หน้าที่พลเมือง ครูเอกพันธุ์ รหัส 61941900530

สอื่ การเรียนรู รายวชิ าพืน้ ฐาน กลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ÊÁÑ Ä·¸ÁìÔ ÒµÃ°Ò¹ ËÅ¡Ñ ÊµÙ Ã᡹¡ÅÒ§Ï มแหลน.ะ4ากท-า่ีพรมลดเ.ําม6เนอื นิงชววี ัฒติ นในธสรรังมคม ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขัน้ พน้ื ฐาน พุทธศักราช 2551 ผูเรียบเรยี ง àÊÃÁÔ ¢ÍŒ ÁÅÙ ¾àÔ ÈÉ੾ÒÐàÅÁ‹ ¼©ÙŒÊºÍºÑ ¹ à·Ò‹ ¹Ñé¹ ผฉูสบอบั น 1. คําตอบเฉลยอยา งละเอียดพรอ มเหตผุ ล ผศ.วิชยั ภูโ ยธนิ 2. แนะนําขอสอบปลายภาคเพม�ิ เตมิ สุคนธ สินธพานนท ผานทางระบบ Online พวิ รรษา นภารตั น 3. หลกั สูตรสาระการเรยี นรูแกนกลาง ดิษยา กศุ ลภุชฌงค กลมุ สาระการเรียนรชู ัน้ มธั ยมศกึ ษาปที่ 4-6 4. แนวทางการออกแบบหนว ยการเรียนรู บรรณาธิการ 5. ข้ันตอนการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู ไพศาล ภูไพบลู ย รหัสสนิ คา 3043003

คําเ ืตอน สอ่ื การเรียนรู ÃÒÂÇªÔ Ò¾×¹é °Ò¹ ¡ÅØ‹ÁÊÒÃСÒÃàÃÕ¹ÃÙŒÊѧ¤ÁÈÖ¡ÉÒ ÈÒÊ¹Ò áÅÐÇѲ¹¸ÃÃÁ ÊÁÑ Ä·¸ÁìÔ ÒµÃ°Ò¹ ËÅ¡Ñ ÊµÙ Ã᡹¡ÅÒ§Ï หแมลน.ะ4ากทา-่ีพรมลดเํา.มเ6นอื ินงชวีวฒั ติ นในธสรรังมคม ªé¹Ñ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 4-6 µÒÁËÅ¡Ñ ÊÙµÃ᡹¡ÅÒ§¡ÒÃÈ¡Ö ÉÒ¢éѹ¾é×¹°Ò¹ ¾Ø·¸È¡Ñ ÃÒª 2551 ผฉูสบอับน ¼È.ÇÔªÂÑ ÀâÙ‹ ¸Թ áÅФ³Ð หนังสอื เลมนไี้ ดรับการคุมครองตาม พ.ร.บ. ลิขสิทธิ์ หามมิใหผูใด ทาํ ซํ้า คดั ลอก เลยี นแบบ ทาํ สําเนา จาํ ลองงานจากตนฉบบั หรือแปลงเปนรปู แบบอนื่ ในวิธตี างๆ ทกุ วธิ ี ไมวาท้ังหมดหรือบางสวน โดยมไิ ดรับอนญุ าตจากเจาของลิขสทิ ธถิ์ อื เปนการละเมดิ ผูกระทาํ จะตองรบั ผิดทง้ั ทางแพงและทางอาญา ʧǹÅÔ¢ÊÔ·¸µìÔ ÒÁ¾ÃÐÃÒªºÑÞÞÑµÔ ¾ÔÁ¾¤ ÃÑ駷Õè 2

คำนำ ผฉูสบอับน สื่อการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชุดสัมฤทธ์ิมาตรฐาน หลักสูตรแกนกลางฯ (สมฐ. หลักสูตรแกนกลางฯ) หนาที่พลเมือง วัฒนธรรม และ การดำเนนิ ชวี ติ ในสงั คมเลม น้ี ทางคณะผเู รยี บเรยี งรว มกบั บรษิ ทั อกั ษรเจรญิ ทศั น อจท. จำกัด ไดทำการเรียบเรียงเน้ือหาและจัดทำรูปเลมใหมีความเปนสากล ทันสมัย ชวย กระตุนการเรยี นรขู องผเู รยี น และอา นทำความเขา ใจไดง า ย สะดวกแกก ารจดั การเรยี น การสอน มีเนอ้ื หาสาระและแบบฝก หัดพรอ มเบ็ดเสร็จอยูภ ายในเลม ทั้งนี้เน้ือหาไดเรียบเรียงใหสอดคลองตรงตามตัวช้ีวัดและสาระการเรียนรู แกนกลาง ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 โดย ส่ือการเรียนรู กลุมสาระสังคมศึกษาฯ ช้ัน ม.4 - ม.6 จะจัดทำแยกเปนรายสาระเพื่อ สะดวกแกการจัดการเรียนการสอน รวมทัง้ หมด 6 เลม ดังนี้ ● สมฐ. หลกั สตู รแกนกลางฯ ศาสนา ศลี ธรรม จรยิ ธรรม : พระพทุ ธศาสนา ● สมฐ. หลกั สตู รแกนกลางฯ หนา ทพ่ี ลเมอื ง วฒั นธรรม และการดำเนนิ ชวี ติ ในสงั คม ● สมฐ. หลักสูตรแกนกลางฯ เศรษฐศาสตร ● สมฐ. หลักสูตรแกนกลางฯ ประวตั ศิ าสตรไทย ● สมฐ. หลกั สูตรแกนกลางฯ ประวตั ิศาสตรสากล ● สมฐ. หลักสตู รแกนกลางฯ ภูมิศาสตร โดยในเลม จะจดั แบง เนอ้ื หาเปน หนว ยการเรยี นรทู มี่ งุ เนน พฒั นาผเู รยี นครบถว น ทกุ ดา น ทง้ั ทางดา นความรู (K) ทกั ษะกระบวนการ (P) และเจตคติ (A) ในแตละหนวย จะแบง เนอื้ หาออกเปน เรอื่ งๆ เสรมิ ความรเู พมิ่ แทรกเสรมิ สาระ เกรด็ นา รู และกจิ กรรม สรางสรรค แบบฝกทักษะพัฒนาการเรียนรู แบบทดสอบประจำเรื่อง แบบทดสอบ ประจำหนวย เพื่อประเมินผลความรู ความเขาใจของผูเรียนในแตละหนวยการเรียนรู และทายเลมมีแนวขอสอบวัดผลสัมฤทธ์ิมาตรฐาน เพื่อวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรู ของผูเรยี นอีกครง้ั หนึง่ หวังเปนอยางยิ่งวา สมฐ. หลักสูตรแกนกลางฯ หนาท่ีพลเมืองฯ เลมน้ี จะชวยอำนวยความสะดวกในการจัดการเรียนการสอนและนำผูเรียนบรรลุสูเปาหมาย ตามทห่ี ลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐานกำหนดไวไดเปนอยางดี ผเู รยี บเรยี ง

คำแนะนำในการใชสือ่ สื่อการเรยี นรู สมฐ. หลักสตู รแกนกลางฯ หนา ทพ่ี ลเมือง วฒั นธรรม และการดำเนนิ ชีวติ ในสังคม เลมน้ี เปนส่ือแบบ all in one สามารถนำไปใชจ ดั การเรยี นการสอนไดงา ย สะดวก และประหยดั กลา วคอื มที ง้ั เนอ้ื หาสาระ แบบฝก ทกั ษะพฒั นาการเรยี นรู แบบทดสอบทหี่ ลากหลาย และแนวขอ สอบวดั ผลสมั ฤทธ์ทิ างการเรยี น พรอ มเบด็ เสรจ็ ภายในเลม โดยเนื้อหาตรงตามสาระการเรียนรูแกนกลางชวงช้ัน ในเลมแบงเน้ือหาออกเปนหนวย การเรียนรู แตละหนวยจะแบงยอยเปนเร่ืองๆ การเรียบเรียงจะแบงประเด็นสำคัญท่ีจะศึกษาเปน หวั ขอ เมือ่ จบทุกหัวขอ แลว จะมีแบบฝกทักษะพฒั นาการเรียนรู แบบทดสอบทา ยเรื่อง ทั้งทเ่ี ปน แบบปรนัยและแบบอัตนัย เพื่อชวยทบทวน และเมื่อเรียนจบทุกเร่ืองภายในหนวย ก็จะมีแบบ ทดสอบประจำหนว ยใหฝ กอีกครั้งหนงึ่ นอกจากนี้ ภายในแตล ะเลม ยงั มตี ารางตา งๆ สำหรบั ไวบ นั ทกึ ผลการประเมนิ ผเู รยี นเปน รายบุคคลใหไวดว ย ผฉูสบอับน เนอ้ื หาตรงตามทีห่ ลักสตู รกำหนด จดั กลมุ เนื้อหาเปน จากหนว ยเนอื้ หา –¬Âƒ˜–¿–†•Š´¿³´Æ¶´«¦³m¨¬š¤nš¦ƒ¬‰²³‰›±²¾š‰²¨š£¢ƒš—††Áœµ²ƒ®Š•µn¾³µ¢¾´¤†¢œ¾¬†Œ–ƒ±¤³¾¤¨|š³Ÿ¢¾µ¶£Œ¤´1›²–³ƒ–Ÿ¾š¬¥šm.¢£¶¾Œ1Ânš®––¿š¾š¢)£†³®œµm¬–•Šmœ¿£¨m³‰³®¿›Œ—µƒºnÁƒƒ›µ³–¬›šµµ›Œ¶š³†–²Šm—迳£²–ƒ²¤–µŠn³¾¨Â®ºµ–¾mŒ³m±¬›¤¢¾š³³š‰mœ£¶³³nŠm¾¢ŸÄ•ššƒš|¤³ƒn¬¤¥¶£¨¿¬–¤²³˜›–³m¤£›–¤šn¤˜¸®ƒ¶Æƒµ†®q¸‰m¤ƒ¤¤žƒ¿¨´´n®¦¤±—µ³Œ–h³‰Æ·£³m˜¢•£œ¶ž«mÁ¢¨ƒš´–nš¾¤¢f˜šÅŠ¤¾®³±š²Ç˜Œ³¶ƒ£²Š±Œ¢£ÂŒ³£Â›˜±³¾ºm¨¢‰•ƒµ—œ³¤nÁƒ³Án¤Œ¬ºƒ£n®š|¾š–¦²›Ÿœn£«¢œ¤›«²¿ƒÆ¸®ƒ²‰³‘¤‰²ƒ«³†£±ÅŠ³Á›µ†š²•¤¬Š—š¢±–¢² ‰´‰n· µ หนวยการเรยี นรู จะแบง ยอยเปนเร่อื ง เพื่อสะดวกแกก ารเรียนรู 1ùçřõðÏĀñĊñăðçñŚåć ăĒ øÕÿ Òïċóþõàÿ çæññï ĊñąĒûÕåăĒ 1 øÿÕÒïïç÷Ć ðŝ «‰² †¢¾ƒ•µ Š³ƒƒ³¤˜ƒ¶Æ ¦¢m¹ †š¢³®£¤ºm ¨¢ƒš² ãõÿ Øēăõâÿ Øõř ÕØçēÿ øĀñþÏĀñĊñðă çñćċŚ ÏçÏóĀÕ ƒ³¤¿œ«¤•±‰Ÿ†¥¨–³µœ¢¾†›µ ³–² ¤µŸ––³m®¢¬ºnÁ¦¬²ƒè¨¾m—µ œœ¶ |š¤¿±Œš³¨ Á¿«¾£•Ášš¿Œ†®›¿²‰š³‰²®¦®mš¨£¦†›¨š˜³±ƒ³mš³±¾¢šÇ²¿¨”³•¢ƒŠ‰³“²˜‰¶«£³³š¤³ƒš«¹ƒ¤²ƒšnºšÂ¾¨³„²‰¢Áœ«Šƒ™–¤¢š†–¶«²‰±¾¤œ²›µ«¶¨¤¢¾ƒŒm¤¨†¤¹„£²•“«¶ ¢šm³¨¨¢±š²¶£‰¤š£µ„˜¤£Š†¤¤¨•m¨Á®™¹ƒ£¾ºn¨±ƒ¢¬¢ƒ´¤‰¢–¢³²š£nƶ¾¤¾Á–—q„Á¶š˜¨š˜¢¨šŒ¸®²n³“ƒµÇ²š‰ƒ¢˜£¾nÁÁ¨›Œ®²³Œ¶œ¶Æ¾˜Šššm³œ«m¤‰¨¶¨†Æ¶¢™ƒ¾¤¿‰£²|šµ–œ¨µ«¤²ƒ†¶³Ÿ¦Á¾³®|š¤²¢®¢¤¬ªn¨²“¢¢£®«ƒ¿Ÿn³–¾m³š¾Æµ£¨¦‰¦¾¤²œšœ¤‰²“Š±ºm²ƒ¤³±|š³™|¨¾šm¬¨ƒ´ª£•šq–“² ¢¾„š³”²‰œ¶£m®™œš®¤«ƒ²ƒ¤„¨ƒ|šq¾¢™³‰²¤›‹—ƒ®²š¤¢–¢³·‰Ÿ²š‰¤¿¾³®šÂ†¢«ºnŸ®³¦¤˜£¹”¾²‰Â±¸Æ—š±¤®£˜m–³†¢š³Â†·Æ‰‰Á‰£²¨¢±•¶´¬m³nn 1. ČÒñÕøñĀŚ ÕåĀÕøÕÿ Òï †‰®£–ºm m®Âœ 2. ïõÏõûĊĂĊĂĀĀçÒÒñãñĆññÐñĀÏÿĀÿâþÞþ÷ĊùùĀÏõŝ äŝçÒŝóàÿ ĄÕõĀçÒøĀåõïæĀĀ2ñÖÕïñ.āø1ïøĊÕÿ éÒāĎ(çšïÒåïå.ÿÛðċ4ċãĒăóÐ-óûŚûþ6þÏÕÕ/ïĊČ2ĀóÒñÏ,ă ûą ñĊĀ4éÏÕñ-øñóé6èÿñðĒă ñ/ŚĀõçèÿ5Õÿà)ċéåéçñĀÕĆóÕæĊøÕñéåÕÿñóÒïĀðĒă ïÕøçøĀċÕÿÏÒéóïóÕ 2. ÏĀñÐÿâĊÏóĀåĀÕøÕÿ Òï ƒ³¤˜¢Æ¶ šª¹ £¢q ³®£¤ºm ¨¢ƒš² ¾œš| «‰² †¢¬¤®¸ ñÞšĎÿïĂïĆ î†¬¿›¦¤¸®†±«—n³«¨ºƒ²«¢–•³µ¾–µ¡†¶£¢³1šŸ•.®„¨n2££)®m³‰Š¾‰«³œ¤²‰¤|š¹š†–¶ –¿¢nš¤¬‰¢—³n³¾£›Œ—¹†mš·‰†¦¦¿Áºƒš•˜¨¦˜Æ¶®±ƒ³¾¢‰–œµ•²è¬¤r±¤Ÿ¸®º–¥Âm®¢–›mœµœµ•³µ›µ›¢²–²–³¤µ–„µ •³®³¢‰«ŠŠ¢±±Â³•—Œºnƒ¤µƒ²›–Áƒš´³¬«¤š²‰•†µ–º—¢µ¾ºƒ–˜¾¶£¬Æ¶¾ƒš££¶Æ¿¶£¨¦•ƒ±¬²›®£³¤³±Š¢›ŠŠ›±Â³©¢ƒ¶¦m¢«™²‰¶¤†¤ºnÁ•¢¢ 5. 3. ÏĀñĊéóĒðă çċéóÕåĀÕøÿÕÒï «‰² †¢¾ƒ•µ „šÇ· ¢³Â•šn š²Ç ¾Ÿ¤³±¢šª¹ £Šq ´¾œš| Š±–®n ‰ 4. ÏĀñċÏĎŚ ÐéşÛùĀċóþċçõåĀÕÏĀñìàÿ çĀåĀÕøÿÕÒï ŸÆ·‰Ÿ³®³©²£ƒ²š ¾Ÿ¸Æ®Á¬n«³¢³¤—–®›«š®‰†¨³¢ –®n ‰ƒ³¤˜¾¶Æ œš| œŠz Š£² Ÿš¸Ç ‘³šÁšƒ³¤•´¤‰Œ¨¶ –µ †¨³¢ ÒĆáîĀìêĊŚć ñăðç ñÞĎšÿïĂĆïî ÖâĆ éñþøÕÒŝÏĀñĊñðă çñŚć –®n ‰ƒ³¤˜³‰•³n šŠ–µ ÁŠ ¿¦±†¨³¢–®n ‰ƒ³¤˜³‰•³n š œž¬¤h³¤±ž¸®¬f–š³¤Â¤³¢Œ„mœ¶¨·Çšµ–Šµ›1³.ƒ²–3¾µ–)Š³ƒ–¢šŠ¬³±¤¢–¢³n®”£‰q„¢¬®¶†¢‰¨œ³³£¤¢—±Œ‰· ³µ•Œ¤¿±š¦¾Á›±š£¶Š¤›±²‘•ƒ¾n¤Ÿ²›¾Æ¸®ƒƒƒ”³´¤’¬¦šq‰•„À˜®†n ›¨ª³‰² ¢†¾›²œŒ„¤mš±®Ÿ‰œ¤¥‘¤² –²˜›µ„–ƶ ®¤Š‰³´œ„†¤šÇ· ¹ƒ±ŒÀ³•ƒŒ£²ƒš„Á¢ºn ²‰š®¶ ¤´¤²‘šµ›³˜—Šn³Á¤šÁ²Ÿ†¤£¤‘² q ] ĊÐĀŚ čÖóÏÿ ÷áþåĀÕøÕÿ ÒïĎåðċóþéÝĂèãÿ ĂãçĊìąĒû «²‰†¢ À•£¿–m¦±«²‰†¢£m®¢¢¶†¨³¢¿–ƒ–m³‰ƒ²š ] ÏéĀÝñèĂ ûÿãðĂãćřñřõçïčÏçÿçÏûĀñðĊĀř óÕûą øÏçÿ ñãÿèøĂ õÐĆ ÿàçæññïĎâûŚ ðřĀÕäćÏãŚûÕ 1. ûæĂèĀðÒõĀïùïĀðċóþûÕÒŝéñþÏûèÐûÕČÒñÕøñŚĀÕ –³¢Ÿ¥–ƒµ ¤¤¢„®‰«¢³Œƒµ Áš«‰² †¢šÇ²šÄ ·Æ‰ƒ³¤ ƒ¨Áƒ¬³³¦¤‰n¾Â®Âœƒ¨£|š˜nº¤m ¶ÆÁ¨m¾ŒœŸ¢n†–Ƹƒ®¨³²š†›•¢¨®†‰² ˜³£š¹¢¢µ³m©šÇ²†‰«˜¨¢‰›³³¶†›¢‰¤¨¾¤¿œ³¤˜¦¢¤¶£•²±±«›Ÿ‘ƒ„¹¤³¥n®š–¤£˜µ„±„³®¾®‰›‰«‰¶†£‰²«š›†²‰Á˜¢†š¶ÆŠ«¢«·‰²‰¿²‰¾††œ¦¢¢±|š ĊÏñâđ çřĀñćŚ ] ċæóāñþÕĊùñÏÿï÷ĀþĀøéïñþĊìáăċóþõàÿ çæññïĎåð åĀÕøÿÕÒï ÏĀñÖÿâñþĊèðă èåĀÕøÿÕÒïĎ⌠¾¤£¶ š¤¾ºn ƒ£¶Æ ¨ƒ›² ¦ƒ² ª”±„®‰«‰² †¢Š±Œ¨m £˜´Á¬n¾¤³ «˜¢Ÿ‰² ³³›†‰ƒ¾¢–¢¬ƒ¤³Åš‰´£š¿¬2Dzš¦š)±•·Æ‰˜¾ø–¢¨³ä³m ¸Æ®n‰‰Ā•®ƒçºn®Å¢îµ¨¢¶ƒ¾–Ā³¤ì³µšƒ¢ƒ¤–ÁŊ±´š˜±¿Ÿ¿´¬À›––š†m¦n–m‰š±®¿¿«›¦²¦‰ƒ±±†²š¬ƒ¢˜š¦˜²Ç‰n³m¹¢À˜Æ¶¾†•¤Æ¶˜š£³¶Æ ¾„³n ÁŠŸ¥–ƒµ ¤¤¢–m³‰Ä „®‰º†n šÁš«²‰†¢ ¾„³n ÁŠ éÐŚûÝãèĂ èãÿÏñĂóñåÕÐâÿ ûÞĀÕçøÿåÕÒĀÕïøåÕÿ ÒĒăÏïāù(Sçoâcčiaùl ŚøNïoĀrmØĂsÏ)éùñïþìĀðòäãÕĄ Ă 2. õĂĊÒñĀþùŝéşÖÖðÿ ÏĀñĊéóðăĒ çċéóÕåĀÕøÕÿ ÒïĎ⌠†¨³¢¾œ|šÂœ„®‰«²‰†¢ «³¢³¤—Š±š´†¨³¢¤nº˜¶Æ ÒÒĀñâûèøùÕûäåõĀðÿÕèçãřćčĀçĀîåïøĀøìä(äĀR(çĀSoçåtlaeîăĒùt)uĀçìsùĒÕĄ )åïčùĒăèçĀïĆÒðØĀÒäõřðóÕĄÕäĊÒÕĄõñÏóãûĀĀāÕùñċûÏçùðñĒĄÕçćř þÕřååāċĒă åãăĒøóř ÿÕþÒÒïç 3. õĊĂ ÒñĀþùéŝ Ûş ùĀøÕÿ Òï ĊøçûċçõåĀÕÏĀñċÏĎŚ ÐéÛş ùĀ •n¤²›Âœœ¤±£¹ƒ–qÁŒnƒ²›ƒ³¤•´¾šµšŒ¶¨µ– Áš‘³š± ˜¾Æ¶ ¤³ƒÅ¾œš| «¢³Œµƒ†š¬š‰·Æ „®‰«²‰†¢Â•n ċóþċçõåĀÕÏĀñìÿàçĀøÕÿ ÒïĎ⌠ñÞÿĎš ïĂĆïî Key Question 1. ûÕÒŝéñþÏûèÐûÕøÕÿ Òï 8 1. ĊìñĀþĊùãĆčâ ĊñĀÖĄÕÖāĊéšçãŚûÕĊñăðçñćŚøÕÿ ÒïÐûÕ «²‰†¢ †¸® ƒ³¤˜Æ¶ƒ¦m¹¢†š–Dz‰¿–m«®‰†š เกรด็ ความรูเพิม่ เตมิ จาก ãçĊûÕċóþøÿÕÒïûąçĒ Đ čçČóÏ „·ÇšÂœ¢³®£mº¤¨¢ƒ²š®£m³‰—³¨¤Áš®³”³›¤µ¾¨” เนอ้ื หามีแทรกเปน ระยะๆ 2. øÿÕÒïĎåðïăóÏÿ ÷áþøāÒÿÛûðĀř ÕĎñ ¾•¶£¨ƒ²š ŠšŸ²“š³¾œ|š«²‰†¢„š³•Á¬èm •n¢¶ 3. éÛş ùĀÐûÕøÿÕÒïĎåðøřõçčùÛř ïăøĀĊùãïĆ ĀÖĀÏ ƒ³¤œµ«²¢Ÿ²š™q–m®ƒ²š ŸÆ·‰Ÿ³®³©²£ƒ²š ¢¶ƒ³¤ Š•² ¤±¾›£¶ ›˜³‰«‰² †¢Ášƒ³¤®£¤mº ¨m ¢ƒš² ¾Ÿ®Æ¸ Œ¨m £ƒš² ûþĎñèŚĀÕ ¿ƒn„œz謳¿¦±–®›«š®‰†¨³¢–n®‰ƒ³¤„®‰ «¢³ŒµƒÁš«²‰†¢ š²ƒ«²‰†¢¨µ˜£³¢¶†¨³¢†µ•¨m³ “¢š¹ª£q¾œ|š«²–¨q«²‰†¢” ¾š¸Æ®‰Š³ƒÀ•£™¤¤¢Œ³–µ ¿¦n¨¢š¹ª£q¢m«³¢³¤—Š±•´¤‰Œ¶¨µ–®£mº†š¾•¶£¨Â•n ¿–m¢¶†¨³¢Š´¾œ|š˜¶ÆŠ±–n®‰®£ºm¤¨¢ƒ²š¾œ|šƒ¦¹m¢ ¾œ|š«²‰†¢ เกรน่ิ นำเพอ่ื ใหเขาใจ 2 ถึงสาระสำคัญ ในหนว ยที่จะเรียน Key Question สาระการเรยี นรแู กนกลาง และจุดประสงค คำถามชวยกระตุน ความคดิ การเรียนรู เพ่ือใหเขาใจประเดน็ สำคญั กอ นเขา สเู น้อื หาในแตละเรอื่ ง ทห่ี ลกั สูตรกำหนดใหเรียน รวมทงั้ ทราบ ถึงผลสมั ฤทธิ์ที่ตอ งการจะใหเกดิ ภายหลัง การเรียนแตล ะเร่ือง

ÊÒÃФÇÒÁÃŒÙà¾èÁÔ àµÔÁ¨Ò¡à¹Íé× ËÒ ¹Í¡à˹Í× ¨Ò¡·èÁÕ Õ áºº½¡ƒ Ë´Ñ ÊÒí ËÃºÑ ã˼Œ àŒÙ ÃÂÕ ¹½¡ƒ ·¡Ñ ÉСÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ ËÅ§Ñ ¨Ò¡È¡Ö ÉÒ¨ºà¹Íé× ËÒ ã¹ÊÒÃСÒÃàÃÕ¹ÃáÙŒ ¡¹¡ÅÒ§ à¾×Íè à¾èÁÔ ¾¹Ù áÅТÂÒ ã¹áµÅ‹ ÐËÇÑ ¢ÍŒ à¾Íè× ÊÃÒŒ §àÊÃÁÔ ·¡Ñ ÉеÒÁµÇÑ ªÇéÕ ´Ñ ã¹ÊÒÃзèÕ 2 ¾ÃÁá´¹¤ÇÒÁÃÙŒãËŒ¡ÇŒÒ§¢ÇÒ§ÍÍ¡ä» แบบฝก ทักษะพฒั นาการเรยี นรู ลกเทวดกัใจลสแหยัจำียษโรุมคังเกดเหติทเวิยรณคดาดเสยใกนียธาพขก็มจ็กะมทงรนันา่ืขาอจขไสรากุทหรยนอดนอม3ชตงัๆรูี่โรจงถเงค.เกิะลด4อืรกดะ5คงึเมศใข.6อยียตใบลโ.ียวนนาก.แนรดตนอมุยัยีวศสใสลกงกรจบงรนผบกสาังนเเมงลมนูทเธูัสในรคสคอื่ปาชใุมหนรีคคีายงันมนียมจกรนรอญงษุควานะงะกาว็จมดาานเมกมยลาะกพเมชาโินัยใใมรีอชเนเาดนนหณพีปซปขมรทินีกียยวดยเ่ืนอแัดขีนแธมาปทิชึดาอตสตเมอริพลตนนำกาามังตแัวงอีะัลวปหกตชกลตน่ัยกแตททิแทรานนาาพีาไลทใงักะธทรยาสงนมาแกุมเนพิงษๆทมนพสเตาอจโใดอละอี่า่งิดขยณนลาติทอาตาชทบยใอชะวกเ้งันีตันอนิก่ีดปสรปพีิทงทาากคจมรตวีงรสรรยทงาาูุปณำานะ้ัสงียขังๆงาร่ีตมเเแแใงั่บคดัดตธภปเหนสตรบลารมเอขทนญยีอเมกในรบูกบปอทจนในนลมีศคคหคุงนะี่ราลีวามคสขู ธาีกลมอมรผามารคใูทรชมลูนดิจ่ีเิกขกปดั จาคารนวรรวะสยิสสาเมบธามรรราียาเขรชงชบมบอือ่ิกปงคุใฏปฉสแหแลจะบิมบมนลจิกุบตั้นัาบะภขนัชิเคแกาอกฉกิวาลพผงรพามุใเกนเนลเมาปพือลกสะป่อืกนุมากงันครอรมคบอละปเอียามุมพพิทราชอื่ธฤะงนีพิพมเตพมทชลสตีี่ดิใตาฤน นีจวาอกตึงวนงทเัยิปปกๆใรานนฏลนุงสเกมุทบิจ่งิปทานำทตัีถ่ สี่รอเำมี่ิกูยปขคาทีอัญดันงมาีค่เตากชวกอลีพรงาผฉูสบอบั น กจิ กรรมท่ี 1 ใหน กั เรยี นตอบคำถามตอไปนีใ้ หถกู ตอง 7. ปญ หาสังคมไทย มฐ./ตวั ชีว้ ดั ปตไปทควญอญำววงหใาากหหามาาเส “สรกหภงิ่ ใัมดิเรหาพสพปอืสวมจพญทนััะงีกนใตคำธหดาาิดใมไราๆหนปไแสเุปกจทงักปใราญคยนไนมกมขใหสตเนศใดาังนหัพปปทคิมกญจทมี่มแลจสหลทีอับุบังะยาี่คคัคนสสเูนืนบถมงัไจดคสาาวำบบมูสมิทนาภนัไีกยวทงทาาานลยวรามงมะเงฉปาปอสีกบกลกยงั็จถับ่ีคยตหูะือนรมิ”มลวาากแีผชเากท็ปลชเบหปำกลนัญลหรนงาะไนฑสปยทปา่ิงญิปตบอทผญยหอยิด่ีไสมยาหาปถองาคากมางาแรตมนชาบลิ าญกะสไกมไมามดตแีผกบพอในูรคูรหึงควรณนปคโวมนใาวรนมมสาาปสรมวง่ิเญัจงถเาหหครหนหมิญลมาาาาากมกกยนเราีพารขีเ้ูสวราปฤอหึกทไนตมงไนุจปิกมรารวปรจสิตขมรจญบคอมัยมางอหพเอืยปรบากื้นใรรี่สยจนััปะฐังงแเขาชทคเลนจบ่ันมศะดัทนี่ ส2.1 ผฉสู บอับน รใปไสุนน7มญวแสย.นรหงั1องคใามหแมสทลญปผังปะำคจดิใญญสกนามไงาหกปสมหผรคาจังบักลาสำาคากเจังกสกมนรคำกิดะ่งิ กมฎทจคแเัดทาเบรสตกคกลู่ีสตหพณวขงำอาาโคอฑตสทมกัญบงัทษดเดิ คกปข่ีสังนมพอนกังกั ไงครลปเทไรอมาญทยียวงไนยหขดคมเอจาก พวขีะหงำรรเกหอลจหาางนาะะ็นรตยไทดจไดปัวำไดัดรบวรผวรับะุคดิาะกกปกคเาาบฎญลรรียเขแหพบอแกาทียงตไสโงขาใังรคงนอคงสนทยเมัรงเาี่นเยีคดงป้ีจนมีเยนระจวกงปะทดลไญเำวมาชหในวถ หนถาอื พไหึงวดพปฤรา แเือญี่ตทปกขิกะหน อเราปลขรทาญมัดี่กะขหแกำอยาลับสงงังนทงัผเอคพ่ีกูคงม่ิมรนเะพพสทสวูนรวบานคนตะใวในอหหาคอมญญนง (ม.4-6/2) 1. เพราะเหตุใดจงึ กลา ววา มนษุ ยเปนสตั วสงั คม ภทซภใแาทน่ีรค่ึงผาอคุนุกปปวคูตมเหาแเรรหิดเหมะะรมฟสนนเเงสเูิ่งตทือดมอหื เำาต็ศนสสแาลเมปาไารพกลกา นทีมญร็จะาทตเใยลภกรหสต่ีโนิดจำลดา็ตพาอกปดะคักยสองวตรเับใลเงิ่ปรงะาติดฉเวเออสนสททพมบาอลพกี่แศแาศคงักาตพไะรัลรยาษทดิพงรลาขคณยเรรก้ืันนปวาเวะละปทคยานบมขอนมนภ่ีปใาใอบนจปดราญ งคกภวญยใสกหนาันมาใวาหภานปคใมนรทานาปรตลืใทอยก่ีกะหรักะใจมี่เำาวะนทลญาลรแีเันปอศกแทงันเอบรปแไกหศวะทอพนนไโลเนกขยทำรกานมเปเรศลยฉขเำะขญชุมฝมบาียยนนหมเาางาายอยดเาาสยาฝหกจทใูกตวนนจนา่ีเาวัชากกกือรรกนเลตี่ยนแุแฮนซมุาวพแลโยี้งร่ึเงขระดรปงัอกงภอรมก็รีนมาาะงแกะีราบคทเลาแกกทใา้ัรงะกัญขตศดสเภปนย้ึชงขาาญ)อราโอควดออหงรชรแกยงสปูัฐานลลไเ่ิงแนฉปะงเบเ้ีแจพปมขสอบะอาจาาพกเยขมจะคกตชยบอบุเือิดิดฟนงังรนั ขตใกิเตนภนว้ึนาาาแี้ณงาปรไมลปปคคดรชีนะรารกแะาปะสะเล(ลยเเทกงิ่รทาทะแเะาศงปสศศดรชแไพดรไนผทาลทะวตใลชยสะยนยดิตินบมี ...........เ..พ....ร....า..ะ...โ..ด....ย....ธ...ร...ร....ม...ช...า...ต....ขิ ...อ...ง...ม....น....ษุ....ย....จ ...ำ...เ.ป....น.....ต....อ ...ง...อ....ย...รู....ว ..ม....ก....นั....เ..ป....น....ก....ล....มุ........ม...กี....า...ร...พ....ง่ึ....พ....า..อ....า..ศ....ยั....ก....นั ....แ...ล....ะ...ต....อ...บ....ส....น.....อ...ง... hคtนtpห:า//ขwอ wมwลู เ.พaิ่มksเตoมิ rnได.cทoี่ m/lib/s/soc_02 ค....ว...า...ม....ต....อ...ง....ก....า...ร...ท....ี่เ..ป....น.....ป....จ....จ...ัย....พ....้ืน.....ฐ...า...น.....ใ..น.....ก....า...ร...ด....ำ...ร....ง...ช...ีว...ิต.........ค....ว...า...ม...ต....อ....ง...ก....า...ร....ท....า...ง...ด....า...น.....จ...ิต....ใ...จ....แ...ล....ะ...ค....ว...า..ม....ต....อ....ง...ก....า...ร... ท....า...ง...ด....า...น....ส.....ัง...ค....ม......ด....งั...น.....น้ั.......ม....น....ุษ....ย....จ...ึง....ไ..ม....ส ....า...ม...า...ร...ถ....อ...ย....ูค....น....เ..ด....ยี....ว..ไ...ด............................................................................................................. 14 ...................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................... 2. สงั คมมนษุ ยม ลี ักษณะสำคญั อยา งไร และประกอบดว ยอะไรบาง ...........ม....ีร...ะ...เ..บ....ีย....บ....แ...บ.....บ....แ...ผ....น.....ก....า...ร...ด....ำ...เ..น....ิ.น....ช...ีว...ิต.........ม...ีก.....า..ร....พ....่ึง....พ....า...อ...า...ศ....ัย....ก....ัน.........ม....ีก....า...ร...ป....ะ...ท....ะ...ส....ัง....ส....ร....ร...ค....ร....ะ...ห....ว...า...ง...ส....ม....า...ช...ิก... ม....ีก....า...ร...ผ....ล....ิต....ส.....ม...า...ช...ิก.....ใ..ห....ม.... ....ส.....ัง...ค....ม....ม....น....ุษ.....ย...ป....ร....ะ...ก....อ....บ....ด....ว...ย....ส....ม....า...ช...ิก....ใ...น.....ส....ัง...ค.....ม...ห....ร....ือ....ก....ล....ุม....ค....น.........ค....ว...า...ม....ส....ัม....พ....ัน.....ธ...ข...อ....ง.. ผฉูสบอับน สมาชิกและพื้นทีห่ รืออาณาเขต...................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................... เสรมิ สาระ ชว งเวลาท่เี หมาะสมตอการขดั เกลาทางสงั คม 3. โครงสรา งทางสังคมประกอบดวยอะไรบา ง แตละองคประกอบมีหนา ทีส่ ำคัญอยางไร ............ส....ถ....า..บ.....ัน....ท....า...ง...ส....ั.ง...ค....ม...แ....ล....ะ..ก....า...ร...จ....ัด....ร...ะ...เ..บ....ีย....บ....ท....า...ง...ส....ัง....ค....ม........โ..ด....ย....ส....ถ....า..บ.....ัน....ท....า...ง...ส....ัง....ค....ม...ท....ำ...ห....น.....า..ท....ี่ใ...น.....ก....า..ร....ก....ำ...ห....น....ด... ร....ูป....แ...บ.....บ....ค....ว...า...ม....ส....ัม...พ.....ัน....ธ....ข...อ...ง....ส....ม....า...ช...ิก....ใ..น.....ส....ัง....ค....ม........ท....ำ...ห....น.....า..ท....ี่.ข..ั.ด....เ.ก.....ล....า.......ต....อ....บ....ส....น.....อ...ง....ค....ว...า...ม...ต....อ....ง...ก.....า..ร....ข...อ....ง...ส....ม....า...ช...ิก... ใ...น.....ส....ัง...ค....ม........ส....ำ...ห....ร....ับ....ก....า...ร...จ....ัด....ร...ะ...เ..บ....ีย...บ.....ท....า..ง....ส....ัง...ค....ม....เ..ป....น....ว...ิธ...ีก....า...ร....ท....ี่ค....น....ใ...น....ส.....ัง...ค....ม....ก....ำ..ห....น.....ด....ข...้ึน....เ..พ....ื่อ....ใ..ห....ส.....ม...า...ช...ิก....ใ...ช...เ..ป....น... แนวทางปฏิบตั ใิ นการอยูรว มกนั...................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................... คทมสควทกุ ีกำาวชส่ถี1หามา2ว.ิงู่กรมรนอง.ทตเบัคเบอปรุกวอรวดิกอะลลอยงัะเจุนยี่ยายหตนยาทนาะาน็ก้ีะกง่ีสมแทเนททาสำมปก่ีย้ีรคอ่ีน่ีเ่ือฎลพเังปยัญใมลงรอเจูในะ้ียตีปปแกตมเงอญมวบลอนดคี กัยจตยีปหเขูวาะบัวดรญาอารตุมนขจง็กขหพอ อผะคัดางอ ปูปงดิเรขปเแสกมรกเอะลลงัปลึกื่คยองกูคะานเษระทขแฝมทอขนาาางมใาองเ้ีครเหจพงยใปงกณุสึงนกอตื่อนคเงัับมธววัปนควลเัยรใบนมอัยมอหรเุตงบดาทมขดเ รขกก็คุอ่ีพจหราจกจงคากัมนลรบึงวลกอเยิีมาาจุคพแคสินธพาีอครอ่ืรรรกิทอกลนะรเรคแธพทมภมแวพิมไจ่ีอ่ืีลมมา2เะลใะจามชชหดตชตรรวอเัสงวอะดคปยบนยายอตาพนเกมั้นะาหกิ ฒัคาเราคพ็จลดรมรอืวนะออื็บกถณาไสาแงอัมดบนคมเยรรขคุคบับัจูใบั ับาวนละสผสากตกิเนสดิมูพวาอภงันุชัยรรอื่คงาอใูสหเเนมพนขลบกึ นจไาข้ียกนดงึุใมอแจิงมึกจองลดกสคคีเยะรูาเดแวดิอาครวก็าลงขมวามมปะอาใทรยสาจมกงาเ่ี กขเอำใตปงดาคสทมกิสรก็สญัเส่ีระขุารมนพับุดยม่ือาใฤฟแางจกตกกลงิาะเดรจก็กิติจนใะจอซยึมู ซคับวามรัก 4. โครงสรา งของสังคมไทยมลี ักษณะอยา งไร และวิถีการดำเนินชวี ติ เหมือนหรอื แตกตางกนั อยา งไร ...........โ...ค....ร...ง...ส....ร....า...ง...ข...อ...ง...ส....ง.ั ...ค....ม...ไ...ท....ย...เ..ป....น ....แ...บ....บ....ส.....งั ...ค....ม...เ..ม...อ.ื ...ง...แ...ล....ะ...ส....งั...ค....ม....ช...น....บ....ท........ก....ล....า...ว...ค....อื........ส....งั ...ค....ม...เ..ม....อื ...ง........ม...ปี....ร...ะ...ช...า...ก...ร... อ....า..ศ....ัย....อ...ย....ูห....น.....า..แ....น....น.........ป....ร....ะ...ก....อ...บ.....อ...า...ช...ี.พ....ห....ล....า...ก....ห....ล....า...ย........ม...ี.ร...า...ย....ไ..ด....แ....ต....ก....ต....า...ง...ก....ัน.....ต....า...ม....อ...า...ช...ีพ.........ล....ัก....ษ....ณ......ะ...ค....ร...อ....บ....ค.....ร...ัว.. ส.....ว...น....ใ...ห....ญ......เ..ป....น.....ค....ร....อ...บ.....ค....ร....ัว...เ..ด....่ีย....ว.......ส.....ว...น.....ส....ัง....ค....ม....ช...น.....บ....ท.....ป....ร....ะ...ช...า...ก....ร....ส....ว...น.....ใ...ห....ญ.....ป.....ร...ะ...ก....อ....บ.....อ...า...ช....ีพ....เ..ก....ษ.....ต....ร....ก....ร....ร...ม... ป....ร....ะ...ช...า...ก....ร....ม...ีจ....ำ...น.....ว...น....ม....า...ก....แ....ต....ไ..ม....ห....น.....า...แ...น.....น.........ล....ัก....ษ.....ณ.....ะ...ค....ร....อ....บ....ค....ร....ัว...ส....ว....น....ใ...ห....ญ.....เ..ป....น.....ค....ร....อ...บ.....ค....ร....ัว...ข...ย....า...ย........ส....ม....า...ช...ิก... ในสงั คมมีความสมั พันธตอกัน...................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................... (พจิ ารณาจากคำตอบของนกั เรียน โดยใหอ ยูในดลุ ยพินิจของครผู สู อน) 11 Á°./µÇÑ ªÇéÕ ´Ñ 20 ੾ÒЩººÑ à©Å ¨ÐÃкÊØ ÞÑ Å¡Ñ É³ä Ç㌠¹áµÅ‹ С¨Ô ¡ÃÃÁ à¾Íè× äǵŒ ÃǨÊͺ¤ÇÒÁÊÍ´¤ÅÍŒ § ¡ºÑ ÁҵðҹáÅеÇÑ ªÇéÕ ´Ñ 1. สรางความเปนธรรมในสังคม โดยการปรับปรุงโครงสรางเศรษฐกิจใหมีฐานการพัฒนา แบบċทèดèสåâอøบûèเĊรñûąĒ่ือÕงåทăĒ 1ี่ 1 á¹Ð¹íÒàÇçºä«µà ¾èÍ× ãËŒä» ท่ีท�ัวถึงและยั�งยืน สงเสริมการกระจายรายได และการจัดการทรัพยากรใหเกิดความเปนธรรม เพื่อให ÈÖ¡ÉÒËÒ¤ÇÒÁÃàŒÙ ¾ÔÁè àµÁÔ สมาชิกในสงั คมสามารถเขาถึงทรพั ยากรไดอ ยา งเทา เทียมกนั ตอนที่ 1 ใหน –กั ®เšร˜ยี ¶Æ 1นเลอื Áก¬nšค²ƒำ¾¤ต£¶ šอ¾บ¦®¸ ทƒ†่ีถ´กู–®ต›อ˜¶—Æงºƒท–ส่ี®n ‰ุด˜เ«¶Æ พ•¹ ¾ยีŸง¶£‰ค†ำ´–ต®อ›¾บ•¶£เด¨ ยี ว 2. พฒั นาคนสสู งั คมแหง การเรยี นรตู ลอดชวี ติ อยา งยงั� ยนื โดยการพฒั นาคณุ ภาพคนทกุ ชว งวยั 1. ƒ³¤¤¨¢ƒ¦m¹¢¦ƒ² ª”±Á•¾¤£¶ ƒ¨³m “«²‰†¢” ดวยกระบวนการเรียนรูตอเน�องตลอดชีวิต สงเสริมการสรางนวัตกรรมท่ีเกิดจากความคิดสรางสรรค ควบคไู ปกับการปลกู ฝง คณุ ธรรม จรยิ ธรรม ความมีระเบียบวนิ ัย ตลอดจนพฒั นาทักษะในการประกอบ 1. กกา. รรมววีมิถกชี ลีวมุ ิตลเปักษน „ƒ†ณข... อะ¢¢¢งใœ¶¨¶¶œดต—µ¤¶Œ±เนµ«Œร¨¶²¢³เ–µียŸƒอ¾œ¤ก²šง˜|š™วDz‰q–„า®m®¬ºnƒ‰–蓲šสš‰µ Ÿ¾¿งั ®·Æ‰¦ค‰Ÿ±ม³Œnº®”³³©£²£ƒš² อาชพี ทสี่ อดคลองกับแนวโนมของตลาดแรงงานไทยและอาเซยี น 3. สรางความเขมแข็งภาคการเกษตร และความมน�ั คงของอาหารและพลังงาน โดยสนบั สนุน ข. มีประชากรท‰ง้ั .ผ¢หู ¶¤ญºœ¿งิ›แ›ƒล³ะ¤œผƒูช †¤า®ย‰¾œ|š„®‰–š¾®‰ ใหมีการผลิตทางการเกษตร และพัฒนาเทคโนโลยีดานการเกษตรใหมีความทันสมัยเพ่ือเพ�ิมผลผลิต ค. มมีปรี ูปฏแิสบมั บพก2นั า.ธรƒŸ†ตป..¥อ–กƒƒµƒกค³³¤¤¤ัน¤ร£Œ¢µÇ¢อm¨Á£•พ˜ง¾—ƒ²¬เงึ่®¸˜ป¦พ¨³¸®m³น£¾าœ–nºขอš|ƒอาƒ˜³ศงƒ¹ ¤„ตยัƒq¤นก•±£n˜เัน³อ´ƒ–ง®m ƒ²š˜³‰«²‰†¢„‰.. ƒ³¤–n®š¤›² ¿„ƒ ใหมากข้ึน พรอมท้ังสงเสริมการทําการเกษตรตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และการผลิต ง. ƒ³¤œ›µ –² µ–m®ƒš² ¤±¬¨m³‰†¤ºƒ›² š²ƒ¾¤£¶ š พลังงานจากพชื และแหลงพลังงานทดแทนอน่ื ๆ 2. พฤติกรรมใดถอื3.ว„ƒา ®.n เÁป•ƒ¾น³œ¤š| ก†¨¨า™µ ›ƒ¶ร†³ก¹¢¤˜˜ร«Æ¶³ะ‰²‰ท†«¢²‰ำ†ƒต¢´¬อšก•¿นั ›ท›¿างšสŸงั¥ค–ƒµ ม¤¤¢„Á.¬«nƒ¢³³¤ŒŠ•²ƒµ œ¤±¤¾±›Ÿ£¶ ¥›–˜œµ ³‰›µ«–²‰² †¾µ œ¢š| ¿š¨¾•£¶ ¨ƒš² ผฉสู บอับน 4. ปรับโครงสรางเศรษฐกิจสูการเติบโตอยางมีคุณภาพและย�ังยืน โดยสรางความเขมแข็งให แกผ ปู ระกอบการ และสง เสริมการนําภูมปิ ญ ญาทองถ�ินมาตอยอดในเชิงพาณชิ ยใหมากข้ึน ก. การยม้ิ ทกั ทา†ย. ƒ³¤„•² ¾ƒ¦³˜³‰«²‰†¢ ข.‰. กƒ³า¤รœต¦ƒºอžนz‰†รm³ับš£µแ¢ข„®ก‰†šÁš«²‰†¢ Ẻ·´Êͺ ·ÒŒ ÂàÃÍ×è §Á·Õ éѧẺ 5. สรา งความเชอื่ มโยงกบั ประเทศในภมู ภิ าคเพอื่ ความมนั� คงทางเศรษฐกจิ และสงั คม ดว ยการ ค. การชวยเห4ล. อื„n®ผÁ•ตู †ก®¸ Šท•¹ กุ¢‰m¹ข¬ไ¢ด³£ย„า®ก‰ƒ³¤„•² ¾ƒ¦³˜³‰«‰² †¢ง. การปฏิบัตติ อ กันระหวางครกู บั นกั เรยี น »Ã¹ÑÂáÅÐÍѵ¹ÂÑ ƒ. ¾Ÿ¸®Æ œ¤²›œ¤¹‰«‰² †¢Á¬•n „¶ ·šÇ ÊíÒËÃºÑ ã˼Œ àŒÙ ÃÂÕ ¹ พฒั นาความเชอ่ื มโยงดา นการขนสง ภายใตก รอบความรว มมอื ในภมู ภิ าคตา งๆ และพฒั นาพน้ื ที่ในภมู ภิ าค ผฉสู บอับน ä´½Œ ¡ƒ »¯ÔºµÑ ·Ô º·Ç¹ ตา งๆ ภายในประเทศใหเ ชอื่ มโยงกบั ประเทศในกลมุ อาเซยี น เพอื่ ใชเ ปน ฐานการพฒั นาดา นอตุ สาหกรรม 3. ขอ ใดเปน วธิ กี ารท„ส่ี .งั ค¾ŸมÆ®¸ Œก¨m ำ£หÁ¬น«n ‰²ด†แ¢¢บ†¶ บ¨³แ¢ผ¾œน|š¤พ±¾ฤ›¶£ต›กิ รรมใหส มาชกิ ประพฤตปิ ฏบิ ตั เิ ปน แนวเดยี วกนั ËÅѧ¨Ò¡àÃÕ¹ เกษตรกรรม และการทองเทย่ี ว ผฉสู บอบั น ก. การควบคุมท†‰.า. ง¾¾สŸŸงั¸Æ®Æ®¸ Ÿ®ค›“² ม¤š¢³«†²Æ‰¨«³®¢š†«µ•¢³«Œ–µƒœµ „zè®è‰«³²‰Á¬†˜n¢š²Á¬–n¾m®¤¶£«š¡ข¤³.nº¤Ÿ±„¾›®ก£¶‰า«›²‰รÁ†šจ¢«ัด²‰†ร¢ะเบียบทางสังคม à¹×éÍËÒ·Ø¡àÃÍè× § ค. การขดั เกล5า. ทœŠzาŠง²£ส˜¶¢Æงั ¶®ค˜µ ม™Ÿµ ¦–m®ƒ³¤ƒ´¬š•Ÿ¥–ƒµ ¤¤¢„®‰ง›.¹††¦ก˜¶Æ«า´ร†ป²èล˜«¶Æูก¹•ฝ†®¸ง„คn®าÁ•นิยมของคนในสังคม ÀÒÂã¹Ë¹Ç‹  6. การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและส�ิงแวดลอมอยางย�ังยืน โดยมุงเนนการอนุรักษ ฟนฟู ¨ºáÅÇŒ และสรางความม�ันคงของทรัพยากรธรรมชาติและส�ิงแวดลอม และพัฒนาระบบการบริหารจัดการ 4. ขอ ใดคอื จุดมุงหมƒ†า.. ย©ƒข³³¤«อ©šงƒ·³กª³ารขัดเกลาทางสงั คม „. †¤®›†¤¨² ‰. «¡³Ÿ¿¨•¦n®¢ ก. เพือ่ ปรบั ป6ร.ุง›ส³n งัšคœ¤ม±ƒใ®ห›ด•¨nขี £ึ้นŸ¸Çš ¾«³ ž³š²‰ ¬¦²‰†³ «®•†¦n®‰ƒ›² «‰² †¢Áš¾¤¸Æ®‰Á• ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ�งแวดลอมใหมีประสิทธิภาพมากยงิ� ขน้ึ ข. เพ่ือชว ยใหส ƒัง.คมÀ†ม¤‰คี«¤วn³า‰˜ม³เ‰ป«‰² น†¢ระเบียบ กลาวโดยสรุป มนุษยมีความจําเปนท่ีจะตองอยูรวมกันเปนสังคมเพื่อตอบสนองความตองการ ËÅѧ¨Ò¡¨ºà¹Íé× ËÒ „. ›¤¤˜•² ‘³š˜³‰«‰² †¢ ã¹áµÅ‹ ÐàÃ×Íè §¨ÐÁÕ ¡¨Ô ¡ÃÃÁÊÌҧÊÃä ในดานตางๆ ซึ�งการท่ีมนุษยมาอยูรวมกันเปนสังคมจําเปนอยางยิ�งที่จะตองมีการจัดระเบียบทางสังคม ค. เพื่อพัฒนาค†ว.าม®‰ค†ิดœq ¤±สƒ®ต›ปิ „®ญ ‰«ญ‰² †า¢ใหทนั ตอสภาพ‰ข. อƒง³ส¤Šงั ²•ค¤±ม¾›£¶ ›˜³‰«²‰†¢ à¾Íè× ã˽Œ ¡ƒ »¯ÔºÑµÔ เพื่อใหการอยูรวมกันเปนไปอยางสงบสุข โดยสมาชิกในสังคมจะไดรับการขัดเกลาทางสังคมและ 1. งต.อบเพคื่อ. อบกมกรีารมารรสจว่งัมัดสกรอะลเนุมบทสยี าบมงทาสาชังงกิคสมขังคอหมงมสเาพังยค่อื ถคมึงวใาหกมเเลปรุมียน คนรนะรเทูรบี่มะียีคเบบวแายี บมบบสใแัมนผพสนันงัใธนค กมมาีกราดรำกเนรนิะทชวีำติตอรวกมันกทันางสังคม และ ปลูกฝงใหเขาใจตอกระบวนการเปลี่ยนแปลงของ กิจกรรมสรางสรรค 25.. ปตจอบจัยทง.ี่มีอกทิ าธรพิ ปฏลิบตัตอิตกอากรันกรำะหหนวาดงพคฤรูกตับิกนรรักมเรขียอนงโบดยคุ คครลู ทม่สีีจำุดคมุัญงหทม่ีสายดุ เพค่ืออื ถขาอยใทดอดความรู นักเรียนเปน สังคมจากองคกรทางสงั คม 3. กต.อบศาข.สนาผกูรารับจกดั ารระถเาบยยี ทบอทดาคงวสาังมครมู ซ่ึงเปตนรงกการบั กคำวหานมหดมรขาะยเ.บขอยี คงบกรแาอบรบบกแครผระนทัวใำนตกอ การนั อทยารู งว สมงักคนั มของสมาชกิ ในสงั คม ปจจุบันสังคมไทยไดรับผลกระทบจาก การเปล่ยี นแปลงทางสังคม เชนเดียวกับสังคมอ่นื 1. ใหนักเรียนสํารวจชุมชนของตนเองวามีลักษณะ ค. การศึกซษง่ึ สามาชกิ ในสงั คมตอ งปฏบิ ตั ติ าม เพอ่ื การอยรู งว .มกนั สอภยา งพสแนั วตดสิ ลขุ อ ม ท�ัวโลก ฉะนั้นสมาชิกในสังคมจะตองเรียนรูสงั คม เปนเชนไร และมีปญหาอะไรบาง พรอมท้ัง 4. ตอบ ง. การขดั เกลาทางสงั คม เปน กระบวนการอบรมสงั่ สอนสมาชกิ ใหเ รยี นรรู ะเบยี บและนำมาเปน แนวทาง และเขาใจกระบวนการการเปล่ยี นแปลงทางสังคม นําเสนอแนวทางการแกไขปญหา โดยใหนํามา 6. บา นประกอในบกดาวรยปพระ้นื พฤเตสิปาฏฝิบาัตผิ เนพังื่อกหารลเังปคน าสมสาอชกิดทคีด่ ลขี อ องงกสับังคสมังคมในเรอื่ งใด ที่เกิดข้ึน เพ่ือที่จะไดชวยกันหาแนวทางปองกัน อภิปรายหนา ช้ันเรยี น และแกไ ขปญ หาดงั กลา วเพอ่ื การอยรู ว มกนั ในสงั คม 5. กต.อบโคขร. งสครรา องบทคารงวัสเังปคน มสถาบนั พน้ื ฐานทางสังคมท่ที ำขห.นาบทร่ใี นรทกาดั รฐอาบนรทมเาลงี้ยสงดงั คขู ัดมเกลาสมาชกิ ใหเปน คนดี 2. ใหนักเรียนแบงกลุม จัดนิทรรศการเกี่ยวกับ 6. คต.อบองกค. ปรโกคะ็เชกรนงอสเบดรียขาวงอกสงนั ำสคปงั รัญคะขกมอองบบดานวยกเชลนุมคนคานสถาหบลันังงคท.าางสพกังื้นาครมเจสสัดาถระาปนเรบภะียตาพูบหทบนาทางบตสาาังทงคขอมโคงครนงสในราสงงั ทคามงสังคม “สังคมนาอยู” โดยอาจนําเสนอในชุมชน ที่โรงเรียนของนกั เรียนตง้ั อยู อยา งสันติสขุ 19 25 Ẻ·´Êͺ แบบทแดบบสทอดสบอปบปรระะจจำำหนหว นยทว่ี 1ยท่ี 1 แนวขÏอċóสïĆřçøõอĀñÐบþûŚÏĀวøñûĊัดñèðă ผçõñลâÿ øćŚ ÿÕêสÒóïัมøöĄÏÿïฤ÷òทĀåöธĀæøทิ์ĖĂåçĀĀาÕċงÏóþกĀõñàÿาĊçñรæăðเñçรñïยี น á¹Ç¢ŒÍÊͺÇÑ´¼ÅÊÁÑ Ä·¸ìÔ »ÃШíÒ˹‹Ç ·Ò§¡ÒÃàÃÂÕ ¹à»š¹¤íÒ¶ÒÁ คำชี้แจง ใหน ักเรยี นเลือกคำตอบทถ่ี ูกตอ งทีส่ ดุ เพยี งคำตอบเดียว กลøĀุมñþสÏาĀรñĊะñăðกçาñรìćŚ เēąçรÞยี Āçนùรçูส ŚĀåังăĒìคóมĊïศûą กึÕýษØาçÿē ïศæÿ าðสïนöÏĄ า÷ĀแéลőåะăĒ 4ว-ัฒ6 น(6ธ0รÒรþมċçç) Ẻ»Ã¹ÑÂÊÒí ËÃѺãËŒ ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ สาระการเรียÒāนØรăēċูพ Ö้ืนÕ ฐานหÁ¬nšนƒ² า¾¤ท£¶ šี่พ¾¦ล®¸ ƒเ†ม´–อื ®›ง˜ฯ—ƶ ºƒช–n®้ัน‰˜มƶ«•¹ัธ¾Ÿย£¶ ม‰†ศ´–กึ ®›ษ¾•า£¶ ป¨ ที่ 4 - 6 (60 คะแนน) ¼àÙŒ ÃÕ¹䴻Œ ¯ÔºµÑ ·Ô º·Ç¹ ໚¹áºº»Ã¹ÂÑ คำชแี้ จง ใหนักเรีย1.นขเอลคอืวากมใคดกำลตาวอถบึงลทักษ่ีถณูกะขตอองสงังคทมี่สมนุดษุ เยพไดียช งดั เคจนำทต่ีสอดุ บเดียว ËÅѧ¨Ò¡àÃÂÕ ¹à¹Íé× ËÒ ÊÒí ËÃѺã˼Œ ÙŒàÃÂÕ ¹ ¨º·§éÑ àÅÁ‹ áÅÇŒ áÅÐà¾Í×è ก. การรวมกลมุ ของบุคคล ข. กลุมคนทีอ่ ยรู วมกันและมปี ฏสิ ัมพันธต อ กนั àµÃÂÕ ÁÊͺ O-NET ä´Œ½¡ƒ »¯ºÔ ÑµÔ ·º·Ç¹ ËÅѧ¨Ò¡ 1. ขอความใดกลา วถค.งึ ลกัการษทคี่ ณนไะปขมาอหางสสูก งันั เคปนมปมระนจำษุ ยไดช ัดง.เจกนารทท่ีกี่สลุมุดคนมาอยรู วมกันเปน จำนวนมาก àÃÕ¹à¹×Íé ËÒ·¡Ø àÃè×ͧ ก. การรวมกล2ุม. ขกข.อ อใดทงมศั บหี นนคุคาตทคิ จ่ี ลัดระเบียบทางสังคม ÀÒÂã¹Ë¹‹Ç¨ºáÅŒÇ ขข.. วัฒกนลธรุม รมคนที่อยรู วมกนั และมปี ฏิสมั พันธตอกัน คำช้แี จง 1. ƒ³¤˜¶Æ¢šª¹ £–q n®‰®£mº¤¨m ¢ƒ²š¾œš| ƒ¦m¢¹ ¾Ÿ¤³±Š•¹ œ¤±«‰†qÁš„n®Á• ค. การที่คนไปมคา.หเทาคสโนูก โนัลยเี ปนประจำ งง.. วถิ กชี าาวรบทานก่ี ลมุ คนมาอยูรวมกนั เปน จำนวนมาก ใƒห. น–ัก®n เ‰รƒีย³¤น†¨เ³ล¢อื «กšƒ¹ค«ำšต³šอบท่ีถูกตองทส่ี ุดเพียงคำตอบเดยี ว „. †¨³¢¢œ¶ «µ ¢² Ÿ²š™q¤±¬¨m³‰ƒ²š 3. สิ่งที่ควบคมุ พฤตกิ รรมของคนใหเ ปน ไปตามทสี่ ังคมตองการคอื ขอใด 2. ขอใดมีหนาท่ีจดั รกะ.เบกลียมุ บคนทางสังคม 1. การท่ีมนษุ ยตอ †‰ง.. อ†«ยš¨ูร³®ว¢‰ม–†n®¨ก³‰¢ันƒ³–เ¤n®ป˜‰น³ƒ‰³ก•¤n³ลÁššุมƒ¨“²³¤เš¿พ™«¤ร•¤า‰¢®ะ®จƒดุ ประสงคในขอ ใด ข. กฎหมาย ก. ทัศนคติ ค. บรรทดั ฐาน ขง.. สถวาบฒั นั ทนาธงสรงั ครมม ก. ตควอ างมกมาร2ีปค.ฏวƒ„ิสา.n®Áัมม•œพสƒ¤¦น±ันƒm³ุก¨ธ®—›สร ‰· •ะนÀ†n¨หา£¤วน‰«า¢nº ¤ง¶®n³´ก‰š˜ัน³³Š‰–«³²‰¢†¦¢´Â••²›—n ƒº„–²Çš®n˜‰³˜‰«¶«Æ ²‰•¹ †¢ ค. เทคโนโลย4ี . เกห.ตกุเอารกณเลในดฟเปตุ น บกอรละกบับวเนพกอ่ื านรขรวัดมเกทลมี าทางสังคมโดงย.ทางวออิถมชี าวบา น ข. 3. สิง่ ที่ควบคมุ พฤติกคข..รรนตมา.สย.ขานยำ้อสถองกู นลคใงหนโทดใ.ษญหเน.เเอื่มปงยจเน ปากนไทผปุจมู รตสี ติ ัมาในมมกาคาทราสรสี่ วอังะบคมตอ งการคือขอใด ค. ความตอ ง„ก.ารœท¤±าƒง®ด›า•น¨n £วœฒั ¤±นŒ³ธƒร¤˜รม¹ƒ¾Ÿ© ˜¹ƒ¨²£ ˜ƒ¹ ®³Œ¶Ÿ ก. กลุม คน ง. ตำรวจออกใบส่ังแกน ายเคนในขอหาฝา ฝนกขฎจ.ราจกร ฎหมาย ง. สนองความ‰†..ตอœœ¤¤ง±±กƒƒา®®››ร••ในn¨¨n ££กƒ«า³¦£ร¹¢m ‰แ†³šสš–ƒด³m³ง‰¤Äอ›‰²อ˜†กƶ¢²›ƒ¶ ›³è² ¤ŠŒ²•³¤–±³¾¢›¦¶£´›•²›¢„«¶ Dzš—³š¡³Ÿ¿¦±›˜›³˜Œ•² ¾Šš ค. บรรทดั ฐาน5. กกา. รกครระูไทหำวขออบงรบมุคนคกั ลเใรนียขนอ กใอดนไมสอเ ปนนหกนาังรสแือสดงบทงบ.าททสางถสังาคบม ันทางสังคม 2. ขอ ใดกลา วถ3งึ. โÁคšร«‰²ง†ส¢รÂา˜ง£ƒท³า¤ง˜ส¶ÆŒ³งั £ค¬มèไµ‰ด˜Æ£¶ถ²‰กู¢ตmÂอ•n¿ง–ท‰m ‰ี่ส³ุดšƒš² ¾•šµ Š²›¢®¸ —®¸ ¿„šÁš˜¶Æ«³™³¤”± £®m ¢¾œ|š˜¶Æ ปปรระะกกออบบดด†ƒ†วว.¤.ยย¬ผป³¨¨„µ—“² ูมร®¶Œšะีอ‰³ช™†¨ำ¤›šา¤นn³Áก¢ššาร«จท²‰ต†กุ า¢เมพŸล¥ศำ–ดƒµ ท¤บั ¤ุก¢ขว•ั้นยั²‰ƒท¦ทาm³กุง¨¾สอƒัง£Æ¶าค¨ช„มพี ®n„‰.‰.ƒ›²†©„m³¶¦®nš™Á¤£µ •¤¢¢Š¤¤£³ ผฉูส บอบั น 4. เหตุการณใดเปนกคข..ระนรบ..ตส.ว.อเมน.ศรภุกี ใชชาัยเรจวลับขากวัดลามุเงกวหัยลลรังนุเาลแทิกขเงารจียงักนรสทยำงัากนคายรมนบตาโบนดนกยถบั นเทพนา่อืแนงถวอชอานมเมือง ก. ผฉสู บอบั น ก. เอกเลนฟุตบงอ. ลดก.ญับ.เเดพือนือ่ ขนี่จรกั รวยมานทไปมี สวนสาธารณะ ข. ข. ตายายสอน6.ใหกข.อดใดส.ไญามมใภี.ชเรผ มรลยทยา่ีเหเกยปดิ าจนราากงผสกมูถันางีสบา ยันมั ขคนึ้มรอเนาบื่อคคงรจาัวาทรกำวตหาะนงาฝทายบ่ี ตกาพงรดอูแงลตวั เองได ค. ประกอบ4.ด„ว ®n ยÁ•ส¾าœย|š«ง—า³นšก¡³าŸร–บµ•ัง–ค¨² „บั ®บ‰šัญ³‰ช«า³¨ต«า¢ม¥•ล¶ ำดบั ข้นั ค. น.ส.น้ำถกู ลงขโ.ทเษด็กเมนนี ื่อิสัยงกจา วารกา วทเอจุาแรตติ ใจใเนนอ่ื กงจาารกถสูกอเลบ้ยี งดูแบบตามใจ ง. ประกอบดƒว .ยก¾ŸลƸ®มุš„ค®น‰šต³า¾•ง£¶ๆ ทม่ี กี ารจดั ระเบยี บ „ม. ีส¦ถƒº า«น³¨ภ†šาÀพ–„แ®ล‰ะ«บ¢©ท²ƒบ•µÊาทชดั เจน 3. ใคนรสหังาคขมอไงทคยน5ก.ในา„ƒ†ร..®nสทÁงั•Ÿœช่ีค¿¤˜¹ «±าม™•ƒย©®‰³หพ—›«‰·Ÿญšฤ†™µƒµm³ตงิ«¶šŒทกิ¢šµ£¤ร¢่ีย«ร„ังÁมš®ไ‰¾มด•«¸®ังไ‰² †ดšก¢¾แลƒÂn³ต˜าว£งเงกา่ยีนวกขันอ เงด‰กิน. บั จšขบั ƒ² อม¾¤ใือ£¶ดšถÀือ¤‰แ¾¤ข¶£นšƒใ¦²น£ท³”่สี ©¶า¤ธ™¶ า¤¤ร¢ณ¤³ะŒ ยอมเปนท่ี ง. ตำรวจออกใบคง..ส่ังวพยัแอรแกุน มแนเ กขาปามญยาหเทคาำดงนวายนใคในนวาเขมมอืรอุนงหตแอรางงใเฝมหาอื่ป เูยฝกาดิ นตคาวกยาาฎมยขเจลดั ย้ีรแงยาลงกูจกใบัรหพ อ แม 51.. กตาอรบกรขะ.ทำขสอังคงมบคคุ ือคกลารในอยขรู อวใมดกไนั มขเอปงนกลกุมาครนแสมกีดางรบปทฏสิบมัาพทนั ทธาต งอ สกงั นั คแมละปฏิบตั ติ ามแบบแผนของสงั คม ก. วิถีชาวบาน„. ¬¨˜n ²ƒ˜³£¾ŸÆ¸®¿«•‰†¨³¢¾†³¤Ÿ ข. คา นยิ ม 2. กต.อบครงูไ.หววอถิ บชี ารวมบนา นักเเปรน ียบนรกรอ ทนัดสฐาอนนทหางนสังงั สคอื มกำหนดใหสมาชกิ ปฏบิ ตั ิ เพอ่ื ความเปน ระเบียบเรียบรอ ย ค. วัฒนธรรม‰†.. š¿–¢µ m‰šƒ–³Ÿq £¤•±n¨¢£³Œ˜¹•´«›•¶ ¹è´ÂÁœš¤Ÿ¨m µ™¢¢¶ ‰‰³†š¦©•Ÿn¨£¾¦„†งmº . ศีลธรรมจรรยา ข. ร.ต.อ.ศในภุ กชาัยรอจยบั ูรกวมลกมุ ันวัยผรฝู ุนา ฝแน ของ าจจักถรูกยสาังนคมยตนำตหบนนิ หถานกนทำแดถจี วะชไดาร นับเคมำือชมงเชย 41.. ขกต.ออใบดเพเปงือ่ .น นสขแมถอลนางะนุษตนยภอาตงาเอกดพงาียตอรยิดอรูยตวูร วัมว ขกมนักอนัเงปนอนยากางงลสมุมาีคเวพวสรามมาะสฤตุขดอ งี การขม.ปี ฏลสิ ูกัมพสนัาวธคตอนกโตนั ขเอพงอื่ สสมนอศงักคดว์ิามตองการรว มกัน 3. คต.อบน.คส..เมไบรปรี ดรใวชทยดัเควฐวลาานามวเเปรา ียนงบหกรฎลอ รงัยะเสเลบงกิยีบบเสรทขุียานงสทังำคกมาใรหบส ามนาชกิกับในเพสื่อังคนมปฏบิ ัตเิ พอ่ื ใหการอยูรวมกนั ในสงั คมเปน 2. คต.อบพุทง.ธศาโคสรนงิกสชรนางทางสังคมประกอบดว ยกลมุ คนทง่มี .สี ถนานักภเารพยี บนทโบรงาทเรทยี ช่ี นดั กเจัลนยามณีปฏีศิสรมั ีธพรนั รธมต รอ ากชนั 4. งต.อบด.กญ. .เดกือารนขัดขเก่จี ลกั ารทยาางนสไังปคสมโวดนยสทาาธงอาอรมณเปะนการที่ผูรับคอยๆ ซึมซับ เรียนรู โดยไมไดต้ังใจและนำไป 53.. ขตอ อใบดแกส.ดงมใถนีกึงสฎคังราคะนเมบยิ ไยี ทมบยขใกนอากงราสทรีช่งั อาคยยมรูหวไญมทิงกยทนั ย่ี งั ไมแตง งานเดินจับมือถอื แขนก็จะถูกนินทา เพราะสังคมไทยสอน ก. ประกอใบหพร กั ิธนีสวมลรสสงใวนเตดัวือดนงั เนกน้ัาพฤติกรรมดังกลาวอาจถกู นินทาจากคนในสงั คมได 6. ขอใดไมใ ชผปกฏาลรบิทมตั ่ีเีนกซิ ้ำง่ึิดใเจปจเนาปกนสสนง่ิ ทถกั ด่ีากบีแีฬลนัาะคสเปรงั นคอมตบยนคอรมวัรทบั ำกหานราเลทน ่บี ฟกตุ พบอรลอเงปน ทีมเปนการซึมซบั การทำงานเปนทีม 5. กต.อบสางม. ีภรกรายราแหสยดางรบา ทงบกานั ทงทาายงขสนึ้ ังเคนมอ่ื ตงอจงาเกกี่ยตวา โงยฝงา กยับตสา ถงาดนูแภลาตพวั แเลอะงกไาดร ปฏิสัมพันธกับคนในสังคม 4. ขต.อบไหขว.ทักสทถาายนเภพาพ่ือมแี ส2ดปงรคะวเภาทมเคคือารสพถานภาพท่ตี ิดตวั มา เชน เปนลูกสาวของสมศักด์แิ ละสถานภาพทไ่ี ด 5. คงต..อบนแตมิ คงน.กตาพคภยานรดยะไวหทมยลยาชงันทดุยิเำชมสบน ใีดชญุ ำสเปไใีดปนนำรนพเปวกัธิน มเมี รสงยีงญัานคนลลกัศเดปษพนวณยเพขเออื่ลงนขกคาเปรู ไน วนอากั ลกยั ฬี าเชนเปนแตตงน กายดวยชดุ ดำไปรวมงานศพ ข. เด็กมีนซสิง่ึ ัยกากรา กวรระาทวำเใอนาขแอ อตืน่ ใจมีกเนารื่อปงฏจสิามักพถันูกธเรละ้ยี หงวดา งูแกบนั บเกตดิ าขมึ้นใจยกเวนขอ ง. 6. คงต..อบพวัยอคร.แุน มแใกเ กนขาปรสาทมงัญี่ญคาหมาทตปาำดจิหงจรวาุบือยนปันคใูยนวาโาเดมมยตอืรปานุงยูยตาาแยอรตชงงวาใเยยมหเาลย่ือปี้ยกเยูงก็จาละดิ ตูกทคาใำวหหยานามแยา ทลขเล่อีวดั พบ้ยี แอรงยแมลงมสูกกไงั่ ปใบัสหทพอำนงอ าดแนูแมหลาใหเลเดี้ยงก็ คเปรนอบคนครดัวี เปนสภาพปกติ 48 211

คำอธิบายรายวิชา รายวชิ า หนา ทีพ่ ลเมอื ง วัฒนธรรม และการดำเนนิ ชวี ิตในสังคม กลุมสาระการเรยี นรูส งั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ชนั้ มัธยมศกึ ษาปท ี่ 4-6 รหัสวิชา ส ............................ ภาคเรียนที่ ................. เวลา ..................... ช่วั โมง / สปั ดาห จำนวน ...................... หนว ยกิต ศกึ ษา วิเคราะหความสำคัญของโครงสรางทางสังคม การขัดเกลาทางสังคม การเปล่ียนแปลงทางสังคม การแกปญหาและแนวทางการพัฒนาสังคม ปฏิบัติตนและ มีสวนสนับสนุนใหผูอื่นประพฤติ ปฏิบัติตนเปนพลเมืองดีของประเทศชาติ วิเคราะห ถึงความสำคัญ การปรับปรุงเปล่ียนแปลง การอนุรักษวัฒนธรรมไทยและเลือกรับ วัฒนธรรมสากล ศกึ ษาความหมาย ความสำคญั แนวคดิ และหลกั การของสทิ ธมิ นษุ ยชน บทบาท ขององคก รระหวา งประเทศในเวทโี ลกทมี่ ผี ลตอ ประเทศไทย สาระสำคญั ของปฏญิ ญาสากล วาดวยสิทธิมนุษยชน บทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย ฉบับปจจุบัน เกย่ี วกับสิทธิมนุษยชน วิเคราะหและประเมินสถานการณสิทธิมนุษยชนในประเทศไทย และเสนอแนวทางแกไขปญ หาและพัฒนา ผฉูสบอับน ศกึ ษา วเิ คราะห และปฏบิ ตั ติ นตามกฎหมายทเี่ กย่ี วขอ งกบั ตนเองและครอบครวั กฎหมายแพง เกย่ี วกบั นติ กิ รรมสญั ญา กฎหมายอาญาในเรอ่ื งความผดิ เกยี่ วกบั ทรพั ย และ ความผิดเก่ียวกับชีวิตและรางกาย รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย ฉบับปจจุบัน กฎหมายการรบั ราชการทหารกฎหมายภาษอี ากรกฎหมายคมุ ครองผบู รโิ ภค วิเคราะหความสำคัญของการปกครองระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหา- กษัตริยท รงเปนประมุขในสังคมไทย เสนอแนวทางการเมืองการปกครองท่ีนำไปสูความ เขา ใจและการประสานประโยชนร ว มกนั ระหวา งประเทศ การแลกเปลย่ี นเพอื่ ชว ยเหลอื และ สง เสรมิ ดา นวฒั นธรรมการศกึ ษาเศรษฐกจิ สงั คม โดยใชกระบวนการคิด กระบวนการแสวงหาความรู กระบวนการกลุม กระบวนการมีสวนรวม กระบวนการตรวจสอบ กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการเผชิญ สถานการณการสบื คน ขอ มลู เพื่อใหเกิดความรูความเขาใจ ปฏิบัติตนเปนพลเมืองดี มีคุณธรรมจริยธรรม คา นยิ มอนั ดงี ามธำรงรกั ษาประเพณแี ละวฒั นธรรมไทยยดึ มน่ั ศรทั ธาและธำรงรกั ษาไวซ ง่ึ การปกครองระบอบประชาธปิ ไตย อนั มพี ระมหากษตั รยิ ท รงเปน ประมขุ และสามารถอยู รว มกนั ในสงั คมไดอ ยา งสนั ตสิ ขุ มาตรฐาน ส 2.1 ตัวชว้ี ดั ส 2.1 (ม.4-6/1) ส 2.1(ม.4-6/2) ส 2.1(ม.4-6/3) ส 2.1 (ม.4-6/4) ส 2.1(ม.4-6/5) มาตรฐาน ส 2.2 ตัวชีว้ ดั ส 2.2 (ม.4-6/1) ส 2.2(ม.4-6/2) ส 2.2 (ม.4-6/3) ส 2.2(ม.4-6/4)

1หนว ยการเรยี นรูท่ี สารบัญ 1 - 50 สังคมและวฒั นธรรม เรอื่ งที่ 1 สังคมมนษุ ย 2 ● องคป ระกอบของสังคม 2 ● โครงสรางทางสงั คม 3 ● สถาบนั ทางสงั คม 4 ● การจดั ระเบยี บทางสงั คม 7 ● การขัดเกลาทางสังคม 10 ● การเปลีย่ นแปลงทางสังคม 12 ● ปญหาสงั คมไทย 14 ● แนวทางการพัฒนาสงั คม 18 เรื่องที่ 2 วัฒนธรรมและภูมปิ ญ ญาไทย 28 ● วฒั นธรรม 28 ● วัฒนธรรมไทย 29 ● ภมู ปิ ญ ญาไทย 35 2● แบบทดสอบประจาํ หนวย 48 ผฉสู บอับน หนว ยการเรยี นรทู ่ี พลเมอื งดกี บั การอยรู ว มกนั อยา งสนั ตสิ ขุ ในสงั คม 51 - 100 เร่อื งท่ี 1 พลเมอื งดีของประเทศและสงั คมโลก 52 ● ความสาํ คญั ของพลเมืองดี 52 ● คณุ ลกั ษณะของพลเมอื งดขี องประเทศชาติ และสงั คมโลก 54 ● แนวทางการปฏิบัตติ นเปน พลเมืองดีของประเทศชาติ 56 และสงั คมโลก 60 ● หลกั ธรรมทางศาสนาทีส่ ง เสริมการอยรู ว มกันอยางสันติสขุ 72 72 เร่อื งท่ี 2 สทิ ธมิ นุษยชน 74 ● ความหมายและความสําคญั ของสิทธมิ นษุ ยชน 75 ● แนวคดิ และหลักการของสทิ ธมิ นษุ ยชน 76 ● สาระสําคญั ของปฏญิ ญาสากลวา ดว ยสิทธิมนุษยชน 84 ● บทบญั ญตั ิของรฐั ธรรมนญู แหง ราชอาณาจักรไทยเกีย่ วกบั สทิ ธมิ นษุ ยชน 97 ● ปญ หาสิทธิมนษุ ยชนในประเทศไทยและแนวทางแกไ ขปญหาและพฒั นา ● แบบทดสอบประจําหนว ย

3หนว ยการเรยี นรทู ี่ การเมืองการปกครองไทย 101 - 152 เรอ่ื งท่ี 1 การปกครองระบอบประชาธิปไตย อนั มพี ระมหากษตั ริยท รงเปน ประมขุ ● ฐานะและพระราชอำนาจขององคพ ระมหากษตั รยิ  102 ● รปู แบบของรัฐในระบอบกษตั รยิ  104 ● ฐานะและพระราชอำนาจขององคพระมหากษัตรยิ ไทย 104 เร่อื งที่ 2 สถานการณการเมอื งการปกครองของโลกและของประเทศไทย 114 ● สถานการณการเมอื งของโลก 114 ● สถานการณก ารเมืองของประเทศไทย 119 เรื่องท่ี 3 การประสานประโยชนร วมกนั ระหวา งประเทศ 134 134 ● ความเปนมา ความสำคญั 135 ● องคก ารความรวมมอื ระหวางประเทศ 138 148 ● การแลกเปลยี่ นเพอื่ ชว ยเหลอื และสงเสริมดา นวัฒนธรรม 153 - 209 การศกึ ษา เศรษฐกจิ และสงั คม 154 ● แบบทดสอบประจำหนวย 154 4ผฉสู บอบั น 155 หนว ยการเรยี นรูท่ี กฎหมายทปี่ ระชาชนควรรู 157 162 เรื่องที่ 1 รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย 164 ● ความเปน มา 174 174 ● โครงสรา งและความสำคัญของรฐั ธรรมนญู 175 179 ● สาระสำคญั ของรัฐธรรมนญู 184 190 ● การตรวจสอบการใชอ ำนาจรัฐ 205 ● การมีสว นรว มของประชาชนกับการปกครองระบอบประชาธิปไตย 210 211 - 220 เรอ่ื งที่ 2 กฎหมายในชีวิตประจำวัน พเิ ศษ 1 - 10 ● ความหมายและความสำคัญ เสริม 1 - 24 ● กฎหมายแพงเกีย่ วกบั ครอบครัว มรดก ● กฎหมายแพง เก่ียวกบั นิตกิ รรมสัญญา ● กฎหมายอาญา ● กฎหมายอ่ืนทค่ี วรรู ● แบบทดสอบประจำหนวย บรรณานกุ รม แนวขอ สอบวัดผลสมั ฤทธท์ิ างการเรยี น ภาคผนวก ขอมลู เสรมิ พเิ ศษสำหรบั ครูผูสอน

μÒÃÒ§ÇàÔ ¤ÃÒÐˤ ÇÒÁÊÁÑ ¾¹Ñ ¸Ã ÐËÇÒ‹ §à¹Í×é ËÒã¹ÊÍè× ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ ÊÁ°. ËÅ¡Ñ ÊμÙ Ã᡹¡ÅÒ§Ï Ë¹ÒŒ ·¾Õè ÅàÁÍ× § Ç²Ñ ¹¸ÃÃÁ áÅСÒôÓà¹¹Ô ªÇÕ μÔ ã¹Ê§Ñ ¤Á Á.4 - Á.6 ¡ºÑ μÑǪéÇÕ ´Ñ 㹡ŋØÁÊÒÃСÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÊÙ §Ñ ¤ÁÈÖ¡ÉÒÏ ÊÒÃÐ˹ŒÒ·¾èÕ ÅàÁ×Í§Ï μÒÁËÅÑ¡ÊμÙ Ã᡹¡ÅÒ§¡ÒÃÈ¡Ö ÉÒ¢¹éÑ ¾×¹é °Ò¹ ¾·Ø ¸ÈÑ¡ÃÒª 2551 ตารางวเิ คราะหความสมั พันธระหวา งเน้อื หาในสื่อการเรยี นรู สาระที่ 2 μÒÃÒ§ 1 สมฐ. หลกั สตู รแกนกลางฯ หนา ทพ่ี ลเมอื งฯ ม.4 - ม.6 กบั ตวั ชวี้ ดั ชว งชนั้ เน้อื หาสาระ มาตรฐาน ส 2.1 มาตรฐาน ส 2.2 ผฉสู บอบั น หนวยการเรยี นรู / เร่อื ง ตัวชี้วดั ชวงชนั้ (ขอท)ี่ ตวั ชวี้ ัดชวงชัน้ (ขอท)่ี 123451234 สมฐ.หลักสตู รแกนกลางฯ หนา ทีพ่ ลเมืองฯ ม.4 - 6 หนวยท่ี 1 : สังคมและวัฒนธรรม ✓ เร่อื งท่ี 1 สังคมมนุษย ✓ เรอ่ื งที่ 2 วัฒนธรรมและภูมิปญญาไทย หนวยที่ 2 : พลเมืองดีกับการอยูรวมกนั อยา งสนั ตสิ ขุ ในสงั คม ✓ เรอื่ งที่ 1 พลเมอื งดขี องประเทศและสังคมโลก ✓ เรอ่ื งที่ 2 สทิ ธิมนษุ ยชน หนวยท่ี 3 : การเมอื งการปกครองไทย ✓ เรอื่ งที่ 1 การปกครองระบอบประชาธิปไตย อนั มีพระมหากษตั ริยท รง ✓ เปนประมขุ ✓ เรอื่ งท่ี 2 สถานการณการเมอื งการปกครองของโลกและของประเทศไทย เร่ืองท่ี 3 การสานประโยชนร ว มกนั ระหวางประเทศ หนว ยที่ 4 : กฎหมายที่ประชาชนควรรู ✓ เร่อื งที่ 1 รฐั ธรรมนญู แหงราชอาณาจักรไทย เรอ่ื งที่ 2 กฎหมายในชวี ติ ประจำวัน ✓ หมายเหตุ : แบบบนั ทกึ ผลการประเมนิ ตารางท่ี 2, 3 และ 4 อยทู ภ่ี าคผนวกทา ยเลม

วงลอแหงการเรียนรู ÊÍè× ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ ÊÁÑ Ä·¸ÁìÔ Òμðҹ ËÅ¡Ñ ÊμÙ Ã᡹¡ÅÒ§Ï ¨´Ñ ·Ó¢¹éÖ à¾Í×è ãËÊŒ Í´¤ÅÍŒ §¡ºÑ ¸ÃÃÁªÒμ¢Ô ͧ ¼ŒàÙ ÃÂÕ ¹ «§Öè Á¤Õ ÇÒÁʹã¨ã½à† ÃÂÕ ¹ÃÙÍŒ Âá‹Ù ÅŒÇ «§èÖ ¶ŒÒ¼àŒÙ ÃÕ¹䴌àÃÂÕ ¹ÃÙÍŒ ÂÒ‹ §Ê¹Ø¡Ê¹Ò¹ â´ÂÁÕ¡Ò÷´Åͧ»¯ºÔ Ñμ¨Ô Ã§Ô ¨Ò¡º·àÃÂÕ ¹¨¹ÊÒÁÒö¤´Ô ໹š ·Ó໹š á¡»Œ Þ˜ ËÒ໹š à¡´Ô ¡ÒÃàÃÂÕ ¹Ã·ÙŒ àÕè »¹š ͧ¤Ã ÇÁ ÊÒÁÒö¹Ó¤ÇÒÁÃŒÙ ä» »ÃÐÂØ¡μãªŒã¹ªÕÇÔμ¨Ãԧ䴌 ¡ç¨Ðà¡Ô´¤ÇÒÁÁÑè¹ã¨áÅÐàË繤س¤‹Òã¹μ¹àͧ áÅШÐÌ٨ѡμ‹ÍÂÍ´¤ÇÒÁÃŒÙà¾èÔÁ¢éÖ¹ ËÁعàÇÕ¹໚¹Ç§ÅŒÍáË‹§¡ÒÃàÃÕ¹Ãٌઋ¹¹Õéμ‹Íä»ÍÕ¡ Íѹ¨ÐÁÕʋǹª‹Ç¾Ѳ¹Ò¼ÙŒàÃÕ¹ä»Ê‹Ù໇ÒËÁÒ¡ÒÃ໚¹ ¤¹´Õ Á»Õ ˜ÞÞÒ áÅÐÁÕ¤ÇÒÁÊآ䴌 บทดสบทออดบบสวปอดั บผรลปะสรจมั ะมฤำจน่ัทเคำใธรณุจหิท์ ือ่ แคานลงงาวกะตยานรเเรอียงน นำสกูกิจากรรเรรียมน ผฉูสบอับน แบ กิจกรรมพฒั นาการเรียนรู สอนยใจาใกฝรเูอรียยากเ แนว ขอส แบ เรียนรู เ ็หน สนกุ สนาน กิจกรรมใชสใ รกนา กิจชงิจีวเกสิตกรรจรริมรรมคิงมุณพพัฒธัฒรนรนมาาคจทวราักิยมธษรระรูคกมวราแะลบะวคานิยม หน็ นรู นำไสปาปมราะรยถุกต คนดี มีปญญา มีความสขุ อนั พนึงกปารรมะเสขงา คใจ งคคร ววามเมขรา ใู จอ คิดกเวิจปแิเนกคกรรทปารำญะเมปหหเพาปเัฒป นาทักษะน น น การคิด

1หนว ยการเรยี นรทู ่ี สังคมและวฒั นธรรม สงั คมเกดิ จากการทกี่ ลมุ คนมาอยรู วมกนั ตัวช้วี ัดชวงชน้ั ในอาณาเขตเดียวกัน มีปฏิสัมพันธตอกันและมี แบบแผนในการดำเนินชีวิตอยางเดียวกัน ซ่ึง มาตรฐาน ส 2.1 (ม.4-6/2, 4-6/5) สังคมทุกสังคมจะมีวัฒนธรรมเปนของตนเอง 2. วิเคราะหถงึ ความสำคัญของโครงสรางทางสงั คม เชนเดียวกับสังคมไทยท่ีมีพัฒนาการมาอยาง ยาวนาน มีวัฒนธรรมที่เปนเอกลักษณเฉพาะตัว การขัดเกลาทางสังคมและการเปลี่ยนแปลงทางสงั คม ดงั นน้ั การเรยี นรเู กยี่ วกบั สงั คมและวฒั นธรรมไทย 5. วเิ คราะหค วามจำเปน ทต่ี อ งมกี ารปรบั ปรงุ เปลย่ี นแปลง ในทางสังคมวิทยาถือวาเปนส่ิงจำเปน เพราะ นอกจากจะชวยใหเขาใจความเปนไปของสังคม อนรุ ักษวฒั นธรรมไทยและเลอื กรับวัฒนธรรมสากล และวฒั นธรรมของตนเองแลว เรายังสามารถนำ ความรูไปประยุกตใชในการอยูรวมกับผูอื่นได คุณภาพผูเรียน ผฉสู บอับน อยางสันติสุข รวมท้ังชวยใหตระหนักถึงคุณคา และการมีสวนรวมในการรักษาวัฒนธรรมไทยให ❚ เขาใจลักษณะทางสังคมไทยและปฏบิ ัติตนเพ่ือ คงอยตู อไป การอยรู ว มกันอยางสันติสขุ ❚ ปฏิบัตติ นในการเลอื กรับวัฒนธรรมไดอยา งถกู ตอง และเหมาะสม ❚ ธำรงรักษาประเพณแี ละวฒั นธรรมไทย

เรอื่ งที่ 1 สงั คมมนษุ ย สาระการเรียนรแู กนกลาง การทม่ี นษุ ยม าอยรู วมกนั เปน สงั คมหรอื สงั คมเกดิ ขน้ึ มาไดน นั้ เพราะมนษุ ยจ ำเปน จะตอ ง 1. โครงสรา งทางสงั คม พ่ึงพาอาศัยกัน เพื่อใหสามารถตอบสนองความ 2. การขดั เกลาทางสังคม ตอ งการทเี่ ปน ปจ จยั พน้ื ฐานในการดำรงชวี ติ ความ 3. การเปลย่ี นแปลงทางสังคม ตอ งการทางดา นจติ ใจ และความตอ งการทางดา น 4. การแกไ ขปญหาและแนวทางการพัฒนาทางสงั คม สังคม โดยแตละสังคมยอมมีความแตกตางกัน ตามพฤตกิ รรมของสมาชกิ ในสงั คมน้ันๆ ซึ่งการ จุดประสงคก ารเรียนรู เรยี นรเู กย่ี วกบั ลกั ษณะของสงั คมจะชว ยทำใหเรา เขา ใจพฤติกรรมตางๆ ของผูคนในสงั คม เขาใจ 1. อธิบายความหมายและองคประกอบของโครงสราง ความเปนไปของสังคม สามารถจะนำความรูท่ี ทางสังคม การจัดระเบยี บทางสังคมได ไดรับไปประยุกตใชกับการดำเนินชีวิต ในฐานะ ทเี่ ราก็เปน สมาชกิ คนหนึง่ ของสังคมได 2. วเิ คราะหปจ จยั การเปล่ยี นแปลงทางสงั คมได ผฉูสบอับน 3. วเิ คราะหป ญ หาสงั คม เสนอแนวทางการแกไ ขปญ หา และแนวทางการพัฒนาสังคมได Key Question 1. องคป ระกอบของสังคม 1. เพราะเหตุใด เราจงึ จำเปนตอ งเรียนรสู ังคมของ สังคม คือ การท่ีกลุมคนต้ังแตสองคน ตนเองและสังคมอนื่ ๆ ในโลก ขึ้นไปมาอยูรวมกันอยางถาวรในอาณาบริเวณ เดียวกัน จนพัฒนาเปนสังคมขนาดใหญ ไดมี 2. สังคมไทยมลี กั ษณะสำคญั อยางไร การปฏิสัมพันธตอกัน พ่ึงพาอาศัยกัน มีการ 3. ปญ หาของสงั คมไทยสว นใหญ มีสาเหตมุ าจาก จดั ระเบยี บทางสงั คมในการอยรู ว มกนั เพอื่ ชว ยกนั แกไขปญหาและตอบสนองความตองการของ อะไรบา ง สมาชิกในสังคม นักสังคมวิทยามีความคิดวา “มนุษยเปนสัตวสังคม” เน่ืองจากโดยธรรมชาติ แลวมนุษยไมสามารถจะดำรงชีวิตอยูคนเดียวได แตมีความจำเปนที่จะตองอยูรวมกันเปนกลุม เปนสงั คม 2

การท่ีสังคมจะกอกำเนิดขึ้นมาไดน้ัน จะตองอาศัยองคประกอบหลายประการดวยกัน โดยมี องคป ระกอบที่สำคัญ ดังน้ี 1) ประชากร ซ่งึ จะตอ งมจี ำนวนตง้ั แต 2 คนขึน้ ไป โดยสงั คมท่มี ขี นาดเล็กท่ีสุดคอื ครอบครัว ท่ีมีพอ แม หรือ พอ แม ลูก ขณะท่ีชุมชนหรือหมูบานจะมีสมาชิกมากข้ึน จนเปนอำเภอ จังหวัด ภาค และประเทศ จนไปถึงสังคมโลกท่ีมีประชากรอาศยั อยรู วมกันราว 6,000 ลานคน 2) ความสัมพันธ ประชากรหรือสมาชิกในสังคมจะตองมีความสัมพันธและการปฏิสัมพันธ ระหวา งกนั 3) พื้นที่หรืออาณาเขต โดยพื้นที่อาจมีขนาดจำกัด เชน บริเวณบานของครอบครัวหน่ึง หรือบริเวณกวา งขวางเปน อำเภอ เมือง จังหวัด เปน ตน 2. โครงสรางทางสงั คม มนุษยเมื่อมาอยูรวมกันเปนสังคมยอมตองติดตอสัมพันธกัน รวมท้ังมีหนาที่ความรับผิดชอบ ท่ีจะตองปฏิบัติตอกัน เพื่อใหสังคมดำรงอยูและมีความเจริญกาวหนา การอยูรวมกันในสังคมจะตองมี การวางรูปแบบและกฎเกณฑของพฤติกรรม กระบวนความสัมพันธระหวางบุคคลและระหวางกลุม เพือ่ ใหส มาชกิ ยดึ ถอื และปฏบิ ัติตาม เพ่ือที่จะชวยใหสังคมผฉสู บอับน ดังนั้น มนุษยจึงตองสรางหลักค้ำจุนหรือโครงสรางทางสังคมขึ้นมา ดำรงอยูไดแ ละมคี วามเจรญิ กา วหนา ยง่ิ ขนึ้ เราสามารถแบงกลุมความสัมพันธของคนในสังคมออกไดเปนสถาบันทางสังคมประเภทตางๆ แตในความเปนจริง ความสัมพันธของคนในสังคมจะเช่ือมโยงกันไปหมด ซึ่งการเช่ือมโยงกันใน ลักษณะนี้ เรียกวา “โครงสรางทางสังคม” ดงั น้นั จึงกลาวไดวาโครงสรางทางสังคม หมายถึง ความสัมพันธของบุคคลท่ีมาอยูรวมกันในสังคม และไดปฏิบัติตอกันตามสิทธิหนาที่ของตนเอง รวมท้ังมีการกำหนดกฎระเบียบและแบบแผน ของสังคมข้ึน และเม่ือพฤติกรรมตางๆ ของ สมาชิกในสังคมมีการเชื่อมตอกัน จึงมีการแบง เปนหมวดหมูตามสถาบันทางสังคมแตละ ประเภทและกลายเปนโครงสรางทางสังคม ข้ึนมา ซึ่งถาขาดสถาบันใดสถาบันหนึ่งจะทำให สงั คม ประกอบดวยกลมุ คนที่มาอยรู วมกันและมี โครงสรา งทางสังคมไมสมบรู ณ การตดิ ตอ สมั พันธ มีการวางรูปแบบการอยูร วมกัน 3

องคประกอบของโครงสรางทางสังคมเกิดขึ้นจากการที่มนุษยมาอยูรวมกันเปนจำนวนมาก และเพื่อใหเกิดความเปนระเบียบเรียบรอย จึงไดกำหนดกฎระเบียบเปนแนวทางในการปฏิบัติ รวมกันข้ึน เพอ่ื ใหสมาชกิ ในสงั คมไดรจู ักหนา ทคี่ วามรับผดิ ชอบของตนเอง องคป ระกอบของโครงสรา งทางสงั คม มี 2 ประการ คอื สถาบนั ทางสงั คม และการจดั ระเบยี บ ทางสงั คม โครงสรางทางสังคม การจัดระเบียบทางสงั คม สถาบันทางสงั คม – สถาบันครอบครัว กลุมคนที่จดั ระเบียบ กระบวนการจดั ระเบียบ – สถาบันเศรษฐกิจ – บรรทัดฐาน – สถาบันการเมอื ง ผฉสู บอบั น – ครอบครัว – สถานภาพ – สถาบันการศกึ ษา – สมาคม – สถาบนั ศาสนา บทบาท – กลมุ ทางสงั คม ชมุ ชน 3. สถาบนั ทางสังคม สถาบันทางสังคม หมายถึง ยอดรวมของรูปแบบความสัมพันธ กระบวนการ และวัสดุ อุปกรณที่สรางขึ้นเพ่ือสนองประโยชนสำคัญๆ ทางสังคมในเรื่องใดเร่ืองหนึ่ง โดยทุกสถาบันยอมมี ประเพณี จารีต กฎเกณฑ ธรรมเนียมปฏิบตั ิ และส่ิงของอปุ กรณ เชน อาคารสถานท่ี เคร่ืองจกั รกล อปุ กรณส่อื สาร เปนตน ท้ังนี้ สถาบันทางสังคมตามนัยแหงสังคมวิทยาน้ัน มิใชจะปรากฏออกมาในรูปแบบที่เห็น อยา งเปน ทางการ เชน การอยูรวมกนั เปนครอบครวั (สถาบันครอบครวั ) ธนาคาร สำนกั งาน ตลาดสด (สถาบนั ทางเศรษฐกจิ ) โรงเรยี น วิทยาลยั มหาวทิ ยาลยั (สถาบันการศึกษา) เทา นั้น หากแตยงั รวมถึง รูปแบบที่ไมเปนทางการ หรือมองไมเห็นเปนถาวรวัตถุอีกดวย ซ่ึงสมาชิกแตละคนในสังคมจะมีความ สมั พนั ธตอกันตามระเบียบทแี่ ตล ะสถาบันไดก ำหนดเอาไว สถาบนั ทางสงั คมท่สี ำคญั สามารถจำแนกประเภทได ดงั น้ี 4

คำอธิบายศพั ทจะมีปรากฏเฉพาะในฉบับเฉลยเทาน้นั 3.1 สถาบันครอบครัว สถาบนั ครอบครวั เปน สถาบนั พน้ื ฐานของ มนุษย เปนสถาบันที่คงทนถาวรและมีบทบาท ตอ ชีวิตมนษุ ยม าก ครอบครัวไทยที่อาศัยอยูในเขตเมือง สว นใหญ มีลกั ษณะเปน ครอบครัวขนาดเลก็ หรอื ครอบครวั เดย่ี ว ซงึ่ ประกอบดว ยพอ แม ลูก สวน ครอบครัวขนาดใหญหรือครอบครัวขยาย ซึ่ง ประกอบดว ย พอ แม ลกู และปยู า ตายาย หรอื มี ญาตพิ น่ี อ งอาศยั รว มกนั มกั ปรากฏในเขตชนบท สถาบันครอบครัวมีหนาที่พึงปฏิบัติ ตอกันเพ่ือใหเกิดประโยชนและความม่ันคงตอ ครอบครวั ในดา นตา งๆ เชน ใหก ำเนดิ สมาชกิ ของ ครอบครัว อบรมสั่งสอนใหสมาชิกในครอบครัว ครอบครัวของไทยจะมีลกั ษณะเปนครอบครัวขยาย เรียนรูระเบียบแบบแผนของสงั คม เปน ตน มีความใกลชดิ ผูกพันกนั ของบคุ คลหลายรุน 3.2 สถาบันการเมอื งการปกครอง ผฉสู บอับน สถาบันการเมืองการปกครองเปนหนวยควบคุมสังคม ปองกันการขัดแยงกันระหวางสมาชิก เพราะบางครง้ั การตกลงรว มกนั ตามบรรทดั ฐานของสงั คมยงั ไมส ามารถชว ยใหก ารจดั ระเบยี บทางสงั คม ไดผลเต็มที่นัก ซึ่งสถาบันการเมืองการปกครองจะเปนสถาบันท่ีครอบคลุมตั้งแตผูนำในการปกครอง ผมู อี ำนาจในสงั คม รวมทงั้ การมสี ว นรว มทางการเมอื งของประชาชน เชน นายกรฐั มนตรปี ระธานรฐั สภา ตุลาการ สมาชกิ สภาผแู ทนราษฎร ทหาร ตำรวจ เปนตน สถาบันการเมืองการปกครองมีหนาท่ีรักษาความสงบเรียบรอยของสังคม ควบคุมสมาชิก ในสงั คมใหปฏบิ ัติตามกฎหมาย โดยมีเจาพนกั งานปกครอง ตำรวจ ทหาร ทำหนาท่ดี งั กลา ว รวมทงั้ มหี นา ท่ีในการพัฒนาสงั คมใหเจรญิ กาวหนา และดำรงไวซ งึ่ อำนาจอธปิ ไตยของประเทศ 3.3 สถาบนั เศรษฐกจิ สถาบันเศรษฐกิจเปนสถาบันที่ตอบสนองความตองการของสมาชิกในสังคมดานปจจัยส่ี เครอ่ื งอปุ โภค บรโิ ภค และสง่ิ อำนวยความสะดวกตา งๆ ในการดำรงชวี ติ เพอ่ื การอยรู อด ซงึ่ จะเหน็ ไดว า มนุษยใชวิธีทางเศรษฐกิจเพ่ือสนองความตองการของตนมาตั้งแตระยะเร่ิมแรกจนถึงปจจุบัน เชน มนุษยในยุคกอนประวัติศาสตรมีการลาสัตว เก็บของปามาแบงกัน ตอมามีการเพาะปลูก เล้ียงสัตว ปจ จบุ นั ไดเ กดิ การซอื้ ขาย แลกเปลยี่ น สนิ คา การลงทนุ การผลติ สนิ คา ตามระบบอตุ สาหกรรม เปน ตน ครอบครัวเด่ียว (Nuclear family) เปนครอบครัวขนาดเล็กท่ี 5 ครอบครัวขยาย (Extended family) เปนครอบครัวขนาดใหญ ประกอบดว ย บิดา มาดา และบุตร ซึง่ ยงั มไิ ดสมรส สว นใหญ ที่ประกอบดวยครอบครัวหลายครอบครัว ที่มีความผูกพันทาง เปนครอบครวั ของผูที่อยอู าศยั ในเมอื ง สายเลือด ตั้งแต 2 ชั่วอายุคนขึ้นไป อยูในครัวเรือนเดียวกัน เชน ประกอบดว ย ปูยา ลกู หลาน ญาตพิ ี่นอง ครอบครัวขยาย สว นใหญจะมอี ยใู นชนบท

สถาบันเศรษฐกิจมีหนาท่ีตอบสนองความตองการของสมาชิกในสังคมทางดานเศรษฐกิจ เชน การธนาคาร การใชเงินตรา การซ้ือขายแลกเปลี่ยนสินคา เปนตน รวมท้ังทำหนาท่ีสรางความม่ังค่ัง อุดมสมบรู ณ และสรางความเจริญกาวหนา ทางเศรษฐกิจใหแ กสงั คม 3.4 สถาบนั การศกึ ษา สถาบันการศึกษาเปนสถาบันหลักที่ใหการศึกษากับสมาชิกในสังคม เพราะเมื่อมนุษยตอ งมา อยรู ว มกนั พงึ่ พาอาศยั กนั มนษุ ยจ ำเปน ตอ งเรยี นรสู งิ่ ตา งๆ เกยี่ วกบั บคุ คลและสงิ่ แวดลอ มทอี่ ยรู อบตวั เพื่อนำสิ่งที่ไดเรียนรูมาปรับใชใหเขากับสิ่งแวดลอม แตเดิมการใหการศึกษาเปนหนาท่ีของสถาบัน ครอบครวั โดยผา นการอบรมสง่ั สอนในเรอ่ื งตา งๆ ถือวาเปนการศึกษาอยางไมเปนทางการ เม่ือ โลกมีความเจริญกาวหนามากขึ้น จึงเกิดความรู ใหมๆ และมีการแบงเปนศาสตรเฉพาะดานที่ ครอบครัวไมสามารถถายทอดได จึงทำใหเกิด ระบบการศึกษาอยางเปนทางการข้ึน เชน วัด โรงเรยี น มหาวทิ ยาลัย เปนตน ผฉูสบอับน สถาบันการศึกษาทำหนา ท่ีในการใหค วามรู สถาบันการศึกษามีหนาท่ีถายทอด และอบรมขัดเกลาสมาชกิ ในสงั คม ความรูและวัฒนธรรมทุกดานใหกับสมาชิกใน สงั คม โดยใชกระบวนการอบรมสั่งสอน 3.5 สถาบันศาสนา สถาบันศาสนาเปนแบบแผนหรือแนวทางการปฏบิ ตั ทิ เี่ กย่ี วกบั ความคดิ การกระทำในเร่ืองของ จิตใจ ความเช่ือ ความศรัทธา ซึ่งมีผลทำใหผูท่ียึดถือปฏิบัติตามหลักของศาสนาเกิดความมั่นคงทาง ดา นจติ ใจ สถาบนั ศาสนามีบทบาทสำคัญในการควบคมุ พฤตกิ รรมของสมาชกิ ในสังคมใหมีระเบยี บ สถาบนั ศาสนามหี นา ทเี่ สรมิ สรา งคณุ ธรรม จริยธรรมและคานิยมท่ีดีใหแกสมาชิกในสังคม และเก้ือหนุนใหสถาบันอ่ืนๆ สามารถทำหนาท่ี ตอสังคมไดอยางสมบูรณ นอกจากนี้ สถาบัน ศาสนายังทำหนาท่ีเปนแหลงเรียนรูและแหลง อารยธรรมทสี่ ำคญั ใหแ กส งั คมในทางออ มอกี ดว ย การจัดแบงกลุมความสัมพันธของคน ออกเปนสถาบันสังคมดังที่ไดกลาวมาขางตน สถาบันศาสนามีบทบาทในการสงเสรมิ คุณธรรม เพอื่ ใหเ ราสามารถมองเหน็ ภาพของความสมั พนั ธ จรยิ ธรรมของคนในสงั คม 6

ไดอ ยา งชดั เจนมากยง่ิ ขน้ึ เพราะการมองสถาบนั ตา งๆ เหลา นี้ เราจะไมแ ยกสว นออกมาเพอื่ ศกึ ษาแตจ ะ มองวาสถาบันทุกสถาบันเกาะเกี่ยวผูกพันกันเปนองคมวลรวม ความสัมพันธท่ีเชื่อมโยงกันท้ังหมดนี้ จัดเปนโครงสรา งของสังคม ซงึ่ จะทำใหเราเขา ใจสังคมไดดยี ง่ิ ข้นึ 4. การจัดระเบยี บทางสงั คม การจัดระเบียบทางสังคม หมายถึง วิธีการที่คนในสังคมกำหนดข้ึนมาเพื่อทำใหคนที่มาอยู รวมกันประพฤติปฏิบัติตาม รวมท้ังทำใหสังคมมีความมั่นคงและสามารถดำรงอยูไดอยางเปนระเบียบ เรยี บรอ ย หรอื อาจกลา วไดว า การจดั ระเบยี บทางสงั คมไดร บั การสรา งขน้ึ เพอื่ ใชเ ปน แนวทางใหส มาชกิ ของสังคมยึดถอื ปฏิบัติตอ กนั องคป ระกอบของการจดั ระเบยี บทางสังคม องคประกอบของการจัดระเบียบทางสังคมเปนสิ่งที่คนในสังคมสรางข้ึนและเปนสวนหน่ึงของ วฒั นธรรม องคป ระกอบของการจัดระเบียบทางสังคมที่สำคัญ ไดแก องคป ระกอบของการจัดระเบยี บทางสังคม บรรทัดฐานทางสังคม สถานภาพ บทบาท ผฉูสบอบั น – วถิ ชี าวบาน – จารตี (กฎศลี ธรรม) สถานภาพโดยกำเนิด สถานภาพท่ไี ดม าภายหลัง – ตำแหนง – กฎหมาย – สถานภาพทาง – สถานภาพทางการสมรส – สิทธิ – สถานภาพทางการศกึ ษา วงศาคณาญาติ – สถานภาพทางอาชีพ หนาที่ – สถานภาพทางเพศ – สถานภาพทางการเมอื ง – สถานภาพทางอายุ – สถานภาพทางเชอื้ ชาติ – สถานภาพทางถิ่นกำเนิด – สถานภาพทางชนช้ัน 1) บรรทัดฐานทางสังคม เกิดขึ้นเน่ืองจากมนุษยตองอยูรวมกัน ซ่ึงโดยปกติมนุษยมัก ทำอะไรตามใจตนเอง ดังนั้น สงั คมจงึ กำหนดกฎระเบียบแบบแผนขนึ้ มาเปนบรรทดั ฐานเพ่ือใหส มาชิก ในสังคมไดประพฤติปฏิบัติ ซ่ึงจะทำใหเกิดความเปนระเบียบเรียบรอยขึ้นในสังคม สมาชิกในสังคม จะตระหนักถึงบรรทัดฐานเพราะเปนส่ิงท่ีอยูในความรูสึกนึกคิดของบุคคล และเปนกลไกทางสังคมที่ คอยควบคุมความประพฤติของสมาชิก หากสังคมใดขาดบรรทัดฐานทางสังคม ก็จะเกิดความวุนวาย บรรทัดฐานจงึ มีความสำคัญมากตอ สงั คม โดยสามารถแบงออกไดเ ปน 3 ประเภท คอื 7

การแสดงความเคารพตอผูใหญเปนแนว 1.1) วถิ ชี าวบา นหรอื วถิ ปี ระชา หมายถงึ ประพฤตปิ ฏิบัติ ตามหลักวิถปี ระชา แนวประพฤตปิ ฏบิ ตั ติ า งๆ ทก่ี ระทำอยเู ปน ประจำ จนเกดิ ความเคยชนิ เชน การกลา วทกั ทาย แสดง ความเคารพตอ ผใู หญ เปน ตน ซงึ่ สมาชกิ ในสงั คม ตา งยอมรบั เอาแบบแผนพฤตกิ รรมนนั้ ไวใชป ฏบิ ตั ิ และถาหากไมปฏิบัติตามหรือฝาฝนจะถูกสังคม ตำหนิ ตเิ ตียน แตถา หากวา ทำไดต ามมาตรฐาน ที่สังคมกำหนดอาจจะไดรับคำชมเชย เพ่ือให กำลงั ใจ เชน หากนกั เรยี นแตง กายเรียบรอยก็จะ ไดร บั คำชมเชยจากครอู าจารย แตในทางกลบั กนั หากนักเรียนแตงกายไมเรียบรอยก็จะถูกตำหนิ เปนตน 1.2) จารีต หมายถึง แนวทางประพฤติปฏบิ ตั ิของสมาชิกในสังคมท่ีเก่ียวกบั ระบบศลี ธรรม และสวัสดิภาพของสังคม ถาบุคคลใดละเมิดหรือไมปฏิบัติตามจะไดรับการดูถูกเหยียดหยามจากสังคม ผฉูส บอบั น หรือถูกติเตียนอยางรุนแรง เชน ลูกที่อกตัญูตอบิดามารดา จะถูกตำหนิติเตียนและอาจจะไมมีผูใด คบคา สมาคมดวย เปน ตน 1.3) กฎหมาย หมายถงึ ระเบยี บ กฎเกณฑ ขอ บงั คบั ของรฐั ทตี่ ราขน้ึ โดยผมู อี ำนาจในรฐั หรือตราขึ้นจากเจตนารมณของประชาชนในรัฐ เพื่อกำหนดความประพฤติของประชาชนในรัฐ ถาใคร ฝาฝนไมปฏิบัติตามจะตองมีความผิดและจะไดรับการลงโทษ เชน ปรับ จำคุก กักขัง ริบทรัพย ประหารชีวิต ดงั นน้ั บรรทดั ฐานทางสงั คมจึงเปน กลไกที่ใชควบคุมความประพฤติของคนในสังคม เกร็ดนา รู ใหเปนไปตามทิศทางและกฎระเบียบที่สังคม บรรทดั ฐานทางสงั คม (Social Norms) หมายถงึ ขอตกลงของสังคมท่ีกำหนดใหสมาชิกประพฤติ วางไว เพื่อความสงบเรียบรอยของสังคมและ ปฏิบตั ิ การอยรู ว มกนั อยางมีความสุข สถานภาพ (Status) หมายถงึ ตำแหนง ทแ่ี ตล ะคน 2) สถานภาพ ในแตละสังคมที่เรา ครองอยูใ นสถานที่หนึง่ ในชว งเวลาหนึง่ พบเห็นน้ัน เม่ือดูผิวเผินก็จะพบคนและกลุมคน มากมาย ซ่ึงตางก็มีการกระทำโตตอบกันท้ังโดย บทบาท (Role) หมายถึง การกระทำท่ีสังคม ทางตรงและทางออมตามตำแหนงและหนาที่ท่ี คาดหวังตามสถานภาพที่บคุ คลครองอยู สงั คมกำหนดไว 8

โดยตำแหนง และหนา ทข่ี องบคุ คลนนั้ ตอ งเกยี่ วขอ งและตอ งปฏบิ ตั กิ บั ผอู นื่ และสงั คมโดยรวม ซง่ึ สถานภาพเปน สง่ิ เฉพาะทจ่ี ะทำใหแ ตล ะบคุ คลแตกตา งกนั สถานภาพแบง ออกไดเ ปน 2 ประเภท คอื 2.1) สถานภาพทตี่ ดิ ตวั มา หรือสถานภาพโดยกำเนิด (Ascribed status) เปน สถานภาพ ที่ไดมาโดยสังคมเปนผกู ำหนด หรือเปน สถานภาพท่ีไดมาโดยเง่อื นไขทางชีวภาพ ซึ่งจำแนกได ดงั นี้ 1. สถานภาพทางวงศาคณาญาติ ในสังคมไทยบุคคลจะมีความผูกพันทางสายโลหิต มลี กั ษณะเปน ครอบครวั เปน ญาตพิ น่ี อ ง เชน เปน ลกู ของพอ แม เปน พขี่ องนอ ง เปน ปา ของหลาน เปน ตน 2. สถานภาพทางเพศ เชน เพศชาย เพศหญิง 3. สถานภาพทางอายุ เชน ผูเยาว วัยรนุ ผูใหญ คนชรา เปน ตน 4. สถานภาพทางเช้ือชาติ เชน เชื้อชาติไทย เช้อื ชาติจีน เปน ตน 5. สถานภาพทางถน่ิ กำเนดิ เชน คนทเ่ี กดิ ภาคใตย อ มไดร บั สถานภาพเปน ชาวปก ษใต สวนคนทเี่ กิดภาคตะวันออกเฉยี งเหนือก็จะไดร ับสถานภาพเปน ชาวอีสาน เปนตน 6. สถานภาพทางชนชน้ั ในสังคม เชน ขา ราชการระดับสูง เศรษฐี ยาจก เปน ตน 2.2) สถานภาพทีไ่ ดร ับมาในภายหลงั (Achieved status) เปน สถานภาพท่บี ุคคลไดร บั มา ภายหลังจากการกระทำ การแสวงหาหรอื การทำงานตามความสามารถของตน ซ่ึงจำแนกได ดังน้ี 1. สถานภาพทางการสมรส เชน โสด สมรส มา ย หรอื หยา รา ง 2. สถานภาพทางการศึกษา บุคคลยอมไดรับสถานภาพตามวุฒิที่ตนศึกษา เชนผฉสู บอับน มหาบัณฑิต เปนตน บัณฑติ 3. สถานภาพทางอาชพี เชน ชาวนา กรรมกร วิศวกร นายแพทย เปน ตน 4. สถานภาพทางการเมือง เชน สมาชิกสภาผูแทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภา นายกรัฐมนตรี รัฐมนตรี เปนตน จะเห็นไดวาบุคคลคนหน่ึงมี สถานภาพท่ีตางกันตามสถานการณ ดังน้ัน เมื่อสมาชิกในสังคมครอบครองสถานภาพใด แลว กจ็ ะตอ งกระทำหนา ทตี่ ามสถานการณ ตามที่ สังคมนั้นๆ กำหนดข้ึน 3) บทบาท คือ การแสดงพฤติกรรม หรือการกระทำตามสถานภาพที่สังคมกำหนด สถานภาพและบทบาทจะมีความเกี่ยวของกัน เม่ือพูดถึงสถานภาพก็จะพูดถึงบทบาทไปดวย พอ แมม หี นา ที่ในการอบรมและขดั เกลาบุตร อาจกลาวไดวาบทบาท คือ ตำแหนง สทิ ธิ และ ใหเปนคนดี ผา นการทำกิจกรรมตางๆ รวมกัน 9

หนาทีข่ องบุคคลแตละคน เชน นายสุรชัยมีสถานภาพเปนบิดา บทบาทของนายสุรชยั คือ การอบรม เลี้ยงดู ใหความรัก ความเอาใจใส และส่ังสอนลูกเพื่อใหเปนคนดี หรือสมศรีมีสถานภาพเปนครู บทบาทของสมศรี คอื การใหว ชิ าความรแู ละอบรมสงั่ สอนเพอ่ื ใหศิษยเปน คนดี ฉะน้ันจะเห็นวา บทบาทของแตละคน ยอมแตกตางกันออกไปตามสถานภาพท่ีแตละคนมี หรือเปน อยู ซง่ึ จะตอ งมกี ารกระทำตอกันตามบรรทัดฐานและระบบคุณคา ท่ีมีอยูในสังคม 5. การขดั เกลาทางสังคม มนุษยเปนสัตวสังคมท่ีอยูรวมกันเปนกลุม เปนสังคมและมีการปฏิสัมพันธกับผูอ่ืน ดังน้ัน จงึ จำเปน ตอ งมกี ารปรบั ตวั ปรบั บคุ ลกิ ภาพใหไ ปในแนวทางทสี่ งั คมตอ งการ โดยมนษุ ยจ ะไดร บั การอบรม สง่ั สอนใหเปนสมาชกิ ที่สมบูรณ การขดั เกลาทางสงั คม หมายถึง กระบวนการอบรมส่ังสอนสมาชกิ ของสงั คมใหเรยี นรูระเบียบ ของสังคมเพื่อใหเห็นคุณคาและนำเอากฎเกณฑ ระเบียบปฏิบัติเหลาน้ันไปเปนแนวทางในการ ประพฤติปฏิบัติ การขัดเกลาทางสังคมเปนส่ิงจำเปนท่ีมนุษยจะตองไดรับตลอดชีวิต เพื่อท่ีจะทำให สามารถปรับตัวเขากับสังคมท่ีตนเปนสมาชิกอยูได และจะชวยใหสามารถประพฤติปฏิบัติตนตาม สถานภาพและบทบาทของตนไดเปนอยางดี การขดั เกลาทางสงั คมอาจจำแนกได 2 ประเภท ดงั น้ี ผฉูสบอับน 1) การขัดเกลาทางสังคมโดยทางตรง เชน การอบรม ขัดเกลาที่พอแมใหกับลูกไมวา จะเปนการสอนพูด สอนมารยาทในการรับประทานอาหาร หรือสอนใหเรียกพี่ นอง ปู ยา เปนตน ในกรณนี ี้ผูสอนและผรู ับจะรูส ึกตัวในกระบวนการขัดเกลา เพราะเปนการอบรมสงั่ สอนกันโดยตรง 2) การขดั เกลาทางสงั คมโดยทางออ ม เชน การอา นหนงั สอื พมิ พ การฟง วทิ ยหุ รอื ดูโทรทศั น ตลอดจนภาพยนตร เปนตน ผูรับจะเรียนรูโดยไมไดต้ังใจ โดยสิ่งท่ีเรียนรูจะคอยๆ ซึมซับเขาไปใน จิตใตสำนึกวาส่ิงน้ันส่ิงนี้เปนส่ิงที่สังคมยอมรับ และจะไมยอมรับหากกระทำในส่ิงท่ีแปลกแยกออกไป การขดั เกลาทางสังคมโดยทางออ มจะครอบคลมุ ไปถงึ การอานนวนิยาย อานหนังสอื ประเภทตา งๆ และ การเขารวมในกลมุ เพอื่ นฝูงและเพื่อนรว มงาน ซึ่งจะชวยใหเกดิ การปรับตวั และพัฒนาบคุ ลิกภาพ การขัดเกลาทางสังคมเปนกระบวนการถายทอดวัฒนธรรม คานิยมของสังคม ซ่ึงมีตัวแทนที่ ทำหนาที่ในการขดั เกลาทางสังคม ดังน้ี 1. ครอบครัว เปนตัวแทนท่ีสำคัญที่สุดในการทำหนาที่ขัดเกลาทางสังคม เพราะเปนสถาบัน แรกท่ีเด็กจะไดรับการอบรมสั่งสอนและจะมีความผูกพันทางสายโลหิตอยางลึกซึ้ง ซ่ึงจะมีอิทธิพลตอ อารมณ ความประพฤติ เจตคติ ตลอดจนบุคลิกภาพของบุคคลมากทสี่ ดุ เชน พอแมส ่ังสอนใหล กู เปน คนกตัญูรูคณุ เปน ตน 2. กลุมเพ่ือน เปนตัวแทนที่ทำหนาที่ขัดเกลาทางสังคมอีกหนวยหนึ่ง เนื่องจากกลุมแตละ กลุมยอมมีระบบระเบียบ ความเชื่อและคานิยมเฉพาะของกลุมตนเอง ซ่ึงอาจแตกตางกันออกไปตาม 10

ลกั ษณะของกลมุ เชน การแตง กาย โดยสว นใหญ กลุมเพ่ือนเดียวกันก็จะมีการแตงกายในรูปแบบ เดียวกนั หรอื ใกลเ คียงกัน เปน ตน 3. โรงเรียน เปนตัวแทนของสังคมท่ี ทำหนาที่โดยตรงในการขัดเกลาสมาชิกต้ังแตใน วยั เดก็ จนถงึ วยั ผูใหญ โดยทำหนา ทอี่ บรมสง่ั สอน ใหเด็กไดเรียนรูทางดานวิชาการ ดานคุณธรรม จริยธรรม ขนบธรรมเนียม ประเพณตี างๆ ของ สังคม ตลอดจนคานิยมและทักษะอันจำเปนให ปจจบุ นั กลมุ เพ่ือนมอี ิทธพิ ลตอวยั รนุ เปนอยา งมาก แกสมาชกิ ในสังคม ฉะนัน้ การเลอื กคบเพอ่ื นท่ดี ีจึงเปนส่งิ ทสี่ ำคัญ 4. ศาสนา เปนตัวแทนในการขัดเกลา จิตใจของคนในสงั คมใหยดึ มนั่ ในส่ิงทีด่ ีงาม มศี ลี ธรรม จริยธรรม และความประพฤติในทางทถ่ี กู ท่ีควร โดยทกุ ๆ ศาสนาจะมอี ิทธิพลทางจิตวทิ ยาตอบคุ คล ในการสรางบุคลกิ ภาพเปน อยางมาก 5. กลุมอาชีพ อาชีพแตล ะประเภทจะมีการจดั ระเบยี บปฏบิ ัติเฉพาะกลุม เชน กลุมทมี่ ีอาชพี คาขายจะตองมีความซ่ือสัตยไมเอาเปรียบลูกคา ผูท่ีเปนสมาชิกใหมของกลุมอาชีพตางๆ จำเปนตอง เรยี นรรู ะเบียบประเพณขี องกลมุ อาชพี ที่ตนเปนสมาชิก มสี ว นในการขดั เกลาผฉสู บอับน 6. สอื่ มวลชน มอี ทิ ธพิ ลตอ การเรยี นรขู อ มลู ขา วสารของสมาชกิ ในสงั คม ทางสงั คมแกมนุษยในดา นตางๆ ทง้ั ทางดา นความคิด ความเชอ่ื แบบแผนการประพฤติปฏิบัติ เสริมสาระ ชวงเวลาท่เี หมาะสมตอ การขดั เกลาทางสังคม ชวงเวลาทส่ี ำคัญตอการขัดเกลาทางสงั คมของบคุ คลมี 2 ระยะคือ 1. ระยะท่ียังเปนเด็ก เมื่อทารกคลอดจากครรภมารดาก็จะไดรับการเลี้ยงดูเอาใจใสเร่ืองการกินอยู ความรัก ความอบอนุ การเลีย้ งดูของผปู กครองในวยั เด็กจงึ มอี ทิ ธิพลตออารมณ ความรูสกึ นึกคดิ ของเดก็ มาก เดก็ จะซมึ ซับ ทุกสงิ่ ทุกอยา งที่อยูใกลต วั พอและแมจ งึ เปน บคุ คลแรกทจ่ี ะชว ยพฒั นาบุคลิกภาพของเด็กมากท่ีสดุ 2. ระยะท่ีเปนวัยรุน ระยะนี้เปนวัยท่ีพนจากความเปนเด็ก เขาสูวัยหนุมสาว รางกายและจิตใจ มีการเปลยี่ นแปลง มคี วามคดิ เปน ของตวั เอง รกั อสิ ระ ไมช อบการบงั คบั เพอื่ นจงึ มคี วามสำคญั มาก สำหรบั วยั นี้ เม่ือมีปญหาจะปรึกษาเพ่ือนมากกวาพอแม ดังน้ันพอแมจะตองเขาใจ และยอมรับฟง ความคดิ เหน็ สนใจตอ ปญ หาของเขา ยอมใหเ ขามเี พอื่ นและชว ยเหลอื สนบั สนนุ ในกจิ กรรมทเี่ ขาสนใจ นอกจากนี้ พอ แมจ ะตอ งปลกู ฝง คณุ ธรรม จรยิ ธรรม เจตคติ ความรบั ผดิ ชอบ และความประพฤติ ท่ถี ูกตองตามกฎระเบียบของสังคมใหก ับบตุ รหลาน เพอ่ื ใหส ามารถอยูในสงั คมไดอ ยางปกติสขุ 11

คานิยม (Values) เปนส่ิงที่สังคมถือวามีคาพึงปรารถนา ตองการใหเปนเปาหมายของ สงั คมเพื่อตองการปลูกฝงใหสมาชิกยดึ ถอื เปน เปาหมายในการดำเนนิ ชวี ติ มกี ารเปลย่ี นแปลง 6. การเปลี่ยนแปลงทางสงั คม ตามกาลเวลาและยคุ สมยั คานิยมของคนไทย เชน ยกยอ ง ผูมีความรู รกั ความอสิ ระ การเปล่ียนแปลงทางสังคม หมายถึง การเปลยี่ นแปลงระเบียบของสังคมท่เี ก่ียวกับการกระทำ เรื่องตางๆ ในชีวิต เชน การเปล่ียนวัตถุส่ิงของที่ใช วิธีการหรือเทคโนโลยีในการผลิตและการบริโภค แบบแผนการอยูรวมกันในครอบครัว ความคิด ความเชื่อ คานิยม ระเบียบ กฎเกณฑทางสังคม หรอื กฎหมาย เปน ตน การเปลยี่ นแปลงทก่ี ลา วมานเี้ ปน การเปลย่ี นแปลงในสว นทเี่ กย่ี วกบั ความสมั พนั ธ และแบบแผนความประพฤติของคนในสังคมท่ีแตกตางไปจากเดิม แตถาหากเปนการเปล่ียนแปลงใน ตัวบุคคล เชน เปลี่ยนสถานภาพจากเด็กเปนผูใหญ หรือการสลับปรับเปล่ียนตัวบุคคลแตละตำแหนง ในองคกร การเปล่ียนแปลงดังกลาวจะไมมีผลตอการเปลี่ยนแปลงของโครงสรางและสถาบันทางสังคม เพียงแตเปนการปรับเปลี่ยนหมุนเวียนคนเปนวงจรภายใตระบบสังคมเดิม เพราะคนยังคงยึดระเบียบ แบบแผนและกฎเกณฑเ ดมิ ตอ ไป เราจึงไมถือวาเปน การเปล่ียนแปลงทางสังคม 6.1 ปจจัยท่ีทำใหเกิดการเปลีย่ นแปลงทางสงั คม การเปล่ียนแปลงทางสังคมมีสาเหตุมาจากปจ จัยท่ีสำคญั ดังตอ ไปนี้ 1) ความเจรญิ กา วหนา ทางเทคโนโลยี การคน พบความรู เครอ่ื งมอื เครอ่ื งใชใหมๆ ทม่ี นษุ ย ประดษิ ฐข ้นึ แลวนำมาใชประโยชนในสงั คม เชน การใชเคร่อื งจกั รแทนแรงงานคน เปนตน ผฉสู บอับน 2) การเพิ่มประชากร เปนปจจัยสำคัญที่ทำใหเกิดการเปล่ียนแปลง โดยเฉพาะอยางยิ่ง ในทางเศรษฐกจิ เพราะมคี วามตองการปจจัยส่แี ละสง่ิ อำนวยความสะดวกเพมิ่ ขนึ้ 3) การติดตอกับสังคมภายนอก ในปจจุบันทุกภูมิภาคของโลกมีความใกลชิดกันมากขึ้น ไมวา จะอยูในสวนใดของโลกสามารถทจี่ ะตดิ ตอส่อื สาร ศึกษาเรยี นรูและรบั วัฒนธรรมของกันและกนั ได เรียกวา “โลกาภิวัตน” ทำใหเกิดความหลากหลายทางวัฒนธรรม สงผลใหวิถีชีวิตของคนในสังคม เปล่ียนแปลงไปจากเดมิ 4) การศึกษา เปนพื้นฐานความรูท่ีบุคคลใชในการรับการถายทอดทุกส่ิงทุกอยางของสงั คม การศึกษาทำใหสมาชิกในสังคมมีความรูกวางไกล และหลากหลายมากข้ึน และนำความรูเหลานั้นมา ถา ยทอดใหแ กส มาชกิ ในสังคม และทำใหสงั คมเกิด การเปลยี่ นแปลง 5) ความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ มนษุ ยแ สวงหาความตอ งการทจ่ี ะทำใหช วี ติ มคี วามสขุ ดังน้ัน จึงตองมีการผลิตคิดคนบรรดาส่ิงอำนวย คอมพวิ เตอรเ ปน เทคโนโลยีทเ่ี ขามามบี ทบาทสำคญั ความสะดวกขึ้นมา เพื่อตอบสนองความตองการ ในสังคม โดยเฉพาะดานการศกึ ษา อันมีผลทำใหว ิถชี วี ติ เปล่ยี นไปจากเดิม 12

6.2 การเปลย่ี นแปลงของสังคมไทย สมยั อยุธยามีพระคลังสินคาทำหนาที่เปนตวั แทนของรฐั ในการตดิ ตอ คาขายกบั ตา งชาติ ตั้งแตอดีตจนถึงปจจุบันจะเห็นไดวาสังคมไทยมีการเปล่ียนแปลงตลอดเวลาทั้งทางดานชีวิต ความเปน อยู วฒั นธรรม ความเชอ่ื คา นยิ ม ตลอดจนดา นการเมืองและเศรษฐกิจ พอสรุปได ดังน้ี 1) ดา นการเมอื งการปกครอง ตง้ั แตส มยั สโุ ขทยั ไดม กี ารปกครองแบบพอ ปกครองลกู ตอ มา ในสมยั อยธุ ยาเปลย่ี นการปกครองเปน แบบสมบรู ณาญาสทิ ธริ าชย พระมหากษตั รยิ ท รงมอี ำนาจปกครอง และบรหิ ารราชการแผน ดนิ ตอ มาในสมยั รตั นโกสนิ ทรเ รม่ิ มกี ารรบั อทิ ธพิ ลของชาตติ ะวนั ตกมาใชต งั้ แต สมัยรัชกาลที่ 5 จนกระท่ังมีการเปลี่ยนแปลงเปนระบอบประชาธิปไตยใน พ.ศ. 2475 ในปจจุบัน ประเทศไทยปกครองดวยระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข โดยประชาชน ชาวไทยมีสิทธิท่ีจะเลือกตั้งสมาชิกสภาผูแทนราษฎร และสมาชิกสภาผูแทนราษฎรก็จะรวมกันเลือก นายกรัฐมนตรี จากบรรดาสมาชกิ สภาผูแทนราษฎร เพอ่ื จัดต้งั รัฐบาลบรหิ ารประเทศ 2) ดานเศรษฐกิจ ในสมัยสุโขทัยการดำเนินการทางเศรษฐกิจจะเปนลักษณะของการให เสรีภาพประชาชนในเรื่องการคาขาย ประกอบอาชีพ มีการยกเวนภาษีและมีการคาขายกับประเทศ เพื่อนบาน ตอมาสมัยอยุธยาเร่ิมมีตัวแทนรัฐในการทำการคากับตางชาติ ในสมัยรัตนโกสินทรตอนตน มีการติดตอกับตางชาติ โดยการทำสนธิสัญญาเบาวริงกับอังกฤษ ทำใหเศรษฐกิจขยายตัวมากข้ึน ตง้ั แต พ.ศ. 2475 เปน ตนมา มกี ารพัฒนาประเทศทัง้ ทางดานเศรษฐกจิ และสงั คมอยางกวา งขวาง โดย ผฉสู บอับน เฉพาะเนนการพัฒนาทางดานอุตสาหกรรม และจากการเปล่ียนแปลงดังกลาว ทำใหคนในสังคมมี การประกอบอาชีพทหี่ ลากหลายขึ้น สงผลใหส มาชิกในสังคมมคี วามเปน อยทู ดี่ ขี ้นึ 3) ดานสังคม สังคมไทยนับตั้งแตอดีตจนถึงปจจุบัน นอกเหนือจากวัฒนธรรมของประเทศ ไทยเองแลว เรายังไดรับอิทธิพลจากวัฒนธรรมภายนอกท่ี เขามาผสมผสานอีกดวย กลาวคือ ในสมัยสุโขทัย สังคมไทยไดรับวัฒนธรรมหลักๆ มาจากอินเดียและ ขอม โดยเฉพาะดานศาสนา แบบแผนการปกครอง กฎหมาย โดยมีวฒั นธรรมจีนเขา มาผสมอยบู างในชว ง ปลายสุโขทัย ตอมาในสมัยอยุธยา นอกเหนือจาก วัฒนธรรมอินเดีย ขอม และจีนแลวก็เริ่มมีวัฒนธรรม จากชาตติ ะวนั ตก เชน องั กฤษ โปรตุเกส ฮอลนั ดาเขามา เผยแพร จนถึงสมัยรัตนโกสินทร วัฒนธรรมตะวันตก ไดเ ขา มามบี ทบาทสำคญั ตอสังคมไทย ทำใหความสลับซับ ซอนของลักษณะทางสังคมและวัฒนธรรมเร่ิมมีมากข้ึน และเปล่ียนแปลงไปอยา งรวดเร็ว การทำนาในอดตี จะใชแรงคนและสตั ว ปจ จบุ ันมีการใชเคร่อื งจกั รเขามาทดแทน 13

7. ปญ หาสงั คมไทย สังคมไทยในปจจุบันไดมีการเปลี่ยนแปลงไปอยางมาก ผูคนในสังคมมีพฤติกรรมเบ่ียงเบน ความสัมพนั ธไปจากเดมิ และสถาบันทางสังคมก็ทำหนา ที่ไมค รบสมบรู ณ สิง่ เหลานเี้ ปน ปจ จัยพืน้ ฐานที่ ทำใหเ กดิ ปญ หาสงั คม ปญ หาสงั คมไทยมอี ยหู ลากหลายปญ หาและมแี นวโนม วา หากเราไมร ว มมอื กนั ขจดั ปญหาหรือทำใหปญ หาที่มอี ยูเบาบางลง กจ็ ะมีผลกระทบอยางมากตอ ความเจรญิ กาวหนาของประเทศ พจนานุกรมศัพทสังคมวิทยา ฉบับราชบัญฑิตยสถาน ไดใหความหมายของ ปญหาสังคม ไววา “ภาวะใดๆ ในสังคมท่ีคนจำนวนมากถือวาเปนสิ่งผิดปกติ ไมพึงปรารถนา รูสึกไมสบายใจและ ตองการใหมีการแกไขใหกลับคืนสูสภาวะปกติ” เชน ปญหาอาชญากรรม ปญหาการทุจริตคอรรัปชั่น ปญ หาส่งิ เสพตดิ เปนตน จากคำจำกัดความดังกลาว จะเห็นไดวาปญหาสังคมเปนปญหาหรือขอขัดแยงที่กระทบตอคน สวนใหญในสังคม แตหากเปนปญหาของตัวบุคคลเพียงคนเดียว เชน พี่ทะเลาะกับนองเพราะนอง ไมย อมทำการบา น ครลู งโทษนกั เรยี นเพราะทำผดิ กฎของโรงเรยี นจะไมถ อื วา เปน ปญ หาสงั คม สว นใหญ ปญหาสังคมมักเกิดจากขอบกพรองของการจัดระเบียบทางสังคม ทำใหพฤติกรรมของผูคนสวนใหญ ในสังคมผิดไปจากกฎเกณฑท ีส่ งั คมไดกำหนดไว ปญหาสังคมที่สำคัญของไทยมีหลายประการ แตในที่น้ีจะกลาวถึงปญหาที่กำลังเพิ่มพูนความ ผฉสู บอับนรนุ แรงและสง ผลกระทบตอ สังคมไทย ควรจะไดรบั การแกไขอยางเรง ดวน ไดแ ก 7.1 ปญหาส่งิ เสพติด ปญ หาสงิ่ เสพตดิ เปน ปญ หาทก่ี ำลงั แพรร ะบาดในกลมุ เดก็ และเยาวชน ปจ จบุ นั น้ี ประเทศไทยมี ผูติดส่ิงเสพติดกวาสองลานคน สวนใหญเปนกลุมเยาวชนซึ่งการแกปญหาน้ีจะเกิดข้ึนไดและประสบ ความสำเร็จก็ตองอาศัยความรวมมือจากหลายฝายท่ีเกี่ยวของทั้งภาครัฐ เอกชน และประชาชน ทกุ หมูเหลา ท่ตี อ งรว มแรงรว มใจกันในการแกไขปญ หา สารเสพตดิ ที่แพรร ะบาดในประเทศไทย เชน ฝน เฮโรอนี กัญชา และแอมเฟตามนี (การผลติ แอมเฟตามนี ในประเทศไทยเปน ปญ หาทมี่ แี นวโนม ขยายตวั รนุ แรงมากขนึ้ ) รปู แบบของการคา สงิ่ เสพตดิ ในประเทศไทยจะเปนลักษณะของการลักลอบนำเขามาจากตางประเทศ โดยเฉพาะบริเวณชายแดนใน ภาคเหนอื และภาคใต การลกั ลอบคา ภายในประเทศ นอกจากนยี้ งั มกี ารสง ออกไปขายยงั ตา งประเทศดว ย ซึ่งประเด็นการลักลอบคาขายภายในประเทศ นำมาสูการแพรระบาดของส่ิงเสพติดในประเทศไทย ท่ีรุนแรงมาก โดยเฉพาะพ้ืนที่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคใต รองลงมาคือ ภาคกลางและ ภาคเหนอื ตามลำดบั คน หาขอ มูลเพิม่ เตมิ ไดท่ี http://www.aksorn.com/lib/s/soc_02 14

สาเหตุของปญหาสิ่งเสพตดิ 1. ความรเู ทา ไมถ งึ การณ เชน อยากทดลอง ความคกึ คะนอง และการชกั ชวนของคนอ่นื 2. การถูกหลอกลวง ปจจุบันนี้มีผูขายสินคาประเภทอาหาร ขนม หรือเคร่ืองด่ืมบางรายได ใชสิ่งเสพติดผสมลงในสินคาที่ขาย เพื่อใหผูท่ีซื้อสินคานั้นไปรับประทาน เกิดการติดและอยากซื้อไป รับประทานอีก 3. ความเจบ็ ปว ย คนทม่ี อี าการเจบ็ ปว ยทางกายหรอื มโี รคประจำตวั รา ยแรง จะนำไปสภู าวะจติ ใจ ท่ีไมปกติ เชน มีความวิตกกังวล เครียด จึงพยายามหายาหรือสิ่งเสพติดท่ีมีฤทธิ์สามารถคลายความ เจบ็ ปวดหรอื ความเครยี ดมารบั ประทาน เมอ่ื ใชต อ กนั นานๆ ก็จะทำใหผ นู ั้นติดสิ่งเสพติดไดในทีส่ ดุ 4. สาเหตอุ น่ื ๆ เชน การอยใู กลแ หลง ขาย แหลงผลติ หรอื อยูใกลชิดกบั ผตู ดิ สิง่ เสพตดิ รวมทง้ั สภาพแวดลอ มทางสงั คม การวา งงาน ความยากจน การเลยี นแบบและการประชดชวี ติ เปน ตน แนวทางการปอ งกันและแกไ ขปญ หา 1. ภาครฐั จะตอ งพฒั นาและสง เสรมิ มาตรการปอ งกนั สง่ิ เสพตดิ เชน การใหค วามรแู ละขอ มลู เกี่ยวกับปญหาส่ิงเสพติดกับประชาชนอยางทั่วถึง โดยใชวิธีการตางๆ ไมวาจะผานสื่อโทรทัศน วิทยุ หรือผานหลักสูตรการเรียนการสอนในสถาบันการศึกษา นอกจากนี้ ภาครัฐควรออกมาตรการเพ่ือ บำบัดรักษาใหผูติดสิ่งเสพติดหยุดเสพใหนานท่ีสุดจนสามารถเลิกไดโดยเด็ดขาด ซึ่งเปนการลดปญหา ความเดือดรอนของสังคมและลดการแพรกระจายของสิ่งเสพติดได นอกจากนี้รัฐจะตองมีการออก ผฉสู บอับน มาตรการปราบปรามการคาส่ิงเสพติดอยางจริงจัง โดยการออกกฎหมายเพ่ิมโทษกับผูผลิตและผูขาย รวมทัง้ ทำการปราบปรามอยา งเขม งวด 2. ภาคเอกชน ตอ งเขา มามสี ว นรว มใน การรณรงคชวยเหลือผูติดยาใหลดละเลิกการใช ส่ิงเสพติด รวมทั้งจัดกิจกรรมสันทนาการตางๆ ใหกับเยาวชนและผูท่ีเปนกลุมเสยี่ งไดใชเ วลาวา ง ใหเ ปน ประโยชน และหา งไกลจากสงิ่ เสพติด 3. ภาคประชาชน ใหความรวมมือกับ ภาครัฐในการสอดสองดูแลไมใหเกิดการระบาด ของสิ่งเสพติด โดยเฉพาะครอบครัวจะตองให ความรักความอบอุนกับสมาชิกในครอบครัว โดยพอแมจะตองถือวาสิ่งน้ีเปนความรับผิดชอบ การเลนกีฬา นอกจากจะทำใหร า งกายแข็งแรงแลว ตอสงั คมดวย ยงั ทำใหเ ราหา งไกลจากสงิ่ เสพติดอีกดวย นอกจากนี้ครอบครัวควรหาเวลาวางทำกิจกรรมกับบุตรหลาน โดยจะตองเปนกิจกรรมที่มี ประโยชน เชน การพาบุตรหลานไปเทยี่ วพักผอนรวมกนั เปน ตน 15

7.2 ปญหาเดก็ และเยาวชน ปญหาเด็กและเยาวชนในสังคมไทยเปนปญหาท่ีสำคัญและมีความหลากหลาย เชน ปญหา เดก็ เรรอน ปญหาเด็กตดิ สิ่งเสพติด ปญ หาวัยรนุ มว่ั สุมตามสถานบันเทิง และปญ หาเยาวชนเปน เหยอื่ ของการโฆษณาทำใหเปนผูบริโภคนิยม เปนตน ซ่ึงปญหาที่เกิดขึ้นนับวันจะทวีความรุนแรง และเปน ปญ หาระดับชาตทิ ี่ทุกหนว ยงานตอ งรวมมือแกไขและปองกัน สาเหตุของปญ หาเด็กและเยาวชน 1. ครอบครัว เชน การใชความรุนแรงในครอบครัว พอแมทะเลาะกัน การลงโทษที่รุนแรง หรือความยากจนในครอบครัว เปนสวนผลักดันใหเด็กไมตองการอยูกับครอบครัว จึงหนีออกจากบาน กลายเปน เด็กเรรอนขอทาน 2. สภาพแวดลอมท่ีอาศัยอยู สภาพแวดลอมเปนปจจัยสำคัญที่ทำใหเกิดปญหาเกี่ยวกับเด็ก และเยาวชน เชน ถาในชมุ ชนมีแหลง อบายมขุ ทัง้ ส่ิงเสพตดิ การพนัน การฉกชงิ วิง่ ราว กจ็ ะทำใหเดก็ คอยๆ ซมึ ซับพฤตกิ รรมเหลาน้นั และปฏบิ ตั ติ าม 3. กลมุ เพอ่ื น วยั รนุ เปน วยั ทต่ี ดิ เพอื่ น นน่ั คอื ถา อยูในกลมุ เพอื่ นทช่ี กั ชวนทำสง่ิ ที่ไมด กี จ็ ะทำให เกิดปญ หาสงั คมตามมาได 4. ส่ือ ในปจจุบันส่ือตางๆ เชน อินเทอรเน็ต โทรทัศน วิทยุ หนังสือตางๆ มีอิทธิพลตอ ผฉสู บอับน พฤตกิ รรมของเดก็ และเยาวชน ซงึ่ เปน วยั ทสี่ ามารถรบั ขอ มลู ตา งๆ จากสอ่ื ไดอ ยา งรวดเรว็ และทำใหเ กดิ พฤตกิ รรมเลยี นแบบขน้ึ ได แนวทางการปองกันและแกไขปญ หา 1. พอแมจะตองมีความรับผิดชอบตอสมาชิกทุกคนในครอบครัว โดยใหความรักความอบอุน กบั สมาชกิ ในครอบครวั และพรอ มท่ีจะสง เสริมการเขารว มกิจกรรมตางๆ ของบุตรหลาน 2. โรงเรียนและชุมชน ตองสงเสริม การจัดเวลา รวมทั้งพ้ืนที่ใหเด็กและเยาวชนได แสดงศกั ยภาพความสามารถตามความสนใจและ ความตองการตามวยั 3. หนวยงานของรัฐและเอกชน ตอง มีการเรงรัดการจัดบริการนันทนาการใหเขาถึง เดก็ และเยาวชน 4. สอื่ มวลชน ควรสนบั สนนุ เผยแพร กจิ กรรมความดี ความสามารถของเดก็ เพื่อเด็ก การทำกจิ กรรมในโรงเรยี นจะทำใหเ ด็กไดแสดง จะไดมีแบบอยางท่ีดีและมีความภูมิใจในการทำ ศักยภาพความสามารถของตวั เอง กจิ กรรมตางๆ 16

การทุจริตโดยใชหรืออาศัยตำแหนงหนาท่ี อำนาจและอิทธิพลท่ีมีอยูเพ่ือประโยชน 7.3 ปญหาทุจรติ คอรรัปชน่ั แกต นเองและหรอื ผอู น่ื การใชร ะบบอปุ ถมั ภ และความไมเ ปน ธรรมทขี่ า ราชการหรอื บคุ คลใชเ ปน เครอื่ งมอื ในการลดิ รอนความเปน ธรรม และความถกู ตอ งจากสงั คม ปญหาทุจริตคอรรัปช่ันเปนปญหาท่ีอยูในสังคมไทยมาเปนเวลานาน และนับวันจะยิ่งทวีความ รุนแรงมากขึ้นเรื่อยๆ ซ่ึงจากการจัดอันดับดรรชนีชี้วัดภาพลักษณการคอรรัปชั่นของประเทศตางๆ จำนวน 180 ประเทศทวั่ โลก ประจำป พ.ศ. 2551 ขององคก รเพอื่ ความโปรง ใสนานาชาติ (Transparency International) หรอื CPI (Corruption Perceptions Index) ประเทศไทยถกู จดั เปน ประเทศทม่ี กี ารทจุ รติ คอรรัปชั่นเปนลำดับที่ 39 ของโลก ถือไดวาเปนประเทศท่ีมีการทุจริตคอรรัปชั่นอยูในระดับที่สูง นอกจากน้ี ปญหาคอรรัปชั่นในประเทศไทยยังมีวิวัฒนาการที่สลับซับซอนมากข้ึน โดยเฉพาะในทาง การเมือง ซ่ึงปจจุบันไดมีการคอรรัปช่ันตั้งแตในเชิงนโยบายและในรูปแบบผลประโยชนทับซอน โดยกลุมคนที่เขามามีสวนเก่ียวของในปญหาน้ีจะเปนผูมีอำนาจในสังคม เชน ขาราชการบางสวน นกั การเมืองบางสว น นายทนุ เปนตน ปญ หาคอรร ปั ชน่ั ทำใหป ระเทศชาตติ อ งสญู เสยี งบประมาณทต่ี อ งนำมาใชในการพฒั นาประเทศ เปน จำนวนมหาศาล เชน การทุจรติ ของขา ราชการบางคนในการจัดซอ้ื วัสดุเพื่อนำมาสรา งถนน ทำให ไดวัสดุท่ีไมมีคุณภาพแตราคาสูง ซึ่งสงผลกระทบตอประชาชนโดยตรงเพราะประชาชนตองใชถนน ในการสัญจร หากถนนไมดี ชำรุด หรือทรุดตัวลงก็จะทำใหประชาชนเดือดรอน หรืออาจทำให เกิดอันตรายตอชีวิตและทรัพยสินได เปนตน นอกจากนี้การทุจริตคอรรัปช่ันยังทำใหเกิดความเส่ือม ดานคณุ ธรรม จริยธรรมของคนในสังคมไทยดว ย ผฉสู บอับน สาเหตขุ องปญหาทจุ รติ คอรรัปช่นั 1. โครงสรา งของระบอบประชาธปิ ไตยในประเทศไทย เนอื่ งจากประชาชนยงั เลอื กนกั การเมอื ง ที่พัวพนั กบั ปญ หาคอรรัปช่ันเขา มาบรหิ ารบา นเมือง ทั้งๆท่ีรวู า นกั การเมืองเหลาน้มี ีพฤตกิ รรมเชนไร 2. ขาดการปลกู ฝง ดานจิตสำนกึ ของประชาชนใหมคี วามรบั ผิดชอบตอ ปญ หา เชน ประชาชน รูเห็นปญหาทจุ ริต แตไมก ลาออกมาเปดเผยเพราะกลัวจะเกดิ ความไมปลอดภยั กับตนเอง 3. การสรางแบบอยางที่ไมดีของสังคมตอเยาวชนของชาติ เชน นักการเมืองใชเงินซ้ือเสียง ในชวงการเลอื กตง้ั เปนตน 4. ประชาชนไมก ลา ทจ่ี ะออกมาเปด เผย เปด โปงความผดิ เพราะกลวั ความไมป ลอดภยั รวมทง้ั เมือ่ พบเหน็ ปญหาก็ไมออกมาตอสู หรือตอตาน 5. ส่ือไมไดนำเสนอขาวการทุจริตคอรรัปชั่นในแงของการเปนอันตรายตอสังคมวามีมากนอย เพยี งใด แนวทางการปองกนั และแกไขปญ หา 1. ปลูกฝงคานิยมท่ีดีใหกับเยาวชนในสังคม โดยผูใหญควรเปนแบบอยางที่ดี และปลูกฝงให เยาวชนเหน็ วา ประโยชนส ว นรวมเปน สง่ิ ทส่ี ำคญั รวมทงั้ กระตนุ ใหค นในสงั คมกลา ทจี่ ะออกมาตรวจสอบ และตอตานผูทก่ี ระทำการทุจริต 17

2. ภาครัฐควรมีการรณรงคใหคนในสังคมรังเกียจการทุจริต เนนความซ่ือสัตย และใหภูมิใจ ในศักดิ์ศรีของตนเอง 3. กฎหมายไทย ควรมีบทลงโทษทางสังคมตอผูกระทําการทุจริตอยางเขมงวด เพ่ือไมใหมี การใชชอ งโหวทางกฎหมายในการชวยเหลือพวกพองใหพ นผดิ 4. คนในสังคมจะตองใหความรวมมือและใหการสนับสนุนองคกรท่ีทําหนาที่ตรวจสอบและ ขจัดปญหาการทุจริต เชน สํานักงานคณะกรรมการปอ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ แหง ชาติ (ป.ป.ช.) เปน ตน 5. สอื่ มวลชนตอ งใหค วามสนใจในการตดิ ตามการดาํ เนนิ งานของรฐั และเปด โปงปญ หาทเ่ี กดิ ขน้ึ ใหสังคมรบั รู เพอื่ ใหป ระชาชนไดท ราบวา ปญ หาน�เ้ ปนอนั ตรายตอ สงั คมมากเพียงใด 8. แนวทางการพฒั นาสงั คม ประเทศไทยไดมีการกําหนดทิศทางในการพัฒนาประเทศท่ีชัดเจนไวในแผนพัฒนาเศรษฐกิจ และสังคมแหงชาติ ซ�ึงเริ�มตั้งแต พ.ศ. 2504 โดยในระยะแรกของการวางแผนพัฒนาประเทศไดเนน ไปที่การพฒั นาทางดา นเศรษฐกจิ มากกวาดานสงั คม และไดเ กิดจุดเปล่ียนขน้ึ ในแผนพัฒนาฯ ฉบบั ท่ี 8 (พ.ศ. 2540 - 2544) ท่ีใหความสาํ คญั กับการมีสวนรว มของทุกภาคสวนในสงั คมมากขนึ้ โดยมุงหมาย ผฉสู บอบั น ให “คนเปนศูนยกลางการพัฒนา” และใชเศรษฐกิจเปนเครื่องมือชวยพัฒนาใหคนในสังคมมีความสุข และมีคุณภาพชวี ติ ทด่ี ขี ้ึน ปจจุบันประเทศไทยตองเผชิญกับการเปล่ียนแปลงที่สําคัญทั้งภายในและภายนอกประเทศ ซึ�งสง ผลกระทบตอ ทิศทางการพัฒนาประเทศในอนาคต ประกอบกบั การพฒั นาประเทศในชวงทผี่ า นมา ยังกอใหเกิดปญหาทางโครงสรางในหลายๆ ดาน เชน ระบบเศรษฐกิจ สังคม สิ�งแวดลอม และ การบรหิ ารจดั การประเทศทไี่ มเ ออื้ ตอ การพฒั นาทย่ี ง�ั ยนื ในระยะยาว นาํ มาสคู วามเสยี่ งทจี่ ะทาํ ใหเ กดิ ปญ หา ตางๆ รุนแรงมากขึ้น ดวยเหตุน�้จึงจําเปนตองกําหนดแนวทางการพัฒนาท่ีเหมาะสม โดยเนนการ เตรียมพรอมและสรางภูมิคุมกันของประเทศใหเขมแข็งภายใตหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ใหส ามารถปรับตัวรองรบั ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงในอนาคตไดอ ยา งม�นั คง การพัฒนาประเทศในระยะแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 11 (พ.ศ. 2555 - 2559) จึงยึดหลักการปฏิบัติตาม “ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” และขับเคล่ือนใหเกิดผลในทาง ปฏิบัติท่ีชัดเจนยิ�งขึ้น โดยยึดแนวคิดการพัฒนาแบบบูรณาการเปนองครวมท่ีมี “คนเปนศูนยกลางการ พฒั นา” มกี ารเชอ่ื มโยงทกุ มติ ิของการพฒั นาอยา งบรู ณาการ ทั้งมติ ิตัวคน สงั คม เศรษฐกจิ สง�ิ แวดลอม และการเมือง เพ่ือสรางภูมคิ มุ กนั ใหพ รอมเผชิญการเปล่ยี นแปลงที่เกดิ ข้ึนทงั้ ในระดับบคุ คล ครอบครัว ชุมชน สังคม และประเทศชาติ ขณะเดยี วกนั ก็ใหค วามสําคัญกบั การมีสวนรว มของทกุ ภาคสวนในสังคม ในกระบวนการพฒั นาประเทศ โดยไดกาํ หนดยทุ ธศาสตรการพฒั นาไว ดังน้� 18

1. สรางความเปนธรรมในสังคม โดยการปรับปรุงโครงสรางเศรษฐกิจใหมีฐานการพัฒนา ท่ีทั�วถึงและยั�งยืน สงเสริมการกระจายรายได และการจัดการทรัพยากรใหเกิดความเปนธรรม เพ่ือให สมาชิกในสงั คมสามารถเขา ถงึ ทรพั ยากรไดอยา งเทาเทยี มกัน 2. พฒั นาคนสสู งั คมแหง การเรยี นรตู ลอดชวี ติ อยา งยง�ั ยนื โดยการพฒั นาคณุ ภาพคนทกุ ชว งวยั ดวยกระบวนการเรียนรูตอเน�องตลอดชีวิต สงเสริมการสรางนวัตกรรมที่เกิดจากความคิดสรางสรรค ควบคูไปกับการปลกู ฝงคุณธรรม จริยธรรม ความมีระเบยี บวินยั ตลอดจนพัฒนาทักษะในการประกอบ อาชีพท่ีสอดคลอ งกบั แนวโนม ของตลาดแรงงานไทยและอาเซียน 3. สรางความเขม แข็งภาคการเกษตร และความม�นั คงของอาหารและพลงั งาน โดยสนับสนนุ ใหมีการผลิตทางการเกษตร และพัฒนาเทคโนโลยีดานการเกษตรใหมีความทันสมัยเพื่อเพ�ิมผลผลิต ใหมากขึ้น พรอมทั้งสงเสริมการทําการเกษตรตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และการผลิต พลงั งานจากพืชและแหลง พลงั งานทดแทนอ่ืนๆ 4. ปรับโครงสรางเศรษฐกิจสูการเติบโตอยางมีคุณภาพและย�ังยืน โดยสรางความเขมแข็งให แกผ ปู ระกอบการ และสงเสริมการนาํ ภมู ิปญ ญาทอ งถิ�นมาตอ ยอดในเชิงพาณิชยใหมากขึ้น 5. สรา งความเชอื่ มโยงกบั ประเทศในภมู ภิ าคเพอื่ ความมน�ั คงทางเศรษฐกจิ และสงั คม ดว ยการ พฒั นาความเชอื่ มโยงดา นการขนสง ภายใตก รอบความรว มมอื ในภมู ภิ าคตา งๆ และพฒั นาพน้ื ที่ในภมู ภิ าค ตา งๆ ภายในประเทศใหเ ชอื่ มโยงกบั ประเทศในกลมุ อาเซยี น เพอื่ ใชเ ปน ฐานการพฒั นาดา นอตุ สาหกรรม เกษตรกรรม และการทองเท่ียว ผฉสู บอับน 6. การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและส�ิงแวดลอมอยางยั�งยืน โดยมุงเนนการอนุรักษ ฟนฟู และสรางความม�ันคงของทรัพยากรธรรมชาติและส�ิงแวดลอม และพัฒนาระบบการบริหารจัดการ ทรัพยากรธรรมชาติและสิง� แวดลอ มใหมีประสิทธภิ าพมากยิ�งขึ้น กลาวโดยสรุป มนุษยมีความจําเปนที่จะตองอยูรวมกันเปนสังคมเพื่อตอบสนองความตองการ ในดานตางๆ ซ�ึงการท่ีมนุษยมาอยูรวมกันเปนสังคมจําเปนอยางย�ิงท่ีจะตองมีการจัดระเบียบทางสังคม เพ่ือใหการอยูรวมกันเปนไปอยางสงบสุข โดยสมาชิกในสังคมจะไดรับการขัดเกลาทางสังคมและ ปลูกฝงใหเขาใจตอกระบวนการเปล่ียนแปลงของ กจิ กรรมสรางสรรค สงั คมจากองคก รทางสังคม ปจจุบันสังคมไทยไดรับผลกระทบจาก การเปล่ยี นแปลงทางสังคม เชนเดียวกับสังคมอ่นื 1. ใหนักเรียนสํารวจชุมชนของตนเองวามีลักษณะ ท�ัวโลก ฉะน้ันสมาชิกในสังคมจะตองเรียนรูสงั คม เปนเชนไร และมีปญหาอะไรบาง พรอมทั้ง และเขาใจกระบวนการการเปล่ยี นแปลงทางสังคม นําเสนอแนวทางการแกไขปญหา โดยใหนํามา ที่เกิดข้ึน เพื่อที่จะไดชวยกันหาแนวทางปองกัน อภปิ รายหนา ชน้ั เรียน 2. ใหนักเรียนแบงกลุม จัดนิทรรศการเกี่ยวกับ “สังคมนาอยู” โดยอาจนําเสนอในชุมชน ทโ่ี รงเรียนของนักเรยี นตัง้ อยู และแกไ ขปญ หาดงั กลา วเพอ่ื การอยรู ว มกนั ในสงั คม อยา งสนั ตสิ ุข 19

แบบฝก ทกั ษะพฒั นาการเรียนรู กิจกรรมที่ 1 ใหน กั เรยี นตอบคำถามตอ ไปน้ใี หถูกตอ ง มฐ./ตัวชีว้ ดั ส2.1 (ม.4-6/2) 1. เพราะเหตใุ ดจงึ กลา ววา มนุษยเ ปนสัตวส ังคม ...........เ..พ....ร....า..ะ...โ..ด....ย....ธ...ร...ร....ม...ช...า...ต....ขิ ...อ...ง...ม....น....ษุ....ย....จ ...ำ...เ.ป....น.....ต....อ ...ง...อ....ย...รู....ว ..ม....ก....นั....เ..ป....น....ก....ล....มุ........ม...กี....า...ร...พ....งึ่....พ....า..อ....า...ศ...ยั....ก....นั....แ...ล....ะ...ต....อ...บ....ส....น.....อ...ง... ค....ว...า...ม....ต....อ...ง....ก....า...ร...ท....่ีเ..ป....น.....ป....จ....จ...ัย....พ....้ืน.....ฐ...า...น.....ใ..น.....ก....า...ร...ด....ำ...ร....ง...ช...ีว...ิต.........ค....ว...า...ม...ต....อ....ง...ก....า...ร....ท....า...ง...ด....า...น.....จ...ิต....ใ...จ....แ...ล....ะ...ค....ว...า...ม...ต....อ....ง...ก....า...ร... ท....า...ง...ด....า...น....ส.....งั ...ค....ม......ด....ัง...น.....ั้น.......ม....น....ุษ....ย....จ...ึง....ไ..ม....ส....า...ม...า...ร...ถ....อ...ย....ูค....น....เ..ด....ยี....ว..ไ...ด............................................................................................................. ...................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................... 2. สงั คมมนษุ ยม ีลักษณะสำคญั อยางไร และประกอบดวยอะไรบา ง ...........ม....ีร...ะ...เ..บ....ีย....บ....แ....บ....บ....แ...ผ....น.....ก....า...ร...ด....ำ...เ..น....ิ.น....ช...ีว...ิต.........ม...ีก.....า..ร....พ....่ึง....พ....า...อ...า...ศ....ัย....ก....ัน.........ม....ีก....า...ร...ป....ะ...ท....ะ...ส....ัง....ส....ร....ร...ค....ร....ะ...ห....ว...า...ง...ส....ม....า...ช...ิก... ม....ีก....า...ร...ผ....ล....ิต....ส.....ม...า...ช...ิก.....ใ..ห....ม.... ....ส.....ัง...ค....ม....ม....น....ุษ.....ย...ป.....ร...ะ...ก....อ....บ....ด....ว...ย....ส....ม....า...ช...ิก....ใ...น.....ส....ัง...ค.....ม...ห....ร....ือ....ก....ล....ุม....ค....น.........ค....ว...า...ม....ส....ัม....พ....ัน.....ธ...ข...อ....ง.. ผฉูสบอับน สมาชกิ และพนื้ ที่หรืออาณาเขต...................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................... 3. โครงสรา งทางสังคมประกอบดวยอะไรบา ง แตละองคป ระกอบมีหนา ที่สำคญั อยางไร ............ส....ถ....า..บ.....ัน....ท....า...ง...ส....ั.ง...ค....ม...แ....ล....ะ..ก....า...ร...จ....ัด....ร....ะ..เ..บ....ีย....บ....ท....า...ง...ส....ัง....ค....ม........โ..ด....ย....ส....ถ....า..บ.....ัน....ท....า...ง...ส....ัง....ค....ม...ท....ำ...ห....น.....า..ท....ี่ใ...น.....ก....า..ร....ก....ำ...ห....น....ด... ร....ูป....แ...บ.....บ....ค....ว...า...ม....ส....ัม....พ....ัน....ธ....ข...อ...ง....ส....ม....า...ช...ิก....ใ..น.....ส....ัง....ค....ม........ท....ำ...ห....น.....า..ท....่ี.ข..ั.ด....เ.ก.....ล....า.......ต....อ....บ....ส....น.....อ...ง....ค....ว...า...ม...ต....อ....ง...ก.....า..ร....ข...อ....ง...ส....ม....า...ช...ิก... ใ...น.....ส....ัง...ค....ม........ส....ำ...ห....ร....ับ....ก....า...ร...จ....ัด....ร...ะ...เ..บ....ีย...บ.....ท....า..ง....ส....ัง...ค....ม....เ..ป....น....ว...ิธ...ีก....า...ร....ท....่ีค....น....ใ...น....ส.....ัง...ค....ม....ก....ำ..ห....น.....ด....ข...้ึน....เ..พ....ื่อ....ใ..ห....ส.....ม...า...ช...ิก....ใ...ช...เ..ป....น... แนวทางปฏบิ ตั ิในการอยรู วมกัน...................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................... 4. โครงสรางของสงั คมไทยมีลักษณะอยา งไร และวถิ กี ารดำเนนิ ชีวิตเหมอื นหรือแตกตา งกันอยา งไร ...........โ...ค....ร...ง...ส....ร....า..ง....ข...อ...ง...ส....งั....ค....ม...ไ...ท....ย...เ..ป....น ....แ...บ....บ....ส.....งั ...ค....ม...เ..ม...อ.ื ...ง...แ...ล....ะ...ส....งั...ค....ม....ช...น....บ....ท........ก....ล....า...ว...ค....อื........ส....งั ...ค....ม...เ..ม....อื ...ง........ม...ปี....ร...ะ...ช...า...ก....ร.. อ....า..ศ....ัย....อ...ย....ูห....น.....า..แ....น....น.........ป....ร....ะ...ก....อ...บ.....อ...า...ช...ี.พ....ห....ล....า...ก....ห....ล....า...ย........ม...ี.ร...า...ย....ไ..ด....แ....ต....ก....ต....า...ง...ก....ัน.....ต....า...ม....อ...า...ช...ีพ.........ล....ัก....ษ....ณ......ะ...ค....ร...อ....บ....ค.....ร...ัว.. ส.....ว...น....ใ...ห....ญ......เ..ป....น.....ค....ร....อ...บ.....ค....ร....ัว...เ..ด....่ีย....ว.......ส.....ว...น.....ส....ัง....ค....ม....ช...น.....บ....ท.....ป....ร....ะ...ช...า...ก....ร....ส....ว...น.....ใ...ห....ญ.....ป.....ร...ะ...ก....อ....บ.....อ...า...ช....ีพ....เ..ก....ษ.....ต....ร....ก....ร....ร...ม... ป....ร....ะ...ช...า...ก....ร....ม...ีจ....ำ...น.....ว...น....ม....า...ก....แ....ต....ไ..ม....ห....น.....า...แ...น.....น.........ล....ัก....ษ.....ณ.....ะ...ค....ร....อ....บ....ค....ร....ัว...ส.....ว...น....ใ...ห....ญ.....เ..ป....น.....ค....ร....อ....บ....ค....ร....ัว...ข...ย....า...ย........ส....ม....า...ช...ิก... ในสงั คมมีความสัมพันธต อกัน...................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................... (พจิ ารณาจากคำตอบของนกั เรียน โดยใหอยูในดลุ ยพนิ จิ ของครูผูสอน) 20

กจิ กรรมท่ี 2 จงเปรียบเทียบโครงสรา งสงั คมวา เหมือนหรือตางกบั โครงสรา งบา นอยางไร โครงสรางบา น โครงสรางสังคม ผฉูสบอับน .1.........บ....า...น.....ป...ร....ะ..ก....อ....บ....ด....ว...ย...เ..ส....า...บ....า...น.......ป....ร...ะ...ต....ู ...ห...น.....า...ต....า..ง......... .1.........โ...ค....ร...ง...ส....ร....า ...ง...ท....า...ง...ส....งั ...ค....ม....ป....ร...ะ...ก...อ....บ....ด....ว...ย............................. .........ห....ล....ัง...ค....า......ค....า...น.......พ....ืน้........ท....กุ ....ส....ว...น....ต....อ....ง...ม...ีค....ุณ......ภ...า...พ............. .........ท....ี่ด....ีม....่ัน....ค....ง......ไ...ม...แ...ต....ก....ห....ัก....ง...า...ย.................................................... .........ป....ร....ะ..ช...า...ก....ร......ส.....ถ...า...บ....ัน.....ต....า..ง....ๆ......ท....า..ง....ส....ัง...ค....ม.......................... ...................................................................................................................... .........แ...ล....ะ...ม...กี....า...ร...จ....ัด....ร...ะ...เ.บ.....ยี ...บ....ท....า...ง...ส....งั....ค....ม..................................... ...................................................................................................................... .........เ..พ....่อื ...ก....า...ร....อ...ย...ูร....ว ...ม...ก....ัน.....อ...ย...า...ง...ส.....ัน....ต....ิส....ุข................................... .2.........ท....กุ....ส....ว...น....ท....จ่ี...ะ...น....ำ...ม...า...ป....ร...ะ..ก....อ....บ....ก...น.ั ....ต....อ ...ง...ไ...ด...ส....ด.ั ...ส....ว...น....... .2.........ก....า...ร...จ....ัด....ร...ะ...เ.บ.....ยี ...บ....ท....า...ง...ส....ัง....ค....ม...จ....ะ..ต....อ...ง....ด....ำ..เ..น....ิน.....ไ..ป........... .........แ...ล....ะ...ม...คี....ว...า...ม...ส....มั....พ....นั....ธ....ก....ัน.......เ..ช...น .......ห....ล....ัง...ค....า...ต....อ...ง............... .........ว...า...ง...ไ...ว..บ.....น....จ...ั่ว......เ..ป....น....ต....น............................................................... .........อ....ย...า...ง...ส....อ....ด....ค....ล...อ....ง...ก....ัน.......เ..พ....ือ่....ท....ำ..ใ...ห....ส ....ัง...ค....ม....ด....ำ..ร....ง........... ...................................................................................................................... .........อ....ย...ไู...ด....อ...ย...า...ง...ม....คี....ุณ.....ภ....า...พ....แ...ล....ะ..ม....คี ....ว...า..ม....เ.ข...ม....แ...ข...ง็ ................... .3.........บ.....า..น.....เ.ป....น.....ศ....ูน....ย....ร ...ว...ม...ข...อ....ง...ค....ร....อ...บ....ค....ร....วั.....เ..ป....น.....ท....่พี ....กั ......... ...................................................................................................................... .........อ....า..ศ....ยั....แ...ล....ะ..ด....ำ...เ..น....นิ....ก....จิ....ก....ร...ร....ม...ต....า...ง...ๆ......ท....ุก....ค....น................... .........ใ...น....บ....า...น.....ร...ว...ม...ก....ัน.....ส....ร...า ...ง...ค....ร....อ...บ....ค....ร....ัว..ใ...ห....ม ...คี....ว...า...ม...ส....ุข....... .3.........ส....ัง....ค....ม...เ..น....น.....ก....า..ร....อ...ย....ูร ...ว...ม...ก....ัน.....ข...อ...ง...ค....น.....จ...ำ...น....ว...น................. .........ม....า...ก......ม....คี ....ว...า..ม....ส....ัม....พ....ัน....ธ...ก....นั........ม...สี....ถ....า...บ....ัน.....ต....า..ง...ๆ................ ...................................................................................................................... .........ท....ท่ี....ำ...ห....น....า...ท....่ีข...ัด....เ.ก....ล....า...แ...ล....ะ...เ.ช...ื่อ....ม...โ...ย...ง...ส.....ม...า...ช...ิก.................... .........ใ...น....ส....ัง....ค....ม...ใ...ห...อ....ย...รู....ว...ม...ก....นั....อ....ย...า...ง...ม....คี ....ว...า..ม....ส....ขุ...................... ...................................................................................................................... (พจิ ารณาจากคำตอบของนักเรียน โดยใหอยใู นดุลยพินิจของครูผูสอน) 21

กจิ กรรมที่ 3 ใหน กั เรยี นจำแนกพฤตกิ รรมทกี่ ำหนดให วา เกยี่ วของกบั การปฏบิ ตั ิตาม วถิ ปี ระชา จารตี หรอื กฎหมาย 1. นุดปี รนนบิ ัติบิดามารดาเม่ือแกเฒา ............จ....า...ร...ตี ............... 2. ดำขโมยเอกสารของหนว ยงานราชการ ............จ....า...ร...ีต............... 3. อูบาบริโภคเนือ้ แมว เพราะเชือ่ วาเปน ยาชกู ำลัง ........ว...ถิ ....ีป...ร....ะ..ช....า......... 4. เอกชัยนกั เรยี นช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 2 ขบั รถยนตม าโรงเรยี น ........ก....ฎ....ห....ม....า..ย........... 5. คนในซอยนีช้ อบจบั กลมุ ซบุ ซิบนนิ ทาคนอืน่ เปนประจำ ........ว...ิถ....ปี ...ร....ะ..ช....า......... 6. ซนิ ดีส้ วมรองเทา เขาโบสถ ........ว...ถิ ....ปี ...ร....ะ..ช....า......... 7. อารช วยตำรวจชีเ้ บาะแสการคา ยาเสพติด ทำใหต ำรวจ ........ว...ิถ....ปี ...ร....ะ..ช....า......... สามารถจบั กมุ ผูค า ยาได 3 ราย คนในหมบู านตางกลา วยกยองชมเชยอาร ............จ....า...ร...ีต............... 8. แจนไปชอบพอกับศักดทิ์ ้งั ๆ ที่ศักด์มิ ีภรรยาอยูแ ลว ............จ....า...ร...ตี ............... 9. แพทยโรงพยาบาลแหง หนึง่ เปด เผยความลบั ของคนไข ........ว...ถิ ....ีป...ร....ะ..ช....า......... 10. แอนแตง กายดวยเสื้อผา สดี ำไปรว มงานศพของญาติ กิจกรรมที่ 4 ตัวแทนทางสังคม ไดแก ครอบครัว กลุมเพ่ือน โรงเรียน ศาสนา และส่ือมวลชน ผฉสู บอบั น มีบทบาทในการขัดเกลานักเรียนดวยวิธีใดบาง เพ่ือจะไดเปนสมาชิกท่ีดีในสังคม จงเขียนลงในแผนภูมทิ ่ีกำหนดให .1.......อ...บ....ร...ม...ส....ง่ั ..ส....อ...น....ใ..ห....ส ...ม....า..ช...กิ ................... ตวั แทนทที่ ำหนาที่ .1........น...ำ...เ.ส....น....อ...ข..อ....ม...ูล...ค....ว..า..ม...ร...ู...................... .......ใ..น....ส....ัง...ค...ม...เ..ป...น....ค....น....ด...ี............................ ขัดเกลาทางสงั คม .2........ช..กั....ช..ว...น....ส...ม....า..ช...ิก...ใ..น....ส....ัง...ค...ม...ใ...ห...ท....ำ..ด...ี.. .2.......ใ..ห....ก...า...ร...ศ...ึก....ษ...า.......................................... .3........เ.ป...น....ก....ร...ะ..บ....อ...ก...เ..ส....ยี ...ง..ใ...น....ก...า..ร................ .3.......ใ..ห....ค ...ว...า..ม...ร...กั....ค...ว...า..ม...อ...บ....อ...ุน...................... ........โ..ฆ...ษ....ณ.....า..ป...ร...ะ...ช..า...ส...ัม....พ...นั....ธ...ถ...า...ย...ท...อ...ด.... .4.......ช...้แี...น...ะ...ใ..ห...ป....ร...ะ..พ....ฤ...ต...แิ...ต....ส ...่งิ...ท....ีด่ ...ี........... ........ข..อ...ม...ูล....ข..า...ว..ส....า..ร...ท....ีด่ ...ี............................... .......................................................................... .4..2.......เก.ป...ลน....ุมผ...ูจ.เ..พ.ดุ ...ป.่ือ..ร.น..ะ...ก...า...ย...ใ..น....ก...า..ร....ท...ำ..ด....ี...... 5. สอื่ มวลชน 1. ครอบครวั 2. กลุมเพ่ือน 3. โรงเรียน 4. ศาสนา .1.......ช...กั...ช...ว...น...ท....ำ..ก....จิ ...ก...ร...ร...ม...ด....ีๆ.....ร...ว...ม...ก...นั...... 1......ใ..ห...ค. ...ว..า..ม...ร...ู ..อ...บ...ร...ม..ส....ง่ั..ส....อ...น...ใ..ห...เ..ป...น...ค....น...ด. ี 1......ข...ัด...เ..ก...ล....า..จ...ติ....ใ..จ...ข...อ...ง...ค...น....ใ..ห....ย...ดึ ...ม...่ัน......... .2.......ช...ัก...ช...ว...น...ก....นั ....ต...้ัง...ใ..จ...เ..ร...ยี ...น......................... 2......ส....อ...น....ก...ฎ....ร...ะ..เ.บ....ยี...บ....ว..ิน....ัย...ใ..น....................... .....ใ...น....ส...ิ่ง...ท....ด่ี ...ีง...า..ม............................................ .3.......ใ..ห....ค...ำ...แ..น....ะ...น...ำ...ป...ร...ึก....ษ...า...ต...อ...ก....นั .............. .....ก....า..ร...อ...ย...รู...ว...ม...ก...ัน.......................................... 2......ส....่งั...ส....อ...น....ศ...ีล....ธ..ร...ร...ม......จ...ร...ยิ...ธ...ร...ร...ม............ .4.......ถ...า...ย...ท...อ...ด....ค...ว...า..ม...ค....ดิ ...ท....ี่ด...ีใ..ห....แ...ก...ก....นั ....... 3......อ...บ....ร...ม...ด...า..น....ค....ณุ ....ธ...ร...ร...ม.....จ...ร...ยิ...ธ...ร...ร...ม....... 3......เ..ป...น....แ...บ....บ...แ...ผ...น....ค....ว..า...ม...ป...ร...ะ..พ....ฤ...ต....ิ ......... .....ข...น....บ...ธ...ร...ร...ม...เ.น....ยี ...ม...ป...ร...ะ..เ..พ...ณ.....ี .................. .....ใ...น....ท...า...ง..ท....่ีถ...ูก....ท...ค่ี....ว..ร.................................. .......................................................................... 4......ฝ...ก....ท...กั....ษ...ะ...ใ..น....ก...า...ร...ด...ำ..เ..น....ิน....ช...วี ..ติ.............. 4......เ..ป...น ....ท...ยี่ ...ดึ ...เ.ห....น...ย่ี...ว..ข...อ...ง..ส....ม...า..ช..กิ....ใ..น...ส....งั ..ค....ม .......................................................................... 22

กิจกรรมท่ี 5 ลใหงนในกั เรยี นวทเิ ค่กี ราําหะหนว ดา ใพหฤถ ตูกกิ ตรอรงมต(เอลไือปกนไอ้�ดยมใู านกสกถวาาบนั1ใดสถแาลบะนั เข)ยี นเครอ่ื งหมาย ✓ พฤตกิ รรม สถาบนั สถาบนั สถาบัน สถาบัน สถาบัน ครอบครวั การเมือง เศรษฐกิจ การศึกษา ศาสนา การปกครอง 1. การระงบั ขอ ขดั แยง และรกั ษาความสงบ  ✓    ความเรยี บรอ ยของบา นเมอื ง     ✓ 2. สรา งศรทั ธาและความเช่ือแกส มาชกิ ในสงั คม ✓   ✓  3. มีอทิ ธพิ ลในการหลอ หลอมพฤติกรรม ของเดก็ 4. ควบคุมพฤตกิ รรมของสมาชกิ ในสังคม  ✓      ✓   5. สงเสรมิ สวสั ดิการแกสงั คม ผฉสู บอบั น กิจกรรมท่ี 6 ใหน กั เรยี นตอบคาํ ถามตอไปน�้ พรอมอธิบายเหตุผลประกอบ 1. ใหน ักเรยี นวิเคราะหก ารเปล่ยี นแปลงทางสงั คมของไทยในอดีตกับปจ จุบนั ........ส.....ัง...ค....ม...ไ...ท....ย...ใ...น....อ....ด....ีต............เ..ป...น.....ส....งั ...ค....ม....เ..ก....ษ....ต....ร...ก....ร....ร...ม...แ....บ....บ....ด....้งั ...เ..ด....ิม.......ใ...ช...แ ...ร....ง...ง...า...น....ค....น.........ส....ตั ....ว... ....ผ...คู.....น....ม...คี.....ว..า...ม....ผ...ูก....พ....ัน.... .ฉ....นั....ท....เ..ค....ร....ือ...ญ.....า...ต....ิ ..ส.....ํา..ห....ร....บั....ส....งั...ค.....ม...ไ...ท....ย...ใ..น.....ป....จ...จ....ุบ....ัน......ม....ีท....ง้ั ...ส....งั...ค....ม....เ..ก...ษ.....ต....ร...ก....ร...ร....ม......อ....ตุ....ส....า...ห....ก....ร...ร....ม...บ....ร....ิก....า..ร.......ม...กี....า...ร...น.....าํ.. .เ..ท....ค....โ..น.....โ..ล....ย....ีเ.ข...า...ม...า...ใ...ช...ใ..น.....ท....ุก....ส....า...ข...า..อ....า...ช...ีพ........ผ....ูค....น....ป....ร....ะ..ก....อ....บ....อ...า...ช...ีพ....ห....ล....า...ก....ห....ล....า...ย........ม...ีก....า...ร...ต....ิด....ต....อ....ก....ับ....ส....ัง...ค....ม....ภ....า..ย....น....อ....ก... .ท....่ัว...โ..ล....ก....ผ....า..น.....ท....า...ง...ก....า..ร....ส....่ือ....ส....า...ร......เ..ก....ิด...ก....า...ร....ย...อ....ม...ร...ับ........แ...ล....ก....เ.ป....ล....่ยี....น.......แ...ล....ะ..ผ....ส....ม....ผ...ส....า...น....ท....า...ง...ว...ฒั......น....ธ...ร....ร...ม.................................... ........ส.....า..เ..ห....ต....ุข...อ....ง...ก....า...ร...เ..ป....ล....่ีย...น.....แ...ป....ล....ง............เ..ก....ิด....จ....า..ก....ป....ร....ะ..ช....า..ก....ร....เ..พ....่ิม...ม....า...ก....ข...้ึน.........ค....ว...า..ม....เ..จ...ร....ิญ.....ก....า..ว...ห....น.....า...ท....า...ง...เ..ท....ค....โ..น.....โ..ล....ย...ี .ก....า..ร....ส....อ่ื...ส....า...ร...จ....า..ก....ก....ร...ะ...แ...ส....โ..ล....ก....า...ภ...วิ...ตั....น.......ก....า..ร....ต...ดิ....ต....อ...ก....บั....ส....งั...ค....ม....ภ...า...ย...น.....อ...ก.......ผ...คู....น....ม...ก.ี ...า...ร...ศ....กึ....ษ....า...ส....งู ...ข..น้.ึ ......เ..ป....น....ต....น..................... 2. ใหนกั เรยี นบอกแนวทางการพฒั นาสังคมไทย ตามแนวทางของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสงั คม แหง ชาติฉบับท่ี 11 ........ม....งุ...เ..น....น....ก....า...ร...ส....ร....า..ง....ค....ว..า...ม...เ..ป....น....ธ....ร...ร...ม....ใ..น....ส.....งั ...ค....ม......แ...ล....ะ..พ....ฒ.ั .....น....า...บ....คุ....ล....า..ก....ร...ข...อ....ง...ป....ร...ะ...เ.ท....ศ.......ใ..ห....ม....คี ....ว..า...ม...ร....คู....ว...า..ม....ส....า..ม....า..ร....ถ... .ต....ล....อ....ด....จ...น.....ส....ร....า...ง...ค.....ว...า..ม....เ..ข...ม....แ...ข...็ง...ท....้ั.ง...ท....า...ง...ด....า...น.....เ..ศ....ร....ษ....ฐ...ก....ิ.จ........ส....ัง....ค....ม........ค....ว...า...ม....ส....ัม....พ....ัน....ธ....ร...ะ...ห....ว...า...ง....ป....ร...ะ...เ..ท....ศ.........อ...า...ห....า...ร... .พ....ล....งั...ง...า...น.......ส....งิ่...แ...ว...ด....ล....อ...ม.......แ...ล...ะ...ท....ร...พั....ย....า..ก....ร....ธ...ร...ร....ม...ช...า...ต....ิ ..พ....ร....อ...ม....ก....บั ....เ.ต....ร....ยี ...ม...ค....ว...า...ม...พ....ร....อ ...ม....ส....กู ....า..ร....เ.ป....น....ป....ร....ะ..ช...า...ค....ม...อ....า..เ..ซ....ยี ...น.... ...................................................................................................................................................................................................................................................... (พจิ ารณาจากคาํ ตอบของนกั เรียน โดยใหอยใู นดุลยพนิ ิจของครผู สู อน) 23

กิจกรรมท่ี 7 ใหนักเรียนสืบคนขอมูลจากแหลงการเรียนรูเก่ียวกับปญหาสังคมไทยนอกเหนือ จากในบทเรยี น แลว บนั ทึกลงในแบบบนั ทึก คำชแี้ จง แบบบันทกึ การสบื คน ● ใหนักเรียนสบื คนขอ มลู ปญหาสังคมไทย จากแหลง การเรียนรู เชน อนิ เทอรเ น็ต หนงั สือตางๆ ● วิเคราะหป ญหาสังคมไทยและบนั ทกึ ลงในแบบบันทกึ ● นำเสนอหนาชั้นเรียน ผฉสู บอับน 1. ช่ือปญหา : สิ่งเสพตดิ.................................................................................................................................................................................................... 2. สถานการณ : .........ป....จ....จ...ุบ.....ัน....ป....ร....ะ..เ..ท....ศ....ไ...ท....ย...ม....ีผ...ู.ต...ิ.ด....ส....่ิง...เ..ส....พ....ต....ิด....ก....ว...า...ส....อ....ง...ล....า...น.....ค....น.........แ...พ....ร....ร...ะ...บ....า...ด....ใ..น.....ก....ล....ุม... .เ..ด....็ก...แ....ล....ะ..เ..ย...า...ว...ช...น....เ..ป....น.....ส....ว ...น....ใ...ห....ญ.......ม....ีก....า...ร...ล....ัก....ล....อ...บ.....ผ...ล....ิต.......น....ำ...เ..ข...า .....แ....ล....ะ..ส....ง....อ...อ....ก....ส....ิ่ง...เ..ส....พ....ต....ิด....เ..พ....่ิม...ข...้ึน.....ใ..น.....ท....กุ ....ป... .ท....ำ...ใ..ห....ม...ีก....า...ร....แ...พ....ร...ร....ะ..บ.....า..ด....ไ...ป....ท....ัว่ ..ป....ร....ะ..เ..ท....ศ.......ส....ง...ผ....ล....ใ..ห....ม....ีผ...ตู....ิด....ส....่งิ....เ.ส.....พ....ต....ดิ ....เ.พ....่ิม....ม...า...ก....ข...้นึ....ใ...น....แ....ต...ล....ะ...ป............................ .................................................................................................................................................................................................................................... 3. สาเหตุ : ...1........เ..ก....ดิ ...จ....า...ก...ค....ว...า...ม...ร...เู..ท....า..ไ...ม...ถ....งึ...ก....า..ร....ณ........เ.ช...น.......อ....ย...า...ก....ล...อ....ง......ค....กึ ...ค....ะ...น....อ....ง.....ต....า...ม...เ..พ....อ่ื...น................................... .2.........ถ...กู....ห....ล....อ....ก....ล....ว..ง......โ...ด....ย...ก....า...ร...ผ....ส....ม....ใ..น.....ส....ิน....ค....า...ป....ร...ะ...เ..ภ...ท....อ....า...ห....า..ร.......ข...น....ม......เ..ค....ร....ือ่ ...ง...ด....่มื.......................................................... .3.........อ...ย....ใู ..น.....ส....ภ....า..พ....แ....ว..ด....ล....อ....ม...ท....เี่..ส....ยี่....ง......เ.ช....น .......อ...ย....ูใ..ก....ล....แ...ห....ล....ง...ข...า...ย......แ....ห...ล....ง....ผ...ล....ติ.......ห....ร...อื....ใ..ก....ล....ผ....เู .ส.....พ................................... .................................................................................................................................................................................................................................... 4. ผลกระทบ : ..ส....ง...ผ....ล....ก....ร...ะ...ท....บ....ต....อ....ส....ุข...ภ....า..พ....ท....ำ...ใ...ห....ร...า...ง...ก....า...ย...อ....อ...น.....แ...อ........ส....่ิง...เ..ส....พ....ต....ิด....ท....ำ...ล....า...ย...ร....ะ..บ....บ.....ป...ร....ะ...ส....า...ท... .ส....ม....อ....ง...แ...ล....ะ...ท....ำ...ใ...ห....ถ....ึง...แ....ก....ช...ีว...ิต.........ผ...ล.....ก....ร...ะ...ท....บ.....ต....อ....ส....ัง...ค.....ม........ผ...ูท....่ีต....ิ.ด....ส....ิ่ง....เ.ส.....พ....ต....ิด....อ....า...จ....ไ..ป.....ก....อ...ค.....ด....ีต....า...ง...ๆ........เ..ช...น.... .ป....ล....น.......ฉ....ก....ช...ิง...ว...งิ่...ร....า...ว.....ท....ำ...ร...า...ย....ร...า...ง...ก....า...ย...ผ....อู ...ื่น.......เ..พ....่ือ....ห....า..เ..ง...ิน.....ม...า...ซ....ื้อ...ส....ง่ิ....เ.ส.....พ....ต....ดิ ..................................................................... 5. แนวทางปองกันแกไข : ........ภ....า...ค....ร...ฐั.......อ....อ...ก....ม....า..ต....ร....ก....า..ร....ป....อ...ง....ก....นั ....แ...ล....ะ...ป....ร...า...บ....ป....ร...า...ม...อ....ย...า...ง...เ..ด....็ด....ข...า...ด.......เ..ช...น.... .ล....ง...โ...ท....ษ....ผ...ูค....า...แ...ล....ะ...ผ...ูเ..ส....พ....อ....ย...า...ง...จ....ร...ิง....จ...ัง........ใ..ห....ค....ว...า...ม...ร....ูเ..ก....ี่ย...ว...ก....ับ....โ...ท....ษ....ข...อ...ง....ส....่ิง...เ..ส....พ....ต....ิด....ผ....า..น.....ส....่ือ....ต...า...ง....ๆ.......ข...อ...ง....ร...ัฐ... .ช...ว...ย...เ..ห....ล....ือ....บ....ำ...บ....ัด....แ....ล....ะ..พ....ื้.น....ฟ....ูผ....ูต....ิด....ส....่ิง....เ.ส.....พ....ต....ิด....ใ...ห....ก....ล....ับ....ม....า..ใ...ช...ช...ี.ว..ิต....ใ...น.....ส....ัง...ค....ม....ไ...ด....อ...ย....า...ง...ป....ก....ต....ิ.....ภ...า...ค....เ..อ....ก....ช...น.... .ค....ว...ร....เ..ข...า...ม....า...ม...ี.ส....ว...น.....ร....ว...ม...ใ...น.....ก....า...ร....จ...ั.ด....ก....ิจ....ก....ร....ร....ม...ต....า...ง....ๆ........เ..พ....ื่อ....ร...ณ......ร....ง...ค.....ใ..ห.....ค....น.....ห....า...ง...ไ...ก....ล.....จ...า...ก.....ส....่ิง....เ..ส....พ....ต....ิ.ด... .ป....ร...ะ...ช...า...ช...น....ใ...ห....ค....ว...า...ม...ร....ว..ม....ม...ื.อ...ก....ับ....ร....ัฐ...แ...ล....ะ...เ..อ...ก....ช...น.....ใ..น.....ก....า...ร...ช...ว...ย....ก....ัน....ส....อ....ด....ส....อ....ง...ด....ูแ...ล....ไ...ม...ใ...ห....ม...ีก....า...ร...ข...า...ย...ห....ร....ือ...เ..ส....พ.... .ด....ูแ...ล....ค....ร...อ....บ....ค....ร...ัว......ใ...ห....ค....ว..า...ม....ร...ัก....ค....ว...า...ม...อ....บ....อ...นุ.....ก....ับ....ส....ม....า..ช....ิก......เ..พ....ือ่....ใ..ห....ห....า...ง...ไ...ก....ล....จ...า...ก....ส....่งิ...เ..ส....พ....ต....ิด.................................... .................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................... (พิจารณาจากคำตอบของนักเรียน โดยใหอ ยใู นดลุ ยพนิ จิ ของครผู ูสอน) 24

ตอนท่ี 1 แบบċทèดèสåâอøบûèเĊรñûąĒ่ือÕงåทăĒ 1่ี 1 ใหน–กั ®เšร˜ีย¶Æ 1นเลอื Áก¬šn คƒ² ำ¾¤ต£¶ šอ¾บ¦¸®ทƒ†่ีถ´ูก–®ต›อ˜Æ—¶งºƒท–สี่n®‰ดุ ˜เÆ«¶ พ¹•¾ยีŸง£¶ ‰ค†ำ´–ต®อ›¾บ•£¶เด¨ ยี ว 1. ƒ³¤¤¨¢ƒ¦m¹¢¦ƒ² ª”±Á•¾¤¶£ƒ¨³m “«‰² †¢” 1. กกา. รรมวีวมถิ กีชลวี ุม ิตลเปกั ษนƒ„†ณข... อะ¢¢¢งใ¨¶œ¶œ¶ ดตµ—¤Œ¶±เนµ«Œร¨¶¢² ³เµ–ยีŸƒอ¾œ¤ก²šง˜|š™วDz‰–q„าm®®ºn¬ƒ‰è–“²šสšµ‰Ÿ¾¿ัง®‰·Æ¦ค‰Ÿ±ม³ºŒn®”³³©£²£ƒ²š ข. มปี ระชากรท‰ั้ง.ผ¢ูห¤¶ ญºœ¿งิ›แ›ƒล³ะ¤œผƒูช †¤า®ย‰¾œš| „®‰–š¾®‰ ค. มมปีรี ปู ฏแิสบัมบพก2ันา.ธรŸƒ†ตป..¥อ–กƒƒƒµกค³³¤¤¤ัน¤ร£Œ¢¢µÇอm¨Á£•พ˜ง¾—ƒ²¬เ่ึง®¸˜ป¦พ¨³¸®m³น£¾าœn–ºขอš|ƒอาƒ˜³ศงƒ¹ ¤„ตยัƒq¤นก•±n£˜เัน³อ´ƒ–งm®ƒš² ˜³‰«²‰†¢‰„.. ƒ³¤–n®š¤²›¿„ƒ ง. ƒ³¤œ›µ ²–µ–m®ƒš² ¤±¬¨m³‰†¤ºƒ²›šƒ² ¾¤£¶ š 2. พฤตกิ รรมใดถอื3.ว„ƒา ®.n เÁป•ƒ¾น³œ¤š| ก†¨¨า™µ ›ƒ¶ร†³ก¹¢¤˜˜ร«Æ¶³ะ‰²‰ท†«¢²‰ำ†ƒต¢´¬อšก•¿ัน›ท›¿างšสŸงั¥ค–ƒµ ม¤¤¢„Á.¬«nƒ¢³³¤ŒŠ²•ƒµ œ¤±¤¾±›Ÿ£¶ ¥›–˜œµ ³‰›µ«–²‰² †¾µ œ¢š| ¿š¨¾•£¶ ¨ƒš² ก. การยมิ้ ทักทา†ย. ƒ³¤„•² ¾ƒ¦³˜³‰«²‰†¢ ข.‰. กƒ³า¤รœต¦ƒºอ žนz‰†ร³m บัš£µแ¢ข„®ก‰†šÁš«‰² †¢ ค. การชวยเห4ล. ือ„n®ผÁ•ตู †ก¸®Šท¹•กุ¢m‰¹ข¬ไ¢ด³£ย „า®ก‰ƒ³¤„•² ¾ƒ¦³˜³‰«‰² †¢ง. การปฏิบัติตอ กันระหวา งครกู ับนกั เรียน ƒ. ¾ŸÆ®¸ œ¤›² œ¤‰¹ «‰² †¢Á¬n•„¶ šÇ· ผฉสู บอบั น 3. ขอ ใดเปน วธิ กี ารท„ส่ี .งั ค¾Ÿม¸Æ®Œก¨m ำ£หÁ¬น«n ‰² ด†แ¢¢บ†¶ บ¨³แ¢ผ¾œนš| ¤พ±¾ฤ›£¶ต›กิ รรมใหส มาชกิ ประพฤตปิ ฏบิ ตั เิ ปน แนวเดยี วกนั ก. การควบคุมท†‰.า. ง¾¾สŸŸงั®Æ¸®¸Æ Ÿ®ค›²“ม¤š¢³«†²‰Æ ¨«³®¢š†«•µ ¢³«Œ–µƒœµ „zè®è‰«³‰²Á¬†˜n¢š²Á¬–n¾®m¤£¶«š¡ข¤³.¤ºnŸ±„¾›®ก¶£‰า«›‰²รÁ†šจ¢«ดั ²‰†ร¢ะเบยี บทางสังคม ค. การขดั เกล5า. ทœzŠาŠง£² ส˜Æ¶¢งั ®¶ค˜µ ม™µŸ¦–®m ƒ³¤ƒ´¬š•Ÿ¥–µƒ¤¤¢„®‰ง›.¹††¦ก˜Æ¶«า´ร†ปè² ล˜Æ¶«กู •¹ ฝ†®¸ง „คn®าÁ•นยิ มของคนในสังคม 4. ขอ ใดคอื จุดมงุ หมƒ†า.. ย©ƒข³³¤«อ©šงƒ·³กª³ารขดั เกลาทางสงั คม „. †¤®›†¤²¨ ‰. «¡³Ÿ¿¨•¦n®¢ ก. เพ่ือปรับป6ร.งุ ›ส³n งัšคœ¤ม±ƒใ®ห›ด•n¨ขี £ึ้นŸšÇ¸ ¾«³ ž³š‰² ¬¦‰² †³ «®•†¦n®‰ƒ›² «²‰†¢Áš¾¤¸®Æ ‰Á• ข. เพือ่ ชวยใหสƒัง.คมÀ†ม¤‰คี«¤วn³า‰˜ม³เ‰ป«²‰น†¢ระเบยี บ „. ›¤¤˜²•‘³š˜³‰«²‰†¢ ค. เพื่อพัฒนาค†ว.าม®‰ค†ดิqœ¤±สƒ®ต›ปิ „®ญ‰«ญ²‰†า¢ใหทนั ตอ สภาพ‰ข. อƒง³ส¤Šัง²•ค¤±ม¾›¶£›˜³‰«²‰†¢ 1. งต.อบเพคอ่ื. อบมกกรีารมารรสจวัง่มดั สกรอะลเนุมบทสียาบมงทาสาชังงิกคสขมังคอหมงมสเาพงั ยคอ่ื ถคมึงวใาหกมเเลปรุมียน คนรนะรเทรูบี่มะียีคเบบวแาียบมบบสใแัมนผพสนันังใธนค กมมาีกราดรำกเนรินะทชวีำตติ อรวกมันกทันางสังคม และ 25.. ปตจอบจยั ทง.่ีมีอกิทาธรพิ ปฏลิบตัตอิตกอากรันกรำะหหนวาดงพคฤรูกตับกิ นรรักมเรขียอนงโบดยคุ คครลู ทม่สีีจำุดคมุัญงหทมสี่ายุดเพคื่อือถขาอยใทดอดความรู นักเรียนเปน 3. กต.อบศาข.สนากผรูารบั จกดั ารระถเาบยยี ทบอทดาคงวสางัมครมู ซ่งึเปตนรงกการับกคำวหานมหดมรขาะยเ.บขอยี คงบกรแาอบรบบกแครผระนทวั ใำนตกอการันอทยารู งว สมังกคนั มของสมาชกิ ในสงั คม ค. การศกึ ซษง่ึ สามาชกิ ในสงั คมตอ งปฏบิ ตั ติ าม เพอ่ื การอยรู งว .มกนั สอภยา งพสแนั วตดสิ ลขุ อม 4. ตอบ ง. การขดั เกลาทางสงั คม เปน กระบวนการอบรมสงั่ สอนสมาชกิ ใหเ รยี นรรู ะเบยี บและนำมาเปน แนวทาง 6. บานประกอในบกดาว รยปพระื้นพฤเตสปิาฏฝิบาตั ผิ เนพัง่ือกหารลเังปคน าสมสาอชกิดทค่ีดลีขอองงกสับงั คสมังคมในเรื่องใด 5. กต.อบโคขร. งสครราองบทคารงวัสเงัปคน มสถาบันพืน้ ฐานทางสังคมทที่ ำขห.นาบทร่ีในรทกาัดรฐอาบนรทมเาลง้ียสงังดคูขัดมเกลาสมาชกิ ใหเ ปนคนดี 6. คต.อบองกค. ปรโกคะ็เชกรนงอสเบดรียขา วงอกสงนั ำสปคังรญั คะขกมอองบบดานว ยกเชลนุมคนคานสถาหบลันงั งทค.าางสพกังื้นาครมเจสัดสาถระาปนเรบภะียตาพูบหทบนาทางบตสาางัทงคขอมโคงครนงสในราสงงั ทคามงสังคม 25

7. สถาบนั ทางสังคมใ7ด. «ƒท—. ³ำ›«ห²š—³˜น›³š²‰า «ƒท‰²³†¤ีก่¢©·ƒÁำ•ª˜ห³´น¬šดn³˜สƶƒถ´¬าšน•«ภ—³าšพ¡³ขŸ„อ„®.‰ง›บ«¹†—†คุ³¦›คÁ²šš¾ล«©²‰¤ใ†ªน¢‘ƒสµŠงั คม ก. สถาบนั การศกึ ษ†า. «—³›š² †¤®›†¤²¨ ข‰.. «—ส³ถ›š² าƒบ³¤ัน¾¢¸®เศ‰ƒร³¤ษœƒฐ†ก¤®จิ ‰ ค. สถาบันครอบ8ค. ร«ƒัว—. ³›«²š—³Á•›¢š² ¶«©¨m³š««š´³†è² Ášƒ³¤¤±‰›² „n®„•² ¿£n‰Áš«ง„²‰.†. ¢«—ส³ถ›²šาƒบ³¤ัน©ƒ· กª³ารเมอื งการปกครอง †. «—³›²š†¤®›†¤¨² ‰. «—³›²šƒ³¤¾¢®¸ ‰ƒ³¤œƒ†¤®‰ 8. สถาบนั ใดมีสวนสำ9.คƒญั ³¤ƒใ¤น±˜ก´Áา•รŠ²•ร¾œะ|šงƒบั ³¤ข„²•อ¾ƒข¦³ดั «แ‰² †ย¢Àง•£ใ˜น³ส‰®งัn®¢คม สถาบันศาสนา ข.ƒ. š³¾•£¶ •º¡³Ÿ£š–¤q¿š¨œ¤±¨²–©µ ³«–¤q ก. „. †”¹ £³£«®šÁ¬nš®n £¤nºŠƒ² ˜´†¨³¢¾†³¤ŸºnÁ¬èm สถาบนั การศึกษา 9. คกา. รกสรถะาทบำันใดคจรัดอเบ1ป0ค.น ร„†‰ก.วั.n®Áา•†ƒร¿³¤«ขšº«•®•ดั‰š³—«Áเ·‰¬³ก›¢šn ¤³²ƒล¤¤¾˜—¤า£¶¤²•ส®nš‘‰³˜ัง¾šŸ´ค˜‰¦³³ม‰š‰–«¤โ³m¨‰²¢ด†¢Š¢ƒย‰² ²š¬˜ท¾¨œ£±า|šÂ••ƒงŒn®n¦อ•²£¢¹m ³m¾¾อŠ‰Ÿงš—มÆ®¸.ƒº¢ž–³eƒƒ®n †˜‰ส¨¾¶«ÆŸ³ถ•¹¢¤³¾าœ±žบ|šƒeœนั¤¤®n ±‰กŒ†³า³™¤µœร³ÂÀเ–®ม¾£ƒือ±¾œงš| กœา¤±รŠ´ปกครอง ก. นาเดยี ดูภาพยนƒต. รšแÇ´„น·ÇšÁว¬ปn¤¶›ร–ƒ²ะวัตศิ าสตร ข. คุณยายสอนใหน„†..อ¤˜ยºn¿´รŸ®±nจู ¤¤Œnºัก–š³ท±¢¤ำÁŠ®ºn ค†¡¸®²£ว˜า£ม¿˜เnคารพผูใหญ ค. ครสู อนใหนักเรยี‰.น¾ท•µšำ–ง³¢า¬น¦²‰รวnºÁ¬มèกm¬¢ัน³Âเ¢ปƒm ²•น กลมุ เพ่ือฝก ความเปน ประชาธปิ ไตย ง. กานดาสามา1ร1ถ. รƒƒ³.อ ¤ƒงŒ¤²£เ±¢พ˜¶¡´ลÁ¤•¤งŠ£•²³ต¿¾œา¦|š±ม¦ƒƒº³จ¤¿˜งั¦´n¨ห¿•µ–ว–ƒm ะm®Å¿ไ¨®µ—ด›œ¶ Âอ¤œ±¾ยŒœ³|šา Œงºnƒถ›² šกู n®ต£ อ งเพราะฝก รอ งคาราโอเกะเปน ประจำ „. ¿®šŸº•Š³Â¢m«¡¹ ³ŸŠ·‰˜´Á¬¾n ŸÆ¸®šÂ¢m®£³ƒ†›†n³«¢³†¢•¨n £ 10. ขอใดแสดงถงึ บรรทดั†.ฐŸา®mน¿¢ทm„า®‰ง¿ส¨¨งั ¢ค¶†¨ม³¢ไ¾œทš| ย®£ไmº®ด£m³ช‰¦ัด´›เ³จƒน¾šม¸®Æ ‰าŠก³ƒท¿¨ีส่ ¨Âุด¢m¾¦Ç£¶ ‰•º ก. น้ำขึน้ ใหรีบตัก ‰. ¿ƒ¨n „›² ¤—Œš˜³n £¤—„®‰•®ƒ¤ƒ² ¢¶ ¦˜´Á¬¤n —„®‰˜²‰Ç «®‰ž³h £¾«£¶ ¬³£ 12. «¢³ŒµƒÁš«‰² †¢ÁŒn®±Â¤Ášƒ³¤–²•«µš†¨³¢¾¬¢³±«¢„®‰Ÿ¥–µƒ¤¤¢ ข. รแู พ รูช นะ รอู ภƒ.ยั «—³›š² ผฉูส บอับน „. ›¤¤˜•² ‘³š ค. ทำอะไรตามใจค†ือ. ไ›ท˜›ย³แ˜ ท ‰. †m³š£µ ¢ ง. เดินตามหลงั 1ผ3.ูใหƒ„.n®ญÁ•œ¾èzหœ|š¬มœ³«èzาµÆ‰¬¾ไ«³มŸ«‰²–ก †•µ ¢ัด˜Æ«¶ m‰¦ƒ¤±˜›–m®†¹”¡³ŸŒ„¶¨. µ–„œ®z艬†³š«ÂƵ‰˜¿£¨¤•¹š¦¿®n ¤¢‰¢³ƒ˜Æ«¶ ¹•ÁšœŠz Š›¹ š² †. œèz ¬³˜¹Š¤–µ †®¤q¤²œŒšÆ² ‰. œz謳†¨³¢£³ƒŠš 171.. กกตา.อรบกชรยัคะม.ทีภำสจใรดะรถถจยาูกนัดากภแเำปาลหพนะนลกดหูกามมรแาาทจยลาถำวกผงึแสิดตถสตกาิทบอแ็ ธันวอแิ ิถลคบปีะรไหอรปนบะเาคชปทราน่ทีัวชีบ่ กูุคบัคลนมอีอยยู ซึ่งสถานภาพที่ตดิ ตวั มา เชน เปนพอ แม ลกู 8. ขต.อบแอง.นพสดู ถจาาบไันมกสาุภราเมพือจงกงึ าทรำปใกหคเรพออ่ื งนทไำมหอนยา าทก่ใี นคกบาครารสักษมาาคควมามดสว งยบเรียบรอ ยของสงั คม ควบคมุ 9. คงต..อบพแกกอ ว.แขมบัสทกข รามาองรถางอชขชแกิอัดนมใวเหกทวปลมเาชฏายคีนทิบรวาตัถากงติ มขสาารอเัมงปองกคานดฎมนอหอมหีมยกนาูอร2ยังักยสปาือมงรลผีะดเำลภูโบทททราำทกใไัศหดเนรแนถก ่ือขดงูภกอจาางาพรทกยขงั้แันดสวเตกอวรลงไ มฝาซโาเึ่งดลยผย้ียเูรทสงับาดยี จงหูะตเารรยียงนรแูโลดะยกไามรไดขัดตเั้งกใจลาโแดลยะ 1102.. สตมอบาชกิง.ในสคสงั อังคยคมๆมใไซชทึมอยซเะับปไเนรขใาสนไังปกคใานมรทจติต่ีเคดัใตาสรสินพำคนผวูอกึ าาวมุโเสหมทาำะตสามมคขำอสงั่งพสฤอตนิกแนรระมนำของผูใหญเปรียบไดกับสำนวน ก. สถาบนั“เดนิ ตามหลงั ผใู หญหมาไมก ัด” หมายถึง ทำขต.ามคบำรแรนทะนดั ำฐขาอนงผูใหญยอ มปลอดภัย 11. คต.อบบทข.บาวถทิถกู ีปตรอะบชโาตแ เบปบนไแมนร นุวปแรรงะพฤเชตน ิปฏแิบอนัติพขอดู งจคาไนมงใส น.ภุ สาพังคคามจนงึ ยิ ทถมำาใหหาไ กมมไมใี คปรฏอิบยัตากิจคะถบูกดตว ยำหนเปิเนลก็กานรอลยงหโทรษือ 1123.. กขต.ออบใดปเญขป.นหปาบคจสญ าวร่ิงกรรหเกยทสาอลดัพสมุมฐงัรตเาพคับนดิ อื่มหเปนรทน ือส่ีมไมงาตยผรอลฐมการนรับะกทาเพรบือ่ปตใฏหอบิ เคปตั ณุตนิ าไภมปบาตทพามบชขทาีว.ทิศิตแทลขปาะงอญสขงอถหคงาานนรสะภไบงิ่ทาบพแยขควรอดุณนุงลบคแอคุารขมคงอลมงวสาา กงักคทารม่ีสกนดุ รน้ั ใะนทำปใดจ ถจกูบุ หันรอื ผดิ 13. คต.อบปญก.หาปทจุจจรุบติ นั คปอญ รหราปั สชิง่ เน่ั สพติดกำลังแพรร ะบาดอยงา.งรนุ ปแญ รงหในาคกวลามุ มเดย็กาแกลจะเนยาวชน สง ผลใหเกิด ปญ หาอนื่ ตามมา เชน อาชญากรรม โจรกรรม ทำรา ยรา งกาย เปน ตน 26

14. ใครอยูในภาวะเ1ส4.ยี่ งÁƒ†.ต¤®อ Š£®กºmÁ£šา¡รœ³เ¾¨„ก±n³¾ดิ†«m³ป£Æ¶ £‰ญ¾–£®m ³หƒ¨³Œา¤šส¾ƒ˜งั µ•¹ƒคœœมzè•c ¾¬˜³®«¢‰² Á†¬¢èm ก. จอยไปเขาคา ย„เ.ยŸา®mว¿ช¢นm„®ท‰ุกÀ®ป¾œด |šเ˜ท¶Æœ¤อƒ· มª³ใÁห¬ญnÀ®˜ ƒ¹ †¤‰²Ç ¾¢Æ®¸ ¾„³¢¶œèz ¬³ ข. พเทมกุอ ่อื คแมรมเี้ังขวทลอี่มาง1วปีโ5อาญ.งเ†‰„ƒปหอ...®n นอาÁ•¾˜®ยท¢¾®พƒ¹œจ®Æ¸ี่ปƒ†š| ¢อะƒ¤ร¨¶¾ไ‰²Çจµ™¨ึก˜ป¶ƒ¬¦ะษ¶¢Æ³³¢สด¤¨œ¶ ³า¿อ³mม่ืèz£ใ‰ƒน˜ห¬®สœn ¶¾Æ®n³หèz„ุรโ£อ¢nาŸ¬นŠ‰แท®m³±¨ัง«Šล•กุœส²‰±ะ«†•คอื ®¢ท¸Æ¢รใšÂ«หุบั้ง•¬¹¤¤nเ³กตš±ม¿‰²£ับแี¦«ือ่±±ม®¸เ£˜เดÁ³ขแ¬¹›¨็กƒn–˜าลใ²›¶¿Æ«¶มะน¢¾¹•แ•ปีm¿ชŃก¦ญÁุม±šว¿หชŒเƒ¢¹ปนาn¨Œ¾นแœšš|ป¿อœ®รอ¤®ะ±ัด•² Šจ´ำ ค. ง. 15. ขอใดเปนวธิ ีการแก†„ป.. ญ œ¦‰¦หÀºƒ˜าžªสz‰Šัง˜ºnµ–คƃ¶«¤´ม±š˜ไ·ƒด´¿¦ร•µ ±ะ®†ย£¨m³³ะ‰¢ย¤¤š¹า›² ¿ว¤ทµ•‰Œสี่ ®ุด›•¨n £ƒ³¤©ƒ· ª³ ก. ออกกฎหมายท‰.่เี ขŠม•² –ง‰²Ç ว¬ดšm¨£‰³š«´¬¤²›¿ƒn„œz謳–m³‰Ä ¾œ|šƒ³¤¾‹Ÿ³± 14. คขตต..ออบบปลงลคงโูก..ทฝษง กคผจารูทิตรอปีก่สบลรำคะูกนรทฝวัึกงทำแจม่ีผลติปีดิ ะสญ อคำหยนวาาากึจงมแะรกลรนุ ะอบั คแใผหวรดิาเงกมชรดิ อบัปบผญดิดหชวาอสยบงักดคาว มรยตศกาึกามรษมศาากึ เษชาน ปญ หาความรุนแรงในครอบครวั 15. เปนการปอ งกนั ปญหาสังคมทีจ่ ะเกิดขึ้น ง. จดั ต้งั หเปนนว กยางราสนรสาำงหภรูมับิตาแนกทไาขนปกญอหนทาตี่จะาเงกๆิดปเปญนหากาหรรเฉือพเมา่ือะมีปญหาเกิดข้ึนแลวถาทุกคนมีจิตสำนึก มกี ารศึกษาที่ดีกส็ ามารถท่ีจะแกป ญหาที่เกดิ ข้นึ ไดอ ยางถาวร ตอนท่ี 2 ใหน ักเรยี นตอบคำถามตอไปนี้ 1. การขัดเกลาทางสงั คมมีความสำคญั อยา งไร จงวเิ คราะห มฐ./ตัวชว้ี ัด ส 2.1 (ม.4-6/2) ............ช...ว...ย...ใ...น....ก....า...ร....อ...บ....ร....ม...ส....ั่ง....ส....อ...น.....ส....ม....า..ช...ิก....ใ...ห....เ ..ร...ีย...น.....ร...ูร....ะ..เ..บ....ีย....บ.......เ..พ....ื่อ...ใ...ห....เ.ห....น็.....ค....ณุ .....ค....า...แ...ล....ะ...น....ำ...ม...า...ป....ฏ....ิบ....ตั ....ิ ...แ...ล....ะ..ช...ว...ย........... ผฉสู บอบั น .ใ...ห...ส.....า..ม....า...ร...ถ....ป....ร...ะ...พ....ฤ....ต....ิป...ฏ....ิบ....ัต....ติ....น.....ต....า...ม...ส....ถ....า...น....ภ....า...พ....แ...ล....ะ..บ.....ท....บ....า...ท....ข..อ....ง...ต....น.....เ.อ....ง...ไ...ด....เ .ป....น.....อ...ย....า..ง....ด....ี ..เ..พ....ือ่....ค....ว...า..ม....เ..ป....น................ .ร...ะ...เ.บ.....ยี ...บ....เ..ร...ยี....บ....ร...อ....ย...ใ...น....ก....า...ร...อ....ย...รู....ว ...ม...ก....นั..................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................... 2. โครงสรางทางสังคมมีความสำคัญอยางไร และสังคมที่มีความมั่นคงจะตองมีโครงสรางทางสังคม อยา งไร ............โ...ค....ร...ง...ส....ร....า...ง...ท....า...ง...ส....งั...ค....ม....เ..ป....น....ก....า...ร...ว...า...ง...ร...ปู....แ...บ.....บ....แ...ล....ะ...ก....ฎ...เ..ก....ณ.....ฑ.....ข...อ...ง....พ....ฤ...ต....ิก....ร....ร...ม....แ...ล....ะ..ค....ว...า...ม...ส.....มั ...พ....นั.....ธ...ข...อ...ง................. .ส....ม....า..ช....กิ ...ใ...น....ส.....งั ...ค....ม......ส.....ัง...ค....ม...ท....เ่ี..ข...ม...แ....ข..ง็....ส....ถ....า..บ.....นั ....ท....า...ง...ส....งั....ค....ม...จ....ะ..ต....อ....ง...ท....ำ...ห....น....า...ท....ีไ่ ..ด....อ....ย...า...ง...เ..ต....็ม...ท....่ี...ส....ม....า...ช...กิ ....ใ..น.....ส....งั...ค....ม............ .ม...คี....ว...า...ม...ส....มั....พ....นั ....ธ...ต....อ...ก....นั.....แ...ล...ะ...ป....ฏ...บ.ิ ....ตั ...ต.ิ ...า...ม...ก....ฎ....ร...ะ...เ.บ....ย.ี ...บ....ท....ก่ี....ำ..ห....น....ด....ข...นึ้.......ท....ำ...ใ..ห....ร...สู....กึ....เ..ป....น....พ....ว...ก....เ.ด....ยี....ว..ก....นั.....แ...ล...ะ...อ...ย....รู ...ว...ม...ก....นั....... อยา งมคี วามสขุ...................................................................................................................................................................................................................................................... 3. การเปล่ยี นแปลงของสังคมไทยจากอดตี สูปจ จุบนั สง ผลตอการพัฒนาประเทศอยา งไร ............ก....า...ร....เ.ป.....ล...่ี.ย...น.....แ...ป....ล....ง...ข....อ...ง....ส....ัง...ค....ม....ไ...ท....ย...ใ...น.....ป....จ...จ....ุบ....ัน.....ท....ำ...ใ...ห....ส....ัง...ค.....ม...ไ...ท....ย...ม....ีค....ว...า...ม....เ..ป....น....ส.....า..ก.....ล....ม...า...ก....ข...ึ้น.........ส....ง....ผ...ล....ต....อ... .ก....า..ร....พ....ฒั.....น....า...ป....ร...ะ...เ.ท....ศ.......เ..ช...น.......ม....คี ....ว..า...ม...เ..จ...ร....ญิ.....ก...า. ..ว...ห....น....า...ท....า..ง...ด....า...น....ก....า...ร...เ..ม...อื...ง....ก....า..ร...ป....ก....ค....ร...อ....ง......ป....ร...ะ...ช...า..ช...น.....ม...สี....ทิ....ธ...ิ...เ..ส....ร....ภี ...า...พ... .ม...ี.ก....า...ร...แ...ส.....ด....ง...อ....อ...ก....แ....ล....ะ..เ..ข...า...ร....ว...ม...ก....ิจ....ก....ร....ร...ม....ท....า...ง...ก....า...ร....เ.ม....ือ....ง...ม....า...ก....ข...้ึน.........ท....า...ง...ด....า...น....เ..ศ....ร....ษ....ฐ....ก....ิจ....ป....ร...ะ...ช...า...ช...น.....ม...ีค....ว...า...ม....อ...ย....ูด...ี .ก....นิ....ด....ขี...ึ้น........จ...า...ก....ก....า...ร...ท....่ีม...กี....า...ร....พ....ฒั .....น....า...ด....า...น....อ....ตุ ....ส....า...ห....ก....ร...ร...ม....แ...ล....ะ...ก....า..ร....พ....ฒั.....น.....า..ภ....า...ค....เ..ก...ษ.....ต....ร...ก....ร...ร....ม......เ..ป....น....ต....น............................. 27

เร่ืองที่ 2 วฒั นธรรมและภมู ปิ ญญาไทย สาระการเรยี นรแู กนกลาง วัฒนธรรมเปนเครื่องแสดงใหเห็นถึง ความเจริญงอกงาม ความเปนระเบียบเรียบรอย 1. ความหมายและความสำคัญของวัฒนธรรม ความกลมเกลียว มีคุณธรรมและศีลธรรมของ 2. ลักษณะและความสำคัญของวฒั นธรรมไทย คนในชาติ สว นภมู ปิ ญ ญาไทยเปน การแสดงออก 3. การเปล่ยี นแปลงของวฒั นธรรมไทย ถงึ ความรคู วามสามารถของคนไทยแตล ะทอ งถน่ิ 4. ความแตกตางระหวา งวฒั นธรรมไทยกบั วฒั นธรรม ในการนำองคค วามรตู า งๆ มาปรบั ใชใ หส อดคลอ ง กบั วถิ ชี วี ติ ของตน ดงั นน้ั วฒั นธรรมและภมู ปิ ญ ญา สากล ไทยจึงเปรียบเสมือนแบบแผนที่สำคัญในการ 5. วธิ เี ลอื กรบั วัฒนธรรมสากล ดำเนินชวี ิตของคนไทย ที่สะทอ นใหเ ห็นถึงความ 6. แนวทางการอนรุ กั ษวัฒนธรรมไทยท่ดี งี าม เปน ตวั ตน ซึ่งเปนเอกลกั ษณประจำชาตไิ ทยของ เราอกี ดว ย จดุ ประสงคการเรยี นรู เอกลักษณประจำชาติไทย คือ ลักษณะท่ีดีเดนของสังคมไทย ผฉูส บอบั น 1. อธิบายความหมาย ลักษณะของวัฒนธรรม และประชาชนชาวไทย ซ่ึงเม่ือรวมกันแลวทำใหประเทศไทย และภมู ปิ ญ ญาไทยได มีความแตกตางจากประเทศอ่ืนๆ เอกลักษณประจำชาติไทย ประกอบดวย สถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย และ 2. วเิ คราะหปจ จยั ทีท่ ำใหเกิดการเปลี่ยนแปลง สถาบนั การปกครองระบอบประชาธปิ ไตย อนั มพี ระมหากษตั รยิ  วฒั นธรรมไทย และเลือกรับวัฒนธรรมสากล ทรงเปนประมุข ไดอยา งเหมาะสม 1. วฒั นธรรม 3. บอกแนวทางการอนุรักษว ฒั นธรรมและภมู ปิ ญญา ของไทยได วัฒนธรรม เปนส่ิงท่ีมนุษยมีสวนสราง ข้ึนมาจากการเรียนรู ท่ีไดรบั การปรงุ แตงพฒั นา Key Question ใหเกิดเปนรูปลักษณที่สูงเดนขึ้น ตัวอยางเชน ขนบธรรมเนียมประเพณที สี่ ำคัญ กิริยามารยาท 1. เพราะเหตใุ ด เราจึงตองมกี ารปรบั ปรุงวฒั นธรรม ในสังคม ภาษาและวรรณคดี เปนตน และได บางอยา งใหสอดคลอ งกับยุคสมยั สืบทอดสงตอวัฒนธรรมดังกลาวจากคนรุนหนึ่ง สูคนรุนตอมา จนกลายเปนมรดกทางสังคมที่ 2. เราควรใชห ลกั เกณฑใ ดในการเลือกรบั วฒั นธรรม แสดงถึงความเจริญงอกงาม และสะทอนใหเห็น สากลมาใชใ นวฒั นธรรมไทย ถงึ เอกลักษณป ระจำชาติของตน 28

วฒั นธรรมจงึ มสี ว นสำคญั ในการทำหนา ทกี่ ำหนดความประพฤติ และหลอ หลอมบุคลกิ ภาพของ สมาชกิ ในสังคมใหดำเนินชวี ิตไปในแนวทางทีถ่ ูกตอ งเหมาะสม เปน อันหน่ึงอันเดียวกนั เพ่ือสรางเสริม ใหมนษุ ยอ ยรู วมกนั ในสงั คมอยา งมีระเบียบเรยี บรอยและเปน ปกตสิ ุข วัฒนธรรมมีลักษณะสำคัญ ดงั น้ี 1) วัฒนธรรมเกิดจากการเรียนรู เน่ืองจากมนุษยมีความสามารถและมีสติปญญาใน การเรียนรสู ง่ิ ตางๆ รอบตัว และนำความรนู ้นั มาประดษิ ฐคดิ คน ปรับปรุง รวมถึงพฒั นาเปน วัฒนธรรม ใหมๆ ขึ้นใชจ นเปน ที่ยอมรบั 2) วัฒนธรรมเปนรูปแบบของวิถีชีวิต ท่ีสมาชิกในสังคมตองประพฤติปฏิบัติไปในแนวทาง เดียวกนั เชน การแตง กายดวยชุดดำเม่ือตอ งไปรว มงานศพ การทป่ี ระชาชนปฏบิ ตั ติ นตามกฎหมาย 3) วัฒนธรรมเปนเอกลักษณทางสังคม ท่ีแสดงถึงลักษณะเดนประจำชาติ แสดงความเปน หมูค ณะ หรอื ชาติพนั ธเุ ดียวกัน ซึ่งเปนพ้นื ฐานของความสามคั คีและความมน่ั คงของคนในชาติ 4) วัฒนธรรมเปนสิ่งที่ถายทอดสูอนุชนรุนหลัง เปนมรดกทางสังคมมนุษยที่เกิดจากการ ส่ังสมประสบการณ จนกลายเปนองคความรูท่ีสงตอใหแกอนุชนสืบตอกันมา เพ่ือไมใหวัฒนธรรม สูญหายไป 5) วัฒนธรรมมีการเปล่ียนแปลง ปรับปรุง และพัฒนาอยูเสมอ เพื่อใหสอดคลองกับ ยุคสมัยและความตองการของสมาชกิ ในสงั คม 2. วัฒนธรรมไทย ผฉสู บอับน วฒั นธรรมไทย หมายถงึ สง่ิ ทคี่ นไทยกำหนดหรอื สรา งขน้ึ มกี ารเรยี นรแู ละปฏบิ ตั สิ บื ตอ กนั มา มีลักษณะท่แี สดงถึงความเจรญิ งอกงาม ความเปน ระเบียบเรียบรอย ความกลมเกลยี ว ตลอดจนการมี ศลี ธรรมอนั ดขี องสมาชกิ ในสงั คมไทย เชน การใชภ าษาไทย การรจู กั เคารพผอู าวโุ ส การไหว ศลิ ปกรรม แบบไทย อาหารไทย รวมท้งั การแตง กายท่ีสภุ าพเรยี บรอ ย ถกู ตอ งตามกาลเทศะ เหมาะสมกบั ฐานะ และวยั เปนตน วฒั นธรรมไทยมคี วามสำคัญตอ คนไทยและสังคมไทยหลายประการ ดงั นี้ 1. เปนเครอ่ื งแสดงถึงความเจริญและเชดิ ชเู กียรตขิ องบคุ คล และประเทศชาติ 2. เปน เครือ่ งแสดงถึงบคุ ลิกลักษณะประจำชาติและดำรงความเปน ชาติไทย 3. เปนเคร่อื งกลอ มเกลาจิตใจมนุษยใหอ ยูรว มกนั ในสงั คมไดอ ยางปกตสิ ุข 4. เปน เครื่องชวยใหคนภูมิใจในชาตไิ ทย 5. เปนเคร่ืองชวยในการสรางความสัมพันธกับนานาชาติ โดยมี การแลกเปลย่ี นเรยี นรวู ัฒนธรรมของกนั และกนั และนำมาปรับใชก บั สงั คมไทย 29

2.1 ทมี่ าของวฒั นธรรมไทย วัฒนธรรมไทยที่เปนเอกลักษณเฉพาะของคนไทยมาแตอดีต และสืบสานเปนมรดกทางสังคม ตกทอดกนั มาจนถงึ ปจจบุ นั อาจจำแนกถึงทีม่ าได ดงั นี้ 1) สภาพแวดลอมทางภูมิศาสตร เน่ืองจากประเทศไทยมีลักษณะทางดานภูมิประเทศเปน ทร่ี าบลุม อุดมสมบรู ณดว ยแมน ้ำลำคลอง สำหรับใชในการประกอบอาชพี เกษตรกรรมและการอุปโภค บริโภค ทำใหเกิดประเพณีท่ีเกี่ยวของกับน้ำหลายอยาง เชน ประเพณีลอยกระทง ประเพณีแขงเรือ ประเพณีไหลเรือไฟ เปน ตน 2) การประกอบอาชีพเกษตรกรรม สังคมไทยเปนสังคมเกษตรกรรม เน่ืองจากสภาพ ภมู ปิ ระเทศทเี่ ออื้ อำนวยเหมาะแกก ารเพาะปลกู จงึ เปน ทมี่ าของประเพณตี า งๆ ของไทย เชน ประเพณี บญุ บง้ั ไฟ เพ่อื ขอฝนไวใชในการเพาะปลกู ประเพณีลงแขกเก่ยี วขา ว เปน ตน 3) คานิยม เปนการกำหนดวิถีชีวิตของคนไทยที่มีความเก่ียวพันกับวัฒนธรรม ซ่ึงตอมาได กลายเปนเอกลักษณท่ีแสดงออกถึงความเปนไทย เชน การเคารพผูอาวุโส ความกตัญูกตเวที ความมีนำ้ ใจ เปน ตน 4) การรบั เอาวฒั นธรรมอน่ื มาปรบั ใช สังคมไทยไดมีการติดตอกับชาติตางๆ มาเปน ผฉสู บอบั น เวลาชานาน จนทำใหเรารับเอาวัฒนธรรมของ ชาติเหลาน้ันเขามาหลอมรวมจนกลายเปน วัฒนธรรมของไทย เชน ประเพณีการโกนจุก ประเพณีสงกรานต เปนตน จนถึงในปจจุบันที่ วัฒนธรรมตะวันตกกำลังเปนที่นิยมและหล่ังไหล เขามาในสังคมไทยอยางรวดเร็ว สงผลใหเรา รับเอาวัฒนธรรมนั้นมาปรับใชในการดำเนินชีวิต ของเรา เชน การผูกเนกไท การสวมเส้ือนอก การใชช อ นสอ มในการรบั ประทานอาหาร เปน ตน ประเพณสี งกรานตเ ปน วฒั นธรรมท่ีคนไทย พิธีโกนจุก จัดข้ึนเพ่ือตองการเปล่ียนสภาพ ไดรับอทิ ธพิ ลมาจากชนชาตมิ อญ ของตนจากวัยเดก็ เปนการเตรยี มตัวเขาสวู ัยผใู หญ ตาม ความเชื่อของอินเดีย ซ่ึงการโกนจุกมักจะหาโอกาสทำ 2.2 ลกั ษณะสำคญั ของวฒั นธรรมไทย รวมกับพธิ ีมงคล เชน ข้นึ บานใหม ทำบญุ วันเกิด หรอื งานมงคลอืน่ ๆ วัฒนธรรมไทยเปนความภาคภูมิใจของคนในชาติ เปรียบเสมือนกระจกเงาที่สะทอนใหเห็นถึง เอกลักษณของความเปนชาติที่ไดหลอมรวมกันไวจนกลายเปนอันหนึ่งอันเดียวกัน ซึ่งในสังคมไทยมี วฒั นธรรมของตนเองอยูเ ปนจำนวนมาก แตพอจะสรปุ ลกั ษณะทสี่ ำคญั ได ดังน้ี 30

1) วัฒนธรรมไทยเปนวัฒนธรรม แบบเกษตรกรรม นับแตอดีตคนไทยสวนใหญ ประกอบอาชีพเกษตรกรรม โดยเฉพาะอยางย่ิง การเพาะปลูกขา ว ซง่ึ เปน อาชพี หลกั ของคนไทย ไดกอใหเกิดพิธีกรรมตางๆ ที่เก่ียวกับขาวข้ึน เชน พิธีแรกนาขวัญ พิธสี ขู วัญขาว เปนตน 2) วัฒนธรรมไทยมีแบบแผนทาง พธิ กี รรม มีข้ันตอน รวมถึงองคประกอบในพิธี หลายอยาง เชน พิธีกรรมเกี่ยวกับการทำศพ พธิ มี งคลสมรส เปน ตน พระราชพธิ ีจรดพระนังคัลแรกนาขวญั เปนพระราชพิธี สำคัญทีส่ ะทอ นถึงการเปนสังคมเกษตรกรรมของไทย 3) วัฒนธรรมไทยเปนความคิด ความเช่ือ และหลักการ ที่เปนองคความรูซึ่งเกิดจากการส่ังสมและสืบทอดเปนหลักปฏิบัติตอเน่ือง กันมา เชน ความคิดความเช่ือเก่ียวกับสิ่งศักด์ิสิทธ์ิ และศาสนา คานิยมการรักนวลสงวนตัวของสตรี การแสดงออกทางบุคลกิ ภาพและมารยาทตา งๆ เปนตน 4) วัฒนธรรมไทยเปนวัฒนธรรมแบบผสมผสาน นอกจากคนไทยจะมีวัฒนธรรม เปน ของตนเองแลว ยงั รบั เอาวฒั นธรรมอนื่ มาผสมผสานเขา ดว ยกนั จนกลายเปน สว นหนง่ึ ของลกั ษณะ ทางวัฒนธรรมไทย เชน การไหว (จากวัฒนธรรมอินเดีย) การปลูกสรางบานเรือนโดยใชคอนกรีต ผฉสู บอับน (จากวัฒนธรรมตะวันตก) หรือการทำสวนยกรอง (จากวฒั นธรรมจนี ) เปนตน 5) วัฒนธรรมไทยเปนวัฒนธรรมที่ไดรับอิทธิพลมาจากพระพุทธศาสนา ไมวาจะเปนคติ ในการดำเนินชีวิต บรรทัดฐานทางสังคม ศิลปกรรม วรรณกรรม พิธีกรรม ตลอดจนประเพณีตางๆ เชน ประเพณีการตักบาตรเทโว ประเพณีทอดกฐนิ ประเพณถี วายสลากภตั เปน ตน จนอาจกลา วไดว า พระพทุ ธศาสนาเปนรากฐานสำคญั ตอลักษณะทางวฒั นธรรมไทย การทำบุญดวยการถวายอาหารแดพระสงฆ โดยวิธีการใหพระจับสลาก เม่ือพระจับสลากไดของผูใดก็รับอาหารจากผูนั้น เสริมสาระ นิยมทำในภาคอสี านและภาคเหนือ “สวนยกรอง” นม้ี ีท่ีมา การทำสวนแบบยกรองเปนขนัด มีรองน้ำและลำประโดง เปนรูปแบบ การจัดการน้ำ และลักษณะการทำสวนของผูคนในมณฑลกวางตุง กวางสี ทางตอนใตข องจนี ทเี่ ขา มาตง้ั ถ่ินฐานตามปากแมน ำ้ เจา พระยา ทา จีนและ แมกลอง ในชวงพทุ ธศตวรรษที่ 21 ข้ึนไป หรอื กอน พ.ศ. 2000 ซ่ึงการ ทำสวนแบบยกรองเปนขนัด ขุดลำประโดง และควบคุมน้ำจืด น้ำเค็ม น้ำกรอยก็เพื่อไมใหเปนอันตรายแกตนไม ซึ่งถือเปนภูมิปญญาสำคัญที่ ประเทศไทยไดร บั มาจากชนชาตจิ นี 31

2.3 การเปล่ียนแปลงของวัฒนธรรมไทย หากเปรยี บเทยี บวัฒนธรรมกบั มนษุ ยจ ะเห็นไดวา วฏั จกั รชวี ิตของมนุษยเร่ิมตนขึน้ จากวัยเด็ก วัยผูใหญ วัยชรา และสิ้นสุดลงดวยความตาย หมุนเวียนเชนนี้ไปตลอด วัฒนธรรมก็มีลักษณะเชน เดียวกัน แตตางกันตรงที่วัฒนธรรมเปนสิ่งไมมีที่สิ้นสุด เปนการส่ังสมท่ีมีระยะเวลายาวนาน มีการ ปรบั ปรงุ เปลย่ี นแปลงมาโดยตลอดตามยคุ สมยั และความเหมาะสมของการนำไปใช สำหรับวัฒนธรรมไทยที่กำเนิดขึ้นในสังคมไทยนั้น มีการเปลี่ยนแปลงและมีพัฒนาการตาม กาลเวลา ซงึ่ ปจจัยท่ีทำใหว ฒั นธรรมไทยเกดิ การเปลย่ี นแปลง ไดแ ก 1) ปจจยั ภายใน หมายถึง ปจจัยท่เี กดิ ข้ึนภายในสงั คมไทย ทมี่ ีผลกระทบตอ การดำรงชีวติ ที่ ตอ งปรบั ตวั และเปลยี่ นแปลงใหเ ขา กบั สภาพแวดลอมที่แปรเปล่ียนนั้น ไดสงผลใหเกิดการเปลยี่ นแปลง ทางวัฒนธรรมข้ึน ตัวอยางท่ีเห็นไดชัดในปจจุบัน เชน การที่มีจำนวนประชากรเพ่ิมมากขึ้น ผูคนที่ ไมมีที่ทำกินก็ตองอพยพเขาไปทำงานตามโรงงานอุตสาหกรรมตางๆ ในเมือง คนเหลานี้ตองปรับตัว เขา กบั แบบแผนชวี ติ ทตี่ อ งทำงานเปน เวลา ดงั นนั้ ความผูกพันตอที่ดินทำกิน ตอขนบธรรมเนียม ประเพณีที่เกี่ยวของกับอาชีพเกษตรกรรมและ ตอญาติพี่นอง เพ่ือนฝูงในหมูบานเดิมก็ลดนอย ผฉูสบอับน ลงไป โดยเฉพาะรนุ ลกู รนุ หลานทเ่ี กดิ ในเมอื งจะมี ความผูกพันกับทองถิ่นบานเกิด และวัฒนธรรม ดั้งเดิมของพอแมนอย แตจะรับเอาวิถีชีวิตแบบ เมืองไปใชในการดำเนนิ ชวี ิตของตน เปน ตน การดำเนนิ ชีวติ ของคนในสงั คมยุคปจจบุ นั 2) การแพรกระจายทางวัฒนธรรม ท่ีตอ งเรง รีบเปนปจ จยั สำคญั ท่ที ำใหเ กดิ การเปลย่ี นแปลงทางวัฒนธรรม มนุษยจำเปนตองมีการปฏิสัมพันธติดตอกับคน ในสังคมอื่นอยูตลอดเวลา และเมื่อมีการพบปะ กับคนท่ีแปลกแตกตางไปจากเรา ไดเห็นถึง วฒั นธรรมตา งๆ ทด่ี ขี องเขา จงึ สง ผลใหเ กดิ การหยบิ ยมื วฒั นธรรมมาใช โดยเฉพาะในปจ จบุ นั การตดิ ตอ สื่อสารมีความเจริญกาวหนามากขึ้น การคมนาคมก็เปนไปดวยความสะดวกรวดเร็ว เปนผลใหการ กระจายทางวัฒนธรรมเกิดขึ้นไดงาย อีกทั้งคนไทยเองก็มีลักษณะนิสัยท่ีพรอมจะเปดรับและเรียนรู วัฒนธรรมใหมอยูตลอดเวลา จึงทำใหในปจจุบันวัฒนธรรมตางชาติบางอยางคอนขางมีอิทธิพลมาก ตอ คนไทย เกิดการหลอ หลอมเขากบั วัฒนธรรมไทย เชน การแตง กาย การบริโภคอาหาร เปนตน ท้ังน้ีการผสมผสานทางวัฒนธรรมจะเกิดขึ้นไดตอ งอาศัยกระบวนการเลือกสรรจากคนในสังคม หากวัฒนธรรมตางถ่ินมีประโยชนและสามารถเขากับวัฒนธรรมไทยไดดี คนในสังคมก็จะนำมาปรับใช และกลายเปนสว นหน่งึ ของวัฒนธรรมไทยในท่สี ุด 32

2.4 ความแตกตางระหวา งวัฒนธรรมไทยกบั วัฒนธรรมสากล สงิ่ ทก่ี ำหนดลกั ษณะของวฒั นธรรมแตล ะแหง ใหม คี วามแตกตา งกนั นนั้ มาจากปจ จยั หลายอยา ง เชน สภาพแวดลอ ม การเปน ศูนยกลางในการตดิ ตอ ศลิ ปวทิ ยา คนในสงั คม เปน ตน ปจ จัยดังกลา ว เปนสวนสำคัญท่ีทำใหวัฒนธรรมเหลานั้นมีความแตกตางกัน โดยเฉพาะอยางย่ิงวัฒนธรรมสากลท่ี กำลังเขามามีอิทธิพลตอการดำรงชีวิตของคนไทย ท่ีมีลักษณะแตกตางจากวัฒนธรรมไทย ซึ่งพอจะ อธบิ ายโดยสงั เขปได ดงั นี้ วัฒนธรรมไทย วัฒนธรรมสากล 1. เปน วฒั นธรรมทมี่ คี วามสัมพนั ธแนน แฟน ภายใน 1. เปนครอบครัวเด่ียว ประกอบดว ยพอ แม ลูก มคี วาม ครอบครวั มลี ักษณะเปนครอบครวั ขยายที่ ผกู พนั ใกลช ดิ กนั ในระดบั หนง่ึ สว นใหญเ มอ่ื ลกู ประกอบดวยพอ แม ลูก ปูยา ตายาย ที่อาศยั อยู เตบิ โตขน้ึ มักแยกออกไปมคี รอบครวั เปน ของตนเอง รวมกนั มีความผกู พันใกลชดิ และมปี ฏิสัมพนั ธก ัน 2. เปนวฒั นธรรมที่ถือวา ทกุ คนมสี ทิ ธเิ ทา เทยี มกัน ในครอบครัวหรือหมูเครือญาตติ ลอดเวลา ความสัมพันธสว นบุคคลเปนไปในลกั ษณะท่ีทุกคน 2. เปน วฒั นธรรมทถ่ี อื ระบบเครอื ญาติ มคี วามสมั พนั ธก นั มคี วามเสมอภาคกัน โดยยดึ หลกั อาวโุ ส คนทอ่ี ายนุ อ ยกวา จะใหค วามเคารพ 3. เปน วฒั นธรรมทไ่ี ดร บั อทิ ธพิ ล ความเชอ่ื และพธิ กี รรม ผทู อ่ี าวโุ สกวา เหน็ ไดจ ากการเรยี กขานผทู อ่ี ายมุ ากกวา ตางๆ จากครสิ ตศาสนา เชน วนั ขอบคุณพระเจา ดว ยความเคารพเสมอื นกบั เปนญาตขิ องตนเอง วนั อสี เตอร วนั วาเลนไทน เปนตน 3. เปน วฒั นธรรมท่ีไดรับอทิ ธิพลจากพระพทุ ธศาสนา 4. เปน วฒั นธรรมทม่ี คี า นยิ มและแบบแผนการดำเนนิ ชวี ติ ผฉูสบอับน ในดา นหลกั คำสอน คติ คา นยิ มในการดำเนินชวี ิต ที่เครงครัด เปน ระเบยี บ เชน การคำนึงถึงสิทธิ เชน ความเมตตากรณุ า ความกตญั กู ตเวที เปน ตน สวนบคุ คล การปฏบิ ัตติ นตามกฎหมาย เปนตน 4. เปน วฒั นธรรมทม่ี ีระบบความคดิ แบบยดื หยนุ 5. เปน วัฒนธรรมทีม่ ีการผสมผสานกบั วฒั นธรรมของ ไมเครง ครดั และมีความสามารถในการปรบั ตัวสูง ชาตติ า งๆ และกลายเปน วฒั นธรรมทน่ี ยิ มใชก นั ทว่ั ไป 5. เปน วัฒนธรรมที่มีการผสมผสานกบั วฒั นธรรมของ ในนานาประเทศ จนไมส ามารถเจาะจงวาเปน ชาติอนื่ และในท่สี ดุ วฒั นธรรมเหลา นั้นไดก ลายเปน เอกลักษณป ระจำชาติใดชาติหนง่ึ ได เชน สง่ิ ทค่ี นทว่ั โลกรจู กั และใหก ารยอมรบั วา เปน เอกลกั ษณ การแตง กายดวยเส้อื นอกและการผกู เนกไท ทแ่ี สดงถงึ ความเปน ชาตไิ ทย เชน การไหว การเลน ดนตรสี ากล การทกั ทายดวยการจับมือ การแตง กายชุดประจำชาตไิ ทย นาฏกรรม เปนตน แขนงตา งๆ เปนตน 33

ภมู ปิ ญญาทองถนิ่ เปนแบบแผนการดำเนินชวี ติ ของคนในทอ งถ่ินหนงึ่ ๆ เปน 2.5 วิธเี ลอื กรบั วฒั นธรรมสากล การสบื ทอดและเชอื่ มโยงประวตั ศิ าสตรจ ากอดตี สปู จ จบุ นั มกี ารปรบั เปลี่ยน ไปตามพฒั นาการของสงั คมในแตล ะยคุ สมยั จนกลายเปน มรดกทางวฒั นธรรม ทามกลางกระแสการเปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็วในโลกท่ีไรพรมแดน ท่ีทุกคนทั่วโลกสามารถ ติดตอสื่อสารถึงกันไดอยางสะดวก สงผลใหอิทธิพลของวัฒนธรรมตางชาติเขามามีบทบาทสำคัญ ภายในประเทศ จงึ เปน หนา ทสี่ ำคญั ของคนในชาตทิ ต่ี อ งมวี จิ ารณญาณในการเลอื กรบั วฒั นธรรมเหลา นน้ั เขามาผสมผสานกบั วัฒนธรรมไทย โดยอาจพจิ ารณาไดจ ากปจ จยั ดงั นี้ 1. วัฒนธรรมสากลสามารถผสมผสาน หรือหลอมรวมเขากับโครงสรางทางสังคม คานิยม และขนบธรรมเนียมของไทยหรอื ไม 2. วัฒนธรรมสากลมีสวนอำนวยประโยชนในการพัฒนาวัฒนธรรมไทยใหกาวหนา หรือมี สวนสำคัญตอการดำรงชีวิตของคนไทยในดานตางๆ มากกวาท่ีเปนอยูหรือไม เชน การนำเทคโนโลยี ตางๆ มาใชในการประกอบธุรกิจ หรือการนำคอมพิวเตอรมาใชในการเก็บและวิเคราะหขอ มลู เกย่ี วกบั ภูมิปญญาทองถ่ิน และแลกเปลี่ยนขอมูลเหลานั้นไปยังศูนยวัฒนธรรม สถานศึกษา และผูสนใจ อยา งกวา งขวางและรวดเรว็ อกี ทง้ั ผปู ระกอบการ สามารถใชประโยชนจากขอมูลไปทำธุรกิจ อุตสาหกรรมเชงิ พาณิชยไดอ กี ดว ย 3. การท่ีวัฒนธรรมสากลสามารถอยู ผฉสู บอบั น รว มหรอื เคยี งคูไปกบั วฒั นธรรมเดมิ ไดห รอื ไมน น้ั จำเปนตองเรียนรูและเขาใจถึงคุณประโยชนของ วัฒนธรรมทางสังคมของเราใหละเอียด เม่ือมี วัฒนธรรมภายนอกเขามาจะไดเลือกสรรไดวา จะสามารถผสมผสานกับวัฒนธรรมของเราได การแตง กายตามอยางตะวันตก ถือเปนวัฒนธรรม หรือไม การคิดเชนน้ีจะทำใหสังคมไทยรอดพน สากลทค่ี นไทยยอมรบั มาใชในปจ จบุ นั จากการถกู ครอบงำของวฒั นธรรมภายนอก 2.6 การอนุรกั ษว ฒั นธรรมไทย การอนุรักษและสืบทอดวัฒนธรรมไทยนั้น ตองอาศัยความรวมมือรวมใจของคนไทยทุกฝาย มิใชปลอยใหเปนภาระหนาท่ีของภาครัฐบาลแตเพียงฝายเดียว เนื่องจากวัฒนธรรมไทยเปนเอกลักษณ ประจำชาตทิ มี่ คี ณุ คา ทางจติ ใจอยา งสงู สง เปน ผลติ ผลทแ่ี สดงใหเ หน็ ถงึ ความสามารถและความภาคภมู ิใจ ในความเปนชาติไทย ท่ีเราทุกคนควรใหความเอาใจใส อนุรักษ และถายทอดใหแกลูกหลานในภาย ภาคหนา เพื่อเปนการสืบสานและจรรโลงวัฒนธรรมไทยใหอยูคูกับประเทศไทยของเรา ซึ่งแนวทางใน การอนุรักษว ฒั นธรรมไทย มีดงั นี้ 34

1. ศึกษา คนควา และวิจัยวัฒนธรรมไทย และวฒั นธรรมทอ งถนิ่ ทงั้ ทม่ี กี ารรวบรวมไวแ ลว และ ที่ยังไมไดศึกษา เพื่อทราบความหมาย และความ สำคัญของวัฒนธรรมในฐานะท่ีเปนมรดกของไทย อยา งถองแท ซึ่งความรดู งั กลา วถือเปน รากฐานของ การดำเนนิ ชวี ติ เพอ่ื ใหเ หน็ คณุ คา ทำใหเ กดิ การยอมรบั และนำไปใชประโยชนไดอยางเหมาะสมตอไป 2. สงเสริมใหทุกคนเห็นถึงคุณคา รวมกัน รักษาเอกลักษณทางวัฒนธรรมของชาติและของทองถิ่น สรางความเขา ใจและความม่นั ใจแกประชาชนในการปรับเปลย่ี น และตอบสนองกระแสวฒั นธรรมอ่นื ๆ อยา งเหมาะสม 3. รณรงคใหประชาชนและภาคเอกชน ตลอดจนหนวยงานของรัฐตระหนกั ในความสำคัญ วัฒนธรรมไทยเปนสมบตั ขิ องชาติไทยท่ีคนไทย ของวัฒนธรรมวาเปนเร่ืองท่ีทุกคนตองใหการ ควรใหก ารอนุรกั ษแ ละถายทอดสูลูกหลานตอไป รับผิดชอบรวมกันในการสงเสรมิ สนันสนุน ประสานงาน การบริการดา นความรู วชิ าการ และทุนทรพั ยสำหรบั จัดกจิ กรรมทางวัฒนธรรม โดยการใช ผฉูสบอับน 4. สงเสริมการแลกเปล่ียนศิลปวัฒนธรรมภายในประเทศและระหวางประเทศ ศลิ ปวฒั นธรรมเปนส่ือสรา งความสมั พนั ธระหวางกัน 5. สรา งทศั นคติ ความรู และความเขา ใจวา ทกุ คนมหี นา ท่ีในการเสรมิ สรา ง ฟน ฟู และดแู ล รักษาสภาพแวดลอมทางธรรมชาติและทางวัฒนธรรมท่ีเปนสมบัติของชาติ และมีผลโดยตรงตอชีวิต ความเปน อยูของทุกคน 6. จดั ทำระบบเครอื ขา ยสารสนเทศทางดา นวฒั นธรรม เพอ่ื เปน ศนู ยก ลางเผยแพรป ระชาสมั พนั ธ ผลงานใหป ระชาชนเขาใจ สามารถเลือกสรร ตัดสนิ ใจ และปรบั เปลยี่ นใหเหมาะสมในการดำเนินชวี ติ ท้ังน้สี ือ่ มวลชนควรมีบทบาทในการสงเสริมและสนบั สนนุ งานดานวฒั นธรรมใหมากย่งิ ขน้ึ ดว ย 3. ภูมปิ ญญาไทย ภูมิปญญาไทย หมายถึง ความรูของชาวบานในทองถิ่นตางๆ ของไทย ซึ่งไดมาจาก ประสบการณแ ละความเฉลยี วฉลาดของชาวบาน รวมทั้งความรูที่ส่ังสมมาแตบรรพบุรุษ สืบทอดจาก คนรนุ หนึ่งไปสคู นอกี รนุ หนง่ึ ระหวา งการสบื ทอด มกี ารปรบั ประยกุ ตแ ละเปลยี่ นแปลง จนเกดิ เปน ความ รูใหมตามสภาพการณทางสังคมวัฒนธรรม และส่ิงแวดลอมท่ีเหมาะสมและสอดคลองกับวิถีชีวิต ด้งั เดมิ ของชาวบา น 35

ภูมิปญญาไทย จึงมีคุณคาอยางยิ่ง ในฐานะท่ีผลงานสรางสรรคของบรรพบุรุษ ท่ีสืบทอดอยางตอเน่ืองจากอดีตสูปจจุบัน มีความสำคัญในการสรางสมดุลระหวางคน ในสังคมและธรรมชาติไดอยางย่ังยืน สราง ความภาคภูมิใจ ศักด์ิศรีเกียรติภูมิใหแก คนในชาติ และชว ยสรา งชาติใหม คี วามมนั่ คง เปน ปก แผนได 3.1 ลักษณะของภูมปิ ญ ญา การปน ดาย เพอ่ื นำไปทอผา เปน เครอื่ งนงุ หม และใช ประโยชนอ ืน่ ๆ เปน ภูมปิ ญญาของคนไทยทีม่ ีมาชา นาน แบง ลักษณะไดเ ปน 2 ลกั ษณะ ดังนี้ 1) ลักษณะที่เปนนามธรรม เปน ปรชั ญาในการดำเนินชวี ิต ซึง่ เปนเรอ่ื งท่ีเกี่ยวกับการเกิด แก เจบ็ ตาย เปนคณุ ธรรมสอนใหเ ปนคนดี สอนใหค นเคารพธรรมชาติ รูจกั พึง่ พาอาศัยธรรมชาติโดยไมทำลาย ใหค วามเคารพสง่ิ ศกั ด์สิ ิทธิแ์ ละผทู ่ี ผฉสู บอบั น ลว งลับไปแลว สอนใหเ ดก็ เคารพผูใหญ มีความกตัญรู ูคุณพอ แมและผูมพี ระคุณ มีความเอือ้ อาทรตอ คนอ่นื รจู ักชว ยเหลือแบง ปนสง่ิ ของใหแกผอู น่ื เปน ตน 2) ลกั ษณะทเ่ี ปน รูปธรรม เปน เรือ่ งเฉพาะดาน เชน ความรเู รอ่ื งการทำมาหากิน การทำนา การจบั ปลา การจับสัตว การเพาะปลกู การเล้ียงสตั ว การหัตถกรรม เชน การทอผา ทอเสอ่ื การสาน เกรด็ นารู ตะกรา และเครอ่ื งใชท ที่ ำดว ยไมไผ หวาย การทำ เครอื่ งปน ดนิ เผา การทำเครอื่ งมอื ทางการเกษตร สารานกุ รมไทยสำหรับเยาวชนฯ เลมท่ี 23 นอกจากนนั้ ยงั มศี ลิ ปะทางดา นดนตรี การฟอ นรำ ไดแบงภมู ปิ ญญาไทยเปน 10 สาขา ไดแ ก การละเลนตางๆ การรักษาโรคดวยการใชยา สมุนไพรและการนวดแผนโบราณ เปน ตน 1. สาขาเกษตรกรรม 2. สาขาอตุ สาหกรรมและหัตถกรรม 3.2 ภมู ปิ ญ ญาทอ งถน่ิ ในภูมิภาค 3. สาขาการแพทยแ ผนไทย ตางๆ ของไทย 4. สาขาการจดั การทรัพยากรธรรมชาติ ภูมิปญญาทองถ่ินในภูมิภาคตางๆ และสิง่ แวดลอ ม จำแนกเปน 4 ภูมิภาคหรือ 4 ทองถ่ิน ไดแก 5. สาขากองทุนและธรุ กิจชุมชน ภาคเหนอื ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื ภาคกลาง 6. สาขาสวสั ดิการ และภาคใต ซึ่งท้ัง 4 ภูมิภาคน้ีจะมีลักษณะ 7. สาขาศลิ ปกรรม 8. สาขาการจดั การองคกร 9. สาขาภาษาและวรรณกรรม 10. สาขาศาสนาและประเพณี 36

เหมืองฝายเปน ระบบการจัดการน้ำโดยการผันน้ำเขาทีน่ า ซ่งึ สะทอนใหเ ห็นถึงภมู ปิ ญญาของวถิ ีชวี ติ และจิตวิญญาณของชุมชน และยงั เปนการสรางสำนกึ ใหท กุ คนตอ งรวมกนั รบั ผิดชอบชมุ ชนของตนเอง วิถีชีวิตความเปนอยู สภาพแวดลอมทางธรรมชาติ และลักษณะสังคมท่ีแตกตางกันพอสมควร ดังนั้น ภูมิปญญาของคนในแตละภูมิภาคก็จะมีความแตกตางกันบาง เชน ภาษา การสื่อสาร พฤติกรรม การแสดงออก ซ่ึงเปนผลมาจากความคิด ความเชื่อท่ีสะสมมาเปนเวลานานของบรรพชนในทองถิ่น โดยภูมปิ ญ ญาทอ งถิ่น แตล ะภมู ิภาคของไทยจะมลี กั ษณะสำคัญ ดังนี้ 1) ภมู ปิ ญ ญาทอ งถน่ิ ภาคเหนอื เนอื่ งจากภาคเหนอื มสี ภาพภมู ปิ ระเทศเปนภูเขาสูง ปกคลุม ไปดวย ปาไม เปนแหลงของตนน้ำ มีแมน้ำสายสำคัญหลายสาย เอ้ืออำนวยใหเกิดผลิตผลจาก ภมู ปิ ญ ญาทอ งถนิ่ หลากหลาย เชน การแกะสลกั ไม การทำกระดาษสา ซ่งึ เปน ผลผลติ จากการมีปา ไมจ ำนวนมาก เปน ตน นอกจากนี้ภูมิปญญาทองถ่ินทางภาคเหนือยังมี เร่ืองเก่ียวกับกาจัดการการใชน้ำไดอยางมีระบบและ ชาญฉลาด ดวยวิธีการทำ “ระบบเหมืองฝาย” เพ่ือ นำน้ำเขามาใชในพ้ืนที่เพาะปลูกของตนเอง หรือ การปลกู สรา งบา นเรอื นของชาวเหนอื ซงึ่ มภี มู อิ ากาศ ท่ีหนาวเย็น จึงนิยมสรางบานแบบวางเรือนขวาง ตะวันเพื่อรับแดดและมีการเจาะชองหนาตางแคบๆ จากสภาพภมู ิประเทศของภาคเหนอื ท่ีปกคลมุ ผฉสู บอับน เลก็ ๆ เพอื่ ปองกันลมหนาว ดว ยปา ไม ทำใหผ ูคนในภูมิภาคมีความเช่ยี วชาญ ในเรอื่ งการแกะสลักไม ผตี าโขนเปนการละเลน พื้นบา นเพือ่ ความบันเทิง 2) ภูมิปญญาทองถิ่นภาคตะวันออกเฉียง ของชาวอำเภอดา นซา ย จงั หวดั เลย เหนือ หรือภาคอีสาน ลักษณะพิเศษของภาคอีสาน คือ การมีสภาพภูมิอากาศที่แตกตางกันอยางชัดเจน ระหวางหนาฝนกับหนา แลง กลาวคือ หนา ฝนจะมนี ้ำ คอ นขา งสมบรู ณ แตพ อหนา แลง กจ็ ะขาดแคลนนำ้ เพราะดนิ ไมอ มุ นำ้ จึงประสบปญ หาในการประกอบ อาชีพ แตดวยภูมิปญญาทองถิ่นของชาวอีสาน ไดร จู ักการถนอมอาหารไว คอื การทำปลารา หรอื ปลาแดกทำใหมีอาหารบริโภคไดตลอดทั้งป หรือ การสรางที่อยูอาศัยจากไมไผ ซึ่งเปนพันธุไมที่พบมาก ในภาคอสี าน โดยนยิ มสรา งบา นใหมีลักษณะใตถุนสูง เพ่ือใหมีบริเวณใชสอยสำหรับการต้ังหูกไวทอผาหรือ วางแครไวสำหรับนง่ั เลน เปน ตน 37

3) ภูมิปญญาทองถ่ินในภาคกลาง มีลักษณะ ภมู ิประเทศเปน ทร่ี าบลุม มีแมน ้ำสำคญั ไหลผา นหลายสาย จึงเหมาะแกประกอบอาชีพเกษตรกรรมและการทำนา ซงึ่ เปน อาชพี หลกั ของคนไทย ยามวา งจากฤดเู กบ็ เกย่ี วขา ว ก็หาอาชีพเสริมเพื่อเพ่ิมรายไดใหแกครอบครัว เนื่องจาก ภาคกลางมีทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณนี้เอง จึงได เกดิ ภมู ปิ ญ ญาทอ งถน่ิ หลายอยา ง เชน การทำโอง ลายมงั กร ในจังหวัดราชบุรี การทำมีดอรัญญิก ในจังหวัดพระนคร- ศรอี ยธุ ยา เปน ตน สวนการสรา งบา นเรอื นนน้ั เนอ่ื งจากมพี น้ื ที่ เปนที่ราบลุมจึงนิยมปลูกบานเรือนในลักษณะใตถุนสูงเพื่อ ปอ งกนั นำ้ ทว มในฤดฝู น เปน ตน 4) ภมู ปิ ญ ญาทอ งถนิ่ ในภาคใต สง่ิ ทบ่ี รรพบรุ ษุ โองลายมงั กร จังหวัดราชบรุ ี ถอื เปน ไดฝากไวใหคนรุนหลัง ซึ่งเปนภูมิปญญาทองถ่ินของ ผลิตภณั ฑหนง่ึ ตำบล ทเี่ กดิ จากภูมปิ ญญา ชาวภาคใตเ ปน มรดกทางวฒั นธรรมทมี่ คี ณุ คา นา ภาคภมู ิใจ ของคนในทอ งถิน่ ไดแ ก ผลติ ภณั ฑจ กั สานยา นลเิ ภา เครอื่ งถม เปน หตั ถกรรม ผฉูส บอับนทมี่ ชี ือ่ ของจงั หวัดนครศรีธรรมราช นอกจากนยี้ งั มภี มู ปิ ญ ญาดา นศลิ ปกรรม การแสดงพน้ื บา นของภาคใต คอื หนงั ตะลงุ เปน การแสดงที่มีตัวละครเปนตัวหนังตะลุง แสดง เร่ืองราวตางๆ มีทั้งสนุกสนานและใหขอคิด สอนใจและนอกจากนี้ยังมีโนรา ซ่ึงเปนศิลปะ การรำฟอนด้ังเดิมอยางหนึ่งของชาวภาคใตหรือ การสรางบานเรือนที่เปนเอกลักษณของภาคใต ท่ีเปนพ้ืนที่ท่ีมีฝนตกชุกตลอดท้ังป ภูมิปญญา ในการสรางบานเรือนจึงมีการยกพ้ืนสูงมีใตถุน ลักษณะของหลงั คามีความลาดเอยี งมาก เพือ่ ให ตวั หนงั ตะลุงแกะสลกั จากหนงั ววั หรือหนงั ควาย นำ้ ฝนไหลสพู ้ืนไดอ ยา งรวดเร็ว ลกั ษณะเดนของ เปนศิลปหตั กรรมที่สรางสรรคข ึ้น เพ่ือใช เรือนภาคใต คือ หลังคาจะเปนทรงปนหยาท่ี ในการแสดงหนงั ตะลงุ ของภาคใต สามารถเคลื่อนยายไปสรางใหมไดสะดวก คน หาขอ มูลเพ่ิมเติมไดท่ี หากเกดิ อทุ กภยั วาตภัย เปน ตน http://www.aksorn.com/lib/s/soc_02 38

3.3 การอนุรกั ษภูมปิ ญ ญาไทย ภูมิปญญาไทยมีความสำคัญตอสังคมไทยของเราหลายประการตามท่ีกลาวมาแลวขางตน ดังน้ันจึงเปนหนาที่ของคนไทยทุกคนที่ตองมีสวนรวมในการสงเสริม และใหการอนุรักษภูมิปญญาไทย ใหค งอยูส ืบไป ดังนี้ 1. ศึกษาคนควาองคความรูภูมิปญญา ดั้งเดมิ ท่มี ีอยู เรียนรูใหเ ขา ใจในประเดน็ สำคญั 2. รวบรวมจัดระบบขอมูลองคความรู เก่ียวกับภูมิปญญาทองถ่ินในสาขาตางๆ ใหเปน หมวดหมเู พื่อสะดวกตอการคนหา 3. จดั ทำสอื่ ในรปู แบบตา งๆ เชน ตำรา หรือหนังสือ การเผยแพรขอมูลผานเครือขาย อนิ เทอรเ นต็ เพ่ือเผยแพรองคความรูภูมิปญญา ทอ งถ่ินใหก วา งขวางยง่ิ ข้ึน 4. ถายทอดความรูใหคนไทยทุกหมู การทำหัวโขนเปน ภูมปิ ญ ญาไทยท่คี วรอนรุ กั ษ เหลาไดร จู กั ภมู ปิ ญ ญาดง้ั เดมิ ของตนเอง โดยการ ใหค งอยูกบั ประเทศไทยของเรา เชญิ ผทู รงภมู ปิ ญ ญาไปถา ยทอดความรสู ลู กู หลาน ผฉสู บอบั น และผสู นใจตามสถานศกึ ษา หรือแหลง ประกอบการตา งๆ 5. กระตุนใหมีการสรางสรรค การประดิษฐคิดคนองคความรูใหมๆ ที่ทำใหสังคมไทยเจริญ กาวหนา และดำรงอยูไดด ว ยตนเอง 6. สงเสริมใหมีการทำนุบำรุงรักษา และปกปองภูมิปญญาชาติใหเปนระบบ เชน การจด สิทธิบตั ร เพ่อื ปอ งกนั ไมใหชาติอ่นื มาลอกเลียนแบบ หรอื แอบอา งเอาเปนของตน 7. มกี ารแลกเปลยี่ นและการพฒั นาภมู ปิ ญ ญาไทย โดยการนำเอาเทคโนโลยตี า งชาตเิ ขา มาชว ย ในการผลติ เพื่อใหเ กดิ ความสะดวกสบาย และพัฒนาคณุ ภาพ ไมทำลายสง่ิ แวดลอ ม กลา วโดยสรปุ วฒั นธรรมและภมู ปิ ญ ญาของไทยถือเปนส่ิงที่บรรพบุรุษไดรังสรรคขึ้นจากการ เรียนรูและการส่ังสมประสบการณตางๆ จนตกผลึกกลายเปนองคความรูท่ีถายทอดใหแกอนุชนตอมา จากรุนสูรุน วัฒนธรรมและภูมิปญญาจึงมีความสำคัญในฐานะท่ีเปนมรดกทางสังคมไทยทม่ี คี ณุ คา ตอ จติ ใจและเกยี รตภิ มู ิในความเปน ชาติไทย ท่ีไมมี กิจกรรมสรา งสรรค ชาติใดเสมอเหมอื น ดงั นน้ั เราทกุ คนควรหวงแหน สงเสริม สืบทอดและอนุรักษใหวัฒนธรรมและ แบงกลุมศึกษา คนควา และรวบรวมขอมูล ภูมิปญ ญาไทยเหลา นค้ี งอยคู กู บั คนไทย และเปน ภมู ปิ ญญาไทยเพอ่ื นำไปจดั บอรด ใหส วยงาม เอกลกั ษณป ระจำชาตไิ ทยตราบนานเทา นาน 39

แบบฝก ทักษะพัฒนาการเรยี นรู กิจกรรมที่ 1 ใหน กั เรยี นตอบคำถามตอไปน้ีใหถ ูกตอง 1. วัฒนธรรม คือ ...เ..ป....น.....ส....ง่ิ...ท....่ดี....ีง...า...ม...ท.....มี่ ...น....ุษ.....ย...ส....ร....า..ง....ข...นึ้ ....เ..พ....่ือ...เ..ป....น.....แ...บ....บ....แ...ผ....น....ใ...น....ก....า...ร...ด....ำ...เ..น....นิ.....ช...ีว...ติ ......แ...ล....ะ...ม...กี....า...ร............. .ถ....า ..ย....ท....อ...ด....ส....ูค....น.....ร...ุน.....ห....ล...ัง....จ...น.....ก....ล...า...ย....เ.ป....น.....ม...ร...ด....ก....ท....า...ง...ส....งั....ค....ม....................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................................. 2. วัฒนธรรมมีลักษณะสำคัญ ไดแก .......เ.ก....ดิ....จ....า..ก....ก....า...ร...เ..ร...ยี....น....ร....ขู ..อ....ง...ม....น....ษุ....ย......เ..ป....น....เ..อ...ก....ล....ัก....ษ....ณ......ท ...า...ง...ส.....งั ...ค....ม.............. .ม...ีก....า...ร...เ..ป....ล....่ีย...น.....แ...ป....ล....ง...ป....ร...ับ....ป....ร....ุง...แ...ล....ะ..พ.....ฒั .....น....า...อ...ย....เู .ส.....ม...อ......ม....ีก....า...ร...ถ....า ..ย....ท....อ...ด....ส....อู....น....ุช...น.....ร...ุน.....ห...ล....ัง....................................................... ................................................................................................................................................................................................................................................. 3. วัฒนธรรมเปน รูปแบบวิถชี ีวิต หมายความวา ....เ.ป....น.....แ...บ....บ....แ...ผ....น....ใ...น....ก....า...ร....ป...ฏ....ิบ....ตั....ิต....น.....เ..พ....่อื ...ส....ร....า...ง...ค....ว...า..ม....เ..ป....น...... .อ...ัน.....ห....น....่ึง...อ....ัน....เ..ด....ยี...ว...ข...อ....ง...ค....น....ใ...น....ส....ัง....ค....ม......เ..ช...น .......ก....า...ร...เ..ค....า..ร....พ....ผ...อู....า...ว..ุโ...ส.......ก....า..ร....ป....ฏ....ิบ....ัต....ติ ....า..ม....ก....ฎ...ห....ม....า..ย.......ก....า..ร....แ...ต....ง ...ก....า...ย........... .ด....ว...ย...ช...ดุ....ด....ำ...เ.ม....ื่อ...ต....อ....ง...ไ..ป....ง....า..น.....ศ....พ......เ..ป....น.....ต...น............................................................................................................................................................ 4. วัฒนธรรมมีความสำคญั ตอ คนไทย เชน ........แ...ส....ด....ง....ถ...งึ....ค....ว...า..ม....เ..จ...ร...ิญ.....ข...อ....ง...ส....ัง...ค.....ม...ไ...ท....ย......แ...ส....ด....ง...ถ....งึ...บ.....ุค....ล....กิ ........... .ล....ัก....ษ....ณ.....ะ...ป....ร...ะ...จ...ำ...ช...า...ต....ิ ..ส.....ร...า...ง...ค....ว...า..ม....ภ....า..ค....ภ....ูม....ใิ ..จ....ใ..ห....ก....บั....ค....น.....ไ..ท....ย................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................. .......ก....า...ร....เ.ค....า...ร....พ....ผ...อู....า..ว...ุโ...ส.......ม...ีน.....ำ้ ..ใ...จ......ร....ัก....อ...สิ....ร....ะ.....ม....คี ....ว...า..ม....ก....ต....ัญ.........ู................... 5. คานิยมที่เดนชดั ของคนไทย ไดแ กผฉูสบอบั น เช่อื เร่ืองโชคลาง เปนตน................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................. 6. ทีม่ าของวัฒนธรรมไทย เชน ..............ส.....ภ...า...พ....ภ....ูม....ปิ ...ร....ะ...เ.ท....ศ.......เ..ช...น.......ท....รี่....า..บ.....ล....ุม...แ...ม....น....ำ้...ก....อ ...เ..ก....ดิ....ว...ฒั .....น....ธ....ร...ร....ม.................... .ก....า...ร...ส....ร....า..ง....บ....า ..น.....เ.ร....อื ...น.....ย...ก....พ....นื้....ส....งู....เ.พ....อ่ื....ป...อ. ...ง...ก....นั....น.....ำ้..ท....ว...ม......ห....ร...อ.ื ...ป....ร...ะ...เ.พ....ณ......วี ..ฒั.....น.....ธ...ร...ร....ม...ท....เ่ี..ก....ยี่ ...ว...ก....บั ....น....ำ้......เ.ช...น........................... แขง เรอื ลอยกระทง เปน ตน................................................................................................................................................................................................................................................. 7. พ้ืนฐานของวัฒนธรรมไทยมาจาก ......พ....ร....ะ...พ....ุท....ธ....ศ....า...ส....น.....า.......ก....า...ร...ป....ร....ะ...ก....อ...บ.....อ...า...ช...ี.พ....เ..ก....ษ....ต....ร....ก....ร...ร....ม........ก....า...ร....ร...ับ.... .ว...ัฒ.....น....ธ....ร...ร...ม....จ...า...ก....แ...ห....ล....ง ...อ....า..ร....ย...ธ...ร....ร...ม....จ...ีน.......อ....ิน....เ..ด....ยี ........................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................................. 8. เอกลกั ษณของวัฒนธรรมไทย เชน .....เ.ป....น.....ว...ัฒ.....น....ธ....ร...ร...ม....แ...บ....บ....เ..ก....ษ....ต....ร....ก....ร...ร....ม......ม...ีแ...บ.....บ....แ...ผ...น.....ท....า...ง...พ....ิธ...กี....ร....ร...ม........... .เ..ก....ย่ี ...ว...ข...อ ...ง...ก....ับ.....พ....ร...ะ...พ....ทุ ....ธ...ศ....า...ส....น....า......เ.ป....น.....ว...ฒั .....น....ธ...ร....ร...ม....แ...บ....บ....ผ...ส.....ม...ผ....ส....า..น........เ.ป....น.....ต....น .............................................................................. 9. วัฒนธรรมไทยกบั วัฒนธรรมตะวนั ตกมีลกั ษณะแตกตางกัน เชน .....ว...ฒั.....น.....ธ...ร...ร....ม...ถ....ือ...ร....ะ..บ.....บ....เ..ค....ร...อื....ญ....า...ต....ิ... .เ..ค....า..ร....พ....ผ...อู....า..ว...โุ...ส.......ว...ัฒ.....น.....ธ...ร...ร....ม...ต....ะ...ว...ัน....ต....ก....เ..ค....า..ร....พ....ใ..น.....ค....ว...า..ม....เ..ท....า ..เ..ท....ยี...ม....ก....นั ........ท....ุก....ค....น....ม....ีค....ว..า...ม....เ.ส....ม....อ...ภ....า...ค.......แ...ล....ะ...ม...คี....ว...า...ม... สำคัญเทากัน................................................................................................................................................................................................................................................. 10. การเลือกรบั วัฒนธรรมสากลมาปรบั ใชกับสังคมไทยมขี อ ดี ไดแก ......ไ..ด....เ..ร...ีย....น....ร....ูว...ัฒ.....น....ธ....ร...ร...ม....ต....า...ง...ช...า...ต....ิ ... .แ...ล....ะ...น....ำ...ส....ิง่ ...ท....่ดี....มี...า...ป....ร...บั.....ใ..ช...ก....ับ....ส....ัง....ค....ม...ไ...ท....ย.......เ..ช...น........ก....า...ร...ร....บั ....ก....า..ร....ถ...า...ย....ท....อ...ด....เ..ท....ค....โ..น.....โ..ล....ย...ีท....ำ...ใ..ห....เ..ร...า...ส....า...ม...า...ร....ถ...น.....ำ..ไ...ป....ใ..ช... ในการพฒั นาประเทศดา นตางๆ................................................................................................................................................................................................................................................. (พจิ ารณาจากคำตอบของนักเรียน โดยใหอยใู นดุลยพนิ ิจของครูผสู อน) 40