ວິຊາພາສາລາວນໍາໃຊ້

1.3 ຈດຸ ປະສງົ ຂອງການຂຽນລາຍງານວຊິ າການ ການຂຽນລາຍງານເພູ່ ອື ຜນົ ປະໂຫຍດ ທາງການສກຶ ສານີ້ມີ 3 ຈດຸ ປະສງົ ຄ:ື - ເພູ່ ອື ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນໄດເ້ ຝິກແອບການຂຽນລາຍງານວຊິ າການ. - ເພູ່ ອີ ໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນໄດຮ້ ຽນຮູລ້ າຍລະອຽດເພມີ ເຕູ່ ມີ ດວ້ ຍຕນົ້ ເອງອນັ ເປັນການສງົ ເສີມການຮຽນທູ່ ຜີ ູ່ ານມາ. - ເພູ່ ອີ ໃຫຜ້ ູຂ້ ຽນໄດມ້ ໂີ ອກາດສກຶ ສາລງົ ເລກິ ເລູ່ ອື ງທູ່ ຕີ ນົ້ ເອງສນົ ໃຈ ແລະ ຕອ້ ງການຢາກສກຶ ສາ. 2. ສູ່ ວນປະກອບຂອງລາຍງານວຊິ າການ 2.1 ພາກສູ່ ວນສະເໜີ (ຫຼືພາກສູ່ ວນນາ) ໃນປືມ້ ລາຍງານຫວົ ໜູ່ ງຶ ຕອ້ ງປະກອບດວ້ ຍຫຼາຍພາກສູ່ ວນ ທູ່ ຖີ ືວູ່ າເປັນສູ່ ວນນາໍ ດງັ ນ:ີ້ ກ. ໜາ້ ປົກນອກ ແມູ່ ນໃບເຈຍ້ ນອກສຸດທາ້ ຍຂອງປືມ້ , ຢູ່ ູດາ້ ນໜາ້ ປົກນອກນີ້ ຈະມຊີ ູ່ ເື ລູ່ ອື ງຂອງການລາຍງານ ແລະຊູ່ ື ຂອງຜູຂ້ ຽນ. ທງັ ສອງຢູ່ າງນບີ້ ູ່ ໍຕອ້ ງຂຽນໜງັ ສລື ວດລາຍ, ຄວນຂຽນໃຫເ້ ບູ່ ງິ ສຸ ພາບຮຽບຮອ້ ຍເທູ່ າົ ທູ່ ຈີ ະເຮດັ ໄດ.້ ຂ. ໜາ້ ປົກໃນ ແມູ່ ນໃບເຈຍ້ ໃບທີ 2 ຮອງຈາກປົກນອກ, ປົກກະຕຈິ ະໃຫລ້ າຍລະອຽດກູ່ ຽວກບັ ລາຍງານຫຼາຍຂຶນ້ ເປັນຕນົ້ ຊູ່ ເື ລູ່ ອື ງ, ຜູແ້ ຕູ່ ງ ຊູ່ ວື ທິ ູ່ ຂີ ຽນລາຍງານປະກອບ, ລະຫດັ ວຊິ າ, ພາກຮຽນ, ປີການສກຶ ສາ, ຊູ່ ຜື ູສ້ ອນ. (ຫຼື ຄຜູ ູນ້ ໍາພາ). ຄ. ຄໍານໍາ ໃນໜາ້ ຄາໍ ນາໍ ຜູຂ້ ຽນຈະກູ່ າວເຖິງຈດຸ ປະສງົ ຂອງການລາຍງານ, ຂອບເຂດຂອງການລາຍງາຍ, ຄຂໍ ອບໃຈ ຕູ່ ໍຜູໃ້ ຫຄ້ ວາມຊູ່ ວຍເຫຼອື ກູ່ ຽວກບັ ຂມໍ້ ູນ, ການຄນົ້ ຄວາ້ ຮວບຮວມ ແລະ ຈດັ ພມີ . ງ. ສາລະບານ ເປັນການບອກຫວົ ຂສໍ້ ໍາຄນັ ຂອງການລາຍງານ ໂດຍຮຽງລາໍ ດບັ ຕາມເລູ່ ອຶ ງ ແລະ ບອກເລກໜາ້ . 2.2 ພາກກສູ່ ວນເນອື້ ໃນ ເນອື້ ໃນເປັນສູ່ ວນທູ່ ສີ ໍາຄນັ ທູ່ ສີ ຸ ດ ຜນົ ຈາກການສກື ສາຄນົ້ ຄວາ້ ຈະຖກື ນາໍ ມາຮຽບຮຽງ ແລະສະເໜີມາ ສູ່ ວນນ.ີ້ ການສະເໜູ່ ຕີ ອ້ ງຂຽນຕາມລາໍ ດບັ ໂຄງເລູ່ ອື ງທູ່ ຜີ ູຂ້ ຽນໄດກ້ າໍ ນດົ ຖາ້ ບດົ ລາຍງານຫາກມເີ ນູ່ ອື ໃນສນັ້ ເນູ່ ອື ໃນຈະຕອ້ ງແບູ່ ງຕາມຫວົ ຂສໍ້ າໍ ຄນັ ຖາ້ ຫາກບດົ ລາຍງານມເີ ນູ່ ອື ໃນຍາວຈະຕອ້ ງແບູ່ ງເນອື້ ໃນອອກເປັນບດົ ແຕູ່ ລະ ບດົ ຈະຕອ້ ງປະກອບດວ້ ຍຫວົ ຂໍຕ້ ູ່ າງໆ.. 2.3 ພາກສູ່ ວນສະຫຸຼບ ໝາຍເຖງິ ພາກສູ່ ວນທູ່ ປີ ະກອບດວ້ ຍເອກກະສານ, ວດັ ຖຸທູ່ ໃີ ຊປ້ ະກອບການສກຶ ສາ ແລະ ວິໄຈ. ການ ຂຽນລາຍງານປົກກະຕພິ າກສູ່ ວນສະຫຸຼບມດີ ູ່ ງັ ນ:ີ້ ເອກກະສານອາ້ ງອງີ ( ຫຼື ບັນຫານຸກມົ ) ລາຍການອາ້ ງອງີ ໝາຍເຖູ່ ີງລາຍສເື ອກກະສານທງັ ໝດົ ທູ່ ຜີ ູຂ້ ຽນໃຊເ້ ປັນແຫງຼ້ ຂໍມ້ ູນໃນການຄນົ້ ຄວາ້ ແລະ ໄດອ້ ງີ ໃສູ່ ບູ່ ອນທູ່ ຂີ ຽນເນອື້ ໃນຄວາມໄວແ້ ລວ້ . 3. ຂັນ້ ຕອນການຂຽນລາຍງານວຊິ າການ 51

ລາຍງານວຊິ າການທູ່ ມີ ກີ ານຮຽບຮຽງ ແລະ ຈດັ ເປັນເຫມຼັ ນີ້ ມບີ າງຄນົ ຍງັ ເຂາົ້ ໃຈຜດິ ມກັ ຈະເຮດັ ລາຍງານ ແບບຕດິ ຕູ່ ໍເອກກະສານຕູ່ າງໆເຂາົ້ ກນັ ໂດຍບູ່ໄໍ ດສ້ ງັ ລວມເລູ່ ອື ງຕູ່ າງໆໃຫສ້ ອດຄູ່ ອງກນັ ເສຍກູ່ ອນ ບາງອນັ ເຮດັ ລາຍງານໂດຍບູ່ ໄໍ ດອ້ ູ່ ານເອກະສານນນັ້ ມາກູ່ ອນ. 3.1 ການເລອື ກເລູ່ ອື ງ ແລະ ຕັງ້ ຊູ່ ເື ລູ່ ອື ງ ເລູ່ ອື ງທູ່ ເີ ລອື ກມາຂຽນລາຍງານແມູ່ ນມາຈາກຄວາມສນົ ໃຈຂອງຜູຂ້ ຽນເອງ ຫຼື ໄດມ້ າຈາກຄໍາແນະນາໍ ຂອງ ຄູ. ເລອື ງທູ່ ເີ ລອື ກມາສກຶ ສາຄວນເປັນເລູ່ ອື ງທູ່ ເີ ພູ່ ມີ ຄວາມຮູໃ້ ນການຮຽນວຊິ າໃດໜູ່ ງຶ , ຂອບເຂດຂອງເລືອງທູ່ ີ ເລອື ກສາໍ ລບັ ຂຽນລາຍງານ. 3.2 ການການດົ ຈດຸ ປະສງົ ແລະ ຂອບເຂດຂອງເລູ່ ອື ງ ການຂຽນລາຍງານວຊິ າການຕອ້ ງມຈີ ດຸ ປະສງົ ສະເພາະຄ:ື ຜູຂ້ ຽນສະເໜເີ ລອື ງກູ່ ຽວກບັ ຫຍງັ ແລະ ເພອື ຫຍງັ , ມຂີ ອບເຂດພຽງໃດ. ຕວົ ຢູ່ າງເມູ່ ອື ລາຍງານກູ່ ຽວກບັ ເລູ່ ອື ງ “ວນັ ນະຄະດຂີ ຽນສະໄໜອານາຈກັ ລາ້ ນຊາ້ ງ “ຕອ້ ງກາໍ ນດົ ຈດຸ ປະສງົ ແລະ ຂອບເຂດດູ່ ງັ ນ:ີ້ - ຈດຸ ປະສງົ ສກຶ ສາເບູ່ ງິ ປະຫວດັ ຄວາມເປັນມາຂອງວນັ ນະຄະດລີ າວ. - ຂອບເຂດດາ້ ນຮູບການ ແລະ ເນອື້ ໃນຂອງວນັ ນະຄະດຂີ ຽນແຕູ່ ກາງສະຕະວດັ ທີ XIV ຫາຕນົ້ ສະຕະ ວດັ ທີ XIX. 3.3. ການຂຽນໂຄງເລູ່ ອື ງ ໂຄງເລູ່ ືອງຂອບເຂດຂອງເລູ່ ອື ງທູ່ ຜີ ູໃ້ ຊເ້ ປັນແນວທາງໃນການຂຽນລາຍງານການຂຽນໂຄງເລູ່ ືອງ ເປັນການກໍານດົ ລາຍການ ລໍາດບັ ເນອື້ ໃນລາຍງານປະກອບດວ້ ຍຫວົ ຂໃໍ້ ດ, ໂຄງເລູ່ ືອງປະກອບດວ້ ຍຄໍານໍາ ແລະ ຫວົ ຂໍຕ້ ູ່ າງໆ ເຊູ່ ງີ ມທີ ງັ ຫວົ ຂໍໃ້ ຫຍູ່ ແລະ ຫວົ ຂນໍ້ ອ້ ຍຕາມລາໍ ດບັ ການໃຫຊ້ ູ່ ຫື ວົ ຂໍບ້ ູ່ ຄໍ ວນຍາວເກີນໄປຕງັ້ ໃຫກ້ ະທດັ ຮດັ ເນອື້ ໃນຕອ້ ງສອດຄູ່ ອງກບັ ຫວົ ຂໍ້ ແລະ ບູ່ ຄໍ ວນແບູ່ ງຫວົ ຂໍອ້ ອກເປັນຫາຼ ຍຫວົ ຂໍຍ້ ູ່ ອຍເກນີ ໄປ. 3.4 ການຂຽນເນອື້ ໃນ ເນອື້ ໃນລາຍງານໄດຈ້ າກການຄນົ້ ຄວາ້ ລວບລວມຂໍມ້ ນູ ຈາກແຫູ່ ຼງຕູ່ າງໆ ບູ່ ວໍ ູ່ າເປັນການອູ່ ານ, ການຟັງ, ການສງັ ເກດ, ການສໍາພາດ...ທູ່ ເີ ຮາົ ບນັ ທກຶ ໄວ ້ ແລະ ນາມາບນັ ທກຶ ນາມາຮຽບຮຽງ ຕາມລາດບັ ທູ່ ກີ ານດົ ໄວໃ້ ນ ໂຄງເລູ່ ອື ງ. 3.5 ການອາ້ ງອງີ ການອາ້ ງອງີ ໝາຍເຖິງການບອກຂອງຜູອ້ ູ່ ານໃຫຮ້ ູວ້ ູ່ າ ຂໍຄ້ ວາມທູ່ ໃີ ຊໃ້ ນການຂຽນລາຍງານໄດມ້ າຈາກ ບູ່ ອນໃດ ເພູ່ ອື ຜູອ້ ູ່ ານຈະໄດຕ້ ດິ ຕາມເພມີ . ການອູ່ າງເຖູ່ ງິ ສາມາດເຮດັ ໄດ ້ 2 ວທິ ຄີ :ື ກ. ວທິ ີໝາຍເລກກາໍ ກບັ ໃນເລູ່ອື ງ ແລະ ຂຽນລາຍການອາງອງີ ໄວຕ້ ອ້ ນທາ້ ຍຂອງໜາ້ ເຈຍ້ ເຊູ່ ງິ ເອູ່ ນີ ວູ່ າ “ເຊງີ ອດັ “, ສາໍ ຄນັ ກູ່ ໍຄໃື ຫຕ້ ວົ ເລກຄກື ນັ , ໃຫຕ້ ວົ ເລກກງົ ກນັ ລະ ຫູ່ ວາງເລກກໍາກບັ ແລະ ເລກໃນເຊູ່ ງິ ອດັ . 4. ບດົ ຕວົ ຢູ່ າງບດົ ລາຍງານວຊິ າການ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ 52

ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ຖະນາທາວອນ ບດົ ລາຍງາຍລົງປະສົບການ 2 ທູ່ ໂີ ຮງຮຽນປະຖົມສົມບູນອາໄພ 1. ສະພາບລວມ ຊູ່ ື ແລະ ນາມສະກຸນ ທາ້ ວສຫີ ວດັ ຫອ້ ງ 2 ຂ ປະຖມົ ລະບບົ 12+2 ໂຮງຮຽນທູ່ ສີ ອນທດົ ລອງປະຖມົ ສມົ ບູນອາໄພ ຫອ້ ງທູ່ ສີ ອນ ປ.5.ຂ ວຊິ າທສີ ອນ ພາສາລາວບດົ ທີ 20 ທະຫານພນັ ທະ ວນັ ທສີ ອນ 16.11.2015 ຊູ່ ວົ ໂມງທູ່ ສີ ອນ 8:45-11:45 ຫຼື 3 ຊູ່ ວົ ໂມງ, ວຊິ າ ຄະນດິ ສາດ ບດົ ທີ 29 ການວດັ ແທກລວງ ຍາວ ວນັ ທີ 17.11.2015 ຊູ່ ວົ ໂມງທສີ ອນ 8:00-9:30, ໂລກອອ້ ມຕວົ ບດົ ທີ 19 ການສບື ພນັ ຂອງສດັ ວນັ ທີ 20.11.2015 ຊູ່ ວົ ໂມງທູ່ ສີ ອນ 9:30-11:30, ວຊິ າ ຄຸນສມົ ບດັ ບດົ ທີ 8 ການຮູ່ ວມມກື ບັ ຫມູ່ ູ ວນັ ທູ່ ີ 24/11/2015 ຊູ່ ວົ ໂມງທສີ ອນ 11:30-14:15. 2. ຂັນ້ ຕອນການກຽມ ໃນວນັ ທີ 9.11.2015 ໄດລ້ ງົ ໄປໂຮງຮຽນປະຖົມສມົ ບູນອາໄພ ເພູ່ ອື ໄປພວົ ພັນກບັ ຄູປະຈໍາຫອ້ ງເກູ່ າົ ຖາມ ເອາົ ແຜນການສອນ, ຕາຕະລາງການຮຽນການສອນປະຈາໍ ວນັ ແລະ ບດົ ທູ່ ຂີ ອງແຕູ່ ລະວຊິ າທູ່ໄີ ດຮ້ ຽນມາຮອດ ໃສ, ຮຽນຮອດບດົ ທູ່ ໃີ ດແລວ້ ຈູ່ ງຶ ນໍາມາແຕູ່ ງຕູ່ ໍ. ສາໍ ລບັ ວຊິ າພາສາລາວແມູ່ ນໄດຮ້ ຽນຮອດບດົ ທີ 19 ນອ້ ງໄດແ້ ຕູ່ ງ ຕູ່ ໍ ບົດທີ 20 ທະຫານພັນທະ ແລະໄດສ້ າ້ ງສູ່ ກື ານສອນຄື ກອບປີຮູບພາບສູ່ ູຂວນັ ໃຫທ້ ະຫານຢູ່ ູໃນປື້ມ ແບບຮຽນໃສູ່ ເຈຍ້ ເອກະສານ, ສາ້ ງບດັ ຄໍາຖາມ ແລະ ຂຽນຄໍາຖາມຄໍາຕອບໃສູ່ ເຈຍ້ ແຜູ່ ນ, ວຊິ າຄະນດິ ສາດແມູ່ ນ ໄດຮ້ ຽນຮອດ ບດົ ທູ່ ີ 28 ນອ້ ງໄດແ້ ຕູ່ ງຕູ່ ໍບດົ ທີ 29 ການວດັ ແທກລວງຍາວ ແລະ ໄດສ້ າ້ ງສູ່ ກື ານສອນຄ:ື ກະກຽມບນັ ທດັ , ໄມແ້ ມດັ , ຂຽນຕາຕະລາງການປູ່ ຽນຫວົ ໜູ່ ວຍ; ວຊິ າ ໂລກອອ້ ມຕວົ ແມູ່ ນໄດຮ້ ຽນຮອດບດົ ທີ 18 ນອ້ ງໄດແ້ ຕູ່ ງຕູ່ ໍບດົ ທີ 19 ການສບື ພນັ ຂອງສດັ ແລະ ສາ້ ງສູ່ ກື ານສອນຄື ຮູ ບພາບສດັ (ປາ ແລະ ກບົ , ໄກູ່ ແລະ ເຕູ່ າົ , ໝູ ແລະ ໝາ), ຂຽນບດັ ຄາຖາມ; ວຊິ າ ຄຸນສມົ ບດັ ແມູ່ ນໄດຮ້ ຽນຮອດບດົ ທີ 8 ນອ້ ງໄດແ້ ຕູ່ ງຕູ່ ໍບດົ ທີ 9 ການຮູ່ ວມມກື ບັ ເພູ່ ອື ນບາ້ ນໃກຄ້ ຽງ ແລະ ໄດສ້ າ້ ງສູ່ ກື ານສອນຄື ຮູບພາບນກັ ຮຽນປູກດອກໄມ,້ ຂຽນບັດ ຄາໍ ຖາມ; ເມູ່ ອື ໄດຮ້ ບັ ຄໍາແນະນໍາຈາກຄູປະຈາໍ ຫອ້ ງແລວ້ ພາຍໃນກູ່ ຸມປະສບົ ການໄດສ້ ມົ ທບົ ກູ່ ຽວກບັ ການແຕູ່ ງ ບດົ ສອນ ແລະ ໄດແ້ ບູ່ ງຕາມແຕູ່ ລະລາຍວຊິ າ, ແຕູ່ ລະຊູ່ ວົ ໂມງທູ່ ສີ ອນນອກຈາກນນັ້ ກໍຍງັ ວິຊາເສີມ ແລະ ກດິ ຈະກາໍ ນອກຫກຼັ ສູດກໍໄດແ້ ບູ່ ງຕາມລາຍຊູ່ ວົ ໂມງໃຫແ້ ຕູ່ ລະຄນົ ໃນກູ່ ຸມໄດຊ້ ູ່ ວຍກນັ ການສອນໃຫຄ້ ບົ ແຕູ່ ລະວິ ຊາ ແລະ ກໍໄດພ້ ວົ ພນັ ເອາົ ປືມ້ ແບບຮຽນ, ຄູ່ ມູ ຄື ູເພູ່ ອື ນໍາມາແຕູ່ ງບົດສອນ ແລະ ສາ້ ງສືການສອນໃຫໄ້ ດໄ້ ປ ປະກອບຢູ່ ູໃນເວລາສອນ. ວຊິ າ ພາສາລາວ ບົດທີ 20 ທະຫານພນັ ທະ 1. ຂນັ້ ນໍາເຂາົ້ ສູ່ ູ ບດົ ຮຽນ ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນໄດເ້ ຄາົ ລບົ ເຊູ່ ງິ ກນັ ແລະ ກນັ , ໄດກ້ ວດກາຈໍານວນພນົ , ສະເໜແີ ຂກເຂາົ້ ຮູ່ ວມມຄີ ູປະຈໍາ ຫອ້ ງ 1 ທູ່ ານ ແລະ ນກັ ຮຽນລງົ ປະສບົ ການມີ 3 ຄນົ , ຍງິ 1 ຄນົ , ສະເໜຈີ ດຸ ພເິ ສດຕນົ ເອງໃຫນ້ ກັ ຮຽນຟັງ ແລະ ໃຫແ້ ຂກເຂາົ້ ຮູ່ ວມຮບັ ຮູ,້ ໄດທ້ ດົ ສອບຄວາມຮູ ເ້ ກູ່ ົາໂດຍການຕງັ້ ຄໍາຖາມຈາກບົດຮຽນທູ່ ຮີ ຽນຜູ່ ານມາໃຫ ້ ນກັ ຮຽນຕອບຄນື ຄູສະຫຸບຼ ແລະ ຊມົ ເຊຍີ ນກັ ຮຽນທູ່ ຕີ ອບ. ກູ່ ອນຈະສອນເຂາົ້ ສູ່ ູບດົ ຮຽນໃໝູ່ ຄູໄດຕ້ ງັ້ ຄໍາຖາມ. 53

ຖາມນກັ ຮຽນເພູ່ ອື ສາ້ ງແຮງຈງູ ໃຈເຂາົ້ ສູ່ ູບດົ ຮຽນໃໝູ່ ເຫນັ ວູ່ າ ນກັ ຮຽນຄີ ວາມສນົ ໃຈ ແລະ ຫາ້ ວຫານຕູ່ ກໍ ານຕອບ ຄາໍ ຖາມ. 2. ຂັນ້ ສອນ ຄູຂຽນວນັ ທ,ີ ເດອື ນ, ປີ, ວຊິ າ ແລະ ຫວົ ບດົ ໃສູ່ ກະດານ. ບດົ ທີ 20 ທະຫານພນັ ທະ ຄໄູ ດເ້ ອາົ ຮູບພາບທູ່ ີ ກະກຽມມາໃຫນ້ ກັ ຮຽນສງັ ເກດແລວ້ ສນົ ທະນາກບັ ຮຽນວູ່ າ ໃນຮູບພາບທູ່ ພີ ວກນອ້ ງເຫນັ ນນັ້ ມຫີ ຍງັ ? ກໍາລງັ ເຮດັ ຫຍງັ ? ນກັ ຮຽນຕອບມຊີ າວບາ້ ນ, ທະຫານ… ຄຊູ ມົ ເຊຍີ ນກັ ຮຽນທູ່ ໄີ ດຕ້ ອບ ແລະ ຄສູ ະຫຸຼບຄນື . + ພາກອູ່ ານ: ຄອູ ູ່ ານໃຫນ້ ກັ ຮຽນຟງັ , ຄູໃຫນ້ ກັ ຮຽນພອ້ ມກນັ ອູ່ ານໝດົ ທຸກຄນົ , ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນແບູ່ ງອອກ ເປັນ 3 ກູ່ ຸມໂດຍກາໍ ນດົ ຕາມແຕູ່ ລະແຖວ (ໃນຫອ້ ງມີ 3 ແຖວ) ໃຫແ້ ຖວທີ 1 ຫກຼື ູ່ ຸມ 1 ອູ່ ານກູ່ ອນອູ່ ານໄປ 3-4 ແຖວຄສູ ູ່ ງັ ຢຸ ດໃຫກ້ ູ່ ຸມ 2 ສບື ອູ່ ານຕູ່ ໍ ອູ່ ານໄປ 3-4 ແຖວຄູກໍສູ່ ງັ ຢຸ ດໃຫກ້ ູ່ ຸມ 3 ອູ່ ານຕູ່ໄໍ ປເຮດັ ແບບນຈີ້ ນົ ອູ່ ານໝດົ ບດົ , ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນອາສາສະໝກັ 1-2 ຄນົ ແລວ້ ຄູຊມົ ເຊຍີ ທູ່ ອີ ູ່ ານໄດຖ້ ືກຕອ້ ງ. + ພາກຂຽນ: ຄອູ ະທບິ າຍປະໂຫຍກຕອບຮບັ ແມູ່ ນປະໂຫຍກຄໍາຖາມທູ່ ມີ ຄີ າໍ ຂານຕອບວູ່ າ ເຈາົ້ , ໂດຍ, ເອ,ີ ອື ແລະ ຕວົ ຢູ່ າງໃຫນ້ ກັ ຮຽນເບູ່ ງິ : ເຈາົ້ ຂອ້ ຍແມູ່ ນທະຫານພນັ ທະ, ເອຂີ ອ້ ຍແມູ່ ນນກັ ຮຽນ, ຄູໃຫນ້ ກັ ຮຽນ ຂຽນຜູໜ້ ູ່ ງຶ 5 ປະໂຫຍກຕອບຮບັ ຄໃູ ຫເ້ ວລາ 5 ນາທແີ ລວ້ ສູ່ ງົ ຄູກວດໃຫຄ້ ະແນນ. 3. ຂນັ້ ສະຫຸຼບ ຜູ່ ານການຮຽນມານພີ້ ວກນອ້ ງໄດຫ້ ຍງັ ແດູ່ ? ນກັ ຮຽນໄດເ້ ລູ່ າົ ສູ່ ງິ ທູ່ ຈີ າໍ ໄດ.້ ຄູສະຫຸຼບເນອຶື້ ໃນບດົ ຮຽນທູ່ ສີ າໍ ຄນັ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຟງັ . 4. ຂນັ້ ວັດ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ຄູຕງັ້ ຄໍາຖາມໃນບດົ ຮຽນໃຫນ້ ກັ ຮຽນຕອບແລວ້ ຄູຊມົ ເຊຍີ ແລະສະຫຸຼບຄໍາຕອບໃຫນ້ ກັ ຮຽນຟັງ. 5. ຂນັ້ ຕກັ ເຕອື ນ ແລະ ມອບວຽກບາ້ ນ. + ຕກັ ເຕອື ນ ໄດສ້ ກຶ ສາຄຸນສມົ ບດັ ໃຫແ້ ກູ່ ນກັ ຮຽນວູ່ າ ໃນການຮຽນພວກນອ້ ງຕອ້ ງຕອ້ ງຕງັ້ ໃຈຟັງຄາໍ ອະທບິ າຍຂອງຄູ, ບູ່ ວໍ ນົ ແຊວໃນເວລາຮຽນ ແລະ ເວລາກບັ ບາ້ ນບູ່ ໍຄວນຫຼນິ້ ຫາຼ ຍ, ຄວນຊູ່ ວຍວຽກພູ່ ແໍ ມູ່ ແດູ່ ຕອ້ ງແກວ້ ຽກບາ້ ນທູ່ ີ ຄມູ ອບໝາຍນນັ້ ໃຫສ້ າໍ ເລດັ , ສູ່ ງົ ໃຫທ້ ນັ ກໍານດົ . + ມອບວຽກບາ້ ນ: ໃຫຂ້ ຽນວທິ ສີ ູ່ ູຂວນັ ໃນຄອບຄວົ ຂອງພວກນອ້ ງວູ່ າເຮດັ ແນວໃດ? ອາທດິ ໜາ້ ສູ່ ງົ ເປັນຄະແນນເພູ່ ມີ . 6. ສາມາດຕລີ າຄາຜນົ ການຮຽນການສອນໄດດ້ ູ່ ັງນີ:້ ກ. ຈດຸ ດີ ສາມາດດໍາເນນີ ການສອນໄປຕາມຂນັ້ ຕອນຂອງບດົ ສອນຢູ່ າງເປັນລະບບົ ຕູ່ ໍເນູ່ ອື ງ, ມສີ ູ່ ກື ານສອນປະກອບ ໃນການສອນຢູ່ າງເໝາະສມົ , ນກັ ຮຽນເຫນັ ຈະແຈງ້ ດ,ີ ສາມາດຄວບຄຸມຫອ້ ງໄດ,້ ການນໍາໃຊສ້ ຽງພໍດກີ ບັ ນກັ ຮຽນ ແລະ ການສອນກງົ ກບັ ເວລາທູ່ ໄີ ດກ້ ໍານດົ . ຂ. ຈດຸ ອູ່ ອນ ການຄວບຄຸມຫອ້ ງຍງັ ບູ່ ໍ ການປາກເວາົ້ ຍງັ ບູ່ ໍທນັ ຈະແຈງ້ ດເີ ທູ່ າົ ທູ່ ຄີ ວນ, ການຂຽນບູ່ ໍຄູ່ ອຍຈະຖກື ດ,ີ ສາມາດໄດດ້ ສີ ະແດງອອກຢູ່ ູໃນເວລາແບູ່ ງກູ່ ຸມຍງັ ມກີ ານເນູ່ ອື ງນນັ . ຄ. ວທິ ແີ ກໄ້ ຂ 54

ເຝິກຊອ້ ມການປາກເວາົ້ , ການຂຽນນໍາຜູທ້ ູ່ ເີ ກູ່ງັ ໃຫຫ້ ຼາຍ ແລະ ຄນົ້ ຄວາ້ ຊອກຫາວທິ ກີ ານຈດັ ກູ່ ຸມໃຫວ້ ູ່ ອງ ໄວເໝາະສມົ ເພູ່ ອື ໃຫມ້ ເີ ວລາຄວບຄຸມຄວບຄຸມນກັ ຮຽນນກັ ຮຽນທູ່ ວົ ເຖິງໃນເວລາແບູ່ ງກູ່ ຸມໄດງ້ ູ່າຍ. ງ. ຂສໍ້ ະດວກ ມຫີ ອ້ ງຮຽນທູ່ ສີ ະອາດ, ມອີ ຸປະກອນຮບັ ໃຊໃ້ ນການສອນ, ຄປູ ະຈໍາຫອ້ ງໄດເ້ ປີດໂອກາດໃຫນ້ ກັ ສກຶ ສາໄດ ້ ສອນຢູ່ າງເຕມັ ທູ່ ີ ແລະ ໃຫຂ້ ໍແ້ ນະນາໍ ໃນການແຕູ່ ງບດົ ສອນ, ການສອນ, ມປີ ຶ້ມຄູ່ ມູ ແື ກູ່ ການສະດວກເປັນທດີ ທາງ ໃນການແຕູ່ ງບດົ ສອນຂອງແຕູ່ ລະຄງັ້ . ຈ. ຂໍຫ້ ຍຸງ້ ຍາກ ຍງັ ບູ່ ມໍ ປີ ະສບົ ການໃນການສອນ, ບູ່ ໍສາມາດປະສມົ ປະສານຫາຼ ຍວທິ ເີ ຂາົ້ ໃນເວລາສອນ, ການປາກເວາົ້ ຈະແຈງ້ ເພາະບູ່ໄໍ ດເ້ ຝີກເວາົ້ ພາສາມາແຕູ່ ນອ້ ຍ, ການຖອດຖອນບດົ ຮຽນຂອງຄປູ ະຈາໍ ຫອ້ ງຕູ່ ໍນກັ ສກຶ ສາມນີ ອ້ ຍ. ວຊິ າ ຄະນິດສາດ ບົດທີ 29 ກ າ ນ ວ ັດ ແ ທ ກ ລ ວ ງຍ າ ວ 1. ຂັນ້ ນາເຂາົ້ ສູ່ ູ ບດົ ຮຽນ ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນໄດເ້ ຄາົ ລບົ ເຊູ່ ງິ ກນັ ແລະກນັ , ໄດກ້ ວດກາຈາໍ ນວນພນົ , ສະເໜແີ ຂກເຂາົ້ ຮູ່ ວມມຄີ ູປະຈໍາ ຫອ້ ງ 1 ທູ່ ານ ແລະນກັ ຮຽນປະສບົ ການມີ 2 ຄນົ , ຍງິ 1 ຄນົ ລວມກບັ ນອ້ ງມີ 3 ຄນົ , ໄດທ້ ດົ ສອບຄວາມຮູເ້ ກູ່ າົ ໂດຍການຕງັ້ ບງັ້ ເລກຈາກບດົ ຮຽນທູ່ ຮີ ຽນຜູ່ ານມາໃຫນ້ ກັ ຮຽນແກຄ້ ນື ຄສູ ະຫຸບຼ ແລະ ຊມົ ເຊຍີ ນກັ ຮຽນທູ່ ອີ ອກ ມາແກ.້ ກູ່ ອນຈະສອນເຂາົ້ ສູ່ ູບດົ ຮຽນໃໝູ່ ຄູໄດຕ້ ງັ້ ຄາຖາມ, ຖາມນກັ ຮຽນເພູ່ ອື ສາ້ ງແຮງຈງູໃຈເຂາົ້ ສູ່ ູບດົ ຮຽນໃໝູ່ ເຫນັ ວູ່ າ ນກັ ຮຽນມຄີ ວາມສນົ ໃຈ ແລະ ຫາ້ ວຫານຕູ່ ກໍ ານຕອບຄາໍ ຖາມ. 2. ຂັນ້ ສອນ ຄຂູ ຽນວນັ ທ,ີ ເດອື ນ, ປີ, ວຊິ າ ແລະຫວົ ບດົ ໃສູ່ ກະດານ. ຄໄູ ດແບູ່ ງອອກເປັນ 2 ກດິ ຈະກໍາຄື ກດິ ຈະກໍາ 1 ຄູແນະນໍາການໃຊບ້ ນັ ທດັ , ໄມແ້ ມດັ , ວາ, ແຂນ, ຄບື ແທກລວງຍາວ ແລະ ສາທດິ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນເບູ່ ງີ ຈາກນນັ້ ຄູ ແບູ່ ງນກັ ຮຽນອອກເປັນ 5 ກູ່ ຸມ ຄູຢາຍເຈຍ້ ເອຊໃີ ຫນ້ ກັ ຮຽນແຕູ່ ລະກູ່ ຸມ, ຄູໃຫແ້ ຕູ່ ລະກູ່ ຸມກາໍ ນດົ ຜູໃ້ ດຜູໜ້ ູ່ ງຶ ໃນ ກູ່ ຸມແລວ້ ວດັ ແທກລວງສູງຂອງລາວວູ່ າ ມຈີ ກັ ວາ, ຈກັ ສອກ, ຈກັ ຄບື ແລະ ຈກັ ແມດັ ຫຊຼື ງັ ຕຫີ ງຼັ ຈາກແລວ້ ໃຫ ້ ເອາົ ໄປຕດິ ໃສູ່ ກະດານຈາກນນັ້ ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຊູ່ ວຍກນັ ສະຫຸບຼ ແລະ ໃຫຄ້ ະແນນ, ຄູໃຫນ້ ກັ ຮຽນອູ່ ານ ແລະ ແກຂ້ ໍທ້ ີ 2 ຂອງກດິ ຈະກໍາ1 ໃນບດົ ຮຽນ. ກດິ ຈະກາໍ 2: ຄເູ ອາົ ຕາຕະລາງວດັ ແທກລວງຍາວໄປຕດິ ໃສູ່ ກະດານ ແລວ້ ແນະນໍາ, ອະທິ ບາຍການປູ່ ຽນຫວົ ໜູ່ ວຍໃຫນ້ ກັ ຮຽນເບູ່ ງີ ຈາກນນັ້ ຄແູ ບູ່ ງນກັ ຮຽນອອກເປັນ 5 ກູ່ ຸມ, ຄຕູ ງັ້ ບງັ້ ເລກໃຫແ້ ຕູ່ ລະກູ່ ຸມແກຫ້ ງຼັ ຈາກແລວ້ ໃຫສ້ ູ່ ງົ , ຄູສະຫຸບຼ ຄາໍ ຕອບໃຫນ້ ກັ ຮຽນຟງັ ແລະ ຖາມຂໍຂ້ ອ້ ງໃຈຂອງ ນກັ ຮຽນ, ຄອູ ະທບິ າຍຂຂໍ້ ອ້ ງໃຈຂອງນກັ ຮຽນ. 3. ຂັນ້ ສະຫຸຼບ ຜູ່ ານການຮຽນມານພີ້ ວກນອ້ ງໄດຫ້ ຍງັ ແດູ່ ?ນກັ ຮຽນໄດເ້ ລູ່ າົ ສູ່ ງິ ທູ່ ຈີ ໍາໄດ.້ ຄສູ ະຫຸຼບເນອື້ ໃນບດົ ຮຽນທູ່ ສີ າຄນັ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຟງັ ແລະ ຈດົ . 4. ຂນັ້ ວດັ ແລະປະເມນີ ຜົນ 55

ຄຂູ ຽນຄໍາຖາມຕງັ້ ບງັ້ ເລກໃສູ່ ກະດານແລວ້ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນອາສາສະໝກັ ມາແກໃ້ ສູ່ ກະດານ, ຄູສະຫຸບຼ ຄາໍ ຕອບ ແລະ ຊມົ ເຊຍີ . 5. ຂັນ້ ຕັກເຕືອນ ແລະ ມອບວຽກບາ້ ນ + ຕກັ ເຕອື ນ ໄດສ້ ກື ສາຄຸນສມົ ບດັ ໃຫແ້ ກູ່ ນກັ ຮຽນວູ່ າ ໃນການຮຽນພວກນອ້ ງຕອ້ ງຕງັ້ ໃຈຟງັ ຄາໍ ອະທບິ າຍຂອງຄູ, ບູ່ ໍ ວນົ ແຊວໃນເວລາຮຽນ ແລະ ເວລາກບັ ບາ້ ນບູ່ ໍຄວນຫຼນີ້ ຫຼາຍ, ຄວນຊູ່ ວຍວຽກພູ່ ແໍ ມູ່ ແດູ່ ຕອ້ ງແກວ້ ຽກບາ້ ນທູ່ ຄີ ູ ມອບຫມາຍນນັ້ ໃຫສ້ າໍ ເລດັ , ສູ່ ງົ ໃຫທ້ ນັ ກໍານດົ . +ມອບວຽກບາ້ ນ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນໄປແກບ້ ດົ ເຝີກຫດັ ຂທໍ້ ີ 4, 5 ໃນບດົ ນີ້ ອາທດິ ໜາ້ ສູ່ ງົ ຄເູ ອາົ ຄະແນນເພູ່ ມີ . 6. ສາມາດຕີລາຄາຜົນການຮຽນການສອນໄດດ້ ູ່ ັງນີ:້ ກ. ຈດຸ ດີ ສາມາດດໍາເນນີິ ການສອນໄປຕາມຂນັ້ ຕອນຂອງບດົ ສອນໄປຕາມລະບບົ ຕູ່ ເໍ ນູ່ ອື ງ, ມສີ ູ່ ກື ານສອນປະກອບ ໃນການສອນຢູ່ າງເໝາະສມົ , ນກັ ຮຽນເຫັນຈະແຈງ້ ດີ, ສາມາດຄວບຄຸມຫອ້ ງໄດ,້ ການນໍາໃຊສ້ ຽງພໍດກີ ັນ ນກັ ຮຽນ ແລະການຮຽນ-ການສອນມຄີ ວາມມູ່ ວນຊູ່ ນື , ນກັ ຮຽນມຄີ ວາມສນົ ໃຈຕູ່ ໍການຮຽນຢູ່ າງຈງິ ຈງັ . ຂ. ຈດຸ ອູ່ ອນ ການອະທບິ າຍຂອງຄູໄວ,ນກັ ຮຽນບາງຄນົ ທູ່ ບີ ູ່ ມໍ ພີ ນື້ ຖານເຮດັ ໃຫມ້ ຄີ ວາມເຂາົ້ ໃຈນອ້ ຍການຄວບຄຸມຫອ້ ງຍງັ ບູ່ ໍ ສາມາດໄດດ້ ສີ ະແດງອອກຢູ່ ູໃນເວລາແບູ່ ງກູ່ ຸມຍງັ ມກີ ານເນູ່ ອື ງນນັ . ຄ. ວທິ ແີ ກໄ້ ຂ ພະຍາຍາມອະທບິ າຍໃຫຈ້ ະແຈງ້ ຂນື້ ຕູ່ ມື , ແລະ ຄນົ້ ຄວາ້ ຊອກຫາວທິ ກີ ານຈດັ ກູ່ ຸມໃຫວ້ ູ່ ອງໄວເໝາະສົມເພູ່ ອື ໃຫມ້ ເີ ວລາຄວບຄຸມນກັ ຮຽນທູ່ ວົ ເຖງິ ໃນເວລາແບູ່ ງກູ່ ຸມໄດງ້ ູ່າຍ. ງ. ຂໍສ້ ະດວກ ມຫີ ອ້ ງຮຽນທູ່ ສີ ະອາດ, ມອີ ຸປະກອນຮບັ ໃຊໃ້ ນການສອນ, ຄູປະຈາໍ ຫອ້ ງໄດເ້ ປີດໂອກາດໃຫນ້ ກັ ສກື ສາໄດ ້ ສອນຢູ່ າງເຕມັ ທູ່ ີ ແລະ ໃຫຂ້ ແໍ້ ນະນໍາໃນການແຕູ່ ງບດົ ສອນ, ການສອນ, ມປີ ືມ້ ຄູ່ ມູ ແື ກູ່ ການສະດວກເປນັ ທດິ ທາງ ໃນການແຕູ່ ງບດົ ສອນຂອງແຕູ່ ລະຄງັ້ . ຈ. ຂໍຫ້ ຍຸງ້ ຍາກ ມປີ ະສບົ ການໃນການສອນ, ບູ່ ສໍ າມາດປະສມົ ປະສານຫຼາຍວທິ ເີ ຂາົ້ ໃນເວລາສອນ, ການປາກເວາົ້ ບູ່ ໍ ຈະແຈງ້ ເພາະບູ່ ໄໍ ດເ້ ຝີກເວາົ້ ພາສາມາແຕູ່ ນອ້ ຍ, ການຖອດຖອນບດົ ຮຽນຂອງຄປູ ະຈາໍ ຫອ້ ງຕູ່ ໍນກັ ສກື ສາມນີ ອ້ ຍ. ວິຊາ ໂລກອອ້ ມຕວົ ບດົ ທີ 19 ການສືບພນັ ຂອງສັດ ສະເໜແີ ຂກເຂາົ້ ຮູ່ ວມມີ 1. ຂັນ້ ນາເຂາົ້ ສູ່ ູ ບດົ ຮຽນ ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນໄດເ້ ຄາົ ລບົ ເຊູ່ ງິ ກນັ ແລະກນັ , ໄດກ້ ວດກາຈໍານວນພນົ , ຄປູ ະຈາໍ ຫອ້ ງ 1 ທູ່ ານ ແລະ ນກັ ຮຽນລງົ ປະສບົ ການມີ 2 ຄນົ , ຍງິ 1 ຄນົ ລວມກບັ ນອ້ ງມີ 3 ຄນົ , ໄດທ້ ດົ ສອບ 56

ຄວາມຮູເ້ ກູ່ າົ ໂດຍການຕງັ້ ຄາໍ ຖາມຈາກບດົ ຮຽນທູ່ ຮີ ຽນຜູ່ ານມາໃຫນ້ ກັ ຮຽນຕອບຄນື ວູ່ າ ສດັ ມກີ ະດກູ ສນັ ຫງຼັ ແລະ ບູ່ ມໍ ກີ ະດກູ ສນັ ຫຼງັ ມສີ ດັ ຫຍງັ ? ຄສູ ະຫຸບຼ ແລະ ຊມົ ເຊຍີ ນກັ ຮຽນທູ່ ຕີ ອບ. ກູ່ ອນຈະສອນເຂາົ້ ສູ່ ູບດົ ຮຽນໃ ໝູ່ ຄູໄດຕ້ ງັ້ ຄໍາຖາມວູ່ າ ຍອ້ ນຫຍງັ ສດັ ຈູ່ ງຶ ມລີ ກູ ? ຖາມນກັ ຮຽນເພູ່ ອື ສາ້ ງແຮງຈງູໃຈເຂາົ້ ສູ່ ູບດົ ຮຽນໃໝູ່ ເຫນັ ວູ່ າ ນກັ ຮຽນມຄີ ວາມສນົ ໃຈ ແລະ ຫາ້ ວຫນັ ຕູ່ ກໍ ານຕອບຄາໍ ຖາມ. 2. ຂັນ້ ສອນ ຄຂູ ຽນວນັ ທ,ີ ເດອື ນ, ປີ, ວຊິ າ ແລະ ຫວົ ບດົ ໃສູ່ ກະດານ. ຄູເອາົ ຮູ ບທູ່ ີກຽມມາໄປຕິດໃສູ່ ກະດານແລວ້ ສນົ ທະນາກບັ ນກັ ຮຽນໂດຍການຕງັ້ ຄາໍ ຖາມ: ໃນຮູບພາບມຫີ ຍງັ ? ສດັ ໂຕໃດແມູ່ ນໂຕແມູ່ ແລະ ໂຕຜູ?້ ມຄີ ວາມ ແຕກຕູ່ າງແນວໃດ? ການສບື ພນັ ໝາຍເຖີງຫຍງັ ? ມຈີ ກັ ແບບຄແື ບບໃດແດູ່ ? ນກັ ຮຽນຕອບຕາມການສັງເກດ ເຫນັ , ຄູສະຫຸຼບຄນື ແລະ ຊມົ ເຊຍີ , ຄແູ ບູ່ ງນກັ ຮຽນອອກເປັນ 6 ກູ່ ຸມ, ຄຢູ າຍຄາໍ ຖາມໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕູ່ ລະກູ່ ຸມ ຕອບດູ່ ງັ ນ:ີ້ ກູ່ ຸມ 1: ການສບື ພນັ ແບບອາໄສເພດແມູ່ ນແນວໃດ? ກູ່ ຸມ 2: ການສືບພນັ ຂອງແມງໄມແ້ ມູ່ ນ ແນວໃດ? ກູ່ ຸມ 3: ການສບື ພນັ ຂອງກບົ ແລະ ປາແມູ່ ນເປັນແນວໃດ? ກູ່ ຸມ 4: ການສບື ພນັ ຂອງໄກູ່ ແລະ ເຕູ່ າົ ແມູ່ ນເປັນແນວໃດ? ກູ່ ຸມ 5: ການສບື ພນັ ຂອງຂອງສດັ ລຽ້ ງລກູ ດວ້ ຍນໍາ້ ນມົ ແມູ່ ນເປັນແນວໃດ? ກູ່ ຸມ 6: ການ ສບື ພນັ ແບບບູ່ ອໍ າໄສເພດແມູ່ ນແນວໃດ? ຫຼງັ ຈາກແລວ້ ໃຫຕ້ າງໜາ້ ກູ່ ຸມຂນຶ້ ລາຍງານ, ຄູສະຫຸຼບໃຫນ້ ັກຮຽນຟັງ ແລະ ຖາມຂໍຂ້ ອ້ ງໃຈຂອງນກັ ຮຽນ, ຄອູ ະທິ ບາຍຂຂໍ້ ອ້ ງໃຈຂອງນກັ ຮຽນ 3. ຂັນ້ ສະຫຸຼບ ຜູ່ ານການຮຽນມານພີ້ ວກນອ້ ງໄດຫ້ ຍງັ ແດູ່ ? ນກັ ຮຽນໄດເ້ ລູ່ າົ ສູ່ງິ ທູ່ ຈີ ໍາໄດ.້ ຄູສະຫຸບຼ ເນອື້ ໃນທູ່ ສີ າໍ ຄນັ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຟງັ . 4. ຂັນ້ ວັດ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ຄູຕງັ້ ຄໍາຖາມວູ່ າ ການສບື ພນັ ມຈີ ກັ ແບບຄແື ບບໃດແດູ່ ? ການປະສມົ ພາຍໃນຮູ່ າງກາຍ ແລະ ນອກຮູ່ າງກາຍ ແມູ່ ນປະສມົ ພນັ ແນວໃດ? ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຕອບແລະຄຊູ ມົ ເຊຍີ ແລະ ສະຫຸບຼ ຄໍາຕອບໃຫນ້ ກັ ຮຽນຟງັ . 5. ຂນັ້ ຕັກເຕືອນ ແລະ ມອບວຽກບາ້ ນ + ຕກັ ເຕອື ນ ໄດສ້ ກື ສາຄຸນສມົ ບດັ ໃຫແ້ ກູ່ ນກັ ຮຽນວູ່ າ ໃນການຮຽນພວກນອ້ ງຕອ້ ງຕງັ້ ໃຈຟັງຄາໍ ອະທບິ າຍຂອງຄູ, ບູ່ ໍວນົ ແຊວໃນເວລາຮຽນ ແລະ ເວລາກບັ ບາ້ ນບູ່ ໍຄວນຫນຼີ້ ຫາຼ ຍ, ຄວນຊູ່ ວຍວຽກພູ່ ໍແມູ່ ແດູ່ ຕອ້ ງແກວ້ ຽກບາ້ ນທູ່ ຄີ ູ ມອບໝາຍນນັ້ ໃຫສ້ ໍາເລດັ , ສູ່ ງົ ໃຫທ້ ນັ ກາໍ ນດົ . + ມອບວຽກບາ້ ນ ຄູໃຫນ້ ກັ ຮຽນຕອບຄາຖາມ: ການສບື ພນັ ຂອງກບົ ແລະ ປາຕູ່ າງຈາກໄກູ່ ແລະ ເຕູ່ າົ ແນວໃດ? ອາທດິ ໜາ້ ສູ່ ງົ . 6. ສາມາດຕີລາຄາຜນົ ການຮຽນການສອນໄດດ້ ູ່ ງັ ນີ:້ ກ. ຈດຸ ດີ ສາມາດດໍາເນນີ ການສອນໄປຕາມຂນັ້ ຕອນຂອງບດົ ສອນຢູ່ າງເປັນລະບບົ ຕູ່ ໍເນູ່ ອື ງ, ມສີ ູ່ ກື ານສອປະກອບໃນການສອນ ຢູ່ າງາສມົ , ນກັ ຮຽນເຫນັ ຈະແຈງ້ ດ,ີ ສາມາດຄວບຄຸມຫອ້ ງໄດ,້ ການນາໍ ໃຊສ້ ຽງພໍດກີ ນັ ນກັ ຮຽນ ແລະ ການຮຽນ- ການສອນມຄີ ວາມມູ່ ວນຊູ່ ນື , ນກັ ຮຽນມຄີ ວາມສນົ ໃຈຕູ່ ໍການຮຽນຢູ່ າງຈງີ ຈງັ . 57

ຂ. ຈດຸ ອູ່ ອນ ການອະທບິ າຍຂອງຄໄູ ວ, ການຄວບຄຸມຫອ້ ງຍງັ ບູ່ໄໍ ດດ້ ສີ ະແດງອອກຢູ່ ູໃນເວລາແບູ່ ງກູ່ ຸມຍງັ ມກີ ານເນູ່ ືອງ ນນັ ແລະ ອະທບິ າຍບາງລກັ ສະນະຂອງພດື ໃຫນ້ ກັ ຮຽນ ນກັ ຮຽນບູ່ ໍຄູ່ ອຍເຂາົ້ ໃຈ ເພາະ ບູ່ ເໍ ຄຍີ ເຫນັ . ຄ. ວທິ ແີ ກໄ້ ຂ ພະຍາຍາມອະທບິ າຍໃຫຈ້ ະແຈງ້ ຂນື້ ຕູ່ ມື , ແລະ ຄນົ້ ຄວາ້ ຊອກຫາວທິ ກີ ານຈດັ ກູ່ ມຸ ໃຫວ້ ູ່ ອງໄວ ເໝາະສມົ ເພູ່ ອື ໃຫມ້ ເີ ວລາຄວບຄຸມນກັ ຮຽນນກັ ຮຽນທູ່ ວົ ເຖີງໃນເວລາແບູ່ ງກູ່ ຸມໄດງ້ ູ່າຍ ແລະ ສກື ສາລກັ ສະນະ ຂອງພດື ໃຫຫ້ ຼາຍເພູ່ ອື ໃຫອ້ ະທບິ າຍໄດຢ້ ູ່ ູຄງັ້ ຕູ່ ໍໄປ. ງ. ຂສໍ້ ະດວກ ມຫີ ອ້ ງຮຽນທູ່ ສີ ະອາດ, ມອີ ຸປະກອນຮບັ ໃຊໃ້ ນການສອນ, ຄູປະຈໍາຫອ້ ງໄດເ້ ປີດໂອກາດໃຫນ້ ກັ ສກື ສາໄດສ້ ອນ ຢູ່ າງເຕມັ ທູ່ ີ ແລະ ໃຫຂ້ ແໍ້ ນະນາໍ ໃນການແຕູ່ ງບດົ ສອນ, ການສອນ, ມປີ ືມ້ ຄູ່ ູມແື ກູ່ ການສະດວກເປັນທດິ ທາງໃນ ການແຕູ່ ງບດົ ສອນຂອງແຕູ່ ລະຄງັ້ . ຈ. ຂໍຫ້ ຍຸງ້ ຍາກ ມປີ ະສບົ ການໃນການສອນ, ບູ່ ສໍ າມາດປະສມົ ປະສານຫຼາຍວິທເີ ຂາົ້ ໃນເວລາສອນ, ການປາກເວາົ້ ບູ່ ໍ ຈະແຈງ້ ເພາະບູ່ ໍໄດເ້ ຝີກເວາົ້ ພາສາມາແຕູ່ ນອ້ ຍ, ການຖອດຖອນບດົ ຮຽນຂອງຄູປະຈໍາຫອ້ ງຕູ່ ນໍ ກັ ສກື ສາມນີ ອ້ ຍ. ວຊິ າ ຄຸນສມົ ບດັ ບດົ ທີ 8 ການຮູ່ ວມມກື ັບເພູ່ ອື ນບາ້ ນໃກຄ້ ຽງ 1. ຂັນ້ ນາເຂົາ້ ສູ່ ູ ບົດຮຽນ ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນໄດເ້ ຄາົ ລບົ ເຊູ່ ງິ ກນັ ແລະ ກນັ , ໄດກ້ ວດກາຈາໍ ນວນພນົ , ສະເໜແີ ຂກເຂາົ້ ຮູ່ ວມມີ ຄູປະຈາໍ ຫອ້ ງ 1 ທູ່ ານ ແລະນກັ ຮຽນລງົ ປະສບົ ການ 2 ຄນົ , ຍງິ 1 ຄນົ ລວມກນັ ນອ້ ງມີ 3 ຄນົ ໄດທ້ ດົ ສອບ ຄວາມຮູເ້ ກູ່ າົ ໂດຍຕງັ້ ຄາໍ ຖາມ: ແມູ່ ຍງິ ລາວມບີ ດົ ບາດສໍາຄນັ ແນວໃດ? ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຕອບຄນື , ຄສູ ະຫຸຼບ ແລະ ຊມົ ເຊຍີ ນກັ ຮຽນທູ່ ຕີ ອບຖກື . ກູ່ ອນຈະສອນເຂາົ້ ສູ່ ູບດົ ຮຽນໃໝູ່ ຄໄູ ດຕ້ ງັ້ ຄາໍ : ການອະໄມຂອງພວກນອ້ ງຢາກ ໃຫແ້ ລວ້ ໄວ ພວກນອ້ ງຄວນເຮດັ ແນວໃດ? ຖາມນກັ ຮຽນເພູ່ ອື ສາ້ ງແຮງຈງູໃຈເຂາົ້ ສູ່ ູບດົ ຮຽນໃໝູ່ ເຫນັ ວູ່ າ ນກັ ຮຽນມຄີ ວາມສນົ ໃຈ ແລະ ຫາ້ ວຫນັ ຕູ່ ໍການຕອບຄາໍ ຖາມ. 2. ຂັນ້ ສອນ ຄຂູ ຽນວນັ ທ,ີ ເດອື ນ, ປີ, ວຊິ າ ແລະຫວົ ບົດໃສູ່ ກະດານ, ຄູເອົາຮູບທູ່ ຂີ ຽນມາໄປຕິດໃສູ່ ກະດານແລວ້ ສນົ ທະນາກບັ ນກັ ຮຽນໂດຍການຕງັ້ ຄໍາຖາມ: ໃນຮູບພາບມຫີ ຍງັ ? ກໍາລງັ ເຮດັ ຫຍງັ ? ເຮດັ ແນວໃດ? ນກັ ຮຽນ ຕອບຕາມການສງັ ເກດເຫນັ , ຄສູ ະຫຸຼບຄນື ແລະ ຊມົ ເຊຍີ , ຄູແບູ່ ງນກັ ຮຽນອອກເປັນ 5 ກູ່ ຸມ, ຄຢູ າຍຄາໍ ຖາມ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕູ່ ລະກູ່ ຸມຕອບດູ່ ງັ ນ:ີ້ ກູ່ ຸມ 1: ຕອບຂໍ້ 1 ຂອງບດົ ເຝີດຫດັ , ກູ່ ຸມ 2: ຕອບຂໍ້ 2 ຂອງບດົ ເຝີກຫດັ , ກູ່ ຸມ 3: ຕອບຂໍ້ 3 ຂອງບດົ ເຝີກຫດັ , ກູ່ ຸມ 4: ຕອບຂໍ້ 4 ຂອງບດົ ເຝີກຫດັ , ກູ່ ຸມ 5: ຕອບຂໍ້ 5 ຂອງບດົ ເຝີ ກ 58

ຫດັ ຫງຼັ ຈາກແລວ້ ໃຫສ້ ູ່ ງົ , ຄູສະຫຸບຼ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຟງັ ແລະ ຖາມຂໍຂ້ ອງໃຈຂອງນກັ ຮຽນ, ຄູອະທບິ າຍຂໍຂ້ ອ້ ງໃຈ ຂອງນກັ ຮຽນ. 3. ຂັນ້ ສະຫຸຼບ ຜູ່ ານການຮຽນມານພີ້ ວກນອ້ ງໄດຫ້ ຍງັ ແດູ່ ? ນກັ ຮຽນໄດເ້ ລູ່ າົ ບດົ ຮຽນທູ່ ຜີ ູ່ ານມາ. ຄູສະຫຸບຼ ເນອື້ ໃນບດົ ຮຽນທູ່ ີ ສໍາ ຄນັ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຟັງ. 4. ຂນັ້ ວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ ຄູຕງັ້ ຄໍາຖາມວູ່ າ ການພວົ ພນັ ກບັ ເພູ່ ອື ນບາ້ ນໃກຄ້ ຽງມຜີ ນົ ດແີ ນວໃດ? ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຕອບແລວ້ ຄູຊມົ ເຊຍິ ແລະສະຫຸບຼ ຄໍາຕອບໃຫນ້ ກັ ຮຽນຟັງ. 5. ຂນັ້ ຕກັ ເຕອື ນ ແລະ ມອບວຽກບາ້ ນ + ຕກັ ເຕອື ນ:ໃນນາມພວກນອ້ ງເປັນນກັ ຮຽນຕອ້ ງມກີ ານຮູ່ ວມມ,ື ຊູ່ ວຍເຫຼືອເຊູ່ ິງກັນແລະກນັ ຂອງທຸກໆ ດາ້ ນ: ດາ້ ນການຮູ່ ໍາຮຽນ, ດາ້ ນການຮູ່ ໍາຮຽນ…ເວລາກບັ ຮອດບາ້ ນຕອ້ ງຊູ່ ວຍງານຄອບຄວົ ໃນທຸກໆດາ້ ນ. + ມອບວຽກບາ້ ນ: ໃຫພ້ ວກນອ້ ງໄປຕຄີ ວາມໝາຍຂອງຄໍາສອນທູ່ ວີ ູ່ າ ໄມລ້ ໍາດຽວລອ້ ມຮວົ້ ບູ່ໄໍ ຂວ ໄພບູ່ ໍພອ້ ມແປງ ບາ້ ນບູ່ ໍເຮອື ງ ອາທດິ ໜາ້ ຄເູ ກບັ ເປັນຄະແນນເດອື ນ. 6. ສາມາດຕລີ າຄາຜນົ ການຮຽນການສອນໄດດ້ ູ່ ງັ ນີ:້ ກ. ຈດຸ ດ:ີ ສາມາດດາໍ ເນນີ ການສອນໄປຕາມຂນັ້ ຕອນຂອງບດົ ສອນຢູ່ າງເປັນລະບບົ ຕູ່ ເໍ ນູ່ ອື ງ, ມສີ ູ່ ກື ານສອນປະກອບ ໃນການສອນຢູ່ າງເໝາະສມົ , ນກັ ຮຽນເຫນັ ຈະແຈງ້ ດ,ີ ສາມາດຄວບຄມູ ຫອ້ ງໄດ,້ ການນໍາໃຊສ້ ຽງພໍດກີ ບັ ນກັ ຮຽນ ແລະ ການຮຽນ-ການສອນມຄີ ວາມມູ່ ວນຊູ່ ນື , ນກັ ຮຽນມຄີ ວາມສນົ ໃຈຕູ່ ກໍ ານຮຽນຢູ່ າງຈງີ ຈງັ . ຂ. ຈດຸ ອູ່ ອນ ການຄວບຄຸມຫອ້ ງຍງັ ບູ່ ໍສາມາດໄດດ້ ສີ ະແດງອອກຢູ່ ູໃນເວລາແບູ່ ງກູ່ ຸມຍງັ ມກີ ານເນອື ງນນັ ແລະ ໃຊເ້ ວລາ ຫຼາຍກວູ່ າເວລາກໍານດົ ແລະ ບດົ ຮຽນຫຼາຍໃຊເ້ ວລາອະທບິ າຍຫາຼ ຍ. ຄ. ວທິ ແີ ກໄ້ ຂ ຄນົ້ ດວາ້ ຊອກຫາວທິ ກີ ານຈດັ ກູ່ ຸມໃຫວ້ ູ່ ອງໄວເໝາະສມົ ເພູ່ ອື ມເີ ວລາຄວບຄຸມນກັ ຮຽນທູ່ ວົ ເຖິງໃນເວລາ ແບູ່ ງກູ່ ຸມໄດງ້ ູ່າຍ ແລະ ສກຶ ສາວທິ ກີ ານສອນ, ປັບເວລາສອນໃຫເ້ ຂາົ້ ກບັ ເນອື້ ໃນບດົ ຮຽນເພູ່ ອື ໃຫກ້ ານສອນໃນ ຄງັ້ ໜາ້ ດໍາເນນີ ໄປຕາມເວລາທູ່ ກີ າໍ ນດົ . ງ. ຂສໍ້ ະດວກ ມຫີ ອ້ ງຮຽນທູ່ ສີ ະອາດ, ມອີ ຸະກອນຮບັ ໃຊໃ້ ນການສອນ, ຄູປະຈາໍ ຫອ້ ງໄດເ້ ປີດໂອກາດໃຫນ້ ກັ ສກື ສາໄດ ້ ສອນຢູ່ າງເຕມັ ທູ່ ີ ແລະ ໃຫຂ້ ແໍ້ ນະນາໍ ໃນການແຕູ່ ງບດົ ສອນ, ການສອນ, ມປີ ືມ້ ຄູ່ ມູ ແື ກູ່ ການສະດວກເປັນທດິ ທາງ ໃນການແຕູ່ ງບດົ ສອນ. ຈ. ຂຫໍ້ ຍຸງ້ ຍາກ ມປີ ະສບົ ການໃນການສອນ, ບູ່ ສໍ າມາດປະສມົ ປະສານຫຼາຍວທິ ເີ ຂາົ້ ໃນເວລາສອນ, ການປາກເວາົ້ ບູ່ ໍ ຈະແຈງ້ ເພາະບູ່ ໍໄດເ້ ຝີກເວາົ້ ພາສາມາແຕູ່ ນອ້ ຍ, ການຖອດຖອນບດົ ຮຽນຂອງຄູປະຈາໍ ຫອ້ ງຕູ່ ໍນກັ ສກຶ ສາມໜີ ອ້ ຍ. 3. ບດົ ຮຽນທູ່ ຖີ ອດຖອນໄດຈ້ າກການສອນທດົ ລອງໃນຄງັ້ ນີ້ 59

ຮູວ້ ທິ ແີ ຕູ່ ງບດົ ສອນຂອງແຕູ່ ລະຂນັ້ ຕອນ (ຂນັ້ ນໍາ, ຂນັ້ ສອນ, ຂນັ້ ສະຫຸຼບ, ຂນັ້ ວດັ ແລະ ປະເມນີ , ຂນັ້ ຕກັ ເຕອື ນ ແລະ ມອບວຽກບາ້ ນ) ແຕູ່ ລະພາກສູ່ ວນ (ເນອື້ ໃນ, ຈດູ ປະສງົ , ກດິ ຈະກາໍ ການຈດັ ການຮຽນ-ການສອນ, ເວລາ, ສູ່ ກື ານສອນ, ວດັ ແລະ ປະເມນີ ) ດຂີ ນຶ້ ກວູ່ າເກູ່ າົ , ກາໍ ໄດວ້ ທິ ກີ ານແຕູ່ ງບດົ ສອນ ແລະ ການສອນວຊິ າ ພາສາລາວເປັນຕນົ້ ແມູ່ ນພາກຟງັ -ເວາົ້ , ພາກອູ່ ານ, ພາກຂຽນໄດດ້ ຂີ ນຶ້ ຕູ່ ມື , ໄດກ້ ານນາໍ ໃຊທ້ ູ່ າທຄີ ວບຄຸມນກັ ຮຽນ ຈາກຄປູ ະຈາໍ ຫອ້ ງເພູ່ ອື ໃຫນ້ ກັ ຮຽນນບັ ຖື ແລະ ປະຕບິ ດັ ລະບຽບໄດ,້ ວທິ ກີ ານສາ້ ງ ແລະ ການນໍາໃຊສ້ ູ່ ືການ ສອນປະກອບບດົ ສອນໃນເວລາສອນຄວນເຮດັ ແນວໃດນກັ ຮຽນຈູ່ ງຶ ເຫນັ ແລະ ເຂາົ້ ໃຈບດົ ຮຽນ ແລະ ສູ່ ກື ານ ສອນຊັດເຈນ, ໄດວ້ ິທີການສອນ ແລະ ຄວາມຮູພ້ ນື້ ຖານຈາກໝູ່ ູເພູ່ ອື ນ, ກໍາໄດໜ້ າ້ ທູ່ ຮີ ັບຜິດຊອບຂອງ ຄປູ ະຈາໍ ຫອ້ ງ ການນາໍ ພານກັ ຮຽນອະນາໄມຫອ້ ງ, ອອກແຮງງານ (ປູກດອກໄມອ້ ອ້ ມຫອ້ ງຮຽນຕາມຂອບເຂດ ຮບັ ຜດິ ຊອບ) ເພູ່ ອື ໃຫສ້ ະອາດງາມຕາ ແລະ ການຈດັ ລຽງລາຍຊູ່ ນື ກັ ຮຽນ, ການໃຫຄ້ ະແນນ, ການລວບລວມ ຄະແນນແຕູ່ ລະເດອື ນ (ເປີເຊນັ ນກັ ຮຽນທູ່ ໄີ ດສ້ ມົ ບູນ, ນກັ ຮຽນຕກົ ແລະ ຂາດຮຽນ) ການບັນທຶກຄົນຂາດ, ການຂຽນແຜນປະຈາໍ ເດອື ນ, ປະຈາໍ ອາທດິ ແລະ ການຈດັ ໝູນຫອ້ ງ ຄໍາຖາມ 1. ລາຍງານວຊິ າການໝາຍເຖງິ ຫຍງັ ? 2. ລາຍງານວຊິ າການມຄີ ວາມສໍາຄນັ ຫຍງັ ແດູ່ ? 3. ຈດຸ ປະສງົ ຂອງລາຍງານວຊິ າກນມຫີ ຍງັ ແດູ່ ? 4. ລາຍງານວຊິ າການມສີ ູ່ ວນປະກອບຫຍງັ ແດູ່ ? ບົດທີ 10 ກ າ ນ ຂ ຽ ນ ຈ ົດ ໝ າ ຍ 1. ຄວາມໝາຍ ແລະ ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງຈດົ ໝາຍ ຈດົ ໝາຍ ແມູ່ ນເຄູ່ ອື ງມສື ູ່ ສື ານປະເພດໜູ່ ງຶ ສໍາລບັ ໃຊຕ້ ດິ ຕູ່ ໍພວົ ພນັ ລະຫວູ່ າງບຸ ກຄນົ ກບັ ບຸກຄນົ , ໜູ່ ວຍງານ ກບັ ໜູ່ ວບງານ ຫຼື ລະຫວູ່ າງບຸກຄນົ ກບັ ໜູ່ ວຍງານ ເຖິງວູ່ າໜູ່ ວຍງານຈະຢູ່ ູໄກກນັ ປານໃດກໍສາມາດໃຊຈ້ ດົ ໝາຍ ສູ່ ງົ ຂູ່ າວ ຄາວ ແລະ ແຈງ້ ຄວາມປະສງົ ໄດຕ້ າມຄວາມຕອ້ ງການ. ສະນັນ້ , ການຂຽນຈດົ ໝາຍຕອ້ ງຈະແຈງ້ ແລະ ຊດັ ເຈນ ເພູ່ ອື ຈະໄດເ້ ຂາົ້ ໃຈກນັ ລະຫວູ່ າງຜູຮ້ ບັ ແລະ ຜູຂ້ ຽນ. ໃນປັດຈບຸ ນັ ນ,ີ້ ເຖງິ ວູ່ າພາຫະນະໃນການ ຕດິ ຕູ່ ສໍ ູ່ ສື ານຈະທນັ ສະໄໝປານໃດກູ່ ຕໍ າມ ເຊູ່ ນັ ໂທລະສບັ , ໂທລະເລກ, ໂທລະພມິ ແລະ ອູ່ ນື ໆ ແຕູ່ ຈດົ ໝາຍກໍ ຍງັ ມບີ ດົ ບາດສໍາຄນັ ຢູ່ ູສະເໝ.ີ ຈດົ ໝາຍມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ຕູ່ ໍຄນົ ເຮາົ ຫາຼ ຍ, ເປັນພາຫະນະໃນການສູ່ ສື ານຄວາມໝາຍໃນການພວົ ພນັ ເຊູ່ ິງກັນ ແລະ ກນັ ຢູ່ ູໃນຊວີ ດິ ປະຈໍາວນັ , ນບັ ວູ່ າການຂຽນຈດົ ໝາຍລາພກັ , ຈດົ ໝາຍເຖງິ ເພູ່ ອື ນ ຫຼື ເຖິງພູ່ ໍແມູ່ , ພູ່ ນີ ອ້ ງ, ການຂຽນຈດົ ໝາຍບູ່ ສໍ ະເພາະແຕູ່ ພວົ ພນັ ພາຍໃນເທູ່ າົ ນັນ້ , ແຕູ່ ສາມາດສູ່ ງົ ໄປຕູ່ າງປະເທດເຖິງບຸ ກຄົນທູ່ ີເຮາົ ຕອ້ ງການຂຽນເຖງິ , ສະນນັ້ ການຂຽນຈດົ ໝາຍຈູ່ ງຶ ມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ຫຼາຍໃນການຕດິ ຕູ່ ເໍ ຊູ່ ງິ ກນັ ແລະກນັ , ດູ່ ງັ ນນັ້ ຄູ ຕອ້ ງແນະນາໍ ນກັ ຮຽນໃຫຂ້ ຽນຖືກຕາມແບບ ຫຼື ຕາມຫກຼັ ການສາກນົ ອກີ ດວ້ ຍ, ໃນເວລາຂຽນຈົດໝາຍຕອ້ ງ ສະແດງຄວາມຮູສ້ ກຶ ຢູ່ າງເປີດ ເຜຍີ , ຈູ່ ງິ ໃຈ, ມຄີ ວາມເຄາົ ລບົ ນບັ ຖືເຊູ່ ງິ ກັນແລະກນັ , ຈົດໝາຍແຕູ່ ລະສະບບັ ຕອ້ ງແນໃສູ່ ບນັ ຫາໃດໜູ່ ງຶ ເປັນຈດຸ ໃຈກາງ, ເຮດັ ແນວນນັ້ ຜູອ້ ູ່ ານ ຫຼື ຜູຮ້ ບັ ຈດົ ໝາຍຈູ່ ງຶ ເຫນັ ໄດຈ້ ດຸ ປະສງົ ຕນົ້ ຕູ່ ເໍ ຊູ່ ງິ 60

ຜູຂ້ ຽນຢາກເວາົ້ ເຖິງ ຈດົ ໝາຍນອກຈາກເປັນເຄູ່ ອື ງມສື ູ່ ສື ານຂອງຄນົ ແລວ້ ຍັງເປັນເຄູ່ ືອງສະແດງຄວາມຮູສ້ ຶກ ຄວາມເຂາົ້ ໃຈ, ແລວ້ ຈດົ ໝາຍຍງັ ສະແດງເຖິງອຸປະນໄິ ສຕູ່ າງໆ ການເຮດັ ວຽກງານຂອງຜູຂ້ ຽນຕູ່ ືມອກີ ດວ້ ຍ, ເພາະຈດົ ໝາຍເປັນການສະແດງອອກທາງສູ່ ວນຕວົ . ສະນນັ້ , ຜູຂ້ ຽນຕອ້ ງລະມດັ ລະວງັ ໃນການໃຊພ້ າສາ, ການ ຮກັ ສາຄວາມສະອາດຮຽບຮອ້ ຍເພູ່ ອື ສະແດງເຖິງອຸປະນໄິ ສຂອງຄນົ ເຮາົ ແລະ ຍງັ ເປັນການສະແດງເຖິງຄວາມມີ ມາລະຍາດທູ່ ດີ ຮີ ູຈ້ ກັ ເຄາົ ລບົ , ເກງໃຈ ແລະ ໃຫກ້ ຽດຜູຮ້ ບັ ຈດົ ໝາຍອກີ ດວ້ ຍ. 2. ປະເພດຂອງຊອງຈດົ ໝາຍ ການຂຽນຈດົ ໝາຍ ເປັນການຂຽນສູ່ ງົ ສານທູ່ ໃີ ຊກ້ ນັ ຫຼາຍ, ການສູ່ ງົ ສານດວ້ ຍວທິ ນີ ີ້ ຜູສ້ ູ່ ງົ ສານຕອ້ ງມຄີ ວາມ ລະມດັ ລະວງັ ໃນການໃຊພ້ າສາ ເພູ່ ອື ບູ່ ໃໍ ຫເ້ກດີ ບນັ ຫາແກູ່ ຜູຮ້ ບັ ຈດົ ໝາຍ. ການຂຽນຈດົ ໝາຍມຢີ ູ່ ູ 3 ປະເພດຄື ຈດົ ໝາຍ ສູ່ ວນຕວົ ຈດົ ໝາຍທຸລະກດິ ແລະ ຈດົ ໝາຍທາງລດັ ຖະການ. 2.1 ຈດົ ໝາຍສູ່ ວນຕວົ ຈດົ ໝາຍສູ່ ວນຕວົ ແມູ່ ນຈດົ ໝາຍທູ່ ເີ ຮາົ ຂຽນເຖງິ ຜູສ້ ະໜດິ ສະໜມົ ເຊູ່ ນັ : ພູ່ ໍແມູ່ , ອາ້ ຍ, ເອອື້ ຍ, ນອ້ ງ, ປູ່ ູ, ຍູ່ າ, ພູ່ ໍເຖາົ້ , ແມູ່ ເຖາົ້ , ເພູ່ ອື ນມດິ , ຄນົ ຮກັ , ຜວົ ຫຼື ເມຍເປັນຕນົ້ . ສໍານວນພາສາທູ່ ໃີ ຊໃ້ ນການຂຽນຈດົ ໝາຍ ສູ່ ວນຕວົ ອາດຈະເປັນພາສາເວາົ້ ຫຼື ພາສາທູ່ ບີ ູ່ ມໍ າດຕະຖານປານໃດກໄໍ ດ.້ ຄາໍ ຂນຶ້ ຕນົ້ , ຄາໍ ລົງທາ້ ຍກໍບູ່ ໍມກີ ໍານດົ ກດົ ເກນເປັນລະບຽບຕາຍຕວົ , ພຽງແຕູ່ ລະມດັ ລະວງັ ໃນການໃນການໃຊຄ້ ໍາສບັ ໃຫເ້ ໝາະສມົ ກບັ ຜູສ້ ູ່ ງົ ສານ ແລະ ຜູ ຮ້ ບັ ສານເທູ່ າົ ນນັ້ ເຊູ່ ນັ ຄໍາຂນື້ ຕົນ້ ອາດຈະໃຊຄ້ າໍ ວູ່ າ: ປ້າທູ່ ີເຄົາລບົ , ພູ່ ໍທູ່ ີນັບຖື, ຈັນທດິ າເພູ່ ອື ນຮັກ, ອາ້ ຍ ສມົ ຄດິ ທູ່ ຮີ ກັ ແລະ ຄດິ ເຖງິ ແລະ ຄວາມຄດິ ເຖິງ, ຄວາມປາຖະໜາເປັນຕນົ້ . ກ.ຈດົ ໝາຍຂໂໍ ທດ ຫຼື ຊີແຈງຂໍຜ້ ດິ ພາດ ກໍລະນທີ ູ່ ເີ ຮາົ ເຮດັ ຜດິ ພາດ ຫຼື ກະທໍາສູ່ ງິ ໃດໜູ່ ງຶ ບູ່ ໍເໝາະສມົ ເມູ່ອື ຮູສ້ ກຶ ຕວົ ກໍຂຽນຈດົ ໝາຍສູ່ ວນຕວົ ໄປ ຂໍໂທດ ຫຼື ຊີ້ແຈງທນັ ທີ ເພູ່ ອື ສະແດ ງເຖິງມາລ ະຍາດ ອັນດີງາມ, ອາດຈ ະສະແດງຄ ວາມເສຍໃ ຈໃນ ຂໍ້ ຜດິ ພາດນນັ້ ໆ. ຂ.ຈດົ ໝາຍແນະນາໍ ຈດົ ໝາຍແນະນໍາ ເປັນຈດົ ໝາຍແນະນໍາຕົວບຸ ກຄນົ ທູ່ ເີ ຮົາຮູຈ້ ັກໃຫແ້ ກູ່ ຜູຮ້ ັບສານ ໂດຍໃຊຂ້ ໍຄ້ ວາມສນັ້ ໆ ສະແດງເຖງິ ການສະໜດິ ສະໜມົ , ກູ່ າວເຖງິ ສາເຫດຂອງການແນະນໍາ, ຈຸດປະສງົ ນດິ ໄສໄຈຄໍຂອງຜູທ້ ູ່ ເີ ຮາົ ແນະນໍາຕະຫຼອດ ຈນົ ເຖງິ ຄວາມສາມາດພເິ ສດ ແລະ ອູ່ ນື ໆ. ຄ. ຈົດໝາຍຂອບໃຈ, ເສຍໃຈ ຫຼື ຍິນດີ ຈດົ ໝາຍຂອບໃຈ, ເສຍໃຈ ຫຼື ຍນິ ດີ ເປັນຈດົ ໝາຍທູ່ ຜີ ູສ້ ູ່ ງົ ສານບນັ ທກຶ ຄວາມຮູສ້ ກຶ ສູ່ ວນຕົວທູ່ ີມຕີ ູ່ ໍ ເລູ່ ອື ງໃດໜູ່ ງຶ ເຊູ່ ງິ ກູ່ ຽວຂອ້ ງເຖງິ ຜູຮ້ ບັ ສານ ເພູ່ ອື ສະແດງໄມຕຈີ ດິ ເຊູ່ ນັ ຂອບໃຈທູ່ ເີ ຂາົ ຊູ່ ວຍເຫອຼື , ເສຍໃຈໃນເຄາະ ຮາ້ ຍ ຫຼື ວູ່ າຍນິ ດທີ ູ່ ເີ ຂາົ ໄດເ້ ລູ່ ອື ນຊນັ້ ,ເລູ່ ອືຶ ນຕູ່ າໍ ແໜູ່ ງ...ຂຄໍ້ ວາມຕູ່ າງໆສະແດງນາໍ້ ໃຈໃຫຜ້ ູຮ້ ບັ ສານໄດເ້ ຫນັ ຄວາມ ຈງິ ໃຈຂອງຜູສ້ ູ່ ງົ ສານ. ງ. ຈົດໝາຍເລູ່ າົ ເລູ່ ອື ງ ຈດົ ໝາຍເລູ່ າົ ເລູ່ ອື ງຫຼື ຄວາມເປັນໄປຕູ່ າງໆ ໃນກລໍ ະນທີ ູ່ ຜີ ູສ້ ູ່ ງົ ສານມກີ ດິ ຈະກໍາ ຫຼື ເຄຍີ ມກີ ດິ ຈະກໍາຢູ່ າງໃດ ໜູ່ ງຶ ຮູ່ ວມກນັ . ຜູທ້ ູ່ ຢີ ູ່ ູໃກຊ້ ດິ ໄດເ້ ຫນັ ຄວາມກູ່ າວໜາ້ ຫຼື ຄວາມເສຍ້ ຫາຍຂອງກດິ ຈະກາໍ ນນັ້ ກໍຂຽນຈດົ ໝາຍແຈງ້ ເລູ່ ອື ງດູ່ ງັ ກູ່ າວ ຫຼື ຂໍຄ້ ວາມເຫນັ ສູ່ ວນຕວົ ກູ່ໄໍ ດ.້ 61

ຕວົ ຢູ່ າງ 1 ຈດົ ໝາຍແນະນາໍ ຫວຼ ງພະບາງ, ວນັ ທີ 24/6/1991 ບົວລະພາເພູ່ ອື ນທູ່ ີຮັກແພງ ພວກເຮາົ ພບົ ກນັ ຢູ່ ູຫວຼ ງພະບາງແຕູ່ ປີກາຍພຸນ້ , ຂອ້ ຍຍງັ ບູ່ ມໍ ໂີ ອກາດລງົ ມາວຽງຈນັ ເພູ່ ອື ຢ້ຽມຢາມ ເຈາົ້ ຈກັ ເທູ່ ອື ເພາະຢູ່ ູທາງຫວຼ ງພະບາງພຸ ນ້ ວຽກຂອງຂອ້ ຍ ກໍຫຍຸງ້ ຍາກຫາຼ ຍ ຈູ່ ງິ ບູ່ ໍມເີ ວລາຂຽນຈດົ ໜາຍສູ່ ງົ ຂູ່ າວ ໃຫເ້ ຈາົ້ ແລະ ກໍບູ່ ທໍ ນັ ມເີ ວລາລງົ ມາວຽງຈນັ , ເລູ່ ອື ງນເີ້ ຈາົ້ ຄງົ ຈະຮຸດ້ ແີ ລວ້ . ບວົ ລະພາ! ຂອ້ ຍມເີ ລູ່ ອື ງຂລໍ ບົ ກວນເຈາົ້ ບນັ ຫາໝູ່ ງື ດູ່ ງັ ນ:ີ້ ຂອ້ ຍມຫີ ຼານຊາຍຜູໝ້ ູ່ ງື ຊູ່ ວື ູ່ າ ທາ້ ວ ຮກັ ນລິ ນັ ວນັ ວວິ າ, ຫາກໍສາໍ ເລດັ ການສກຶ ສາ ຝູ່ າຍສອ້ ມແປງກນົ ຈກັ , ມຈີ ດຸ ປະສງົ ຢາກເຝິກງານສອ້ ມແປງລດົ ຍນົ ຢູ່ ູ ສໍານກັ ງານອູ່ ູສອ້ ມແປງກນົ ຈກັ ຂອງເຈາົ້ ເໜາະສມົ ຫາຼ ຍກບັ ວຊິ າຂອງ ທາ້ ວ ຮກັ ນລິ ນັ ເພາະອູ່ ູສອ້ ມແປງຂອງເຈາົ້ ມຊີ ູ່ ສື ຽງ ໂດງດງັ ໄປຮອດ ຫວຼ ງພະບາງ ແລະ ເປັນສູ່ ງິ ຮຸຈ້ ກັ ກນັ ດຂີ ອງຄນົ ທູ່ ວົ ໄປທາງດາ້ ນຄວາມສາມາດ ແລະ ມີ ເຕກັ ນກິ ສູງກູ່ ຽວກບັ ການປະກອບເຄູ່ ອື ງລດົ ຫຼື ສອ້ ມແປງລດົ ຕູ່ າງໆ. ຫາຼ ນຊາຍຂອງຂອ້ ຍ ຈູ່ ງິ ຢາກມໂີ ອກາດມາ ຮບັ ໃຊເ້ ຈາົ້ ແລະ ໄດເ້ ຝິກວຊິ າຊບີ ຕວົ ຈງິ ເພູ່ ອື ຈະກາຍເປັນນາຍຊູ່ າງ ຜູສ້ ໍານານງານໃນອະນາຄດົ . ຂອ້ ຍຮບັ ຮອງວູ່ າ ທາ້ ວ ຮກັ ນລິ ນັ ຫາຼ ນຂອງຂອ້ ຍ ເປັນຊາຍໝູ່ ຸມຜູທ້ ູ່ ກີ ະຕລີ ລີ ນົ້ ແລະ ເຮດັ ວຽກເອາົ ຈງິ ເອາົ ຈງັ ແທ ້ ແລະ ກເໍ ປັນຜູສ້ ະຫາຼ ດພບິ ໄຫວໄວພ້ ສໍ ມົ ຄວນ, ຖາ້ ເຈາົ້ ຫາກບູ່ ປໍ ະຕເິ ສດແລວ້ ຂອ້ ຍພອມດວ້ ຍ ຄອບຄວົ ຂອງ ທາ້ ວ ຮກັ ນລິ ນັ ຂໍຂອບໃຈນໍາເຈາົ້ ເປັນຢູ່ າງສູງ. ຄດິ ວູ່ າ ບູ່ ຊໍ າ້ ນອີ້ າດມໂີ ອກາດພບົ ກນັ ຢູ່ ູນະຄອນຫວຼ ງວຽງຈນັ ຢູ່ າງແນູ່ ນອນ. ຄດິ ເຖງິ ບຸນທນັ ສະຫວນັ ໃຈ. ຕົວຢູ່ າງ 1 ຈົດໝາຍຂອບໃຈ. ຮຽນອາຈານທູ່ ເີ ຄາົ ລບົ ແລະ ນບັ ຖຢື ູ່ າງສູງ. ຫຼງັ ຈາກການສກຶ ສາອບົ ຮມົ ທູ່ ວີ ທິ ະຍາໄລຄູບາ້ ນເກນິ ເປັນທູ່ ຮີ ຽບຮອ້ ຍແລວ້ , ນອ້ ງພອ້ ມໝູ່ ຄູ ູ່ ຈູ ໍານວນ ໜູ່ ງຶ ໄດກ້ ບັ ຄນື ເມອື ແຂວງຊຽງຂວາງ ດວ້ ຍຄວາມຮູສ້ ກຶ ຫາຼ ຍປະການມທີ ງັ ດໃີ ຈ ແລະ ເສຍໃຈ. ດໃີ ຈຍອ້ ນໄດ ້ ຜູ່ ານການ ສອບເສງັ ຈບົ ຊນັ້ ຢູ່ າງສມົ ບູນຂອງຫກຼັ ສູດສາ້ ງຄລູ ະບບົ 11+3. ອກີ ບູ່ ພໍ ໍເທູ່ າົ ໃດ ກໍຈະໄດເ້ ປັນຄູສງັ ກັດ ລດັ , ນບັ ວູ່ າເປັນຄວາມໄຝູ່ ຝັນອນັ ສູງສູ່ ງົ ໃນຊວີ ດິ ຂອງນອ້ ງ. ແຕູ່ ກບໍ ູ່ ໍມຄີ ວາມເສຍໃຈຄື ເວລາທູ່ ີຢູ່ ູໃກຊ້ ດິ ກບັ ອາຈານຜູ່ ານມານນັ້ ປາກດົ ວູ່ າມນັ ສນັ້ ເກນີ ໄປ. ນອ້ ງຮູສ້ ກຶ ວູ່ າ “ຊູ່ ວົ ຊາ້ ງພັບຫູຊູ່ ວົ ງແູ ລບລີນ້ ” ແລະນບັ ແຕູ່ ນໄີ້ ປ ນອ້ ງບູ່ ຄໍ ດິ ວູ່ າ ຈະໄດມ້ ໂີ ອກາດຮຽນນໍາອາຈານອກີ ແລວ້ . ຕະຫຼອດເວລາທູ່ ເີ ປັນນກັ ສກຶ ສາຢູ່ ູວິທະຍາໄລຄູບາ້ ນ ເກນິ ນນັ້ ປາກດົ ວູ່ າມນັ ສັນ້ ເກນິ ໄປ. ນອ້ ງມຄີ ວາມໄຝູ່ ຝັນວູ່ າຈະໄດຮ້ ຽນນໍາອາຈານອກີ ຄືກັນກບັ ລູກສິດ ວທິ ະຍາໄລຄອູ ູ່ ນື ໆ. ຄດິ ເຫນັ ຄວາມພະຍາຍາມຂອງອາຈານ ທູ່ໄີ ດເ້ ອາົ ໃຈໃສູ່ ຕູ່ ໍພວກນອ້ ງ, ບາງເທູ່ ືອອາຈານກູ່ ໍ ຕາກແດດ, ແຂູ່ ງຝົນ, ຜູ່ ານລມົ ໜາວຂນື້ , ຫອ້ ງສອນພວກນອ້ ງ. ບາງຄງັ້ ອາຈານກູ່ ເໍ ສຍ້ ສະຫະຼ ວຽກສູ່ ວນຕວົ ຍາດ ເວລານອກໂມງລດັ ຖະກາຊູ່ ວອະທບິ າຍແກບ້ ດົ ຝຶກຫດັ ໃຫພ້ ວກນອ້ ງ. ຍາມເດອື ນ 4 ເດອື ນ 5 ອາກາດຮອ້ ນເອາົ້ ຫາຼ ຍ ນອ້ ງເອງມບີ າງເທູ່ ອືຶ ເກອື ບໄປບູ່ ລໍ ອດແລວ້ ແຕູ່ ອາຈານກູ່ ຍໍ ງັ ສະແດງ ຄວາມຍມິ້ ແຍມ້ ແຈູ່ ມໃສຢູ່ ູ ສະເໝີ. ເວລາທູ່ ພີ ວກນອງ້ ມຄີ ວາມອດິ ເມູ່ອື ຍອູ່ ອນເພຍຈາກການປະຕບິ ດັ ວຽກງານ, ຮຽນຫຼາຍວຊິ າ ແລະ ຍາກທູ່ ສີ ຸ ດ ໂດຍສະເພາະແມູ່ ນໄລຍະເວລາກຽມການສອບເສງັ ຈບົ ວຊິ າ, ເສງັ ເລູ່ ືອນຊັນ້ ການຮຽນຈູ່ ັງແມູ່ ນເຂມັ້ ຂຸ ນ້ ຈນົ ເກອື ບຈະຜູ່ າຍແພແ້ ຕູ່ ເມູ່ ອື ແນມເຫນັ ຮອຍຍມິ້ , ຍນິ ສຽງປາກຂອງອາຈານແລວ້ ເຮັດໃຫນ້ ອງ້ ແລະ ໝູ່ ູຄູ່ ູ ລມື 62

ຄວາມອດິ ເມູ່ອື ຍ, ຄນົ້ ຄວາ້ ບດົ ຮຽນຢູ່ າງເພດີ ເພນີ ຈນົ ລມື ວນັ ເວລາໄປກໍມ,ີ ບາດຮູສ້ ກຶ ຕວົ ກູ່ ພໍ ໍດມີ າເຖິງວນັ ອາລາ ກນັ ແລວ້ . ອາຈານ! ຄວາມຮູສ້ ກຶ ຂອງນກັ ສກຶ ສາທຸກຄນົ ລວມທງັ ນອ້ ງເອງ ບູ່ ໍອາດຈະບນັ ລະຍາຍຢູ່ ູໃນໜາ້ ເຈຍ້ ອນັ ນອ້ ຍໆນໄີ້ ດໝ້ ດົ ເຫດການໃນວນັ ອາໍ ລານນັ້ ຄງົ ເຮດັ ໃຫອ້ າຈານຮູໄ້ ດວ້ ູ່ າ ພວກນອ້ ງທຸກຄນົ ປະທບັ ໃຈອາຈານ ຫຼາຍພຽງໃດ. ເປັນໜາ້ ເສຍດາຍ, ແຕູ່ ນຕີ້ ູ່ ໄໍ ປໂອກາດໄດຢ້ ູ່ ູໃກກ້ ນັ ຄງົ ບູ່ ໍມອີ ກີ ແລວ້ , ຍງັ ເຫອຼື ໄວພ້ ຽງເງາົ ຕາມຕົວ ດວ້ ຍຄວາມຮກັ ແພງ ແລະ ຄດິ ເຖງິ ສະເໝ.ີ ແຕູ່ ເຖິງຢູ່ າງໃດກູ່ ຕໍ າມ ຫວງັ ວູ່ າບນົ ເສນັ້ ທາງແຫູ່ ງການສກຶ ສານອີ້ າດມີ ວນັ ໜູ່ ງຶ ຂາ້ ງໜາ້ ພວກເຮາົ ຄງົ ຈະໄດພ້ ບົ ກນັ ອກີ ຕາມກດົ ເກນຂອງໂລກເຊູ່ ງິ ມກີ ານໝູນວຽນຢູ່ ູສະເໝ.ີ ຮກັ ແລະ ເຄາົ ລບົ ຢູ່ າງສູງ. ຈາກນອ້ ງ ໂສພາພອນ ວົງເທບ. ຊຽງຂວາງ, ວັນທີ 13/6/1992. 2.2 ຈດົ ໝາຍທຸລະກດິ ຈດົ ໝາຍທຸລະກດິ ແມູ່ ນການຂຽນຕດິ ຕູ່ ພໍ ວົ ພນັ ກນັ ທາງດາ້ ນການຄາ້ ຂາຍເປັນເລູ່ ອື ງກູ່ ຽວກບັ ທຸລະກດິ ແລະ ຜນົ ປະໂຫຍດທາງດາ້ ນການຄາ້ ຂາຍລະຫວູ່ າງຫາ້ ງຮາ້ ນ ແລະ ບໍລສິ ດັ ຕູ່ າງໆ ເຊູ່ ັນ ການສູ່ ງັ ຊືເ້ ຄູ່ ືອງຂອງ, ການໂຄສະນາສນິ ຄາ້ , ການທວງໜ,ີ້ ສອບຖາມ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມ, ສໍາພາດເລູ່ ອື ງຕູ່ າງໆ, ການສະໝກັ ວຽກ ເປັນຕນົ້ . ການຂຽນຈດົ ໝາຍປະເພດນຕີ້ ອ້ ງໃຊພ້ າສາເປັນທາງການ, ລະບຽບການຂຽນມກີ ດົ ເກນແນູ່ ນອນ, ຄາໍ ຂນຶ້ ຕນົ້ , ຄໍາລງົ ທາ້ ຍມກີ ານກໍານດົ ໄວຢ້ ູ່ າງແນູ່ ນອນຂຄໍ້ ວາມທູ່ ໃີ ຊຕ້ ອ້ ງການກະທດັ ຮດັ , ສນັ້ ແຕູ່ ມເີ ນອື້ ໃນໃຈຄວາມ , ສາມາດສູ່ ສື ານກັນໄດຖ້ ືກຕອ້ ງທງັ ຜູ ສ້ ູ່ ົງສານ. ຈົດໝາຍທຸ ລະກດິ ອາດແບູ່ ງອອກເປັນຫຼາຍຊະນິດ ເຊູ່ ນັ : ກ. ຈດົ ໝາຍສະໝກັ ວຽກ (ໃບຄໍາຮອ້ ງ) ໜູ່ ວຍງານຕູ່ າງໆ ທງັ ພາກລດັ ແລະ ເອກະຊນົ ເຄຍີ ປະກາດຮບັ ສະໝກັ ບຸກຄນົ ເຂາົ້ ເຮດັ ວຽກໃນໜາ້ ທູ່ ີ ຕູ່ າງໆຢູ່ ູເລອື້ ຍໆ. ສໍາລບັ ພາກລດັ ຖະບານນນັ້ , ມລີ ະບຽບຫກຼັ ການຮບັ ສະມກັ ແລະ ສອບເສັງຄັດເລອື ກເປັນ ມາດຕະຖານຢູ່ ູແລວ້ . ພາກເອກະຊນົ ສູ່ ວນຫວຼ ງຫຼາຍຈະໃຫຂ້ ຽນຈດົ ໝາຍສະມກັ ຫຼື ໃບສະມກັ ດວ້ ຍຕົວເອງ, ໃນການຂຽນຈດົ ໝາຍສະມກັ ວຽກນນັ້ ມກີ ານໃຫຂ້ ມໍ້ ນູ ສູ່ ວນຕວົ ຄື ຊູ່ ື ແລະ ນາມສະກຸນ, ອາຍຸ , ລະດບັ ການສກຶ ສາ, ສະພາບຄອບຄວົ (ໂສດ ຫື ແຕູ່ ງງານ), ເຄຍີ ເຮດັ ວຽກຜູ່ ານມາແລວ້ ບູ່ ໍ, ປະສບົ ການ ແລະ ຄວາມຊູ່ ໍານານ ພເິ ສດ, ໄດຮ້ ູເ້ ລູ່ ອື ງການຮບັ ສະມກັ ແນວໃດ ຫຼື ຈາກໄຜ, ມໄີ ຜຮບັ ຮອງຄວາມປະພດຶ ຫຼື ຄາໍ້ ປະກນັ , ສະຖານທູ່ ີ ຕດິ ຕູ່ ໍ ແລະ ບຸກຄນົ ອາ້ ງອງີ . ຂ. ຈົດໝາຍນດັ ພບົ ຈດົ ໝາຍນດັ ພບົ ນີ້ ແມູ່ ນຈດົ ໝາຍນດັ ເປິກສາຫາລໃື ນກດິ ຈະການບາງຢູ່ າງ, ໃນຈດົ ໝາຍຄວນບອກ ຫວົ ຂໍ້ ຫຼື ເລູ່ ືອງຕອ້ ງການພົບ, ສະຖານທູ່ ີ, ເວລາ ແລະ ວັນໃຫແ້ ນູ່ ນອນ, ຖາ້ ຈະໃຫກ້ ຽມອຸ ປະກອນ ຫຼື ເອກະສານໃດໄປນໍາ ກຄໍ ວນບອກໄວໃ້ ນຈດົ ໝາຍນນັ້ . ຄ.ຈດົ ໝາຍເຕອື ນທວງ ຈດົ ໝາຍເຕອື ນທວງ ເປັນຈດົ ໝາຍເຕອື ນເລູ່ ອື ງທຸລະກດິ ຝູ່ າຍໃດໜູ່ ງຶ ຮບັ ຈະເຮັດ ຫຼື ຕິດຕູ່ ໍໃຫເ້ ປັນ ການເຕອື ນກູ່ ອນທູ່ ຈີ ະເຖິງເວລາທູ່ ໄີ ດກ້ າໍ ນດົ ເພູ່ ອື ປອ້ ງກນັ ການຫຼົງລມື ຫຼື ເນນັ້ ໃສູ່ ວດັ ຖຸ ປະສົງໃຫແ້ ຈງ້ . ສູ່ ວນຈດົ ໝາຍ ທວງນນັ້ ຂຽນຂນຶ້ ເມູ່ອື ຜູຮ້ ບັ ສານບູ່ ໄໍ ດປ້ ະຕບິ ດັ ທຸລະກດິ ຕາມສນັ ຍາໄດລ້ ູ່ ວງເກນີ ເວລາ ຕາມທູ່ ີໄດກ້ ໍານົດໄວ.້ 63

ຈດົ ໝາຍເຕອື ນ ຫຼື ຈດົ ໝາຍທວງທູ່ ໃີ ຊຫ້ ຼາຍແມູ່ ນການເຕອື ນ ຫຼື ທວງໜ.ີ້ ການຂຽນຈດົ ໝາຍສະນິດນຄີ້ ວນ ລະມດັ ລະວງັ ການໃຊພ້ າສາໃຫສ້ ຸພາບ, ຢູ່ າໃຫເ້ ປັນການບບີ ບງັ ຄບັ ຫຼື ຂູ່ ມົ ຂູ່ ູ. ງ. ຈດົ ໝາຍໂຄສະນາສນິ ຄາ້ ຈດົ ໝາຍໂຄສະນາສນິ ຄາ້ ນີ້ເປັນຈດົ ໝາຍທູ່ ບີ ໍລສິ ດັ ຫາ້ ງຮາ້ ນຕູ່ າງໆສູ່ ງົ ໄປເຖງິ ບຸກຄນົ ທູ່ ບີ ໍລສິ ດັ ຄດິ ວູ່ າ ຈະສນົ ໃຈໃນສນິ ຄາ້ ຂອງຕນົ , ເປັນລກັ ສະນະຈດົ ໝາຍຊແີ້ ຈງຄຸນນະພາບ, ລາຄາ ແລະ ສູ່ ງິ ຈງູໃຈຕູ່ າງໆ ທູ່ ີຜູ ຮ້ ບັ ສານຈະໄດຮ້ ບັ ຈາກການຊສື້ ນິ ຄາ້ ຂອງຕນົ ດູ່ ງັ ກູ່ າວ ເຊູ່ ນັ ວູ່ າ ເຄູ່ ອື ງມຄື ຸນນະພາບດ,ີ ລາຄາກູ່ ໍຖກື , ບລໍ ກິ ານສູ່ ງົ ເຖິງ ບູ່ ອນ, ຕດິ ຕງັ້ ຮບັ ປະກນັ , ສອ້ ມແປງ້ ໄລຍະຍາວ, ມຂີ ອງແຈກຂອງແຖມຕາມສມົ ຄວນ. ຈ. ຈດົ ໝາຍສູ່ ງັ ເຄູ່ ອື ງ-ສູ່ ງົ ເຄູ່ ອື ງ ບໍລສິ ດັ ຫຼື ຫາ້ ງຮາ້ ນໜູ່ ງຶ ໆ ຫຼື ເອກະຊນົ ໜູ່ ງຶ ໆ ອາດມຄີ ວາມຕອ້ ງການສູ່ ງັ ຊສື້ ນິ ຄາ້ ໂດຍທາງຈດົ ໝາຍ ໄດ.້ ໃນການສູ່ ງັ ຊສື້ ນິ ຄາ້ ນນັ້ , ຜູສ້ ູ່ ງັ ຕອ້ ງບອກໃຫຖ້ ືກຕອ້ ງຢູ່ ູໃນຈດົ ໝາຍວູ່ າຕອ້ ງການຊືສ້ ິນຄາ້ ຊະນດິ ໃດ, ຄຸນ ນະພາບຂະໜາດໃດ, ລຸນ້ ໃດ, ຈາໍ ນວນເທູ່ າົ ໃດ, ໃຫສ້ ູ່ ງົ ໄປບູ່ ອນໃດ ແລະ ຜູສ້ ູ່ ງົ ເຄູ່ ອື ງສູ່ ງົ ໂດຍກົງ ຫຼື ໄປສະນີກູ່ ໍ ຕອ້ ງແຈງ້ ລະອຽດໃນຈດົ ໝາຍແບບດຽວກນັ . ສ. ຈດົ ໝາຍສອບຖາມ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ ເປັນຈດົ ໝາຍຕດິ ຕູ່ ລໍ ະຫວູ່ າງ ບລໍ ສິ ດັ ຫາ້ ງຮາ້ ນ ຫຼື ເອກະຊນົ ທູ່ ສີ ນົ ໃຈສອບຖາມລາຍລະອຽດກູ່ ຽວກບັ ສນິ ຄາ້ ຫຼື ກດິ ຈະການດາ້ ນໃດໜູ່ ງຶ ເຊູ່ ນັ ລາຄາສນິ ຄາ້ , ຄຸນນະພາບພເິ ສດ, ອດັ ຕາສູ່ ວນຫຸຼດແກູ່ ຜູຂ້ າຍ, ຜູຊ້ ື້ ຫຼື ການຮບັ ຕວົ ແທນຈາໍ ໜູ່ າຍ, ການຊ.ື້ .. ໃນການສອບຖາມນນັ້ ຄາໍ ຖາມຕອ້ ງແນູ່ ນອນ, ແຍກອອກເປັນເລູ່ ອື ງໆ ໃຫ ້ ແຈງ້ ວູ່ າຕອ້ ງການເລູ່ ອື ງອນັ ໃດ, ລະອຽດພຽງໃດ, ການຕອບຄໍາຖາມນນັ້ ກຄໍ ວນໃຫກ້ ງົ ກບັ ຄໍາຖາມ ແລະ ທູ່ ົວ ເຖງິ ທຸກຂໍ້ ຈູ່ ງິ ຈະເກດີ ປະໂຫຍດນໍາກນັ ທງັ ສອງຝູ່ າຍ. ຕວົ ຢູ່ າງ 1 ຈດົ ໝາຍເຕອື ນ - ທວງ ຫາ້ ງຫຸນ້ ສູ່ ວນຈໍາກດັ ແສງທະວີ 16/3/1995 ຮຽນ ທູ່ ານ ຜູຮ້ ບັ ຜດິ ຊອບບໍລສິ ດັ ລອ້ ງງູ່ມື ການຄາ້ . ຕາມທູ່ ທີ ູ່ ານໄດມ້ ຈີ ດົ ໝາຍຜູ່ ອນໜສີ້ ນິ ແລະ ກູ່ໄໍ ດສ້ າໍ ລະໜບີ້ າງສູ່ ວນໄປແລວ້ ນນັ້ , ທາງຫາ້ ງຫຸນ້ ສູ່ ວນແສງ ທະວພີ ວກເຮາົ ຂຂໍ ອບໃຈນໍາທູ່ ານຫາຼ ຍໆ ມານະທູ່ ນີ ດີ້ ວ້ ຍ. ແຕູ່ ເນູ່ ອື ງຈາກວູ່ າທາງຫາ້ ງຫຸນ້ ສູ່ ວນຂອງພວກເຮາົ ຈໍາ ເປັນຕອ້ ງໄດໃ້ ຊເ້ ງນີ ເປັນຈາໍ ນວນຫວຼ ງຫາຼ ຍ ເພູ່ ອື ນໍາໄປຂະຫຍາຍກດິ ຈະການຕູ່ າງໆ, ຈູ່ ງິ ຂໍໃຫພ້ ວກທູ່ ານເຫນັ ໃຈ ໃນຄວາມຈາໍ ເປັນເທູ່ ອື ນີ້ ໂດຍໃຫພ້ ວກທູ່ ານນໍາເອາົ ເງນິ ຈາໍ ນວນທູ່ ຍີ ງັ ຄາ້ ງຄາຢູ່ ູນນັ້ ໄປຊໍາລະຫາ້ ງພວກເຮາົ ດວ້ ຍ ຢູ່ າງບູ່ ໃໍ ຫກ້ າ້ ຍວນັ ທີ 27/3/1995 ນ.ີ້ ສຸດທາ້ ຍຫວງັ ວູ່ າທູ່ ານຈະຫາ້ ງຫາກະກຽມເລູ່ ອື ງນໂີ້ ດຍໄວ ກູ່ ອນເວລາຈະ ເຖິງມກື້ ໍານດົ ໄວ.້ ຖາ້ ທູ່ ານຫາກມກີ ານປະຕເິ ສດ ຫຼື ລບົ ຫກຼີ , ຈໍາເປັນພວກເຮາົ ຈະຕອ້ ງໄດປ້ ະຕບິ ັດຕາມລະບຽບກດົ ໝາຍ ໂດຍອາໄສຂໍສ້ ນັ ຍາ ແລະ ອໍານາດກດົ ໝາຍ. ຫວງັ ວູ່ າທູ່ ານຄງົ ເຫນັ ໃຈ ແລະ ຮບີ ຮອ້ ນເພູ່ ອື ຊໍາລະໜໂີ້ ດຍໄວຂໍ ຂອບໃຈລູ່ ວງໜາ້ ມານະທູ່ ນີ ດີ້ ວ້ ຍ. ຂສໍ ະແດງຄວາມນບັ ຖ.ື ຜູຮ້ ບັ ຜດິ ຊອບຫາ້ ງຫຸນ້ ສູ່ ວນແສງທະວີ ຈນັ ທະກະວີ ເມອື ງວງົ 2.3. ຈົດໝາຍທາງລດັ ຖະການ 64

ໜງັ ສທື າງລດັ ຖະການແມູ່ ນເອກະສານທູ່ ເີ ປັນຫຼກັ ຖານທາງການເຊູ່ ິງໄດແ້ ກູ່ ໜັງສືທູ່ ພີ ວົ ພນັ ລະຫວູ່ າງ ທາງການ ກບັ ທາງການ ແລະ ໜງັ ສທື ູ່ ທີ າງການພວົ ພນັ ກບັ ໜູ່ ວຍງານຕູ່ າງໆທູ່ ບີ ູ່ ແໍ ມູ່ ນທາງການ ຫຼື ບຸ ກຄນົ ພາຍ ນອກພວົ ພນັ ກບັ ທາງການ, ເອກະສານທູ່ ທີ າງການຈດັ ຂນຶ້ ເພູ່ ອື ເປັນຫຼກັ ຖານທາງການ ແລະ ເອກະສານທູ່ ີທາງ ການຈດັ ຂນຶ້ ຕາມກດົ ໝາຍ, ລະບຽບ ຫຼື ຂກໍ້ າໍ ນດົ ລວມມີ 6 ຊະນດິ ຄ:ື ໜງັ ສພື າຍນອກ, ໜງັ ສືພາຍໃນ, ໜັງສື ປະທບັ ຕາ,ໜງັ ສສື ູ່ ງັ ການ, ໜງັ ສປື ະຊາສໍາພນັ ແລະ ໜງັ ສພື ະນກັ ງານເຮດັ ຂນຶ້ ເພູ່ ອື ຮບັ ໄວເ້ ປັນຫຼກັ ຖານໃນທາງ ການ. ກ. ໜັງສພື າຍນອກ ແມູ່ ນຈດົ ໝາຍ ຫຼື ແມນໜງັ ສທື ູ່ ຕີ ດິ ຕູ່ ໍລະຫວູ່ າງທາງການກບັ ທາງການ, ໜູ່ ວຍງານກບັ ໜູ່ ວຍ ງານອູ່ ນື ໆ ຫຼື ບຸ ກຄນົ ພາຍນອກດູ່ ງັ ນ:ີ້ - ບູ່ ອນໃສູ່ ເລກລະຫດັ (ຖາ້ ມ)ີ ຕວົ ພະຍນັ ຊະນະ (ຕວົ ຫຍ)ໍ້ ແລະ ເລກປະຈໍາຕວົ ຂອງເຈາົ້ ຂອງໜງັ ສເື ຊູ່ ນັ ໜູ່ ວຍວຊິ າການ, ສໍານກັ ງານ, ກະຊວງ, ບລໍ ສິ ດັ ແລະ ບາ້ ນເປັນຕນົ້ . - ສະຖານທູ່ ທີ າງການ ຫຼື ຄະນະກໍາມະການເຊູ່ ງິ ເປັນເຈາົ້ ຂອງໜງັ ສນື ນັ້ ເຊນັ ທູ່ ຫີ ອ້ ງການປກົ ຄອງ ເມອື ງ,ຫອ້ ງການປົກຄອງແຂວງ, ກະຊວງ ແລະ ສາໍ ນກັ ງານນາຍກົ ເປັນຕນົ້ . - ວນັ ເດອື ນປີທູ່ ອີ ອກຈດົ ໝາຍໃຫໃ້ ສູ່ ວນັ ເດອື ນປີ ແລະ ຕວົ ເລກເຊູ່ ນັ 24/6/1995 - ເລູ່ ອື ງໃຫໃ້ ສູ່ ເລູ່ ອື ງຫຍທໍ້ ູ່ ເີ ປັນເນອື້ ໃນໃຈຄວາມສນັ້ ທູ່ ສີ ຸດຂອງໜງັ ສສື ະບບັ ນນັ້ . ໃນກໍລະນເີ ປັນໜງັ ສຕື ູ່ ໍເນູ່ ອື ງໂດຍປົກກະຕໃິ ຫໃ້ ສູ່ ເລູ່ ອື ງຂອງໜງັ ສ.ື - ຄໍາຂນຶ້ ຕນົ້ ກໍໃສູ່ ຕາມຖານະຜູຮ້ ບັ ໜງັ ສ.ື - ອາ້ ງອງີ (ຖາ້ ມ)ີ ໃຫອ້ ງີ ໃສູ່ ໜງັ ສທື ູ່ ເີ ຄຍີ ຕດິ ຕູ່ ກໍ ນັ ສະເພາະນງັ ສທື ູ່ ເີ ປນັ ທາງການເຊູ່ ງິ ຜູທ້ ູ່ ຮີ ບັ ໜງັ ສໄື ດ ້ ຮບັ ມາກູ່ ອນແລວ້ ຈະຈາກທາງການໃດກຕໍ າມໂດຍອາ້ ງອງີ ໃຫຖ້ ກື ຕອ້ ງວູ່ າໃຜເປັນເຈາົ້ ຂອງໜງັ ສນື ນັ້ ຖາ້ ສູ່ ງົ ໄປໃນ ຊອງດຽວກນັ ບູ່ ໄໍ ດກ້ ໍໃຫບ້ ອກວູ່ າສູ່ ງົ ໄປທາງໃດ. - ຂໍຄ້ ວາມໃຫໃ້ ສູ່ ເນອື້ ໃນສໍາຄນັ ຂອງເລູ່ ອື ງໃຫຖ້ ືກຕອ້ ງ ແລະ ເຂາົ້ ໃຈງູ່າຍ, ຖາ້ ມຈີ ດຸ ປະສົງໃສູ່ ຫຼາຍ ອນັ ໃຫແ້ ຍກອອກເປັນຂ.ໍ້ - ຄາໍ ລງົ ທາ້ ຍໃຫໃ້ ສູ່ ຕາມຖານະຂອງຜູຮ້ ບັ ໜງັ ສນື ນັ້ . - ໜາ້ ທູ່ ຕີ າໍ ແໜູ່ ງໃຫໃ້ ສູ່ ຕາໍ ແໜູ່ ງຂອງເຈາົ້ ຂອງໜງັ ສ.ື - ເຊນັ ຊູ່ ຂື ອງລາຍມເື ຈາົ້ ຂອງໜງັ ສື ແລະ ໃຫຂ້ ຽນຊູ່ ແື ຈງ້ ໄວລ້ ູ່ ຸມລາຍເຊນັ . - ພາກສູ່ ວນທາງການເຈາົ້ ຂອງເລູ່ ອື ງໃຫຂ້ ຽນຊູ່ ເື ຈາົ້ ຂອງເລູ່ ອື ງ ຫຼື ໜູ່ ວຍງານອອກໜງັ ສນື ນັ້ . - ຖາ້ ພາກສູ່ ວນທາງການທູ່ ອີ ອກໜງັ ສຢື ູ່ ູລະດບັ ກະຊວງໃຫໃ້ ສູ່ ສູ່ ທື າງການເຈາົ້ ຂອງເລູ່ ອື ງທງັ ລະດບັ ກມົ ແລະ ກອງ. ຖາ້ ພາກສູ່ ວນທາງການທູ່ ອີ ອກໜງັ ສຢື ູ່ ູໃນລະດບັ ກມົ ລງົ ມາກໃໍ ສູ່ ຊູ່ ເື ຈາົ້ ຂອງເລູ່ ອື ງພຽງລະດບັ ກອງ ຫຼື ໜູ່ ວຍງານທູ່ ຮີ ບັ ຜດິ ຊອບ. - ໃຫລ້ ງົ ເລກໂທລະສບັ ເຈາົ້ ຂອງເລູ່ ອື ງ ຫຼື ໜູ່ ວຍງານ ແລະ ເລກພາຍໃນຕູໄ້ ປສະນສີ າຂາ (ຖາ້ ມ)ີ . - ຈດັ ສໍາເນາົ ສູ່ ງົ ໄປໃຫຜ້ ູໃ້ ດແລວ້ ໃຫໃ້ ສູ່ ຊູ່ ເື ຕມັ ຫຼື ຊູ່ ຫື ຍໍຂ້ ອງພາກສູ່ ວນທາງການນນັ້ ຫຼື ວູ່ າຊູ່ ບື ຸກຄນົ ທູ່ ສີ ູ່ ງົ ສາໍ ເນາົ ໄປໃຫເ້ ພູ່ ອື ເຂາົ້ ໃຈລະຫວູ່ າງຜູສ້ ູ່ ງົ ແລະ ຜູຮ້ ບັ . ຕວົ ຢູ່ າງ: ໜງັ ສພື າຍນອກ 65

ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະກລິ າ ກມົ ສວ້ ງຄູ ວທິ ະຍາໄລຄຫູ ວຼ ງພະບາງ ເລກທີ ........ /ວຄຫຼບ ຫວຼ ງພະບາງ, ວນັ ທ.ີ ...../…/….. ບດົ ລາຍງານ ຮຽນ...................... ເລູ່ ອື ງ...................... ອງີ ຕາມ..................................... I. ຈດຸ ປະສງົ 1. ..................................................................................................................... 2. ..................................................................................................................... II. ເນອື້ ໃນ 1. ....................................................................................................................... 2. ....................................................................................................................... ດູ່ ງັ ນນັ້ , ຈູ່ ງຶ ລາຍງານມາຍງັ ທູ່ ານ ເພູ່ ອື ຊາບ ແລະ ຂໍທດິ ຊນີ້ ໍາແນວທາງປະຕບິ ດັ ຕາມທາງຄວນດວ້ ຍ. ຫອ້ ງການ ຫຼື ກມົ ກອງ ເຊນັ ແລະ ປະທບັ ຕາ ຊູ່ ແື ລະນາມສະກຸນ ບູ່ ອນນໍາສູ່ ງົ ເອກະສານຄດັ ຕດິ 1. ສໍານກັ ງານ-ອງົ ການ........ສະບບັ 2. ...............................ສະບບັ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະກລິ າ ເລກທີ /ວຄຫຼບ ກມົ ສາ້ ງຄູ 66

ວທິ ະຍາໄລຄູຫວຼ ງພະບາງ ວທິ ະຍາໄລຄຫູ ຼວງພະ ບາງ ວນັ ທ.ີ ...../…/….. ແຈງ້ ການ ຮຽນ...................... ເລູ່ ອື ງ...................... ອງີ ຕາມ.................................. ວທິ ະຍາໄລຄູຫຼວງພະບາງຂໍຖືເປັນກຽດແຈງ້ ການມາຍງັ .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. ດູ່ ງັ ນນັ້ , ຈູ່ ງຶ ແຈງ້ ມາເພູ່ ອື ຊາບ ແລະ ພາກສູ່ ວນທູ່ ກີ ູ່ ຽວຂອ້ ງຊາບ ແລະ ພອ້ ມກນັ ຈດັ ຕງັ້ ປະຕບິ ດັ ຕາມເນອື້ ໃນຂາ້ ງເທງິ ໃຫໄ້ ດຮ້ ບັ ຜນົ ດ.ີ ຫອ້ ງການ ຫຼື ກມົ ກອງ ເຊນັ ແລະ ປະທບັ ຕາ ຊູ່ ແື ລະນາມສະກຸ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະກລິ າ ກມົ ສາ້ ງຄູ ວທິ ະຍາໄລຄູຫຼວງພະບາງ ເລກທີ /ວຄຫຼບ ຫຼວງພະບາງ, ວນັ ທ.ີ ...../…/….. ໜັງສືແຈງ້ ຕອບ ຮຽນ: ....................................................................................................... ເລູ່ ອື ງ: ....................................................................................................... - ອງີ ຕາມ...................................................................................................... - ອງີ ຕາມ...................................................................................................... ຊູ່ ຫື ອ້ ງການ..............................ຂຖໍ ເື ປັນກຽດແຈງ້ ມາຍງັ ................................ ດູ່ ງັ ນນັ້ , ຈູ່ ງຶ ແຈງ້ ມາຍງັ ...............................................ເພູ່ ອື ຊາບດວ້ ຍ. ຫວົ ໜາ້ ຫອ້ ງການ 67

ເຊນັ ແລະ ປະທບັ ຕາ ບູ່ ອນນໍາສູ່ ງົ ເອກະສານຄດັ ຕດິ 1. ສໍານກັ ງານ, ອງົ ການເພູ່ ອື .................. ສະບບັ 2. ...............................................ສະບບັ 3. ເກບັ ຮກັ ສາໄວ.້ .............................ສະບບັ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະກລິ າ ກມົ ສາ້ ງຄູ ວທິ ະຍາໄລຄູຫວຼ ງພະບາງ ເລກທີ /ວຄຫບຼ ຫຼວງພະບາງ, ວນັ ທ.ີ ...../…/….. ໜງັ ສເື ຊນີ ອງີ ຕາມ............................................................................................................ (ຊູ່ ຫື ອ້ ງການ, ກມົ ຫຼື ຕໍາແໜູ່ ງ..............ຂໍຖເື ປັນກຽດຮຽນເຊນີ : ທູ່ ານ............................................................... ເພູ່ ອື ເຂາົ້ ຮູ່ ວມກອງປະຊຸ ມ....................................................................................... ເຊູ່ ງິ ຈະໄດຈດັ ຂນຶ້ ໃນວນັ ທ.ີ .......ເວລາ..................ສະຖານທູ່ .ີ ...................ຕາມວາລະກອງປະຊຸມທູ່ ຄີ ດັ ຕດິ ມາພອ້ ມນ:ີ້ ຫວງັ ວູ່ າທູ່ ານຄງົ ສະລະເວລາອນັ ມຄີ ຸນຄູ່ າເຂາົ້ ຮູ່ ວມຕາມການເຊນີ ຄງັ້ ນດີ້ ວ້ ຍ. ໝາຍເຫດ: ຕດິ ຄດັ ໂທ..................(ຖາ້ ໄປຈດັ ຢູ່ ູຕູ່ າງແຂວງຕອ້ ງບອກລາຍລະອຽດຂອງການກນິ ຢູ່ ູ , ພກັ ເຊາົ , ການເດນີ ທາງຕູ່ າງໆ. ຫວົ ໜາ້ ຫອ້ ງການ ເຊນັ ແລະ ປະທບັ ຕາ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະກລິ າ ກມົ ສາ້ ງຄູ 68

ວທິ ະຍາໄລຄູຫວຼ ງພະບາງ ເລກທີ /ວຄຫບຼ ຫວຼ ງພະບາງ, ວນັ ທ.ີ ...../…/….. ໜງັ ສສື ະເໜີ ຮຽນ...................... ເລູ່ ອື ງ...................... ອງີ ຕາມ.................................. ວທິ ະຍາໄລຄູຫຼວງພະບາງຂຖໍ ເື ປັນກຽດສະເໜມີ າຍງັ ທູ່ ານຊາບວູ່ າ............................................. ດູ່ ງັ ນນັ້ , ຈູ່ ງຶ ສະເໜມີ າຍງັ ທູ່ ານ ເພູ່ ອື ພຈິ າລະນາຕາມຄວາມເໝາະສມົ ດວ້ ຍ. ຫອ້ ງການ ຫຼື ກມົ ກອງ ເຊນັ ແລະ ປະທບັ ຕາ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະກລິ າ ກມົ ສາ້ ງຄູ ເລກທີ /ວຄຫບຼ ວທິ ະຍາໄລຄຫູ ວຼ ງພະບາງ ຫວຼ ງພະບາງ, ວນັ ທ.ີ ...../…/….. ຄໍາແນະນໍາ ຂອງລັດຖະມນົ ຕກີ ະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ ກູ່ ຽວກບັ .................................................. .................... ເຖງິ : ........................................................................................................ ເລູ່ ອື ງ: ....................................................................................................... ອງີ ຕາມ.............................................................................................................. ຂອງລດັ ຖະມນົ ຕກີ ະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າຈູ່ ງຶ ອອກຄໍາແນະນາໍ ດູ່ ງັ ນ.ີ້ 1. ............................................................................................................................. 2. ............................................................................................................................ ດູ່ ງັ ນນັ້ , ຈູ່ ງຶ ໃຫທ້ ຸກພາກສູ່ ວນກູ່ ຽວຂອ້ ງ ຈູ່ ງົ ພອ້ ມກນັ ຈດັ ຕງັ້ ປະຕບິ ດັ ຄາໍ ແນະນໍານຢີ້ ູ່ າງເຂມັ້ ງວດ. 69

ລດັ ຖະມນົ ຕີ ຊູ່ ື ແລະ ນາມສະກຸ ບູ່ ອນນາໍ ສູ່ ງົ 1. ສໍານກັ ງານອງົ ການ................ສະບບັ 2.......................................ສະບບັ ຂ. ໜງັ ສພື າຍໃນ ໜງັ ສພື າຍໃນແມູ່ ນໜງັ ສຕື ດິ ຕູ່ ທໍ າງການ, ເປັນແບບນອ້ ຍກວູ່ າໜງັ ສພື າຍນອກເປັນໜງັ ສຕື ດິ ຕູ່ ພໍ າຍໃນ ກະຊວງ, ກມົ ຫຼື ແຂວງດຽວກນັ ຂໍຄ້ ວາມນອ້ ຍກວູ່ າໜງັ ສພື າຍນອກ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະກລິ າ ເລກທີ /ວຄຫຼບ ກມົ ສາ້ ງຄູ ຫຼວງພະບາງ, ວນັ ທ.ີ ...../…/….. ວທິ ະຍາໄລຄູຫຼວງພະບາງ ມະຕິ ກອງປະຊຸ ມ............ຄັງ້ ວນັ ທ.ີ .......ທູ່ .ີ ........... ກອງປະຊຸມ......................................ໄດຈ້ ດັ ຕງັ້ ຂນຶ້ ໃນວນັ ທ.ີ ...........ເດອື ນ......ປີ.......ທູ່ .ີ .............. ພາຍໃຕກ້ ານເປັນປະທານຂອງທູ່ ານ........................... ມຜີ ູເ້ ຂາົ້ ຮູ່ ວມທງັ ໝດົ .................ຍງິ .........ທູ່ ານ, ກອງປະຊຸມຄງັ້ ນໄີ້ ດຮ້ ບັ ຟງັ ການລາຍງານ ແລະ ພຈິ າລະນາ ຮບັ ຮອງເອາົ ບນັ ຫາສາໍ ຄນັ ດູ່ ງັ ລູ່ ຸມນ.ີ້ 1. ............................................................................................................................ 2. ............................................................................................................................ ປະທານກອງປະຊຸ ມ 70

ຊູ່ ື ແລະ ປະທບັ ຕາ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະກລິ າ ກມົ ສາ້ ງຄູ ວທິ ະຍາໄລຄູຫຼວງພະບາງ ເລກທ:ີ .......ວຄຫບຼ ຫຼວງພະບາງ, ວນັ ທີ .... /..../2018 ບົດບັນທຶກ ກອງປະຊຸ ມ..................................... ໃນຕອນ ......................................./2018 ເວລາ ................ໂມງ ........ນາທີ ຂອງວນັ ທີ ........................ປີ 2018ສະຖານທູ່ ີ .........................ວທິ ະຍາໄລຄຫູ ຼວງພະບາງ,ໄດຈ້ ັດຕງັ້ ກອງ ປະຊຸ ມ. . . . .. . . . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . . . . .. ຂຶ້ນ ເ ປັ ນ ທ າງກ າ ນ ພາ ຍໃຕ ກ້ າ ນ ເ ປັ ນ ປ ະທ າ ນ ຂ ອ ງທູ່ າ ນ ..................................... ອໍານວຍການວທິ ະຍາໄລຄຫູ ຼວງພະບາງ. ມຄີ ູອາຈານ-ພະນກັ ງານເຂາົ້ ຮູ່ ວມທງັ ໝດົ ............... ທູ່ ານ, ຍງິ .............ທູ່ ານ(ລາຍລະອຽດມລີ າຍ ຊູ່ ຄື ດັ ຕດິ ບດົ ບນັ ທກຶ ສະບບັ ນ)ີ້ I. ຈດຸ ປະສງົ 1. ເພູ່ ອື ເປັນການ 2. ເພູ່ ອື 3. ເພູ່ ອື II. ເນອື້ ໃນ 1. .................................................................................................................... 2.................................................................................................................... III. ຄາໍ ເຫນັ ຊນີ້ າໍ ຂອງປະທານ 1. ....................................................................................................... 2. ................................................................................................................. ກອງປະຊຸ ມໄດດ້ ໍາເນນີ ເປັນເວລາ ......... ຊູ່ ວົ ໂມງ ແລະ ສນິ້ ສຸດລງົ ໃນເວລາ ..........ໂມງ ........... ນາທີ ຂອງຕອນ ແລງ ຂອງວນັ ທີ ......... ເດອີ ນ ສງິ ຫາ (8) ປີ 2018 ຜູບ້ ນັ ທກຶ ປະທານກອງປະຊຸ ມ 71

ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະກລິ າ ກມົ ສາ້ ງຄູ ເລກທີ /ວຄຫບຼ ວທິ ະຍາໄລຄຫູ ວຼ ງພະບາງ ວທິ ະຍາໄລຄຫູ ຼວງພະບາງ ວນັ ທ.ີ ...../…/….. ໃບມອບສິດ ອງີ ຕາມ ..................................................................................................... ອງີ ຕາມ ..................................................................................................... ຂາ້ ພະເຈາົ້ .................................. (ເຫດຜນົ )...................................................................................................................... .................................................................................................................................. ແຕູ່ ວນັ ທ.ີ ................ເດອື ນ.......ປ.ີ .........ເຖິງວນັ ທ.ີ ......ເດອື ນ.......ປີ.......ດວ້ ຍເກດນນັ້ ຈູ່ ງຶ ໄດມ້ ອບສດິ ແລະ ຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບໃຫແ້ ກູ່ ທູ່ ານ......................................................ຮກັ ສາການແທນຊູ່ ວົ ຄາວ ຕາມລະບຽບການທູ່ ໄີ ດກ້ າໍ ນດົ ໄວ.້ ດູ່ ງັ ນນັ້ , ຈູ່ ງຶ ໄດມອບສດິ ໃຫຜ້ ູກ້ ູ່ ຽວເພູ່ ອື ເປັນບູ່ ອນອງີ ໃນການຈດັ ຕງັ້ ປະຕບິ ດັ ວຽກງານ. ຫວົ ໜາ້ ຫອ້ ງການ ເຊນັ ແລະ ປະທບັ ຕາ ຊູ່ ື ແລະ ນາມສະກຸນ ບູ່ ອນນາໍ ສູ່ ງົ ເອກະສານຄດັ ຕດິ 1. ສໍານກັ ງານ, ອງົ ການເພູ່ ອື .................. ສະບບັ 2. ...............................................ສະບບັ 3.ຜູກ້ ູ່ ຽວ........................................ສະບບັ 4. ເກບັ ຮກັ ສາໄວ.້ .............................ສະບບັ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ 72

ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະກລິ າ ກມົ ສາ້ ງຄູ ເລກທີ /ວຄຫຼບ ວທິ ະຍາໄລຄູຫຼວງພະບາງ ວທິ ະຍາໄລຄູຫຼວງພະບາງ ວນັ ທ.ີ ...../…/….. ໃບຍກົ ຍາ້ ຍ ຮຽນ: ....................................................................................................... ເລູ່ ອື ງ: ....................................................................................................... ອງີ ຕາມ............................................................................................................... ອງີ ຕາມ.............................................................................................................. ຊູ່ ຫື ອ້ ງການ..............................ເຫນັ ດຍີ ກົ ຍາ້ ຍທູ່ ານ........................................ວນັ ເດອື ນປີ ເກດີ ..........ຕໍາແໜູ່ ງ........................ປີການ............................ປີ, ຊນັ້ ..................ຂນັ້ ເງນິ ເດອື ນ ..........ວຸດທກິ ານສກຶ ສາ....................ຈາກ......................ໄປປະຈໍາການຢູ່ ູ ................................. ດູ່ ງັ ນນັ້ , ຊູ່ ຫື ອ້ ງການ ຈູ່ ງຶ ອອກໃບຍກົ ຍາ້ ຍສະບບັ ນໃີ້ ຫຜ້ ູກ້ ູ່ ຽວໄວເ້ ປັນຫຼກັ ຖານ ແລະ ເປັນບູ່ ອນອງີ . ຫວົ ໜາ້ ຫອ້ ງການ ເຊນັ ແລະ ປະທບັ ຕາ ຊູ່ ື ແລະ ນາມສະກຸນ ບູ່ ອນນາໍ ສູ່ ງົ ເອກະສານຄດັ ຕດິ 1. ສໍານກັ ງານ, ອງົ ການເພູ່ ອື .................. ສະບບັ 2. ຜູກ້ ູ່ ຽວເກບັ ໄວ ້1 ສະບບັ ...................ສະບບັ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະກລິ າ ກມົ ສາ້ ງຄູ ເລກທີ /ວຄຫຼບ ວທິ ະຍາໄລຄູຫຼວງພະບາງ ວທິ ະຍາໄລຄຫູ ວຼ ງພະບາງ ວນັ ທ.ີ ...../…/….. ຂໍ ້ຕ ົກ ລ ົງ ຂອງລັດຖະມນົ ຕວີ ູ່ າດວ້ ຍ.............................. ອງີ ຕາມ ...................................................................................................... ລດັ ຖະມນົ ຕີກະຊວງສກຶ ສາທິການ ແລະ ກລິ າຕົກລົງ ມາດຕາ 1. .................................................................................................................. ມາດຕາ 2. .................................................................................................................. 73

ມາດຕາ 3. ................................................................................................................... ມາດຕາ5. ຂໍຕ້ ກົ ລງົ ສະບບັ ນມີ້ ຜີ ນົ ບງັ ຄບັ ໃຊນ້ ບັ ແຕູ່ ວນັ ລງົ ລາຍເຊນັ ເປັນຕນົ້ ໄປ. ລດັ ຖະມນົ ຕີ ຊູ່ ື ແລະ ນາມສະກຸນ ບູ່ ອນນໍາສູ່ ງົ 1. ສາໍ ນກັ ງານອງົ ການ................ສະບບັ 2.......................................ສະບບັ ຄ. ໜງັ ສປື ະທບັ ຕາ ໜງັ ສປື ະທບັ ຕາ ແມູ່ ນໜງັ ສທື ູ່ ໃີ ຊປ້ ະທບັ ຕາ ແທນການລງົ ຊູ່ ຂື ອງຫວົ ໜາ້ ໃນທາງລດັ ຖະການໂດຍໃຫຫ້ ວົ ໜາ້ ໃນທາງລດັ ຖະການ ຫຼື ຜູທ້ ູ່ ໄີ ດມອບໝາຍຈາກຫວົ ໜາ້ ໃນທາງລດັ ຖະການເປັນຜູຮ້ ບັ ຜດິ ຊອບເຊນັ ຊູ່ ຫື ຍກໍ້ ໍາ ກບັ ຕາ. ໜງັ ສປື ະທບັ ຕາໃຊໄ້ ດສ້ ະເພາະທາງການ ຫຼື ໃຊໄ້ ດກ້ ບັ ບຸ ກຄນົ ພາຍນອກສະເພາະ ເຊູ່ ງິ ບູ່ ແໍ ມູ່ ນເລູ່ ອື ງສາໍ ຄນັ ເຊູ່ ນັ ການຂໍລາຍລະອຽດເພູ່ ມີ ເຕມີ , ການສູ່ ງົ ສາໍ ເນາົ ໜງັ ສ,ື ສູ່ ງົ ຂອງ ຫຼື ເອກະສານຕອບຮບັ ທູ່ ບີ ູ່ ກໍ ູ່ ຽວກບັ ຂຄໍ້ ວາມທາງ ການອນັ ສາໍ ຄນັ ຫຼື ເລູ່ ອື ງການເງນິ , ການແຈງ້ ຜນົ ງານທູ່ ໄີ ດດ້ າໍ ເນນີ ການໄວ,້ ການເຕອື ນ, ການທວງທູ່ ຄີ ງົ ຄາ້ ງໂດຍ ຫວົ ໜາ້ ກາໍ ນດົ ເຮດັ ເປັນຄໍາສູ່ ງັ ໃຫໃ້ ຊໜ້ ງັ ສປື ະທບັ ຕາ. ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ ວທິ ະຍາໄລຄປູ າກເຊ ເລກທ.ີ ........ວ.ຄ. ປ /1995 ໂທ 212262 ທູ່ .ີ ......ວນັ ທ.ີ ............ ໜງັ ສືຂອບໃຈ ເຖິງ: ສູນພດັ ທະນາຄູ ຕາມທູ່ ສີ ູນພດັ ທະນາຄູ ໄດສ້ ູ່ ງົ ເອກະສານໄປໃຫວ້ ທິ ະຍາໄລຄູປາກເຊນນັ້ ພວກເຮາົ ໄດຮ້ ັບ ແລວ້ , ເອກະສານດູ່ ງັ ກູ່ າວລວມມີ 1. ................................................. 2. .................................................... ສູ່ ວນເອກະສານດງັ ກູ່ າວນນັ້ , ພວກເຮາົ ໄດນ້ ໍາໃຊແ້ ລວ້ , ຈູ່ ງຶ ຮຽນມາເພູ່ ອື ຊາບ ແລະ ຂຂໍ ອບໃຈມາຍງັ ສູນ ພດັ ທະນາຄູໃນໂອກາດນດີ້ ວ້ ຍ. ຄະນະອາໍ ນວຍການ ເຊນັ ພອ້ ມປະທບັ ຕາວທິ ະຍາໄລຄປູ າກເຊ ງ. ໜັງສສື ູ່ ງັ ການ 74

ໜງັ ສສື ູ່ ງັ ການລວມມີ 3 ຊະນດິ ຄື ຄາໍ ສູ່ ງັ , ລະບຽບ, ຂໍກ້ າໍ ນດົ (ດໍາລດັ , ໝາຍແຕູ່ ງຕງັ້ , ຂກໍ້ ໍານດົ , ມະຕິ ເປັນຕນົ້ )  ຄໍາສູ່ ງັ ແມູ່ ນບນັ ດາຂຄໍ້ ວາມທູ່ ຫີ ວົ ໜາ້ ຫຼື ຂນັ້ ເທງິ ສູ່ ງັ ການໃຫປ້ ະຕບິ ດັ ໂດຍຖືກຕອ້ ງຕາມກດົ ໝາຍ ຕວົ ຢູ່ າງ: ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ ບູ່ ອນທູ່ ອີ ອກຄໍາສູ່ ງັ ເລກທ.ີ ......../ ທູ່ .ີ .......ວນັ ທ.ີ .............. ຄໍາສູ່ ັງ ເຖິງ...................................... ເລູ່ ອື ງ.................................... ອງີ ຕາມ.................................................... ຂໍຄ້ ວາມ..................................................................................................................... ນບັ ຕງັ້ ແຕູ່ ວນັ ທີ ........................................................ເປັນຕນົ້ ໄປ ດູ່ ງັ ນນັ້ , ຈູ່ ງຶ ໃຫທ້ ຸກພາກສູ່ ວນກູ່ ຽວຂອ້ ງຈູ່ ງົ ພອ້ ມກນັ ຈດັ ຕງັ້ ປະຕບິ ດັ ຄໍາສູ່ ງັ ນຢີ້ ູ່ າງເຂມັ້ ງວດ ລງົ ຊູ່ ຜື ູອ້ ອກຄາໍ ສູ່ ງັ ພອ້ ມດວ້ ຍໜາ້ ທູ່ ຕີ າໍ ແໜູ່ ງ ສາໍ ເນາົ ສູ່ ງົ ເອກະສານ( ຖາ້ ມ)ີ ລາຍເຊນັ 1.................... ຊູ່ ແື ຈງ້ 2.....................  ລະບຽບ 75

ລະບຽບ ແມູ່ ນບນັ ຂໍຄ້ ວາມ ເຊູ່ ງິ ຜູມ້ ສີ ດິ ອາໍ ນາດໜາ້ ທູ່ ີ (ນບັ ທງັ ການຈດັ ຕງັ້ ທຸກຂນັ້ ) ໄດກ້ ໍານດົ ວາງໄວ ້ ໂດຍອາໄສ ອໍານາດກດົ ໝາຍ ເພູ່ ອື ຖືເປັນຫຼກັ ໃນການປະຕບິ ດັ ເປັນປະຈໍາ. ຕວົ ຢູ່ າງ: ສາທາລະນະລດິ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນະຖາວອນ ປະທານປະເທດ ເລກທີ 323 .ປປທ ນະຄອນຫວຼ ງວຽງຈນັ , ວນັ ທີ 25 ທນັ ວາ 2017 ດໍາລັດ ຂອງປະທານປະເທດ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ກູ່ ຽວກບັ ການປະກາດໃຊກ້ ດົ ໝາຍ ວູ່ າດວ້ ຍກາໍ ມະບານລາວ ( ສະບບັ ປັບປຸງ ) - ອງີ ຕາມ ລດັ ຖະທາມະນນູ ແຫູ່ ງ ສາທາລະນະລດັ ປະສາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ (ສະບບັ ປັບປຸງປີ 2015 ) ໝວດທີ XIມາດຕາ 67 ຂໍ້ 01 ; - ອງີ ຕາມ ມະຕຂິ ອງກອງປະຊຸ ມສະພາແຫູ່ ງຊາດ ສະບບັ ເລກທີ 071.ສພຊ, ລງົ ວນັ ທີ 15 ພະຈກິ 2017 ກູ່ ຽວ ກບັ ການຮບັ ຮອງເອາກດົ ໝາຍ ວູ່ າດວ້ ຍກໍາມະບານລາວ (ສະບບັ ປັບປຸງ); - ອງີ ຕາມ ໜງັ ສສື ະເໜຂີ ອງຄະນະປະຈາໍ ສະພາແຫູ່ ງຊາດ ສະບບັ ເລກທີ 035 ຄປຈ, ລງົ ວັນທີ 12 ທນັ ວາ 2017 ປະທານປະເທດ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ອອກລດັ ຖະດໍາລດັ : ມາດຕາ 1 ປະກາດໃຊກ້ ດົ ໝາຍ ວູ່ າດວ້ ຍກໍາມະບານລາວ (ສະບບັ ປັບປຸງ). ມາດຕາ 2 ລດັ ຖະດາໍ ລດັ ສະບບັ ນີ້ ມຜີ ນົ ສກັ ສດິ ນບັ ແຕູ່ ວນັ ລງົ ລາຍເຊນັ ເປັນຕນົ້ ໄປ. ປະທານປະເທດ ແຫູ່ ງ ສປປ ລາວ ບຸນຍງັ ວໍລະຈດິ ຄດັ ຈາກປືມ້ ກດົ ໝາຍວູ່ າດວ້ ຍກາໍ ມະບານາວສະບບັ ປບັ ປຸງໃໝູ່ (ສະຫງວນລຂິ ະສດິ : 2018)  ຂໍ້ບງັ ຄບັ • ຂໍບ້ ງັ ຄບັ (ຂກໍ້ າໍ ນດົ ) ແມູ່ ນບນັ ດາຂໍຄ້ ວາມ ເຊູ່ ງິ ແມູ່ ນຜູທ້ ູ່ ມີ ອີ າໍ ນາດໜາ້ ທູ່ ໃີ ຫໃ້ ຊ ້ ໂດຍອາໄສອາໍ ນາດກດົ ໝາຍທູ່ ີໄດບ້ ນັ ຍດັ ໃຫ ້ ເຮດັ ໄດ ້ ຕວົ ຢູ່ າງ: 76

ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ ປະທານປະເທດ ເລກທີ 025 /ປປທ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ , ວນັ ທີ 18. ມງັ ກອນ. 2016 ລັດຖະອໍາລັດ ຂອງປະທານປະເທດ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ກູ່ ຽວກບັ ການປະກາດໃຊກ້ ດົ ໝາຍວູ່ າດວ້ ຍພະນກັ ງານ-ລດັ ຖະກອນ - ອງີ ຕາມ ລດັ ຖະທໍາມະນນູ ແຫູ່ ງ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ(ສະບບັ ປັບປຸງ ປີ 2015 ມວດທີ XI ມາດຕາ 67 ຂໍທ້ ີ 01 - ອງີ ຕາມ ມະຕຕິ ກົ ລງົ ຂອງສະພາແຫູ່ ງຊາດ ສະບບັ ເລກທີ 023/ສພຊ, ລງົ ວນັ ທີ 18. ທນັ ວາ. 2015 - ອງີ ຕາມ ໜງັ ສສື ະເໜຂີ ອງຄະນະປະຈາໍ ສະພາແຫູ່ ງຊາດ ສະບບັ ເລກທີ 05/ຄປຈ, ລົງວນັ ທີ 15 ມງັ ກອນ 2016. ປະທານປະເທດ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ອອກລດັ ຖະດາໍ ລດັ : ມາດຕາ 1. ປະກາໃຊກ້ ດົ ໝາຍວູ່ າດວ້ ຍ ພະນກັ ງານ-ລດັ ຖະກອນ. ມາດຕາ 2. ລດັ ຖະດໍາລດັ ສະບບັ ນີ້ ມຜີ ນົ ສກັ ສດິ ນບັ ແຕູ່ ລງົ ລາຍເຊນັ ເປັນຕນົ້ ໄປ. ປະທານປະເທດ ແຫູ່ ງ ສປປ ລາວ ຈມູ ມາລີ ໄຊຍະສອນ ຄດັ ຈາກປື້ມກດົ ໝາຍວູ່ າດວ້ ຍພະນກັ ງານ-ລດັ ຖະກອນສະບບັ ປັບປຸງໃໝູ່ ( 2016) ຈ. ໜັງສປື ະຊາສໍາພນັ  ປະກາດ ປະກາດ ແມູ່ ນບນັ ດາຂຄໍ້ ວາມທູ່ ທີ າງການປະກາດ ຫຼື ຊແີ້ ຈງໃຫຮ້ ູ ້ ຫຼື ແນະນໍາການປະຕບິ ດັ ໃດໜູ່ ງຶ ໂດຍອາໄສ ສູ່ ມື ວນຊນົ ຊະນດິ ໃດໜູ່ ງຶ ເປັນເຄູ່ ອື ງມສື ູ່ ສື ານ ເຊູ່ ນັ : ປະກາດທາງວທິ ະຍຸ , ໂທລະພາບ, ໜງັ ສພື ມິ , ປ້າຍປະກາດ ໃນບູ່ ອນສາທາລະນະ ແລະ ອູ່ ນື ໆ. ການປະກາດນນັ້ ບາງເທູ່ ອື ກເໍ ປັນພຽງ ແຕູ່ ແຈງ້ ໃຫຮ້ ູຈ້ ກັ ແລະ ບາງເທູ່ ອື ກໍ ແຈງ້ ໃຫຮ້ ູຈ້ ກັ ແລະ ປະຕບິ ດັ ຕາມ. ປະກາດ ມີ 2 ປະເພດ ຄ:ື ປະກາດທູ່ ວົ ໄປ ແລະ ປະກາດທາງລດັ ຖະການ. 1. ປະກາດທູ່ ວົ ໄປ ເຊູ່ ນັ : ປະກາດຮບັ ສະໝກັ ງານ, ປະກາດເຊນີ ທູ່ ຽວບຸນ, ປະກາດຫາເຄູ່ ອື ງຂອງຕກົ ເຮູ່ ຍ. ຕວົ ຢູ່ າງ: ປ ະກ າ ດ ກ ະເ ປົ າ ເ ສ ຍ . ຂາ້ ພະເຈາົ້ ໄດເ້ ຮດັ ກະເປົາເສຍລະຫວູ່ າງທາງ ສູ່ ແີ ຍກໄຟແດງທາດຫຼວງ ຫາປະຕູໂຂງໃຫຍູ່ ມເີ ອກະສານ ດູ່ ງັ ນ:ີ້ ໃບຂບັ ຂູ່ ,ີ ໃບທະບຽນລດົ ທະບຽນ ຍ. ກ. ພ 1512, ບດັ ປະຊາຊນົ .ທງັ ໝດົ ອອກຊູ່ ື ນາງ ວັນຖະໜອມ ສະຫວນັ ນະໂຄດ ຖາ້ ຜູໃ້ ດພບົ ເຫນັ ກະລຸນາຕດິ ຕູ່ ໍໄດ ້ ທູ່ ບີ າ້ ນດງົ ໝຽ້ ງ,ໂທ 413209, 212191 ຈະສົມມະນາ ບຸນຄຸນຕາມຄວາມສມົ ຄວນ. 77

2. ປະກາດທາງລດັ ຖະການ ເຊູ່ ນັ : ປະກາດແຂູ່ ງຂນັ ເສງັ ນກັ ຮຽນເກູ່ ງັ , ປະກາດຂອງກະຊວງສາທາລະນະສຸ ກ ກູ່ ຽວກບັ ການປອ້ ງກນັ ພະຍາດໄຂເ້ ລອື ດອອກ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະກລິ າ ກມົ ສາ້ ງຄູ ເລກທີ /ວຄຫບຼ ວທິ ະຍາໄລຄຫູ ວຼ ງພະບາງ ຫຼວງພະບາງ, ວນັ ທ.ີ ...../…/….. ແຈງ້ ການ ຮຽນ...................... ເລູ່ ອື ງ...................... ອງີ ຕາມ.................................. ວທິ ະຍາໄລຄູຫວຼ ງພະບາງຂໍຖເື ປັນກຽດແຈງ້ ການມາຍງັ .................................................................................................................................. ດູ່ ງັ ນນັ້ , ຈູ່ ງຶ ແຈງ້ ມາເພູ່ ອື ຊາບ ແລະ ພາກສູ່ ວນທູ່ ກີ ູ່ ຽວຂອ້ ງຊາບ ແລະ ພອ້ ມກນັ ຈດັ ຕງັ້ ປະຕບິ ດັ ຕາມເນອື້ ໃນຂາ້ ງເທງິ ໃຫໄ້ ດຮ້ ບັ ຜນົ ດ.ີ ຫອ້ ງການ ຫຼື ກມົ ກອງ ເຊນັ ແລະ ປະທບັ ຕາ ຕົວຢູ່ າງ: ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ເລກທ.ີ ..........ຫກ ຫອ້ ງການ ນະຄອນຫວຼ ງວຽງຈນັ , ວນັ ທີ 13 ກໍລະກດົ 2018 ແຈງ້ ການດວູ່ ນ ຮຽນ: -ບນັ ດາ ທູ່ ານ ຫວົ ໜາ້ ກມົ , ສະຖາບນັ , ອງົ ການເທູ່ າົ ກມົ ແລະ ສູນ. -ທູ່ ານ ອະທກິ ານບໍດມີ ະຫາວທິ ະຍາໄລແຫູ່ ງຊາດ. -ທູ່ ານ ຜູອ້ ໍານວຍການລັດວສິ າຫະກິດໂຮງພິມສກຶ ສາ ແລະ ລດັ ວສິ າຫະກດິ ໂຮງງານຜະລດິ ອຸປະກອນການສກຶ ສາ. -ທູ່ ານ ຜູອ້ າໍ ນວຍການວທິ ະຍາໄລ ແລະ ໂຮງຮຽນ ອອ້ ມຂາ້ ງ ກະຊວງສກຶ ສາທິ ການ ແລະ ກລິ າ 78

ເລູ່ ອື ງ: ຂໍແຜູ່ ປັດໃຈໃນການລະດມົ ທນື ເພູ່ ອື ຊູ່ ວຍເຫຼອື ຜູປ້ ະສບົ ໄພທໄີ ດຮ້ ບັ ຜນົ ກະທບົ ຈາກ ເຫດການອຸ ປະຕເິ ຫດໂຄງການກູ່ ໍສາ້ ງເຂູ່ ອື ນໄຟຟ້າ ເຊປຽນ-ເຊນໍາ້ ນອ້ ຍຢູ່ ູແຂວງອດັ ຕະປຶໃນຄງັ້ ວັນທີ 23 ກໍລະກດົ 2018. -ອງີ ຕາມ ແຈງ້ ການຂອງຫອ້ ງວູ່ າການສາໍ ນກັ ງານນາຍກົ ລດັ ຖະມນົ ຕີ ສະບັບເລກທີ 1105 ຫສຍນ, ລົງວນັ ທີ 24.07.2018. ຫອ້ ງການກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຂໍຖືເປັນກຽດແຈງ້ ມາຍງັ ບິນດາທູ່ ານຜູບ້ ໍລິຫານການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າພອ້ ມດວ້ ຍພະນກັ ງານ-ລດັ ຖະກອນ,ຄູ-ອາຈານ,ນກັ ຮຽນ-ນກັ ສກຶ ສາ ເພູ່ ອື ຂໍແຜູ່ ປັດໃຈຊູ່ ວຍເຫຼືອຜູ ້ ປະສບົ ໄພທໄີ ດຮ້ ບັ ຜນົ ກະທບົ ຈາກເຫດການອຸບດັ ຕເິ ຫດໂຄງການກູ່ ໍສາ້ ງເຂູ່ ອື ນໄຟຟ້າ ເຊປຽນ-ເຊນໍາ້ ນອ້ ຍ ຢູ່ ູ ແຂວງອດັ ຕະປືຄງັ້ ວນັ ທີ 23 ກໍລະກດົ 2018 ຊູ່ ງຶ ເປັນເຂດປະສບົ ໄພພບິ ດັ ສຸກເສນີ ລະດບັ ຊາດ. ສາໍ ລບັ ເງນິ ແຜູ່ ປັດໄຈຂໃໍ ຫສ້ ູ່ ງົ ພະແນກການເງນິ ຂນັ້ 2 ໂທ 021 254 701, ສາໍ ລບັ ວດັ ຖຸ ປັດໃຈຂໃໍ ຫສ້ ູ່ ງົ ພະ ແນກຄົນ້ ຄວ ້າສັງລວມໂທ 021 254 702, ຫອ້ ງກາ ນກະຊວງສກຶ ສ າທິກ ານ ແລະ ກລິ າ ໃ ນວນັ ທີ 27.7.2018. ແຈງ້ ການສະບບັ ນປີ້ ູ່ ຽນແທນ ສະບບັ ເລກທີ 2893 ຫກ , ລງົ ວນັ ທີ 25 ກໍລະກດົ 2018. ຄະນະນາກະຊວງ ພອ້ ມດວ້ ຍຄະນະຮັບຜດິ ຊອບຄຸມ້ ຄອງໄພພບິ ດັ ຂະແໜງສກຶ ສາ ແລ ກິລາ ຈະໄດ ້ ເດນີ ທາງໃນວນັ ເສາົ ກງົ ກບັ ວນັ ທີ 28.7.2018 ໄປແຂວງອດັ ຕະປື. ດູ່ ງັ ນນັ້ , ຫອ້ ງການກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຈູ່ ງຶ ຮຽກຮອ້ ງມາຍງັ ບນັ ດາທູ່ ານເພູ່ ອື ຊູ່ ວຍລະດົມທນື ຮອນ ແລະ ວດັ ຖຸ ປັດໃຈຕູ່ າງໆ ເພູ່ ອື ຊູ່ ວຍແຂວງອດັ ຕະປຶດວ້ ຍ. ຫວົ ໜາ້ ຫອ້ ງການ ຜູປ້ ະສານງານ ທູ່ ານ ນາງດາລາວອນ ກດິ ຕພິ ນັ 02091315323 • ຖະແຫຼງ ບດົ ຖະແຫງຼ ການມີ 4 ປະເພດ: 1. ບດົ ຖະແຫຼງການກອູ່ ນຈະເ ປີດກອງປະຊຸ ມ ແລະ ບົດຖະແ ຫຼງຫຼັງປິດກອງປະຊຸ ມໃດໜູ່ ງຶ ທູ່ ີມີ ລກັ ສະນະເປີດເຜຍີ ກບັ ສງັ ຄມົ . 2. ບດົ ຖະແຫຼງຜນົ ສາເລດັ ໃນການເດນີ ທາງໄປເຂາົ້ ຮູ່ ວມກອງປະຊຸ ມ ແລະ ການພົບປະຢ້ຽມຢາມ ຕູ່ າງປະເທດ,ການເຊນັ ສນົ ທສິ ນັ ຍາສາກນົ . 3. ບດົ ຖະແຫງຼ ກູ່ ຽວກບັ ເຫດການໄພພບິ ດັ ທາງທາມະຊາດເຊູ່ ນັ : ນາ້ ຖວ້ ມ, ແຜູ່ ນດນິ ໄຫວ, ລມົ ພາຍຸ, ໄຟໄ ໝ ້ ແລະ ພະຍາດລະບາດ. 4. ບດົ ຖະແຫງຼ ກູ່ ຽວກບັ ງານມະຫາກາທູ່ ສີ າຄັນຕູ່ າງໆເຊູ່ ນັ : ງານບຸ ນປະເພນ,ີ ງານມະຫາກໍາກິລາ, ກດິ ຈະກໍາທູ່ ອງທູ່ ຽວ. ຕວົ ຢູ່ າງ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ 79

ກະຊວງ........ ເລກທ.ີ .......... ຫອ້ ງການ...... ທູ່ .ີ ......, ວນັ ທ.ີ .......ເດອື ນ......ປີ........ ບດົ ຖະແຫຼງ ຮຽນ:.................................................................................................................. ເລູ່ ອື ງ:.................................................................................................................. -ບູ່ ອນອງີ :.............................................................................................................. -ລາມພະບດົ :.............................................................................................. ............ -ແຈງ້ ຈດຸ ປະສງົ ວນັ ເວລາ ສະຖານທູ່ ີ ເນອື້ ໃນ -ຮຽກຮອ້ ງ.............................................................................................................. -ອວຍພອນ ແລະ ຂອບໃຈ. ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ ສະພາແຫູ່ ງຊາດ ຫອ້ ງການສະພາປະຊາຊນົ ແຂວງ ເລກທ.ີ .......... ທູ່ ີ ນະຄອນຫວຼ ງພະບາງ, ວນັ ທີ 11 ມງັ ກອນ 2018 ບດົ ຖະແຫຼງ ກູ່ ຽວກບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ກອງປະຊຸມສະໄໝສາມນັ ເທູ່ ອື ທີ 6 ຂອງສະພາປະຊາຊນົ ແຂວງຫວຼ ງພະບາງ ຊຸດທ.ີ .. ຮຽນ: ບນັ ດາທູ່ ານ ການນາພກັ -ລດັ ແຂວງຫຼວງພະບາງ ທູ່ ນີ ບັ ຖືິ ! : ນບັ ຖື ແລະ ຮກັ ແພງ ມາຍງັ ພະນກັ ງານ,ທະຫານ,ຕາຫວຼ ດ ແລະ ປະຊາຊນົ ລາວຜູມ້ ສີ ດິ ເລອື ກຕັງ້ ທູ່ ວົ ແຂວງ ຫຼວງພະບາງ. -ອງີ ຕາມ ກດົ ໝາຍ ວູ່ າດວ້ ຍສະພາປະຊາຊນົ ຂນັ້ ແຂວງ,ສະບບັ ເລກທີ 65/ສພຊ, ລງົ ວນັ ທີ 10 ທັນວາ 2015 ພາກທີ IV, ໝວດທີ I, ມາດຕາ 60, ວູ່ າດວ້ ຍກອງປະຊຸ ມສະໄໝສາມນັ ເທູ່ ອື ທີ 6 ສະພາປະຊາຊນົ ຂນັ້ ແຂວງ. -ອງີ ຕາມ ມະຕິ ກອງປະຊຸມສະໄໝສາມນັ ເທູ່ ອື ທີ 6 ຂອງສະພາປະຊາຊນົ ແຂວງຫວຼ ງພະບາງຊຸດທີ I. ຂາ້ ພະ ເຈາົ້ ແກວ້ ລາ ມະນຈີ ດິ ຕາງໜາ້ ຄະນະປະຈໍາ ສະພາປະຊາຊນົ ແຂວງຫຼວງພະບາງຂໍຖືເປັນ ກຽດ ລາຍງານກູ່ ຽວກບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ກອງປະຊຸມສະໄໝສາມນັ ເທູ່ ອື ທີ 6 ຂອງສະພາປະຊາຊນົ ແຂວງ ຊຸ ດທີ I, 80

ໃຫແ້ ກູ່ ບນັ ດາທູ່ ານການນໍາພກັ -ລັດ ຂອງແຂວງ,ຂອງເມອື ງ,ພະນກັ ງານທະຫານ,ຕູ່ ໍາຫຼວດ,ນກັ ຖຸ ລະກດິ ຕະຫຼອດຮອດປະຊາຊນົ ລາວ ຜູມ້ ສີ ດິ ເລອື ກຕງັ້ ພາຍໃນແຂວງຫວຼ ງພະບາງ ຊາບວູ່ າ ການດໍາເນນີ ກອງປະຊຸມສະໄ ໝສາມນັ ເທູ່ ອື ທີ 6 ຂອງສະພາປະຊາຊນົ ແຂວງຫຼວງພະບາງ ໃຊເ້ ວລາ 3 ວນັ ເຕມັ ຊູ່ ຶງເລູ່ ີມແຕູ່ ວັນທີ 09 ຫາ ວນັ ທີ 11 ມງັ ກອນ 2018 ໂດຍການເປັນທະຫານ ຂອງທູ່ ານ ສາຍສະໝອນ ຄມົ ທະວົງ ປະທານສະພາ ປະຊາຊນົ ແຂວງ ກອງປະຊຸ ມໄດດ້ າໍ ເນນີ ໄປດວ້ ຍບນັ ຍາກາດອນັ ຟົດຟນື້ ແຫູ່ ງການເສມີ ຂະຫຍາຍສະຕປິ ັນຍາ, ສດິ ປະຊາທປິ ະໄຕ ດວ້ ຍຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບອນັ ສູງສູ່ ງົ ຂອງບນັ ດາທູ່ ານສະມາຊິກສະພາປະຊາຊນົ ແຂວງ,ໃນ ຖານະທູ່ ເີ ປັນອງົ ການຕວົ ແທນແຫູ່ ງສດິ ແລະ ຜນົ ປະໂຫຍດຂອງປະຊາຊນົ ລາວບນັ ດາເຜູ່ າົ ,ອກີ ດາ້ ນໜູ່ ງຶ ກູ່ ໍແມູ່ ນ ຍອ້ ນໄດຮ້ ບັ ການຮວູ່ ມມືແລະ ການປະກອບສູ່ ວນຢູ່ າງຕງັ້ ໜາ້ ຈາກອງົ ການປົກຄອງທອ້ ງຖູ່ ິນ ໃນການລາຍງານ, ການຊແີ ຈງອະທບິ າຍຄໍາຊກັ ຖາມຕູ່ າງໆ,ກອງປະຊຸ ມຄງັ້ ນີ້ ຈູ່ ງຶ ໄດຮ້ ບັ ຜນົ ສໍາເລັດຢູ່ າງຈບົ ງາມ,ບນັ ລຸຜນົ ຕາມ ລະດບັ ຄາດໝາຍທູ່ ວີ າງໄວ ້ ເປັນຕນົ້ ແມູ່ ນ ການຄນົ້ ຄວາ້ , ພຈິ າລະນາ ແລະ ຕກົ ລງົ ບັນຫາສໍາຄັນພນື້ ຖານຂອງ ແຂວງ ຊູ່ ງຶ ລາຍລະອຽດດູ່ ງັ ນ:ີ້ 1. ຮບັ ຟງັ ການລາຍງານໂດຍສງັ ເຂບ ຂອງທູ່ ານເຈາົ້ ແຂວງກູ່ ຽວກບັ ການບລໍ ຫິ ານວຽກງານ ຂອງ ອງົ ການປົກຄອງຂອງແຂວງ ປະຈາໍ ປີ 2018 ແລະທດິ ທາງວຽກງານ ປີ 2019. 2. ພຈິ າລະນາ ແລະ ຮບັ ຮອງເອາົ ການຈດັ ຕງັ້ ປະຕບິ ດັ ແຜນພດັ ທະນາເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ປະຈໍາ ປີ 2018 ແລະ ທດິ ທາງແຜນການ ປີ 2019 ຂອງແຂວງ. 3. ພຈິ າລະນາ ແລະ ຮບັ ຮອງເອາົ ການຈດັ ຕງັ້ ປະຕບິ ດັ ແຜນງບົ ປະມານ ປະຈໍາປີ 2018 ແລະ ທດິ ທາງແຜນການ ປີ 2019 ຂອງແຂວງ. 4. ຮບັ ຟັງການລາຍງານ ກູ່ ຽວກບັ ການຈດັ ຕງັ້ ປະຕິບັດ ວຽກງານລບຶ ລາ້ ງຄວາມທຸ ກຍາກ ໃຫ ້ ປະຊາຊນົ ຕາມທດິ 3 ສາ້ ງ ແລະ ຕາມມະຕິ ຂອງກອງປະຊຸມສະພາປະຊາຊນົ ແຂວງປະຈໍາ ປີ 2018 ແລະທິດ ທາງ 2019. 5. ຮບັ ຟງັ ການລາຍງານ ກູ່ ຽວກບັ ການຈດັ ຕງັ້ ປະຕບິ ດັ ວຽກງານການຄມຸ ້ ຄອງ ນາໍ ໃຊທ້ ູ່ ດີ ນິ ຂອງລດັ ແລະ ການອອກໃບຕາດນິ ລດັ ຢູ່ ູແຂວງຫຼວງພະບາງປະຈາໍ ປີ 2018 ແລະ ທດິ ທາງ 2019. ໃນໂອກາດອນັ ສະຫງູ່າລາສນີ ,ີ້ ຂາ້ ພະເຈາົ້ ຕູ່ າງໜາ້ ສະພາປະຊາຊນົ ແຂວງຫວຼ ງພະບາງຂຄໍ ອບໃຈເປັນຢູ່ າງ ສູງ ຕູ່ ກໍ ານນໍາພກັ -ລດັ ຂອງແຂວງ,ຂອງເມອື ງ,ພະນກັ ງານ,ທະຫານ,ຕໍາຫຼວດ,ນັກຖຸ ລະກິດ,ຕະຫຼອດຮອດ ປະຊາຊນົ ລາວບນັ ດາເຜູ່ າົ ຜູມ້ ສີ ດິ ເລອື ກຕງັ້ ພາຍໃນແຂວງຫຼວງພະບາງ ທູ່ໄີ ດຕ້ ງັ້ ໜາ້ ປະກອບສູ່ ວນເຂົາ້ ໃນການ ກະກຽມ ແລະ ດາໍ ເນນີ ກອງປະຊຸມສະໄໝສາມນັ ເທູ່ ອື ທີ 6 ຂອງສະພາປະຊາຊນົ ແຂວງຫຼວງພະບາງ ຄງັ້ ນ,ີ້ ຊູ່ ຶງ ໄດບ້ ນັ ລຸຕາມລະດບັ ຄາດໝາຍທູ່ ວີ າງໄວ ້ ຢູ່ າງຈບົ ງາມ. ຂໍຂອບໃຈ ຄ. ຂູ່ າວ ຂູ່ າວແມູ່ ນບນັ ດາຂຄໍ້ ວາມຕູ່ າງໆ ທູ່ ທີ າງການເຫນັ ວູ່ າສມົ ຄວນເຜຍີ ແຜູ່ ໃຫຮ້ ູແ້ ບບຂູ່ າວ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ 81

ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນະຖາວອນ (ຊູ່ ພື າກສູ່ ວນທູ່ ອີ ອກຂູ່ າວ) ເລູ່ ອື ງ:........................................................................................ ສະບບັ ທ.ີ ....................................................................................(ຖາ້ ມ)ີ (ຂໍຄ້ ວາມ) ......................................................................................................... ບູ່ ອນທູ່ ອີ ອກຂູ່ າວ ວນັ ທີ .......ເດອື ນ ........ ປີ .............. ຕວົ ຢູ່ າງ : ຂູ່ າວ ກອງປະຊຸ ມໃຫູ່ ຍຄງັ້ ທີ XII ຂອງສະຫະພັນກໍາມະບານຮາກຖນ ລັດວິສາຫະກິດໄຟຟາ້ ລາວ ກອງປະຊຸ ມໃຫູ່ ຍຄງັ້ XII ຂອງສະຫະພນັ ກາໍ ມະບານຮາກຖານ ລດັ ວສິ າຫະກດິ ໄຟຟາ້ ລາວ ( ຟຟລ ) ໄດ ້ ໄຂຂນຶ້ ໃນຕອນບູ່ າຍວນັ ທີ 29 ມນີ າ 2019, ຢູ່ ູຫອ້ ງປະຊຸມໃຫູ່ ຍ ຟຟລ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ , ມີ ທູ່ ານ ປ້ານ ນອ້ ຍມະນີ ກາໍ ມະການສູນກາງພກັ ປະທານສູນກາງສະຫະພນັ ກໍາມະບານລາວ, ທູ່ ານ ບຸ ນທຽມ ໄຊສງົ ຄາມ ປະທານສະຫະພນັ ກໍາມະບານ ກະຊວງພະລງັ ງານ-ບແໍ ຮູ່ ແລະ ທູ່ ານ ບຸນອູມ້ ສີວັນເພັງ ຄະນະພກັ ຮາກຖານ ຜູອ້ ໍານວຍການໃຫູ່ ຍ ຟຟລ ເປັນປະທານຮູ່ ວມ, ມສີ ະມາຊກິ ກາໍ ມະບານອອ້ ມຂາ້ ງລດັ ວສິ າຫະກດິ ໄຟຟາ້ ລາວເຂາົ້ ທງັ ໝົດ 644 ສະຫາຍ, ຍງິ 456 ສະຫາຍ.ໃນກອງປະຊຸ ມ ທູ່ ານ ໂສພອນ ສາຍຊົນຈະເລນີ ປະທານ ສະຫະພນັ ກາໍ ມະບານໄຟຟາ້ ລາວໄດຂ້ ນຶ້ ຜູ່ ານບດົ ລາຍງານການເຄູ່ ອື ນໄຫວວຽກງານ 5 ປີ ແລະ ແຜນການໃນຕູ່ ໍ ໜາ້ . ເພູ່ ອື ຍກົ ສູງຄຸນນະພາບຂອງສະມາຊກິ ກາໍ ມະບານໃຫມ້ ຄີ ວາມເຂມັ້ ແຂງ ໜກັ ແໜນ້ ຮອບດາ້ ນເຊູ່ ນັ : ດາ້ ນ ການເມອື ງ-ແນວຄດິ , ການຈດັ ຕງັ້ ແລະ ແບບແຜນໃຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ ຕາມແຜນນະໂຍບາຍຂອງພກັ , ລະບຽບການ ຕູ່ າງໆ ຂອງລດັ ປະກອບສູ່ ວນໃນການ ພດັ ທະນາເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ຕາມຂໍແ້ ຂູ່ ງຂນັ 5 ເປັນເຈາົ້ ຂອງສູ ນກາງ ສະຫະພັນກໍາມະບານລາວ, ພອ້ ມກັນນັນ້ ກອງປະຊຸ ມກູ່ ໄໍ ດປ້ ູ່ ອນບັດຄັດເລືອກເອົາຄະນະບໍລຫິ ານງານ ສະຫະພນັ ກໍາມະບານໄຟຟາ້ ລາວຊຸດໃໝູ່ ຈາກຜູສ້ ະມກັ 15 ທູ່ ານ ເອາົ 11 ທູ່ ານ ໃນກອງ ປະຊຸມ ປະຖມົ ມະລກຶ ເຫນັ ດຮີ ບັ ຮອງເອາົ ທູ່ ານ ບຸ ນເອອື້ ສວີ ນັ ເພງັ ເປັນປະທານຊູດໃໝູ່ , ທູ່ ານ ວລິ ະພອນ ວິຊຸ ນນະລາດ ເປັ ນຮອງ ປະທານ, ທູ່ ານ ນາງ ສຸກສນັ ພງົ ພລິ າ ເປັນຮອງປະທານ ແລະ ທູ່ ານ ວນັ ຄໍາ ແສງເມອື ງ ເປັນປະທານກວດກາ ຈາກນນັ້ ກອງປະຊຸ ມກູ່ ໄໍ ດຮ້ ບັ ຟັງການໂອລມົ ຈາກປະທານ ແລະ ກອງປະຊຸ ມກູ່ໄໍ ດປ້ ິດລງົ ດວ້ ຍຜນົ ສໍາເລັດອັນ ຈບົ ງາມ. ລດັ ວສິ າຫະກດິ ໄຟຟາ້ ລາວ ວນັ ທີ 29 ມນີ າ 2019 ໜງັ ສພື ມິ ປະຊາຊນົ ວນັ ພຸດ ວນັ ທີ 3 . ເມສາ (2019: 10) ແບບຂູ່ າວເປັນເຫມຼັ້ ວາລະສານ ມະຫາວທິ ະຍາໄລສາ້ ງຄວູ ຽງຈນັ ສະບບັ ທີ 5 ປະຈໍາເດອື ນ ກລໍ ະກດົ 1993 ສາລະບານ  ຜາສາດຫນີ “ ລງິ ຄະປະລະວະຕະ ” 82

 ສູນພດັ ທະນາຄູ  ເລອື ດ ແລະ ການບລໍ ຈິ າກເລອື ດ  ຕາໍ ນານຫວຼ ງພຣະບາງ  ບດົ ຮຽນທູ່ ທີ ອດຖອນໄດພ້ າຍຫຼງັ ໄປຍກົ ລະດບັ ຢູ່ ຕູ ູ່ າງປະເທດ  ເຫຼາົ້ ແລະ ຢາ , ເທວະດາ ຫຼື ມດັ ຈລຸ າບ  ຂອງທອມ (ຕູ່ ໍຈາກສະບບັ ກູ່ ອນ)  ໂຄງການຫຸດຼ ຜູ່ ອນການດູ່ ມື ເຫາຼົ້  ກາຍະບໍລຫິ ານ ຕົວຢູ່ າງ ສ. ໜງັ ສພື ະນກັ ງານເຮດັ ຂນຶ້ ຫຼື ຮບັ ໄວເ້ ປັນຫຼກັ ຖານໃນທາງການ  ໜັງສຢື ັງ້ ຢນື ໜງັ ສແື ບບນແີ້ ມູ່ ນໜງັ ສທື າງການເຮດັ ຂນຶ້ , ນອກຈາກໜງັ ສປື ະເພດອູ່ ືນທູ່ ີກູ່ າວມາແລວ້ ຫຼື ວູ່ າ ໜັງສທື ູ່ ີໜູ່ ວຍ ງານອູ່ ນື ທູ່ ບີ ູ່ ໍແມູ່ ນທາງການ ຫຼື ບຸກຄນົ ພາຍນອກສູ່ ງົ ມາເຖງິ ທາງການ ແລະ ທາງການຮບັ ໄວເ້ ປັນຫກຼັ ຖານລວມມີ 4ຊະນດິ ເຊູ່ ນັ : - ໜງັ ສຢື ັ້ງຢືນແມູ່ ນໜງັ ສທື ູ່ ທີ າງການອອກໃຫ ້ເພູ່ ອື ຮບັ ຮອງແກູ່ ບຸກຄນົ , ນຕິ ບິ ຸກຄນົ ຫຼື ໜູ່ ວຍງານເພູ່ ອື ວດັ ຖຸ ປະສງົ ແນວໃດແນວໜູ່ ງຶ ໃຫບ້ ຸກຄນົ ທູ່ວົ ໄປໂດຍບູ່ ໍເຈາະຈງົ . - ລາຍງານການປະຊຸ ມ ແມູ່ ນການບນັ ທກຶ ຄວາມຄດິ ເຫນັ ຂອງຜູທ້ ູ່ ມີ າປະຊຸ ມ, ຜູເ້ ຂາົ້ ຮູ່ ວມປະຊຸ ມເອົາໄວ ້ ເປັຫກຼັ ຖານ. - ບນັ ທກຶ ແມູ່ ນຂໍຄ້ ວາມເຊູ່ ງິ ຂນັ້ ລູ່ ຸມ ສະເໜຕີ ູ່ ໍຂນັ້ ເທງິ ຫຼື ຂນັ້ ເທງິ ສູ່ ງັ ການໃຫຂ້ ນັ້ ລູ່ ຸມຂອງຕນົ ຫວຼື ູ່ າ ເປັນ ຂໍຄ້ ວາມຂອງພະນກັ ງານ, ໜູ່ ວຍງານສະເໜຕີ ູ່ ໍກນັ . - ໜງັ ສອື ູ່ ນື ແມູ່ ນໜງັ ສື ຫຼື ເອກະສານທເີ ກດີ ຂນຶ້ ເຊູ່ ງິ ພະນກັ ງານການຈດັ ຕງັ້ ຕູ່ າງໆເຮດັ ຂນຶ້ ເພູ່ ອື ເປັນຫຼັກ ຖານທາງການ, ລວມທງັ ພາບຖູ່ າຍພມິ , ບນັ ທກຶ ສຽງ, ເທບັ ບນັ ທກຶ ພາບໜງັ ສືຂອງບຸ ກຄົນພາຍນອກທູ່ ຢີ ູ່ ື ນຕູ່ ໍ ການຈດັ ຕງັ້ ແລະ ພະນກັ ງານໄດຈ້ ດົ ເຂາົ້ ທະບຽນຮບັ ຮອງໜງັ ສຂື ອງລດັ ທະການແລວ້ , ນອກຈາກນນັ້ ຍັງລວມ ເຖງິ ສະໂນດແຜນທູ່ ແີ ບບ ແລະ ແບບວາດນໍາອກີ ດວ້ ຍ. • ແບບໜງັ ສືຢັ້ງຢື ນ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນະຖາວອນ ເມອື ງ.............. ໃບຢັງ້ ຢືນທູ່ ຢີ ູ ບາ້ ນ............... ເລກທູ່ .ີ ../.. ໜູ່ ວຍ.............. ນາຍບາ້ ນ, ບາ້ ນ...............................ເມອື ງ............................ແຂວງ................. 83

ຂໍຢັ້ງຢືນວູ່ າ ທາ້ ວ/ນາງ......................................................................ອາຍຸ ................ປີ ຊນົ ຊາດ.................ອາຊບີ ........................................ປັດຈບຸ ນັ ຢູ່ ູໜູ່ ວຍທູ່ .ີ ..................... ເຮອື ນເລກທູ່ .ີ ..........ໄດຈ້ ດົ ເຂາົ້ ສໍາມະໂນຄວົ ເລກ........................../................................ ເມອື ງ....................ແຂວງ.........................ເປັນລກູ ຂອງທາ້ ວ..................................... ແລະນາງ........................ທູ່ ບີ າ້ ນ......................................ເມອື ງ............................. ແຂວງ..............................ຜູກ້ ູ່ ຽວຢູ່ ໃູ ນຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບ ແລະຢູ່ ູໃນການຈດັ ຕງັ້ ພວກເຮາົ ແທ.້ ດູ່ ງັ ນນັ້ , ຈູ່ ງຶ ອອກໜງັ ສສື ະບບັ ນໃີ້ ຫຜ້ ູກ້ ູ່ ຽວໄວເ້ ປັນຫກຼັ ຖານ ຖາ້ ຜູກ້ ູ່ ຽວມພີ ດຶ ຕກິ າຕູ່ ໍຕາ້ ນກັບ ປະຊາຊນົ ແລະ ອໍານາດການປົກຄອງແລວ້ ຂພໍ ະນກັ ງານທູ່ ກີ ູ່ ຽວຂອ້ ງໄດອ້ າໍ ນວຍຄວາມສະດວກຕາມທາງຄວນ ດວ້ ຍ. ໃບຢັ້ງຢືນນໃີ້ ຊເ້ ພູ່ ອື .........................ຢັງ້ ຢືນວູ່ າຜູກ້ ູ່ ຽວຢູ່ ູໃນຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບຂອງບາ້ ນເຮາົ . ວນັ ທ.ີ ..../....../........ ນາຍບາ້ ນ, ບາ້ ນ................  ແບບລາຍງານການປະຊຸມ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະກລິ າ ເລກທີ /ວຄຫບຼ / ວທິ ະຍາໄລຄຫູ ວຼ ງພະບາງ ວທິ ະຍາໄລຄູຫຼວງພະບາງ ວນັ ທີ ....../…/….. ບົດລາຍງານ ຮຽນ...................... ເລູ່ ອື ງ...................... ອງີ ຕາມ..................................... I. ຈດຸ ປະສງົ 1. ...................................................................................................................... 2. ..................................................................................................................... II. ເນອື້ ໃນ 1. ....................................................................................................................... 2. ........................................................................................................................ III. ວນັ ເວລາປະຊຸ ມ 84

1. ກອງປະຊຸ ມໄກເ້ ປີດຂນຶ້ ໃນຕອນ........ເວລາ.....................ຂອງວນັ ທ.ີ ...........ໃຫກ້ ຽດເປັນປະທານ..... ກອງປະຂຸ ມໄດສ້ ນິ ສຸດລງົ ເວລາ.........................., ມພີ ະນກັ ງານເຂາົ້ ຮູ່ ວມ.............ທູ່ ານ, ຍງິ .........ທູ່ ານ ດູ່ ງັ ນນັ້ , ຈູ່ ງຶ ລາຍງານມາຍງັ ທູ່ ານ ເພູ່ ອື ຊາບ ແລະ ຂໍທດິ ຊນີ້ າໍ ແນວທາງປະຕບິ ດັ ຕາມທາງຄວນດວ້ ຍ. ຫອ້ ງການ ຫຼື ກມົ ກອງ ເຊນັ ແລະ ປະທບັ ຕາ ຊູ່ ແື ລະນາມສະກຸນ ບູ່ ອນສູ່ ງົ ເອກະສານ 1. ສາໍ ນກັ ງານ-ອງົ ການ........ສະບບັ 2. ...............................ສະບບັ 3. ເກບັ ຮກັ ສາໄວ.້ .............ສະບບັ 3. ຫຼກັ ການ ແລະ ວທິ ຂີ ຽນຈດົ ໝາຍ 3.1. ຫກຼັ ການ ໃນການຂຽນຈດົ ໝາຍຕູ່ າງໆມຫີ ກຼັ ການດູ່ ງັ ຕູ່ ໍໄປນ:ີ້ - ຂຽນຄໍາຂນື້ ຕນົ້ ແລະ ຄາໍ ລງົ ທາ້ ຍໃຫເ້ ໝາະສມົ ກບັ ຖານະຂອງຜູຮ້ ບັ ໃນໂອກາດຕູ່ າງໆ. - ຂຽນໃຫໄ້ ດເ້ ນອື້ ໃນສາໍ ຄນັ ແລະ ກະທດັ ຮດັ . - ໃຊພ້ າສາສຸພາບ, ຖກື ຕອ້ ງ ແລະ ເໝາະສມົ ກບັ ເນອື້ ໃນທູ່ ຕີ ອ້ ງການສູ່ສື ານ. - ຂຽນໃຫສ້ ະອາດ, ຮຽບຮອ້ ຍ, ບູ່ ໍມຮີ ອຍຂດີ ຂາ້ ແລະ ລບຶ . - ຂຽນໃຫຖ້ ກື ຕາມຮູບແບບຂອງການຂຽນຈດົ ໝາຍ. - ໜາ້ ຊອງຈດົ ໝາຍ (ສະຫກຼັ ຫງຼັ ຊອງຈດົ ໝາຍ) ໃຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ ແລະ ຈະແຈງ້ . - ບູ່ ຄໍ ວນໃຊນ້ ໍາ້ ເມກິ ສແີ ດງໃນການຂຽນຈດົ ໝາຍ ຫຼື ສະຫຼກັ ຫຼງັ ຊອງ. 3.2. ວທິ ກີ ານຂຽນຈດົ ໝາຍພວົ ພນັ ວຽກງານ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ. ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ. ເມອື ງ .......... ໂຮງຮຽນ......... ເລກທ.ີ ..... ຈດົ ໝາຍພວົ ພນັ ວຽກງານ. ຄະນະອາໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ......... ໄດເ້ ຮດັ ໜງັ ສສື ະບບັ ນມີ້ າຍງັ ທູ່ ານເພູ່ ອຶ ຂຄໍ້ ວາມຊູ່ ວຍເຫຼືອ ຈາກທາງບາ້ ນສມົ ທບົ ກບັ ສະມາຄມົ ພູ່ ແໍ ມູ່ ນກັ ຮຽນຊູ່ ອຍປົວແປງໂຕະຕູ່ ງັ ຈໍານວນໜູ່ ງຶ ທູ່ ີເປູ່ ເພ. ເນູ່ ືອງຈາກວູ່ າ ປັດຈບຸ ນັ ໂຕະຕູ່ ງັ ສາໍ ລບັ ນກັ ຮຽນບູ່ ໍພຽງພໍ ຈູ່ ງຶ ຂໍໃຫທ້ ູ່ ານຊູ່ ອຍໃນເລູ່ ອື ງນ.ີ້ ຫວງັ ວູ່ າ ທູ່ ານຈະແກໄ້ ຂ ແລະ ໃຫ ້ ຄວາມຮູ່ ວມມດື ວ້ ຍ. 85

ຮຽນມາດວ້ ຍຄວາມມບັ ຖຢື ູ່ າງສູງ. ວນັ ທ.ີ ........... ຄະນະອາໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ. (ເຊນັ ແລະ ປະທບັ ກາ) 4. ຮູບແບບການຈູ່ າໜາ້ ຊູ່ ອງຈດົ ໝາຍທາງການ. ຈາກ......................... ສະແຕມ ໂຮງຮຽນ............. ບາ້ ນ..................... ເມູ່ອື ງ................. ແຂວງ................... ສູ່ ງົ .................... ທູ່ ີ ຮ.ຮ ມດັ ທະຍມົ ....... ເມອື ງ............... ກາແພງນະຄອນ ຄດັ ຈາກປຶ້ມແບບຮຽນ ພາສາລາວ ແລະ ວນັ ນະຄະດີ ຊນັ້ ມດັ ທະຍມົ ປີ2 (ແບບເກູ່ າົ ) 4.1 ຮູບແບບ ຫຼື ວທິ ກີ ານຂຽນຈດົ ໝາຍສູ່ ວນຕວົ ຈະມຄີ :ື ສະຖານທູ່ .ີ ............... ວນັ ທ.ີ ..... ເດອື ນ...... ປີ........ ຄາໍ ຂນື້ ຕນົ້ ................... ເນອື້ ໃນຈດົ ໝາຍ.................................................................. ຄໍາລງົ ທາ້ ຍ............................................... ຊູ່ ື ແລະ ລາຍເຊນັ ຜູຂ້ ຽນຈດົ ໝາຍ 4.1.1. ການຈູ່ າໜາ້ ຊູ່ ອງ ແລະ ຫງຼັ ຊູ່ ອງຈດົ ໝາຍສູ່ ວນຕວົ ສະແຕມ ກະລຸນາສູ່ ງົ ........................... ທາ້ ວ ຫຼຶ ນາງ......................... ທູ່ ບີ າ້ ນ....... ເຮູ່ ອື ນເລກທ.ີ .......... ໜູ່ ວຍ............... ເມອື ງ.................... ແຂວງ......................... (ຂໍຂອບໃຈນາຜູຊ້ ູ່ ວຍສູ່ ງົ ) ດາ້ ນຫງຼັ 86

ຈາກ.................... (ຊູ່ ື ແລະ ນາມສະກນຸ ທູ່ ຢີ ູ່ ູຜູຝ້ າກ) ດາ້ ນໜາ້ ຄໍາຖາມ 1. ຈດົ ໝາຍແມູ່ ນຫຍງັ ? 2. ຈດົ ມາຍມຄີ ວາມສໍາຄນັ ຫຍງັ ແດູ່ ? 3. ຈດົ ໝາຍມຈີ ກັ ປະເພດຄປື ະເພດໃດແດູ່ ? 4. ຈດົ ໝາຍສູ່ ວນຕວົ ມຈີ ດົ ໝາຍໃດແດູ່ ? 5. ຈດົ ໝາຍທຸລະກດິ ມຈີ ດົ ໝາຍໃດແດູ່ ? ບົດທີ 11 ການຂຽນຄໍາຮອ້ ງ 1. ຄວາມໝາຍ ແລະ ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງການຂຽນຄາໍ ຮອ້ ງ ຄໍາຮອ້ ງແມູ່ ນໜງັ ສຮື ອ້ ງຂໃໍ ຫແ້ ກໄ້ ຂບນັ ຫາໃດໜູ່ ງຶ ຂອງທຸກຄນົ ຫຼື ກມົ ກອງທູ່ ຍີ ູ່ ນື ເຖງິ ຜູມ້ ໜີ າ້ ທູ່ ຮີ ບັ ຜດິ ຊອບ ແລະ ມສີ ດິ ແກໄ້ ຂຄໍາຮອ້ ງຂໍດູ່ ງັ ກູ່ າວເຊູ່ ນັ : ຄໍາຮອ້ ງຂໍເຂາົ້ ຮຽນຄໍາຮອ້ ງຂເໍ ຂາົ້ ເຮດັ ວຽກ ແລະ ອູ່ ນື ໆ. ຄາໍ ຮອ້ ງມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ຫຼາຍ ມນັ ເປັນການຊູ່ ວຍໃນການສູ່ ສື ານທາງດາ້ ນວຊິ າການໃນທກຸ ໆວຽກງານລວ້ ນແຕູ່ ໄດໃ້ ຊຄ້ ໍາຮອ້ ງທງັ ນນັ້ ເພູ່ ອື ຮອ້ ງຂໍໃຫແ້ ກໄ້ ຂບນັ ຫາຕູ່ າງໆຕາມຈດຸ ປະສງົ . ເພູ່ ອື ໃຫສ້ ະດວກ ແລະ ເອກະພາບໃນ ການຂຽນຄໍາຮອ້ ງສູ່ ວນຫຼາຍເພູ່ ນິ ໄດກ້ າໍ ນດົ ແບບຄາໍ ຮອ້ ງໄວ ້ ໃຫທ້ ູກຄນົ ເຮດັ ຕາມ ຫຼື ຂຽນໃສູ່ ຮູ່ າງຄໍາຮອ້ ງນນັ້ . ການຂຽນຄາໍ ຮອ້ ງສູ່ ງິ ສໍາຄນັ ຄວນໃຫຖ້ ກື ແບບທູ່ ກີ າໍ ນດົ ໄວ.້ ແຕູ່ ບາງບູ່ ອນຍງັ ບູ່ ໍທນັ ມແີ ບບຟອມຈູ່ ງຶ ຈາໍ ເປັນຮູວ້ ິທີ ຂຽນຄາໍ ຮອ້ ງ. 2. ປະເພດຂອງຄາໍ ຮອ້ ງ ຄາໍ ຮອ້ ງມີ 2 ປະເພດຄ:ື ຄໍາຮອ້ ງທາງລດັ ຖະການ ແລະ ຄໍາຮອ້ ງສູ່ ວນບຸກຄນົ . - ຄໍາຮອ້ ງທາງລດັ ຖະການແມູ່ ນຄາໍ ຮອ້ ງທູ່ ທີ າງຫອ້ ງການ ຫຼື ກມົ ກອງໃດໜູ່ ງຶ ທູ່ ເີ ຫນັ ດເີ ປັນເອກະພາບຕກົ ລງົ ກນັ ແລວ້ ຈູ່ ງຶ ຂຽນເພູ່ ອື ຮອ້ ງຂໍແກໄ້ ຂບນັ ຫາໃດໜູ່ ງຶ ຕາມທູ່ ທີ າງຫອ້ ງການຢາກຮອ້ ງຂໍ. - ຄາໍ ຮອ້ ງສູ່ ວນບຸກຄນົ : ແມູ່ ນຄາໍ ຮອ້ ງທູ່ ບີ ຸກຄນົ ໃດໜູ່ ງຶ ຢາກຈະຂຽນເພູ່ ອື ຮອ້ ງຂແໍ ກໄ້ ຂວຽກງານໃດໜູ່ ງຶ ທູ່ ີ ເປັນວຽກງານສູ່ ວນຕວົ . 3. ວິທຂີ ຽນຄາໍ ຮອ້ ງ 87

- ເນອື້ ໃນຄໍາຮອ້ ງຕອ້ ງກະທດັ ຮດັ , ຈະແຈງ້ , ເວາົ້ ຕາມຄວາມເປັນຈງິ ບູ່ ເໍ ວາົ້ ຕວົ ະ ຫຼື ຫຼອກລວງຖາ້ ບູ່ ໍດງັ ນັນ້ ສໍານກັ ງານທູ່ ຮີ ບັ ຜດິ ຊອບຈະບູ່ ພໍ ຈິ າລະນາຄາໍ ຮອ້ ງຂອງຕນົ . - ຄໍາເວາົ້ ທູ່ ຂີ ຽນຕອ້ ງສຸ ພາບ, ສະແດງຄວາມນບັ ຖື. - ການຂຽນຕວົ ໜງັ ສຕື ອ້ ງຈະແຈງ້ ອູ່ ານງູ່າຍ, ຂຽນດວ້ ຍນໍາ້ ເມກິ ສດີ ຽວ ແລະ ບູ່ ໍຂຽນດວ້ ຍນາໍ້ ເມກິ ສແີ ດງ, ບູ່ ໍ ລບຶ ຫຼື ເຮດັ ເປື້ອນ, ຄວນໃຊເ້ ຈຍ້ ຂະໜາດເໝາະສມົ ແລະ ສະອາດງາມຕາ. 4. ຕວົ ຢູ່ າງ ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ ຄໍາຮອ້ ງ ຮຽນ: ຄະນະອໍານວຍການວທິ ະຍາໄລຄູຫວຼ ງພະບາງທູ່ ນີ ບັ ຖື (ໂດຍຜູ່ ານການຈດັ ຕງັ້ ທູ່ ກີ ູ່ ຽວຂອ້ ງ) ເລູ່ ອື ງ: ຂເໍ ຂາົ້ ຮຽນ ຂາ້ ພະເຈາົ້ ຊູ່ .ື ......................ອາຍຸ.....ປີເປັນ..........ສງັ ກດັ ຢູ່ ູ............ເມອື ງ.................,ແຂວງ........... ຈຸດປະສງົ : ເພູ່ ອື ຂເໍ ຂາົ້ ຮຽນວທິ ະຍາໄລຄູຫວຼ ງພະບາງ ເຫດຜນົ ຍອ້ ນວູ່ າ............................................. ດູ່ ງັ ນນັ້ ,ຂາ້ ພະເຈາົ້ ຈູ່ ງຶ ຂຽນຄາໍ ຮອ້ ງສະບບັ ນຮິ້ ຽນມາຍງັ ທູ່ ານຊູ່ ວຍພຈິ າລະນາແກໄ້ ຂຕາມທາງຄວນດວ້ ຍ ຮຽນມາດວ້ ຍຄວາມນບັ ຖືຢູ່ າງສູງ ທູ່ .ີ ..........ວນັ ທ.ີ .... ລາຍເຊນັ ຜູຮ້ ອ້ ງຂໍ 88

ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສັນຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ ໃບຄໍາຮອ້ ງຂໍສະໝັກງານ ຮຽນ: ທູ່ ານຫວົ ໜາ້ ............................................................................................. ເລອື້ ງ:ຂໍສະໝກັ ງານຢູ່ ູ.............................................................................................. -ອງີ ໃສູ່ : ແຜນການນະໂຍບາຍຂອງພກັ -ລດັ ທູ່ມີ ຕີ ູ່ ໍປະຊາຊນົ ບນັ ດາເຜູ່ າົ . -ອງີ ໃສູ່ : ຄວາມຮຽກຮອ້ ງຕອ້ ງການຢາກມວີ ຽກເຮດັ ງານທາໍ ຂອງຜູທ້ ູ່ ຫີ ວາ້ ງງານແລະບູ່ ໍມວີ ຽກເຮດັ . ດູ່ ງັ ນນັ້ . ຂາ້ ພະເຈາົ້ ຊູ່ ແື ລະນາມສະກຸນ...............................ອາຍຸ .....................ປີ,ວນັ ເດອື ນປີເກດີ ..................ຊນົ ເຜູ່ າົ ..........................ລະດບັ ວດັ ທະນະທາໍ ...........ລະດບັ ວຊິ າສະເພາະ................ ວຊິ າຮຽນ...................ບາ້ ນຢູ່ ູປະຈບຸ ນັ ....................ເຂດ............................ເມອື ງ............... ແຂວງ.........................ຂໍສະມກັ ງານຢູ່ ູ..........................ໃນຕໍາແໜູ່ ງງານ.................. ສະນນັ້ , ຂາ້ ພະເຈາົ້້ ຈູ່ ງື ຂຽນຄໍາຮອ້ ງສະບບັ ນີ້ ຮຽນມາຍງັ ທູ່ ານເພູ່ ອື ຊູ່ ວຍພຈິ າລະນາແກໄ້ ຂຕາມທາງຄວນ ດວ້ ຍ ຮຽນມາດວ້ ຍຄວາມນບັ ຖືຢູ່ າງສູງ. ຫວຼ ງພະບາງ, ວນັ ທ.ີ ......................................... ເອກະສານຄດັ ຕດິ ມຄີ :ື ລາຍເຊນັ ຜູສ້ ະໝກັ 1/ ໃບຢັ້ງຢືນທູ່ ຢີ ູ່ ູຈາກນາຍບາ້ ນ 2/ ໃບຢັ້ງຢືນສຸຂະພາບຈາກໂຮງໝໍ 3/ ໃບແຈງ້ ໂທດຈາກສານ 89

4/ ໃບປະກາດຈບົ ຊນັ້ ຮຽນວດັ ທະນະທາໍ 5/ ໃບປະກາດຈບົ ຊນັ້ ວຊິ າສະເພາະ 6/ ໃບຢັ້ງຢືນຜູ່ ານງານ 7/ ບດັ ປະຈາໍ ຕວົ ຄໍາຖາມ 1. ຄໍາຮອ້ ງໝາຍເຖງິ ຫຍງັ ? 2. ຄາໍ ຮອ້ ງມຄີ ວາມສໍາຄນັ ແນວໃດ? 3. ຄໍາຮອ້ ງມຈີ ກັ ປະເພດຄປື ະເພດໃດແດູ່ ? ບົດທີ 12 ກ າ ນ ຂ ຽ ນ ບ ົດ ອ ະ ທ ິບ າ ຍ 1. ຄວາມໝາຍ ແລະ ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງການຂຽນບດົ ອະທບິ າຍ 1.1 ຄວາມໝາຍ ການຂຽນບດົ ອະທບິ າຍແມູ່ ນບດົ ແຕູ່ ງປະເພດໜູ່ ງຶ ເຊູ່ ງິ ໃຊທ້ ດິ ສະດີ ແລະ ຕວົ ຈງິ ມາອະທບິ າຍ ຫຼື ຊແີ້ ຈງ ກູ່ ຽວກບັ ບນັ ຫາໃດໜູ່ ງຶ ເພູ່ ອື ໃຫຜ້ ູອູ່ ານມຄີ ວາມເຂາົ້ ໃຈ ແລະ ເຊູ່ ອື ໝນັ້ ຕູ່ ໍບນັ ຫານນັ້ . ຈດຸ ໝາຍໃຫຜ້ ູອ້ ູ່ ານເຂາົ້ ໃຈ ເລູ່ ອື ງໃດເລູ່ ອື ງໜູ່ ງຶ ຢູ່ າງຖືກຕອ້ ງຊດັ ເຈນ ເຊູ່ ນັ ວູ່ າ: ອະທບິ າຍວທິ ເີ ຮດັ ເຂາົ້ ໜມົ , ອະທບິ າຍວທິ ໃີ ຊເ້ ຄູ່ ອື ງຊກັ ຜາ້ , ອະທິບາຍຫຼກັ ການ ແລະ ວິທີການສອນ, ການນໍາໃຊພ້ າສາ, ອະທບິ າຍວທິ ີນູ່ ງັ ກໍາມະຖານຂອງພະສງົ , ອະທບິ າຍສບັ ເຕກັ ນກິ , ອະທບິ າຍສຸພາສດິ ແລະ ຄໍາຟັງເຜຍີ ແຜູ່ ຕູ່ າງໆ. ໃນດາ້ ນຄວາມຮູ ້ ແລະ ຄວາມຄດິ ມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນໃນການອະທບິ າຍຫາຼ ຍ. ຄູສອນນກັ ຮຽນຢູ່ ູ ທຸກວັນ ຕອ້ ງມກີ ານອະທບິ າຍເນອື້ ໃນຂອງວຊິ າເພູ່ ອື ໃຫນ້ ກັ ຮຽນເຂາົ້ ໃຈ, ການຂຽນຕໍາລາທຸກຂະແໜງວຊິ າກໍມກີ ານ ຂຽນອະທບິ າຍເນອື້ ໃນວຊິ າຂອງວຊິ ານນັ້ , ຄໍາແນະນາໍ ຕູ່ າງໆເຊູ່ ນັ : ຄາໍ ແນະນໍາໃນການປ້ອງກນັ ໂລກຕດິ ແປດ, ຄໍາ ແນະນາໍ ໃນການປູກພດື ເສດຖະກດິ , ຄາໍ ແນະນາໍ ໃນການລຽ້ ງລູກດວ້ ຍນມົ ແມູ່ ເປັນຕນົ້ . 1.2. ຄວາມສາໍ ຄນັ ການຂຽນອະທບິ າຍເປັນສູ່ ງິ ສາໍ ຄນັ ຍູ່ງິ , ມນັ ເປັນຈດຸ ໃຈກາງຂອງນກັ ວຊິ າການໃນການຊແີ້ ຈງ້ ເລູ່ ອື ງ ຕູ່ າງໆ ມຄີ ນົ ຈໍານວນຫວຼ ງຫຼາຍທູ່ ມີ ຄີ ວາມຮູຢ້ ູ່ າງກວ້ າງຂວາງ ແຕູ່ ບູ່ ໍສາມາດຂຽນເປັນບດົ ຖູ່ າຍທອດຄວາມຮູນ້ ນັ້ ໄປຍງັ ຄນົ ອູ່ ນື ໄດ,້ ມນັ ຖືກກບັ ທາໍ ນອງທູ່ ວີ ູ່ າ “ຮູແ້ ຕູ່ ເວາົ້ ບູ່ ຖໍ ກື ”. ໃນປັດຈບຸ ນັ ມກີ ານຂຽນອະທບິ າຍ ເກດີ ຂນຶ້ ຢູ່ າງຫຼວງຫຼາຍເຊູ່ ນັ ໜງັ ສຄື ູ່ ູມຕື ູ່ າງໆທູ່ ຂີ ຽນອະທບິ າຍການໃຊ ້ ໜງັ ສື ຫຼື ຕາໍ ລາເຊູ່ ງິ ເປັນການຂຽນອະທບິ າຍຢູ່ ູແລວ້ . 2. ຈຸປະສງົ ຂອງການຂຽນບດົ ອະທບິ າຍ ການເລູ່ າົ ເລູ່ ອື ງຈາກຄວາມຮູທ້ ູ່ ໄີ ດຈ້ າກການສງັ ເກດ, ພຈິ າລະນາ ຫຼື ຄວາມຮູທ້ ູ່ ໄີ ດມ້ າຈາກການສກຶ ສາຄົນ້ ຄວາ້ , ຄວາມຄດິ ຫຼື ອູ່ ານແນວໃດແນວໜູ່ ງື ເກດີ ຢູ່ ູໃນໃຈ ໂດຍມລີ ກັ ສະນະສາໍ ຄນັ ຄື ຄວາມແຈູ່ ມແຈງ້ ຊດັ ເຈນ 90

ກບັ ຄວາມໜາ້ ອູ່ ານ ແລະໃນການຂຽນນນັ້ ຜູຂ້ ຽນຈະໃສູ່ ອາລມົ ຂອງຜູຂ້ ຽນລງົ ໄປບູ່ ໄໍ ດ,້ ບູ່ ໍຕອ້ ງຂຽນແບບຂາດຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບຕອ້ ງມຫີ ຼກັ ໝນັ້ ແລະ ຈດຸ ຢືນຂອງການຂຽນເພາະຄວາມມູຸ່ງໝາຍຂອງການຂຽນອະທບິ າຍນແີ້ ມູ່ ນການໃຊ ້ ຄວາມຮູ.້ ການຂຽນອະທບິ າຍ ຈູ່ ງຶ ເປັນການຂຽນໃນການປະຕບິ ດັ ທູ່ ມີ ຈີ ດຸ ປະສງົ ເພູ່ ອື ຂະຫຍາຍຄວາມໝາຍ, ຕີ ລາຄວາມໝາຍ ຫຼື ວູ່ າສະແດງເນອື້ ໃນໃນການຮູບ້ ນັ ຫາໜູ່ ງື ໃຫແ້ ຈງ້ ລວມທງັ ການວເິ ຄາະ ແລະ ໃຫຫ້ ກຼັ ຖານຕວົ ຈງິ . 3. ປະເພດຂອງການຂຽນບດົ ອະທບິ າຍ ການຂຽນບດົ ອະທບິ າຍແບູ່ ງອອກເປັນ 8 ປະເພດດູ່ ງັ ນີ້ : 3.1. ຄານຍິ າມ ຄໍານຍິ າມນີ້ ໄດແ້ ກູ່ ການຂຽນອະທບິ າຍຄວາມໝາຍຂອງຄາໍ ສບັ , ຂໍຄ້ ວາມ, ສາໍ ນວນ, ສຸພາສດິ , ຫວົ ຂໍ້ ທາງວຊິ າການຕູ່ າງໆຕະຫຼອດຈນົ ເຖິງຫວົ ຂໍຂ້ ອງກອງປະຊຸ ມ, ຫວົ ຂໍອ້ ະພປິ າຍ, ຍດັ ຕໃິ ນການໂຕວ້ າທເີ ປັນຕນົ້ . ຄາໍ ນຍິ າມຕອ້ ງສນັ້ , ຊດັ ເຈນ, ເຂາົ້ ໃຈ ງູ່າຍ. 3.2. ເຊງີ ອດັ ເຊງີ ອດັ ເປັນຄໍາອະທບິ າຍ ຫຼື ຂໍອ້ າ້ ງອງີ ທູ່ ຂີ ຽນ ຫຼື ພມິ ໄວຂ້ າ້ ງລູ່ ຸມຂອງໜັງສື ຫຼື ຕອນທາ້ ຍຂອງເລູ່ ອື ງ ອາດເປັນການຂະຫຍາຍຄວາມ, ໃຫຄ້ ວາມໝາຍ ຫຼື ບອກທູ່ ມີ າຂອງເລູ່ ອື ງ ຫຼື ບອກຄາໍ ປະກດົ ຢູ່ ູໃນເນອື້ ເລູ່ ອື ງ. ແຕູ່ ສູ່ ວນທູ່ ເີ ປັນເຊງີ ອດັ ນນັ້ ບູ່ ໍກູ່ ຽວຂອ້ ງກບັ ເນອື້ ເລູ່ ອື ງ ຫຼື ບູ່ ປໍ ະປົນຢູ່ ູໃນເນອື້ ເລູ່ ອື ງອນັ ຈະເຮດັ ໃຫເ້ ສຍລດົ ຊາດ ຫຼື ເສຍຕູ່ ໍເນູ່ ອື ງໄປ. ໃນການຂຽນເຊງີ ອດັ ກເໍ ປັນການຂຽນອະທບິ າຍຢູ່ າງໜູ່ ງຶ ແຕູ່ ຕອ້ ງສນັ້ ຊດັ ເຈນ, ແຈູ່ ມແຈງ້ ຄກື ນັ . 3.3. ຄໍານໍາ ຄາໍ ນາໍ ເປັນຄໍາອະທບິ າຍທູ່ ຂີ ຽນເພູ່ ອື ແຈງ້ ສາເຫດທູ່ ຂີ ຽນ ຫຼື ພມິ ໜງັ ສເື ລູ່ ອື ງນນັ້ . ຖາ້ ເປັນຄໍານໍາທູ່ ໃີ ຫ ້ ຄນົ ອູ່ ນື ຂຽນໃຫກ້ ໍເປັນບນັ ທກຶ ຄວາມຄດິ ເຫນັ ຂອງຄນົ ນນັ້ ທູ່ ມີ ຕີ ູ່ ເໍ ລູ່ ອື ງ ຫຼື ຜູຂ້ ຽນເລູ່ ອື ງ. ແຕູ່ ຖາ້ ຜູຂ້ ຽນຫາກຂຽນ ເອງກໍເປັນການອະທບິ າຍໃຫຜ້ ູອ້ ູ່ ານໄດເ້ ຂາົ້ ໃຈເຖງິ ທູ່ ມີ າ ຫຼື ວດັ ຖຸ ປະສງົ ຂອງການຂຽນໜງັ ສເື ລູ່ ອື ງນນັ້ . 3.4. ຄໍາຖະແຫງຼ ຫຼື ຄໍາຖະແຫງຼ ການຕູ່ ໍສານ ຄໍາຖະແຫຼງນີ້ ເປັນການຂຽນອະທບິ າຍ ຫຼື ແຈງ້ ໃຫສ້ ານຊາບທູ່ ຄີ ູ່ ູກລໍ ະນກີ ະທາໍ ຂນຶ້ ເພູ່ ອື ຍູ່ ນື ຕູ່ ໍສານກູ່ ອນສານ ຈະພພິ າກສາ, ອາດເປັນການອະທບິ າຍເຫດຜນົ ຫຼື ຫກຼັ ຖານເພູ່ ມີ ເຕມີ ຕູ່ ສໍ ານ ເພູ່ ອື ປະກອບການພຈິ າລະນາອກີ ເທູ່ ອື ໜູ່ ງຶ ກູ່ ອນ. 3.5. ຄາໍ ເຕອື ນ ຫຼື ຄໍາແນະນາໍ ຂອງທາງການ ເປັນການຂຽນອະທບິ າຍໃຫປ້ ະຊາຊນົ ຮູເ້ ຖິງ ວທິ ກີ ານຈະປະຕບິ ດັ ໃນເລູ່ ອື ງໃດເລູ່ ອື ງໜູ່ ງຶ ເຊູ່ ນັ : ຄາ ເຕອື ນເລູ່ ອື ງການເສຍພາສ,ີ ຄໍາແນະນໍາໃນການລຽ້ ງດູເດກັ ນອ້ ຍ, ຄາໍ ແນະນໍາໃນການປອ້ ງກນັ ໂລກຕດິ ແປດເປັນ ຕນົ້ . ຄໍາເຕອື ນ ແລະ ຄາໍ ແນະນາໍ ນຕີ້ ອ້ ງຂຽນໃຫສ້ ນັ້ , ຊດັ ເຈນ, ເຂາົ້ ໃຈງູ່າຍ. 3.6. ຄໍາອະທບິ າຍວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ເລູ່ອື ງຕູ່ າງ ຄໍາອະທບິ າຍວທິ ປີ ະຕບິ ດັ ເລູ່ ອື ງຕູ່ າງໆນໄີ້ ດແ້ ກູ່ ການອະທບິ າຍວທິ ປີ ຸງແຕູ່ ງອາຫານຕູ່ າງໆ, ວທິ ໃີ ຊເ້ ຄູ່ ອື ງ ມສື ູ່ ງິ ອາໍ ນວຍຄວາມສະດວກບາງຢູ່ າງ, ວທິ ທີ າໍ ຄວາມສະອາດເຄູ່ ອື ງ ມທື ູ່ ໃີ ຊບ້ າງຊະນດິ ເຊູ່ ິງຜູ ຂ້ ຽນອະທິບາຍ ຕອ້ ງຂຽນໃຫເ້ ຂາົ້ ໃຈງູ່າຍ ເພູ່ ອື ຜູອ້ ູ່ ານສາມາດປະຕບິ ດັ ຕາມໄດໂ້ ດຍງູ່າຍ. 91

3.7. ບົດນໍາໃນໜາ້ ໜງັ ສພື ມິ ບດົ ນໍາໃນໜາ້ ໜງັ ສພື ມິ ນີ້ ເປັນການຂຽນອະທບິ າຍຄວາມຄດິ ຫຼື ຈດຸ ຍູ່ ນື ຂອງໜງັ ສສື ະບບັ ນນັ້ ທູ່ ມີ ຕີ ູ່ ໍເລູ່ ອື ງໃດ ເລູ່ ອື ງໜູ່ ງຶ ທູ່ ກີ ໍາລງັ ຢູ່ ູໃນຄວາມສນົ ໃຈຂອງຜູອ້ ູ່ ານ ຫຼື ປະຊາ ຊນົ ສູ່ ວນຫຼາຍ. 3.8. ການຂຽນອະທບິ າຍທາງວຊິ າການ ການຂຽນອະທບິ າຍທາງວຊິ າການນີ້ໄດແ້ ກູ່ ການຂຽນຕາໍ ລາຕູ່ າງໆຕອ້ ງການທູ່ ຈີ ະໄດອ້ ະທບິ າຍເນອື້ ໃນທາງວຊິ າການ, ການຂຽນຄູ່ ູມກື ານນໍາໃຊ ້ ໜງັ ສື ຫຼື ຕາລາເລູ່ ອື ງໃດເລູ່ ອື ງໜູ່ ງຶ ລວມທງັ ການຕອບຂໍສ້ ອບ ແບບອດັ ຕະໄນທູ່ ຕີ ອ້ ງໄດອ້ ະທບິ າຍເລູ່ ອື ງໃດເລູ່ອື ງໜູ່ ງື ດວ້ ຍ. 4. ວທິ ກີ ານຂຽນບດົ ອະທບິ າຍ ການຂຽນບດົ ອະທບິ າຍແຕູ່ ລະປະເພດ ເຖິງວູ່ າຮູບແບບຕູ່ າງກນັ , ແຕູ່ ກໍມຫີ ກຼັ ການສາໍ ຄນັ ຢູ່ ູໃນການຂຽນຄາ້ ຍຄກື ນັ ດູ່ ງັ ຕູ່ ໍ ໄປນ:ີ 4.1. ການວາງໂຄງເລູ່ ອື ງ ຂໍນ້ ຖີ້ ືວູ່ າສາໍ ຄນັ ເພາະວູ່ າມນັ ເປັນການປອ້ ງກນັ ຄວາມສບັ ສນົ ແລະ ກໍເປັນຈດຸ ໝາຍໃນການຂະຫຍາຍ ຄວາມ ຫຼື ອະທບິ າຍເລູ່ ອື ງ, ເຮດັ ໃຫຂ້ ໍຄ້ ວາມມກີ ານຕູ່ ໍເນູ່ ອື ງກນັ ເຊູ່ ນັ ຖາ້ ຈະຂງນອະທບິ າຍເລູ່ ອື ງສະພາກາແດງກໍຈດັ ຫວົ ຂໍໄ້ ດດ້ ູ່ ງັ ນ:ີ້ ກ. ບດົ ນໍາ. ຂ. ຄວາມໝາຍຂອງສະພາກາແດງລາວ. ຄ. ປະຫວດັ ການເປັນມາຂອງສະພາກາແດງລາວ. ງ. ຫກຼັ ການຂອງການສາ້ ງຕງັ້ ສະພາກາແດງລາວ. ຈ. ການເຄູ່ ອື ນໄຫວຂອງສະພາກາແດງລາວ. ສ. ສະຫຸບຼ ຄວາມຄດິ ເຫນັ ຂອງຜູຂ້ ງນທູ່ ມີ ຕີ ູ່ ສໍ ະພາກາແດງລາວ. - ຖາ້ ຈະຂງນອະທບິ າຍເຖິງສະຖານທູ່ ີ ຫຼື ວດັ ຖຸ ອາດຕງັ້ ຫວົ ເລູ່ ອື ງດູ່ ງັ ນ:ີ້ ກ. ບດົ ນາໍ . ຂ. ຄານຍິ າມ ຄ. ປະຫວດັ ຄວາມເປັນມາຂອງສະຖານທູ່ ີ ຫຼື ວດັ ຖຸ ນນັ້ . ງ. ຄວາມສໍາຄນັ ທາງດາ້ ນປະຫວດັ ສາດ ແລະ ບູຮານຄະດ.ີ ຈ. ເຂດທູ່ ຢີ ູ່ ູ ຫຼື ສະຖານທູ່ ຕີ ງັ້ ຂອງວດັ ຖຸ ນນັ້ (ຢູ່ ູບາ້ ນໃດ, ຕາແສງໃດ, ເມອື ງໃດ, ແຂວງໃດ). ສ. ການຄມົ ມະນາຄມົ ໄປສູ່ ູສະຖານທູ່ ນີ ນັ້ ແລະ ສະພາບແວດລອ້ ມເຊູ່ ນັ ວູ່ າ : ປະຊາຊົນພືນ້ ເມອື ງ ໃນທອ້ ງຖູ່ ິນນນັ້ , ທູ່ ພີ ກັ ອາໄສ, ອາຫານການກນິ , ການດໍາລງົ ຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ , ວດັ ທະນາທາໍ ສງັ ຄມົ ແລະ ອູ່ ນື ໆ. ຊ. ປະໂຫຍດທູ່ ຈີ ະໄດຮ້ ບັ ຈາກການທູ່ ອງທູ່ ຽວສະຖານທູ່ ແີ ຫູ່ ງນນັ້ . ຍ. ວຈິ ານ ແລະ ສະຫຸຼບ ເມູ່ ອື ວາງໂຄງເລູ່ ອື ງແລວ້ ຜູຂ້ ຽນກໍສາມາດອະທບິ າຍຂະຫຍາຍຄວາມຕູ່ ໍໄປຕາມລາໍ ດບັ . 4.2. ການເລູ່ ມີ ເລູ່ ອື ງ (ການຂຽນຕວົ ຈງິ ) ການເລູ່ ມີ ເລູ່ ອື ງໃນການຂຽນບດົ ອະທບິ າຍນເີ້ ຮດັ ໄດຫ້ າຼ ຍວທິ ຄີ :ື ກ. ເລູ່ ີມດວ້ ຍຄາໍ ສຸພາສດິ 92

‘‘ຄບົ ຄນົ ພານພາໄປຫາຜດິ ຄບົ ບນັ ດດິ ພາໄປຫາຜນົ ’’ ຄາໍ ສຸ ພາສດິ ນີ້ ໃຊໄ້ ດກ້ ບັ ທຸກເພດທຸກໄວ ໂດຍ ສະເພາະແມູ່ ນເ ຍາົ ວະຊົນ, ເພາະໃນໄ ວນີ້ ໝູ່ ູເພູ່ ອື ນມອີ ິດທິພົນຢູ່ າງຫຼວງຫຼາຍ ຕູ່ ໍຄວາມຄດິ ເຫັນ ແລ ະ ການສະແດງອອກຂອງພດຶ ຕກິ າໍ ຕູ່ າງໆ. ຈາກການປະຊຸມສາໍ ມະນາລະດບັ ຊາດເລູ່ ອື ງເດັກ ແລະ ເຍາົ ວະຊນົ ໃນ ການພດັ ທະນາເສດຖະກດິ ແລະ ສງັ ຄມົ ເຫນັ ວູ່ າຍງິ ແລະ ຊາຍສູ່ ວນຫຼາຍຍອມຮບັ ແລະ ເຮດັ ຕາມກູ່ ຸມຂອງໝູ່ ູ ເພູ່ ອື ນ. ຂ. ໃຫຄ້ າໍ ຈາໍ ກດັ ຄວາມ (ໃຫຄ້ າໍ ນຍິ າມ) ໃຫຄ້ ໍາຈໍາກດັ ຄວາມນີ້ເປັນການໃຫຄ້ ວາມໝາຍເລູ່ ອື ງທູ່ ຈີ ະຂຽນ, ອາດຍກົ ຄວາມໝາຍກງົ ຂອງຊູ່ ື ເລູ່ ອື ງນນັ້ ຂນຶ້ ມາເວາົ້ , ຖາ້ ເປັນເລູ່ ອື ງ“ຄວາມຮກັ ” ເຮາົ ອາດຂນຶ້ ຕນົ້ ວູ່ າ“ຄວາມຮກັ ຄຄື ວາມຜູກພນັ ພອ້ ມດວ້ ຍຄວາມຍນິ ດີ ແລະ ຊູ່ ນື ຊມົ ລະຫວູ່ າງສອງຫວົ ໃຈ”. ຖາ້ ເປັນເລູ່ ອື ງກູ່ ຽວກບັ ຄວາມສະອາດຈະໃຫຄ້ ວາມຈາໍ ກດັ ຄວາມຂອງຄໍາວູ່ າ “ສະອາດ” ດູ່ ງັ ນ:ີ້ ສະອາດມີ ຄວາມໝາຍວູ່ າໝດົ ຈດົ ຜູ່ ອງໃສ, ບູ່ ໍເປິເປືອ້ ນ, ບູ່ ໍມບີ ູ່ ອນຕໍາໜຕິ ຊິ ມົ , ບໍລສິ ຸດ. ຄ. ການເລູ່ ມີ ດວ້ ຍການສນົ ທະນາ ‘‘ໂທເອຍີ ! ລູກເຮາົ ບູ່ ໍມກັ ອູ່ ານປື້ມເລຍີ ມວົ ເມາົ ນາໍ ການຫຼິນ້ ກລິ າປະເພດຕູ່ າງໆ ເຊູ່ ນັ ເຕະກະຕໍ້ ເຕະບານ’’. ‘‘ໂອຍ! ສູ່ ວນລກູ ຂອງເຮາົ ພດັ ກງົ ກນັ ຂາ້ ມ, ອູ່ ານປື້ມຈນົ ລມື ກນິ ເຂາົ ’’. ສຽງແມູ່ ສອງຄນົ ລມົ ກນັ ນີ້ ພວກເຮາົ ໄດຍ້ ນິ ແລວ້ ຈະຄດິ ແນວໃດແດູ່ . ແນູ່ ນອນຄໍາຕອບເປັນ ການສະແດງ ຄວາມກງັ ວນົ ເຖິງລກູ ຢູ່ ູໃນຄວາມປົກຄອງຂອງຕນົ ເອງ ເຊູ່ ງີ ຢູ່ ູໃນລກັ ສະນະກງົ ກນັ ຂາ້ ມ. ແມູ່ ຄນົ ທໍາອດິ ມລີ ູກສນົ ໃຈ ກລິ າຫຼາຍເກນີ ໄປ, ສູ່ ວນແມູ່ ຄນົ ທີ 2 ມລີ ູກມກັ ອູ່ ານປື້ມຫຼາບເກີນໄປ. ແຕູ່ ພວກແມູ່ ທງັ ສອງຄດິ ຄນື ເບູ່ ງີ ຄວາມສນົ ໃຈຂອງລກູ ຕນົ ເອງ ແລະ ສະພາບໃນບາ້ ນເຮອື ນພວກທູ່ ານວູ່ າເປັນແນວໃດ, ພູ່ ແໍ ມູ່ ຄຕື ວົ ຢູ່ າງຂອງລກູ ຈະເຮດັ ໂດຍ ຕງັ້ ໃຈ ຫຼື ບູ່ ຕໍ ງັ້ໃຈກູ່ ໍຕາມ, ສູ່ ງີ ທູ່ ພີ ູ່ ໍແມູ່ ປະພຶດ ແລະ ສນົ ໃຈຈະປັນທູ່ າອູ່ ຽງ ສໍາຄນັ ທູ່ ຊີ ກັ ຈງູ ໃຫລ້ ູກເປັນ ຫຼື ບູ່ ໍເປັນດູ່ ງັ ທູ່ ີ ທູ່ ານຕອ້ ງການ. ງ. ນາເອາົ ຄາໍ ຄະຕພິ ດົ ທູ່ ສີ ໍາຄນັ ຫຼື ຄໍາຄມົ ມາເວາົ້ ນາໍ ທູ່ ານປະທານໂຮູ່ ຈມີ ນິ ອາຈານຜູຍ້ ູ່ ງິ ໃຫຍູ່ , ຜູນ້ ໍາທູ່ ສີ ະຫຼາດເປັນຜູທ້ ູ່ ໜີ າ້ ນບັ ຖື ແລະ ເຄາົ ລບົ ຮກັ ຂອງ ປະຊາຊນົ ຫວຽດນາມກໍຄປື ະຊາຊນົ ລາວ, ຜູເ້ ທດີ ທູນຄູນສາ້ ງຄວາມສາ ມກັ ຄພີ ເິ ສດ ລະຫວູ່ າງຫວຽດນາມ-ລາວ ກໍໄດສ້ ນັ ລະເສນີ ຄວາມສາມກັ ຄພີ ເິ ສດລະ ຫວູ່ າງສອງຊາດດວ້ ຍຄໍາກອນເຊູ່ ງິ ເຕມັ ໄປດວ້ ຍເນອື້ ໃນເລກິ ເຊູ່ ງິ ວູ່ າ: “ ຮກັ ຫອມກນັ ໝາຍໝນັ້ ຫາຼ ຍສນັ ພູກໍປີນໄຕູ່ ຫາຼ ຍນໍາ້ ໃຫຍູ່ ແລະ ໂຄກຄອ້ ຍ ຂວາງຂນັ້ ກໍດຸງໄປ ສອງຊາດຫວຽດ-ລາວໄດ ້ ຝັງຄວາມຮກັ ຢູ່ ູໃນໃຈ ຮູ່ ງົ ຮູ່ າທງັ ແມູ່ ຂອງ ບູ່ ໍເລກິ ປຸນປານໄດ ້ ” ( ແປໂດຍ ສ.ບຸບຜານວຸ ງົ ) ຫຼື ວູ່ າທູ່ ານປະທານສຸພານຸວງົ ຜູນ້ າໍ ທູ່ ເີ ຄາົ ລບົ ຮກັ ຂອງປະຊາຊນົ ລາວເຮາົ້ ກໄໍ ດເ້ ວາົ້ ວູ່ າ: “ມດິ ຕະພາບ ຖານພູ່ ນີ ອ້ ງລະຫວູ່ າງ ລາວ-ຫວຽດນາມ ພວກເຮາົ ແມູ່ ນຍູ່ ງິ ໃຫຍູ່ ບູ່ ມໍ ບີ ດົ ເພງ ແລະ ກາບກອນໃດໆຈະພນັ ລະນາ 93

ໃຫຄ້ ບົ ຖວ້ ນໄດ.້ ມດິ ຕະພາບອນັ ນນັ້ ສູງກວູ່ າຈອມພູຫຼວງ, ຍາວກວູ່ າແມູ່ ນໍາ້ ຂອງ, ກວາ້ ງກວູ່ າມະຫາສະໝຸດ, ງາມ ກວູ່ າເດອື ນເພງັ ສບິ ຫາຄໍາ, ຫອມກວູ່ າກູ່ ນິ ຫອມດອກໄມທ້ ູ່ ຫີ ອມກວູ່ າເພູ່ ນິ ”. ຈ. ໃຊຫ້ ກຼັ ຄວາມຮູ ້ຫຼື ຫຼກັ ວຊິ າການອະທບິ າຍຫວົ ເລູ່ ອື ງ ຕົວຢູ່ າງ ໃຊຫ້ ຼກັ ຄວາມຮູເ້ ພູ່ ອື ອະທບິ າຍຫວົ ເລູ່ ອື ງ ‘‘ສນີ້ -ມລໍ ະດກົ ແມູ່ ທູ່ ບີ ູ່ ຄໍ ວນລມື ’’. ແມູ່ ຍງິ ທູ່ ຄີ ວບຄູ່ ູກບັ ຄາໍ ວູ່ າ ‘‘ກຸນລະສະຕລີ າວທູ່ ແີ ທຈ້ ງິ ນນັ້ ຍູ່ ອມເປັນຜູເ້ ຂາົ້ ໃຈ ແລະ ເຫນັ ໄດຄ້ ຸນຄູ່ າອນັ ສູງສູ່ ງົ ຂອງຮດີ ຄອງປະເພນອີ ນັ ດງີ າມ ແລະ ລາໍ້ ຄູ່ າຂອງລາວ, ບູ່ ໍວູ່ າດາ້ ນການກນິ ຢູ່ ູ , ນູ່ ຸງຖື, ກລິ ິຍາມາລະຍາດ, ວາດຊງົ , ວາຈາ ແລະ ຈດິ ໃຈ. ແຕູ່ ໃນທູ່ ນີ ຢີ້ າກຂໍກູ່ າວເຖິງບນັ ຫາໜູ່ ງຶ ແລະ ບນັ ຫາດຽວເທູ່ ານນັ້ ຄື ການນູ່ ງຸ ຖຂື ອງ ແມູ່ ຍງິ ລາວ ໂດຍສະເພາະສນີ້ ທູ່ ເີ ປັນສມົ ບດັ ອນັ ລໍ້າຄູ່ າຄວນແກູ່ ການປົກປັກຮັກສາ ແລະ ສບື ທອດ ທງັ ນີກ້ ໍ ເພາະວູ່ າມນັ ແມູ່ ນ ເອກກະລກັ ທູ່ ບີ ູ່ ງົ ບອກໄດທ້ ນັ ທວີ ູ່ າ ຜູສ້ ວມໃສູ່ ເປັນແມູ່ ຍງິ ລາວ 100%. ນອກຈາກນແີ້ ລວ້ ສນິ້ ກໍຍງັ ສາມາດໃຫຄ້ ຸນຄູ່ າ ຄວາມງາມທາງວດັ ທະນະທາໍ ແກູ່ ແມູ່ ຍງິ ລາວໄດເ້ ປັນຢູ່ າງດອີ ກີ ດວ້ ຍ ເພາະວູ່ າໃນສິນ້ ຜືນ ໜູ່ ງຶ ມຫີ າຼ ຍສູ່ ງິ ຫາຼ ຍຢູ່ າງທູ່ ີ ສະແດງເຖງິ ຄວາມພາກພຽນພະຍາຍາມ, ຄວາມສາມາດ ແລະ ຫົວຄິດປະດິດສາ້ ງ ຂອງຊູ່ າງຜູມ້ ຝີ ີມອື ນັ ປານດີ , ຄວາມລະອຽດອູ່ ອນ, ຄວາມຫຼາກຫຼາຍ ແລະ ສີສັນ… ລວມຄວາມແລວ້ ກໍຄື ຄວາມອຸດມົ ສມົ ບູນ ແລະ ຮູ່ ງັ ມດີ າ້ ນສລິ ະປະນນັ້ ເອງ. ສນິ້ ເຖງິ ແມູ່ ນວູ່ າມມີ າຄູ່ ກູ ບັ ແມູ່ ຍງິ ລາວມາແຕູ່ ບູຮານອັນຍາວຍານມາແລວ້ ກໍຕາມ ແຕູ່ ຄຸນຄູ່ າ ແລະ ຄວາມງາມຂອງມນັ ກຍໍ ງັ ບູ່ໄໍ ດເ້ ສູ່ ອື ມຄາຍ ສະຫຼາຍຕວົ ເລຍີ ກງົ ກນັ ຂາ້ ມມນັ ຍູ່ ງິ ໄດຮ້ ັບການພັດທະນາໃຫສ້ ວຍ ງາມເໝາະສມົ ແລະ ກາ້ ວໜາ້ ນໍາຍຸກສະໄໝໄປຕາມຄວາມຮຽກຮອ້ ງຕອ້ ງການຂອງຜູຊ້ ົມໃຊໄ້ ດເ້ ປັນຢູ່ າງໜາ້ ພູມໃຈ. ໃນນນັ້ ກລໍ ວມທງັ ລວດລາຍ, ສສີ ນັ ອນັ ໂດດເດູ່ ນັ , ຄຸນະພາບ ແລະ ນບັ ທງັ ປະລມິ ານການຜະລດິ ທູ່ ນີ ບັ ມນື້ ບັ ກວາ້ ງຂວາງ ແລະ ຫຼວງຫຼາຍກວູ່ າແຕູ່ ກູ່ ອນຍູ່ ງິ ມາໃນຍຸກສະໄໝເປີດກວ້ າງການຕະຫາຼ ດຜະລດິ ຕະພນັ ສິນ້ ຜາ້ ແພໄໝລາວກຍໍ ູ່ ງິ ມຄີ ວາມຂະຫຍາຍຕວົ ຢູ່ າງວູ່ ອງໄວ ແລະ ເປັນທຸລະກດິ ທູ່ ີສາມາດສາ້ ງລາຍຮບັ ໃຫແ້ ກູ່ ພາກສູ່ ວນຕູ່ າງໆທູ່ ດີ ໍາເນນີ ງານໄດດ້ ບີ ູ່ ໍໜອ້ ຍ ເພາະວູ່ າການພດັ ທະນາຜາ້ ສນິ້ ໃຫມ້ ຄີ ວາມໂດດເດູ່ ນັ ແລະ ທນັ ສະໄ ໝຂນຶ້ ຄເື ຫນັ ຢູ່ ູທຸກມນື້ ນີ້ ອກຈາກຈະເປັນຄວາມນຍິ ມົ ຊມົ ຊອບຂອງຄນົ ລາວໃນທູ່ ວົ ປະເທດແລວ້ ຜາ້ ສິນ້ ກໍຍງັ ຖກື ຍອມຮບັ ຈາກບນັ ດາແຂກຕູ່ າງດາ້ ວ ທາ້ ວຕູ່ າງແດນ, ນກັ ທູ່ ອງທູ່ ຽວ, ນກັ ທຸລະກດິ ຫາຼ ຍໆປະເທດອນັ ໄດນ້ າໍ ຊູ່ ື ສວາຍງມາສູ່ ູບາ້ ນເມອື ງເຮາົ ຢູ່ າງໜາ້ ພູມໃຈນໍາເອອື້ ຍນອ້ ງແມູ່ ຍງິ ລາວທູ່ ສີ ຸດ. ເຖງິ ຢູ່ າງໃດກໍຕາມເມູ່ ອື ເວາົ້ ເຖງິ ແງູ່ທຸລະກດິ ການຄາ້ , ເລູ່ ອື ງການຕູ່ ໍາຜາ້ ສນິ້ ນບັ ທງັ ສນິ້ ຜາ້ , ສນິ້ ໄໝແມູ່ ນ ມີ ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ແລະ ຂະຫຍາຍຕວົ ດ,ີ ແຕູ່ ຫາກຫນັ ມາເບູ່ ິງການຊົມໃຊຂ້ ອງແມູ່ ຍງິ ລາວຜູເ້ ປັນເຈາົ້ ຂອງ, ເປັນຕນົ້ ຕະກຸນຂອງສນິ້ ແລວ້ ກໍນບັ ວູ່ າໜາ້ ສະຫຼົດໃຈຢູ່ ູບູ່ ໍໜອ້ ຍ ເພາະວູ່ າສິນ້ ກໍາລງັ ຖືກເບູ່ ິງພຽງເປັນສນິ ຄາ້ ປະເພດລວດລາຍ ດາ້ ນການຕູ່ ໍາຜາ້ ທໄໍ ໝຫາຼ ຍກວູ່ າຊເິ ຫນັ ຄວາມສໍາຄນັ ວູ່ າມນັ ແມູ່ ນເຄູ່ ອື ງນູ່ ງຸ ທູ່ ມີ ວີ ັດທະນະທໍາ ຂອງຕນົ ເອງ. ທຸກມນື້ ີ້ ບນັ ຫາທູ່ ໜີ າ້ ເປັນຫູ່ ວງທູ່ ສີ ຸດກຄໍ ແື ມູ່ ຍງິ ລາວ ໂດຍສະເພາະແມູ່ ນແມູ່ ຍງິ ຄນົ ຮູຸ່ນໃໝູ່ ກໍາລັງ ຈະລມື ສນິ້ ແຕູ່ ກບັ ໄປນຍິ ມົ ນູ່ ງຸ ໂສງ້ ຫຼື ກະໂປງ ມນັ ງູ່າຍດາຍ, ສະດວກ ແລະ ທນັ ສະໄໝກວູ່ າເທູ່ າົ ນນັ້ ເອງ. ແຕູ່ ວູ່ າຈາກຄວາມມກັ ງູ່າຍນເີ້ ອງທູ່ ພີ ວກເຮາົ ສູນເສຍສູ່ ງິ ທູ່ ມີ ຄີ ູ່ າໄປຢູ່ າງບູ່ ຮໍ ູສ້ ກຶ ຕວົ . ສ. ການເລູ່ ມີ ເລູ່ອື ງດວ້ ຍວທິ ອີ ູ່ນື . ນກັ ສກຶ ສາອາດໃຊວ້ ທິ ກີ ານເລູ່ ມີ ເລູ່ ອື ງດວ້ ຍວທິ ອີ ູ່ ນື ກໍໄດເ້ ຊູ່ ນັ ວູ່ າ ຕງັ້ ເປັນຄາໍ ຖາມ ຫຼື ຕງັ້ ບນັ ຫາຂນຶ້ ແລວ້ ແກກ້ ໍ ໄດ ້ ຫຼື ອາດໃຊຂ້ ໍຂ້ ດັ ແຍູ່ ງທູ່ ມີ ຢີ ູ່ ູເພູ່ ອື ເລູ່ ມີ ຕນົ້ ການຂຽນອະທບິ າຍກໄໍ ດຄ້ ກື ນັ . 94

4.3. ຫຼກັ ການອະທບິ າຍ. ຫກຼັ ການອະທບິ າຍມດີ ູ່ ງັ ນ:ີ້ ກ. ເມູ່ ອື ອະທບິ າຍເລູ່ ອື ງໃດກຂໍ ຽນສະເພາະແຕູ່ ເລູ່ອື ງນນັ້ , ບູ່ ໍເອາົ ເລູ່ ອື ງອູ່ ນື ມາປົນເປ. ຂ. ຕອ້ ງຂຽນຕາມຄວາມຮູ,້ ຄວາມຄດິ ເຫນັ ຂອງຕນົ ເອງ, ບູ່ ໍຢືມຄວາມຄດິ ເຫນັ ຂອງຜູອ້ ູ່ ນື ມາເວາົ້ , ອາດ ຈະອາ້ ງຄວາມຄດິ ຂອງຄນົ ອູ່ ນື ແດູ່ ກໍໄດ ້ ເພູ່ ອື ໃຫເ້ ຫນັ ຄວາມເຫນັ ທູ່ ຄີ າ້ ຍຄື ຫຼື ແຕກຕູ່ າງກັນ. ແຕູ່ ວູ່ າຄວາມຄດິ ເຫນັ ເຫູ່ າຼົ ນນັ້ ບູ່ ໍເໝອື ນຄວາມຄດິ ເຫນັ ຂອງຜູຂ້ ຽນເອງ. ຄ. ກູ່ ອນຈະຂຽນບດົ ອະທບິ າຍເລູ່ ອື ງໃດເລູ່ ອື ງໜູ່ ງຶ ຕອ້ ງໝນັ້ ໃຈວູ່ າ ຕນົ ມຄີ ວາມຮູ ,້ ມຄີ ວາມເຂົາ້ ໃຈເລູ່ ອື ງນັນ້ ຢູ່ າງ ຈະແຈງ້ , ຖາ້ ຜູຂ້ ຽນບູ່ ໍເຂາົ້ ໃຈແຈງ້ ກູ່ ຽວກບັ ເລູ່ ອື ງທູ່ ຕີ ນົ ຈະຂຽນແລວ້ ກໍບູ່ ສໍ າມາດຂຽນບດົ ອະທບິ າຍນນັ້ ໃຫຜ້ ູອ້ ູ່ ນື ເຂາົ້ ໃຈຢູ່ າງຈະແຈງ້ ໄດ.້ 4.4. ການສະຫຸບຼ ຄວາມຄດິ ເຫນັ . ເມູ່ ອື ອະທບິ າຍເລູ່ ອື ງຕາມວທິ ຂີ ອງການຂຽນບດົ ອະທບິ າຍແລວ້ ກໍສະຫຸຼບຄວາມຄດິ ເຫນັ ຂອງຕນົ ເອງ ທູ່ ມີ ຕີ ູ່ ໍເລູ່ ອື ງນນັ້ , ເປັນຄວາມຄດິ ເຫນັ ,ຄວາມຮູສ້ ກຶ ຂອງຜູຂ້ ຽນເອງເຊູ່ ນັ ວູ່ າ ຂຽນບດົ ອະທບິ າຍກູ່ ຽວກບັ ການຈດັ ຕງັ້ ໃດໜູ່ ງື ຕວົ ຢູ່ າງວູ່ າ ການຈດັ ຕງັ້ ສະມາຄມົ ນກັ ປະພນັ ລາວ, ສະມາຄມົ ນກັ ຂຽນໜູ່ ຸມ, ສະພາກາແດງລາວສະມາຄມົ ມດິ ຕະພາບລາວ - ຈນີ ເປັນຕນົ້ . ເມູ່ອື ຂຽນຈບົ ແລວ້ ຜູຂ້ ຽນກໍອາດສະແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ ຂອງຕນົ ເອງ ສະແດງທດັ ສະນະຂອງຕນົ ຕູ່ ແໍ ນວໂນມ້ (ທູ່ າອູ່ ຽງ) ຂອງອງົ ການຈດັ ຕງັ້ ດູ່ ງັ ກູ່ າວວູ່ າອະນາຄດົ ຈະເປັນແນວໃດ. ຈດຸ ທູ່ ສີ ໍາຄນັ ໃນການຂຽນບດົ ອະທບິ າຍນີ້ແມູ່ ນຄວາມແຈູ່ ມແຈງ້ , ຊດັ ເຈນ ແລະຕອ້ ງຂຽນເນອື້ ໃນຢູ່ າງເປັນກາງ, ຈະໃຊຄ້ ວາມຮູສ້ ກຶ ຫຼື ອາລມົ ທູ່ ບີ ູ່ ໍເໝາະສມົ ລງົ ໃສູ່ ບດົ ຂຽນນນັ້ ບູ່ ໄໍ ດ ້ ເພາະວູ່ າ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງການຂຽນບດົ ອະທບິ າຍແມູ່ ນການໃຫຄ້ ວາມຮູທ້ ູ່ ແີ ທຈ້ ງິ ແກູ່ ຜູອ້ ູ່ ານ. 5. ບດົ ຕວົ ຢູ່ າງຂອງການຂຽນບດົ ອະທບິ າຍ 5.1 ຕວົ ຢູ່ າງການຂຽນເຊງີ ອດັ ຂໍຄ້ ວາມບາງຕອນໃນປືມ້ ຕູ່ າງໆ ໂດຍສະເພາະແມູ່ ນປຶ້ມຕາໍ ລາ ທາງວຊິ າການມກັ ໃຊອ້ າ້ ງອງີ ຂໍຄ້ ວາມຈາກ ໜງັ ສອື ູ່ ນື ໆທູ່ ມີ ກີ ານຂະຫຍາຍຄວາມບາງເລູ່ ອື ງ ເປັນການບອກໃຫຜ້ ູອ້ ູ່ ານຮູວ້ ູ່ າ ຂຄໍ້ ວາມທູ່ ໄີ ດຍ້ ກົ ມາຂຽນນນັ້ ໄດ ້ ມາຈາກໃສູ່ ເພູ່ ອຶື ຜູອ້ ູ່ ານຈະໄດອ້ ູ່ ານເພູ່ ມີ ເອນີ້ ວູ່ າ: ເຊງີ ອດັ ,ໃນເຊງີ ອດັ ມກັ ໃຊກ້ ນັ ທູ່ ວົ ໄປມສີ ອງແບບຄ:ື ແບບທີ 1 ໃຊຕ້ ວົ ເລກກໍາກບັ ໄວທ້ າ້ ຍຂໍຄ້ ວາມ ແບບທີ 2 ໃຊເ້ ຄູ່ ອື ງໝາຍກາດອກຈນັ ກໍາກບັ ໄວທ້ າ້ ຍຂໍຄ້ ວາມຄກື ນັ ທງັ ສອງແບບນີ້ ເພູ່ ນີ ຈະຂຽນເຊງີ ອດັ ໄວລ້ ູ່ ຸມ ໜາ້ ເຈຍ້ ນນັ້ ຫຼື ວູ່ າລວມໄວສ້ ຸ ດທາ້ ຍຂອງປື້ມຫວົ ນນັ້ ການຂຽນຕວົ ເລກ ຫຼື ເຄູ່ ອື ງໝາຍກາດອກຈນັ ທູ່ ຢີ ູ່ ູໃນເນອື້ ໃນ ແລະ ຢູ່ ູໃນຕອນທາ້ ຍຂອງໜາ້ ເຈຍ້ ຫຼື ສຸດທາ້ ຍຂອງປືມ້ ຕອ້ ງກງົ ກນັ ຖາ້ ວູ່ າເລູ່ ອື ງນນັ້ ມກີ ານອາ້ ງອງີ ເຖິງຫຼາຍ ເທູ່ ອື ແລະ ຢູ່ ູໃນຕອນທາ້ ຍຂອງໜາ້ ນນັ້ ກໍມແີ ຕູ່ ເລູ່ ອື ງດຽວ ກໍຄວນເວາົ້ ຊູ່ ຂື ອງມນັ ແຕູ່ ເທູ່ ອື ທໍາອດິ ສູ່ ວນເທູ່ ອື ຕູ່ ໍໆ ໄປ ກໍບອກພຽງແຕູ່ ວູ່ າເລູ່ ອື ງດຽວກນັ . ຕົວຢູ່ າງ : ໃຊຕ້ ວົ ເລກກໍາກບັ ຄວາມ ເວລາປະສູດນນັ້ , ນາງເພາົ ມຄີ ວາມເຈບັ ປວດທນົ ທຸກເວທະນາຫາຼ ຍ ນາງຈູ່ ງິ ອອກວາຈາປອ້ ຍແຊູ່ ງໄວວ້ ູ່ າ ຍງິ ໃດຫາຜວົ ບູ່ໄໍ ດ ້ ໃຫຊ້ າຍລກັ ລອບເສກສມົ ຈນົ ມຄີ ນັ ໃຫຍ້ ງິ ນນັ້ ຈດັ ຫາຄວາຍແຕູ່ ງເຄູ່ ອື ງພະລກິ າໍ ຮາຮກັ ຫຼກັ ເມອື ງ ເຮຍ ຖາ້ ຜູໃ້ ດບູ່ ເໍ ຮດັ ຕາມ ໃຫເ້ ຂາົ້ ໃນໄຮູ່ ຕາຍຄາ ໃຫເ້ ຂາົ້ ນາຕາຍແລງັ * (1) ທາ້ ວປາງຄາໍ ໄດແ້ ຕູ່ ງໜງັ ສືຄໍາກອນ ເລູ່ ອື ງສງັ ສນິ ໄຊນນີ້ ບັ ວູ່ າເປັນນກັ ກະວີ ຫຼື ນກັ ປະພນັ ຊນັ້ ເອກຂອງລາວ.(2) 95

ຕວົ ຢູ່ າງ: ການນາໍ ໃຊເ້ ຄູ່ ອື ງໝາຍກາດອກຈນັ ກໍາກບັ ຄວາມ. ໂຄງສອງ: ຊກົ ມກົ , ຖົກກວຽນ, ທຽນແອູ່ ນ, ແບູ່ ນໂດ, ໂສພາບ, ນາບຟານ, ຫານນໍາ້ , ຊາໍ້ ໂກນ (ອນັ ນແີ້ ມູ່ ນ ໂຄງໂຕເພູ່ ງິ ຂອງຊຽງໝຽ້ ງ ເຊູ່ ງິ ໝາຍເຖິງ ໂຕຊາ້ ງ, ງວົ , ຄຸດ, ແມວ, ລາຊະສ,ີ ເສອື , ນາກ, ໝູ). 5.2 ຕົວຢູ່ າງການຂຽນບດົ ອະທບິ າຍຄວາມຮູ ້ ການຂຽນບດົ ອະທບິ າຍຄວາມຮູ ້ ຫຼື ວຊິ າການນນັ້ ,ຜູຂ້ ຽນຕອ້ ງມຄີ ວາມຮູໃ້ ນເລູ່ ອື ງນນັ້ ຢູ່ າງແທຈ້ ິງ,ອາດ ເປັນຄວາມຮູທ້ ູ່ໄີ ດມ້ າຈາກຫຼກັ ຖານ ແລະ ຄນົ້ ຄວ້ າ ຫຼື ວູ່ າໄດຍ້ ນິ ,ໄດຟ້ ັງຈາກແຫູ່ ງຼ ທູ່ ໜີ າ້ ເຊູ່ ອື ຖືໄດ ້ ການຂຽນຕອ້ ງ ໃຊຄ້ ວາມຊດັ ເຈນັ ,ຄວາມງູ່າຍ ແລະ ຖກຶ ຕອ້ ງຕາມພາສາ ເຊູ່ ງິ ຈະເຮດັ ໃຫຜ້ ູອ້ ູ່ ານ ອູ່ ານແລວ້ ໄດຄ້ ວາມຮູທ້ ງັ ເຂາົ້ ໃຈ ເປັນຢູ່ າງດ.ີ ຕວົ ຢູ່ າງ : ບດົ ອະທບິ າຍປະເພນີ ກບັ ວດັ ທະນະທໍາຄກື ັນ ຫຼື ແຕກຕູ່ າງກນັ ປະເພນີ ໝາຍເຖິງສູ່ ງີ ປະພດຶ ປະຕບິ ດັ ສບຶ ຕູ່ ໍກນັ ມາແຕູ່ ເຫງິ ນານແລວ້ ເຊນັ : ປະເພນກີ ານບວດ, ກນິ ດອງ, ບຸນປີໃໝູ່ ( ກຸດສງົ ການ ) ສງົ ນໍ້າຜູ ້ ເຖາົ້ ຜູແ້ ກູ່ ,ຜູເ້ ປັນພູ່ ໍເປັນແມູ່ ເພູ່ ອື ຂໂໍ ຊກຂໍໄຊ ມຄີ ວາມໝາຍກວ້ າງຂວາງ ມນັ ໄດກ້ ວມເອົາທາງດາ້ ນວັດຖຸ ແລະ ຈດິ ໃຈ. ເມູ່ ອື ເວາົ ເຖິງປະເພນແີ ລວ້ ສາມາດແບູ່ ງອອກເປັນສາມສູ່ ວນຄ:ື ຈາຮດີ ປະເພນ,ີ ຂະນົບປະເພນີ ແລະ ທາໍ ນຽມປະເພນ.ີ 1. ຈາກຮດີ ປະເພນໝີ າຍເຖິງປະເພນີ ທູ່ ກີ ູ່ ຽວຂອ້ ງເລູ່ ອື ງສນິ ທາໍ ຖາ້ ໃຜບູ່ ໍປະຕບິ ດັ ຕາມຈາຮດີ ປະເພນຖີ ືວູ່ າ ຜດິ ສນິ ທາໍ ເຊູ່ ນັ : ລກູ ຕອ້ ງມຄີ ວາມກະຕນັ ຍູກະຕະເວທີ ແລະ ເຄາົ ລບົ ນບົ ນອ້ ມຕູ່ ພໍ ູ່ ໍແມູ່ ຖາ້ ຫາກວູ່ າລກູ ຄົນໃດບູ່ ໍ ລຽ້ ງພູ່ ໍແມູ່ ເມູ່ ອື ເພູ່ ນີ ເຖົາ້ ແກູ່ ຊະລາ ຄນົ ຜູນ້ ນັ ຕອ້ ງໄດຮ້ ບັ ການຕສິ ນິ ນນິ ທາຈາກໝູ່ ຄູ ູ່ ກູ ໍຄຄື ນົ ທງັ ຫຼາຍ. 2. ຂະນບົ ປະເພນີ ໝາຍເຖງິ ປະເພນທີ ູ່ ປີ ະຕບິ ດັ ກນັ ມາຢູ່ າງແບບມແີ ຜູ່ ນເຊູ່ ນັ : ປະເພນແີ ຕູ່ ງດອງ, ປະເພນີ ແບບແຜູ່ ນເຊູ່ ນັ ນີ້ ບາງເທູ່ ອື ກເໍ ອນີ້ ວູ່ າພທິ ເີ ຊນັ : ພທິ ແີ ຕູ່ ງດອງ, ພທິ ທີ າໍ ລາບາສສີ ູ່ ູຂວັ ນ, ພທິ ສີ ູ່ ູຂບໍ າວ-ສາວ, ພິທີ ຂນຶ້ ເຮອື ນ ໃໝູ່ ແລະ ອູ່ ນື ໆ. 3. ທາໍ ນຽມປະເພນໝີ າຍເຖິງປະເພນທີ ູ່ ຄີ ນົ ທູ່ ວົ ໄປນຍິ ມົ ຊມົ ຊອບປະຕບິ ດັ ກນັ ສບື ຕູ່ ໍມາຖາ້ ຜູ ໃ້ ດປະຕິບັດ ຕາມ ກຖໍ ວື ູ່ າມມີ າລະຍາດທູ່ ດີ ,ີ ມຄີ ຸນສມົ ບດັ ຜູດ້ ີເຊູ່ ັນ: ການຖາມສະບາຍດເີ ມອື ພບົ ພໍກ້ ນັ ແລະ ທໍາຄວາມ ເຄາົ ລບົ ນບັ ຖກື ນັ ເປັນຕນົ້ . ປະເພນທີ ງັ ສາມປະເພດທູ່ ເີ ຫູ່ າຼົ ມານີ້ ຖາ້ ເປັນປະເພນີທູ່ ຄີ ນົ ທູ່ ວົ ທງັ ປະເທດນິຍົມຊມົ ຊອບການປະພດຶ ປະຕບິ ດັ ເຮາົ ກໍຖວື ູ່ າເປັນປະເພນຂີ ອງຊາດລາວ ແລະ ກຖໍ ເື ປັນວດັ ທະນະທາໍ ປະຈາໍ ຊາດ ນອກຈາກນແີ້ ລວ້ ກໍຍງັ ມປີ ະເພນສີ ະເພາະຂອງທອ້ ງຖູ່ ິນໃດທອ້ ງຖູ່ ິນໜູ່ ງື ເຊູ່ ນັ : ປະເພນສີ ູ່ ູຂວນັ ງວົ , ຄວາຍ. ການທູ່ ຊີ າວນາເຈົາ້ ຂອງງວົ , ຄວາຍ ໄດປ້ ະກອບພທິ ີນຂີ້ ຶນ້ ກໍເພູ່ ອື ລະນກຶ ເຖິງບຸ ນຄຸນສັດລຽ້ ງທູ່ໄີ ດ ້ ອອກແຮງງານດງຶ , ແກູ່ , ຄາດ, ໄຖຊູ່ ວຍເຫູ່ ອື ແຮງຂອງຕນົ ດູ່ ງັ ນນັ້ , ຈູ່ ງຶ ໄດຈ້ ດັ ພທິ ນີ ຂີ້ ນຶ້ ເພູ່ ອື ຂໂໍ ທດທູ່ໄີ ດທ້ ຸ ບຕີ ວູ່ າດູ່ າ ໃນຂະນະດງຶ ແກູ່ ຄາດ,ໄຖ. ການເຮດັ ເຊູ່ ນັ ນີ້ເປັນການສະແດງເຖິງຄວາມກະຕນັ ຍູກະຕະເວທຂີ ອງມະນຸດ ທູ່ ມີ ຕີ ູ່ ສໍ ດັ ເດຍລະສານ ແລະ ສະແດງໃຫເ້ ຫນັ ທາງດາ້ ນຈດິ ໃຈກນັ ສູງສູ່ ງົ ທງັ ເປັນການຕອບແທູ່ ນບຸ ນຄຸນຕູ່ ໍຜູ ທ້ ູ່ ມີ ີ ຄຸນໂດຍທາງອອ້ ມ • ປະເພນສີ ູ່ ູຂວນັ ເຂາົ້ ພາຍຫຼງັ ທູ່ ຊີ າວໄຮູ່ ນາໄດນ້ າໍ ເອາົ ເຂາົ້ ເຊູ່ ງິ ມູ່ ນຜນົ ຜະລດິ ຂອງຕນົ້ ຂນຶ້ ໃສູ່ ເຕາົ້ ເລາົ້ ເຕາົ້ ເບຍແລວ້ ຕອນເຊົາ້ ຂອງມ ື ້ ໃໝູ່ ເຂາົ ຈູ່ ງຶ ໄດນ້ ໍາເອາົ ດອກໄມທ້ ູບທຽນ ແລະ ເຫາຼົ້ 1 ແກວ້ ພອ້ ມດວ້ ຍໄກູ່ ຕມົ້ 1 ໂຕນໍາໄປຮອດບູ່ ອນລານທູ່ ີ ເຂາົ້ ກອ້ ງຢູ່ ູ ແລວ້ ຈູ່ ງິ ເອນີ້ ເຊນີ ຂວ້ ນເຂາົ້ ໃຫຂ້ ນຶ້ ສູ່ ູເລາົ້ ສູ່ ູເບຍ. 96

ການປະກອບພທິ ຂີ ອງຊາວໄຮູ່ ນານີ້ຍອ້ ນວູ່ າພວກເຮາົ ມຄີ ວາມເຊູ່ ອື ຖເື ຂາົ້ ທູ່ເີ ຮາົ ຮບັ ປະທານຢູ່ ູທຸກມນື້ ີ້ ແມູ່ ນມເີ ທບທດິ າຮກັ ສາຢູ່ ູມຊີ ູ່ ວື ູ່ າ ‘‘ແມູ່ ໂພສບົ ’’ ປະເພນກີ ູ່ າວມານກີ້ ໍແມູ່ ນໜູ່ ງຶ ທູ່ ບີ ູ່ ງົ ບອກເຖິງການຮບັ ຮູບ້ ຸ ນຄຸນ ຂອງຜູທ້ ູ່ ມີ ຄີ ຸນຕູ່ ໍຕນົ ເອງ. ການເອູ່ ຍີ ປາກຄາໍ ວູ່ າ ‘‘ເຂາົ້ ’’ ອອກມາແລວ້ ໃຜໆກໍບູ່ ໍສາມາດປະຕເິ ສດໄດຢ້ ູ່ າງເດດັ ຂາດເພາະວູ່ າເຂາົ ຄື ຊວີ ດິ ແລະ ຊູ່ ວຍຊວີ ດິ ຂອງຄນົ ເຮາົ . 5.3. ຕົວຢູ່ າງການໃຫຄ້ ໍາຈາໍ ກດັ ຄວາມ ກາບ 1 ນ. ເປືອກຫຸມ້ ຊນັ້ ນອກຂອງຕນົ້ ໄມບ້ າງຊະນດິ ເອນີ້ ວູ່ າກາບເຊູ່ ນັ ເປືອກຫມຸ ້ ຕນົ້ ກວ້ ຍເອນີ້ ວູ່ າກາບກວ້ ຍ, ຫຸມ້ ໄມໄ້ ຜູ່ ເອນີ້ ວູ່ າກາບໄຜູ່ ກາບລາງກວໍ ູ່ າ, ກບີ ຫຸມ້ ດອກບວົ ເອນີ້ ວູ່ າກາບບວົ . ກາບ 2 ນ. ( ປ. ) ຄາກະວຄີ ຄື າໍ ປະພນັ ຫຼື ກອນຊະນດິ ໜູ່ ງຶ ຄາ້ ຍຄຄື ໍາສນັ ແຕູ່ ບູ່ ໍນຍິ ມົ ຄະລຸ, ລະຫຸເຊູ່ ນັ : ກາບປູ່ ູ ສອນຫຼານ ກາບຫາຼ ນສອນປູ່ ູ... ກາບ 3 ນ. ຊູ່ ເື ຮອື ທູ່ ເີ ອາົ ແຜູ່ ນແປນ້ ມາປະກອບເຂາົ້ ເຮດັ ເຮອື , ຮຽກວູ່ າ ເຮອື ກາບ, ແຜູ່ ນແປ້ນທູ່ ປີ ູໄວ ້ ແຄມເຮອື ໃຫຍູ່ ທງັ ສອງເບອື້ ງ ເຮດັ ເປັນບູ່ ອນໄຕູ່ ເລາະແຄມເຮອື ເອນີ້ ວູ່ າ ກາບເຮອື . ກາບ 4 ນ. ຈາໍ ນວນນບັ ປີທີ 1 ຂອງຈລຸ ງັ ສງັ ກາດກງົ ກບັ ຄາໍ ວູ່ າ ເອກະສກົ . ກາບໆ ວ. ສຽງດງັ ຢູ່ າງນນັ້ ເຊູ່ ນັ ສຽງເປັດແມູ່ ຮອ້ ງດງັ ກາບໆ. ກາບກີ້ ນ. ຫອຍແນວໜູ່ ງຶ ມປີ ໍ້ສອງອນັ ຕດິ ກນັ ແກະອອກໄດ.້ ກາບກວ້ ງ ນ. ກາບຂອງກວ້ ງໜູ່ ວຍໃຫຍູ່ ຢູ່ ູຕາມລາໍ ນາໍ້ ຂອງ ຫຼື ທະເລ. ກາບສະ ນ. ເຄູ່ ອື ງສະນໍາ້ ອອກຈາກເຮອື . ກາບບວົ ນ. ຊູ່ ນື ກົ ຊະນດິ ໜູ່ ງຶ ໂຕໃຫຍູ່ , ສບົ ໃຫຍູ່ ຫາກນິ ຕາມທູ່ ງົ ນາ. ກາບໄມ ້ນ. ເປືອກຂອງຕນົ້ ໄມທ້ ູ່ ແີ ຫງ້ ແລວ້ . ກາບລາງ ນ. ເປືອກຊນັ້ ນອກ ທູ່ ເີ ງງີ ອອກຫຸມ້ ຫູ່ ໍໜູ່ ໄໍ ມ ້ຫຼື ຕນົ້ ໄຜູ່ ອູ່ ອນ ເຊູ່ ງີ ເມູ່ອື ແຫງ້ ແລວ້ ຂວົ ະອອກ. 5.2. ຕົວຢູ່ າງການຂຽນບດົ ອະທບິ າຍຄວາມຮູ ້ ການຂຽນບດົ ອະທບິ າຍຄວາມຮູ ້ ຫຼື ວຊິ າການນນັ້ , ຜູຂ້ ຽນຕອ້ ງມຄີ ວາມຮູໃ້ ນເລູ່ ອື ງນນັ້ ຢູ່ າງແທຈ້ ງິ , ອາດເປັນ ຄວາມຮູທ້ ູ່ ໄີ ດຈ້ າກຫກຼັ ຖານ ແລະ ຄນົ້ ຄວ້ າ ຫຼື ວູ່ າໄດຍ້ ນິ , ໄດຟ້ ງັ ຈາກແຫູ່ ຼງທູ່ ໜີ າ້ ເຊູ່ ອື ຖໄື ດ.້ ການຂຽນຕອ້ ງໃຊຄ້ ວາມ ຊດັ ເຈນຄວາມງູ່າຍ ແລະ ຖືກຕອ້ ງຂອງພາສາເຊູ່ ງິ ຈະເຮດັ ໃຫຜ້ ູອ້ ູ່ ານໆແລວ້ ໄດຄ້ ວາມຮູທ້ ງັ ເຂາົ້ ໃຈເປັນຢູ່ າງດ.ີ ຕົວຢູ່ າງ : ອະທບິ າຍປະເພນກີ ານແຕູ່ ງດອງສູ່ ູຂໍສາວ- ການທາບທາມບູ່ າວສາວ. ເມູ່ອື ສກຶ ສາເບູ່ ງິ ລກັ ສະນະ ຂອງການແຕູ່ ງດອງແບບສູ່ ູຂໍ, ແບບທາບທາມບູ່ າວສາວແລວ້ ເຫນັ ວູ່ າເປັນການແຕູ່ ງດອງຢູ່ ູໃນສັງຄມົ ທູ່ ກີ າ້ ວໜາ້ ແລວ້ ສມົ ຄວນ ເພາະວູ່ າໃນໄລຍະທໍາອດິ ຜູຊ້ າຍຢາກໄດເ້ ມຍຕອ້ ງໄດລ້ ກັ ຊູດເອາົ . ໄລຍະທສີ ອງເກດີ ມທີ າໍ ນຽມຮຽກຮອ້ ງເອາົ ເງນີ ຄໍາສນິ ສອດ ຄູ່ າດອງ ຫຼື ເຄູ່ ອື ງຂອງຢູ່ າງອູ່ ນື , ບາງເທູ່ ອື ກເໍ ອາົ ແຮງງານແລກເອາົ ກມໍ .ີ ໄລຍະທສີ າມຊາຍ, ຍງິ ຕກົ ລງົ ເອາົ ກນັ ເປັນຄູ່ ູຜວົ ເມຍ ດວ້ ຍຄວາມຮກັ ມກັ ກນັ ດວ້ ຍຄວາມບໍລສີ ຸດ. ລກັ ສະນະການແຕູ່ ງດອງທັງ3 ແບບນີ້ ກໍຍງັ ຄງົ ຕວົ ໃນໂລກມະນດຸ ເຮາົ ນຢິ້ ູ່ ູ. ປະເພນກີ ານແຕູ່ ງດອງຂອງບູ່ າວສາວໃນລາວເຮາົ ພວມສູ່ ງົ ເສມີ ໄລຍະທູ່ ີ 3 ທູ່ ມີ ຂີ ນັ້ ຕອນຄ:ື - ຂນັ້ ທາໍ ອດິ : ບູ່ າວ, ສາວ ຮກັ ມກັ ກນັ ເອງ ຫຼື ຜູເ້ ຖົາ້ ຜູແ້ ກູ່ , ພູ່ ໍ, ແມູ່ , ເພູ່ ອື ນສະຫາຍ ຫຼື ວູ່ າການຈດັ ຕງັ້ ແນະນໍາໃຫ ້(ແທນສາວ ). - ຂນັ້ ທູ່ ສີ ອງ: ບູ່ າວ, ສາວ ຕດິ ຕູ່ ກໍ ນັ ເອງ, ຂຽນສານຫາກນັ , ໄປມາຫາສູ່ ູກນັ . - ຂນັ້ ທູ່ ສີ າມ: ເຖາົ້ ແກູ່ , ພູ່ ໍແມູ່ ຫຼື ການຈດັ ຕງັ້ ທາບທາມສູ່ ູຂໍ ແລະ ການແຕູ່ ງດອງ. 97

5.4. ຕວົ ຢູ່ າງການຂຽນຄາໍ ນໍາ ຜູອ້ າໍ ນວຍການວາລະສານວນັ ນະສນິ ໄດອ້ ະທບິ າຍຄຸນປະໂຫຍດຂອງການຈດັ ພມິ ປຶ້ມສນິ ໄຊ ເຫມຼັ້ 2 ຢູ່ າງສນັ້ ໆ ແລະ ມຄີ ວາມໝາຍຄວບຄຸມປື້ມເຊູ່ ນັ ຄາໍ ນາໍ ດູ່ ງັ ລູ່ ຸມນ:ີ້ ປືມ້ ຫວົ ນຖີ້ ືເປັນຄວາມພະຍາຍາມຂອງວນັ ນະສນິ ທູ່ ຢີ າກຕອບສະໜອງຄວາມຕອ້ ງການຂອງຜູອ້ ູ່ ານ, ໂດຍສະ ເພາະຜູອ້ ູ່ ານທູ່ ເີ ປັນເຍາົ ວະຊນົ , ພວກເຮາົ ຈູ່ ງິ ເຮດັ ໂຄງການຄນົ້ ຄວ້ າ ແລະ ຮຽບຮຽງເລູ່ ອື ງສນິ ໄຊຈາກຄໍາກອນມາ ເປັນຄາໍ ເວາົ້ ທາໍ ມະດາ ຫຼື ຄໍາຮອ້ ຍແກວ້ ໂດຍໄດຮ້ ບັ ການຮູ່ ວມມຈື າກມຸນນທິ ໂິ ຕໂຢຕາແຫູ່ ງປະເທດຢູ່ ີປູ່ ຸນດວ້ ຍຈດຸ ປະສງົ ໃຫຄ້ ນົ ທູ່ ວົ ໄປອູ່ ານເຂາົ້ ໃຈງູ່າຍ, ຜູຮ້ ຽບຮຽງຈູ່ ງິ ໃຊສ້ ບັ ທໍາມະດາ, ບູ່ ໃໍ ຊລ້ າຊາສບັ , ຍກົ ເວນັ້ ບາງຄາໍ ທູ່ ຈີ ໍາເປັນແທໆ້ . ຊູ່ ື ຕວົ ລະຄອນກໍເອນີ້ ຕາມມວນຊນົ ເວາົ້ ຕດິ ປາກເຊູ່ ນັ : ສນິ ໄຊ, ສງັ ທອງ, ສໂີ ຫ (ແທນທູ່ ຈີ ະເອນີ້ ສງັ ສນິ ໄຊ, ສງັ ຂາຣະ ກຸມານ) ການເອນີ້ ແບບນສີ້ ະດວກສະບາຍສໍາລບັ ຜູອ້ ູ່ ານ ແລະ ຜູຂ້ ຽນໃນການຈູ່ ຈື າໍ , ດູ່ ງັ ດຽວກນັ ກບັ ທູ່ ພີ ວກເຮາົ ເອນີ້ ທາດຫຼວງເຊູ່ ງີ ຕດິ ປາກ ແລະ ງູ່າຍດາຍກວູ່ າເອນີ້ ເຈດໂີ ລກະຈລຸ າມະນ.ີ ການນໍາເອາົ ວນັ ນະຄະດບີ ູຮານມາດດັ ແປງໃຫເ້ ໝາະສມົ ກບັ ຜູອ້ ູ່ ານຕາມຍຸກສະໄໝນນັ້ ຫຼາຍປະເທດໄດເ້ ຮດັ ກນັ ມາແລວ້ , ມນັ ເປັນວທິ ໃີ ຫເ້ ຍາົ ວະຊນົ ເຂາົ້ ເຖິງວນັ ນະຄະດຂີ ອງຊາດຕນົ ແລະປູກຝັງນໄິ ສມກັ ອູ່ ານໃຫແ້ ກູ່ ເດກັ ແລວ້ ຕູ່ ໍ ໄປອາດເກດີ ມແີ ນວຄດິ ຢາກຄນົ້ ຄວາ້ ລງົ ເລກິ ວນັ ນະຄະດດີ ູ່ ງັ ກູ່ າວນນັ້ ໃນແບບສະບບັ ເດມີ ຂອງມນັ . ໃນການຄນົ້ ຄວ້ າຮຽບຮຽງນີ້ພວກເຮາົ ອາໄສສະບບັ ທູ່ ລີ ດິ ຈະນາ ໂດຍມະຫາສີລາວລິ ະວງົ ເປັນຕົນ້ ຕໍ. ນອກຈາກນນັ້ , ກໍໄດອ້ ູ່ ານສະບບັ ໃບລານໜູ່ ງຶ ມດັ , ສະບບັ ທູ່ ເີ ປັນບດົ ລາໍ ເລູ່ ອື ງ, ສະບບັ ທູ່ ີພິມເປັນພາສາໄທ ແລະ ສະບບັ ທູ່ ພີ ມິ ໂດຍ ສໍານກັ ພິມຈໍາ ໜູ່ າຍ ສ.ປ. ປ.ລາວ. ຢູ່ ູ ຕອນທາ້ ຍມີການສະຫຸຼບຕູ່ ືມອກີ ຢູ່ າງມີມາລະຍາດຂ ອງຜູຈ້ ດັ ພິມ. ການຮຽບຮຽງປື້ມໃຫອ້ ູ່ ານງູ່າຍນນັ້ ເປັນເລູ່ ອື ງຍາກໂດຍສະເພາະເລູ່ ອື ງ ສນິ ໄຊທູ່ ເີ ປັນຄໍາກອນ. ດູ່ ງັ ນຈີ້ ູ່ ງິ ບູ່ ໍ ອາດປາສະຈາກສູ່ ງິ ຂາດຕກົ ບກົ ພູ່ ອງໄດ,້ ພວກເຮາົ ຍນິ ດຮີ ບັ ຄໍາຕຊິ ມົ ແລະ ຫວງັ ວູ່ າຈະໄດຮ້ ບັ ຄວາມໃຫອ້ ະໄພຈາກທູ່ ານ ຜູຮ້ ອບຮູດ້ ວ້ ຍ. ຄາໍ ຖາມ 1. ບດົ ອະທບິ າຍແມູ່ ນແນວໃດ? 2. ບດົ ອະທບິ າຍມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ຫຍງັ ແດູ່ ? 3. ຈດຸ ປະສງົ ຂອງບດົ ອະທບິ າຍ? 4. ບດົ ອະທບິ າຍມຈີ ກັ ປະເພດຄປື ະເພດໃດແດູ່ ? 98

ບດົ ທີ 13 ການຂຽນບດົ ຊແີ້ ຈງ 1. ຄວາມໝາຍ ແລະ ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງການຂຽນບດົ ຊແີ້ ຈງ ການຂຽນບດົ ຊແີ້ ຈງແມູ່ ນການຂຽນຂູ່ າວ ຫຼື ແຈງ້ ການໃດໜູ່ ງຶ ເພູ່ ອື ຊແີ້ ຈງວຽກງານໃດໜູ່ ືງໃຫພ້ າກສູ່ ວນທູ່ ີກູ່ ຽວຂອ້ ງຮບັ ຮູ ້ ເຊູ່ ງິ ຈະແມູ່ ນການຈດັ ຂຽນເພູ່ ອື ຊແີ້ ຈງວຽກງານແນວທາງນະໂຍບາຍຂອງພກັ -ລດັ ປະຊາຊນົ ຕູ່ ໍປະຊາຊນົ ດວ້ ຍ ກັນ ແລະ ອູ່ ືນໆ. ກາ ນຂ ຽນບົດຊແີ້ ຈງມຄີ ວ າມສໍາຄັນຫຼາ ຍຢູ່ ູໃ ນສັງຄົມເພູ່ ອື ປະສານ ງານ ຕູ່ າ ງໆ. ໃ ຫ ້ ພາກສູ່ ວນອູ່ ນື ໆທູ່ ກີ ູ່ ຽວຂອ້ ງໄດຮ້ ບັ ຮູ,້ ສູ່ ງົ ຂູ່ າວຫາກນັ ແລະ ອູ່ ນື ໆ. ເຊູ່ ງິ ສູ່ ງິ ທູ່ ີເຮົາເຫນັ ກັນຫຼາຍໃນປັດຈຸບນັ ກູ່ ໍຄແື ຈງ້ ການ ຂອງພກັ -ລດັ ແມູ່ ນການປະຕບິ ດັ ວຽກງານຢູ່ ູໃນແຕູ່ ລະຫອ້ ງການ ແລະ ສງັ ຄມົ ຕູ່ າງໆ. 2. ຈດຸ ປະສງົ ຂອງການຂຽນບດົ ຊແີ້ ຈງ ກ. ເພູ່ ອື ປອ້ ງກນັ ຫຼື ແກໄ້ ຂການເຂາົ້ ໃຈຜດິ ໃນກໍລະນມີ ກີ ານເຂາົ້ ໃຈຜດິ ຫຼື ຢ້ານວູ່ າມກີ ານເຂາົ້ ໃຈຜດິ ເຊູ່ ນັ : ປະກາດຂູ່ າວໜັງສືກູ່ ຽວກບັ ການ ປະຕບິ ດັ ງານຂອງລດັ ຖະບານ, ຂອງໜູ່ ວຍງານທູ່ ກີ ູ່ ຽວຂອ້ ງໃດໜູ່ ງຶ ອາດຈະຂຽນໜງັ ສໄື ປຍງັ ໜງັ ສູ່ ພື ມິ ນນັ້ , ໂດຍ ແກໄ້ ຂຂເໍ້ ຂາົ້ ໃຈຜດິ ແລະ ສະເໜຂີ ມໍ້ ູນທູ່ ຖີ ກື ຕອ້ ງ. ຂ. ເພູ່ ອື ຊແີ້ ຈງເລູ່ ອື ງທູ່ ຕີ ູ່ າງຈາກປົກກະຕິ ໃນກໍລະນທີ ູ່ ຂີ ຽນ ຫຼື ປະຕບິ ດັ ເລູ່ ອື ງທູ່ ຕີ ູ່ າງຈາກປົກກະຕຈິ ໍາເປັນຕອ້ ງມກີ ານຊີແ້ ຈງວູ່ າ ເຫດໃດຈູ່ ງຶ ຕອ້ ງເຮດັ ແນວນນັ້ , ເພູ່ ອື ປັບຄວາມຄດິ ຂອງຜູອ້ ູ່ ານໃຫກ້ ງົ ກບັ ຈດຸ ໝາຍຂອງຜູຂ້ ຽນເສຍກູ່ ອນ ເຊູ່ ນັ ວູ່ າ: ຄໍາຊແີ້ ຈງ ໃນການໃຊວ້ ດັ ຈະນານກຸ ມົ , ເນູ່ ອື ງຈາກການຮຽງລາໍ ດບັ ຕວົ ອກັ ສອນບາງອນັ ກແໍ ຕກຕູ່ າງຈາກປົກກະຕິ ຫຼື ວູ່ າ ຄໍາ ຊແີ້ ຈງກູ່ ຽວກບັ ໂຄງການຕາ້ ນຢາເສບຕດິ ຂອງລດັ ຖະບານ, ຊແີ້ ຈງໂຄງການອະນຸລກັ ທາມະຊາດ ແລະ ອູ່ ນຶ ໆ ເຫູ່ ຼາົ ນຕີ້ ອ້ ງໄດຂ້ ຽນບດົ ຊແີ້ ຈງເຫດຜນົ ທູ່ ຕີ ອ້ ງປະຕບິ ດັ ເພາະວູ່ າຖາ້ ປະຊາຊນົ ເຂາົ້ ໃຈ ຫຼື ບູ່ ເໍ ຫນັ ດພີ ອ້ ມກນັ ປະຕບິ ັດ ກູ່ ໍຈະບູ່ ໍໄດຮ້ ູ່ ວມມຈື າກປະຊາຊນົ ຄ. ເພູ່ ືອອະທິບາຍເລູ່ ືອງທູ່ ີມຢີ ູ່ ູ ແລວ້ ໃຫຊ້ ດັ ເຈນຍູ່ ິງຂຶນ້ ໃນກໍລະນເີ ລູ່ ອື ງທູ່ ເີ ຂາົ້ ໃຈຢູ່ ູແລວ້ , ແຕູ່ ຜູຂ້ ຽນຕອ້ ງໃຫເ້ ຂາົ້ ໃຈຍູ່ ງິ ຂນຶ້ ກູ່ ວາເກູ່ າົ , ເປັນການຢໍ້າເລູ່ ອື ງທູ່ ສີ າໍ ຄນັ ເພູ່ ອື ບູ່ ໃໍ ຫເ້ ກດີ ຂຜໍ້ ດິ ພາດ ເຊູ່ ນັ : ຄາໍ ຊແີ້ ຈງໃນການສອບເສງັ , ປົກກະຕຜິ ູສ້ ອບກູ່ ຮໍ ູວ້ ທິ ກີ ານແລວ້ , ແຕູ່ ກູ່ ມໍ ກີ ານຊີ້ ແຈງໃຫຜ້ ູສ້ ອບເສງັ ລະມດັ ລະວງັ ຍູ່ ງິ ຂນຶ້ (ກດົ ລະບຽບສອບເສງັ ) ຫຼື ເລູ່ ອື ງການເສຍພາສອີ າກອນລາຍໄດຕ້ ູ່ າງໆ ຫຼື ຄໍາຊແີ້ ຈງຊາວກະສກິ ອນກຽມລງົ ມສື ູ່ ູການຜະລດິ ນາປີ, ນາແຊງ, ປາບສດັ ຕູພດື ອູ່ ນື ໆ. 3. ຮູ ບແບບການຂຽນບດົ ຊແີ້ ຈງ 99

ການຂຽນຊແີ້ ຈງຕາມຈດຸ ໝາຍດູ່ ງັ ກູ່ າວແລວ້ ມຮີ ູບແບບຕູ່ າງກນັ , ອາດຈະໃຊຄ້ າໍ ວູ່ າ “ຄໍາຊແີ້ ຈງ, ຄໍາແນະນໍາ”,” ຄໍາຊແີ້ ນະ” ຫຼື ໃຊຄ້ ໍາອູ່ ນື ຕາມຮູບແບບທູ່ ປີ ະກາດຢູ່ ູກໄໍ ດ,້ ຮູບແບບຂອງການ ຂຽນບດົ ຊແີ້ ຈງມດີ ູ່ ງັ ນ:ີ້ ກ. ຈົດໝາຍ ມທີ ງັ ຈດົ ໝາຍສູ່ ວນຕວົ , ຈດົ ໝາຍທຸລະກດິ ແລະ ຈດົ ໝາຍລດັ ຖະການ ເຊູ່ ນັ ວູ່ າ ການຂຽນຈດົ ໝາຍຫາກນັ ຂອງບູ່ າວ, ສາວ ໃນເມູ່ອື ກູ່ ອນ,ການຂຽນຈດົ ໝາຍທຸລະກດິ ຈາກບລໍ ສິ ດັ ສູ່ ງົ ຫຼື ການຂຽນຈດົ ໝາຍຖາມຂູ່ າວກນັ ແລະ ກນັ ເມູ່ ອື ຢູໄກກນັ , ການຂຽນຈດົ ໝາຍລດັ ຖະການຊແີ້ ຈງການຂຽນ ຂູ່ າວທູ່ ຄີ າດເຄູ່ ອື ນໄປຈາກຄວາມເປັນຈງິ ຫຼື ວູ່ າຈດົ ໝາຍຊແີ້ ຈງເຫດຜນົ ການໂຈະປະຊຸມໃດໜູ່ງຶ ,ຈດົ ໝາຍຂອບໃຈ,ຈດົ ໝາຍຊມົ ເຊຍີ . ຂ. ບດົ ຄວາມ ການຂຽນບດົ ຄວາມເພູ່ ອື ຊແີ້ ຈງເລູ່ ອື ງຕູ່ າງໆ ມນັ ເປັນສູ່ ງິ ສນົ ໃຈໃນສງັ ຄມົ ກູ່ ເໍ ປັນຮູບແບບການຂຽນຊແີ້ ຈງ ອກີ ແບບໜູ່ ງຶ ເຊູ່ ງິ ມລີ ກັ ສະນະຄາ້ ຍຄກື ານຂຽນບດົ ສະແດງທດັ ສະນະທູ່ ີຖືກຕອ້ ງໄດສ້ ະເໜີຂໍມ້ ູນທູ່ ຖີ ືກຕອ້ ງມາ ປະກອບເພູ່ ອື ໃຫເ້ ປັນທູ່ ເີ ຊູ່ ອື ຖືຂອງຜູອ້ ູ່ ານອກີ ດວ້ ຍ. ຄ. ຄໍານໍາ ການຂຽນຄໍານາໍ ເປັນການຂຽນອະທບິ າຍ ເລູ່ ອື ງທູ່ ປີ ະກາດໃນໜງັ ສື ຫຼື ອາດຈະມກີ ານຊແີ້ ຈງຂໍທ້ ູ່ ີແຕກ ຕູ່ າງໄປຈາກໜງັ ສອື ູ່ ນື ກໄໍ ດ,້ ສະນນັ້ ຄໍານາໍ ນຈີ້ ູ່ ງຶ ເປັນໄດທ້ ງັ ການອະທບິ າຍ ແລະ ການຊແີ້ ຈງ, ເປັນແນວນມີ້ ນັ ຂນຶ້ ຢູ່ ູ ກບັ ເນອື້ ໃນທູ່ ສີ ະແດງອອກມບີ າງເທູ່ ອື ກູ່ ໍບູ່ ຮໍ ູເ້ ລຍີ ວູ່ າ ອນັ ໃດເປັນບດົ ຊແີ້ ຈງແທ ້ ແລະ ອນັ ໃດເປັນບດົ ອະທບິ າຍ ງ. ປະກາດ ແລະ ຖະແຫງຼ ການ ປະກາດຖະແຫຼງການມນັ ແມູ່ ນການແຈງເຫດການທູ່ ເີ ປັນໜາ້ ສນົ ໃຈເປນັ ພເິ ສດສໍາລບັ ຄນົ ທູ່ ວົ ໄປ, ເຮາົ ຈະ ເຫນັ ໄດຈ້ າກໜາ້ ໜງັ ສພື ມິ ທູ່ ເີ ວາົ້ ຈາກການຖະແຫຼງການຮູ່ ວມລາວ-ໄທ, ລາວ-ມຽນມາ…ຫຼື ວູ່ າຖະແຫຼງການ ກູ່ ຽວກບັ ການໄປຢຽມຢາມບນັ ດາປະເທດໃນໂລກຂອງປະທານປະເທດ ຫຼື ທູ່ ານນາຍກົ ລດັ ຖະມນົ ຕເີ ປັນຕນົ້ . ຈ. ຄໍາແນະນາໍ ຄໍາແນະນາໍ ນສີ້ ູ່ ວນຫລາຍຂຽນເພູ່ ອື ຜູອ້ ູ່ ານທູ່ ມີ ສີ ູ່ ວນກູ່ ຽວຂອ້ ງກບັ ເລູ່ ືອງນນັ້ ເຊູ່ ນັ : ຄໍາແນະນໍາກູ່ ຽວກັບ ການເສຍພາສ,ີ ຄາໍ ແນະນາໍ ເລູ່ ອື ງການສອບເສງັ , ຄາໍ ແນະນາໍ ເລູ່ ອືຶ ງການສອບເສງັ , ຄໍາແນະນາໍ ເລູ່ ອື ງການໃຊຢ້ າ ຫຼື ເຄູ່ ອື ງສາໍ ອາງເປັນຕນົ້ ເຊູ່ ງິ ມລີ ກັ ສະນະຄາ້ ຍຄກື ານອະທບິ າຍແຕູ່ ເປັນການອະທບິ າຍຂະຫຍາຍຄວາມໃນເລູ່ ືອງທູ່ ີ ຜູອ້ ູ່ ານຮູຢ້ ູ່ ູແລວ້ ແຕູ່ ໃຫເ້ ຂາົ້ ໃຈຊດັ ເຈນໂດຍບູ່ ໍຜດິ ຜາດ. ອອກຈາກນແີ້ ລວ້ ອາດມເີ ລູ່ ອື ງອູ່ ນື ໆ ຄກື ນັ ກບັ ການຂຽນ ສະແດງທດັ ສະນະ ຫຼື ການຂຽນອະທບິ າຍເຊູ່ ນັ : ກາຕູນ, ບດົ ກະວ,ີ ຄໍາລໍາ, ໜງັ ສພື ມີ ໆລໆ 4. ວິທຂີ ຽນບດົ ຊແີ້ ຈງ 4.1. ໃຫຄ້ ວາມເປັນຈງິ ການຂຽນບດົ ຊແີ້ ຈງແມູ່ ນໃຫຄ້ ວາມຈງິ ແກູ່ ຜູອ້ ູ່ ານເປັນສູ່ ງິ ສາໍ ຄນັ , ດູ່ ງັ ນນັ້ ຜູຂ້ ຽນຈູ່ ງຶ ຕອ້ ງມຂີ ມໍ້ ນູ ທູ່ ໜີ າ້ ເຊູ່ ອື ຖື, ມຫີ ກຼັ ຖານອາ້ ງອງີ ຢູ່ າງຊດັ ເຈນ ຫຼື ມເີ ຫດຜນົ ຢູ່ າງພຽງພທໍ ູ່ ຜີ ູອ້ ູ່ ານບູ່ ສໍ າມາດປະຕເິ ສດໄດເ້ ຊູ່ ນັ ວູ່ າ: “ສຽງແຄນລາວ ເປັນວາລະສານວນັ ນະຄະດລີ າຍສະດວກ (ພມິ ຈໍາໜູ່ າຍຕາມຄວາມອາດສາມາດຂອງຜູ ້ ຜະລດິ ) ເປັນວາລະສານຂອງສະມາຄມົ ນກັ ປະພນັ ລາວ (ສປປລ) ທູ່ ສີ າ້ ງຂນຶ້ ມາເພູ່ ອື ເປັນເວທສີ ໍາລບັ ການແຈງ້ ຂູ່ າວຄາວການເຄູ່ ອື ນໄຫວຕູ່ າງໆຂອງນກັ ສນິ ລະປະວນັ ນະຄະດ,ີ ນກັ ວດັ ທະນະທໍາໃນຂອບເຂດທູ່ ວົ ໂລກ ແລະ 100