12. รัฐสภาสารฉบับเดือนธันวาคม 2560

๙๙ ๔. บทบาทคูเวตในฐานะตัวกลางเจรจาไกลเกลี่ยไมบรรลุตามเปา แตมีผลดีกับ กาตารอ ยบู า งในมติ ขิ องการตอ เวลาเพือ่ ใหกาตารไดมีโอกาสต้งั ตวั ๕. กาตารประสบความสําเร็จเชิงการทูต และความสัมพันธระหวางประเทศ โดยเฉพาะทาทีของรัฐบาลเยอรมนีท่ีแสดงออกชัดวาไมเห็นดวยกับการควํ่าบาตรกาตารแบบ ไรหลักฐาน ๖. กาตารตระหนักรแู ละประเมนิ สถานการณท ่ีเกิดขึน้ ในภูมภิ าคอาวอาหรับอยา ง รอบดานและประจักษถึงความออนดอยขององคการสันนิบาตอาหรับที่ไรประสิทธิภาพในการ แกป ญหาพพิ าทระหวา งประเทศภาคสี มาชิกอาหรบั ดวยกัน ๗. กาตารมีความชอบธรรมในการใชประโยชนจากส่ือกระแสหลักผานสํานักขาว อัลญาซีเราะห ที่มีความทรงอิทธิพลระดับโลกในเชิงการใหขอมูลแบบเจาะลึก เพ่ือแสวงหา แนวรว มและความเห็นใจจากประชาคมโลก ตารางตอไปนเี้ ปน ทาทรี ะหวางประเทศตอ กรณีการควา่ํ บาตรกาตาร ประเทศ ทา ที ทศั นคตแิ ละขอ เสนอ เยอรมนี ไมเ หน็ ดว ย มองวา มคี วามพยายามจากภายนอกโดยเฉพาะสหรฐั ฯ เพอ่ื โดดเดย่ี วกาตาร ไมเ หน็ ดว ย ตรุ กี เปน กลาง พรอ มสนบั สนนุ กาตารใ นฐานะพนั ธมติ รทเ่ี หนยี วแนน รสั เซยี เปน กลาง เรยี กรอ งใหเ จรจาและพรอ มสนบั สนนุ ดา นมนษุ ยธรรมกบั พลเมอื งกาตาร จนี เปน กลาง องั กฤษ เปน กลาง ใหท กุ ฝา ยยดึ แนวทางการเจรจาไกลเ กลย่ี เพอ่ื ยตุ ปิ ญ หา สเปน เปน กลาง จาํ กดั ปญ หาใหอ ยภู ายในกลมุ ความรว มมอื อา วอาหรบั อหิ รา น เปน กลาง เรง สรา งความเขา ใจระหวา งกนั อสิ ราเอล เนน เจรจาและยดึ หลกั การเคารพกนั บนพน้ื ฐานความเปน เพอ่ื นบา นทด่ี ี เปน กลาง คเู วต เปน กลาง พรอ มใหก ารชว ยเหลอื ดา นมนษุ ยธรรม รฐั สลุ ตา นโอมาน เปน กลาง ใชโ อกาสนส้ี าํ ทบั จดุ ยนื วา ปญ หาในภมู ภิ าคตะวนั ออกกลางไมใ ชเ กดิ จาก เปน กลาง ซดู าน เปน กลาง ความขดั แยง ระหวา งชาตพิ นั ธยุ วิ และอาหรบั ตนู เิ ซยี เสนอเปน ตวั กลางไกลเ กลย่ี แอลจเี รยี สนบั สนนุ บทบาทคเู วต เสนอเปน ตวั กลางไกลเ กลย่ี ปรารถนาใหค ลค่ี ลายวกิ ฤตแิ ละหาแนวทางยตุ ขิ อ พพิ าทโดยเรว็ เคารพความเปน เพอ่ื นทด่ี ตี อ กนั และไมแ ทรกแซง

๑๐๐ รฐั สภาสาร ฉบบั เดือนธันวาคม ๒๕๖๐ บทสรปุ วิกฤติความสัมพันธในภูมิภาคอาวอาหรับระหวางฝายคว่ําบาตรนําโดย ซาอุดอี าระเบีย สหรฐั อาหรบั เอมิเรตส และราชอาณาจกั รบาหเ รน รว มกบั ประเทศนอกกลุม อยางอียปิ ต เยเมน และลิเบีย ไดอ อกประกาศตดั ความสัมพนั ธทางการทูตกบั กาตาร โดยมี การดาํ เนนิ การแบบเรงดว นไมทันตง้ั ตัว สง ผลใหเกิดผลกระทบมากมายตามมาในมติ ิเศรษฐกจิ ระดบั ภูมิภาค โดยเฉพาะการออกมาตรการปด พรมแดนระหวา งกนั ทง้ั ทางบก ทะเล และอากาศ รวมถึงการผลักดันพลเมืองของกาตารออกนอกประเทศและใหพลเมืองของรัฐผูควํ่าบาตร เดนิ ทางกลบั ประเทศของตนภายใน ๔๘ ช่ัวโมง ปรากฏการณดังกลาวเปนเร่ืองซับซอนซอนเง่ือน และมีความละเอียดออนมาก เพราะเปนเหตุการณที่ไมเคยปรากฏมากอน แมวาจะเผยเคาลางใหเห็นบางกอนหนานี้ จากเหตุการณทท่ี ้งั ๓ ประเทศ มหี นงั สอื ดวนเรยี กทูตของตนกลับประเทศ เพ่อื เปนการประทว ง กาตารในป ๒๕๕๗ จากการอางเหตุผลท่ีเปนความเห็นตางเชิงนโยบายตางประเทศ กรณี การเกาะติดกระแสอาหรับสปริงของสํานักขาวอัลญาซีเราะห ซึ่งเปนส่ือท่ีทรงอิทธิพลของ กาตาร รวมถึงเกาะติดการรายงานผลพวงจากการกอรัฐประหารในอียิปตท่ีประเทศควํ่าบาตร และกาตารมีมุมมองท่ีตางกัน จนกระท่ังทายที่สุดวิกฤติคร้ังน้ีไดยุติลงภายใตการทุมเทและ ความพยายามของคูเวตในฐานะตัวกลางเพ่ือดําเนินการเจรจากับทุกฝายจนสามารถทําให บรรยากาศและความตึงเครียดผอนคลายลงจนความสมั พันธร ะหวา งกนั กลับมาดังเดมิ อยา งไรก็ตาม วกิ ฤติภมู ิภาคอาวอาหรบั ไดห วนกลบั มาอกี ครงั้ แตคราวน้มี ีความ ซบั ซอนและหนักหนาสาหัสกวา เดิม เหมือนหนงั คนละมว น เมอ่ื เปรียบเทียบกับคร้ังกอ นหนา เพราะมีตัวแปรนาํ คอื นโยบายของสหรัฐฯ หลังการกา วขนึ้ สอู ํานาจของประธานาธิบดโี ดนลั ด ทรมั ป บวกกบั ความเหน็ ตางเกีย่ วกบั นโยบายตา งประเทศในระดบั ภมู ภิ าค และมตี วั แปรตาม คือสงครามสื่อ และวิกฤติรอบนี้มีตัวแสดงหลักนําโดยซาอุดีอาระเบียรวมกับสหรัฐอาหรับ เอมิเรตส โดยมีราชอาณาจกั รบาหเรน และอียิปต เขา รวมในวิกฤตนิ ี้ดวย นอกจากน้ี บทบาท ผูเลนปรับเปลี่ยนไปจากเดิม เพราะประมุขและผูนําของแตละประเทศไมใชคนเดียวกันกับ เหตุการณเม่ือป ๒๕๕๗ และมาตรการควํ่าบาตรท่ีออกมาลวนรุนแรงกวาเดิมเปนเทาทวีคูณ สง ผลกระทบท้ังกิจการการบิน พานิชยนาวี ระบบโลจิสติกส การคาชายแดน ธุรกรรมการเงิน การลงทุนระหวางประเทศ การเคลื่อนยายแรงงาน รวมถึงการเขา-ออกของนักทองเท่ียว

๑๐๑ หวังผลใหเกิดความเสียหายและทําลายระบบเศรษฐกิจมหาภาคของกาตารอยางรุนแรงจน ไมสามารถประเมินมูลคาความเสียหายได และดูเหมือนกาตารจะแสดงทาทีตอเรื่องนี้ชัดเจน และไมยอมปฏบิ ัติตามขอ เรยี กรอ งใด ๆ อาทิ ขอเรยี กรองใหก าตารปดสํานักขาวอัลญาซีเราะห และสาํ นกั ขาวอน่ื ๆ ท้งั ในและนอกประเทศทกี่ าตารใหก ารสนับสนนุ ทางการเงนิ ใหกาตารย ุติ การสนับสนุนกลุมหรือขบวนการกอการรายในภูมิภาคทุกรูปแบบใหปรับลดระดับความสัมพันธ ทางการทูตกบั อิหรา น เปนตน ในขณะท่ีกาตารมีขอสังเกตชัดเจนวา การคว่ําบาตรดังกลาวเปนการดําเนินการ อยางรีบเรงโดยไมมีการแจงเตือนประเทศสมาชิกใหทราบลวงหนา และย่ิงกวาน้ันคือไมมี การทบทวนเพื่อพิจารณาแนวทางขององคกรหนึ่งใดที่มีอํานาจหนาที่ตามกลไกภายใตองคกร การคาระหวางประเทศ ซึ่งตามขอเท็จจริงมีหลักการเกี่ยวกับการดําเนินการ หรือกระทําการ ตอรัฐหน่ึงรัฐใด ตองอยูภายใตตัวบทกฎหมายหรือขอบัญญัติท่ีเก่ียวของกับสนธิสัญญาหรือ ความตกลงท้ังระดับระหวางประเทศ ภูมิภาค และระดับทวิภาคี ซ่ึงมาตรการการควํ่าบาตร ท่ีกาตารเผชิญมีท้ังการปดนานฟาหามมิใหสายการบินกาตารบินผาน การแทรกแซงกฎหมาย ดานสื่อ การปดนานนํ้าทางทะเล โดยหามมิใหเรือสินคาสัญชาติกาตารแลนผานนานน้ําเขต ประเทศ รวมถึงหามเรือของบรษิ ทั รว มทุนสญั ชาตกิ าตารท จี่ ดทะเบียนและมีทต่ี ง้ั อยใู นประเทศ ผูควํ่าบาตรเขาเทียบทา เปนตน จนสงผลใหเรือสินคาเหลาน้ันตองเดินทางกลับประเทศที่ เปนแหลงกําเนิดสินคา และหามสินคาและบริการของทุกบริษัทที่ตั้งอยูในประเทศผูคว่ําบาตร ดาํ เนินการทางธุรกิจการสง สนิ คาทางบกหรือธุรกจิ ไปรษณียผา นพรมแดนเพื่อเขา ประเทศกาตาร อยางไรก็ตาม กาตารมองวาขอกลาวหาทั้งหมดเพื่ออางความชอบธรรมและออก มาตรการคว่ําบาตรเปนการกลาวหาแบบลอย ๆ๒๗ ซ่ึงหากมองวิกฤติความขัดแยงรอบใหมนี้ กอปรกบั ทา ทีทช่ี ัดเจนของกาตาร สามารถวเิ คราะหไ ด ๓ แนวทาง ดงั น้ี ๑. กาตารย อมถอยและปฏบิ ตั ติ ามขอเรียกรอ งในระดับท่เี คยดําเนนิ การมาแลว ใน คราวการแกปญ หาเมอ่ื ป ๒๕๔๕ เชน ลดบทบาทของสือ่ อลั ญาซเี ราะหโดยไมนาํ เสนอขาวท่ีมี ความละเอียดออ นสง ผลกระทบตอ ประเทศในภูมิภาค โดยอาจเพ่ิมเติมประเดน็ ใหมใหป ระเทศ ๒๗ รัฐมนตรีวาการกระทรวงการตางประเทศกาตารไดยืนยันความพรอมในการเขาสูกระบวนการเจรจา กบั ประเทศขดั แยง ในทกุ ประเดน็ ทเ่ี กย่ี วขอ ง เพอ่ื ยตุ ปิ ญ หาและปฏบิ ตั ติ ามขอ เรยี กรอ งทเ่ี สนอมากอ นหนา น้ี พรอ มเรยี กรอ ง ใหประเทศคว่ําบาตรมีความจริงใจในการเจรจาโดยนําหลักฐานมายืนยันขอกลาวหาใหชัดเจน มิใชเพียงการกลาวอาง หรอื การกลาวหาแบบลอย ๆ โดยปราศจากขอ เทจ็ จรงิ ท่ยี อมรับได

๑๐๒ รฐั สภาสาร ฉบับเดือนธันวาคม ๒๕๖๐ ผคู วา่ํ บาตรพอใจ เชน ยตุ กิ ารสนับสนนุ ทางการเงนิ ใหกลุม ฮามาสในปาเลสไตน และปรบั ทาที โดยลดการประชาสัมพันธสนับสนุนเชิงภาพลักษณของขบวนการภราดรภาพมุสลิม (Muslim Brotherhood) ในอยี ปิ ต ๒. กาตารหาชองทางเพ่ือตอส๒ู ๘ กับทุกประเทศขัดแยงและปลอยใหสถานการณ ดําเนินตอไปเรื่อย ๆ จนสถานการณคอย ๆ ปรับระดับลงมาเอง โดยอาศัยบทบาทประเทศ ผนู ําทงั้ ในภูมภิ าคและระหวา งประเทศทําหนา ทเี่ ปนตัวกลางและประสานรอยรา ว ๓. เกิดการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองครั้งใหญในกาตาร และมีการเปลี่ยนแปลง นโยบายตางประเทศตามทซี่ าอุดอี าระเบยี และพันธมิตรในภมู ภิ าคอาวอาหรบั รอ งขอ ๒๘ กาตารย ดึ แนวทางการตอ สโู ดยยดึ รปู แบบการทตู เชงิ รกุ และแนวรว มจากประเทศใหญ ๆ ทง้ั ในภมู ภิ าค และระหวางประเทศ โดยมีตุรกีสนับสนุน และหาชองทางรองเรียนการคว่ําบาตรดังกลาวตอองคกรระหวางประเทศ หรือองคกรยุติธรรมระหวางประเทศ รวมทั้งบทบาทการใชสื่อของประเทศเพื่อช้ีแจงความชอบธรรมและหวังผลหักลาง ขอ กลา วหาท่ีประเทศผคู วาํ่ บาตรยึดเปนเงื่อนไขใหก าตารปฏบิ ัติตามกอ นเขาสกู ระบวนการเจรจา

๑๐๓ บรรณานุกรม Al-Jazeera Center for Studies. The Gulf: An unprecedented crisis and major repercussions. สืบคนเมื่อวันท่ี ๖ มิถนุ ายน ๒๐๑๗, จาก http://studies.aljazeera.net/ar/ positionestimate/ 2017/06/170607130616938.html Arab Center for Research and Policy Studies. The Qatar Crisis: Causes, and Reflections. สืบคนเมื่อวันท่ี ๕ มถิ นุ ายน ๒๐๑๗, จาก https://www.ultrasawt.com Azmi Bishara. Qatar Crisis Causes Analysis. สืบคนเม่อื วันที่ ๕ กรกฎาคม ๒๐๑๗, จาก http://www.nrttv.com/AR/Detail.aspx?Jimare=49183 Fadil Al- Assad. Three Arabs cut ties with Qatar. สืบคน เมอ่ื วนั ท่ี ๕ มิถุนายน ๒๐๑๗, จาก https://arabic.sputniknews.com/analysis/201706051024411926- IDRAK for Study and Consultations. The Crisis Severing Relation with Qatar. สบื คนเมือ่ วันที่ ๑๓ มถิ ุนายน ๒๐๑๗, จาก http://idraksy.net/wpcontent/uploads/ 2017/06/ %D8%AA%D9% 82%D8%AF% Philip Gordon, Amos Yadlin, Ari Heistein. The Qatar Crisis: Causes, Implications, Risks, and the Need for Compromise. สืบคนเมื่อวนั ที่ ๑๓ มถิ นุ ายน ๒๐๑๗, จาก http://www.inss.org.il/publication/qatar-crisis-causes-implications-risks-need-compromise/ Raghida Derqam. Serious repercussions will follow from the obstinacy of Doha. สบื คนเมอ่ื วันท่ี ๗ กรกฎาคม ๒๐๑๗, จาก http://www.alhayat.com/Opinion/Raghida- Dergham/ 22284245/%D8% Saeed al- Hajj. Turkey and Qatar on Policy and military perspective. สบื คน เมอื่ วันท่ี ๙ กรกฎาคม ๒๐๑๗, จาก http://www.raialyoum.com/?p=689451

๑๐๔13๐ รฐั สรภฐั สาภสาาสราฉรบมับิถเุนดาือยนนธนั๒ว๕า๕ค๙ม ๒๕๖๐ »ÃЪÒÊÁÑ ¾¹Ñ ¸Š¡ÒÃÊ‹§º·¤ÇÒÁà¾×Íè µ¾Õ ÁÔ ¾ã¹ÇÒÃÊÒÃð˜ ÊÀÒÊÒà สํานกั งานเลขาธกิ ารสภาผแู ทนราษฎร ขอเชญิ ชวนอาจารย ขาราชการ นกั วชิ าการ นักศึกษาสาขาตาง ๆ และผูสนใจท่ัวไป สงบทความวิชาการดานการเมือง การปกครอง เศรษฐกจิ สงั คม สง่ิ แวดลอ ม ฯลฯ ทง้ั ในประเทศและตา งประเทศ ลงตพี มิ พใ นวารสารรฐั สภาสาร ของสาํ นกั งานเลขาธกิ ารสภาผแู ทนราษฎร ซึง่ กําหนดออกเดอื นละ ๑ ฉบับ ขอกําหนดบทความ ๑. บทความวิชาการ หมายถึง บทความท่ีเขียนขึ้นในลักษณะวิเคราะห วิจารณ หรอื เสนอแนวคิดใหม ๆ จากพน้ื ฐานวิชาการท่ไี ดเ รยี บเรียงมาจากผลงานทางวิชาการของตน หรือของผูอื่น หรือเปนบทความทางวิชาการที่เขียนข้ึนเพ่ือเปนความรูสําหรับผูสนใจท่ัวไป โดยบทความวิชาการจะประกอบดวย สวนเกร่ินนํา สวนเนื้อหา สวนสรุป หลักฐานอางอิง และเชงิ อรรถ ๒. บทความตองมคี วามยาวของตน ฉบับไมเกิน ๒๐ หนา กระดาษขนาด A๔ ๓. เปน บทความทไ่ี มเ คยตีพิมพมากอ น การเตรียมตน ฉบับเพอ่ื ตีพิมพ ๑. ตวั อกั ษรมขี นาดและแบบเดียวกนั ทัง้ เร่อื ง โดยพมิ พดว ยโปรแกรม Microsoft Word ใชต วั อกั ษรแบบ Angsana New/UPC ขนาด ๑๖ พอยท ตวั ธรรมดาสาํ หรบั เนือ้ หาปกตแิ ละ ตัวหนาสาํ หรับหัวขอ โดยจดั พิมพเ ปน ๑ คอลมั น ขนาด A๔ หนา เดยี ว และเวน ระยะขอบ กระดาษดา นละ ๑ นิ้ว ๒. การใชภาษาไทยใหย ึดหลกั ตามพจนานุกรมฉบบั ราชบัณฑิตยสถาน ๓. ตอ งระบชุ ่อื บทความ ชื่อสกุลของผูเ ขียนบทความ ตําแหนง และสถานที่ทํางาน อยางชัดเจน

๑๐๕

๑๐๖ รฐั สภาสาร ฉบับเดือนธันวาคม ๒๕๖๐ ใบสมัคร / ตอ่ อายสุ มาชกิ “รัฐสภาสาร”  üĀäòāÓŚāùðĀÓòùðāÙÐă êŒôÿĠěěéāæòöðÓŚā×ĀãùŚÖ òāÓāêôÐĄ ċôðŚ ôÿĠěéāæ  ÑśāíċלāðÓĄ öāðêòÿùÖÓת ÿùðÓĀ òäüŚ üāñć ùðāÙăÐòßĀ ùïāùāòċòðēă äÖĔĀ ČäØŚ éĀéċãĆüèí÷åąÖØéĀéċãĆüè í÷   æÖĔĀ èĔĄ ÑüĎúüś üÐĎéċùò×Ē òéĀ ċÖèă ĎèèāðčãñùÖŚ öāòùāò “รฐั สภาสาร”åÖą ÑśāíċלāæēĄúðŚæĈ ēĄ äòüÐÚüñ åèèČÑöÖäāĘ éô ċÑäüāĘ ċïü×ÖĀ úöãĀ òúĀùďêòøâĄñŞ čæò÷ĀíæŞ čæòùāò การชำาระเงิน  ċÖèă ùãæÐēĄ ôćðŚ ÖāèëôăäċüÐùāòùāĘ èĀÐêòÿÙāùĀðíĀèçŞ  ùāĘ èĀÐÖāèċôÑāçăÐāòùïāëśČĈ æèòāøÝò  äĀĖöČôÐċÖèă úòüĆ  çèāâĀäă ùēÖĀ ׌āñďêòøâñĄ ŞòßĀ ùïāÐòćÖċæíþĜěĞĠě  Ďèèāðผูจ้ ัดการรัฐสภาสารÐôŚćðÖāèëôăäċüÐùāòùāĘ èÐĀ êòÿÙāùðĀ íĀèçŞ  ùāĘ èÐĀ ÖāèċôÑāçăÐāòùïāëśČĈ æèòāøÝòåèèüæŚĈ üÖĎèċÑäãùć äă ÐòÖć ċæíþĜěĞěě  ×ĘāèöèċÖèă éāæ 107