้ี มดี ว ยกนั ๒ ระดบั คือ องคก ารท่เี ปน สถาบนั (Organizations as Institutions) และส่งิ แวดลอมทีเ่ ปน สถาบนั (Environment as Institution)๑๕ ในบทความนี้ผเู ขยี นขอต้งั ขอสังเกตวา ๑๕ ดูคําอธิบายเพม่ิ เติมเกี่ยวกบั “ระดับของสถาบัน” ไดจาก ทพิ วรรณ หลอสุวรรณรัตน (๒๕๕๖), หนา ๓๙๘-๔00.

๓๔ รฐั สภาสาร ฉบบั เดือนพฤษภาคม- มิถนุ ายน ๒๕๖๒ สมาคมเลขาธิการรฐั สภา คือ สิง่ แวดลอมทเ่ี ปน สถาบัน (ไมใ ชองคก ารทเ่ี ปนสถาบนั ) เพราะกฎระเบียบ ตางๆ ท่ีสรางขึ้นมานัน้ กเ็ พื่อใหเ กดิ การปฏิบัตติ ามและเพอ่ื ใหไ ดร บั การยอมรับและสนบั สนุน จากองคการ และทส่ี ําคัญคือเพอ่ื สรา งความชอบธรรม (legitimacy) จากสิง่ แวดลอมนัน้ ๆ ซึง่ โดยนัยยะหน่งึ น่คี ือมายาคตขิ องความมเี หตุผล (rationalized myth) ท่ตี อ งพึงระวัง ประการท่ีสอง คือ การอภิปรายท่ัวไปถูกกําหนดใหเปนไปอยางไมมีทิศทาง ที่แนนอน กลาวคือ คณะกรรมการบริหารของสมาคมฯ จะพิจารณาใหความเห็นชอบ โดยพิจารณาจากหัวขอท่ีถูกเสนอมาอยางไมมีหัวขอหลัก (theme) ในการพิจารณา ดังน้ัน การอภปิ รายท่วั ไปจงึ ไมมคี วามเชือ่ มโยงกนั ในเนื้อหาอยา งเห็นไดช ดั เชน การประชมุ ฯ ประจํา ฤดใู บไมร ว ง ณ สมาพันธรัฐสวสิ ในป ค.ศ. ๒๐๑๓ (พ.ศ. ๒๕๕๖) พบวา ในบรรดาหวั ขอ อภปิ ราย ทั่วไป จํานวน ๓ เรือ่ ง ไมมีความเก่ยี วขอ งกันโดยสน้ิ เชงิ กลาวคือ มกี ารอภปิ รายเร่อื งรัฐสภา จะติดตามการทํางานของสมาชิกรัฐสภาในการเขารวมประชุมระหวางประเทศไดอยางไร ซ่ึงเมื่อพิจารณาตามหัวขอ ๓.๒.๒ เน้ือหาการอภิปรายทั่วไป จะเห็นไดวานี่คือบริบทท่ีวา ดว ยการสนับสนนุ การทํางานของสมาชกิ รัฐสภา การอภิปรายเรื่องท่ี ๒ คือ อาคารรัฐสภา ซ่ึงเปนบริบทวาดวยการบริหารจัดการงานของรัฐสภา และการอภิปรายเรื่องสุดทายคือ วิวฒั นาการการทูตรฐั สภา ซึ่งเปน บริบทท่ีวาดวยนวัตกรรม ประการที่สาม ภาษาทใ่ี ชใ นการประชุมท่ีแตกตางกันนนั้ ไมใชอุปสรรคสําคญั ในการตดิ ตามทําความเขา ใจเนอื้ หาสาระการประชมุ เพราะปจ จยั สนับสนนุ หนง่ึ คอื การมีลา ม แปลภาษาเปนภาษาตางๆ (เชน องั กฤษ ฝร่ังเศส สเปน อาหรับ และอ่ืนๆ ตามแตผเู ขารว มประชมุ จะนําลามแปลภาษามา) เพอื่ สนับสนุนการประชมุ ฯ อยโู ดยตลอด กอปรกบั ในชวงทายของ การอภิปรายทั่วไปจะมีการนําเสนอบทสรุปการอภิปรายทั่วไป (โดยผูจดรายงานการอภิปราย ของแตล ะกลุม ยอย) ตอ ที่ประชุมเปนภาษาองั กฤษท้ังหมด อยางไรกต็ าม ผูเขียนขอต้ังขอสังเกต วาภาษาสเปนและภาษาอาหรับท่เี ปนภาษาทางเลือกใหมในการประชุมสมาคมเลขาธิการรัฐสภาน้นั มีแตจะทวีความสําคัญมากย่ิงขึ้นในเวทีการประชุมระหวางประเทศ เพราะภาษาสเปนเปน ภาษาซ่ึงใชกันอยางแพรหลายทั่วโลก โดยเปนภาษาราชการใน ๒๐ ประเทศ๑๖ และ ภาษาอาหรับ ในปจ จบุ ันมีจํานวน ๒๑ ประเทศ๑๗ ท่จี ดั วา เปน ประเทศอาหรบั และใชภ าษา อาหรับอยา งเปน ทางการ ๑๖ ไดแก ชิลี กวั เตมาลา คอสตาริกา ควิ บา โคลอมเบยี นกิ ารากวั โบลเิ วยี ปานามา ปารากวัย เปรู เมก็ ซิโก เวเนซเุ อลา สเปน อารเจนตนิ า อรุ ุกวัย เอกวาดอว เอลซัลวาดอว ฮอนดรู ัส เปอรโ ตรโิ ก และโดมนิ กิ ัน ๑๗ ไดแ ก แอลจีเรีย จิบูตี บาหเ รน อริ กั จอรแ ดน คูเวต เลบานอน ลเิ บีย มอริตาเนีย โมรอ็ กโก โอมาน ปาเลสไตน กาตาร ซาอดุ ิอาระเบีย โซมาเลีย ซูดาน ซเี รยี ตูนีเซีย อียปิ ต สหรฐั อาหรบั เอมิเรตส และเยเมน

๓๕ ๔.๒ ขอเสนอแนะ สําหรบั ขอเสนอแนะ มี ๒ ประการ คอื ประการแรก คือ เน่ืองจากมองวา “สิง่ แวดลอ มเปนสถาบนั ” น้นั เปน มายาคติ (myth) ทีผ่ ูเขา รวมการอภปิ รายในการประชุมสมาคมเลขาธกิ ารรฐั สภาเลอื กรบั มาปฏิบัติเพราะ เปนการกําหนดมาใหปฏิบัติ (หรือเปนเสมือนหนึ่งพิธีกรรม) มากกวาการรับมาเพื่อปฏิบัติ เพื่อใหเกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลอยางแทจริง (เชน โรงพยาบาลตางๆ ที่เลือกรับ มาตรฐานระบบ ISO ไปปฏบิ ัติใหเกิดผล) ดงั นนั้ ขอเสนอแนะในช้นั นี้ คือ ในเมือ่ สมาคม เลขาธิการรัฐสภามีแนวโนมที่จะดําเนินการไปในทิศทางเดียวกัน คือ การเขาไปมีสวนรวม ในการอภิปรายทว่ั ไปเพอื่ เพมิ่ การไหลเวยี นของทรพั ยากร กลาวคือ องคค วามรูตา งๆ ท่ีไดเรียนรู รวมกันจากการอภิปรายท่ัวไปในการบริหารจัดการงานรัฐสภา และเพิ่มความอยูรอดในระยะยาว ดังน้ัน การเขาไปมีสวนรวมดังกลาวนี้ควรไดรับการผนวกรวมใหเขากับการอภิปรายทั่วไป อยางเปน ทางการของสมาคมฯ ซ่ึงจะชว ยสงเสรมิ ประสทิ ธิภาพ และเปนวิธกี ารทท่ี ําใหส มาคม เลขาธิการรัฐสภาไดร บั ความชอบธรรมและความอยรู อดดวย ประการที่สอง รัฐสภาไทยซึ่งประกอบดวยสํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร และสํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา ควรแสวงหาโอกาสในการมีสวนรวมในการอภิปรายท่ัวไป ในหัวขอที่เปนท่ีสนใจและเปนท่ียอมรับ และที่สําคัญสรางความชอบธรรมใหกับองคการ (รฐั สภาไทย) ดว ย เชน การอภิปรายทว่ั ไปในหวั ขอ “สัปปายะสภาสถาน๑๘: อาคารรฐั สภา แหง ใหมข องไทย (Sap-pa-ya-sa-pha-sa-than: New Parliamentary Building of the Kingdom of Thailand)” เปนตน ซ่ึงเปนการตอ ยอดจากการอภิปรายทั่วไปเรื่อง อาคารรัฐสภา: สง่ิ ทา ทาย และโอกาส (Parliamentary Building: Challenges and Opportunities) ซึ่งเปนการอภิปราย ในภาพกวางของอาคารรัฐสภาในแงมุมที่เปนทั้งโอกาสและเปนปญหาที่ตองแกไข ซ่ึงอภิปราย โดยรองเลขาธิการรัฐสภาออสเตรียและผูชวยเลขาธิการสภาขุนนางแหงสหราชอาณาจักร ในการประชุมสมาคมเลขาธกิ ารรฐั สภา ประจําฤดูใบไมรว ง ป ค.ศ. ๒๐๑๓ (พ.ศ. ๒๕๕๖) ท่ีสมาพันธรฐั สวสิ ๑๘ สปั ปายะสภาสถาน เปน การรวมคาํ ระหวา งคําวา \"สปั ปายะ\" ซ่ึงแปลวา สิง่ ทส่ี บาย ส่ิงท่ีเก้ือกลู สิ่งทีเ่ หมาะสมกนั และคําวา \"สภาสถาน\" จึงมีความหมายวา สภาที่มีแตความสงบรม เย็นสบาย ผสู นใจความคบื หนา เกีย่ วกบั การกอ สรา งรฐั สภาแหงใหม สามารถสบื คนจาก https://www.parliament.go.th/ewtadmin/ewt/parliament_parcy/ main.php?filename=newsapa_home สบื คน เมอ่ื ๗ ธันวาคม ๒๕๖๑

๓๖ รฐั สภาสาร ฉบับเดอื นพฤษภาคม- มิถุนายน ๒๕๖๒ ประการท่ีสาม รัฐสภาไทยควรสนับสนุนใหเจาหนาท่ีวิเทศสัมพันธ ผูปฏิบัติ หนาท่ีสนับสนุนงานวิชาการในการประชุมสมาคมเลขาธิการรัฐสภาไดมีโอกาสศึกษาและ พัฒนาการใชภาษาทางการท่ีใชในการประชุมฯ คือ ภาษาอังกฤษและภาษาฝร่ังเศสเพิ่มเติม ในขัน้ สงู และอยา งตอ เนอื่ ง รวมท้ังเพม่ิ โอกาสในการศกึ ษาเพิม่ เตมิ ในภาษาอื่นๆ ที่เปนทางเลือก ในการเขา รวมอภิปรายทัว่ ไปในการประชุมฯ ดวย เชน ภาษาอาหรบั และภาษาสเปน สว นท่ี ๕ บทสรุป บทความน้ีมุงสรางความเขาใจที่มากข้ึนตอการประชุมรัฐสภาระหวางประเทศ โดยเฉพาะในบริบทของการประชุมสมาคมรัฐสภาระหวางประเทศ และมุงหวังที่จะทําความเขาใจ ในพลวัตการขับเคล่ือนการดําเนินการตางๆ ของรัฐสภาท่ีมีผลตอการดําเนินงานของรัฐสภา ในประเทศตางๆ ในกลมุ สมาชิกสมาคมเลขาธิการรัฐสภา โดยมงุ เนนการศึกษาไปท่กี ารอภิปรายท่วั ไป ในรอบทศวรรษที่ผานมา (ค.ศ. ๒๐๐๙ - ๒๐๑๘) ซ่ึงครอบคลุมหัวขอสําคัญท่ีหลากหลาย อยางมีนัยยะสําคัญ ซึ่งนาจะเปนประโยชนตอขาราชการรัฐสภาทุกคนที่เปนตัวแสดงหลัก ในการขับเคลื่อนการดําเนินงานตางๆ ในวงงานรัฐสภาใหมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น เพ่ือเปาประสงค สุดทายรวมกันในการปฏิบัติงาน น่ันคือ การเสริมสรางความรูความสามารถในการสนับสนุน การปฏิบัติหนาที่ของสมาชิกรัฐสภาในฐานะท่ีเปนตัวแทนจากประชาชนและเปนผูรับบริการ โดยตรงจากการปฏิบัติงานของขาราชการรัฐสภา ซ่ึงผูเขียนเช่ือมั่นวาประโยชนจากการทํางาน ท่มี ีประสิทธภิ าพและประสทิ ธิผลเชน น้ี จะยังประโยชนใ หแกป ระชาชนชาวไทยท้ังปวง

๓๗ เอกสารอางอิง ทิพวรรณ หลอ สวุ รรณรัตน. (๒๕๕๖). ทฤษฎอี งคการ: มุมมองตางกระบวนทศั น. กรงุ เทพมหานคร: บรษิ ทั ดเี ค ปริ้นต้ิงเวิรล จํากัด. พชิ าย รตั นดิลก ณ ภูเก็ต. (๒๕๕๒). องคก ารและการบริหารจดั การ. นนทบรุ :ี ธิงค บียอนด บุค ส จํากัด. สํานักงานเลขาธกิ ารสภาผแู ทนราษฎร. (๒๕๕๒). รายงานการประชุมสมาคมเลขาธกิ ารรัฐสภา ประจําฤดใู บไมผลิ ๑-๔ เมษายน ๒๕๕๒ ณ เอธโิ อเปย . กรงุ เทพฯ: สาํ นักการพิมพ สาํ นกั งานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร. _______________________________. (๒๕๕๒). รายงานการประชุมสมาคมเลขาธกิ ารรฐั สภา ประจาํ ฤดใู บไมร วง ๑๗-๒๔ ตลุ าคม ๒๕๕๒ ณ สมาพันธรัฐสวสิ . กรงุ เทพฯ: สาํ นักการพิมพ สาํ นกั งานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร. _______________________________. (๒๕๕๓). รายงานการประชมุ สมาคมเลขาธิการรัฐสภา ประจําฤดูใบไมผลิ ๒๘ มนี าคม–๑เมษายน ๒๕๕๓ ณ ประเทศไทย. กรงุ เทพฯ: สํานกั การพิมพ สาํ นกั งานเลขาธกิ ารสภาผแู ทนราษฎร. _______________________________. (๒๕๕๓). รายงานการประชุมสมาคมเลขาธิการรัฐสภา ประจาํ ฤดูใบไมรว ง ๒-๙ ตุลาคม ๒๕๕๓ ณ สมาพนั ธรฐั สวสิ . กรุงเทพฯ: สาํ นักการพิมพ สาํ นกั งานเลขาธกิ ารสภาผแู ทนราษฎร. _______________________________. (๒๕๕๔). รายงานการประชุมสมาคมเลขาธิการรฐั สภา ประจําฤดูใบไมผลิ ๑๓-๒๔ เมษายน ๒๕๕๔ ณ ปานามา. กรงุ เทพฯ: สาํ นกั การพิมพ สาํ นักงานเลขาธิการสภาผูแ ทนราษฎร. _______________________________. (๒๕๕๔). รายงานการประชมุ สมาคมเลขาธิการรัฐสภา ประจาํ ฤดูใบไมรวง ๑๖-๒๒ ตลุ าคม ๒๕๕๔ ณ สมาพนั ธรัฐสวิส. กรงุ เทพฯ: สาํ นักการพมิ พ สาํ นกั งานเลขาธกิ ารสภาผูแทนราษฎร. _______________________________. (๒๕๕๕). รายงานการประชมุ สมาคมเลขาธิการรัฐสภา ประจาํ ฤดใู บไมผ ลิ ๓๑ มนี าคม-๘ เมษายน ๒๕๕๕ ณ ยกู นั ดา. กรงุ เทพฯ: สํานกั การพมิ พ สาํ นกั งานเลขาธกิ ารสภาผแู ทนราษฎร. _______________________________. (๒๕๕๕). รายงานการประชมุ สมาคมเลขาธกิ ารรฐั สภา ประจําฤดใู บไมร วง ๒๒-๒๖ ตลุ าคม ๒๕๕๕ ณ แคนาดา. กรงุ เทพฯ: สํานกั การพมิ พ สํานักงานเลขาธกิ ารสภาผูแ ทนราษฎร.

๓๘ รัฐสภาสาร ฉบบั เดอื นพฤษภาคม- มิถุนายน ๒๕๖๒ _______________________________. (๒๕๕๖). รายงานการประชุมสมาคมเลขาธิการรัฐสภา ประจาํ ฤดใู บไมผลิ ๒๑-๒๙ มนี าคม ๒๕๕๖ . กรุงเทพฯ: สํานกั การพิมพ สาํ นกั งานเลขาธิการสภาผแู ทนราษฎร. _______________________________.(๒๕๕๖). รายงานการประชมุ สมาคมเลขาธิการรัฐสภา ประจาํ ฤดูใบไมรวง ณ สมาพนั ธรฐั สวิส. กรุงเทพฯ: สํานักการพิมพ สํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร. _______________________________. (๒๕๕๗). รายงานการประชมุ สมาคมเลขาธกิ ารรฐั สภา ประจําฤดูใบไมผลิ ๑๕-๒๑ มนี าคม ๒๕๕๗ ณ สมาพันธรฐั สวิส. กรุงเทพฯ: สาํ นักการพิมพ สาํ นักงานเลขาธกิ ารสภาผแู ทนราษฎร. _______________________________. (๒๕๕๗). รายงานการประชมุ สมาคมเลขาธิการรัฐสภา ประจาํ ฤดูใบไมรวง ๑๑-๑๘ ตลุ าคม ๒๕๕๗. กรุงเทพฯ: สํานักการพมิ พ สํานักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร. _______________________________. (๒๕๕๘). รายงานการประชมุ สมาคมเลขาธกิ ารรัฐสภา ประจําฤดใู บไมผลิ ๒๙ มนี าคม–๑ เมษายน ๒๕๕๘. กรุงเทพฯ: สํานกั การพมิ พ สาํ นกั งานเลขาธกิ ารสภาผแู ทนราษฎร. _______________________________. (๒๕๕๘). รายงานการประชุมสมาคมเลขาธกิ ารรัฐสภา ประจาํ ฤดใู บไมร ว ง ๑๖-๒๓ ตลุ าคม ๒๕๕๘ ณ สมาพันธรัฐสวสิ . กรงุ เทพฯ: สํานกั การพิมพ สาํ นกั งานเลขาธกิ ารสภาผแู ทนราษฎร. _______________________________. (๒๕๕๙). รายงานการประชุมสมาคมเลขาธกิ ารรัฐสภา ประจําฤดูใบไมผ ลิ ๒๐-๒๓ มนี าคม ๒๕๕๙ ณ แซมเบยี . กรุงเทพฯ: สํานักการพมิ พ สาํ นกั งานเลขาธกิ ารสภาผูแ ทนราษฎร. _______________________________. (๒๕๕๙). รายงานการประชมุ สมาคมเลขาธิการรัฐสภา ประจําฤดูใบไมรว ง ๒๒-๒๙ ตุลาคม ๒๕๕๙ ณ สมาพนั ธรัฐสวสิ . กรงุ เทพฯ: สาํ นกั การพมิ พ สาํ นักงานเลขาธกิ ารสภาผแู ทนราษฎร. _______________________________. (๒๕๖๐). รายงานการประชมุ สมาคมเลขาธิการรฐั สภา ประจาํ ฤดูใบไมผลิ ๒-๕ เมษายน ๒๕๖๐ ณ บังกลาเทศ. กรงุ เทพฯ: สํานักการพมิ พ สํานกั งานเลขาธกิ ารสภาผแู ทนราษฎร. _______________________________. (๒๕๖๐). รายงานการประชมุ สมาคมเลขาธิการรฐั สภา ประจําฤดใู บไมร วง ๑๓-๒๐ ตลุ าคม ๒๕๖๐ ณ รสั เซีย. กรงุ เทพฯ: สาํ นกั การพมิ พ สาํ นักงานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร.

๓๙ _______________________________. (๒๕๖๑). รายงานการประชมุ สมาคมเลขาธิการรฐั สภา ประจําฤดูใบไมผ ลิ ๒๖-๒๘ มีนาคม ๒๕๖๑ ณ สมาพันธรัฐสวิส. กรุงเทพฯ: สํานกั การพิมพ สํานกั งานเลขาธิการสภาผูแทนราษฎร. _______________________________. (๒๕๖๑). รายงานการประชุมสมาคมเลขาธิการรฐั สภา ประจําฤดใู บไมร ว ง ๑๓-๒๐ ตลุ าคม ๒๕๖๑ ณ สมาพนั ธรัฐสวิส. กรุงเทพฯ: สาํ นกั การพมิ พ สํานกั งานเลขาธกิ ารสภาผูแ ทนราษฎร. Fiott, D. (2011). “On the Value of Parliamentary Diplomacy”, Madariaga Paper, Vol. 4, No.7. Scott, S. R. (2014). Institutions and organizations: Ideas, Interests and Identities. London: Sage. สือ่ อเิ ล็กทรอนกิ ส กฎสมาคมเลขาธกิ ารรฐั สภา. สบื คน จาก https://www.asgp.co/rules เมอื่ วันที่ ๒๔ ตุลาคม ๒๕๖๑. การนําเสนอในรปู แบบอนื่ ๆ . สืบคนจาก http://www.asgp.co/node/30409 เมอ่ื วันท่ี ๒๔ ตลุ าคม ๒๕๖๑. ความคบื หนาในการกอสรา ง “สัปปายะสภาสถาน” อาคารรัฐสภาแหง ใหมของไทย. สืบคนจาก https://www.parliament.go.th/ewtadmin/ewt/parliament_parcy/main.php?filename = newsapa_home เม่ือวันท่ี ๗ ธันวาคม ๒๕๖๑. ความหมายของ “นวัตกรรม”. สบื คน จาก http://www.northeducation.ac.th/etraining/courses/ 3/itedu/chap1/index01_2.php เมอื่ วันท่ี ๑๕ พฤศจิกายน ๒๕๖๑. แนวคดิ ของ “รฐั สภาการทูต”. สบื คนจาก http://media.library.ku.edu.tr/reserve/resfall15_16/ Hist311_DBarlas/Week_13.pdf เมอื่ วนั ท่ี ๑๕ พฤศจกิ ายน ๒๕๖๑. ประเทศสมาชกิ ASGP. สบื คน จาก https://www.asgp.co/all-members เมื่อวนั ท่ี ๒๔ ตลุ าคม ๒๕๖๑.

๔๐ รัฐสภาสาร ฉบับเดือนพฤษภาคม - มิถุนายน ๒๕๖๒ อนาคตอาเซียนบนเสนทางประชาคม รองศาสตราจารย ดร.วราภรณ จุลปานนท* บทคัดย่อ บทความน้ีมีวัตถุประสงคสําคัญคือการศึกษาอนาคตอาเซียน โดยมีแนวคิด บูรณาการเศรษฐกิจและภูมิภาคนิยมแบบเปดเปนกรอบในการวิเคราะห จากการศึกษาพบวา อาเซียนจะมอี ายุครบ ๕๒ ป ในป ค.ศ. ๒๐๑๙ พรอมกาํ หนดอนาคตบนเสน ทางประชาคม ภายใตหลักเอกภาพ หลักความม่ันคง หลักบูรณาการทางเศรษฐกิจ และหลักความรวมมือ ทางสังคม วฒั นธรรม เพือ่ ใหอาเซยี นเปน ประชาคมทเ่ี ปด กวา ง โปรง ใส รอบดา น พรอ มเผชญิ ภยั คกุ คามรปู แบบใหมรว มกัน โดยเฉพาะจะสงเสริมความรว มมอื ดานเทคโนโลยแี ละนวตั กรรม ตลอดจนความเชือ่ มโยงดานดจิ ิทลั กันมากขนึ้ อันเปน ผลมาจากการปฏิวัติดิจิทัลและไบโอเทค ของโลก คาํ สาํ คัญ: อนาคต อาเซยี น ประชาคม * อาจารยประจาํ คณะรฐั ศาสตร มหาวทิ ยาลยั รามคาํ แหง

๔๑ อนาคตอาเซียนบนเส้นทางประชาคม ASEAN’s future on the path of Community อาเซียนคือกลุมของประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต ๑๐ ประเทศ ไดแก ไทย สงิ คโปร อนิ โดนเี ซยี มาเลเซยี ฟล ปิ ปน ส บรไู น เวยี ดนาม ลาว เมยี นมา และกัมพูชา ซง่ึ ได รวมตวั กนั เปนประชาคม (Community) ในหลังวนั ท่ี ๓๑ ธนั วาคม ป ค.ศ. ๒๐๑๕ โดยรปู แบบ ของประชาคมอาเซยี นตามทร่ี ะบไุ วใ นกฎบตั รอาเซยี นนนั้ ประกอบดว ยประชาคมอกี ๓ประชาคม คือ ประชาคมการเมืองและความม่ันคงอาเซียน ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน และประชาคม สังคมและวัฒนธรรมอาเซียน โดยมีจุดประสงคจะสรางอาเซียนท่ีมีประชาชนเปนศูนยกลาง ท่ีซึ่งทุกภาคสวนจะไดรับประโยชนจากกระบวนการรวมตัวและสรางประชาคมอาเซียน อยางท่ัวถึง ตลอดจนการธํารงไวซ่ึงความเปนศูนยรวม และบทบาทเชิงรุกของอาเซียนใน ฐานะพลังขับเคล่ือนข้ันแรกของความสัมพันธและความรวมมือระหวางอาเซียนกับหุนสวน นอกภมู ภิ าคในรูปลกั ษณของภมู ิภาคท่ีเปดกวา ง โปรง ใส และไมป ด กนั้ อาเซยี นเพ่ิงมีอายุครบ ๕๑ ป เมอื่ ป ค.ศ. ๒๐๑๘ และในวันท่ี ๘ สงิ หาคม ค.ศ. ๒๐๑๙ อาเซียนจะมีอายุครบ ๕๒ ปพอดี หากเปนอายุคนอาเซียนคงอยูในวัยที่ผานประสบการณ ลองผิดลองถูกมาไมนอย ทั้งยังตองผานความยากลําบากในการตอสูรวมกัน เพื่อปรับตัว พรอมรับภัยที่มาจากกระแสการเมืองโลกที่แปรเปล่ียนไปตามกาลเวลาตั้งแตยุคสงครามเย็น หลังสงครามเย็น จนมาสูการเมืองโลกยุคปจจุบันท่ีเปนการเมืองขั้วเดียวดานการทหาร และ หลายข้ัวดานเศรษฐกิจ และไมวาการเมืองโลกจะมีพลวัตรอยางไร ภูมิภาคเอเชียตะวันออก เฉยี งใตห รอื อาเซียนกไ็ มเคยถกู ลดความสําคัญลงในสายตามหาอํานาจทุกฝา ย ท้ังมหาอํานาจ ตะวันตกและตะวันออก นั่นเปนเพราะจุดแข็งของอาเซียนเองที่เต็มไปดวยแหลงทรัพยากร แหลงแรงงานราคาถูก ตลาดสินคาขนาดใหญกวา ๖๐๐ ลานคน ที่ตั้งและทางผานขนถาย สินคาและคมนาคมที่เชื่อมโลกตะวันออกกับตะวันตกเขาดวยกัน โดยเฉพาะอยางย่ิงบริเวณ ทะเลจีนใตที่เปนแหลงทรัพยากรและเสนทางเดินเรือสําคัญ ดวยเหตุนี้เองในป ค.ศ. ๒๐๑๕ สมาชิกอาเซียนจงึ ตอ งปรบั ตวั รวมตวั และใชแ นวทางการบูรณาการเศรษฐกจิ สรางประชาคม อาเซียนใหมีเอกภาพ เพื่อสรางพลังตอรองกับมหาอํานาจฝายตาง ๆ และเพ่ือพรอมรับ ภัยคุกคามรูปแบบใหมหรืออาชญากรรมขามชาติ เชน การคามนุษย โจรสลัด ยาเสพติด ความม่ันคงดานไซเบอร ซึ่งเปนภัยท่ีชาติหน่ึงชาติใดไมอาจแกไขปญหาไดเพียงลําพัง อาเซียนจึงสรางกลไกรวมมือกับนอกภูมิภาคดวยในการแกไขปญหาดังกลาว โดยมีความรวมมือ

๔๒ รฐั สภาสาร ฉบบั เดอื นพฤษภาคม - มถิ ุนายน ๒๕๖๒ กบั ประเทศคเู จรจาของอาเซียนหลายประเทศ เชน จนี ญ่ปี ุน สาธารณรัฐเกาหลี แคนาดา รสั เซีย และออสเตรเลยี วิสัยทัศน์ประชาคมอาเซียน ๒๐๒๕ วิสัยทัศนประชาคมอาเซยี น ๒๐๒๕ และปฏญิ ญาสะทอ นใหเ ห็นถงึ อนาคตอาเซียน วิสยั ทศั นดังกลาวระบุวา “ประชาคมจะแข็งแกรง โดยตั้งอยบู นพน้ื ฐานของกระบวนการ การรวมกลุมท่ีลึกซึ้งย่ิงข้ึนเพื่อใหอาเซียนเปนประชาคมที่ยึดมั่นในกฎกติกา ทําเพ่ือ ประโยชนของประชาชนและมีประชาชนเปนศูนยกลาง โดยเปนที่ซ่ึงประชาชนมีสิทธิ มนุษยชนและเสรภี าพขนั้ พื้นฐาน มคี ณุ ภาพชีวิตที่ดขี ้ึนและไดร ับประโยชนจ ากการสรา ง ประชาคม เสริมสรา งความรูสึกเปนอันหนึง่ อันเดียวกัน และมีอตั ลกั ษณร วมเปนไปตาม วตั ถปุ ระสงคแ ละหลกั การของกฎบัตรอาเซียน” ซ่งึ เนนการพฒั นาเพือ่ ประชาชน ลดความ เหล่อื มลา้ํ ในภูมภิ าค และสง เสรมิ ใหเปนสังคมอาเซียนทมี่ ีความเออ้ื อาทรตอ กัน เอกสารวิสัยทัศนท้ังฉบับ ประกอบดวยปฏิญญากรุงกัวลาลัมเปอรวาดวยวิสัยทัศน ประชาคมอาเซยี น ค.ศ. ๒๐๒๕ (Kuala Lumpur Declaration on ASEAN Community Vision 2025) วิสยั ทัศนป ระชาคมอาเซยี น ค.ศ. ๒๐๒๕ (ASEAN Community Vision 2025) และแผน งานประชาคมอาเซียน ๓ เสา รวมทงั้ ส้ิน ๕ ฉบบั ซ่งึ แผนงานประชาคมอาเซยี นดังกลา วเพือ่ ให บรรลุวสิ ัยทศั นประชาคมอาเซยี น ๒๐๒๕ มีดงั น้ี ๑. แผนงานประชาคมการเมอื งและความมั่นคงอาเซยี น สองประชาคมท่อี ยูบ น พื้นฐานของกฎเกณฑ (rules based) มีคา นิยมรว มกัน มคี วามมัน่ คง เสถียรภาพและสนั ติภาพ สามารถสนองตอบตอ ความทาทายตาง ๆ ไดอยา งมปี ระสทิ ธิภาพย่งิ ข้ึน รกั ษาความเปน กลาง ของอาเซียนในสถาปต ยกรรมของภูมภิ าคและในการดาํ เนนิ ความสมั พนั ธก ับภาคภี ายนอก และ มีสถาบนั และกลไกและสาํ นักงานเลขาธิการอาเซียนทีเ่ ขมแข็งยง่ิ ขน้ึ ๒. แผนงานประชาคมเศรษฐกิจอาเซยี น มีการรวมตัวมุงขยายความสะดวกการคา ปรับมาตรฐานการคาอยางสอดคลอง สรางบรรยากาศการลงทุน การเปดเสรีบริการดานการเงิน และพฒั นาโดยรวมตวั ตลาดทนุ สง เสริมการมสี ว นรวมของประเทศ สรา งความสามารถในการ แขง ขัน นวตั กรรมและพรอ มรับการเปลี่ยนแปลง อกี ทงั้ ยงั ตองเนนการสง เสรมิ การบูรณาการ ดานการขนสงในภูมิภาค สนับสนุนการเคล่ือนยายสินคาและประชาชนอยางไรพรมแดน สงเสรมิ ความรวมมือดา นเทคโนโลยีการสือ่ สาร สารสนเทศ และดา นพาณชิ ย อิเลก็ ทรอนิกส

๔๓ รวมทัง้ การเชือ่ มโยงดานพลังงาน และมุงเนนการรวมกลุมรายสาขาตา ง ๆ ใหมีประสทิ ธิภาพ ยิง่ ข้ึน ตลอดจนเพม่ิ บทบาทภาคเอกชน เสรมิ สรา ง SMEs ลดชองวางดานการพัฒนาใหม ี การเขาถึงแหลงเงินอยางทั่วถึงและใหมีผูมีสวนไดสวนเสียไดมีสวนรวมในประเด็นและขอริเริ่ม ทางเศรษฐกิจ โดยเฉพาะอยา งย่งิ ใหอาเซียนเปนตวั แสดงสําคญั ในประชาคมโลก ๓. แผนงานประชาคมสงั คมและวัฒนธรรมอาเซยี น มุง สง เสรมิ ความมงุ มนั่ การมี สวนรว มและความรบั ผดิ ชอบทางสังคมของประชาชนโดยยดึ หลกั ธรรมาภบิ าล ใหประชาชนเขา ถึงโอกาสอยางเทา เทยี มกัน สงเสรมิ และพทิ กั ษส ทิ ธมิ นษุ ยชน และสง เสรมิ พฒั นาสงั คมทีส่ มดุล พัฒนาสิ่งแวดลอมอยางยั่งยืนจนสามารถสนองตอบความตองการทั้งในปจจุบันและอนาคต ของชาวอาเซยี นทั้งมวล ตลอดจนมงุ ยกระดับความสามารถของทรพั ยากรมนษุ ยเ ปน สาํ คญั นอกจากแผนงานดานประชาคมแลว เพ่ือท่ีจะรองรับการขยายตัวทางเศรษฐกิจ ในกรอบประชาคมเศรษฐกิจอาเซยี นตามแผนงานสู ค.ศ. ๒๐๒๕ นั้น อาเซยี นยงั ไดว างมาตรการ เชิงยุทธศาสตรเพื่อการเชื่อมโยงการขนสงเพื่อสนับสนุนงานดานเศรษฐกิจอีกดวย กลาวคือ การขนสงทางบก ใหม กี ารจัดต้ังเครอื ขา ยการขนสงทางบกภายในภูมภิ าคอาเซยี นและระหวา ง ประเทศเพ่ือนบาน เพื่อสงเสริมพัฒนาการคา การทองเท่ียวที่มีประสิทธิภาพและเช่ือมโยงกัน การขนสงทางอากาศ เสริมสรางตลาดการบินรวมอาเซียนใหมีศักยภาพในการแขงขันและ ความสามารถในการปรับตัวเพิ่มขึ้น การขนสงทางน้ํา ใหจัดต้ังตลาดการขนสงทะเลรวมของ อาเซียนและสงเสริมความปลอดภัยในการเดินเรือ ใหมีความมั่นคงปลอดภัย ตลอดจนระเบียง เศรษฐกิจทางยุทธศาสตรของอาเซียน การอํานวยความสะดวกดานการขนสง ใหมีการสราง ระบบการขนสงท่ีหลากหลาย ตลอดจนสรางระบบโลจิสติกสที่เชื่อมโยงมีประสิทธิภาพและ สามารถแขงขันในระดับโลกสําหรับการขนสงผูโดยสาร และสินคาทางถนนอยางไรรอยตอ ท้งั ภายในและภายนอกอาเซยี น ท้ังนี้ เพอ่ื ใหเ กดิ การเชอื่ มโยงหรอื ขนสงท่ีย่งั ยนื กลา วคือ โดยการกําหนดกรอบนโยบายระดับภูมิภาคในการสนับสนุนการขนสงอยางยั่งยืน ซ่ึงรวมถึง ขอริเร่ิมเรื่องรูปแบบการขนสงที่ปลอยกาซคารบอนไดออกไซดนอย ประหยัดพลังงานและ เขาถึงระบบขนสงไดโดยงาย การเช่ือมตอระบบการขนสง รวมท้ังการวางแผนการใชท่ีดิน อยา งยัง่ ยืน ดวยเหตุนเ้ี องการพฒั นาโครงสรา งพน้ื ฐานมุงสู ค.ศ. ๒๐๒๕ จึงตอ งมกี ารปรับดวย กฎระเบียบและแกไขกฎหมายและรัฐธรรมนูญ พิธีการขามพรมแดน ขอตกลงรวม เรงระดม ทุนจากภายนอกเพ่ือพัฒนาโครงสรางพ้ืนฐานเพื่อการเชื่อมโยง เชน การคมนาคม เทคโนโลยี สารสนเทศ การสอ่ื สาร และพลังงาน ตลอดจนพัฒนาการเชอ่ื มโยงทเ่ี นนความปลอดภยั และ ความย่ังยืนรวมกัน อีกทั้งยังตองดําเนินการเชื่อมโยงดานประชาชน การศึกษา วัฒนธรรม และ การทอ งเทยี่ วอยางตอเนือ่ ง

๔๔ รฐั สภาสาร ฉบบั เดือนพฤษภาคม - มถิ นุ ายน ๒๕๖๒ การบรรลุซึ่งวิสัยทัศนอาเซียน ๒๐๒๕ จึงยังตองอาศัยยุทธศาสตรหลักในการเช่ือมโยง โครงสรางพืน้ ฐานคือ การกอ สรางโครงขายเพ่ือความเชอ่ื มโยงท้งั ๓ ดาน คือ กฎระเบียบ ถนนหนทาง ICT และประชาชน ซ่งึ ไทยมีบทบาทสําคัญในการยกรา งแผนการเชื่อมโยงน้แี ละ ลา สุดไทยไดร ับการจดั อนั ดับวามีการเชอ่ื มโยงไดเปน ลําดบั ๒ ของอาเซียน รองจากสงิ คโปร ซง่ึ ปจ จยั พ้นื ฐานมาจากที่ตัง้ ทางภมู ิศาสตรของไทยท่อี ยใู จกลางของอาเซยี น ท่มี า: http://lapmangcmc.org/3-เสาหลักอาเซยี น/ อาเซยี นบนเสน ทางประชาคม แนวคิดในการศึกษา : บูรณาการเศรษฐกิจ ภมู ิภาคนิยมแบบเปิ ด อาเซียนใชการบูรณาการเศรษฐกิจและภูมิภาคนิยมแบบเปดเปนแนวทางในการพัฒนา ภูมิภาคตามแนวคดิ ของ Balassa (1961, pp.1-4) และ Bergsten (2009) ตามลาํ ดบั ดังน้ี กลาว คอื Balassa กลาวถงึ บูรณาการเศรษฐกิจ ๕ รปู แบบ คือ ๑. เขตการคาเสรี (Free Trade Area - FTA) รัฐสมาชิกไมเกบ็ ภาษีการคาระหวา งกัน และไมม ขี อจํากัดดานโควตา แตร ฐั สมาชกิ สามารถเรียกเกบ็ ภาษีการคาและใชโควตากบั รัฐอื่น ๆ ที่มิใชส มาชิก ๒. สหภาพศุลกากร (customs union) ประเทศสมาชิกใชภาษีอัตราเดียวกัน ในการเรียกเก็บภาษีจากประเทศนอกกลุม และตามทฤษฎีของสหภาพศุลกากรแลวประเทศ สมาชิกตอ งขจัดภาษีการคา ระหวางกัน และใชอ ัตราภาษกี ารคา และกฎเกณฑอน่ื ๆ กบั ประเทศ นอกกลุมในอตั ราเดยี วกนั

๔๕ ๓. ตลาดรว ม (common market) หรอื ประชาคมเศรษฐกจิ (economic community) ประเทศสมาชิกยกเลิกขอจํากัดดานการเคล่ือนไหวทุน แรงงาน สินคา บริการ หรือใหมี การเคลอ่ื นไหวในประเดน็ ดงั กลา วอยา งเสรี ๔. สหภาพเศรษฐกจิ (economic union) เปน รปู แบบการบรู ณาการเศรษฐกจิ ทร่ี ฐั สมาชกิ ใชน โยบายเศรษฐกจิ การคา รว มกนั อยา งกลมกลนื ๕. การบูรณาการเศรษฐกิจสมบูรณ (total economic integration) เปนรูปแบบ การบรู ณาการเศรษฐกจิ ทร่ี ฐั สมาชกิ มนี โยบายการเงนิ การคลงั สงั คม และตอ งมกี ารจดั ตง้ั องคก ร เหนอื ชาติ ซง่ึ มหี นา ทต่ี ดั สนิ ใจรว มเพอ่ื กาํ หนดกฎเกณฑบ งั คบั ใชก บั รฐั สมาชกิ ทง้ั มวลใหเ ปน แบบ เดยี วกนั การบูรณาการเศรษฐกิจตามความคิดของ Balássa (1961) จึงเปนท้ังสวนหน่ึง ของการศึกษาเศรษฐกิจระหวางประเทศและเปนสวนขยายหรือการพัฒนาของทฤษฎีการคา ระหวางประเทศ โดยมีการสํารวจผลกระทบของตลาดรัฐสมาชิกกลุมเศรษฐกิจจากการเจริญ เติบโตทางเศรษฐกิจและความจําเปนท่รี ัฐท่มี ีภูมิศาสตรใกลชิดติดกันมีโอกาสประสานนโยบาย เศรษฐกิจในระดับสหภาพเศรษฐกิจ เพ่ือขจัดอุปสรรคทางเศรษฐกิจในเขตแดนระดับชาติ จนนําไปสกู ารสรางฐานผลิตท่หี ลอมรวมกันเปนหน่งึ เดียวในระดับภูมิภาค โดยเฉพาะอยางย่งิ ทฤษฎบี ูรณาการเศรษฐกิจตองมีองคประกอบของแนวคิดดานท่ตี ้งั (Location) เพราะการบูรณาการ เศรษฐกิจของประเทศท่ีมีท่ีต้ังใกลชิดกันจะทําใหเกิดการใหเปนไปอยางเสรีจนหลอมรวมกัน เปน หนง่ึ เดยี วในระดบั ภมู ภิ าค Bergsten (2009) ซง่ึ เปน นกั เศรษฐศาสตรช าวอเมรกิ นั ไดใ หค วามหมายของภมู ภิ าคนิ ยมแบบเปด (open regionalism) วาเปนกลมุ ความรวมมือสวนภูมิภาคท่เี ปดรับสมาชิกเพ่มิ เติม ตลอดเวลา โดยไมค าํ นงึ วา จะอยใู นภมู ภิ าคเดยี วกนั หรอื ไม เชน ความรว มมอื ในกลมุ เอเปก ซง่ึ เปด รบั สมาชกิ ทง้ั ในเอเชยี และแปซฟิ ก มที ง้ั ประเทศทม่ี ไิ ดอ ยใู นภมู ภิ าคเอเชยี เชน แคนาดา ชลิ ี เมก็ ซโิ ก สหรฐั ฯ เปน ตน นอกจากน้ี ประเทศทเ่ี ขา มาเปน สมาชกิ ใหมต อ งยอมรบั ทจ่ี ะปฏบิ ตั ติ ามกฎเกณฑ ท่กี ลมุ จัดต้งั ไวแลว รวมท้งั รัฐสมาชิกเอเปกจะตองลดอุปสรรคการคาสวนภูมิภาคใหสอดคลอง กบั พน้ื ฐานของกฎเกณฑข ององคก ารการคา โลกดว ย โดยเฉพาะหลกั การปฏบิ ตั เิ ยย่ี งชาตทิ ไ่ี ดร บั อนเุ คราะหย ง่ิ (Most-Favored-Nation Treatment) ทง้ั น้ี เพอ่ื ทจ่ี ะยาํ้ ใหเ หน็ วา การจดั ตง้ั กลมุ ภมู ภิ าค นิยมแบบเปดจะชวยสงเสริมการเปดเสรีการคาการลงทุนของโลก มิใชเปนกลมุ ท่ปี กปองการคา เฉพาะภมู ภิ าค ดงั นน้ั ภมู ภิ าคนยิ มแบบเปด จงึ เปด รบั สมาชกิ ใหมอ ยา งกวา งขวาง โดยไมค าํ นงึ ถงึ เขตภมู ศิ าสตรแ ละระดบั การพฒั นาประเทศ

๔๖ รัฐสภาสาร ฉบบั เดือนพฤษภาคม - มิถนุ ายน ๒๕๖๒ อนาคตอาเซยี น ในการประชมุ สดุ ยอดอาเซยี นเมอ่ื เดอื นเมษายน ค.ศ. ๒๐๑๘ สงิ คโปรไ ดจ ดั ทาํ เอกสาร กาํ หนดวสิ ยั ทศั นแ ละยทุ ธศาสตรข องอาเซยี นในอนาคต (Vision for Resilient and Innovative ASEAN) มสี าระสาํ คญั เกย่ี วกบั หลกั การสาํ คญั ของอาเซยี นในอนาคต ซง่ึ ประกอบดว ยหลกั เอกภาพ หลกั ความมน่ั คง หลกั บรู ณาการทางเศรษฐกจิ หลกั ความรว มมอื ดา นสงั คมและวฒั นธรรม กลา วคอื (๑) หลักเอกภาพ อาเซียนจะใชหลักเอกภาพในการสงเสริมผลประโยชนรวมกันและการความ สัมพันธกับภายนอกภูมิภาค และจะสงเสริมการเปนแกนนําของอาเซียนหรือศูนยกลางของ อาเซยี นในกลไกของอาเซยี น (๒) หลกั ความมน่ั คง อาเซยี นจะเปน เขตแหง สนั ตภิ าพและความมน่ั คง ความขัดแยงจะไดรับการแกไขอยางสันติวิธี นอกจากน้อี าเซียนจะรวมมือกันในการตอตานการ กอ การรา ย และการจดั การกบั ภยั คกุ คามรปู แบบใหม เชน ปญ หาการเปลย่ี นแปลงของสภาวะ ภูมิอากาศ ภัยคุกคามทางอินเทอรเนต โรคระบาด ตลอดจนการทําประมงอยางผิดกฎหมาย (๓) หลกั การบรู ณาการทางเศรษฐกจิ อาเซยี นจะบรู ณาการทางเศรษฐกจิ ในเชงิ ลกึ มากขน้ึ โดย กาํ หนดวา จะขยายปรมิ าณการคา ภายในอาเซยี นใหเ พม่ิ ขน้ึ ๑ เทา ในป ค.ศ. ๒๐๒๕ อกี ทง้ั ยงั ให ความสําคัญกับความรวมมือดานเทคโนโลยีและนวัตกรรมท่เี ปนผลมาจากการปฏิวัติดานดิจิทัล และไบโอเทค และสงเสริมใหมีการเช่อื มโยงดานดิจิทัลระหวางกันเพ่มิ ข้นึ (๔) หลักความรวม มือดานสังคมและวัฒนธรรม คืออาเซียนจะสงเสริมการสรางอัตลักษณอาเซียน การปกปอง สทิ ธมิ นษุ ยชนเพอ่ื ใหเ ปน ไปตามปฏญิ ญาสทิ ธมิ นษุ ยชนของอาเซยี น และภายใตห ลกั การทง้ั ๔ น้ี อาเซียนไดกําหนดยุทธศาสตรและมาตรการเพ่อื ใหความรวมมือของประชาคมใน ๓ เสาหลัก (การเมอื งความมน่ั คง เศรษฐกจิ สงั คมวฒั นธรรม) ดาํ เนนิ ไปอยา งเรง ดว น ดงั น้ี ๑. ประชาคมการเมอื งและความมน่ั คง จะรว มมอื กนั ปอ งกนั และจดั การความขดั แยง โดยการเรงพัฒนาความสามารถดานการปองกันและการจัดการความขัดแยง ตลอดจนจะให อาเซยี นดาํ เนนิ บทบาทนาํ ในสถาปต ยกรรมความรว มมอื ในภมู ภิ าคทม่ี ลี กั ษณะเปด กวา ง โปรง ใส และรอบดาน อีกท้ังจะจัดประชุมรัฐมนตรีกลาโหมอาเซียนกับประเทศคูเจรจาท้ัง ๘ ทุกป สว นปญ หาทะเลจนี ใต จะดาํ เนนิ ตามระเบยี บปฏบิ ตั ิ (code of Conduct) ในทะเลจนี ใตอ ยา งมี ประสทิ ธภิ าพ อกี ทง้ั จะเสรมิ สรา งความรว มมอื ในการตอ ตา นการกอ การรา ยตามกรอบ ASEAN Convention Countering Terrorism และ ASEAN Comprehensive Plan of Action on Countering terrorism พรอ มกนั นอ้ี าเซยี นกาํ ลงั พฒั นาแผนปฏบิ ตั กิ ารตอ ตา นการแพรข ยายแนวคดิ สดุ โตง และ ความรนุ แรง (ASEAN Plan of Action to prevent and counter the Rise of Radicalization and Violent และจะจดั ทาํ แถลงการณร ว มดา นความมน่ั คงดา นไซเบอร

๔๗ ๒. ประชาคมเศรษฐกิจ อาเซียนจะสงเสริมมาตรการขยายการคาระหวางกันและ มาตรการอํานวยความสะดวกดานการคาในกรอบ “อาเซียนหนาตางเดียว” (ASEAN Single Window) เพอ่ื ใหก ารคา ภายในอาเซยี นขยายอกี ๑ เทา ตวั ในป ค.ศ. ๒๐๒๕ พรอ มจะจดั ทาํ ขอ ตกลงการเปด เสรกี ารคา ภาคบรกิ าร และทาํ ขอ ตกลงการคา อเิ ลก็ ทรอนกิ ส (ASEAN Agreement on E-Commerce) และขยายการคา ดจิ ทิ ลั อกี ทง้ั จะลดอปุ สรรคการลงทนุ สรา งบรรยากาศการ ลงทนุ เพอ่ื ดงึ ดดู การลงทนุ สภู มู ภิ าค โดยเฉพาะจะจดั ตง้ั ขา ยงานเมอื งอจั ฉรยิ ะอาเซยี น (ASEAN Smart Cities Network) โดยการดาํ เนนิ การตามปฏญิ ญาอาเซยี นความรว มมอื ดา นวทิ ยาศาสตร เทคโนโลยี และนวตั กรรม ๓. ประชาคมสงั คมและวฒั นธรรม จะเรง สง เสรมิ ความรว มมอื ดา นการพฒั นาอยา งยง่ั ยนื โดยสง เสรมิ การเกอ้ื กลู ระหวา งกนั ตามวสิ ยั ทศั นป ระชาคมอาเซยี น ๒๐๒๕ และวาระการพฒั นา อยางย่งั ยืนของสหประชาชาติ ๒๐๓๐ ในเร่อื งเปาหมายการพัฒนาอยางย่งั ยืน (Sustainable Development Goals - SDGs) ของสหประชาชาติ ทง้ั น้ี โดยการตอบสนองตอ ภยั พบิ ตั ิ ความรว มมอื และกลไกในการแกไขภัยพิบัติทางธรรมชาติ อีกท้งั จะดําเนินมาตรการเรงดวนในการทบทวน แนวทางความรว มมอื อาเซยี นในการจดั การกบั ปญ หามลพษิ ควนั ไฟปา เพอ่ื ใหอ าเซยี นบรรลุ วสิ ยั ทศั นก ารปราศจากไฟปา ภายในป ค.ศ. ๒๐๒๐ อาเซียนจึงเปนภูมิภาคท่มี ีบูรณาการทางเศรษฐกิจเปดกวางและเปนพลวัตรเต็มไปดวย ประชากรกวา ๖๓๐ ลา นคน และกาํ ลงั กา วยา งเขา สรู อบทศวรรษท่ี ๖ ดว ยความมาดมน่ั บนแนวทาง การปฏิรูปดิจิทัล เทคโนโลยี และปญญาประดิษฐ จนคาดวาอาเซียนจะกาวสรู ะบบเศรษฐกิจ ดจิ ทิ ลั อนั ดบั ๕ ของโลกไดใ นป ค.ศ. ๒๐๒๕ และจะมปี ระชากรกวา ๗๑๗ ลา นคนในป ค.ศ. ๒๐๓๐ และ ๗๔๑ ลา นคน ในป ค.ศ. ๒๐๓๕ อาเซยี นจะเปน ตลาดแรงงานทใ่ี หญเ ปน ลาํ ดบั ๓ รองจากจนี และอนิ เดยี ทาํ ใหอ าเซยี นเปน ภมู ภิ าคทม่ี คี วามสามารถในการแขง ขนั และมบี ทบาทดา นเศรษฐกจิ สงั คมสงู ในอนาคต (Vannarith, 2016, p.2) ในเร่อื งการบูรณาการกับระบบเศรษฐกิจโลก อาเซียนเปนแกนกลางในการจัดต้งั หนุ สว นเศรษฐกจิ ระดบั ภมู ภิ าค (Regional Comprehensive Economic Partnership - RCEP) ซง่ึ หาก สาํ เรจ็ RCEP จะเปน ตลาดขนาดใหญถ งึ ๓.๕ พนั ลา นคน ซง่ึ ประกอบดว ยอาเซยี น ๑๐ ประเทศ กบั หนุ สว น ๖ ประเทศ คอื จนี ญป่ี นุ สาธารณรฐั เกาหลี อนิ เดยี ออสเตรเลยี และนวิ ซแี ลนด ซง่ึ ชว้ี า อาเซยี นเดนิ ตามแนวทางภมู ภิ าคนยิ มแบบเปด เตม็ ท่ี ธนาคารพฒั นาแหง เอเชยี ประมาณการวา ประชากรเกอื บ ๕๐๐ ลา นคน ของอาเซยี นจะมรี ายไดร ะดบั ปานกลาง ทาํ ใหอ าเซยี นมศี กั ยภาพ เพ่ิมข้ึนในดานการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ หากสมาชิกดําเนินการตามแผนงานประชาคม (Yong, 2017, p.2)

๔๘ รฐั สภาสาร ฉบับเดือนพฤษภาคม - มถิ นุ ายน ๒๕๖๒ ท้ังน้ี เม่ืออาเซียนกาวยางเขาสูทศวรรษท่ี ๖ บริบทของโลกไดเขาสูยุคปฏิวัติดิจิทัล โดยมีพลังผลักดันจากเทคโนโลยี ปญญาประดิษฐ อินเทอรเน็ต ความกาวหนาทาง วศิ วพนั ธกุ รรม วทิ ยาศาสตร อาเซยี นนา จะมศี กั ยภาพในการเขา สรู ะดบั ๑ ใน ๕ ของเศรษฐกจิ ดจิ ทิ ลั ในโลกไดใ นป ค.ศ. ๒๐๒๕ อยางไรก็ดี ส่งิ ท่ผี นู ําอาเซียนควรเรงพิจารณาปองกันในยุคดิจิทัลน้กี ็คือภัยรูปแบบใหม ท่ีมากับยุคน้ี เชน ภัยคุกคามดานไซเบอร ปญหาอาชญากรรมขามชาติ เชน ยาเสพติด และคามนุษย ภัยพิบัติ ซ่งึ นาจะเพ่มิ มากข้นึ อาเซียนจะเลือกแนวทางใดในการแกไขปญหา ส่ิงเหลาน้ี จึงเปนประเด็นท่ีจะถกเถียงหารือกันตอไป โดยเฉพาะในโอกาสท่ีไทยกําลังเปน ประธานอาเซยี นในป ค.ศ. ๒๐๑๙ น้ี เพอ่ื ใหอ นาคตอาเซยี นสดใสบนเสน ทางประชาคมตามแนว ทางบรู ณาการเศรษฐกจิ ตอ ไป