2017.03. Tạp chí báo cáo viên số 03

Tạp chí ■\"■■■■ BÀO CÁO VIÊN Reporter review BAN TUYÊN GIÁO TRUNG UƠNG ■ TRUNG TÂM THÔNG TIN CỔNG TÁC TUYÊN GIÁO \"hào mừng Đại hội Đợi biểu Phụ nữ toàn quốc lần thứXII: Ihìn lại chặng đường 5 năm \"Chủ động, tự tin, tự trọng, trí tuệ và bản lĩnh\" )ấu tranh chống hoạt động lợi dụng vấn đề \"xã hội dân sự\" nhằm 03 huyền hóa chính trị ở Việt Nam hiện nay 'ham vọng của Trung Quốc vể trật tự thế giới mới 2£rJ7 7lưu hành nội bộ

NGÁY THÀY THUÕC VIỆT NAM 27-02-2017 LỄ CÔNG BỐ VÀ TRAO TẶNG DANH HIỆU ■ CHIẾN sỉ INI BUA TOÀN QUỐC Hà Nội, ngày 27 tháng 02 nám 2017 Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam và Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến trao tặng danh hiệu “Chiến sĩ Thi đua toàn quốc” cho cán bộ Ngành Y tế, Hà Nội, ngày 27/02/2017 APEC 2017: Quang cảnh Hội nghị Quan chức cao cấp APEC lần thứ Nhất (SOM 1), Nha Trang (Khánh Hòa), ngày 02/3/2017

Tạp <hi Mục lục----------------------------------- BÁO CÁO VIÊN SỐ 3, tháng 3 năm 2017 BAN ĨWẾN GIÁO TRUNG UONG • TRUNG TẮM THÔNG TIN CỔNG TÁC TUYẾN GIÁO BỊNH HƯỞNG CÔNG TẮC TUYÊN THUYÊN MIỆNG HỘI ĐỐNG CHỈĐẠO 2. Chào mừng Đại hội Đại biểu Phụ nữ toàn quốc lẩn thứXII: • TS.Vũ Ngọc Hoàng, Chủ tịch Nhìn lại chặng đường 5 năm \"Chủ động, tự tin, tự trọng, • TS. Trương Minh Tuấn, Phó Chủ tịch trí tuệ và bểnĩĩnh\" • PGS. TS. Phạm Văn Linh, ủy viên • TS. Bùi Thế Đức, ủy viên 4. Nguyễn Ngọc Lương: Đoàn Thanh niên tích cực học tập • GS.TS. Phùng Hữu Phú, ủy viên và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh • ThS. Phạm Văn Hiến, ủy viên • ĨS.Đoàn Văn Báu, ủy viên Thường trực 8. PGS. TS. Nguyễn Minh Tuấn: Một số giải pháp tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng theo tinh thần TỔNG BIÊN TẬP Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII • ThS. Phạm Văn Hiến SINH HOẠT TƯ TƯỞNG Đĩ: 080’45828 12. Trung tướng, GS.TS. Nguyễn Xuân Yêm: Đấu tranh chống PHÓ TỔNG BIÊN TẬP hoạt động lội dụng vấn đề\"xã hội dân sự'nhằm chuyển hóa • TS.Đoàn Văn Báu chính trị ở Việt Nam hiện nay ĐT: 080.45611 NGHIÊN CỨU- TRAO ĐỔI THƯ KỸ TÒA SOẠN 17. Sảo vệ chủ quyển biển, đảo trong bối cảnh hiện nay: • ThS. Lương Thị Bích Hường Đối sách của Việt Nam trong quan hệ với các nước lớn ĐT: 080.43114 19. Đại tá, PGS.TS. Bùi Đình Bôn: vể xây dựng hậu phương quân đội trong tình hình mới ĐỊA CHÌ TÒA SOẠN • Số 2B, Hoàng Văn Thụ - Ba Đình - Hà Nội TƯ LIỆU BÁO CÁO VIÊN ĐT: 080.45342-080.43114 24. TS. Hoàng Xuân Hòa: Tình hình phát triển kinh tế-xã hội Fax: 080.45613 thế giới va trong nước tháng 02 và 02 tháng năm 2017 Email: [email protected] • Chủ tài khoản: Trung tâm Thông tin 28. Một số nét về bức tranh Ngành Nông nghiệp Việt Nam công tác tuyên giáo năm 2016 và triển vọng năm 2017 Tài khoản: 3711.1.9054399 Kho bạc Nhà nước Ba Đình - Hà Nội 31. Nhìn lại giá trị của nguồn vốn đầu tư nước ngoài vào • Kếtoán: Việt Nam sau gần 30 nam ĐT: 080.45612 35.TS. Phạm Lương Sơn: Chính sách bảo hiểm xã hội, ĐẠI DIỆN TẠP CHÍ bảo hiểm y tế đối với an sinh xã hội TẠI MIỀN TRUNG, TÂY NGUYÊN • ThS. Nguyễn Thế Hòa 40. Hạn hán, xâm nhập mặn tại Đổng bằng sông Cửu Long: Thực trạng và giải pháp giảm thiểu thiệt hại ĐT: 080.51327 44. Thanh Lâm: Độc chiếm Biển Đông - tham vọng trắng trợn ĐẠI DIỆN TẠP CHÍ TẠI PHÍA NAM của Trung Quốc • ThS. Lê Tấn Việt 48. PGS. TS. Đinh Công Tuấn: Chủ nghĩa dân túy: Mối đe dọa ĐT: 080.82529 của châu Âu CHẾ BẢN VÀ IN: 51. TS. Nguyễn Minh Phong: Mỹ không tham gia Hiệp định Công ty In Tiến Bộ Đối tác kinh tếxuyên Thái Bình Dương:Tấc động và sự ứng 175, Nguyễn Thái Học, Hà Nội phó của Việt Nam • Giấy phép số: 301 /GP-BTTTT 55.Đại tá Lê ThếMầu: vể tương lai của thỏa thuận hạtnhân cấp ngày 07 tháng 6 năm 2016 lịch sử giữa nhóm P5+1 với i-ran dưới thời Đô-nan Trăm 58. TS. Nguyễn Đình Luân: Tham vọng của Trung Quốc về trật tự thế giới mới THÔNG TIN NHỮNG VÂN ĐỀ LÝ LUẬN 62. TS. Nguyễn Mạnh Hùng: Cách mạng Công nghiệp 4.0 và vấn đe đặt ra cho Việt Nam Ảnh bìa 1: Chủ tịch nước Trân Đại Quang và Nhà vua Nhật Bản A-ki-hi-tô duyệt Đội Danh dựQuân đội Nhân dân Việt Nam, Hà Nội, ngày 01/3/20 1 7 - Ằnh: TTXVN

2 ĐỊNH HƯỚNG CÔNG TÁC TUYÊN TRUYỀN MIỆNG Chào mùng Bại hội Bại hiểu Phụ nữ toàn guốc lẩn thú XII: NHÌN LẠI CHẶNG DƯÒNG 5 NĂM \"CHỦ DỘNG, Tự TIN, Tự TRỌNG, TRÍ TUỆ VÀ BẢN LĨNH\" Nỏm nàm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, các tầng lớp phụ nữ cả nước đã kế thừa và phát huy truyển thống vẻ vang của phụ nữ Việt Nam; tích cực hưởng ứng phong trào thi đua \"Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc”, gán với đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hổ ChíMinh, cùng toàn Đảng, toàn dân nỗ lực phấn đấu thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. 1. Những nỗ lực và đóng góp của Hội Phụ nữ Trong lĩnh vực chính trị, phụ nữ ngày càng nhận thức đầy đủ và tích cực, chủ động thực hiện quyền công dân, tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền. Hàng triệu phụ nữ đã đóng góp ý kiến tâm huyết, trách nhiệm xây dựng Hiến pháp, văn kiện Đại hội Đảng các cấp, các văn bản quy phạm pháp luật; hăng hái tham gia bầu cửđại biểu Quốc hội khoá XIV, đại biểu Hội đồng Nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021. Tỷ lệ phụ nữthamgia cấp ủy, cơ quan dân cử, cơ quan hành chính Nhà nước các cấp đểu tăng về số lượng và chất lượng. Đặc biệt, lẩn đầu tiên Việt Nam có 3 ủy viên Bộ Chính trị và Chủ tịch Quốc hội là nữ. Phụ nữ chiếm 50,2% lực lượng lao động trong nông, lâm nghiệp, thuỷ sản, phụ nữ nông dân hăng hái hưởng ứng Đổng chí Nguyễn Thị Định, Phó Tư lệnh các Lực lượng Vũ phong trào thi đua \"Cở nước chung sứcxây trang Nhân dân miền Nam, Hội trưởng Hội Liên hiệp Phụ dựng nông thôn mới\", xây dựng cánh nữ Giải phóng miền Nam cùng các đại biểu dựĐại hội Phụ đồng mẫu lớn, ứng dụng các tiến bộ nữlân thứIV, Hà Nội, tháng 3/1974 - Ảnh: Tư liệu TTXVN khoa học kỹ thuật, công nghệ cao trong sản xuất để tăng giá trị sản phẩm. Chị em tích cực hưởng ứng phong trào thi đua \"dạy tốt, học tốt\", chuyển đổi cơ cấu kinh tế, đa dạng hóa ngành trau dồi chuyên môn, nghiệp vụ, đạo đức, hết nghề và hoạt động tạo thu nhập, bảo tồn các lòng vì học sinh thân yêu, góp phần quan trọng nghề truyền thống, tạo ra các sản phẩm nông thực hiện đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, nghiệp an toàn, giúp nhau thoát nghèo, vươn lên đào tạo. làm giàu, tích cực bảo vệ môi trường, đóng góp Trong văn hoá, thể thao và du lịch, phụ nữ vừa vào việc bảo đảm an ninh lương thực quốc gia. tham gia bảo tổn và phát huy các giá trị văn hoá Phụ nữ đã đóng góp to lớn vào thành tựu giáo truyền thống của dân tộc, vừa tích cực phát triển dục - đào tạo, khoa học - công nghệ của đất nước. các sản phẩm du lịch, đặc biệt du lịch cộng đồng, Chiếm tỷ lệ 73,1 %, chị em phụ nữ ngành giáo dục, theo hướng đa dạng, bền vững, góp phẩn quảng TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3-0(3-2017)

3 ĐỊNH HƯỚNG CỐNG TẤC TUYÊN TRUYỂN MIỆNG bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam với bạn đồng thời mở rộng hoạt động tín chấp với Ngân bè quốc tế. Các phong trào văn hoá - thể thao hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Với quẩn chúng, lễ hội truyền thống ở cơ sở thu hút tổng dư nợ vốn vay từ các nguón trên 76.000 tỷ sự tham gia của đông đảo phụ nữ với vai trò chủ đổng (tăng 29.000 tỷ đổng so với nhiệm kỳ trước), thể và là người thụ hưởng; góp phần làm phong các cấp Hội đã hỗ trợ gần 5,4 triệu lượt hộ nghèo phú thêm đời sống văn hoá tinh thần của phụ nữ (trong đó trên 2,4 triệu lượt hộ do phụ nữ làm chủ) và nhân dân. và trên 430.000 hộ đã thoát nghèo, vượt chỉ tiêu nhiệm kỳ. Có thể khẳng định, năm năm qua, các tầng lớp Thông qua các đề án \"Hỗ trợphụ nữ học nghề, phụ nữ Việt Nam luôn chủ động, tự tin, tự trọng, tạo việc làm giai đoạn 2010-2015\" (Để á n 295) và trí tuệ và bản lĩnh, nỗ lực phát huy phẩm chất tốt Đề án\"Dợy nghề cho lao động nông thôn\" (Để án đẹp, nâng cao năng lực, trình độ, thực hiện tốt chủ 1956), các cấp Hội đã tuyên truyền, tư vấn học trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật nghề, tư vấn việc làm cho hơn 1,8 triệu lượt lao của Nhà nước; tích cực hưởng ứng các phong trào động nữ; đào tạo nghề cho hơn 540.000 lao động thi đua yêu nước. Những nỗ lực, đóng góp đó đã nữ, trong đó trên 70% có việc làm sau học nghề, được Đảng, Nhà nước ghi nhận, trao tặng nhiều vượt xa chỉ tiêu Đại hội đề ra. phẩn thưởng cao quý: 16.587huân, huy chương các loại, 2.399 chị được phong tặng các danh hiệu Nhà Công tác vận động, hỗ trợ phụ nữxây dựng giáo Nhân dân, Nhà giáo Ưu tú, Giáo sư, Phó giáo sư, Nghệ sỹ Nhân dân, Nghệ sỹ Ưu tú, Thầy thuốc gia đình hạnh phúc được tập trung một cách Nhân dân, Thầy thuốc Ưu tú, Nghệ nhân Nhân dân, đồng bộ, toàn diện thông qua thực hiện Cuộc vận Nghệ nhân Ưu tú. động\"Xây dựng gia đình 5không, 3sạch\", mang lại lợi ích thiết thực cho bản thân phụ nữ, gia đình và 2. Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam - 5 năm cộng đồng, góp phẩn xây dựng nông thôn mới, đổi mới và phát triển đô thị văn minh. Công tác tuyên truyền, giáo dục: Nội d u ng và Hiệu quả thực tiễn chính là căn cứ quan trọng hình thức tuyên tuyển ngày càng phong phú, đi để Cuộc vận động \"Xây dựng gia đình 5 không, 3 vào chiều sâu theo hướng tăng tính tương tác, sạch\"do Hội phát động được Chính phủ đưa vào phát triển các sản phẩm nghe nhìn, tổ chức nhiều Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông đợt tuyên truyền cao điểm gắn với thực hiện một thôn mới giai đoạn 2016 - 2020. số để án tuyên truyền, giáo dục và kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước, của Hội. Việc phát hiện, Công tác tham mưu đề xuất, tham gia xây tuyên truyền nhân rộng điển hình của phụ nữ gắn với các hoạt động, phong trào thi đua lớn của đất dựng, phản biện và giám sát luật pháp, chính nước' đã lan tỏa sâu rộng trong xã hội. Đặc biệt, sách về bình đang giới với sự chỉ đạo tập trung, quyết tâm của các cấp Hội, sự phối hợp chặt chẽ của các bộ/ngành, việc Dấu ấn của nhiệm kỳ XI là các cấp Hội đã kiên tuyên truyền các phẩm chất đạo đức \"Tự tin - Tự trì, nỗ lực, đề xuất thành công 7 7 9 chính sách, bao trọng - Trung hậu - Đảm đang\" đã bước đẩu đi vào gổm các chính sách quan trọng, tác động tích cực cuộc sống, góp phần xây dựng người phụ nữViệt tới đời sống của phụ nữ. Nam theo tinh thẩn Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5, Khoá VIII và Nghị quyết Hội nghị Trung Là tổ chức tiên phong trong triển khai Quyết ương 9, khóa XI. định số 217-QD/TW và Quyết định 218-QD/TW của Bộ Chính trị trong toàn hệ thống, công tác Công tác vận động, hỗ trợphụ nữphát triển giám sát và phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyển của Hội Liên hiệp kinh tế, giảm nghèo bền vững tiếp tục là thế Phụ nữ(LHPN)ViệtNamđượcchỉđạovà triển khai mạnh của Hội và có bước phát triển vượt bậc đổng bộ, nghiêm túc, đạt một số kết quả đáng thông qua các giải pháp đồng bộ thực hiện khâu khích lệ. đột phá \"Tạo chuyển biến mới về chất lượng, hiệu quả vận động, hỗ trợ phụ nữ phát triển sản xuất, Nội dung, phương thức hoạt động tiếp tụcđổi thực hành tiết kiệm, giảm nghèo bền vững\". mới, tổ chức Hội được củng cố và phát triển Hội được đánh giá là tổ chức đi đầu trong hoạt động ủy thác với Ngân hàng chính sách xã hội, Đến nay, cả nước có 14.423 tổ chức Hội cơ sở, 107.452 chi hội và 245.953 tổ phụ nữ; 100% cơ sở có quỹ Hội; không còn cơ sở \"trắng tổ chức Hội\". Điểm nổi bật trong công tác tổ chức, cán bộ là (Xem tiếp trang 16) TẠP CHÍ BÁO CAO VIÊN ★ số 3>(3-20i7)

4 ĐỊNH HƯỨNG CÔNG TẤC TUYÊN TRUYẾN MIỆNG DOÃN THANH NIÊN TÍCH cực HỌC TẬP VÀ LÀM THEO Tư TƯỎNG, ĐẠO ĐỨC, PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH • NGUYỄN NGỌC LƯƠNG Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đoàn Tình đoàn NghệAn tổ chức Lễ phát động Tháng Thanh niên nám 2017, Nghệ An, 01/3/2017 Anh:TTXVN ử việc xác định học tập và làm theo tư tưởng, Có thể khái quát những kết quả cơ bản trên các Tđạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là nhiệm vụ mặt như sau: trọng tâm, xuyên suốt, trong những năm qua Thứ nhất, nhận thức về công tác giáo dục đạo các cấp bộ đoàn đã nỗ lực, sáng tạo trong tổ chứcđức, lối sống, bồi dường lý tường cách mạng cho thực hiện nhiệm vụ này1. Nhờ đó, các mặt công tác đoàn viên, thanh thiếu nhi gắn với việc học tập và của Đoàn đã có chuyển biến tích cực: công tác giáo làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong dục thanh thiếu nhi được đẩy mạnh, nhất là giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa; cách Hồ ChíMinh được tăng cường, có chuyển biến phong trào có bước phát triển; tổ chức cơ sở đoàn tích cực được củng cố, mặt trận tập hợp đoàn kết thanh niên Các cấp bộ đoàn triển khai cuộc vận động \"Xây được tăng cường; tinh thẩn trách nhiệm, gương dựng giá trị hình mẫu thanh niên Việt Nam thời kỳ mâu của cán bộ, đoàn viên được nâng cao. Trong mới\", cụ thể hóa các giá trị cốt lõi của thanh niên Việt thực tiễn đã xuất hiện nhiều tấm gương thanh thiếu Nam \"Tâm trong, trísáng, hoài bão lớn\";xằy dựng tiêu nhi tiên tiến, nhiều mô hình mới, cách lam hay trong chí \"5 xây, 5 chống\"; phối hợp với gia đình, nhà học tập và làm theo lời Bác ở tất cả các lĩnh vực của trường và xã hội trong giáo dục đạo đức, lối sống đời sống xã hội. trên quan điểm \"vừa xây, vừa chổng\" để tạo ra môi TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3^(3-2017)

5 ĐỊNH HƯƠNG CÕNG TẤC TUYÊN TRUYẼN MIỆNG trường xã hội lành mạnh cho thanh thiếu nhi. tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức, Trung ương Đoàn ban hành nhiều văn bản quan phong cách Hồ Chí Minh được cụ thể hóa trong các trọng về công tác giáo dục thanh thiếu nhi. Đặc hoạt động tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng, vì biệt, tham mưu Ban BíthưTrung ương Đảng ban an sinh xã hội, thu hút đòng đảo đoàn viên, thanh hành Chỉ thị số 42, ngày 24/3/2015 về \"Tăng niên, học sinh, sinh viên, trí thức trẻ, thầy thuốc trẻ, cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo nhà khoa học trẻ, thanh niên Việt Nam ở nước ngoài dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa tham gia với các chương trình tiêu biểu như: \"Tinh cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 - 2030\"; phối hợp để nguyện mùa Đông\", \"Xuân tình nguyện\", \"Tháng xuất, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề Thanh niên\", “Chiến dịch thanh niên tình nguyện hè\", án “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo \"Tiếp sức mùa thi\", \"Tiếp sức đến trường\", \"Tiếp sức đức, lối sống văn hóa cho thanh niên, thiếu niên và lao động trẻ\", \"Tiếp sức người bệnh\", \"Thây thuốc trẻ nhi đóng, giai đoạn 2015- 2020\". làm theo lời Bác, tình nguyện vì sức khỏe cộng đồng\", hiến máu tình nguyện, tình nguyện đền ơn Với những cố gắng đó, bên cạnh nhận thức của đáp nghĩa, uống nước nhớ nguồn... Thông qua các các cấp bộ đoàn, đội ngũ cán bộ đoàn về giáo dục hoạt động, tình nguyện ngày càng trở thành nét đạo đức, lối sống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng đẹp, một phẩm chất đặc trưng, nổi bật của tuổi trẻ, cho đoàn viên, thanh thiếu nhi gắn với việc học tập được xã hội thừa nhận. và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được nâng lên, có thể thấy, kết Các phong trào trong từng đối tượng thanh quả nổi bật nhất là đã tạo bước chuyển về chất thiếu nhi tiếp tục có bước phát triển, tạo môi trường trong nhận thức, rèn luyện, tu dưỡng đạo đức của tốt cho thanh thiếu nhi phấn đấu học tập và làm tuổi trẻ. Học và làm theo lời Bác dần trở thành việc theo tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách Hồ làm thường xuyên, liên tục, trở thành việc làm tự Chí Minh.Đó là phong trào\"Thanh niên tham giaxây giác, có ý thức của số đông thanh thiếu nhi.Tuổi trẻ dựng nông thôn mới\" tập trung trước hết trong Việt Nam luôn ra sức phấn đấu lao động, học tập, thanh niên nông thôn; \"Tuổi trẻ chung tay xây dựng rèn luyện vể mọi mặt, có tư duy năng động, sáng vàn minh đô thị\"trong thanh niên đô thị; \"4 nhất\" tạo, lạc quan, tự tin, dám nghĩ, dám làm, có ý chí trong thanh niên công nhân; \"Ba trách nhiệm\"trong khắc phục khó khăn vươn lên lập thân, lập nghiệp thanh niên công chức, viên chức; \"Sinh viên 5 tốt\" với khát vọng cống hiến vì tương lai tươi sáng của “Họcsinh 3 rèn luyện\", \"Khi tôi 18\"trong học sinh, sinh dân tộc; sống nhân ái, sẻ chia, tương thân, tương ái, viên; \"Thiếu nhi Việt Nam thi đua thực hiện tốt 5 điều vì cộng đổng, có trách nhiệm với bản thân, gia đình Bóc Hổ dạy\"trong thiếu niên, nhi đồng; \"Thanh niên và xã hội. quân đội thi đua rèn đức, luyện tài, xung kích, sáng tạo, xứng danh bộ đội Cụ Hô'\"trong thanh niên quân đội; Thứhai, cácphong trào hành động cách mạng \"Tuổi trẻ công an nhân dân học tập, thực hiện 6 điểu được đẩy mạnh, tạo môi trường, đọng lực đểđoàn Bác Hồ dạy”trong thanh niên công an. viên, thanh thiếu niên phấn đấu học tập và làm Thứba, nhiều mô hình mới, cách làm hay, sáng theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ ChíMinh tạo trong việc học tập và làm tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được triển khai, nhân Nhằm tạo môi trường, động lực để đoàn viên, thanh thiếu niên phấn đấu học tập và làm theo tư rộng, tạo hiệu quả giáo dục tích cực tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, các cấp bộ đoàn tổ chức sâu rộng các phong Qua việc triển khai các phong trào đã xuất hiện trào hành động cách mạng, bao trùm là phong trào nhiều mô hình mới, cách làm hay trong việc học tập \"Xung kích, tình nguyện phát triển kinh tế - xã hội và và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong bảo vệ Tổ quốc\" và \"Đồng hành với thanh niên lập cách Hổ Chí Minh, tiêu biểu như: \"Thắp sáng ước mơ thân, lập nghiệp”. tuổi trẻ Việt Nam vì dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh\", \"Sổ tay rèn luyện đoàn viên làm Các cấp bộ đoàn đăng ký và thực hiện 2.273 theo lời Bác\", thi tìm hiểu chủ nghĩa Mác - Lênin, tư công trình thanh niên cấp tỉnh, 19.065 công trình tưởng Hổ ChíMinh qua mạng In-tơ-nét-\"Ánh sáng soi thanh niên cấp huyện, 226.941 phẩn việc thanh đường\", thi tìm hiểu lịch sửdân tộc \"Tự hào Việt Nam, niên làm theo lời Bác; hàng trăm chương trình, dự \"Người tốt, việc tốt báo công dâng Bác\", \"Tuyên dương án xây cầu, làm đường giao thông nông thôn, làng dưới cờ\"; cắc mô hình tình nguyện vì an sinh xã hội thanh niên lập nghiệp, đảo thanh niên, chòi tránh như: \"Nổi cháo yêu thương\", \"Hủ gạo tình bạn mang lũ, nhà nhân ái, trường học cho học sinh vùng cao, tên khăn quàng đỏ\", \"Bữa cơm nhân ái\", \"Nhà tình bạn\", trang trại trẻ, hợp tác xã thanh niên..., góp phần \"Ngôi nhà 100 đồng\", \"Thùng tiếtkiệm 1000 đồng\";các tham gia phát triển kinh tế-xã hội, giải quyết những mô hình hướng về biển, đảoTổ quốc, như: \"Tô thám khó khăn, bức xúc của cộng đồng. Các nội dung học TẠP CHÍ BÁO CAO VIÊN ★ SỐ 3*>(3-2017)

6 ĐỊNH HUỨNG CÔNG TÁC TUYÊN TRUYỂN MIỆNG màu cờ Tổ quốc\", “Vì Trường Sa thân yêu\", “Ngày hội Thứnăm, ý thức trách nhiệm, tính gương mẫu tuổi trẻ vì biển, đảo Tổ quốc\"... Bên cạnh đó, các cấp bộ đoàn tiếp tục duy trì tốt những mô hình hay của cán bộ Đoàn, Hội, Đội, nhất là cán bộ chủ chốt trong triển khai Cuộc vận động \"Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo lời Bác\", như:Tủ sách \"Tuổi trẻ học từTrung ương đến cơsở được phát huy tập và làm theo lời Bác\", \"Nhật ký làm theo lời Bác\", \"Hành trình làm theo lời Bác\", \"Quỹ đồng đội\", \"Mái ấm Nhằm cụ thể việc học tập và làm theo tấm biên cương\", \"Mỗi ngày một việc tốt vì nhân dân\"... gương đạo đức Hổ Chí Minh trong đối tượng cán bộ đoàn, Ban Thường vụ Trung ương Đoàn đã ban Thứ tư, nhiều điển hình tiên tiến trong học tập hành Chỉ thị số 01 CT/TWDTN, ngày 17/5/2013 về “Tăng cường rèn luyện tácphong, thực hiện lề lối công và làm theo lời Bác được xây dựng, phát hiện, tác của cán bộ đoàn\", quy định 8 điều \"nên làm\"và 8 tuyên dương, tuyên truyền và nhân rộng, góp điểu \"không nên làm\"đối với cán bộ đoàn theo tư phẩn cổ vũ, hình thành lôi sống đẹp tròng thanh tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Sau 5 năm thực hiện Chỉ thị cho thấy, tính thiếu nhi gương mẫu, trách nhiệm của cán bộ đoàn được cải thiện rõ rệt. Phần lớn cán bộ đoàn gương mẫu thực Các cấp bộ đoàn làm tốt còng tác phát hiện, bổi hiện nghiêm túc không uống rượu, bia buổi trưa và dưỡng, tuyên dương, nhân rộng các điển hình tiên trong giờ hành chính các ngày làm việc, đi đầu tiến. Nhiều tấm gương thanh niên tiêu biểu trên các trong thực hiện cưới văn minh, lành mạnh, tiết lĩnh vực đã được Đoàn phát hiện từ cấp cơ sở; biểu kiệm với mô hình đám cưới tập thể, cưới \"không dương, tôn vinh từ cấp huyện, tỉnh, đếnTrung ương. tiệc, không cỗ, không phong bì\", tổ chức cưới phù Kết quả học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương hợp với điều kiện, hoàn cảnh gia đình.Tính tựtrách đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được xem là một nhiệm với công việc, gần gũi với thanh thiếu nhi trong những tiêu chuẩn đánh giá, bình xét, phân được nâng lên; cán bộ đoàn ngày càng sát với cơ loại đoàn viên, tổ chức Đoàn hằng năm, để xét chọn sở, tăng cường đi cơ sở nắm bắt địa bàn; tham mưu các giải thưởng của Đoàn. Chương trình “Thắpsáng các nội dung sát với tình hình thực tế các địa ước mơ tuổi trẻ Việt Nam vì dân giàu, nước mạnh, dân phương, đơn vị. chủ, công bàng, vởn minh\"được triển khai trong các đối tượng đoan viên, thanh thiếu nhi. Các hình thức Từ việc triển khai học tập và làm theo tư tưởng, tuyên dương, liên hoan, đại hội thanh niên tiên tiến đạo đức, phong cách Hổ Chí Minh trong cán bộ, làm theo lời Bác các cấp được tổ chức định kỳ, đoàn viên, thanh niên trong thời gian vừa qua, có thường xuyên hơn. Thông qua 3 kỳ tổ chức Đại hội thể rút ra một số kinh nghiệm: Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác, Đại hội Cháu ngoan Bác Hổ, đã tuyên dương 2.604 thanh niên Một là, xác định việc đẩy mạnh học tập và làm tiên tiến làm theo lời Bác cấp toan quốc, 30.003.222 theo tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách Hồ lượt Cháu ngoan Bác Hồ các cấp; hàng chục nghìn Chí Minh là nội dung trọng tâm trong chương trình gương mặt trẻ tiêu biểu trên các lĩnh vực, tấm toàn khóa, từng năm của các cấp bộ đoàn và có các gương tuổi trẻ dũng cảm, sáng tạo vượt khó, làm văn bản hướng dẫn triển khai từng năm, theo giàu chính đáng, hiễn đất làm đường, đạt giải cao chuyên đề. trong các kỳ thi quốc gia, quốc tế mang vinh quang Hai là, xác định rõ nội dung, giải pháp, các trọng về cho Tổ quốc... tâm học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh ở mỗi địa phương, Năm 2016,Trung ương ĐoànTNCS Hổ Chí Minh đơn vị, trong mỗi đối tượng thanh thiếu nhi để tập tổ chức Đại hộiThanh niên tiên tiến làm theo lời Bác trung triển khai. Việc thực hiện phải gắn chặt với lần thứ IV nhằm tuyên dương các điển hình tiên tiến nhiệm vụ chính trị, các phong trào hành động cách trong giai đoạn 2014 - 2016, để ra các giải pháp thực mạng, các chương trình, cuộc vận động của Đoàn, hiện tốt Chỉ thị số 05 trong thời gian tới. Tham dự quan tâm đến nhu cẩu, lợi ích chính đáng của thanh Đại hội có 445 đại biểu được giới thiệu và xét chọn niên; coi trọng yếu tố\"làm theo Bác\" tính thiếtthực, kỹ lưỡng từ cấp cơ sở, cấp huyện đến cấp tỉnh là hiệu quả trong hoạt động. những đoàn viển, thanh niên tiếu biểu có thành tích Ba là, đặc biệt coi trọng và thường xuyên giáo xuất sắc trong lao động, học tập, công tác, rèn luyện; dục nâng cao ý thức trách nhiệm, tính nêu gương, đại diện tiêu biểu trong tập thể thanh niên ở các địa gương mẩu: đoàn viên, thanh niên nêu gương cho phương, đơn vị, thực sự là những tấm gương điển thiếu niên, nhi đồng, cán bộ đoàn nêu gương cho hình trong việc học tập và làm theo tấm gương đạo đoàn viên, cán bộ cấp trên nêu gương cho cán bộ đức Hổ Chí Minh, có đóng góp xứng đáng trong cấp dưới. công tác Đoàn và phong trao thanh thiếu nhi, có uy tín và ảnh hưởng tích cực trong thanh thiếu nhi và Bốn là, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, sơ kết, xã hội. đánh giá việc thực hiện Chỉ thị; làm tốt công tác phát TẠP CHÍ BÁO CAO VIÊN ★ SỐ 3->(.3-2017)

7 BỊNH HƯƠNG CÔNG TÁC TUYÊN TRUYẼN MIỆNG hiện, xây dựng, tuyên dương, tuyên truyền và nhân dựng hình ảnh người cán bộ đoàn trách nhiệm, rộng các điển hình tiên tiến trên các lĩnh vực, mô gương mẫu, trung thực, sâu sát cơ sở làm nội dung hình mới, cách làm hay trong học tập và làm theo lời đột phá, tạo chuyển biến rõ rệt lể lối, tác phong cán Bác, nhân rộng các giá trị tốt đẹp, phù hợp trong bộ đoàn; phối hợp với các đơn vị triển khai các thanh thiếu nhi và cộng đồng xã hội. nhiệm vụ giáo dục tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cho thế hệ trẻ; ngăn chặn sự suy thoái Từ kinh nghiệm và kết quả thực hiện Chỉ thị số về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những 03 trong 5 năm qua, các cấp bộ đoàn xác định một biểu hiện \"tự diễn biến\", \"tự chuyển hoá\"trong cán số nhiệm vụ trọng tâm triển khai thực hiện Chỉ thị bộ, đoàn viên. Tiếp tục cụ thể hóa và đẩy mạnh số 05, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị trong thời Cuộc vận động \"Xây dựng giá trị hình mẫu thanh gian tới: niên Việt Nam thời kỳ mới”; Chỉ thị số 01 về \"Tăng cường rèn luyện tác phong, thực hiện lề lối công tác (1) Các cấp bộ đoàn xác định việc học tập và làm của cán bộ đoàn\". theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là nội dung trọng tâm, xuyên suốt, là việc làm thường (4) Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức, nâng xuyên, liên tục của Đoàn và thanh thiếu nhi. Đẩy cao chất lượng, hiệu guả công tác giáo dục của Đoàn mạnh thực hiện Kế hoạch số 527-KH7TWDTN-BTG, cho thanh thiếu nhi, trọng tâm là giáo dục lý tưởng ngày 29/9/2016 của Ban Thường vụ Trung ương cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh Đoàn vể đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, thiếu nhi. Phát huy Ưu thế của các công cụ, phương đạo đức, phong cách Hổ Chí Minh trong cán bộ, tiện truyền thông hiện đại, nâng cao vai trò của hệ đoàn viên, thanh thiếu nhi giai đoạn 2016 - 2021. thống báo chí, xuất bản của Đoàn trong giáo dục Trong đó, việc tổ chức thực hiện phải thể hiện rõ thanh thiếu nhi. Mở rộng quy mô, nâng cao chất trách nhiệm của từng cấp bộ đoàn, nêu cao trách lượng hoạt động các thiết chế văn hóa của Đoàn, nhiệm của người đứng đẩu. Việc triển khai kế hoạch Hội, Đội. Khai thác hiệu quả các nguồn lực xã hội của ĐoànTNCS Hồ Chí Minh thực hiện Chỉ thị số 05, trong công tác giáo dục thanh thiếu nhi. ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị do Ban BíthưTrung ương Đoàn, trực tiếp là đồng chí Bí thư thứ nhất chỉ (5) Nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục đạo; các tỉnh, thành đoàn, đoàn trực thuộc do Ban trong tô’ chức các phong trào hành động cách mạng, Thường vụ, trực tiếp là đồng chí Bí thư chỉ đạo. Chủ tạo môi trường thực tiễn để thanh thiếu nhi tự rèn động tham mưu với cấp uy Đảng, chính quyền, chủ luyện, tựtrưởng thành.Tổ chức Đoàn thanh niên các động phối hợp với các ngành, đoàn thể, các lực cấp triển khai có hiệu quả hơn, thiết thực hơn và hạn lượng xã hội tạo sự chỉ đạo đồng bộ trong việc việc chế tính hình thức trong hoạt động phong trào, qua triển khai học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, đó tạo môi trường để giáo dục, rèn luyện đoàn viên, phong cách Hổ Chí Minh. thanh thiếu niên. (2) Thực hiện Chỉ thị số 05 phải gắn chặt chẽ với (6) Chú trọng phát hiện gương người tốt, việc tốt, việc thực hiện Chỉ thị số 42, ngày 24/3/2015 của Ban tôn vinh những tấm gương tiêu biểu và nhân rộng Bí thưTrung ương Đảng về \"Tăng cường sựlãnh đạo điển hình tiên tiến. Tiếp tục thực hiện chương trình của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách \"Thắp sáng ước mơ tuổi trẻ Việt Nam vì dân giàu, nước mạng, đạo đức, lối sống vàn hóa cho thế hệ trẻ giai mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh\"; trong đó, chú đoạn 2015-2030\", với các chủ trương lớn về giáo dục trọng phát huy vai trò, ảnh hưởng xã hội tích cực của thanh thiếu nhi đã được xác định từ đẩu nhiệm kỳ những người nổi tiếng, người của công chúng đối Đại hội Đoàn toàn quốc lẩn thứx tới nay, với yêu cẩu với đoàn viên, thanh niên* đổi mới nội dung, phương thức và nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục thanh thiếu nhi. Các giải ' Sau khi Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 03-CT/TW, ngày pháp thực hiện Chỉ thị cẩn được triển khai sớm, đổng 14/5/2011, Ban Bí thư Trung ương Đoàn đã ban hành Kế bộ, thường xuyên được đánh giá, rút kinh nghiệm hoạch số 344-KH/TWDTN, ngày 30/11/2011 về việc “Đẩy để xây dựng nhiệm vụ và giải pháp công tác đoàn mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo và phong trào thanh thiếu nhi giai đoạn 2017 - 2022 đức, phong cách Hồ Chí Minh trong cán bộ, đoàn viên, trong quá trình tổ chức Đại hội Đoàn các cấp và Đại thanh thiếu nhi giai đoạn 2011-2015\". Các cấp bộ đoàn đã hội Đoan toàn quốc lẩn thứ XI. cụ thể hóa việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Bác Hồ thành những tiêu chí cụ thể, gán với nhiệm vụ chính trị (3) Các cấp bộ Đoàn, Hội, Đội xác định nội dung của mỗi địa phương, đơn vị, mỗi đoàn viên thanh niên. đột phá trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là xây dựng lể lối, tác phong cán bộ đoàn, thực hiện nghiêm Chỉ thị số 01 của Ban Thường vụ Trung ương Đoàn; chọn xây TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3*(3-2017)

8 BỊNH HƯỚNG CỐNG TÁC TUTẺN TRUYỀN MIỆNG MỐT SÔ GIẢI PHÁP TIÉP TỤC ĐỔI M0IPHƯƠNG THƯC LANH BẠO CỦA DẢNjỉ THEO TINH THẬN NGHỊ QUYẾT DẠI HÔI OẠI BIÊU TOÀN QUÔC LÂN THƯ XII • PGS.TS. NGUYỄN MINH TUẤN Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh hương thức lãnh đạo của Đảng trong điều phương thức lãnh đạo để khẳng định vị thế của đảng cầm quyền. Pkiện Đảng duy nhất cầm quyển luôn được Đảng ta quan tâm đổi mới và ngày càng Trong điều kiện hiện nay, Đảng phải có quyết hoàn thiện vể lý luận và chủ trương, đường lối. Đtạâim cao trong việc lãnh đạo đổi mới tổ chức bộ hội Đảng toàn quốc lần thứ XII đã xác định máy của Đảng, sắp xếp, kiện toàn các cơ quan nhà phương hướng, nhiệm vụ trong cả nhiệm kỳ vể nước, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng tham nhũng, tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng tiêu cực, quan liêu, lãng phí. Theo đó, nhiệm vụ với những nội dung chủ yếu sau đây: then chốt là phải xây dựng đội ngũ cán bộ, công Thứnhất, tập trung đổimớiphương thức lãnh chức nhà nước tận tụy, hết lòng phục vụ nhân đạo của Đảng đối với Nhà nước trong điều kiện dân, có phẩm chất đạo đức cách mạng, có năng xây dựng nhà nướcpháp quyền xã hội chủ nghĩa lực công tác và phong cách làm việc khoa học. Xác định và thực hiện tốt mối quan hệ giữa Muốn vậy, cẩn phải rà soát, sắp xếp bộ máy tổ Đảng và Nhà nước trong điểu kiện Đảng duy nhất chức của cả hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu lực cầm quyền là yếu tố cơ bản, quan trọng nhất đê’ và hiệu quả, khắc phục ngay tình trạng một bộ đảng cầm quyền thực hiện vai trò lãnh đạo của phận cán bộ, công chức \"sáng cắp ô đi, tối cắp ô mình. Vì vậy, các cấp ủy đảng và từng đảng viên về\",\"ngồi chơi, xơi nước\" đang gây bức xúc trong phải nâng cao nhận thức vể vai trò của Đảng đối dư luận xã hội hiện nay. Việc trước tiên là tiếp tục với lãnh đạo Nhà nước theo hướng đổi mới mạnh xác định rõ tiêu chuẩn từng chức danh cán bộ, mẽ hơn nữa trong cải cách hệ thống chính trị, công chức; chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn của trong đó tập trung vào việc xây dựng Nhà nước từng cán bộ, công chức một cách thực chất.Từđó, pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Nói cách khác, sự quy chế hóa, chuẩn hóa tiêu chuẩn cán bộ, công vững mạnh, trong sạch của bộ máy nhà nước chức cho từng chức danh và coi đó là căn cứ pháp chính là uy tín chính trị của Đảng, là nhân tố quyết lý chủ yếu nhất để tuyển chọn, sàng lọc, tinh giản định niềm tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo biên chế cán bộ, công chức - vấn đề luôn rất khó của Đàng. Do đó, sự hài lòng của nhân dân đối với khăn, phức tạp và thường thực hiện không thành Nhà nước cũng chính là mục tiêu của đổi mới công trong nhiều năm qua. Đổi mới cơ chế phát phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà hiện, rèn luyện, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán nước. Vì vậy, nâng cao trình độ và năng lực lãnh bộ có đức, có tài để giới thiệu cho các chức danh đạo của Đảng đối với Nhà nước thể hiện ở sự lãnh đạo, quản lý nhà nước. Đổng thời, sớm phát chuyển biến trong cải cách nền hành chính nhà hiện, kiến nghị đưa ra khỏi chức danh quản lý nhà nước, nâng cao chất lượng công vụ, ở sự tận tụy nước những cán bộ, công chức bất tài, quan liêu, phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức tham nhũng, không còn là công bộc của dân, chứ không chỉ dừng lại ở các văn kiện Đảng. không nhất thiết phải đợi hết nhiệm kỳ hay thời Đảng lãnh đạo Nhà nước bằng công tác tổ hạn bổ nhiệm để làm trong sạch bộ máy nhà chức, cán bộ phải trở thành nội dung \"động\" nước - nhân tổ quyết định đến uy tín của Đảng nhất, có sức mạnh nhất và hiệu quả nhất trong hiện nay. TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3<(3-2017)

9 ĐỊNH HƯỚNG CÕNG TÁC TUYÊN TRUYỀN MIỆNG Việc quy định tổ chức đảng được thành lập của các tổ chức này theo điều lệ của từng tổ chức tương xứng với tổ chức bộ máy của nhà nước và đó, nhất là nguyên tắc hiệp thương dân chủ giới đảng viên hoạt động trong các tổ chức đảng đó thiệu cán bộ ứng cử vào các cơ quan nhà nước cũng nhằm mục đích cao nhất là xây dựng chính của Mặt trận Tổ quốc. Nâng cao chất lượng các tổ quyền trong sạch, vững mạnh. Đảng lãnh đạo Nhà nước nhưng mọi tổ chức đảng và đảng viên chức đảng, đội ngũ đảng viên hoạt động trong phải thực hiện nghiêm nguyên tắc Đảng hoạt Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật, để thực hiện tốt mục tiêu, lý tưởng, chủ trương, không quyết định thay Nhà nước, không ban đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước.Tăng hành nghị quyết hay kết luận dưới danh nghĩa tập cường sự phối hợp giữa chính quyền, các cơ quan, thể cấp ủy, ban thường vụ cấp ủy, thậm chí của các tổ chức, tạo điều kiện thuận lợi để Mặt trận Tổ thường trực cấp ủy để chỉ đạo cơ quan nhà nước, quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội hoạt động người đứng đầu cơ quan nhà nước làm trái các đạt kết quả thiết thực, khắc phục tình trạng thụ quy định của pháp luật. Bằng uy tín chính trị, sự động, trông chờ, ỷ lại và xu thế \"hành chính hóa\" gương mẫu về đạo đức, lối sống, phong cách làm của các tổ chức đó.Tăng cường kiểm tra, giám sát việc khoa học của tổ chức đảng và đảng viên hoạt động của tổ chức đảng, đảng viên hoạt động trong bộ máy nhà nước để trở thành lực lượng trong Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - nòng cốt trong việc làm gương, nêu gương, góp xã hội. Coi trọng sơ kết, tổng kết, rút ra những kinh phần xây dựng nền công vụ hiện đại, thân thiện, nghiệm về hoạt động của Mặt trận, đoàn thể và phục vụ nhân dân của bộ máy nhà nước để tạo sự lãnh đạo của Đảng đối với Mặt trận Tổ quốc và nên uy tín của Đảng. các đoàn thể chính trị - xã hội. Thứ hai, đổi mới phương thức lãnh đạo của Mặt khác, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể Đảng đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các chính trị - xã hội phải thực sự chủ động, sáng tạo đoàn thểchính trị - xã hội trong hoạt động của mình, nhất là trong điểu kiện đổi mới, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Cần đổi mới nhận thức về vị trí, vai trò, chức Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội năng, nhiệm vụ, đặc điểm và nguyên tắc hoạt là tổ chức đại diện cho lợi ích của đoàn viên, hội động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính viên nên sự gắn bó với lợi ích đó là lý do để tồn tại trị - xã hội để đổi mới phương thức lãnh đạo của của tổ chức và là sự kết nối khách quan, bền vững Đảng.Trong điểu kiện Đảng duy nhất cầm quyền, nhất của tổ chức với từng thành viên của tổ chức. không có đảng đối lập, đồng nghĩa với việc không Trong điều kiện mới của thời kỳ hội nhập quốc tế, có sự phản biện công khai, có tổ chức đối với các các đoàn thể chính trị - xã hội chịu sựtác động sâu chủ trương và biện pháp củầ Đảng cầm quyền thì sắc, toàn diện của nhiều nhân tố chủ quan và việc phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các khách quan, trực tiếp nhất và sâu rộng nhất là các đoàn thể chính trị - xã hội trong giám sát, phản cam kết quốc tế. Nếu không có sự thay đổi nội biện xã hội là yếu tố cực kỳ quan trọng. Do đó, các dung và phương thức hoạt động sẽ có thể suy cấp ủy đảng phải lãnh đạo thực hiện tốt Quyết giảm, thậm chí \"mất\" đoàn viên, hội viên, nhất là định số 217-QD/TW, ngày 12/12/2013 cua Bộ tổ chức công đoàn. Nếu Mặt trận Tổ quốc và các Chính trị \"về việc ban hành quy chế giám sát và đoàn thể chính trị - xã hội không tiếp tục đổi mới phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội\"; Quyết định số 218 -QD/TW, mạnh mẽ nội dung và phương thức hoạt động, ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị về ban hành không khắc phục triệt để những khuyết điểm Quy định vể việc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các \"hành chính hóa\" để sống trong đời sống của đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia đoàn viên, hội viên, đổng hành với đoàn viên, hội góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền\". viên thì ngay cả bản thân đoàn viên, hội viên cũng không gắn bó với tổ chức đó. Một mặt, Đảng lãnh đạo định hướng chính trị, xây dựng tổ chức bộ máy, cán bộ có chất lượng Đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với Mặt trận và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội còn phải Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội. quan tâm đến cả việc xây dựng và hoàn thiện thể Đổng thời, cần tôn trọng nguyên tắc hoạt động chế, cơ chế, xác lập vị thế, mối quan hệ giữa các tổ chức trong cả hệ thống chính trị và mối liên kết TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3^(3-2017)

10 ĐỊNH HƯỚNG CÔNG TẤC TUYÊN TRUYÊN MIỆNG giữa các đoàn thể chính trị - xã hội với nhau theo bằng những hành động và việc làm cụ thể. Xây hướng tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế ở mức dựng, tổng kết và nhân rộng những điển hình tiên cao nhất trong điều kiện có thể. Cơ chế đó phải tiến về làm theo tư tưởng, đạo đức và phong cách vừa khích lệ mỗi cán bộ Mặt trận Tổ quốc và các Hồ Chí Minh, kết hợp giữa \"xây\" với \"chống\". Đó là đoàn thể chính trị - xã hội phát huy hết trách việc làm tốt nhất để \"lấy cái đẹp, dẹp cái xấu\", góp nhiệm và năng lực, vừa có trách nhiệm pháp lý gắn phần ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái vể tư tưởng với việc xác định và thực hiện đúng đắn, có hiệu chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện \"tự quả từng chức việc. Đồng thời đảm bảo tính \"độc diễn biến\",\"tựchuyển hóa\"trong nội bộ, đẩy mạnh lập\", khách quan, vô tư trong việc thực hiện trách đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, nhiệm của mình theo điều lệ của mỗi tổ chức, quan liêu. Các cấp ủy phải coi đây là một nội dung đoàn thể và theo đúng quy định của pháp luật. quan trọng của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đánh giá chất lượng tổ chức đảng, đảng Thứba, đổi mớiphương pháp, phong cách, lề viên hằng năm, góp phần xây dựng Đảng trong lối làm việc của các cơ quan, tổ chức đảng và sạch, vững mạnh về chính trị, tưtưởng, tổ chức và đảng viên của Đảng từ Trung ương tới cơsở đạo đức. Xây dựng phong cách làm việc của đội ngũ Trước mắt, thực hiện tốt Công văn số đảng viên, cán bộ, công chức theo hướng: khoa 31-CV/TW, ngày 19/01/2017 của Bộ Chính trị về học, tập thể, dân chủ, gẩn dân, trọng dân, vì dân, kiểm điểm, tự phê bình và phê bình năm 2016 bám sát thực tiễn, nói đi đôi với làm.Tăng cường gắn với thực hiện Nghị quyếtTrung ương 4, khóa dân chủ, giữ vững kỷ cương, kỷ luật của Đảng và XII \"Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn thực hiện nghiêm chỉnh quy chế làm việc, xây chặn, đẩy lùi sự suy thoái vể tưởng chính trị, đạo dựng và thực hiện tốt chương trình, kế hoạch làm đức, lối sống, những biểu hiện \"tự diễn biến\", \"tự việc.Thực hiện tốt chế độ lãnh đạo tập thể đi đôi chuyển hóa\"trong nội bộ\"và Chỉ thị số 05-CT/TW, với phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo và trách ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị \"về tiếp tục học nhiệm cá nhân, nhất là trách nhiệm của người tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hổ đứng đầu. Quy định rõ quyền hạn và trách nhiệm Chí Minh\". Theo đó, cán bộ, đảng viên, nhất là cá nhân của từng chức danh cán bộ gắn với trách đảng viên là lãnh đạo phải thật tâm tự phê bình nhiệm, quyền hạn giao đến đâu, trách nhiệm và phê bình theo 27 dấu hiệu suy thoái về tư được xác định đến đó. Có cơ chế giám sát chặt chẽ tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, \"tự diễn biến\", việc thực thi quyền hạn và trách nhiệm cá nhân \"tự chuyển hóa\" trong nội bộ, tự giác, quyết tâm theo nguyên tắc tất cả cơ quan, tổ chức, cá nhân sửa chữa khuyết điểm bằng việc xây dựng được trao quyền lực chính trị thì đểu phải chịu sự chương trình công tác năm, xác định những kiểm soát quyển lực đó chủ yếu bằng hệ thống nhiệm vụ thiết thực, cụ thể của bản thân gắn với pháp luật và các quy định của Đảng, đoàn thể khi chức trách nhiệm vụ, giải pháp khắc phục những cá nhân cán bộ đó là thành viên. khuyết điểm (nếu có), công khai trước chi bộ, tổ chức đảng mà mình là thành viên và kiểm điểm Triển khai thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày cuối năm theo những nội dung đã đăng ký. Kết 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập quả thực hiện cam kết trên phải trở thành một và làm theo tưtưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí trong những căn cứ để đánh giá cán bộ, xếp loại Minh, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức đảng viên, căn cứ để quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ và hành động trong Đảng, hệ thống chính trị và lãnh đạo và khen thưởng hằng năm. nhân dân. Đưa việc học tập và làm theo tưtưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh thành công Thứ tư, đổi mới cách ra nghị quyết, tập trung việc tự giác, thường xuyên của cấp ủy, tổ chức lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện, kiểm tra, sơ đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và tổ chức chính trị - xã hội các cấp, của từng địa kết, tổng kết, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành phương, cơ quan, đơn vị, trước hết là của người đứng đẩu, của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chính trong Đảng chức, đoàn viên, hội viên. Thực hiện tốt phương châm: trên trước, dưới sau; trong trước, ngoài sau; Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng việc xây học đi đôi với làm theo, chú trọng việc làm theo dựng, ban hành nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước.Theo đó, cần tăng cường công tác nghiên cứu, xây dựng đề án ngay từ khi chuẩn bị TẠP CHI BÃO CÁO VIÊN * SỐ 3^(3-2017)

11 OỊNH HƯỚNG CÕNG TÁC TUYÊN TRUYỀN MIỆNG ban hành nghị quyết, đổi mới căn bản quy trình trọng tổng kết thực tiễn, đúc rút kinh nghiệm cả xây dựng nghị quyết, văn bản pháp luật theo về ra nghị quyết và tổ chức thực hiện nghị quyết, hướng đảm bảo tính khách quan, tránh lợi ích bảo đảm tính hiệu quả. Rà soát, hoàn thiện các nhóm.Tăng cường thực hiện phản biện xã hội đối quy định của Đảng và Nhà nước vể xử lý kỷ luật, với các văn bản dựthảo về chủ trương, đường lối bảo đảm sựthống nhất, đồng bộ giữa kỷ luật của của Đảng, chính sách, pháp luật, các quy hoạch, Đảng với kỷ luật hành chính của Nhà nước. Mọi kế hoạch, chương trình, dự án phát triển kinh tế, cán bộ, đảng viên vi phạm phải có hình thức xử lý văn hóa, xã hội của Nhà nước. Đó là việc tổ chức kịp thời, chính xác, bảo đảm công khai, minh hội nghị do Mặt trận Tổ quốc chủ trì, tổ chức lấy ý bạch, công bằng, không có vùng cấm và không kiến phản biện hoặc đối thoại trực tiếp khi cẩn chỉ là đương chức hay đã nghỉ hưu. thiết, nhất là đối với các tầng lớp nhân dân chịu sự tác động trực tiếp của chính sách, các chuyên Cùng với lãnh đạo cải cách hành chính nhà gia, nhà khoa học đầu ngành có liên quan. Các cơ nước, phải đẩy mạnh cải cách hành chính trong quan lãnh đạo của Đảng các cấp cần phát huy Đảng, khắc phục những thủ tục rườm rà, bất hợp dân chủ trong thảo luận, tranh luận, phát huy trí lý, giảm bớt giấy tờ, giảm mạnh hội họp trên cơ sở tuệ của tập thể lãnh đạo trong việc thông qua phát huyvai trò của công nghệ thông tin hiện nay. quyết định, ban hành nghị quyết, tôn trọng Thực chất cải cách hành chính trong Đảng là một những ý kiến thiểu số thuộc quyền bảo lưu và tiếp trong những nhiệm vụ quan trọng của đổi mới tục nghiên cứu một cách thấu đáo, coi đó là việc phương thức lãnh đạo của Đảng. Cải cách hành bình thường trong hoạt động lãnh đạo của Đảng. chính trong Đảng là đổi mới ở cấp độ cao hơn, Nghị quyết ban hành phải thiết thực, ngắn gọn, mạnh mẽ hơn nội dung, phương pháp, lề lối làm khả thi; phải tính đến cân đối các nguồn lực và việc của các cấp ủy, tổ chức, cơ quan của Đảng từ điều kiện bảo đảm triển khai thực hiện có hiệu Trung ương tới cơ sở. Cải cách hành chính trong quả. Sau khi có nghị quyết, phải phân công rõ Đảng nhằm xây dựng phong cách làm việc khoa trách nhiệm tổ chức, cá nhân, thời hạn hoàn học, tập thể, dân chủ, kỷ cương, nâng cao hiệu lực thành các nhiệm vụ, giải pháp được ghi trong và hiệu quả lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước nghị quyết. và xã hội. Đổi mới việc quán triệt nghị quyết trong các tổ Nội dung chủ yếu của cải cách hành chính chức đảng, các tổ chức trong hệ thống chính trị trong Đảng bao gồm việc hoàn thiện các văn bản và nhân dân theo hướng thiết thực, kịp thời, tiết chính trị pháp lý của Đảng; hoàn thiện cơ cấu tổ kiệm và hiệu quả. Chỉ đạo các cơ quan thông tin chức, các quy chế, quy định và cơ chế vận hành đại chúng kịp thời tuyên truyển nghị quyết trên của bộ máy tổ chức của Đảng từTrung ương đến các phương tiện thông tin đại chúng bằng nhiều cơ sở; cải cách thủ tục hành chính; xây dựng đội hình thức phù hợp. Đổi mới, nâng cao chất lượng ngũ cán bộ, công chức, cơ quan đảng trong sạch, hoạt động của các cơ quan nhà nước, Mặt trận Tổ vững mạnh và xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật quốc, các đoàn thể nhân dân để thực hiện tốt các bảo đảm yêu cầu thực thi nhiệm vụ của cả hệ nghị quyết của Đảng.Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thống tổ chức đảng. kiên quyết, dứt điểm việc cụ thể hoá, thể chế hoá, tổ chức thực hiện nghị quyết. Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng là vấn đề lớn và khó nên rất cẩn được triển khai kiên Để siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong Đảng, quyết, kiên trì, gắn với tổng kết thực tiễn, nghiên ngoài việc thực hiện nghiêm các nguyên tắc tổ cứu lý luận về đảng cầm quyền. chức của Đảng, phải tập trung sức mạnh cho ủy ban kiểm tra đảng các cấp theo hướng nghiên Để tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của cứu việc tăng thẩm quyển và chế tài xử lý trách Đảng, phát huy dân chủ, khắc phục nguy cơ bao nhiệm của ủy ban kiểm tra các cấp trong việc biện làm thay hoặc buông lỏng vai trò lãnh đạo kiểm tra, giám sát, kỷ luật đối với tổ chức đảng, của Đảng, cần phải nghiên cứu làm sáng tỏ thêm đảng viên. Duy trì thành nền nếp việc kiểm tra, nội dung, phương thức cầm quyển của Đảng giám sát quá trình thực hiện nghị quyết và coi trong điểu kiện mới* TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3^(3-2017)

12 SINH HOẠT TƯTUửNG ĐÂU JRANH CHÔNG HỌẠT ĐỐNG ựl DUNG VÂN DÊ \"XÃ HÔI DÂN sự’ NHĂM CHUYÊN HÓA CHÍNH TRỊ 0 việt HAM HIỆN NAY • TRUNG TƯỚNG, GS.TS. NGUYỄN XUÂN YEM Giám đốc Học viện Cảnh sát Nhân dân, Bộ Công an 1. Nhận diện vấn đề \"xã hội dân sự' quốc gia quản lý, nên xét trong quan hệ đối ngoại, xã hội dân sựthể hiện ra với tư cách là một Trên cơ sở quan điểm của C.Mác (1818 - dân tộc (trong quan hệ với những dân tộc khác). 1883)1, cùng với sựtổng kết các quan điểm vể xã Còn trong quan hệ đối nội, xã hội dân sựlà\"cửtri\" hội dân sự, có thể đi đến một sự khái quát chung của quyển lực nhà nước. Nói cách khác, ý chí và nhưsau: hành vi đồng thuận của người dân là cơ sở để hình thành nên quyền lực công cộng. Xã hội dân sự là tập hợp các mối quan hệ (và thiết chế tương ứng đi kèm) giữa các cá nhân Thứnăm, với tư cách là một lĩnh vực nằm cạnh, trong khuôn khổ của một quốc gia dân tộc độc lập với thị trường và nhà nước, xã hội dân sự (Nguồn - State), được xác định với những phẩm phải hứng chịu sự tác động đến từ hai khu vực kế chất cơ bản như: tính tự nguyện, tính phi lợi cận này. Điều đó có nghĩa là, khi nhà nước hay thị nhuận và tính tự quản. Xã hội dân sự được xem trường có sự biến chuyển thì tất yếu cũng sẽ kéo là lĩnh vực nằm cạnh và độc lập với thị trường và theo sự biến đổi của xã hội dân sự. Điều này đúng nhà nước. đối với bất kỳ yếu tố nào trong \"mối quan hệ tay Trong khái niệm này nổi lên những dấu hiệu ba\" nói trên. bản chất của thuật ngữ xã hội dân sự như sau: Từ các dấu hiệu bản chất của khái niệm xã hội Thứ nhất, xã hội dân sự là \"những hoạt động dân sự trên cho thấy, xã hội dân sự là một \"thực tập thể tự nguyện\". Những hoạt động này mang thể\" có tính hai mặt (tích cực và tiêu cực). Bên tính tập thể, tức là thuộc lĩnh vực hoạt động công cạnh những giá trị nhân văn, đạo đức, có yếu tố cộng - phân biệt với những lĩnh vực riêng tư, cá tích cực để góp phần phát triển xã hội, (trong nhân. Chúng mang tính tự nguyện, dựa trên điều kiện nếu xã hội dân sự được quản lý và phát những nguyên tắc đạo đức được chia sẻ và huy tốt các chức năng của nó), thì xã hội dân sự không bị ép buộc, không bị dẫn dắt bởi ý chí cũng dễ bị lợi dụng vì mục đích chính trị, bởi lẽ chính trị hay bởi mục tiêu lợi nhuận. xã hội dân sự là một\"thựcthể\"được tạo dựng bởi các mối quan hệ tự nguyện, tự quản, phi lợi Thứhai, xã hội dân sự phân biệt với thị trường nhuận... nên tính tổ chức khá lỏng lẻo, tổn bởi tính chẵt phi lợi nhuận trong các hoạt động thương, dễ mất kiểm soát và rơi vào hôn loạn. của nó. Các dịch vụ hay sản phẩm mà những tổ Đối với nước ta hiện nay, ngày càng có nhiều chức thuộc xã hội dân sự cung ứng là miễn phí tổ chức xã hội dân sự được thành lập và hoạt và mang tính công ích. động dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, trong đó có một số tổ chức là thành viên Thứba, xã hội dân sựtồn tại dưới dạng những của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Các tổ chức xã hội tổ chức và thiết chế mang tính tự quản. Những đã có nhiểu đóng góp trong việc phát huy dân tổ chức, nhóm, nghiệp đoàn... của xã hội dân sự chủ, xây dựng cơ chế, chính sách, pháp luật và hoạt động trên cơ sở luật pháp, nhưng lại không thực hiện giám sát, phản biện xã hội đối với các đi theo ý chí của Nhà nước và không bị dẫn dắt chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; bởi thị trường. Chúng có những mục tiêu và tôn chủ động tham gia cung ứng dịch vụ công, hỗ trợ chỉ riêng của mình là - phản ánh và đáp ứng các cho hoạt động của Chính phủ trong việc phân nhu cầu đa dạng của các cá nhân - những người phối và nâng cao chất lượng dịch vụ, giải quyết đã thiết kế và tạo dựng chúng. Thứtư, do các cá nhân hợp thành xã hội dân sự là những công dân sống trong lãnh thổ do TAP CHÍ BÁO CAO VIÊN SỐ 3->(3-2017)

13 SINH HOẠT Tư TƯỞNG việc làm, xoá đói, giảm nghèo... góp phẩn phát cho sự ra đời của các tổ chức chính trị đối lập với triển kinh tế - xã hội của đất nước. Đảng núp dưới danh nghĩa là xã hội dân sự. Tuy nhiên, với thủ đoạn \"diễn biến hòa bình\", các thế lực phản động quốc tế và thù địch luôn Hai là, lợi dụng xã hội dân sự để đòi hỏi về dân muốn tạo ra các lực lượng đối lập, chống đối chủ hóa. Các thê' lực phản động có thể lợi dụng Đảng Cộng sản ngay trong lòng xã hội Việt Nam. vấn để xã hội dân sự để đòi nhà nước phải đảm Do vậy, các cấp, các ngành và các cơ quan chức bảo tự do vô giới hạn trong các lĩnh vực. Họ coi năng cần cảnh giác với xu hướng này, vì các tổ hình thành xã hội dân sự độc lập về chính trị là chức đối lập này núp bóng dưới vỏ bọc \"xã hội điều kiện, tiền đề cho việc đảm bâo quyển tự do, dân sự' nhằm mục đích tạo ra sự đối lập và thoát dân chủ của công dân và các quyền con người. ly khỏi sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự quản lý của Nhà nước ta. Lợi dụng các quyển con người, đặc biệt là cổ súy thái quá tự do cá nhân, thông qua quyền tự 2. Bộ mặt thật của các thê lực thù địch, do ngôn luận, tựdo lập hội, tựdo biểu tình... Hơn phản động lợi dụng vấn đề \"xã hội dân sự\" ở nữa, các thế lực phản động tuyên truyền, khuyến nước ta hiện nay khích mỗi công dân có quyền bày tỏ chính kiến không giới hạn và liên kết với những người khác Trong bối cảnh hiện nay,\"xã hội dân sự'được hình thành các tổ chức\"độc lập\"tham gia vào đời nhìn nhận là một vấn đề chính trị, xã hội hết sức sống cộng đổng, thoát ly khỏi sự lãnh đạo của phức tạp và nhạy cảm. Sự sụp đổ của hệ thống Đảng và sự quản lý của Nhà nước. xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và các nước Đông Âu b Ba là, lợi dụng viện trợ, quan hệ kinh tế, cũng như biến động chính trị trên thế giới thời thương mại, ngoại giao để gây sức ép về dân chủ, gian qua như: \"Cách mạng màu\" ở các nước nhân quyền, đòi thành lập các hội, các tổ chức không gian hậu Xô-viết hay \"Mùa xuân Ả-rập\" ở độc lập về chính trị; tác động và gây sức ép đòi Trung Đông - Bắc Phi cho thấy Mỹ, phương Tây thay đổi đường lối, chính sách, hệ thống pháp và các lực lượng đối lập đã triệt để lợi dụng vấn luật và lĩnh vực tư pháp. đề \"xã hội dân sự'để tập hợp lực lượng lật đổ chính quyền đương nhiệm. Đối với Việt Nam, Bằng các hình thức tài trợ khác nhau cho một các thế lực thù địch đã và đang lợi dụng vấn đề số tổ chức núp bóng xã hội dân sự, các thế lực \"xã hội dân sự' để thúc đẩy \"tự diễn biến\", \"tự phản động nhằm mục đích chính trị là hậu thuẫn chuyển hóa\" với âm mưu thay đổi chế độ chính cho các thế lực hoạt động chống phá cách mạng trị ỞViệt Nam. nước ta; lợi dụng vấn đề tự do lập hội để tập hợp lực lượng đối trọng với Đảng, Nhà nước ta, gây Để thực hiện âm mưu tác động gây chuyển sức ép và đòi đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập hóa chính trị ở Việt Nam, các thế lực thù địch, nhằm thay đổi chế độ chính trị ở nước ta. phản động đang ráo riết tiến hành một số hoạt động sau: Bốn là, thông qua môi trường xã hội dân sự, các lực lượng phản động lôi kéo quần chúng vào Một là, tuyệt đối hóa tính \"độc lập\" tương đối hoạt động dưới danh nghĩa vì mục tiêu chung, của xã hội dân sự với Nhà nước. Các thê' lực phản \"thúc đẩy sự tham gia của người dân vào công động bằng nhiều chiêu bài khác nhau hòng đẩy việc của chính quyền\", dùng chiêu bài phản biện mạnh tuyên truyền về cái gọi là \"ranh giới giữa chính sách, phản biện xã hội, đấu tranh chống nhà nước với xã hội dân sự', giữa \"công\" và \"tư', tiêu cực, tham nhũng, bảo vệ môi trường... Từ đó, giữa \"chính trị\" và \"phi chính trị\". Theo đó, xã hội tạo ra những tâm lý phản kháng, tinh thần đấu dân sự được để cao, tuyệt đối hóa, được mô tả tranh của quẩn chúng chống lại các chủ trương, như là mô hình xã hội nhân đạo, tốt đẹp, dân chủ; chính sách của Đảng, Nhà nước ta, gây mất ổn ngược lại, nhà nước là cơ quan bảo thủ, chuyên định chính trị, xã hội. chế và cưỡng bức. Thời gian qua, một số đối tượng xấu đã núp Thực chất, trên đây là các luận điệu tuyên bóng, lợi dụng các tổ chức xã hội dân sự để phục truyền nhằm làm cho vai trò tổ chức, quản lý xã vụ cho các mưu đổ chính trị, tiến hành thành lập hội của nhà nước bị suy yếu, qua đó không ngừng các tổ chức \"xã hội dân sự chính trị\" để thực hiện cổ súy cho xã hội dân sự, tạo môi trường xã hội các hoạt động chống Đảng, Nhà nước2. Các tổ chức này đều được lập ra bởi các đối tượng có TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3<>(3-2017)

14 SINH HOẠT Tư TƯỞNG quan điểm chính trị đối lập, những người \"bất biến\",\"tự chuyển hóa\"chính trị ở nước ta hiện nay, đổng chính kiến\". Chúng thường lợi dụng các vấn lực lượng Công an nhân dân cẩn làm tốt những đề \"tự do\", \"dân chủ\", \"nhân quyền\", vì sự tiến bộ nội dung cơ bản sau: của xã hội để tuyên truyền, xuyên tạc các vấn để chính trị, kinh tế, xã hội; vu cáo Đảng, Nhà nước, Thứ nhất, nhận thức đúng đắn về xã hội dân đòi xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng (Điều 4 - sự và đấu tranh chống hoạt động lợi dụng xã Hiến pháp năm 2013), đòi đa nguyên, đa đảng hội dân sựtác động gây chuyển hóa chính trị ở gây mất lòng tin của quẩn chúng nhân dân. Việt Nam. Từ các hoạt động này, các lực lượng phản động Cần nhận thức rằng, xã hội dân sự là một vấn nhằm làm suy yếu và vô hiệu hóa vai trò lãnh đạo để chính trị, xã hội phức tạp đòi hỏi phải đi sâu của Đảng và hiệu lực quản lý của Nhà nước, đưa nghiên cứu, nhận diện, làm rõ để xác định chủ xã hội rơi vào tình trạng hỗn loạn, vô chính phủ, trương, cách ứng xử phù hợp. Tuyệt đối tránh tạo điểu kiện cho sự ra đời của các tổ chức chính khuynh hướng đơn giản hóa nhận thức về xã hội trị đối lập với Đảng Cộng sản Việt Nam. dân sự như: quá đề cao xã hội dân sự hoặc đồng nhất xã hội dân sự với việc thực hiện dân chủ hóa. Âm mưu của các thế lực phản động quốc tế là Cẩn nhận rõ âm mưu, hoạt động của các lực hòng tạo ra các lực lượng đối lập chống đối Đảng lượng phản động lợi dụng vấn đề xã hội dân sự Cộng sản Việt Nam ngay trong lòng xã hội Việt để tác động chuyển hóa chế độ chính trị ở Việt Nam, nên chúng tác động cho ra đời những tổ Nam. Mặt khác cũng tránh tư tưởng coi xã hội chức xã hội dân sự kiểu phương Tây để từ\"phản dân sự là tiêu cực, chống đối,\"đối lập\" hoàn toàn biện\" hướng đến \"phản đối\" và cuối cùng thành với Nhà nước và \"tẩy chay\", không nghiên cứu, tìm tổ chức \"phản động, chống đối\" Đảng Cộng sản hiểu kỹ về vấn đề này.Thực tế, bên cạnh đa số các và Nhà nước xã hội chủ nghĩa. Thực chất là các tổ chức xã hội dân sự có vai trò tích cực, vẫn có thế lực phản động phương Tây đang muốn sử một số tổ chức, trong những trường hợp nhất dụng các tổ chức xã hội dân sự như một phương định có xu hướng chính trị hóa, can thiệp sâu, thức để \"diễn biến hòa bình\" tiến tới \"diễn biến thậm chí lũng đoạn các hoạt động chính trị không hòa bình\" (cách mạng màu) lật đổ vai trò không chỉ trong nước mà cả ngoài nước, vượt lãnh đạo của Đảng Cộng sản và Nhà nước xã hội quá phạm vi, giới hạn cho phép, trái với tôn chỉ, chủ nghĩa ỞViệt Nam3. mục đích đã được xác định khi thành lập. Rõ ràng không phải ngẫu nhiên mà một số tổ Ở nước ta hiện nay, một số tổ chức xã hội hoạt chức phi chính phủ nước ngoài thường \"quan động còn hình thức, kém hiệu quả, chưa đáp ứng tâm\" nhiều đến các địa bàn trọng điểm về an ninh được nguyện vọng và lợi ích của đoàn viên, hội viên, có tưtưởng ỷ lại, trông chờ vào sựtài trợ của chính trị - xã hội hoặc đang xảy ra các sự kiện Nhà nước; có xu hướng \"hành chính hóa\" về mặt \"nhạy cảm\" liên quan đến vấn đề dân tộc, tôn tổ chức và hoạt động, do đó khả năng thu hút, giáo. Trong bối cảnh đó, một mặt phải nâng cao tập hợp hội viên bị hạn chế. Việc tham gia cung cảnh giác, phát hiện kịp thời và kiên quyết đấu ứng dịch vụ công trong một số trường hợp chưa tranh với mọi âm mưu lợi dụng vấn để xã hội dân được triển khai đúng với tôn chỉ và mục đích đã sự của các thế lực thù địch, mặt khác cần tăng đăng ký, thậm chí có trường hợp chạy theo lợi cường sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nhuận đơn thuần, hoặc lợi dụng danh nghĩa tổ nước đối với các tổ chức xã hội. chức phi lợi nhuận để trốn thuế gây tổn hại đối với lợi ích xã hội. 3. Ngăn chặn hoạt động lợi dụng vấn đề xã hội dân sự tác động chuyển hóa chính trị ở Vì vậy cẩn nhận thức khách quan, toàn diện nước ta hiện nay về vai trò, tác dụng cũng như những hạn chế, thách thức của các tổ chức xã hội dân sự đối với Nhận thức được tính chất nguy hiểm của hoạt phát triển xã hội và quản lý phát triển xã hội; từ động lợi dụng vấn đề xã hội dân sự, việc tổ chức đó bổ sung, hoàn thiện hệ thống các văn bản quy công tác phòng ngừa, đấu tranh với hoạt động phạm pháp luật về tổ chức, hoạt động và quản lý này có ý nghĩa quan trọng trong chống \"diễn biến các tổ chức xã hội phù hợp với điều kiện thực tế hòa bình\", bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn của đất nước. xã hội trong bối cảnh hiện nay. Trong thời gian tới, để ngăn chặn các hoạt động lợi dụng vấn đề xã hội dân sự gây \"tự diễn TAP CHÍ BÁO CẤO VIÊN ★ SỐ 3<(3-2017)

15 SINH HOẠT Tư TƯƠNG Đấu tranh chống hoạt động lợi dụng vấn đề Ả-rập\" tại Bắc Phi và Trung Đông, phát hiện kịp xã hội dân sự của các thế lực thù địch thực chất thời âm mưu, ý đồ của các tổ chức này triển khai là ngăn chặn mưu đổ thực hiện \"chuyển hóa dân chủ\", tạo tiền đề dẫn đến các kịch bản \"diễn biến tại Việt Nam; các chương trình dựán của các NGO, hòa bình\", \"cách mạng màu\", bạo loạn, lật đổ ở các tổ chức tư nhân nước ngoài triển khai tại Việt nước ta. Nam, nhất là các chương trình liên quan đến cải cách hành chính, pháp luật, dân chủ, nhân quyền. Thứ hai, tăng cường công tác quản lý nhà Ngoài ra, cần chú ý nắm tình hình toàn diện đối nước vể an ninh trật tự đối với hoạt động của các với các hội, NGO có những biểu hiện hoạt động hội và tổ chức phi chính phủ ỞViệt Nam. xa rời tôn chỉ, mục đích ban đầu, dấu hiệu bị đối tượng chống đối trong nước, cá nhân, tổ chức Nhìn chung, phấn lớn các quốc gia trên thế nước ngoài lợi dụng, chi phối hướng hoạt động giới, có thể theo những chuẩn mực khác nhau, theo xu hướng đối lập với Đảng, Nhà nước và cả nhưng đều thực hiện việc quản lý tổ chức xã hội các tổ chức không có tư cách pháp nhân, được dân sự thông qua các quy định khá chặt chẽ và hình thành tự phát và có số lượng thành viên cụ thể về việc thành lập hội, tổ chức phi chính đông, có ảnh hưởng xã hội, thu hút thành viên là phủ. Theo đó thường có một số nội dung như: thanh niên, sinh viên, tri thức, văn nghệ sĩ... điều kiện thành lập hội, tổ chức phi chính phủ; yêu cẩu tối thiểu về điều lệ; các quy định về Thứ tư, kiên quyết xử lý các tổ chức hội, đoàn nghiêm cấm tư lợi trực tiếp hoặc gián tiếp; điều thể, các tổ chức phi chính phủ nước ngoài hoạt kiện nhận tài trợ hoặc được miễn, giảm thuế; các quỵ định về gây quỹ, quảng cáo... động vi phạm pháp luật, kịp thời tham mưu cho Đảng, Nhà nước ban hành các chủ trương, chính Đối với nước ta, thể chế quản lý tổ chức và sách, xây dựng hệ thống văn bản pháp luật phù hoạt động của các tổ chức xã hội dân sự phải phù hợp, điều chỉnh hoạt động của các tổ chức chính hợp và đáp ứng được cơ chế vận hành của thể trị, xã hội theo đúng định hướng phát triển của chế chính trị: Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, đất nước. nhân dân làm chủ. Đối với các tổ chức hội, đoàn thể có biểu hiện Thể chế quản lý các tổ chức xã hội kết hợp hoạt động phức tạp, có dấu hiệu \"tự diễn biến\", chặt chẽ giữa tự quản của các tổ chức xã hội với \"tự chuyển hóa\" cẩn tăng cường đối thoại, tiếp quản lý của Nhà nước đối với tổ chức xã hội; phát xúc, cảm hóa chính trị, không để các thế lực thù huy tính tự quản của tổ chức xã hội trong khuôn địch lôi kéo nhằm thực hiện ý đổ chống đối từ khổ pháp luật của Nhà nước nhằm khắc phục bên trong. Kịp thời phát hiện, kiên quyết đấu tình trạng hành chính hóa, nhà nước hóa, đồng tranh, ngăn chặn âm mưu, hoạt động của các đối thời, hạn chế tính tự phát hoặc lợi dụng danh tượng phản động, chống đối lợi dụng các tổ chức nghĩa tổ chức xã hội để hoạt động kinh doanh đoàn thể xã hội để chuyển hóa thành tổ chức kiếm lời, thậm chí vì mục đích chính trị, gây mất chính trị đối lập. ổn định chính trị - xã hội. Bên cạnh đó, việc tiếp tục thực hiện các chủ Thứ ba, làm tốt công tác nắm tình hình, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà động phát hiện âm mưu, hoạt động của các thế nước về tổ chức và hoạt động của các hội, đoàn lực thù địch lợi dụng vấn để xã hội dân sự xâm thể cần tiếp tục nghiên cứu, đề xuất đổi mới công phạm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội. tác quản lý nhà nước đối với lĩnh vực này sao cho phù hợp với đặc điểm kinh tế - xã hội và truyền Để chủ động trong phòng ngừa, đấu tranh với thống văn hóa Việt Nam. Tăng cường công tác hoạt động lợi dụng vấn đề xã hội dân sự xâm quản lý các tổ chức hội, không để các thế lực thù phạm an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội, địch lợi dụng tác động, chuyển hóa chính trị ở công tác nắm tình hình cẩn tập trung vào các trọng điểm sau: Hoạt động của các tồ chức phi nước ta. chính phủ (NGO), các tổ chức tư nhân của Mỹ, phương Tây có liên quan đến dân chủ, nhân Thứ năm, quán triệt và thực hiện tốt Nghị quyền, nhất là chú ý làm rõ hệ thống tổ chức đã quyết Hội nghị Trung ương 4, khóa XII vể\"Tăng tác động trực tiếp đến các cuộc\"cách mạng màu\" cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy ỞĐông Âu và Trung Á, đến \"cách mạng mùa xuân lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện \"tự diễn biến\", \"tự chuyển hóa\"trong nội bộ\". TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3^(3-2017)

16 SINH HOẠT Tư TƯỞNG Đây là những nội dung cơ bản cẩn thực hiện nhất. Hoạt động lợi dụng vấn đề xã hội dân sự để đồng bộ, toàn diện mà trọng tâm là đấu tranh tác động chuyển hóa chính trị ở nước ta đã và ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đang được các thế lực thù địch triệt để lợi dụng đạo đức, lối sống, biểu hiện \"tự diễn biến\", \"tự và thực hiện theo nhiều phương thức. Chính vì chuyển hóa\"trong nội bộ, để Đảng ta trong sạch, vậy, chúng ta cần hết sức tỉnh táo, cảnh giác và vững mạnh, xứng đáng là lực lượng lãnh đạo Nhà kiên quyết đấu tranh ngăn chặn những mưu đồ nước và xã hội, đáp ứng lòng mong đợi của cán thâm hiểm này* bộ, đảng viên và nhân dân. ' Xã hội dân sựchìxuất hiện trong chếđộ tư bản chủ nghĩa, Nghị quyết Trung ương 4, khóa XII đã chỉ ra từ khi giai cáp tư sản nám quyển thống trị: \"thuật ngữ \"xã những biểu hiện của sự suy thoái về tư tưởng hội công dân\" xuất hiện trong thế kỳ XVIII khi những quan chính trị, đạo đức, lối sống, \"tự diễn biến\", \"tự hệ sở hữu thoát khỏi thể cộng đổng [Gemeinwesen] cổ đại chuyển hóa\" trong nội bộ. Trong đó, nguy hiểm và trung cồ. Xã hội tưsản [burgerliche Gesellschaft] với tính nhất là sự phai nhạt lý tưởng cách mạng, không cách là xã hội tưsàn chỉphát triền cùng với giai cấp tư sàn; kiên định con đường xã hội chủ nghĩa, mơ hồ, tuy nhiên, tổ chứcxã hội trực tiếp sinh ra từsàn xuất và giao dao động, thiếu niềm tin; nói trái, làm trái quan tiếp, trong mọi thời đại đều cấu thành cơ sở của nhà nước điểm, đường lối của Đảng; sa sút ý chí chiến đấu; và của kiến trúc thượng tâng tư tưởng, vẫn luôn luôn được không còn ý thức hết lòng vì nước, vì dân, không gọi bằng danh từđó\". C.Mác cho rằng, xã hội dân sựlà một làm tròn bổn phận, chức trách được giao; không phương tiện khác để tăng thêm lợi ích của giai cấp thống thực hiện đúng các nguyên tắc tổ chức sinh hoạt trị trong chủ nghĩa tư bàn, bản chất của xã hội dân sự vẫn Đảng; sống ích kỷ, thực dụng, cơ hội, vụ lợi, hám là chủ nghĩa tư bàn. Tuy nhiên, C.Mác cũng nhận thấy ởxã danh, tham nhũng, ham quyển lực, bè phái cục hội dân sự vấn để cốt lõi chính là việc huy động sự tham gia bộ, mất đoàn kết; quan liêu xa dân, vô cảm trước của quấn chúng, các hội, đoàn quân chúng đối với tiến khó khăn, bức xúc của nhân dân. trình lịch sửxã hội. 2 Hội Cựu từ nhân lương tâm, Hội phụ nữ nhân quyển, Hội \"Tự diễn biến\", \"tự chuyển hóa\" có quan hệ Anh em dân chủ, Diễn đàn xã hội dân sự, Khối 8406, Bauxite chặt chẽ với \"diễn biến hòa bình\". \"Diễn biến hòa Việt Nam; Hiệp hội dán oan Việt Nam, Văn Đoàn độc lập, bình\"thúcđẩy\"tựdiẻn biến\", \"tự ch uyển hóa\". Đến Kiến nghị 72, Tổ chức Việt Tân... lượt nó \"tự diễn biến\", \"tự chuyển hóa\" thúc đẩy \"diễn biến hòa bình\", trong đó \"tự diễn biến\", \"tự 3 Đại tá, TS. Đỗ Văn Hoan, Phòng, chống hoạt động lợi dụng chuyển hóa\" là nhân tố bên trong quan trọng \"xã hội dân sự'để thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình\" ở Việt Nam, Tạp chí Khoa học và chiến lược, số 8/2015, tr. 45-48. Chào mưng Oại hội Đại biểu Phụ nư toàn quốc lẩn thư XII... (Tiếp theo trang 3) khâu đột phá \"Nâng cao chất lượng đội ngủ cán bộ 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, đặc biệt với các tổ Hội các cấp, đặc biệt cấp Trung ương và cơsờ' được chức phụ nữ các nước láng giềng, bạn bè truyền các cấp Hội tập trung thực hiện với nhiều hình thống, các nước phát triển. Hội LHPN của 19/25 thức, chú trọng đào tạo, bồi dưỡng phù hợp đối tỉnh giáp biên đã ký kết hợp tác với Hội phụ nữ tượng, địa bàn. Với nhiều nổ lực, đến cuối nhiệm các nước láng giểng.Thông qua các tổ chức và các kỳ, 98,8% cán bộ Hội chủ chốt cấp tỉnh, 92,7% cán diễn đàn quốc tế, Hội đã tuyên truyền, vận động bộ Hội chủ chốt cấp huyện và trên 93,2% Chủ tịch bạn bè hiểu về đất nước, con người Việt Nam, ủng Hội LHPN cơ sở đã đạt chuẩn chức danh. hộ Việt Nam trong nhiểu vấn để quốc tế; làm sâu sắc thêm quan hệ với các đối tác hiện có và thiết Tại những địa phương có đông đồng bào dân lập quan hệ với nhiều đối tác mới, qua đó, tiếp tục tộc thiểu số, tôn giáo, các cấp Hội đã tổ chức được khẳng định vai trò đại diện của tổ chức Hội và nhiểu mô hình, hoạt động phù hợp, thu hút chị tăng thêm nguồn lực cho hoạt động Hội* em tham gia. Thống kê cho thấy, cả nước có 16.999.911 hội viên, tăng 1.657.609 hội viên so với Nguồn: Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đầu nhiệm kỳ. ’ 370.577 tập thể, cá nhân được biểu dương trong Đại hội Công tác đối ngoại và hợp tác quốc tê' được thi đua Hội LHPN Việt Nam giai đoạn 2010-2015 các cấp và biểu dương trong các năm ở các cấp Hội. mở rộng: Hội tiếp tục duy trì và phát triển quan hệ hữu nghị, hợp tác với trên 300 tổ chức của hơn TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3*(3-2017)

17 NGHIÊN CỨU - TRAO ĐÔI Bảo vệ chủ quyển biển, đảo trong bối cành hiện nay: DỐI SÁCH CỦA VIỆT NAM TRONG QUAN HỆ VÓI CÁC NUÓC LÓN 1. Việt Nam trong quan hệ với Trung Quốc lôi kéo và nếu không lôi kéo được thì chia cắt, biến và Mỹ Việt Nam thành \"vùng đệm\", do đó, đe dọa trực tiếp thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam Là nước có vị trí địa - chiến lược quan trọng ở (như Việt Nam thời Chiến tranh Lạnh và Triều Tiên khu vực, Việt Nam là đối tượng tranh thủ của cả hiện nay). Khi Trung - Mỹ thỏa hiệp hay cấu kết với Trung Quốc và Mỹ. Trong bối cảnh cạnh tranh nhau (nhưgiai đoạn từ 1972 đến giữa những năm chiến lược Trung - Mỹ diễn ra ngày càng gay gắt, 1980), Mỹ có xu hướng hi sinh các lợi ích cục bộ ở nước nào cũng muốn Việt Nam \"chọn bên, ngả Việt Nam để đổi lấy các lợi ích lớn hơn trong quan bài\", hoặc chí ít cũng không rơi vào quỹ đạo ảnh hệ với Trung Quốc. hưởng của đối thủ chiến lược của mình.Trong lịch sử hiện đại, cả Trung Quốc và Mỹ đều đã gây chiến Do đó, hình thái quan hệ Trung - Mỹ tốt nhất với Việt Nam, để lại nhiều hậu quả nặng nể cho Việt đối với Việt Nam là Trung Quốc và Mỹ cạnh tranh Nam cho đến tận ngày nay. Tâm lý \"chống Trung chiến lược nhưng cùng tổn tại hòa bình, không Quốc\" và \"cảnh giác với Mỹ\" vẫn tồn tại trong một dần đến hai thái cực là đối đầu hay thỏa hiệp. Tuy bộ phận không nhỏ nhân dân cũng nhưchính giới nhiên, hình thái quan hệ và tương quan lực lượng của Việt Nam. Do đó, đối với Việt Nam, việc hoạch Trung - Mỹ ra sao thì nằm ngoài khả năng tác động định và triển khai chính sách với Trung Quốc và Mỹ của Việt Nam. Việt Nam chỉ có thể tự điều chỉnh luôn khó khăn, phức tạp, khó đạt đồng thuận chính sách để ứng phó với các kịch bản khác nhau quan điểm. nhằm phục vụ tốt nhất lợi ích của đất nước, hoặc hạn chế đến mức tối thiểu những tác động bất lợi. Mặc dù tương quan lực lượng Trung - Mỹ những năm qua đang diễn biến ngày càng có lợi 2. Chủ trương, chính sách của Việt Nam đối cho Trung Quốc, song tương lai quan hệ Trung - với các nước lớn Mỹ còn phụ thuộc vào nhiều biến số và ẩn số mà đến nay ta chưa thể lường trước. Việc Trung Quốc Việt Nam có vai trò nhất định trong tương quan điều chỉnh chính sách theo hướng tự tin, thách lực lượng ở khu vực. Nếu ta ngả vể bên nào, thì thức Mỹ một cách trực diện hơn tạo ra nhiều hệ tương quan lực lượng ở khu vực sẽ có lợi hơn cho lụy bất lợi đối với Việt Nam, bởi ở khu vực hiện nay, bên đó một cách tương đối. Do đó, Việt Nam luôn Mỹ là cường quốc duy nhất có đủ khả năng và ý là đối tượng \"ve vãn\" của các nước lớn. Trong bối chí ngăn ngừa Trung Quốc áp đặt bá quyền khu cảnh cạnh tranh chiến lược nước lớn nhất là cạnh vực. Nếu Mỹ tiếp tục đà suy giảm tương đối và tranh Trung - Mỹ đang ngày càng gia tăng, giá trị thận trọng về đối ngoại nhưchính quyền ô-ba-ma chiến lược và thế mặc cả của Việt Nam trong quan đã thể hiện, Trung Quốc sẽ có những bước đi hệ với các nước lớn là đối thủ tiềm tàng củaTrung quyết liệt hơn nhằm phá nguyên trạng khu vực là Quốc sẽ tăng lên tương ứng. Điều này mang lại lợi điều có thể dự báo trước. Điều quan trọng là dù thế cho Việt Nam trong việc tranh thủ các nước lớn hình thái quan hệTrung - Mỹ như thế nào, thì Việt để phục vụ mục tiêu an ninh và phát triển, song Nam cũng là một trong những nước bị tác động cũng tạo thế khó xử khi cạnh tranh chiến lược nhiều nhất. Lịch sử đối ngoại của Việt Nam cho nước lớn gia tăng. thấy, trong cả hai kịch bản đối đầu hay thỏa hiệp Trung-Mỹởkhuvực,ViệtNamđểuchịu nhiều bất Lịch sử đối ngoại của Việt Nam cho thấy đối lợi. Bởi khiTrung - Mỹ đối đầu (nhưgiai đoạn 1949 sách hợp lý nhất của Việt Nam trong quan hệ với -1972), Việt Nam chắc chắn bị hai nước tìm cách các nước lớn là chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, tuyệt đối tránh TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3^(3-2017)

■ 18 NGHIÊN CỨU-TRAO ĐỂI \"nhất biên đảo\"với bất cứ nước lớn nào (trong thời sách liên minh với các nước lớn có cả ý chí và khả bình), đồng thời thực hiện linh hoạt chính sách năng kiềm chế chiến lược đối với Trung Quốc ở \"cân bằng động\"giữa các nước lớn. Nếu Việt Nam khu vực. đi hẳn với một nước lớn, có nghĩa là giá trị chiến Tuy nhiên, xét thực tiễn chính trị nội bộ của Việt lược của Việt Nam trong toan tính của các nước lớn Nam và bài học lịch sử trong những lẩn Việt Nam khác sẽ không còn. Đặc biệt việc Việt Nam đi hẳn thực hiện chính sách liên minh trong quá khứ, có với một nước lớn là đối thủ chiến lược của Trung thể thấy việc ngay lập tức chuyển hướng chính Quốc (chẳng hạn như Mỹ) sẽ gây ra phản ứng cực sách đối ngoại vào thời điểm này là không khả thi. đoan của Trung Quốc, ảnh hưởng xấu đến lợi ích Vào thời điểm hiện nay, nước lớn duy nhất vừa có chiến lược của Việt Nam. Là nước nhỏ nằm sát đủ khả năng, vừa có ý chí kiềm chế chiến lược với Trung Quốc, Việt Nam không thể lựa chọn một Trung Quốc trên Biển Đông là Mỹ. Nhưng sự khác chính sách đối ngoại mang tính đối đẩu với Trung biệt về chế độ chính trị - xã hội và hệ giá trị giữa Quốc hoặc tham gia các tập hợp lực lượng nhằm Việt Nam và Mỹ khiến hai nước khó có thể tiến tới kiểm chế chiến lược Trung Quốc một cách công quan hệ đồng minh thực sự.Trong lịch sử đã diễn khai, trực diện. ra những lần Trung Quốc và Mỹ đổi chác lợi ích trên lưng Việt Nam, cũng như một số bài học khiến ViệcTrung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương Việt Nam phải trả giá với chính sách liên minh\"nhất 981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa biên đảo\" Việt Nam từ ngày 02/5/2014 đến ngày 15/7/2014 (ngay ở thời điểm quan hệ Việt - Trung đang ở Thực tế trên khiến lãnh đạo cấp cao và giới trạng thái tốt) cho thấy chính sách khu vực của hoạch định chính sách của Việt Nam luôn có tâm Trung Quốc nói chung và chính sách đối với Việt lý cảnh giác, không đặt cược vào quan hệ liên Nam đã chuyển sang giai đoạn mới. Trung Quốc minh với bất cứ nước lớn nào. Tuy nhiên, là nước đã nắm được các giới hạn của Việt Nam và hiểu thế nhỏ, trong các tình huống chiến lược như chiến bí của Việt Nam là không có đổng minh hay chỗ tranh, Việt Nam không thểtựdựa vào sức mình mà dựa thực sự từ bất kỳ nước lớn nào có khả năng phải tìm kiếm sự ủng hộ, hậu thuẫn của các nước răn đe kiểm chế chiến lược đối với Trung Quốc. lớn khác. Do đó, đối sách hợp lý và khả thi nhất của Quan hệ Việt -Trung cũng đã bước vào thời kỳ mới, Việt Nam nhằm ứng phó với mối đe dọa Trung dự báo sẽ xuất hiện nhiều nhân tố bất ổn, khó Quốc là tiếp tục thực hiện chính sách \"phòng bị nước đôi\"với Trung Quốc, đồng thời dần cải thiện lường hơn trước. tình trạng mất cân bằng chiến lược trong quan hệ với các nước lớn khác, như: Mỹ, Nga, Nhật Bản, Ân Trước tình thế đó, nếu Việt Nam không chuẩn Độ để chuẩn bị sẵn sàng cho các bước đi cấp tiến bị sẵn sàng cho các kịch bản xấu nhất trong quan hơn trong trường hợp Việt Nam bịTrung Quốc dồn hệ với Trung Quốc thì khả năng độc lập, chủ quyền vào chân tường, không có sự lựa chọn khác. và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam bị xâm phạm là rất lớn. Ngay từ bây giờ, quá trình cải thiện thế Từ phân tích đó, có thể thấy vào thời điểm hiện đứng chiến lược của Việt Nam trong cục diện mới nay, việc chuyển ngay sang chính sách liên minh ở khu vực là vô cùng cấp bách. Nhìn nhận một là lựa chọn thiếu khả thi đối với Việt Nam cả về mặt cách thực tế đấu tranh ngoại giao của Việt Nam, chính trị nội bộ và các toan tính chiến lược đối phản ứng của khu vực và quốc tế đối với việc ngoại. Nếu làm như vậy, Việt Nam sẽ kích động Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Trung Quốc phản ứng cực đoan, manh động, Dương 981 vào thềm lục địa của Việt Nam mang trong khi mối quan hệ với các nước lớn khác chưa lại những kết quả tương đối hạn chế. Đến nay, đủ sâu để\"cứu\"Việt Nam nếu nổ ra xung đột quân phản ứng của dư luận thế giới, khu vực chưa đủ sựTrung - Việt. Cho đến khi Việt Nam chưa sửdụng để buộc Trung Quốc phải điều chỉnh chính sách. hết tất cả các biện pháp hòa bình, trong đó có biện Trước thực tế đó, nhiều chuyên gia, học giả có uy pháp pháp lý, việc vội vàng chuyển sang chính tín về quan hệ quốc tế và chính sách đối ngoại cho sách tìm kiếm liên minh quân sự là thiếu khôn rằng, đã đến lúc Việt Nam cần từ bỏ chính sách quốc phòng\"ba không\" chuyển hướng sang chính (Xem tiếp trang 23) TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3->(3-2017)

19 NGHIÊN cứu ■ TRAO ĐỈI VỀ XÂY DỤNG HẬU PHUONG QUÂN ĐỘI TRONG TÌNH HỈNH MO1 » ĐẠITÁ, PGS.TS. BÙIĐÌNH BÔN Hội đồng Lý luận Trung ương Hội thảo khoa học \"Xây dưng hậu phương quân đội trong tình hình mới - Lý luận và thực tiễn\", Hà Nội, ngày 25/i 1/2014 - Ành: TTXVN 1. Quán triệt và vận dụng sáng tạo chủ \"Muốn tiến hành chiến tranh một cách thực sự, nghĩa Mác - Lênin, tư tường Hổ Chí Minh, phải có một hậu phương được tổ chức vững đường lôi, chủ trương của Đảng, Nhà nước về chắc\"1. Hậu phương vững chắc phụ thuộc vào củng cố quốc phòng, xây dựng quân đội, bảo nhiều yếu tố: Chế độ chính trị - xã hội; nển kinh tế, vệ Tổ quốc vào xây dựng hậu phương quân đội thái độ của giai cấp thống trị và của quẩn chúng trong tình hình mới nhân dân đối với chiến tranh. Trong đó, chế độ kinh tế có ý nghĩa quyết định trong chiến tranh Lênin đã chỉ rõ, một trong những tính quỵ luật hiện đại. Về vai trò của hậu phương trong chiến của chiến tranh hiện đại đó là, sựthành bại của các tranh hiện đại, nhân tố chính trị -xâ hội đượcLênin cuộc chiến tranh phụ thuộc có tính chất quyết xác định có vị trí đặc biệt quan trọng trong việc xác định vào nhân tố hậu phương. Theo Lênin, hậu lập sức mạnh của hậu phương. Bảo vệ và kế thừa phương có vai trò to lớn trong chiến tranh. quan điểm của Ph.Ăng-ghen về vai trò của nhân Hậu phương vững chắc là điều kiện căn bản để tố chính trị - tinh thẩn trong chiến tranh, coi chế giành thắng lợi trong chiến tranh. Lênin cho rằng: độ chính trị - xã hội, mặt chính trị - tinh thần của TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3-v\"(3-2017)

20 NGHIÊN CỨU - TRAO DỔI nhân dân và quân đội là những nhân tố giữ vai trò trọng của nhân tố chính trị - xã hội đối với xây quyết định đến tiến trình và kết cục của chiến dựng hậu phương đất nước trong điều kiện thời tranh, Lênin nhấn mạnh:\"Tính chất của một cuộc bình nhằm bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam chiến tranh và thắng lợi của nó đều phụ thuộc chủ xã hội chủ nghĩa. yếu vào chế độ bên trong của nước tham chiến\"2, và \"trong mọi cuộc chiến tranh, rốt cuộc thắng lợi Quán triệt và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa đều tùy thuộc vào tinh thần của quần chúng đang Mác - Lênin, tư tưởng Hổ Chí Minh, quan điểm, chủ đổ máu trên chiến trường\"3. Đề cập vai trò của hậu trương, đường lối của Đảng vể xây dựng hậu phương trong chiến tranh hiện đại, Lênin đã chỉ phương quân đội một cách toàn diện và xây dựng rõ vị trí, vai trò quan trọng của nhân tố \"vật chất \"thế trận lòng dân\" làm nền tảng vững chắc để - kỹ thuật\":\"Ai có nhiều lực lượng hậu bị hơn, ai phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc bảo có nhiểu nguồn lực hơn, ai kiên trì đi sâu vào vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa quẩn chúng nhân dân hơn, thì người đó thu trong tình hình mới, dưới góc độ xây dựng hậu được thắng lợi\"4. phương quân đội, cẩn nắm vững và chỉ đạo thực hiện tốt một số vấn đề sau: Chủ tịch Hồ Chí Minh đã quán triệt và vận dụng sáng tạo lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin về chiến Thứnhất, phát triển kinh tế kết hợp chặt chẽ với tranh cách mạng, về xây dựng quân đội và hậu bảo đảm quốc phòng, an ninh, xây dựng hậu phương quân đội, vể thực hiện chính sách xã hội phương quân đội, giải quyết tốt các vấn để xã hội. đối với quân đội. Tư tưởng Hồ Chí Minh vể xây dựng hậu phương quân đội là một trong những Thứhai, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng nội dung đặc sắc trong tư tưởng của Người vể cao ý thức trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, chính trị và quân sự. Những chỉ dẫn của Người về các cấp, các ngành, của mỗi cán bộ, đảng viên đối vấn đề xây dựng hậu phương quân đội bao quát với nhiệm vụ xây dựng hậu phương quân đội, bảo các thời kỳ của tiến trình cách mạng giải phóng vệ Tổ quốc. dân tộc, trong xây dựng và bảo vệ chế độ dân chủ cộng hòa, trong kháng chiến chống thực dân Thứba, xây dựng cơ chế, chính sách, tạo khuôn Pháp xâm lược, trong chỉ đạo cách mạng miền khổ pháp lý đổng bộ để thực hiện quyển làm chủ Nam và chống chiến tranh phá hoại của đế quốc trên thực tế của nhân dân đối với các lĩnh vực của Mỹ ở miền Bắc. đời sống xã hội, tạo ra sự đồng thuận cao trong các tầng lớp dân cư trong nhiệm vụ xây dựng hậu Hổ Chí Minh căn dặn: phải coi trọng chính sách phương quân đội bảo vệ Tổ quốc. xây dựng hậu phương quân đội, thực hiện chính sách hiện hành đẩy đủ, thực chất, bảo đảm công Thứtư, củng cố và phát huy sức mạnh khối đại bằng, hợp lý, đề cao trách nhiệm của chính quyền, đoàn kết dân tộc trong sự nghiệp xây dựng hậu đoàn thể các cấp trong việc thi hành chính sách phương quân đội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. hậu phương quân đội ở mọi nơi, mọi lúc. Thứnàm, củng cố vững chắc nền quốc phòng Đó là những chỉ dẫn quan trọng mang tính toàn dân và an ninh nhân dân, xây dựng lực nguyên tắc, ở tẩm quan điểm cần phải quán triệt lượng vũ trang nhân dân vững mạnh, có sức thực hiện. Những chỉ dân này đặc biệt có ý nghĩa chiến đấu cao. chỉ đạo trong lĩnh vực xây dựng hậu phương quân đội và chính sách hậu phương quân đội trong tình Thứ sáu, triển khai đóng bộ, toàn diện đường hình mới. lối đối ngoại độc lập, tự chủ, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế, tạo môi trường quốc tế thuận lợi Đảng Cộng sản Việt Nam đã quán triệt và vận cho sự nghiệp quốc phòng, xây dựng hậu phương dụng sáng tạo những tư tưởng của Lênin, tư quân đội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. tưởng Hổ Chí Minh về vị trí, vai trò của hậu phương trong chiến tranh hiện đại và tẩm quan 2. Bám sát thực tiễn tình hình thế giới, khu vực, đất nước, nhất là yêu cẩu nhiệm vụ xây dựng quán đội; tiếp tục chuyển hướng mạnh mẽ, cơ bản, toàn diện xây dựng hậu phương TẠP CHỈ BÁO CAO VIÊN SỐ 3^(3-2017)

21 NGHIÊN cứu ■ TRAO Đồì quân đội đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc, bảo đặc biệt là quán triệt và chấp hành phương châm vệ chủ quyền quốc gia trên toàn bộ vùng đất, chỉ đạo của Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình vùng biển, đảo, vùng trời, chống mọi hành hình mới:\"/</ê/i trì giải quyết tranh chấp, mâu thuẫn động xâm lược và lấn chiếm bằng biện pháp hòa bình, trên cơsở luậtpháp quốc tế; tranh thủ sự ủng hộ rộng rãi của nhân dân trong Có bám sát tình hình thực tiễn nêu trên mới có nước, dưluận quốc tế; phân hóa, cô lập các phần tử, định hướng xây dựng hậu phương quân đội đúng thếlực ngoan cốchống phá Việt Nam\". Đối sách của đắn phục vụ thiết thực cho công cuộc xây dựng ông cha và kinh nghiệm thời kháng chiến gợi mở một quân đội chính quy, tinh nhuệ và từng bước cho chúng ta giải pháp trong cuộc đấu tranh bảo hiện đại. Bởi lẽ, xây dựng một quân đội chính quy, vệ biển, đảo ngày nay, cần dựa vào đông đảo ngư tinh nhuệ và từng bước hiện đại không thể tách dân, xây dựng thành lực lượng dân quân tựvệ trên rời công cuộc củng cố và xây dựng hậu phương biển, lực lượng chủ lực bảo vệ vùng biển, đảo của quân đội về mọi mặt, vì hậu phương vững chắc là Tổ quốc; làm nền tảng cung cấp nguồn nhân lực một nhân tố quan trọng bậc nhất quyết định sức cho Hải quân, Cảnh sát biển, Đặc công nước, Kiểm mạnh của quân đội và thắng lợi của chiến tranh. ngư; xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân trên biển, tạo thế vững chắc đấu tranh bảo vệ vùng Xây dựng hậu phương quân đội trong tình biển, đảo của Tổ quốc, không cho nước ngoài tiếp hình mới cần hết sức coi trọng xây dựng sức mạnh tục lấn chiếm theo mưu đồ độc chiếm Biển Đông, tổng hợp của đất nước về chính trị, tư tưởng, kinh bành trướng, bá quyển của họ. tế, xã hội, văn hóa, quốc phòng, an ninh, đối ngoại. Phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân Kế thừa kinh nghiệm xây dựng hậu phương tộc, của cả hệ thống chính trị, dưới sự lãnh đạo của trong lịch sử dân tộc và trong 30 năm đổi mới, Đảng, sự quản lý của Nhà nước, lực lượng vũ trang trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện làm nòng cốt. Tăng cường tiềm lực quốc phòng, nay, vấn để xây dựng hậu phương quân đội càng an ninh, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, phải được coi trọng hơn bao giờ hết. Để làm tốt thế trận an ninh nhân dân vững mạnh, đáp ứng công tác xây dựng hậu phương trong tình hình yêu cẩu bảo vệ và xây dựng đất nước trong tình mới, trước hết, cẩn quán triệt sâu sắc quan điểm: hình mới. Giữ vững sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. 3. Kế thừa, vận dụng sáng tạo và phát triển Xây dựng Đảng, Nhà nước và cả hệ thống chính trị kinh nghiêm lịch sử về xây dựng hậu phương trong sạch, vững mạnh. Nâng cao năng lực lãnh quân đội và thành quả xây dựng hậu phương đạo và sức chiến đấu của Đảng, hiệu lực, hiệu quả quân đội thời kỳ đổi mới trong xây dựng hậu quản lý của Nhà nước, không ngừng củng cố, tăng phương quân đội hiện nay cường khối đại đoàn kết dân tộc là nhân tố quyết định thắng lợi của sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Hai Kinh nghiệm lịch sử về xây dựng hậu phương là, giữvững môi trường hòa bình, ổn định để phát quân đội của cha ông và những thành quả xây triển kinh tế-xã hội là lợi ích cao nhất của đất nước. dựng hậu phương quân đội trong thời kỳ đổi mới Kết hợp chặt chẽ các nhiệm vụ phát triển kinh tế - vẫn còn nguyên giá trị cho chúng ta tham khảo, xã hội với củng cố, tăng cường quốc phòng, an học tập; vì thế, cần kế thừa, vận dụng và phát triển ninh, đối ngoại. Kết hợp chặt chẽ kinh tế, văn hóa, sáng tạo vào xây dựng hậu phương quân đội xã hội với quốc phòng, an ninh và quốc phòng, an trong giai đoạn hiện nay và trong thời gian tới. ninh với kinh tế, văn hóa, xã hội trong từng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã Nắm vững các quan điểm của ông cha về xây hội; chú trọng vùng sâu, vùng xa, biên giới, biển, dựng hậu phương quân đội qua lịch sử giữ nước đảo. Khắc phục triệt để những sơ hở, thiếu sót của dân tộc, như: Quan điểm \"Bách tính giai binh\", trong việc kết hợp kinh tế và quốc phòng, an ninh \"Ngụ binh ư nông\",\"Cửquốc nghênh địch\",\"Chúng chí thành thành\", \"Lấy đại nghĩa thắng hung tàn, lấy chí nhân thay cường bạo\", \"Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh\",... vào hoàn cảnh đất nước hiện nay, TAP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ SỐ 3<>(3-2017)

22 NGHIÊN CỨU-TRAO ĐỔI tại các địa bàn, nhất là địa bàn chiến lược. Ba là, xây vật chất, tinh thần hỗ trợ đắc lực cho Quân đội dựng \"thế trận lòng dân\" vững chắc, tạo nền tảng nhân dân Việt Nam hoàn thành nhiệm vụ trong vững chắc xây dựng nền quốc phòng toàn dân. mọi tình huống chiến lược. Do đó, quan điểm chỉ Tăng cường tiềm lực quốc phòng, xây dựng thế đạo xây dựng hậu phương quân đội không chỉ xác trận quốc phòng toàn dân, khu vực phòng thủ định mục tiêu, nội dung mà phải xác định cơ chế, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới. chính sách như cơ chế lãnh đạo của tổ chức Đảng, Bốn là, chuẩn bị tốt kế hoạch động viên kinh tế cho cơ chế quản lý của Nhà nước, cơ chế trách nhiệm chiến tranh gắn với quy hoạch phát triển kinh tế - của các bộ, các ngành, của Quốc hội và Hội đổng xã hội trên phạm vi cả nước, trong từng bộ, ngành nhân dân các cấp, cơ chế động viên đóng góp của và từng địa phương. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, các chính sách động viên nhân tài, vật lực trong xã 4. Xác định đúng đắn mục tiêu, nội dung, hội, chính sách đối với các đối tượng đã và đang phương thức, cơ chê chính sách phù hợp; tiếp thực hiện nghĩa vụ quân sự,... tục đổi mới mạnh mẽ phương thức, biện pháp xây dựng hậu phương quân đội trong tình Cần có kế hoạch xây dựng và củng cố hậu hình mới phương quân đội vể mọi mặt. Phải làm cho hậu phương quân đội có đẩy đủ khả năng về nhân tài, Cuộc đấu tranh giành, giữ (và khôi phục) chủ vật lực bảo đảm mọi nhu cầu xây dựng quân đội quyền biển, đảo của đất nước chắc chắn còn diễn trong thời bình cũng như nhu cẩu về sinh hoạt và biến rất phức tạp, kéo dài, trách nhiệm bảo vệ Tổ chiến đấu trong thời chiến. Trong mọi mặt công quốc của Quân đội nhân dân Việt Nam sẽ còn tác của Nhà nước, trong kế hoạch chung của Nhà nặng nề, phức tạp, \"không loại trừkhả năng có thể nước cũng như trong kế hoạch của từng bộ, ban, có đột biến\" như Nghị quyết \"về Chiến lược bảo vệ ngành, địa phương cần quán triệt ý thức, trách Tổ quốc trong tình hình mới\" của Ban Chấp hành nhiệm xây dựng và củng cố hậu phương quân đội, Trung ương Đảng khóa XI đã chỉ rõ. Bởi vậy, xây kết hợp nhu cầu kinh tế-xã hội và văn hóa với nhu dựng hậu phương quân đội trong tình hình mới cẩu quốc phòng, kết hợp nhu cầu thời bình với phải xác định rõ mục tiêu cần đạt tới, từ mục tiêu nhu cẩu thời chiến. Bản thân quân đội trong lúc tổng quát đến các mục tiêu cụ thể về từng mặt, đó tiến hành nhiệm vụ xây dựng quân đội cũng cần là một dạng thức thể hiện của mục tiêu chung và chú trọng và tích cực tham gia công cuộc củng cố những mục tiêu cụ thể của \"Chiến lược bảo vệ Tổ hậu phương, nhất là trong việc chấp hành các quốc trong tình hình mới\". chính sách kinh tế, tài chính, trong công tác sản xuất, tiết kiệm. Mục tiêu xây dựng hậu phương quân đội cũng phải gắn bó chặt chẽ và tạo nên những Trong xây dựng hậu phương quân đội, cẩn xác điều kiện ngày càng thuận lợi cho từng quân, định đúng đắn mục tiêu, nội dung, phương thức, binh chủng Quân đội nhân dân Việt Nam hoàn biện pháp, cơ chế chính sách cho phù hợp với yêu thành thắng lợi mọi nhiệm vụ, theo mục tiêu xây cầu của từng giai đoạn, từng vùng lãnh thổ; cẩn dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hết sức quan tâm, chú trọng những vùng quan từng bước hiện đại. trọng như vùng biên giới, biển, đảo, vùng sâu, vùng xa. Có những phương thức, biện pháp phù Mục tiêu đó cũng phải động viên và khơi dậy hợp nhằm huy động nhân tài, vật lực để xây dựng có hiệu quả các tiềm lực, các nguồn lực cấu thành hậu phương quân đội trong tình hình mới. một hậu phương ngày càng vững chắc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Trong điều kiện kinh tế thị trường, cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ và có nhiều phương thức, Mọi nguồn lực cấu thành hậu phương quân đội biện pháp huy động sức người, sức của trong không tự nó phát sinh và tìm đến với nhau, mà công tác xây dựng hậu phương quân đội. cần nhất thiết phải được tạo nên theo những cơ chế xây dựng hệ thống văn bản pháp luật, cơ chế, đóng góp, những chính sách huy động và những chủ thể quy tụ, quản lý mới trở thành sức mạnh TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ SỐ 3^(3-2017)

23 NGHIÊN cứu - TRAO ĐÔÌ chính sách quy định nghĩa vụ bắt buộc mỗi Bảo vê chủ quyền biển, tảo... công dân, mỗi tổ chức, đơn vị kinh tê (trong mọi loại hình sở hữu, mọi thành phẩn kinh tế), mỗi (Tiếp theo trang 18) bộ, ngành, địa phương, cộng đổng xã hội đều phải có nghĩa vụ, trách nhiệm đóng góp xây ngoan, lợi bất cập hại.Tuy nhiên, điều đó không có dựng hậu phương quân đội và tham gia xây nghĩa là Việt Nam không nên dần chuẩn bị sẵn dựng hậu phương quân đội. sàng trong các điều kiện chủ quan và khách quan cần thiết để không mất quá nhiều thời gian cho 5. Phát huy sức mạnh tổng hợp xây dựng việc thực hiện chính sách liên minh quân sự một hậu phương quân đội trong tình hình mới khi Trung Quốc vượt qua \"giới hạn đỏ\", gây xung đột quân sự với Việt Nam trên Biển Đông hoặc Xây dựng hậu phương quân đội trong bất kỳ phát động chiến tranh toàn diện chống Việt Nam. thời kỳ nào cũng đã từng \"phát huy sức mạnh tổng hợp\" tạo dựng được trong thời kỳ đó. Sự Vì vậy, bên cạnh việc đưa quan hệ Việt - Trung tổng hợp sức mạnh không chỉ là tổng hợp sức trở lại quỹ đạo phát triển bình thường, ổn định và mạnh về kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội trong lành mạnh, Việt Nam cẩn tăng cường quan hệ đối nội bộ chế độ, mà quan trọng hơn là gắn chặt và tác chiến lược với Nhật Bản, Ấn Độ, Nga và quan kết hợp phát huy sức mạnh dân tộc với sức mạnh hệ đối tác toàn diện với Mỹ trên tất cả các lĩnh vực, thời đại, bao gồm sự ủng hộ và viện trợ của nhân nhất là hợp tác kinh tế và quốc phòng, an ninh dân và chính quyển các nước bạn, các nước anh nhằm: (1) củng cố sức mạnh tổng thểcủa Việt Nam em, các tổ chức quốc tế, của nhân dân tiến bộ trên và khả nàng răn đe tối thiểu về quân sự trước Trung thế giới.Tất cả đã hợp thành sức mạnh tổng hợp Quốc; (2) tăng cường hơn nữa sựđan xen lợi ích chiến của hậu phương Quân đội nhân dân Việt Nam lược giữa Việt Nam và các nước lớn để hạn chếđến trong mỗi thời kỳ lịch sử. mức thấp nhất khả năng Trung Quốc hành xửmanh động trên Biển Đông. Sức mạnh tổng hợp xây dựng hậu phương quân đội trong tình hình mới sẽ phát triển tỷ lệ Trước mắt, trong khi chưa đủ điều kiện và chưa thuận với năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của cần thiết phải tiến đến chính sách liên minh quân Đảng Cộng sản Việt Nam - chủ thể phát huy sức sự, Việt Nam có thể tính nới lỏng các hạn chế tựáp mạnh tổng hợp của toàn dân tộc. Những mặt yếu đặt bằng cách thôi không nhắc đến khái niệm \"ba kém chậm được khắc phục về mọi mặt của Đảng không\"trong chính sách quốc phòng. Điều này sẽ và Nhà nước đương nhiên sẽ ảnh hưởng tiêu cực tạo sự mơ hồ chiến lược (strategic ambiguity) cần đến khả năng quy tụ sức mạnh tổng hợp đó. Bởi thiết và sẽ có tác dụng răn đe nhất định với Trung vậy, những nỗ lực phát huy Ưu điểm, khắc phục Quốc. Bằng việc điều chỉnh này, Việt Nam sẽ ngầm khuyết, nhược điểm của từng cấp đảng bộ và gửi tới Trung Quốc thông điệp rằng, việc ép Việt chính quyển Nhà nước chính là sự đóng góp tích Nam quá đà sẽ đẩy hẳn Việt Nam vào tay Mỹ và các cực vào yêu cẩu xây dựng sức mạnh tổng hợp cho đối thủ chiến lược khác củaTrung Quốc, như: Nhật hậu phương Quân đội nhân dân Việt Nam trong Bản, Ấn Độ. Đồng thời, trên cơ sở Nghị quyết 22 tình hình mới nói riêng, sức mạnh tổng hợp của quân đội, củng cố quốc phòng nói chung* của Bộ Chính trị (tháng 4/2013) và Nghị quyết 806 (31/12/2013) của Quân ủyTrung ương về hội nhập ' V.I.Lênin: Toàn tập, tập 35, bản tiếng Việt, Nxb. Tiến bộ, quốc tế và đối ngoại quốc phòng đến năm 2020 Mát-xcơ-va, 1980.tr 497. và các năm tiếp theo, Việt Nam cẩn đẩy mạnh hơn 2 V.I.Lênin: Toàn tập, tập 39, bản tiếng Việt, Nxb. Tiến bộ, nữa tiến trình hội nhập quốc tế trong lĩnh vực quốc Mát-xcơ-va, 1980. ứ 361. phòng-an ninh, nhất là việc làm sâu sắc thêm hợp tác quốc phòng - an ninh với các đối tác có sức 3 V.I.Lênin: Toàn tập, tập 41, bản tiếng Việt, Nxb. Tiến bộ, nặng chiến lược, như: Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ, Nga... Mát-xcơ-va, 1980.tr 147. cả ở kênh song phương và đa phương* 4 V.I.Lênin: Toàn tập, tập 39, sđd, tr.271. Nguồn: Học viện Chính trị Quốc gia Hồ ChíMinh TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ SỐ 3*(3-2017)

24 Tư LIỆU BÁO CÁO VIÊN TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN KINH TÉ - XÃ HỘI TỊỊÉ GIỚI VÀ TRONG NƯ0C THÁNG 02 VÀ 02 THÁNG NĂM 2017 « TS. HOÀNG XUÂN HÒA Ban Kinh tế Trung ương Thị trường chứng khoán Niu óoc (Mỹ), ngày 01/3/2017 - Ảnh: TTXVN 1. Những nét chính của kinh tê thế giới Tuy nhiên, bao trùm lên triển vọng kinh tế toàn cầu là sự bất ổn, khó lường xuất phát từ các chính Hai tháng đầu năm 2017, kinh tế thế giới sách trong tương lai của chính quyền Tổng thống duy trì xu hướng ổn định khi kinh tế Mỹ tiếp tục Mỹ Đô-nan Trăm (như siết chặt kiểm soát người phục hồi1. Sự phục hồi của nền kinh tế Mỹ trong nhập cư trái phép, rà soát lại các quy định vể luật tháng 01 và tháng 02 năm 2017 là cơ sở để Fed tài chính ngân hàng...) và những diễn biến chính tiếp tục thực hiện việc tăng lãi suất. Khu vực EU trị tại khu vực châu Âu, bao gồm tiến trình rời EU và Nhật Bản tiếp tục xu hướng phục hồi khiêm của Anh (Brexit), cuộc bầu cử tổng thống Pháp và tốn. Lạm phát tại khu vực EU tăng lên mức bẩu cử Quốc hội Hà Lan sắp diễn ra. Cụ thể, việc 1,8%, là mức cao nhất kể từ tháng 02/2013, Anh và EU dự kiến bước vào cuộc thương lượng trong khi chính phủ và ngân hàng Trung ương với những Ưu tiên khác nhau sẽ làm trì hoãn tiến (NHTW) Nhật Bản tiếp tục các biện pháp kích trình Brexit. Mặt khác, những dựđoán về khả năng thích kinh tế và nới lỏng tiển tệ nhằm đạt được trúng cử của ứng cửviênTổng thống Pháp Ma-rin mục tiêu lạm phát. Lơ Pên - người chỉ trích mạnh toàn cầu hoá và có ý TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN * SỐ 3^(3-2017)

25 TƯLIỆU BÁO CÁO VIÊN định đưa Pháp rời EU cũng làm dấy lên những lo 02 tháng đẩu năm lần lượt là 3,4 tỷ USD và 1,55 tỷ ngại trên thị trường tài chính. Trong bối cảnh đó, USD, tăng 21,5% và 3,3% so với cùng kỳ năm 2016. kinh tếTrung Quốc mặc dù vẫn tiếp tục xu hướng tăng trưởng, song những lo ngại về tăng trưởng Thứtư, thị trường chứng khoán diên biến theo thiếu bền vững và việc nguồn vốn đang chạy khỏi xu hướng tăng: Thị trường chứng khoán trong Trung Quốc, đặt ra những yêu cẩu về việc tiến tháng 02/2017 diễn biến theo xu hướng tăng với hành chính sách tiền tệ (CSTT) thận trọng hơn, ưu VN-lndex ngày 23/02/2017 đạt mức 716,15 điểm, tiên mục tiêu ngăn chặn sự hình thành của bong tăng gần 3% so với cuối tháng 01/2016. bóng tài sản và rủi ro tài chính cho quốc gia này. Tuy nhiên, các dữ liệu kinh tế02 tháng đầu nởm 2T.ình hình kinh tế-xã hội (KT-XH) Việt Nam cũng cho thấy nển kinh tế nước ta còn nhiều khó khăn, thách thức, bao gồm: - Về kinh tế: + Sản xuất công nghiệp tăng trưởng với mức Trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới có thấp: Chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp 02 nhiều biến động, chủ nghĩa bảo hộ lên ngôi, tiềm tháng đẩu năm ước tăng 2,4% so với cùng kỳ năm ẩn nhiều rủi ro đối với tăng trưởng thương mại trước, thấp hơn nhiểu mức tăng 6,6% của 02 tháng toàn cầu. Tuy nhiên, với sự chỉ đạo quyết liệt của đẩu năm 2016 so cùng kỳ năm 2015, trong đó, hai Chính phủ,Thủ tướng Chính phủ trên mọi mặt đời ngành giữ vai trò thúc đẩy tăng trưởng chủ đạo sống xã hội, đặc biệt về việc không tặng quà dịp vẫn là ngành chế biến, chế tạo, sản xuất & phân Tết, không sửdụng xe công vào giờ hành chính để phối điện với mức tăng lần lượt là 6,6% và 9,3%. đi lễ hội, không sử dụng rượu bia trong giờ làm Ngược lại, ngành khai khoáng tiếp tục xu hướng việc...; sự tích cực triển khai thực hiện nghiêm túc giảm mạnh với mức giảm sâu 13,5% so với cùng của các bộ, ngành và địa phương đã tạo được kỳ năm 2016. không khí phấn khởi, một tinh thần làm việc mới đã lan tỏa trong các cơ quan từTrung ương đến + CPI có xu hướng tàng lên: Chỉ số CPI tháng địa phương, đã nâng cao niềm tin trong nhân dân 02/2017 tăng 0,23% so với tháng 01/20172, CPI và doanh nghiệp; thời tiết khá thuận lợi, không để bình quân 02 tháng đầu năm 2017 tăng 5,12% so xảy ra các dịch bệnh lớn. Nhờ đó, tình hình KT-XH với cùng kỳ, cao hơn mức tăng 02 tháng đầu năm nước ta tháng 02/2017 và 02 tháng đẩu năm tiếp 2016 (1,04%), từ đó gây áp lực tăng giá lên các mặt tục chuyển biến tích cực trên các lĩnh vực; cụ thể: hàng trong nước. Thứnhất, tổng kim ngạch xuất khẩu (XK) hàng + Cán cân thương mợi (CCTM) thâm hụt: Theo hóa 02 tháng đầu năm 2017 ước đạt 27,34 tỷ USD, số liệu từTổng cục Hải quan (TCHQ), CCTM của tăng 15,4% so với cùng kỳ năm trước. Tổng kim Việt Nam tháng 01 /2017 thặng dư ở mức 1,15 tỷ ngạch nhập khẩu (NK) hàng hóa 02 tháng ước đạt USD, song xu hướng này không duy trì được 27,39 tỷ USD, tăng 19,6% so với cùng kỳ năm 2016. trong tháng 02/2017. Uớc tính, tháng 02/2017, CCTM hàng hóa sẽ thâm hụt khoảng 1,2 tỷ USD, Thứ hơi, thị trường hàng hóa bán lẻ và hoạt trong đó, khu vực kinh tế trong nước nhập siêu động dịch vụ tiếp tục duy trì xu hướng phục hồi 2,12 tỷ USD, khu vực FDI (kể cả dầu thô) xuất siêu song chậm lại: Tổng mức bán lẻ hàng hóa và 0,92 tỷ USD.Tính gộp 02 tháng, CCTM thâm hụt doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 02/2017 ước 50 triệu USD. đạt 309,3 nghìn tỷ đồng, giảm 6,5% so với tháng trước.Tính chung 02 tháng đầu năm, tổng doanh - Vềxã hội: thu bán lẻ và dịch vụ ước tính ở mức 640 nghìn tỷ đổng, tăng 8,7% so với cùng kỳ năm trước song + Đời sống dân cư vờ công tác ơn sinh xã hội loại trừ yếu tố giá chỉ tăng 5,6%, thấp hơn mức Trong tháng 02/2017, cả nước có 29,5 nghìn hộ tăng 7,6% của cùng kỳ 2016. thiếu đói, giảm 60,9% so với cùng kỳ năm trước, tương ứng với 119,4 nghìn nhân khẩu thiếu Thứ bơ, vốn FDI đăng ký và thực hiện tăng đói, giảm 60,5%. Tính chung 02 tháng đầu năm trưởng tích cực: Tổng vốn FDI đăng ký và thực hiện 2017, cả nước có 73,1 nghìn lượt hộ thiếu đói, giảm TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3^(3-2017)

26 Tlí LIỆU BÁO CÁO VIÊN 21,2% SO với cùng kỳ năm trước, tương ứng + Tai nợn giao thông với 298,7 nghìn lượt nhân khẩu thiếu đói, giảm Từ ngày 16/01/2017 đến ngày 15/02/2017, 20,5%. Để khắc phục tình trạng thiếu đói, từ đầu trên địa bàn cả nước đã xảy ra 1.763 vụ tai nạn giao năm, các cấp, các ngành, các tổ chức từ Trung thông4. So với cùng kỳ năm trước, số vụ tai nạn ương đến địa phương đã hỗ trợ các hộ thiếu giao thông tháng 02 giảm 7,4%5. đói 5,3 nghìn tấn lương thực và khoảng 1,1 Tính chung 02 tháng đầu năm 2017, trên địa tỷ đồng, riêng trong tháng Hai hỗ trợ 1,2 nghìn tấn bàn cả nước đã xảy ra 3.465 vụ tai nạn giao thông6. lương thực và hơn 800 triệu đồng. Đáng lưu ý, vận tải đường sắt - loại hình giao thông trên bộ an toàn nhất lại có tình trạng tai nạn Công tác an sinh xã hội trong dịp Tết Đinh Dậu giao thông tăng cao và diễn biến phức tạp. Từ đẩu 2017 được chính quyển các cấp quan tâm thực năm đến nay, trên địa bàn cả nước xảy ra 32 vụ tai hiện.Theo báo cáo sơ bộ, có khoảng 7,2 triệu phẩn nạn giao thông đường sắt, làm 25 người chết và quà với tổng trị giá gần 3,2 nghìn tỷ đồng được 16 người bị thương.Tai nạn xảy ra chủ yếu tại các trao cho các gia đình liệt sỹ, gia đình có công với điểm giao cắt giữa đường sắt và đường bộ, trong cách mạng, các đối tượng chính sách và 826 tỷ đó có một số vụ nghiêm trọng tại Nam Định, Hưng đồng hỗ trợ các hộ nghèo ăn Tết. Yên,Thừa Thiên - Huế, Đồng NaLTrong thời gian tới, ngành Giao thông Vận tải cấn có các giải pháp + Tinh hình dịch bệnh, ngộ độc thực phẩm cấp bách để giải quyết hiệu quả tình trạng trên. Trong tháng 02, cả nước có 2,9 nghìn trường + Bảo vệ môi trường và phòng chống cháy, nổ hợp mắc bệnh tay chân miệng; 6,2 nghìn trường hợp mắc bệnh sốt xuất huyết; 33 trường hợp mắc Trong tháng 02/2017, cơ quan chức năng đã bệnh thương hàn; 36 trường hợp mắc bệnh viêm phát hiện 2.308 vụ vi phạm quy định về bảo đảm não vi rút; 3 trường hợp mắc bệnh viêm màng não vệ sinh môi trường, trong đó xử lý 1.982 vụ với do não mô cấu và 6 trường hợp nhiễm vi rút Zika. tổng số tiền phạt là 29 tỷ đổng. Tính chung 02 Tính chung 02 tháng đầu năm 2017, cả nước tháng đẩu năm nay đã phát hiện 4.666 vụ vi phạm có 4,5 nghìn trường hợp mắc bệnh tay chân quỵ định vể bảo đảm vệ sinh môi trường trên địa miệng; 9,9 nghìn trường hợp mắc bệnh sốt xuất bàn cả nước, trong đó xử lý 3.702 vụ với tổng số huyết; 43 trường hợp mắc bệnh thương hàn; 44 tiền phạt 46 tỷ đồng. trường hợp mắc bệnh viêm não vi rút; 5 trường hợp mắc bệnh viêm màng não do não mô cẩu và Trong tháng, cả nước xảy ra 439 vụ cháy, nổ, 13 trường hợp nhiễm vi rút Zika. làm 14 người chết và 15 người bị thương, thiệt hại ước tính 335 tỷ đổng.Tính chung 2 tháng đẩu năm Tổng số người nhiễm HIV của cả nước hiện 2017, trên địa bàn cả nước xảy ra 885 vụ cháy, nổ, còn sống tính đến thời điểm 17/2/2017 là 215,6 làm 20 người chết và 36 người bị thương, thiệt hại nghìn người, trong đó 88,3 nghìn trường hợp đã ước tính hơn 400 tỷ đồng. chuyển sang giai đoạn AIDS; số người tử vong do HIV/AIDS của cả nước tính đến thời điểm trên Nguyên nhân của những khó khăn, thách thức là 90,1 nghìn người3. nêu trên là: (i) tăng trưởng công nghiệp tăng thấp do ngành khai khoáng tiếp tục xu hướng giảm Trong tháng 02/2017 đã xảy ra 8 vụ ngộ độc mạnh với mức giảm sâu 13,5% so với cùng kỳ năm thực phẩm, làm 368 người bị ngộ độc, trong đó 7 2016. (ii) CPI có xu hướng tăng lên gây ảnh hưởng trường hợp tử vong. Riêng vụ ngộ độc methanol đến giá hàng hóa, nguyên liệu nhập khẩu, từ đó nghiêm trọng tại Lai Châu ngày 10/02 đã làm 40 gây áp lực tăng giá lên các mặt hàng trong nước. người bị ngộ độc (7 trường hợp tử vong). Tính từ đẩu năm đến nay, trên địa bàn cả nước xảy 3. Chỉ đạo của Chính phủ ra 13 vụ ngộ độc thực phẩm nghiêm trọng, Thứnhất, thực hiện đổng bộ, hiệu quả các giải làm 396 người bị ngộ độc, trong đó 11 trường pháp giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô và thúc đẩy hợp tử vong. tăng trưởng; phải bảo đảm đổng thời 2 mục tiêu TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ SỐ 3-V-(3-2017)

27 Tư LIỆU BÁO CÁO VIÊN này trong tổng thể khung khổ chính sách và từng tự chủ đầy đủ đối với các đơn vị sự nghiệp công cơ chế, chính sách và giải pháp thực hiện.Trước hết, lập gắn với lộ trình tự chủ tài chính và điều chỉnh năm 2017 phải nỗ lực phấn đấu để kiểm soát lạm giá dịch vụ công. phát ở mức 4%, tăng trưởng 6,7% và bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế như mục tiêu đề ra. Thứ năm, tiếp tục triển khai mạnh mẽ chủ trương hội nhập quốc tế; các bộ, ngành, địa Thứ hai, tiếp tục chủ động trong điều hành phương quán triệt, bám sát chỉ đạo của Trung chính sách tiền tệ, lãi suất, tỷ giá; bảo đảm thanh ương Đảng, của Thủ tướng trong định hướng dư khoản của các tổ chức tín dụng, tăng khả năng luận, trong thực hiện hiệu quả các cam kết RA đã tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng của doanh ký kết với các nước. Đồng thời có đối sách phù hợp nghiệp và người dân; tập trung vốn cho các lĩnh với những thay đổi trong chính sách thương mại, vực ưu tiên gắn với bảo đảm chất lượng tín dụng. đầu tư của các đối tác quốc tế và khu vực. Yêu cầu Nghiên cứu, sửa đổi các chính sách tín dụng phù ủy ban Quốc gia APEC 2017, các bộ, ngành, địa hợp để phát triển nông nghiệp công nghệ cao với phương hữu quan phối hợp tổ chức tốt Năm APEC lãi suất ưu đãi hợp lý. 2017 bởi đây là cơ hội để Việt Nam tăng cường xúc tiến đầu tư, thương mại, đẩy mạnh thu hút du lịch, Tập trung xử lý hiệu quả nợ xấu gắn với cơ cấu lại các ngân hàng thương mại yếu kém.Tinh thẩn quảng bá ❖ là xử lý khẩn trương, quyết liệt nhưng phải có cách làm phù hợp, hiệu quả, kiên quyết không để xảy ' Chỉ số quản trị mua hàng (PMI) thángOI và 02/2017 đều ra bất ổn, phải bảo đảm an toàn hệ thống, không trên 54; sổ việc làm tạo mới tháng 01 đạt 227.000, cao hơn ảnh hưởng đến môi trường đẩu tư. nhiều mức kỳ vọng; tỷ lệ lạm phát đã tăng lên 2,5%. 2 CPI tháng 02/2017 tăng chủ yếu do: (I) giá gas và giá xăng, Thứba, lập kế hoạch, giải pháp cụ thể thúc đẩy dâu tiếp tục được điều chình tăng đẩy giá nhóm mặt hàng phát triển nông nghiệp công nghệ cao; thực hiện xăng dầu, chất đốt và giao thông tăng 0,77% và 0,56%; (li) đồng bộ các giải pháp, chính sách để thu hút và nhu cẩu tiêu dùng trong dịp Tết Nguyên đán tăng lên; (Hi) khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia tỷ giá liên tục tăng từ đâu tháng (tăng khoáng 240 đổng). phát triển nông nghiệp công nghệ cao. Theo dõi 3 Số liệu được điểu chình sau khi các địa phương tiến hành thường xuyên, cập nhật diễn biến thời tiết, tình rà soát lại tình hình nhiễm HIV/AIDS trên địa bàn. hình diễn biến dịch cúm A/H7N9; thông tin, tuyên truyền kịp thời trên các phương tiện để chủ động 4 Bao gồm: 947 vụ tai nạn giao thông từít nghiêm trọng trờ ứng phó và có biện pháp phòng tránh hiệu quả. lên và 816 vụ va chạm giao thông, làm 826 người chết, 446 người bị thương và 1.036 người bị thương nhẹ. Thứtư, tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành 5 Số vụ tai nạn giao thông từ ít nghiêm trọng trở lèn giảm chính, cải thiện môi trường đẩu tư kinh doanh, 3,9% và số vụ va chạm giao thông giảm 11,2%; số người chết nâng cao năng lực cạnh tranh; khuyến khích khởi giảm 3,5%; sổ người bị thương giảm 40,5% và số người bị nghiệp, phát triển doanh nghiệp theo tinh thần thương nhẹ giảm 3%. Riêng trong 7 ngày nghỉ Tết Nguyên các Nghị quyết 19,35 của Chính phủ. Chú trọng đán Đinh Dậu 2017 đã xảy ra 368 vụ tai nạn giao thông, làm xây dựng bộ máy hành chính nhà nưởc tinh gọn, 203 người chết và 417 người bị thương. Bình quán 1 ngày chuyên nghiệp, có chất lượng cao theo tinh thần trong kỳ nghỉ Tết nám 2017 xảy ra gần 53 vụ tai nạn giao Chính phủ liêm chính, kiến tạo, hành động, phục thông, làm 29 người chết và 60 người bị thương. vụ người dân và doanh nghiệp; nói đi đôi với làm, 6 Bao gồm: 1.799 vụ tai nạn giao thông từ ít nghiêm trọng hành động quyết liệt với phương pháp, cách làm trởlênvà 1.666 vụ va chạm giao thông, làm 1.570 người chết, cụ thể, sát thực tiễn. 609 người bị thương và 2.051 người bị thương nhẹ. So với cùng kỳ năm trước, số vụ tai nạn giao thông trong 2 tháng Các bộ, ngành liên quan khẩn trương hoàn đầu nam 2017 giảm 4,2% (Số vụ tai nạn giao thông từ thiện báo cáo đánh giá về xã hội hóa dịch vụ công. ít nghiêm trọng trở lên giám 1,7%; số vụ va chạm giao thõng Đẩy mạnh đấu thầu, đặt hàng, giảm dần việc giao giởm 6,8%); số người chết giảm 1,3%; số người bị thương nhiệm vụ kế hoạch. Kiên quyết thực hiện lộ trình giảm 52% và số người bị thương nhẹ giảm 2,2%. Bình quân 1 ngày trong 2 tháng, trên địa bàn cả nước xảy ra 56 vụ tai nạn giao thông, gồm 29 vụ tai nạn giao thông từ ít nghiêm trọng trở lên và 27 vụ va chạm giao thông, làm 25 người chết, 10 người bị thương và 33 người bị thương nhẹ. TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN * số 3x3-2017)

i 28 Tư LIỆU BÁO CÁO VIÊN MỘT SỐ NÉT VỀ Blĩc TRANH NGÀNH NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM NĂM 2016 VÀ TRIỂN VỌNG NĂM 2017 Những yếu tô' bất lợi ảnh hưởng đến sản Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, mặc dù 6 xuất Nông nghiệp trong năm 2016 tháng đầu năm 2016, tăng trưởng ngành nông nghiệp giảm 0,18%, nhưng với những nỗ lực của Năm 2016, thiên tai xảy ra liên tục với mức độ Chính phủ và toàn ngành nông nghiệp, sản xuất khốc liệt. Đợt rét đậm, rét hại xảy ra ở các tỉnh miền nông nghiệp đã từng bước phục hồi, quý sau tăng núi phía Bắc đã gây ra thiệt hại lớn cho sản xuất. cao hơn quý trước. Tốc độ tăng GDP toàn ngành Tiếp theo đó là hạn hán khốc liệt tại các tỉnh Nam cả năm 2016 đạt khoảng 1,36%; giá trị sản xuất Trung bộ,Tây Nguyên, đặc biệt là hạn hán và xâm (theo giá so sánh năm 2010) tăng 1,44%3. số hộ nhập mặn kỷ lục trong vòng 100 nămquaởĐổng nông, lâm nghiệp và thủy sản giảm nhanh. Tính bằng sông Cửu Long - vùng sản xuất nông nghiệp chung giai đoạn 2006 - 2016 số hộ nông, lâm trọng điểm của cả nước, là nguyên nhân chủ yếu nghiệp và thủy sản giảm 10,9% tương đương 1,14 dẩn đến việc tăng trưởng âm của toàn ngành triệu hộ4. nông nghiệp trong 6 tháng đẩu năm. Những tháng cuối năm, 8 tỉnh NamTrung Bộ hứng chịu 5 Về cơ cấu kinh tế nội ngành nông, lâm nghiệp đợt mưa lũ lịch sử với lượng mưa lớn,từ2.300mm và thủy sản tiếp tục chuyển dịch theo hướng tích đến 2.700mm. Đây là lần đẩu tiên khu vực Nam cực, tỷ trọng giá trị sản xuất ngành thủy sản trong Trung Bộ xảy ra tình trạng mưa dồn dập, với lượng toàn ngành tăng từ22,64% năm 2015 lên 22,94% mưa rất lớn và diễn ra trên diện rộng như vậy. năm 2016; Lâm nghiệp tăng từ 3,09% lên 3,24%; Nông nghiệp giảm từ 74,26% xuống 73,29%. Thiên tai đã gây ra thiệt hại rất lớn (kể cả người Riêng trong nội ngành nông nghiệp, tỷ trọng chăn và tài sản)1. nuôi tăng mạnh từ 25,7% năm 2015 lên 26,8% trong năm 2016. Sự cố ô nhiễm môi trường biển tại 4 tỉnh miền Trung gây tác động lớn, lâu dài đến sinh kế của các An toàn vệ sinh thực phẩm được quan tâm và có hộ dân làm nghề đánh bắt hải sản, dịch vụ hậu cẩn chuyển biến tích cực phục vụ đánh bắt hải sản, kinh doanh dịch vụ du lịch... tại các tỉnh bị ảnh hưởng; gây tâm lý lo ngại Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị 13/CT-TTg, và ảnh hưởng đến tình hình tư tưởng, tâm trạng, ngày 09/5/2016 về trách nhiệm quản lý nhà nước dư luận xã hội và tiêu thụ hải sản trong nhân dân về an toàn thực phẩm. Qua đó, chất lượng vệ sinh cả nước, đặc biệt là nhân dân 4 tỉnh có môi trường an toàn thực phẩm đã từng bước được nâng lên. biển bị ảnh hưởng. Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Các rào cản thương mại ngày càng phức tạp và nông thôn, kết quả giám sát an toàn thực phẩm khắt khe; cạnh tranh gay gắt bởi nhiều quốc gia trong năm cho thấy, năm 2016 đã hoàn thành5. đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu nông sản làm cho thị trường xuất khẩu nông sản của Việt Nam trong Hình thức tổchức sản xuất trong nông nghiệp đã năm 2016 gặp nhiều khó khăn. Ngoài gạo và hạt có bước chuyển biến mạnh, bước đầu hình thành xu điều, hầu hết các mặt hàng nông sản chủ lực xuất thếđâu tưvào nông nghiệp công nghệ cao khẩu khác đều giảm2. Sau khi Luật Hợp tác xã năm 2012 có hiệu lực, Một số kết quả đạt được của Nông nghiệp số lượng hợp tác xã (HTX) tiếp tục tăng, trung bình Việt Nam tăng 321 HTX/năm.Đã xuất hiện ngày càng nhiều HTX hoạt động theo luật, dần thích nghi với cơ chế Phục hổi tàng trưởng, cơ cấu kinh tếnội ngành thị trường. Đến nay, cả nước có 18 liên hiệp HTX tiếp tục chuyển dịch theo hướng tích cực nông nghiệp và 10.854 HTX nông nghiệp với hơn 5,2 triệu thành viên; bình quân có 483 thành TẠP CHÍ BẤO Cáo viên ★ số 3<>(3-2017)

29 Tư LIỆU BÃO CÁO VIÊN viên/HTX; trên 100.000 tổ hợp tác hoạt động trong Một sô tồn tại, hạn chê lĩnh vực nông nghiệp; có 29.853 trang trại với giá trị nông sản hàng hóa bình quân một trang trại đạt Dù đã đạt được những kết quả tích cực, nhưng khoảng 1,5 tỷ đồng/năm. ngành nông nghiệp vẫn còn nhiều tổn tại, hạn chế đã được nhận định trong thời gian dài, nhưng Về thu hút đẩu tư tư nhân, phát triển doanh chậm được khắc phục. Đó là tình trạng lưu thông, nghiệp: Nghị định 210/NĐ-CP, ngày 19/12/2013 về sử dụng các loại vật tư phân bón, thuốc bảo vệ chính sách thu hút tư nhân đầu tư vào nông thực vật, thuốc thú y và sử dụng chất cấm trong nghiệp, nông thôn được thực hiện. Đến nay, đã có sản xuất thức ăn chăn nuôi, tuy đã có những rất nhiều tập đoàn kinh tế lớn trong nước quan chuyển biến tích cực, song vẫn còn những vụ việc tâm tham gia vào tái cơ cấu nông nghiệp trực tiếp gây bức xúc trong xã hội. Riêng tỷ lệ mẫu thủy sản đẩu tư vào các chuỗi nông sản từ sản xuất đến tiêu nuôi vi phạm chỉ tiêu hóa chất, kháng sinh cấm và thụ và trở thành những đầu tẩu về sản xuất quy vượt giới hạn cho phép năm 2016 tăng so với năm mô lớn, công nghệ cao ở nhiều địa phương (Câu trước (chiếm 3,68% tăng 2,24% so với năm 2015). lạc bộ Nông nghiệp công nghệ cao đã ra đời vởi hơn 200 thành viên là các công ty, tập đoàn lớn Công tác cải cách hành chính tạo thuận lợi trong nước). cho doanh nghiệp, nhà đẩu tư thực hiện còn chậm; quá trình phối hợp giữa các cơ quan quản Nhiều tập đoàn kinh tế đa quốc gia (Cargill Inc, lý nhà nước trong xem xét giải quyết các vấn đề Cisco Vietnam, DuPont Vietnam, METRO Cash & của nhà đẩu tư còn chậm, hiệu quả chưa cao. Một Carry Vietnam, Nestle, PepsiCo Vietnam, Monsanto số tiêu cực trong quản lý nhà nước về quản lý Vietnam, Syngenta Asia Pacific, Unilever Vietnam, chất lượng làm ảnh hưởng đến sản xuất và tâm Yara International...) cũng đang phối hợp với Bộ lý người tiêu dùng. Công tác quy hoạch và quản Nông nghiệp và Phát triển nông thôn triển khai lý quy hoạch còn chưa chặt chẽ, thiếu chế tài hiệu các mô hình đối tác công - tư từ sản xuất đến tiêu lực và hiệu quả. thụ đối với rau, hoa quả; cà phê, chè, thuỷ sản và nhiều nhóm hàng hoá nông sản khác. Bên cạnh đó, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp còn chậm, chưa thực sự Xuất khẩu nông sản tiếp tục táng cao rõ nét, chưa thực sự gắn với xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững, thích ứng với biến Trong bối cảnh có nhiểu bất lợi cho sản xuất, đổi khí hậu. tình hình tái cơ cấu kinh tế nông nghiệp tiếp tục đúng hướng, một số mặt hàng chủ lực có lợi thế Cơ chế, chính sách khuyến khích tích tụ ruộng được quan tâm phát triển theo hướng sản xuất đất tạo mô hình sản xuất hàng hóa tập trung chưa hàng hóa. đủ mạnh và rõ nét6. Chưa tạo được những sản phẩm nông nghiệp có thương hiệu quốc gia, giá Kim ngạch xuất khẩu nông, lâm và thủy sản trị gia tăng cao. tiếp tục tăng mạnh, ước đạt khoảng 32,1 tỷ USD (bao gổm cả gỗ và sản phẩm gỗ), tăng 1,7 tỷ USD Thu hút nguồn lực xã hội đẩu tư vào ngành còn so với năm 2015; thặng dưthương mại đạt khoảng thấp, chưa tương xứng với tiềm năng và nhu cẩu 7,5 tỷ USD. Có 10 mặt hàng có kim ngạch xuất phát triển của ngành (lực lượng doanh nghiệp khẩu từ 1,0 tỷ USD trở lên (thủy sản, cao su, cà phê, nông nghiệp rất ít, chiếm khoảng 1 % cả nước), vốn tiêu, sắn và sản phẩm sắn, rau quả, gạo, chè các đầu tư từ ngân sách nhà nước bị cắt giảm gây khó loại, hạt điều, gỗ và sản phẩm gổ). khăn trong thực hiện các mục tiêu hỗ trợ phát triển sản xuất của ngành. Nhiều mặt hàng có kim ngạch tăng cao, như: cà phê tăng 25,5%, hạt điều tăng 18,3%, hạt tiêu Nhiệm vụ và giải pháp phát triển Ngành tăng 12,7%, thủy sản tăng 6,9%... đặc biệt là mặt Nông nghiệp trong năm 2017 hàng rau quả lần đẩu tiên đạt kim ngạch 2,4 tỷ USD vượt qua mặt hàng gạo, tăng 31,2% so với Tại Nghị quyết số 23/2016/QH14, ngày năm 2015. 07/11/2016 của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2017, định hướng phát triển ngành nông nghiệp là \"Tập trung thực hiện cơ cấu lại nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới, TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN * số 3«3-2017)

30 Tư LIỆU BÁO CÁO VIỄN thu hút mạnh doanh nghiệp đẩu tư vào nông phải tiếp tục rà soát các điều kiện kinh doanh bảo nghiệp, nông thôn; nhân rộng mô hình sản xuất đảm thực hiện nhất quán nguyên tắc hiến định và hiệu quả, sửdụng công nghệ cao, liên kết sản xuất luật định là \"người dân và doanh nghiệp được theo chuỗi giá trị, bảo đảm an toàn thực phẩm\" Để quyển tự do đẩu tư kinh doanh tất cả các ngành, đạt được mục tiêu trên, cần thực hiện quyết liệt, nghề mà pháp luật không cấm\". Đối với các điều có hiệu quả một số nhiệm vụ trọng tâm sau: kiện kinh doanh phải bảo đảm công khai, minh bạch, khách quan, tiết kiệm thời gian, chi phí tuân Một là, thực hiện tốt các quỵ định về bảo đảm thủ của nhà đầu tư và chỉ quy định các ngành, chất lượng nông sản; bảo vệ môi trường, phòng, nghể đầu tư kinh doanh có điều kiện khi liên quan chống dịch bệnh. Rà soát và thực hiện tốt các quy đến các lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật hoạch xây dựng các vùng nguyên liệu, vùng tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của chuyên canh. cộng đồng* Hailà, đầu tư nâng cao năng lực hệ thống khảo, Nguồn: Bộ Kếhoạch và Đầu tư kiểm nghiệm, kiểm định chất lượng vật tư đẩu vào, sản phẩm đấu ra; Quyết liệt trong việc ngăn chặn ' Theo số liệu tổng hợp của Bộ Nông nghiệp và Phát triển chất cấm, tổn dưthuốc bảo vệ thực vật, kháng sinh Nông thôn, tổng số người chết trong năm 2016 do thiên tai trong nông sản. là 253 người, tổng số tiền bị thiệt hại là 39.000 tỷ đóng, 700.000 ha lúa và hoa màu, 400.000 ha cây ăn quả, 1.410 Ba là, cải cách thủ tục hành chính: Giảm gánh tàu thuyền bị chìm và phá hủy. nặng cho doanh nghiệp trong việc tuân thủ các quy định liên quan đến phí, lệ phí, chế độ kế toán 2 Hồ tiêu giảm 16%, sắn và sán phẩm sán giàm 15,1 %; cà và tăng mức độ tin cậy (đơn giản hoá) các báo cáo phê giảm 6%, chè các loại giảm 2,6%, giá cao su nhiều năm tài chính. đã ở mức thấp nhưng vẫn tiếp tục giám khoảng 1,5%... Bốn là, khuyến khích và thúc đẩy quá trình tích 3 Trong đó: Trồng trọt giảm 0,9%, chăn nuôi tăng 5,4%; lâm tụ ruộng đất nhằm tạo quy mô sản xuất lớn trong nghiệp tăng 6,17%; thuỷsản tăng 2,91%. Đây la kết quả nông nghiệp thông qua việc dồn điển đổi thửa và quan trọng, khống định sự chỉ đạo, điều hành kế hoạch là xóa bỏ hạn điền đối với các loại đất nông nghiệp, đúng hướng, kịp thời. phát triển thị trường quyền sử dụng đất nông nghiệp. Rà soát các quy hoạch sản xuất, quy hoạch 4 Trong đó riêng 5 năm gần đây số hộ nông, lâm nghiệp và hạ tẩng phục vụ sản xuất để thích ứng lâu dài với thủy sàn giám_ 1,05 triệu hộ. Từ năm 2011 đến năm 2016, biến đổi khí hậu, đặc biệt là tình trạng hạn hán, bình quân mỗi năm giảm hơn 200 nghìn hộ nông, lám xâm nhập mặn, bão lũ sẽ diễn ra với tần suất cao nghiệp và thủy sản. và mức độ thường xuyên hơn. 5 Kết quả gám sát cho thấy: tỳ lệ mẫu thịt tươi vi phạm chất Năm là, Nhà nước cần có những chính sách thu cấm Salbutamol child 6/1.345 mâu (chiếm 0,44%), đặc biệt hút phù hợp, hổ trợ doanh nghiệp vượt qua trong 06 tháng cuối năm (từ tháng 7-12) không phát hiện những khó khăn, rủi ro trong sản xuất, nâng cao Salbutamol trong các mẫu thịt kiểm nghiệm; tỷ lệ rnẫu rau, sức cạnh tranh, cụ thể cẩn tập trung hoàn thiện củ, quả vượt mức giới hạn cho phép là 12/293 mẫu (chiếm các giải pháp xử lý tranh chấp để thực hiện hợp 4,1%), giảm so với năm 2015 (7,76%); tỷ lệ cơ sở sản xuất, đồng kinh tế, giúp doanh nghiệp có thể yên tâm kinh doanh nông sản đạt yêu cầu về điều kiện đảm bào an hơn đẩu tư vào nông nghiệp vốn rất rủi ro. toàn thực phẩm đã tăng lên 91,68%, tăng 12,4% so với năm 2015 (81,6%), vượt chỉ tiêu để ra cho năm 2016 là tăng 10% Bên cạnh đó, các địa phương cần quan tâm bố so với 2015. trí vốn ngân sách địa phương (2 - 5%) để thực hiện theo quy định của Nghị định 210/2013/NĐ-CP, 6 Hiện nay, quy mô sản xuất của cánh đồng lớn so với tổng ngày 19/12/2013; Tiếp tục tháo gỡ khó khăn để diện tích gieo trồng của cà nước vẫn còn khá khiêm tốn, chì tăng cường khả năng cho các doanh nghiệp tiếp chiếm 3,9%. Tốc độ nhân rộng mô hình cánh đồng mẫu lớn cận các nguổn tín dụng, đặc biệt các nguồn vốn còn chậm, số hộ tham gia phong trào vẫn còn thấp. Năm tín dụng ƯU đãi. 2016, cà nước có khoảng 619 nghìn hộ tham gia sởn xuất theo mô hình cánh đổng lớn. Bình quân số hộ tham gia một Cùng với việc sửa đổi Nghị định 210, để hỗ trợ cánh đồng lớn là 274 hộ/cánh đóng, trong đó cao nhất ở làn sóng khởi nghiệp trong nông nghiệp, Ngành khu vực Đồng bằng sông Hồng (375 hộ/canh đồng); thấp nhất ở khu vực Đông Nam Bộ (50 hộ/cánh đồng). Ngoài ra, mối liên kết trong sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp còn hạn chế. Hiện nay, tỷ lệ diện tích gieo trồng theo mô hình cánh đồng lớn được ký hợp đồng bao tiêu trước khi sản xuất của cả nước trung bình đạt 29,2%, trong đó có đến 12/48 tỉnh có tỷ lệ này đạt 100%, 9/48 tỉnh đạt dưới 10%. TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3 *(3-2017)

31 TƯLIỆU BÃO CÁO VIÊN NHÌN LẠI GIÁ TRỊ CỦA NGUỒN VỐN ĐẦU Tư NƯỚC NGÒÀI VÀO VIỆT NAM SAU GẦN 30 NĂM Việt Nam tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) vớixuất phát điểm thấp, các nguồn lực nhỏ bé và yếu kém. Đây là một trong những hạn chếđã cản trở rất lớn đối với quá trình phát triển, do vậy việc huy động và sửdụng nguồn vốn đẩu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đóng vai trò quan trọng. Thu hút FDI không chỉ nhắm bổ sung nguổn vốn cho đầu tư phát triển, mà còn nhâm mục đích tiếp nhận, chuyển giao công nghệ, kinh nghiệm quản lý tiên tiến, kỹ năng kinh doanh quốc tế, mở rộng thị trường, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người lao động... Sản xuất linh kiện điện tử kỹ thuật cao tại Công ty TNHH Nidec Sankyo Việt Nam (Nhật Bản) trong Khu Công nghệ cao TP.HỔ Chí Minh, tháng 8/2016 - Ảnh:TTXVN Gần 30 năm thu hút FDI nền kinh tế, giai đoạn này thu hút trên 17 tỷ USD. Ở giai đoạn 1996 - 2000, nhờ kết quả thu hút được Tranh thủ nguồn lực từ bên ngoài là bước đi ở giai đoạn trước đã tạo tiền đề cho dòng vốn này hiệu quả nhất cho các nước đang phát triển, trong chảy mạnh vào Việt Nam năm 1996 với gần 10 tỷ đó nguồn vốn FDI đóng vai trò quan trọng đối với USD (tạo làn sóng FDI thứ nhất). Những năm sau tăng trưởng và phát triển kinh tế. đó bắt đẩu giảm dẩn, mà nguyên nhân chủ yếu là do tác động của cuộc khủng hoảng tài chính - tiền Việt Nam bắt đầu quá trình thu hút FDI từ năm tệ châu Á năm 1997, nền kinh tê'Việt Nam gặp khó 1988 và trong 3 năm đẩu (1988 -1990) đã thu hút khăn về thị trường xuất khẩu và dòng vốn FDI từ được trên 1,603 tỷ USD. Đến giai đoạn 1991 -1995, các quốc gia trong khu vực cũng giảm rất nhanh. FDI bắt đầu phát huy hiệu quả và đóng góp vào TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3^(3-2017)

32 TƯLIỆU BÁO CẤO VIÊN Giai đoạn 2001 - 2005 là thời kỳ thu hút FDI gặp Một là, thúc đấy táng trưởng kinh tế nhiều khó khăn. Do tác động từ bối cảnh quốc tế, nhiều quốc gia trong khu vực, đặc biệt là Trung Có thể thấy xu hướng vận động của tốc độ Quốc cải thiện môi trường đầu tư (cạnh tranh hơn) tăng trưởng kinh tế và tổng vốn FDI thực hiện tại đã tác động ít nhiều đến quá trình thu hút FDI của Việt Nam về cơ bản là cùng pha với nhau. Chỉ có Việt Nam.Trong khi đó, môi trường đầu tưcủa Việt năm 2008 trong khi vốn thực hiện FDI tăng mạnh Nam chưa thật sự hấp dẫn các nhà đầu tư nước nhưng do chính sách kiềm chế lạm phát của Chính ngoài, nhưng với lợi thế về ổn định kinh tế vĩ mô phủ và suy thoái kinh tế toàn cẩu, nên tốc độ tăng và tình hình chính trị, dòng vốn FDI vẫn duy trì trưởng kinh tế giảm mạnh so với năm 2007. Nhìn nhưng không bằng giai đoạn 1996 - 2000. dài hạn, có thể khẳng định rằng, FDI là một trong những nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến khả Sang giai đoạn 2006 - 2010 đã đánh dấu thời năng tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. kỳ khởi sắc của dòng vốn FDI, đây là giai đoạn Việt Nam bước vào sân chơi WT0 (gia nhập năm 2007) Mặt khác, tỷ lệ đóng góp của khu vực FDI trong và đã tạo ra làn sóng FDI thứ hai trong năm 2008 GDP năm sau cao hơn năm trước. Nếu năm 1992, khi cả năm thu hút được 1.171 dựán với tổng vốn tỷ lệ này là 2% thì đến năm 2005 đạt khoảng 15%, đăng ký lên đến 71,7 tỷ USD, gần bằng số vốn FDI năm 2015 là trên 17%. Điều này khẳng định vị trí, lũy kế của giai đoạn từ 1988 - 2007 (77,8 tỷ). Sang vai trò của khu vực FDI trong nền kinh tế quốc dân. năm 2009 và 2010, vốn FDI sụt giảm rất lớn so với năm 2008, tương đương 1 /3 so với mức kỷ lục năm Khu vực FDI cũng đóng góp đáng kể 2008, nhưng cũng không phải là kết quả tói trong vào nguồn thu ngân sách với giá trị ngày càng bối cảnh kinh tế toàn cầu rơi vào khủng hoảng tài tăng. Giai đoạn 1994 - 2000 là 1,8 tỷ USD, tăng chính và suy thoái kinh tế. Giai đoạn từ 2011 đến lên 14,2 tỷ USD trong giai đoạn 2001 - 2010 và 23,7 nay, dù có những khó khăn xuất phát từ bất ổn nội tỷ USD trong giai đoạn 2011 - 2015. tại của nền kinh tế Việt Nam nhưng nhìn chung vẫn đạt được kế hoạch thu hút FDI đề ra, bình Hai là, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo quân trên dưới 20 tỷ USD/năm, vốn giải ngân cũng hướng hiện đại khá ổn định và có tăng trưởng tốt. FDI là nhân tố quan trọng thúc đẩy phát triển Theo số liệu thống kê của Cục Đầu tư nước nhiều ngành công nghiệp và sản phẩm mới, tạo ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), tính đến ngày ra trên 50% giá trị sản xuất công nghiệp, góp phẩn 20/12/2016, cả nước đang có 22.509 dự án còn hình thành một số ngành công nghiệp chủ lực của hiệu lực với tổng vốn đăng ký đạt gần 293,25 tỷ nển kinh tế3. USD. Vốn thực hiện lũy kế của các dự án FDI ước đạt hơn 154,54 tỷ USD (bằng gần 53% tổng vốn FDI cũng góp phần nhất định vào việc chuyển đăng ký còn hiệu lực). Khu vực FDI đã đẩu tư vào dịch cơ cấu nông nghiệp, đa dạng hóa sản phẩm, 19 trong tổng số 21 ngành1. nâng cao giá trị hàng hóa nông sản xuất khẩu và tiếp thu một số công nghệ tiên tiến, giống cây, con Đến nay, FDI đã có mặt khắp 63 tỉnh, thành phố có năng suất chất lượng cao. Các doanh nghiệp trên cả nước, trong đó tập trung chủ yếu tại các địa FDI đã tập trung đầu tư vào một số ngành quan bàn trọng điểm, có lợi thế2. trọng trong nông nghiệp và nông thôn4. Những giá trị đem lại của FDI Trong lĩnh vực dịch vụ, FDI làm xuất hiện nhiều dịch vụ mới có chất lượng cao5. Khi xem xét giá trị của FDI dưới các góc độ khác nhau, các nhà kinh tế và quản lý có những ý kiến Ba là, tăng quy mô vốn đâu tưcho nền kinh tế khác nhau, thậm chí trái ngược nhau khi nhận định Với Việt Nam, đang trong quá trình đẩy mạnh về giá trị của nó đối với sự phát triển của Việt Nam. công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nên nhu cầu về vốn Tuy nhiên, không nhiều thì ít, FDI cũng đã đem lại của nển kinh tế quốc dân là rất lớn, FDI đã bổ sung những giá trị tích cực cho nền kinh tế, thể hiện ở phẩn nào đáng kể nhu cầu đó. Thực tế ở Việt Nam những điểm sau: cho thấy, nguổn vốn FDI giữ một vai trò quan trọng, thể hiện qua tổng nguồn vốn đầu tư phát triển của khu vực này ngày càng tăng lên. Trong giai đoạn 2011 - 2015, khu vực FDI đóng góp trên 22% tổng vốn đẩu tư toàn xã hội. Tuy nhiên, dù vốn FDI là ngoại lực quan trọng cho quá TẠP CHÍ BÁO CÃO VIÊN * SỐ 3*^(3-2017)

33 Tư LIỆU BÀO CÁO VIÊN trình đầu tư phát triển nền kinh tế quốc dân, trưởng xuất khẩu của khu vực này đã góp phần nhưng cẩn lưu ý nếu Việt Nam sử dụng không có vào tăng trưởng xuất khẩu chung của cả nước.Từ hiệu quả sẽ tác động xấu đến quy hoạch, làm mất năm 1991 đến 1995 xuất khẩu của khu vực FDI đạt cân đối trong cơ cấu đầu tư, cơ cấu vùng, có thể trên 1,12 tỷ USD, đến giai đoạn 1996 - 2000 đạt trên gây ô nhiêm môi trường và tiếp thu những công 10,6 tỷ USD, tăng hơn 8 lần so với 5 năm trước và nghệ lạc hậu. chiếm 23% kim ngạch xuất khẩu cả nước. Trong giai đoạn 2011 - 2015, cũng không ngừng tăng Bốn là, nâng cao trình độ công nghệ lên, năm 2015 đạt gần 80 tỷ USD và 67,4% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước. Nhờ xuất khẩu từ FDI được coi là kênh quan trọng để phát triển khu vực FDI, cán cân thương mại không những năng lực công nghệ của nước tiếp nhận đầu tư. được cải thiện, mà còn tạo ra xuất siêu trong vài Thông qua FDI, Việt Nam có điều kiện tiếp cận với năm gẩn đây. công nghệ tiên tiến của thế giới để phát triển các ngành kinh tế sử dụng công nghệ hiện đại, như: Sáu là, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cơ khí chính xác, điện tử, công nghiệp phần mểm, bưu chính - viễn thông, công nghệ sinh học... FDI Lao động làm việc trong các doanh nghiệp FDI còn góp phần thúc đẩy phát triển nhanh các khu ngày càng tăng, nếu năm 1990 tỷ lệ lao động chế xuất, khu công nghiệp với trình độ công nghệ trong khu vực này chỉ chiếm 0,04% lực lượng lao tiên tiến. Nhiều công nghệ mới và hiện đại đã được động cả nước, thì đến năm 2007 tỷ lệ này là 1,6%. chuyển giao thông qua hoạt động FDI, tạo bước Năm 2010, khu vực FDI đã thu hút trên 1,7 triệu lao ngoặt quan trọng trong sự nghiệp phát triển một động trực tiếp, trong đó lao động trực tiếp làm việc số ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước trong khu vực công nghiệp chiếm gẩn 80%, năm 2015 là 2,2 triệu lao động, chiếm 4,2% so với cả Tuy nhiên, cũng phải thừa nhận việc chuyển nước. Ngoài ra, FDI còn tạo việc làm cho khoảng giao những công nghệ mới, có tính cạnh tranh cao 2,5 triệu lao động gián tiếp. Khu vực FDI được xem thường khó thực hiện được, vì các công ty này sợ là tiên phong trong việc đào tạo tại chỗ và đào tạo lộ bí mật hoặc mất bản quyền công nghệ do việc bên ngoài, nâng cao trình độ của công nhân, kỹ bắt chước, cải biến và nhái lại công nghệ của các thuật viên, cán bộ quản lý. Một bộ phận trong đó công ty nước chủ nhà. Đây chính là hạn chế cơ bản đã có năng lực quản lý, trình độ khoa học, công trong chuyển giao công nghệ thông qua FDI. nghệ đủ sức thay thế chuyên gia nước ngoài. Nám là, thúc đẩy xuất - nhập khẩu, mở rộng Với nhiều giá trị đem lại, tuy nhiên, FDI không quan hệ đối ngoại và tăng khả năng hội nhập phải không có mặt trái, như: lợi dụng chính sách kinh tếquốc tế ưu đãi để thực hiện chuyển giá, đưa vào Việt Nam những dựán có công nghệ lạc hậu gây tác hại đến Những năm qua, hàng hóa xuất khẩu của khu môi trường sinh thái, núp bóng dưới hình thức nhà vực doanh nghiệp FDI đã \"biến\" bạn hàng của họ đẩu tưtrực tiếp nước ngoài để hoạt động tình báo, thành bạn hàng của Việt Nam, quảng bá thương gây rối, phá hoại an ninh quốc gia... hiệu quốc gia, trở thành \"cầu nối\", là điều kiện tốt để Việt Nam nhanh chóng tiếp cận và tiến hành Giải pháp cần thực hiện hợp tác với nhiều quốc gia, tổ chức quốc tế, những trung tâm kinh tế, kỹ thuật, công nghệ lớn trên thế Để thu hút nhiều hơn nữa vốn FDI cũng như giới, từng bước nâng cao thế và lực của nước ta hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực của nó, cẩn trong bối cảnh toàn cẩu hóa. phải thực hiện một số giải pháp định hướng sau đây: Thực tế ở Việt Nam đã chứng minh điều này, trước năm 1987 (năm có Luật Đẩu tư nước ngoài Thứnhất, thực hiện nhất quán quan điểm của tại Việt Nam), kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam Đảng ta về thu hút FDI trong sự nghiệp CNH, HĐH rất nhỏ bé và đơn điệu về chủng loại hàng hóa, đất nước. Nguồn vốn FDI cơ bản hình thành một hầu hết là sản phẩm thô, chưa qua sơ chế hoặc thành phần kinh tế trong nền kinh tế thị trường mức độ chế biến thấp. Ngoài dầu thô và gạo, hiện đại định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta. không có mặt hàng xuất khẩu nào vượt quá 100 Đây là thành phần kinh tế có nhiều tiềm năng về triệu USD/năm. Khi các doanh nghiệp FDI tại Việt vốn, khoa học, công nghệ, kinh nghiệm quản lý và Nam đi vào giai đoạn phát triển, tốc độ tăng thị trường. Phải xác định rõ thu hút đầu tư nước TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3^(3-2017)

34 Tự LIỆU BÁO CÁO VIÊN ngoài vừa là thời cơ, cũng vừa là thách thức, đồng sản sang các thành phần kinh tế ngoài quốc thời vừa đấu tranh, vừa hợp tác... từ đó mới phát doanh. Đối với các sản phẩm sử dụng nhiều lao huy nội lực và nâng cao khả năng chủ động hội động, như: dệt may, giày da..., thì điều quan trọng nhập kinh tế quốc tế. cẩn xây dựng mối quan hệ là thị trường, chất lượng, công nghệ và mẫu mã. hợp tác, hai bên cùng có lợi, đảm bảo thu hút được Một số mặt hàng Việt Nam không có lợi thế, như: nhiều FDI mà vẫn giữ được độc lập tự chủ vể mọi xi măng, thép, đường, giấy, thì không nên đẩu tư mặt theo định hướng xã hội chủ nghĩa trên cơ sở để xây dựng mới, mà chỉ củng cố những dự án đã nhận diện thật thấu đáo đối tác và đối tượng trong có sẵn để sử dụng hết công suất, đặc biệt là khâu từngdựán FDI. cung ứng nguyên liệu. Khuyến khích các doanh nghiệp FDI sản xuất hàng xuất khẩu, đồng thời Thứ hai, phải xây dựng chiến lược đào tạo cán khai thác tối đa thị trường nội địa để thay thế hàng bộ quản lý, công nhân kỹ thuật làm việc trong các nhập khẩu. doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài về chuyên môn cũng như phẩm chất đạo đức. Đối với Thứ năm, tiếp tục đẩu tư cải thiện kết cấu hạ cán bộ quản lý, hoạt động trong lĩnh vực kinh tế tầng cứng (đường, điện, nước, thông tin...), cũng đối ngoại, phải am hiểu vé luật pháp quốc tế, kỹ như hạ tầng mềm (tài chính ngân hàng, dịch vụ năng khai thác thị trường, bí quyết kinh doanh... kỹ thuật công nghệ) để tạo thuận lợi cho hoạt Sớm xây dựng chiến lược đào tạo đội ngũ công động sản xuất, kinh doanh, nhằm tiếp nhận và nhân có trình độ kỹ thuật và tay nghề cao, vận phục vụ đẩu tư nước ngoài ngày càng tốt hơn, hành được các công nghệ hiện đại. Song song với nhất là xây dựng kết cấu hạ tầng các khu công việc đào tạo đội ngũ công nhân lành nghề, cẩn nghiệp. Đồng thời, phải có quy hoạch tổng thể phải chú trọng nâng cao phẩm chất đạo đức, về thu hút FDI thật sự khoa học, phù hợp với thực chính trị của đội ngũ công chức nhà nước trong tế và đáp ứng yêu cầu quá trình CNH, HĐH; tiếp công tác quản lý đẩu tư nước ngoài. Trong chiến thu công nghệ hiện đại, nhưng không quên yếu lược phát triển nguồn nhân lực, cần quan tâm đến tố giải quyết việc làm*> chính sách tiền lương, xây dựng tổ chức công đoàn trong các doanh nghiệp FDI để bảo vệ quyền lợi Nguồn: Bộ Kếhoạch và Đầu tư của người lao động Việt Nam. ’ Trong đó lĩnh vực công nghiệp chế biến và chế tạo chiếm Thứba, xây dựng định hướng hội nhập quốc tế tỷ trọng lớn nhất (chiếm 58,8% tổng vốn đảng ký), kinh và đầu tư. Đây là một trong những nội dung quan doanh bất động sản đứng thứ hai (chiếm 17,7% tồng vốn trọng của hội nhập kinh tế thế giới và khu vực. đăng ký). Có 116 quốc gia và vùng lãnh thổ đã đâu tư vào Thông qua FDI, nền kinh tế các nước gắn kết với Việt Nam: Hàn Quốc là nhà đâu tưlớn nhất với 5.747 dựán nhau ngày càng chặt chẽ hơn. Trong những năm còn hiệu lực, tổng vốn đăng ký hơn 50,7 tỷ USD (chiếm gẩn đây và trong thời gian tới, Việt Nam đã và sẽ 17,3% tổng vốn đầu tư); đứng thứ 2 là Nhật Bản với 3.280 ký kết tham gia các điều ước và định chế quốc tế dựán còn hiệu lực, tổng vốn đăng ký hơn 42 tỷ USD (chiếm thuộc lĩnh vực hội nhập quốc tế về đầu tư, như: 14,3% tổng vốn đâu tư). Hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư song phương với các nước và vùng lãnh thổ, Hiệp định 2 Xếp theo quy mô vốn, Tp. Hồ Chí Minh dẫn đâu với 6.737 khung về khu vực đầu tư ASEAN, Hiệp định về các dự án còn hiệu lực, vốn đăng ký hơn 44,82 tỷ USD, chiếm biện pháp thương mại liên quan đến đầu tư của 15,3% tổng vốn đăng ký cà nước; đứng thứ hai là Bà Rịa - tổ chức thương mại thế giới (WTO-TRIM)... Vũng Tàu với 342 dự án, vốn đăng ký 26,86 tỷ USD, chiếm 9,2% tổng vốn đàng ký cả nước; đứng thứ ba là Bình Dương Thứ tư, cần định hướng hoạt động của các với 3.035 dự án, vốn đăng ký 26,96 tỳ USD, chiếm 9, ỉ %. doanh nghiệp FDI cho phù hợp với yêu cẩu hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam. Đói với những 3 Dâu khí, điện tử, công nghệ thông tin, thép, xi-măng... làm ngành hàng mà nước ta có lợi thê như nông sản tăng năng lực sản xuất cùa nền kinh tếquốc dàn nhờ có cơ và các sản phẩm sử dụng nhiều lao động, thì nên cấu kinh tế tiến bộ hơn. đầu tư nhiều hơn. Tập trung xây dựng cơ sở vật chất hạ tầng ở nông thôn và công nghiệp chế biến 4 Chế biến nông sản sau thu hoạch, chế biến thức ăn gia hàng nông sản, mở rộng đẩu mối xuất khẩu nông súc,... tạo ra nhiều loại sản phẩm mới và táng khả năng cạnh tranh của nông sản. 5 Ngân hàng, bảo hiểm, kiểm toán, vận tải biển, logistic, khách sạn, vàn phòng, cán hộ cho thuê... Một số ngành đạt tiêu chuẩn quốc tế, từng bước tạo điểu kiện cho thị trường dịch vụ phát triển và tăng khả nàng hội nhập kinh tểquốc tế. TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3*^(3-2017)

35 Tư LIỆU BAOCẮO VIÊN CHÍNH SÁCH BẢO HIỂM XÃ HỘI, BẢO HIỂM Y TÊ ĐỐI VÓI AN SINH XÃ HỘI • TS. PHẠM LƯƠNG SƠN Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Đổng chíNguyễn Thị Minh, Thứ trưởng, Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam tại phiên giải trình với ủy ban vể các vấn để xã hội của Quốc hội vể việc triển khai thực hiện lộ trình thông tuyến trong khám bệnh, chữa bệnh Bảo hiểm Y tế, Hà Nội, ngày 01/3/2017- Ành: TTXVN 1. Hệ thống an sinh xã hội ờ Việt Nam Theo Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO):\"An sinh hiện nay xã hội là sựcung cấp phúc lợi cho các hộ gia đình và cá nhân thông qua cơ chế của nhà nước hoặc Theo Ngân hàng Thế giới (WB):\"An sinh xã hội tập thể nhằm ngăn chặn sự suy giảm mức sống là những biện pháp công cộng nhằm giúp cho hoặc cải thiện mức sống thấp\". Định nghĩa này các cá nhân, hộ gia đình và cộng đồng đương nhấn mạnh khía cạnh phân phối phúc lợi, bảo đẩu và kiềm chế được nguy cơ tác động đến thu hiểm và mở rộng tạo việc làm cho những đối nhập nhằm giảm tính dê bị tổn thương và những tượng ở khu vực kinh tê không chính thức. bấp bênh về thu nhập\". Định nghĩa này nhấn mạnh đến các giải pháp nhằm kiềm chế nguy cơ Theo Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB):\"An làm giảm thu nhập của các cá nhân, gia đình và sinh xã hội là một hệ thống chính sách công cộng đổng. nhằm giảm nhẹ tác động bất lợi của những biến động đối với các hộ gia đình và cá nhân\". Định TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3^(3-2017)

36 Tư LIỆU BÀO CẮO VIÊN nghĩa này nhấn mạnh vai trò của nhà nước trong tới bao phủ toàn dân; nâng cao năng lực tự an việc bảo đảm an sinh xã hội, giảm nhẹ những tác sinh của người dân và cộng đồng; chú trọng đến động bất lợi đến các cá nhân và hộ gia đình. nhóm dễ bị tổn thương, người nghèo, vùng nghèo, vùng dân tộc, miền núi, nông thôn, khu Tuyên ngôn quốc tê' nhân quyền của Liên vực phi chính thức; từng bước tiếp cận với chuẩn Hợp quốc năm 1948 đã nêu ở Điều 25: \"Ai cũng mực quốc tế, không ngừng nâng cao đời sống có quyền được hưởng một mức sống khả quan vật chất và tinh thẩn của người dân. về phương diện sức khỏe và an lạc cho bản thân và gia đình kể cả thức ăn, quần áo, nhà ở, y tế và Hệ thống an sinh xã hội phải đáp ứng được ba những dịch vụ cẩn thiết, ai cũng có quyển được chức năng cơ bản là phòng ngừa rủi ro, hạn chế hưởng an sinh xã hội trong trường hợp thất rủi ro và khắc phục rủi ro. nghiệp, đau ốm, tật nguyền, góa bụa, già yếu, hay thiếu phương kế sinh nhai do hoàn cảnh Phù hợp với quan niệm chung của thế giới và ngoài ý muốn\". tính đến đặc điểm của Việt Nam, hệ thống an sinh xã hội ở nước ta gổm năm trụ cột cơ bản: Như vậy, an sinh xã hội là một hệ thống các chính sách và giải pháp nhằm vừa bảo vệ mức 1- Hệ thống chính sách, giải pháp và các sống tối thiểu của người dân trước những rủi ro chương trình phát triển thị trường lao động, mà và tác động bất thường về kinh tế, xã hội và môi trọng tâm là trợ giúp đào tạo nghề, tạo việc làm trường; vừa không ngừng nâng cao đời sống vật cho các đối tượng yếu thế, chưa có việc làm chất và tinh thẩn cho nhân dân. Bảo đảm an sinh trong thị trường lao động; trợ cấp đào tạo lại xã hội và nâng cao phúc lợi xã hội không chỉ là nghề cho số lao động dôi dư do quá trình sắp bảo vệ quyền của mọi người dân theo Tuyên xếp lại các doanh nghiệp, cổ phần hóa các ngôn quốc tế nhân quyền của Liên Hợp quốc, mà doanh nghiệp nhà nước. Đào tạo nghề, giải còn là nhiệm vụ quan trọng của mỏi quốc gia quyết việc làm gắn liền với triển khai các chương trong quá trình phát triển.Tuy nhiên, mức độ, quy trình phát triển kinh tế - xã hội. mô, phạm vi an sinh xã hội của các nước có sự khác nhau, tùy thuộc vào quan niệm, chế độ 2- Phát triển đa dạng hệ thống bảo hiểm chính trị - xã hội, trình độ phát triển và chính sách như bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế của mỗi quốc gia. Quan niệm được chấp nhận (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), bảo hiểm phổ biến trên thế giới hiện nay coi an sinh xã hội tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp, bảo gổm ba trụ cột (hay ba lưới) an sinh chủ yếu là: hiểm sản xuất nông nghiệp và các hình thức Bảo đảm việc làm tích cực; Hệ thống bảo hiểm đa bảo hiểm phù hợp khác. Phát triển mạnh cả các dạng và Hệ thống trợ giúp xã hội hiệu quả. hình thức bâo hiểm bắt buộc và các hình thức bảo hiểm tự nguyện. Nước ta quan niệm an sinh xã hội là một hệ thống chính sách và giải pháp được áp dụng 3- Hoàn thiện các chính sách và hệ thống trợ rộng rãi để trợ giúp các thành viên trong xã hội giúp xã hội linh hoạt, ứng phó có hiệu quả với các đối phó với những rủi ro và khó khăn khi gặp biến cố, rủi ro (trợ giúp đột xuất và trợ giúp phải, dẫn đến mất việc làm hoặc làm suy giảm thường xuyên). Nâng cao vai trò của Nhà nước nghiêm trọng nguồn thu nhập và cuộc sống. cùng với đẩy mạnh phát triển các hình thức trợ Quyền được an sinh là một quyền quan trọng của giúp xã hội, cứu trợ xã hội tự nguyện, nhân đạo, con người, được hiến định trong Hiến pháp năm dựa vào cộng đồng; chú trọng đối với các nhóm 2013 của nước ta. Hệ thống an sinh xã hội được dân cư dễ bị tổn thương, các đối tượng bảo trợ thiết kế theo nguyên tắc: Nhà nước giữ vai trò chủ xã hội. Xây dựng và thực hiện tốt các chính sách đạo đóng thời phải được xã hội hóa cao, huy Ưu đãi đối với những người có công, thương binh, động sự tham gia rộng rãi của mọi tổ chức, đơn gia đình liệt sĩ. vị, gia đình, cá nhân và của toàn xã hội; xây dựng hệ thống an sinh xã hội đa dạng, đa tầng hướng 4- Thực hiện có hiệu quả chương trình xóa đói, giảm nghèo bền vững. TẠP CHÍ BÁO CẮO VIÊN ★ số 3>(3-2017)

37 Tư LIỆU BÁO CÁO VIỄN 5- Phát triển hệ thống dịch vụ xã hội và hệ Để phát triển và thực hiện tốt chính sách thống phúc lợi xã hội, nâng cao khả năng tiếp cận BHXH, BHYT theo tinh thần Nghị quyết Đại hội các dịch vụ xã hội, trước hết là các dịch vụ công XII của Đảng, cẩn nhận thức rõ vai trò của chính cộng cơ bản, thiết yếu như nhà ở, điện, nước sạch, sách BHXH, BHYT đối với an sinh xã hội ở nước y tế, giáo dục, văn hóa thông tin,... cho mọi người ta, đó là: dân, nhất là đối với người nghèo, vùng nghèo. Thứ nhất, thực hiện chính sách BHXH, BHYT Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của nhằm ổn định cuộc sống người lao động, trợ Đảng nêu rõ phương hướng, nhiệm vụ:\"Tiếp tục hoàn thiện chính sách an sinh xã hội phù hợp với giúp người lao động khi gặp rủi ro: ốm đau, tai quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Mở rộng đối nạn lao động - bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp... tượng và nâng cao hiệu quả của hệ thống an sinh sớm trở lại trạng thái sức khỏe ban đầu cũng xã hội đến mọi người dân; tạo điều kiện để trợ giúp có hiệu quả cho tầng lớp yếu thế, dễ tổn nhưsớm có việc làm... thương hoặc những người gặp rủi ro trong cuộc sống. Phát triển và thực hiện tốt các chính sách Theo phương thức tài chính của quỹ BHXH, BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn BHYT, người lao động khi có việc làm và khỏe lao động,... Chuyển từ hỗ trợ nhân đạo sang bảo mạnh sẽ đóng góp một phẩn tiền lương, thu nhập đảm quyền an sinh xã hội của công dân. Đổi mới vào quỹ dự phòng. Quỹ này hỗ trợ người lao động chính sách giảm nghèo theo hướng tập trung, khi ốm đau, tai nạn, lúc sinh đẻ và chăm sóc con hiệu quả và tiếp cận phương pháp đo lường cái, khi không làm việc, lúc già cả để duy trì và ổn nghèo đa chiểu nhằm bảo đảm an sinh xã hội cơ định cuộc sống của người lao động và gia đình họ. bản và tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản.Tổ chức Do vậy, hoạt động BHXH, BHYT, một mặt đòi hỏi tốt hơn việc cung cấp các dịch vụ xã hội cơ bản tính trách nhiệm cao của từng người lao động đối thiết yếu.Thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ nhà với bản thân mình, với gia đình và đối với cộng ở cho các đối tượng chính sách, người nghèo, đồng, xã hội theo phương châm \"mình vì mọi nhân dân sống ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó người, mọi người vì mình\" thông qua quyền và khăn; pháttriển nhà ởxã hội cho người thu nhập nghĩa vụ; mặt khác, thể hiện sự gắn kết trách thấp, công nhân khu công nghiệp, khu chế xuất nhiệm giữa các thành viên trong xã hội, giữa các và sinh viên,... Phát triển đa dạng các hình thức từ thế hệ kế tiếp nhau trong một quốc gia, tạo thành thiện, đẩy mạnh phong trào toàn dân tham gia một khối đoàn kết thống nhất về quyền lợi trong giúp đỡ những người yếu thế\"1. một thể chế chính trị - xã hội bền vững. 2. Vai trò của chính sách BHXH, BHYT Người sử dụng lao động phải có trách nhiệm đóng góp BHXH, BHYT cho người lao động. Nếu BHXH, BHYT là hai chính sách lớn của Đảng và theo nhìn nhận ban đầu, việc đóng góp BHXH, nhà nước, là hai trụ cột chính của hệ thống an BHYT cho người lao động có thể sẽ làm tăng chi sinh xã hội, góp phẩn thực hiện tiến bộ và công phí sản xuất, giảm lợi nhuận của doanh nghiệp. bằng xã hội, bảo đảm ổn định chính trị và phát Nhưng thực chất, vể lâu dài, phương thức BHXH, triển kinh tế - xã hội. Việc chuyển sang nền kinh BHYT đã chuyển giao trách nhiệm bảo vệ người tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đã lao động khi gặp rủi ro về phía xã hội, rủi ro được mang lại gương mặt tươi sáng cho sự phát triển điều tiết trên phạm vi toàn xã hội, giúp cho chủ toàn diện của đất nước. Cùng với sự phát triển sửdụng lao động bớt những khó khăn, lo lắng về kinh tế là sự lớn mạnh không ngừng của hệ nguồn lao động của doanh nghiệp, yên tâm tổ thống an sinh xã hội, đặc biệt là chính sách BHXH, chức sản xuất, kinh doanh. Đối với nước ta, BHYT đã phát huy vai trò trụ cột trong hệ thống nguổn lao động với trình độ chuyên môn cao, an sinh xã hội, góp phẩn tích cực vào việc ổn định người lao động có mức thu nhập ở mức bình xã hội, thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, quân chung toàn xã hội là chủ yếu thì biện pháp dân chủ, công bằng, văn minh. điều tiết thu nhập mang tính cộng đồng là rất cẩn thiết. Thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực chế biến thủy sản, hải TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3^(3-2017)

38 Tư LIỆU BÃO CÁO VIÊN sản; da giày; dệt may... sử dụng nhiều lao động, cách hợp lý. Mức lương hưu không ngừng được nhất là doanh nghiệp có nhiều lao động nữ đều điều chỉnh cho phù hợp với mức sống chung rất coi trọng chính sách BHXH, BHYT để bảo vệ và toàn xã hội tại thời điểm hưởng lương hưu đã bảo duy trì nguồn lao động của doanh nghiệp mình. đảm cuộc sống của người nghỉ hưu, tạo sự an tâm, tin tưởng của người vể hưu sau cả cuộc đời Trong hoạt động BHXH, BHYT, Nhà nước tiến lao động. Tương tự như vậy, các quyền lợi vể hành xây dựng chính sách, chê' độ, tổ chức triển BHYT, về chế độ ốm đau, chế độ tai nạn lao động, khai và giám sát quá trình thực hiện nhằm thực bệnh nghề nghiệp; mức trợ cấp tuất một lần... hiện tốt quyền và nghĩa vụ của người tham gia cũng được cải thiện rõ rệt. BHXH, BHYT. Như vậy, Nhà nước giữ vai trò quản lý về BHXH, BHYT, bảo hộ cho quỹ BHXH mà Sở dĩ có được điều kiện nâng cao và mở rộng không phải chi từ ngân sách nhà nước cho lĩnh các quyển lợi của BHXH là do phương thức tài vực này. Mặt khác, chính sách BHXH, BHYT là một chính ở nước ta được hình thành theo cách lập bộ phận quan trọng của chính sách xã hội, giúp quỹ và có sự tính toán điều chỉnh quan hệ đóng - Nhà nước điểu tiết mối quan hệ giữa chính sách hưởng trong phạm vi toàn xã hội theo những dự kinh tế và xã hội trên phương diện vĩ mô, bảo báo về các yếu tố kinh tế - xã hội trong tương lai. đảm cho nền kinh tế liên tục phát triển và giữ gìn Theo phương thức lập quỹ, người lao động, trước ổn định xã hội trong từng thời kỳ cũng nhưtrong hết phải có trách nhiệm với bản thân trong việc suốt quá trình. đóng góp lập quỹ BHXH, dành dụm cho mai sau, tránh tình trạng đẩy toàn bộ gánh nặng chi trả Chính sách BHYT với mục tiêu thực hiện BHYT cho thế hệ mai sau. Mặt khác, với việc lập quỹ toàn dân đã tạo điều kiện cho mọi người dân BHXH đã gắn kết được trách nhiệm của các thế giảm bớt gánh nặng chi phí khi khám chữa bệnh hệ kế tiếp trong cùng chính sách BHXH. Chính sự do ốm đau, tai nạn, tạo sự bình đẳng trong khám phát triển với tốc độ nhanh của nền kinh tế nước chữa bệnh BHYT. ta của thế hệ đương thời theo truyền thống \"con hơn cha\"góp phần cải thiện rõ nét mức sống của Thứhai, chính sách BHXH, BHYT, nhất là chế người về hưu đã có đóng góp một phần trước độ hưu trí, góp phấn ổn định cuộc sống của đây. Vì vậy, nguồn quỹ BHXH được Nhà nước bảo người lao động khi hết tuổi lao động hoặc hộ và phát triển cân đối bền vững sẽ là cơ sở để cải thiện không ngừng các chế độ BHXH nói không còn khả nàng lao động chung và đời sống của người nghỉ hưu nói riêng. Theo quy định của Luật BHXH, người lao động Thứba, chính sách BHXH, BHYTgóp phần ổn tham gia đóng BHXH từ 20 năm trở lên khi hết định và nâng cao chất lượng lao động, bảo đảm tuổi lao động hoặc mất sức lao động thì được sựbình đằng về vị thếxã hội của người lao động hưởng lương hưu hoặc trợ cấp hằng tháng. Với nguồn lương hưu và trợ cấp BHXH, người cao trong các thành phần kinh tế khác nhau, thúc tuổi có thu nhập ổn định, bảo đảm cuộc sống đẩy sản xuất phát triển sinh hoạt hằng ngày. Hiện nay, cả nước đã có khoảng 2,5 triệu người hết tuổi lao động đang Chính sách BHXH, BHYT hoạt động dựa trên hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH hằng tháng nguyên tắc cơ bản\"đóng - hưởng\"đã tạo ra bước với số tiền chi trả từ quỹ BHXH hàng chục nghìn đột phá quan trọng vể sự bình đẳng của người tỉ đổng mỗi tháng. lao động về chính sách BHXH, BHYT. Khi đó, mọi người lao động làm việc ở các thành phần kinh Trong nhiều năm qua, kể từ khi chính sách tế, các ngành nghề, địa bàn khác nhau, theo các BHXH được thực hiện, cùng với sự phát triển kinh hình thức khác nhau đều được tham gia thực tế, mức lương hưu cũng không ngừng được điểu hiện các chính sách BHXH, BHYT. Phạm vi đối chỉnh cho phù hợp với mức sống chung của toàn tượng tham gia BHXH, BHYT không ngừng được xã hội. Vào các thời điểm tăng mức lương tối mở rộng đã thu hút hàng triệu người lao động thiểu chung cũng như việc xem xét chỉ số giá cả, Nhà nước đều có sự điểu chỉnh lương hưu một TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3*^(3-2017)

39 TƯLIỆU BÁO CÁO VIÊN làm việc trong các thành phần kinh tế khác nhau, Trên thị trường lao động,\"tiển lương là giá cả khuyến khích họ tự giác thực hiện nghĩa vụ và sức lao động\"được hình thành tự phát căn cứ vào quyền lợi BHXH, BHYT, tạo sự an tâm, tin tưởng quan hệ cung cầu, vào chất lượng lao động cũng và yên tâm lao động, sản xuất, kinh doanh. như các điều kiện khung mà trong đó Nhà nước chỉ đóng vai trò quản lý thông qua những quy Người lao động tham gia BHXH, BHYT khi ốm định về mức lương tối thiểu và những điểu kiện đau sẽ được khám, chữa bệnh và được quỹ BHYT lao động cần thiết. Quá trình hình thành tiền chi trả phần lởn chi phí; được nhận tiền trợ cấp lương theo thỏa thuận giữa chủ sử dụng lao khi ốm đau không đi làm được, được nghỉ chăm động và người lao động là sự phân phối lần đầu con ốm; khi thai sản được nghỉ khám thai, được và phân phối trực tiếp cho từng người lao động. nghỉ khi sinh đẻ và nuôi con; được nhận trợ cấp Do vậy, người lao động có tay nghể cao, có nghề khi sinh con và trợ cấp thai sắn; khi bị tai nạn lao nghiệp thích ứng với nhu cẩu của xã hội sẽ có thu động hoặc bệnh nghề nghiệp sẽ được nhận nhập cao. Đó là sự hợp lý và khuyến khích làm phần trợ cấp do giảm khả năng lao động do tai giàu chính đáng. nạn, bệnh nghề nghiệp gây ra. Ngoài ra, người lao động còn được nghỉ dưỡng sức và phục hồi Sau khi đã thực hiện thuế thu nhập, Nhà nước sức khỏe sau khi ốm đau, thai sản hay điều trị sẽ tiến hành phân phối lại thông qua chính sách thương tật nhằm nâng cao thể lực. Khi người lao BHXH, BHYT. Khi đó, người có năng lực hơn, nhận động mất việc làm sẽ được hưởng trợ cấp thất được tiền lương cao hơn sê đóng góp nhiều hơn nghiệp và được giới thiệu việc làm hoặc gửi đi cho xã hội để trợ giúp những người \"yếu thế\" hơn học nghề để có cơ hội tìm kiếm việc làm mới. trong xã hội. Một bộ phận lao động khác do gặp phải rủi ro trong cuộc sống như về sức khỏe, về Với những quyển lợi của người lao động khi năng lực, về hoàn cảnh gia đình... có việc làm và tham gia BHXH, BHYT đã góp phần thu hút thu nhập thấp hơn sẽ nhận được các quyền lợi nguồn lao động vào nền sản xuất xã hội, giữ gìn BHXH, BHYT để duy trì cuộc sống. Bên cạnh đó, và nâng cao thể lực cho người lao động trong chế độ hưu trí, tửtuất với nguyên tắc tương đồng suốt quá trình lao động, sản xuất. Việc được tham giữa mức đóng và mức hưởng đã khuyến khích gia BHXH, BHYT khi đang làm việc và được hưởng người lao động khi làm việc có thu nhập cao và lương hưu sau này đã tạo ra cho người lao động đóng góp ở mức cao, với thời gian dài thì sau này sự phấn khởi, tâm lý ổn định, an tâm vào việc làm sẽ được hưởng tiền lương hưu với mức cao, an mà họ đang thực hiện. Thực tế là nhiều doanh tâm nghỉ ngơi khi tuổi già. nghiệp, khi tuyên truyền quảng cáo tuyển dụng lao động, thì tiêu thức được tham gia BHXH, BHYT BHXH, BHYT đều được thực hiện theo nguyên cũng là một quyền lợi quan trọng thu hút được tắc đóng - hưởng, có nghĩa là người tham gia nhiều lao động. đóng góp vào quỹ BHXH, BHYT thì người đó mới được hưởng quyền lợi về BHXH, BHYT. Như vậy, Sự an tâm của người lao động cũng như việc nguồn để thực hiện chính sách là do người lao bảo vệ sức lao động của họ thông qua chính sách động đóng góp, Nhà nước không phải bỏ ngân BHXH, BHYT đã trở thành một chính sách thu hút sách ra nhưng vẫn thực hiện được mục tiêu an sinh nguồn lao động vào nền sản xuất xã hội, bảo xã hội lâu dài* đảm sự ổn định và thúc đẩy sản xuất phát triển. ' Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn Thứ tư, BHXH, BHYT là một công cụ đắc lực quốc lân thứXII, Sđd, tr.137. của Nhà nước, góp phần vào việc phân phối lại thu nhập quốc dân một cách công bằng, hợp lý giữa các tầng lớp dân cư, đồng thời giảm chi cho ngán sách nhà nước, bảo đảm an sinh xã hội bền vững TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN it SỐ 3*(3-2017)

40 Tư LIỆU BÁO CÁO VIÊN Hạn hán, xâm nhập mặn tại Đồng bằng Sông cửu Long: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP GIẢM THIỂU THIỆT HẠI 1.Thực trạng Người dân xã Tân Phước Tây lấy nước ngọt tại Hạn hán, xâm nhập mặn xảy ra hàng năm ở các xe bổn do Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Long An Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) vào mùa khô, mong đến, Long An, ngày 29/4/2016 thường từ tháng 12 năm trước đến tháng 5 năm Ảnh:TTXVN sau, với đỉnh điểm là cuối tháng 3 và đầu tháng 4. Hạn hán lan rộng toàn vùng trên nền nhiệt độ hán, xâm nhập mặn: Long An,Tiền Giang, Bến Tre, trung bình tháng cao nhất khoảng 28 - 29°c (đôi Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang, khi 31 - 38°C) so với tháng thấp nhất là 22 - 26°c, Cần Thơ, Hậu Giang. lượng bốc hơi 140-1 óOmm/tháng, cao gấp đôi so với tháng thấp nhất; lượng mưa thấp trên Có những nơi nằm sâu trong đất liền trước đây toàn lưu vực, riêng vùng ĐBSCL lượng mưa mùa gần như không bị ảnh hưởng bởi mặn nhưng năm khô chỉ chiếm 10% so với lượng mưa cả năm, độ nay vẫn bị mặn xâm nhập như một số địa phương ẩm thấp. thuộc tỉnh Vĩnh Long. Tình Hậu Giang lâu nay chỉ có mặn từ biển Tây về, năm nay thì ở biển Đông về Trong thời gian này, nước mặn đi vào nội địa sâu hơn. Ở Ngã Bảy chưa bao giờ có mặn thì năm theo sóng triểu biển Đông và biển Tây, từ cửa các nhánh sông Mê Kông tiến lên thượng nguồn, nay độ mặn đo được đến 2%0. xâm nhập vào hệ thống kênh, rạch với cường độ Về độ mặn, theo số liệu của viện khoa học thủy khác nhau theo không gian và thời gian, theo 4 đường chính1. lợi, hầu hết độ mặn tại các trạm đo được trong các tháng đều luôn ở mức cao hơn cùng kỳ năm 2015 Hạn hán, xâm nhập mặn có xu hướng tăng và và trung bình nhiều năm2. ngày càng khó lường, nhất là những năm có hiện tượng El Nino. 2. Một số biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu (BĐKH), nước biển dâng, hạn hán, xâm Số liệu quan trắc cho thấy độ mặn năm 2015 nhập mặn ỞĐBSCL cao hơn so với trung bình nhiều năm, kéo dài từ tháng 2/2015 cho đến tháng 5/2015, sau đó độ ứng phó với BĐKH, nước biển dâng là một mặn giảm khi bắt đầu mùa mưa. nhiệm vụ có tầm quan trọng hàng đầu về nhiều mặt: kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng... không Mùa khô năm 2016, hạn hán, xâm nhập mặn chỉ của riêng ĐBSCL mà còn là của cả nước. Chính tại ĐBSCL được đánh giá là gay gắt nhất kể từ phủ và các bộ ngành, các địa phương đã xây dựng năm 1926 (là năm có thể thống kê), do đây là năm cuối của chu kỳ El Nino trên toàn cầu, mùa mưa đến muộn và kết thúc sớm, lượng mưa giảm mạnh; nắng nóng gia tăng, nhiệt độ mùa khố cao hơn trung bình nhiều năm từ 1 - 1,5°c, tình trạng khô hạn đã lan rộng từcuối năm 2015, mực nước các dòng sông xuống thấp nhất trong vòng 90 năm. Lượng nước trữ trong các công trình thủy lợi, ở các vùng thấp trũng và nước ngầm bị thiếu hụt. Đến trung tuần tháng 3/2016, khoảng 50% diện tích ĐBSCL bị nhiễm mặn. Cả 13 địa phương thuộc ĐBSCL đều đã bị nhiễm mặn, trong đó đã có 10/13 tỉnh công bố tình trạng thiên tai hạn TẠP CHÍ BÁO CÁO VIỀN ★ SỐ 3<(3-2017)

41 Tư LIỆU BÁO CAO VIÊN kế hoạch hành động ứng phó với BĐKH như sau: chủ yếu có chức năng ứng phó với lũ lụt và bão, ít Một là, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt các có chức năng phòng chống hạn hán, xâm nhập mặn. Quy trình vận hành, quản trị, giám sát dữliệu dự án quy hoạch thủy lợi ĐBSCL đến năm 2020 và cũng ít phù hợp với yêu cầu phòng chống hạn tầm nhìn đến 2050 tại Quyết định số 1397/QĐ-TTG, hán, xâm nhập mặn trên phạm vi rộng, vượt ra ngày 25/9/2012. Đây là những chủ trương, giải ngoài ranh giới hành chính cấp tỉnh. pháp quan trọng nhất để ứng phó với biến đổi khí hậu - nước biển dâng (BĐKH-NBD), hạn hán, xâm Hai là, yêu cầu tích nước mùa lủ càng trởnên cấp nhập mặn tại ĐBSCL, với những mục tiêu và định bách để đáp ứng nhu cầu nước ngọt ổn định trong hướng quan trọng như: mùa khô, trong điều kiện dòng chảy kiệt từ thượng lưu đổ về được dự báo ngày càng giảm, nhiệt độ - Hoàn chỉnh và từng bước nâng cao hệ thống không khí và lượng bốc hơi mặt nước tăng lên, nhu đê biển - đê cửa sông để đạt cao trình chống mực câu sửdụng nước tăng nhanh. nước dâng do bão và triều cường ứng với BĐKH- NBD, đó là, từ nay đến 2020/2030: Hoàn chỉnh Một số chuyên gia đề xuất chỉ để lại sông Hậu tuyến và nâng cấp toàn tuyến để đạt cao trình làm nhiệm vụ xả lũ ra biển là đủ, các sông còn lại ứng với NBD 12cm (năm 2020) và 17cm (năm nên xây đập ở cửa sông để giữ nước ngọt. Với diện 2030). Từ 2030 - 2050: Nâng cấp đến cao trình tích vùng tứ giác Long Xuyên là 4.890km2 và Đồng tương ứng với NBD 30 cm đến năm 2050. Kết hợp Tháp Mười 6.970km2, cộng với diện tích trữ nước hệ thống đê với đường giao thông ven biển. trên 8 con sông sau khi xây đập ngăn nước, ước tính ĐBSCL sẽ có diện tích trữ nước ngọt, được - Hoàn chỉnh và từng bước nâng cao hệ thống phân bố rộng rãi với tổng khối lượng nước ngọt đê sông Tiền, sông Hậu, hệ thống cống kiểm soát tương đương Biển Hổ - Cam-pu-chia. TS. Lê Anh mặn ở vùng cửa sông và kiểm soát lũ lấy nước tưới Tuấn (Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu biến đổi khí hậu thuộc Đại học cần Thơ) để nghị, chọn mùa kiệt ở vùng ngập lũ. ĐồngTháp Mười là nơi trữ nước lũ vì là vùng ngập -Từng bước xây dựng và hình thành hệ thống sâu, đồng thời chuyển những nơi không đủ nước làm lúa ổn định sang trồng hoa màu khác tiết công trình tại một số cửa sông lớn để ngăn mặn, trữ nước ngọt, thoát lũ, như cống Cái Lớn, Cái Bé, kiệm nước hơn. cốngVàmCỎ,Hàm Luông, cổ Chiên và Cung Hẩu. Ba là, sâp xếp lại hệ thống đê bao, bờ bao hiện có Mục tiêu quy hoạch thủy lợi ĐBSCL hướng tới tại ĐBSCL theo hướng: vừa ngăn lũ vừa phòng chủ động cấp nước, tiêu thoát nước, kiểm soát lũ, chống hạn hán, xâm nhập mặn và đạt hiệu quả kiểm soát mặn cho khoảng 1,8 triệu ha đất lúa tổng hợp cao hơn. vùng ĐBSCL; cung cấp nước ngọt, nước mặn ổn định cho khoảng 0,7 triệu ha nuôi trồng thủy sản Hệ thống đê bao, bờ bao ỞĐBSCL hình thành nước lợ, nước ngọt trong vùng; chủ động ứng phó từ lâu và phát triển nhanh từ khi có quyết định với BĐKH-NBD và các tác động khác. 99-TTg, ngày 09/02/1996 của Thủ tướng Chính phủ. Hệ thống đê bao, bờ bao ở vùng ngập lũ là Cùng với quy hoạch thủy lợi, Bộ Nông nghiệp những đê bao, bờ bao lửng có tác dụng ngăn lũ và Phát triển nông thôn đã phê duyệt Quy hoạch sớm, bảo vệ thu hoạch lúa hè thu, bơm tát khi lũ phát triển thủy sản ĐBSCL đến năm 2020, tầm rút muộn để xuống giống vụ Đông Xuân tiếp nhìn đến năm 2030 trong điều kiện thích ứng với BĐKH, nước biển dâng. theo đảm bảo thời vụ; bờ bao lửng có khả năng nhận lũ và thoát lũ một cách chủ động; ở vùng ven Tuy nhiên, thực trạng lũ giảm, thậm chí\"đói lũ\", biển, hệ thống đê bao có tác dụng ngăn cách hạn hán, xâm nhập mặn gia tăng nghiêm trọng vùng nhiễm mặn với vùng ngọt. Đê bao, bờ bao trong 2 năm qua đã làm bộc lộ hoàn toàn sự phụ còn kết hợp làm đường giao thông nông thôn, thuộc nặng nề của ĐBSCL vào nguồn nước từ bảo vệ vùng dân cư tránh lũ. thượng nguổn sông Mê Kông đổ về, cả dòng chảy lũ mùa mưa và dòng chảy kiệt mùa khô. Hệ thống Tuy nhiên, hệ thống đê bao, bờ bao ở ĐBSCL kết cấu hạ tẩng, nhất là các công trình thủy lợi cũng đã góp phẩn làm gia tăng tình trạng ngập hiện có được xây dựng từ nhiều năm trước đây úng ở các vùng trong/ngoài đê bao, ngập úng TẠP CHÍ BÁO CÀO VIÊN * số 3 (íi-2017)

42 Tư LIỆU BAOCAO VIÊN càng nghiêm trọng khi lũ về kết hợp với thủy sản xuất nông nghiệp trong điều kiện thích ứng triều lên3. với BĐKH, đặc biệt hỗ trợ về giống mới, biện pháp canh tác mới, bảo quản, tiêu thụ sản phẩm. Đê bao, bờ bao đã thu hẹp không gian tích nước trong mùa mưa, làm giảm khả năng ứng Sửa đổi các quy định pháp lý cẩn thiết, đặc biệt phó với hạn hán, xâm nhập mặn trong mùa khô4. các quy định về đất đai, tín dụng, thuế... để hỗ trợ, Vì vậy, việc điều chỉnh lại hệ thống đê bao là cẩn khuyến khích và thu hút các thành phần kinh tế thiết để khắc phục những bất cập, ứng phó có ngoài nhà nước đẩu tư phát triển doanh nghiệp, hiệu quả hơn với lũ lụt, hạn hán, xâm nhập mặn. trang trại, hợp tác xã nông nghiệp tại ĐBSCL. Cụ Bốn là, tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp ĐBSCL, thể là những quy định về hạn điền, thời hạn giao hướng tới nâng cao hiệu quả tổng hợp, nâng cao quyển sử dụng đất, về trưng thu, trưng dụng đất sức cạnh tranh, thích ứng với BĐKH, nước biển đai vì mục đích công cộng hiện đang cản trở các dâng để vượt qua những thách thức và phát triển nhà đầu tư bỏ vốn vào nông nghiệp ĐBSCLTrong bền vững. khi BĐKH-NBD, hạn hán, xâm nhập mặn... là nguy cơ thiên tai tạo ra nhiều rủi ro hơn trong kinh Trước hết cần rà xét lại quy hoạch phát triển doanh, do đó có tác động rất lớn tới quyết định sản xuất nông lâm nghiệp, thủy sản, tháo gỡ của các nhà đầu tư kinh doanh. những chồng chéo, bất cập trong quy hoạch ngành, quy hoạch địa phương - lãnh thổ, điểu Năm là, khôi phục, phát triển tài nguyên rừng, chỉnh phân bố sản xuất lãnh thổ cẩn thiết nhằm đặc biệt là hệ thống rừng ngập mặn là giải pháp quan trọng góp phẩn giảm thiêu thiệt hại do BĐKH, ứng phó có hiệu quả hơn với BĐKH-NBD, hạn hán, nước biển dâng, hạn hán, xâm nhập mặn ở ĐBSCL. xâm nhập mặn, sử dụng tài nguyên có hiệu quả, kể cả tài nguyên nước mặn, nước lợ, đất mặn... Để phát triển tài nguyên rừng ỞĐBSCL thành nâng cao sức cạnh tranh, phát triển bền vững. công, trước mắt chính quyền địa phương các cấp cẩn tăng cường hiệu lực quản lý Nhà nước, đặc Nguy cơ hạn hán và suy giảm dòng chảy kiệt biệt là chính quyền cơ sở và cơ quan chuyên từ thượng lưu đòi hỏi phải điều chỉnh cơ cấu cây ngành lâm nghiệp, ngành môi trường trong công trồng và mùa vụ theo hướng sử dụng tiết kiệm tác bảo vệ và phát triển rừng và hệ sinh thái rừng nước ngọt, kể cả nước mặt và nước ngầm, chủ trong khu vực. động đối phó với hạn hán. Nên ổn định diện tích lúa nước ở mức hợp lý, không mở rộng diện tích Quy hoạch môi trường trong phát triển KT-XH trồng lúa ở các vùng ngập sâu còn lại ở Tứ giác ở các vùng ven biển cần gắn với bảo vệ và phát Long Xuyên, Đổng Tháp Mười, vùng ngọt hóa ở triển rừng ngập mặn ỞĐBSCL, đảm bảo phát triển các tỉnh ven biển; giảm diện tích lúa vụ 3 (vụ đông bền vững cả về kinh tế, xã hội, môi trường. Các xuân muộn và hè thu sớm) ở những nơi không vùng sinh thái được phân theo hướng đa mục tiêu chủ động được nguổn nước tưới ở phía Tây các nông - lâm - ngưvà bảo vệ môi trường trong mục tỉnh Đóng Tháp, An Giang, Kiên Giang, Long An. tiêu phát triển KT-XH. Chuyển sang trổng màu, cây công nghiệp ngắn ngày. Chuyển đổi diện tích lúa ven biển không Nâng mức đẩu tư từ ngân sách Nhà nước để hiệu quả, thường xuyên bị nước mặn uy hiếp ở đẩy mạnh trồng và bảo vệ rừng phòng hộ ở vùng ven biển thuộc các tỉnh Trà Vinh, Sóc Trăng, những vùng còn lại. Giải quyết nhanh những Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang, sang nuôi trổng vướng mắc vể giao quyền sử dụng đất, hỗ trợ tín thủy sản, hoặc kết hợp lúa - tôm, lúa - cá trổng dụng để khuyến khích phát triển rừng sản xuất và rừng đặc sản theo mô hình nông - lâm kết hợp. đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án bảo tổn, phát triển, trồng mới và tái sinh rừng ngập mặn Quan trọng hơn và trước mát cân khẩn trương ven biển. giải quyết những \"nút thắt\" trong quá trình tới cơ cấu sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản ởĐBSCL. Sáu là, ởcấp vĩmô, 6 nước trong lưu vực sông Mê Kông cân đẩy mạnh hợp tác xây dựng cơ chế sử Hỗ trợ chuyển giao công nghệ, đào tạo nguồn dụng nguồn nước, trong đó quyển và lợi ích của mô nhân lực, phục vụ có hiệu quả chuyển đổi cơ cấu di quốc gia phải đi đôi với trách nhiệm và nghĩa vụ đối với cả khu vực, với tinh thần cùng hợp tác để TẠP CHÍ BÁO CẤO VIÊN ★ SỐ 3<(3-2017)

43 Tư LIỆU BÁO CÁO VIÊN cùng phát triển. thủy lợi các hệ thống thủy lợi lớn, liên tỉnh trong Việc chia sẻ các số liệu thủy văn, cơ chế vận vùng, đảm bảo sự điểu hành thống nhất trong toàn vùng. hành chuỗi các hồ chứa, đập thủy điện giữa các nước trong lưu vực phải được quy định là yêu cầu Cơ quan điều phối vùng cùng phối hợp với các bắt buộc để các nước trong khu vực, đặc biệt là bộ ngành có liên quan để xử lý những vấn đề liên các nước vùng hạ lưu, chủ động xây dựng kế hoạch ứng phó các rủi ro gắn với xây dựng kế vùng trên nguyên tắc lợi ích địa phương phải hoạch phát triển kinh tế - xã hội. phục tùng lợi ích chung nhiều địa phương* Các bộ, ủy ban sông Mê Kông Việt Nam và các ' (1) Trên sông Vàm cỏ: Nước mặn xâm nhập từ biển Đông nhà khoa học Việt Nam cẩn theo dõi, phát hiện, theo cửa Soài Rạp vào 2 nhánh sông cân Giuộc và sông Vàm đánh giá kịp thời tác động của các dự án trên Cỏ thuộc huyện Tân Trụ, cân Đước; (2) Vùng cửa sông Mê thượng nguổn, có những kiến nghị với chính phủ Kông: Nước mặn xâm nhập qua 7 cửa chính: Cửa Tiểu (Tiền khi đàm phán với các nước trong khu vực. Giang), Cửa Đại (Tiền Giang, Bến Tre), Cửa Hàm Luông (Bến Tre), Cửa cổ Chiên (Bến Tre, Trà Vinh), Cửa Cung Hâu (Trà Bảy là, hoàn thiện chính sách an sinh xã hội ở Vinh), Cửa Định An (Trà Vinh, Sóc Trăng), Cửa Tranh Đề (Sóc những địa phương có nguy cơ cao chịu tác động của Trăng). Riêng cửa Ba Lai (Bến Tre) đã được xây đập ngăn mặn BĐKH, hạn hán, xâm nhập mặn, hướng tới nâng năm 2001; (3) Vùng ven biển Tây: Dọc theo đường bờ biển từ cao năng lực thích ứng với BĐKH, hạn hán, xâm Hà Tiên (Kiên Giang) đến sông ông Đốc (Cà Mau), chịu ành nhập mặn của các hộ nghèo, cận nghèo, của phụ hưởng trực tiếp của thủy triều biển Tây và một phẩn từ biển nữ; khuyến khích phát triển các loại hình bảo Đông truyền từsông Mỹ Thanh - Gánh Hào. Nước mặn có thể hiểm rủi ro trong nông nghiệp. bị đẩy lùi một phân nhờ nước (ngọt) của các kênh rạch chày vào khu vực sông ông Đốc - sông Cái Lớn; (4) Vùng Bán đào Tám là, tăng cường các hoạt động dựbáo, cảnh Cà Mau: mặn xâm nhập theo 2 đường, Biển Tây theo cửa báo xâm nhập mặn, hạn hán ỞĐBSCL. chính: Cửa Mỹ Bình (đâm Thị Tường), Cửa Cái Đôi Vàm, Cửa Bảy Hạp, Cửa Lớn và Biển Đông theo cớc cửa chính: Cửa Mỹ Việc nâng cao năng lực dự báo hạn hán, xâm Thạnh (Sóc Trăng), Cửa Gành Hào (Bạc Liêu, Cà Mau), Cửa Bồ nhập mặn cho ĐBSCL cần hướng tới: xây dựng hệ Để, Cửa Năm ỏ Rô. thống cơ sở dữ liệu và công cụ dự báo đồng bộ, hệ thống chỉ tiêu dự báo khoa học, chú trọng dự 2 Vùng hai sông Vàm cỏ thuộcđịa phận tỉnh Long An: Độ mặn báo trung và dài hạn; hợp tác, kế thừa kết quả dự lớn nhất đến cuối tháng 3 so với cùng kỳ 2015 tại vùng hai báo khí tượng, thủy văn của các nước trong lưu sông Vàm cỏ (g/l); Vùng cửa sông cửu Long: Độ mặn lớn nhất vực sông Mê Kông; đa dạng hóa sản phẩm dự báo đến cuối tháng 3 so với cùng kỳ năm 2015 tại vùng cửa sông về hạn hán và xâm nhập mặn mà dân cư có thể Cửu Long (g/l); Vùng ven biển Táy: Độ mặn lớn nhất (g/l) xàm sửdụngđểchủđộng ứng phó với BĐKH,hạn hán, nhập mặn vùng Ven biển Táy đến cuối tháng 3 so với cùng kỳ xâm nhập mặn; Dự báo là công việc khoa học, nên năm 2015. cần được đẩu tư thỏa đáng, nghiêm túc, từ cơ sở 3 Theo GS.TS. Đào Xuân Học, việc đáp đê bao bào vệ lúa chủ vật chất đến con người và quan hệ quốc tế trong yếu ở các tỉnh đâu nguồn lũ nhưAn Giang, Đổng Tháp ở nơi lĩnh vực dự báo. Xây dựng mạng quan trắc trực thường ngập lụt rất sâu, có thểđến 5 - 6m, đã đầy lượng nước tuyến chuyên ngành phục vụ cho dự báo hạn khổng lồ bị dồn ra xung quanh và đầyxuống hạ lưu khiến các hán, xâm nhập mặn kết hợp với quan trắc các hiện địa phương vùng ngoài hệ thống đê bao ở hạ lưu bị ngập sáu tượng khí tượng, thủy văn khác. hơn. Chằng hạn, năm 2011 so với năm 2000. Mức nước lũ ở Tân Châu (gân biên giới với Cam-pu-chia) thấp hơn 0,2m, Chín là, tăng cường liên kết vừng để giải quyết nhưng ở cân Thơlại cao hơn 0,2m, buộc các địa phương phải nhiều vấn đề, trong đó có việc cần nghiên cứu hình đâu tưchống ngập. Các thành phố cân Thơ, Vĩnh Long và Cà thành các cơ quan điều phối vùng đểphối hợp giải Mau đã phê duyệt quy hoạch đắp khoảng 500 km đê bao, xây quyết những vấn đề vượt ra ngoài ranh giới hành dựng 39 trạm bơm tiêu nước và nhiều đô thị khác cũng chống chính cấp tỉnh. ngập với giái pháp tương tự. 4 Theo ông Nguyễn Hữu Thiện, chuyên gia độc lập về thủy điện Nên nghiên cứu thành lập các tổ chức quản lý, và môi trường, vùng Tứ giác Long Xuyên hiện có 1.100 km2 khai thác, xây dựng quy trình vận hành công trình diện tích nàm bên trong đê bao đểsản xuất lúa vụ ba và điểu này khiến không gian trữlũ nhanh chóng giảm hơn một nửa, từ mức 9,2 tìm3 nước vào năm 2.000 xuống chỉ còn 4,5 tì m3 vào năm 2011. TẠP CHI' BÁO CÁO VIÊN ★ số 3<-(3-2017)

44 Tư LIỆU BÁO CÁO VIÊN ĐỘC CHỊẾM BIỂN ĐÔNG THAM VỌNG TRẮNG TRỌN CỦA TRUNG QUỐC » THANH LĂM Trung Quốc dùng vũ lực đánh chiếm Hoàng Hiện nay,Trung Quốc kiểm soát toàn bộ quần Sa và Trường Sa đảo Hoàng Sa. Còn quần đảo Trường Sa thì do 06 quốc gia và vùng lãnh thổ chiếm giữ là Việt Nam, Tháng 02/1959, Trung Quốc tấn công chiếm Trung Quốc, Đài Loan, Phi-líp-pin, Ma-lai-xi-a và nhóm đảo Nguyệt Thiềm' nhưng thất bại. Năm Bru-nây. 1972, Tổng thống Mỹ R.Ních-xơn thăm Trung Quốc, thỏa thuận tìm đường rút khỏi cuộc chiến Chiến lược độc chiếm Biển Đông của tranh ở Việt Nam trong danh dự; nhượng bộ để Trung Quốc Trung Quốc dùng vũ lực chiếm nốt toàn bộ quần đảo Hoàng Sa, lúc đó thuộc quyền quản lý của Biển Đông nằm trên tuyến đường giao thông chính quyển Việt Nam Cộng hòa. biển huyết mạch nối liển Thái Bình Dương với Ấn Độ Dương, nối châu Âu với châu Á, từTrung Đông Tuy bị tước mất yếu tố vật chất, nhưng chủ sang châu Á. Năm trong số mười tuyến đường quyền của Việt Nam vẫn không bị gián đoạn bởi biển thông thương lớn nhất trên thế giới liên quan theo luật pháp quốc tế (từ đầu thế kỷ XX) việc đến Biển Đông3, nên đây được coi là tuyến đường dùng vũ lực để chiếm đoạt một lãnh thổ sẽ không vận tải quốc tế nhộn nhịp thứ hai của thế giới4. được chấp nhận. Nghị quyết của Đại Hội đồng Liên Hợp quốc ngày 24/10/1970 ghi rõ: \"Lãnh thổ của Với tham vọng tiến tới sánh ngang với Mỹ và một quốc gia không thể là đối tượng của một sự cuối cùng là ở vị thế trung tâm của thế giới, nên chiếm đóng quân sự, kết quả của việc sử dụng vũ việc kiểm soát được vùng biển, trước hết là Biển lực trái với các điểu khoản của Hiến chương Liên Đông, trong đó có hai quần đảo Hoàng Sa và Hợp quốc. Lãnh thổ của một quốc gia không thể Trường Sa được Trung Quốc coi là bước đi cần là một đối tượng thụ đắc bởi một quốc gia khác thiết, kết hợp với các sáng kiến như \"Một vành đai, do đe doạ sửdụng vũ lực hoặc sửdụng vũ lực. Bất một con đường\" Ngân hàng hạ tẩng cơ sở châu Á kỳ sự thụ đắc lãnh thổ nào bằng sựđe dọa sửdụng (AIIB). Chính vì vậy, việc kiểm soát được Biển Đông vũ lực hoặc sử dụng vũ lực đều là bất hợp pháp\"2. được xác định là mục tiêu tối thượng trong Chiến Do đó, việcTrung Quốc dùng vũ lực để chiếm nốt lược Biển Đông của Trung Quốc quần đảo Hoàng Sa không thể mang lại danh nghĩa pháp lý cho họ đối với quần đảo này. Từ ngày đầu thành lập, Nhà nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa đã luôn thực hiện ý đổ làm Không dừng lại đó, tháng 3/1988, Trung Quốc chủ một nửa Thái Bình Dương, trong đó có Biển lại đưa quân tới xâm lược bãi đá Cô Lin, Len Đao Đông. Chiến lược Biển Đông của Trung Quốc và Gạc Ma thuộc quẩn đảo Trường Sa. Trận xung khẳng định bước chuyển đổi quan trọng trong đột đã làm hai tàu của Việt Nam bị chìm, một tàu triển khai chiến lược toàn cẩu. hỏng, 64 sĩ quan và chiến sĩ hy sinh, 9 người bị phía Trung Quốc bắt làm tù binh.Trung Quốc còn chặn Những hành động của Trung Quốc ở Biển không cho tàu mang cờ Chữ Thập Đỏ ra cứu hộ. Đông không chỉ gây tổn hại các quyền và lợi ích Kể từ đó Trung Quốc chiếm đóng Gạc Ma. Tháng hợp pháp của các nước ven Biển Đông, mà còn 5/1989,Trung Quốc chiếm thêm một đảo nhỏ trên ảnh hưởng đến lợi ích của các nước ngoài khu vực, quẩn đảo Trường Sa. Và năm 1992, Trung Quốc bao gồm các cường quốc Mỹ, Nhật, Ấn Độ..., chiếm thêm một số đảo nữa. thách thức cả cộng đồng quốc tế. Những hành động này tiếp nối tư tưởng Đại Hán hàng ngàn năm, là hệ quả đấu tranh nội bộ gay gắt giữa các TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3<(3-2017)

45 Tư LIỆU BÁO CẮO VIÊN phe phái ỞTrung Quốc. lượng hải quân, không quân và lực lượng chiến lược nhằm mục đích khống chế Biển Đông đồng Mục tiêu chiến lược của Trung Quốc là tranh thủ thời ngăn chặn sự can thiệp của các nước khác. Bất thời gian, nhanh chóng đưa ra các chính sách, bổ chấp luật pháp quốc tế, Hiến chương Liên Hợp sung văn bản pháp luật, tăng cường, đổi mới trang quốc, khi có điểu kiện,Trung Quốc dùng lực lượng thiết bị cho lực lượng Hải quân, lực lượng chấp quân sự áp đảo, đánh chiếm các đảo và thiết lập pháp trên biển; đẩy mạnh phát triển kinh tế biển, chủ quyền. phấn đấu xây dựngTrung Quốc thành cường quốc kinh tế biển, chủ động đưa ra một số sáng kiến, Một sô' hành động đáng chú ý của Trung như\"Một vành đai, một con đường\",\"Con đường Quốc trên thực tế nhằm thực hiện tham vọng tơ lụa trên biển\", lập \"Diễn đàn Hợp tác kinh tế độc chiếm Biển Đông đảo\"5; liên kết các quẩn đảo thành một\"chuỗi đảo\" vừa là ranh giới tự bảo vệ, vừa là ranh giới hoạt Trên cơ sở các biện pháp chiến lược, Trung động; làm cho khu vực và thế giới thừa nhận vai Quốc đã tiến hành, lúc âm thấm, lúc mạnh mẽ trò nước lớn không thể thiếu của Trung Quốc, gạt các nội dung cụ thể, nhằm thực hiện Chiến lược Mỹ và các nước phương Tây khỏi khu vực; tạo điều Biển Đông. kiện, thúc đẩy thời cơ, từng bước \"thu hổi chủ quyền\" các đảo san hô6 trên Biển Đông, vươn ra - Hợp pháp hóa, gia tàng củng cố những đảo đã làm chủ Thái Bình Dương. chiếm, ra sức tuyên truyền khẳng định \"chủ quyển\"ở Biển Đông Trung Quốc tích cực sử dụng lá bài \"viện trợ kinh tế\"để tranh thủ sự ủng hộ ngẩm của một vài Đến nay, với 7 đảo nhân tạo trong quẩn đảo nước ASEAN. Sử dụng các diễn đàn, công luận và Trường Sa và toàn bộ quần đảo Hoàng Sa, Trung hành xử cho thấy những bước leo thang mới để Quốc có được lợi thế chiến lược trên Biển Đông. kiểm soát, làm thay đổi nguyên trạng, độc chiếm Các sân bay và cảng có thể sử dụng để đảm bảo Biển Đông; thúc đẩy triển khai \"chiến lược phát hậu cần, căn cứ sở chỉ huy tiền phương cho các triển kinh tế biển\"; đẩy mạnh thực hiện các kế nhiệm vụ thu thập thông tin tình báo, tuần tra và hoạch lấn chiếm, bổi lắp, cải tạo, xây dựng các đảo, làm bàn đạp tấn công khi cẩn thiết. Các sân bay bãi đá đã chiếm, thăm dò và khai thác dầu khí ở với đường băng hơn 3.000m, rộng 200 đến 300m Biển Đông -Trường Sa. đủ để các căn cứ trên đảo nhân tạo tiếp nhận tất cả các loại máy bay. Ngoài ra, khi Trung Quốc hình Về chính trị, ngoại giao, Trung Quốc tiếp tục thành các đội tàu sân bay thì các đường băng trên hợp lý hóa về mặt pháp lý đối với đòi hỏi \"chủ đảo nhân tạo có thể tạo thành các nhóm đường quyền\"ở Biển Đông -Trường Sa; ve vãn, tranh thủ, băng dự phòng, hạ cánh khẩn cấp hoặc hỗ trợ tàu thổi phồng các nước ủng hộ cách giải quyết vấn sân bay. Trung Quốc có thể tiếp dầu cho các máy đề Biển Đông theo cách của Trung Quốc, đưa vấn bay, đảm bảo khả năng kiểm soát trên thực tế toàn để Biển Đông vào các diễn đàn không liên quan khu vực Biển Đông, điều này giúp Trung Quốc tới vấn đề này, với ý đồ mập mờ, gây nghi ngờ cho củng cố thế đứng trên Biển Đông. dư luận quốc tế, có lợi choTrung Quốc. - Công khai trâng trợn khát vọng độc chiếm Biển Đông Về văn hóa, xã hội, Trung Quốc dùng ảnh Lần đẩu tiên,Trung Quốc công khai tham vọng hưởng văn hóa,\"sức mạnh mềm\",\"quyền lực mềm\" độc chiếm Biển Đông trong chiến lược quân sự tổ chức các cuộc giao lưu giữa các Bộ, ngành, tẩng công bố tháng 6/2015 và cũng là lần đẩu tiên đưa lớp nhân dân, tạo hậu thuẫn cho chính sách của hải quân lên vị trí hàng đẩu trong bảo vệ chủ chính phủ Trung Quốc; gây sức ép, không để các quyền biển, đảo của Trung Quốc. Đặc biệt, Chiến nước \"quốc tế hóa\" tranh chấp Biển Đông; không lược quân sựTrung Quốc ngang ngược đòi hỏi chủ cho đưa vấn để Biển Đông ra thảo luận ở các diễn quyền trên Biển Đông. đàn khu vực7. Chiến lược quân sự của Trung Quốc công bố Về quân sự, Trung Quốc tăng cường xây dựng tháng 6/2015 không chỉ nhấn mạnh \"phòng thủ\" sức mạnh quân sự, trong đó Ưu tiên phát triển lực thuần túy như trước mà ý định \"tiến công\" đã thể TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3*^(3-2017)

46 Tư LIỆU BÁO CÁO VIÊN hiện rõ hơn. Chiến lược này khẳng định \"phải dựa có thể tiến hành nhiệm vụ phòng ngự biển gẩn vào yêu cầu có thể đánh và đánh thắng\", hàm ý một cách có hiệu quả.Tuy nhiên,Trung Quốc vẫn chủ động phát động chiến tranh, chứ không đơn chưa phát triển được năng lực tác chiến biển xa th uẩn là phòng thủ hay tự vệ nữa.Trung Quốc sẵn thành thục đáng tin cậy. Cùng với việc thúc đẩy cải sàng điều chỉnh nội dung đấu tranh quân sự với cách quân sự, thực lực quân sự của Trung Quốc trọng tâm là giành chiến thắng trong các cuộc hứa hẹn tăng trưởng tương đối nhanh trong thời chiến tranh cục bộ tin học hóa, chú trọng đấu gian ngắn sắp tới, từ đó tăng thêm khả năng trỗi tranh quân sự trên biển. Trung Quốc tỏ rõ quyết dậy trên biển của Trung Quốc. đoán, từ việc âm mưu mở rộng tẩm ảnh hưởng trên Biển Đông đến sẵn sàng sử dụng vũ lực hoặc - Đẩy nhanh quá trình quân sựhóa các cấu trúc đe doạ sử dụng vũ lực để từng bước độc chiếm chiếm đóng Biển Đông. Đến tháng 5/2016, Trung Quốc đã hoàn tất Trung Quốc tiếp tục thể hiện cái gọi là quan các nô lực bồi đắp đảo quy mô lớn trên 7 thực điểm cứng rắn trong vấn đề Biển Đông, khẳng thể, chuyển sang phát triển cơ sở hạ tầng, trong địnhởcấpcaonhấtcácđảo\"NamHải\"(Biển Đông) đó bao gồm 3 đường băng, môi đường băng dài xưa nay là lãnh thổ của Trung Quốc; cho rằng việc 3.000 m có thể tương thích với các máy bay chiến tiến hành bay thử ở đá Chữ Thập hay bố trí các đấu hiện đại, đang biến chúng thành những\"căn thiết bị phòng vệ trên các đảo ở Biển Đông là trong cứ dân sự- quân sự'lâu dài, nhằm tăng cường sự phạm vi chủ quyền của mình, hoàn toàn \"chính hiện diện của Trung Quốc ở Biển Đông. Trung đáng và hợp pháp\"8, vì mục đích tự vệ, không liên Quốc đã cải tạo xong 1.300 héc-ta đất trên các đảo quan gì đến \"quân sự hóa\"; đồng thời tố ngược Mỹ ở Biển Đông, không tính đến diện tích Trung Quốc tiến hành quân sự hóa ở Biển Đông, chỉ trích Mỹ đã cải tạo đối với quần đảo Hoàng Sa11. bôi nhọ Trung Quốc, chia rẽ quan hệ Việt Nam - Trung Quốc, đề nghị Mỹ không can dự vào tranh Tại Hoàng Sa, Trung Quốc lắp đặt hệ thống tên chấp ở Biển Đông. lửa đất đối không HQ-9 và máy bay tiêm kích J-II tại đảo Phú Lâm; nạo vét, bồi đắp, xây dựng 12 bãi - Chuyển trọng tâm nhiệm vụ của Hải quân đáp trực thăng trên đảo Quang Hòa; hút cát bồi đắp, mở rộng diện tích một số đảo ở phía Bắc (đảo Tháng 5/2015,Trung Quốc công bố Sách tràng Cây, đá Bắc...). Đáng chú ý là, Trung Quốc có kế Quốc phòng, theo đó, Hải quân Trung Quốc sẽ hoạch xây cảng hàng không với đường băng chuyển trọng tâm từ\"phòng thủ ngoài khơi\"sang 3.300m tại đảo Cây. Ngày 14/12/2015, Công ty kết hợp với \"bảo vệ vùng biển mở\" để đối phó với SINOPEC (Trung Quốc) tuyên bố bắt đẩu xây dựng \"mối đe dọa đối với quyền và lợi ích hàng hải của hệ thống hậu cần và cung ứng nhiên liệu trên cảng Trung Quốc\". Nhằm thực hiện định hướng ấy, Hải đa năng thuộc đảo Phú Lâm (quần đảo Hoàng Sa). quân Trung Quốc đã được tổ chức thành 3 hạm Tháng 12/2013, nhà máy sản xuất nước ngọt từ đội: Hạm đội Bắc Hải, Hạm đội Đông Hải, Hạm đội nước biển công suất xử lý 1 .OOOm3 nước biển/ngày Nam Hải9. cũng đi vào hoạt động trên đảo Phú Lâm. Do kinh tế phát triển, lại có chiến lược trở thành Tại Trường Sa, Trung Quốc chính thức vận hành cường quốc thế giới vào năm 2049, ngân sách sân bay tại đá ChữThập, đồng thời hoàn thiện sân quốc phòng Trung Quốc liên tục gia tăng. Kể từ bay tại Vành Khăn và Xu Bi. Không những thế, năm 1996 đến nay, Trung Quốc gia tăng chi phí Trung Quốc còn láp đặt thêm nhiều công trình, quân sự, bình quân mỗi năm tăng 11%. Trung thiết bị phục vụ mục đích quân sự (ra-đa cao tần ở Quốc nhanh chóng áp dụng hệ thống hiện đại Châu Viên, hệ thống pháo phòng không ở Gạc Ma, hóa thay thế các thiết bị lạc hậu10. hệ thống ra-đa ở Tư Nghĩa, Ga Ven...); triển khai lượng lớn máy bay hoạt động trên Biển Đông12, từ Như vậy, khả năng giành quyền kiểm soát trên Tam Á qua Phú Lâm xuống quần đảo Trường Sa; không, trên biển và mục tiêu tấn công tầm xa của tiến hành tập trận bắn đạn thật. Trung Quốc đã nâng cao rất nhiều, có khả năng giành ưu thế trên chiến trường biển và trên không, Hè năm 2014, Trung Quốc có 07 vị trí trong TẠP CHi BÁO CÃO VIÊN ★ SỐ 3^(3-2017)

47 Tư LIỆU BÁO CÁO VIÊN quần đảo Trường Sa, 3 sân bay với đường băng 3 Đó là các tuyến Táy Âu, Bác Mỹ qua Địa Trung Hài, kênh dài hơn 3.OOOm, rộng 200 - 300m. Cùng với các đào Xuy-ê, Trung Đông đến Ấn Độ, Đông Á, ô-xtrây-li-a, Niu cầu tàu có thể tiếp nhận tàu đến 6.000 tấn,Trung Di-lân; tuyến Đông Á đi qua kênh đào Pa-na-ma đến bờ Quốc hoàn toàn có thể điều các tàu khu trục, tàu Đông Bác Mỹ và Ca-ri-bê; tuyến Đông Á đi Ô-xtrôy-li-a và tuần dương lớn nhất hoặc các tàu đổ bộ tới khu Niu Di-lân, Nam Thái Bình Dương; tuyến Tây Bác Mỹ đến vực này. Các cảng này cũng được lắp đặt các thiết Đông Á và Đông Nam Á. bị cỡ lớn13. 4 Mỗi ngày có khoảng từ 150- 200 tàu các loại qua lại Biển Tâng tân suất hoạtđộng quân sựtrên Biển Đông Đông, trong đó có khoảng 50% là tàu có trọng tải trên 5.000 tấn, hơn 10% là tàu có trọng tải từ30.000 tan trở lên. Từ đầu tháng 4/2016, Hạm đội Nam Hải của Trong khu vực Đông Nam Á có khoảng 536 cảng biển, trong Trung Quốc đã tiến hành những cuộc tập trận mô đó có hai cảng vào loại lớn và hiện đại nhất thếgiới là cảng phỏng các điều kiện tác chiến thực tế để tăng hiệu Xinh-ga-po và Hồng Công. quả chiến đấu14, bao gồm các phương án tác chiến mới trong môi trường điện tử, các bài tập chiến 5 Diễn đàn thứ nhất đỡ tổ chức tháng 3/2016, với chủ đề đấu trong mọi điều kiện thời tiết, tập hoạt động \"Cùng xây dựng con đường tơ lụa trên biển thế kỷ XXI: Cơ khi tầm nhìn bị thu hẹp, tập bay thấp và nhanh đối hội mới cho phát triển các nền kinh tếđảo\", với hơn 100 đại với các phi công, nhằm nâng cao kỹ năng tác chiến biểu quốc tế. của các đơn vị Hải quân và Không quân Trung Quốc. Sắp tới Trung Quốc sẽ có thêm những bài 6Chu Kiên Chân (chủ biên), Nghiên cứu hệ thống an ninh tập tấn công hàng hải trong suốt 24 giờ liên tục, biển của Trung Quốc (Zhongguo Haiyang An'quan Tixi Yan- tập phòng thủ không phận ở một độ cao tối thiểu jiu), NXB Hải dương, Bác Kinh, tháng 9/2015, tr.245. cũng như các chiến thuật quân sự khác. 7 Năm 2012, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lân thứ - Uy hiếp an ninh, gây sức ép chạy đua vũ trang 45 (AMM-45) tại Cam-pu-chia, năm 2015, Hội nghị Bộ khu vực trưởng Quốc phòng ASEAN với các đối tác (ADMM+) tại Ma-lai-xi-a không ra được Tuyên bố chung. Hoạt động của Trung Quốc làm gia tăng cuộc chạy đua vũ trang ở khu vực. In-đô-nê-xi-a tăng 8 Phát biểu của Người phát ngộn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cường lực lượng tại quần đảo Natuna trên Biển ngày 02, 04 và 11/01/2016, ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Đông, triển khai hệ thống phòng không tối tân nhất để sẵn sàng đối phó với Trung Quốc; triển Dương Khiết Trì phát biểu trong hội kiến với Ngoại trưởng khai 04 đơn vị đặc nhiệm trên bộ, trang bị thêm ô-xtrây-li-a (Tân Hoa xã đưa tin ngày 18/02/2016). các hệ thống phòng không tẩm trung trên đảo Pulau Natuna Besar, xây thêm cơ sở để đón tám 9 Cho đến nay, Hải quân Trung Quốc đã được biên chế 1 tàu chiến đấu cơ loại Su-27, Su-30 hoặc F-16 sắp được sân bay, đang đóng mới 1 tàu; sở hữu 75 tàu ngầm, 29 tàu đưa đến căn cứ không quân Ranaiởthủ phủ quẩn khu trục, 52 tàu hộ vệ, 162 tàu rải, quét thủy lôi, 265 tàu tên đảo Natuna. Một phi đội máy bay không người lái lửa, 240 tàu pháo, 98 tàu đổ bộ, 208 tàu bảo đàm và hậu cũng sẽ được bố trí tại Natuna, hai căn cứ không cân. Bên cạnh đó, Hài quân Trung Quốc còn có lực lượng quân và hải quân tại chỗ được mở rộng, trong lúc không quân hài quân, với 140 máy bay ném bom, rải ngư số lính đổn trú sẽ nhân đôi, đạt mức 2.000 quân*> lôi; 144 chiếc máy bay cường kích Q-5, JH-7, SU-30MK2; 10 máy bay tiêm kích; 31 máy bay trinh sát, tuần tra, chống ' Nhóm Nguyệt Thiềm gồm 7 đảo chính là Hoàng Sa. ngấm; 3 máy bay tiếp dầu (nhằm phục vụ tác chiến đường 2 Declaration on Prine Pies ofInternational Law Concerning xa); 174 trực thăng và máy bay vạn tài; 122 máy bay huấn Friendly Relations and Co-operation among States in Ac­ luyện. Hải quân Trung Quốc còn chú trọng xây dựng lực cordance with the Charter of The United Nations. United lượng thủy quân đánh bộ với trang bị 160 xe táng hạng nhẹ Nations General Assembly Resolution 2625 (XXV), 24 Octo­ cùng 304 xe thiết giáp, nhằm phục vụ cho kế hoạch đánh ber 1970. http://thuvienphapluat.vn/archive/Dieu-uoc- chiếm các đảo. quoc-te/Tuyen-bo-nguyen-tac-cua-Luat-Quoc-te-dieu-chi nh-quan-he-huu-nghi-hop-tac-giua-cac-quoc-gia-phu- '° Tỷ trọng số lượng tàu chiến hiện đại của Trung Quốc đã hop-voi-Hien-chuong-lien-hop-quoc-1970- tâng từ 7 % số lượng tàu chiến mặt nước năm 1996 lên 68% vb65775t31.aspx. năm 2015. Tỷ trọng tàu ngâm tấn công hiện đại hóa của Trung Quốc năm 1996 chưa đầy 3%, năm 2015 tăng lên 66%. Ngoài ra, Trung Quốc còn nâng cao sức chiến đấu trong lĩnh vực tên lửa đạn đạo. Độ chính xác của tên lửa đạn đạo Trung Quốc tăng lên rõ rệt: vào thập niên 1990, sai sồ lệch mục tiêu của tên lửa đạn đạo này là hàng trám mét, hiện đã giảm xuống còn vài mét. 11 Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, Các diễn biến về quân sự và an ninh liên quan đến Trung Quốc, Báo cáo trình Quốc hội năm 2016; dẫn theo Tin A, Bộ Ngoại giao, ngày 14, 15/5/2016. 12 Trong 02 tháng đầu năm 2016, phát hiện 718 lượt chiếc máy bay hoạt động trên Biển Đông. 13 Các hệ thống ra-đa, tên lửa phòng không, tên lửa chống hạm, các hệ thống tác chiến điện tử. 14 Báo Giải phóng quân Trung Quốc, ngày 17/4/2016. TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 3<(3-2017)

48 Tư LIỆU BAOCAO VIÊN Chủ nghĩa dân túy: MỐI ĐE DỌA CỦA CHÂU Âu • PGS.TS. ĐINH CÔNG TUẤN Viện Nghiên cứu châu Âu Chủ nghĩa dân túy là gì? \"phá tan giới tinh hoa\".Thật vậy, Brexit dường như thiếu một \"hệ tư tưởng dày\" thống nhất: những Thuật ngữ\"chủ nghĩa dân túy\" được sử dụng người ủng hộ Brexit có thái độ khác nhau đối với rộng rãi kể từ những năm 1890, khi phong trào thương mại, chủng tộc, chi tiêu chính phủ và gẩn dân tuý của Mỹ thúc đẩy người dân nông thôn và như tất cả mọi thứ khác. Đảng Dân chủ chống lại những người Cộng hòa thường sống ở đô thị. Thuật ngữ này cũng được Nhưng các học giả khác cảm thấy định nghĩa sử dụng để để cập đến phong trào dân túy của vể hệ tư tưởng mỏng không thể nắm bắt được Nga vào thế kỷ XIX, chủ yếu bao gồm các trí thức một số chiểu hướng. Theo quan điểm của ông tựghét bỏ tầng lớp mình và đổng cảm với giai cấp Jan-Werner Mùller (nhà khoa học chính trị) tại Đại nông dân. học Princeton thì các nhà dân túy được xác định bởi tuyên bố của họ rằng, chỉ có họ đại diện cho Trong những năm 1950, các học giả và các nhà nhân dân, và rằng tất cả những nhóm khác là bất báo bắt đầu áp dụng thuật ngữ này một cách rộng hợp pháp. Ngoài ra, còn có những khác biệt quan rãi hơn để mô tả tất cả mọi thứ, từ các phong trào trọng trong nội hàm, chẳng hạn như: sự khác biệt phát xít và cộng sản châu Âu tới chủ nghĩa chống giữa các nhóm bao trùm và phân biệt. Chủ nghĩa dân túy phân biệt tập trung vào việc loại trừ các cộng McCarthy của Mỹ và chủ nghĩa Peron của nhóm bị kỳ thị (những người tị nạn, người Ắc-hen-ti-na. Một số học giả liên kết chủ nghĩa dân di-gan...), và thường phổ biến hơn ở châu Âu. Còn chủ nghĩa dân túy bao trùm yêu cầu rằng, chính túy thất vọng về sự sụt giảm của địa vị hoặc tài sản, trị phải được mở rộng cho các nhóm bị kỳ thị một số khác lại liên hệ với nỗi niềm hoài cổ của các (người nghèo, các nhóm thiểu số...), và phổ biến nhà dân tộc chủ nghĩa; số khác lại coi nó như là hơn ở châu Mỹ La-tinh. một chiến lược chính trị. Đến năm 2004, một nhà khoa học chính trị tại trường Đại học Georgia (ông Ông Mudde lập luận rằng, trong khi hẩu hết Cas Mudde) đã đưa ra một định nghĩa về chủ các tác giả đều ghét chủ nghĩa dân túy, mặt tích nghĩa dân túy và định nghĩa này ngày càng có ảnh cực của nó là ở chỗ nó buộc giới tinh hoa phải thảo hưởng. Theo quan điểm của ông, chủ nghĩa dân luận về các vấn để mà họ muốn bỏ qua. Nhưng túy là một\"hệ tư tưởng mỏng\", chỉ đơn thuần xây niềm tin của chủ nghĩa dân túy rằng, người dân dựng lên một khuôn khổ: một dân tộc trong sạch luôn luôn đúng thì lại là tin xấu đối với hai yếu tố chống lại một tầng lớp tinh hoa mục nát (ông đối của nền dân chủ tự do: quyền của các nhóm thiểu số và nguyên tắc pháp quyền1. lập nó với chủ nghĩa đa nguyên, một chủ nghĩa chấp nhận tính hợp pháp của nhiều nhóm khác Chủ nghĩa dán túy trỗi dậy tại châu Âu nhau).Hệtưtưởng mỏng này có thể được gắn liền với tất cả các hệ tư tưởng \"dày\"với nhiều nội dung Các nhà bình luận gẩn đây đã so sánh chiến đa dạng hơn, chẳng hạn nhưchủ nghĩa xã hội, chủ thắng của ông Đô-nan Trăm với kết quả cuộc nghĩa dân tộc, tư tưởng chống đế quốc hoặc trưng cẩu ý dân về việc nước Anh rời Liên minh chống phân biệt chủng tộc, nhằm giải thích thế châu Âu (Brexit). Cử tri Anh đã chọn rời Liên minh giới và biện minh cho những mục tiêu cụ thể. châu Âu (EU) cũng xuất phát từ nỗi sợ và sự giận dữvề làn sóng nhập cư cũng nhưviệc Anh phải lệ Cách diễn giải \"hệ tư tưởng mỏng\"về chủ nghĩa thuộc nhiều vào EU. dân túy dường như phù hợp tại nước Anh, nơi những người ủng hộ Brexit lên án các chuyên gia, tự gọi mình là \"nhân dân\" và khoa trương về việc TẠP CHÍ BÁO CÁO VIÊN ★ số 30(3-2017)