คู่มือสื่อการสอนวิทย์-3

คู่มือการใช้สื่อประกอบการเรียนการสอน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้แบบจำลองระบบสุริยะ จัดทำโดย นักศึกษาสาขาวิชาวิทยาศาสตร์ ปีการศึกษา 2564 คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร

เพราะแม่วริทะบยบาศคสูุ่ามริืสยอตะสื่รอเ์ลกส่ืม่าอนรีก้เารเีถปรย็้เนานรีหสยรู่้วนนเนรูรืู่ร้อหูน้ีว้งคนึ่่จาชังำุดดขรนัทอกกำิำงจคขรึก้ืนาอรยเรพวอืิ่มชอะกาใไหาก้รรผาูเ้รเรรมีผียัยลนนนิตกรูใ็้สแเชื่้ปบอป็นกบราะจรกำสลออบอนง การเรียนรู้ เรื่อง ระบบสุริยะ ซึ่งสอดคล้องกับมาตรฐาน ว 3.1 ตัวชี้วัด ป.4/3 ภายในสื่อการเรียนรู้นี้ ประกอบด้วยขั้นตอนการทำ แบบจำลองระบบสุริยะ ชิงช้าสวรรค์คำถาม และบิงโก และเอกสาร ประกอบการใช้สื่อการเรียนรู้ ระบบสุริยะ ค่อนข้างมีความซับซ้อน หากมีการใช้สื่อเกมการเรียนรู้นี้ จะช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจ และจดจำ เนื้ อหาได้ดียิ่งขึ้น นอกจากนี้ เป็นการกระตุ้นความสนใจของผู้เรียน ทำให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้เนื้ อหาได้ดียิ่งขึ้น คณะผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่า คู่มือสื่อการเรียนรู้ เรื่อง ชุด กิจกรรมการเรียนรู้ระบบสุริยะ เล่มนี้ จะเป็นประโยชน์ ต่อผู้ศึกษา เพื่อประยุกต์ใช้ในการพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียนได้อย่างเหมาะ สม และสามารถนำความรู้ที่ได้ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน หาก ผิดพลาดประการใดขออภัย ณ ที่นี้ ด้วย คณะผู้จัดทำ แม่ ก

เพราะแม่สเครืำา่อรนงบำัญ.....................................ถ....้..า....ห........น..ู....ร..ู..้สว....่..า..า..ร..ร..ับ..ก..ั...ญ.ค....ื....อ......อ......ะ......ไ....ร........ม...ั...น......ก..็..เ...ป...็..น..................ห.. กนข้า บทนำ .................................................................................... 1 ชื่อสื่อ ................................................................................. 1 ชื่อผู้ผลิต ............................................................................ 1 สื่อใช้ประกอบการเรียนการสอน ........................................ 1 หลักการและเหตุผล ........................................................... 2 วัตถุประสงค์ ...................................................................... 2 ประโยชน์ ที่นั กเรียนจะได้รับ ............................................... 2 ระยะเวลาในการจัดทำ ........................................................ 2 งบประมาณ ........................................................................ 2 ลักษณะของสื่อ ....................................................................... 3 แบบจำลองระบบสุริยะ ........................................................ 3 ชิงช้าสวรรค์คำถาม ............................................................. 3 มะเฟืองความรู้ .................................................................... 4 บิงโก .................................................................................. 5 วิธีการจัดทำสื่อ ....................................................................... 6 ขั้นตอนการจัดทำ แบบจำลองสุริยะ ................................... 6 ขั้นตอนการจัดทำ ชิงช้าสวรรค์คำถาม ................................. 9 ขั้นตอนการจัดทำ มะเฟืองความรู้ ....................................... 12 ขั้นตอนการจัดทำ บิงโก ..................................................... 14 วิธีการใช้สื่อ ............................................................................ 16 แม่ข้อดีและข้อจำกัดของสื่อ .......................................................... 17 ข

บทนำ ชืช่อุดสื่กอิจกรรมกาถร้าเรหียนนูรรูู้้แว่บาบรัจกำคลือองอระะบไบรสุรมิัยนะก็เป็น ชื่อผู้ผลิต เพราะแม่ นายภาคินย์ ปานแก้ว รหัสนั กศึกษา 61101208102 นายชิตณรงค์ สุวรรณไตร รหัสนั กศึกษา 61101208116 นายวงศกร คำภูษา รหัสนั กศึกษา 61101208136 นายนรินทร์ แก้วฝ่าย รหัสนั กศึกษา 61101208139 นั กศึกษาสาขาวิชาวิทยาศาสตร์ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร สื่อใช้ประกอบการเรียนการสอน ระดับชั้นประถมศึ กษาปีที่ 4 เรื่อง ระบบสุริยะ มาตรฐาน ว 3.1 เข้าใจองค์ประกอบ ลักษณะ กระบวน การเกิด และวิวัฒนาการของเอกภพ กาแล็กซี ดาวฤกษ์ และระบบสุริยะ รวมทั้งปฏิสัมพันธ์ภายในระบบสุริยะ ที่ส่งผลต่อสิ่งมีชีวิต และการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีอวกาศ แม่ตัวชี้วัด ป.4/3 สร้างแบบจำลองแสดงองค์ประกอบของ ระบบสุริยะ และอธิบายเปรียบเทียบคาบการโคจรของดาว เคราะห์ต่าง ๆ จากแบบจำลอง 1

หลักการและเหตุผล เพราะแม่ เใอหนนตกาุผคาลรวติทแใวกยิน้ทปากัศยญาาารหศสสาาตออสรย์นต่มถาีว้รบิง์าทชเท่หวปย็บยานนาใศูรทหราู้ะ้สมสวบ่ำนตบาุครษัร์ญสัจยึก์งายไิม่คจดง้ืำาใพอรเันปฒถ็อสนันนงะตำาค้ไคอวมิรธงวีโาอคลิมมาดกัศรูนั้ปมไยัีปกจคส็ืเ่ใจวอปุช็าบ้ในอัมนนยส่ลแาัางกลมมษะีารณถะ ต่าง ๆ หลาย ๆ อย่างเพื่อช่วยให้นั กเรียนเข้าใจสิ่งต่าง ๆ ได้ง่ายขึ้น อย่างไรก็ตามสื่ อวิทยาศาสตร์ส่ วนใหญ่มีราคาสูงมีอุปสรรคในการ จัดหา การพัฒนาสื่อการเรียนการสอนมีราคาย่อมเยา จึงเป็น แนวทางที่น่ าจะเกิดประโยชน์ ผู้จัดทำจึงได้ผลิตสื่อ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้แบบจำลอง ระบบสุริยะ ซึ่งจะทำให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ และควบคู่ไปกับการ ได้เล่นเกมหรือทำกิจกรรมร่วมกันในชั้นเรียน ช่วยการกระตุ้น ความสนใจของผู้เรียน ทำให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้ดียิ่งขึ้น วัตถุประสงค์ 1. เพื่อให้ผู้เรียน ได้เรียนรู้อย่างสนุกสนาน นอกเหนื อจากการ เรียนในตำรา 2. เพื่อกระตุ้นและสร้างความสนใจให้แก่ผู้เรียน 3. เพื่อทดสอบความเข้าใจของผู้เรียน เรื่อง ระบบสุริยะ ประโยชน์ที่นักเรียนจะได้รับ ผู้เรียนได้เรียนรู้อย่างสนุกสนาน นอกเหนื อจากการเรียนใน ตำราและสนใจในการเรียนวิทยาศาสตร์มากขึ้น รวมถึงมีความ เข้าใจในบทเรียน เรื่อง ระบบสุริยะ เพิ่มมากขึ้น ระยะเวลาในการจัดทำ 11 - 18 ตุลาคม 2564 2

งบประมาณ 1.สีโปสเตอร์ ราถค้าาห3น6ูร0ู้ว่บาารัทกคืออะไร มันก็เป็น 2.โฟมบอล ราคา 366 บาท 3.ไม้อัด ราคา 165 บาท เพราะแม่ 4.โคมไฟ ราคา 79 บาท 5.ลวด ราคา 44 บาท 6.ลูกปืน ราคา 90 บาท 7. ลำโพง ราคา 65 บาท 8. ไฟ LED ราคา 90 บาท 9.ตะกั่วบัดกรี ราคา 41 บาท 10.สาดรัด ราคา 15 บาท 11.สายไฟ ราคา 53 บาท 12. โมดูลอัดเสียง + อะแดปเตอร์ ราคา 747 บาท 13. กาวร้อน ราคา 60 บาท 14.ใบคัดเตอร์ ราคา 40 บาท 15.พู่กันสี ราคา 137 บาท 16.แท่งกาวร้อน ราคา 34 บาท 17.สวิตซ์ ราคา 15 บาท 18.มอเตอร์ ราคา 200 บาท 19.กระดาษ + แผ่นเคลือบ ราคา 100 บาท รวม 2700 บาท 3

ถ้าหลนัูกรู้ษว่ณารัะกขคอืองสอื่อะไร มันก็เป็น ลักษณะของสื่อ สื่อการเรียนการสอน “ชุดกิจกรรมการเรียนรู้แบบจำลอง เพราะแม่ ระบบสุริยะ” มีองค์ประกอบทั้งหมด 4 ส่วน คือ แบบจำลองระบบ สุริยะ ชิงช้าสวรรค์คำถาม มะเฟืองความรู้ และบิงโก 1. แบบจำลองระบบสุริยะ ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 100 เซนติเมตร มีดาวแต่ละ ดวงในระบบสุริยะ ที่สามารถหมุนได้ และมีแสงสว่างจาก ดวงอาทิตย์ นอกจากนั้ นยังสามารถเสียบการ์ด ให้มีเสียงได้ และยังมี QR Code โฮโลแกรมดาวแต่ละดวงด้วย ดังภาพ ภาพด้านหน้ า ภาพด้านข้าง 2. ชิงช้าสวรรค์คำถาม ขนาดกว้าง 30 เซนติเมตร สูง 44 เซนติเมตร ในชิงช้า สวรรค์จะสามารถหมุนได้ ผ่านการกดสวิตซ์ โดยจะมีคำถาม เป็นบัตรในชิงช้าที่นั่ งแต่ละอัน ซึ่งคำถามสามารถถอดอออก เปลี่ยนคำถามได้ ประกอบด้วย 19 คำถาม ดังภาพ 4

ลักษณะของสื่อ (ต่อ) ถ้าหนูรู้ว่ารักคืออะไร มันก็เป็น เพราะแม่ ภาพด้านข้าง ภาพด้านหน้ า ภาพบัตรคำถาม 3. มะเฟืองความรู้ ขนาดกว้าง 10.5 เซนติเมตร ยาว 19 เซนติเมตร จะ ประกอบไปด้วยด้านในมะเฟือง จะเป็นเนื้ อหา ความรู้ทั่วไป เกี่ยวกับดาวแต่ละดวงในระบบสุริยะ ดังภาพ ภาพด้านหน้ า ภาพด้านใน 5

ลักษณะของสื่อ (ต่อ) เพราะแม่ ป4ร.ะบกิขงอนโบากไดปกด้ว้วายถง้สา1อ8หงเนดซู้ารนูน้วติ่ดเา้มารตนักรหคนยื้าอาวจอะ2เ3ะป็.ไ5นรลเัซกมนษัตนณิเกม็ะเตทปั็่รวนไจปะของ ดาวเคราะห์ในระบบสุริยะ และด้านหลังจะเป็นตัวอย่างการ บิงโก นอกจากนั้ นมี ตัววางบิงโก จะเป็นชื่อดาวเคราะห์ในะ ระบบสุริยะ ดังภาพ ภาพด้านหน้ า ภาพด้านใน ภาพตัววางบิงโก 6

วิธีการจัดทำสื่อ ขั้นตอนการทำแบบจำลองระบบสุริยะ ภาพแบบจำลองระบบสุริยะ วัสดุอุปกรณ์ วัสดุอุปกรณ์ ขนาด จำนวน 1) ไม้อัด 2*1.2 เมตร 1 แผ่น 2) โฟมบอล 8 ลูก 3) ลวด - 1 เส้น 4) สีโปสเตอร์ 3 เมตร 6 สี 5) อุปกรณ์ทางไฟฟ้า 1 ชุด 6) โมดูลอัดเสียง - 9 อัน 7) สีสเปรย์ - 8) เลื่อยจิ๊กซอว์ - - 1 กระป๋อง - 1 เครื่อง 7

ขั้นตอนการสร้าง 1) ตัดไม้อัดให้ขนาดตามต้องการ จำนวน 2 แผ่น 2) เจาะรูตรงกลางเพื่อใส่แกนมอเตอร์ และเจาะรูลำโพง รวมถึง รูปเสียบการ์ดเสียง ตามภาพ 3) จากนั้ นพ่นสีสเปรย์ใส่ไม้อัด เป็นสีดำทั้งหมด แล้วเติมสีขาว เพื่อเป็นสะเก็ดดาวใส่ ไม้อัดส่ วนบน 4) ยึดแกนมอเตอร์เข้ากับฐาน จากนั้ นติดอุปกรณ์เครื่องโมดูล อัดเสียงจำนวน 9 ตัวพร้อมกับลำโพง 5) ต่อมาติดหลอดไฟ LED แล้วต่อวงจรไฟฟ้าให้เรียบร้อย 6) ทำการบันทึกเสียงลงในบอร์ดโมดูล โดยบันทึกชื่อดาวใน ระบบสุริยะเป็นภาษาอังกฤษ และภาษาไทย ทั้งหมด 9 ดวง 7) ประกอบแผ่นไม้อัดเข้าด้วยกัน เป็นโครงตามภาพ 8) ระบายสีโฟมบอลตามขนาดแบบจำลองของดาวแต่ละดวงใน ระบบสุริยะ 9) ยึดลวดเข้ากับแกนมอเตอร์ จากนั้ นติดดาวกับเข้ากับแกน ลวดตามระยะห่างของดาว 10) ในการทำการ์ดเสียบเสียง ติดกระดาษฟรอยเข้ากับแผ่น ไม้อัดขนาด 7*6 เซนติเมตร ถือว่าเรียบร้อย 8

ภาพขั้นตอนการสร้าง 9

วิธีการจัดทำสื่อ ขั้นตอนการทำชิงช้าสวรรค์คำถาม ภาพชิงช้าสวรรค์คำถาม วัสดุอุปกรณ์ วัสดุอุปกรณ์ ขนาด จำนวน 1) ไม้อัด 2*1.2 เมตร 1 แผ่น 2) มอเตอร์ 1 อัน 3) ไม้ตะเกียบ - 1 ไม้ 4) สายรัด - 18 เส้น 5) สายพาน - 1 เส้น 6) ซองใส - 1 ซอง 7) กาวร้อน - 1 ขวด 8) เลื่อยจิ๊กซอว์ - - 1 เครื่อง 10

ขั้นตอนการสร้าง 1) ตัดไม้อัด เป็นวงกลมตามขนาดตามต้องการ 2 แผ่น 2) เจาะรูไม้อัดตามภาพ เป็นลักษณะของชิงช้าสวรรค์ 3) ยึดแผ่นกระดานคำถาม เข้ากับชิงช้าสวรรค์ในแต่ละอัน จำนวน 9 คำถาม 4) ติดซองใสใส่ไม้คำถามเพื่อไว้สำหรับใส่คำถาม โดยใส่กาว ร้อน 5) จากนั้ นประกอบส่วนประกอบทุกอย่างเข้าด้วยกัน เป็นชิงช้า สวรรค์ตามภาพ 6) จัดทำกระดาษคำถาม เกี่ยวกับดวงดาวในระบบสุริยะ โดย บัตรคำถาม ด้านหน้ าเป็นคำถาม ด้านหลังเป็นเฉลย โดยตัด กระดาษประกอบกันให้สวยงาม 7) ติดตั้งสายพานเข้ากับชิงช้าสวรรค์ จากนั้ นติดมอเตอร์เข้ากับ รางถ่านให้เรียบร้อย 8) สุดท้ายติดตั้งสวิตซ์เข้ากับอุปกรณ์ไฟฟ้าให้เรียบร้อย ภาพขั้นตอนการสร้าง 11

วิธีการจัดทำสื่อ ขั้นตอนการทำมะเฟืองความรู้ ภาพมะเฟืองความรู้ วัสดุอุปกรณ์ วัสดุอุปกรณ์ ขนาด จำนวน 1) กระดาษขาว 180 แกรม A4 2 แผ่น 2) โปสเตอร์สี 2 สี A4 3) สติกเกอร์ PVC ใส A3 20 แผ่น 4) เทปกาวสองหน้ า - 2 แผ่น 5) กรรไกร - 1 ม้วน 6) ไม้บรรทัด - 1 อัน 7) มีดคัตเตอร์ - 1 อัน 1 อัน 12

ขั้นตอนการสร้าง 1) พับกระดาษโปสเตอร์ตามภาพ จำนวน 20 แผ่น โดยมี ขนาดเท่ากันคือ 10.5*19 cm จากนั้ นติดกาวสองหน้ าด้านหลัง 2) ติดชื่อดาวและภาพไว้ที่ด้านซ้าย และคุณสมบัติทั่วไปของ ดาวนั้ นๆ ไว้ด้านขวา 3) ประกอบทั้งสองแผ่น เข้าด้วยกันให้เรียบร้อย 4) เคลือบพลาสติกใสให้สวยงาม 13

วิธีการจัดทำสื่อ ขั้นตอนการทำบิงโก ภาพแผ่นบิงโก วัสดุอุปกรณ์ วัสดุอุปกรณ์ ขนาด จำนวน 1) กระดาษขาว 180 แกรม A4 10 แผ่น 2) โปสเตอร์สี A4 10 แผ่น 3) สติกเกอร์ PVC ใส A4 10 แผ่น 4) เทปกาวสองหน้ า - 1 ม้วน 5) กรรไกร - 1 อัน 6) ไม้บรรทัด - 1 อัน 7) มีดคัตเตอร์ - 1 อัน 14

ขั้นตอนการสร้าง 1) ตัดกระดาษโปสเตอร์สี 2 แผ่น โดยมีขนาดเท่ากันคือ 18*23.5 cm จากนั้ นติดกาวสองหน้ าเพื่อประกบกัน 2) ทำตารางบิงโกในโปรแกรม word แล้วปริ้นออกมา เคลือบสติกเกอร์ใสให้เรียบร้อย 3) ติดตารางบิงโกและตัวอย่างการบิงโก เข้ากับทั้งสอง ด้าน โดยกาวสองหน้ า 4) จัดทำตัววางบิงโก ปริ้นออกมาติดใส่โปสเตอร์ เป็น ลักษณะวงกลม มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 4 cm 15

ถ้าหวนิธูีรูก้วา่ารรใัชก้งคาือนสอื่อะไร มันก็เป็น กติกาการเล่น 1. แบ่งนั กเรียนในห้องเป็น 2 กลุ่ม เท่าๆกัน เพราะแม่ 2. จากนั้ นครูให้นั กเรียนตอบคำถามจากชิงช้าสวรรค์คำถาม 3. กลุ่มใดคิดคำตอบได้แล้ว ให้นำการ์ดเสียบที่มีชื่อดวงดาว ไปเสี ยบเข้าแบบจำลองระบบสุริยะ 4. หากกลุ่มใดตอบคำถามข้อใดถูกต้อง จะมีสิทธิ์สุ่มจับฉลาก ตัววางบิงโกที่เป็นชื่อดาวในระบบสุริยะ เพื่อนำมาวางในแผ่น บิงโก ที่มีคุณสมบัติทั่วไปของดาวเคราะห์แต่ละดวงให้สัมพันธ์กัน 5. หากกลุ่มไหนบิงโกก่อน ถือว่าชนะ *หมายเหตุ จำนวนรอบการเล่นแล้วแต่ผู้สอน QR code การจัดทำและวิธีการใช้สื่อ 16

เพราะแม่ข้อดีของสื่อ ขถ้อ้าดหีแนลูรูะ้วข้่อารจักำกคัืดอขออะงไสืร่อมันก็เป็น 1. ช่วยให้ผู้เรียนได้เรียนรู้และเข้าใจบทเรียนได้ง่าย และ รวดเร็วยิ่งขึ้น 2. ช่วยให้ผู้เรียนได้เรียนรู้อย่างเพลิดเพลินผ่านการเล่นเกม และสร้างบรรยากาศในการเรียนรู้ได้อย่างสนุกสนาน 3. ช่วยกระตุ้นความสนใจของผู้เรียนในการเรียนรู้บทเรียน ได้มากยิ่งขึ้น ข้อจำกัดของสื่อ 1. สื่อการสอนชุดกิจกรรมการเรียนรู้ระบบสุริยะ สามารถใช้ สอนได้เพียงเรื่องเดียว คือ เรื่อง ระบบสุริยะ ป.4 17

คู่มือการใช้สื่อประกอบการเรียนการสอน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้แบบจำลองระบบสุริยะ จัดทำโดย นักศึกษาสาขาวิทยาศาสตร์ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร