ธ.ค.62 ต.จอมประทัด อ.วัดเพลง จ.ราชบุรี

ทาํ เนียบภมู ิปัญญา กศน.ตาํ บลจอมประทดั ประจาํ เดอื นธนั วาคม 2562 ศนู ยก ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยอาํ เภอวัดเพลง สาํ นักงานสงเสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั จงั หวดั ราชบรุ ี สํานักงานปลดั กระทรวงศึกษาธกิ าร กระทรวงศกึ ษาธิการ

คาํ นํา ดว ย กศน.ตาํ บลจอมประทัด ไดดําเนินการจัดทําภูมิปญญาในทองถ่ิน ใหกบั ประชาชนในพ้ืนที่ ตาํ บลจอมประทัด อําเภอวดั เพลง จังหวัดราชบุรี เพอ่ื เพิม่ พนู ความรู ความสามารถ ทักษะกระบวนการ ในการดําเนินชีวิตแบบพอเพียง ภูมิปญญาทองถ่ินจัดเปนพื้นฐานขององคความรูสมัยใหมท่ีจะนํามา พัฒนาตอยอดในการเรียนรู การแกปญหา และการปรับตัวในการดําเนินวิถีชีวิตของคนเราในปจจุบัน ลักษณะองคความรูรวมของภูมิปญญ ามีความเดนชัด ในหลายดาน เชน ดานเกษตรกรรม ดานอุตสาหกรรม ดานหัตกรรม ดานศิลปกรรม ดานปรชั ญา ศาสนา และประเพณี วัฒนธรรม การนํา ภูมิปญญามาเผยแพรเพ่ือใหประชาชนในพ้ืนท่ีไดเกิดการเรียนรูเปนการเพิ่มอาชีพและประสบการณ ใหกับตนเองและครอบครัว โดยการใชทรัพยากรท่ีมีอยูใหเกิดประโยชนสูงสุด กศน.ตําบลจอมประทัด หวังวาเอกสารเลมน้ีคงมปี ระโยชนตอ ผอู านและผูปฏิบตั ิงานตอไป กศน.ตาํ บลจอมประทัด ธนั วาคม 2562

สารบัญ คาํ นํา คุณสุนนั ทา ศริ ริ ักนาวี หนา สารบญั คุณลดั ดา เกลยี้ งมน กศน.ตําบลจอมประทดั คณุ หนง่ึ ฤทยั สขุ พอสม 1 5 - ภูมิปญ ญา การทําไมก วาดทางมะพรา ว 9 - ภมู ิปญญา การทําขนมงาสลัด 13 - ภูมปิ ญ ญา การทําสวน คณะผจู ัดทํา

แบบบันทึกชดุ ขอมูลคลังปญ ญา-ภูมปิ ญญาทองถิน่ ตาํ บลจอมประทัด อาํ เภอวัดเพลง จังหวัดราชบรุ ี ชื่อภูมิปญญา : การทําไมก วาดทางมะพราว ชือ่ นางสุนนั ทา นามสกุล ศิรริ ักนาวี วนั เดอื นปเ กิด : 2 ตุลาคม พ.ศ. 2513 ทอ่ี ยูปจ จุบัน (ทส่ี ามารถติดตอ ได) : บานเลขที่ 92 หมทู ่ี 2 ตําบล/แขวง จอมประทดั อําเภอ/เขต วัดเพลง จงั หวัดราชบรุ ี รหัสไปรษณีย 70170 โทรศัพท : 061-4932724 Line ID : 061-4932724 Facebook : สนุ นั ทา ศริ ิรักนาวี ความเปน มาของภมู ิปญ ญา คุณสุนันทา ศิริรักนาวี ปจจุบันมีอาชีพรับจาง อยูบานเลขท่ี 92 หมูท่ี 2 ตําบลจอมประทัด อําเภอวัดเพลง จังหวัดราชบุรี สบื เนอ่ื งจาก กศน.ตาํ บลจอมประทัด ไดเ ปดกลุมอาชีพระยะสัน้ หลกั สูตร การทําไมกวาดทางมะพราว ใหกับประชาชน หมูท ี่ 2 บานบางกระรี้ ตําบลจอมประทัด อําเภอวดั เพลง รวมถึงประชาชนพ้ืนที่ใกลเ คียง ใหไดม ีความรูแ ละสามารถนําความรูที่ไดรับไปประกอบอาชพี สามารถ เปนอีกหนึ่งอาชีพที่สรางรายไดเสริมใหกับตนเองและครอบครัว การทําไมกวาดทางมะพราว คือ ภูมิปญญาอีกทางหน่ึงของพ่ี นอง ตําบลจอมประทัด บริเวณอําเภอวัดเพลงมีการปลูกมะพราวเปน จํานวนมาก ตนมะพราวเปนตนไมที่นํามาใชประโยชนไดหลายอยาง นอกจากจะนํานํ้ามะพราวมาดื่ม เนือ้ มะพราวมารบั ประทาน ฯลฯสวนทางมะพราว ก็สามารถนาํ มาทําไมกวาดทางมะพรา ว จุดเดน ของภมู ปิ ญญา การทําไมกวาดทางมะพราว คือ ภูมิปญญาอยางหน่ึงที่ชาวตําบลจอมประทัด อําเภอวัดเพลง หรือคนไทยเรารูจัก เพราะทุกบานทุกหลังคาเรือนตองมีไวใชเพ่ือประโยชน จึงไดมีวิธีการคิดคนหา วิธีการประดิษฐข้ึนจนสําเร็จและสืบทอดกันมาตั้งแตบรรพบุรุษจนถึงรุนลูกรุนหลาน นางสุนันทา ศิริรักนาวี ไดฝกปฏิบัติเรียนรูกับวิทยากรท่ีมีความรู ความสามารถ จึงเปนโอกาสนําความรู ทักษะ ไปสรางรายได ทําเปนอาชีพเสริม เพื่อสรางรายไดใหแกตนเองและครอบครัว สงผลตอเศรษฐกิจของ ชุมชนและประเทศชาติ อีกท้งั เปน การอนุรกั ษท รัพยากรธรรมชาตทิ ่ีมีอยูใ นทองถิ่น ศลิ ปะและวฒั นธรรม ของไทยใหคงอยสู บื ไป ประชาชนสามารถนําความรูและทกั ษะทีไ่ ดเรยี นรูไปใชในชีวิตประจาํ วนั รวมท้ัง การประกอบอาชีพหลกั และอาชพี เสริมไดอยางมคี ณุ ธรรม จรยิ ธรรม วัตถุดบิ ท่ใี ชประโยชนท ่ีเกิดจากภูมิปญ ญา ซงึ่ พื้นท่อี นื่ ไมม ี - การใชว สั ดทุ ่มี อี ยใู นทอ งถนิ่ เชน ทางมะพรา ว - การใชอุปกรณท่ไี มท ําลายสิง่ แวดลอ ม มีความคงทน ถาวร

2 รายละเอียดของภูมปิ ญ ญาทอ งถนิ่ - รูปแบบในการถายทอดความรู ดานการศึกษาดูงาน ดานการอบรมใหความรู ฝกปฏิบัติ ในพ้ืนทีจ่ ริงประโยชนท ี่ไดจากภูมปิ ญ ญาคอื สามารถนําไปปฏิบัติจริงได รูปแบบและลักษณะการถายทอด การประชาสัมพนั ธ เผยแพรภ ูมปิ ญ ญาทองถ่นิ ยังไมเ คยมีการเผยแพร/ใชเฉพาะบคุ คล เคยเผยแพรเฉพาะในชุมชน มีการเผยแพรผา นส่อื มวลชนและสื่ออื่นอยางแพรห ลาย มีการดูงานจากบคุ คลภายนอก จาํ นวน .......คร้ัง จํานวน............คน มีการนําไปใช อน่ื ๆ (ระบุ) ลักษณะของภูมิปญญาทองถ่ิน การพัฒนาตอยอดภูมิปญญาใหเปนนวัตกรรม คุณคา (มูลคา) และ ความภาคภมู ใิ จ ภมู ิปญญาทอ งถ่นิ /นวัตกรรมท่คี ดิ คนขน้ึ มาใหม ภมู ปิ ญญาทอ งถ่ินดงั้ เดมิ ไดร บั การถา ยทอดมาจากรุนสูรนุ ภูมิปญ ญาทองถิน่ ทีไ่ ดพ ฒั นาและตอยอด แบบเดมิ คือ เปน ไมกวาดทางมะพรา วแบบดา มสน้ั ใชท อ PVC หรือ สายยางรัดเอา การพัฒนาตอยอดอาชีพคือ การทําไมกวาดทางมะพรา ว สามารถเปนอีกหนึง่ อาชีพท่ีสรางรายไดเ สริม ใหกับตนเองและครอบครัว การทําไมกวาดทางมะพราว คือ ภูมิปญญาอีกทางหน่ึงของพี่ นอง ตําบล จอมประทัด บริเวณอําเภอวัดเพลงมีการปลกู มะพราวเปนจํานวนมาก ตนมะพราวเปนตนไมท่ีนํามาใช ประโยชนไดหลายอยาง นอกจากจะนําน้ํามะพราวมาดื่ม เน้ือมะพราวมารับประทาน ฯลฯสวน ทางมะพราว ก็สามารถนํามาทําไมกวาดทางมะพราว เพื่อสรางรายไดใหแกตนเองและครอบครัว สงผล ตอเศรษฐกิจของชุมชนและประเทศชาติ อีกท้ังเปนการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติท่ีมีอยูในทองถิ่น ศิลปะและวัฒนธรรมของไทยใหคงอยูสืบไป ประชาชนสามารถนําความรแู ละทักษะท่ีไดเรียนรูไปใชใน ชีวติ ประจาํ วัน รวมทงั้ การประกอบอาชีพหลักและอาชีพเสรมิ ไดอ ยางมีคณุ ธรรม จรยิ ธรรม

3 รูปภาพเจา ของภูมปิ ญญา คณุ สุนนั ทา ศริ ิรักนาวี (เจาของภมู ปิ ญ ญาการทาํ ไมก วาดทางมะพราว) กานไมกวาดทางมะพรา ว ผลงาน / ชิ้นงาน ใชเ วลาวา งใหเกิดประโยชน

4 นํามามดั ใหเ ปนกาํ เล็กๆเพอ่ื เตรียมจัดเขา ดาม จดั จําหนา ยที่ หมูท่ี 2 บานบางกระร้ี

5 แบบบันทึกชุดขอมลู คลงั ปญ ญา-ภมู ิปญญาทองถนิ่ ตําบลจอมประทัด อาํ เภอวัดเพลง จงั หวัดราชบรุ ี ชือ่ ภูมิปญ ญา : การทําขนมงาสลัด ชอื่ นางลัดดา นามสกุล เกลย้ี งมน วนั เดือนปเกดิ : 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2496 ที่อยปู จ จบุ ัน (ท่ีสามารถติดตอได) : บา นเลขที่ 45/3 หมทู ่ี 1 ตาํ บล/แขวง จอมประทัด อําเภอ/เขต วัดเพลง จงั หวัดราชบรุ ี รหัสไปรษณยี  70170 โทรศพั ท : 092-5651551 Facebook : Wanvisa Vijunchon ความเปนมาของภมู ิปญ ญา คุณปาลัดดา เกลี้ยงมน หมูบานบางกลวย ตั้งอยูหมูที่ 1 ตําบลจอมประทัด อําเภอวัดเพลง จังหวัดราชบุรี ขนมงาสลัดเปนขนมไทยโบราณ ท่ีมีประโยชนตอรางกาย โดยการนําสมุนไพรและ ผลิตภัณฑ ในทองถ่ินมาเปนสวนผสม บรรจุภัณฑดวยใบตอง ซ่ึงเปนหมูบานตนแบบในการเรียนรู ปจ จุบันเกือบสูญหายไปจากทองถิ่น หากไมมีผูสืบทอดตอ จึงไดนําวิธกี ารทําขนมงาสลัดมาทําเปน ขนม ภูมิปญญาทองถ่ิน เพื่อใหคนรุนหลังไดสืบทอดใหคงอยูตอไป เปนตนตํารับขนมไทยโบราณที่ปจจุบัน เกือบสูญหายไปจากทองถิ่น แตปจจุบันชุมชนตําบลจอมประทัด อําเภอวัดเพลงยังมีผูสืบทอดการทํา ขนมงาสลัด วิธีการทําคลุกเคลามะพราว และน้ําตาลใหเขากันในกระทะ ใสน้ํา ยกต้ังไฟกวนจนแหง จงึ จะละลายแปงขาวเหนียว คนใหเขากันแลวคอยๆเทลงบนมะพราวท่ีกวน คนจนไสจวนแหงจึงยกลง ใชชอ นชาตกั เปนกอ น วางลงบนถาด พอเย็นกป็ นเปนกอนกลมๆอกี ทีหน่ึง แลวใสลงในภาชนะที่มีฝาปด อบควันเทียนทิ้งไว 1 คืน ซ่ึงเหมาะอยางมากในการรับประทานเปนของวาง เปนของฝากและของท่ี ระลึกในชวงเทศกาลตาง ๆ จดุ เดนของภมู ปิ ญ ญา ขนมงาสลัด เปน ขนมไทยพื้นบา น ที่เกิดจากภูมิปญญาของบรรพบรุ ุษที่นําเอาพชื พืน้ บาน แปง นาํ้ ตาล มะพรา วมาเปนสวนผสม โดยนวดแปงกบั กะทิใหแ ปงนุมใสน ํ้าตาลนําแปง ไปนึ่งนาํ วัสดธุ รรมชาติ ประเภทใบตองออนมาหอหุมอาหารใหเกิดความสวยงามตามธรรมชาติ สะดวกในการพกพาและเพ่ิม กลิ่นหอมและยังชวยลดมลภาวะท่ีเปนพิษจากการใชวัสดุสังเคราะห ขนมงาสลัด เปนขนมที่คนไทยเชื้อ สายจีนใชเปนขนม ประกอบพิธีการไหวสิ่งศักด์ิสิทธ์ิ ไหวบรรพบุรุษซึ่งแสดงถึงความรุงเรือง ความรงุ โรจน ความสวางไสว ความเจริญกาวหนาของชวี ิต ขนมงาสลัด ไสม ะพราวงาดํา เปนขนมเทียน ทป่ี ระยุกตพัฒนามาจากขนมเทียนพ้นื บาน เพ่ือใหเ หมาะสมกับความตองการของผูบริโภค ในปจจุบนั ที่ มีความรกั หว งใยสุขภาพ สว นผสมงาดํา งาขาวทมี่ ปี ระโยชนตอรางกาย นาํ มาบดกวนเพิม่ ในไสขนมใหมี

6 คุณคาตอรางกาย ขนมจะมีความหอมทั้งไสและแปงหุมไสที่คลุกเคลาดวยงา คุณคาทางอาหาร คารโ บไฮเดรต จากแปงและน้ําตาล ไขมนั จากกะทิ เกลอื แรและวิตามนิ จากงาขาว งาดาํ วตั ถุดบิ ทีใ่ ชป ระโยชนท ่เี กิดจากภูมปิ ญญา ซ่ึงพน้ื ท่ีอน่ื ไมมี - การใชว ัสดทุ ่มี ีอยูในทอ งถ่นิ เชน มะพรา วกง่ึ ทึนทึก มะพราวขูด นาํ มาเคย้ี วน้าํ ตาล - การใชอ ปุ กรณท่ไี มทําลายส่ิงแวดลอ ม เชน ใบตอง ทางมะพรา วสด รายละเอียดของภมู ปิ ญญาทองถนิ่ - รูปแบบในการถายทอดความรู ดานการศึกษาดูงาน ดานการอบรมใหความรู ฝกปฏิบัติ ในพน้ื ทีจ่ ริงประโยชนท ่ีไดจ ากภมู ิปญ ญาคือสามารถนําไปปฏิบัติจรงิ ได รูปแบบและลกั ษณะการถายทอด การประชาสัมพันธ เผยแพรภูมปิ ญญาทองถิน่ ยงั ไมเ คยมกี ารเผยแพร/ ใชเ ฉพาะบุคคล เคยเผยแพรเฉพาะในชุมชน มกี ารเผยแพรผ านส่อื มวลชนและส่ืออนื่ อยางแพรหลาย มกี ารดงู านจากบคุ คลภายนอก จาํ นวน .......ครงั้ จํานวน............คน มกี ารนําไปใช อ่นื ๆ (ระบุ) ลักษณะของภูมิปญญาทองถิ่น การพัฒนาตอยอดภูมิปญญาใหเปนนวัตกรรม คุณคา (มูลคา) และ ความภาคภูมิใจ ภูมปิ ญญาทองถิ่น/นวตั กรรมที่คดิ คน ขึน้ มาใหม ภูมิปญ ญาทอ งถน่ิ ด้ังเดมิ ไดรับการถา ยทอดมาจากรุน สรู นุ ภูมปิ ญญาทองถิ่นท่ีไดพ ัฒนาและตอยอด แบบเดิมคือ เปนคลายๆขนมเทียนมีไสมะพราวอยูดานใน แตปจจุบัน ขนมงามสลัด จะมี ลกั ษณะคลา ยๆขนมเทียนแตคลกุ เคลาดวยงาขาว งาดาํ คั่ว การพัฒนาตอยอดอาชีพคือ ขนมงาสลดั ไสมะพราวงาดาํ เปนขนมเทียนที่ประยุกตพฒั นามาจากขนม เทียนพ้ืนบาน เพ่ือใหเหมาะสมกับความตองการของผูบริโภค สามารถสรางรายไดใหเกิดข้ึนท้ังใน ครอบครัว ในชมุ ชน ปจจุบันท่ีมีความรัก หวงใยสขุ ภาพ สวนผสมงาดํา งาขาวทมี่ ีประโยชนต อรางกาย นํามาบดกวนเพ่ิมในไสขนมใหมีคุณคาตอรางกาย ขนมจะมีความหอมทั้งไสและแปงหุมไสท่ีคลุกเคลา ดวยงา คุณคาทางอาหาร คารโบไฮเดรต จากแปงและนํ้าตาล ไขมัน จากกะทิ เกลือแรและวิตามิน จากงาขาว งาดํา นํามาเปน ของฝาก ที่คงคณุ คาทางวฒั นธรรมแบบธรรมชาติ ยงั คงอนุรกั ษไ วสบื ตอ ไป

7 รปู ภาพเจา ของภูมปิ ญญา นางลดั ดา เลย้ี งมน (เจาของภูมปิ ญญาการทําขนมงาสลัด) ขนมงาสลดั ตําบลจอมประทดั

8 รปู ภาพภมู ิปญ ญา ของดี ของอรอ ย ของฝาก อาํ เภอวัดเพลง

9 แบบบันทึกชดุ ขอมูลคลังปญ ญา-ภมู ิปญญาทองถ่ิน ตําบลจอมประทัด อําเภอวัดเพลง จงั หวัดราชบุรี ชื่อภมู ิปญญา : การทาํ สวน ชอื่ นางหน่ึงฤทัย นามสกุล สุขพอสม วนั เดือนปเ กดิ : 3 ตุลาคม พ.ศ. 2511 ทีอ่ ยปู จจุบัน (ทีส่ ามารถตดิ ตอ ได) : บานเลขท่ี 53/2 หมูที่ 3 ตําบล/แขวง จอมประทดั อําเภอ/เขต วดั เพลง จังหวัดราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี  70170 โทรศพั ท : 085-9424060 Line ID : 085-9424060 Facebook : หนง่ึ ฤทยั สุขพอสม ความเปน มาของภูมิปญญา คุณหน่ึงฤทัย สุขพอสม เปนคนชอบทดลอง เรียนรู และมีใจรักในการทําสวน มีความสุขท่ีได เหน็ ผลผลิต และพ่ี นอง ประชาชน ไดบ ริโภคผักท่ีมีรสชาติหวาน กรอบ สด ตามสตู รที่ตนเองใช โดยใช สตู รโฮโมนแบบธรรมชาติ ทคี่ ิดคนดัดแปลงขน้ึ เอง เพ่ือทจี่ ะเรียนรูแ ละพัฒนาผลผลติ ของตนเองใหเ ปนท่ี ตองการของตลาด รจู ักใชทรัพยากรที่มีอยูอยางจํากัดในธรรมชาติอยางฉลาด สามารถพึ่งพาตนเองได เปน การทําเกษตรแบบผสมผสานสอดคลอ งกับความตอ งการของชุมชน เพอ่ื ความสุขที่ย่ังยืน โดยอาศัย ลักษณะความแตกตางของพืชท่ีมีความสงู ต่ํามาอยรู วมกัน สรางประโยชนมากมายหลายอยา ง สามารถ ใชพื้นท่ีไดอยา งคุมคา มีการปรับหนาดินกอนทําการเพาะปลูก หรือหวานผลผลิต เพื่อใหดินมีการปรับ สภาพกอนทําการเกษตร และเพื่อใหผลผลิตออกมาสูตลาดอยางเปนที่หนาพอใจ มีตลาดรองรับ มีผลผลติ ใหเก็บไดท ุกวัน และยังมรี ายไดเขามาอยางตอ เนอ่ื ง จดุ เดน ของภูมิปญญา จากภูมิปญญาของคนโบราณที่ส่ังสมมาจนกลายเปนองคความรู ท่ีถูกถายทอดมายังคนรุน ปจ จุบัน เมื่อผสมผสานเขากันแลว นาํ มาทดลองอยา งมเี หตผุ ล หลกั การนค่ี ือรอดของการเกษตรกรในยุค นี้ การปลูกพืชใหตรงกบั ดินไมใ ชค วามรเู ดิมมิใชความรูใ หมแตเปนองคความรทู เี่ กษตรกรไทยทาํ กันอยใู น ปจจุบัน ถาดินไมดีจะทําอยางไรใหดินดี? คําตอบ คือ ดินมีสภาพเชนไรก็ปลูกพืชที่เหมาะกับสภาพดิน น้ัน อยาไปฝนธรรมชาติ การปลูกพืชใหตรงกับดินมันงายกวา ตองมีการเตรียมดินใหพรอมกอนการ เพาะปลูก การปรับปรุงดินจึงเปนสิ่งสําคัญและเปนหัวใจหลัก ผลผลิตอาจสูสารเคมีไมไดแตเม่ือดินน่ิง ดแี ลว ผลผลติ ท่ไี ดไมแพก นั แถมปลอดภัย มีตนทนุ ท่ถี กู กวา ทีส่ าํ คัญขายไดราคาดีกวาอกี ตางหาก

10 วตั ถดุ ิบท่ีใชป ระโยชนท เี่ กิดจากภูมปิ ญญา ซึ่งพ้นื ท่ีอืน่ ไมม ี - การใชวสั ดุทมี่ ีอยูในทองถิ่น บางชนิดนํามาทาํ เปนปยุ ใชเอง เพ่ือลดตน ทุน - การใชอ ปุ กรณท่ไี มท ําลายสิ่งแวดลอ ม เชน ไมใ ชสารเคมี 100 เปอรเ ซ็นต รายละเอยี ดของภมู ิปญญาทองถน่ิ - รูปแบบในการถายทอดความรู ดานการศึกษาดูงาน ดานการอบรมใหความรู ฝกปฏิบัติ ในพ้ืนท่จี ริงประโยชนท่ไี ดจากภมู ปิ ญญาคือสามารถนําไปปฏิบัตจิ ริงได รปู แบบและลักษณะการถายทอด การประชาสัมพนั ธ เผยแพรภูมปิ ญ ญาทอ งถิน่ ยังไมเ คยมกี ารเผยแพร/ ใชเ ฉพาะบุคคล เคยเผยแพรเฉพาะในชุมชน มกี ารเผยแพรผ านส่ือมวลชนและสอื่ อื่นอยางแพรหลาย มกี ารดงู านจากบุคคลภายนอก จํานวน .......ครง้ั จํานวน............คน มีการนําไปใช อนื่ ๆ (ระบุ) ลักษณะของภูมิปญญาทองถิ่น การพัฒนาตอยอดภูมิปญญาใหเปนนวัตกรรม คุณคา (มูลคา) และ ความภาคภมู ิใจ ภูมิปญ ญาทอ งถิ่น/นวตั กรรมทค่ี ดิ คนขน้ึ มาใหม ภูมิปญญาทองถ่นิ ดง้ั เดิมไดรบั การถายทอดมาจากรนุ สรู ุน ภูมิปญญาทอ งถน่ิ ทไ่ี ดพฒั นาและตอยอด แบบเดิมคือ ใชสารเคมีและปลูกพืชท่ีละชนิด สวนในปจจุบัน มีการทําสวนแบบผสมผสาน หมุนเวียนการปลูกพืช ผกั ตามอายุ และพื้นท่ี มกี ารใชสารเคมีนอ ยลง ใชป ยุ นํา้ ชวี ภาพมากขน้ึ การพัฒนาตอยอดอาชีพคือ รจู ักใชทรัพยากรที่มีอยอู ยางจาํ กัดในธรรมชาติอยา งฉลาด สามารถพง่ึ พา ตนเองได เปนการทําเกษตรแบบผสมผสานสอดคลอ งกับความตองการของชุมชน เพ่ือความสุขทยี่ ั่งยืน โดยอาศัยลักษณะความแตกตางของพืชท่ีมีความสูงต่ํามาอยรู ว มกัน สรา งประโยชนมากมายหลายอยาง สามารถใชพ้ืนที่ไดอยางคุมคา มีการปรับหนาดินกอนทําการเพาะปลูก หรือหวานผลผลิต เพื่อใหดินมี การปรับสภาพกอนทําการเกษตร และเพื่อใหผลผลิตออกมาสูตลาดอยางเปน ท่ีหนาพอใจ มีตลาดรองรับ มผี ลผลิตใหเกบ็ ไดท กุ วนั และยังมีรายไดเขามาอยา งตอ เนอื่ ง การปลูกพชื ใหตรงกบั ดินมันงา ยกวา ตอ งมี การเตรียมดินใหพรอมกอนการเพาะปลูก การปรับปรุงดินจึงเปนสิ่งสําคัญและเปนหัวใจหลัก ผลผลิต อาจสูสารเคมไี มไดแตเมื่อดินนง่ิ ดแี ลวผลผลิตที่ไดไ มแ พกนั แถมปลอดภัย มีตน ทุนทถ่ี กู กวา ท่สี ําคัญขาย ไดราคาดกี วาอีกตา งหาก

11 รปู เจาของภมู ิปญ ญา คณุ หนึ่งฤทัย สขุ พอสม (เจาของภมู ิปญญาดานการทาํ สวน) รูปภาพภมู ิปญ ญา สวนเกษตรแบบผสมผสาน ปลูกพรกิ ถวั่ ฝกยาว แตงกวา

12 ปลกู ผกั ชบี นรองสวน ใชพนื้ ท่อี ยางคมุ คา

13 คณะผจู ดั ทํา ท่ีปรึกษา ผูอ ํานวยการ กศน.อาํ เภอวัดเพลง นายนาวี ตนแจง บรรณารักษปฏบิ ตั กิ าร นายภานวุ ัฒน โพธิวฒั น ครู กศน.ตําบลจอมประทดั ราง/เรียบเรียงและจดั พมิ พ นางนิติกาญจน ดําเปลอ้ื ง