วิจัยในชั้นเรียน.ดนตรี-นาฎศิลป์

วจิ ัยในชั้นเรียน เรือ่ ง การพฒั นาผลสมั ฤทธิ์ทางการเรยี นวิชาดนตร-ี นาฏศลิ ป โดยใชช ุดฝกทกั ษะการปฏบิ ัตทิ า รำ เรอ่ื ง ลีลานาฏยศัพทแ ละภาษาทา ช้นั ประถมศึกษาปท ่ี 2 ปก ารศกึ ษา 2564 โดยนางสาวนิตยา บุญเกิน ตำแหนง ครู กลุม สาระการเรยี นรูศิลปะ โรงเรียนวดั เกาะเลง่ิ อำเภอบางปะหนั จังหวดั พระนครศรอี ยธุ ยา สำนกั งานเขตพ้ืนที่การศึกษาประถมศกึ ษาพระนครศรีอยธุ ยา เขต 1

ก ช่อื เรือ่ ง รายงานการพฒั นาผลสมั ฤทธท์ิ างการเรยี นของนักเรียนช้ันประถมศึกษาปท ี่ 2 กอ นและหลงั การเรียนที่เรยี นดว ยชุดฝก ทักษะการปฏบิ ตั ทิ ารำ เรอื่ ง ลลี านาฏยศัพท ผูรายงาน และภาษาทา รายวิชาดนตรี – นาฏศิลป รหัสวชิ า ศ12101 สถานศึกษา นติ ยา บญุ เกิน ปท พ่ี มิ พ โรงเรยี นวดั เกาะเลงิ่ อำเภอบางปะหนั จงั หวัดพระนครศรอี ยธุ ยา สำนักงานเขตพน้ื ทก่ี ารศึกษาประถมศึกษาพระนครศรอี ยุธยา เขต 1 2565 บทคัดยอ การศกึ ษาคร้งั น้ีมจี ดุ มุงหมายเพือ่ พัฒนาผลสัมฤทธ์ทิ างการเรียนของนักเรียนชน้ั ประถมศกึ ษา ปท ี่ 2 กอ นและหลังการเรียนทเ่ี รียนดว ยชดุ ฝก ทกั ษะการปฏิบตั ทิ า รำ เรอื่ ง ลีลาภาษาทาและนาฏยศพั ท รายวชิ าดนตรี – นาฏศิลป รหัสวชิ า ศ12101 มีวตั ถปุ ระสงคเ พอื่ เปรียบเทยี บผลสมั ฤทธท์ิ างการเรียน ของนกั เรียนชั้นประถมศึกษาปท ่ี 2 กอ นและหลงั การเรยี นทีเ่ รียนดวยชดุ ฝกทักษะการปฏิบัติทารำ เรอื่ ง ลีลาภาษาทาและนาฏยศพั ท รายวชิ าดนตรี – นาฏศิลป รหสั วชิ า ศ12101 กลุมเปาหมายที่ใชใ นการศึกษาคน ควา คอื นักเรยี นชนั้ ประถมศึกษาปท่ี 2 โรงเรียนวัดเกาะ เล่ิง อำเภอบางปะหัน จังหวดั พระนครศรอี ยธุ ยา ภาคเรยี นท่ี 2 ปก ารศกึ ษา 2564 จำนวน 14 คน ที่ เรียนวชิ าดนตรี – นาฏศิลป รหสั วิชา ศ12101 กลุมสาระการเรยี นรูศลิ ปะ โดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เคร่ืองมือท่ใี ชในการเกบ็ รวบรวมขอมูลไดแก ชดุ ฝกทกั ษะการปฏบิ ตั ิทารำ คูม ือ การใชชุดฝก ทักษะการปฏบิ ัติทารำ แบบทดสอบวดั ผลสมั ฤทธิ์ทางการเรียน เรอ่ื ง ลลี าภาษาทาและ นาฏยศัพท รายวชิ าดนตรี – นาฏศิลป รหัสวชิ า ศ12101 ชนั้ ประถมศกึ ษาปท่ี 2 ผลการศกึ ษาพบวา นกั เรยี นชัน้ ประถมศกึ ษาปที่ 2 ท่ีเรยี นโดยใชชุดฝกทกั ษะการปฏบิ ตั ิทารำเร่ือง ลีลาภาษาทา และนาฏยศพั ท รายวชิ าดนตรี – นาฏศิลป รหัสวิชา ศ12101 ชนั้ ประถมศกึ ษาปที่ 2 มีผลสัมฤทธ์ิ ทางการเรยี นหลงั เรียนสงู กวากอ นเรยี นอยางมีนยั สำคัญทางสถิติที่ .01

ข กติ ติกรรมประกาศ รายงานการวิจัยชั้นเรียนฉบับน้ี เปนการวิจัยเชิงพัฒนาเพื่อพัฒนาการเรียนการสอน ของนักเรียนช้ันประถมศึกษาปที่ 2 สำเร็จลุลวงไดดว ยคณะครู ผูเชี่ยวชาญ และผูอำนวยการโรงเรยี น ที่กรุณาใหคำปรึกษาพรอมทั้งชวยเหลือ แนะนำตรวจสอบ แกไขขอบกพรองตาง ๆ ผูรายงาน ขอขอบพระคุณเปนอยางสูง ขอขอบคุณคณะครู นักเรียนในโรงเรียนทุกคน ที่ใหความรวมมือในการ เก็บรวบรวมขอ มูลในการพฒั นาการจดั การเรยี นรสู งู านวิจยั ในครง้ั น้ดี วยดี คุณคาและประโยชนของรายงานฉบับนี้ ผูรายงานขอมอบเปนเครื่องแสดงความกตัญู ตอบดิ า มารดา ทีใ่ หการศกึ ษา อบรมสั่งสอน ใหม สี ติปญญาและคุณธรรมท้ังหลาย อนั เปน เครอื่ งมือ นำไปสูค วามสำเร็จในชีวติ ของผูรายงาน นติ ยา บุญเกนิ ผูจ ดั ทำ

ค สารบญั บทคัดยอ ............................................................................................................................... หนา กติ ตกิ รรมประกาศ ................................................................................................................ ก สารบัญ ................................................................................................................................. ค สารบญั ตาราง ....................................................................................................................... ง บทที่ 1 บทนำ ....................................................................................................................... ฉ 1 ความเปน มาและความสำคญั ของปญ หา ................................................................ 1 วัตถุประสงคข องการศึกษา .................................................................................... 3 สมมตุ ฐิ านของการศกึ ษา ...................................................................................... 3 ขอบเขตการศึกษา ................................................................................................. 3 นยิ ามศัพทเฉพาะ .................................................................................................... 4 ประโยชนทค่ี าดวาจะไดรับ ...................................................................................... 5 กรอบแนวคิด 5 บทที่ 2 เอกสารและงานวิจยั ทเี่ กย่ี วของ ................................................................................ 6 เอกสารทีเ่ ก่ยี วของกบั นาฏศิลปไ ทย ........................................................................ 6 ผลสัมฤทธ์ทิ างการเรียน .......................................................................................... 10 การสอนวชิ าการ .................................................................................................... 14 แนวคิดและทฤษฎที ี่เกีย่ วของกับชดุ ฝกทักษะการปฏิบัติ ......................................... 25 งานวจิ ยั ทเี่ กีย่ วของ .................................................................................................. 30 บทที่ 3 วธิ ดี ำเนินการศึกษา .................................................................................................. 33 กลมุ เปา หมาย........................................................................................................... 33 เคร่อื งมือทใ่ี ชใ นการศกึ ษา....................................................................................... 33 การสรางและตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือทใี่ ชในการศึกษา ................................... 33 การดำเนนิ การศึกษาและเกบ็ รวบรวมขอมลู ........................................................... 35 สถติ ิท่ีใชในการวเิ คราะหข อ มลู .............................................................................. 36 บทที่ 4 ผลการวเิ คราะหขอ มลู .............................................................................................. 38 สัญลกั ษณทใ่ี ชใ นการเสนอผลการวิเคราะห. ............................................................. 38 ลำดับขนั้ ในการนำเสนอ............................................................................................ 38

ง สารบญั (ตอ) หนา 39 ผลการวิเคราะหข อมูล ……………………………………………………………………………………… ผลการเปรยี บเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนกั เรยี น 39 ระดับช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี 2 กอ นและหลงั การใช 40 ชุดฝก ทักษะการปฏิบตั ทิ ารำ เร่อื ง ลีลานาฏยศัพทและภาษาทา .............................. 40 40 บทท่ี 5 สรุป อภิปรายผล และขอเสนอแนะ................................................................................ 40 วัตถปุ ระสงคของการศกึ ษา .......................................................................................... 40 สมมติฐานของการศกึ ษา ........................................................................................... 41 กลุมเปา หมาย ............................................................................................................ 41 เคร่อื งมอื ท่ีใชในงานวิจัย ............................................................................................. 42 วธิ ีดำเนินการวิจยั ........................................................................................................ 42 การวเิ คราะหขอมูล ..................................................................................................... 43 สรปุ ผลการศึกษา ..................................................................................................... 45 อภปิ รายผล ........................................................................................................... 49 ขอเสนอแนะ .............................................................................................................. บรรณานกุ รม............................................................................................................................ ภาคผนวก ................................................................................................................................ ประวัติผูรายงาน ......................................................................................................................

บทที่ 1 บทนำ ความเปน มาและความสำคญั ของปญ หา หลักสูตรแกนกลาง การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พุทธศักราช 2560) มุงพัฒนาผูเรยี นทกุ คน ซึ่งเปนกำลงั ของชาติใหเปนมนุษยที่มคี วามสมดุลทั้งดานรางกายความรู คุณธรรม มีจิตสำนึกในความเปนพลเมืองไทยและเปนพลโลกยึดมั่นในการปกครองตามระบอบ ประชาธิปไตยอันมพี ระมหากษัตริยทรงเปนประมุข มีความรูและทักษะพื้นฐานรวมท้ังเจตคติทีจ่ ำเปน ตอการศึกษาตอเพื่อการประกอบอาชีพ และการศึกษาตลอดชีวิตโดยมุงเนนผูเรียนเปนสำคัญบน พื้นฐานความเชื่อวาทุกคนสามารถเรียนรูและพัฒนาตนเองไดเต็มตามศักยภาพ นอกจากนั้นยังได ชี้ใหเหน็ ถึงความจะเปน ในการปรับเปลย่ี นจดุ เนนในการพฒั นาคณุ ภาพ คนในสงั คมไทยใหม คี ุณภาพ คน ในสังคมไทยมีคุณธรรมและมคี วามรอบรูเทาทนั ใหมีความพรอ มท้งั ดานรางกาย สตปิ ญ ญา อารมณและ ศีลธรรม สามารถกาวทันการเปลี่ยนแปลงเพือ่ นำไปสูสังคมที่มีฐานความรูไดอยางมั่นคง มุงเตรียมเด็ก และเยาวชนใหม พี ้นื ฐานจิตใจท่ีดีงาม มีจติ สาธารณะ พรอ มทั้งมสี มรรถนะ ทักษะ และความรูพื้นฐานที่ จำเปนในการดำรงชีวิต อันจะสงผลตอการพัฒนาประเทศแบบยั่งยืนซึ่งจะเปนความสอดคลองกับ นโยบายของ กลุมสาระการเรียนรูศิลปะ ประกอบดวย 3 สาระคือ สาระทัศนศิลป สาระดนตรี สาระ นาฏศิลปที่โรงเรียนจัดทำเปนหลักสูตรสถานศึกษาเพื่อมุงเนนพัฒนาผูเรียนมีสุขภาพจิตใจที่ดีงาม มี สุนทรียภาพมีรสนิยมรักความสวยงาม รักความเปนระเบียบ มีการรับรูอยางพินิจวิเคราะหและเห็น คุณคา ความสำคญั ของศิลปะสำหรับสาระท่ี 3 สาระนาฏศลิ ปประกอบดว ย 2 มาตรฐาน คือ มาตรฐาน ศ. 3.1 เขาใจและแสดงออกทางนาฏศิลปอยางสรางสรรควิเคราะหวิจารณคุณคาทางนาฏศิลปเพ่ือ ถายทอดความรูสึกความ คิดอยา งอสิ ระชน่ื ชมและประยกุ ตใชใ นชวี ิตประจำวันมาตรฐาน ศ. 3.2 เขาใจ ความสมั พันธระหวางนาฏศิลปก ับประวัติศาสตรและวฒั นธรรมเห็นคุณคาความงามของนาฏศิลปท่ีเปน มรดกทางวัฒนธรรมภมู ปิ ญ ญาทองถนิ่ ภูมิปญ ญาไทยและสากล (กระทรวงศกึ ษาธกิ าร, 2560) การจัดการเรียนการสอนนาฏศิลปไ ทยเปนส่ิงที่สำคัญ ครูผสู อน ตองรูจกั เลือกวิธีที่เหมาะสม ในการถายทอดความรูเพื่อใหเกิดประโยชนดานสุนทรียภาพ และบรรลุถึงจุดมุงหมายกับผูเรียนดวย และในการจัดการเรยี นการสอนนาฏศลิ ปไทยน้ัน จะเนนการฝก ทกั ษะใหเ กิดความชำนาญ ดวยบทเรียน ที่ซำ้ ๆ ยํ้าเน้ือหาการฝกเปน ระยะเวลานานพอสมควรจนกระทง่ั ผรู บั การฝกสามารถจดจำทาทางซ่ึงเปน หลักใหญ ๆ ไดจากนั้นครูผูสอนจะถายทอดกลวิธีที่จะปรุงแตงลีลาทาทางใหงดงามยิ่งขึ้นเปนการ เฉพาะตัวสำหรับศิษยบางคน (เรณู โกศินานนท, 2556) ในการจัดการการสอนนาฏศิลปนักเรียน สามารถ เรียนรูการปฏิบัติทารำไดชัดเจนจากผูสอนจริง และมีความสนุกสนานกับการเรียน เพราะ

2 ผูสอน และผูเรียนมีปฏิสัมพันธกันโดยตรง ผูสอนแสดงทารำไดอยางชัดเจน และ ผูสอนจริงนาสนใจ ชวนติดตาม แตมีปญหาในการจัดกิจกรรมการเรียน การสอนคือนักเรียนไมสามารถทบทวนการปฏิบัติ ทา รำ จากผสู อนไดตลอดเวลา ทำใหการฝกปฏิบัติทารำไมตอเนื่องและยากตอการทบทวน (ธัญญาดา คำลือ, อญั ชลี ทองเอม, 2558) ในการจัดกิจกรรมการเรียนรูก ลุมสาระการเรยี นรูศิลปะ โรงเรียนวัดเกาะเลิง่ กลุมสาระการ เรียนรูศิลปะ ชั้นประถมศึกษาปที่ 2 สาระที่ 3 นาฏศิลป พบวา ผูเรียนมีทักษะพื้นฐานทางดาน นาฏศิลปน อ ย จึงทำใหขาดความม่ันใจ ไมก ลา แสดงออกและไมสามารถปฏิบัติทารำไดถูกตองตามหลัก ของนาฏยศัพทและภาษาทา และขาดความมั่นใจในการเรียนรู ทำใหไมตั้งใจเรียน และมีผูเรียน บางสวนชอบประพฤติปฏิบัติตามอยางวัฒนธรรมตางชาติ โดยเห็นวานาฏศิลปไทยเปนเรื่องโบราณไม ทันสมัย จึงชอบการเตนเพราะงายกวาการรำไทย อีกทั้งโดยทัว่ ไปครูจัดกิจกรรมการเรยี นรูโดยไมมีส่อื ประกอบ หรอื มีสอ่ื ประกอบนอ ย และไมส อดคลอ งกับสภาพปญหาในปจ จุบนั ดว ยสาเหตหุ ลายประการ หากครูผูสอนเห็นความจำเปน และใหความสำคัญกับสื่อการเรียนรู จัดใหมสี ื่อการเรียนรูที่หลากหลาย และตรงกับความสนใจ ความตองการของผูเรียน และจัดทำสื่อการเรียนรูใหเหมาะสมโดยการจัดการ เรียนการสอนทั้งในรูปแบบ On line และ On site เพื่อใหผูเรียนสามารถเรียนรูดวยตนเองได และ กลับไปทบทวนความรูไดตลอดเวลาที่นักเรียนตองการ ผลที่ตามมาคือการพัฒนาผูเรียนใหเกิดการ เรียนรูอยางแทจริง ผูรายงานจึงจำเปนตองศึกษาและพัฒนาสื่อการเรียนการสอนที่นาสนใจและ สอดคลองกับความตองการใหมีสื่อและนวัตกรรมที่ทันสมัยเพื่อใหผูเรียนมีความรูความเขาใจสามารถ ปฏิบัติทา รำไดอยางเต็มประสิทธิภาพตรงตามจดุ ประสงคของการจดั การเรยี นรู ชุดฝกทักษะ คือสื่อการเรียนรูทีช่ วยใหผูเรียนไดฝ กปฏิบัตเิ พ่ือพัฒนาทักษะและความรูตาง ๆ จนเกิดความชำนาญ และสามารถนำความรูไปใชไดอยา งถูกตอง สมพร ตอยยีบี (2554) สอดคลองกับ นพชยั อปุ ชติ (2558) ใหความหมายวา ชดุ ฝก ทักษะคอื สื่อการสอนที่ครูผูสอนสรางขึน้ อยาง เปนระบบ โดยนำวัสดอุ ปุ กรณประกอบขึน้ เปน กิจกรรมการเรยี นรูท่ีสอดคลองกับวัตถุประสงค เน้อื หาและ วิธีการ ประเมินผล เพื่อใชในกิจกรรมการเรียนการสอนที่ผูเรียนไดศึกษาและปฏิบัติกิจกรรมดวยตนเอง หรือ เปน กลมุ ตามข้ันตอน โดยมคี รูคอยแนะนำชว ยเหลอื และเปน ท่ีปรึกษา จากคุณคา ของการเรยี นการสอน ทเ่ี นน การพฒั นาทักษะพสิ ยั และชดุ ฝกทักษะดังท่ีกลาวมา จงึ ไดม นี ักการศึกษาและผูท่ีเกี่ยวขอ งหลาย ๆ ทานพยายามหาทางแกไขเพื่อปรับปรุงและพัฒนาประสิทธิภาพของ ดังผลการศึกษาของ อมรรัตน บัวพัฒน (2558) ทำการวิจัย เรื่อง การพัฒนาชุดฝกทักษะนาฏยศัพท วิชานาฏศิลป กลุมสาระการ เรียนรูศิลปะ สำหรับชั้นประถมศึกษาปที่ 3 เพื่อพัฒนาชุดฝกทักษะและเพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียน กลุมตัวอยางเปนผูเ รยี นชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี 3 ผลการวจิ ัยพบวา ชดุ ฝกทักษะนาฏยศัพท วิชานาฏศลิ ป กลุม สาระการเรยี นรศู ลิ ปะ มีประสิทธิภาพเทากับ 81.46/81.22 ผเู รยี นที่เรียนดวยชุดฝก

3 ทักษะนาฏยศพั ท วิชานาฏศลิ ป กลุมสาระการเรยี นรูศ ิลปะมี ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรยี นสูงกวา กอนเรยี นอยางมีนยั สำคัญทางสถิตทิ ่รี ะดบั .01 จากการศกึ ษางานวิจัยที่เกยี่ วของกบั ชุดฝกทักษะการปฏบิ ัติทา รำ ผรู ายงานจงึ มีความสนใจ นำหลักการใชชุดฝกทักษะการปฏิบัติทารำดังกลาวมาใชในการจัดการเรียนการสอน รายวิชาดนตรี - นาฏศิลป โดยใชชุดฝก ทักษะการปฏิบตั ทิ ารำนำเสนอขอเท็จจรงิ และเน้ือหาสาระอิงหลักสูตร ใหผูเรียน ไดศึกษาและทำกิจกรรมตลอดจนทำแบบทดสอบ เพื่อประเมินผลการเรียนรู สื่อการเรียนรูที่ผูรายงาน ตั้งใจสรางขึ้นเพื่อสงเสริมสมรรถนะสำคัญของผูเรียนตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 เพื่อใชในการพัฒนาตนเองและสังคมในดานการเรียนรู การสื่อสาร การทำงาน การ แกปญ หาอยางสรางสรรค ถูกตอง เหมาะสม และมีคุณธรรม ใชเปน สือ่ ชว ยเสริมหรือทบทวนเนื้อหาใน บทเรียน ใหผูเรียนเกิดการเรียนรูไดอยางรวดเร็ว เหมาะสม ผูเรียนสามารถเรียนรูดวยตนเองทั้งใน หองเรียนและนอกหองเรยี น เปนการตอบสนองความแตกตา งระหวา งบุคคล และสงเสรมิ การเรียนรู โดยยึดผเู รยี นเปนสำคญั และเห็นไดวา เปนส่ือทส่ี ามารถพัฒนาผลการเรยี นรูข องผูเรยี น และสง เสริมเจต คติตอการเรียน ดวยเหตุนี้ ผูรายงานจึงพฒั นาชุดฝกทักษะการปฏิบัติทารำ เรื่อง ลีลานาฏยศัพทและ ภาษาทา สำหรับนักเรยี นชั้นประถมศึกษาปท ี่ 2 ซ่งึ จะเปน แนวทางในการพฒั นาสอ่ื การจัดกิจกรรมการ เรียนรู ใหบ รรลุ ผลตามเปาหมายที่วางไว อกี ท้งั ชว ยลดปญหาสำหรบั ผเู รียนหรือผูสนใจที่จะปฏิบัติทา รำนาฏศิลปไทยแตขาดทักษะและมีใจรักในนาฏศิลปไทยใหประสบความสำเร็จในการปฏิบัติทารำ นาฏศลิ ปไ ทยไดถ กู ตองตามมาตรฐานและมีความม่นั ใจในการแสดงมากขน้ึ วัตถุประสงคของการวจิ ัย เพื่อพฒั นาผลสมั ฤทธ์ิทางการเรียนของนักเรยี นชน้ั ประถมศกึ ษาปท ี่ 2 กอนและหลังการเรียน ทเ่ี รยี นดว ยชุดฝกทักษะการปฏิบัติทารำ เรอ่ื ง ลลี านาฏยศพั ทแ ละภาษาทา รายวิชาดนตรี – นาฏศิลป รหสั วิชา ศ12101 สมมตฐิ านของการวิจัย ชุดฝกทักษะการปฏิบัติทารำ เรื่อง ลีลานาฏยศัพทและภาษาทาที่ครูสรางขึ้นสามารถชวย พัฒนาการเรยี นรูของนักเรยี นใหมีความเขา ใจและสามารถปฏบิ ัติทารำท่กี ำหนดได ขอบเขตของการวจิ ัย 1. กลมุ เปาหมาย คอื นกั เรยี นระดบั ช้ันประถมศึกษาปท่ี 2 โรงเรยี นวัดเกาะเล่งิ ทีเ่ รียน รายวชิ าดนตรี – นาฏศิลป รหัสวชิ า ศ12101 ภาคเรียนที่ 2 ปก ารศกึ ษา 2564 จำนวน 14 คน

4 2. ตัวแปรที่ศึกษาไดแ ก 2.1 ตวั แปรตน ชดุ ฝกทกั ษะการปฏบิ ัติทา รำ เรือ่ ง ลลี านาฏยศพั ทและภาษาทา 2.2 ตวั แปรตาม ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาดนตรี - นาฏศิลป เรื่อง ลีลานาฏยศัพทและภาษาทา 3. การวิจัยคร้งั น้ีดำเนินการในภาคเรียนที่ 2 ปก ารศกึ ษา 2564 4. เคร่ืองมอื ทีใ่ ชในการวจิ ัย 1. ชดุ ฝก ทกั ษะการปฏิบตั ทิ าเรื่อง ลีลานาฏยศัพทและภาษาทา 2. แบบบนั ทึกคะแนน 3. แบบสังเกตพฤตกิ รรมนกั เรียนและแบบประเมนิ คุณลกั ษณะอนั พึงประสงคข องนักเรยี น 4. แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรอื่ ง ลลี านาฏยศัพทและภาษาทา จำนวน 20 ขอ 5. ระยะเวลาการดำเนนิ งานวจิ ยั เดือนพฤศจิกายน – เดือนธนั วาคม ของภาคเรียนที่ 2 ปก ารศึกษา 2564 นยิ ามศพั ทเฉพาะ ชุดฝกทกั ษะการปฏบิ ัตทิ ารำ หมายถงึ เอกสารท่ีผูร ายงานพัฒนาขึน้ เพื่อใชประกอบการเรียน ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2 เรื่อง ลีลานาฏยศัพทและภาษาทา รายวิชาดนตรี - นาฏศิลป ในเอกสารประกอบดวย จุดประสงคการเรียนรู แบบทดสอบกอนเรียน ใบความรู แบบฝกหัด และ แบบทดสอบหลัง พรอ มเฉลยแบบฝก หัดและเฉลยแบบทดสอบ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หมายถึง คะแนนทไ่ี ดจากการทำแบบทดสอบวัดผลสมั ฤทธ์ิ เร่อื ง ลีลานาฏยศัพทและภาษาทา ท่ีผูรายงานสรางขน้ึ เปนขอ สอบแบบเลือกตอบมี 3 ตัวเลอื ก จำนวน 20 ขอ โรงเรยี น หมายถึง โรงเรยี นวดั เกาะเลง่ิ อำเภอบางปะหัน จังหวดั พระนครศรอี ยธุ ยา สำนกั งานเขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาพระนครศรอี ยธุ ยา เขต 1 นักเรียน หมายถึง นักเรียนชั้นประถมศกึ ษาปท ี่ 2 ภาคเรยี นที่ 2 ปการศึกษา 2564 โรงเรียนวัดเกาะเลิ่ง อำเภอบางปะหัน จังหวดั พระนครศรีอยธุ ยา สำนักงานเขตพ้ืนทีก่ ารศกึ ษา ประถมศึกษาพระนครศรีอยธุ ยา เขต 1

5 ประโยชนคาดวาจะไดร ับ นกั เรยี นสามารถเขา ใจบทเรียนไดดียงิ่ ข้ึน และคนทีไ่ มเขาใจมโี อกาสไดศึกษาชุดฝก ทกั ษะการ ปฏิบัตทิ ารำ เรือ่ ง ลีลานาฏยศัพทและภาษาทาทง้ั ในเวลาเรยี นและนอกหองเรยี น นักเรยี นมีผลสัมฤทธท์ิ างการเรยี นวชิ าดนตรี - นาฏศิลป เรอ่ื ง ลีลานาฏยศพั ทและภาษาทา อยใู นระดบั ที่นาพงึ พอใจ กรอบแนวคิดในการวิจยั ตวั แปรตน ตัวแปรตาม ชดุ ฝกทกั ษะการปฏบิ ัติทา รำ เรือ่ ง นกั เรียนมีผลสัมฤทธท์ิ างการเรียนที่ดขี ้นึ ลีลาภาษาทาและนาฏยศพั ท และมคี าผานเกณฑท ก่ี ำหนด

6 บทท่ี 2 หลักการ แนวคิด และทฤษฎีทเี่ ก่ยี วขอ ง ในการวจิ ยั ครั้งน้ี ผรู ายงานไดศ กึ ษาเอกสารและงานวิจยั ทเี่ ก่ียวขอ ง ดงั ตอไปน้ี 1. เอกสารทเ่ี กย่ี วขอ งกับนาฏศิลปไทย 2. ผลสมั ฤทธิ์ทางการเรยี น 3. การสอนวชิ าการ 4. แนวคิดและทฤษฎีทเี่ กยี่ วขอ งกบั ชุดฝกทกั ษะการปฏิบตั ิ 5. งานวิจยั ทเ่ี กย่ี วขอ ง 1. เอกสารท่เี ก่ียวขอ งกบั นาฏศิลปไ ทย ความหมายของนาฏยศัพทแ ละภาษาทานาฏศลิ ป นาฏศิลปไทย เปนศิลปะชนิดหนึ่งในสาขาวิจิตรศิลป ที่ประกอบดวยวรรณกรรม จิตรกรรม สถาปตยกรรม ประติมากรรม และดนตรีนาฏศิลป อันเปนศิลปะที่สรางสรรคความงาม กอใหเ กิดอารมณแ ละพุทธิปญ ญา การศกึ ษานาฏศลิ ปไ ทยจงึ เปน การศึกษาวฒั นธรรมท่ีสำคญั สาขาหนึ่ง ซึ่งนอกจากจะแสดงถงึ ความเปน ชาตทิ ี่มีความเจรญิ รุงเรืองมาแตอ ดีตกาลแลว ยังมลี ักษณะ เฉพาะเปน ของตนเอง แสดงถงึ เอกลกั ษณความเปน ไทย นอกจากนี้นาฏศิลปไทยยงั เปนแหลงรวมศลิ ปะหลายอยาง เขาดวยกัน เชน ศิลปะในการออกแบบตัดเย็บเครื่องแตงกาย การกอสราง การเขียนบท เปนตน การศึกษาความรู พื้นฐานเกี่ยวกับนาฏศิลปไทย และการฝกหัดนาฏศิลปไทยชุดตาง ๆ เปนสิ่งที่จะ สงเสริมใหผูนั้นเปนเยาวชนที่ดีในอนาคตสามารถที่จะสรางสรรคอนุรักษและถายทอดใหแกอนุชน รุนหลังสืบไปได นาฏศิลป เปน คำสมาส แยกได 2 คำ คือ นาฏ และ ศลิ ป นาฏ หมายถึง การรายรำและการเคลือ่ นไหวไปมา ศลิ ป หมายถงึ การแสดงออกเพอ่ื สนองความตองการทางอารมณ การลอกเลยี นแบบ การ ถายทอดความหมายตาง ๆ หรือ เปนสิ่งที่มนุษยเกิดจินตนาการในอันที่จะแสดงคุณคาแหงความงาม ออกมาในรูปแบบตาง ๆ หรือไดพบเห็นจากธรรมชาติแลวนำมาดัดแปลงประดิษฐขึ้นใหมีความวิจิตร ละเอียดออ น ซาบซ้ึง ซึ่งตรงกบั คำภาษาอังกฤษวา “Arts” ฉะนั้น “นาฏศิลป” หมายถึง ศิลปะการฟอนรำ ระบำ เตน เลนดนตรีและการขับรอง ที่มนุษยประดิษฐดัดแปลงขึ้นจากธรรมชาติดวยความประณีตอันลึกซ้ึง เพียบพรอมไปดวยความวิจิตร

7 บรรจงละเอียดออน นาฏศิลปไ ทยจึงเปนศิลปะที่สรา งสรรคความงามทางดานวฒั นธรรมและเอกลักษณ ความเปน ไทยท่ีมคี วามเจรญิ รุงเรืองมาแตอ ดตี กาล นาฏยศัพท ความหมายของคำวา “นาฏยศัพท” คำวา “นาฏยศัพท” เปนคำสมาสประกอบดวยคำสองคำคือ นาฏย+ ศัพท พจนานุกรมฉบับบัณฑติ ยสถาน พ.ศ. 2542 ไดใ หความหมายดังนี้ นาฏย (นาดตะยะ-) หมายถงึ การฟอนรำ, การแสดงละคร ศพั ท หมายถงึ เสียง,คำ,คำยากทีต่ อ งแปล ,ศัพทเฉพาะวชิ า ผูเชี่ยวชาญและผูรูทางดานนาฏศลิ ป กลาวถึงความหมายของคำวา “นาฏยศัพท” ไว ดังนี้ อาคม สายาคม (2525) ไดใหความหมายของคำวา “นาฏยศัพท” หมายความ รวมถึงนาฏยศัพทที่ใชกับการแสดงโขน และนาฏยศัพทบางคำที่ใชเฉพาะในการรำแตละเพลงเทาน้นั เชนในการรำแมบ ท (ชมตลาด) สุมนมาลย นิ่มเนติพนั ธ (2532) ใหความหมายวา นาฏยศัพท หมายถึง ศัพทที่ใช สำหรบั การละครโดยเฉพาะ นิตยา จามรมาน (2541) ใหความหมายวานาฏยศัพท หมายถงึ คำเฉพาะที่บัญญัติ ข้ึนเพือ่ ใชส่อื ความหมายใหรับรู และเขา ใจตรงกันในวงการนาฏศิลป เปนการรวมกลุมคำตาง ๆ ท่ีบอก ใหร ูเกย่ี วกบั การปฏิบัตลิ ลี าทา รำในนาฏศิลปโขน-ละคร อรวรรณ ขมวัฒนา (2557) ใหความหมาย นาฏยศัพท หมายถึงศัพทที่เกี่ยวกับ ลักษณะทา รำทีใ่ ชใ นการฝก หดั เพ่อื ใชในการแสดงโขน-ละคร จากความหมายตาง ๆ ขางตนกลาวโดยสรุปไดวา นาฏยศัพท หมายถึง คำเฉพาะที่ ใชเ รยี กชื่อทารำเพ่อื สื่อความหมายใหรบั รูในการแสดงนาฏศิลปไ ทย เชน จบี ตั้งวง ประเทา กระดกเทา ฯลฯ เปน การสอ่ื ความหมายระหวางผสู อนกบั ผูเรยี น ใหรับรแู ละเขาใจตรงกัน เพ่ือรพู น้ื ฐานแรกเร่ิมการ ฝกหัดเกี่ยวกับการใชรางกายแตละสวนปฏิบัติประกอบการฝกหดั ในลักษณะทานิ่งหรือทาเคลื่อนไหว โดยแยกตามโอกาสทีน่ ำไปใช ที่มาของคำวา “นาฏยศัพท” คำวา “นาฏยศัพท” ที่ใชสื่อความหมาย เรียกลีลาทารำนั้น กลาวไดวามีมาแต โบราณกาล ตั้งแตกำเนดิ นาฏศลิ ปไทยเปนตน มา เชน จีบ ตั้งวง ประเทา กระดกเทา ฯลฯ เปนการส่ือ ความหมายระหวางผูสอนกับผูเรียน ผูควบคุมการแสดงกับผูแสดงใหรับรูและเขาใจตรงกัน คำตาง ๆ ดังกลาว จำแนกแตกตางกันไปตามประเภทของโอกาสที่นำไปใช ซึ่งอาจเรียกขานแตกตางกันไปตาม ความหมายและความเขาใจของครูผูสอนแตละสำนัก ตอมาเมื่อมีการจัดการศึกษาดานนาฏศิลปเปน

8 ระบบการศึกษา จึงมีการบัญญตั คิ ำเฉพาะ เพื่อรวมเรียกกลุม คำทีส่ ื่อความหมายเกีย่ วกับการปฏิบตั ิทา รำ และรปู แบบการแสดงวา “นาฏยศัพท” ตามประเภทของโขน-ละครและโอกาสทนี่ ำไปใช คำวา “นาฏยศัพท” ไดเริ่มนำมาใชในวงการนาฏศิลปไทยในสมัยกรุงรัตนโกสินทร ราวรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาเจาอยูหวั รัชกาลท่ี 6 ตอ มาภายหลงั สงครามโลกครง้ั ที่ 2 ใน ป พ.ศ. 2489 กรมศลิ ปากรไดฟ น ฟกู ารศกึ ษาวิชานาฏศลิ ปแ ละดรุ ยิ างคและปรับปรงุ การแสดงนาฏศิลป โ ข น - ล ะ ค ร ต า ม แ บ บ แ ผ น ก า ร แ ส ด ง ใ น ส ม ั ย ร ั ต น โ ก ส ิ น ท ร  ร ั ช ส ม ั ย พ ร ะ บ า ท ส ม เด็ จ พระจุลจอมเกลา เจาอยูหวั รัชกาลที่ และรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาเจาอยูห ัว รัชกาลที่ 6 จึงไดมีการปรบั ปรุงสรางหลักสูตรการเรียนการสอนวิชานาฏศิลปโขน-ละคร และดุริยางคใหผูเ รียนได ศกึ ษาความรทู ้งั ภาคทฤษฎคี วบคกู นั ไป อกี ท้ังยังบรรจุในวิชานาฏยศัพทและศพั ทสังคีตในหลกั สูตรดวย จากการปฏบิ ัตดิ ังกลาวทำใหน าฏยศัพท แพรห ลายไปในวงการศึกษาวิชานาฏศิลปไทย ตามสถานศึกษาตา งๆท่วั ไปในระดับประถม มธั ยมและอุดมศึกษาจวบจนปจ จบุ นั นาฏยศัพท เปนศัพทที่สื่อความหมายใหรับรูและเขาใจตรงกันระหวางครูผูสอนกับ ผูเรียน เพ่ือรูพ้ืนฐานแรกเริม่ การฝกหัดเกี่ยวกับการใชรางกายแตละสวน ปฏิบัติประกอบการฝก หดั ใน ลักษณะทานิ่งหรือทาเคลื่อนไหว ศัพทบางคำที่ใชในนาฏศิลปโขน-ละคร เรียกเหมือนกันแตปฏิบัติ ตางกัน ศัพทบางคำปฏิบัติเหมือนกันแตเรียนตางกัน ซึ่งขึ้นอยูกับการถายทอดและการสอนของครู อยางไรก็ตามศัพทบางคำใชแกไขขอบกพรองของผูเรียนใหปฏิบัติถูกตองไดสัดสวนสวยงาม เปนการ ประหยดั เวลาไมต องอธิบายยืดยาว แยกตามโอกาสที่นำไปใช ไดแ ก 1. นาฏยศัพทประกอบการเรยี นการสอน 2. นาฏยศพั ทประกอบการแสดง ซึง่ จำแนกเปน 2 ลักษณะคอื 1) นาฏยศัพทเบื้องตน ใชในการวางพนื้ ฐานแรกเร่ิมฝกหดั รำ ไดแ ก ดันเอว ดันไหล ทับหนาจมูกเทา เปน ตน 2) นาฏยศพั ทขน้ั พนื้ ฐาน ใชส อื่ ความหมายเกีย่ วกบั รา งกายสว นตางๆ ในการปฏิบตั ิ ลีลาทา รำ แบง ออกเปน 2.1) ลกั ษณะทาน่ิง เชน ต้งั มือ ตงั้ วง จีบคว่ำ จีบหงาย กา วหนา กาวขาง กาวไขว เหลยี่ มกระดกเทา เหล่ือมเทา เปน ตน 2.2) ลักษณะทาเคลื่อนไหว เปนลีลาเชื่อมทารำใหออนไหวงดงาม เชน คลายจีบ มวนมือ สอดจบี หยบิ จีบ วาดแขน ประ แตะเทา กระทุง ยืด-ยุบ หม เขา เปน ตน 2.3) คำเรยี กที่ใชแกไ ขขอบกพรอง ใชส่ือความหายเมื่อผูเ รียนปฏิบัตทิ ารำไม ถกู ตอ งไมไดส ัดสว น ไมสวยงาม เชน กด (กดคาง กดไหล) เปด (เปด คาง เปด แขน) ทับ (ทับหนาขา) กนั (กันวง กนั เขา ) เปน ตน

9 ประเภทของนาฏยศพั ท นาฏยศัพทสำคัญที่ใชในการรำนาฏศิลป เปนศัพทที่เกี่ยวกับการเรียนการสอน ซง่ึ เปน นาฏยศพั ทข ้ันพ้ืนฐาน มีดังน้ี นามศพั ท หมายถึง ศพั ทท ่ีเรียกชื่อทา รำหรอื ชอ่ื ทาท่บี อกอาการการกระทำของ ผนู นั้ เชน วง จีบ กระดก ยกเทา กา วเทา ประเทา กระทงุ แตะเทา เปน ตน กิริยาศัพท หมายถึง ศัพทที่ใชเรียกในการปฏิบัติบอกอาการกิริยา ซึ่งแบง ออกเปน ศัพทเสริม หมายถึง ศัพทที่ใชเรียกเพื่อปรับปรุงทาทีใหถูกตองสวยงาม เชน กันวง ลดวง สงมือ ดึงมือ หักขอ หลบศอก เปดคาง กดคาง ทรงตัว เผนตัว ดึงไหล กดไหล ดึงเอว กดเกลยี วขาง ทับตัว หลบเขา ถีบเขา แข็งเขา กันเขา เปดสน ชกั สน ศัพทเสื่อม หมายถึง ศัพทที่ใชเรียกชือ่ ทา รำหรือทว งทขี องผูร ำที่ไมถ ูกตองตาม มาตรฐาน เพื่อใหผูรำรูตัว และแกไขทาทีของตนใหดีขึ้น เชน วงลา วงคว่ำ วงเหยียด วงหัก วงลน คอดมื่ คางไก ฟาดคอ เกรง็ คอ หอบไหล ทรุดตัว ขยมตัว เหล่ียมลา รำแอ รำลน รำเล้ือย รำล้ำจังหวะ รำหนวงจงั หวะ นาฏยศัพทเบ็ดเตล็ด หมายถึง ศัพทตางๆที่ใชเรียกในภาษานาฏศิลป นอกเหนอื ไปจากนามศัพท และกิริยาศพั ท เชน จีบยาว จีบสนั้ ลักคอ เดินมือ เอียงทางวง คืนตัว ออน เหลยี่ ม เหลีย่ มลาง แมทา ทา-ที ขึ้นทา ยนื เขา ทลายทา นายโรง พระใหญ - พระนอ ย นาง กษัตรยิ  นางตลาด ผเู มยี ยนื เครอ่ื ง ศัพท ภาษาทานาฏศลิ ป ความหมายของคำวา “ภาษาทานาฏศิลป” ภาษาทานาฏศิลป หมายถึง ภาษาทางนาฏศิลปเหมือนเปนภาษาพูดโดยไมตอง เปลงเสียงออกมา แตอาศัยสวนประกอบอวยั วะของรางกาย แสดงออกมาเปนทาทางส่อื ใหผ ูชมสามารถ เขาใจไดและถาไดมีการแนะนำในการใชทาทางตาง ๆ กอนบางพอสมควรแลว ยิ่งจะทำใหรูเรื่องราว ความเขาใจเพมิ่ ความสนกุ สนานมากขน้ึ พ้ืนฐานของการใชภาษาทาน้ีสว นมากจะนำมาจากทาธรรมชาติ แตนำมาประดิษฐดัดแปลงใหมคี วามออนชอยและสวยงาม กิริยาทาทางที่แสดงออกมาเปนภาษาทา น้ี จำแนกไดเปน 3 ประเภทคอื 1. กิริยาท่ีใชแทนคำพดู เชน การรบั ปฏิเสธ ส่งั เรยี กเขา มา ฯลฯ 2. เปนกริ ยิ าอาการหรืออริ ิยาบถ เชน ยืน เดนิ นัง่ นอน เคารพ ฯลฯ 3. กริ ิยาท่ีแสดงถึงอารมณภ ายใน เชน เสยี ใจ ดีใจ โศกเศรา รกั โกรธ ฯลฯ ภาษาทา นาฏศิลป ทีใ่ ชในการรำไทยหรือนาฏศิลปไทยมี 2 แบบ คือ

10 แบบที่ 1 เปนภาษาทาที่มาจากธรรมชาติ แตมีการปรบั ปรุงทาทางใหดูงดงาม ออน ชอ ยยงิ่ ขนึ้ เชน ทาเรียก ปฏิเสธ ยิม้ รองไห สนกุ สนาน รกั โกรธ เปนตน แบบที่ 2 เปน ภาษาทาท่ีมาจากการประดษิ ฐข ึน้ โดยตรง เพ่อื ใหม ีเพยี งพอ ใชก บั คำรอ งหรือคำบรรยายท่ีจะตองแสดงออกมาเปน ทารำ เชน คำวา สวยหรอื งาม จะใชทา ประดิษฐ จากการรำแมบทใหญคอื ใชทา “เฉิดฉิน” การแสดงความย่ิงใหญ ใชทา “นภาพร” หรือทา “พรหมส่ี หนา ” เปน ตน 2. ผลสมั ฤทธ์ิทางการเรยี น ความหมายของผลสมั ฤทธ์ทิ างการเรยี น ผลสมั ฤทธ์ิทางการเรยี นเปนความสามารถของนกั เรียนในดานตางๆ ซึง่ เกดิ จากนกั เรียนไดรับ ประสบการณจ ากกระบวนการเรยี นการสอนของครู โดยครูตองศกึ ษาแนวทางในการวดั และประเมินผล การสรา งเครือ่ งมือวัดใหมคี ุณภาพนนั้ ไดมผี ใู หความหมายของผลสมั ฤทธิ์ทางการเรียนไวด ังน้ี ปราณี กองจินดา (2549) กลาวา ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หมายถึง ความสามารถหรือ ผลสำเร็จที่ไดร บั จากกิจกรรมการเรยี นการสอนเปนการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมและประสบการณเรียนรู ทางดานพุทธิพิสยั จติ พสิ ัย และทักษะพสิ ยั และยงั ไดจำแนกผลสมั ฤทธิท์ างการเรยี นไวตามลักษณะของ วตั ถปุ ระสงคของการเรียนการสอนที่แตกตา งกนั มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช (2546) ใหความหมายวา การวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เปนการวดั ความสำเร็จทางการเรียน หรอื วดั ประสบการณทางการเรียนท่ีผูเรยี นไดร ับจากการเรียนการ สอน โดยวดั ตามจดุ มงุ หมายของการสอนหรอื วัดผลสำเรจ็ จากการศึกษาอบรมในโปรแกรมตา ง ๆ ไพโรจน คะเชนทร (2556) ใหคำจำกัดความผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวา คือคุณลักษณะ รวมถึงความรู ความสามารถของบุคคลอันเปนผลมาจากการเรยี นการสอน หรือ มวลประสบการณท้ัง ปวงที่บุคคลไดรับจากการเรียนการสอน ทำใหบุคคลเกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมในดานตางๆ ของ สมรรถภาพทางสมอง ซึ่งมีจุดมุงหมายเพื่อเปนการตรวจสอบระดับความสามารถสมองของบุคคลวา เรยี นแลวรอู ะไรบา ง และมีความสามารถดานใดมากนอยเทาไร ตลอดจนผลท่ีเกดิ ข้นึ จากการเรียนการ ฝกฝนหรือประสบการณตางๆ ท้ังในโรงเรียน ที่บาน และสิ่งแวดลอมอื่นๆ รวมทั้งความรูสึก คานิยม จริยธรรมตางๆ ก็เปนผลมาจากการฝกฝนดวย ดังนน้ั จึงสรปุ ไดวาผลสมั ฤทธิท์ างการเรียน หมายถึง ผลที่เกิดจากกระบวนการเรียนการสอนที่ จะทำใหนกั เรยี นเกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม และสามารถวัดไดโ ดยการแสดงออกมาท้งั 3 ดาน คือ ดา นพทุ ธพิ ิสัย ดานจติ พิสัย และดา นทักษะพิสัย

11 การวัดผลสัมฤทธท์ิ างการเรยี น การวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนมีความจำเปนตอการเรียนการสอน หรือการตัดสินผลการ เรยี น เพราะเปน การวดั ระดับความสามารถในการเรยี นรขู องบุคคลหลงั จากท่ีไดร บั การฝกฝน โดยอาศัย เคร่อื งมอื ประเภทแบบทดสอบวัดผลสมั ฤทธ์ซิ ง่ึ เปนเครื่องมอื ทนี่ ยิ มมากทสี่ ุด การวัดผลสมั ฤทธิ์ทางการเรยี นตามแนวคิดของ Bloom (1982) ถอื วา สิ่งใดก็ตาม ทีม่ ปี ริมาณ อยูจริงสิ่งนั้นสามารถวัดได ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก็อยูภายใตกรอบแนวคิดดังกลาว ซึ่งผลการวัดจะ เปนประโยชนในลักษณะทราบและประเมินระดับความรู ทักษะและเจตคติของนักเรียน และระดับ ความรคู วามสามารถตามแนวคิดของ Bloom มี 6 ระดับ ดังน้ี 1) ความจำ คือ สามารถจำเรื่องตาง ๆ ได เชน คำจำกัดความสูตรตาง ๆ วิธีการ เชน นักเรียนสามารถบอกชื่อสารอาหาร 5 ชนิดได นักเรียนสามารถบอกชื่อธาตุที่เปนองคประกอบของ โปรตีนไดค รบถวน 2) ความเขา ใจ คอื สามารถแปลความ ขยายความ และสรุปใจความสำคญั ได 3) การนำไปใช คือ สามารถนำความรู ซ่งึ เปน หลักการ ทฤษฎี ฯลฯ ไปใชในสภาพการณที่ ตางออกไปได 4) การวิเคราะห คือ สามารถแยกแยะขอมูลและปญหาตาง ๆ ออกเปนสวนยอยเชน วเิ คราะหองคประกอบ ความสัมพันธ หลักการดำเนินการ 5) การสังเคราะห คือ สามารถนำองคประกอบ หรือสวนตาง ๆ เขามารวมกันเปน หมวดหมอู ยา งมคี วามหมาย 6) การประเมินคา คือ สามารถพจิ ารณาและตัดสนิ จากขอ มูล คุณคา ของ หลักการโดยใช มาตรการทผ่ี อู นื่ กำหนดไวห รือตัวเองกำหนดขึ้น เยาวดี วิบูลยศรี (2540) ไดกลาวถึงขอ ตกลงเบื้องตนที่ควรคำนึงถึงในการสรางแบบทดสอบ ผลสมั ฤทธ์ไิ วดงั นี้ 1) เนอื้ หา หรอื ทักษะภายในขอบเขตที่ครอบคลุมในแบบทดสอบวดั ผลสัมฤทธิ์น้นั จะตอง สามารถจำกัดอยูในรูปของพฤติกรรม ซงึ่ มีความเฉพาะเจาะจงในลกั ษณะท่ีจะสอ่ื สารไปยังบุคคลอ่ืนได ถาเปาหมายทางการศึกษาไมสามารถจำกัดอยูในรูปของพฤติกรรมแลว ยอมไมสามารถที่จะวัดไดใน ลักษณะของผลสัมฤทธิไ์ ดอ ยา งชดั เจน 2) ผลิตผลที่แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์วัดนั้น จะตองเปนผลติ ผลเฉพาะที่เกิดขึ้นจากการ เรียนการสอนตามวตั ถปุ ระสงคท ีต่ อ งการเทานนั้ จะวดั ผลผลติ ผลอยางอ่ืนไมไ ด 3) ผลสัมฤทธิ์หรือความรูตาง ๆ ที่แบบทดสอบผลสัมฤทธิ์วัดไดนั้น ถาจะนำไป เปรียบเทยี บกนั แลว ผูเขาสอบทกุ คนจะตอ งมโี อกาสไดเรยี นรูในเรื่องน้นั ๆ เทาเทยี มกัน

12 แบบทดสอบวัดผลสมั ฤทธิท์ างการเรียน สมบูรณ ตันยะ (2545) ไดใหความหมายวา แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียนเปน แบบทดสอบที่ใชสำหรับวัดพฤติกรรมทางสมองของผูเรียนวา มีความรู ความสามารถใน เรื่องที่เรียนรู มาแลว หรือไดรับการฝกฝนอบรมมาแลวมากนอยเพียงใด สวน พิชิต ฤทธิ์จรูญ (2544) กลาววา แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเปน แบบทดสอบที่ใชวัดความรู ทักษะ และความสามารถทาง วิชาการทีผ่ เู รียนไดเรียนรมู าแลว วา บรรลผุ ลสำเร็จตามจุดประสงคท ีก่ ำหนดไวเ พยี งใด พิชิต ฤทธิ์จรูญ (2545) กลาววา แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หมายถึง แบบทดสอบที่ใชว ัดความรู ทกั ษะ และความสามารถทางวชิ าการทน่ี ักเรยี นไดเรียนรูมาแลววาบรรลุผล สำเร็จตามจดุ ประสงคท ี่กำหนดไวเพียงใด สมพร เชื้อพันธ (2547) กลาววา แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หมายถึง แบบทดสอบหรอื ชุดของขอสอบท่ีใชวัดความสำเร็จหรือความสามารถในการทำกิจกรรมการเรียนรูของ นักเรียนที่เปนผลมาจากการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนของครูผูสอนวาผานจุดประสงคการเรียนรู ที่ตั้งไวเพียงใด ดังนนั้ สรุปไดวา แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน คอื แบบทดสอบที่ใชว ัดความรู และ ทกั ษะความสามารถจากการเรยี นรูใ นอดตี หรือในสภาพปจ จบุ นั ของแตล ะบุคคล ประเภทของแบบทดสอบวัดผลสมั ฤทธท์ิ างการเรยี น ไพโรจน คะเชนทร (2556) ไดจัดประเภทของแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน แบง ออกเปน 2 ประเภท คือแบบทดสอบที่ครูสรางขึ้นเอง (Teacher made tests) และแบบทดสอบ มาตรฐาน (Standardized tests) ซึ่งทั้ง 2 ประเภทจะถามเนื้อหาเหมือนกนั คือถามสิ่งที่ผูเรียนไดรับ จากการเรยี นการสอนซึ่งจัดกลุมพฤตกิ รรมได 6 ประเภท คอื ความรู ความจำ ความเขา ใจ การนำไปใช การวิเคราะห การสงั เคราะห และการประเมิน 1. แบบทดสอบท่ีครสู รา งขน้ึ เปน แบบทดสอบทคี่ รูสรางขน้ึ เองเพอ่ื ใชในการทดสอบผูเรียน ในช้นั เรยี น แบงเปน 2 ประเภท คอื 1.1 แบบทดสอบปรนัย (Objective tests) ไดแก แบบถูก – ผิด (True-false) แบบ จับคู (Matching) แบบเติมคำใหสมบูรณ (Completion) หรือแบบคำตอบสั้น (Short answer) และ แบบเลือกตอบ (Multiple choice) 1.2 แบบอัตนัย (Essay tests) ไดแก แบบจำกัดคำตอบ (Restricted response items) และแบบไมจำกัดความตอบ หรือ ตอบอยา งเสรี (Extended response items) 2. แบบทดสอบมาตรฐาน (Standardized tests) เปนแบบทดสอบทส่ี รา ง โดยผเู ช่ยี วชาญ ท่ีมคี วามรูในเน้อื หา และมที กั ษะการสรา งแบบทดสอบ มกี ารวเิ คราะหหาคุณภาพของแบบทดสอบ มีคำ ชี้แจงเกี่ยวกับการดำเนินการสอบ การใหคะแนนและการแปลผล มีความเปนปรนัย (Objective) มี

13 ความเที่ยงตรง (Validity) และความเชื่อมั่น (Reliability) แบบทดสอบมาตรฐาน ไดแก California Achievement Test, Iowa Test of Basic Skills, Standford Achievement Test แ ล ะ the Metropolitan Achievement tests เปนตน สว นพวงรตั น ทวรี ตั น (2543) ไดจัดประเภทแบบทดสอบไว 3 ประเภท ดงั นี้ 1. แบบปากเปลา เปนการทดสอบที่อาศัยการซักถามเปน รายบุคคล ใชไดผลดีถามีผูเขา สอบจำนวนนอย เพราะตองใชเวลามาก ถามไดละเอยี ด เพราะสามารถโตต อบกนั ได 2. แบบเขียนตอบ เปน การทดสอบทีเ่ ปลยี่ นแปลงมาจากการสอบแบบปากเปลา เน่ืองจาก จำนวนผเู ขา สอบมากและมีจำนวนจำกดั แบง ไดเปน 2 แบบ คือ 1). แบบความเรียง หรอื อตั นยั เปน การสอบทใ่ี หผ ูต อบไดรวบรวมเรียบเรียงคำพูดของ ตนเองในการแสดงทัศนคติ ความรูสึก และความคิดไดอยางอิสระภายใตหัวเรื่องที่กำหนดให เปน ขอสอบที่สามารถ วัดพฤติกรรมดานการสังเคราะหไดอยางดี แตมีขอเสียที่การใหคะแนน ซึ่งอาจไม เท่ยี งตรง ทำใหม ีความเปนปรนัยไดย าก 2). แบบจำกัดคำตอบ เปนขอสอบ ที่มีคำตอบถูกใตเงื่อนไขที่กำหนดใหอยางจำกัด ขอสอบแบบน้ีแบงออกเปน 4 แบบ คอื แบบถกู ผดิ แบบเติมคำ แบบจับคู และแบบเลอื กตอบ 3. แบบปฏิบัติ เปนการทดสอบที่ผูสอบไดแสดงพฤติกรรมออกมาโดยการกระทำหรือลง มือปฏิบัติจรงิ ๆ เชน การทดสอบทางดนตรี ชางกล พลศึกษา เปนตน สรุปไดวา แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน แบงได 2 ประเภท คือ แบบทดสอบ มาตรฐาน ซึ่งสรางจากผูเชี่ยวชาญดานเนื้อหาและดานวัดผลการศึกษา มีการหาคุณภาพเปนอยางดี สวนอีกประเภทหนึ่ง คือแบบทดสอบที่ครูสรางขึ้น เพื่อใชในการทดสอบในชั้นเรียน ในการออกแบบ ทดสอบวัดผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนภาษาทาและนาฏยศัพท ผูวจิ ยั ไดเลือกแบบทดสอบท่ีผูวิจัยสรางข้ึน แบบปฏิบัติ ในการวัดความสามารถ และเลือกแบบทดสอบแบบเลือกตอบที่จำกัดคำตอบโดยการ เลือกตอบจากตัวเลอื กท่ีกำหนดให ในการวัดความรูความเขาใจในการปฏิบัติทารำภาษาทาและนาฏย ศพั ท การวางแผนการสรางและการเลือกชนิดของแบบทดสอบใหเหมาะสมกบั เน้อื หา ในการสรางแบบทดสอบใหค รอบคลุมเนื้อหาและสามารถวัดพฤตกิ รรมไดเหมาะสมกับเนื้อหา ควรมีการสรา งตารางวิเคราะหหลักสูตร (Developing the table of specifications) เพือ่ เปน แนวทาง ในการสรา งเหมอื นกับการเขยี นแบบสรา งบาน ทเ่ี รยี กกนั วา Test blueprint ตารางวิเคราะหหลักสูตร ประกอบดวยหวั ขอเนอื้ หา และวัตถปุ ระสงคการเรียนรกู ับพฤตกิ รรมท่ีตอ งการจะวดั การสรางตารางวิเคราะหหลักสูตรเริ่มที่การสรางตาราง 2 มิติ คือแนวตั้งเปนพฤติกรรมท่ี ตองการจะวัด ประกอบดวย ความจำ ความเขาใจ การนำไปใช การวิเคราะห การสังเคราะห และการ ประเมินคา สวนแนวนอนเปนหัวขอเนื้อหาหรือวัตถุประสงคการเรียนรู ซึ่งขึ้นอยูกับเนือ้ หาและ/หรือ

14 วตั ถุประสงคข องวชิ านั้น จากนน้ั จึงกำหนดน้ำหนกั ของเนือ้ หา พิจารณาจากความสำคัญของเนือ้ หานั้นๆ โดยอาจกำหนดนำ้ หนกั เปนรอ ยละ พรอ มกับกำหนดพฤตกิ รรมทตี่ องการจะวัดและกำหนดความสำคัญ โดยพิจารณาจากจุดประสงคการเรียนรูควบคูไปกับเนื้อหา สุดทายจึงกำหนดแบบทดสอบที่จะใชวัด เชน แบบถูกผดิ แบบจบั คู แบบเตมิ คำ แบบเลือกตอบ หรอื แบบอตั นยั เปนตน 3. การสอนวชิ าการ การสอนวชิ าการ เปน ภาวะอนั หนกั แกผูสอนอยา งย่งิ เพราะนกั เรียนในช้ันมีทัง้ เรียนเกงและ นักเรียนที่เรียนออน ถาครูนาฏศิลปสอนโดยวิธีเดียวกนั นักเรียนที่เรียนเกงก็สามารถ เขาใจไดรวดเร็ว และไมมีปญหามากนัก แตนักเรียนที่เรียนออนอาจไมเขาใจมากนัก จึงทำใหเกิดความเบื่อหนาย ไม อยากเรียน จึงมีความจำเปนที่จะตองหาวิธีการสอนที่จะใหนักเรียนทุกคนสามารถเขาใจได และ สนองตอบตอความแตกตางทางสติปญญา (ยุพิน พิพิธกุล. 2527 : 276) ดังนั้น การสอนวิชานาฏศิลป เพื่อใหไดผลดี และเปนไปตามความสามารถหรือความแตกตางระหวางบุคคล ยุพิน พิพิธกุล (2530 : 174) ไดเ สนอวิธกี ารสอนนาฏศิลปไ วหลายวิธีคอื 1. วิธีสอนแบบบอกใหรู เปนวิธีสอนที่ครูเปนผูบอกใหนักเรียนเปนผูตีความ เมื่อครู ปรารถนาที่จะใหนักเรยี นรูเรือ่ งใด ครูก็จะอธบิ ายและมักจะสรุปเสียเอง ในขณะทีค่ รูอธิบายนั้น ครูจะ วเิ คราะห แยกแยะใหเห็น และตีความใหน ักเรยี นเขาใจ ครูอาจจะมวี ัสดุการสอนมาแสดงใหดู แตครูใช ประกอบการอธิบายหรือการบอกของครู เพื่อใหนกั เรียนติดตามในการสอนกฏหรอื สูตร ครูมักจะบอก สตู รนนั้ และบอกวา นำไปใชอยางไร โดยยกตวั อยา งประกอบ เสรจ็ แลว ครูกใ็ หนกั เรียนลองทำแบบฝกหัด โดยใชสตู รนัน้ ถา นกั เรยี นทำไดกแ็ สดงวา นกั เรียนเขาใจ 2. วธิ ีสอนแบบบรรยาย เปนการสอนแบบบอกใหรูเชน เดยี วกัน การสอนแบบนี้ครูจะเปน ฝายพูดเปนสวนมาก โดยมุงจะปอนเนื้อหาวิชาใหแกนักเรียนเพียงฝายเดียว นักเรียนจะเปนผูฟงครู อาจจะใชส ือ่ การสอนประกอบการบรรยายกไ็ ด 3. วิธสี อนแบบสาธิตเปนการแสดงใหน ักเรยี นดู ซ่งึ ผแู สดงจะใชวสั ดปุ ระกอบการสอนหรือ จะแสดงโดยวิธีใดก็ตาม ใหนักเรียนสามารถสรุปบทเรียนไดจากการแสดงนั้น ๆ การแสดงนั้นอาจจะ แสดงโดยครู หรือโดยนกั เรียนกไ็ ด และในบางครงั้ ครูและนกั เรียนอาจจะรว มกันแสดงกิจกรรม นั้น ๆ 4. วิธีสอนแบบทดลอง เปนการสอนที่ใหนักเรียนไดก ระทำดวยตนเอง เพื่อคนหาขอสรปุ การทดลองน้นั อาจทดลองเปน รายบคุ คลหรอื เปนกลมุ ก็ได 5. วิธีสอนแบบถาม – ตอบ เปนกลวิธีสอนที่ใชแ ทรกกับวิธีสอนอื่น ๆ ซึ่งนับวา เปนวิธีท่ี สำคญั วิธหี นึง่ ครูบางคนคิดวา วิธีสอนท่ีดีน้ันจะตอ งมสี อื่ การสอนเสมอ ความจรงิ แลว ยงั มีวธิ ีสอนที่ดอี ีก คือ “วิธีสอนแบบถาม – ตอบ” ถาครสู ามารถใชคำถามท่ดี ีนกั เรียนสามารถเขา ใจกย็ อมใชไ ด

15 6. วิธีสอนแบบฮิวริสติค ไดรับมาจากภาษากรีก ซึ่งหมายความวา “ฉันพบ” นักเรียน จะตองเปนผูค นพบ นักเรียนจะเปนผูคนหาคำตอบดว ยตนเองแทนการบอกครูวธิ นี ี้ตองการใหนักเรียน ไดกระทำดวยตนเอง เปนวิธีการที่นักเรยี นจะไดใหเ หตผุ ลดว ยตวั ของเขาเอง 7. วิธีสอนแบบวิเคราะห – สังเคราะหวิธีสอนแบบวิเคราะห เปนการแยกแยะปญหานัน้ ออกมาจากสิ่งที่ไมรูไปสูสิ่งที่รูหรือการแยกสิ่งตาง ๆ อยูรวมกันออกจากกัน ผูที่วิเคราะหนั้น จะตอง พยายามคิดอยเู สมอวาตอ งการคน พบอะไรเปน อนั ดับแรก และคิดตอ ไปวา อะไรท่จี ะคนพบตอ ไปวิธีสอน แบบสังเคราะห เปน ขบวนการตรงกันขา มกับการวเิ คราะห การสังเคราะหประกอบดวย การนำขอสรุป ยอ ยที่จำเปน ตา ง ๆ มารวมกัน จนกระทั่งไดข อ สรุปรวมท่ีตอ งการ หรืออีกนยั หนง่ึ การวิเคราะหจะตอง เริ่มจากสิ่งทีร่ ูแลว เพ่ือจะนำมาชว ยในการหาสิ่งที่ยังไมรู มาชวยในการพิสูจนเ นื้อหาใหม เรียกวา เปน การสังเคราะห 8. วิธีสอนแบบนิรนัย - อุปนัยอุปนัย หมายถึง การนำไปสู ในระหวางกระบวนการสอน ครจู ะชว ยนักเรียนใหต วี งแคบเขา จนสามารถกำหนดนยั ทว่ั ไปไดนิรนัย วิธีนิรนัยน้สี ัมพนั ธกับวิธีบอกใหร ู ครทู ่ีใชวธิ ีนี้ จะบอกกฏ หลักเกณฑ หรือนัยทัว่ ไป ซึง่ เปนเรื่องทจ่ี ะนำมาใชประโยชน แลวนักเรียนก็ถูก ถาม เพอ่ื ใชค ำบอกนัน้ มาแกปญ หา 9. วธิ สี อนแบบแกป ญ หา หมายถึง วธิ สี อนทีจ่ ะใหนกั เรยี นไดใชเ หตุผลในการแกป ญหา วธิ ีการแกป ญหานน้ั ขน้ึ อยกู ับเนอื้ หา หรอื โจทยป ญ หาท่ีจะใหนักเรียนคิด วิธกี ารแกปญ หาทางนาฏศิลป ยอ มมีกลวธิ แี ตกตา งกันตามลกั ษณะปญหานน้ั ๆ 10. วธิ สี อนแบบคน พบ มคี วามหมายเปน 2 ประการ คอื 10.1 เปน กระบวนการคนพบ ครูจะมอบปญ หาใหแกน กั เรยี น แลวใหน กั เรียนเสาะ แสวงหาวิธีการท่ีจะแกปญ หานนั้ โดยครจู ะใหป ญหาทง่ี า ยกอนแลวก็ใหน ักเรยี นทำปญหาที่คลา ยกนั ซง่ึ เชอ่ื วา นกั เรยี นจะคนพบได แตครกู ไ็ มค าดหวงั วานกั เรียนจะคน พบอะไร 10.2 เปนการเนนไปทน่ี กั เรียนจะคน พบอะไร เชน คนพบสตู รคูณ นิยาม ฯลฯนักเรียน จะเกดิ มโนมติ และกำหนดนัยทั่วไปได การคนพบน้ีจะเปน การคนพบโดยวิธีใดก็ได เชน การถามตอบ สาธติ การทดลอง การอภิปราย โดยเฉพาะอยางยิง่ การสอนโดยวิธอี ุปนยั หรอื นิรนัย วิธีการสอน และเอกสารฝายวชิ าการ วิธีสอนแบบตางๆ ในการจัดการเรียนการสอน ผูสอนสามารถจัดกิจกรรมการเรียนการสอนไดหลากหลายวิธี และสามารถเลือกใชไดตามความเหมาะสมกบั ผูเรยี น กับแตละสถานการณ และแตล ะสง่ิ แวดลอ ม การ สอนแบบบรรยายอยางเดียวไมเพียงพอ ครูผสู อนตอ งใชว ธิ ีสอน เทคนคิ การสอนที่หลากหลายเขามาใช บรู ณาการในการจัดการเรียนการสอน ซึ่งวธิ กี ารสอนตา งๆ มีตัวอยางดังนี้

16 1. วิธีสอนแบบสาธติ (Demonstration Method) วิธีสอนแบบสาธติ หมายถึง การทีค่ รูหรือนักเรียนคนใดคนหนง่ึ แสดงบางส่ิงบางอยาง ใหน กั เรียนดู หรอื ใหเ พือ่ นๆดู อาจเปน การแสดงการใชเ ครื่องมือแสดงใหเหน็ กระบวนการวิธีการ กลวิธี หรอื การทดลองทม่ี ีอนั ตราย ซงึ่ ไมเ หมาะที่จะใหนกั เรียนทำการทดลอง การสอนวธิ นี ีช้ ว ยใหน กั เรยี นเกิด ความรูความเขาใจและสามารถทำในสิง่ น้ันไดถูกตอง และยงั เปน การสอนใหนกั เรียนไดใชทักษะในการ สงั เกต และถอื วาเปนการไดประสบการณตรงวธิ ีหนึ่ง วธิ สี อนแบบสาธติ จงึ เปนการสอนท่ียึดผูสอนเปน ศูนยกลาง เพราะผูสอนเปนผูวางแผน ดำเนินการ และลงมือปฏิบัติ ผูเรียนอาจมสี วนรว มบางเล็กนอ ย วิธีสอนแบบน้ีจงึ เหมาะสำหรบั จุดประสงคก ารสอนท่ตี อ งการใหผ ูเรียนเห็นขนั้ ตอนการปฏบิ ัติ เชน วิชา พลศึกษา ศิลปศึกษา อุตสาหกรรมศลิ ป วิชาในกลุมการงานและพืน้ ฐานอาชีพ เปน ตน ความมุงหมาย เพอ่ื แสดงใหผ ูเ รียนไดเห็นขั้นตอนการปฏบิ ัตติ างๆ ซง่ึ จะชวยใหผ ูเรยี นเกิด ความเขาใจไดอยางแจมแจง และสามารถปฏบิ ัติตามได เมื่อใดจงึ จะใชการสอนแบบสาธติ 1. เม่ือนำเขา สบู ทเรียน ผูส อนสาธติ ใหผ ูดเู พอ่ื ใหผูเรยี นตงั้ ปญ หาและเกิดความอยากรู อยากเหน็ อยากคน หาคำตอบตอ ไป 2. เพอื่ สรางปญหาใหผูเรียนคิด 3. เพอื่ ตอ งการสรางความเขา ใจในความคิดรวบยอด ความจรงิ หลกั ทฤษฎี โดย นกั เรียน สามารถมองเห็นโดยตรง 4. เมือ่ อธบิ ายเคร่อื งมอื วทิ ยาศาสตรสว นไหนทำหนาทีอ่ ะไร 5. เม่ือเคร่อื งมอื ทจ่ี ะทำการทดลองมรี าคาแพง หรอื เกิดอันตรายไดง า ย 6. ควรคำนงึ ถงึ ฤดูกาล โอกาสในการใช 1. เพ่ือกระตนุ ความสนใจของนักเรียนใหม ีความสนใจในบทเรยี น 2. ชว ยอธิบายเนอ้ื หาวชิ าทยี่ าก ตอ งใชเ วลานานใหเ ขาใจงา ยขนึ้ และประหยดั เวลา 3. เพื่อแสดงวิธีการหรือกลไกวิธีในการปฏิบัติงานซึ่งไมสามารถอธิบายไดดวยคำพูด เชน การทำกจิ กรรม วชิ าศลิ ปะ หัตถกรรม งานประดษิ ฐ นาฏศลิ ป 4. เพื่อชวยสรปุ บทเรยี น 5. เพื่อใชท บทวนบทเรยี น 6. เพื่อสรางความเขาใจ ความคิดรวบยอด ความจริง หลักทฤษฎี โดยนักเรียน มองเห็นไดโดยตรง เพือ่ ทดสอบหรือยนื ยันการสังเกตในครั้งกอนๆ วาผลเหมอื นเดมิ หรือไม ประเภทของการสาธิต แบบที่ 1

17 1. สาธติ ใหด ทู งั้ ชั้น การสาธติ ใหดทู ั้งช้ันผูสอนจะตองระวงั ใหทุกคนมองเห็นและ เขาใจการสาธิตในแตละครั้ง อยางไรก็ตามการสาธิตใหดูทั้งชั้นยอมมีผูเรียนบางคนไมเขาใจดีพอ เนอ่ื งจากบางคนมีพ้นื ความรูหรือประสบการณแ ตกตางกนั 2. การสาธิตใหดูเปนกลุมหรือเปนหมู เมื่อมีผูเรียนจำนวนหนึ่ง เรียนไมเขาใจ ดีพอ จงึ จำเปน ตองสาธติ ใหดใู หมเ ปน กลมุ เล็ก ในแตละชน้ั เรยี นอาจมีผเู รียนไดเรว็ มาก ปานกลางหรือ ชาไปบาง การสาธิตใหดูเปน หมู เฉพาะที่มีความรูไลเล่ียกันจะเปนแรงจูงใจใหผูเรียนแตละหมูทำงาน อยางเตม็ ความสามารถของตน 3. การสาธิตใหดูเปนรายบุคคล เมื่อผูสอนสาธิตใหดูเปนหมู เปนกลุมแตผูเรยี น บางคนไมอ าจจะเขาใจการสาธิตท้งั ชัน้ หรอื เปน กลมุ ได หรอื ผเู รียนบางคนไมไ ดเขารวม ผูสอนจึงตอง สาธติ ใหดูเปนรายบุคคล แบบท่ี 2 1. ครูแสดงการสาธิตคนเดียว ( Teacher- Demonstration) 2. ครแู ละนกั เรียนชว ยกนั แสดงสาธติ (Teacher-Student- Demonstration ) 3. กลมุ นักเรียนลว นเปนผูสาธิต (Student Group Demonstration ) 4. นกั เรียนคนเดียวเปนผูส าธิต (Individual Student Demonstration ) 5. วทิ ยากรเปนผูสาธติ ( Guest Demonstration ) ข้ันตอนการสอน 1. ขัน้ เตรยี มการสอน - กำหนดจุดประสงคในการสาธิตใหชัดเจน - จัดลำดบั เนื้อหาตามข้ันตอนใหเหมาะสม - เตรียมกิจกรรมการเรียนการสอน สงิ่ ที่จะใหนกั เรยี นปฏบิ ตั ิ ตลอดจนคำถามท่ีจะใช ใหร อบคอบ - เตรยี มสื่อการเรียนการสอนและเอกสารประกอบใหพ รอ ม - กำหนดเวลาในการสาธิตใหพอเหมาะ - กำหนดวิธกี ารวัดผลประเมินผลที่ชดั เจน - เตรยี มสภาพหองเรียนใหเ หมาะสมเพอ่ื ใหนกั เรียนมองเหน็ การสาธิตใหทว่ั ถึง - ทดลองสาธติ เพ่อื ใหแนใ จวาไมเ กิดการติดขดั 2. ขัน้ ตอนการสาธติ - บอกจุดประสงคการสาธิตใหนักเรยี นทราบ

18 - บอกกิจกรรมทีน่ ักเรยี นจะตอ งปฏบิ ตั ิ เชน นกั เรยี นจะตอ งจดบนั ทึก สงั เกต กระบวนการ สรุปข้ันตอน ตอบคำถาม เปนตน - ดำเนินการสาธิตตามลำดับขัน้ ตอนที่เตรยี มไว ประกอบกบั อธิบายตัวอยา งชัดเจน 3. ข้นั สรุปและประเมนิ ผล - ผูส อนเปนผูสรปุ ความสำคญั ข้ันตอนของสงิ่ ที่สาธิตน้นั ดวยตนเอง - ใหผเู รียนเปน ผูสรปุ เพ่อื ประเมนิ วาผูเรียนมคี วามเขาใจในบทเรียนนน้ั ๆมากนอง เพยี งใด - ผสู อนอาจใชวิธีการตา งๆ เพอื่ ประเมนิ วา ผูเ รยี นเขาใจเนอ้ื เรื่อง ข้ันตอนการสาธติ มากนอยเพยี งใด เชน ใหตอบคำถาม ใหเ ขยี นรายงาน ใหแ สดงสาธิตใหดู ฯลฯ - ผสู อนควรเปดโอกาสใหผูเรยี นไดซักถามหรอื แสดงความคิดเห็นภายหลงั จากการ สาธติ แลว 2. วิธกี ารสอนโดยใชก ารแสดงละคร (Dramatization) เปนกระบวนการที่ชวยใหผูเรียนเกิดการเรียนรูตามวัตถุประสงค โดยการใหผูเรียน แสดงละคร ซึง่ เปน เรื่องราวทตี่ อ งการใหผูเรียนไดเรียนรตู ามเนื้อหาและบทละครท่ีไดกำหนดไว (ทิศนา แขมมณ,ี 2558) และนำเรื่องราวทีแ่ สดงออกมา และการแสดงของผแู สดงมาอภปิ รายรวมกนั วตั ถุประสงค 1. เพอ่ื ใหผูเรียนเห็นภาพเรอื่ งราวทช่ี ัดเจน และสามารถจดจำเรอื่ งราวไดนาน 2. เพอื่ นนกั เรียนไดม สี วนรว มในการจัดการเรียนการสอน และฝก ทกั ษะตางๆ ข้นั ตอนการสอน 1. ผูสอน / ผูเรียนเตรียมบทละคร ผูสอนและผูเ รยี นควรอภิปรายวัตถุประสงคใน การเลอื กใชล ะครเปนวิธีการเพือ่ ใหเกิดการเรียนรู นักเรียนควรจะมีสว นในการเลอื กเรื่องราวที่จะแสดง ในการเตรียมบทละครผูสอนอาจเตรียมใหหรือผูเรียนเตรียมกันเอง แตตองมีการศึกษาเนื้อหาหรือ เร่อื งราวใหเ ขาใจ ไดเ นื้อหาทีค่ รบถว นสมบูรณใหม ากทีส่ ุด 2. ผูเรียนศึกษาบทละครและเลือกบทบาทที่จะแสดง ในการเลือกละคร ควร คำนึงถึงความเหมาะสมกับความสามารถของผูเรียนกับบทที่จะแสดง แตในบางกรณีผูสอนอาจเลือก ผูเรียนที่มีบคุ ลิกภาพไมตรงกับบทที่จะแสดงเพ่ือใหนักเรียนไดรับประสบการณใ นการแสดง แตผูแสดง ควรมีความเต็มใจที่จะแสดง เพอ่ื ใหก ารแสดงออกมาดีทส่ี ดุ 3. ผูเรียนซอมการแสดง ในการซอมการแสดงตองมีการฝกซอมการแสดงรว มกัน และในบางกรณีอาจจำเปนจะตองเปลี่ยนตัวผูแสดงคนใหม เพื่อใหการแสดงสมบทบาทและส่ือ ความหมายไดถกู ตอ ง สว นผูเรยี นที่ไมไ ดมีสวนรวมในการแสดง ผสู อนจะตอ งแนะนำในการชมการแสดง วา ควรสงั เกตและใหความสนใจท่เี ร่อื งอะไรบาง จดุ ไหนบาง

19 4. ผเู รียนแสดงและชมการแสดง ในขณะแสดง ผสู วนและผชู มไมควรขดั การแสดงกลางคัน และควรให กำลงั ใจผแู สดง ผูชมควรตงั้ ใจสงั เกตการแสดงในเรื่องราวทสี่ ำคัญท่ผี สู อนไดแนะนำ 5. อภิปรายการแสดง ในการอภิปรายตองมุงไปที่เรื่องราวท่ีแสดงออกมา และการแสดงของผูแสดงวา สามารถแสดงไดสมจริงเพียงใด ขอ ดแี ละขอจำกัด ขอดี 1. ทำใหผเู รยี นไดม ีประสบการณจ ริง 2. ผูเรยี นมสี วนรวมในการจดั การเรียนการสอน 3. นกั เรยี นไดฝก ทกั ษะตา ง ๆ เชน ทักษะการพูด การเขยี น การแสดงออก การจดั การ การแสวงหาความรู และการทำงานเปน กลมุ เปนตน ขอ จำกัด 1. ใชเวลาในการจดั กิจกรรมมาก 2. มคี าใชจา ยในการจัดกจิ กรรม 3. ตองอาศัยความชำนาญในการเขียนบท 3. วิธีการสอนโดยใชบทบาทสมมติ (Role Playing) เปนกระบวนการที่ชวยใหผูเรียนเกิดการเรียนรูตามวัตถุประสงค โดยการใหผูเรียนสวมบทบาทใน สถานการณซ่ึงมีความใกลเคียงกับความเปนจริง และแสดงออกตามความรูสึกนึกคิดของตนและนำเอา การแสดงออกของผูแสดง ทั้งทางดานความรู ความคิด ความรูสึก และพฤติกรรมที่สังเกตพบ มาเปน ขอมูลในการอภิปราย เพอื่ ใหผูเ รยี นเกิดการเรยี นรตู ามวัตถุประสงค (ทิศนา แขมมณี , 2557) วัตถปุ ระสงค 1. เพอ่ื ใหผเู รียนเกดิ ความเขา ใจในเรอื่ งตา ง ๆ เกย่ี วกบั บทบาทสมมติท่ตี นแสดง 2. เพือ่ นนกั เรยี นไดมสี ว นรวมในการจัดการเรยี นการสอน และฝกทักษะตาง ๆ ขั้นตอนการสอน 1. ผูสอน / ผูเรียนนำเสนอสถานการณสมมติและบทบาทสมมติ บทบาทสมมติที่ กำหนดขึ้นควรมคี วามใกลเคยี งกับความเปน จริง ไมม บี ทให ผสู วมบทบาทจะตองคิดแสดงเอง หรืออาจ ใหบทบาทสมมติแบบแกปญหาซึ่งจะกำหนดสถานการณที่มีปญหาหรือความขัดแยงให และผูสวม บทบาทแกป ญ หาตามความคดิ ของตน 2. ผูสอน / ผูเรียนเลือกผูแสดงบทบาท ในการเลือกผูแสดง ควรคำนึงถึงความ เหมาะสมกับความสามารถของผูเรียนกับบทที่จะแสดง แตในบางกรณีผูสอนอาจเลือกผูเรียนที่มี บุคลกิ ภาพไมต รงกับบททจี่ ะแสดงเพอ่ื ใหนักเรยี นไดรบั ประสบการณในการแสดง แตผูแสดงควรมีความ เต็มใจที่จะแสดง เพอ่ื ใหการแสดงออกมาดีทสี่ ุด

20 3. ผูสอนเตรียมผูสังเกตการณหรือผูชม ผูสอนควรแนะนำการชมวา ควรสังเกตอะไร และควรบนั ทกึ ขอ มูลอยางไร หรือผูสอนอาจจดั ทำแบบสงั เกตการณใ หผชู มใชในการสังเกตดว ยก็ได 4. ผเู รยี นแสดงบทบาท ผูช มและผสู อนสงั เกตพฤติกรรมทแี่ สดงออก 5. ผูเรียนและผูสอนอภิปรายรวมกัน เกี่ยวกับความรู ความคิด ความรูสึก และ พฤตกิ รรมทีแ่ สดงออกของผแู สดง ขอดีและขอ จำกัด ขอดี 1. ผูเรยี นเกดิ ความเขา ใจความรูส กึ และพฤติกรรมของผูอ่นื 2. ผเู รียนเกดิ การเปล่ียนแปลงเจตคตแิ ละพฤตกิ รรมของตน 3. พัฒนาทกั ษะในการเผชิญสถานการณ ตัดสนิ ใจและแกปญหา 4. เปดโอกาสใหผเู รียนมีสวนรว มในการเรยี นมาก ขอ จำกัด 1. ใชเวลาในการจัดกิจกรรมมาก 2. ตองอาศัยความสามารถของผูสอนในการแกป ญหาเน่ืองจากการแสดงของผูเ รยี น อาจไมเ ปน ไปตามความคาดหมายของผสู อน ผูสอนจะตองสามารถแกป ญ หาหรือปรบั สถานการณแ ละ ประเดน็ ใหผ เู รียนเกดิ การเรียนรไู ด 4. วิธกี ารสอนโดยใชกรณตี วั อยาง (Case) คอื กระบวนการท่ีชวยใหผ ูเรียนเกดิ การเรยี นรูตามวัตถุประสงค โดยการใหผ เู รยี นศึกษาเรื่องท่ีสมมติข้ึน จากความเปนจรงิ และตอบประเดน็ คำถามเกย่ี วกับเร่ืองนัน้ แลวนำคำตอบและเหตุผลท่ีมาของคำตอบ น้ันมาใชเปน ขอ มลู ในการอภปิ ราย เพอ่ื ใหผเู รยี นเกิดการเรยี นรู (ทศิ นา แขมมณี , 2557) วัตถุประสงค 1. เพื่อเปด โอกาสใหผ ูเรยี นคดิ วเิ คราะหและเรียนรูความคดิ ของผูอน่ื 2. ชว ยใหผ ูเรียนมมี ุมมองทกี่ วา งข้ึน ขั้นตอนการสอน 1. ผูสอน / ผูเรียนนำเสนอกรณีตัวอยาง กรณีตัวอยางสวนใหญมักเปนเรื่องราวที่มี สถานการณเปนปญหาขัดแยง ผสู อนอาจใชว ธิ ีการตง้ั ประเดน็ คำถามที่ทาทายใหผูเรียนคดิ กไ็ ด ใชเรื่อง จริงหรือเรื่องจากหนังสือพิมพ รวมทั้งสื่อตาง ๆ ผูสอนตองเตรียมประเด็นคำถามสำหรับการอภปิ ราย เพื่อนำไปสูการเรียนรูที่ตองการ ในการเสนอทำไดหลายวิธี เชน การพิมพเปนขอมูลมาใหผูเรียนอาน การเลา กรณีตัวอยางใหฟง หรือนำเสนอโดยใชสอ่ื อ่นื

21 2. ผูเรียนศึกษากรณีตัวอยาง ผูสอนควรแบงกลุมยอยในการศึกษากรณีตัวอยาง ไม ควรใหผูเรยี นตอบประเดน็ คำถามทนั ที 3. ผูเรยี นอภิปรายประเด็นคำถามเพ่ือหาคำตอบ ผูเรียนแตละคนควรมีคำตอบของตน เตรียมไวก อน แลว จงึ รวมกันอภิปรายเปนกลุม และนำเสนอผลการอภิปรายระหวา งกลุม 4. ผูสอนและผูเรียนอภิปรายคำตอบ นำเสนอผลการอภิปรายระหวางกลุม คำถาม สำหรับการอภิปรายนี้ ไมมีคำตอบที่ถูกหรือผิดอยางชัดเจนแนนอน แตตองการใหผูเรียนเห็นคำตอบ และเหตผุ ลที่หลากหลาย ทำใหผเู รียนมีมุมมองท่ีกวางขึ้น ชวยใหก ารตัดสินใจมีความรอบคอบข้ึน การ อภปิ รายควรมุงความสนใจไปทเ่ี หตุผลหรอื ทีม่ าของความคดิ ท่ีผูเ รียนใชใ นการแกปญ หาเปนสำคัญ 5. ผสู อนและผเู รยี นอภปิ รายเกีย่ วกบั ปญหาของผเู รยี น และสรุปการเรียนรทู ่ีไดร บั ขอดแี ละขอจำกัด ขอ ดี 1. ผูเรียนไดพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห การคิดอยางมีวิจารณญาณ และคิด แกป ญ หา 2. ผูเ รยี นมมี มุ มองท่ีกวา งข้ึน 3. ชว ยใหเกิดความพรอมที่จะแกป ญ หาเมอื เผชิญปญหาน้ันในสถานการณจริง ขอ จำกัด แมป ญหาและสถานการณจะใกลเคียงกับความเปน จริง แตก็ไมไดเกิดข้ึนจริง ๆ กับผูเ รียน ความคดิ ในการแกป ญหาจงึ มกั เปน ไปตามเหตผุ ลที่ถูกท่คี วรซง่ึ อาจไมตรงกับการปฏบิ ตั ิจริงได 5. วธิ กี ารสอนโดยใชเ กม (Game) คือกระบวนการที่ชวยใหผูเรียนเกิดการเรียนรูตามวัตถุประสงค โดยการใหผูเรียนเลนเกมตามกติกา และนำเน้ือหาและขอมูลของเกม พฤตกิ รรมการเลน วิธกี ารเลน และผลการเลน เกมของผูเรียนมาใชใน การอภปิ รายเพือ่ สรปุ การเรียนรู (ทศิ นา แขมมณี, 2557) วตั ถุประสงค 1. ชวยใหผ เู รียนไดเรยี นรูเ รอ่ื งตา ง ๆ อยางสนกุ สนานและทาทายความสามารถ 2. ทำใหเกิดประสบการณตรง 3. เปน วธิ ที ่ีเปด โอกาสใหผูเ รียนมีสวนรวมสงู ขั้นตอนการสอน 1. ผูสอนนำเสนอเกม ชี้แจงวิธีการเลน และกติกาการเลนเกม เกมที่ไดรับการ ออกแบบใหเปนเกมการศึกษาโดยตรงมีอยูดว ยกัน 3 ประเภท คือ 1) เกมแบบไมมีการแขงขนั 2) เกม แบบแขงขัน 3) เกมจำลองสถานการณ การเลือกเกมเพื่อนำมาใชสอนทำไดหลายวิธีผูสอนอาจเปน

22 ผูสรางเกมขึ้น หรืออาจนำเกมที่มีผูสรางขึน้ แลวมาปรับดัดแปลงใหเหมาะสมกับวตั ถุประสงค และควร ชแ้ี จงกตกิ าการเลนเกมใหเ ขาใจ 2. ผูเรียนเลนเกมตามกติกา ผูสอนควรติดตามสังเกตพฤติกรรมการเลนของผูเรียน อยางใกลช ดิ และควรบนั ทึกขอ มลู ทจ่ี ะเปนประโยชนต อการเรียนของผเู รียน 3. ผูสอนและผูเ รียนอภิปรายผล ควรอภิปรายผลเก่ียวกับผลการเลน และวิธีการหรอื พฤติกรรมการเลน ของผูเรียนที่ไดจากการสังเกตจดบนั ทึกไว และในการอภปิ รายผลควรใหเปนไปตาม วัตถปุ ระสงค การใชเ กมในการสอนโดยท่ัว ๆ ไป มีวัตถุประสงคเ พือ่ 1) ฝก ฝนเทคนิคหรอื ทักษะตาง ๆ 2) เรยี นรเู นือ้ หาสาระจากเกม 3) เรยี นรูค วามเปน จริงตามสถานการณตาง ๆ ดังนัน้ การอภิปรายควรมุง ประเดน็ ไปตามวัตถุประสงคของการสอน ขอ ดีและขอจำกัด ขอ ดี 1. ผูเรยี นมีสว นรว มในการเรยี นรสู ูง 2. ผูเ รยี นไดรบั ความสนุกสนาน และเกดิ การเรียนรจู ากการเลน ขอจำกัด เปน วธิ ีการสอนท่ีผูสอนตองมที ักษะในการนำการอภิปรายท่ีมปี ระสิทธิภาพ จึง จะสามารถชว ยใหผูเ รียนประมวลและสรุปการเรยี นรไู ดตามวัตถปุ ระสงค 6. วธิ ีการสอนโดยใชส ถานการณจำลอง (Simulation) กระบวนการทชี่ วยใหผูเ รยี นเกดิ การเรยี นรูตามวัตถปุ ระสงค โดยการใหผูเรียนลงไปเลนในสถานการณท่ี มีบทบาท ขอมูล และกติกาการเลน ที่สะทอนความเปนจริง และมีปฏิสัมพันธกับสิ่งตาง ๆ ที่อยูใน สถานการณนนั้ โดยขอ มลู ทีม่ ีสภาพคลา ยกับขอ มลู ในความเปน จรงิ ในการตดั สนิ ใจและแกป ญ หาตาง ๆ ซง่ึ การตัดสินใจนนั้ จะสง ผลถึงผูเลนในลกั ษณะเดียวกันกับที่เกิดขึน้ ในสถานการณจรงิ (ทิศนา แขมมณี, 2557) วัตถปุ ระสงค ชว ยใหผ เู รียนไดรูส ภาพความเปนจรงิ เกิดความเขา ใจในสถานการณ ขนั้ ตอนการสอน 1. ผูสอนเตรียมสถานการณจำลอง สถานการณจำลองโดยท่ัวไปมีอยู 2 ลักษณะ คือ 1) สถานการณจำลองแท จะเปนสถานการณการเลนท่ีใหผูเรียนไดเลน เพ่ือเรียนรู จรงิ 2) สถานการณจำลองแบบเกม มีลักษณะเปนเกมการเลน แตเกมการเลนนี้มี ลักษณะท่สี ะทอนความเปน จรงิ ในขณะท่เี กมธรรมดาทัว่ ๆ ไป อาจจะไมไ ดส ะทอนความเปน จริงอะไร 2. ผูสอนนำเสนอสถานการณจำลอง บทบาท ขอมูล และกติกาการเลน ในการ นำเสนอ ผูสอนควรเริ่มดวยการบอกเหตุผลและวัตถุประสงคกวาง ๆ แกผูเรียนวา การเลนใน

23 สถานการณจำลองนี้จะใหอะไรและเหตุใดจึงมาเลนกัน ตอไปจึงใหภ าพรวมทัง้ ของสถานการณจำลอง ท้งั หมด แลวจึงใหร ายละเอยี ดท่ีจำเปน 3. ผูเรียนเลือกบทบาทที่จะเลนหรือผูสอนกำหนดบทบาทให ผูเรียนทุกคนควรไดรับ บทบาทในการเลน ซึ่งผูเ รยี นอาจะเปนผูเลือกเองหรอื ผูสอนกำหนดบทบาทใหผเู รียนบางคน ซ่ึงจะชวย ใหเกดิ การเรยี นรตู รงตามความตอ งการ 4. ผูเรียนเลนตามกติกาที่กำหนด ในขณะที่ผูเรียนกำลังเลนผูสอนควรติดตาม พฤตกิ รรมอยางใกลชิดและคอยใหคำปรึกษาตามความจำเปน 5. ผูสอนและผูเรียนรวมกันอภิปราย ควรมุงไปประเด็นไปที่การเรียนรูความเปนจรงิ อะไรเปนปจจยั ท่มี ีอทิ ธพิ ล ผเู รยี นควรไดเ รยี นรจู ากการเลน ของตน 6. ผสู อนและผูเรยี นสรุปการเรยี นรูทไี่ ดรบั จากการเลน ขอ ดีและขอ จำกัด ขอ ดี 1. ผูเรียนไดเรียนรูเรื่องที่มีความซับซอน อยางเขาใจเนื่องจากไดมีประสบการณ ดว ยตวั เอง 2. ผเู รียนมีสว นรวมในการเรยี นสงู 3. ผเู รยี นมโี อกาสฝกทกั ษะกระบวนการตาง ๆ จำนวนมาก ขอจำกดั 1. ใชค าใชจ า ยสงู และใชเ วลามาก 2. ผสู อนตอ งอาศยั การเตรยี มการมาก 3. ถาไมมสี ถานการณจำลองตอ งสรา งสถานการณข้ึนมาเอง 7. วิธีการสอนมโนทศั น (Concept Attainment Model) 1. ทฤษฎ/ี หลักการ/แนวคดิ ของรปู แบบ จอยสและวีล (Joyce & Weil, 2016 : 161-178) พัฒนารปู แบบนี้ขน้ึ โดยใชแ นวคิดของ บรุนเนอร กูด นาว และออสติน (Bruner, Goodnow, และ Austin) การเรียนรูมโนทัศนของสิ่งใดสิ่งหนึ่งนั้น สามารถทำไดโดยการคนหาคณุ สมบัติเฉพาะที่สำคัญของสิง่ น้ัน เพื่อใชเปนเกณฑในการจำแนกสิ่งท่ใี ช และไมใชสิ่งน้นั ออกจากกนั ได 2. วัตถุประสงคข องรปู แบบ เพื่อชวยใหผ ูเรียนเกิดการเรียนรูมโนทศั นข องเนื้อหาสาระตาง ๆ อยางเขาใจ และสามารถใหคำนิยาม ของมโนทศั นน ัน้ ดวยตนเอง 3. กระบวนการเรียนการสอนของรปู แบบ

24 ขัน้ ที่ 1 ผสู อนเตรียมขอ มลู สำหรบั ใหผูเรียนฝก หัดจำแนก ผสู อนเตรยี มขอ มลู 2 ชดุ ชดุ หนึง่ เปนตวั อยา งของมโนทศั นทต่ี อ งการสอน อีกชุดหนึง่ ไมใ ชต ัวอยางของมโนทัศนท ตี่ องการสอน ใน การเลือกตัวอยางขอมลู 2 ชุดขางตน ผูสอนจะตองเลอื กหาตัวอยางที่มจี ำนวน มากพอทีจ่ ะครอบคลมุ ลักษณะของมโนทัศนที่ตองการนั้น ถามโนทัศนที่ตองการสอนเปนเรื่องยากและซับซอนหรือเปน นามธรรม อาจใช วธิ ีการยกเปน ตวั อยา งเรื่องสั้น ๆ ที่ผูสอนแตง ข้ึนเองนำเสนอแกผเู รียนผูสอนเตรียมสื่อ การสอนที่เหมาะสมจะใชนำเสนอตัวอยางมโนทัศนเพื่อแสดง ใหเห็นลักษณะตาง ๆ ของมโนทัศนที่ ตองการสอนอยางชัดเจน ขั้นที่ 2 ผูสอนอธิบายกติกาในการเรียนใหผูเรียนรูและเขาใจตรงกัน ผูสอนชี้แจง วธิ กี ารเรยี นรูใ หผ ูเ รียนเขาใจกอนเรม่ิ กิจกรรมโดยอาจสาธิตวธิ ีการและใหผ ูเรยี นลองทำตามท่ีผูสอนบอก จนกระท่ังผูเ รียนเกดิ ความเขาใจพอสมควร ขัน้ ท่ี 3 ผูสอนเสนอขอมลู ตวั อยางของมโนทศั นท ีต่ อ งการสอน และขอ มูลทไ่ี มใชตัวอยา งของมโนทัศนท ่ี ตอ งการสอน การนำเสนอขอมลู ตวั อยา งนที้ ำไดหลายแบบ แตละแบบมจี ุดเดน - จุดดอย ดังตอไปน้ี 1) นำเสนอขอมูลที่เปนตัวอยางของสิ่งที่จะสอนทีละขอมูลจนหมดทั้งชุด โดย บอกใหผูเรียนรูวาเปนตัวอยางของสิ่งที่จะสอนแลวตามดวยขอมูลท่ีไมใชตัวอยางของสิ่งทีจ่ ะสอนทีละ ขอมูลจนครบหมดทั้งชดุ เชนกนั โดยบอกใหผูเรียนรูวาขอมูลชุดหลังนี้ไมใชสิง่ ท่ีจะสอน ผูเรียนจะตอง สังเกตตัวอยางทงั้ 2 ชุด และคดิ หาคุณสมบัตริ วมและคุณสมบัติท่ีแตกตางกัน เทคนิควิธีน้ีสามารถชวย ใหผูเ รียนสรา งมโนทัศนไดเ รว็ แตใ ชกระบวนการคิดนอ ย 2) เสนอขอ มูลทีใ่ ชและไมใชต ัวอยางของส่งิ ทจี่ ะสอนสลบั กันไปจนครบ เทคนิค วิธนี ีช้ วยสรา งมโนทัศนไ ดชากวาเทคนคิ แรก แตไ ดใ ชกระบวนการคิดมากกวา 3) เสนอขอมูลที่ใชและไมใชตัวอยางของสิ่งที่จะสอนอยางละ 1 ขอมูล แลว เสนอขอมูลที่เหลือทั้งหมดทีละขอมูลโดยใหผูเรียนตอบวาขอมูลแตละขอมูลที่เหลือนั้นใชหรือไมใช ตัวอยางที่จะสอน เม่ือผเู รียนตอบ ผูสอนจะเฉลยวาถกู หรือผิด วิธนี ผ้ี เู รียนจะไดใ ชก ระบวนการคิดในการ ทดสอบสมมติฐานของตนไปทีละขั้นตอน 4) เสนอขอมูลที่ใชและไมใชตัวอยางสิ่งที่จะสอนอยางละ 1 ขอมูล แลวให ผูเรียนชวยกันยกตัวอยา งขอมลู ที่ผูเ รียนคิดวาใชตัวอยา งของสิ่งท่ีจะสอน โดยผูสอนจะเปนผูต อบวาใช หรือไมใ ช วิธนี ้ผี เู รียนจะมีโอกาสคิดมากขนึ้ อีก ขั้นที่ 4 ใหผูเรียนบอกคุณสมบัติเฉพาะของสิ่งที่ตองการสอน จากกิจกรรมท่ีผานมาในขัน้ ตน ๆ ผูเรียน จะตอ งพยามหาคุณสมบัติเฉพาะของตวั อยางท่ีใชแ ละไมใชสิง่ ที่ผูเรยี นตองการสอนและทดสอบคำตอบ ของตน หากคำตอบของตนผิดผูเ รียนก็จะตอ งหาคำตอบใหมซ งึ่ ก็หมายความวาตอ งเปล่ียนสมมติฐานท่ี เปนฐานของคำตอบเดิม ดวยวิธีนี้ผูเรียนจะคอย ๆ สรางความคิดรวบยอดของสิง่ นั้นขึ้นมา ซึ่งก็จะมา จากคณุ สมบตั ิเฉพาะของสิ่งนั้นนัน่ เอง

25 ขัน้ ที่ 5 ใหผ เู รียนสรุปและใหคำจำกัดความของสงิ่ ท่ีตองการสอน เม่ือผูเรียนได รายการของคุณสมบตั ิเฉพาะของสง่ิ ทตี่ อ งการสอนแลว ผูสอนใหผเู รยี นชว ยกันเรยี บเรียงใหเ ปน คำนิยาม หรือคำจำกัดความ ขัน้ ที่ 6 ผสู อนและผเู รยี นอภิปรายรวมกันถงึ วิธกี ารที่ผเู รียนใชในการหาคำตอบ ใหผูเ รยี นไดเรียนรเู ก่ยี วกับกระบวนการคิดของตัวเอง 4. ผลทผ่ี เู รียนจะไดรับจากการเรียนตามรปู แบบ เนื่องจากผูเรียนเกิดการเรียนรูมโนทัศน จากการคิด วิเคราะหและตัวอยางที่หลากหลาย ดังนั้นผลที่ ผูเรียนจะไดรับโดยตรงคือ จะเกิดความเขาใจในมโนทัศนน้ัน และไดเรียนรูทกั ษะการสรางมโนทศั นซ่งึ สามารถนำไปใชในการทำความเขาใจมโนทัศนอ ื่น ๆตอ ไปได รวมท้งั ชวยพัฒนาทกั ษะการใชเหตุผลโดย การอปุ นยั (inductive reasoning) อีกดวย 4. แนวคดิ และทฤษฎีท่ีเกี่ยวของกับชุดฝกทักษะการปฏบิ ตั ิ 4.1. ความหมายของชุดฝกทักษะ ถวัลย มาศจรสั (2550) ไดใ หความหมายของ ชุดฝก ทกั ษะวาเปน การจัดสภาพการณเพื่อใหผู ฝกเปลี่ยนพฤติกรรมจนสามารถปฏิบัติงานที่ไดรับมอบหมายไดอยางมีประสิทธิภาพในการสรา งชุดฝก หรือแบบฝก หดั ตองคํานงึ ถึงหลกั การสรางจิตวิทยาที่เกี่ยวของกับชุดฝก ทักษะ ลักษณะของชุดฝกทักษะ ประโยชนของชุดฝกทักษะ หลกั การนําไปใชในการเรยี นการสอน สุคนธ สินธพานนท (2551) ไดใหความหมายของชุดฝกทักษะวา สื่อที่สรางขึ้น เพื่อให นักเรียนไดทำกิจกรรมที่เปนการทบทวนหรือเสริมเพิ่มเติมความรูใหแกนักเรียน หรือใหนักเรียนไดฝ กทักษะการเรียนรหู ลายๆรปู แบบเพ่ือสรางเสริมประสบการณการเรียนรูใหแกน ักเรียนไดมีคุณลักษณะ ตามทตี่ องการ ประภาพรรณ เส็งวงศ (2551) ไดใ หค วามหมายของแบบฝกทักษะ วาแบบฝกทักษะ หมายถึง ส่ือที่ใชฝกทักษะในดานตาง ๆ ใหแ กน กั เรยี น ใหเกดิ ความชำนาญ คลองแคลว ถูกตอ ง และรวดเร็ว พทิ กั ษ อดุ มชัย (2552) กลา ววา ชุดฝก ทกั ษะ หมายถงึ สอื่ การเรยี นการสอนชนิดหนึ่งที่มุงให ผูเรียนไดทบทวนความเขาใจ และพัฒนาทักษะ ตลอดจนเจตคติเรื่องใดเรื่องหนึ่งทำใหผูเรียนมีความ ชัดเจนแมนยําและเกิดความชํานาญในการปฏิบตั ิมากขึ้น ทั้งนี้โดยมีการวางแผนการฝกทักษะไวอยา ง เปน ระบบ ซอนกลนิ่ กาหลง (2559) ไดใหความหมายของแบบฝก ทักษะ หมายถงึ สอื่ การเรียนทช่ี วยฝก ใหนักเรียนมีทักษะการแกปญหาดวยกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อใหผูเรียนไดศึกษาเพ่ือ พัฒนาทักษะการแกปญหาดวยกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ จนสามารถนำความรูไปใชในการ แกปญหาไดอยางถูกตองแมนยำ และเปนระบบโดยมสี วนประกอบ คือ ชื่อเรื่อง คำชี้แจง จุดประสงค

26 การเรียนรู คำแนะนำ การใชแบบฝกทักษะเนื้อหา ปญหา แบบฝกทักษะ เฉลยแบบฝกทักษะ มีการ เรียงลำดบั เนอ้ื หาในการฝก จากงายไปหายากและมีแบบฝกหัดใหนกั เรยี นไดฝก ฝน 4.2. ความสําคัญของชุดฝกทักษะ การที่ครูจะชวยใหนักเรียนมีทักษะในการเรียนนั้น นอกจากการจัดกิจกรรมการเรียนที่ เหมาะสมแลว ก็ควรสรางชุดฝกเพื่อชวยเหลือและแกไขปญหาในการเรียน ชุดฝกจึงมีความสําคัญตอ การเรยี นการสอนอยางมาก ดงั นนั้ นักการศึกษาจงึ ไดกลา วถึงความสาํ คญั ของชุดฝก ทกั ษะไวดงั น้ี วมิ ลรัตน สนุ ทรโรจน (2551) ไดกลาวถึงความสำคัญของชุดฝกหัดวา ชุดฝกเปน วิธีการสอนท่ี สนุกอกี วิธีหนงึ่ คอื การใหนกั เรียนไดทำชุดฝกหดั มาก ๆ สง่ิ ทจ่ี ะชว ยใหพัฒนาการเรียนรูในเน้อื หาวิชาได ดขี ้นึ คอื ชดุ ฝก เพราะนักเรียนมีโอกาสนำความรูทีเ่ รยี นมาแลว มาฝก ใหเ กดิ ความเขา ใจกวางขวางย่ิงข้ึน ความสำคัญของชดุ ฝก ท่ีนกั การศึกษาตาง ๆ ไดก ลาวไวพ อสรปุ ไดว า ชดุ ฝกเสรมิ ทกั ษะมคี วามจำเปนตอ กิจกรรมการเรียนการสอน เปนสื่อและอุปกรณอยางหนึ่งในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ซึ่งครู สามารถนำไปประกอบการเรยี นการสอนไดเ ปนอยางดี เนอ่ื งจากชดุ ฝก จะชวยใหนกั เรียนเขาใจบทเรียน ไดพฒั นาทักษะดานตาง ๆ ทำใหน กั เรยี นเรยี นรูไ ดดียง่ิ ขึน้ พิทักษ อุดมชัย (2552) ไดกลาวถึงความสาํ คัญของชุดฝกทักษะไววา ชุดฝกทักษะชวยทาํ ให ผูเรียนทบทวนความเขาใจ และฝกฝนทักษะสําหรับการเรียนรูในแขนงวิชาหนึ่ง ทําใหความรู ความ เขาใจและทักษะเหลานั้นไดรับการพัฒนามากข้ึน การฝกทักษะจะทําใหพันธะระหวางสิ่งเรา และการ ตอบสนองมันดขี ึน้ จากความสําคญั ของชุดฝกทกั ษะท่ีกลา วมาสรุปไดว า ชุดฝก ทกั ษะที่ครูนาํ มาเปนสื่อการสอน จะชวยใหผูเรียนสามารถพัฒนาทักษะตาง ๆ ใหดีขึ้น ดังนั้นชุดฝกทักษะจึงมีความสําคัญในการ ชว ยเหลอื ผเู รยี นเขา ใจเน้ือหาไดเ ปนอยางดี 4.3 ลักษณะทด่ี ขี องชุดฝกทักษะ ในการสรางชุดฝกทักษะ มีองคประกอบหลายประการซึ่งนักการศึกษาหลายทานไดให ขอเสนอแนะเกีย่ วกับชุดฝกทดี่ ีไวด งั นี้ กาญจนา แจงตรง (2550) กลาวถึงลักษณะชุดฝกทักษะที่ดีไววา ชุดฝกที่ดีและมี ประสทิ ธภิ าพชว ยทำใหนกั เรียนประสบผลสำเร็จในการฝก ทักษะ เปรียบเสมอื นผชู วยคนสำคัญทำใหครู ประหยดั เวลาและแรงงาน ทำใหผูเรยี นพัฒนาตนเองตามความสามารถมคี วามม่ันใจในการเรยี น ชว ยลด ความตงึ เครียดเกิดความสนกุ สนานในขณะเรยี น สุคนธ สิธพานนท, วรรัตน วรรณเลิศลักษณ, และพรรณี สิธพานนท (2551) ไดกลาวถึง ลกั ษณะของชุดฝก ทกั ษะทด่ี ี ดงั นี้

27 1. มีคำช้ีแจงสน้ั ๆ ทท่ี ำใหน กั เรียนเขา ใจวธิ ที ำไดงาย 2. ประโยคทีฝ่ ก ควรเปน ประโยคสั้นๆ ซึง่ ประโยคและคำศัพทควรเปนแบบทใี่ ช 3. พดู กันอยใู นชวี ิตประจำวันของนักเรียน 4. เกยี่ วของกบั บทเรียนท่เี รยี นมาแลว 5. ใชเวลาเหมาะสมไมม ากหรือนอยเกินไป 6. แบบฝก หนง่ึ ๆ ควรเกี่ยวกบั โครงสรา งเฉพาะสงิ่ ท่ีจะสอนเร่ืองเดียว 7. ครอบคลุมหลายลักษณะวิชา มีการบรู ณาการใหเ ขา กบั การอา น 8. ปลุกเรา ความสนใจของนักเรยี น 9. นกั เรียนสามารถใชส ง่ิ ท่ีเรียนไปแลวไปใชในชีวติ ประจำวนั ปราณี จณิ ฤทธิ์ (2552) ไดกลาววา ลักษณะของชุดฝก ทกั ษะทด่ี ีตอ งสรา ง ใหเกยี่ วขอ งกับ บทเรยี นเปน ชุดฝก ทักษะสำหรับเดก็ เกง และใชซ อมเสริมเดก็ ออ นได มีความหลากหลายในชุดฝกทักษะ ชดุ หน่ึงๆ มคี าํ ส่งั ท่ีชดั เจน เปด โอกาสใหผูฝกไดคดิ ทาทายความสามารถมีความเหมาะสมกับวัย ใชเ วลา ฝกไมนาน ผูฝกสามารถนําประโยชนจากการทำชุดฝกทักษะไปประยุกตปรับเปลี่ยนนํามาใชใน ชีวติ ประจำวนั ได ประภาพร ถิ่นออง (2553) ไดกลาววา ลักษณะของชุดฝกทักษะที่ดีตองมีจุดหมายที่แน นอนจะทําการฝกทักษะดานใด ควรใชภาษางา ยๆ และมีความนาสนใจ เรยี งลําดบั จากงา ยไปหายาก ให เหมาะสมกับวัยและความสามารถของผูเรียน มีเนื้อหาตรง จัดกิจกรรมใหหลากหลายเพื่อดึงดูดความ สนใจและเกิดประสทิ ธภิ าพในการเรยี น สํานกั งานคณะกรรมการการอาชีวศกึ ษา (2556) ไดกลาววาลักษณะของชุดฝกทักษะที่ดีควร มลี ักษณะ ดังนี้ 1. เก่ียวของกบั เร่อื งท่เี รียนมาแลว 2. เหมาะสมกบั ระดับวัยหรือความสามารถของนกั เรียน 3. มคี ําชแี้ จงสัน้ ๆ ท่ีชวยใหนักเรยี นเขาใจวิธีทําไดงาย 4. ใชเวลาเหมาะสม 5. มสี งิ่ ท่นี าสนใจและทาทายใหแสดงความสามารถ 6. ควรมขี อ แนะนาํ ในการใช 7. มใี หเลือกทั้งแบบตอบอยางแบบจาํ กัดและตอบอยา งเสรี 8. ถาเปนชุดฝกทักษะที่ตองการใหผูทําการศึกษาดวยตนเอง ชุดฝกทักษะนั้นควรมี หลากหลายรปู แบบและใหค วามหมายแกผูฝกทําดว ย 9. ควรใชส าํ นวนภาษาตา ง ๆ ฝกใหคดิ ไดเร็วและสนกุ 10. ปลุกความสนใจและใชหลกั จิตวทิ ยา

28 ลักษณะของชุดฝกทักษะที่ดีของนักการศึกษาที่กลาวขางตนนั้น สรุปไดวา ชุดฝกทักษะที่ดี ควรมีเนอ้ื หาและรูปแบบท่ีนา สนใจ เหมาะสมกบั ระดบั ความสามารถของนกั เรียน เปดโอกาสใหนักเรียน ศึกษาไดดว ยตนเอง และตอบสนองความแตกตา งระหวางบุคคล 4.4 ทฤษฎีและหลักจติ วทิ ยาทเ่ี กยี่ วขอ งกบั การสรางชดุ ฝกทกั ษะ สุคนธ สินธพานนท (2551) ไดกลาวถึง หลักจิตวิทยาและหลักการสอนที่เกี่ยวของกับ ชุดฝก ทักษะวา ในการจัดทำชดุ ฝก ทักษะท่ีเหมาะสมสามารถนำไปใชในการเรียนรูอยางมีประสิทธิภาพ นน้ั จำเปน ตอ งนำหลักจิตวิทยาและหลกั การสอนมาเปน พืน้ ฐานในการจัดทำดวย ซ่งึ หลักจิตวิทยาและ หลกั การสอนทค่ี วรนำมาใช ไดแก 1. ทฤษฎีการสอนของบรูเนอร (Bruner’s Instruction Theory) ทฤษฎีการสอนของ บรูเนอร กลาววา การที่ครูจะจัดการเรียนการสอนใหกับเด็กนั้น จะตองพิจารณาหลักการ 4 ประการ คอื 1.1 แรงจูงใจ (Motivation) ซึ่งมีทั้งแรงจูงใจที่เกดิ จากภายในตวั เด็กเอง จะทำให เกิดความปรารถนาที่จะเรียนรูและความตองการความสำเร็จ นอกจากน้ันยังมแี รงจูงใจท่ีตอ งการเขาร วมงานกับผูอื่น และรูจักทำงานดวยกัน กลาวไดวา ครูจะตองทำใหเด็กเกิดความปรารถนาที่จะรู โดย การจดั การทำใหเ ด็กมแี รงจงู ใจมากขึ้น เพอื่ เดก็ จะไดพ ยายามสำรวจทางเลอื กตา ง ๆ อยางมคี วามหมาย และพึงพอใจอันจะนำไปสเู ปาหมายที่ตอ งการ 1.2 โครงสรางของความรู (Structure of Knowledge) มีการเสนอเนื้อหาใหกับ เดก็ ในรปู แบบทีง่ า ยเพยี งพอที่นักเรียนสามารถเขา ใจได เชน เสนอใหกระทำจริง ใชรูปภาพใชสัญลักษณ มกี ารเสนอขอมูลอยา งกระชับ เปน ตน 1.3 ลำดับขั้นของการเสนอเนื้อหา (Sequence) ผูสอนควรเสนอเนื้อหา ตาม ขั้นตอนและควรเสนอในรูปแบบของการกระทำมากที่สดุ ใชคำพูดนอ ยที่สุดตอจากนั้น จึงคอยเสนอเป นแผนภูมิหรือรูปภาพตา ง ๆ สุดทายจงึ คอ ยเสนอเปนสัญลักษณห รือคำพูด ในกรณีท่คี วามรูพ ื้นฐานของ เดก็ ดีพอแลว ครกู ็สามารถเร่มิ การสอนดวยการใชสญั ลกั ษณไ ดเลย 1.4 การเสริมแรง (Reinforcement) การเรียนรูจะมปี ระสทิ ธิภาพ ถามกี ารใหก าร เสริมแรง เมือ่ เด็กสามารถแกปญ หาไดอยางถกู ตองตามเปาหมายทก่ี ำหนดไว 2. ทฤษฎีสัมพันธเชื่อมโยงของธอรนไดค (Thorndike’s Connection Theory) ธอรนไดคไดอธิบายถึงความสัมพันธระหวางสิ่งเรา (Stimulus) และการสนองตอบ (Response) ของ อินทรียความสัมพันธจะมีมากขึ้นหรือลดลง เปนผลเนื่องมาจากผลที่เกิดขึ้นหลังจากการสนองตอบ ถา ผลที่เกิดขนึ้ อนิ ทรียพึงพอใจความสมั พนั ธระหวา งส่งิ เรา และการสนองตอบนน้ั จะมมี ากขน้ึ แตถา ผลที่ เกิดขึ้นนั้นอินทรยี ไมพึงพอใจ ความสัมพันธระหวางสิง่ เราและการสนองตอบยอมลดลงหรอื หายไปใน ที่สุด ธอรนไดคเรียกหลักการนี้วา กฎแหงผล (Law of Effect) กฎแหงผล คือ การเรียนรูจะเกิดขึ้น

29 เพราะบคุ คลกระทำซ้ำและยงิ่ ทำมากความชำนาญจะเกิดขนึ้ ทำใหผูฝก มคี วามคลอ งแคลวสามารถทำได ดี ในทางตรงกันขามสิ่งใดก็ตามที่ไมไดรับการฝกยอมทำไดไมดี ตอเมื่อมีการฝกฝนหรือกระทำซ้ำจะช วยใหเกิดทักษะเพ่ิมขึน้ พรรณี ชูทัย (2555) ไดกลาวถึงหลักความสำคัญและทฤษฎีการเรียนรูทางจิตวิทยาเพื่อ นาํ มาสรา งชดุ ฝก ทกั ษะดังนี้ 1. ความใกลชิด หมายถึง กรณีที่วาถาใชสิ่งเรา และการตอบสนองที่เกิดขึ้น ในเวลา ใกลเคยี งกนั จะสรางความพอใจใหแ กผ ูเรยี นเปนอยางมาก 2. การฝก เปน การกระทำใหผ ูเรยี นไดท ำซ้ำ ๆ เพ่ือสรา งความรคู วามเขาใจทแี่ มนยาํ 3. กฎแหงผล คือ การเรียนรูไ ดทราบผลปฏิบัติงานของตนดวย มีการเฉลยคําตอบให จะชว ยใหน ักศึกษาทราบขอบกพรอง เพอื่ ปรับปรงุ ตนเองเปนการสรางความพอใจ ใหเ กดิ ขึ้นแกผูเรียน 4. กฎการจูงใจ คือ การจัดชุดฝกเรียงลําดับจากชุดที่งายไปหาชุดที่ยากขึ้นควรมี ภาพประกอบและมีหลายรส หลายรปู แบบ 4.5 การสรางชดุ ฝกทักษะ ชุดฝกทักษะเปนเครื่องมือที่สําคัญ ครูจําเปนตองใชในการฝกทักษะดังนั้นครูตองมีความรู เกี่ยวกับการสรางชุดฝกทักษะ เพื่อที่จะสามารถสรางชุดฝกทักษะที่ดีมีประสิทธิภาพสูงเหมาะสมกับ ระดับความสามารถของผูเรียนมากที่สุดจึงตองอาศัยทฤษฎีที่เกี่ยวกับการสรางชุดฝกทักษะมาเปน แนวทางในการสราง มนี กั การศกึ ษาไดกลา วหลักการสรางชุดฝก ทกั ษะที่ดไี วในลกั ษณะตา ง ๆ ดังน้ี ปราณี จิณฤทธ์ิ (2552) ไดกลาววา หลักการสรางแบบฝกผูสรางตองคำนึงถึงความ แตกตา งระหวางบคุ คล แบบฝกที่สรา งตองมีหลาย ๆ รูปแบบ สรา งจากงา ยไปหายาก มีความถูกตอ ง ใน การสรา งแบบฝกมกี ารสอดแทรกทักษะวิชาอ่นื เขาไปดวย ควรจัดทาแบบฝกไวลว งหนา เพราะแบบฝก ควรทำหลังจากผูเ รยี นไดเ รียนบทเรยี นในเร่อื งนนั้ ๆ จบลงทนั ที นิตยา กจิ โร (2553) ไดส รุปหลกั การสรางแบบฝก ไวด งั นี้ 1. กอนสรางแบบฝกจำเปนตองกำหนดโครงรางไวกอนวามีวัตถุประสงคอยางไร แบบฝกเกยี่ วกบั เร่อื งอะไร 2. ศึกษาเอกสารและงานวจิ ัยท่ีเกยี่ วขอ ง 3. เขียนวตั ถุประสงคเ ชงิ พฤตกิ รรม 4. แจง วตั ถุประสงคเ ชงิ พฤตกิ รรมยอย โดยคำนงึ ถึงความเหมาะสมของผเู รียน 5. กำหนดอปุ กรณท ใ่ี ชใ นแตล ะกิจกรรม 6. กำหนดเวลา และข้นั ตอนใหเ หมาะสม 7. การประเมินผลอยางไร

30 สุจิต เหมวัล (2555) ไดเสนอแนะองคประกอบชุดฝกทักษะแตละชุดควรมีองคประกอบ ดงั น้ี 1. ปกนอก 2. ปกใน 3. คำนำ 4. สารบญั 5. สาระการเรยี นรู จุดประสงคการเรยี นรู สมรรถนะ และคณุ สมบัตอิ นั พงึ ประสงคท ี่ ตอ งการฝก 6. แบบทดสอบกอนเรยี น 7. ใบความรู 8. ใบกจิ กรรม/แบบฝก/กจิ กรรม 9. แบบฝก หัด 10. แบบทดสอบหลงั เรยี น 11. บรรณานกุ รม 12. เฉลยแบบทดสอบกอ นเรยี น 13. เฉลย/แนวคำตอบแบบฝกหัด 14. เฉลยแบบทดสอบหลังเรยี น 15. ปกหลงั 5. งานวจิ ัยท่ีเก่ียวขอ ง ผูร ายงานไดศ ึกษางานวิจัยที่เก่ยี วขอ งกับชุดฝกทกั ษะการปฏบิ ัตทิ า รำ ดงั นี้ อมรรตั น บวั พัฒน (2558) ไดศ กึ ษาและพัฒนาชุดฝกทักษะนาฏยศัพท วชิ านาฏศิลป กลมุ สาระการเรยี นรูศิลปะ สำหรับชัน้ ประถมศึกษาปที่ 3 เพอื่ พัฒนาชดุ ฝก ทกั ษะและเพือ่ เปรียบเทียบ ผลสมั ฤทธ์ิทางการเรยี น กลมุ ตัวอยา งเปนผูเ รียนช้ันประถมศกึ ษาปที่ 3 โรงเรียนบานไรสมบูรณ อำเภอ เมือง จังหวดั อำนาจเจริญ สำนกั งานเขตพ้ืนท่กี ารศึกษาประถมศึกษาอำนาจเจรญิ ภาคเรียนท่ี 2 ป การศึกษา 2557 จำนวน 1 หองเรียน มีจำนวนผูเรียน 30 คน เครื่องมือท่ีใช ประกอบดว ย ชดุ ฝกทักษะ นาฏยศัพท วชิ านาฏศิลป กลมุ สาระการเรยี นรูศลิ ปะ ที่ผูวิจยั สรา งข้นึ จำนวน 12 ชุด โดยใชคกู ับ แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู จำนวน 12 แผน และแบบทดสอบวัดผลสมั ฤทธ์ิทางการเรียน เรือ่ ง นาฏยศัพท ผลการวจิ ยั พบวา ชุดฝกทักษะนาฏยศพั ท วชิ านาฏศิลป กลมุ สาระการเรียนรูศลิ ปะ มี ประสิทธิภาพเทากับ 81.46/81.22 ผเู รยี นทีเ่ รียนดวยชดุ ฝกทักษะนาฏยศัพท วชิ านาฏศลิ ป กลุมสาระ

31 การเรยี นรูศ ลิ ปะมี ผลสมั ฤทธ์ิทางการเรยี นหลงั เรยี นสูงกวากอนเรยี นอยา งมีนัยสำคญั ทางสถติ ทิ ่ีระดบั .01 วิไลวรรณ ไชยลังการ และศิริวัฒน ขำเกิด (2561) ไดศึกษาและพัฒนาชุดกิจกรรมการ เรียนรูสาระนาฏศิลปเ รือ่ งรำวงมาตรฐาน มีวตั ถุประสงค 1) พฒั นาชดุ กิจกรรมการเรียนรสู าระนาฏศิลป เรื่องรำวงมาตรฐาน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 5 ตามแนวคิดการพัฒนาทักษะปฏิบัติของ ซิมพซันใหมีประสิทธิภาพตามเกณฑ 80/80 2)ศึกษาดัชนีประสิทธิผลของการพัฒนากิจกรรม การเรียนรูสาระนาฏศิลปเรื่องรำวงมาตรฐานของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 5 ตามแนวคิด การพฒั นาทักษะปฏบิ ตั ิของซมิ พซัน 3) ประเมินทักษะการปฏิบัติของนกั เรยี นท่ีเรยี นโดยใชชุดกิจกรรม การเรียนรูสาระนาฏศลิ ปเร่อื งรำวงมาตรฐานตามแนวคิดการพัฒนาทักษะปฏิบตั ิของซิมพซนั 4) ศึกษา ความพึงพอใจของนักเรียนที่มีตอกิจกรรมการเรียนรูสาระนาฏศิลปเรื่องรำวงมาตรฐาน ตามแนวคิดการพัฒนาทักษะปฏิบัติของซิมพซัน ผลการวิจัยพบวา 1. ชุดกิจกรรมการเรียนรูสาระ นาฏศิลป เรื่องรำวงมาตรฐาน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปท่ี 5 ตามแนวคิดการพัฒนาทักษะ ปฏิบัติของซิมพซัน มีประสิทธิภาพเทากับ 84.68/85.75 สูงกวาเกณฑมาตรฐาน 80/80 ที่ตั้งไว 2. ดัชนีประสิทธผิ ลของการพฒั นากิจกรรมการเรียนรูสาระนาฏศิลป เรื่องรำวงมาตรฐานของนักเรยี น ชั้นประถมศึกษาปที่ 5 ตามแนวคิดการพัฒนาทักษะปฏิบตั ิของซิมพซัน มีคาเทากับ 0.6401 แสดงวา หลังจากการใชชุดการสอน นกั ศึกษามคี ะแนนเพ่มิ ขึน้ คิดเปน รอ ยละ 64.01 3. นกั เรียนที่เรยี นโดยใชชุด กิจกรรมการเรียนรูสาระนาฏศิลป เรื่องรำวงมาตรฐานตามแนวคิดการพัฒนาทักษะปฏิบัติของ ซิมพซันมีทักษะในการปฏิบัติโดยรวมและรายเพลง 5 เพลงสูงกวาเกณฑมาตรฐานรอ ยละ 80 อยางมี นัยสำคัญทางสถิติท่ีระดับ 0.05 4. นักเรียนช้ันประถมศึกษาปท่ี 5 มีความพึงพอใจตอ ชุดกิจกรรมการ เรยี นรสู าระนาฏศลิ ปเรอื่ งรำวงมาตรฐาน ตามแนวคิดการพัฒนาทกั ษะปฏิบตั ิของซิมพซ นั โดยรวมอยูใน ระดับมาก ขวญั ฟา ภแู พงสุทธิ์ (2562) ไดศ กึ ษาและพฒั นาชดุ ฝก ทักษะการปฏิบตั ิทารำ เรอื่ ง ระบำ มาตรฐานสรางสรรคงานศลิ ป รายวิชานาฏศลิ ปไทยละคร 1 รหัสวิชา ศ31207 ชัน้ มธั ยมศึกษาปท่ี 4 วิทยาลัยนาฏศิลป สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป กระทรวงวัฒนธรรม มีวัตถุประสงคเพื่อ 1) เพื่อพัฒนา ชุดฝกทักษะการปฏิบตั ิทารำ เรื่อง ระบำมาตรฐาน สรางสรรคงานศิลป รายวิชานาฏศิลปไ ทยละคร 1 รหัสวิชา ศ31207 ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 4 ใหมีประสิทธิภาพตามเกณฑมาตรฐาน 80/80 2) เพ่ือ เปรยี บเทยี บผลสมั ฤทธท์ิ างการเรยี นของนักเรียนชน้ั มธั ยมศึกษาปท่ี 4 ระหวางกอ นเรียนและหลังเรียน โดยใชชุดฝกทักษะการปฏิบัติทารำ เรื่อง ระบำมาตรฐาน สรางสรรคงานศิลป รายวิชานาฏศิลปไทย ละคร 1 รหัสวิชา ศ31207 3) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรยี นชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 4 ที่มีตอการ เรียนโดยใชช ุดฝกทกั ษะการปฏบิ ัติทา รำ เร่ือง ระบำมาตรฐาน สรางสรรคง านศิลป ผลการศึกษาพบวา ชุดฝกทักษะการปฏิบตั ิทารำ เรื่อง ระบำมาตรฐาน สรางสรรคงานศิลป รายวิชานาฏศิลปไ ทยละคร 1

32 รหัสวชิ า ศ31207 ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปท ่ี 4 มปี ระสทิ ธิภาพ 88.81/85.53 ซ่งึ เปน ไปตามเกณฑมาตรฐาน ที่กำหนดไวคือ 80/80 นักเรียนที่ไดรับการเรียนรูดวยชุดฝกทักษะการปฏิบัติทารำ เรื่อง ระบำ มาตรฐาน สรางสรรคงานศิลป รายวิชานาฏศิลปไทยละคร 1 รหัสวิชา ศ31207 ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 4 มีผลสมั ฤทธท์ิ างการเรียนหลังใชชุดฝกทักษะการปฏิบตั ิทารำสงู กวากอนใชชดุ ฝกทักษะการปฏิบัติทารำ อยางมนี ัยสำคญั ทางสถิติทร่ี ะดับ .01 ซ่งึ เปน ไปตามสมมติฐานท่ีต้ังไว และ นักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 4 มีความพึงพอใจในการเรียนดวยชุดฝกทักษะการปฏิบัติทารำ เรื่อง ระบำมาตรฐาน สรางสรรคงาน ศิลป รายวิชานาฏศิลปไทยละคร 1 รหัสวิชา ศ31207 อยูในระดบั มากซ่ึงเปนไปตามสมมติฐานท่ตี ั้งไว พยิ ภรณ จันทรเ กษม (2562) ไดศึกษา ชดุ ฝก ทักษะปฏิบตั ินาฏศิลป เรอ่ื ง รำวงมาตรฐาน “เพลงดวงจันทรวันเพ็ญ” สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 โรงเรียนเทศบาล ๒ (บานมลายู บางกอก) ผลการศึกษาพบวา ผลการสรา งและพฒั นาชุดฝก ทักษะปฏบิ ัตินาฏศิลป เรือ่ ง รำวงมาตรฐาน “เพลงดวงจันทรวันเพ็ญ” สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 โรงเรียนเทศบาล ๒ (บานมลายู บางกอก) จำนวน 4 เลมโดยผูเชี่ยวชาญเห็นวามีความสอดคลองถูกตอง เหมาะสมของโครงสรางและ องคประกอบตางๆ มีคาเฉลี่ย 0.80 ขึ้นไป โดยทุกขอมีความเหมาะสมสอดคลอง สามารถนำไปใช ประกอบการเรียนไดและประสิทธิภาพเทากับ 87.61/88.67 ซึ่งเปนไปตามเกณฑที่กำหนด 80/80 ผลการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนที่จัดการเรียนรูประกอบการใชชุดฝกทักษะ ปฏิบัตินาฏศิลป เรื่อง รำวงมาตรฐาน “เพลงดวงจันทรวันเพ็ญ” สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 โรงเรียนเทศบาล ๒ (บานมลายูบางกอก) มีผลสัมฤทธิ์หลังเรียนสูงกวากอนเรียนอยางมีนัยสำคัญทาง สถิติที่ระดับ .01 มาตรฐานของนักเรียนที่จัดการเรียนรูประกอบการใชชุดฝกทักษะปฏิบัตินาฏศิลป เรอ่ื ง รำวงมาตรฐาน “เพลงดวงจันทรวนั เพญ็ ” สำหรบั นกั เรียนช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 3 โรงเรียนเทศบาล ๒ (บา นมลายูบางกอก) คดิ เปนรอยละ 89.33 ซ่ึงผา นเกณฑร อ ยละ 80 ท่ีกำหนดไว นกั เรยี นมคี วามพึง พอใจตอการจัดการเรียนรปู ระกอบการใชชุดฝกทักษะปฏิบตั ินาฏศิลป เรอื่ ง รำวงมาตรฐาน “เพลงดวง จนั ทรว ันเพ็ญ” สำหรับนกั เรยี นชัน้ มธั ยมศึกษาปท ี่ 3 โรงเรยี นเทศบาล 2 (บานมลายูบางกอก) โดยรวม อยูในระดบั มาก

33 บทที่ 3 วิธดี ำเนินการวจิ ัย การพฒั นาผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนของนักเรยี นชน้ั ประถมศึกษาปท ี่ 2 กอนและหลงั การเรยี นที่ เรียนดวยชดุ ฝก ทกั ษะการปฏิบัติทารำ เรื่อง ลีลานาฏยศพั ทและภาษาทา รายวิชาดนตรี – นาฏศลิ ป รหสั วชิ า ศ12101 ผูร ายงานไดดำเนินการวจิ ัย ตามขน้ั ตอนดงั นี้ กลุม เปา หมาย กลมุ เปาหมาย คือ นักเรยี นระดบั ชั้นประถมศึกษาปท ี่ 2 โรงเรียนวัดเกาะเล่งิ ท่ีเรยี นรายวชิ า ดนตรี – นาฏศิลป รหัสวชิ า ศ12101 ภาคเรยี นที่ 2 ปการศึกษา 2564 จำนวน 14 คน เครอ่ื งมือทใ่ี ชในการวิจัย 1. ชุดฝกทักษะการปฏิบัตทิ ารำ เร่อื ง ลีลานาฏยศัพทแ ละภาษาทา 2. แบบบนั ทกึ คะแนน 3. แบบสังเกตพฤติกรรมนกั เรยี นและแบบประเมินคณุ ลักษณะอันพงึ ประสงคของนกั เรียน 4. แบบทดสอบวัดผลสมั ฤทธ์ทิ างการเรยี น เรอื่ ง ลลี านาฏยศพั ทและภาษาทา จำนวน 20 ขอ การสรางและตรวจสอบคุณภาพเคร่อื งมือที่ใชในการศึกษา 1. การสรางและตรวจสอบคุณภาพของชุดฝกทักษะการปฏิบัติทารำ เรื่อง ลีลานาฏยศัพท และภาษาทา รายวชิ าดนตรี – นาฏศลิ ป รหสั วิชา ศ12101 ช้ันประถมศกึ ษาปท่ี 2 ชุดฝกทักษะการปฏิบัติทารำ เรื่อง ลีลานาฏยศัพทและภาษาทา รายวิชาดนตรี – นาฏศิลป รหสั วชิ า ศ12101 ชั้นประถมศึกษาปท ่ี 2 มวี ธิ กี ารสราง และตรวจสอบคณุ ภาพ ดังนี้ 1.1 วเิ คราะหปญ หาและสาเหตุจากการเรยี นการสอนนาฏศิลป ช้ันประถมศึกษาปท่ี 2 โดยศึกษาจากบันทึกหลังสอน การสังเกตพฤติกรรมระหวางเรียนวิชาดนตรี - นาฏศิลป และสถานการณ การแพรระบาดของโรคติดเชอื้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) พบวา การจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ในนาฏศลิ ป ช้ันประถมศึกษาปที่ 2 นักเรียนสวนใหญข าดสอ่ื การเรยี นรทู นี่ าสนใจ และทันสมยั ทำใหผล การเรียนของ นักเรยี นสว นใหญมผี ลการเรียนไมเปน ไปตามเกณฑท ี่นา พอใจ 1.2 ศกึ ษาหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศกั ราช 2551 และหลักสูตรสถาน ศึกษโรงเรียนวัดเกาะเลิ่ง กลุมสาระการเรียนรูศิลปะ สาระที่ 3 นาฏศิลป ทำการวิเคราะหเ นื้อหาเรื่อง ลลี านาฏยศัพทแ ละภาษาทา สำหรบั การนำไปสรางเปนชุดฝกทกั ษะการปฏิบัตทิ า รำ

34 1.3 ศึกษาแนวคิดและทฤษฎีที่เก่ียวของกับการสรางชุดฝกทักษะการปฏิบัติทารำองคประกอบ ของชุดฝก ทักษะการปฏิบตั ิทา รำเพ่อื นำมาเปนแนวทางในการสรา งชุดฝก ทกั ษะการปฏิบัตทิ ารำ 1.4 จัดทำโครงสรางชุดฝกทักษะการปฏิบัติทารำ เรื่อง ลีลานาฏยศัพทและภาษาทา ประกอบดว ยสว นสำคัญ 3 สวน คอื สว นนำ สว นเน้อื หา และสวนประเมนิ ผล สว นนำ ประกอบดวย คำ นำ สารบัญ คำชี้แจง และสาระสำคัญ สวนเนื้อหาประกอบดวย จุดประสงคการเรียนรู เนื้อหา และ สวนประเมินผล ประกอบดวย แบบทดสอบกอนเรียน เฉลยแบบทดสอบกอนเรียน แบบฝกทักษะ เฉลยแบบฝก ทกั ษะ แบบทดสอบหลังเรยี น และเฉลยแบบทดสอบหลังเรียน 1.5 ทำการศกึ ษา คนควา และรวบรวมเน้อื หาเก่ียวกับนาฏศลิ ปไทยตลอดจนรูปภาพ ทีจ่ ะนำมาประกอบเนือ้ หา 1.6 สรา งชดุ ฝก ทกั ษะการปฏิบัตทิ า รำ เร่ือง ลีลานาฏยศัพทแ ละภาษาทา ตามโครงสรา งท่ี วางไว 1.7 นำชุดฝกทกั ษะการปฏิบัติทารำ เรื่อง ลีลานาฏยศพั ทและภาษาทา รายวิชาดนตรี – นาฏศิลป รหัสวิชา ศ12101 ช้นั ประถมศึกษาปที่ 2 ที่สรางขน้ึ ไปใชก ับกลมุ เปาหมาย 2. การสรางและตรวจสอบคุณภาพของแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง ลลี านาฏยศพั ทแ ละภาษาทา การสรางแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนผูรายงานไดดำเนินการสรางแบบทดสอบ วัดผลสัมฤทธ์ทิ างการเรียน เพอ่ื วัดผลสมั ฤทธทิ์ างการเรยี น เรือ่ ง ลลี านาฏศิลปไ ทย มีลักษณะเปนแบบ ปรนัย (Multiple Choices) ชนิดเลอื กตอบ 4 ตวั เลือก จำนวน 20 ขอโดยมีลำดับการสรา งตามข้ันตอน ดงั นี้ 2.1 ศึกษาหลกั สูตรกลุม สาระการเรยี นรูศิลปะ สาระที่ 3 นาฏศลิ ป ชัน้ ประถมศึกษาปท ี่ 5 โดย ศึกษามาตรฐานการเรียนรู และตัวชี้วัด ในหนวยการเรียนรูที่ 1 ชุดการแสดงทาทางประกอบเพลง 2.2 กำหนดจดุ ประสงคก ารเรียนรูใหสอดคลองกบั ตัวชว้ี ดั 2.3 สรา งแผนผังขอ สอบ (Testing Blueprint) โดยจำแนกขอ สอบใหตรงตามจดุ ประสงค การเรยี นรู และกำหนดจำนวนขอสอบ 2.4 เขียนขอสอบตามแผนผังขอสอบที่กำหนดไวเปนขอสอบปรนัย ชนิดเลือกตอบมี 4 ตวั เลือกจำนวน 40 ขอ 2.5 ปรับปรงุ ขอสอบทัง้ 40 ขอ ใหเ หมาะสมกับนักเรียน 2.6 ทำการคดั เลอื กขอ สอบจาก 40 ขอ ใหเ หลือ 20 ขอ ตามจุดประสงคท ี่ตองการวดั 2.7 นำขอสอบ จำนวน 20 ขอ ไปใชกับกลุมเปาหมาย การดำเนินการศึกษาและเก็บรวบรวมขอมลู

35 การศึกษาครงั้ น้ใี ชร ปู แบบการวจิ ัยเชิงทดลอง (Experimental Research) ซึ่งมแี บบแผนการ ทดลองดงั นี้ (วรรณี แกมเกตุ. 2553: 139) E R OE1 X OE2 E แทน กลุมทดลอง (experimental group) R แทน การกำหนดกลุม เปาหมายเขา สูก ลุมทดลอง OE1 แทน การทดสอบกอนเรยี นของกลมุ ทดลอง OE2 แทน การทดสอบหลังเรยี นของกลมุ ทดลอง X แทน การสอนโดยใชช ุดฝกทกั ษะการปฏิบัตทิ ารำ การศึกษาครัง้ น้ี ผูร ายงานไดเก็บขอมลู ดว ยตนเอง โดยแบงออกเปน 3 ระยะ ไดแ ก ระยะเตรยี มการทดลอง ระยะดำเนินการทดลอง และระยะหลงั ทดลอง โดยมรี ายละเอยี ด ดังน้ี ระยะเตรียมการทดลอง ผรู ายงานไดจัดเตรียมเครือ่ งมือเพ่ือใชในการศกึ ษา ไดแก ชดุ ฝกทักษะการปฏบิ ัติทารำ เรือ่ ง ลีลานาฏยศัพทและภาษาทา และแบบทดสอบวัดผลสมั ฤทธิ์ทางการเรียน ระยะดำเนนิ การทดลอง ผูรายงานไดดำเนินการสอน เรอื่ ง ลลี านาฏยศัพทและภาษาทา กบั กลุมเปา หมาย ซึง่ มีวิธกี าร สอน คือ ใชว ธิ กี ารสอนโดยใชชุดฝก ทักษะการปฏบิ ัติทารำ เร่ือง ลลี านาฏยศัพทและภาษาทา รายวิชา ดนตรี – นาฏศิลป รหสั วิชา ศ12101 ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี 2 ใชระยะเวลาในการทดลองจำนวน 4 สัปดาห สัปดาหละ 1 ชั่วโมง รายละเอยี ดแสดงในตารางที่ 1 ตารางที่ 1 รายละเอยี ดในการดำเนินการทดลอง สปั ดาหที่ รายละเอียด เวลา 1-2 เตรียมความพรอ ม ทดสอบวัดผลสัมฤทธ์กิ อ นเรยี น และเรียน 2 ชม. เรอ่ื งนาฏยศัพท โดยใชชดุ ฝกทกั ษะการปฏิบัตทิ ารำ 3-4 เรยี นเรื่องภาษาทา นาฏศิลป โดยใชชดุ ฝก ทกั ษะการปฏบิ ัติ 2 ชม. ทา รำ และทดสอบวัดผลสมั ฤทธิ์หลงั เรยี น ระยะหลงั การทดลอง หลงั การทดลอง ผูรายงานไดน ำขอมูลท่ีไดจากการทดลองมาวิเคราะหข อ มูล และจัดทำรายงาน ผลการทดลอง

36 สถิติทใี่ ชใ นการวเิ คราะหขอ มลู 1. สถิติพื้นฐาน 1.1 คาเฉล่ยี (Mean) คำนวณจากสตู ร (ยทุ ธ ไกยวรรณ. 2555: 182) X = ∑X N เมอ่ื X แทน คา เฉลี่ย ∑ X แทน ผลรวมของคะแนนทง้ั หมด N แทน จำนวนขอมลู ท้ังหมด 1.2 สว นเบ่ยี งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) คำนวณจากสูตร (ยทุ ธ ไกยวรรณ. 2555: 158) S.D. = N ∑ X 2 − (∑ X )2 N (N −1) เม่ือ S.D. แทน คา สว นเบี่ยงเบนมาตรฐาน X แทน คะแนนแตละตวั ∑ X แทน ผลรวมของคะแนนทง้ั หมด N แทน จำนวนนกั เรยี นในกลมุ เปา หมาย 1.3 คา รอยละ (Percentage) คำนวณจากสตู ร (ลวน สายยศ และองั คณา สายยศ. 2556: 98) P = n ×100 N เมอ่ื P แทน คา รอ ยละ แทน จำนวนนกั เรยี นทีผ่ านเกณฑ n แทน จำนวนนกั เรยี นท้ังหมด N

37 2. สถิติที่ใชในการตรวจสอบสมมตฐิ าน ตรวจสอบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนดวยชุดฝกทักษะการปฏิบัติทารำ เรื่อง ลีลานาฏยศัพท และภาษาทา รายวิชาดนตรี – นาฏศิลป รหัสวิชา ศ12101 ชั้นประถมศึกษาปที่ 2 สูงกวากอ นเรียน ผรู ายงาน ใชส ถติ ิทดสอบที (t - test) แบบ Dependent (ยุทธ ไกยวรรณ.2555: 209) t = ∑D N ∑ D2 − (∑ D)2 N −1 เมื่อ t แทน คาท่ีใชในการพจิ ารณา t - distribution D แทน ความแตกตางระหวางคะแนนทดสอบหลังเรยี น และกอนเรยี น ∑ D แทน ผลรวมของผลตางระหวางคะแนนทดสอบ หลงั เรียนและกอ นเรยี น ∑ D2 แทน ผลรวมของกำลงั สองของผลตางระหวา ง คะแนนทดสอบหลงั เรยี นและกอ นเรยี น N แทน จำนวนผเู รยี นทเี่ ปน กลุมเปา หมาย

38 บทที่ 4 ผลการศกึ ษาคน ควา การวิเคราะหข อมลู ในการพัฒนาผลสมั ฤทธ์ิทางการเรียนของนักเรียนช้นั ประถมศกึ ษาปท ี่ 2 กอนและหลังการเรยี นทเ่ี รยี นดว ยชุดฝกทกั ษะการปฏบิ ัตทิ า รำ เรอ่ื ง ลลี านาฏยศพั ทแ ละภาษาทา รายวิชาดนตรี – นาฏศิลป รหัสวชิ า ศ12101 ผลการวิเคราะหขอ มลู ไดน ำเสนอดังน้ี 1. สัญลักษณทใี่ ชในการเสนอผลการวเิ คราะห 2. ลำดบั ขน้ั ในการนำเสนอ 3. ผลการวเิ คราะหข อมูล 1. สัญลักษณท ใี่ ชใ นการเสนอผลการวิเคราะห ในการวิเคราะหข อมูล ผูรายงานไดก ำหนดสัญลักษณท่ีใชใ นการนำเสนอผลการวเิ คราะห ขอ มูลไว ดังน้ี N แทน จำนวนนักเรยี นในกลุม เปาหมาย X แทน คาเฉลีย่ S.D. แทน สวนเบ่ียงเบนมาตรฐาน E1 แทน ประสทิ ธภิ าพของกระบวนการทจ่ี ดั ไวใ นชดุ ฝกทกั ษะการปฏิบตั ิทารำ E2 แทน ประสทิ ธภิ าพของชุดฝกทักษะการปฏิบัติทา รำโดยการเปลย่ี นแปลง พฤติกรรมของนกั เรยี น t แทน คาวกิ ฤตจิ ากการแจกแจงแบบที ** แทน มนี ยั สำคญั ทางสถิตทิ ่รี ะดบั .01 2. ลำดับข้นั ในการนำเสนอ ผลการเปรยี บเทยี บผลสมั ฤทธ์ิทางการเรยี นของนกั เรียนระดับชั้นประถมศึกษาปท่ี 2 กอนและ หลงั การใชชุดฝก ทักษะการปฏิบัติทารำ เร่อื ง ลลี านาฏยศพั ทแ ละภาษาทา รายวิชาดนตรี – นาฏศิลป รหสั วิชา ศ12101

39 ผลการวิเคราะหข อมูล ผลการเปรียบเทียบผลสัมฤทธ์ทิ างการเรียนของนกั เรียนระดับช้นั ประถมศกึ ษาปที่ 2 กอน และหลังเรยี น เรอ่ื ง ลลี านาฏยศพั ทแ ละภาษาทา รายวชิ าดนตรี – นาฏศิลป รหัสวิชา ศ12101 การวิเคราะหเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเพื่อทดสอบความมีนัยสำคัญ ของผลตางระหวางคะแนนเฉลี่ยของการทดสอบกอนเรียนและหลังเรียน โดยสรางแบบทดสอบ วัดผลสมั ฤทธ์ิทางการเรียนกอ นเรียนและหลงั เรยี น รายวิชาดนตรี – นาฏศลิ ป รหัสวิชา ศ12101 ช้ัน ประถมศึกษาปที่ 2 ลีลานาฏยศัพทและภาษาทา จำนวน 1 ชุด เปนแบบทดสอบชนิดเลือกตอบ 3 ตัวเลือก จำนวน 20 ขอ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2 โดยการทดสอบคา (t) ซึ่งปรากฏผล ตาม ตารางที่ 2 ดงั น้ี ตารางที่ 2 แสดงคะแนนเฉลี่ยคิดเปนรอยละ ของการทดสอบวดั ผลสัมฤทธิ์กอนเรียน และหลังเรียน ของนักเรยี นช้นั ประถมศึกษาปที่ 2 จำนวน 14 คน เม่ือใชช ดุ ฝกทกั ษะการปฏบิ ตั ิทา รำ เรอ่ื ง ลีลานาฏยศัพทแ ละภาษาทา การทดสอบ N X ∑ D ∑ D2 t S.D. กอ นเรียน 14 16.43 0.83 192 2648 82.05** หลงั เรียน 14 85.00 0.76 t.01 df = 13 จากตารางที่ 2 แสดงใหเ หน็ ผลการทดลองใชข องชุดฝกทักษะการปฏิบัติทา รำ เรอ่ื ง ลลี า นาฏยศัพทและภาษาทา รายวชิ าดนตรี – นาฏศิลป รหสั วิชา ศ12101 ชน้ั ประถมศึกษาปที่ 2 มี คะแนนเฉล่ยี รอ ยละกอนเรยี น 16.43 คะแนนเฉล่ียรอยละหลงั เรียน 85.00 คะแนนหลังเรียนสงู กวา คะแนนกอ นเรยี นอยางมนี ยั สำคัญทางสถิติทีร่ ะดับ .01

40 บทที่ 5 สรุป อภิปรายผลและขอเสนอแนะ การวจิ ยั ครงั้ น้ีมวี ัตถุประสงคเพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรยี นชนั้ ประถมศกึ ษา ปท่ี 2 กอนและหลังการเรยี นทเี่ รียนดว ยชุดฝกทกั ษะการปฏบิ ัตทิ ารำ เรอ่ื ง ลลี านาฏยศัพทและภาษาทา รายวชิ าดนตรี – นาฏศิลป รหัสวชิ า ศ12101 วัตถปุ ระสงคของการวิจัย เพอ่ื พฒั นาผลสมั ฤทธ์ทิ างการเรียนของนกั เรยี นชนั้ ประถมศกึ ษาปท ่ี 2 กอ นและหลังการเรยี น ท่ีเรยี นดว ยชุดฝกทกั ษะการปฏบิ ตั ิทา รำ เร่ือง ลีลานาฏยศัพทแ ละภาษาทา รายวิชาดนตรี – นาฏศิลป รหัสวิชา ศ12101 สมมุตฐิ านของการวิจยั นักเรยี นทีเ่ รียนดว ยชดุ ฝก ทกั ษะการปฏิบตั ิทา รำ เรื่อง ลลี านาฏยศพั ทแ ละภาษาทา รายวิชา ดนตรี – นาฏศลิ ป รหัสวชิ า ศ12101 ช้นั ประถมศกึ ษาปท่ี 2 มีผลสมั ฤทธ์ิทางการเรยี นหลงั เรียนสูงกวา กอนเรียน กลมุ เปาหมาย กลมุ เปาหมาย คอื นกั เรยี นระดับชนั้ ประถมศกึ ษาปที่ 2 โรงเรียนวัดเกาะเลง่ิ ที่เรียนรายวิชา ดนตรี – นาฏศิลป รหัสวชิ า ศ12101 ภาคเรียนท่ี 2 ปก ารศกึ ษา 2564 จำนวน 14 คน เครื่องมือทใี่ ชในการวจิ ยั 1. ชุดฝก ทักษะการปฏิบตั ทิ า รำ เรื่อง ลลี านาฏยศัพทแ ละภาษาทา 2. แบบบันทึกคะแนน 3. แบบสงั เกตพฤติกรรมนักเรยี นและแบบประเมินคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงคของนักเรยี น 4. แบบทดสอบวดั ผลสมั ฤทธ์ิทางการเรียน เร่อื ง ลลี านาฏยศพั ทและภาษาทา จำนวน 20 ขอ

41 วิธีดำเนินการวจิ ัย 1. กอนที่จะดำเนินการปฏิบัติกิจกรรมการเรียนการสอนโดยใชชุดฝกทักษะการปฏบิ ัติทารำ เรื่อง ลลี านาฏยศพั ทแ ละภาษาทา รายวชิ าดนตรี – นาฏศิลป รหสั วชิ า ศ12101 ชัน้ ประถมศึกษาปท ี่ 2 ผูรายงานทำความคนุ เคยกับนักเรยี นกลมุ เปาหมาย ซง่ึ เปน นกั เรียนช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี 2 ภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2564 จำนวน 14 คน ชี้แจงทำความเขาใจเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอนโดยการใช ชดุ ฝกทักษะการปฏบิ ตั ทิ ารำแกนกั เรยี น 2. ใหนกั เรียนกลมุ เปา หมายทำแบบทดสอบกอ นเรยี น จำนวน 20 ขอ 3. ผูรายงานทำการสอนนกั เรียนกลุม ตวั อยา งโดยใช ชุดฝก ทกั ษะการปฏิบัติทา รำ เรือ่ ง ลลี า นาฏยศพั ทและภาษาทา รายวชิ าดนตรี – นาฏศิลป รหัสวชิ า ศ12101 ช้นั ประถมศึกษาปท ี่ 2 และคูมอื การใชช ดุ ฝกทกั ษะการปฏบิ ัติทา รำ ท่ีผรู ายงานสรางข้ึนโดยสอนในเวลาปกติใชเวลาทงั้ หมด 4 ชั่วโมง สำหรับการเรยี นการสอนในแตล ะช่วั โมงจะมกี ารเกบ็ คะแนนจากการทำแบบฝกทกั ษะ เพอื่ ใชในการ ประเมินผลตามเกณฑของกระบวนการ 4. เมื่อนักเรียนกลุมเปาหมายปฏิบัติกิจกรรมครบใน ชุดฝกทักษะการปฏิบัติทารำ เรื่อง ลีลา นาฏยศพั ทและภาษาทา รายวชิ าดนตรี – นาฏศลิ ป รหสั วิชา ศ12101 ช้ันประถมศึกษาปท ี่ 2 ผรู ายงาน ดำเนินการใหนักเรียนกลุมเปาหมายทำแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการ เรื่อง ลีลานาฏยศัพทและ ภาษาทา รายวิชาดนตรี – นาฏศิลป รหัสวิชา ศ12101 ชั้นประถมศึกษาปที่ 2 ซึ่งเปนแบบปรนัยชนิด 3 ตวั เลือก จำนวน 20 ขอ ตรวจใหค ะแนนแบบทดสอบวดั ผลสมั ฤทธิ์ทางการเรียน ซึ่งตรวจใหคะแนน โดยขอ ทเ่ี ลอื กตอบถูกตองให 1 คะแนน ขอ ท่เี ลอื กตอบผิดหรอื ไมตอบหรือตอบมากกวา 1 คำตอบให 0 คะแนน การวิเคราะหข อมลู 1. หาคาสถิตพิ นื้ ฐานของคะแนนทไี่ ดจ ากการทำกิจกรรม และแบบทดสอบวัดผลสมั ฤทธ์ิ ทางการเรยี น ชดุ ฝก ทกั ษะการปฏบิ ัติทารำ เรื่อง ลีลานาฏยศัพทและภาษาทา รายวชิ าดนตรี – นาฏศลิ ป รหัสวิชา ศ12101 ช้นั ประถมศกึ ษาปท่ี 2 ซ่งึ วเิ คราะหโ ดยใชคารอ ยละ คาเฉลยี่ และสวน เบยี่ งเบนมาตรฐาน 2. เปรยี บเทยี บผลสัมฤทธิท์ างการเรียนกอ นและหลงั เรยี นโดยใชช ุดฝกทกั ษะการปฏบิ ตั ิทา รำ เร่ือง ลีลานาฏยศัพทและภาษาทา รายวิชาดนตรี – นาฏศลิ ป รหัสวชิ า ศ12101 ชั้นประถมศึกษาปท่ี 2 โดยการทดสอบสมมติฐานใชว ิธกี ารทางสถิตแิ บบ t – test Dependent Sample

42 สรุปผลการวิจัย จากการดำเนินการพัฒนาชุดฝกทักษะการปฏิบัติทารำ เรื่อง ลีลานาฏยศัพทและภาษาทา รายวชิ าดนตรี – นาฏศลิ ป รหัสวิชา ศ12101 ชน้ั ประถมศึกษาปท ี่ 2 สรปุ ผลการศึกษาไดด ังน้ี นักเรยี นช้ันประถมศึกษาปที่ 2 ท่ีเรยี นโดยใชช ุดฝกทักษะการปฏิบัติทารำ เรอ่ื ง ลีลานาฏยศัพท และภาษาทา รายวิชาดนตรี – นาฏศิลป รหัสวชิ า ศ12101 ช้นั ประถมศกึ ษาปที่ 2 มผี ลสัมฤทธิ์ทางการ เรยี นหลงั เรยี นสงู กวา กอนเรยี น อยา งมีนัยสำคญั ทางสถติ ิท่ี .01 อภิปรายผลการวิจยั ผลการใชชุดฝกทักษะการปฏิบัติทารำ ไดแก ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ที่มีตอการใชชุดฝก ทกั ษะการปฏิบตั ิทารำ เรอื่ ง ลีลานาฏยศพั ทและภาษาทา รายวชิ าดนตรี – นาฏศิลป รหสั วชิ า ศ12101 ช้ันประถมศึกษาปท ี่ 2 ผลสมั ฤทธ์ิทางการเรยี นของนกั เรียนชนั้ ประถมศกึ ษาปท ่ี 2 ทเี่ รียนโดยใชช ุดฝก ทักษะการ ปฏิบัติทา รำ นักเรียนมีผลสมั ฤทธิ์ทางการเรยี นสูงกวากอ นเรยี นอยางมนี ัยสำคัญทางสถิติทร่ี ะดบั .01 นนั่ แสดงวา การเรียนจากชดุ ฝก ทักษะการปฏบิ ัติทารำ ทำใหนักเรยี นมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรยี นสงู ข้นึ จริง ทั้งนอี้ าจเนอ่ื งมาจากชดุ ฝกทักษะการปฏบิ ตั ิทารำไดร ับการพัฒนาอยางเปนระบบมกี ารตรวจสอบ คุณภาพจากผเู ช่ยี วชาญ และมีการทดลองใชก อ นนำไปใชก ับกลุม ตวั อยาง สอดคลองกบั ผลการศึกษา ของพยิ ภรณ จนั ทรเ กษม (2562: ) ไดศ ึกษา ชุดฝกทักษะปฏิบตั นิ าฏศิลป เรื่อง รำวงมาตรฐาน “เพลง ดวงจนั ทรว นั เพญ็ ” สำหรับนักเรยี นชน้ั มธั ยมศกึ ษาปท ่ี 3 โรงเรยี นเทศบาล ๒ (บานมลายบู างกอก) ผล การศกึ ษาพบวา ผลการศกึ ษาพบวา ผลการเปรยี บเทยี บผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรยี นทจ่ี ัดการ เรียนรูประกอบการใชช ุดฝก ทกั ษะปฏิบัตินาฏศลิ ป เรอื่ ง รำวงมาตรฐาน “เพลงดวงจันทรวันเพ็ญ” สำหรบั นักเรียนช้นั มธั ยมศึกษาปที่ 3 โรงเรียนเทศบาล ๒ (บานมลายบู างกอก) มผี ลสัมฤทธห์ิ ลังเรยี นสูง กวา กอนเรียนอยางมนี ยั สำคัญทางสถติ ิทร่ี ะดบั .01 เชนเดียวกับ อมรรตั น บัวพฒั น (2558) ไดศ ึกษา และพัฒนาชดุ ฝกทักษะนาฏยศัพท วชิ านาฏศิลป กลุมสาระการเรียนรศู ลิ ปะ สำหรับชนั้ ประถมศกึ ษาป ที่ 3 เพ่ือพัฒนาชดุ ฝกทักษะและเพ่ือ เปรียบเทียบผลสัมฤทธ์ิทางการเรยี น กลมุ ตวั อยางเปนผูเรียนช้ัน ประถมศึกษาปท่ี 3 โรงเรยี นบานไรส มบูรณ อำเภอเมือง จังหวดั อำนาจเจรญิ สำนกั งานเขตพนื้ ที่ การศกึ ษาประถมศกึ ษาอำนาจเจริญ ภาคเรยี นที่ 2 ปการศึกษา 2557 จำนวน 1 หอ งเรียน มจี ำนวน ผูเรยี น 30 คน ผลการวจิ ัยพบวา ผเู รียนทเี่ รียนดวยชดุ ฝก ทักษะนาฏยศัพท วชิ านาฏศิลป กลมุ สาระการ เรยี นรศู ิลปะมี ผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนหลงั เรยี นสงู กวา กอนเรยี นอยางมีนัยสำคญั ทางสถิตทิ รี่ ะดับ .01

43 ขอ เสนอแนะ 1. การสรางชุดฝกทักษะการปฏิบัติทารำที่มีประสิทธิภาพ ครูผูสอนควรศึกษาคนควา กระบวนการสรางชุดฝก ทกั ษะการปฏิบัติทารำใหเ ขาใจอยางถองแทกอนดำเนินการสรางและกอนที่จะ นำชุดฝกทักษะการปฏิบัตทิ ารำไปใชในการเรยี นการสอน เพื่อใหการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนให ผูเรียนเกดิ การเรียนรูอ ยา งมีประสทิ ธภิ าพและบรรลวุ ัตถุประสงคก ารเรยี นรูไ ด 2. กอ นการสอนโดยใชชุดฝก ทักษะการปฏิบัติทารำ ครคู วรศกึ ษารายละเอียดตาง ๆ ในชดุ ฝก ทักษะการปฏิบัติทารำเพือ่ ประสิทธภิ าพในการใหคำแนะนำกับนักเรียนในการเรียนโดยใชชุดฝก ทกั ษะ การปฏบิ ัตทิ า รำไดอ ยางถกู ตอง 3. กอนที่จะนำชดุ ฝกทักษะการปฏิบัติทารำไปใชสอนจริง ครูควรทดลองใชใ หค ลอง กอนจะ ไดไมเกิดปญหาติดขัดขณะดำเนินการสอน ตลอดจนเปนการตรวจสอบความถูกตองตามสภาพใชงาน จรงิ ใหเกิดความพรอมสามารถจดั ลำดับกอน-หลังของการใช 4. ในการสอนแตล ะครั้งครูผูสอนควรมกี ารช้ีแจงขั้นตอนการศึกษาชุดฝก ทักษะการปฏิบัติทา รำใหผูเรียนเขาใจกอ น เพราะถาผูเรียนไมเขาใจขั้นตอนการปฏบิ ัติกิจกรรมตา ง ๆ อาจจะสงผลใหการ เรยี นไมป ระสบผลสำเร็จได 5. ในขณะที่ผูเรียนศึกษาเนื้อหาในชุดฝกทักษะการปฏิบัติทารำดวยตนเอง อาจจะมีผูเรียน บางคนที่ไมเขาใจเนื้อหาในบางสวนหรือเขาใจเนื้อหาบางสวนผิดไป หรือไมเขาใจลำดับขั้นตอน การศึกษาเน้ือหาในบทเรยี น ดังนั้น ครูผูสอนจึงควรที่จะดูแลใหค ำแนะนำ ใหคำอธิบาย ใหกำลังใจแก ผูเรยี นอยางใกลช ิด 6. บรรยากาศในชั้นเรียนระหวางนักเรียนกับครู และนักเรียนกับนักเรียน ควรเปน บรรยากาศที่เปนกันเอง เพ่ือใหน กั เรียนกลาพดู กลาแสดงออก กลา เสนอความคดิ เห็น 7. การใหเ วลาสำหรับนกั เรียน ในหอ งเรยี นท่ีมนี กั เรียนมีระดบั ความสามารถตางกัน คอื มีท้ัง เด็กเกง เด็กปานกลาง และเด็กออ น มักจะเกิดปญหาในเร่ืองการทำงานไมเ สร็จในเวลาที่เทากัน ควรมี การกำหนดเวลาของการทำงานใหมากพอที่จะทำใหน ักเรียนสวนใหญทำงานจนเสรจ็ แตทั้งนี้ก็ไมควร นานจนทำใหเ สยี เวลาในการปฏิบัตกิ ิจกรรมอ่นื ๆ อาจจะใหน ักเรียนท่ีทำเสร็จเร็วชวยเพื่อนท่ียังทำงาน ไมเสร็จ ในการชว ยเหลือตองเปน การแนะนำไมใชก ารบอกคำตอบเพ่ือใหเ พอ่ื นลอกคำตอบ 8. ครผู สู อนควรมกี ารยดื หยนุ เวลาในการนำเสนอเน้ือหาใหเหมาะสมกับคณุ สมบัตแิ ละจำนวน ผูเรยี น

44 ขอ เสนอแนะสำหรบั การศกึ ษาคน ควา ครง้ั ตอ ไป 2.1 ควรมีการพัฒนาชุดฝกทักษะการปฏิบัติทารำในเนื้อหาอื่น ๆ และระดับชั้นอื่นซึ่งควร เลอื กเน้ือหาทีเ่ หมาะสม โดยเฉพาะอยา งยง่ิ เนอื้ หาท่ียากตอ การเขา ใจหรอื เปนเนื้อหาทนี่ กั เรียนใหความ สนใจ 2.2 ควรมีการศึกษาและพัฒนาชดุ ฝกทักษะการปฏิบัตทิ ารำรว มกับการนำวิธีการสอนอืน่ ๆ ที่ เนน ผเู รียนเปนสำคัญ มาจัดการเรียนการสอนใหกบั นกั เรยี น 2.3 ควรมกี ารพฒั นาชดุ ฝก ทกั ษะการปฏบิ ัติทารำเพื่อสง เสริมคุณลกั ษณะของนกั เรียนในดาน ตาง ๆ เชน ความรับผิดชอบ ทักษะการคิดและความคงทนในการเรยี นรู คุณธรรมและจริยธรรม ของ ผเู รยี น เปน ตน 2.4 ควรมีการศกึ ษากบั กลุมตัวอยางท่ีมีระดับความสามารถทางการเรียนแตกตา งกัน ทีละ กลุม เพื่อศึกษาวาชุดฝกทักษะการปฏิบตั ิทา รำท่ีสรางขึ้น ชวยพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของกลมุ ตัวอยา ง กลุมใดไดดี หรอื วธิ ีการดงั กลาวเหมาะสมกบั กลุม ใดมากทสี่ ุด

45 บรรณานกุ รม กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). การวิจัยเพอื่ พัฒนาการเรยี นรูต ามหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษา ขัน้ พืน้ ฐานพทุ ธศกั ราช 2551 (ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ. 2560). กรงุ เทพมหานคร: ชมุ นุมสหกรณ การเกษตรแหงประเทศไทยจำกดั . ขวัญฟา ภูแพงสทุ ธิ์. (2562). พฒั นาชดุ ฝกทกั ษะการปฏบิ ัติทา รำ เรอ่ื ง ระบำมาตรฐานสรางสรรค งานศิลป รายวิชานาฏศลิ ปไทยละคร 1 รหสั วิชา ศ31207 ช้ันมธั ยมศึกษาปที่ 4. วิทยาลัยนาฏศิลป. สถาบันบัณฑิตพฒั นศลิ ป : กระทรวงวฒั นธรรม. ซอ นกลน่ิ กาหลง. (2559). การวจิ ยั และพัฒนาแบบฝกทกั ษะการแกป ญ หาดว ยกระบวนการ เทคโนโลยีสารสนเทศ สำหรับนกั เรยี นชั้นมธั ยมศึกษาปท ่ี 5. มหาวิทยาลยั ราชภฏั มหาสารคาม. ถวัลย มาศจรัส. (2550). นวัตกรรมทางการศึกษา. กรงุ เทพมหานคร : ธารอกั ษร. ทิศนา แขมมณี. (2557). ศาสตรการสอน : องคความรูเพื่อการจัดกระบวนการเรียนรูที่มี ประสทิ ธภิ าพ (พมิ พค รัง้ ที่ 18). กรุงเทพฯ: จฬุ าลงกรณม หาวิทยาลยั . ธัญญาดา คำลอื และ อญั ชลี ทองเอม. (2558). เปรียบเทยี บการพฒั นาการเรยี นรแู ละความคงทน วชิ านาฏศิลปของนักเรยี นชน้ั ประถมศกึ ษาป ท่ี 4 โดยใชส่ือวีดิทัศนกับผสู อนจริง. (วิทยานพิ นธปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลยั ธรุ กิจบณั ฑิตย). นพชัย อปุ ชติ . (2558). ผลการใชช ุดฝก ทักษะดนตรีไทยตามแนวคิดของซูซูกสิ ำหรบั นักเรียนชน้ั มัธยมศึกษาปท่ี 2 เรื่อง เสียงใสขลุย เพียงออ. วทิ ยานพิ นธปริญญามหาบัณฑติ . บรุ รี มั ย: มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรรี มั ย. นิตยา กจิ โร. (2553). การศกึ ษาผลการฝกทักษะการตัง้ คำถามของนักเรยี นในการสอนวิชา วทิ ยาศาสตรทต่ี อผลสมั ฤทธท์ิ างการเรียนวชิ าวทิ ยาศาสตรแ ละความคิดสรา งสรรคทาง วิทยาศาสตรของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1. ปริญญานิพนธการศึกษามหาบัณฑิต, สาขาวชิ าการมัธยมศกึ ษา, บณั ฑติ วิทยาลยั : มหาวิทยาลยั ศรีนครินทรวิโรฒ. นติ ยา จามรมาน และคณะ. (2541). ฟอนราํ 1. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พค รุ สุ ภาลาดพรา ว. ประภาพร ถ่ินออง. (2553). การพัฒนาแบบฝก ทักษะวชิ าคณิตศาสตร เรอื่ ง การแยกตวั ประกอบของ พหนุ ามดีกรีสอง สำหรบั นกั เรยี นช้นั มัธยมศกึ ษาปท ี่3. วทิ ยานิพนธ การศึกษามหาบณั ฑิต, สาขาวจิ ัยและประเมินผลการศกึ ษา (วิจัยและพฒั นาการศกึ ษา), บัณฑติ วทิ ยาลัย, มหาวิทยาลัย นเรศวร.