วิสาขบูชา

ห้องสมุดประชาชนอําเภอคง วนั วสิ าขบูชา 2563 ประวตั ิ วนั วสิ าขบูชา ิกจกรรมส่งเสริมการ ่อาน ออนไล ์น  

วนั วสิ าขบูชา วนั วสิ าขบูชา วันสาํ คัญทางพระพุทธศาสนา และเปนวันหยุดราชการ ของไทย ซงึ ประวัติวันวิสาขบูชา เปนวันทีพระพุทธเจ้า ประสูติ ตรสั รู้ และปรนิ ิพพาน มาบรรจบกัน ในวันนีพุทธศาสนิกชน จะไปทําบุญ ตักบาตร เวียนเทียนทีวัด สาํ หรบั  วันวิสาขบูชา 2563 ตรงกับวันพุธที 6 พฤษภาคม เชือว่าทุกคนรูจ้ ักชือวันสาํ คัญทางพระพุทธศาสนาอย่างวัน วิสาขบูชากันดีอยู่แล้ว แต่จะมีสักกีคนทีทราบความเปนมา และความสาํ คัญของวันวิสาขบูชา ถ้างันอย่ารอช้า...เราไปค้นหา ความหมายของวันวิสาขบูชา และอ่านประวัติวันวิสาขบูชา  พรอ้ ม ๆ กันดีกว่าค่ะ

ความหมายของวนั วสิ าขบูชา คําว่า วิสาขบูชา ย่อมาจากคําว่า \"วิสาขปุรณมีบูชา\"  แปลว่า \"การบูชาในวันเพ็ญเดือนวิสาขะ\" ดังนัน วิสาขบูชา  จึงหมายถึง การบูชาในวันเพ็ญ เดือน 6 การกําหนดวนั วสิ าขบูชา วันวิสาขบูชา ตรงกับวันขึน 15 คํา เดือน 6 ตามปฏิทิน จันทรคติของไทย ซงึ มักจะตรงกับเดือนพฤษภาคม หรอื มิถุนายน แต่ถ้าปใดมีอธิกมาส คือ มีเดือน 8 สองหน ก็เลือนไป เปนวันขึน 15 คํา กลางเดือน 7 หรอื ราวเดือนมิถุนายน          อย่างไรก็ตาม ในบางปของบางประเทศอาจกําหนด  วันวิสาขบูชา ไม่ตรงกับของไทย เนืองด้วยประเทศเหล่านัน อยู่ในตําแหน่งทีต่างไปจากประเทศไทย ทําใหว้ ันเวลาคลาด เคลือนไปตามเวลาของประเทศนัน ๆ ประวตั ิวนั วสิ าขบูชาและความสาํ คัญ ของ วนั วสิ าขบูชา วันวิสาขบูชา ถือเปนวันสาํ คัญยิงทางพระพุทธศาสนา เพราะเปนวันทีเกิด 3 เหตุการณ์สาํ คัญทีเกียวกับวิถีชีวิต ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เวียนมาบรรจบกันในวันเพ็ญ เดือน 6 แม้จะมีช่วงระยะเวลาหา่ งกันนับเปนเวลาหลายสิบป ซงึ เหตุการณ์อัศจรรย์ 3 ประการ ได้แก่...

1. วนั วสิ าขบูชา เปนวนั ทีพระพุทธเจา้ ประสตู ิ เมือพระนางสิรมิ หามายา พระมเหสีของพระเจ้าสุทโธทนะ แหง่ กรุงกบิลพัสด์ุ ทรงพระครรภ์แก่จวนจะประสูติ พระนางแปร พระราชฐานไปประทับ ณ กรุงเทวทหะ เพือประสูติในตระกูลของ พระนางตามประเพณีนิยมในสมัยนัน ขณะเสด็จแวะพักผ่อนพระ อิรยิ าบถใต้ต้นสาละ ณ สวนลุมพินีวัน พระนางก็ได้ประสูติพระโอรส ณ ใต้ต้นสาละนัน ซงึ ตรงกับวันเพ็ญ เดือน 6 ก่อนพุทธศักราช 80 ป ครนั พระกุมารประสูติได้ 5 วัน ก็ได้รบั การถวายพระนามว่า  \"สิทธัตถะ\" แปลว่า \"สมปรารถนา\" เมือข่าวการประสูติแพรไ่ ปถึงอสิตดาบส 4 ผู้อาศัยอยู่ในอาศรม เชิงเขาหมิ าลัย และมีความคุ้นเคยกับพระเจ้าสุทโธทนะ ดาบส จึงเดินทางไปเข้าเฝา และเมือเหน็ พระราชกุมารก็ทํานายได้ทันทีว่า นีคือผู้จะตรสั รูเ้ ปนพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จึงกล่าวพยากรณ์ว่า  \"พระราชกุมารนีจักบรรลุพระสัพพัญ ุตญาณ เหน็ แจ้งพระนิพพาน อันบรสิ ุทธิอย่างยิง ทรงหวังประโยชน์แก่ชนเปนอันมาก จะประกาศ ธรรมจักรพรหมจรรย์ของพระกุมารนีจักแพรห่ ลาย\" แล้วกราบลง แทบพระบาทของพระกุมาร พระเจ้าสุทโธทนะทอดพระเนตรเหน็ เหตุการณ์นันทรงรูส้ ึกอัศจรรย์และเปยมล้นด้วยปติ ถึงกับทรุด พระองค์ลงอภิวาทพระราชกุมารตามอย่างดาบส

2. วนั วสิ าขบูชา เปนวนั ทีพระพุทธเจา้ ตรสั รู้ อนุตตรสมั มาสมั โพธญิ าณ หลังจากออกผนวชได้ 6 ป จนเมือพระชนมายุ 35 พรรษา เจ้าชายสิทธัตถะก็ทรงตรสั รูเ้ ปนพระพุทธเจ้า ณ ใต้รม่ ไม้ศรมี หาโพธิ ฝงแม่นาํ เนรญั ชรา ตําบลอุรุเวลาเสนานิคม ในตอนเช้ามืดของวัน พุธ ขึน 15 คํา เดือน 6 ประกา ก่อนพุทธศักราช 45 ป ปจจุบันสถาน ทีตรสั รูแ้ หง่ นีเรยี กว่า พุทธคยา เปนตําบลหนึงของเมืองคยา แหง่ รฐั พิหาร ของอินเดีย สิงทีตรสั รู้ คือ อรยิ สัจสี เปนความจรงิ อัน ประเสรฐิ 4 ประการของพระพุทธเจ้า ซงึ พระพุทธเจ้าเสด็จไปทีต้น มหาโพธิ และทรงเจรญิ สมาธิภาวนาจนจิตเปนสมาธิได้ฌานที 4 แล้วบาํ เพ็ญภาวนาต่อไปจนได้ฌาน 3 คือ          - ยามต้น : ทรงบรรลุ \"ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ\"  คือ ทรงระลึกชาติในอดีตทังของตนเองและผู้อืนได้           - ยามสอง : ทรงบรรลุ \"จุตูปปาตญาณ\" คือ การรูแ้ จ้ง การเกิดและดับของสรรพสัตว์ทังหลาย ด้วยการมีตาทิพย์สามารถ เหน็ การจุติและอุบัติของวิญญาณทังหลาย          - ยามสาม หรอื ยามสุดท้าย : ทรงบรรลุ \"อาสวักขย ญาณ\" คือ รูว้ ิธีกําจัดกิเลสด้วย อรยิ สัจ 4 (ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค) ได้ตรสั รูเ้ ปนพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ในคืนวันเพ็ญ เดือน 6 ซงึ ขณะนันพระพุทธองค์มีพระชนมายุได้ 35 พรรษา

3. วนั วสิ าขบูชา เปนวนั ทีพระพุทธเจา้ เสด็จเขา้ สปู่ รนิ ิพพาน (ดับสงั ขารไมก่ ลับมาเกิดสรา้ งชาติ สรา้ งภพอีกต่อไป) เมือพระพุทธองค์ได้ตรสั รูแ้ ละแสดงธรรมเปนเวลานานถึง 45 ป จนมีพระชนมายุได้ 80 พรรษา ได้ประทับจาํ พรรษา ณ เวฬุคาม ใกล้เมืองเวสาลี แคว้นวัชชี ในระหว่างนันทรงพระประชวรอย่างหนัก ครนั เมือถึงวันเพ็ญ เดือน 6 พระพุทธองค์กับพระภิกษุสงฆ์ทังหลาย ก็ไปรบั ภัตตาหารบิณฑบาตทีบ้านนายจุนทะ ตามคํากราบทูลนิมนต์ พระองค์เสวยสูกรมัททวะทีนายจุนทะตังใจทําถวายก็เกิดอาพาธลง แต่ทรงอดกลันมุ่งเสด็จไปยังเมืองกุสินารา ประทับ ณ ปาสาละ เพือเสด็จดับขันธ์ปรนิ ิพพาน    เมือถึงยามสุดท้ายของคืนนัน พระพุทธองค์ก็ทรงประทาน ปจฉิมโอวาทว่า \"ดูก่อนภิกษุทังหลายอันว่าสังขารทังหลายย่อม มีความเสือมสลายไปเปนธรรมดา ท่านทังหลายจงยังกิจทังปวงอัน เปนประโยชน์ของตนและประโยชน์ของผู้อืนใหบ้ รบิ ูรณ์ด้วยความ ไม่ประมาทเถิด\" หลังจากนันก็เสด็จเข้าดับขันธ์ปรนิ ิพพาน ในราตรี เพ็ญ เดือน 6 นัน

ประวตั ิความเปนมาของวนั วสิ าขบูชา ในประเทศไทย ปรากฏหลักฐานว่า วันวิสาขบูชา เรมิ ต้นครงั แรกในประเทศไทย ตังแต่สมัยกรุงสุโขทัยเปนราชธานี สันนิษฐานว่าได้รบั แบบแผนมา จากลังกา นันคือ เมือประมาณ พ.ศ. 420 พระเจ้าภาติกุราช กษัตรยิ ์ แหง่ กรุงลังกา ได้ประกอบพิธีวิสาขบูชาขึน เพือถวายเปนพุทธบูชา จากนันกษัตรยิ ์ลังกาพระองค์อืน ๆ ก็ปฏิบัติประเพณีวิสาขบูชานีสืบทอดต่อกันมา  ส่วนการเผยแผ่เข้ามาในประเทศไทยนัน น่าจะเปนเพราะ ประเทศไทยในสมัยกรุงสุโขทัยมีความสัมพันธ์ด้านพระพุ ทธศาสนา กับประเทศลังกาอย่างใกล้ชิด เหน็ ได้จากมีพระสงฆ์จากลังกาหลายรูป เดินทางเข้ามาเผยแพรพ่ ระพุทธศาสนา และนาํ การประกอบพิธี วิสาขบูชาเข้ามาปฏิบัติในประเทศไทยด้วย  สาํ หรบั การปฏิบัติพิธีวิสาขบูชาในสมัยสุโขทัยนัน ได้มีการบันทึก ไว้ในหนังสือนางนพมาศ สรุปได้ว่า เมือถึงวันวิสาขบูชา พระเจ้าแผ่น ดิน ข้าราชบรพิ าร ทังฝายหน้า และฝายใน ตลอดทังประชาชนชาว สุโขทัย จะช่วยกันประดับตกแต่งพระนคร ด้วยดอกไม้ พรอ้ มกับจุด ประทีปโคมไฟใหด้ ูสว่างไสวไปทัวพระนคร เปนเวลา 3 วัน 3 คืน เพือเปนการบูชาพระรตั นตรยั ขณะทีพระมหากษัตรยิ ์ และพระบรม วงศานุวงศ์ ก็ทรงศีล และทรงบาํ เพ็ญพระราชกุศลต่าง ๆ ครนั ตก เวลาเย็นก็เสด็จพระราชดาํ เนินพรอ้ มด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ และ นางสนองพระโอษฐ์ ตลอดจนข้าราชการทังฝายหน้า และฝายใน ไปยังพระอารามหลวง เพือทรงเวียนเทียนรอบพระประธาน ส่วนชาว สุโขทัยจะรกั ษาศีล ฟงธรรม ถวายสลากภัต สังฆทาน อาหาร บิณฑบาตแด่พระภิกษุสามเณร บรจิ าคทานแก่คนยากจน ทําบุญ ไถ่ชีวิตสัตว์ ฯลฯ

ประวตั ิความเปนมาของวนั วสิ าขบูชา ในประเทศไทย (ต่อ) หลังจากสมัยสุโขทัย ประเทศไทยได้รบั อิทธิพลของศาสนา พราหมณ์มากขึน ทําใหใ้ นช่วงสมัยกรุงศรอี ยุธยา ธนบุรี และ รตั นโกสินทรต์ อนต้น ไม่ปรากฏหลักฐานว่ามีการประกอบพิธี วิสาขบูชา จนกระทังมาถึงรชั สมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้า นภาลัย รชั กาลที 2 แหง่ กรุงรตั นโกสินทร์ (พ.ศ. 2360) มีพระราชดาํ รทิ ีจะใหฟ้ นฟูพิธีวิสาขบูชาขึนมาใหม่ โดยสมเด็จพระสังฆราช (มี) สาํ นักวัดราชบูรณะ ถวายพระพร ใหท้ รงทําขึนเปนครงั แรก ในวันขึน 14 คํา 15 คํา และวันแรม 1 คํา เดือน 6 พ.ศ. 2360 และใหจ้ ัดทําตามแบบอย่างประเพณีเดิมทุก ประการ เพือใหป้ ระชาชนได้ทําบุญ ทํากุศล โดยทัวหน้ากัน การรอื ฟน พิธีวิสาขบูชาขึนมาในครานี จึงถือเปนแบบอย่าง ถือปฏิบัติในการ ประกอบพิธี วันวิสาขบูชา ต่อเนืองมาจวบจนกระทังปจจุบัน

วนั วสิ าขบูชาเปนวนั สาํ คัญสากล ของสหประชาชาติ วันวิสาขบูชา ถือเปนวันสาํ คัญทีสุดทางพระพุทธศาสนา เนืองจากล้วนมีเหตุการณ์ทีเกียวข้องกับการถือกําเนิดของ พระพุทธศาสนา คือ เปนวันทีพระศาสดา คือ พระสัมมาสัมพุทธ เจ้า ประสูติ ตรสั รู้ และปรนิ ิพพาน ดังนัน พุทธศาสนิกชนทัวโลก จึงใหค้ วามสาํ คัญกับวันวิสาขบูชานี และในวันที 13 ธันวาคม พ.ศ. 2542 องค์การสหประชาชาติ ได้ยอมรบั ญัตติทีประชุม กําหนดใหว้ ันวิสาขบูชาเปนวันสาํ คัญ ของโลก โดยเรยี กว่า Vesak Day ตามคําเรยี กของชาวศรี ลังกา ผู้ทียืนเรอื งใหส้ หประชาชาติพิจารณา และได้กําหนดใหว้ ัน วิสาขบูชานีถือเปนวันหยุดวันหนึงของสหประชาชาติอีกด้วย ทังนี เพือใหช้ าวพุทธทัวโลกได้มีโอกาสบาํ เพ็ญบุญเนืองในวัน ประสูติ ตรสั รู้ และปรนิ ิพพานของพระบรมศาสดา   โดยการที สหประชาชาติได้กําหนดใหว้ ันวิสาขบูชาเปนวันสาํ คัญของโลกนัน ได้ใหเ้ หตุผลไว้ว่า องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเปนมหา บุรุษผู้ใหค้ วามเมตตาต่อหมู่มวลมนุษย์ เปดโอกาสใหท้ ุกศาสนา สามารถเข้ามาศึกษาพุทธศาสนา เพือพิสูจน์หาข้อเท็จจรงิ ได้โดย ไม่จาํ เปนต้องเปลียนมานับถือศาสนาพุทธ และทรงสังสอน ทุกคนโดยใช้ปญญาธิคุณ โดยไม่คิดค่าตอบแทน

การประกอบพธิ ใี นวนั วสิ าขบูชา การประกอบพิธีใน วันวิสาขบูชา จะแบ่งออกเปน 3 พิธี ได้แก่           1. พิธีหลวง คือ พระราชพิธีสาํ หรบั พระมหากษัตรยิ ์ พระบรมวงศานุวงศ์ ประกอบในวันวิสาขบูชา           2. พิธีราษฎร์ คือ พิธีของประชาชนทัวไป           3. พิธีของพระสงฆ์ คือ พิธีทีพระสงฆ์ประกอบศาสนกิจ กิจกรรมในวนั วสิ าขบูชา กิจกรรมทีพุทธศาสนิกชนพึงปฏิบัติใน วันวิสาขบูชา ได้แก่ 1. ทําบุญใส่บาตร กรวดนาํ อุทิศส่วนกุศลใหญ้ าติทีล่วงลับ และเจ้ากรรมนายเวร           2. จัดสาํ รบั คาวหวานไปทําบุญถวายภัตตาหารทีวัด และปฏิบัติ ธรรม ฟงพระธรรมเทศนา            3. ปล่อยนกปล่อยปลา เพือสรา้ งบุญสรา้ งกุศล           4. รว่ มเวียนเทียนรอบอุโบสถทีวัดในตอนคํา เพือราํ ลึกถึง พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์           5. รว่ มกิจกรรมเกียวกับวันสาํ คัญทางพุทธศาสนา           6. จัดแสดงนิทรรศการ ประวัติ หรอื เรอื งราวความเปนมาเกียว กับวันวิสาขบูชา ตามโรงเรยี น หรอื สถานทีราชการต่าง ๆ เพือให้ ความรู้ และเปนการรว่ มราํ ลึกถึงความสาํ คัญของวันวิสาขบูชา           7. ประดับธงชาติตามอาคารบ้านเรอื น วัดและสถานทีราชการ 8. บาํ เพ็ญสาธารณประโยชน์

หลักธรรมทีสาํ คัญในวนั วสิ าขบูชา ทีควรนาํ มาปฏิบตั ิ ในวันวิสาขบูชา พุทธศาสนิกชนทังหลายควรยึดมันในหลักธรรม ซงึ หลักธรรมทีควรนาํ มาปฏิบัติในวันวิสาขบูชา ได้แก่ 1. ความกตัญ ู  คือ การรูค้ ุณคน เปนคุณธรรมทีคู่กับความ กตเวที ซงึ หมายถึงการตอบแทนคุณทีมีผู้ทําไว้ ความกตัญ ูและ ความกตเวทีนี เปนเครอื งหมายของคนดี ทําใหค้ รอบครวั และสังคม มีความสุข ซงึ ความกตัญ ูกตเวทีนันสามารถเกิดขึนได้กับทังบิดา มารดาและลูก ครูอาจารย์กับศิษย์ นายจ้างกับลูกจ้าง ฯลฯ  ในพระพุทธศาสนา เปรยี บพระพุทธเจ้าเสมือนกับบุพการี ผู้ชีใหเ้ หน็ ทางหลุดพ้นแหง่ ความทุกข์ ดังนัน พุทธศาสนิกชนจึงควรตอบแทน ความกตัญ ูกตเวทีด้วยการทํานุบาํ รุงพระพุทธศาสนา และดาํ รง พระพุทธศาสนาใหอ้ ยู่สืบไป 2. อรยิ สัจ 4  คือ ความจรงิ อันประเสรฐิ 4 ประการทีพระพุทธเจ้า ทรงตรสั รูใ้ น วันวิสาขบูชา ได้แก่ - ทุกข์ คือ ปญหาของชีวิต สภาวะทีทนได้ยาก ซงึ ทุกข์ขันพืนฐาน คือ การเกิด การแก่ และการตาย ล้วนเปนสิงทีมนุษย์ทุกคนต้อง เผชิญ ส่วนทุกข์จร คือ ทุกข์ทีเกิดขึนในการดาํ เนินชีวิตประจาํ วัน เช่น การพลัดพรากจากสิงทีเปนทีรกั หรอื ความยากจน เปนต้น - สมุทัย คือ ต้นเหตุของปญหา หรอื สาเหตุของการเกิดทุกข์ และ สาเหตุส่วนใหญ่ของปญหาเกิดจาก \"ตัณหา\" อันได้แก่ ความอยากได้ ต่าง ๆ อย่างไม่มีทีสินสุด - นิโรธ คือ ความดับทุกข์ เปนสภาพทีความทุกข์หมดไป เพราะ สามารถดับกิเลส ตัณหา อุปาทานออกไปได้          - มรรค คือ หนทางทีนาํ ไปสู่การดับทุกข์ เปนการปฏิบัติเพือแก้ ปญหา มี 8 ประการ ได้แก่ ความเหน็ ชอบ  ดาํ รชิ อบ วาจาชอบ กระทํา ชอบ เลียงชีพชอบ พยายามชอบ ระลึกชอบ ตังจิตมันชอบ

หลักธรรมทีสาํ คัญในวนั วสิ าขบูชา ทีควรนาํ มาปฏิบตั ิ (ต่อ) 3. ความไม่ประมาท คือการมีสติตลอดเวลา ไม่ว่าจะทําอะไร พูดอะไร คิดอะไร ล้วนต้องใช้ สติ เพราะสติคือการระลึกได้ การระลึกได้อยู่เสมอจะทําใหเ้ ราใช้ชีวิต อย่างไม่ประมาท ซงึ ความประมาทนันจะทําใหเ้ กิดปญหายุ่งยากตาม มา ดังนัน ในวันนีพุทธศาสนิกชนจะพากันน้อมระลึกถึงพระพุทธเจ้า พระธรรม และพระสงฆ์ ด้วยความมีสติ  วันวิสาขบูชา นับว่าเปนวันที มีความสาํ คัญสาํ หรบั พุทธศาสนิกชนทุกคน เปนวันทีมีการทําพิธี พุทธบูชา เพือเปนการน้อมราํ ลึกถึงพระวิสุทธิคุณ พระปญญาธิคุณ และพระมหากรุณาธิคุณ ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทีมีต่อมวล มนุษย์และสรรพสัตว์  อีกทังเพือเปนการราํ ลึกถึงเหตุการณ์อันน่า อัศจรรย์ทัง 3 ประการ ทีมาบังเกิดในวันเดียวกัน และนาํ หลักธรรม คําสังสอนของพระพุ ทธองค์มาเปนแนวทางในการประพฤติปฏิบัติใน การดาํ รงชีวิต