แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชา การใช้พลังงานไฟฟ้าในชีวิตประจำวัน 3 ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย

1. การไฟฟา้ ฝ่ายผลติ แห่งประเทศไทย (กฟผ.) การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) ก่อต้ังข้ึนเมื่อวันท่ี 1 พฤษภาคมพ.ศ. 2512 โดยรัฐบาลได้รวม รัฐวิสาหกิจท่ีรับผิดชอบในการจัดหาไฟฟ้า ซ่ึงได้แก่ การลิกไนท์ (กลน.)การไฟฟ้ายันฮี (กฟย.) และการไฟฟ้า ตะวันออกเฉียงเหนือ (กฟ.อน.) เป็นหน่วยงานเดียวกัน คือ“การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย” มีชื่อย่อว่า “กฟผ.” มนี ายเกษม จาติกวณชิ เปน็ ผวู้ า่ การคนแรก กฟผ. เป็นรัฐวิสาหกิจด้านกิจการพลังงานภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงพลังงานและกระทรวงการคลัง มีภารกิจในการจัดหาพลังงานไฟฟ้าให้แก่ประชาชน โดยการผลิต จัดส่ง และจำหน่ายพลังงานไฟฟ้าให้แก่การไฟฟ้า นครหลวง การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค และผู้ใช้ไฟฟ้ารายอื่น ๆ ตามท่ีกฎหมายกำหนด รวมทั้งประเทศใกล้เคียง พร้อมทั้ง ธุรกิจอ่ืนๆ ท่ีเก่ียวเน่ืองกับกิจการไฟฟ้าภายใต้กรอบพระราชบัญญัติ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย โดยระบบ ผลิตไฟฟ้าของ กฟผ. ประกอบด้วยโรงไฟฟ้า 5 ประเภท คือ โรงไฟฟ้าพลังความร้อน โรงไฟฟ้าพลังความร้อนร่วม โรงไฟฟา้ พลงั นำ้ โรงไฟฟา้ พลงั งานทดแทน และโรงไฟฟ้าดเี ซล นอกจากการผลิตไฟฟ้าจากโรงไฟฟ้าของ กฟผ. แลว้ กฟผ. ยังรบั ซ้ือไฟฟ้าจากผูผ้ ลติ ไฟฟ้าเอกชน รวมทั้งรับซ้ือ ไฟฟ้าจากผู้ผลิตไฟฟ้าในประเทศเพ่ือนบ้าน ได้แก่ ลาว และมาเลเซีย ซ่ึงดำเนินการจัดส่งไฟฟ้าที่ผลิตจากโรงไฟฟ้า ของ กฟผ. รวมถึงท่ีรับซื้อจากผู้ผลิตไฟฟ้ารายอื่นผ่านระบบส่งไฟฟ้าของ กฟผ. ซ่ึงมีโครงข่ายครอบคลุมทั่วประเทศ เพอ่ื จำหน่ายไฟฟ้าให้แก่ การไฟฟา้ นครหลวง การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค ผู้ใช้ไฟฟ้าที่รบั ซอื้ โดยตรง และประเทศเพอื่ นบ้าน ได้แก่ ลาว เมียนมาร์ และกัมพูชา Call center 86 ของการไฟฟ้าฝ่ายผลติ แหง่ ประเทศไทย หมายเลข 1416 แผนการจดั การเรียนรู้ วิชา การใช้พลงั งานไฟฟา้ ในชีวติ ประจำวนั 3 รหัส พว32023

2. การไฟฟา้ ส่วนภมู ิภาค (กฟภ.) การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค (กฟภ.) เป็นรัฐวิสาหกิจด้านสาธารณูปโภค สังกัดกระทรวงมหาดไทย ก่อตั้งข้ึนตาม พระราชบญั ญตั ิการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค พ.ศ. 2503 โดยรบั โอนทรัพยส์ ิน หนสี้ ิน และความรับผิดชอบขององคก์ ารไฟฟ้า สว่ นภูมภิ าคในขณะนั้นมาดำเนินการอยู่ภายใต้การกำกบั ดูแลของกระทรวงมหาดไทย มีภารกิจในการผลิต จัดใหไ้ ด้มา จัดส่งจัดจำหน่ายและการบรกิ ารด้านพลังงานไฟฟา้ ให้แก่ประชาชน ธรุ กิจ และอุตสาหกรรมต่าง ๆ ในเขตจำหน่าย 74 จงั หวัดทวั่ ประเทศ ยกเว้น กรุงเทพมหานคร นนทบรุ ี และสมุทรปราการ การไฟฟ้าส่วนภูมิภาคมีสำนักงานใหญ่ตั้งอยู่ที่กรุงเทพมหานคร มีหน้าท่ีกำหนดนโยบายและแผนงาน ให้คำแนะนำ ตลอดจนจัดหาวัสดุอุปกรณ์ต่าง ๆ ให้หน่วยงานในส่วนภูมิภาค สำหรับในส่วนภูมิภาค แบ่งการบริหารงานออกเป็น 4 ภาค คือ ภาคเหนอื ภาคตะวันออกเฉียงเหนอื ภาคกลางและภาคใต้ แต่ละภาคแบ่งออกเป็นเขต รวมเป็น 12 การไฟฟ้าเขต มี หน้าท่ีควบคุมและให้คำแนะนำแก่สำนักงานการไฟฟ้าต่าง ๆ ในสังกัดรวม 894 แห่ง ในความรับผิดชอบ 74 จังหวัด ทั่วประเทศ ได้แก่ การไฟฟ้าจังหวัด 74 แห่ง การไฟฟ้าอำเภอ 732 แห่ง การไฟฟ้าตำบล 88 แห่ง หากประชาชน ในส่วนภูมิภาคได้รับความขัดข้องเก่ียวกับระบบไฟฟ้า เช่น หม้อแปลงไฟฟ้าระเบิดเสาไฟฟ้าล้ม ไฟฟ้าดับ ไฟฟ้าตก บิลค่าไฟฟ้าไม่ถูกต้อง เป็นต้น นอกจากนี้ยังรวมไปถึงการขอใช้ไฟฟ้า เปล่ียนขนาดมิเตอร์ไฟฟ้า สามารถติดต่อได้ท่ี การไฟฟา้ สว่ นภูมภิ าคทอ่ี ยู่ในแต่ละพน้ื ที่ หรอื ตดิ ตอ่ Call Center Call Center ของการไฟฟ้าส่วนภมู ภิ าค หมายเลข 1129 แผนการจดั การเรยี นรู้ วชิ า การใชพ้ ลงั งานไฟฟา้ ในชวี ิตประจำวนั 3 รหัส พว32023 87

3. การไฟฟ้านครหลวง (กฟน.) การไฟฟ้านครหลวงจัดต้ังข้ึนเม่ือวันท่ี 1 สิงหาคม พ.ศ. 2501 ตามพระราชบัญญัติการไฟฟ้านครหลวง พ.ศ. 2501 ซ่ึงมีการแก้ไขเพิ่มเติมในปี พ.ศ. 2530 และ พ.ศ. 2535 เป็นรัฐวิสาหกิจประเภทสาธารณูปโภค สาขาพลังงาน สังกัดกระทรวงมหาดไทย มีภารกิจในการจัดให้ได้มา จำหน่าย ดำเนินธุรกิจเกี่ยวกับพลังงานไฟฟ้า และธุรกิจ เกี่ยวเน่ืองหรือที่เป็นประโยชน์แก่การไฟฟ้านครหลวง โดยมีพื้นท่ีเขตจำหน่ายใน 3 จังหวัด ได้แก่ กรุงเทพมหานคร นนทบุรี และสมุทรปราการ หากประชาชนในเขตกรุงเทพมหานคร นนทบรุ ี และสมุทรปราการ ไดร้ ับความขดั ข้องเก่ียวกับระบบไฟฟ้า เช่น หม้อแปลงไฟฟ้าระเบิด เสาไฟฟ้าล้ม ไฟฟ้าดับ ไฟฟ้าตก บิลค่าไฟฟ้าไม่ถูกต้อง เป็นต้น นอกจากน้ียังรวมไปถึงการขอ ใช้ไฟฟ้า เปล่ียนขนาดมิเตอร์ไฟฟ้า สามารถติดต่อได้ท่ีการไฟฟ้านครหลวงท่ีอยู่ในแต่ละพ้ืนที่ และมีช่องทางการติดต่อ คือ ศนู ย์บรกิ ารขอ้ มลู ข่าวสาร และศนู ย์บริการขอ้ มูลผใู้ ช้ไฟฟา้ (MEA Call Center) ศูนยบ์ รกิ ารข้อมลู ข่าวสารการไฟฟ้านครหลวง โทรศัพท์ 0-2252-8670 ศูนยบ์ ริการข้อมลู ผู้ใช้ไฟฟ้า (MEA Call Center) โทรศพั ท์ 1130 หรอื อเี มล์ แอดเดรส : [email protected] (ตลอด 24 ช่วั โมง) แผนการจดั การเรยี นรู้ วชิ า การใชพ้ ลงั งานไฟฟา้ ในชวี ิตประจำวนั 3 รหสั พว32023 88

4. คณะกรรมการกำกับกจิ การพลังงาน (กกพ.) คณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (กกพ.) จัดตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2551 ตามพระราชบัญญัติ การประกอบกิจการพลังงาน พ.ศ. 2550 เพ่ือแยกงานนโยบายและงานกำกับดูแล ออกจากการประกอบกิจการ พลังงาน โดยเปิดโอกาสให้ภาคเอกชน ชุมชนและประชาชนมีส่วนร่วมและมีบทบาทมากข้ึน รวมทั้งให้การประกอบ กิจการพลังงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ มีความม่ันคง มีปริมาณเพียงพอและทั่วถึงในราคาที่เป็นธรรมและ มคี ณุ ภาพได้มาตรฐาน โดย กกพ. ทำหนา้ ทก่ี ำกบั กจิ การไฟฟา้ และกจิ การก๊าซธรรมชาตภิ ายใต้กรอบนโยบายของรัฐ ในการดำเนินงานของ กกพ. มีเป้าหมายสูงสุด คือ การกำกับดูแลกิจการพลังงานไทยให้เกิดความมั่นคง และ สร้างความม่ันใจให้แก่ประชาชน โดยมีการดำเนินงานที่สำคัญ ได้แก่การจัดทำแผนยุทธศาสตร์การกำกับกิจการ พลังงาน การจดั ทำร่างกฎหมายลำดบั รองตามกฎหมายว่าด้วยการประกอบกิจการพลงั งาน เชน่ การเสนอรา่ งพระราช กฤษฎีกา การออกประกาศและระเบียบเก่ียวกับการออกใบอนุญาตการประกอบกิจการพลังงาน ท้ังนี้ ในการออก ระเบียบและประกาศท่ีเกี่ยวข้องกับการบริหารและกำกับดูแลกิจการพลังงานที่มีผู้ได้รับผลกระทบ จะต้องดำเนินการ ด้านกระบวนการรบั ฟงั ความคิดเห็นดว้ ย การออกใบอนุญาตการประกอบกจิ การพลังงานและการอนุญาตผลติ พลังงาน ควบคุม กำหนดโครงสร้างค่าไฟฟ้า โดยพิจารณาปรับค่าไฟฟ้าฐานและค่าไฟฟ้าผันแปร (Ft) สามารถติดต่อได้ ตาม ช่องทางตา่ ง ๆ โทร: 0 2207 3599 Call Center: 1204 อเี มล์: [email protected] แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า การใช้พลงั งานไฟฟา้ ในชวี ิตประจำวัน 3 รหสั พว32023 89

สือ่ YouTube รายวิชา การใช้พลังงานไฟฟ้าในชีวติ ประจำวนั 3 เรือ่ ง หน่วยงานทเ่ี กย่ี วข้องดา้ นพลังงานไฟฟ้าในประเทศไทย การไฟฟ้าฝา่ ยผลติ แห่งประเทศไทย (กฟผ.) การไฟฟ้าส่วนภูมภิ าค (กฟภ.) แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า การใช้พลงั งานไฟฟ้าในชีวิตประจำวัน 3 รหัส พว32023 90

ใบงานที่ 11 เร่อื ง หน่วยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ งด้านพลังงานไฟฟ้าในประเทศไทย คำช้ีแจง : ใหน้ ักศึกษาเติมคำหรือขอ้ ความลงในช่องวา่ งให้ถูกต้อง 1. การไฟฟา้ ฝา่ ยผลิตแหง่ ประเทศไทย (กฟผ.) ลกั ษณะเป็นอยา่ งไร และมหี น้าที่อย่างไร ................................................................................................................................ ......................................................... ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................................. ........................................ 2. การไฟฟ้าสว่ นภมู ิภาค (กฟภ.) ลกั ษณะเปน็ อย่างไร และมีหน้าท่ีอยา่ งไร ................................................................................................................................ ......................................................... ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... 3. การไฟฟ้านครหลวง (กฟน.) ลักษณะเป็นอยา่ งไร และมีหนา้ ทีอ่ ยา่ งไร .................................................................................................................................... ..................................................... ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... 4. คณะกรรมการกำกับกจิ การพลงั งาน (กกพ.) มหี น้าทีอ่ ย่างไร ............................................................................................................................................. ............................................ ....................................................................................... .......................................................... ........................................ ................................................................................................................................ ......................................................... ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... แผนการจดั การเรยี นรู้ วิชา การใช้พลงั งานไฟฟา้ ในชวี ิตประจำวนั 3 รหสั พว32023 91

แผนการจัดการเรยี นรูค้ ร้ังท่ี 12 (เรียนรู้ด้วยตนเอง) กลุ่มสาระความรู้พื้นฐาน รายวิชา การใช้พลังงานไฟฟา้ ในชวี ติ ประจำวนั 3 รหัส พว32023 จำนวน 3 หน่วยกติ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย เร่ือง เช้ือเพลิงฟอสซลิ และพลงั งานทดแทน จำนวน 6 ช่ัวโมง เวลา................. สอนวนั ที่.................... เดอื น................................ พ.ศ. ............................. ภาคเรยี นที่ 1 ปีการศกึ ษา 2565 *************************************************************************************** มาตรฐานการเรยี นรูร้ ะดับ มคี วามรู้ ความเขา้ ใจ ทักษะและเห็นคณุ ค่าเกี่ยวกับกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีสิ่งมีชีวติ ระบบ นิเวศ ทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมในท้องถิ่นประเทศและโลก สาร แรง พลงั งาน กระบวนการเปลยี่ นแปลง ของโลก และดาราศาสตร์ มีจิตวิทยาศาสตรแ์ ละนำความรู้ไปใช้ประโยชนใ์ นการดำเนินชีวิต ตวั ชีว้ ดั 1. วิเคราะห์ศกั ยภาพพลงั งานทดแทนที่มีในชมุ ชนของตนเอง เนอ้ื หา เรอ่ื งที่ 1 การวิเคราะห์ศกั ยภาพพลังงานทดแทนในชมุ ชน เร่อื งที่ 2 พลังงานทดแทนในชุมชน คุณธรรม 1. เพือ่ การพฒั นาการทำงาน 2. เพอื่ การพัฒนาการอย่รู ว่ มกันในสงั คม กจิ กรรมการเรียนรตู้ ่อเนื่อง 1. ให้ผู้เรยี นศึกษาค้นคว้าเรอื่ ง การวเิ คราะห์ศกั ยภาพพลังงานทดแทนในชุมชน และพลังงานทดแทนในชุมชน จากสอ่ื YouTube และสรปุ เนือ้ หาที่ค้นคว้าเรื่อง การวเิ คราะหศ์ ักยภาพพลงั งานทดแทนในชุมชน และพลังงาน ทดแทนในชมุ ชน 2. ใหผ้ ู้เรียนทำแบบทดสอบออนไลน์ สื่อและแหล่งเรียนรู้ 1. ใบความรูอ้ อนไลน์ 2. หนังสอื แบบเรยี น 3. การสืบคน้ ข้อมูลจาก Internet การวัดและประเมนิ ผล 1. ความตรงเวลาของผเู้ รยี นในการสง่ งานท่ีไดร้ บั มอบหมาย 2. ตรวจแบบทดสอบออนไลน์ แหล่งการเรยี นรู้/สบื คน้ ขอ้ มูลเพมิ่ เติม 1. หอ้ งสมดุ ประชาชน 2. กศน.ตำบล 3. แหล่งขอ้ มูลสารสนเทศ 4. Internet แผนการจดั การเรียนรู้ วิชา การใช้พลงั งานไฟฟา้ ในชวี ิตประจำวนั 3 รหสั พว32023 92

ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของผบู้ รหิ ารสถานศึกษา พิจารณาแลว้ .......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ........... ลงชื่อ ผู้บังคบั บญั ชา (นางจีระภา วฒั นกสกิ าร) ผู้อำนวยการศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อำเภอโชคชัย แผนการจดั การเรยี นรู้ วิชา การใชพ้ ลังงานไฟฟา้ ในชีวิตประจำวัน 3 รหสั พว32023 93

บันทกึ หลังการสอน ความสำเรจ็ ในการจดั การเรียนการสอน ............................................................................................................................. ............................................................ ......................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................ ............................................................................................................................. ............................................................ ........................................................................................................................................................................................ ปญั หา / อุปสรรค ในการจัดการเรียนการสอน ............................................................................................................................. ............................................................ ......................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................ ......................................................................................... ................................................................................................ ............................................................................................................................. ............................................................ แนวทางการแกป้ ญั หา ......................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................ ............................................................................................................................. ............................................................ ......................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ ครผู ู้สอน (........................................) ครู............................................ ขอ้ เสนอแนะของผูบ้ ริหารสถานศกึ ษา ............................................................................................................................. ............................................................ ............................................................................................................................. ............................................................ ........................................................................................................................................................ ................................. .................................................................................................. ...................................................................................... ลงชอื่ ผ้บู งั คบั บัญชา (นางจรี ะภา วฒั นกสิการ) ผอู้ ำนวยการศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อำเภอโชคชัย แผนการจดั การเรียนรู้ วิชา การใช้พลังงานไฟฟา้ ในชวี ิตประจำวัน 3 รหัส พว32023 94

ใบความรู้ที่ 12 เร่ือง การวเิ คราะหศ์ ักยภาพพลังงานทดแทนในชมุ ชน และ พลงั งานทดแทนในชุมชน แผนการจดั การเรยี นรู้ วชิ า การใช้พลงั งานไฟฟ้าในชวี ติ ประจำวนั 3 รหัส พว32023 95

ขัน้ ตอนการทำ การวางแผนพลงั งานชมุ ชน การวางแผนพลังงานชุมชน จะประกอบไปดว้ ย 2 ช่วงหลัก ไดแ้ ก่ 1. ชว่ งแรก : การวางแผนพลงั งาน (Planning process) – เปน็ ชว่ งเก็บข้อมลู วเิ คราะห์ข้อมลู และเทคโนโลยี รวมทัง้ สรา้ งศักยภาพของชมุ ชนในการเรยี นร้เู รื่องพลังงานและการวางแผน ผลลพั ธท์ ่ีได้จะเกิดแผนทางเลือกตา่ ง ๆ หรอื ท่ีเรยี กวา่ Scenarios แลว้ นำแผนทางเลือกตา่ ง ๆ เหล่านเ้ี ขา้ สเู่ วทปี ระชาคมเพื่อช่วยการตดั สนิ ใจวา่ จะเลือกแผน พลงั งานใด จากนนั้ ประชาคมจะรว่ มกันลงรายละเอยี ดกจิ กรรมทน่ี ำไปสู่การปฏบิ ตั ทิ ี่เป็นรปู ธรรมหรือ แผนปฏบิ ัตกิ าร (Action plan) 2. ชว่ งทส่ี อง : ดำเนินการตามแผนปฏบิ ัตกิ าร (Action plan implementation) – ช่วงนเ้ี ปน็ ชว่ งของการนำ แผนปฏบิ ตั ิการมาใช้จริงในชมุ ชนและเปน็ ขน้ั ตอนสำคญั ที่ต้องอาศัยพลังประชาคมในการผลกั ดันและขบั เคลือ่ นงานให้ เกิดความต่อเน่ือง การวางแผนพลังงานจะมีการดำเนินงานอยู่ 2 ชว่ งคอื ช่วงทำแผนพลังงาน และช่วงดำเนินงานตาม แผนและติดตามประเมินผล ในท่ีน้ีจะลงรายละเอียดในช่วงแรกซง่ึ เป็นชว่ งในการทำดำเนินกจิ กรรมเพือ่ ให้ได้แผน พลงั งานชมุ ชนออกมา แผนการจดั การเรยี นรู้ วชิ า การใชพ้ ลังงานไฟฟา้ ในชวี ิตประจำวนั 3 รหัส พว32023 96

ขั้นตอนของการวางแผนพลงั งานชมุ ชนได้เปน็ บญั ญตั ิ 10 ประการ ดงั ต่อไปน้ี ขั้นตอนท่ี 1 สรา้ งความเข้าใจร่วมกนั กับชุมชน • เพอ่ื ให…้ ชมุ ชนเขา้ ใจทมี่ าของโครงการและยอมรับการเขา้ ร่วมโครงการ • เพื่อให…้ ชมุ ชนเขา้ ใจเรอื่ งพลังงานเบื้องต้นมากข้ึนและเกิดความตระหนักที่จะแก้ปัญหาร่วมกนั • เพื่อให…้ ได้ตวั แทนอาสาสมัครคณะทำงานพลังงานของชมุ ชน ขั้นตอนท่ี 2 สรา้ งทมี คณะทำงานพลงั งานชุมชน • เพือ่ ให…้ คณะทำงานพลงั งานของชมุ ชนมีความเขา้ ใจและพร้อมผลักดนั กระบวนการขั้นตอนการทำงาน ตลอดจนเป้าหมายของโครงการให้สัมฤทธผิ์ ล ขน้ั ตอนท่ี 3 เกบ็ ข้อมูลพลังงานในพืน้ ที่ • เพ่ือให…้ ตัวแทนและเยาวชนมีส่วนรว่ มกนั ในการสำรวจข้อมูลพลงั งานของชุมชนของตนเอง ขน้ั ตอนที่ 4 ประมวลผลขอ้ มูลจดั ทำสถานภาพพลงั งาน • เพื่อให…้ ไดข้ ้อมลู พลังงานของชุมชน ทำให้ทราบรอยรว่ั ของการใชพ้ ลังงาน (พ้นื ฐานของชมุ ชนและข้อมลู พลงั งานในการนำมาใชว้ างแผนพลงั งานบนพืน้ ฐานข้อมลู ต่อไป) ขั้นตอนท่ี 5 สะท้อนข้อมูลพลังงานคืนสชู่ มุ ชน • เพือ่ ให…้ ชมุ ชนไดร้ ับรู้และตรวจสอบขอ้ มลู พลังงานของชุมชนเอง ทำให้ทราบถงึ ปริมาณการใชพ้ ลงั งานของ คนในชุมชนวา่ มีบรมิ าณเทา่ ใด และสูญเสียเงินไปกบั การบริโภคพลงั งานประเภทต่าง ๆ เปน็ มูลคา่ เทา่ ใด ซึ่งขนั้ ตอนน้ีมี สว่ นสำคญั ท่ีจะทำใหค้ นในชุมชนได้หันกลบั มามองดูวถิ ีการใชพ้ ลงั งานของตนเอง และตระหนักวา่ ได้ใชจ้ ่ายเงินไปกับ การซือ้ หาพลงั งานเป็นจำนวนมากมายมหาศาลซ่ึงหากไมม่ ีการเกบ็ ข้อมลู กจ็ ะไมม่ ที างรใู้ นเรื่องเหลา่ น้เี ลย แผนการจดั การเรียนรู้ วิชา การใช้พลงั งานไฟฟา้ ในชวี ิตประจำวนั 3 รหสั พว32023 97

ข้ันตอนท่ี 6 ศึกษาดูงานเทคโนโลยีพลงั งานทยี่ ่ังยนื • เพือ่ …จุดประกายความคดิ และสร้างแรงบนั ดาลใจในการใช้เทคโนโลยีพลงั งานยั่งยนื ขน้ั ตอนที่ 7 ประชมุ ระดมความคิดเห็นเพอ่ื จดั ทำรา่ งแผนพลังงานระดับชมุ ชน • เพ่อื ให…้ มีการวางแผนหาทางออกร่วมกัน รเิ ริ่มการจดั การ เกิดแผนพลงั งานของชมุ ชน ข้ันตอนที่ 8 ประชาพิจารณ์ร่างแผนพลังงานกับประชาชนเพอื่ จัดทำแผนพลงั งานฉบบั สมบูรณ์ • เพือ่ …ขอความเห็นชอบของแผนจากคนในชุมขนให้เกิดการยอมรบั รว่ มกันจนได้แผนพลงั งานสมบรู ณ์ ขน้ั ตอนท่ี 9 ปฏิบัติตามแผนพลังงานทวี่ างไว้ (โครงการนำร่อง) • เพอ่ื …นำแผนพลังงานชุมชนมาปฏบิ ัตจิ รงิ ตามกิจกรรมต่าง ๆ ทว่ี างไว้ • เพอ่ื ให…้ มีแผนปฏบิ ัตกิ ารพลังงาน เกิดวทิ ยากรตวั คูณพลังงาน ข้ันตอนที่ 10 สรปุ บทเรียนการทำงานร่วมกนั • เพื่อ…รว่ มกนั ประเมนิ เรื่องปัญหาอุปสรรค ผลท่เี กดิ ขึ้น ผลกระทบและผลท่ีไดร้ ับ พร้อมวางแนวทางทำงาน ปีต่อ ๆ ไป ส่ือ YouTube รายวิชา การใช้พลงั งานไฟฟ้าในชีวติ ประจำวนั 3 เรอื่ ง การวิเคราะหศ์ กั ยภาพพลงั งานทดแทนในชมุ ชน และพลงั งานทดแทนในชมุ ชน แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า การใชพ้ ลังงานไฟฟา้ ในชีวติ ประจำวนั 3 รหัส พว32023 98

ใบงานที่ 12 เร่อื ง การวเิ คราะหศ์ กั ยภาพพลงั งานทดแทนในชมุ ชน และ พลังงานทดแทนในชมุ ชน คำชี้แจง : ให้นักศึกษาเติมคำหรือขอ้ ความลงในช่องวา่ งให้ถูกต้อง 1. การวางแผนพลงั งานชุมชน จะประกอบไปด้วย ................. ชว่ งหลกั ไดแ้ ก่ ................................................................................................................................ ......................................................... ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................................. ........................................ ................................................................................................... ...................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... 2. ขัน้ ตอนของการวางแผนพลงั งานชมุ ชน มีก่ขี อ้ อยา่ งไรบ้าง ................................................................................................................................ ......................................................... .............................................................................................................................................. ........................................... ....................................................................................... .......................................................... ........................................ ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................................. ........................................ แผนการจดั การเรียนรู้ วิชา การใช้พลงั งานไฟฟา้ ในชวี ิตประจำวัน 3 รหัส พว32023 99

แผนการจัดการเรยี นร้คู ร้งั ที่ 13 (เรียนร้ดู ว้ ยตนเอง) กลุ่มสาระความรพู้ นื้ ฐาน รายวิชา การใช้พลังงานไฟฟา้ ในชวี ติ ประจำวัน 3 รหัส พว32023 จำนวน 3 หน่วยกติ ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย เร่อื ง เชื้อเพลิงและพลงั งานทใี่ ช้ในการผลติ ไฟฟา้ จำนวน 5 ชั่วโมง เวลา.......... สอนวันที่..............เดอื น.........................พ.ศ. ......................... ภาคเรียนท่ี 1 ปีการศกึ ษา 2565 *************************************************************************************** มาตรฐานการเรยี นร้รู ะดบั มคี วามรู้ ความเขา้ ใจ ทักษะและเห็นคุณค่าเกีย่ วกับกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยสี ิ่งมีชวี ติ ระบบ นเิ วศ ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอ้ มในท้องถิน่ ประเทศและโลก สาร แรง พลังงาน กระบวนการเปลย่ี นแปลง ของโลก และดาราศาสตร์ มจี ิตวทิ ยาศาสตร์และนำความรู้ไปใชป้ ระโยชนใ์ นการดำเนินชีวิต ตวั ชวี้ ัด 1. เปรยี บเทียบต้นทนุ การผลิตพลงั งานไฟฟา้ ต่อหนว่ ยจากเช้ือเพลิงแตล่ ะประเภท 2. วิเคราะหศ์ กั ยภาพพลงั งานทดแทนที่มใี นชุมชนของตนเอง เนอ้ื หา เรอื่ งท่ี 1 ต้นทุนการผลติ พลงั งานไฟฟา้ ต่อหนว่ ยจากเชื้อเพลงิ แต่ละประเภท คณุ ธรรม 1. เพื่อการพฒั นาการทำงาน 2. เพื่อการพัฒนาการอยู่ร่วมกนั ในสังคม กิจกรรมการเรยี นรตู้ อ่ เน่อื ง 1. ให้ผูเ้ รยี นศึกษาคน้ ควา้ เรื่อง ต้นทนุ การผลิตพลังงานไฟฟ้าต่อหน่วยจากเชื้อเพลิงแต่ละประเภท จากส่ือ YouTube และสรุปเนื้อหาท่ีคน้ ควา้ เร่ือง ต้นทุนการผลิตพลังงานไฟฟ้าต่อหนว่ ยจากเชอ้ื เพลิงแตล่ ะประเภท 2. ใหผ้ ู้เรียนทำแบบทดสอบออนไลน์ ส่อื และแหล่งเรียนรู้ 1. ใบความร้อู อนไลน์ 2. หนงั สือแบบเรียน 3. การสืบค้นขอ้ มลู จาก Internet การวดั และประเมนิ ผล 1. ความตรงเวลาของผเู้ รียนในการส่งงานท่ีได้รบั มอบหมาย 2. ตรวจแบบทดสอบออนไลน์ แหลง่ การเรยี นร้/ู สืบคน้ ขอ้ มูลเพิ่มเตมิ 1. หอ้ งสมดุ ประชาชน 2. กศน.ตำบล 3. แหลง่ ขอ้ มลู สารสนเทศ 4. Internet แผนการจดั การเรียนรู้ วิชา การใชพ้ ลงั งานไฟฟา้ ในชวี ิตประจำวนั 3 รหัส พว32023 100

ความคดิ เห็นและข้อเสนอแนะของผู้บรหิ ารสถานศึกษา พิจารณาแลว้ .......................................................................................................................................... ......................................................................................................... ...................................................... ลงชอ่ื ผบู้ ังคบั บัญชา (นางจีระภา วฒั นกสิการ) ผูอ้ ำนวยการศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยอำเภอโชคชยั แผนการจดั การเรยี นรู้ วิชา การใชพ้ ลงั งานไฟฟา้ ในชีวิตประจำวนั 3 รหัส พว32023 101

บนั ทกึ หลังการสอน ความสำเรจ็ ในการจดั การเรยี นการสอน ............................................................................................................................. ............................................................ ......................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................ ............................................................................................................................. ............................................................ ........................................................................................................................................................................................ ปัญหา / อปุ สรรค ในการจัดการเรียนการสอน ............................................................................................................................. ............................................................ ......................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................ ......................................................................................... ................................................................................................ ............................................................................................................................. ........................................................... แนวทางการแก้ปัญหา ......................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................ ............................................................................................................................. ............................................................ ......................................................................................................................................................................................... ลงชอ่ื ครผู สู้ อน (........................................) ครู............................................ ขอ้ เสนอแนะของผู้บรหิ ารสถานศกึ ษา ............................................................................................................................. ............................................................ ............................................................................................................................. ............................................................ ......................................................................................................................................................... ................................ ................................................................................................... ..................................................................................... ลงชอื่ ผูบ้ งั คบั บัญชา (นางจีระภา วฒั นกสิการ) ผูอ้ ำนวยการศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอโชคชยั แผนการจดั การเรยี นรู้ วชิ า การใชพ้ ลังงานไฟฟ้าในชวี ติ ประจำวัน 3 รหสั พว32023 102

ใบความรู้ท่ี 13 เรื่อง ตน้ ทนุ การผลิตพลงั งานไฟฟา้ ต่อหน่วยจากเช้ือเพลิงแต่ละประเภท การผลิตไฟฟ้า ต้องอาศัยพลังงานเช้ือเพลิงแต่ละประเภทเข้ามาช่วยในงานผลิต ท้ังก๊าซธรรมชาติ พลังงานน้ำ พลังลม พลังแสงอาทิตย์ หรือถ่านหิน โดยพลังงานเหล่านี้ มีสัดส่วนในการใช้ และต้นทุนทีแ่ ตกต่างกัน เราจงึ จำเป็นที่ จะตอ้ งมีการจดั การสดั สว่ นการใช้พลงั งานใหเ้ กิดความเหมาะสม เพ่ือความยง่ั ยนื ของพลงั งานไฟฟา้ ปัจจัยการพิจารณาเลอื กประเภทของเชือ้ เพลงิ และเทคโนโลยกี ารผลติ ไฟฟา้ ประกอบไปดว้ ย 1. ความเหมาะดา้ นเศรษฐศาสตร์ พจิ ารณาจากราคาของเชือ้ เพลิง และเทคโนโลยีทีค่ ุ้มค่าต่อการลงทุน 2. ความเหมาะสมด้านส่ิงแวดล้อม พิจารณาเช้ือเพลิงที่มีผลกระทบต่อส่ิงแวดลอ้ มน้อยท่ีสุดในการผลิตไฟฟ้า ในปรมิ าณทเี่ ท่ากัน 3. ความม่ันคง พจิ ารณาความม่ันคงด้านพลงั งานท่ีจะต้องผลติ ไฟฟา้ ใหเ้ พียงพอ และจดั หาได้อยา่ งตอ่ เนื่อง 4. เทคโนโลยี เป็นสิ่งท่ีมนุษยส์ ร้างข้ึนมา เพื่อความสำคัญในการปรับให้เหมาะสมกับทั้ง 3 ข้อท่ีกล่าวมา และ เป็นส่ิงที่มีการเปลีย่ นแปลงอยู่เสมอ ดงั นั้น ควรจะมีเทคโนโลยีทีด่ กี วา่ และทันสมยั กวา่ เพอ่ื รองรบั แผนการจดั การเรยี นรู้ วชิ า การใชพ้ ลังงานไฟฟา้ ในชวี ิตประจำวัน 3 รหัส พว32023 103

พลังงานแต่ละประเภทมีข้อดี และข้อจำกัดท่แี ตกตา่ งกนั พลงั งานทปี่ ระเทศไทยใชใ้ นการผลิตไฟฟ้าเป็นหลกั มี อะไรบ้าง? และพลังงานเหล่าน้ี มขี ้อดี หรือข้อจำกดั ต่างกันอย่างไร? ก๊าซธรรมชาติ เป็นเช้ือเพลิงหลักในการผลิตไฟฟ้า มีสัดส่วนการใช้รวม 66% เกิดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ น้อยในการผลิต แต่มีขอ้ จำกัดตรงทร่ี าคาแพง และต้องอาศัยการนำเข้าจากต่างประเทศ ขณะที่มีแหล่งในประเทศอยู่ท่ี อา่ วไทย แต่เหลือใช้ไดอ้ กี เพยี ง 10 ปีเทา่ นน้ั พลังงานน้ำ เป็นพลังงานสะอาด ที่หมุนเวียนกลับมาใช้ใหม่ได้ ผลิตไฟฟ้าได้อย่างรวดเร็ว แต่ผลิตไดใ้ นพื้นที่ที่ มีแหล่งน้ำขนาดใหญ่เท่านั้น อย่างเข่ือน ซ่ึงการผลิตไฟฟ้าคือพลพลอยได้ แต่เข่ือนน้ั นใช้เพ่ือประโยชน์หลักใน ชลประทาน การผลิตขึ้นอยู่กับปริมาณน้ำตามฤดูกาล ถ้าต้องการน้ำท่ีมากข้ึน ก็ต้องสร้างเขื่อนใหม่ นั่นไม่ใช่เรื่องง่าย เลย จงึ ทำให้พลงั งานน้ำมขี ้อจำกดั และมีสดั ส่วนในการใชผ้ ลติ ไฟฟา้ แค่ 3% เทา่ นัน้ พลังงานลม ข้อดีของพลังงานลมคือ การไม่ก่อให้เกิดมลภาวะ และเป็นพลังงานที่ไม่มีวันหมด แต่เพราะไม่ อาจควบคุมให้เกิดลมตลอดได้ เมื่อลมพัดไม่สม่ำเสมอ ก็ทำให้นำมาผลิตไฟฟ้าได้ยาก และมีต้นทุนการผลิตที่สูง ปจั จบุ นั พลังงานลมจงึ ถูกใชผ้ ลิตไฟฟ้าแค่ 5% ซง่ึ เปน็ สัดส่วนทีน่ อ้ ยท่สี ดุ พลังงานแสงอาทิตย์ เป็นแหล่งพลังงานที่ไม่มีวันหมด ไม่ก่อให้เกิดมลภาวะ แต่มีราคาแพงมาก และยังมี ข้อจำกัดในการผลิตพลังงาน ผลิตได้เฉลี่ยวันละ 5-6 ชม.เท่านั้น เพราะในแต่ละวัน เราจะพบแสงแดดเพียงแค่ช่วง กลางวัน และแดดก็อาจมีบ้างไม่มีบ้าง หรืออาจเจอฝนตก พลังงานแสงอาทิตย์จึงไม่ใช่พลังงานที่สามารถพึ่งพาเป็น พลังงานหลักได้ ปัจจุบันมีสัดส่วนการใช้อยู่ 5% และถึงแม้ราคามีแนวโน้มจะลดลงเรื่อย ๆ แต่ถึงอย่างน้ัน ก็ยังคงมี ราคาท่ีแพง ถ่านหิน เป็นทางเลือกท่ีน่าสนใจในปัจจุบัน ราคาไม่แพง ไม่ผันผวน มีปริมาณสำรองท่ีมาก และยังเป็น เทคโนโลยที ี่สะอาด ป้องกันผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และมนุษยเ์ องอีกด้วย ถ่านหินเกิดก๊าซไดจ้ ากการเผาไหม้ อาจมี ข้อจำกัดตรงท่ีต้องใช้เทคโนโลยีที่ยุ่งยากบ้าง แต่ผลลัพธ์คือความสะอาด ปลอดภัย และมีต้นทุนท่ีประหยัด ซึ่งมี สัดส่วนการใช้อยู่ 18% เป็นพลังงานท่ีเหมาะสมต่อการเพ่ิมสัดส่วนให้มากข้ึน เนื่องจากมีปัจจัยต่าง ๆ ต่อการเป็น ตัวเลอื กของพลังงานทด่ี ี แผนการจดั การเรยี นรู้ วิชา การใชพ้ ลงั งานไฟฟา้ ในชีวิตประจำวัน 3 รหสั พว32023 104

ส่อื YouTube รายวิชา การใช้พลงั งานไฟฟ้าในชีวติ ประจำวัน 3 เรอ่ื ง ต้นทนุ การผลติ พลงั งานไฟฟา้ ตอ่ หนว่ ยจากเชื้อเพลิงแตล่ ะประเภท แผนการจดั การเรยี นรู้ วิชา การใชพ้ ลังงานไฟฟา้ ในชีวติ ประจำวนั 3 รหสั พว32023 105

ใบงานที่ 13 เรื่อง ต้นทุนการผลติ พลงั งานไฟฟ้าต่อหน่วยจากเช้อื เพลงิ แตล่ ะประเภท คำชีแ้ จง : ใหน้ ักศึกษาเติมคำหรือขอ้ ความลงในช่องวา่ งให้ถกู ต้อง 1. ปจั จัยการพจิ ารณาเลือกประเภทของเชอ้ื เพลงิ และเทคโนโลยกี ารผลิตไฟฟา้ ประกอบไปด้วย ................................................................................................................................ ......................................................... ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................................. ........................................ ................................................................................................... ...................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ....................................................... .......................................................................................... ........................................ ............................................................................................................................. ............................................................ ................................................................................................................................ ......................................................... ....................................................................................................................................... .................................................. 2. แต่ละประเภทมีขอ้ ดี และขอ้ จำกัดทแี่ ตกตา่ งกัน อย่างไรบา้ ง ................................................................................................................................ ......................................................... ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................................. ........................................ ................................................................................................... ...................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ....................................................... .......................................................................................... ........................................ ............................................................................................................................. ............................................................ แผนการจดั การเรยี นรู้ วชิ า การใช้พลงั งานไฟฟ้าในชีวิตประจำวนั 3 รหสั พว32023 106

แผนการจัดการเรียนรคู้ รัง้ ท่ี 14 (เรียนรดู้ ว้ ยตนเอง) กลุ่มสาระความรพู้ ้ืนฐาน รายวิชา การใช้พลังงานไฟฟ้าในชวี ติ ประจำวนั 3 รหัส พว32023 จำนวน 3 หน่วยกติ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย เรอื่ ง โรงไฟฟ้ากับการจดั การด้านส่งิ แวดล้อม จำนวน 8 ชัว่ โมง เวลา.......... สอนวันที.่ .............เดอื น.........................พ.ศ. ......................... ภาคเรยี นที่ 1 ปกี ารศึกษา 2565 *************************************************************************************** มาตรฐานการเรยี นร้รู ะดับ มีความรู้ ความเข้าใจ ทักษะและเหน็ คณุ คา่ เกีย่ วกับกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยีส่งิ มีชีวติ ระบบ นเิ วศ ทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอ้ มในท้องถ่นิ ประเทศและโลก สาร แรง พลังงาน กระบวนการเปลยี่ นแปลง ของโลก และดาราศาสตร์ มจี ิตวิทยาศาสตรแ์ ละนำความรู้ไปใชป้ ระโยชนใ์ นการดำเนินชีวติ ตัวชีว้ ดั 1. วิเคราะหศ์ ักยภาพพลังงานทดแทนท่ีมใี นชมุ ชนของตนเอง เน้อื หา เร่อื งท่ี 1 ข้อดแี ละข้อจำกัดของการผลติ ไฟฟา้ จากเชือ้ เพลงิ แต่ละประเภท คุณธรรม 1. เพื่อการพัฒนาการทำงาน 2. เพ่ือการพฒั นาการอยู่ร่วมกันในสังคม กิจกรรมการเรยี นรูต้ ่อเนอื่ ง 1. ใหผ้ เู้ รียนศกึ ษาค้นคว้าเรื่อง ข้อดแี ละข้อจำกัดของการผลิตไฟฟ้าจากเช้ือเพลงิ แตล่ ะประเภท จากสอ่ื YouTube และสรปุ เนื้อหาที่คน้ คว้าเรื่อง ข้อดีและข้อจำกัดของการผลิตไฟฟ้าจากเชือ้ เพลงิ แต่ละประเภท 2. ใหผ้ เู้ รยี นทำแบบทดสอบออนไลน์ สือ่ และแหล่งเรียนรู้ 1. ใบความรูอ้ อนไลน์ 2. หนังสือแบบเรยี น 3. การสบื คน้ ขอ้ มูลจาก Internet การวัดและประเมนิ ผล 1. ความตรงเวลาของผเู้ รยี นในการสง่ งานที่ได้รบั มอบหมาย 2. ตรวจแบบทดสอบออนไลน์ แผนการจดั การเรียนรู้ วิชา การใช้พลังงานไฟฟ้าในชวี ิตประจำวัน 3 รหสั พว32023 107

แหล่งการเรยี นรู/้ สืบค้นขอ้ มูลเพ่มิ เตมิ 1. ห้องสมุดประชาชน 2. กศน.ตำบล 3. แหล่งข้อมูลสารสนเทศ 4. Internet ความคดิ เหน็ และข้อเสนอแนะของผ้บู รหิ ารสถานศกึ ษา พิจารณาแล้ว.................................................................................................................. ........................ ......................................................................................................... ...................................................... ลงชอ่ื ผ้บู ังคบั บัญชา (นางจรี ะภา วฒั นกสิการ) ผู้อำนวยการศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยอำเภอโชคชัย แผนการจดั การเรียนรู้ วิชา การใชพ้ ลงั งานไฟฟา้ ในชีวติ ประจำวนั 3 รหสั พว32023 108

บันทกึ หลังการสอน ความสำเรจ็ ในการจัดการเรียนการสอน ............................................................................................................................. ............................................................ ......................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................ ............................................................................................................................. ............................................................ ........................................................................................................................................................................................ ปัญหา / อปุ สรรค ในการจดั การเรียนการสอน ........................................................... ............................................................................................................................. . ............................................................................................................................. ............................................................ ............................................................................................................................. ............................................................ ........................................................................................................................................................................................ ....................................................................................... ................................................................................................. แนวทางการแก้ปญั หา ............................................................................................................................. ............................................................ ............................................................................................................................. ............................................................ ..................................................................................................................................................... .................................... ............................................................................................. ............................................................................................ ลงชอื่ ครผู ู้สอน (........................................) ครู............................................ ขอ้ เสนอแนะของผู้บรหิ ารสถานศึกษา ............................................................................................................................. ............................................................ ............................................................................................................................. ............................................................ ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................... ...................................................................................... ลงช่ือ ผบู้ งั คับบญั ชา (นางจีระภา วฒั นกสกิ าร) ผ้อู ำนวยการศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอำเภอโชคชยั แผนการจดั การเรยี นรู้ วิชา การใช้พลังงานไฟฟา้ ในชวี ิตประจำวนั 3 รหัส พว32023 109

ใบความรทู้ ี่ 14 เรอื่ ง ขอ้ ดีและข้อจำกดั ของการผลติ ไฟฟ้าจากเช้อื เพลงิ แตล่ ะประเภท การเปรยี บเทียบข้อดีและขอ้ จำกดั ของการผลิตไฟฟา้ จากเช้อื เพลิงแต่ละประเภท แหล่งพลังงาน ขอ้ ดี ข้อสีย ถา่ นหิน 1. ราคาไม่แพง 1. ทำให้เกดิ มลภาวะในอากาศ เนอื่ ง กา๊ ซธรรมชาติ ความรอ้ นใต้พภิ พ 2. เหมาะสมท่จี ะใช้ในปริมาณมาก ๆ จากควันท่ถี ูกปล่อยจากปล่องประกอบดว้ ย พลังนำ้ 3. มกี ารจ้างงานเป็นจำนวนมาก กา๊ ซ CO2 SO2และ NOx 4.มอี ยพู่ ร้อมแล้ว และไม่มีปัญหาเรอ่ื ง 2. ทำให้เกดิ ปญั หากบั สขุ ภาพของ ชมุ ชนแบบเรื้อรงั การขนสง่ โดยเฉพาะในบางประเทศ 3 กากของแขง็ ที่เหลอื จากการเผาไหม้ จะเป็น “เถ้า” และมีปรมิ าณมาก 4. ไม่สามารถนำกลบั มาใช้ใหม่ได้ 5. เปน็ ทรัพยากรท่ีมีจำนวนจำกดั มีความเหมาะสมทจี่ ะใช้ในปรมิ าณมาก ๆ ทำให้เกดิ มลภาวะในอากาศเชน่ เดียวกับถ่านหนิ คือ จะมีก๊าซ CO2 SO2และ NOx ถกู ปล่อยออกมา 1. เปน็ แหล่งทเี่ ช่อื ถือได้และมีจำนวน 1. ใช้ไดเ้ ฉพาะในท้องถิน่ ทม่ี ีแหล่งความรอ้ นใต้พิภพ คงท่ี อยู่เท่านน้ั 2. ในระยะยาวสามารถนำกลับมาใช้ 2. ทำใหเ้ กดิ กลน่ิ เหมน็ เนือ่ งมาจากกา๊ ซ ใหม่ได้ 3. มีสว่ นประกอบท่ีเป็นก๊าซพิษ และกา๊ ซกัดกร่อน 3. ราคาไม่แพง เชน่ ก๊าซไขเ่ น่า (H2S) กา๊ ซแอมโมเนีย (NH3) และ กา๊ ซเรดอน (Radon) 1. นำกลบั มาใช้ใหม่ได้ 1. การใชพ้ ลงั น้ำจะถกู จำกดั ด้วยสถานท่ีคอื จะผลติ 2. ไม่ทำใหเ้ กดิ มลภาวะ ไดแ้ ตเ่ ฉพาะท่ที ี่มี แหลง่ นำ้ ขนาดใหญ่เท่าน้นั 3. เป็นแหล่งพลงั งานทีเ่ ชื่อถือได้ และมี 2. อาจก่อใหเ้ กิดมหนั ตภยั ขน้ึ ได้ในกรณกี ารพังทลาย อยา่ งต่อเน่อื ง ของเข่ือนกั้นน้ำ 3. เปน็ การทำลายสง่ิ แวดลอ้ มอย่างมหันต์ 4. ต้องใช้เงนิ ลงทุนในการก่อสรา้ งสูง แผนการจดั การเรยี นรู้ วิชา การใชพ้ ลังงานไฟฟา้ ในชีวิตประจำวนั 3 รหสั พว32023 110

แหล่งพลังงาน ข้อดี ข้อสีย นิวเคลียร์ 1. ราคาไม่แพง ถ้ามีการใช้มาก 1.ต้องหาทีเ่ กบ็ และจัดการกบั แทง่ เช้อื เพลิงฯทใี่ ชแ้ ลว้ น้ำมนั 2. เกือบจะเป็นทรัพยากรที่ไม่จำกดั 2. มีคา่ ใชจ้ ่ายในการปลดระวางหลัง เลิกใช้ แสงอาทิตย์ คลื่น จำนวน 3. นำกลับมาใชใ้ หม่ไม่ได้ ลม ถา้ ใช้วธิ ี Reprocess แทง่ เชื้อ เพลิง 4.เสยี่ งต่อการเกิดอบุ ตั เิ หตุ นิวเคลียร์ใช้แลว้ 5.ต้องใช้เงินลงทุนในการกอ่ สรา้ งสูง 3. ไมก่ ่อใหเ้ กิดปฏิกิรยิ าเรอื นกระจก (greenhouse effect) 1. เหมาะท่ีจะใชใ้ นปริมาณมาก 1. ทำให้เกิดมลภาวะในอากาศ เน่ืองจากควนั ที่ถูก 2. มแี หล่งผลิตอยแู่ ล้วในบางประเทศ ปลอ่ ยจากปล่องประกอบดว้ ย CO2 SO2 และ NOx 2. ทำให้เกิดปัญหากับสขุ ภาพของ ชมุ ชนแบบเร้ือรัง 3. ทรัพยากรมีจำนวนจำกัด 4.มีประโยชนก์ ว่าถา้ นำไปใช้ในการผลติ พลาสตกิ เภสัช กรรม การขนสง่ และการให้ความร้อนตอ่ ที่อยู่อาศัย และอาคารพาณชิ ย์ 5.ไมส่ ามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้ 6. ราคาแพง 7. แหล่งผลติ สว่ นใหญ่จะอย่แู ถบตะวันออกกลาง ซ่ึงยงั มปี ญั หาเรืองการเมืองเป็นอยา่ งมาก 1. เปน็ แหล่งพลงั งานท่ีมีอยา่ งตอ่ เนื่อง 1. ตอ้ งการเนื้อท่ใี นการวางแผงรับ แสงอาทิตย์ 2. ไม่ก่อให้เกิดมลภาวะ 2. การให้ความร้อนหรอื พลังงานมีเวลา จำกดั 3. มคี วามเหมาะสมในการผลิตไฟฟ้า 3. ต้องมีแหลง่ เก็บสะสมพลงั งาน ขนาดเลก็ และในการพฒั นาเทคโนโลยี 4. ยังมรี าคาแพงมากในปัจจุบัน ตา่ ง ๆ ท่ีต้องการใช้พลงั งานจาก แสงอาทิตย์ เชน่ ดาวเทยี ม 1. นำกลบั มาใช้ใหม่ได้ 1. สามารถใช้ได้ในบริเวณชายฝ่ังทะเล เทา่ นน้ั 2. ไม่มีมลภาวะ 2. ยังมรี าคาแพงในปัจจบุ นั 1. ราคาถูก 1. สามารถใช้ได้ในบางพ้ืนทเี่ ท่านัน้ 2.นำกลับมาใชใ้ หม่ได้ 2. ความเรว็ ลมตอ้ งมากกว่า 21 กิโลเมตรตอ่ ช่ัวโมง 3.ไมม่ มี ลภาวะ 3. มคี วามจำเปน็ ต้องจดั หาระบบสำรองไวด้ ว้ ย 4. เหมาะสำหรบั การผลิตไฟฟา้ ขนาดเล็ก 4. ทำให้เกิดการรบกวนในการสง่ สัญญาณโทรทัศน์ โดยเฉพาะท่ีมีลมแรงตลอดเวลา(Wind และไมโครเวฟ farm) แผนการจดั การเรยี นรู้ วิชา การใชพ้ ลังงานไฟฟ้าในชวี ติ ประจำวัน 3 รหัส พว32023 111

ส่ือ YouTube รายวิชา การใช้พลังงานไฟฟ้าในชีวติ ประจำวัน 3 เร่อื ง ข้อดีและขอ้ จำกดั ของการผลติ ไฟฟา้ จากเชื้อเพลิงแตล่ ะประเภท แผนการจดั การเรียนรู้ วิชา การใชพ้ ลงั งานไฟฟา้ ในชวี ิตประจำวัน 3 รหสั พว32023 112

ใบงานที่ 14 เรือ่ ง ข้อดแี ละข้อจำกดั ของการผลติ ไฟฟา้ จากเช้อื เพลงิ แต่ละประเภท คำชแี้ จง : ให้นกั ศกึ ษาเติมคำหรอื ข้อความลงในช่องว่างให้ถูกต้อง 1. นกั ศกึ ษาคดิ ว่าการผลิตไฟฟ้าจากเช้ือเพลิงประเภทใดเกิดมลพิษน้อยทีส่ ดุ เพราะเหตใุ ด ................................................................................................................................ ......................................................... ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................................. ........................................ ................................................................................................... ...................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... 2. นักศึกษาคิดวา่ การผลิตไฟฟา้ จากเช้ือเพลิงประเภทใดเกิดโทษตอ่ ส่ิงแวดล้อมมากท่สี ดุ เพราะเหตุใด ................................................................................................................................ ......................................................... ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................................. ........................................ ................................................................................................................................ ......................................................... ......................................................................................................................................................................................... แผนการจดั การเรยี นรู้ วชิ า การใช้พลงั งานไฟฟา้ ในชวี ติ ประจำวัน 3 รหัส พว32023 113

แผนการจัดการเรยี นรู้ครั้งที่ 15 (เรียนรูด้ ว้ ยตนเอง) กลุ่มสาระความรู้พ้ืนฐาน รายวิชา การใช้พลังงานไฟฟา้ ในชีวติ ประจำวัน 3 รหัส พว32023 จำนวน 3 หนว่ ยกิต ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย เรอื่ ง อปุ กรณไ์ ฟฟ้า การต่อวงจรไฟฟ้า สายดินและหลักดนิ จำนวน 6 ชั่วโมง เวลา........... สอนวนั ที่..............เดือน.........................พ.ศ. ......................... ภาคเรยี นที่ 1 ปีการศกึ ษา 2565 *************************************************************************************** มาตรฐานการเรยี นรรู้ ะดบั มคี วามรู้ ความเข้าใจ ทักษะและเห็นคณุ คา่ เก่ียวกับกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีสิ่งมีชีวติ ระบบ นเิ วศ ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมในท้องถ่ินประเทศและโลก สาร แรง พลงั งาน กระบวนการเปลีย่ นแปลง ของโลก และดาราศาสตร์ มีจิตวิทยาศาสตร์และนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ในการดำเนินชีวติ ตวั ช้ีวดั 1. อธบิ ายการต่อวงจรไฟฟ้าแบบตา่ ง ๆ 2. ตอ่ วงจรไฟฟา้ แบบต่าง ๆ 3. เลอื กใช้อปุ กรณ์ไฟฟ้าได้ถูกต้อง เน้อื หา เรอ่ื งที่ 1 อปุ กรณ์ไฟฟ้า คุณธรรม 1. เพือ่ การพัฒนาการทำงาน 2. เพอื่ การพฒั นาการอยรู่ ว่ มกันในสังคม กจิ กรรมการเรียนรูต้ อ่ เนอื่ ง 1. ใหผ้ ้เู รียนศกึ ษาคน้ ควา้ เรือ่ ง อปุ กรณ์ไฟฟ้า จากสื่อ YouTube และสรุปเนื้อหาทคี่ ้นคว้าเรื่อง อปุ กรณ์ ไฟฟ้า 2. ให้ผู้เรียนทำใบงาน ส่ือและแหล่งเรยี นรู้ 1. ใบความรู้ออนไลน์ 2. หนงั สือแบบเรยี น 3. การสืบค้นขอ้ มลู จาก Internet การวัดและประเมนิ ผล 1. ความตรงเวลาของผู้เรียนในการส่งงานท่ีได้รบั มอบหมาย 2. ตรวจใบงาน แผนการจดั การเรยี นรู้ วิชา การใช้พลงั งานไฟฟ้าในชวี ติ ประจำวนั 3 รหัส พว32023 114

แหล่งการเรยี นรู/้ สืบค้นขอ้ มูลเพ่มิ เตมิ 1. ห้องสมุดประชาชน 2. กศน.ตำบล 3. แหล่งข้อมูลสารสนเทศ 4. Internet ความคดิ เหน็ และข้อเสนอแนะของผ้บู รหิ ารสถานศึกษา พิจารณาแล้ว.................................................................................................................. ........................ ............................................................................................................................................................... ลงช่ือ ผ้บู งั คบั บัญชา (นางจรี ะภา วฒั นกสิการ) ผู้อำนวยการศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อำเภอโชคชัย แผนการจดั การเรียนรู้ วิชา การใชพ้ ลงั งานไฟฟา้ ในชวี ติ ประจำวนั 3 รหัส พว32023 115

บันทกึ หลังการสอน ความสำเร็จในการจัดการเรียนการสอน ............................................................................................................................. ............................................................ ......................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................ ............................................................................................................................. ............................................................ ................................................................................................................................................................ ปญั หา / อุปสรรค ในการจัดการเรยี นการสอน ......................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................ ............................................................................................................................. ............................................................ ..................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ...................................................... แนวทางการแก้ปญั หา ............................................................................................................................. ............................................................ .............................................................................................................................. ........................................................... ......................................................................................................................................................................................... ............................................................................................. ....................................................................... ลงชือ่ ครูผสู้ อน (........................................) ครู............................................ ขอ้ เสนอแนะของผบู้ ริหารสถานศกึ ษา ............................................................................................................................. ............................................................ ........................................................... ............................................................................................................................. . ............................................................................................................................. ............................................................ ................................................................................................... .................................................................. ลงชื่อ ผ้บู ังคบั บญั ชา (นางจีระภา วฒั นกสกิ าร) ผู้อำนวยการศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยอำเภอโชคชัย แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า การใช้พลังงานไฟฟา้ ในชีวิตประจำวัน 3 รหสั พว32023 116

ใบความรูท้ ่ี 15 เรอ่ื ง อปุ กรณ์ไฟฟ้า เร่อื งที่ 1 อุปกรณไ์ ฟฟา้ อปุ กรณ์ไฟฟ้าทใ่ี ชใ้ นวงจรไฟฟา้ มีหลายชนิด แตล่ ะชนิดมีหนา้ ที่และความสำคญั ที่แตกต่างกนั ออกไป ได้แก่ 1. ฟิวส์ (Fuse) ฟิวส์เป็นอุปกรณ์ป้องกันกระแสไฟฟ้าไหลเกินจนเกิดอันตรายต่อเคร่ืองใช้ไฟฟ้า ถ้ามีกระแสไฟฟ้าไหลเกิน ฟวิ ส์จะหลอมละลายจนขาดทำให้ตัดวงจรไฟฟ้าในครัวเรือนโดยอตั โนมตั ิ ฟิวส์ทำด้วยโลหะผสมระหว่างตะกั่วกับดีบุก มจี ุดหลอมเหลวต่ำและมรี ูปรา่ งแตกต่างกันไปตามวัตถปุ ระสงค์ของการใชง้ าน ดงั น้ี 1.1 ฟวิ สเ์ ส้นมีลักษณะเป็นเส้นลวดนิยมใชก้ ับสะพานไฟในอาคารบ้านเรือน 1.2 ฟวิ สแ์ ผน่ หรอื ฟวิ สก์ า้ มปูมีลกั ษณะเป็นแผ่นโลหะผสมที่ปลายทง้ั สองข้างมี ขอเกย่ี วทำด้วย ทองแดงนยิ มใช้กบั อาคารขนาดใหญ่ เชน่ โรงเรียน โรงงานต่าง ๆ เป็นต้น 1.3 ฟวิ สก์ ระเบ้ืองมลี ักษณะเป็นเส้นฟิวส์อยู่ภายในกระปกุ กระเบื้องท่ีเป็นฉนวน นยิ มตดิ ตั้งไวท้ ่ีแผง ควบคุมไฟฟ้าของอาคารบา้ นเรือน 1.4 ฟิวส์หลอดเป็นฟิวส์ขนาดเล็ก ๆ บรรจุอยูใ่ นหลอดแกว้ เล็กนิยมใช้มากในเครื่องใช้ไฟฟา้ ต่าง ๆ เชน่ วิทยุ โทรทศั น์ ปลก๊ั พว่ งเตา้ รับไฟฟ้า เปน็ ต้น ภาพฟวิ สช์ นดิ ต่าง ๆ ขนาดและการเลอื กใชฟ้ ิวส์ 1) ขนาดของฟวิ สถ์ ูกกำหนดให้เปน็ คา่ ของกระแสไฟฟา้ สูงสุดท่ไี หลผ่านไดโ้ ดยฟวิ ส์ ไมข่ าด มีขนาดตา่ ง ๆ กนั เชน่ 5, 10, 15 และ 30 แอมแปร์ เชน่ ฟิวสข์ นาด 15 แอมแปร์ คือ ฟวิ สท์ ีย่ อมใหก้ ระแสไฟฟา้ ไหลผ่านไดไ้ ม่เกิน 15 แอมแปรถ์ ้าเกินกวา่ น้ีฟวิ สจ์ ะขาด เป็นตน้ 2) การเลือกใชฟ้ วิ ส์ ควรเลือกขนาดของฟวิ สใ์ ห้พอเหมาะกับปรมิ าณกระแสไฟฟา้ ทใี่ ชใ้ นครวั เรือนซึ่งเรา สามารถคำนวณหาขนาดของฟวิ สใ์ หเ้ หมาะสมกับปรมิ าณกระแสไฟฟา้ แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า การใชพ้ ลงั งานไฟฟ้าในชีวติ ประจำวนั 3 รหสั พว32023 117

2. อุปกรณ์ตัดตอน หรือ เบรกเกอร์ (Breaker) เบรกเกอร์ คอื อปุ กรณ์ตดั ต่อวงจรโดยอัตโนมตั ิเม่ือมีกระแสไฟฟ้าไหลผา่ นเกนิ ไปปมุ่ หรือคันโยกทีเ่ บรกเกอร์ จะดดี มาอยู่ในตำแหนง่ ที่เป็นการตดั วงจรอย่างอัตโนมตั ิ โดยอาศยั หลกั การทำงานของแม่เหล็กไฟฟ้าไม่ใชก่ ารหลอม ละลายเหมือนฟิวสจ์ ึงไม่จำเป็นตอ้ งเปล่ยี นฟวิ ส์ เบรกเกอร์มจี ำหน่ายตามท้องตลาดหลายแบบหลายขนาด ดังภาพ ภาพเบรกเกอรแ์ บบตา่ ง ๆ 3. สวติ ช์ (Switch) สวิตช์ เป็นอุปกรณ์ปิดหรอื เปิดวงจรไฟฟา้ เพื่อควบคุมการจ่ายกระแสไฟฟา้ ให้กับเคร่ืองใชไ้ ฟฟ้า แบ่งออกเปน็ 2 ประเภท ประกอบดว้ ย 3.1 สวิตช์ทางเดียว สามารถโยกปดิ หรือเปดิ วงจรไฟฟา้ ได้เพียงทางเดยี ว เช่น วงจรของหลอดไฟฟ้าหลอดใด หลอดหน่งึ เป็นต้น 3.2 สวิตช์สองทาง เปน็ การติดตงั้ สวิตช์ 2 จุด เพอ่ื ใหส้ ามารถปดิ หรือเปดิ วงจรไฟฟ้าไดส้ องจุด เช่น สวิตชไ์ ฟท่ี บนั ไดทส่ี ามารถเปิด -ปดิ ได้ท้ังอยู่ช้นั บนและชน้ั ล่างทาให้สะดวก ในการใชง้ าน ภาพสวิตชแ์ บบทางเดียว ภาพสวิตช์แบบสองทาง 118 แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า การใช้พลงั งานไฟฟ้าในชีวติ ประจำวนั 3 รหสั พว32023

ขอ้ ควรรู้เกย่ี วกบั สวติ ช์ 1) ไม่ควรใช้สวติ ชอ์ นั เดยี วควบคุมเคร่ืองใช้ไฟฟา้ หลายช้ินให้ทำงานพร้อมกันเพราะกระแสไฟฟ้าท่ีไหลผ่าน สวติ ชม์ ากเกินไปจะทำให้จุดสัมผัสเกดิ ความร้อนสูงอาจทำให้สวิตชไ์ หม้ และเป็นอนั ตรายได้ 2) ไม่ควรใชส้ วติ ช์ธรรมดาควบคมุ เครื่องใชไ้ ฟฟ้าที่มีกระแสไฟฟา้ ไหลผา่ นสูง เชน่ มอเตอรเ์ คร่อื งปรบั อากาศ เป็นตน้ ควรใช้เบรกเกอร์แทน เนือ่ งจากสามารถทนกระแสไฟฟา้ ท่ีไหลผ่านได้สงู กวา่ 4. สะพานไฟ (Cut-Out) สะพานไฟเป็นอุปกรณ์สำหรับตัดต่อวงจรไฟฟ้าทั้งหมดภายในครัวเรือนประกอบด้วยฐานและคันโยกที่มี ลักษณะเป็นขาโลหะ 2 ขา ซ่ึงมีที่จับเป็นฉนวนเม่ือสับคันโยกข้ึนกระแสไฟฟ้าจะไหลเข้าสู่วงจรไฟฟ้าในครัวเรือนและ เมื่อสบั คันโยกลงกระแสไฟฟา้ จะหยดุ ไหล ซงึ่ เปน็ การตัดวงจร ภาพสะพานไฟและฟวิ ส์ในสะพานไฟ ขอ้ ควรรู้เกี่ยวกับสะพานไฟ 1) สะพานไฟช่วยให้เกดิ ความสะดวกและปลอดภัยในการซ่อมแซมหรือติดตั้งอุปกรณ์ไฟฟ้า 2) ถา้ ต้องการให้วงจรเปิด (ไม่มีกระแสไฟฟ้าไหลผา่ น) ให้สับคันโยกลงแตถ่ ้าต้องการใหว้ งจรปดิ (มีกระแสไฟฟ้าไหลผา่ น) ให้สับคันโยกขึ้น 3) ในการสบั คันโยกจะต้องให้แนบสนทิ กบั ทร่ี องรับ แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า การใชพ้ ลังงานไฟฟ้าในชวี ติ ประจำวนั 3 รหัส พว32023 119

5. เคร่ืองตัดไฟร่วั (Earth Leak Circuit Breaker : ELCB) เครื่องตดั ไฟรว่ั เปน็ อุปกรณเ์ สริมความปลอดภยั อีกชนั้ หนงึ่ ท่ีสามารถตดั วงจรไฟฟ้ากรณเี กิดไฟร่วั โดยกำหนด ความไวของการตดั ตอนวงจรไฟฟ้าตามปริมาณกระแสไฟฟ้าที่รั่ว ลงดนิ เพ่ือให้มกี ารตัดไฟรวั่ กอ่ นทีจ่ ะเปน็ อันตรายกบั ระบบไฟฟ้า ภาพเคร่ืองตดั ไฟร่วั 6. เตา้ รับ (Socket) และเตา้ เสยี บ (Plug) เต้ารับและเตา้ เสียบ เป็นอปุ กรณ์ที่ใช้เชือ่ มต่อวงจรไฟฟ้า ทาใหก้ ระแสไฟฟา้ ไหลเข้าสู่อปุ กรณแ์ ละเคร่อื งใชไ้ ฟฟ้า 1) เต้ารบั หรอื ปลั๊กตวั เมีย คือ อปุ กรณ์ที่เช่อื มตอ่ กับวงจรไฟฟ้าในครัวเรือน เชน่ เต้ารบั ที่ตดิ ตง้ั บนผนงั บา้ น หรอื อาคาร เปน็ ตน้ เพื่อรองรับการตอ่ กบั เตา้ เสียบของเครื่องใชไ้ ฟฟ้า 2) เต้าเสียบหรอื ปลั๊กตวั ผู้ คอื อปุ กรณ์สว่ นทีต่ ิดอยู่กับปลายสายไฟของเครือ่ งใชไ้ ฟฟ้า เต้าเสียบทใี่ ช้กันอยมู่ ี 2 แบบ คอื (1) เตา้ เสียบ 2 ขา ใช้กับเตา้ รับท่ีมี 2 ช่อง (2) เตา้ เสียบ 3 ขา ใช้กบั เตา้ รับท่ีมี 3 ชอ่ ง โดยขากลางจะต่อกบั สายดนิ ภาพเต้ารบั และเตา้ เสียบ ขอ้ ควรรู้เกี่ยวกบั เต้ารบั และเต้าเสียบ 1) การใช้งานควรเสยี บเต้าเสยี บให้แนน่ สนิทกับเต้ารบั และไมใ่ ช้เตา้ เสียบหลายอัน กับเต้ารบั อนั เดียว เพราะ เต้ารับอาจร้อนจนลุกไหม้ได้ 2) เมือ่ จะถอดปล๊ักออกควรจบั ที่เต้าเสยี บ ไม่ควรดึงที่สายไฟเพราะจะทาใหส้ ายหลดุ และเกดิ ไฟฟ้าลดั วงจรได้ แผนการจดั การเรียนรู้ วิชา การใช้พลงั งานไฟฟ้าในชวี ติ ประจำวนั 3 รหัส พว32023 120

7. สายไฟ (Cable) สายไฟเป็นอุปกรณ์สาหรับส่งพลังงานไฟฟ้าจากที่หนึ่งไปยังอีกที่หน่ึง โดยกระแสไฟฟ้าจะนาพลังงานไฟฟ้า ผ่านไปตามสายไฟจนถึงเคร่ืองใช้ไฟฟ้า สายไฟทาด้วยสารท่ีมีคุณสมบัติเป็นตัวนาไฟฟ้า (ยอมให้กระแสไฟฟ้าไหลผ่าน ได้ดี) เช่น ทองแดง เป็นต้น โดยจะถูกหุ้มด้วยฉนวนไฟฟ้าเพื่อความปลอดภัยของผู้ใช้ไฟฟ้า ส่วนในการเลือกขนาด สายไฟใหม้ คี วามเหมาะสมกับการใช้งานนน้ั จะดทู พี่ ิกดั การทนกระแสไฟฟา้ ของสายไฟเป็นสำคัญ ตัวนำไฟฟ้า พ้นื ทห่ี นา้ ตดั หมายเลข/ ความหนาของ ความหนาของ ความหนาของ ฉนวนไฟฟา้ ฉนวนไฟฟา้ ฉนวนไฟฟ้า (ตารางมิลลิเมตร) เส้นผา่ ศูนย์กลาง 0.6 0.9 7 หรือ (sq.mm) (มลิ ลิเมตร) 0.6 0.9 11 0.6 0.9 11 0.5 1/0.80 0.6 1.2 16 0.6 1.2 16 1.0 1/1.13 0.7 1.2 21 0.7 1.2 21 1.0 7/0.40 0.8 1.2 29 0.8 1.2 29 1.5 1/1.38 0.8 1.2 36 0.9 1.2 51 1.5 7/0.50 1.0 1.2 67 1.2 1.4 91 2.5 1/1.78 1.2 1.4 111 2.5 7/0.67 4 1/2.25 4 7/0.85 6 7/1.04 10 7/1.35 16 7/1.70 25 7/2.14 35 19/1.53 ตารางด้านบน ใช้สำหรบั เลอื กขนาดสายไฟให้มคี วามเหมาะสมกับการใช้งานแบบ ง่าย ๆ โดยใหด้ ู 2 ชอ่ งหลกั คอื ชอ่ งพื้นทห่ี นา้ ตัด และชอ่ งพิกดั การทนกระแสไฟฟา้ แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า การใชพ้ ลังงานไฟฟ้าในชวี ติ ประจำวัน 3 รหสั พว32023 121

สื่อ YouTube รายวิชา การใช้พลงั งานไฟฟ้าในชีวติ ประจำวัน 3 เรอื่ ง อปุ กรณ์ไฟฟ้า อปุ กรณ์ไฟฟ้า 1 อปุ กรณไ์ ฟฟ้า 2 อปุ กรณ์ไฟฟา้ 3 อปุ กรณไ์ ฟฟา้ 4 แผนการจดั การเรยี นรู้ วชิ า การใช้พลงั งานไฟฟ้าในชีวิตประจำวนั 3 รหสั พว32023 122

ใบงานที่ 15 เรื่อง อุปกรณไ์ ฟฟา้ คำช้ีแจง : ใหน้ ักศึกษาเติมคำหรือขอ้ ความลงในช่องวา่ งให้ถูกต้อง 1. อุปกรณไ์ ฟฟ้าท่ใี ชใ้ นวงจรไฟฟ้ามหี ลายชนิด แต่ละชนิดมีหนา้ ที่และความสำคัญทีแ่ ตกต่างกนั ออกไป ได้แก่ ................................................................................................................... ...................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... 2. ข้อควรรู้เก่ยี วกับเต้ารับและเต้าเสยี บ ................................................................................................................................ ......................................................... ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................................. ........................................ ................................................................................................... ...................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................................. ........................................ ................................................................................................... ...................................................................................... แผนการจดั การเรยี นรู้ วิชา การใชพ้ ลงั งานไฟฟ้าในชีวิตประจำวนั 3 รหัส พว32023 123

แผนการจดั การเรยี นรูค้ รัง้ ท่ี 16 (พบกลุ่ม) กลุ่มสาระความร้พู น้ื ฐาน รายวิชา การใช้พลังงานไฟฟ้าในชีวิตประจำวนั 3 รหัส พว32023 จำนวน 3 หนว่ ยกติ ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย เรื่อง อุปกรณ์ไฟฟา้ การต่อวงจรไฟฟ้า สายดินและหลักดนิ จำนวน 6 ชวั่ โมง เวลา............. สอนวนั ที.่ ...... เดือน......................... พ.ศ. ......................... ภาคเรยี นท่ี 1 ปีการศกึ ษา 2565 *************************************************************************************** มาตรฐานการเรียนรรู้ ะดับ มคี วามรู้ ความเข้าใจ ทักษะและเห็นคณุ ค่าเก่ียวกับกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีส่งิ มชี วี ิต ระบบ นิเวศ ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดล้อมในท้องถิ่นประเทศและโลก สาร แรง พลงั งาน กระบวนการเปลยี่ นแปลง ของโลก และดาราศาสตร์ มจี ิตวทิ ยาศาสตร์และนำความรู้ไปใช้ประโยชนใ์ นการดำเนินชีวติ ตัวช้ีวัด 1. อธิบายการตอ่ วงจรไฟฟ้าแบบต่าง ๆ 2. ต่อวงจรไฟฟ้าแบบต่าง ๆ 3. เลอื กใช้อปุ กรณ์ไฟฟ้าไดถ้ กู ตอ้ ง เนื้อหา เรื่องท่ี 2 การต่อวงจรไฟฟ้า คุณธรรม 1. เพ่อื การพฒั นาการทำงาน 2. เพอ่ื การพัฒนาการอย่รู ่วมกันในสังคม กระบวนการจัดการเรยี นรู้ ขนั้ นำ - ครผู ู้สอนและผเู้ รียนรว่ มกันอภิปรายแลกเปลย่ี นเรยี นรู้เรื่อง การต่อวงจรไฟฟ้า ขน้ั จดั กิจกรรมการเรียนรู้ - ครูผู้สอนอธิบายเรอ่ื ง การต่อวงจรไฟฟา้ แบบอนุกรม แบบขนาน และแบบผสม - ครผู ู้สอนมอบหมายงานใหผ้ ู้เรียนศึกษาเรียนรู้จากใบความรู้ และฝกึ ปฏิบตั ิการตอ่ วงจรไฟฟา้ ผา่ น แอพพลเิ คชัน่ พร้อมทำใบงานส่งในชั่วโมง ข้ันสรปุ - ครผู สู้ อนสรุปความรูท้ ่ไี ดร้ ับ และเตมิ เต็มองคค์ วามรู้พร้อมกับมอบหมายงานให้ไปศกึ ษาดว้ ยตนเอง เพม่ิ เติม แผนการจดั การเรยี นรู้ วชิ า การใชพ้ ลงั งานไฟฟ้าในชวี ติ ประจำวัน 3 รหสั พว32023 124

สอ่ื การเรียนการสอน 1. ใบความรู้ 2. หนงั สอื แบบเรยี น 3. การสืบคน้ ขอ้ มลู จาก Internet 4. สอ่ื การสอนแอพลิเคชน่ั เรอ่ื งการต่อวงจรไฟฟ้า การวดั และประเมนิ ผล 1. สังเกตพฤติกรรมระหวา่ งการเรียนรู้ 2. วัดความร้จู ากการทำกจิ กรรมใบงาน แหลง่ การเรียนรู้/สืบคน้ ข้อมูลเพ่ิมเติม 1. หอ้ งสมุดประชาชนอำเภอโชคชัย 2. กศน.ตำบล 3. แหล่งขอ้ มูลสารสนเทศ 4. Internet 5. ภมู ิปญั ญา / แหล่งเรยี นรู้ ความคดิ เห็นและข้อเสนอแนะของผบู้ รหิ ารสถานศกึ ษา พจิ ารณาแล้ว.......................................................................................................................................... ......................................................................................................... ...................................................... ลงชอ่ื ผูบ้ งั คบั บัญชา (นางจรี ะภา วฒั นกสิการ) ผูอ้ ำนวยการศูนย์การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อำเภอโชคชัย แผนการจดั การเรยี นรู้ วิชา การใชพ้ ลงั งานไฟฟ้าในชีวติ ประจำวัน 3 รหสั พว32023 125

บนั ทึกหลังการสอน ความสำเร็จในการจดั การเรียนการสอน ....................................................................................................... .................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................ ............................................................................................................................. ............................................................ ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................. ............................................................... ปัญหา / อปุ สรรค ในการจดั การเรียนการสอน ............................................................................................................................. ............................................................ ......................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................ ......................................................................................... ............................................................................ ................................................................................................................................................................................... แนวทางการแกป้ ัญหา ....................................................................................................... .................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................ ............................................................................................................................. ............................................................ .................................................................................................................................................................... ลงชือ่ ครูผู้สอน (........................................) คร.ู ........................................... ขอ้ เสนอแนะของผู้บริหารสถานศึกษา ............................................................................................................................. ............................................................ ................................................................................................................................ ......................................................... ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................... .................................................................. ลงช่อื ผู้บงั คบั บัญชา (นางจรี ะภา วฒั นกสกิ าร) ผ้อู ำนวยการศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อำเภอโชคชัย แผนการจดั การเรยี นรู้ วิชา การใช้พลังงานไฟฟา้ ในชวี ติ ประจำวัน 3 รหสั พว32023 126

ใบความรทู้ ่ี 16 เร่ือง การต่อวงจรไฟฟา้ เรอ่ื งท่ี 2 วงจรไฟฟ้า วงจรไฟฟ้า (Electrical Circuit) คือ การเชื่อมต่อกระแสไฟฟ้าจากแหล่งจา่ ยไฟฟ้าผ่านสายไฟไปยงั เคร่อื งใช้ไฟฟา้ ในครวั เรือน สำหรับการเชอ่ื มต่อกระแสไฟฟ้าจากแหล่งจ่ายไฟฟา้ มี 3 แบบ คือ แบบอนุกรม แบบขนาน และแบบผสม ดงั นี้ วงจรไฟฟา้ ลกั ษณะการตอ่ วงจรไฟฟา้ การต่อวงจรไฟฟ้าแบบอนุกรม เป็นการนำเอา เคร่ืองใช้ไฟฟ้ามาต่อเรียงลำดับกันไป โดยนำปลายด้านหนึ่ง ตอ่ เข้ากับปลายอีกด้านหน่ึงของเครื่องใช้ไฟฟ้าแต่ละตัวจนถึง ตัวสุดท้าย แล้วจึงต่อเข้ากับแหล่งกำเนิดไฟฟ้าทำให้ กระแสไฟฟ้าไหลไปในทิศทางเดียว และกระแสไฟฟ้าภายใน วงจรจะมีค่าเท่ากันทุก ๆ จุด การต่อวงจรแบบน้ี ไม่เหมาะท่ี จะใช้กับเคร่ืองใช้ไฟฟ้า เนื่องจากหากอุปกรณ์ตัวใดตัวหนึ่ง เกิดขาดหรือชำรุดเสียหายกระแสไฟฟา้ จะไมส่ ามารถไหลผา่ น ไปยังอุปกรณ์ตัวอื่น ๆ ได้ ดังน้ันการต่อวิธีนี้จึงไม่ค่อยนิยมใช้ กนั ท่ัวไป จะมใี ชก้ ันอยใู่ นวงจรวทิ ยุ โทรทศั น์ การต่อวงจรไฟ ฟ้ าแบบขนาน เป็นการน ำเอา เคร่ืองใช้ไฟฟา้ 2 ชนดิ ข้ึนไป มาต่อเรียงแบบขนานกนั โดยนำ ปลายด้านเดียวกันของเครื่องใช้ไฟฟ้าแต่ละตัวมาต่อเข้า ดว้ ยกัน แลว้ ต่อปลายของเคร่อื งใช้ไฟฟ้าแตล่ ะตัวที่ต่อกนั แล้ว ต่อเข้ากับ แหล่งก ำเนิ ดไฟ ฟ้ า โดยแรงดัน ไฟ ฟ้ าของ เครื่องใช้ไฟฟ้าแต่ละตัวจะมีค่าเท่ากัน แต่กระแสที่ไหลในแต่ ละสาขาย่อยของวงจรจะมีค่าไม่เท่ากัน อย่างไรก็ตามเม่ือนำ คา่ มารวมกนั จะได้เท่ากับกระแสทไี่ หลผ่านวงจรท้งั หมด การต่อวงจรไฟฟ้าแบบผสม เป็นการต่อผสมกันของ วงจรไฟฟ้าแบบอนุกรมและวงจรไฟฟ้าแบบขนานแต่ไม่นิยม ใชง้ าน เพราะย่งุ ยาก การต่อวงจรแบบผสม 127 แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า การใชพ้ ลงั งานไฟฟ้าในชีวิตประจำวัน 3 รหสั พว32023

วงจรไฟฟ้าภายในครัวเรอื นจะเป็นการต่อแบบขนานและเครอ่ื งใช้ไฟฟ้าแต่ละชนิดรบั แรงดันไฟฟา้ ขนาด เดียวกนั หากเคร่ืองใช้ไฟฟา้ ชนดิ หนง่ึ เกิดขัดข้องเนอื่ งจากสาเหตุใดกต็ ามเครื่องใชไ้ ฟฟา้ ชนดิ อ่ืนกย็ ังคงใช้งานได้ ตามปกติ ภาพการต่อวงจรไฟฟา้ ภายในบ้าน สำหรบั ประเทศไทย ไฟฟ้าทีใ่ ช้ในครัวเรือนเป็นไฟฟ้ากระแสสลบั ทมี่ คี วามตา่ งศักย์ไฟฟ้า (ความต่างศกั ย์ไฟฟ้า คือ พลงั งานไฟฟา้ ท่ีตา่ งกันระหว่างจุด 2 จุด) 220 โวลต์ (V) ความถ่ี 50 เฮริ ตซ์ (Hz) โดยใชส้ ายไฟ 3 เส้น คือ 1) สายไฟหรือเรยี กวา่ “สายเสน้ ไฟ หรือสาย L” (Line) เป็นสายเสน้ ทีม่ ีกระแสไฟไหลผา่ นไปยังเคร่ืองใชไ้ ฟฟ้า มคี วามต่างศักย์ไฟฟ้า 220 โวลต์ 2) สายนิวทรัลหรือเรียกว่า “สายศูนย์ หรือสาย N” (Neutral) เป็นส่วนหนึ่งของวงจร มีหน้าท่ีทำให้กระแสไฟฟ้า ไหลครบวงจรมีความต่างศักยไ์ ฟฟ้า 0 โวลต์ 3) สายดิน หรือเรียกว่า “สาย G” (Ground) เป็นสายเส้นที่ไม่มีกระแสไฟฟ้า ทำหน้าท่ีรับกระแสไฟฟ้าท่ีรั่ว มาจากเคร่ืองใช้ไฟฟ้า เพ่ือป้องกันกระแสไฟฟ้าลัดวงจร และป้องกันอันตรายแก่บุคคล อุปกรณ์ไฟฟ้าและ เครอื่ งใช้ไฟฟา้ กระแสไฟฟ้าจะส่งผ่านมิเตอรไ์ ฟฟา้ มายงั แผงควบคมุ ไฟฟ้า ซ่งึ แผงควบคุมไฟฟ้า ทำหน้าที่จา่ ยกระแสไฟฟ้าไป ยังอุปกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้า แผงควบคุมไฟฟ้าประกอบด้วยอุปกรณ์ตัดตอนหลัก หรือเรียกว่า “เบรกเกอร์” (Main Circuit Breaker หรือ Cut-Out) ซึ่งมี 1 ตัวต่อครัวเรือน และมีอุปกรณ์ตัดตอนย่อยหลายตัวได้ขึ้นอยู่กับจำนวน เคร่ืองใช้ไฟฟ้าท่ีใช้ในครัวเรือน นอกจากน้ียังมีจุดต่อสายดินท่ีจะต่อไปยังเต้ารับ หรือปล๊ักตัวเมีย ทุกจุดในครัวเรือน เพอ่ื ต่อเข้าเครื่องใชไ้ ฟฟ้า ขอ้ ควรรเู้ ก่ยี วกับวงจรไฟฟ้า 1) การกดสวติ ช์เพ่อื เปิดไฟ คือ การทำใหว้ งจรปดิ เพื่อใหม้ ีกระแสไฟฟา้ ไหลเข้าสู่วงจร 2) การกดสวติ ชเ์ พือ่ ปิดไฟ คอื การทำให้วงจรเปิด ไมม่ ีกระแสไฟฟ้าไหลเข้าสวู่ งจร 3) ไฟตก คือ แรงดันไฟฟ้าตก อาจมสี าเหตุมาจากการทโี่ รงไฟฟ้าขัดข้อง หรือมีการใชไ้ ฟฟ้ามากขึ้นอย่างรวดเรว็ 4) วงจรลัด หมายถึง กระแสไฟฟ้าที่ไม่ได้ไหลผ่านโหลดหรือตัวต้านทาน เพราะเกิดการลัดวงจรขึ้นหรือ เรียกว่า “ไฟช็อต” สาเหตุเกิดจากสายไฟชารุดหรือเก่าเกินไป ฉนวนหุ้มสายไฟเป่ือย สายไฟทั้งสองเส้นแตะกัน นอกจากนแ้ี ล้วสายไฟแรงสูงซึ่งเป็นสายเปลือย (สายไม่หุม้ ฉนวน) อาจจะมีวัตถุซง่ึ เปน็ ส่ือไฟฟ้าวางพาดระหว่างสายท้ัง สองนน้ั หรอื การเดินวงจรไฟฟา้ ผดิ จะทำให้เกดิ การลดั วงจรได้ แผนการจดั การเรียนรู้ วิชา การใช้พลงั งานไฟฟ้าในชวี ิตประจำวัน 3 รหสั พว32023 128

ใบงานท่ี 16 เรื่อง การตอ่ วงจรไฟฟ้า คำชแ้ี จง : ใหน้ กั ศกึ ษาเติมคำหรอื ข้อความลงในช่องว่างให้ถูกต้อง 1. วงจรไฟฟา้ (Electrical Circuit) คือ ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................................. ........................................ ................................................................................................................................ ......................................................... ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... 2. การเชอ่ื มตอ่ กระแสไฟฟา้ จากแหลง่ จ่ายไฟฟา้ มี 3 แบบ คือ ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................................. ........................................ ................................................................................................................ ......................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... 3. ข้อควรร้เู กย่ี วกับวงจรไฟฟ้า อยา่ งไร ................................................................................................................................................. ........................................ ........................................................................................................ ................................................................................. ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... ................................................................................................................................................. ........................................ ................................................................................................... ...................................................................................... ................................................................................................................................ ......................................................... แผนการจดั การเรียนรู้ วิชา การใชพ้ ลงั งานไฟฟ้าในชวี ิตประจำวนั 3 รหสั พว32023 129

แผนการจดั การเรยี นรคู้ รง้ั ที่ 17 (เรียนรดู้ ้วยตนเอง) กลุ่มสาระความร้พู ื้นฐาน รายวิชา การใช้พลังงานไฟฟา้ ในชีวิตประจำวัน 3 รหัส พว32023 จำนวน 3 หนว่ ยกิต ระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย เรอื่ ง อปุ กรณไ์ ฟฟา้ การต่อวงจรไฟฟา้ สายดนิ และหลักดิน จำนวน 4 ชวั่ โมง เวลา.................. สอนวันที่..............เดอื น.........................พ.ศ. ......................... ภาคเรียนท่ี 1 ปีการศึกษา 2565 *************************************************************************************** มาตรฐานการเรยี นร้รู ะดบั มีความรู้ ความเขา้ ใจ ทักษะและเห็นคุณค่าเก่ียวกับกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยสี ิ่งมชี ีวิต ระบบ นิเวศ ทรพั ยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อมในท้องถิ่นประเทศและโลก สาร แรง พลงั งาน กระบวนการเปล่ียนแปลง ของโลก และดาราศาสตร์ มจี ิตวทิ ยาศาสตร์และนำความรู้ไปใช้ประโยชนใ์ นการดำเนินชีวติ ตัวชว้ี ัด 1. อธิบายการต่อวงจรไฟฟา้ แบบต่าง ๆ 2. ตอ่ วงจรไฟฟ้าแบบต่าง ๆ 3. เลอื กใช้อุปกรณ์ไฟฟ้าได้ถกู ต้อง เนือ้ หา เรอื่ งท่ี 3 สายดนิ และหลักดนิ คณุ ธรรม 1. เพ่ือการพฒั นาการทำงาน 2. เพื่อการพัฒนาการอย่รู ่วมกนั ในสงั คม กระบวนการจัดการเรยี นรู้ ขน้ั นำ - ครผู สู้ อนและผู้เรยี นรว่ มกนั อภิปรายแลกเปล่ียนเรียนรู้เร่ืองสายดนิ และหลักดนิ ขัน้ จัดกจิ กรรมการเรียนรู้ - ครูผู้สอนอธบิ ายเรือ่ ง สายดินและหลกั ดิน - ครผู สู้ อนมอบหมายงานให้ผู้เรียนศึกษาเรียนรูจ้ ากใบความรู้ พร้อมทำใบงานสง่ ในชว่ั โมง ขั้นสรุป - ครผู ้สู อนสรปุ ความรูท้ ี่ไดร้ ับ และเติมเต็มองคค์ วามรู้พร้อมกบั มอบหมายงานใหไ้ ปศกึ ษาด้วยตนเอง เพมิ่ เติม สือ่ การเรยี นการสอน 1. ใบความรู้ 2. หนงั สือแบบเรียน 3. การสบื ค้นขอ้ มูลจาก Internet 4. ส่อื การสอนแอพลเิ คชั่น เร่อื งสายดนิ และหลักดิน แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า การใชพ้ ลงั งานไฟฟ้าในชีวิตประจำวนั 3 รหัส พว32023 130

การวัดและประเมินผล 1. สังเกตพฤติกรรมระหว่างการเรียนรู้ 2. วัดความรูจ้ ากการทำกิจกรรมใบงาน แหล่งการเรียนร้/ู สบื ค้นข้อมูลเพม่ิ เติม 1. ห้องสมุดประชาชนอำเภอโชคชัย 2. กศน.ตำบล 3. แหลง่ ขอ้ มลู สารสนเทศ 4. Internet 5. ภูมปิ ญั ญา / แหล่งเรียนรู้ ความคิดเหน็ และข้อเสนอแนะของผ้บู ริหารสถานศึกษา พจิ ารณาแล้ว.......................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ลงช่อื ผู้บงั คบั บัญชา (นางจรี ะภา วฒั นกสิการ) ผอู้ ำนวยการศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยอำเภอโชคชัย แผนการจดั การเรยี นรู้ วชิ า การใช้พลงั งานไฟฟ้าในชวี ติ ประจำวนั 3 รหัส พว32023 131

บนั ทึกหลังการสอน ความสำเรจ็ ในการจดั การเรียนการสอน ............................................................................................................................. ............................................................ ......................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................ ............................................................................................................................. ............................................................ ......................................................................................................................................................................................... ปญั หา / อปุ สรรค ในการจัดการเรียนการสอน ............................................................................................................................. ............................................................ ......................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................ ......................................................................................... ............................................................................................... ............................................................................................................................. ........................................................... แนวทางการแก้ปัญหา ......................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................ ............................................................................................................................. ............................................................ ......................................................................................................................................................................................... ลงช่อื ครผู ู้สอน (........................................) ครู............................................ ข้อเสนอแนะของผ้บู ริหารสถานศกึ ษา ............................................................................................................................. ............................................................ ............................................................................................................................. ............................................................ .......................................................................................................................................................... ............................... ................................................................................................... ...................................................................................... ลงชอื่ ผู้บังคบั บญั ชา (นางจีระภา วฒั นกสกิ าร) ผอู้ ำนวยการศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อำเภอโชคชยั แผนการจดั การเรยี นรู้ วิชา การใชพ้ ลังงานไฟฟ้าในชีวติ ประจำวัน 3 รหัส พว32023 132

ใบความรทู้ ี่ 17 เรอื่ ง สายดินและหลักดิน เรือ่ งที่ 3 สายดินและหลกั ดนิ สายดิน (Ground Wire) คือ สายไฟท่ีต่อเข้ากับเครื่องใช้ไฟฟ้า โดยการต่อลงดิน เพ่ือให้สายดินเป็นตัวนำ กระแสไฟฟ้าทอ่ี าจเกิดการร่วั ไหล จากเครอ่ื งใช้ไฟฟา้ ลงสู่พนื้ ดิน เป็นการป้องกันไมใ่ หไ้ ดร้ ับอันตรายจากกระแสไฟฟ้า ส่วนปลายของสายดินจะถูกฝังไว้ในดิน ด้วยการรวมสายดินจากทุกจุดภายในบ้านมาไว้ท่ีตู้ควบคุมไฟฟ้า และต่อสาย อีกเส้นจากตู้ควบคุมไฟฟ้าลงสู่พื้นดิน ส่วนที่ถูกฝังไว้ในดิน จะเป็นแท่งทองแดงเปลือย ไม่มีฉนวนหุ้ม ยาวประมาณ 6 ฟุต เรียกว่า “หลักดิน” เน่ืองจากดินมีความช้ืนอยู่เสมอ จึงทำให้เกิดความต้านทานไฟฟ้าต่ำ กระแสไฟฟ้าจึงไม่ไหลมาทำ อันตราย สายดินมีไว้เพื่อป้องกันอันตรายท่ีเกิดจากไฟช็อตหรือไฟรั่ว เพราะหากเกิดไฟช็อตหรือไฟร่ัวขณะที่ใช้งาน อุปกรณ์ชนิ้ น้ัน กระแสไฟจะไหลเข้าสู่ส่วนที่เป็นโลหะ ซึ่งถ้าสัมผัสโลหะของอุปกรณ์น้ัน โดยท่ีไม่มกี ารติดตั้งสายดินไว้ กระแสไฟฟ้าทั้งหมดก็จะไหลเข้าสู่ตัวผู้ใช้เคร่ืองใช้ไฟฟ้า อาจทำให้ได้รับอันตรายและเสียชีวิตได้ แต่ถ้าที่บ้านมีการ ติดตั้งสายดินไว้ กระแสไฟฟ้าเหล่านั้นก็จะไหลผ่านเข้าไปท่ีสายดินแทน อันตรายต่าง ๆ ท่ีเกิดจากไฟช็อตหรือไฟรั่วก็ จะไมเ่ กดิ ข้ึน ท่เี ป็นเช่นน้เี พราะว่า สายดินทำหนา้ ที่เหมอื นทอ่ น้ำล้นของอ่างลา้ งจานในครัว เมือ่ เปิดน้ำจนถงึ ทอ่ น้ำล้น แล้ว น้ำก็จะไหลออกมาตามท่อนั้น น้ำจงึ ไม่ลน้ อา่ ง หลักดิน (Ground Rod) คือ อุปกรณ์ท่ีทำหน้าที่นำกระแสไฟฟ้าที่รั่วไหลจากเคร่ืองใช้ไฟฟ้าผ่านสายดินลงสู่ พ้ืนดิน โดยหลกั ดินจะมลี ักษณะเป็นแท่งทรงกระบอก เสน้ ผ่านศูนย์กลาง 16 มิลลิเมตร และยาวไมน่ ้อยกว่า 2.4 เมตร ทำจากวัสดุที่ทนการผุกร่อน เช่น แท่งทองแดงหรือแท่งแม่เหล็กหุ้มทองแดง เป็นต้น โดยหลักดินเป็นองค์ประกอบที่ สำคญั ของระบบสายดนิ ดังนี้ 1) เปน็ อปุ กรณป์ ลายทางท่ีจะทำหนา้ ทส่ี มั ผัสกบั พ้ืนดนิ 2) เปน็ สว่ นทจี่ ะทำใหส้ ายดนิ หรอื อุปกรณท์ ีต่ ่อลงดินมศี กั ย์ไฟฟา้ เป็นศูนย์เท่ากับดนิ 3) เป็นเส้นทางไหลของประจุไฟฟ้าหรอื กระแสไฟฟา้ ที่จะไหลลงส่พู ืน้ ดิน 4) เปน็ ตวั กำหนดคุณภาพ อายุความทนทาน และความปลอดภยั ของระบบการต่อ ลงดินในระยะยาว ภาพสายดินและหลกั ดิน 133 แผนการจดั การเรยี นรู้ วิชา การใชพ้ ลังงานไฟฟ้าในชวี ติ ประจำวนั 3 รหัส พว32023

สื่อ YouTube รายวิชา การใช้พลงั งานไฟฟ้าในชีวิตประจำวัน 3 เรื่อง สายดินและหลกั ดิน แผนการจดั การเรยี นรู้ วิชา การใช้พลังงานไฟฟ้าในชีวติ ประจำวัน 3 รหสั พว32023 134

ใบงานที่ 17 เร่ือง อุปกรณ์ การตอ่ วงจรไฟฟ้า สายดินและหลกั ดิน คำชีแ้ จง : ใหน้ ักศึกษาเลือกคำตอบที่ถูกตอ้ งท่ีสดุ 1. ข้อใดเป็นอุปกรณ์ในการตอ่ เซลลไ์ ฟฟา้ อยา่ งง่าย ก. หลอดไฟ สายไฟ เซลลไ์ ฟฟ้า สวิตช์ ข. หลอดไฟ มอเตอร์ ออดไฟฟ้า ค. สายไฟ สวิตช์ เซลลไ์ ฟฟา้ ง. เซลล์ไฟฟา้ แบตเตอร่ี มอเตอร์ 2. อปุ กรณ์ไฟฟา้ จะทำงานได้เมือ่ วงจรไฟฟ้ามลี ักษณะเปน็ อยา่ งไร ก. วงจรลัด ข. วงจรส้ัน ค. วงจรปิด ง. วงจรเปิด 3. ทิศทางการไหลของกระแสไฟฟา้ เป็นอยา่ งไร ก. ออกจากข้ัว - ไปยงั ขั้ว + ข. ออกจากข้วั + ไปยงั ขวั้ - ค. ออกจากขัว้ + และขว้ั - สลบั กนั ง. ไหลไปในทศิ ทางเดียวกัน 4. ของเล่นในขอ้ ใดไม่มีสว่ นประกอบของวงจรไฟฟ้า ก. รถบังคบั วทิ ยุ ข. ปนื ที่ยงิ แล้วมแี สง ค. ห่นุ ยนต์ท่เี ดนิ ได้ ง. ตุ๊กตาลม้ ลุก 5. ของใชช้ นดิ ใดทีม่ ที ้งั สว่ นประกอบทีเ่ ป็น ตัวนำไฟฟ้าและฉนวนไฟฟา้ ก. ชอ้ น ข. ไขควง ค. ตะเกียบ ง. สอ้ ม 6. ตอ้ งใชว้ ัตถุใดเชอื่ มตอ่ กบั วงจรไฟฟ้าจงึ จะทำให้หลอดไฟสวา่ ง ก. คลิป ข. หนังยาง ค. ดนิ สอ ง. เชอื ก 7. วตั ถุใดนำไฟฟา้ ไดด้ ที ่สี ุด ก. เหลก็ ข. เงิน ค. ทองแดง ง. อลมู เิ นียม 8. เพราะเหตใุ ดจงึ ไมค่ วรพาดสายไฟบนร้ัวสงั กะสี ก. จะทำใหร้ วั้ ชำรุด ข. จะทำใหร้ วั้ เปน็ สนิม ค. จะทำให้ฉนวนทีห่ ้มุ ฉีกขาด ง. จะทำใหก้ ระแสไฟฟา้ ลดลง แผนการจดั การเรยี นรู้ วิชา การใชพ้ ลังงานไฟฟ้าในชีวติ ประจำวนั 3 รหัส พว32023 135