วารสารโต๊ะบาหลิว

พวก เรา รัก Koh Lanta in Krabi ว า ร ส า ร ก า ร ท่ อ ง เ ที่ ย ว ชุ ม ช น ช า ว เ ล แ ล ะ เ ส้ น ท า ง เ รี ย น รู้ วั ฒ น ธ ร ร ม ห มู่ บ้ า น โ ต๊ ะ บ า ห ลิ ว อู รั ก ล า โ ว ย จ จั ง ห วั ด ก ร ะ บี่ . . . กีตา ซายัก มาลาโวยจ ''ปูเลาส่ าตั๊ก'' ชาวเล ''เกาะ ลันตา''

instagram ลันตาบ้านของฉัน ความสำคัญเป็นต้นมา พวกเราสืบค้นหา ว่าลันตาเป็นอย่างไร เมื่อก่อนมาช้านาน เล่าสืบขานกันทั่วไป พวกเรามีเงื่อนไข ต่างภูมิใจเด็กลันตา... ''คลองลัดบ่อเเหน'' ''ศาลเจ้าโต๊ะบาหลิว'' ชุมชนชาวเลโบราณบ้านโต๊ะบาหลิวที่เคยอาศั ยอยู่ กราบไหว้ขอพรสักการะสิ่ งศั กดิ์สิทธิ์ที่ประจำหมู่ ประมาณ 100 ปี ซึ่งมีหลุมฝังศพเก่าของชาวเล... บ้านซึ่งเป็นบรรพบุรุ ษของชาวเลอูรักลาโวยจเเละ ยังเป็นผู้บุกเบิกเกาะลันตา ประมาณ 500 ปี... ''โต๊ะหมอ,ผู้นำชุมชน'' ''ประเพณีลอยเรือ'' เป็นผู้ที่มีความสำคัญในการประกอบพิธีกรรม สื่ อสั ญลักษณ์ แห่งความผูกพันอันเหนื อธรรมชาติ ต่างๆเเละยังสามารถติดต่อสื่ อสารกับวิญญาณ เป็นการส่ งดวงวิญญาณของบรรพบุรุ ษกลับยังดิน บรรพบุรุ ษได้... แดน ฆูนุงณีรัย ยังเป็นพิธีกรรมหาชมได้ยาก...

บรรณาธิการ วารสารความรู้เกี่ยวกับวิถีชีวิตวัฒนธรรมของชาวเลอูรักลาโวยจหรือชาวไทยใหม่บ้าน โต๊ะบาหลิว ฉบับนี้เป็นเนื้อหาของบทความยังคงเนื้อหาสาระที่่จะเกี่ยวกับ ของกลุ่มชาติพันธ์ ชาวเลอูรักลาโวยจอยู่ในบนพื้นที่เกาะลันตาจังหวัดกระบี่ในรูปแบบหนังสือวารสาร ประกอบ ด้วยเนื้อหาเรื่องราว ประวัติความเป็นมา วิถีชีวิต ภาษาวัฒนธรรมประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์ เช่น ประเพณีลอยเรือ เป็นต้น เนื้อหาของบทความที่มีความหลากหลายและยังมีความน่าสนใจ เพราะ ชาวเลอูรักลาโวยจหรือ ชาวไทยใหม่ เป็นกลุ่มชาติพันธ์ที่อยู่เเถบฝั่ ง ทะเลอันดามัน ทางทิศใต้ของประเทศไทยอาศัยอยู่บริเวณเกาะเเก่งต่างๆในจังหวัด ระนอง พังงา ภูเก็ต กระบี่ สตูล เป็นต้น เป็นกลุ่มชาติพันธ์ที่มีความดำรงชีวิตที่อยู่กับทะเลเเละสำหรับนักท่อง เที่ยวและผู้ที่สนใจชอบศึกษาเรียนรู้เกี่ยวกับวิถีชีวิตเรื่องราวความเป็นมาที่ยังมีการอนุรักษ์เเละ ถ่ายทอดภูมิปัญญารุ่นสู่รุ่นให้มีการควบคู่กับชีวิตประจำวัน วารสารฉบับนี้เป็นการศึกษาพัฒนา ฟื้นฟู ภาษา วัฒนธรรมประเพณีเเละภูมิปัญญา ท้องถิ่นชาวเลอูรักลาโวยจเเละรวมไปถึงให้ คนในชุมชนเเละเยาวชนรุ่นใหม่ ได้มีส่วนร่วมจะ เป็นประโยชน์สำหรับคนใน ชุมชนชาวเลอูรักลาโวยจบ้านโต๊ะบาหลิวเเละเยาวชนรุ่นใหม่รวม ไปถึงผู้อ่านทุกท่านและ ขอขอบคุณที่ท่านผู้อ่านได้ให้ความสนใจกับวารสาร วิถีชีวิต ภาษา วัฒธรรมประเพณีชาวเลอูรักลาโวยจบ้านโต๊ะบาหลิว ฉบับนี้

สารบัญ รู้จักลันตา...ปูเลา ส่าตั๊ก 5 อาณาเขตของเกาะลันตา... 5 รู้จักชาวเลอูรักลาโวยจ... 6 รู้จักนามสกุลชาวเลอูรักลาโวยจ... 7 ชุมชนชาวเลอูรักลาโวยจบ้านโต๊ะบาหลิว... 8 วิถีชีวิตชุมชนชาวเลอูรักลาโวยจบ้านโต๊ะบาหลิว... 9 ชิมอาหารพื้ นบ้านของชาวเลอูรักลาโวยจนั่นก็คือ.'.'.ข้าวมันหอยเผา'' 10 ''ภาษาชาวเลอูรักลาโวยจ'' 11-17 จุดเช็คอินชุมชนบ้านโต๊ะบาหลิวที่ไปเเล้วไม่ควรพลาด... 18-19 ชุมชนชาวเลอูรักลาโวยจโบราณ ''คลองลัดบ่อเเหน'' บ้านโต๊ะบาหลิว... 20-21 ความเชื่อวัฒนธรรมประเพณี ''ลอยเรือ'' อารีปาจั๊ก... 22 นิทานพื้ นบ้านของชาวเลอูรักลาโวยจ... 23

! รู้จักลันตา...ปูเลา ส่าตั๊ก ''น้ำใส ป่าไม้สวย รวยเกาะ เหมาะทิวทัศน์ สัตว์น้ำอุดม ชมปะการัง ฝั่งลันตา'' I Love Lanta... \" ลันตา \" เป็นชื่อเกาะขนาดใหญ่มีรูปร่าง เรียวยาวในพื้นที่ 472 ตารางกิโลเมตรอยู่ ในเขตบนพื้นที่ \"อำเภอเกาะลันตา\" จังหวัด กระบี่ ชื่อ \"ลันตา\" สันนิษฐานว่าเพี้ยนมา จากคำว่า \"ลันตาส \" ซึ่งเป็นภาษาชวาแปล ว่า \"ที่ย่างปลา\" เพราะในอดีตเกาะใหญ่แห่ง นี้เป็นที่ชาวเรือชวามักมาหยุดพั กย่างปลาทำ เป็นอาหาร ต่อมาเกาะนี้ก็เปลี่ยนฐานะมาเป็นเมือง ท่าที่ \"ชาวจีน\" มาค้าขายชาวอาหรับผู้แล่น เรือค้าขายในน่านน้ำทะเลอันดามันภูเก็ตเเละ ปีนังสิงคโปร์และอินโดนีเซียจะแวะขึ้นมาพั ก และทำอาหาร การค้าขายจนในที่สุดจึงกลายมาเป็น ชุมชนคึกคักเดิมจะมีฐานะเป็นแขวงที่ขึ้นต่อ \"อำภอคลองท่อม\" กับ \"เมืองปกาสัย\" หรือ จังหวัดกระบี่ ต่อมา พ.ศ.2444 ได้ยกฐานะ เลยเปลี่ยนเเปลงมาเป็นอำเภอชื่อว่า \"อำเภอ เกาะลานตา\" เมื่อราวประมาณปี พ.ศ.2460 อำเภอเกาะลานตาได้ถูกเปลี่ยนเเปลงชื่อเป็น \"อำเภอเกาะลันตา\" ในปัจจุบัน ซึ่งในทำเนียบท้องที่ในกระทรวงมหาด ไทยหมายถึงมองดูยาวเหยียดดูเเล้วเลยได้ ตั้งชื่อว่า \"ลานตา\" และปี พ.ศ.2480 ก็ได้ทำ การเปลี่ยนเเปลงมาเป็น \"อำเภอเกาะลันตา\" อีกจนถึงในปัจจุบัน... อาณาเขตของเกาะลันตา... ทิศเหนือ : ติดต่อกับอำเภอเมืองและอำเภอคลองท่อม ทิศใต้ : ติดต่อกับทะเลอันดามันและมหาสมุทรอินเดีย ทิศตะวันออก : ติดต่อกับอำเภอคลองท่อมและอำภอกันตรัง เเละอำเภอสิเกาจังหวัดตรัง ทิศตะวันตก : ติดต่อกับทะลอันดามันและมาสมุทรอินเดีย 5

! รู้จักชาวเลอูรักลาโวยจ... ชาวเลเป็นชนเผ่าดั้งเดิมที่จะใช้ชีวิตเร่รอนอยู่ตามเกาะแก่งใน ชายทะเลตั้งแต่ชายฝั่ ง \"ทะเลมะละกา\" มาเลเชียมาถึงไทยและพม่า มีอยู่หลายกลุ่ม เช่น มอแก็น มอแกล็น อูรักลาโวยจแต่เรียกรวม กันว่า \"อุรังลาอุต\" แปลว่า \"คนทะเล\" ในประเทศไทยยังมีกลุ่ม ชาวเลอยู่แถบทะเลอันดามันได้เเก่ สตูล กระบี่ พังงา ภูเก็ต ระนอง เป็นต้น ในจังหวัดกระบี่เป็นกลุ่มอูรักลาโวยจที่ตั้งอยู่บริเวณ บ้านศาลาด่าน คลองลัดบ่อแหน แหลมคอกวาง สังกาอู้ อำเภอเกาะลันตา และบริเวณ เกาะจำ เกาะศรีบอยา อำเภอเหนือคลอง บ้านแหลมตรง เกาะพีพี อำเภอ เมืองกระบี่ได้เล่ากันว่าชาวเลในจังหวัดกระบี่อพยพมาจากดินเเดนที่มีชื่อ กันว่า \"ฆูนุงณีรัย\" บริเวณไทรบุรี ประเทศอินโดนีเซีย ปัจจุบันเข้ามาแต่ เมื่อใดไม่แน่ชัดแต่ในสมัยที่พวกพ่ อค้าชาวอาหรับเเละชาวมาลายูเดินทาง มาตั้งถิ่นฐานค้าขายในบริเวณนั้นได้พบกลุ่มชาวเลที่นี่แล้วและจึงได้เรียก รวมๆชาวเลที่เกาะลันตากันว่า...โอรังลอนตา ชาวเลจะใช้ชีวิตที่เร่ร่อนอยู่ในเรือที่อพยพโยกแยกย้ายไป แหล่งทำกินตามฤดูกาลภายหลังเมื่อขึ้นมาอยู่บนบก \"ชายฝั่ ง ทะเลก็ยึด\" อาชีพหาปลาและทำการประมงพื้นบ้านเป็นหลักจน ถึงในปัจจุบัน... 6

! รู้จักนามสกุล อูรักชลาวาโเวลยจ... พระราชประวัติสมเด็จพระศรีนคริน ทราบรมราชชนนี สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี พระองค์ทรงมีพระนามเดิมว่า \"สังวาลย์ตะ ละภัฏ\" พระราชสมภพเมื่อวันอาทิตย์ที่ 21 ตุลาคม พ.ศ.2443 ทรงเป็นบุตรคนที่ 3 ใน \"พระชนกชู\" และ \"พระชนนีคำ\" ทรงมี \"พระ ภคินี\" และ \"พระเชษฐา\" 2 คนซึ่งได้ถึงแก่ กรรมตั้งแต่เยาว์วัย คงเหลือแต่พระอนุชา อ่อนกว่าพระองค์ 2 ปี คือ คุณถมยา พระราชทานนามสกุลชาวเล ได้พระราชทานชื่อใหม่ที่เรียกชาวเลว่า \"ชาวไทยใหม่\" และยังพระราชทานชื่อนาม สกุลมีทั้งหมด 5 นามสกุลที่ได้แก่ ประมง กิจ หาญทะเล ทะเลึก ชาวน้ำ เเละ ช้างน้ำ โดยชาวเลที่ภูเก็ตใช้นามสกุล \"ประมงกิจ\" ส่วนชาวเลที่เกาะลันตามี 2 นามสกุลโดยที่ ส่วนชาวบ้านสังกาอู้ก็ใช้นามสกุล \"ทะเลลึก\" ส่วนชาวบ้านที่ชุมชนบ้านโต๊ะบาหลิวเเละบ้าน ในไร่บ้านคลองดาวใช้นามสกุล \"ช้างน้ำ\" 7

ชุมชนชาวเลอูรักลาโวยจ บ้านโต๊ะบาหลิว... ประวัติความเป็นมา \"ชุมชนโต๊ะบาหลิว\" หรือชุมชน ชาวเลโบราณที่แห่งเกาะลันตาเป็นชุมชน ขนาดเล็กของ \"กลุ่มชาวไทยใหม่\" หรือ กลุ่มชาวเลเผ่าอูรักลาโวยจที่แต่เดิมเมื่อ ประมาณปี พ.ศ.2444 มีชาวเลมาตั้ง ถิ่นฐานอยู่ที่ในบริเวณดังกล่าวประมาณ 3–4 หลังคาเรือนและก็ค่อยๆขยับขยาย มาจนถึงปัจจุบันมีทั้งหมดประมาณ 35 หลังคาเรือนโดยที่คนส่วนใหญ่ยึดอาชีพ ประมงพื้ นบ้านเป็นหลักนี้จะเป็นที่มาของ ชื่อชุมชนแห่งนี้มาจากชุมชนแห่งนี้มีการ ตั้ง \"ศาลเจ้าโต๊ะบาหลิว\" ไว้เพื่อเป็นสิ่ง ศักดิ์สิทธิ์ที่ประจำหมู่บ้านคำว่า \"โต๊ะ\" มี ความหมายถึงครูหมอหรือผู้เฒ่าผู้แก่ที่ จะมีวิชาอาคมเมื่อตายไปก็จะมีการปั้ นรูป ที่นำมาเคารพไว้เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำ ไว้ในหมู่บ้าน จึงเป็นที่มาของชื่อชุมชนเเห่งนี้ นั่นเองชุมชนบ้านโต๊ะบาหลิวเป็นที่ตั้งของ กลุ่มชาวเลอูรักลาโวยจ หรือที่ถูกเรียกว่า ยิปซีทะเล (Sea Gypsy) เป็นคนกลุ่มที่ แรกเริ่มค้นพบเกาะลันตาเมื่อกว่า 500 ปี ที่ผ่านมาซึ่งเป็นชุมชนที่ชอบรักสงบเเละจะ เรียบง่ายมีอาชีพ ประมงพื้นบ้านมาตั้งแต่ ''บรรพบุรุษ\" ที่เข้ามาก็เป็นกลุ่มแรกๆที่มา ตั้งถิ่นฐานอยู่ในบนพื้ นที่เกาะลันตาที่จะมีนี้ วัฒนธรม ประเพณี ภาษา และอัตลักษณ์ ทางวัฒนธรรมที่ก็แตกต่างจากกลุ่มอื่นๆ เข้ามาไว้ด้วยกับวิถีชีวิตอันเรียบง่ายจะมี ลักษณะบ้านเรือนที่ยกเป็นไม้ใต้ถุนสูงนี้มา ตั้งอยู่ในพื้นที่ใกล้ๆชายฝั่ งทะเล ที่น้ำทะเล ท่วมถึงทำการทำประมงพื้ นบ้านสามารถที่ จะเดินทางออกทะเลได้อย่างสะดวก 8

!อถรึเวยงร่ีูเมคย่อูทนกักั้งบร้ลูภวัทกิาถะษีษเชณีลาว์วิเขัตเฒอลชงนะาชภวธูามเรวิลรปเัอมลญูรปอัญูกรราลัะกทีเา่ลบพโ่วางณโบียวทีอจ่ยยกัจง วิถีชีวิตชุมชนชาวเล คงสืบทอดกันมารุ่นสู่รุ่น... อูรักลาโวยจบ้านโต๊ะบาหลิว... เดิมชุมชนบ้านโต๊ะบาหลิวแห่ง 9 นี้ย้ายมาจาก \"บ้านคลองลัดบ่อแหน\" เป็นเนินทรายขาวสูงทอดยาวมีต้นป่า โกงกางมะม่วงหิมพานต์ต้นผักหวาน ป่าอยู่รายรอบสถานที่แห่งนี้ เมื่อก่อน เคยเป็นถิ่นฐานดั้งเดิมของ ''ชาวเลอู รักลาโวยจบ้านโต๊ะบาหลิว\" จะมีอายุ มากกว่า 100 ปี ชุมชนแห่งนี้มีอาชีพ หลักก็คือการทำ ประมง และมีการเผา ถ่าน จะมีวิถีชีวิตความอยู่ที่เรียบง่าย ที่ผูกพันกับ ท้องทะเลอันดามัน การ ทำมาหากินแบบดั้งเดิมคือการตกเบ็ด เเละ ดำน้ำแทงปลา หาหอย และล่า สัตว์ทะเลเป็นอาหารในช่วงมรสุมออก ทะเลไม่ได้ต้อง หลบลมหลบฝน ตาม ที่ชายฝั่ งหรือขึ้นฝั่ งมาหาน้ำจืดก็จะหุง ข้าวเเละจะนำอาหารโดยที่เก็บมะพร้าว เเละก็ยอดผักล่าสัตว์ตามบริเวณชาย ฝั่ งเเละสำหรับปรุงอาหารหลังจากที่มี ชาวเลอูรักลาโวยจบางกลุ่มเริ่มขึ้นมา จะตั้งหลักแหล่งอยู่ในที่บริเวณบนบก เพราะแหล่งเคยทำมาหากินเร่ร่อนพั ก อาศัยจะถูกยึดครองโดยกลุ่มชนอื่นๆ แล้วก็เริ่มที่่จะเรียนรู้การ ทำไร่ ปลูก ข้าว ปลูกผัก ผลไม้ ทำสวนยางพารา ฯลฯ

! ชิมอาหารพื้นบ้านของ ชาวเลอูรักลาโวยจ นั่นก็คือ... ''ข้าวมันหอยเผา'' เดิมข้าวมันหอยเผาใน สมัยก่อนชาวเลบ้านบ่อเเหนเเต่ ครัวเรือนจะมีการทำข้าวมันหอย เผาที่ริมชายหาดเเละก่อไฟจะพั ก เเรมซึ่งในปัจจุบัน ประเพณีนอน หาดรับประทาน ข้าวมันหอยเผา ได้สูญหายไปในกับตามกาลเวลา ปัจจุบันก็ได้รักษาอาหารพื้ นบ้าน ข้าวมันหอยเผา อยู่เเต่ด้วยตาม ยุคสมัยใหม่ ประเพณีการนอน หาดรับ ประทานข้าวมันหอยเผา ได้สูญหายไปเเต่ ชาวเลอูรักลา โวยจก็ยังรับประทาน อาหารพื้น บ้านที่มี การสืบทอดรุ่นสุ่รุ่นของ ชาวเลอูรักลาโวยจ ข้าวมันหอย เผามีการเผา ''หอยนางรม'' จาก ใบมะพร้าวแห้งเเละข้าวหอมมะลิ นิ่งผสมกับน้ำกะทิสดบอกเลยจะ ได้รสชาติที่มีกลิ่นหอมหวานมัน อร่อยเเบบดั่งเดิม 10

''ภาษาชาวเลอูรักลาโวยจ'' หมวดอวัยวะร่างกาย 27 คำ ได้เเก่ ภาษาอูรักลาโวยจ ภาษาไทย กากี เท้า กีกี ฟัน กูกู เล็บ เกอญิ เหงือก เคอแงบ คิ้ว ซารัก เตอเลอ รังไข่ (เพศหญิง) ซีกู ข้อศอก เซาะ ปอด ดากู คาง ดาดา นม เตอเกอตอย ลูกกระเดือก ตางัน มือ ตาปะ กากี ฝ่าเท้า ตีงา กีรี หูซ้าย ตีงา กานัน หูขวา ตูลัก กระดูก เตอเลอ ไข่ ยารี ตูโญะ นิ้วชี้ บากัก หลัง บาฮู ไหล่ บียี เตอเลอ เม็ดไข่ (อัณฑะ) บูลู ขน บูลู เกอแงบ ขนคิ้ว บูลู มาตา ขนตา เบอเกาะ คอ โบะ ผม ปาตัยจ ก้น 11

หมวดเครื่องมือเครื่องใช้ในการทำมาหากิน 21 คำ ได้เเก่ ภาษาอูรักลาโวยจ ภาษาไทย กาเยด อีกัย ตูโตะ ปาฮู ผ้าผูกหัวเรือ เกอดัย ตลาด งาเญาะฮ ไม้พาย จาโตะ โจะบัด เครื่องมือเจาะหอย ซาโวฮ ชุน,ซ่อม (แห) เซอตี สมอเรือ ญาเวาะ รถยนต์ ดักดัก สวิงตักปลาก ตาลี บูบู รถจักรยานยนต์ บูบู นูยฮ เชือก ปาฮู ปูกัยจ ไซ,ลอบดักปลา ไซหมึก มาตางาแงน เรือ ยาลา อวน รากา เบ็ด แห แระกี แระ ตะกร้า อาเย บาตู อีเยน ปาฮู รถจักรยาน อูปัดงาแงน นูยฮ น้ำแข็ง เครื่องเรือ เหยื่อตกปลาหมึก 12

หมวดเครื่องใช้ในครัวเรือน 21 คำ ได้เเก่ ภาษาอูรักลาโวยจ ภาษาไทย กูแญะ ขมิ้น กูลา น้ำตาล การับ เกลือ งารอยจ กระต่ายขูดมะพร้าว จาลก แก้วน้ำ ซรัย ตะไคร้ ซาตัด ซูดู กะทิ เซอญือเลาะ ช้อน เซอโนะ ครก ญาบ ทัพพี ตาแมะ จาน ตีกอ อีโต้ ตือปัยจ บาโซะ ยับ กาต้มน้ำร้อน ตูกู (สถานที่) ที่ล้างจาน ทก เตาไฟ บางา ถังน้ำ,โอ่งน้ำ,กระเป๋าเสื้อ,กางเกง บางา เบอชี หม้อ บาจัด กระทะ บาตู อาซะฮ กะปิ บาเตน หินลับมีด ขันน้ำ 13

หมวดธรรมชาติ 15 คำ ได้เเก่ ภาษาอูรักลาโวยจ ภาษาไทย กอมมวง ก้อนเมฆ กาโบยจ หมอก จอ หรือ ตารบกญ แหลมทะเล ที่อยู่ระหว่างอ่าว / โซน / เกาะ กูเตอ ซียัก ฟ้าร้อง,ฟ้าลั่น ตานะฮ กลางวัน เตอโละ ดิน บาตู อ่าว บีตัก หิน บูเกะ ดาว บูงา ภูเขา บูติกบียก ดอกไม้ บูลัด พายุหมุน เบอนาตัก ดวงจันทร์ เบอแยะ สัตว์ เย็น 14

หมวด พืชผัก ผลไม้ 19 คำ ได้เเก่ ภาษาไทย ถั่วพู ภาษาอูรักลาโวยจ กาจักจับปัยจ ถั่วงอก กาจักตูโมะ ถั่วฟักยาว กาจักปาญัก เดียด ทุเรียน ตีมอนกายู มะละกอ ตีมอนนีกัย แตงโม เตอกู นังนัยฮ อ้อย บูวะฮมีญา สับประรด บูวะฮรามัย มะปราง ปีซัก ปูโจะกาก มะไฟ เปอตัยจ กล้วย มาจัก ผักบุ้ง ยามู สะตอ ยามูอาเย มะม่วง ราโมยจ ฝรั่ง ลีเมา ชมพู่ ลูบะ เงาะ ส้ม กะหล่ำปลี 15

หมวดสัตว์บก/สัตว์ทะเล 21 คำ ได้เเก่ ภาษาอูรักลาโวยจ ภาษาไทย อีติ เป็ด ฮายับ ไก่ กูดา ม้า ยาวะ ตัวเงินตัวทอง/ ตะกวด ลีปัด ตะขาบ บาลัก ตั๊กแตน บูรก นก เคอนัม กระต่าย บรูตัด เสือ ตูปัย กระรอก บาบี หมู ละอูละ ค้างคาวแม่ไก่ มาทู ผึ้ง แบะ แพะ ฮูรัก กุ้ง เกอตับ ปู นูยฮ ปลาหมึก อีกัด กราปู ปลาเก๋า อีกัด มามง ปลามง อีกัด เจะชอด ปลาตะมะ อีกัด กากะ บาตัก ปลากะพงใบไม้ 16

หมวดคำกริยา/อาการ 14 คำ ได้เเก่ ภาษาอูรักลาโวยจ ภาษาไทย เกอละฮ หัวเราะ จูแบะ หยิบ ดูโดะ นั่ง ตีโนะ นอน นาแงะฮ ร้องไห้ บารี วิ่ง เมอเลา พู ด เปอกัก จับ มากัด กิน มานี อาบน้ำ มีงัยฮ ฟัง ยาลัด เดิน ลัยจ มอง อีงัยจ คิด การเขียนประโยคที่ใช้ในชีวิตประจำวัน/ตัวอย่างเช่น 17 1. มากัด / นาซี / ซามา / บาบี / เรอนัก กินข้าวกับหมูทอด 2. ปี / มานี / อาแย / มาเซด ไปอาบน้ำ / เล่นน้ำทะเล 3. รูเมาะ / กีตา / อูมะ / ตูโยฮ / มาแระฮ / ดะฮ พวกเรา! คลื่นเจ็ดลูก / เจ็ดชั้น ( สึนามิ ) มาแล้ว 4. กีตา / รารี / ญาแญะ /บูเกาะ เราวิ่งหนีขึ้นเขา

จุดเช็คอิน ชุมชนบ้านโต๊ะบาหลิวที่ไปเเล้วไม่ควรพลาด... ระหว่างทางเดินจะได้ชมบรรยากาศ รอบข้างทาง ระบบนิเวศป่าชายเลน พร้อม กับสัมผัสวิถีชีวิตของชาวเลอูรักลาโวยจที่ ใช้ชีวิตอยู่กับทะเลสามารถแวะถ่ายรูปได้ กราบไหว้สักการะศาลเจ้าโต๊ะบาหลิวเป็น สิ่งศักดิ์ที่ปกปักรักษาคนในชุมชนชาวเลอูรักลา โวยจบ้านโต๊ะบาหลิวที่เคราพนับถือกันมาช้านาน ชมวิถีชีวิตอันเรียบง่ายของคนใน ชุมชนผู้ชายจะมีหน้าที่หาอาหารได้เเก่ กุ้ง หอยปูปลาในทะเล ผู้หญิงจะมีหน้าที่จะ ทำความสะอาดบ้านเรือนและจะ ใช้ภาษา ชาวเลอูรักลาโวยจเป็นหลักในชีวิตประจำ วัน จะทำอาหารบ้างคนรับจ้างแม่บ้านเป็น อาชีพรายได้เสริมของคนในครอบครัว โต๊ะหมอซึ่งเป็นผู้นำในการประกอบพิ ธีกรรม ต่างๆสามารถติดต่อสื่อสารกับวิญญาณบรรพบุรุษ ของชาวเลอูรักลาโวยจ พิธีกรรมที่สำคัญ ได้เเก่ พิธีกรรมลอยเรือช่วงเดือน6 กับเดือน11 พิธีกรรม เเต่งเปลวสุสาน บ้านในไร่ กับบ้านคลองดาว ในช่วง เดือน5 โต๊ะหมอหรือผู้นำชุมชน นาย มะดีเอ็น ช้างน้ำ 18

ชมวิถีชีวิตการทำประมงพื้ นบ้านของ ชาวเลอูรักลาโวยจ การวางตาข่ายจับ ปูม้า ซึ่งก็จะมีการวางตาข่ายจับ ปูม้า ในช่วงหน้า มรสุมเดือน มิถุนายน - พฤศจิกายน ของ ทุกปี ราคาปูม้าในส่วนใหญ่จะขึ้นประมาณ 1 กิโลกรัมละ 280 บาท มีมุมให้อ่านหนังสือด้วยยังได้ศึกษา ประวัติความเป็นมารื่องราวของกลุ่มชาติพั นธ์ ชาวเลอูรักลาโวยจเเละประวัติความเป็นมาของ ชุมชนอีกด้วยทั้งการละเล่นต่างๆเช่นการร่ายรำ รองเง็งของชาวเลอูรักลาโวยจ ฟังบทเพลงสลับกับกลอง รำมะนาจังหวะอันไพเราะที่เป็นเอกลักษณ์ ของชาวเลอูรักลาโวยจเชื่อกันว่าเป็นการ ติดต่อสื่อสารกับถึงดวงวิญญาณของ บรรพบุรุษเป็นการขอขมาที่ตนเองกระทำ ความผิดต่อบรรพบุรุษซึ่งเเต่ละบทเพลง ขับร้องโดย นาย มะญีเต็น ช้างน้ำ เเวะถ่ายรูปสักหน่อยที่จุดเช็คอินชุมชน ชาวเลอูรักลาโวยจบ้านโต๊ะบาหลิวที่เรามาเเล้วก็ ไม่ควรพลาดสำหรับคนที่ชอบได้รูปจุดนี้เหมาะ มากเลยได้ชมวิวทิวทัศน์สวยๆด้วย 19

ชุมชนชาวเลอูรักลาโวยจโบราณ ''คลองลัดบ่อเเหน'' บ้านโต๊ะบาหลิว... คลองลัดบ่อเเหนเป็นเนินทรายขาว ละเอียดสูงทอดยาวเเละมีต้นมะม่วงหิมพานต์ เเละผักหวานป่าที่อยู่รายรอบสถานที่เเห่งนี้ก็ เคยเป็นที่ตั้งถิ่นฐานดั่งเดิมของ ชาวเลอูรัก ลาโวยจบ้านโต๊ะบาหลิว อายุมากกว่า 100ปี ชุมชนเเห่งนี้มีอาชีพหลักคือการทำประมงพื้ น บ้านเเละก็มีการ เผาถ่าน สาเหตุที่ได้ย้ายมานี้ ตั้งอยู่ในหมู่ที่ 1 ตำบลศาลาด่าน จากคำบอก เล่าผู้เฒ่าผู้เเก่วัย 60-70ปี เล่าว่าเจ้าของ ที่ดินได้ขายให้กับ นายทุน ได้ทำการไล่ชาวเล ออกไปในจากที่เเห่งนี้ถ้าไม่ออกจากไปที่เเห่ง นี้นายทุนก็จะขุดกระดูกศพบรรพบุรุษนี้ทิ้งชุม ชนเเห่งนี้เลยก็ได้นำ ศาลเจ้าโต๊บาหลิว มาอยู่ ที่ตำบลศาลาด่านในปัจจุบัน... เดินทางสู่บ้านคลองลัดบ่อเเหนระยะ ทางเดินจะพบกับระบบนิเวศ ป่าชายเลน ต้น โกงกางที่มีความอุดมสมบูรณ์ของธรรมชาติ พื้ นที่ทางจิตวิญญาณบนหลุมฝังศพเก่า ของชาวเลอูรักลาโวยจจะมีการเเต่งเปลวพู นดิน เป็นประจำในช่วงเดือน5หรือเดือนเมษายนของทุก ปีชาวเลจะเรียกประเพณีนี้ว่า ''เปอตัยญีรัยจ'' 20

เดิมศาลเจ้าโต๊ะบาหลิวเคยตั้งอยู่ใน บริเวณนี้มาก่อนถือว่าเป็นหลักฐานที่สำคัญ ของคลองลัดบ่อเเหนปัจจุบันชาวเลอูรักลา โวยจบ้านโต๊ะบาหลิวเชื่อกันว่าศาลเจ้าโต๊ะบา หลิวเเห่งนี้ชาวเลเชื่อว่าโต๊ะบาหลิวยังคงสิ่ง สถิตอยู่เป็นประจำ ซึ่งใกล้ๆบริเวณศาลเดิมโต๊ะบาหลิวจะมีหลุม เผาถ่านเก่าเเก่ดั่งเดิมซึ่งมีอายุมาก 100กว่าปี เป็น หลักฐานที่สำคัญอย่างหนึ่งของ คลองลัดบ่อเเหน ทำให้เห็นได้ว่าชุมชนเเห่งนี้มีอาชีพเผาถ่านเป็นอาชีพ หลักเหมือนกัน เรียนรู้การหาหอยนางรมส่วนใหญ่ จะอยู่ในป่าโกงกางซึ่งในชุมชน คลองลัดบ่อ เเหนจะหาได้ง่ายเพราะอยู่ติดกับทะเลเเละป่า โกงกาง ซึ่งในคลองลัดบ่อเเหนจะมีบ้านของเฒ่า เเก่ชาวจีนที่เป็นพ่ อค้ารายใหญ่ในการเผาถ่านยัง คงเป็นหลักฐานที่ยังคงอยู่คู่กับคลองลัดบ่อเเหน มาจนถึงปัจจุบัน 21

ความเชื่อวัฒนธรรมประเพณี ''ลอยเรือ'' อารีปาจั๊ก... ตอนรุ่งเช้า จะจัดในช่วงขึ้น 13-15 ค่ำเดือน 6 และเดือน 11 เรือปาจั๊กสื่อสัญลักษณ์แห่งความผูกพันอันเหนือ ธรรมชาติเป็น การส่งดวงวิญญาณของบรรพบุรุษกลับ ดินแดนฆูนุงณีรัย ซึ่ง เป็นบ้านเกิดของชาวเลอูรักลาโวยจในยามค่ำคืนของ พิธีกรรม นี้มี การร้องเพลงรำมะนาเพื่ อเป็นการขอขมาต่อบรรพบุรุษและมีการ สะเดาะเคราะห์ร้าย ของทุกปีเป็นพิธีกรรมที่หาชมได้ยาก วันเเรกของพิธีกรรมลอยเรือขึ้น 13 ค่ำเป็นการตั้ง ขนม 7 สีที่ศาลเจ้าโต๊ะอีตับคลองลัดบ่อแหนเป็นการบอก กล่าวต่อวิญญาณบรรพบุรุษว่าถึงพิ ธีกรรมลอยเรือหลัง จากนั้นจะมีการต่อเรือปาจั๊กที่บ้านคลองดาวจนเสร็จในคืน วันนั้นจนถึงรุ่งเช้า วันที่สองของพิธีกรรมลอยเรือขึ้น 14 ค่ำจะเป็นวันที่ ชาวเลอูรักลาโวยจตั้งตารอคอยจะมีการแห่เรือปาจั๊กจากบ้าน คลองดาวมายังศาลเจ้าโต๊ะบาหลิวและในค่ำคืนแรกจะมีการร้อง เพลงรำมะนาจนถึงรุ่งเช้าจะมีการสะเดาะเคราะห์และส่งเรือปาจั๊ก วันที่สามของพิ ธีกรรม ลอยเรือขึ้น 15 ค่ำจะเป็นการทำไม้ กันผีหรือ ไม้ปาดั๊ก 7 ต้นที่บ้าน คลองดาวและมี การแห่ไม้กันผี จาก บ้านคลองดาวมายังในที่ศาลเจ้าโต๊ะ บาหลิว และในยามค่ำคืนมีการร้อง เพลง การร่ายรำมะนา และจะมีการ ทำ น้ำมนต์ศักดิ์สิทธิ์ ให้กับคนใน ชุมชนจนถึงรุ่งเช้าจะมีการปักไม้กัน ผีไว้รอบหมู่บ้านและจึงเป็นการเสร็จ สิ้นพิ ธีกรรมลอยเรือ 22

นิทานพื้นบ้านของชาวเล อูรักลาโวยจ... ปารี กาซี ( ปลากระเบนยักษ์ ) ลามาดะ อาดา อูรักลาโวยจ เซอรูมะฮ ปี ลาโวยจ ปี งาแญน บือเละฮ อีกัด ดูวา รากา กูญา ลาเปอ นาซี กูญา ลัยจ การี บูเฮอ เดะ เตองะฮ อารอก กูญา ซีงะฮ บวยจ นาซี กูญา รูโมด อาปี เต็ดดัด นะ ตืองะ นาซี กูญา บราซา ซูปา ตานะฮ เบอกายะ กูญา รารี ญาแญะ ปราฮู กูญา เกอและฮ ปี ลัยจ บูเฮอ ซีงี ญา ยาดี ปารีกาซี ความหมาย นานมาแล้วมีชาวเลบ้านเหนือไปตกเบ็ด ตกเบ็ดได้ปลาสองตระกร้า พวกเขา หิวข้าว พวกเขามองเห็นสันดอนที่กลางทะเลลึก พวกเขาจอดเรือทำกับข้าว ก่อไฟ ยัง ไม่ทันจะหุงข้าว พวกเขารู้สึกเหมือนแผ่นดินไหว พวกเขาเลยรีบวิ่งขึ้นเรือ พวกเขาหันกลับ ไปมองที่สันดอนอีกครั้ง ปรากฏว่ามันเป็นปลากระเบนยักษ์ เรื่องโดย : เตือนใจ คบคน ภาพโดย : สุริยันทร์ ทะเลลึก ฟังตำนานเรื่องเล่าของชาวเลอูรักลาโวยจ เรื่องเล่าชาวเลอูรักลาโวยจยังไม่จบเพียงเท่านี้ยังมีอีกมากมายที่น่าค้นหา... 23

Note... ''มาบอกรักเกาะลันตา กันเถอะ'' 24

Note... ''อย่าลืมเเวะมาเที่ยวเกาะกัลนันน่ตะา'' 25

บรรณานุกรม รู้จักลันตา...ปูเลา ส่าตั๊ก สืบค้นจาก : https://sites.google.com/site/nasuk21612/ อาณาเขตของเกาะลันตา... สืบค้นจาก : https://sites.google.com/site/nasuk21612/ รู้จักชาวเลอูรักลาโวยจ... สืบค้นจาก : หนังสือ ฉันคือใคร...อูรักลาโวยจ รู้จักนามสกุลชาวเลอูรักลาโวยจ... สืบค้นจาก : https://www.thailocalwisdom.com/index.php/ commun/south/item/111-2019-06-08-07-04-33 ชุมชนชาวเลอูรักลาโวยจบ้านโต๊ะบาหลิว... สืบค้นจาก : https://www.thailocalwisdom.com/index.php/ commun/south/item/111-2019-06-08-07-04-33 ชิมอาหารพื้นบ้านของชาวเลอูรักลาโวยจนั่นก็คือ.'.'.ข้าวมันหอยเผา'' สัมภาษณ์จาก : นักปราชญ์ชาวบ้าน นาย เดียว ทะเลลึก ''ภาษาชาวเลอูรักลาโวยจ'' สืบค้นจาก : หนังสือ ฉันคือใคร...อูรักลาโวยจ จุดเช็คอินชุมชนบ้านโต๊ะบาหลิวที่ไปเเล้วไม่ควรพลาด... สัมภาษณ์จาก : นักปราชญ์ชาวบ้าน นาย เดียว ทะเลลึก ชุมชนชาวเลอูรักลาโวยจโบราณ ''คลองลัดบ่อเเหน'' บ้านโต๊ะบาหลิว... สัมภัาษณ์จาก : นักปราชญ์ชาวบ้าน นาย อีดล ช้างน้ำ ความเชื่อวัฒนธรรมประเพณี ''ลอยเรือ'' อารีปาจั๊ก... สัมภาษณ์จาก : นักปราชญ์ชาวบ้าน นาย มะดีเอ็น ช้างน้ำ นักปราชญ์ชาวบ้าน นาย มะญีเต็น ช้างน้ำ นิทานพื้นบ้านของชาวเลอูรักลาโวยจ... สืบค้นจาก : หนังสือ ฉันคือใคร...อูรักลาโวยจ 26

วิทยาลัยเทคโนโลยีทักษิณอาชีวศึ กษา คณะผู้จัดทำ นาย จิระวัฒน์ ช้างน้ำ นางสาว กมลชนก เพ็ชรสุกแสง นางสาว ดวงดาว ช้างน้ำ รหัสประจำตัว : 14324 รหัสประจำตัว : 14328 รหัสประจำตัว : 14342 อาจารย์ที่ปรึกษา อาจารย์ประจำวิชา อาจารย์ : กมลทิพย์ คชรินทร์ อาจารย์ : สุนิสา กาญจนดำรงค์ 27

''หัวใจไม่จำเป็นว่า... ต้องบำบัดด้วยคำว่ารักเสมอไป เพราะเรามีนักบำบัดที่ชื่อว่า... ธรรมชาติ''