ประมานราคาก่อสร้าง

474. หาปริมาณไมแบบเสาวธิ ีคดิ การหาปรมิ าณไมแบบเสา = (( ความกวาง + ความยาว ) x2 ) x ความสูง = (( 0.20 + 0.20) x 2 ) x 5 = 0.80 x 5 = 4.00 ตร.ม. = 4.00 ตร.ม.ทาํ ตร.ม. เปน ลบ.ฟ. = 4.00 x 0.912 ลบ.ฟ. = 3.65 ลบ.ฟ. ตอบ 5. หาปรมิ าณตะปูวธิ ีคดิ การหาปริมาณตะปู = ( ปริมาณไมแบบทง้ั หมด ในขอ 4 x 0.25 ) = ( 4.00 x 0.25) = 1 กก. ตอบงานโครงสรางคาน คาน (Beam) เปนสว นของโครงสรา งซง่ึ ปกติอยใู นแนวราบ หรืออาจเอียงทํามุมกับแนวราบเชน คานหลังคา (Roof Beam) เปน ตน ทงั้ นแ้ี บง ตามลักษณะการใชง าน คานทาํ หนา ทรี่ บั นา้ํ หนักซึ่งสง ถายมาจากพ้นื ผนัง หรอื กําแพง ซงึ่ วางอยูบนคานนน้ั แลวสงถายนํา้ หนกั ตอ ไปยังท่รี องรบั เชน คานหลัก (Girders) หรอื สง ถา ยไปยงั เสา คานคอนกรตี เสรมิ เหลก็ ทําหนา ทตี่ า นทานโมเมนตดดั และแรงเฉอื นที่เกิดจากน้าํ หนกั ทคี่ านรับโดยคอนกรตี ตานทานแรงอดั และเหล็กเสริมทางยาวทาํ หนา ที่ตา นทานแรงดึง สว นเหลก็ ลูกตัง้ หรอืเหลก็ ปลอกทาํ หนา ทรี่ ับแรงเฉือน การจดั ตาํ แหนง เหลก็ เสริมทางยาวในคานจะตองใหถูกตอ งวา เหลก็เสริมหลักทร่ี ับแรงดึง จะเปน เหลก็ เสริมลาง หรือเหลก็ เสรมิ บน ซงึ่ ขึ้นอยกู บั ประเภทของคาน คานแบง ออกเปน 2 ชนิด คอื คานคอดิน ใชท รายหยาบอดั แนนหรือคอนกรตี หยาบเปนแบบทองคาน แบบขางคานเปนไมแบบปกติ คานชัน้ บน ใชไ มแ บบเปน แบบทองคาน แบบขางคานเปน ไมแบบปกติ

48 รูปท่ี 3.3 แสดงการเสรมิ เหลก็ คาน ที่มา : วิเชยี ร ปญ ญาจกั รการประมาณการหาวัสดทุ ี่ใชใ นงานคานประกอบดวย (ในกรณีศกึ ษาใชเปน คานคอนกรตี )ประกอบดวย1. คอนกรีตโครงสรา ง (หนว ยทใ่ี ชเ ปน ลกู บาศกเมตร,ลบ.ม. )2. เหล็กเสรมิ แกนคาน (หนวยทใี่ ชเ ปน กโิ ลกรัม, กก. )3. เหลก็ ปลอก (หนว ยท่ีใชเปน กิโลกรมั , กก. )4. ลวดผูกเหล็ก ( หนว ยทใ่ี ชเ ปนกิโลกรมั , กก. )5. ไมแ บบ ( หนว ยท่ีใชเ ปน ลูกบาศกฟตุ , ลบ.ฟ. )6. ตะปู ( หนวยท่ใี ชเ ปน กิโลกรัม, กก. )ตัวอยา งท่ี 3 จากรปู จงคํานวณหาปริมาณวสั ดุ คานกวา ง 0.15 ม. ลกึ 0.30 ม. ยาว 5.00 ม เหลก็ แกน 4 เสนDB 12 มม. ปลอก RB 6 มม.ระยะหา ง 0.15 ม. รปู ท่ี 3.4 แสดงรูปตดั คานตามความยาวและรูปตดั ตามขวาง ทมี่ า : วเิ ชยี ร ปญ ญาจกั ร

49 1. หาปริมาณคอนกรตี โครงสรา งคาน ตอบวธิ คี ดิ จากสูตรปริมาตรคอนกรตี = ความกวาง x ความลึก x ความยาว = 0.15 x 0.30 x 5.00 ลบ.ม. = 0.23 ลบ.ม.การแยกปริมาณวัสดุทใ่ี ชผสมคอนกรีตโครงสรางคาน (ใชขอ มลู ตารางท่ี 3.2) ได (2) ปูนซเี มนตปอรต แลนด = 0.23 x 342 = 78.66 กก. หรือเปนจาํ นวนถุง (1 ถุง = 50 กก.) = 78.66 / 50 = 1.57 ถงุ(2) ทรายหยาบ = 0.23 x 0.57 = 0.13 ลบ.ม.(3) หนิ เบอร 1-2 = 0.23 x 1.09 = 0.25 ลบ.ม.(4) นํ้า = 0.23 x 180 = 41.40 ลิตร 2. หาปรมิ าณเหล็กเสรมิ 2.1 การหาปริมาณเหล็กเสริมแกนคานวธิ คี ดิ ปรมิ าณเหล็กเสริมแกนคาน ( DB 12 มิลลิเมตร) = ( ความยาวของคาน – ระยะหุมคอนกรตี 2 ขาง + ระยะงอปลาย 2 ขา ง ) x จาํ นวนเหลก็ เสริมแกน = ( 5.00 - 0.05 + 0.24 ) x 4 = ( 5.19 ) x 4 ม. รวมความยาวเหล็กแกน = 20.76 ม.

ทาํ เปน นํา้ หนกั 50 = 20.76 x 0.888 กก. ตอบ = 18.43 กก.2.2 การหาปริมาณเหลก็ ปลอกคานวิธีคดิ ปรมิ าณเหล็กปลอก ( RB 6 มลิ ลเิ มตร)หาจํานวนเหล็กปลอก = ( ความยาวของคาน / ระยะหา งของปลอก ) + 1 = ( 5.00 / 0.15 ) +1 = ( 33.33 ) +1 = 34 +1 = 35 ปลอกหาความยาวเหล็กปลอก 1 ปลอก = {[( ความกวา งของคาน – ระยะหุมคอนกรตี 2 ขาง ) x 2 ] + [( ความลึกของคาน – ระยะหมุ คอนกรตี 2 ขาง ) x 2 ]} + ระยะงอ ปลาย 2 ขา ง = {[( 0.15 – 0.05 ) x 2 ] + [ ( 0.30 – 0.05 ) x 2 ]} + 0.16 = {[( 0.10 ) x 2 ] + [( 0.25 ) x 2 ]} + 0.16 = {[ 0.20 ] + [ 0.50 ]} +0.16 = { 0.70 } + 0.16 = 0.86 ม.ปรมิ าณเหลก็ เสริมปลอก = จาํ นวนเหลก็ เสริมปลอก x ความยาวเหลก็ เสรมิ 1ปลอก = 35 x 0.86 ม. = 30.10 ม.ทําเปนนา้ํ หนกั = 30.10 x 0.222 กก. = 6.68 กก. ตอบ3. การหาปริมาณลวดผกู เหลก็วธิ คี ิด ปรมิ าณลวดผกู เหลก็ = นํา้ หนักเหล็กทงั้ หมด (ขอ 2) x 0.018 = ( 18.43 + 6.68 ) x 0.018 = 25.11 x 0.018 กก. = 0.45 กก. ตอบ

514. การหาปรมิ าณงานไมแบบ4.1 การหาปริมาณไมแบบใตทอ งคาน ( ใชไมห นา 1” )วธิ ีคดิ ปริมาณไมแ บบใตท องคาน = ความกวา งของคาน x ความยาวของคาน = 0.15 x 5.00 ตร.ม. = 0.75 ตร.ม.ทาํ ตร.ม. เปน ลบ.ฟ. = 0.75 x 0.912 ลบ.ฟ. = 0.68 ลบ.ฟ. ตอบ4.2 การหาปริมาณไมแบบขา งคาน ( ใชไมห นา 1” )วธิ คี ดิ ปริมาณไมแ บบขา งคาน = [( ความลกึ ของคาน + ความหนาของไมแ บบใตค าน ) x ความ ยาวของคาน ] x 2 = [( 0.30 + 0.025 ) x 5 ] x 2 ตร.ม. = [( 0.325 ) x 5 ] x 2 ตร.ม. = [ 1.625 ] x 2 ตร.ม. = 3.25 ตร.ม.ทาํ ตร.ม. เปน ลบ.ฟ. = 3.25 x 0.912 ลบ.ฟ. = 2.96 ลบ.ฟ. ตอบหมายเหตุ ถาเปน คานคอดนิ (คานทวี่ างอยูบนดนิ )คิดเฉพาะไมแ บบขา งคานเพราะทอ งคานวางดนิ(เอาดินเปน แบบทองคานแทน) 5. หาปริมาณตะปูวธิ คี ิด การหาปรมิ าณตะปู = ปริมาณไมแ บบทงั้ หมดในขอ 4 x 0.25 ตอบ = ( 0.75 + 3.25 ) x 0.25 = 1 กิโลกรมั

52งานโครงสรา งพืน้ ในอดีตพ้ืนไมเปนท่ีนิยมมาใชเปนสวนประกอบของโครงสรางอาคารโดยเฉพาะอาคารท่ีพักอาศัยเนื่องจากไมทําใหเกิดความรูสึกเปนธรรมชาติ มีสวยงามในตัว ปจจุบันไมที่มีคุณภาพหายาก(โตไมทันคนตัด ) มีราคาแพง ถาไมมีเงินมากพอก็ไมสามารถใชพ้ืนไมที่มีคุณภาพได จึงทําใหพ้ืนคอนกรีตมีบทบาทมากขึ้นเพราะหาไดงาย สะดวกในการทํางาน มีความแข็งแรงในตัว และราคาก็ไมสูงเทากับพน้ื ไม จงึ เปนทน่ี ิยมมาก พ้นื เปน สว นสําคญั ของตัวบา นอีกสว นหน่งึ ทจี่ ะตอ งใหความสาํ คญั ในดานของความแข็งแรงและความคงทน เพราะพื้นเปน สว นทตี่ อ งรบั นาํ้ หนักของส่งิ ตางๆทุกชนิดท่ีต้ังอยูบนบาน ไมวาจะเปนตู โตะเตียง คน และอืน่ ๆ แลว ถายนํ้าหนกั ลงคาน เสา แลว ถา ยลงฐานรากตามลําดบัพนื้ แบง ตามชนดิ ของโครงสรางพน้ื ออกเปน 3 ชนิด คือ 1. พื้นวางบนดิน ( Slab on Ground ) ลักษณะของพื้นบนดนิ จะเปน พ้นื ท่ใี ชกับอาคารช้ันท่ี 1พื้นประเภทน้ีจะใชดินหรือทรายเปนแบบและถายนํ้าหนักลงดิน ดังน้ันดินหรือทรายที่ถมอยูใตพ้ืนจะถูกบดอัดแนนพอทจ่ี ะรับน้าํ หนักของของพน้ื ไดวสั ดทุ ใ่ี ชในพน้ื ชนดิ นพ้ี อจะแยกออกเปนรายการดังน้คี อื 1.1 คอนกรีตโครงสรา ง (หนว ยเปน ลูกบาศกเมตร หรอื ลบ.ม.) 1.2 เหล็กเสรมิ คอนกรีต (หนวยเปนกิโลกรัม หรอื กก. ) 1.3 ลวดผูกเหลก็ ( หนวยเปน กโิ ลกรัม หรอื กก. ) รูปที่ 3.5 แสดงลักษณะพืน้ คอนกรตี เสรมิ เหล็ก ชนิดวางบนดนิ (Slab on Ground , GS) ที่มา : วิเชยี ร ปญ ญาจักร 2. พื้นวางบนคาน ( Slab) พน้ื ประเภทนี้สว นมากจะถูกตดิ ตง้ั ไวใ นสวนที่ยกลอยสงู จากดนิ ข้นึไปมากพอสมควร เชน พืน้ ชน้ั ที่ 2 ข้นึ ไปโดยจะแยกออกตามความเหมาะสมตามลักษณะคือ พ้ืนทางเดียว( One-way Slab ) และ พื้นสองทาง ( Two-way Slab ) วัสดุที่ใชในพ้ืนประเภทนี้แยกออกเปนรายการไดดังนี้ คอื 2.1 คอนกรตี โครงสราง (หนวยเปน ลกู บาศกเมตร หรือ ลบ.ม. ) 2.2 เหลก็ เสริมพืน้ (หนวยเปนกโิ ลกรัม หรือ กก. ) 2.3 ลวดผกู เหล็ก (หนวยเปนกโิ ลกรมั หรือ กก. ) 2.4 ไมแ บบ (หนวยเปนลูกบาศกฟตุ หรอื ลบ.ฟ. ) 2.5 ตะปู (หนว ยเปน กิโลกรัม หรือ กก. )

53 รปู ท่ี 3.6 แสดงลักษณะพืน้ คอนกรีตเสรมิ เหลก็ ชนดิ วางบนคาน (Slab on Beam , S) ทมี่ า : วิเชยี ร ปญญาจักร 3. พนื้ สําเร็จ พ้นื ประเภทนีอ้ อกแบบมาเพอื่ การประหยดั ทัง้ เวลา , คาแรงงานและราคาคากอสราง เนื่องจากติดต้ังงายและสะดวกรวดเร็ว วัสดุท่ีใชในพ้ืนประเภทนี้แยกออกเปนรายการไดดังน้ีคอื 3.1 พนื้ สําเร็จ ( หนว ยเปนตารางเมตร หรือ ตร.ม. ) 3.2 คอนกรีตทบั หนา (หนวยเปน ลกู บาศกเมตร หรือ ลบ.ม. ) 3.3 ตะแกรงเหลก็ เสริม ( หนวยเปนตารางเมตร หรอื ตร.ม. ) 3.4 ไมแ บบ (หนวยเปน ลกู บาศกฟตุ หรือ ลบ.ฟ.) รูปท่ี 3.7 แสดงลักษณะพ้นื คอนกรีตสําเร็จรปู (Precast Slab , PS) ทีม่ า : วเิ ชยี ร ปญ ญาจกั ร

54ตัวอยางท่ี 4 จากรปู จงประมาณการแยกรายการวสั ดทุ ใี่ ชใ นพน้ื บนดนิ (GS ) กวา ง 3.00 เมตร ยาว 4.00เมตร พ้ืนหนา 0.10 เมตรรูปท่ี 3.8 แสดงแปลนโครงสรางพน้ื ชนดิ วางบนดนิ และแบบรูปตดั พื้น ทม่ี า : วิเชยี ร ปญ ญาจกั ร1. การประมาณการแยกรายการวัสดพุ ้นื บนดิน (GS )1.1 ปริมาตรคอนกรีตโครงสรางวธิ ีคดิ จากสตู รการหาปริมาตร = ความกวา ง x ความยาว x ความสูง ( ความหนา )= 3.00 x 4.00 x 0.10 ลบ.ม.= 1.20 ลบ.ม. ตอบ

55การแยกปริมาณวัสดุทใี่ ชผสมคอนกรตี โครงสรางพ้ืน (ใชขอ มูลตารางท่ี 3.2) ได(3) ปนู ซีเมนตปอรตแลนด = 1.20 x 342 = 410.40 กก.หรอื เปน จาํ นวนถุง (1 ถุง = 50 กก.) = 410.40 / 50 = 8.21 ถุง(2) ทรายหยาบ = 1.20 x 0.57 = 0.68 ลบ.ม.(3) หนิ เบอร 1-2 = 1.20 x 1.09 = 1.31 ลบ.ม.(4) นาํ้ = 1.20 x 180 = 216.00 ลติ ร1.2 ปริมาณเหล็กเสรมิ พน้ื1.2.1. เหลก็ เสริมทางยาว ( RB 9 มิลลเิ มตร)วธิ คี ิด จากสูตรการหาเหลก็ เสรมิ ทางยาว = [(ความกวาง / ระยะหาง )+ 1 ] x ( ความยาว – ระยะหุม คอนกรีต 2 ขาง + ระยะงอปลาย 2 ขาง) = [( 3.00 / 0.20 ) + 1 ] x ( 4.00 -0.05 + 0.24 ) ม. = [( 15 ) + 1 ] x 4.19 ม. = 16 x 4.19 ม. = 67.04 ม.ทําเปน กิโลกรมั = 67.04 x 0.499 กก. = 33.45 กก. ตอบ 1.2.2. เหล็กเสริมทางสัน้ ( RB 9 มิลลเิ มตร)วธิ ีคิด จากสตู รการหาเหล็กเสรมิ ทางส้นั = [(ความยาว / ระยะหา ง )+ 1 ] x ( ความกวา ง – ระยะหมุ คอนกรตี 2 ขาง + ระยะงอปลาย 2 ขาง) = [( 4.00 / 0.20 ) + 1 ] x ( 3.00 -0.05 + 0.24 ) ม.

56 ตอบ = [( 20 ) + 1 ] x 3.19 ม. = 21 x 3.19 ม. = 66.99 ม.ทาํ เปน กโิ ลกรัม = 66.99 x 0.499 กก. = 33.43 กก.1.3 ปริมาณลวดผูกเหลก็วธิ คี ิด การหาปริมาณลวดผกู เหลก็ (เหลก็ เสน 1 กิโลกรมั ใชล วด 0.018 กโิ ลกรัม) = นํ้าหนกั เหลก็ ทั้งหมด (ขอ 1.2 ) x 0.018 = ( 33.45 + 33.43 ) x 0.018 กก. = 66.88 x 0.018 กก. = 1.20 กก. ตอบหมายเหตุ พืน้ วางบนดนิ ใชด นิ หรือทรายหยาบอดั แนน เปน แบบ ดังนน้ั จงึ ไมม ไี มแ บบและตะปูตัวอยา งท่ี 5 จากรูปจงประมาณการแยกรายการวสั ดทุ ใ่ี ชในพื้นวางบนคาน (S ) กวา ง 3.00 เมตร ยาว4.00 เมตร พน้ื หนา 0.10 เมตรรปู ที่ 3.9 แสดงแปลนโครงสรา งพน้ื ชนดิ วางบนคานและแบบรูปตัดพื้น ทม่ี า : วิเชยี ร ปญ ญาจกั ร

572. การประมาณการแยกรายการวัสดุพนื้ วางบนคาน (S )2.1 ปรมิ าตรคอนกรตี โครงสรา งวิธีคดิ จากสูตรการหาปรมิ าตร = ความกวา ง x ความยาว x ความสงู ( ความหนา ) = ความกวาง x ความยาว x ความหนา = 3.50 x 4.00 x 0.10 ลบ.ม. = 1.40 ลบ.ม. ตอบการแยกปรมิ าณวัสดทุ ใี่ ชผ สมคอนกรีตโครงสรา งพื้น (ใชขอมูลตารางท่ี 3.2) ได(1) ปูนซีเมนตป อรตแลนด = 1.40 x 342 = 478.80 กก.หรอื เปน จาํ นวนถุง (1 ถุง = 50 กก.) = 478.80 / 50 = 9.58 ถงุ(2) ทรายหยาบ = 1.40 x 0.57 = 0.80 ลบ.ม.(3) หนิ เบอร 1-2 = 1.40 x 1.09 = 1.53 ลบ.ม.(4) นํ้า = 1.40 x 180 = 252.00 ลิตร 2.2 ปริมาณเหล็กเสรมิ พื้น 2.2.1 เหล็กเสริมทางยาว ( RB 9 มิลลเิ มตร)วิธคี ดิ จากสตู รการหาเหลก็ เสรมิ ทางยาว = [( ความกวางของพื้น / ระยะหางของเหล็กเสริม ) + 1 ] x ( ความยาวของพ้นื – ระยะหมุ คอนกรตี 2 ขาง + ระยะงอปลาย 2 ขาง ) = [ ( 3.50 / 0.10 ) + 1 ] x ( 4.00 – 0.05 + 0.24 ) ม. = [( 35 ) + 1 ] x ( 4.19 ) ม. = 36 x 4.19 ม. = 150.84 ม. ทําเปน กโิ ลกรัม = 150.84 x 0.499 กก.

58 ตอบ = 75.27 กก.2.2.2 เหลก็ เสรมิ ทางสั้น ( RB 9 มลิ ลิเมตร)วธิ ีคิด จากสตู รการหาเหล็กเสริมทางส้นั = [( ความยาวของพืน้ / ระยะหา งของเหลก็ เสริม ) + 1 ] x ( ความกวาง ของพื้น – ระยะหมุ คอนกรีต 2 ขา ง + ระยะงอปลาย 2 ขา ง ) = [ ( 4.00 / 0.10 ) + 1 ] x ( 3.50 – 0.05 + 0.24 ) ม. = [( 40 ) + 1 ] x ( 3.69 ) ม. = 41 x 3.69 ม. = 151.29 ม.ทําเปน กโิ ลกรัม = 151.29 x 0.499 กก. = 75.49 กก. ตอบ2.3 ปริมาณลวดผกู เหลก็วิธีคิด การหาปริมาณลวดผกู เหลก็ (เหลก็ เสน 1 กิโลกรมั ใชล วด 0.018 กโิ ลกรมั ) = น้ําหนกั เหล็ก (ขอ 2.2 ) x 0.018 = ( 75.27 + 75.49 ) x 0.018 กก. = 150.76 x 0.018 กก. = 2.71 กก. ตอบ 2.4 ปริมาณไมแบบ ตอบวธิ คี ดิ การหาปริมาณไมแบบ (ใชไมแ บบหนา 1 นว้ิ หรือ 0.025 เมตร) 2.4.1 หาปรมิ าณไมแ บบทอ งพนื้ = ความกวางของพืน้ x ความยาวของพนื้ = 3.50 x 4.00 = 14.00 ตร.ม. ทําเปน ลูกบาศกฟ ตุ = 14.00 x 0.912 ลบ.ฟ. = 12.77 ลบ.ฟ.

592.4.2 หาปรมิ าณไมแ บบขางพน้ื = {[( ความกวางของพืน้ + ความหนาของไมแ บบ 2 ขา ง ) x 2 ] + [( ความยาวของพ้นื + ความหนาของไมแบบ 2 ขา ง ) x 2 ]} x ความ หนาของพน้ื = {[( 3.50 + 0.05 ) x 2 ] + [( 4.00 + 0.05 ) x 2 ]} x 0.10 ตร.ม. = {[( 3.55 ) x 2 ] + [( 4.05 ) x2 ]} x 0.10 ตร.ม. = {[ 7.10 ] + [ 8.10 ]} x 0.10 ตร.ม. = 15.20 x 0.10 ตร.ม. = 1.52 ตร.ม.ทาํ เปน ลกู บาศกฟตุ = 1.52 x 0.912 = 1.39 ลบ.ฟ. ตอบ2.5 หาปริมาณตะปูวิธีคดิ การหาปริมาณตะปู (ไมแบบ 1 ตารางเมตร ใชตะปู 0.25 กโิ ลกรมั ) = ปริมาณไมแ บบทั้งหมด (ขอ 2.4) x 0.25 (คา คงท)ี่ = (14.00 + 1.52) x 0.25 กโิ ลกรมั = 3.88 กโิ ลกรัม ตอบตวั อยา งท่ี 6 จากรปู จงประมาณการแยกรายการวัสดุทใี่ ชใ นพื้นวางสาํ เร็จ (PS) กวาง 3.00 เมตร ยาว 4.00เมตร เทคอนกรีตทบั หนา (Topping) หนา 0.05 เมตร

60รปู ที่ 3.10 แสดงแปลนโครงสรางพื้นสําเรจ็ รูปและแบบรปู ตดั พนื้ สําเร็จ ทม่ี า : วเิ ชยี ร ปญ ญาจกั ร3. การประมาณการแยกรายการวสั ดพุ นื้ สาํ เรจ็ (PS )3.1 ปริมาณพน้ื สําเรจ็วิธีคดิ หาปรมิ าณพ้ืนสําเรจ็ รปู = ความกวางของพ้ืนที่ x ความยาวของพ้นื ที่ = 3.00 x 4.00 ตร.ม. = 12 ตร.ม. ตอบ3.2 ปรมิ าณคอนกรตี เททบั หนาวิธคี ดิ หาปรมิ าณคอนกรีตทบั หนา = ความกวา งของพนื้ ท่ี x ความยาวของพืน้ ท่ี x ความหนาของ คอนกรีตทบั หนา = 3.00 x 4.00 x 0.05 ลบ.ม. = 0.6 ลบ.ม. ตอบการแยกปริมาณวสั ดทุ ใ่ี ชผ สมคอนกรตี โครงสรางพนื้ (ใชขอ มลู ตารางที่ 3.2) ได(4) ปูนซีเมนตป อรต แลนด = 0.60 x 342 = 205.20 กก. หรอื เปนจาํ นวนถงุ (1 ถงุ = 50 กก.) = 205.20 / 50 = 4.10 ถุง

(2) ทรายหยาบ 61 = 0.60 x 0.57 = 0.34 ลบ.ม.(3) หนิ เบอร 1-2 = 0.60 x 1.09 = 0.65 ลบ.ม.(4) น้าํ = 0.60 x 180 = 108 ลิตร3.3 ปรมิ าณเหล็กตะแกรงวธิ ีคิด หาปรมิ าณตะแกรงเหล็กเสรมิ พ้ืนสาํ เร็จรูป = ความกวา งของพนื้ ท่ี x ความยาวของพน้ื ที่ = 3.00 x 4.00 ตร.ม. = 12 ตร.ม. ตอบ3.4 ปริมาณไมแ บบวธิ คี ดิ ไมแ บบขา งพ้ืน ( ใชไ มห นา 1” ) = {[( ความกวางของพน้ื + ความหนาของไมแบบ 2 ขา ง ) x 2 ] + [( ความยาวของพ้ืน + ความหนาของไมแบบ 2 ขาง ) x 2 ]} x ความหนาของพนื้ = {[( 3.00 + 0.05 ) x 2 ] + [( 4.00 +0.05 ) x 2 ]} x 0.10 ตร.ม. = {[( 3.05 ) x 2 ] + [( 4.05 ) x 2 ]} x 0.10 ตร.ม. = {[ 6.10 ] + [ 8.10 ]} x 0.10 ตร.ม. = { 14.20 } x 0.10 ตร.ม. = 1.42 ตร.ม. = 1.42 x 0.912 ลบ.ฟ. = 1.30 ลบ.ฟ. ตอบหมายเหตุ พืน้ สาํ เรจ็ ไมต อ งมไี มแบบทองพ้ืน

623.5 หาปริมาณตะปูวิธคี ิด การหาปรมิ าณตะปู (ไมแ บบ 1 ตารางเมตร ใชตะปู 0.25 กิโลกรัม) = ปริมาณไมแ บบทง้ั หมด (ขอ 4) x 0.25 (คา คงท)่ี = 1.42 x 0.25 กก. = 0.36 กก. ตอบงานโครงสรางหลังคา หลงั คาเปน โครงสรางสวนบนของอาคาร ทําหนาที่คอยปกปองไมใหอาคารไดรับผลกระทบจากปรากฏการทางธรรมชาติที่จะเกิดขึ้นตอตัวอาคาร เชน ฝนตก แดดออก ลมฟาอากาศที่เปล่ียนตลอดเวลาวัสดุงานหลังคาสวนมากจะประกอบดวยสวนตางๆ คือ อะเส ขื่อ ดั้ง อกไก จันทันเอก จันทันพลาง แปหรอื ระแนง สะพานรับจันทัน ตุกตา ค้ํายัน เชิงชาย ปดเชิงชาย กระเบื้องมุงหลังคาเปนตน การประมาณการสวนโครงหลังคามีความจําเปนอยางยิ่งที่จะตองทราบมาตราสวนเพราะบางคร้ังไมสามารถใชสูตรเพ่ือคํานวณหาปริมาณวัสดุได จะตองใชสเกลในการวัดจึงจะไดปริมาณวัสดุนั้นๆได ผูประมาณการจึงตองระมัดระวังในเร่ืองการอานแบบแปลนและสเกลของแบบ ซ่ึงในแตละรูปของแบบอาจมีสเกลที่ไมเหมือนกนัสวนประกอบของงานโครงสรา งหลังคาประกอบดว ย สว นโครงหลังคาและหนาทขี่ องวสั ดุ สว นนั้นๆ ในหนว ยนี้จะประมาณการ โครงหลังคาเหลก็ ซึง่เปน ท่นี ยิ มมากในปจ จุบนั ประกอบดว ย 1. อะเส คือสวนของโครงหลงั คาท่วี างพาดอยบู นหัวเสา ลักษณะคลา ยๆ คาน ทาํ หนา ทย่ี ึดและรดั หัวเสาและยังทาํ หนา ที่รบั แรงจากโครงหลังคาถายลงสเู สาอกี ดวย โดยทัว่ ไปแลวในการวางอะเสมกั จะวางทางดานรมิ นอกของเสา และวางเฉพาะดานทีม่ คี วามลาดเอียงของหลังคา ดังนั้นหลงั คามะนลิ า (GableRoof) จะมอี ะเสหลักเพยี ง 2 ดานในขณะทห่ี ลังคาปนหยา (Hip Roof) จะมอี ะเสหลัก 4 ดา น 2. ขือ่ คอื สวนของโครงสรางที่วาอยบู นหวั เสาในทศิ ทางเดยี วกนั กับจนั ทนั ทาํ หนาที่รบั ทั้งแรงดึงและยดึ หวั เสา ในแนวคานสกดั และชวยยดึ โครงผนงั 3. ด้งั เอก คอื สวนของโครงสรา งที่อยูใ นแนวสนั หลงั คา โดยวางอยูบนขอ่ื ตัวฉากตรงขึน้ ไป โดยมอี กไกว างพาดตามแนวสันหลังคาเปน ตวั ยดึ 4. อกไก คอื สวนของโครงสรางท่วี างพาดอยูบนดั้งบรเิ วณสนั หลงั คา ทําหนาท่รี ับจันทนั 5. จนั ทนั คอื สวนของโครงสรางท่วี างอยบู นหวั เสา โดยวางพาดอยบู นอะเสและอกไกร องรับแป หรอื ระแนงที่รับกระเบ้ืองมงุ หลงั คา จันทนั ยังแบง ออกเปนจนั ทันเอกคือจันทนั ทวี่ างอยูบนหวั เสาและจันทนั ท่มี ไิ ดว างพาดอยูบ นหวั เสา โดยทว่ั ไปจนั ทนั จะวางทกุ ระยะประมาณ 1.00 ม. โดยระยะหางของจันทนั ข้นึ อยูกบั นาํ้ หนกั ของวสั ดุมุงหลงั คาและระยะแปดว ย

63 6. แปหรอื ระแนง คือสวนของโครงสรางทวี่ างอยูบ นจนั ทัน รองรบั วัสดมุ ุงหลังคาประเภทตา งๆโดยวางขนานกับแนวอกไก เริ่มจากสวนทต่ี ่าํ สดุ ไปสูส วนที่สงู สดุ ของหลังคา 7. เชิงชาย คือสว นของโครงสรางทีป่ ดอยูบ ริเวณปลายจันทนั เพ่ือปกปด ความไมเ รยี บรอ ยของปลายจนั ทัน อกี ทัง้ ยังเปน สว นท่ใี ชย ดึ เหลก็ รับรางนา้ํ และยงั ทําหนาทเ่ี ปน แผน ปดดา นสกดั ของจนั ทันท่ีชว ยกันมิใหฝ นสาดยอนกลบั ดว ย 8. ปน ลม คือสวนของโครงสรา งที่ปดไมใ หเหน็ สันกระเบ้ืองทางดานหนา จวั่ และปด หวั แป จะใชก ับอาคารประเภทมหี นาจวั่ เทา นน้ั 9. ไมปดลอน หรอื ไมเ ซาะตามลอนกระเบ้อื ง เปน ไมทีม่ ลี ักษณะโคงตามขนาดลอนของวัสดุมงุหลงั คา เพ่อื ปดชอ งวา งระหวางปลายกระเบ้ืองกบั เชงิ ชายกนั นกและแมลงเลด็ ลอดเขา ไปกอ ความราํ คาญในบา นของทาน 10. ตะเฆส ัน จะอยบู ริเวณครอบมมุ หลังคาท่ีมคี วามลาดเอียง 2 ดานมาบรรจบกนั โดยหนั หนาออกจากกนั โดยมคี รอบกระเบอื้ งและวัสดมุ ุงอกี ที 11. ตะเฆร าง เปน สว นทค่ี วามลาดเอยี งของหลังคาสองดานมาชนกันเปน ราง ซึง่ บรเิ วณสวนน้ีจําเปน จะตอ งมรี างนํา้ เพื่อระบายนา้ํ ออกจาก หลงั คา รูปที่ 3.11 แสดงรปู ตัดดานหนาของโครงสรางหลังคา ที่มา : วเิ ชยี ร ปญ ญาจกั ร

64 รูปที่ 3.12 แสดงรูปแปลนโครงสรางหลังคา ท่มี า : วเิ ชยี ร ปญ ญาจกั ร 1. วัสดุมุงหลงั คาชนิดแผน กระเบอื้ ง สามรถแบงออกไดเปน - กระเบอ้ื งดนิ เผา เปน วสั ดุธรรมชาตใิ ชเ ปน วัสดมุ งุ หลังคากนั มาแตโบราณปจจุบนั ใชม งุ หลงั คาทต่ี อ งการโชวห ลงั คาเชน บา นทรงไทย โบสถ วิหารกระเบอื้ งชนดิ นีใ้ ชม งุ หลังคาที่มคี วามลาดเอียงมากๆมิฉะน้นั หลังคามโี อกาสจะรวั่ ได - กระเบอ้ื งคอนกรีตหรอื กระเบือ้ งซีเมนต วสั ดุมงุ หลังคาชนิดน้ีมคี วามแขง็ แรงและสวยงามแตม ีราคาคอนคางแพงและมนี าํ้ หนกั มาก ทาํ ใหโครงหลงั คาทจ่ี ะมงุ ดว ยกระเบื้องชนดิ นีต้ อ งแข็งแรงข้ึนเพ่ือรับนํ้าหนกั วสั ดุมงุ หลงั คา กระเบอ้ื งซเี มนตม อี ยู 2 ชนดิ ดว ยกันคือ กระเบอ้ื งสเ่ี หลยี มขนมเปย กปนู ขนาดเลก็ที่ใชมุงกบั หลงั คาท่ีมีความลาดเอียงต้ังแต 30-45 องศา สว นอีกชนดิ นนั้ เปนกระเบ้อื งท่เี รยี กกนั วากระเบ้ืองโมเนยี ซ่งึ สามารถมุงหลังคาในความชนั ตั้งแต 17 องศาขึน้ ไป กระเบ้อื งโมเนยี มขี นาด 33x 42เซนตเิ มตร ระยะซอ นกนั 3.5 เซนติเมตร ระแนงหาง 32 – 34 เซนตเิ มตร 1 ตารางเมตร ใช 11 แผน ครอบสนั หลงั คาจั่ว มคี วามยาว 42.5 เซนตเิ มตร ซอนกัน 3.5 เซนติเมตร 1 เมตร ใช 2.6 แผน - กระเบื้องคอนกรีตแผน เรียบ กระเบ้ืองคอนกรตี แผนเรียบ มีความสวยงามเพราะผวิ กระเบื้องมีความเนยี นเรยี บ - กระเบอ้ื งซเี มนตใยหนิ หรอื กระเบ้ือง เอสเบสทอสซเี มนต กระเบ้ืองชนดิ นม้ี ีคุณสมบตั กิ ันไฟและเปนฉนวนปอ งกนั ความรอ น มีราคาไมแพงและมงุ หลงั คาท่มี ีความลาดชันต้งั แต 10 องศา กระเบือ้ ง

65ซีเมนตใ ยหินสามารถแบง เปนประเภทตางๆ ตามท่พี บในทอ งตลาดมี 2 ชนิดคอื กระเบ้อื งลกู ฟูกลอนเลก็ใชก บั บานพกั อาศัย สว นลกู ฟกู ลอนใหญใ ชกบั อาคารขนาดใหญตามสดั สว นทร่ี ับกนั พอดี - กระเบ้ืองลอนคูร ะบายนํ้าไดด กี วา กระเบอ้ื งลูกฟกู เน่ืองจากมลี อน ท่ีลึกและกวางกวา จงึ นยิ มใชมุงหลงั คามากกวา 2. วัสดุมุงหลงั คาโลหะ หรอื เรียกกนั ภาษาชา งวาหลังคาเหล็กรดี ทาํ จากแผน เหลก็ อาบสังกะสดี ัดเปน ลอน นยิ มใชในการมงุ หลังคา ขนาดใหญเพ่มิ สสี ันใหกบั อาคารสมัยใหม แตว สั ดุชนิดนีม้ ปี ญ หาเรอื่ งความรอน เนอ่ื งจากหลังคาโลหะกันความรอนไดน อ ยมาก และมีปญหาเรอื่ งเสียงในเวลาฝนตก 3. วัสดุประเภทพลาสติกหรือไพเบอร ท่ีเปนแผนโปรงใสทาํ เปนรปู รา งเหมือนกระเบื้องชนดิตางๆ เพ่ือใชมงุ กบั กระเบื้องเหลา น้ัน ในบรเิ วณทต่ี องการแสงสวา งจากหลงั คาเชนหอ งนํา้ เปนตน 4. วัสดุประเภทแผน ชงิ เก้ลิ ซึง่ เปน ประเภทวสั ดสุ งั เคราะห เริ่มเปนทนี่ ิยมใชใ นบา นเราโดยเฉพาะอาคารประเภท รีสอรท ตากอากาศ เพราะเลนรูปทรงไดหลายรูปแบบ 5. วสั ดมุ ุงประเภทอนื่ ๆ เชนวัสดปุ ระเภททองแดงหรอื แผนตะกวั่ เปน ตน เนอ่ื งจากบานนน้ั จุดเดนทส่ี ะดดุ ตาท่ีสดุ ก็คอื หลังคา งานหลังคาเปน เรอื่ งทีล่ ะเอียดออน ถา ทาํ ไมด ีกม็ ีปญหารวั่ ซมึ ซง่ึ จะลามไปถงึ ปญ หาตา ง ๆ อกี แกไ ขกนั ลาํ บากเพ่อื ปอ งกันปญ หาทอ่ี าจจะเกดิ ขน้ึ ควรจะเริ่มจากการเลอื กวสั ดมุ งุหลังคา กันกอน กค็ งตองแลว แตร สนยิ มของทาน เมอื่ เลอื กแลว กม็ าดูความลาดเอยี งของหลังคา เน่อื งจากวสั ดหุ ลงั คา แตล ะประเภทนนั้ มีความลาดชันในการมุง ไดไ มเ ทากนั คอื - กระเบ้ืองซีเมนตใยหนิ ใชม ุงความลาดชันต้ังแต 10 องศา - กระเบอ้ื งคอนกรีตรปู สี่เหลียมขนมเปย กปูน ใชม ุงหลงั คาความลาดเอยี ง 30-45 องศา - กระเบอ้ื งโมเนีย ใชม ุงหลังคาความลาดชนั ตั้งแต 17 องศา - กระเบ้ืองดนิ เผา ใชมงุ หลงั คาความลาดชันตัง้ แต 20 องศาสวนหลงั คาประเภทอนื่ ๆ กใ็ ชมงุ กนั ท่ีประมาณ 30-45 องศา ในบานเมอื งรอ นเชนบา นเราน้นั การเลอื กใชหลังคา ทีมคี วามชนั มาก จะสงผลดีตอ การระบายนา้ํ และการระบายความรอ นใตห ลังคา การเลอื กวัสดมุ งุ หลังคาคอื โครงหลงั คาเพราะวสั ดุมุงทมี่ นี ํ้าหนักมาก กจ็ ะเพม่ิ ราคาโครงหลงั คาทจ่ี ะมารับนํ้าหนักวัสดุมงุ ไดเ หมอื นกนั นอกจากนส้ี ิ่งท่ีสําคัญนอกเหนือจากวัสดมุ งุ หลงั คาก็คือความลาดชนั และระยะทับซอนโดยทวั่ ไปแลว ระยะทบั ซอนจะแปรผนั ตามความลาดชัน ดงั นี้ 1. ความลาดชันของหลงั คา 10-20 องศาระยะทบั ซอน 20 ซม. 2. ความลาดชนั ของหลงั คา 21-40 องศาระยะทบั ซอน 15 ซม. 3. ความลาดชนั ของหลงั คา 41-60 องศาระยะทบั ซอน 10 ซม. 4. ความลาดชันของหลังคา 60 องศาขน้ึ ไประยะทบั ซอ น 5 ซม.ระยะทับซอนดังกลาวเปน ระยะอยางนอย หากมากกวา นกี้ ็ไมว า กัน แตจ ะทําใหเปลอื งวสั ดมุ ุงข้นึ อกี วสั ดุทใี่ ชส ําหรบั งานหลังคา อกี ชนิ้ ก็คือ ครอบหลังคา กค็ วรเลอื กงา ย ๆ คอื เลือกครอบหลงั คาชนดิ เดยี วกนักับกระเบอ้ื งมงุ หลังคา สวนใหญเ ขาจะผลติ มาคกู ันตามองศา ท่นี ยิ มใช เปนสว นใหญ เชน ครอบหลงั คา

6630, 35, 40 องศา หากเปน มงุ ลาดชนั อ่ืน ๆ ก็ใชครอบหลงั คาปูนปน ซึ่งตอ งทําตามแบบอยางเครงครดั และกไ็ มลมื ท่จี ะผสมน้าํ ยากนั ซมึ ดว ยการประมาณการหาวสั ดุทใี่ ชใ นงานโครงสรางหลังคาประกอบดว ย 1. เหลก็ รปู พรรณ (หนว ยท่ใี ชเปนเมตรหรือทอ น) 2. วัสดุมงุ (หนวยทีใ่ ชเ ปน แผนหรือตารางเมตร ) 3. ไม (หนว ยทใี่ ชเปน ลกู บาศกฟ ตุ หรือตารางเมตร ) 4. ครอบสนั หลังคา (หนว ยท่ีใชเ ปน แผนหรือตัว )ตัวอยา งท่ี 7 จากรูปที่ 3.13 จงคํานวณหาปรมิ าณงานโครงสรางหลังคา

67จากรูปท่ี 3.13 แสดงแปลนโครงสรางหลงั คาและรปู ตัดโครงสรา งหลังคา ทม่ี า : วิเชยี ร ปญญาจกั ร1. หาปรมิ าณเหล็กอะเส (ใชเ หลก็ รปู พรรณ C- 100 x 50 x 20 x 2.3 มม. )วิธคี ดิ อะเส คอื สว นยดึ หัวเสาดา นขาง เผ่อื ดวยระยะยน่ื ออกไปรับปน ลม 2 ขางชว งเสาดานขาง = 3.00 + 3.00 ม.ระยะยนื่ รบั ปน ลม 2 ขาง = 1.00 + 1.00 ม.รวมความยาว = 8.00 ม.อะเสดานขาง 2 ขา ง = 8.00 x 2 ม.รวมความยาวอะเส = 16 ม. ตอบ2. หาปริมาณเหล็กข่ือ (ใชเหลก็ รูปพรรณ C-100 x 50 x 20 x 2.3 มม. )วธิ คี ิด ขอื่ คอื สวนยดึ หวั เสาทางดานกวา งชว งเสาดา นกวาง = 4.00 ม.ชวงเสาดานกวา งทั้งหมด 3 ชวง = 4.00 x 3 ม.รวมความยาวขอื่ = 12.00 ม. ตอบ

68 3. หาปรมิ าณเหลก็ ดั้ง (ใชเ หลก็ รปู พรรณ C-100 x 50 x20 x 2.3 มม. )วธิ ีคดิ ดงั้ คือสว นสงู ของโครงสรางหลังคาจากชว งหลงั ขื่อถึงหลงั อกไกชว งสูงของดั้ง = 1.50 ม. ตอบจํานวนด้ังทงั้ หมด 3 ตวั = 1.50 x 3 ม.รวมความยาวดงั้ = 4.50 ม.4. หาปริมาณเหล็กอกไก (ใชเหลก็ รูปพรรณ C-100 x 50 x 20 x 2.3 มม. )วธิ ีคดิ อกไกค ือสวนโครงสรา งท่ียึดปลายดง้ั เผือ่ ดว ยระยะยน่ื ออกไปรบั ปน ลม 2 ขาง เหมอื นกบั อะเสความยาวของอกไกระหวา งดงั้ = 3.00 + 3.00 ม.ระยะยน่ื รับปน ลม 2 ขาง = 1.00 + 1.00 ม.รวมความยาวอกไก = 8.00 ม. ตอบ5.หาปริมาณเหลก็ จันทัน (ใชเหล็กรูปพรรณ C - 100 x 50 x 20 x 2.3 มม.) จนั ทนั เอก คอื เหล็กสว นที่ ยดึ ระหวางอกไกกับอะเส ซึ่งต้ังอยูบนหวั เสาเทา นั้น สว นจนั ทนั พลาง คอื เหล็กสว นท่ยี ึดอยู ระหวา งชว งเสา การประมาณราคาจนั ทันสามารถคดิ ได 2 วิธี คอืวธิ คี ิด วิธที ่ี 1. หาความยาวของจนั ทนั แตละตวั โดยใชสเกลวดั ตามมาตรสว นทก่ี าํ หนดในแบบ แลว คูณดวยจํานวนจันทนั ทัง้ หมด เชนจนั ทนั 1 ตวั วดั ตามมาตราสว นได = 3.75 ม.เพิม่ ความยาวเผอื่ ตัด = 0.50 ม.รวมความยาวจันทัน 1 ตวั = 4.25 ม.จนั ทันท้งั หมดมี 9 ตัว = 4.25 x 9 ม.จันทนั มี 2 ขา ง = 38.25 x 2 ม.รวมความยาวจันทนั ทัง้ หมด = 76.50 ม. ตอบวธิ ที ี่2. หาความยาวของจนั ทนั2.1. หาความยาวของจนั ทนั 1 ตวั (หนวยท่ใี ชเปน เมตร )2.2. หาจํานวนจนั ทนั ( หนว ยทใ่ี ชเ ปน ตวั )2.1. หาความยาวของจนั ทนั โดยใช กฎ 3 : 4 : 5 ( จากรูป )ความกวางของข่อื / 2 (A ) = 2.00 ม.ความสูงของดง้ั ( B ) = 1.50 ม.

69หาความยาวดา น ( C ) = A2 + B 2 = 22 + 1.502 = 4 + 2.25 = 6.25 = 2.5 ม.หาความยาวสว นยน่ื ชายคาใชสตู รสามเหล่ียมคลายจากสูตรสามเหลย่ี มคลาย AB/ab = BC/bc = AC/acBC และ bc ไมต อ งการ ตัดทงิ้AB = 2.00Ab = 1.00AC = 2.50ac = ?แทนคา ในสูตร AB/ab = AC/ac2/1 = 2.5/acac = 2.5/2 = 1.25 ม.ความยาวท้งั หมดของจนั ทนั 1 ตัว = 2.50 + 1.25 ม. = 3.75 ม.เพ่ิมความยาวเผ่อื ตัด = 0.50 ม.รวมความยาวจนั ทนั = 4.25 ม. 2.2. หาจํานวนจนั ทนั = (ความยาวของอะเส / ระยะหา งของจันทนั ) จํานวนจันทนั ทง้ั หมด จันทนั มี 2 ขา ง +1ดังน้ันความยาวรวมของจนั ทัน = (8/1.00) + 1 = 9 ตวั = 9x2 = 18 ตัว = ความยาวของจนั ทัน x จาํ นวนจนั ทัน = 4.25 x 18 = 76.50 ม. ตอบ

70 6. การหาปรมิ าณเหลก็ ระแนง ( ใชเ หลก็ ขนาด LG - 25 x 25 x 1.3 มม. ) จะตอ งทราบความยาว ของจันทนั กอ นจงึ คาํ นวณหาปริมาณระแนงทใ่ี ชไดวิธีคดิ ระแนง คอื สวนของหลงั คาท่ีใชร องรบั กระเบอ้ื ง ระยะหา งของระแนงข้นึ อยูกบั ชนดิ ของ กระเบ้ือง a. หาความยาวของระแนง 1 ตวั ( หนว ยเปน เมตร ) 6.2 หาจาํ นวนระแนงทีใ่ ช ( หนว ยเปนตวั )6.1. หาความยาวของระแนง 1 ตัว = ความยาวของอะเส6.2. หาจํานวนระแนง = = 8.00 ม. (ความยาวของจนั ทัน 1 ตวั /ระยะหางของ ระแนง ) + 1 = ( 4.25 / 0.32 ) + 1 = = ( 13.28 ) + 1 = = 14 + 1 = = 15 ตัว = ระแนงมี 2 ขา ง = 15 x 2ความยาวของระแนงทั้งหมด 30 ตวั ความยาวของระแนง 1 ตวั x จํานวนระแนง 30 x 8.00 ม. 240 ม. ตอบ7. การหาปริมาณเหลก็ สะพานรบั จันทนั (ใชเ หลก็ รูปพรรณขนาด C–100 x 50 x 20 x 2.3 มม.)วธิ คี ดิ ความยาวของเหลก็ สะพานรบั จันทัน = ความยาวของเหลก็ อะเส = 8.00 ม.สะพานรบั จันทันมี 2 ขาง = 8.00 x 2 = 16 ม. ตอบ 8. การหาปรมิ าณเหลก็ ตกุ ตา (ใชเ หลก็ รปู พรรณขนาด C–100 x 50 x 20 x 2.3 มม.)วิธีคิด ตุกตาคือสวนของหลงั คาทใี่ ชร ับนาํ้ หนักจากสะพานรับจนั ทันลงสขู ือ่ 8.1 หาความยาวของตกุ ตา ( หนวยทใ่ี ชเ ปน เมตร ) 8.2 หาจํานวนตุกตา ( หนวยเปนตัว )

718.1. ความยาวของตุก ตาหาไดจ ากการใชส เกลวดั ตามาตราสวนในแบบวดั ไดจากสเกล = 0.75 ม.8.2. หาจํานวนตกุ ตาปรมิ าณตกุ ตา = ความยาวของตกุ ตา x จาํ นวนตกุ ตา = 0.75 x 6 ม. = 4.50 ม. ตอบ9. การหาปรมิ าณเหล็กคํ้ายนั (ใชเ หล็กรปู พรรณขนาด C–100 x 50 x 20 x 2.3 มม.)วิธีคิด เหล็กค้าํ ยนั คอื สวนของโครงหลังคาท่ใี ชย ดึ ระหวางข่ือกับสะพานรบั จนั ทัน9.1 หาความยาวของคํ้ายนั ( หนว ยท่ีใชเ ปน เมตร )9.2 หาจาํ นวนค้าํ ยัน ( หนวยทใ่ี ชเ ปน ตวั )9.1. ความยาวของคํา้ ยนั หาไดจ ากการใชสเกลวัดตามาตราสว นในแบบวัดไดจากสเกล = 1.00 ม.9.2. หาจาํ นวนคํ้ายันจาํ นวนคํ้ายนั = จํานวนตกุ ตา = 6 ตวัปรมิ าณค้ํายนั = จํานวนค้ํายนั x ความยาวค้ํายัน = 1.00 x 6 ม. = 6.00 ม. ตอบ10. การหาปรมิ าณเชงิ ชาย (ใชไ มข นาด 1” x 8” )วธิ คี ดิ เชิงชาย คอื สวนโครงสรา งท่ีทาํ หนาท่ยี ดึ ปลายจันทนั ในแนวอะเส (หนว ยทใ่ี ชเ ปน ลบ.ฟ.)ปริมาณเชงิ ชาย = ความยาวของอะเส = 8.00 ม.เผ่อื ความยาวในการตดั ตอ = 0.50 ม. = 8.50 ม.เชงิ ชายมี 2 ขาง = 8.50 x 2 ม.รวมความยาวเชงิ ชาย 2 ขาง = 17.00 ม.ทําเปน ลบ.ฟ. = 1” x 8” x 17.00 x 0.0228 ลบ.ฟ. = 3.10 ลบ.ฟ. ตอบ

7211. การหาปรมิ าณไมปด เชงิ ชาย ( ใชไ มข นาด 1” x 6” )วธิ ีคดิ ปดเชงิ ชาย คือ สวนโครงสรางท่ใี ชปดทบั ไมเ ชิงชาย ( หนวยท่ีใชเปน ลบ.ฟ. )ปรมิ าณไมปด เชงิ ชาย = ความยาวของเชงิ ชาย = 17.00 ม.ทําเปน ลบ.ฟ. = 3/4” x 6” x 17.00 x 0.0228 ลบ.ฟ. = 1.74 ลบ.ฟ. ตอบ12. การหาปรมิ าณปน ลม ( ใชไมข นาด 1” x 8” )วิธีคดิ ปนลม คอื สวนโครงสรา งท่ีใชปดจันทนั ตามแนวยาวของจันทัน ตวั แรก และตวั สดุ ทาย( หนว ยทใ่ี ชเปน ลบ.ฟ. )ปริมาณไมปน ลม = ความยาวของจันทนั 4 ตวั = 4.25 x 4 ม. = 17.00 ม.ทาํ เปน ลบ.ฟ. = 1” x 8” x 17.00 x 0.0228 ลบ.ฟ. = 3.10 ลบ.ฟ. ตอบ13. การหาปริมาณไมป ด ปน ลม ( ใชไมข นาด 1” x 6” )วิธีคิด ปด ปนลม คือ สว นโครงสรา งทีใ่ ชปดทบั ไมป น ลม ( หนว ยทใ่ี ชเ ปน ลบ.ฟ. )ปริมาณไมปดปนลม = ความยาวของไมปน ลม = 17.00 ม.ทําเปน ลบ.ฟ. = 3/4” x 6” x 17.00 x 0.0228 ลบ.ฟ. = 1.74 ลบ.ฟ. ตอบ14. การหาปริมาณกระเบอื้ ง ( ใชก ระเบ้อื งซแี พคโมเนยี )วธิ ีคดิ กระเบอื้ งคอื สวนบนสุดของอาคารทค่ี อยปกปองคุมครองอาคารใหปลอดภยั จากปรากฏการณทางธรรมชาติ การหาปริมาณกระเบอ้ื งหาได 2 วธิ คี ือหาจากพน้ื ท้งั หมดของหลังคาหาเปน พนื้ ที่ตอ 1 แผน14.1. หาจากพ้ืนท่ีทัง้ หมดของหลงั คาปริมาณกระเบอ้ื ง = พนื้ ท่ีทง้ั หมดของหลังคา x จํานวนกระเบ้อื ง ตอ ตารางเมตร = ( 4.25 x 8.00 x 2 ดาน ) x 11

73 ตอบ = 68 x 11 แผน = 748 แผน14.2. หาเปนพนื้ ทกี่ ระเบ้อื งตอ 1 แผน ปรมิ าณกระเบอื้ ง = ( จํานวนกระเบอื้ งตอ แถว ) x ( จาํ นวนแถว ) = ( ความยาวของหลงั คา / ความกวา งของ กระเบือ้ ง ) x ( ความยาวของจันทนั / ระยะหา งของระแนง ) = ( 8.00 / 0.295 ) x ( 4.25 / 0.32 ) = ( 27.12) x ( 13.28 ) = 361 แผน มงุ กระเบื้อง 2 ขา ง = 361 x 2 แผน = 722 แผน ตอบหมายเหตุ ถา สังเกตผลลพั ธจาก 14.1 และ 14.2 จะแตกตา งกนั เนอื่ งจากการปดเศษของจุดทศนยิ มในแตละขอ15. การหาปริมาณครอบสนั หลงั คาวธิ ีคดิ ความยาวของสันหลงั คา = 8 ม. 8 x 2.6ใชครอบสัน 2.6 ตัว ตอ ความยาว 1 เมตร = 20.80 ตวั 21 ตัวใชค รอบสันหลังคาทง้ั หมด =ดงั นนั้ ใชค รอบสันหลังคา = ตอบ

74สรปุ การประมาณราคาโครงสราง ตองอาศัยความละเอียดรอบคอบในการศึกษาแบบรายละเอียดงานโครงสรางเพราะงานโครงสรางนั้นมีรายละเอียดมากซึ่งถาขาดตกบกพรองไปจะผลตอราคาคากอสรางโดยตรงดงั นั้นถอื วางานโครงสรา งมคี วามสําคญั มากท้งั ในดานของราคาและความปลอดภัย องคประกอบหลักของงานโครงสรา งประกอบดว ยฐานราก เสา คาน พ้ืน และโครงหลังคา ในการคิดปริมาณวัสดุงานโครงสรางจะตองทําการคิดปริมาณงานคอนกรีต งานเหล็กเสริม งานไมแบบ งานลวดผูกเหล็ก งานตะปู งานโครงสรา งหลังคา

75 แบบฝก หัด หนวยที่ 3 การหาปริมาณงานโครงสรางคาํ ชีแ้ จง จากแบบแปลนโครงสรา งและแบบขยายโครงสรางทีก่ าํ หนดให จงหาปริมาณวัสดุงานโครงสรางตอไปน้ี 1. ปรมิ าณงานโครงสรางฐานราก 2. ปรมิ าณงานโครงสรา งเสา 3. ปรมิ าณงานโครงคาน 4. ปริมาณงานโครงสรางพนื้ 5. ปริมาณงานโครงสรางหลงั คา

76

77

78

79

80

หนวยท่ี 4 การหาปรมิ าณงานสถาปต ยกรรมหัวขอเร่อื ง การหาปริมาณงานผนงั การหาปรมิ าณงานประตแู ละงานหนาตาง การหาปรมิ าณงานสี การหาปริมาณงานตกแตง ผิวพืน้ และงานตกแตง ผวิ ผนงั การหาปรมิ าณงานฝา เพดานสาระสําคญั งานสถาปตยกรรมน้ันจะเนนการตกแตงและความสวยงามเปนหลัก การหาปริมาณงานสถาปตยกรรมประกอบดวยงานหลักๆคือ งานผนัง งานประตู - หนาตาง งานสี งานตกแตงผิวพื้นงานตกแตงผวิ ผนงั และงานฝาเพดาน จดุ ประสงคการเรยี นรู เมื่อเรียนบทที่ 4 จบแลวผเู รยี นสามารถ 1. คํานวณหาปรมิ าณงานผนงั ได 2. คํานวณหาปรมิ าณงานประตแู ละงานหนา ตา งได 3. คํานวณหาปรมิ าณงานสไี ด 4. คํานวณหาปรมิ าณงานตกแตง ผิวพ้นื และงานตกแตง ผวิ ผนังได 5. คํานวณหาปรมิ าณงานฝา เพดานได

82บทนาํ งานโครงสรางเปรียบเสมือนโครงกระดูก งานสถาปตยกรรมก็เปรียบเปนผิวหนังตกแตงหรือหอหุมตัวโครงกระดูกเพ่ือใหอาคารมีความสมบูรณ สามารถตอบสนองความตองการของผูอยูอาศัยไดทําใหไดรับความสะดวกสบายและปลอดภัยจากส่ิงรวบกวนตางๆ นอกจากน้ีงานสถาปตยกรรมยังเปนการแสดงใหเห็นถงึ ศลิ ปะของแตละยุคสมยั วสั ดุที่นาํ มาใชในงานตกแตง มอี ยมู ากมาย สถาปนิกจะเปนผูกําหนดใหเ กดิ ความเหมาะสมทงั้ ในดา นความสวยงาม ประโยชนใ ชสอย และดา นราคา เพราะมูลคา ของงานตกแตงทางดานสถาปตยกรรมสูงถึงประมาณคร่ึงหน่ึงของมูลคาราคาโครงการท้ังหมด ยิ่งถาวัสดุที่นํามาตกแตงมีราคาสูงหรือหาไดยาก เชน หินออน การฝงแกวสีตางๆ ก็จะยิ่งทําใหราคาสูงขึ้นอีก ผูประมาณราคาในหมวดงานสถาปตยกรรมจึงตองถอดแบบดวยความรัดกุม ตองรูชนิดและประเภทของวัสดุตางๆ ไดเ ปน อยา งดี ลกั ษณะของงานในหมวดงานสถาปตยกรรมสามารถแบงออกไดเปน งานหลกั ๆ ดงั นี้ 1. งานผนัง 2. งานประตแู ละงานหนาตา ง 3. งานงานสี 4. งานตกแตง ผิวพ้นื และงานตกแตงผวิ ผนงั 5. งานฝาเพดานงานผนงั ผนัง น้ันเรียกไดวาเปนผิวหนังของบาน( skin ) สําหรับผนังภายนอกน้ันคอยปกปองตัวบาน จากความเปลี่ยนแปลงของ อากาศ รอนหนาว แดด ลม ฝน ภายนอกบาน สวนผนังภายในนั้น ทําหนาท่ีแบงสวนใชสอยตาง ๆ ภายในบาน ใหเปนสัดสวน ตามการใชสอย ผนังในบานนั้นมีทั้งผนัง ที่ทําหนาท่ีเปนโครงสรา งหรือที่เราเรียกวา ผนังรบั นาํ้ หนัก ( ซึ่งแยกยอยไปอกี เปน ผนงั รบั นํ้าหนกั ทเี่ ปน คอนกรีตเสริมเหล็ก และผนังรับนํ้าหนัก ที่ใชการกออิฐเต็มแผน) ผนังลักษณะน้ีใหนึกภาพงาย ๆ วาเปนเสาท่ียึดยาวออกไปเปนผนังน่ันเอง ผนังชนิดนี้จึงมีราคาคอนขางแพงกวาผนังปกติสวนผนังอีกประเภท เปนผนังท่ีนิยมใชกันอยูท่ัวไป คือ ผนังท่ีไมไดทําหนาที่รับนํ้าหนัก หรือมิไดทําตัวเปนโครงสรางสวนมากเปนผนังกอดวยอิฐ หรืออาจใชเปนแผนยิปซ่ัมบอรดก็ได ตัวผนังเองก็มีหลายชนิด เชน ผนังกออิฐ ผนังหิน ผนังคอนกรีตบล็อกผนัง Glass Block หรือผนังแกว นอกจากน้ีก็ยังมีผนังที่เปน ผนังกระจก ( curtain wall )นยิ มใชกนั มากในตึกสงู และมีการนํามาใชก บั บานพักอาศัยในสวนท่ี ตองการเปดมุมมองสูภายนอก เชนหองรับแขก หองพักผอน เปนตน ในวิธีการกอสรางน้ันผนังแตละอยาง ก็มีรายละเอียดปลีกยอยแตกตางกันออกไปตามประเภท กลา วถงึ ผนงั ท่ใี ชก นั อยูทัว่ ไปนัน่ คอื ผนังกอ อิฐมีสองลกั ษณะการกออิฐโชวแ นวและผนงั กอ อิฐฉาบปนู

83 ผนังกออิฐโชวแนวคือ ผนังที่มีการกออิฐเรียงกัน และไมมีการฉาบทับ เพ่ือตองการโชวแนวของอฐิ ผนังชนิดนี้ จึงไมมีปูนฉาบหนา กันความชื้น ดังน้ันในการกออิฐโชวแนวสําหรับผนัง ดานนอกอาคารไมควรจะกอโชวทั้งสองดาน เพราะเวลาฝนตก หรือมีความช้ืน เขากระทบผนัง น้ําจะซึมเขาดานในไดโดยงาย ขอควรระวัง อีกประการ ก็คือ อยากอในบริเวณที่มีรถวิ่งผานหรือวิ่งเฉียด (เชนโรงรถ ขางถนนเปนตน) เพราะหากมีการกระทบใหอิฐโชวแนวมีรอย การแกไขทําไดยาก สวนใหญมักตองทุบผนังทั้งแผงออก และกอข้ึนใหม ผนงั กออฐิ ฉาบปูนนนั้ เปนผนงั ทใ่ี ชอ ิฐกอขึน้ มาและฉาบทบั ดว ยปนู เพ่ือความเรยี บรอ ยสําหรบัการกอ อิฐในผนงั ชนิดนจ้ี ะตา งจากการกอ อิฐของผนงั กอ อิฐโชวแนว เพราะจะตองกอ อิฐใหผ ิวคอนกรตี มีรอยบมุ ลึกประมาณ 3-5 มิลลเิ มตร เพือ่ เวลาฉาบปูนจะไดย ึดเกาะผิวคอนกรีตไดแ นนหนา กอ นฉาบปนู ก็ควรทําความสะอาดผนงั ดว ยไมก วาดหรือลมเปา ใหเศษหรอื ฝนุ ปนู หลดุ ออกเสียกอ นและทําการรดนา้ํ ใหชุมเสียทิง้ ไวซ กั ครึ่งนาทีกอนใหอิฐดดู นาํ้ ใหเ ตม็ ท่ปี องกนั ไมไ หอฐิ ดูดน้าํ ไปจากปนู อันจะกอ ใหเ กดิ การแตกรา วของผนงั ได สําหรบั งานผนังกอ อิฐไมวา จะเปน ผนงั กออิฐโชวแ นวหรือผนงั กออฐิ ฉาบปนู นั้นควรตรวจสอบวา ไดม กี ารเตรยี มเหลก็ นวดกงุ ย่ืนออกมาจากเสาเพื่อยดึ ประสานระหวางเสาและผนงั บาน ปองกันการราวของผนัง ขอ ควรระวงั อกี อยา งหนึ่งทจ่ี ะปอ งกันการราวของผนังโดยเฉพาะผนังทางดานทศิ ตะวนั ตกกับดา นทิศใตท ไี่ ดรับแดดและความรอนมาก มกี ารยืดหดมากและมโี อกาสทจ่ี ะแตก(ลายงา)ไดมากหากมีงบประมาณเพยี งพอเวลาจะฉาบปูนใหเ อาลวดกรงไกบทุ ่ผี นังเสยี กอ นเพราะลวดกรงไกน ้จี ะทาํ หนา ท่ีเปนตัวยดึ ปองกนั การแตกราวได สว นผนังดา นที่มีประตู หนาตาง หรอื ชองเปดเปน สว นประกอบและทุก ๆความสูงของผนัง 3 เมตร ตอ งทาํ เสาเอ็น นอกจากผนังกอ อิฐฉาบปนู และผนงั กออฐิ โชวแนวแลวยงั มผี นงัที่เปนบลอ คอิฐแกว ผนงั กระจกและผนังยปิ ซม่ั บอรด หรอื ผนังเบา ผนังกอ อฐิ ฉาบปูนเปนผนังทีน่ ยิ มกนั มากในปจจบุ นั เม่อื เทียบการกอ สรางดวยผนังไมแลวผนังกออิฐฉาบปูนเปนผนังท่ีดูแลวเรียบงายเหมือนเปนผนังธรรมดาทั่วไปแตมีวิธีการและข้ันตอนในการทํางานท่ีชางระดับปฏิบัติการจะตองมีความเขาใจ ประณีตและรอบคอบมากพอสมควร เมื่อเปรียบเทียบการประมาณราคากันผนังปูนจะประมาณราคางายกวาผนังไมลวนๆถึงแมจะมีความสลับซับซอนในตัวแตสามารถอานแบบเขาใจงาย การประมาณราคางานปูน ถาทราบระยะความกวางของผนังแตละสวนแลวนําความสูงของผนังแตละชั้นมาคูณกันเปนพ้ืนที่ผนังรวมทั้งหมดในแตละสวน ถาผนังในสวนดังกลาวเกิดมีประตูหรือหนาตา งรวมอยดู ว ยก็ดําเนินการหาพนื้ ทป่ี ระตู - หนา ตาง นาํ มาหักลบออกจากพ้ืนผนงั ทัง้ หมด เพ่ือตองการหาพื้นทส่ี ทุ ธิของผนงั จากนนั้ กท็ าํ การแยกรายการหาปริมาณวัสดุทใี่ ชในผนังน้นั ๆถา เปน ผนังฉาบปนู จะตองนาํ พ้นื ที่สทุ ธิมาคูณ 2 ดา นเพื่อแยกหาวสั ดุฉาบปนู

84การประมาณการแยกรายการหาปริมาณวสั ดุผนงั ประกอบดว ย 1. การหาพน้ื ทผ่ี นงั รวมท้งั หมด ( เฉพาะสวน ) 2. การหาพน้ื ท่ปี ระตู – หนา ตา ง – ชองแสง 3. การหาพืน้ ทีส่ ทุ ธิของผนัง 4. การแยกรายการวสั ดุท่ีใชในงานผนังการหาปรมิ าณงานผนงั ปริมาณวัสดุที่ตองใชสําหรับงานผนัง คิดหนวยเปนตารางเมตร โดยตองแยกวัสดุตามชนิดและขนาด เชน อิฐมอญ ซีเมนตบล็อก ไมอัดยาง เปนตน โดยคิดหนวยเปนกอนหรือแผนใน 1 ตารางเมตรรวมท้ังเผ่อื การเสียหายดวย แลวหาปริมาณวัสดุสําหรับกอเปนผนังหรือประกอบเปนฝา ใน 1 ตารางเมตรซ่งึ ตอ งเผอ่ื เสียหายเชน กัน สวนคาแรงคิดจากปรมิ าณงานผนงั หรือฝา ตามตารางเมตรของงานที่ตอ งทําตารางที่ 4.1 ปริมาณปูนกอ ตอ 1 ลกู บาศกเมตร (เผอ่ื เสียหายแลว)สวนผสมโดยปริมาตร ปนู ซีเมนตผสม, กก. ปูนขาว, ลบ.ม. ทรายหยาบ,ลบ.ม. หมายเหตุ 1:1:3 380 0.31 0.95 ใชน้ํายาเคมแี ทนปนู ขาว 1:1:4 325 0.27 1.06 1:2:8 175 0.29 1.18 1:4 320 - 1.05ตารางที่ 4.2 เกณฑก ารประมาณงานผนังกอปูน1 : 1 : 4 หนาไมเ กนิ 1.5 เซนตเิ มตร ใน 1 ตารางเมตร (เผือ่ เสยี หายแลว)ผนัง จาํ นวนอฐิ , แผน ปนู ซีเมนตผสม, กก. ปนู ขาว, ถุง ทรายหยาบ, ลบ.ม. 0.032อิฐมอญ ครง่ึ แผน 138 10 0.54 0.032 0.034อฐิ ชลบุรคี รึ่งแผน 140 10 0.54 0.013 0.016อฐิ บปก. ครึ่งแผน 54 10.4 0.58 0.075 0.016บลอค 7x19x39 ซม. 13 4 0.22บลอ ค 9x19x39 ซม. 13 5 0.27อิฐมอญ เตม็ แผน 275 23 1.26อิฐกลวง หนา 8 ซม. 31 5 0.27ปนู ขาว 1 ถงุ หนกั 8.25 กิโลกรมั ปริมาตร 0.015 ลูกบาศกเมตร

85ตัวอยา งท่ี 1 ผนงั กออิฐมอญครึ่งแผน กวา ง 3.00 เมตร สงู 2.60 เมตร มีประตูขนาดกวา ง 0.80 เมตร สูง2.00 เมตร 2 บาน และปนู กอ ใชอตั ราสว น 1 : 1 : 4 หนาไมเ กนิ 1.5 ซม. รูปท่ี 4.1 แสดงผนงั กอ อฐิ คร่งึ แผน ที่มา : วิเชยี ร ปญ ญาจักร1. การหาปริมาณงานผนังกออฐิ ครง่ึ แผน1.1 หาปรมิ าณผนงัวธิ คี ดิ พื้นทผ่ี นงั = พ้นื ทงั้ หมด – (พื้นทีป่ ระตู – หนาตาง และชองเปด ตา งๆ)พ้ืนทผ่ี นงั = (3.00 x 2.60) - (0.80 x 2.00 x 2)= 4.60 ตร.ม. ตอบ 1.2 หาปรมิ าณอิฐมอญวธิ ีคิด จาํ นวนอฐิ มอญ = พ้นื ทผ่ี นงั x จํานวนอิฐมอญตอ หนึง่ ตารางเมตร จํานวนอฐิ มอญ = 4.60 x 138 (1 ตารางเมตรใชอ ิฐมอญ 138 กอ น จากตารางที่ 4.2) = 634.80 กอ น ตอบ 1.3 หาปริมาณปนู กอวธิ ีคดิ ปูนซีเมนตผสม = พืน้ ทผ่ี นงั x 10 (จากตารางท่ี 4.2 ) = 4.60 x 10 = 46.00 กก. ตอบ

86ปูนขาว = พ้ืนที่ผนัง x 0.54 ถุง (จากตารางที่ 4.2) = 4.60 x 0.54 = 2.48 ถงุทําเปน ลบ.ม. = 2.48 x 0.015 (จากตารางที่ 4.2) = 0.04 ลบ.ม. ตอบทรายหยาบ = พน้ื ทผ่ี นงั x 0.032 (จากตารางท่ี 4.2) = 4.60 x 0.032 = 0.15 ลบ.ม. ตอบตัวอยา งท่ี 2 ผนงั กอบล็อกขนาดกวาง 3.50 เมตร สูง 2.50 เมตร มปี ระตขู นาดกวา ง 0.80 เมตร สงู 2.00เมตร 2 บาน มหี นาตา งขนาดกวา ง 0.65 เมตร สงู 1.2 เมตร และปูนกอ ใชอัตราสวน 1 : 1 : 4 หนาไมเ กนิ1.5 ซม เลอื กใชข นาดบลอค 7x 19 x 39 เซนตเิ มตร รปู ท่ี 4.2 แสดงผนังกอ บลอ็ ค ทีม่ า : วิเชยี ร ปญ ญาจกั ร2. การหาปรมิ าณงานผนงั กอ บลอ ค2.1 หาปรมิ าณผนงัวธิ ีคดิ พืน้ ทผี่ นัง = พ้นื ทัง้ หมด – (พืน้ ท่ปี ระตู – หนา ตาง และชอ งเปด ตางๆ)พน้ื ท่ผี นัง = (3.50 x 2.50) - (0.80 x 2.00 x 2) - (0.65 x 1.20 ) = 4.77 ตร.ม. ตอบ

87 2.2 หาปริมาณบลอควิธีคดิ จํานวนบล็อก = พ้ืนทผี่ นงั x จาํ นวนบลอ คตอ หนงึ่ ตารางเมตร จาํ นวนบลอค = 4.77 x 13 (1 ตารางเมตรใชบ ลอ ค 13 กอ น จากตารางท่ี 4.2) = 62.01 กอ น ตอบ 2.3 หาปริมาณปูนกอวิธีคิด ปนู ซีเมนตผ สม = พน้ื ท่ผี นัง x 4 (จากตารางท่ี 4.2) = 4.77 x 4 = 19.08 กก. ตอบปูนขาว = พน้ื ทผี่ นัง x 0.22 ถุง (จากตารางท่ี 4.2) = 4.77 x 0.22 = 1.05 ถุงทําเปน ลบ.ม. = 1.05 x 0.015 (จากตารางที่ 4.2) = 0.02 ลบ.ม. ตอบทรายหยาบ = พนื้ ที่ผนัง x 0.013 (จากตารางที่ 4.2) = 4.77 x 0.013 = 0.06 ลบ.ม. ตอบ

88ตัวอยางที่ 3 ผนงั กออิฐมอญเตม็ แผนกวาง 3.00 เมตร สูง 2.60 เมตร มีประตูขนาดกวาง 0.80 เมตร สงู2.00 เมตร 2 บาน มหี นา ตางขนาดกวาง 0.65 เมตร สงู 1.2 เมตร และปนู กอ ใชอ ตั ราสว น 1 : 1 : 4 หนาไมเกนิ 1.5 ซม. รูปที่ 4.3 แสดงผนังกออิฐเตม็ แผน ท่มี า : วเิ ชยี ร ปญ ญาจกั ร3. การหาปริมาณงานผนังกออฐิ เต็มแผน3.1หาปริมาณผนังวธิ ีคดิ พืน้ ท่ีผนงั = พื้นท้งั หมด – (พ้ืนทปี่ ระตู – หนาตาง และชอ งเปดตา งๆ)พน้ื ท่ผี นงั = (3.00 x 2.60) - (0.80 x 2.00 x 2) – (0.65 x 1.20)= 3.82 ตร.ม. ตอบ 3.2 หาปรมิ าณอฐิ มอญวธิ คี ิด จํานวนอิฐมอญ = พนื้ ทผี่ นงั x จาํ นวนอฐิ มอญตอ หนง่ึ ตารางเมตร จาํ นวนอิฐมอญ = 3.82 x 275 (1 ตารางเมตรใชอ ิฐมอญ 275 กอ นจากตารางท่ี 4.2) = 1050.5 กอ น ตอบ3.3 หาปริมาณปูนกอวิธคี ดิ ปูนซเี มนตผ สม = พ้ืนท่ผี นงั x 23 (จากตารางที่ 4.2) = 3.82 x 23 = 87.86 กก. ตอบ

89ปูนขาว = พื้นทีผ่ นัง x 1.26 ถุง (จากตารางท่ี 4.2) = 3.82 x 1.26 = 4.81 ถุงทาํ เปน ลบ.ม. = 4.81 x 0.015 (จากตารางที่ 4.2) = 0.07 ลบ.ม. ตอบทรายหยาบ = พนื้ ที่ผนงั x 0.075 (จากตารางที่ 4.2) = 3.82 x 0.075 = 0.29 ลบ.ม. ตอบงานประตแู ละงานหนา ตา ง ประตู หมายถึง ชองทางเขา ทางออกของบานเรอื น มบี านเปดปด ได ประตูสามารถแบงออกเปนลักษณะใหญๆได 2 ลักษณะ คือ ประตูภายนอกและประตูภายใน ประตูเปนส่ิงที่แบงเนื้อท่ีใชสอยท่ีแตกตางจากกัน เพื่อความเปนสวนตัว เชน ประตูหองนอน ประตูหองน้ํา สวนประตูภายนอกน้ันเปนการแบงเน้ือที่ ประตชู นดิ ตา งๆแบงตามวิธกี ารเปด 1. ประตูบานเปด 2. ประตบู านผลักสองทาง 3. ประตบู านเลอ่ื น 4. ประตูบานเฟยม 5. ประตูบานหมุน 6. ประตบู านมว น 7. ประตบู านยดื 8. ประตบู านมา น หนา ตา ง หมายถงึ ชอ ง ทอ่ี ยูที่ผนงั โดยท่ัวไป อาคาร บาน ทีอ่ าศัย จะไดร บั การออกแบบใหมีพื้นที่บางสวนของผนังเปนหนาตาง และถือไดวาหนาตางเปนสวนประกอบหลักของอาคารทุกชนิดวัตถุประสงคหลักก็คือตองการระบายอากาศ รับแสงสวางจากธรรมชาติ และใหเห็นทัศนียภาพภายนอกแตสําหรบั อาคารในปจจบุ นั นิยมติดตงั้ หนาตา งกระจกเพือ่ ใหอ าคารดูทันสมัย ยิง่ ถาเปน อาคารขนาดใหญหรืออาคารสงู มกั นิยมกอ สรา งผนงั อาคารเปนกระจกเนอื่ งจากสามารถกอ สรางไดร วดเรว็ กวา ผนงั ทบึ หนาตา งชนิดตางๆแบง ตามวิธกี ารเปด 1. หนาตา งชนดิ บานเลื่อนขนึ้ ลง (Double or Single Hung Windows) ลักษณะบานหนาตา งจะเปน แบบสีเ่ หลย่ี มเลื่อนขนึ้ เลอ่ื นลงได หนาตา งชนดิ นอ้ี าจไมสะดวกนักในการใชง านเพราะจะเปด รับ

90ลมและรับแสงสวา งไดเพยี งครงึ่ หนึง่ ของหนา ตา งทว่ั ไปเทานั้น 2. หนา ตางชนดิ บานเลื่อนดานขา ง (Sliding Windows) เปนหนา ตางทเ่ี หมาะสําหรับการรับแสงสวางจากธรรมชาติเพราะสามารถรบั แสงสวางทสี่ องเขามาไดอยา งเตม็ ที่ โดยไมต องใชพ น้ื ทภี่ ายนอกสาํ หรบั การเปด -ปด เพยี งแตม รี าคาแพง เพราะตองทํารางเล่อื นรองรบั และการเปด หนา ตางบานเล่ือนจะเปดไดเ พียงครง่ึ หนึ่งเทานน้ั 3. หนาตางชนดิ บานกระทงุ (Awning Windows) เวลาเปด ตอ งผลกั ตวั กรอบหนาตางออกไปสว นเวลาปด ตอ งใชแรงดงึ เขา หาตวั บานพบั ของหนาตางชนิดนจ้ี ะอยูสว นบนของบานหนา ตา ง เวลาใชงานจึง ไมส ะดวกนัก เพราะเปด -ปด ลําบากและทําความสะอาดยาก แตมขี อดีตรงที่รบั ลมและแสงสวางจากธรรมชาติ ไดด ี 4. หนา ตางชนดิ บานเปดขา ง (Casement Windows) เปนหนาตางทีส่ ามารถรบั ลมและแสงสวา งจากธรรมชาติไดอ ยา งเตม็ ที่ จงึ เปนทน่ี ยิ มใชก ันตามบา นเรอื นท่วั ไป โดยเฉพาะบา นไมน ิยมใชห นา ตา งชนดิ น้กี นั มาก เพราะสะดวกในการเปด -ปดและงา ยตอ การทาํ ความสะอาด 5. หนาตางชนดิ บานพลิก (Center pivot Windows) หนาตา งชนิดนเ้ี ปด รบั ลมและแสงสวา งจากธรรมชาติไดดี มีท้ังแบบทเี่ ปน บานพลกิ แนวนอนและแนวต้งั แตมขี อเสยี ตรงท่ตี อ งรับฝุน ตลอดเวลา ทาํให ฝุน เขา มาภายในบานไดงา ย และหากจะติดมงุ ลวดกไ็ มส ามารถทําได 6. หนาตางชนดิ บานเกลด็ (Jalousie Windows) หนา ตางชนดิ น้จี ะไมมบี านเปด -ปด ออกสภู ายในหรอื ภายนอก ใชสําหรับเพื่อระบายอากาศหรอื รับลมและแสงสวางจากภายนอก เพียงแคห มุนบานเกลด็ ก็สามารถรับลมจากภายนอกไดแลว โดยทวั่ ไปบานเกลด็ มกั เปน กระจก เพ่อื ใหม องเหน็ ภายนอกไดอ ยางชัดเจน บานพกั อาศัยสว นใหญม กั ใชบานเกลด็ ชนดิ น้ีการหาปรมิ าณงานประตูและงานหนา ตา ง งานประตแู ละงานหนาตา ง การคาํ นวณหาปรมิ าณเนอ้ื งานมีหนว ยเปน ชุด โดยคดิ แยกปริมาณเน้อื งานตามสญั ลกั ษณแ ละชนดิ ของประตู – หนา ตางแตล ะแบบ เชน ประตูไม ป1, หนา ตางไม น1 ,ประตูเหล็ก ป2 , หนาตา งอลมู ิเนียม น2 เปน ตน แลว นบั จํานวนตามแบบแปลนและรวมกันมหี นว ยเปนชุด

91ตวั อยางที่ 4 จากรปู ที่ 4.4 จงหาปรมิ าณงานประตูและงานหนา ตา ง รปู ที่ 4.4 แสดงแปลนพ้นื ชนั้ ลาง ที่มา : วเิ ชยี ร ปญ ญาจักรหาปริมาณงานประตูวธิ ีคดิ 1. หาปริมาณงานประตู ป1 (โดยการนบั จุดที่แสดงในแปลน )ปรมิ าณงานประตู ป1 = ปริมาณประตูทั้งหมดทีแ่ สดงในแปลน = 1 ชดุ = 1 ชุด ตอบ

922. หาปรมิ าณงานประตู ป2 (โดยการนบั จดุ ทแ่ี สดงในแปลน )ปรมิ าณงานประตู ป2 = ปริมาณประตูทง้ั หมดท่แี สดงในแปลน = 3 ชุด = 3 ชุด ตอบ3. หาปรมิ าณงานประตู ป3 (โดยการนับจดุ ทแี่ สดงในแปลน)ปรมิ าณงานประตู ป3 = ปริมาณประตูทั้งหมดทีแ่ สดงในแปลน = 1 ชดุ = 1 ชดุ ตอบ4. หาปรมิ าณงานประตู ป4 (โดยการนบั จดุ ทแี่ สดงในแปลน )ปรมิ าณงานประตู ป4 = ปริมาณประตทู ั้งหมดทแี่ สดงในแปลน = 1 ชดุ = 1 ชดุ ตอบหาปริมาณงานหนาตา งวิธีคิด 1. หาปรมิ าณงานประตู น1 (โดยการนับจดุ ทีแ่ สดงในแปลน )ปริมาณงานประตู น1 = ปริมาณประตูทงั้ หมดทแี่ สดงในแปลน = 9 ชุด = 9 ชดุ ตอบ2. หาปริมาณงานประตู น2 (โดยการนับจดุ ทแี่ สดงในแปลน)ปริมาณงานประตู น2 = ปรมิ าณประตูทั้งหมดท่ีแสดงในแปลน = 1 ชุด = 1 ชดุ ตอบ

93งานสี สี คือสวนประกอบของอาคารทางดานสถาปตยกรรมที่เนนความสวยงามและสรางสรรคบรรยากาศในการทํางาน นา อยู เปนที่ประทบั ใจแกผูอยอู าศัยและผพู บเห็น ดังนนั้ บริเวณท่จี ะทําการทาสีจะถูกเนนที่ผิวใหเรียบปราศจากคราบฝุนสกปรก เชน ผิวพื้น ผิวผนัง เปนตน สีที่ใชกับอาคารโดยท่วั ไปแยกออกเปนประเภทตา งๆดงั นี้ คอื 1. สีนํ้าพลาสติก ใชกับผิวผนังท่ีเปนผิวปูนหรือแผนยิบซัมบอรดใชนํ้าเปนสวนผสม สีชนิดน้ีจะประกอบดวยวัสดุผสมท่ีปองกันเชื้อราในตัว จะตองเตรียมผิวงานใหสะอาดปราศจากคราบฝุนหรือส่ิงสกปรกใหเ รยี บรอ ยกอนการทาสี นอกจากน้ีสีนา้ํ พลาสติกยงั แยกออกเปน 1.1. สีรองพ้ืนปูนใหม เปนสีที่เหมาะสําหรับการทาในผนังที่กอสรางเสร็จใหมยังไมมีการทาสีใดๆ ไมสามารถใชกับผนังปูนที่ผานการทาสีมาแลว การทาสีรองพื้นจะทา 1 คร้ังกอนทาสีจริง(หนวยท่ใี ชในการประมาณราคาเปน ตารางเมตร ) 1.2. สีภายใน ใชทาไดทั้ง ผนังปูนเกา หรือปูนใหม ไมสามารถนําไปทาบริเวณภายนอกอาคารได การทาสภี ายในอยา งนอ ยควรทา 2 ครงั้ แตละครั้งควรทิ้งไวใ หแหง สนิท หรอื ประมาณ 2 ชั่วโมงกอ นทาทบั ครั้งที่ 2 หรือครั้งตอ ๆไป 1.3. สีภายนอก ใชทาไดท้ัง ผนังปูนเกา หรือปูนใหมเหมือนสีภายในแตสีภายนอกสามารถนําไปทาภายในได แตไมคอยนิยมเพราะราคาที่แพงกวาสีภายใน การทาสีภายนอกควรทาอยางนอย 2ครั้ง แตละครงั้ ควรทง้ิ ไวใ หแ หง สนิทหรอื ประมาณ 2 ชวั่ โมงจึงจะทาครัง้ ที่ 2 หรือครัง้ ตอ ๆไป 2. สีนํ้ามัน เหมาะสําหรับการทาวัสดุไมหรือเหล็ก ใชนํ้ามันซักแหง นํ้ามันสน เปนสวนผสมกอ นทาสีนํา้ มันตองทําความสะอาดบริเวณพน้ื ผิวท่ีจะทากอน 3. สีนํา้ มันเคลือบผิวหรือโชวผ ิวไม ใชแ อลกอฮอล นํ้ามันซักแหง หรือน้ํามันสนเปนสวนผสมเชน แชลแลค แลคเกอร ยูรีเทน วูดเทค เปนตน วัสดุบางชนิดใชไดเฉพาะท่ีเชน แชลแลค แลคเกอรใชไดเฉพาะภายใน บางชนิดก็สามารถใชไดท้ังภายในและภายนอก ผูประมาณราคาจงควรแยกประมาณราคาใหถูกตอง ( หนวยทใี่ ชในการประมาณราคาเปนลูกบาศกเมตร ) 4. สีรักษาเน้ือไม เชน เชลลไดร โซลิกนัม ฯลฯ สีชนิดนี้เหมาะสําหรับการทาเพ่ือรักษาเนื้อไมและยังชวยปองกันปลวกและแมลงตางๆไดดวย ใชนํ้ามันสน นํ้ามันซักแหง หรือนํ้ามันกาดเปนสว นผสม ( หนว ยทใ่ี ชในการประมาณราคาเปนตารางเมตร ) สีโดยท่ัวไปบรรจุในกระปองขนาด 1 แกลลอน (ประมาณ 3.5 ลิตร หรือ 5 ลิตร ) แลวแตชนิดหรือประเภทของสี เชน สีนํ้าพลาสติกบรรจุแกลลอนละ 3.5 ลิตร สวนสีนํ้ามันวูดเทค บรรจุแกลลอนละ5 ลิตร เปนตน แตถาตองการใชสีเปนจํานวนมากสีบางชนิดก็บรรจุเปนถัง ประมาณ 9 ลิตร หรือ 18ลิตรกไ็ ด สรปุ สแี ตละชนิดผูประมาณราคาสามารถประมาณราคาเปนตารางเมตร

94 สําหรับปริมาณหรืออัตราการใชสีจะใชมากหรือนอยข้ึนอยูกับการเลือกใชโทนสี บางสีอาจตองทาจํานวนมากคร้งั ท้งั น้กี ย็ งั ข้นึ อยูก ับปจ จยั ดังน้ี 1. การเตรยี มพืน้ ผิวกอนทาสี 2. คณุ ภาพของเนอื้ สีแตล ะยหี่ อ จะมเี นือ้ สแี ตกตางกนั 3. ลกั ษณะของของการดูดซมึ สีของผนงั ทไี่ มเหมอื นกนั เชนผนงั กอ อฐิ โชวแ นวจะมกี ารดดู ซึม สมี ากกวา 4. ลักษณะของชน้ิ งาน เชน ถาเปน งานเล็กๆ จะใชสีเปลอื งมากกวา พ้นื ทก่ี วา งๆ เชนขอบบัวปูน ปน ราวบนั ได ฯลฯ 5. ความยากงา ยของการทาสี เชน การทาสใี นที่สงู ท่จี าํ กดั หรอื ท่ีอนั ตรายการประมาณราคางานสโี ดยวิธีหาพนื้ ทแี่ ยกจากประเภทของงานและชนดิ ของสดี ังนี้ 1. การหาปริมาณสรี องพ้นื พลาสติกหาจากพนื้ สว นที่เปน ปนู ทั้งหมด (หนว ยทใี่ ชเปน ตาราง เมตร ) 1.1 ผนงั กอ อฐิ ฉาบปูนท้ังหมด คดิ ท้งั 2 ดาน 1.2 คานคอนกรีต 1.3 เพดานท่ีฉาบดว ยปนู ฉาบ 2. การหาปริมาณสนี ้ําพลาสตกิ ภายในหาจากพ้ืนท่ี (หนว ยท่ใี ชเปนตารางเมตร ) 2.1 ผนังกอ อฐิ ฉาบปนู สวนท่เี ปน ภายในท้ังหมด 2.2 คานหรอื คอนกรตี สวนท่โี ชว 2.3 เพดานภายใน สว นท่เี ปน แผนยิบซมั บอรดฉาบเรยี บและสว นท่ฉี าบดว ยปนู 3. การหาปรมิ าณสีนํ้าพลาสติกภายนอกหาจากพ้นื ท่ี (หนวยท่ใี ชเปน ตารางเมตร ) 3.1 ผนังกออฐิ ฉาบปูนสว นท่ีเปน ภายนอกทั้งหมด 3.2 คานคอนกรตี หรืองานกอ อฐิ โชวแนว 3.3 ผนงั ทเี่ ปนวัสดสุ ําเร็จรูป เชนไมฝ าเฌอรา ไมฝาตราชาง ฯลฯ 3.4 ไมระแนงภายนอกท่ีเปน วัสดสุ ําเรจ็ รปู เชนไมระแนงคอนวูด ไมระแนงตราชา ง ฯลฯ 4. การหาปรมิ าณสีนํา้ มนั หาไดจากพื้นท่ี (หนวยท่ใี ชเ ปน ตารางเมตร ) 4.1 เชิงชาย หรอื ปด เชิงชายสว นทีเ่ ปน ไมเนอื้ แข็ง 4.2. ประตู – หนาตา งทต่ี องการทาสนี ้ํามนั 4.3 ราวระเบยี ง หรือราวบนั ได 4.4 สว นประดบั ตกแตง หรอื งานโชว เชน โตะ เตยี ง ตเู สอื้ ผา ฯลฯ

955. การหาปริมาณสีนาํ้ มันเคลือบผิวหรือโชวผวิ ไมห าไดจากพนื้ ท่ี (หนวยทีใ่ ชเ ปน ตารางเมตร ) 5.1 เชิงชาย หรอื ปด เชงิ ชายสว นทเ่ี ปน ไมเ นื้อแขง็ 5.2 ประตู – หนาตางทตี่ อ งการทาสนี าํ้ มนั โชวลายไม 5.3 ราวระเบียง หรอื ราวบันได 5.4 สวนประดบั ตกแตง หรืองานโชว เชน โตะ เตยี ง ตเู สื้อผา ฯลฯ6. การหาปรมิ าณสีรกั ษาเนอื้ ไม (หนว ยทใี่ ชเปนตารางเมตร ) 6.1 ไมเชิงชายหรือปดเชงิ ชาย กอ นทาสจี ริง 6.2 ไมสว นท่เี ปน โครงเครา ท้งั หมดกอ นทาสจี รงิการหาปรมิ าณงานสี การหาปริมาณเน้ืองานมีหนวยเปนตารางเมตร โดยคิดแยกปริมาณเนื้องานตามวัสดุที่ใช เชนงานทาสีน้ํามันใชทาไมหรือเหล็ก งานทาสีพลาสติกใชทาผนังฉาบปูนหรือฝาเพดานยิบซั่มบอรด งานทาสีเหล็กกันสนิมและงานพนสีระเบิด เปนตน การหาเน้ืองานทาสีจะตองพยายามดูแบบและรายการประกอบแบบใหละเอียด เพราะอาจเกิดขอผิดพลาดในเร่ืองของขอบเขตการทาสีและชนิดของสีที่จะทาได เน่อื งจากวสั ดุบางรายการทีไ่ ดม ีการทาสมี าจากโรงงานแลว เปน ตนตวั อยางที่ 5 โกดังเกบ็ ของกวา ง 10.00 เมตร ยาว 15.00 เมตร ผนังสูง 5.00 เมตร มหี นา ตา งขนาด กวา ง1.20 เมตร ยาว 1.50 เมตร จํานวน 10 ชดุ จงหาปริมาณงานสี เมอื่ ทาสรี องพ้ืน 2 รอบ และสีจรงิ 1 รอบวิธคี ิด 1. หาปรมิ าณสีน้าํ พลาสตกิ รองพน้ืพนื้ ท่ที าสี = พ้ืนทง้ั หมด – ( พื้นทปี่ ระตแู ละหนาตาง และชองเปดตา งๆ)= {(10 x 5 x 2 ) + (15 x 5 x 2 )} - (1.20 x 1.50 x 10)= 232.00 ตร.ม.= 232.00 x 2 (ทา 2 ดา น)= 464.00 ตร.ม. ตอบปรมิ าณสรี องพนื้ = พื้นทที่ าสี x จาํ นวนรอบทีท่ าสี ตอบ = 464.00 x 2 (ทา 2 รอบ) = 928.00 ตร.ม.

962. การหาปริมาณสีนาํ้ พลาสติกทาภายใน พน้ื ท่ที าสภี ายใน = พ้นื ทง้ั หมดทเ่ี ปนผนงั ภายใน= {(10 x 5 x 2 ) + (15 x 5 x 2 )} - (1.20 x 1.50 x 10)= 232.00 ตร.ม. ตอบ3. การหาปริมาณสนี าํ้ พลาสติกทาภายนอกพ้นื ทท่ี าสีภายนอก = พนื้ ทง้ั หมดท่ีเปนผนงั ภายนอก= {(10 x 5 x 2 ) + (15 x 5 x 2 )} - (1.20 x 1.50 x 10)= 232.00 ตร.ม. ตอบ4. การหาปรมิ าณสนี าํ้ มัน ตอบ พื้นที่ทาสนี า้ํ มัน = พืน้ ทท่ี ั้งหมดของประตูและหนาตา ง = 1.20 x 1.50 x 10 = 18.00 ตร.ม. = 18.00 x 2 ( ทา 2 รอบ) = 36.00 ตร.ม.ตวั อยา งที่ 6 ตอ งการทาสรี ้วั รอบบาน ร้ัวสงู 2.00 เมตร ยาว 300.00 เมตร มปี ระตูหนาบานกวา ง 5.00เมตร จงหาปรมิ าณงานสี เมอ่ื ทาสรี องพืน้ 2 รอบ และสีจริง 1 รอบวธิ ีคิด 1. หาปรมิ าณสนี าํ้ พลาสตกิ รองพนื้พนื้ ทีท่ าสี = พนื้ ท้ังหมด – ( พน้ื ทป่ี ระตแู ละหนา ตา งและชอ งเปดตา งๆ)= (2.00 x 300.00 ) – (2.00 x 5.00)= 590.00 ตร.ม.= 590.00 x 2 (ทา 2 ดา น)= 1180.00 ตร.ม. ตอบปรมิ าณสรี องพ้ืน = พน้ื ทท่ี าสี x จาํ นวนรอบที่ทาสี ตอบ = 1180.00 x 2 (ทา 2 รอบ) = 2360.00 ตร.ม.