หนังสือสื่อความรู้ เทคโนโลยีพร้อมใช้ เพื่อเกษตรและชุมชน

สอ่ื ความรู้ เทคโนโลยพี รอ้ มใช้ เพ่อื เกษตรและชมุ ชน

หนงั สอื ส่อื ความรู้ เทคโนโลยีพรอ้ มใช้ เพอื่ เกษตรและชุมชน ISBN 978-616-12-0573-7 พิมพ์คร้งั ท่ี 2 (มิถุนายน 2562) จ�ำ นวน 2,000 เล่ม สงวนลิขสทิ ธ์ิ ตาม พ.ร.บ. ลิขสทิ ธ์ิ (ฉบบั เพม่ิ เติม) พ.ศ. 2558 ส�ำ นกั งานพฒั นาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยแี ห่งชาติ กระทรวงการอุดมศกึ ษา วทิ ยาศาสตร์ วิจยั เเละนวัตกรรม ไมอ่ นุญาตใหค้ ดั ลอก ทำ�ซ�ำ้ และดดั แปลง ส่วนใดสว่ นหนึง่ ของหนงั สือเล่มนี้ นอกจากจะได้รบั อนญุ าตเปน็ ลายลกั ษณอ์ ักษรจากเจ้าของลขิ สทิ ธ์ิเท่านนั้ ส่ือความรู้ เทคโนโลยีพร้อมใช้ เพื่อเกษตรและชุมชน/โดย สถาบันการจัดการเทคโนโลยีและนวัตกรรมเกษตร ส�ำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ. -- ปทุมธานี : ส�ำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี แหง่ ชาต,ิ 2561. 140 หนา้ : ภาพประกอบ ISBN: 978-616-12-0573-7 1. เทคโนโลยีการเกษตร 2. เทคโนโลยีชีวภาพการเกษตร 3. เทคโนโลยีชีวภาพพืช 4. เทคโนโลยีชีวภาพสัตว์ 5. เครอื่ งมือการเกษตร 6. การแปรรูปผลิตผลเกษตร I. สถาบันการจัดการเทคโนโลยีและนวัตกรรมเกษตร II. ส�ำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ III. ชือ่ เร่ือง S494.5 681.763 จัดทำ�โดย สถาบนั การจดั การเทคโนโลยีและนวัตกรรมเกษตร (สท.) ส�ำ นักงานพัฒนาวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) 111 อทุ ยานวทิ ยาศาสตร์ประเทศไทย ถนนพหลโยธนิ ตำ�บลคลองหน่ึง อำ�เภอคลองหลวง จงั หวัดปทมุ ธานี โทรศพั ท์ 0 2564 7000 สายดว่ น สท. 096 996 4100 โทรสาร 0 2564 7004 www.nstda.or.th/agritec อเี มล: [email protected]

สารผ้อู �ำ นวยการ สถาบนั การจดั การเทคโนโลยแี ละนวตั กรรมเกษตร (สท.) เปน็ หนว่ ยงานภายใตส้ �ำนกั งานพฒั นา วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแหง่ ชาติ (สวทช.) กระทรวงวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี จัดต้งั ข้นึ ในปี 2558 มงุ่ เนน้ ปฏริ ูปภาคเกษตรดว้ ยเทคโนโลยแี ละพัฒนาความเขม้ แข็งของชมุ ชน ลดความเหลือ่ มล�้ำ เช่ือมโยง ส่เู ศรษฐกิจชวี ภาพ โดยมีแนวทางการท�ำงานท่ีส�ำคญั 4 ดา้ น ได้แก่ การจัดการองคค์ วามรู้วทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวตั กรรมเกษตร การถา่ ยทอดเทคโนโลยสี เู่ กษตรกรในวงกวา้ ง การพฒั นาทกั ษะบคุ ลากร ตลอดหว่ งโซ่ และเชอื่ มโยงการผลติ กบั การตลาด โดยท�ำงานรว่ มกบั หนว่ ยงานพนั ธมติ รทงั้ ภาครฐั และภาค เอกชน เพือ่ ให้เกิดการขยายผลในวงกวา้ ง หนงั สอื “สอื่ ความรู้ เทคโนโลยพี รอ้ มใช้ เพอ่ื เกษตรและชมุ ชน” ไดร้ วบรวมสอื่ ความรเู้ ทคโนโลยี ด้านการเกษตรที่ สท. ได้ถ่ายทอดแก่เกษตรกรและชุมชน ไม่ว่าจะเป็น เทคโนโลยีด้านพันธุ์พืชและการ ผลติ เทคโนโลยสี ารชวี ภัณฑ์ เทคโนโลยีดา้ นสตั ว์ เทคโนโลยีการจดั การดิน เทคโนโลยกี ารแปรรปู ผลผลิต ทางการเกษตร และเทคโนโลยีด้านอุปกรณ์ เคร่ืองจักร ซึ่งจัดท�ำในรูปแบบส่ือส่ิงพิมพ์ บทความ วิดีโอ และรายการสมั ภาษณ์ เพอ่ื การเขา้ ถงึ งา่ ยและปรบั ประยกุ ตใ์ ชใ้ นการท�ำเกษตรไดจ้ รงิ น�ำไปสกู่ ารยกระดบั คณุ ภาพชีวติ ของเกษตรกรและสร้างความเข้มแข็งให้กบั ภาคการเกษตรของประเทศ (นางสาววิราภรณ์ มงคลไชยสิทธ์)ิ ผู้อ�ำนวยการ สถาบนั การจัดการเทคโนโลยีและนวตั กรรมเกษตร (สท.)

สารบญั 5 เทคโนโลยีดา้ นพนั ธ์พุ ชื และการผลิต 47 เทคโนโลยสี ารชีวภณั ฑ์ 59 เทคโนโลยดี ้านสตั ว์ 83 เทคโนโลยกี ารจดั การดิน 101 เทคโนโลยีการแปรรปู ผลผลติ ทางการเกษตร 117 เทคโนโลยดี ้านอุปกรณ์ เครื่องจักร และอ่นื ๆ

5 เทคโนโลยี ดา้ นพนั ธ์ุพืช และการผลิต ขา้ ว พรกิ มะเขอื เทศ มนั ส�ำปะหลงั ถ่วั เขยี ว งา 5

เทคโนโลยีการผลิต

7

เทคโนโลยีการผลติ

9 การขยายผลการผลติ เมลด็ พนั ธุขาว “พันธขุ าวหอมชลสิทธิท์ นน้าํ ทว มฉับพลนั ” ดร.ธีรยุทธ ตูจินดา และคณะ จากหนวยปฏบิ ัติการ ป 2559 ดร.มีชัย เซ่ียงหลิว จากไบโอเทค ผลิตเมล็ดพันธุ คนหาและใชประโยชนยีนขาว (หนวยปฏิบัติการวิจัยรวม ขาวหอมชลสิทธ์ิทนน้ําทวมฉับพลัน ประมาณ 9,000 กิโลกรัม ระหวางมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรและศูนยพันธุวิศวกรรม และรวมกับ ดร.กัญญณัช (ปทมา) ศิริธัญญา ผูอํานวยการ และเทคโนโลยีชีวภาพแหงชาติ (ไบโอเทค) สวทช. รวมกับ สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลลานนา นกั วจิ ัยมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร และกรมการขาว พัฒนา ลําปาง และคุณสมศักดิ์ พลอยพานิชเจริญ สถาบันการจัดการ พันธุขาวหอมคุณภาพดีที่ทนน้ําทวมฉับพลัน โดยการผสม เทคโนโลยีและนวัตกรรมเกษตร สวทช. จัดอบรมและถายทอด ระหวางพันธุขาว ไออาร 57514 ที่ทนตอนํ้าทวมฉับพลันกับ เทคโนโลยกี ารผลิตเมลด็ พันธขุ าวคุณภาพดีใหแกกลุมเกษตรกรใน พันธุขาวดอกมะลิ 105 ที่ไมทนน้ําทวม ไดพันธุช่ือวา “ขาว พนื้ ทต่ี างๆ ดงั นี้ พันธุหอมชลสิทธ์ิทนน้ําทวมฉับพลัน” ขาวพันธุดังกลาวจม 1) กลุมเกษตรกรจากองคการบริหารสวนจังหวัดสงขลา และ อยูใตนํ้าไดนาน 2-3 สัปดาห ฟนตัวหลังน้ําลดไดดี ความสูง ประมาณ 105-110 เซนติเมตร จํานวนรวงตอกอประมาณ ศูนยสาธติ ฝก อบรมเศรษฐกจิ พอเพยี ง อ.จะนะ จ.สงขลา 15 รวง (นาดํา) ลําตนแข็ง ไมหักลมงาย นอกจากคุณสมบัติ 2) กลุมเกษตรกรจากสหกรณก ารเกษตรผักไห จํากัด ต.ผักไห เดนในการทนน้ําทวมฉับพลัน พันธุหอมชลสิทธ์ิไมไวตอชวง แสง จึงปลูกไดมากกวา 1 ครั้งตอป อายุเก็บเก่ียวประมาณ อ.ผกั ไห จ.พระนครศรีอยธุ ยา 120 วัน ผลผลิตเฉลี่ย 800-900 กิโลกรัมตอไร คุณภาพ 3) กลุมเกษตรกรจากสถาบันการเงินชมุ ชน ต.บงึ สามคั คี อ.บงึ การหุงตมคลายพันธุขาวดอกมะลิ 105 ปริมาณอะไมโลส รอยละ 14-18 ปจจุบันมีการปลูกในพื้นที่ภาคตะวันออก- สามัคคี จ.กาํ แพงเพชร เฉียงเหนือ ภาคกลาง และภาคใต 4) กลุมเกษตรกรจากสหกรณการเกษตรชนแดน ต.ชนแดน ระหวางป 2553-2558 สวทช. เผยแพรขา วพันธหุ อม อ.ชนแดน จ.เพชรบูรณ ชลสิทธิ์ทนนํ้าทวมฉับพลันผานการถายทอดเทคโนโลยีการ 5) กลุมบริหารการใชนํ้าชลประทานดอนรัก อ.หนองจิก จ. ผลิตเมล็ดพันธุขาวคุณภาพดีใน 3 รูปแบบ คือ 1) รวมกับ เกษตรกรผา นสหกรณก ารเกษตร โดยคุณสมศักดิ์ พลอยพานชิ ปต ตานี เจริญ ไบโอเทค 2) รวมกับหนวยงานในพ้ืนที่ถายทอด 6) กลมุ เกษตรกรบา นคอกวัว ต.ชยั บุรี อ.เมือง จ.พทั ลุง เทคโนโลยีใหเกษตรกรในจ.พระนครศรีอยุธยา จ.ชัยนาท จ. 7) กลมุ เกษตรกร จ.ประจวบคีรขี ันธ อางทอง ผานสหกรณการเกษตร 7 แหง ไดแก สหกรณ 8) กลุมเกษตรกรคายสมเด็จพระพุทธยอดฟาจุฬาโลก การเกษตรผักไห จํากัด สหกรณการเกษตรทาเรือ จํากัด สหกรณการเกษตรบางบาล จํากัด สหกรณการเกษตรสรรพยา มหาราช ต.โพธสยั อ.ศรสี มเดจ็ จ.รอ ยเอ็ด จํากัด สหกรณการเกษตรสรรคบุรี จํากัด สหกรณการเกษตร 9) กลมุ เกษตรกร ต.เขาพงั ไกร อ.หัวไทร จ.นครศรธี รรมราช วัดสิงห จํากัด สหกรณการเกษตรสามโก จํากัด และ 3) รวมกับเกษตรกรผานภาคเอกชน โดย ดร.กัญญณัช (ปทมา) หนวยงานและกลมุ เกษตรกรทผ่ี ลิตเมลด็ พนั ธุขาวหอมชลสทิ ธ์ิ ศิริธัญญา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลลานนา ลําปาง > ศูนยววทิ ิทยยาาศศาาสสตตรรข ข า าววมมหหาวาิทวยทิ ายลาัยลเัยกเษกตษรตศราศสาตสรต ร ถ า ย ท อ ด เท ค โ น โล ยี ก า รผ ลิ ต เม ล็ ด พั น ธุ ข า ว คุ ณ ภ า พ ดี ให ววิททิ ยยาาเเขขตตกกำําเเแพพงงเเแสสนนจจ.น.นคครปรปฐมฐม เกษตรกรในจ.ลําปาง ผานบริษัท ปูนซิเมนตไทย จํากัด และ โโททรรศศัพัพทท 003344-3-35555-1-19922 จ.นครราชสีมา ผานฟารม โชคชยั ท่ผี า นมา มเี กษตรกรเขา รวม > วÙสิ čèาหĂîกจิõč กìĆ ลøมุ ǰขñาúวĉêหđอöมúชéĘ ลóสĆîทิ íธŤ×č บ์ิ šćา üนĀโคĂกöฉßง่ิ úตÿ.ìĉชยíั ĉĝǰบÝรุ ีóอĉÝ.เêĉมอืøง จ.พทั ลงุ 814 ครอบครัว พ้ืนท่ีปลูก 5,688 ไร ผลผลิตรวม 30,408 ตัน โēทìรøศýัพóĆ ทì Ťǰ0872914279, 091 0478043 สรางรายไดจากการขายเมล็ดพันธุขาวเปลือกและขาวสาร 980 ลา นบาท

เทคโนโลยีการผลติ การผลิตเมล็ดพันธข์ุ า้ วคณุ ภาพดีของเกษตรกร ต.ดอนรกั อ.หนองจกิ จ.ปัตตานี ตำบลดอนรัก อำเภออหนองจิก จังหวัดปัตตำนี มี ไปให้ควำมรู้และอบรมเภรื่องกำรผลิตเภมล็ดพันธุ์ข้ำวคุณอำพดี กำร หมู่บ้ำน 7 หมู่บ้ำน เภน้ือท่ี 14 ตำรำงกิโลเภมตร พ้ืนท่ีเภป็นที่รำบ ป้องกันและกำจัดโรคและแมลง โดยประสำนกำรดำเภนินงำนกับคุณ ลุ่ม มีประชำกร 5,314 คน นับถือศำสนำอิสลำมร้อยละ 83 ชินวัฒน์ พรหมมำณพ หัวหน้ำฝ่ำยวิศวกรรม โครงกำรส่งน้ำ และศำสนำพุทธร้อยละ 17 ประชำชนส่วนใหญ่ประกอบอำชีพ และบ ำรุงรักษ ำปัตตำนี สำนักชลประทำนท่ี 17 กรม รับจ้ำงท่ัวไปและเภกษตรกรรม ในปี 2559 พ้ืนที่ต.ดอนรัก ทำ ชลประทำน ในฐำนะผจู้ ัดกำรแปลงขำ้ วคุณอำพ จ.ปตั ตำนี เภกษตรแปลงใหญ่ เภป็นเภกษตรต้นแบบพื้นที่กว่ำ 1,000 ไร่ ปลูก ข้ำวอินทรีย์ จำนวน 60 แปลง (ประมำณ 100 ไร่) ท่ีได้รับรอง ผลการปลูกในปี 2559 ในช่วงเภดือนมิถุนำยน - มำตรฐำน GAP โดยสำนักงำนพัฒนำและวิจัยกำรเภกษตร (สวพ.) กันยำยน ในพ้ืนที่สถำนีทดลองกำรใช้น้ำชลประทำนที่ 7 มีกำรบริหำรจัดกำรน้ำ กำรผลิตเภมล็ดพันธ์ุข้ำว กำรร่วมหุ้นซ้ือ ปัตตำนี ร่วมกับพ้ืนที่เภกษตรกร 30 ครอบครัว รวม 66 ไร่ ใช้กำร ปัจจยั กำรผลิต กำรปลูกพชื ถั่วบำรุงดิน ทำให้เภก็บน้ำในแปลงได้ จัดกำรแบบเภกษตรแปลงใหญ่ และกำรปลูกข้ำวแบบใช้น้ำน้อย ดี และทำให้ต้นทุนกำรผลิตลดลงจำก 5,000 บำทต่อไร่ มำอยู่ที่ \"ระบบกำรปลูกข้ำวแบบเภปียกสลับแห้ง\" ได้ผลผลิตรวม 49.5 3,500 บำทต่อไร่ จำกกำรทำเภกษตรแปลงใหญ่ ทำให้มีรำยได้ ตัน (ผลผลิตเภฉลี่ย 750 กิโลกรัม/ไร่) ลดต้นทุนกำรผลิต เภช่น เภพิ่มขึ้น ค่ำรถดำนำ ค่ำรถเภก่ียว ค่ำปุ๋ย ไร่ละ 200-500 บำท ผลผลิต เภพิ่มขึ้นร้อยละ 20 ใช้น้ำชลประทำนลดลงร้อยละ 15 ได้รับ เภมื่ อ วัน ที่ 22 กั น ย ำย น 2558 ส ม เภด็ จพ ระเภท พ รางวัล WATSAVE AWARDS 2016 “การท้านาแบบใช้น้า รัตนรำชสุดำฯ สยำมบรมรำชกุมำรี เภสด็จพระรำชดำเภนินทรง นอ้ ยหรอื การทา้ นาแบบเปยี กสลับแห้ง” จาก International เภย่ียมรำษฎรบ้ำนท่ำด่ำน ต.ดอนรัก อ.หนองจิก จ.ปัตตำนี มี Commission on Irrigation and Drainage (ICID) ในกำร พระรำชดำรใิ ห้พิจำรณำดำเภนินกำรจัดทำศูนย์เภมล็ดพันธุ์ข้ำวใน ประชุมชลประทำนโลกครั้งที่ 2 ที่จัดข้ึนระหว่ำงวันท่ี 6-8 พืน้ ที่อำคใต้ เภพ่ือผลิตเภมลด็ พันธุ์ข้ำวและเภป็นคลังเภมล็ดพันธข์ุ ้ำว พฤศจิกำยน 2559 ณ จ.เภชยี งใหม่ สำรองในกำรให้ควำมช่วยเภหลือเภกษตรกร เภมื่อเภกิดอุทุกอัย หรือ อยั พบิ ตั ิ สนใจติดต่อดูงานได้ท่ี คุณชินวัฒน์ พรหมมำณพ หัวหน้ำฝ่ำยวิศวกรรม โครงกำรส่งน้ำและบำรุงรักษำปัตตำนี ก ลุ่ ม เภก ษ ต ร ก ร คั ด เภลื อ ก ข้ ำ ว พั น ธ์ุ ห อ ม ช ล สิ ท ธ์ิ ท น ส ำนั ก ช ล ป ระ ท ำน ที่ 17 ก รม ช ล ป ระ ท ำน โท รศั พ ท์ นำ้ ท่วมฉับพลันท่ีเภคยทดลองปลูกในพื้นที่ได้ผลผลิตและรสชำติ 0815426501 ดี เภป็นที่ต้องกำรของตลำด ทำงกลุ่มบริหำรปรับปรุงระบบ ชลประทำน โครงกำรส่งน้ำต.ดอนรัก อ.หนองจิก จ.ปัตตำนี ได้ ส่งหนังสือมำท่ีสำนักงำนพัฒนำวิทยำศำสตร์และเภทคโนโลยี แห่งชำติ (สวทช.) ขอควำมอนเุ ภครำะห์เภมล็ดพันธ์ขุ ้ำว \"พนั ธ์ุหอม ชลสิทธิ์\" และผู้เภชย่ี วชำญให้คำแนะนำในกำรผลิตเภมลด็ พันธ์ุขำ้ ว คุณอำพดีแก่กลุ่มเภกษตรกรในพื้นที่ สวทช. โดยศูนย์พันธุ วิศวกรรมและเภทคโนโลยีชีวอำพแห่งชำติ (ไบโอเภทค) ได้มอบ เภมล็ดพันธ์ุข้ำวหอมชลสิทธ์ิทนน้ำท่วมฉับพลันให้กลุ่มเภกษตรกร จำนวน 1,000 กิโลกรัม และให้ ดร.มีชัย เภซี่ยงหลิว ไบโอเภทค และ ดร.กัญญณัช ศิริธัญญำ ผู้อำนวยกำรสถำบันวิจัยและพัฒนำ และนำยวินจิ นุ่มฤทธ์ิ มหำวิทยำลัยเภทคโนโลยีรำชมงคลลำ้ นนำ

11 เทคโนโลยีการปลูกข้าวแบบใชน้ านอ้ ย (เปยี กสลบั แหง้ ) การปลูกข้าวของเกษตรกรท่ัวไปมักปล่อยให้น้าขัง เครื่องมอื ดูระดับนาในแปลงนา ในนาตลอดช่วงเวลาการปลูก ท้าให้ใช้น้าปริมาณมาก จาก การที่ข้าวในแต่ละระยะต้องการน้าไม่เท่ากัน เพื่อการ ผลการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวแบบเปียกสลับแห้ง ได้ ประหยัดน้าจึงมีเทคโนโลยีการปลูกข้าวแบบเปียกสลับแห้ง เมล็ดพันธุ์รวม 49.5 ตัน (ผลผลิตเฉล่ีย 750 กิโลกรัม/ไร่) หรือเรียกกันโดยทั่วไปว่า \"การแกล้งข้าว\" โดยปล่อยให้ จากการด้าเนินการในลักษณะเกษตรแปลงใหญ่ มีการ ข้าวขาดน้าในช่วงเวลาที่เหมาะสม เพื่อกระตุ้นให้รากและ บริหารจัดการร่วมกัน ท้าให้ลดต้นทุนการผลิต เช่น ค่ารถ ล้าต้นแข็งแรง ด้านา ค่ารถเก่ียว ค่าปุ๋ย ไร่ละ 200-500 บาท ได้ผลผลิต เพิ่มขึน 20% ใช้น้าชลประทานลดลง 15% ในภาพรวม การเจริญเติบโตของข้าว แบ่งเป็น 4 ระยะ คือ ลดต้นทุนการผลิต จากไร่ละ 5,000 บาท เหลือ 3,500 ระยะกล้า (0-30 วัน) ระยะแตกกอ (40-70 วัน) ระยะสร้าง บาท ท้าให้กลุ่มเกษตรกรในพืนที่มีรายได้เพ่ิมขึน และได้รับ รวง (80-100 วนั ) และระยะสรา้ งเมล็ด (110-130 วนั ) รางวัล WATSAVE AWARDS 2016 “การทานาแบบใช้ นาน้อยหรือการทาน าแบบเปียกสลับแห้ง” จาก ในปี 2559 กลุ่มบริหารการใช้น้าชลประทานบ้าน International Commission on Irrigation and ดอนรัก อ.หนองจิก จ.ปัตตานี ใช้เทคโนโลยีการปลูกข้าว Drainage (ICID) ในการประชุมชลประทานโลกครังที่ 2 แบบเปียกสลับแห้ง เพื่อผลิตเมล็ดพันธขุ์ ้าวหอมชลสิทธิ์ทน ที่จัดขึนระหว่างวันท่ี 6-8 พฤศจิกายน 2559 ณ จ. น้าท่วมฉับพลัน ในพืนที่ของสถานีทดลองการใช้น้า เชยี งใหม่ ชลประทานท่ี 7 ปตั ตานี จ้านวน 6 ไร่ ร่วมกับเกษตรกร 30 ครอบครัว พืนที่ 60 ไร่ รวมพืนที่ 66 ไร่ โดยขังน้าในแปลง สนใจติดต่อดูงานได้ท่ี คุณชินวัฒน์ พรหมมาณพ นาที่ระดับความลึก 5 เซนติเมตร ในช่วงหลังปักด้า (ระยะ หัวหน้าฝ่ายวิศวกรรม โครงการส่งน้าและบ้ารุงรักษา กล้า) เม่ือข้าวมีอายุ 35-45 วัน ปล่อยให้ข้าวขาดน้า (ไม่ให้ ปัตตานี ส้านักชลประทานที่ 17 กรมชลประทาน โทรศัพท์ น้าเป็นระยะเวลา 14 วัน หรือจนกว่าระดับน้าในแปลงนา 081 5426501 ลดต่้ากว่าผิวแปลง 10-15 เซนติเมตร (มีเคร่ืองวัดระดับ) หรือดินในแปลงนาแตกระแหง จึงปล่อยน้าเข้านา ช่วงที่ ปล่อยให้ข้าวขาดน้าอีกช่วงหนึ่ง คือ ช่วงข้าวแตกกอสูงสุด (ข้าวอายุ 60-65 วัน) เป็นระยะเวลา 14 วันเช่นกัน หรือ จนกว่าระดับน้าในแปลงนาลดต่้ากว่าผิวแปลง 10-15 เซนติเมตร หรือดินในแปลงนาแตกระแหง จึงปล่อยน้าเข้า นา ในช่วงข้าวตังท้อง ช่วงออกดอก เพ่ิมระดับน้าในแปลง อย่ทู ี่ 7-10 เซนติเมตร

เทคโนโลยีการผลิต ข“าพวันกธธาัญขุรขาสวยิรหาินยอผม:ลชขกลาาสวริทผเธหลทิ์ ตินนเยีมนวลา้ํ ตด็ทพวา มนันฉธทบัุขาพา นวลโันร”คไหม คนรแพอพรปพ1เแ1รกเเชเผดฉกจะะอ52สยลาลลักนััรนนันยีษนรหห0รูงใยิะวะสตหธธรธงิ ตญใตหิจวมวเิลทเุวเขุุหนขจาวทรหนมาั6วขปธธงตแายุงางะาธึาแงอกกั นางรนัังนคน0หน้ํไามตาลณรวิ์ทปวรามยลพ(มรบ0นไ1ะโือ็างวหมดดดรนหผรชมนดลผนชะัหนชมด4าทะโครอา1พทคกาาวอดภูนกในลลอาโค-เาหาธ.วณุา0นดกโิงลนัชม1ลนธามตไาณาํ้วสุขาผเมลนวิท5ปํสามด8ีลราคนภทยปนิิธทคทิทาาจก-ลโ)ลต“สยลหยยะมด็กี1ุชาํ้2ขา1งวุรรณคํายวรธปิขาําตกักูาุทล2กลพขพ1ลปทา5ีค5วะนามัมาิ์ทนนลาทษจไ-ภิํรเากา0ธา55ภกไวโัว2นวตล3อฉฉ1วทกันัย2ณตวหจง่เียณ3กาคาม)นาัอยหธัเอตบ0ซธ5กงลเาุนนบรมพชสซวุกแพณฉกรรไุาเขะ5มเญัูาม5จนลี่พย้ํากัแราัปปนานวลนดนษวับปรแ3าินเา.อโภท รลขทงษสหะนดีมรทมพยะตข-หตพรว18ใงดตเ5ัาว2นห็ิภร่ีงคไบตมาสกีีะาขนิกี่ัฒเดก0รทงยกลอา7มพ5ิน2มมคงุไาผหวจมษยาราศชไา0ัขาขอบ5นักหน5นต.ทคฉเ”มดะตศรแาาํา2ว รตกา-าป61กาอ8เมมฟนาให้ัง9ันวปนบพีหใ×ารลปสดตรพ4ตเลวปวมกตนอ0้ํลสปานนลสกพ6ะนันักตือิไเลทิือัจนโขรยะอ0ทขมทว(คต.ูวกนตา้ํล(นาดรธูลวก9ไกะ3ํยาธลหใู6ตปยี ทรี่ณวรทใทบัขวุมยน×ัยนกเมสในาุหิแนวอกนถกแมชราหนควนทงโศร1ิ1ีนางะโ”อเลวอชรพ็บูาลวอป.วฉามขณุะลณล.ี่พตา0าป้ําากะน7มวยทเย้ืะยจนเเัมขบดแสังต5นกกอื้ผยรทนสกงฎชไทรี่ไศปาทับนตา1บมพา่ยีแันบดรยุเนดมใรลวาคทกลปูอนกว0ลฏรี่นดวิลา้ํัสนมแบม้ํคพลาอศรปาํงสห)่ี แดพภ็บครยลีลิงบาพทบัตตัมกตกักรนพันอริทลสินมเลพนดเิาคันัวนตพารวจดุปทงออม้ือกธะนวธ-าวคาืไ้ํงาัอนขโธรมสิแากิ์ รกุลนตชค่ีไยเทดย์ิไณดยพฝสตทขุดาทการขะธฉอมกูื่อรอวเพโด1ปชยนวิงละี่หายัุงควรคง็ัรถนบาอไไปปวห)ีพันค.กกวฏแอใาิวดศวพวยนุณโ คาะโพานรรานรชธุัรันรลณยาินิบจเลตุเวยีัไยนวพคฉะะกลสกุวเงวทรโพั“ธามยกยอตัอวขาทธมมลกพบ็มัภัฒนมมขมผหุวาขนีารรมชกโิตกอุโยวาา6เาบนอกกากสลจนอวรนดาุมสผากวาภกาแีณะณพััับมนบบมัมมดตสมิชวรยรลาพ่ยีูงงาหน-ขาิ ผวคันงาาดมลชตปธว1รจิตากุะส1.าข68237549เ1พเลแสคตปธวขทุกท0ก)))))))))ํถาาลน้ืีวริันร6เ-คคสรวปามา1ยทะะสอศปกกอมกกกกกกกอโโวบหมมา2ุอื่ทนมี่ตรนา..ลลลลลลนูลลหอตลมัชนผงเอส0 เวาโามธดมุุุมุมุมโุมุุมมมยกตาุกยมลนักวงมงูปลณมแัคร็จเเเเเเสเาเบบั็นๆิจยไตแเกกกกกชยกฉกลากคพนหาก2ัยกียมรดูีจษษษษแลษชษียดัะษบีธ5ีรแาิหัษงหจนิลนสังงตตตตจคติตต5ตะรคลตน.าาเะิทต.ุรรรรดดณรผ9ฝกรเหระพงจ.วร้ีทนกกกกกโกลธกราํารคกพ.นทิสกดพรเรรรรว์ิพรทแิตร.กอวรพัฒะกรมืาอยจับจธตจจพเรานบจตจร.นัรมชญาศสาานมาแกาาัมตงาน.รค.ใลคกลรกักยักปนีกเชลราเนนชกญมข้ําบพยั็ดารสศสรดัยอคระมิ่นรสเอมทาศพเยมูรถณชหะิ์ูศนงภกอากพห.้ํเหาพวณราัเนจคสศรเรซกขชกยัาษกชชอีปมงัาบกลวษธกรี่ยรมสควพไษวตยลฉ6นรขุบอันสี ณางกฐวัุด(เิทเัรนุธตัณปปบาหหทมยรคกกดราศยกยวตรธบพลรพทเนรีา่ยีิจ็ฯกจคาาดาาอ.ุวะิีขรวรพอชสืลาอมลาสรุพณจ็.ิศเสิทหันนหมััยวนรัอยเงจตากภยรวาธทิาินบจเชัรวเาเ)รแกทกพะาษราปนบัไก.เชชรุ ศตรพมจทษสคแรพียตไรีจ.ดุมิอ กรรอบรวดโลระตงรุาจอชทิยนิธญกม.นีโใะรผมกัรดเจนัอนเหอญโอมธมแจอัชกผาลอ..กเแรสดนยือจังลณท-ตด็ญไูบนยบัรกกรถหหีงะคอะ.คีรรแมลารบกาานวราเิโ9ดจอชมดํกาจลบทงึผภศัดชะ,ผ..ตกฟแ0ํสนาาุมพัลนหมครคสู อรก0มุนลาจเิตธีาทังกงโนกขํ0ตมัาดะา.แครนเขจสาลษอามนธรัคถ.รขลกรุลโชงฬงุตวตีัญลงมาควลล็จงิขโเาน.จร็ดยมารลยผีใัายดสลกอไิแกหาทพแโ่ือนกักกีริชกมาร.ชลดมลัอนวินบนรไาีาใวหจหนกัันีคนมดะธารรึงภ.ักุวทาลา่ี พมม1 เอทาคงโทนอโลงยผีใหาเนกสษหตกรกรณรธใัญนกสจาิร.รพินเกรละษาํ นตตคนรรแศ7ขรง็ แีอแหยรงุธงยไไมาดหจแัก.กช ัยสนหากทรจณ. การเกษตรผักไห จํากลัดม สหกรณการเกษตรทาเรือ จํากัด กข6 ไมท นโรค ธญั สิรินตา นทานโรคไหม สหกรณการเกษตรบางบาล จํากัด สหกรณการเกษตรสรรพยา หนไว หยมง านและกลุมเกษตรกรทผ่ี ลิตเมล็ดพันธุขา วหอมชลสิทธิ์ > ศูนยวทิ ยาศาสตรขา ว มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร จํากัด สหกรณกาลรมุ เกเกษษตตรรสกรรรทคผี่บลุริตี จเมํากลัด็ พสันหธกขุราณวกธาญั รเสกิรษนิ ตร วทิ ยาเขตกาํ แพงแสน จ.นครปฐม วถศรวัดิรามิธยสัญกิทงับหญอเ ดกาจษเํามทตกหครัดากโวนรสิทผโหลยากายนลรีกภัยณาากกกเครทกลลลผเาคอุมมมุุ ลรโกผผวินตเิสลูผชกโเาลตินษมลหติเยลมตโกีรด็พลดรจิ าย็ดสนัชพชพมุาธัดนมขุันมชรงธานธโ.คุขวกกบุผลาัญาลอลจวนติ.ญาํเคาสเชนณกมุณาียนัลดมังชภด็าขแแพา(สาลปพลนันํอาทะดธป.จมแขุีใา.3มาาหเงช))วท  ยีบะงารจนา.ปลยēโ>าํวìทปชÙøรัยาýศčèงĆóพั Ăจìทî.นŤǰ čõ0าìĆ3นø4ǰ-ñ3ú5êĉ5đ-ö1ú9โโโทททéĘ2รรรóศศศîĆ ััพพัพíททท×čŤ šć 000ü988Ā139Ă---ö143ß853547ú770ÿ545ĉì017í507ǰĉĝ ÝóÝĉ ĉêø เกษตรกรในจ.ลําปาง ผาคนุณบศรฤิษงัทคาปรูนจซาํ ิเหมนนา ตยไเทมยลด็ จพําันกธัดข แาวละ\"ธัญสริ นิ \" จ81.น4คครรราอชบสคีมราัวผพาื้นนทฟี่ปารลม ูคกโณุ ช5คเ,จ6ชน8ยั 8ณทไรีผ่รงาคผน ลลมผะาอลมอิตเีศรกวรษมี จตาํ3รหก0นร,4เาข0ย8า เรมตวลันมด็ พนั ธขาว \"ธญั สิรนิ \" โทรศพั ท 091-2988489 โทรศัพท 093-3454585 สรางรายไดจากการขายเมล็ดพันธุขาวเปลือกและขาวสาร 980 ลานบาท

13 รค รา ตก พืช นที หม รค พืช าด พรกิปลูกมกั ให ซด้ี แซบ กิล ยน น ลา ขŒอมลู โดย ศ.ดร.สชุ ลี า เตชะวงคเสถียร และคณะ มหาว�ทยาลัยขอนแกน‹

เทคโนโลยกี ารผลิต พรก� เปน พชื เศรษฐกิจและพชื วฒั นธรรมท่ีสำคญั ของไทย เปนพชื ผกั สำหรบั ปรงุ อาหาร เปนสมนุ ไพรรักษาโรค และปจจ�บนั เปน สว นประกอบในยาและเครอ่� งสำอาง สดพ-รแ�กหง SHU 30,000 เรดซันอสี าน SHU 30,000 เรดมูนอสี าน แพหรก� ง ผลยาว สแี ดงเขม ทนทาน ผลยาว สแี ดงเขม ทนทาน ตอโรคและแมลง ตอ โรคและแมลง สดพ-รแก� หง ทพำรซก� สอดส > 1 กิโลกรัมตอตน > 1 กโิ ลกรัมตอ ตน SHU 50,000 หว ยสที นกาลพฤกษ SHU 60,000 หว ยสีทนขามแกน 80 เ SHU 60,000 SHU 70,000 ผลยาว สีแดงสด ทนตอ โรค ผลดิบสีเขยี วเขม ผลสุกสแี ดงสด • และแมลง ผลแนน ผลชี้ขึ้น ทนตอโรคและแมลง • > 3,000 กิโลกรมั ตอไร • ชอจ�นดา 80 หนุม เขย� วตอง 80 • ผลอวนหนา ผลออนสเี ขียวสดใส ออกผลเปน ชอ ผลดิบสีเขยี วเขม ผลสุกสสี มแดง ผลสุกสีแดงเขม ผลชีข้ ึน้ ทนตอ โรค SHU 6700,,000000- > 3,000 กิโลกรมั ตอไร และแมลง > 3,000 กโิ ลกรมั ตอไร ยอดสนเข็ม 80 ผลดบิ สีเขยี วเขม ผลสกุ สีแดงสดผลชีข้ นึ้ เน้อื แนน ทนตอ โรคและแมลง > 3,000 กโิ ลกรัมตอ ไร จ�นดานิล 80 หนุมมอดินแดง ผลดิบสเี ขียว ผลสกุ สแี ดงเขม ผลดบิ สีเขยี วออ น ผลสกุ สแี ดงสด ผลชีข้ ้นึ SHU 8700,,000000- SHU 80,000 > 3,000 กโิ ลกรัมตอ ไร SHU 100,000 หยกเข�ยวมอดินแดง SHU 100,000 หยกขาวมอดนิ แดง ผลสีแดงเขม เน้อื บาง กานยาว ผลสีแดงสด เนื้อบาง กา นยาว มีกล่ินหอม มีกลนิ่ หอม เยลโลมนู ทับทิมมอดนิ แดง ผลสีเหลอื งสม ทนทานตอโรค ผลสีแดงสด เนอื้ หนา กานยาว SHU >300,000 ทนทานตอโรคและแมลง SHU 200,000 อตุ สยาหากรรม เพชรมอดนิ แดง SHU 500,000 อคั นีพิโรธ SHU ผลสีแดงสด ทนทานตอโรค ตน สูงใหญ ผลสีแดงสด SHU >300,000 และแมลง ปลกู ในสภาพไรไดดี ปลูกในสภาพโรงเรือน *สายพันธพุ ริกเผ็ดจากการปรบั ปรุงพนั ธุโดย ศ.ดร.สชุ ีลา เตชะวงคเสถยี ร และคณะ มหาวทิ ยาลัยขอนแกน ไดร บั ทุนสนบั สนุนการวจิ ัยจากสำนักงานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยีแหงชาติ (สวทช.) *สารแคปไซซินอยด (capsaicinoids) เปน สารใหความเผด็ ที่อยใู นพรกิ มหี นวยวดั เปน สโควิลล (Scoville Heat Unit; SHU)

15 ปฏิทนิ การผลติ และการจดั การ “พรก� ” บม‹ เมล็ด ระยะตนŒ กลŒา • คัดเมล็ดลีบและดำทิ้ง คัดเมลด็ แชน‹ ำ้ อ‹นุ 3-7รวาันกงอก • แชเมล็ดในนำ้ อนุ 30 นาที (ก‹อนยาŒ ยปลกู 35 วนั ) • หอเมลด็ ดวยผา ขาวสะอาด 2 วนั เพาะเมลด็ (ทิง้ ไว 3-7 วัน รากเริม่ งอก เปนตุมสีขาวเล็กๆ) มลง • ผสมวัสดุเพาะใหเขา กนั (แกลบดบิ แกลบดำ ตร กากตะกอนหมอ กรองนำ้ ตาล อัตรา 1:1:1) ตดั แ หรอื ใชพ ชี มอส *ตŒองเปšนแกลบเก‹า* • ใสว ัสดุเพาะลงในถาดเพาะ รดนำ้ ใหชุม 1 เมลด็ ตอ‹ หลมุ ใชไ มเจาะหลมุ ลกึ ประมาณ 0.5 ซม. ดูแลตŒนกลŒา • หยอดเมลด็ ท่ีมีราก 1 เมล็ดตอหลมุ กลบบางๆ แลวรดน้ำใหชมุ คลมุ ดวยกระดาษหนังสือพิมพ • วางถาดเพาะในโรงเพาะกลาท่ีพลางแสงดว ยสแลนสีดำ 50% รดน้ำอกี ครง้ั • รดนำ้ เชาและบาย *งดนำ้ ชว‹ งเยน็ จะเกดิ โรคง‹าย* • ใหปยุ เมื่อตนกลางอกพน วัสดุปลกู *รดปยุ‰ วันเวŒนวนั และรดยากันเชอ้ื รา • ประมาณ 2 วัน เมลด็ จะงอกพน วสั ดุเพาะ เอาหนังสือพิมพออก สัปดาหล ะคร้ัง* • พน ยาปองกนั กำจัดโรคและแมลงสลบั กบั นำ้ สมควนั ไมท ุก 5-7 วนั เตรย� มแปลงยŒายปลกู ปยุ คอก ยาŒ ยปลกู (ก‹อนปลกู 7 วัน) • ระยะปลกู 50x60 ซม. แ • ยา ยปลกู หลุมละ 1 ตน เตรย� มแปลง ต *ควรยŒายชว‹ งเย็น* จ • ไถดะและไถแปรตากดนิ อยางนอย ต 14 วนั ใสปุย คอก 2-3 ตนั /ไร • ไถพรวนและข้ึนแปลง โดยมีรอ งระบายน้ำระหวา งแปลง • รดนำ้ ใหช มุ หลังยาŒ ยปลูก ตัดแตง‹ ทำคŒาง หมนั่ ต ใหปŒ ย‰ุ 3 ระยะ *ลดการแพรร‹ ะบาดโรคและแมลงไดŒมาก* ประ • เจรญิ เตบิ โต ชวง 15-45 วัน • ตัดก่ิงลางกอนที่จะแตกงามและเดด็ ดอก • ติดดอก-ตดิ ผล ชว ง 46-90 วนั งามที่ 1-4 ออกใหห มด • ติดผล-เกบ็ เกย่ี ว ชวง 90-120 วนั • ใชไมไผทำคา ง 2 ฝง ยดึ หา งกัน 3 เมตร แลว ขงึ ตาขา ยใหตึง ป‡องกันกำจัดโรคและแมลง • ฉดี พน สารเคมีสลับกับสารสกดั พริกขา ในระยะตน กลา เจรญิ เติบโต ออกดอก และตดิ ผล ปุย ปุย ปยุ )

เทคโนโลยกี ารผลิต ÝÝ BB%%)),,55 ''== I9..9I 77 5g5g E'6+ E'6+ A\")&9J E#\"'è  A\" )J9& E # \" 'è A\"/9 5ĉ5)!J&9 E-E#8/9\"D'K)/è9*A !M;D-M*= : G\"55ĉ !*5 A\" )9J& E # \" 'è /%5I'+ B) /9:5ĉ5! E-58 9/GD\"3K)+/?59**5A !&M;+D <-=*M 5\": G\"G\"\"5<ĉ5!5)*5Ċ/!  M!>  '+/ %.5I1'+' 4B6)'B %) ใช:Ċ:Ċ DสD 5า<<ร 5เ5ค::ม 5ีก:: +ำ+ จ G\"ดั9\"\"9 3เช+555?น *ค5า55ร & บ+า88 <ร++ลิ ĉ/ ĉ/(5เซ\"HHฟ)G)\"ĉวĉิน<<\"$$8<--55) )ฟ/Ċโ ป!ร น!M> ิล 5 'B+ Ĕ.B1)D'/4Cĕ6'Ĕ'.B4%1)6 5 BĔ B9)\"ĔD/.Cĕ6''A Ĕ %.9 416 B%)/+éI6+&6.=  B+8%\"):)/: +G!éI,6EA+-&Ċ6./9 5= 5ĉ !E-89/DK)/9* 9 E\"Ĕ.ĕ .46+'A %9 +8A \" :!< !)M;:D -GM*= !,:EA G-\"ĊG\"9/355ĉ < !E5-D83*L= 9//DE3)K Ċ/9*Ċ!E+8E +!K Eĕ.4+ ฉอAีดิม พดิ !< าน!คดลM;ว Dอย-พเ=M*ชรื้อิดร:าค บาGรวิ \"โเวบGอซ\"เลัร3ียเเฟ< พนชื 5สหมDร3ุนอื =L*ไฟ/พโEรป3รเĊเนลลิะĊ!ใชEส า+ร8เคEม ี +!K %)/+Ié6+&6.= .= %)/+éI6+&6 11 E'6+ AA\")9J&1Ĕ1)=ĕ BB A\")J9&11Ĕ  \")9J&1Ĕ1)=ĕ 6 A\"/9 5)ĉ5!&9J E1-8Ĕ19/D )/9*A <!!;M D-=*M L=G\"5ĉ5!*55ĉ5!ĉ55 8:ĉ *)-A D#đ!!;M 3/:! D /9 <5+ĉ5:!E;-8!Ċ /9&D+< )2/9 9*DA+: 8<!3!čEM;2D-=*MH!Ċ G=LĊ5\"*5 5ĉ :!+D*5+<5D5ĉ!<\"Fĉ5 55 Ċ!&8+< ĉ:*8)-A 9 D#!đ 5! ;M +3ĉ//:! D < +:;!Ċ &+< 29 D+:83Eč 2HĊ!5Ċ * :+D+<D\"< F 5Ċ!&+ < 89 5 +ĉ/ E'6+ 9/55ĉ !8A !< !M;D-*M= : G\"5ĉ5!E-8*555ĉ !LE=  G3)ĉG\")Ċ/!5-$</G\"3!:E KD#+:83-9G\")2= != ;M :-3+?5 D /9 *=5/ĉ5D! Ċ)8:ĊA  ;<!-!:;M *D*-5*=M *:5 G\"555ĉ ĉ5!!EE- 8D#*!đ5%55ĉ*!E-8LE= 8 G39 ):ĉ G+\"D)+Ċ/< !D5<\"-F$</:Ċ G\";3-!::*E5 K D# -+:=\"853 -9 8G\")< 2==!5;M E: -+3K!+5? D :Ċ *= /;D -Ċ):*$:Ċ-$;-</:*Ċ:*!5D3)*5? 5!D#5!đĉ5!F+E = M D-#:đ! %5*Ċ:+E@!-E8+8Ċ! 9 5 :+D:+*<D<\"F:Ċ ;-:*5  -\"= 5 8\"< 5 E +K! Ċ:;-:*$-$/< :Ċ !D3)5? !D#đ!F+ =M -: :Ċ +@!E+Ċ!5::* ฉดี พน สารเคมปี โ ตเลยี มออยส กำมะถนั ผง อะบาเมก็ ตนิ )Ŵ ฟโ พรนิล !Ŵ  '5-6 ! B%)+5\"'è +6%.'45 1-66B) B9/%D)K)/*9+/5:\"H Gĉ'!è5 &+ < D)?L5'ď D#đ!/9 3!5! A H +6)%\".4'1è 6%I9 B196)6 ' /98D 9 K) /<!*9 5/*:A(ĉH: *Gĉ G!!&5+ < &D+) < ?5LD&)+5?L < 'D! ď Dĉ:#D2!đ *=+/9 ĉ/3!-5!&M?! A1H 1) \"6'èB)%I9 19 6A 66' 89/ 39! 5!< !5*8A(ĉ 5:5* G!:& +$ < -&D)+5L? < &E+- < 8DD! :ĉĊ D29 *= E+/ĉ GĊ!-!<&!?M 11/' ë16!ęB7))6A&6 9/3!5!855 : $-&+ < E-8D :Ċ  9 EGĊ !<! /'ë1!ę 7)6& /%I5 '+ B) /1'4=ĕ 5 /%I5'+' +. 1B) $=D2?M555 H/ Dĉ #!đ 1 -)ĉ@ '' ď 4D#!đ =ĕ9/58 9 <!$</G\" '4'+6 .'1B%) '46'B%) $=D2D)5M? 5L? 535! 5H !ĉDF#đ! >M!-)@ĉ 8E'*ď D# -!đ ĉ)@5/9 5 8 9 !< $G\"/< G\" D)5L? 3!5!F 5!M> 8EE-*8 $ --5)@ĉ ĉ55!5 9 <!G\" 5 E-8$-5ĉ5! < $- /%I5 '+ B) /1A 64.%1!6Đ & $- /%BI5 )4'+7 )B6&) 9 <!/HĊ @ 12ĉ/!A 564!Ċ.3%!15!!)Đ6= !&:G3ĉ B))Ĕ<%4E7Ĕ/)61& 9 <!HĊ @ 2:Ċ ĉ/!! :5!ĉ5!Ċ *:3!ĉ:5E!))- =!:G3ĉ /')ë1%<Ĕ E+5 /Ĕ /11 :Ċ !:!ĉ5*::ĉ E)- /'1ë +5 /1

17 โรคของพรก� เ ยอดไหมŒ ใบหงก� เหลอื ง โร โรค ยอดพริกไหมเนาเปนสีน้ำตาล ใบมวนงอ บิดเบี้ยว มีสีเหลือง ขาวซีด มีเสนใยปกคลุม แ ไวรัสใบดา‹ ง ใบจ�ดแบคทีเร�ย โรค ใบยอดเรียวเล็ก ผิดรูป ใบแกและใบยอด มีจุดฉ่ำน้ำสีน้ำตาลเขมที่ทองใบ มีรอยดางวงแหวนกระจายตามเนื้อใบ กลางแผลมีรูโหว ขอบแผลสีเหลือง ไวรัสเสนŒ ด‹างประพรก� จ�ดตากบ เสนใบเขียวเขมเปนแนวแคบ ใบหยัก ใบมีแผลกลมขอบเรียบ เปนคลื่น ตนแคระแกร็น กานใบ-ลำตน สีน้ำตาลปนเทา/น้ำตาลเขม มีรอยเขียวช้ำน้ำ กลางแผลมีจุดสีขาว ไวรสั ใบจด� วงแหวน กŒงุ แหงŒ ใบบิดเบี้ยวหรือมีปนเหลือง มีจุดวงแหวนทั้งใบ ผลยุบเปนวงตุมสีน้ำตาล/ดำ กระจายทั่ว ราแปง‡ เห่ียวเขย� ว ผลสีขาวคลุมใบลาง หลังใบมีรอยสีเหลือง ตนยังเขียวสดแตลำตนเหี่ยวเฉียบพลัน เน‹าคอดนิ ทอลำเลี้ยงภายในตน เปนสีน้ำตาล รอยช้ำ เสนใยขาวที่โคนตน ตนกลาเหี่ยวพับ มีน้ำสีขาวขุนไหลออกจากลำตนที่ตัดแชน้ำ โคนและรากเนา‹ ราเม็ดผักกาด ตนคอยๆ เหี่ยว มีแถบสีน้ำตาล ตนเหี่ยว มีเสนใยขาว จากโคนตนถึงยอด ปลายรากดำ เม็ดสีขาวขุน/น้ำตาลที่โคนตน

เทคโนโลยีการผลิต AJ1; '6 F+ Ċ@ E3Ċ เลือกเมล�ดพัน�ุที่สะอาด ปลอดโรค ตัด�ตงทรงพุมใหโปรงโลง ควบคุมความชื้นใน�ปลง เก�บ�ลพริกที่เป�นโรค F+*5H3)Ċ ออกจาก�ปลง ใชสารเคมีปองกันกำจัดเชื้อรา เชน คารเบนดาซิม เเมนโคเซบ เบนโมนิล ทุก 7-10 วัน ใช�กลบเป�นวัสดุเพาะกลาไม�นนเกินไป เลี่ยงปลูกในพื้นที่ที่เคยเกิดการระบาดของโรค�พนยาปองกันเชื้อรา กอ นปลกู �-� วนั กำจดั วชั พชื รอบ�ปลง ลดความชน้ื ใน�ปลงปลกู งดใหน ำ้ ระบบสปรงิ เกลิ งดเดนิ �ปลงหลงั �นตก F++:E#ą  ตรวจ�ปลงสม่ำเสมอ ฉีดสารเคมีปองกันเมื่อพบการระบาดของโรค กำจัดใบรวงใน�ปลงทันที กำจัดวัชพืช ใน�ปลง�ละรอบ�ปลง พนสารเคมีปองกัน เชน เบนโนมิล คารเบนดาซิม F+@: \" เลือกกลาที่ไมมีออาากกาารรขขอองงโโรรคคกกออนนยยาายยปปลลูกูกหหมมั่นั่นสสำำรรววจจเเ�ปปลลงงถถาาเรเริ่มิ่มมมีอีอาากกาารรฉฉีดีดพพนนสสาราเรคเคมมีบีปอรอโงดกมันิกทเันจอทรี  งปดอใงหกนัน้ำทรัะนบทบี งสดปใรหิงนเก้ำิลระทบำบคสวราิงมเสกะิลอทาดำ�คปวาลมงปสละอูกสาดมเ่ำเเปสลมงอปลูกสม่ำเสมอ F+D!:ĉ 5!< คลุกเมล�ดดวยยาปองกันเชื้อรา เลี่ยงเพาะกลาใน�ปลง ทำความสะอาดถาดเพาะ กอนนำถาดมาใชใหม ตาก�ดดหรืออบน่�งวสั ดเุ พาะกลา พบการเกดิ โรคใหถ อนท้งิ ใชเ คมีราดตนหรือถาดตน กลา ก F++:D)K$9 : เลี่ยงปลูกในพื้นที่ที่เคยเกิดการระบาดของโรค ใชปุ�ยอินทรียชวยเพิ่ม�ัตรู�รรมชาติในดิน กำจัดพืชที่เป�นโรค ำตน จาก�ปลง�ละไถกลบล�กไมนอยกวา �0 ซม� งดใหน้ำตามรอง ใชพลาสติกคลุม�ปลง�ทนฟางขาว ปลูกพืช สีเหลือง หมุนเวียนอยางนอย � ป� เชน ขา วโพด หรือพืชกินใบ ใชสารเคมีปองกันโรค เชน คารเบนดาซิม F+F!E-8+: D!:ĉ  ปอ งกนั การขงั ของนำ้ ใน�ปลง เลย่ี งการใหน ำ้ ตามรอ ง เพาะกลา ในวสั ดหุ รอื พน้ื ทป่ี ลอดโรค หมน่ั ทำความสะอาด เครอ่ื งมอื �ละอปุ กร�ก ารเก�ตร กำจดั �ละเ�าทำลายตน ทเ่ี ปน� โรคปลกู พชื หมนุ เวยี น เชน ขา วโพด ถว่ั ใชป ย�ุ หมกั ปุ�ยคอกปรับส�าพความเป�นกรด-ดา งของดนิ �ละเพ่มิ �ัตรู�รรมชาติใน�ปลงปลกู ใชพัน�ตุ า นทาน B A9 '&é F+G\"@E\"=D+*= ใชเมล�ดพัน�ุจาก�หลงที่นาเชื่อถือ ใชพัน�ุตานทานโรค จัดระยะปลูกใหเหมาะสม งดใหน้ำระบบสปริงเกิล ติดตอกัน � วัน ทำความสะอาดอุปกร�การเก�ตร ใชสารเคมีกลุมคอปเปอรไฮดรอกไซด F+D3=L*/D *= / เลี่ยงพื้นที่ที่มีประวัติการเกิดโรค กำจัดตนที่เป�นโรค�ละเ�าทำลายทิ้ง เลี่ยงใหน้ำตามรอง ปลูกพืชหมุนเวียน �-� ป� ทำความสะอาดอุปกร�การเก�ตร (ยังไมมีสารเคมีปองกัน กำจัดโรค) E+'5. F+G\"3< D3-?5 F+H/+92G\"ĉ: F+H/+29 D2!Ċ G\"ĉ:#+8&+<  F+H/+92G\"@ /E3/! กำจัด�มลงหวี่ขาวที่เป�นพาหะของโรค ทำความสะอาด�ปลงใหโปรง กำจัดวัชพืชที่เป�น�หลงอา�ัยของ�มลงหวี่ขาว ตนกลา ควรอยูในโรงเรอื นท่กี างมงุ ใชว สั ดุคลุม�ปลงทส่ี ะทอ น�สงสีเทาหรอื ดำ ปลกู พืชเปน� �นวปอ งกันรอบ�ปลงพรกิ เชน ขา วโพด ใชสารเคมีกำจัดเเมลง เชน ไซเปอรเมทริน คารบาริล ปโตเลียมออยส คอนฟดอร อาบาเมคติน ฟโพรนิล .65 6' 5 6'A CC)&B9 )4+5 ''%A-'|.‚} .756\"5 6+è&6,6.'BĘ )4A CC)&B9 /Ĕ68 |.+‚} 111 อุทยานวิทยา�าสตรประเท�ไทย ถ�พหลโย�นิ ต�คลองหน่ง� อ�คลองหลวง จ�ปทุม�านี 1�1�0 โทร�พั ท 0 ���� 7000 โทรสาร 0 ���� 700� สายดวน สท� 0�� ��� �100 อเี มล ������������������� �����������������������

19 ÁÐà¢×Íà·È “มะเขือเทศ” เปนพืชผักสำคัญที่บริโภคกันมากทั่วโลก ÃÒªÔ¹ÕáË‹§¾×ª¼Ñ¡ ทง้ั รบั ประทานสดและแปรรปู เปน ผลติ ภณั ฑไ ดห ลากหลาย มะเขอื เทศ มีสารสำคัญที่เปนประโยชนตอสุขภาพ ไมวาจะเปนวิตามินเอ พุม วิตามินซี โพแทสเซียม เบตาแคโรทีน และไลโคพีน นอกจากนี้ ะมี มะเขือเทศเปนอีกชนิดพืชผักที่สรางรายไดใหเกษตรกร ทั้งผลิต สูตลาดสด โรงงานอุตสาหกรรม และผลิตเมลด็ พนั ธุ โครงการวจิ ยั และพฒั นาพนั ธมุ ะเขอื เทศ มหาวทิ ยาลยั ขอนแกน โดย ศ.ดร.สชุ ลี า เตชะวงคเ สถยี ร และคณะ ไดร บั ทนุ สนบั สนนุ การวจิ ยั จากสำนกั งานพฒั นาวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยแี หง ชาติ (สวทช.) พฒั นาสายพนั ธมุ ะเขอื เทศ และเผยแพรพ นั ธดุ กี วา 30 สายพนั ธสุ เู กษตรกร หนว ยงานภาครฐั และเอกชน ¾Ñ¹¸Ø¢ ͧÁÐà¢×Íà·È บรกิ ซ (Brix) คือหนวยทีใ่ ชบอกความเขม ขนของของแขง็ รย� ทีล่ ะลายในสารละลายเปนเปอรเซนตน ำ้ หนักตอน้ำหนัก wilt) ลกั ษณะเดน พนั ธุเ ลอ้ื ย ผลสกุ สีสม ลักษณะเดน พนั ธุเ ลอื้ ย ผลสกุ สีนำ้ ตาล น้ำหนกั 4 กรัม/ผล 1 กก./ตน นำ้ หนกั 13 กรัม/ผล 2 กก./ตน ออเรนจ มข. ความหวาน 8-10%brix เชอรี่แพร ความหวาน 10%brix ลักษณะเดน พนั ธุเ ลอื้ ย ผลสกุ สีน้ำตาล ลกั ษณะเดน พนั ธเุ ลือ้ ย ผลสุกสเี หลือง ดจัด นำ้ หนัก 4 กรัม/ผล 2-3 กก./ตน น้ำหนกั 6 กรมั /ผล 2 กก./ตน ไหล นิลมณี ความหวาน 10%brix โกลเดน ปร้ินเซส ความหวาน 8%brix ชายนี่ ควนี ลกั ษณะเดน พันธเุ ลื้อย ผลสกุ สเี หลอื ง เชอร่ีพลมั ลกั ษณะเดน พันธุเลอ้ื ย ผลสกุ สนี ำ้ ตาล นำ้ หนกั 7 กรัม/ผล 2-3 กก./ตน น้ำหนกั 9 กรมั /ผล 1.5 กก./ตน ความหวาน 7-8%brix ความหวาน 8%brix มณที ับทิม ลกั ษณะเดน พันธุเลอ้ื ย ผลสุกสแี ดง เรดเลด้ี ลักษณะเดน พันธเุ ลอ้ื ย ผลสุกสีแดงเขม น้ำหนกั 7 กรมั /ผล 2 กก./ตน น้ำหนัก 9 กรมั /ผล 2 กก./ตน ความหวาน 10%brix ความหวาน 8%brix น้ำบุษย ลักษณะเดน พันธเุ ลือ้ ย ผลสกุ สีเหลอื ง แบล็คเลด้ี ลกั ษณะเดน พันธเุ ลื้อย ผลสกุ สนี ้ำตาล น้ำหนกั 7 กรัม/ผล 2-3 กก./ตน นำ้ หนกั 7 กรัม/ผล 2-3 กก./ตน ความหวาน 12%brix ความหวาน 8%brix

เทคโนโลยีการผลติ ¡ÒüÅÔµáÅСÒèѴ¡Òà “ÁÐà¢×Íà·È” บ‹มเมล็ด ระยะตน กลา ระยะตน กลา • คัดเมลด็ ลีบ ดำ หรอื ไมสมบรู ณทิง้ • นำเมล็ดใสถ งุ ตาขาย/ผา ขาวบาง แลวนำไปแช ดวยโซเดียมไฮเปอรคลอไรด (ไฮเตอร) 5% ปแรชะ‹ไมฮาเตณอ5ร 5น%าที คัดเมล็ด ร3า-ก5งวอันก (นำ้ 95 สว น : ไฮเตอร 5 สว น) ประมาณ 5 นาที • ลางดวยน้ำไหลผาน 25-30 นาที หรือจนหมด กล่ินโซเดยี มไฮเปอรคลอไรด (ไฮเตอร) • วางลงบนกระดาษเพาะหรอื หอดวยผา ชบุ นำ้ บดิ หมาด นำ้ 95 ส‹วน : ไฮเตอร 5 ส‹วน ทผ่ี สมสารเคมีปองกันเชอ้ื รา หมัน่ พรมนำ้ ไมใ หแหง • เมล็ดจะเริม่ แตกตมุ ราก 3-5 วัน แลวจึงยา ยลงถาดหลมุ เปน ลำดบั ตอ ไป 2 วนั เพาะเมลด็ • ผสมวสั ดุเพาะใหเขา กนั (แกลบดบิ แกลบดำ กากตะกอนหมอ กรองน้ำตาล ขุยมะพราว อัตรา 2:1:1:0.5) หรอื ใชพ ชี มอส *ควรใชŒวสั ดุเก‹า นำมากองในท่โี ลง‹ 1 ป‚ ก‹อนผสม* 1 เมลด็ ตอ‹ หลมุ • ใสวสั ดเุ พาะลงในถาดเพาะ รดน้ำใหช มุ ใชไ มเจาะหลมุ ลกึ ประมาณ 0.5 ซม. • หยอดเมลด็ ที่แตกตุมมรี ากสขี าว 1 เมล็ดตอหลมุ กลบบางๆ แลวรดนำ้ ใหช มุ ดแู ลตนŒ กลŒา คลมุ ดวยกระดาษหนงั สอื พิมพ รดนำ้ อกี ครงั้ • ประมาณ 2 วัน เมลด็ จะงอกพน วสั ดเุ พาะ เอาหนังสือพิมพออก • วางถาดเพาะในโรงเพาะกลาท่พี ลางแสงดวยสแลนสดี ำ 50% • รดน้ำเชาและบา ย *งดน้ำช‹วงเย็น เพราะจะทำใหŒเกิดโรคง‹าย* • ใหปุย เมอ่ื ตนกลา งอกพนวัสดปุ ลกู *รดปุย‰ วันเวนŒ วัน และรดสารเคมีป‡องกนั เช้ือราสปั ดาหละคร้ัง* อายุ 1-7 วนั อายุ 8-14 วัน อายุ 15-21 วัน ปุยเกลด็ อาหาร ปยุ เกล็ด อาหาร ปุยเกล็ด อาหาร • พนยาปอ งกันกำจัดโรคและแมลง เสรมิ เสริม เสรมิ สลบั กบั น้ำสม ควันไม ทกุ 5-7 วนั 30 20 10 10 52 17 9 27 34 อตั รา 20 กรมั /น้ำ 20 ลิตร อตั รา 20 กรมั /นำ้ 20 ลิตร อตั รา 20 กรัม/น้ำ 20 ลติ ร เตรียมแปลงยายปลกู ปุยคอก ยาŒ ยปลกู • เตรย� มแปลง • ยา ยปลกู *ควรยŒายปลูกช‹วงเยน็ * • • ระยะปลกู 40x50 ซม. ป‡อ • ไถดะและไถแปรตากดนิ อยางนอย 14 วัน • ยายปลูกหลุมละ 1 ตน • ใสป ุย คอก 2-3 ตนั /ไร • • ไถพรวนและขนึ้ แปลง โดยมีรอ งระบายน้ำ ระหวางแปลง • รดน้ำใหช มุ

21 หลังยา ยปลกู ใหŒปย‰ุ 3 ระยะ ปุย ระยะเจร�ญเติบโต ระยะติดดอก-ติดผล ระยะตดิ ผล-เก็บเก่ียว 13 13 21 ช‹วง 0-39 วันหลังยŒายปลกู ชว‹ ง 40-59 วันหลงั ยŒายปลกู ช‹วง 60-90 วนั หลังยŒายปลูก 25 กโิ ลกรมั /ไร‹ * ในชว‹ งระยะติดผล ควรฉีดพน‹ ปุย‰ ธาตอุ าหารรองแคลเซยี มและโบรอน เพ่อ� ปอ‡ งกันอาการผลกนŒ เนา‹ ทกุ 15 วัน ตัดแตง‹ ทำคาŒ ง *เพอ�่ ลดการแพรร‹ ะบาดโรคและแมลง • เรม่ิ ทำคางหลังยายปลูกมะเขือเทศไดป ระมาณ 1-2 สปั ดาห • ใชไมไผทำคาง 2 ฝง ยึดหางกัน 3 เมตร ใชเชือกไนลอนยึดประมาณ 2-3 ชั้น จากนั้น ใชเชอื กปา นมัดยดึ จากบนลงลา งเปนเสนตรง เพื่อใหม ะเขอื เทศเล้ือยไปกบั เชอื กได • ตัดหรอื เด็ดตาขาง กงิ่ แขนงดานลางออกใหห มด รวมทงั้ เดด็ ดอกชอ แรกออก - การตัดแตงกิ่งพันธุพุมหรือกึ่งเลื้อย เริ่มไวกิ่งที่อยูใตดอกชอแรกขึ้นไป กิ่งดานลาง ตัดออกใหหมด โดยไมต อ งเดด็ ตาขางดานบน ปลอ ยใหม ีการเจริญตามปกติ - การตัดแตงกิ่งพันธุเลื้อย เหลือกิ่งไว 2 กิ่ง คือ กิ่งหลัก (กิ่งที่ติดดอกชอแรก) ม. และกง่ิ ทอ่ี ยตู ำแหนง ใตด อกชอ แรก รกั ษา 2 กง่ิ หลกั ไวต ลอด โดยทยอยตดั กง่ิ แขนง ชุม ออกจนสิน้ สดุ การใหผ ลผลติ • ตัดแตงใบดานลางที่แกหรือเปนโรคออก เพื่อใหมีการระบายอากาศไดดี และไมแพร กระจายเชอ้ื • การตดั แตงชอ ผลเพอื่ ใหผลผลิตของมะเขือเทศมีคุณภาพดีและสมำ่ เสมอ โดยมะเขือเทศ รบั ประทานสดผลใหญ จะไวผ ลตอ ชอ ประมาณ 4-6 ผล สำหรบั มะเขอื เทศรบั ประทานสด ผลเล็ก จะไวผ ลตอ ชอ ประมาณ 8-12 ผล ขึน้ กับพันธุ áÁŧÈѵÃÙ ง ¢Í§ÁÐà¢×Íà·È น áÁŧËÇÕ¢è ÒÇÂÒÊÙº (Bemisia tabaci Gennadius) • ตัวออ นและตวั เตม็ วัยดดู กินนำ้ เลีย้ งจากใบและ ยอดออนของพืช ตน ˹͹à¨ÒÐÊÁͽ‡Ò • เกดิ จุดสเี หลืองบนใบพชื ใบพชื หงิกงอ (Helicoverpa armigera Hubner) ขอบใบมว นลง ดา นลา ง ตน แคระแกรน็ และเหย่ี ว • วางไขเปนฟองเด่ยี วตามสวนออนของพชื เชน ปอ‡ งกันกำจดั ใบ กานใบ • ใชกับดกั กาวเหนยี ว • ฉดี พนดวยเช้ือราบิวเวอเรยี /พชื สมุนไพร • หนอนจะกดั กินทำลายภายในผล • ใชส ารเคมกี ำจัดแมลง เชน อิมดิ าคลอพรดิ ปอ‡ งกนั กำจัด คารโบซลั แฟน หรอื ฟโปรนลิ • เกบ็ กลมุ ไขและตวั หนอนทำลาย • ไถพรวนพลกิ และตากหนาดินเพื่อกำจดั ดักแด

เทคโนโลยีการผลติ âä·ÕèÊÓ¤ÑÞã¹ÁÐà¢×Íà·È เชอ้ื รา เชื้อไวรสั โรครากและโคนเน‹า โรคใบหง�กเหลือง à เกดิ จากเช้ือรามากกวา 1 ชนดิ (Pythium spp., Rhizoctonia spp. หรอื (Tomato Yellow Leaf Curl Virus (TYLCV)) Phytophthora spp.) โดยจะสงผลใหเมล็ดเนากอนงอกหรือเนาตาย ใบยอดหงิกเหลือง มวนงอ ใบขนาดเล็กลง ยอดเปนพุม กอนพนดิน ในระยะตนโตจะเกิดแผลทั้งใบ กิ่ง และลำตน หากเกิดการ ตนแคระแกร็น โรคนี้ถายทอดไดโดยวิธีทาบกิ่งและมี เขา ทำลายบรเิ วณโคนตน จะทำใหต น หกั พบั ทร่ี ะดบั ผวิ ดนิ หรอื เหย่ี วเฉาตาย แมลงหวขี่ าวเปนพาหะ ปองกันกำจัด ปอ งกนั กำจัด • กำจัดแมลงหวี่ขาว ซง่ึ เปนพาหะนำโรค • ชวงเตรียมแปลงยอยดินใหละเอียด ใหดินถูกแดดจัดนานพอสมควร • ปองกันมะเขอื เทศไมใหเ ปนโรคกอ นอายุ 60 วัน กอ นหวา นเมลด็ โรคใบหงกิ โรคเห่ียวเขียว • ปรบั ดินดวยปนู ขาวอตั รา 200-400 กก./ไร ปุยอนิ ทรีย 2-4 ตัน/ไร เหลอื ง • แปลงกลา ควรระบายน้ำไดดีและไมรดนำ้ มากเกินไป • ไมเพาะกลาแนนเกนิ ไป โรคใบจด� -ไหมŒ (Early blight) โรคใบจดุ -ไหม เชือ้ แบคทเี รย� เกิดจากเชื้อรา Alternaria spp. มีแผล (Early blight) ขนาดเทาหัวเข็มหมุด-เมล็ดถั่วแดง โรคเห่ียวเข�ยว (Bacterial wilt) เปนวงซอนกันอยูบนใบ กิ่งและลำตน เรม่ิ เหีย่ วที่ใบบางสวนของพืช มีจุดสีน้ำตาลเขม กระจายทั่วไป ดอก และเพม่ิ มากข้ึนอยา งรวดเร็ว กานดอก และขั้วผลไหมแหงลามจนถึง ปอ งกันกำจัด กลีบเลี้ยง ไหลผ ลมวี งและผงสดี ำคลุม • เมอื่ พบโรคใหถ อนออกและ ปองกนั กำจัด โรคผลเนา โรคกลา เผาทำลาย • กำจัดซากพชื ในแปลงใหหมด เม่ือ สดี ำ เนาตาย • ใหด นิ บริเวณทีเ่ ปนโรคถูกแดดจดั ส้ินฤดกู าลปลกู นานพอสมควร • ตัดแตงกิ่งและใบลางใหระบาย • ไมค วรใหน้ำดวยวิธปี ลอยน้ำไหล อากาศไดดี ตามรอ ง • งดใหน ำ้ แบบสปริงเกอร • พน สารเคมปี อ งกนั ไดแ ก คลอโรทาโรนลิ แมนโคเซบ หรอื ไอโพรไดโอน อาการขาดธาตอุ าหาร อาการผลเนา‹ สีดำหร�อโรคผลเนา‹ ดำ (Blossom end rot) เนือ่ งจากขาดธาตแุ คลเซียมเร่ิมเปนจดุ สีน้ำตาลท่ปี ลายผลและขยายใหญข ึ้น สขี องแผลเปล่ียนเปนสดี ำ ปอ งกันกำจดั • ใหน้ำสม่ำเสมอและไมม าก/นอ ยเกินไป • ใหปยุ ไนโตรเจนพอสมควร • เพม่ิ ธาตแุ คลเซยี มโดยพนทางใบ ขอ มูลโดย ศ.ดร.สุชีลา เตชะวงคเสถยี ร และคณะ คณะเกษตรศาสตร มหาวทิ ยาลัยขอนแกน ผลิตโดย สถาบันการจดั การเทคโนโลยแี ละนวตั กรรมเกษตร (สท.) สำนกั งานพฒั นาวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยแี หง ชาติ (สวทช.) 111 อทุ ยานวทิ ยาศาสตรป ระเทศไทย ถ.พหลโยธนิ ต.คลองหน่งึ อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี 12120 โทรศัพท 0 2564 7000 โทรสาร 0 2564 7004 สายดวน สท. 096 996 4100 อีเมล [email protected] www.nstda.or.th/agritec

23 มนั สำปะหลงั : พืชแหง ศตวรรษท่ี 21 “มันสำปะหลัง” พืชหัวที่เปนแหลงคารโบไฮเดรตที่สำคัญรองจากขาวและขาวโพด ปลูกงายในพื้นที่เขตรอนและรอนชื้น ประเทศไทย มีพื้นที่เพาะปลูกมันสำปะหลังกวา 8 ลานไร เปนหนึ่งในพืชเศรษฐกิจที่สำคัญของประเทศ สรางรายไดปละหลายแสนลานบาท โดยไทย เปน ผูส ง ออกมนั สำปะหลงั รายใหญของโลกและเปนอนั ดบั หนึ่งของอาเซยี น สายพันธมุ นั สำปะหลัง สายพันธุมีสวนสำคัญตอการเพิ่มผลผลิตถึง 30% สายพันธุมันสำปะหลังในไทยไดร ับการพัฒนาโดยกรมวิชาการเกษตร การเลือกสายพันธุมันสำปะหลังที่ดีและเหมาะสมกับ (พันธุระยอง) มหาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร (พนั ธเุ กษตรศาสตรและพันธหุ วยบง) ประเภทของดนิ การใสป ยุ ทเ่ี หมาะสมตามคา วเิ คราะหด นิ และสำนักงานพฒั นาวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยีแหงชาติ (พนั ธพุ ิรุณ) และการบรหิ ารจัดการแปลงปลูกที่ดี จะทำใหเกษตรกร ไดผลผลิตมันสำปะหลงั ท่ดี ีและมคี ุณภาพ ระยอง 5 ผลผลติ 4.4 ตัน/ไร เกษตรศาสตร 72 ผลผลิต 8.44 ตนั /ไร ดนิ รวนปนเหนยี ว ดินเหนียว ปรับตัวไดด ีในหลายสภาพแวดลอม ผลผลิตสงู ใหผ ลผลิตสงู ระยอง 7 ผลผลติ 6.1 ตนั /ไร หว ยบง 60 ผลผลติ 5.8 ตัน/ไร ระยอง 9 ดนิ ทรายปนรว น/ดนิ รว นปนเหนียว หว ยบง 80 ดินรวนปนทราย เจรญิ เตบิ โตเร็วในชวง 1-2 เดือนแรก ผลผลติ และปริมาณแปงสงู ไมคอยแตกกิ่ง ผลผลิตสูง ทนแลง ตานทานโรคใบจดุ ปานกลาง ผลผลิต 4.9 ตนั /ไร ผลผลติ 4.9 ตนั /ไร ดินรวนปนเหนียว ดนิ ทรายปนรวน ปริมาณแปง สงู ลำตนสงู ตรง แข็งแรง ผลผลิตสงู มปี ริมาณแปงสูง ตานทานโรค ระยอง 11 ผลผลิต 4.77 ตนั /ไร พริ ณุ 2 ผลผลิต 5.8 ตนั /ไร ดินดา ง มปี ริมาณแปงสงู ดนิ เหนยี วสแี ดง/ดินรว นปนเหนยี ว ใหผลผลติ หัวสดสูง เปนท้ังพนั ธรุ บั ประทาน และพนั ธอุ ุตสาหกรรม ท.) เกษตรศาสตร 50 ผลผลิต 4.4 ตัน/ไร พริ ณุ 4 ผลผลิต 6.03 ตัน/ไร EC) ดินทรายรวน/ดินทรายปนรวน ดินเหนยี วรว นปนทราย/ดนิ รว นปนเหนยี ว 120 ปรับตวั กับสภาพแวดลอ มไดด ี ความงอกดี ปริมาณแปง สูง มปี ริมาณไซยาไนดในหวั สดตำ่ ในทกุ สภาพแวดลอม เปนทงั้ พนั ธุรบั ประทานและพนั ธุอตุ สาหกรรม r.th *การจำแนกสายพนั ธุมนั สำปะหลงั พิจารณาจากสีทีก่ านใบ สที ีย่ อดใบ ทรงตน*

เทคโนโลยีการผลิต เพมิ่ ผลผลิตมันสำปะหลัง รายไดเ พมิ่ เลือกสายพันธุใหเหมาะกบั ดนิ รูจักดนิ พ ระยอง 9 - ดนิ ทรายปนรว น เกบ็ ดนิ สงวิเคราะห ก เกษตรศาสตร 50 - ดินทรายรวน รจู กั ดิน ปรบั ปรุง บำรุงดิน ใชสา ดินรว นปนทราย ใส “ปุย” หว ยบง 80 - ดินรว นปนเหนียว ตามคาวเิ คราะหด นิ - กอ พิรุณ 2 - ดินรวนปนเหนียว พน เมอื่ มันสำปะหลงั อายุ 1-3 เดือน - หล ใชร ะบบน้ำหยด ขณะท่ดี นิ มคี วามช้นื ใชเ คร ปลกู ไดต ลอดป จดั การโรคและแมลง ไดผ ลผลติ เพิม่ ขน้ึ ขณะ สรางสมดุลของแมลงตวั ห้ำ-ตวั เบียน ใชส ารเคมี/สารชีวภัณฑ เชน ใชรวมกับบิวเวอเรียจดั การเพล้ียไดดี ระบบน้ำหยดชวยเพ่ิมผลผลติ เพ่มิ ผลผลิต หมั่น การใหน้ำแบบน้ำหยดเหมาะกับการปลูกมันสำปะหลัง ไดประมาณ -เพล เพราะเปนระบบที่ใชน้ำนอย มีประสิทธิภาพการใหน้ำสูง -เพล ใหน้ำที่โคนตน เกิดวัชพืชนอย และใชไดกับแปลงปลูกเนื้อดิน 50-60% ทกุ ประเภท ก ตนทุนการติดต้งั ระบบนำ้ หยดประมาณ มอี ายุการใชง าน ป จ 4,000-6,000 บาท/ไร 3-5 ป น ท เทคนคิ การใหน้ำ (ขนึ้ กับคุณภาพ ใ และการดูแลรักษา) - ตนมันตัง้ ตัวไดแลว ใหนำ้ สัปดาหล ะ 1 ครง้ั นาน 2-4 ช่ัวโมง - เดอื น 1-3 ใหน ้ำทกุ ๆ 2-3 วนั คร้ังละ 1-2 ชวั่ โมง สายนำ้ หยดไมควรยาวเกนิ 120 เมตร อัตรานำ้ หยดออก 1-2.5 ลิตร/รหู ยด

25 ปลกู มันสำปะหลงั ถูกวธิ ี มีแตกำไร เตรียมดิน เตรียมทอนพันธุ ปลูก ปกทอ นพันธุตั้งตรง เลอื กทอนพนั ธุปลอดโรค ระยะปลูกระหวา งตน 80–100 ซม. และแมลง มี 5-7 ตา ระหวา งแถว 100–120 ซม. น ฤดแู ลง ฤดฝู น ไถลึก 30-40 ซม. ตากดิน 7-10 วนั แชทอนพันธุ ไทอะมโี ทแซม ปก ลกึ 10–15 ซม. ปกลกึ 5–10 ซม. พรวนดินใหร วนซุย ยกรอ งขวางความลาดเท 5-10 นาที 4 กรัมตอ นำ้ 20 ลติ ร น กำจัดวชั พชื ใสปุย ปยุ เคมี ใหน ้ำ ใชส ารเคมี เมอ่ื มันสำปะหลงั อายุ 1-3 เดอื น ชวงเดือนแรก ทกุ ๆ 2-3 วนั ครง้ั ละ 1-2 ช่ัวโมง ขณะที่ดินมคี วามช้ืน ชวงอายุ 2-8 เดอื น สัปดาหล ะคร้งั คร้ังละ 2-4 ช่ัวโมง - กอ นวัชพชื งอก (ไมเกิน 3 วันหลงั ปลูก) พนยาคมุ เชน อะลาคลอร ขณะท่ีดินมคี วามชน้ื ดินรว น-ดินทราย 100 กก.ตอไร *ควรใหนำ้ มนั สำปะหลงั อยางตอ เน่อื ง - หลงั วัชพชื งอก พน ยาฆา เชน ไกลโฟเสต ดินเหนียว 50 กก.ตอ ไร ใชเ ครอ่ื งจกั รกล ขณะทด่ี นิ มคี วามช้ืน หลังวชั พืชงอกพน ยาฆา เชน กรัมม็อกโซน สำรวจแปลง+เฝาระวังโรคและแมลง เกบ็ เก่ยี ว เพลย้ี แปง ลา เพลย้ี แปงสีเ เพลย้ี แปง มะล เพลยี้ แปง สเี ขี เพลย้ี แปง สชี งดใหน้ำ 1 เดือนกอนเกบ็ เก่ยี ว มพู อายุเกบ็ เกี่ยว 10-12 เดือน ไดผ ลผลิตสงู แปงเยอะ ราคาดี ยว ะกอ ทา ย หมัน่ ตรวจแปลงเดอื นละครง้ั -เพลย้ี แปง <10 ตวั /ใบ พน บวิ เวอเรยี 3 คร้งั ทกุ 5 วัน -เพลย้ี แปง >10 ตัว/ใบ ฉดี พนสารเคมไี ทอะมิโทแซม 4 กรมั ตอน้ำ 20 ลติ ร ทอนพันธุดี ตน ทางผลผลิตคุณภาพ ทอนพันธุมันสำปะหลังเปนปจจัยการผลิตที่สำคัญในการเพาะปลูก การคัดเลือก เก็บเกี่ยว และเตรียมทอนพันธุ อยา งถูกตอ งเหมาะสม จะทำใหไ ดท อ นพันธทุ ดี่ ีและเปนตนทางท่จี ะทำใหไ ดผลผลติ ที่มคี ณุ ภาพ การคดั เลือกและเกบ็ เก่ยี วทอนพนั ธุ คัดเลอื กตน พนั ธุ ฤดูฝน ฤดูแลง ใชล ำตนทอนพันธุ ทไี่ มไดขนาด ที่มอี ายุ 10-12 เดอื น มีแมลงทำลาย กองไวกลางแจง กองไวใ นที่รม และในทร่ี ม แยกแปลงทใ่ี ชส ำหรับทำทอนพนั ธุ เก็บรกั ษาทอ นพนั ธโุ ดยมดั และกองไว ปจ จุบันมีเทคโนโลยีการผลิตทอนพันธุมันสำปะหลังแบบ Mini stem cutting ใชทอ นพนั ธมุ นั สำปะหลงั ที่มี ผลิตทอ นพนั ธุมันสำปะหลงั จำนวนตาอยางนอยที่สุด 1-2 ตา เพาะชำเปนตนกลากอนยายลงแปลงปลูก ทำใหประหยัดคาทอนพันธุได แบบ Mini stem cutting นอกจากนี้ยังมีเทคโนโลยีการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อเพื่อผลิตตนพันธุปลอดโรค ชวยแกปญหาการขาดแคลน ทอนพันธุ ผลิตขยายตนพันธุมันสำปะหลังปลอดโรคได 20 เทาภายใน 5 เดือน สามารถเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ ในถุงพลาสติกแทนขวด ชวยลดตนทุนและชวยใหการขนสงสะดวกอีกดวย

เทคโนโลยกี ารผลิต อุตสาหกรรม มันสำปะหลงั : อตุ สาหกรรมยา “ม อาหารและเครอ่ื งดม่ื พืชอเนกประสงค ม ใชเปน ตวั เจือจางในยา เป ใชใ นรปู แปงเพ่อื ผสมอาหารและ มนั สำปะหลงั นำไปใชประโยชนในหลาย ประเภทแคปซูลและยาเม็ด อาหารดัดแปลงอน่ื ๆ เชน บะหมี่ สาคู อุตสาหกรรม ท้งั อุตสาหกรรมแปรรปู ส ซอสปรุงรส หรือใชแ ทนน้ำตาลซูโครส มนั สำปะหลงั ขั้นตน ไดแ ก แปงมันสำปะหลงั สา ในผสไมกระปอ ง แยม มันเสน มนั อัดเม็ด (พ และอตุ สาหกรรมตอเนือ่ ง แล ไมวาจะเปน อุตสาหกรรมสง่ิ พมิ พ อตุ สาหกรรมอาหารสตั ว ใชผสมในเย่ือกระดาษ ใชเ ปน สว นผสมของอาหารสตั ว ใหมคี วามเหนียวหรอื เพ่มิ ความหนาของกระดาษ อุตสาหกรรมพลังงาน ใชเ ปน วัตถดุ ิบผลติ เอทานอล ทดแทนเชอ้ื เพลงิ อื่น สถาบันการจดั การเทคโนโลยแี ละนวตั กรรมเกษตร (สท.) เกษต Agricultural Technology and Innovation Management Institute (AGRITEC) 111 อทุ ยานวิทยาศาสตรประเทศไทย ถ.พหลโยธนิ ต.คลองหนึง่ อ.คลองหลวง จ.ปทมุ ธานี 12120 www.nstda.or.th/agritec nstdaagritec 096 996 4100 , 02 564 7000 [email protected]

27 พิรณุ 4 มันสำปะหลงั ไทยสายพนั ธุใหม มันสำปะหลังพันธุ “พิรุณ 4” พัฒนาขึ้น จากความรวมมือของกรมวิชาการเกษตร (ดร.โอภาษ บญุ เสง็ ) สถาบนั ชวี วทิ ยาศาสตร- โมเลกลุ มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล (รศ.ดร.กนกพร ไตรวิทยากร และคณะ) ศูนยพันธุวิศวกรรม และเทคโนโลยีชีวภาพแหงชาติ สำนักงาน พัฒนาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงชาติ ตงั้ แต พ.ศ. 2549 จากลูกผสมมนั สำปะหลัง รุนที่ 1 ระหวางพันธุหวยบง 60 กับพันธุ หานาที ใหผลผลิตหัวสดสูงกวาพันธุหานาที เมื่อปลูกในสภาพไรแบบอาศัยนำ้ ฝนอยา งเดยี ว มีปริมาณไซยาไนดใ นหวั สดตำ่ ในทุกสภาพแวดลอ ม ผลผลิตในดินเหนียวรวนปนทรายเฉลี่ย 6.03 ตันตอไร ปริมาณแปงในหัวสด 27% ผลผลิตในดินรวน ปนเหนียวเฉล่ีย 5.44 ตนั ตอ ไร ปริมาณแปง ในหวั สด 23.5% ยอดสเี ขยี วออ น กานใบสีแดง ทรงตนสวย ตง้ั ตรง แตกกิง่ เหนอื ศีรษะ เกษตรกรดแู ลไดงา ย เม่ือนำหวั มันไปนงึ่ หรือเชื่อม ใหเ นื้อสขี าว ไรเส้ยี น รสชาติอรอ ย เน้ือสัมผสั นมุ กวา พันธุห า นาที เปนทงั้ พันธรุ บั ประทานและพันธอุ ตุ สาหกรรม “พิรณุ 4” เนือ้ สมั ผัสมนั ออ นนุม รสชาติดี ทำขนมไดห ลายชนิด เชน มันเชื่อม ตะโก แกงบวด ขนมหนา นวล บา บิ่น ขนมมนั หรอื นำไปแปรรูปเปนมันสำปะหลังทอด www.nstda.or.th/agritec nstdaagritec 09-6996-4100 0-2564-7000 [email protected]

เทคโนโลยีการผลติ มนั สำปะหลังพันธ์พุ ริ ุณ 2 – พิรุณ 4 ควำมเหมือนที่แตกต่ำง มันสำปะหลังพันธ์ุพิรุณ 1 พิรุณ 2 และพิรุณ 4 พันธ์ุ “พิรุณ 1” ได้รับกำรรับรองพันธ์ุพืชข้ึน พั ฒ น ำ ข้ึ น จ ำ ก ค ว ำ ม ร่ ว ม มื อ ข อ ง ก ร ม วิ ช ำ ก ำ ร เก ษ ต ร ทะเบียนจำกกรมวิชำกำรเกษตรเม่อื วันท่ี 13 พฤษภำคม (ดร.โอภำษ บุญเส็ง) สถำบันชีววิทยำศำสตร์โมเลกุล 2559 เป็นพันธุ์มันสำปะหลังท่ีส่งเข้ำอุตสำหกรรมแป้ง มหำวิทยำลัยมหิดล (รศ.ดร.กนกพร ไตรวิทยำกร และ มันสำปะหลัง มีควำมต้ำนทำนต่อโรคและแมลง ผลผลิต คณะ) ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภำพแห่งชำติ หัวมันสำปะหลังสดเฉล่ีย 6.65 ตัน/ไร่ สูงกว่ำพันธ์ุ สำนักงำนพัฒนำวิทยำศำสตร์และเทคโนโลยีแห่งชำติ เกิด ระยอง 11 (17.6%) พันธ์ุห้วยบง 60 (9.5%) พันธ์ุ จากการผสมแบบสลับ (cross-reciprocal) โดยเลือกใช้ เกษตรศำสตร์ 50 (20.9%) และพนั ธุร์ ะยอง 7 (56.4%) พันธ์ุห้วยบง 60 เป็นต้นแม่ ซ่ึงมีลักษณะปริมำณแป้งใน มีปริมำณ แป้งในหัวสดเฉลี่ย 28.7 เปอร์เซ็นต์ ซ่ึง หัวสดสูง ผลผลิตสูง ปริมำณไซยำไนด์สูง อัตรำกำร ใกล้เคียงกับพันธุ์ห้วยบง 60 พันธุ์ระยอง 11 และพันธุ์ เจริญเติบโตในช่วงแรกต่ำ และเลือกใช้พันธ์ุห้านาทีเป็น เกษตรศำสตร์ 50 โดยมีลักษณะเด่น คือ ทรงต้นแตกกิ่ง ต้นพ่อ มีลักษณะปริมำณแป้งในหัวสดต่ำ ผลผลิตต่ำ เหนือศีรษะ ลำต้นต้ังตรง แขง็ แรงไม่ฉีกหักง่ำย สะดวกต่อ ปริมำณไซยำไนด์ต่ำ และอัตรำกำรเจริญเติบโตในชว่ งแรก กำรดูแลรักษำและเก็บเกี่ยว ลำต้นเป็นแบบซิกแซกทำให้ สงู สังเกตพันธุ์ปนได้ง่ำย ปลำยหัวทู่ทำให้หัวหักยำกกว่ำ ปลำยหัวแหลมเม่ือขุดหรือเก็บเกี่ยว มีก้ำนที่ข้ัวหัวทำให้ กำรพัฒนำเริ่มต้นผสมพันธุ์ตั้งแต่ปี 2549 ลูกผสม ตัดง่ำย เกิดบำดแผลที่หัวน้อย เน่ืองจำกมีก้ำนที่ขั้วหัวทำ ท่ีสร้ำงขึ้นส่วนหนึ่งนำไปใช้ศึกษำและพัฒนำเคร่ืองหมำย ให้หัวเน่ำยำก สำมำรถเก็บรักษำหัวมันในลำนก่อนเข้ำ โมเลกุล (DNA-marker) เพื่อช่วยคัดเลือกปริมำณแป้งสูง โรงงำนแป้งได้นำนกว่ำปกติ เหมำะกับดินร่วนปนทรำย และไซยำไนด์ต่ำ อีกส่วนหน่ึงนำไปคัดเลือกและประเมิน ดินร่วนปนเหนียว ดินเหนียวสีแดง ดินทรำยรว่ น และดิน พันธ์ุตำมแบบวิธีมำตรฐำน (conventional breeding) เหนยี วสดี ำ พบว่ำ มีลูกผสมบำงสำยพันธ์ุที่ให้ผลผลิตและเปอร์เซ็นต์ แป้งสูง สำมำรถนำมำพัฒนำเป็นสำยพันธ์ุใหม่ได้ สวทช. ลักษณะสใี บยอด ใบแก่ และสีก้ำนใบของพริ ุณ 1 จึ ง ได้ ส นั บ ส นุ น โ ค ร ง ก ำ ร ต่ อ เน่ื อ ง เพื่ อ น ำ ส ำ ย พั น ธุ์ ที่ มี ศักยภำพด้ำนผลผลิตและเปอร์เซน็ ตแ์ ป้งมำปลูกทดสอบใน สภำพแปลงทดลองและคัดเลือกตำมขั้นตอนกำรปรับปรุง พันธุ์ด้วยวิธีมำตรฐำน โดยมีสำยพันธุ์มันสำปะหลังที่มี ศกั ยภำพด้ำนผลผลติ และเปอร์เซ็นต์แป้งดีเดน่ ที่คดั เลือกไว้ 3 สำยพนั ธุ์ ดังนี้

29 พันธุ์ “พิรุณ 2” ได้รับกำรรับรองพันธ์ุพืชข้ึนทะเบียนจำกกรมวิชำกำรเกษตรเม่ือวันท่ี 13 พฤษภำคม 2559 เจริญเติบโตเร็ว ผลผลิตหัวสดเฉลี่ย 5.8 ตัน/ไร่ มีเปอร์เซ็นต์แป้ง 24.7 เปอร์เซ็นต์ ให้ผลผลิตหัวสดสูงกว่ำพันธุ์ ห้ำนำทีเมือ่ ปลูกในสภำพไร่แบบอำศัยน้ำฝนอย่ำงเดียว ทรงต้นสวย ลำต้นตงั้ ตรง สีน้ำตำลอ่อน ไม่แตกกงิ่ ใหห้ วั จำนวนมำก ออกรอบโคนเป็นช้ัน ทรงหัวแบบดอกบัวตูม มีก้ำนหัวส้ันทำให้ตัดหัวง่ำย เหมำะสำหรับปลูกในดินเหนียวสีแดงมำกที่สุด รองลงมำ คอื ดินร่วนปนเหนยี ว และดนิ เหนียวสีดำ ใบยอดสีเขียวอ่อน กำ้ นใบสีแดง และใบแก่ ลำตน้ สนี ำตำลอ่อน หวั คลำ้ ยรูปโคนหรือดอกบวั ตูม มกี ้ำนหัวสนั เขียวอ่อน พันธุ์ MBR49-2-109 ปัจจุบันอยู่ระหว่ำงยื่นขอข้ึนทะเบียนพันธุ์พืชจำกกรมวิชำกำรเกษตร โดยใช้ช่ือว่ำ “พิรุณ 4” เป็นพันธุ์ท่ีให้ผลผลิตหัวสดสูงกว่ำพันธุ์ห้ำนำทีเมื่อปลูกในสภำพไร่แบบอำศัยน้ำฝนอย่ำงเดียว ได้ผลผลิตหัวสดเฉล่ีย 5.74 ตัน/ไร่ มีเปอร์เซ็นต์แป้ง 25.4 เปอร์เซ็นต์ ยอดสีเขียวอ่อน ก้ำนใบสีแดง มีทรงต้นสวย แตก ก่ิงท่ีระดับเหนือศีรษะทำให้ง่ำยต่อกำรเข้ำไปปฏิบัติงำน มีก้ำนหัวสั้น เน้ือหัวสีขำว มีปริมำณไซยำไนด์ในระดับต่ำทุก สภำพแวดล้อม เป็นได้ท้ังพันธุ์อุตสำหกรรมและพันธ์ุรับประทำน มีคุณสมบัติเหมำะสมสำหรับทำแป้งฟลำวที่ปรำศจำก สำรกลูเต็น (gluten) ใช้ทดแทนแป้งสำลีในผลิตภัณฑ์เบเกอร่ี นอกจำกน้ีเม่ือนำหัวมันสดไปนึ่งหรือเช่ือมจะให้เนื้อสีขำว เนื้อสมั ผสั น่มุ ไร้เสยี้ น รสชำติอร่อยกว่ำพนั ธุ์หำ้ นำที ก้ำนใบสแี ดง ลำตน้ ตงั ตรง หัวแบบทรงกระบอกตวง แตกกิง่ เหนือศรี ษะ

เทคโนโลยีการผลติ “เก็บดนิ สงตรวจ” ชว ย “เพ่มิ ผลผลิตมันสำปะหลงั ” เกบ็ ขุดดินหนา จอบแรกลึก คลกุ ประมาณ 15 ซม. ทง้ิ ไป ตัวอยา งดิน ขดุ หนาจอบทส่ี องเกบ็ ใสถังพลาสตกิ ตัวอยางดิน ตามจุดท่กี ำหนดไว ใหเขา กัน 15 ซม. ดินท่ีเกบ็ บด 2-3 ซม. ตัวอยา งดนิ ผงึ่ ดว ยขวดกลม ตัวอยา งดิน ในท่ีรม รอน สงวเิ คราะห ตัวอยางดนิ ดว ยไนลอ น แบงพื้นที่เก็บดินตัวอยางเปนแปลงยอย แบงตามสภาพพื้นที่ (ลุม ดอน ลาด ชัน) เลี่ยงเก็บดินตัวอยางจากกองปุยเกา ตนไมใหญ จอมปลวก สิ่งกอสราง ดินถม สภาพดิน (เนื้อดิน สีดิน) การใชงานที่ดิน (พืชที่ปลูก ปุยที่ใช) พื้นที่พิเศษ ขนาดพื้นที่ 25-30 ไร/ 1 ดินตัวอยาง (ปลูกไมขึ้น ปลูกไมงาม)

31 œ¹k£ •šµ ¾¦±œ¹k£ «´¬¤²›u¢š² «´œ±¬¦²ˆv u•šµ v เปน หวั ใ�สำค�ั ของการปลก� พชื ประเภทของดนิ และความสมบร� ณข องดนิ สง ผลตอ การเ�ร�ิ เตบิ �ตของพชื และคณุ ภาพของผลผลติ สำหรับมันสำปะหลังตองการดินที่อุดมสมบ�รณ ระบายน้ำดี รวน�ุย มีคา �� �-� �ึ่งการตรว�วิเคราะหดินชวยใหเก�ตรกรร��ักดิน เพื่อปรับปรุงดินและใสปุ�ยใหเหมาะสม œ¤±½¡˜ƒ®ˆ•µš˜œ¶Å ¦‚º ¢š² «´œ±¬¦ˆ² Àšœ¤±½˜©Á˜£ •šµ ˜¤³£¤¨m š •šµ ˜¤³£œš¤¨m š ดนิ เนอ้ื หยาบ ความอดุ มสมบร� ณต ำ่ ดนิ เนอ้ื ปานกลาง ความอดุ มสมบร� ณต ำ่ พบมากในภาคตะวนั ออกและ พบมากในทกุ ภาค ภาคตะวนั ออกเ�ยี งเหนอื •šµ •³m ˆ •šµ ¤¨m šœš½¬š£¶ ¨ ดนิ เนอ้ื ละเอยี ด หนา ดินตลน้ืกึ --ลลกึ กึ มาก ดนิ เนอ้ื ปานกลาง หนา ดนิ ลกึ ความอดุ มสมบร� ณป านกลาง-สง� เนอ้ื ดนิ สนี ำ้ ตาลแดงเขม �นำ้ ตาลเขม พบตามทล่ี าดเชงิ เขาใกลภ เ� ขาหนิ ปน� ความอดุ มสมบร� ณป านกลาง พบมากในทกุ ภาค ในภาคตะวนั ตกและภาคกลาง ½‚Ä›–¨² ®£³m ˆ•šµ «mˆ¨½µ …¤³±¬q   87  ½–¤¶£¢®œ¹ ‚¤”q  ¾›ˆm ½‚›Ä –²¨®£³m ˆ•µš–³¢«¡³ŸŸ¸Æš˜Å¶    ˜ÅÀ¶ ‹½n ‚Ä›–²¨®£m³ˆ•šµ  9  ‰®› Ÿ¦¨Å²  5  ½‚Ä›À¬‚n ¤±‰³£˜Å¨² ŸšÆ¸ ˜Å¶  แปลงละประมาณ 1�-1� �ดุ ใหเ ปน ดนิ ตวั แทนทถ่ี ก� ตอ งในพน้ื ทน่ี น้ั ‚¤±œ®k ˆ ½«£¶ ¢ •šµ «¨m š˜½Å¶ ‚›Ä Ÿ¦³«–‚µ  ƒ¹••µš½œ|š¤ºœ¦Åµ¢ Œ¢ ลกึ ประมาณ 1� �ม� ใชพ ลว่ั แ�ะเอาดนิ ดา นขา งหลมุ ใหไ ดด นิ [½¢–¤ เปน แผน หนา 2-3 �ม� Œ¢ —ˆ¹ Ÿ¦³«–‚µ  ³n Ÿ¦³«–‚µ ‚}  «mˆ–²¨®£m³ˆ•šµ ¨µ½…¤³±¬q ‹®¸Å «‚¦¹ 5 …¦‚¹ ½…¦n³•šµ À¬n½ƒn³‚²š C) สำนกั งานพฒั นาทด่ี นิ ใกลบ า นทา น (ไมม คี า ใช� า ย) แเ(ขปแ(สทลปยีงลรห่ี วรวนะวนแะเิมแชคาบมาอบ่ืถราง ณา-งุงดณสะดคนิ กหิน2รเลุปง่ึเ-เแป3ขกน ลยีน�ิ ขละน4ดี ก4รช)สารอ่ื สวไยมั -ปนวสล)ผนกะสนง่ึลเุ งอนำแบวยีตำลเิดคตดวั ะอรแัวแรายอปาละายยละหงลารงดงอะทนิดเนห่ี อินแน1ยี ลดา1สวถแวใสงุปสนวลถ นงงุ ภาควชิ าป�พวี ทิ ยา มหาวทิ ยาลยั เก�ตร�าสตร ` (��� บาทตอ ตวั อยา ง) ใ(ใช�ชช�ช �ุดดุ �วว�ิเเิ คคบรราาาทะะตหหอ ดด ชินนิ ดุ ภภาา1คคชสสดุ นนมาาีมม1ข�มอ�หงตากววัรทิอมยยพาา ฒั ลง)ยันเากท�่ีดตินร�าสตร h

เทคโนโลยีการผลติ ‚³¤‰²•‚³¤•šµ •šµ •³š À« Ĕß ‚³£¡³Ÿ•šµ Á—¤±½›•µ •šµ •³š óï ½…¢•¶ šµ  ¿…¤ˆ«¤³n ˆ À«mœ¹k£  ‹¨¶ ¡³Ÿ•µš ®šµ ˜¤¶£q …³m S+•šµ  —  ¢ •šµ •šµ Á¢m ‚ ½œš| ‚¤• ®¢n¹ œ£k¹ À«œm šº ƒ³¨ À«mœ£k¹ ®šµ ˜¤£¶ q ¤‚² ª³•šµ  œ¦º‚¾ž‚¾¦±…¦¢¹ •µš ‚³¤‰•² ‚³¤•šµ •³š ‚³¤‰•² ‚³¤•šµ •³m ˆ ßîĆĚ éćî đðîŨ éĉîđîĂČĚ ðîĎ  đðîŨ ĂčðÿøøÙ×ĂÜóČß đÖéĉ ĔîÿõćóìöęĊ ĊĀîĉ ðĎî éĉîĒîîŠ øćÖßĂîĕßĕé÷š ćÖ ĀøČĂĀĉîĂÙĆ îĊÿĊđךöđðîŨ üêĆ ëč êšîÖĈđîéĉ öđĊ öĘéðîĎ ÖĂš îðĎî îĚĈàċöñćŠ îĕéßš šć ðąðîĔîéĉîÙćŠ Q) ðøöĉ ćèðîĎ ÝąđðîŨ ßîĆĚ đÖéĉ øćÖđîŠćĀĆüöĆîđîćŠ đÖéĉ ÝćÖÖćøĕëóøüî ÝĈÖĆéøćÖóČßìĈĔĀš ìęøĊ ąéïĆ ÙüćöúċÖđéĊ÷üÖĆîêĉéêĂŠ ÖĆî đðîŨ đüúćîćîĔßšđÙøęČĂÜöĂČ Öú öîĆ ÿĈðąĀúĆÜ×ćéÝúč íćêč ÝĈóüÖđĀúĘÖìĂÜĒéÜ ×îćéĔĀâđŠ êø÷Ċ öéĉîđðŨîðøąÝĈ ÿĆÜÖąÿĊ ĒöÜÖćîĊÿĒúą ĒúąðúÖĎ óČßêĉéêŠĂÖîĆ ēé÷ĕöóŠ ÖĆ éîĉ  ÝĆéÖćøēé÷ĕëøąđïéĉ ĀúĊÖđú÷ęĊ ÜÖćøĔßš ēöúĉïéĉîĆö ĒúąĔßüš ÿĆ éðč øĆïðøčÜéĉî ðč÷Ş ÷đĎ øĊ÷  Ĕßðš čŞ÷ ĒĂöēöđî÷Ċ öàúĆ đôê ìęöĊ ĊĒÙúđà÷Ċ öđðîŨ  Ēìî ĂÜÙðŤ øąÖĂï đßîŠ ÷ĉðàĆöę јѥѼ чэѤ ъѷѨ 14

33 À‹œn k£¹ ½¬¢³±«¢•µš®•¹ ¢«¢›º¤”q ¦¦–µ ¢…¶ ”¹ ¡³Ÿ —º‚«º–¤ —º‚œ¤¢µ ³” —º‚½¨¦³ À«Àm ¬˜n š² …¨³¢–®n ˆ‚³¤ ����ท� ��� า��ง� ��� �ใ��� �� ง��������� � �า� ��� ���� ��� ��������� � À«mœ£k¹ –³¢…³m ¨½µ …¤³±¬q•šµ ใ��� �� ����������������� �������ท����� ������� �บ�า� �/1,öÙĊ ćŠ êĈę �ใ�ใ� ��� �� �  /ÝĈîüîÖÖĕøŠ  1ÝĈîüîÖÖĕøŠ  ,ÝĈîüîÖÖĕøŠ À«mÀ‚¦¤n ³‚À«m¾¦¨n ‚¦› ����������า�ใ����� �บ� ��� ������ง� —‚º ¨µ™¶ À«½m ¢¸Å®•µš¢…¶ ¨³¢‹šÆ¸ ¬¤¸®¬¦ˆ² žš–‚ ��ง������ า�า������ ĕîēêøđÝî / ��บ���� ��า� �บ���� ��� ท�� �� ôĂÿôĂøÿĆ  1 ������� ��บ��ง��� ����� ���� �ง��� ēóĒìÿđà÷Ċ ö , ��ง��� ���� ���� �ง��� œ¹k£šÆ´ƒ¬Æ¶ ¢º «–º ¤Á¢¦m ›² ½ŸÅµ¢¦¦–µ ¢²š«´œ±¬¦ˆ² ¢™¶ ³–¹®³¬³¤Ÿ‹¸  ¢¯¶ ®¤¿q ¢šŸ‹¸ …¨›…¹¢‰¦¹ šµ ˜¤¶£q ‹š•µ ‹¨m £½¤mˆ‚³¤½‰¤µŽ½–µ›¿– ˜¶½Å œ|š½‹Æ¸®¿¤… ƒ®ˆ–nš¢š² «´œ±¬¦²ˆ ƒÆ²š–®š‚³¤˜´ š´Æ ¦µ–¤ ¬¢‚² Á¨n ‹Å¨² ¿¢ˆ ƒ¬¶Æ ¢¾º ¬ˆn ����� ��� �ง� บ����� ง� ����� ������ �� ใ��ง� ���� ��ง� ��� � ‚µ¿¦‚¤²¢ šÆ´«‚²•ƒ¬Æ¶ ¢º ��� �า��� ����� ��� �ง� ������ ����� ��� ��� ������� � ��� �าใ��� �ท� ����� ���� ������ ��ง ���ง� ��� ��� ���า��ง� ����� �� ���� ��� ��� �� �� �า�ใ�� ���บ����� �บ� ��ใ� ��ง� ���� �า���ท�� �� า��� ���� �������� ��� ทางใบ ‚³¤š´ÁœÀ‹nœ¤±¿£‹šq ¾‹˜m ®m šŸ²š™¢q¹ ²š«´œ±¬¦ˆ² ‹²Å¨¿¢ˆ‚m®šœ¦‚º ‚³¤Š¶•Ÿšm ˜³ˆÀ› ������������า��า���า�า�ใ��ท������������������ง� ใ��� �� ���� ��� ��� ��� �าง��� � ��� �ทา� � ����า��บ� ใบ���� ��� �� ����า�า�ง����ง�������������������������ง��ง������� ��� �า�า���� ����า����������� ���� ���� ��� �บ� ��า����� ��� �า����ง� ��า�����า���� ���า����� ����� �ง� ��� า� �����ใบ��ง��� ������ง� ���� ��� ท�� ���� �����า� ���� ���� �� �����ทง� ��� ������ง� �า��� ������ �

เทคโนโลยกี ารผลิต јѼѥчэѤ ъѨѷ 14 ‚³¤À«เมđöœmอื ČęĂท¹£kìกдรøา–ćบาï³ѥผñล¢รúіกօาćใรѲø³m วüส¨เิѝĉđคÙµ½รø…ปา่юćҕ ะ¤ąห๋ ĀҘ ย³ุดѕѫéŤ นิ±ĉîแ¬Ēตшลúq•วüš าǰѥµšนîาํćĞมєผñลúทìคзีไęĊĕดéมöšา่ѥҕ าćเđทวìњยีĊ÷บเïѯิѧ หĀคзาćอĂัตĆêรіรøćาѥาðปč÷Şุย ѣะìทĒęĊีแўหîนąะîนчดҙ์ Ğćาํ êตьćนาѧิ öมêตćาøรćาÜงǰǰǰǰ แĒบïบï เอđĂ็นตîĘ ่ำ(ǰ(NN)) คÙา Šćวüพเิ óđĉคÙตี รǰĊ(øำ่(PาPćะ)ą)หĀด Ťéนิ îĉ เđคÙต((ำ่KK)) 4466 ––3500คÙ––ําćĞ แĒ00นîะąîนĞćาํ Öก11ćา88øรĔใ––ßช1ðš4ป486÷Şč6ยุ ǰ–(–(Öก00ĉēิโúลÖกøรĆöัมêต00ĂŠอĕ–ไ–øรŠ)0)027––6600 1 ตê่ำĞęć ปานêกćęĞ ลาง 3258 18 2174 21 ตêำ่ ćĞę 43532 ตตตêê่ำ่ำ่ำęćęĞćĞ ปปาานนตêêกกํำ่ ęćĞęĞćลลาางง ðปćาîนÿตสÖกĎÜ่ำงู úลćาÜง 3332255588 11199888 21277047 76845 ตตตêê่ำำ่่ำęĞćĞćę ปððาććนîîสสกÖÖงูงู ลúúาććงÜÜ ðปćาîนêตสÖกęćĞำ่งู úลćาÜง 3333355522 99559 222177047 u• 1191067 ปปาานนตกกêê่ำลลĞĞęććę าางง ðćîตตสÿÖำ่ำู่งÜĎ úćÜ ปานêÿตสกćęĞĎÜำู่งลาง 113311525 1190588 21277747 ÿ 128 ปานกêลęćĞ าง ตÿำ่ ĎÜ ðćîสÖูงúćÜ 1315 108 270 đó 111154390 ปปปปาาานนนานกกกêÿกลลลĞćęĎÜลาาาางงงง ปปปาาานนนêÿกกกĞćęÜĎ ลลลาาางงง ปานêÿตสกćĞęĎÜ่ำูงลาง 1111311115 109998 21277747 1111178621 ปปปาาานนนกกกÿÿลลลĎÜĎÜาาางงง สสสêêูงงููงĞęęĞćć ðปćาîนÿตสÖกÜĎำ่งู úลćาÜง 11 1155588 22177074 ½ 1193 สÿูงĎÜ 111111 ðćîตÖำ่ úćÜ êตĞćę่ำ 124 198 2277  221104 สสÿูงูงĎÜ ðćîตตÖำ่่ำúćÜ ðปćาîนสÖกงู úลćาÜง 1224 11988 21704 2125 สÿงู ÜĎ ปðาćนîกÖลúาćงÜ ÿตĎÜ่ำ 124 9 277 ‚ 2221143576 สสสÿÿงููงูงÜĎÜĎ ปปาานนสÿÿกกงู ÜĎÜĎ ลลาางง ðปปćาาîนนêÿตสสÖกกćĞęĎÜ่ำูงูงúลลćาาÜงง 11122222888 00059595 2211277770447 Ÿ¦ 221768 สสÿงููงĎÜ สสÿงูงู ĎÜ ™เทđìแĒมöป ðŠ ุย Şč÷ทìีม ęĊöีปĊðรøมิ öĉ าćณèมöาćกÖกÖอ ĂŠ นîǰแĒลúวüš เđทìแĒมöปðŠ ยุ čŞ÷ทìมีöęĊ ปีðĊ รøมิöĉ าćณèนîอšĂย÷ตêาćมöǰผñสÿมöคÙúลÖčุกđเÙคúลćšาĔใĀหđšเ×ขšćา ÖกîĆัน ÙđÖคìćüวĒøøรöñĔใ™™ÿสÿðŠ ðŠปö÷Şč ÷ŞčยุกใðเìกĂĔÖสđอ÷ŞčาöęĊÖÿîĉ็บนิćปĒรðĊ ïĘðŠìøทêผไยุøñĕวøŞč÷รúŠöĉสเü÷ĊยีไมÿąđćมĕšดöøŤรÙèöอืéüŠปวČęĂøมðöö1ǰšมÜĚĆยุö1ćéนั-ÙดčŞ÷แĆî-2ÖüšวüĒส2ตÖ÷ÿยøêาํสĂŠĔลĞćÿßđปเúŠัปîóพðะĆðĔš ąะĀดĂęČคอ่ืąĒéÙหĀšßาชรĀúćøลüŠหวöงัüšúĀĆĚÜ÷ยคังéđÙÜĆìĔŤใอวĀหĂĀüĒารÖšกćöćøยใćÖา÷ĔðŠชุøรßĔǰč÷Şč1ßĔใใ1Ĕšßชì–หĕš –ĀðšöปöęĊ3ห3šĀĀŠ÷ŞčยุðĊ มđเöเöøđÙคดéดéöĉéöมอืČĂÙćǰöĊมีหèนüĀîðĊปี øาîćǰøรĔขก×ÖĂÿšąะใณèÿëŠ÷ĔสชßìĉÜčêทิ ะąไóćĕšíธดมéööúõĉภิ นิหĉîćŠĀćาñÿóมöมพöÿêöคีĊÙมดöéÖĉ ćาวüคÙÙñÖกćาúวÖĎü×ขöมÖčรðøîĚċน้ึ đßชใĔćÙสēÿโÖîČĚืนúéดถëëŠ ćšǰ÷ยÜčēุงโĔčÜĔใéĔĀดพóÿสĀđ÷šยðŠป×ลĒšúĔใ÷ŞčยุćšîาćÿสÖÙคîŠสÿŠÿสîĆĂอตêĂđÖอกÖกิĉÖÜงïĘðปผñ×ขĕ÷ŞčยุÖĎูกćšéาĀหÜðปšงöม×ขćาÖĆกั ĂÖอกÜðปëถงÿêúตลčÜุงðĆ îšÖĎกูĔในéĀóหพĒćแšĒßČชืแĀúลêปîŤนüš ว øยุîŠÖนกąสúǰÖลดïúĎ บëðปüęĆ Ş÷č ยุ đßîŠ  ëเชüęĆ น óøถćš ว่ั พëüรęĆ าöąปĒอăเąทือĒงúüšแĕลëว ÖไúถïกลÖบĂŠ îกอðนúปÖĎ öลîĆกู มÿĈันðสąำĀปúะÜĆหลĀงั øหĂČ รĔßือêšกîšอ นĔพïชืĒปúąุย÷สĂดéสöูงกîĆ วÿาĈตðนąมĀันúสÜĆ ำĀปøะĂČ หđýลþังóßČ  üÿĆ éĂč îĉ ìø÷Ċ Ť ĕëÖúï ขอ ขม×อลูĂšมö�ูล�úĎÖโดēøéยö÷ó:ǰ:çĆกÖรîøมćöวìüชิ éęĊĉßาîĉćกÖาÖćรøøเöกđÖษüþßĉตêćรøÖǰจćÝดัøéĆ đทÖìําþĞćโēดêéยø÷ǰÖ::øสÿąาํ ćĞ ìนîøกั ĆÖüงÜÜาćđนîÖพþóัฒêçĆ øนîĒาćúวüąทิĉìÿย÷ĀาćศÖýาøćสèÿตêŤ รĒøแŤĒúลúąะąöเđĀทìćคÙüโēìĉนî÷โēลúćย÷úĒĊแี÷Ć ĀหđÖŠÜงþßชćêาêตøǰĉิý((ćÿสÿüวêìทøßชŤ ..)) ēโìทøรýศóĆพั ìทǰŤ  02 117 6472 .656' 56'A CC)&9B)4+5 ''%A-'|.‚} Agricultural Technology and Innovation Management Institute (AGRITEC) aaa5@ *:!/< *:0:2+#č +8D0H*Ŵ&3-F* !< Ŵ-53!>L5Ŵ-53-/Ŵ#@) :!= abab` www.nstda.or.th/agritec nstdaagritec 096 996 4100 , 02 564 7000 [email protected]

35 บ โรค แมลง และวชั พชื ในมนั สำปะหลัง ฆา โรคใบดา งมันสำปะหลัง มแี มลงหวข่ี าวเปน พาหะนำเชอ้ื ไวรสั แพรก ระจาย ใชทอนพันธปุ ลอดเชือ้ โดยติดไปกับทอนพันธุที่ติดเชื้อ (ไมแสดงอาการ) ใชช ดุ ตรวจวนิ ิจฉยั ทจี่ ำเพาะ บ ไวรสั โรคใบดา งมหี ลายพนั ธุ ปจ จบุ นั ยงั ไมม สี ายพนั ธุ เพ่ือตรวจทอ นพันธุ บ มันสำปะหลัง ที่ตานทานโรคนี้ เฝาระวังการระบาด บ วาง * สวทช. พัฒนาเทคโนโลยีการผลิตทอนพันธุ วาง มันสำปะหลังปลอดโรคโดยการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ วาง การผลิตทอนพันธุแบบ Mini Stem Cutting และพัฒนาชุดตรวจวินิจฉัยเชื้อกอโรคใบดาง มนั สำปะหลงั ดวยวิธีทางอิมมูโนวิทยาและชีววิทยา หลัง โมเลกุล * โรคโคนเนาหัวเนา มนั จากเชอ้ื ราไฟทอ็ ปธอรา ฟก ตวั ในดนิ ไดนาน 3-5 ป ระยะกลาอายุ 1-2 เดือน ใบเหลือง เหี่ยว รวง ระยะสรางหัว โคนเนาที่ตนระดับ ผิวดินลามลงขั้วหัว ระยะใกลเก็บเกี่ยว ใบลางรวงเร็ว ผดิ ปกติ เรม่ิ จากปลายหวั ขน้ึ ไปขว้ั หวั ผลเสียหายตั้งแต 50% ผลเสียหายต่ำกวา 50% มี ปลูกพืชเศรษฐกิจอื่นที่ไมใชพืช ใชพันธุตานทาน เชน ปลูกไมหนาแนนเกินไป อาศัยของเชื้อ เชน ออย ขาวโพด ระยอง 5 ระยอง 72 ใชเชื้อราไตรโคเดอรมา กลวย แชดวยสารเคมี ใชสารอาลีเอท ปองกันกำจัดเชื้อรา โรครากปมมนั สำปะหลัง ท.)EC) จากไสเดือนฝอย แพรระบาดไดดีในดิน ปลูกปอเทืองสลับกอนปลูกมันสำปะหลัง ทีม่ คี วามช้ืน และเนอื้ ดินรว นปนทราย ไถตากดินกอนปลูก กำจัดตัวออนของไสเดือนฝอย 20 ระบบรากเปนปุมปม รากไมสะสมแปง ใชพันธุตานทาน เชน ระยอง 7 ระยอง 13 ระยอง ผลผลิตลดลง 60 ระยอง 72 และเกษตรศาสตร 50 r.th

เทคโนโลยกี ารผลติ เพลี้ยแปง เพลี้ยแปงลาย เตร เสนแปงยาว 1 คูทางสวนหาง หากแปง 1 มีมดเปนพาหะ ดูดกินนำ้ เลย้ี งทย่ี อดและตาออ น ดานหลังหลุดออกมองเห็นจุดสีเขม ดานหลัง 2 จุด ราบิว ยอดทถ่ี กู ทำลายหงกิ งอเปน พมุ ลำตน บดิ เบย้ี ว มีชวงขอถี่ ทำใหหัวมันสำปะหลังเล็กหากระบาดรนุ แรง ยอดแหง ตาย เพล้ยี แปง มันสำปะหลังสีเทา ควบ ดานขางมีเสนแปงจำนวนมาก เพลี้ยแปง มันสำปะหลังสีชมพู รอบลำตัว ตรว ตัวเต็มวัยเพศเมียคลายรูปไข สีชมพู พบเพ เสนแปงดานขางสั้น ดานหลังมีแปง เพลีย้ แปง มนั สำปะหลงั สเี ขยี ว พน บ ปกคลุมนอย ตัวเต็มวัยเพศเมียคลายรูปไข พบเพ สีเขียวออน เสนแปงดานขางสั้น ฉดี พ เพล้ยี แปง มะละกอ ดานหลังมีแปงปกคลุมนอย ใหน ตัวเต็มวัยเพศเมียคลายรูปไขสีเขียวออน กอ เสนแปงดานขางสั้น ดานหลังมีแปง ปกคลุมนอย การปองกนั แชท อ นพนั ธุ ดวย ไทอะมีโทแซม การกำจดั ร ไทอะมีโทแซม (แอคทารา) อัตรา 4 กรัม (ประมาณ 4 กรัมตอน้ำ 20 ลติ ร ควรหมั่นสำรวจแปลงอยางนอยเดือนละ 1 ครั้ง 1 ชอนชา) ตอน้ำ 20 ลิตร เมื่อเริ่มพบการระบาดใหควบคุมโดยชีววิธี เชน ปลอยแตนเบียน แมลงชางปกใส หรือฉีดพนราบิวเวอเรีย หลกี เลย่ี งการปลูกมันสำปะหลังในที่แหงแลงยาวนาน หากระบาดรนุ แรง ใหฉีดไทอะมีโทแซม อัตรา 4 กรัม (ประมาณ 1 ชอนชา) ตอน้ำ 20 ลิตร

37 “บิวเวอเรยี ” ใชใ หถูกวธิ ี กำจัดเพลย้ี ไดภ ายใน 7 วนั เตรียมสวนผสม + 2 3 4 1 ขยี้ใหสปอร เติมน้ำ ใสสารจับใบหรือ หลุดจากเมล็ดขาว 20 ลิตร น้ำมันมะพราว + กรองผานผาขาวบาง 4 ชอนชา ไดสารละลายสีขาวขุน (20 มิลลิลิตร) ราบิวเวอเรีย 1 กอน น้ำ 2 ลิตร น้ำยาลางจาน (250 กรัม) 2 ชอนชา ควบคุมการระบาด ฉีดพน ทย่ี อด ปอ งกนั การระบาด หรือใตใ บ ตรวจแปลงเดอื นละครง้ั ใชกอนบิวเวอเรีย 1 กำมือ พบเพลี้ยแปงนอ ยกวา 10 ตวั ตอ ใบ ตอตนโรยใตตนมันสำปะหลัง พน บวิ เวอเรยี 3 ครง้ั ทกุ 5 วนั ขาวที่เหลือนำมาโรยรอบโคนตน พบเพลี้ยแปงมากกวา 10 ตวั ตอ ใบ ใชบ วิ เวอเรยี รว มกบั ระบบนำ้ หยดยง่ิ ดี ฉดี พน สารเคมไี ทอะมโิ ทแซม 4 กรมั ตอ นำ้ 20 ลติ ร ผลผลติ เพม่ิ ขน้ึ ใหน ำ้ แปลงมนั สำปะหลงั ฉดี พนชว งเชา ตรู ฉดี 3 ครง้ั กอ นฉดี พน 1 ชว่ั โมง หรือชว งเยน็ ทกุ 5 วนั ไรแดง ชนดิ ไรแดง เปน ศตั รสู ำคญั ในมนั สำปะหลงั ไรแดงมนั สำปะหลงั ระบาดรนุ แรงในสภาพอากาศแหง แลง ดูดกินน้ำเลี้ยงบริเวณเสนใบดานหลังทั้งใบออนและใบแก ทำให ใบไหมมีสีน้ำตาลและขาดทะลุ และฝนทง้ิ ชว งเปน เวลานาน ไรแมงมมุ คนั ซาวา ดูดกินน้ำเลี้ยงบริเวณดานหลังใบมันสำปะหลัง เกิดเปนจุดประ สีเหลืองดานหนาใบ ใบแหงเปนสีน้ำตาล และตนแคระแกร็น การเขาทำลาย การปองกันกำจัด ไรแดงดูดกินน้ำเลี้ยงตามใตใบ ศัตรูธรรมชาติที่กำจัดไรแดง ไดแก ไรแดงตัวห้ำ ทำใหใบสูญเสียคลอโรฟลล และดวงเตาสตีธอรัส หากพบการระบาดรุนแรง และลามสูยอด ทำใหใบเหลืองซีด ในระยะมันสำปะหลังที่ตนยังเล็ก ใหปองกัน มวนงอ และรวง กำจัดไรแดง โดยเลือกฉีดพนดวย สารสไปโรมซี ีเฟน (6 ซีซ/ี นำ้ 20 ลติ ร) ทบี ูเฟนไพเรด (3-5 ซซี ี/นำ้ 20 ลติ ร) หรือไพรดิ าเบน (15-20 กรมั /นำ้ 20 ลิตร)

เทคโนโลยีการผลติ วชั พชื ในแปลงมันสำปะหลัง หญาขจรจบเล็ก ครามขน หญาโขยง เชงใบมน หญาตีนกาใหญ ผักเบี้ยหิน กกดอกแบบ หญาดอกแดง สาบเสือ กกทราย สาบมวง ประเภทใบแคบ หญาตีนกา ประเภทใบกวา ง ผักปราบไร ประเภทกก หญาตีนนก ประเภทยาคุม สารกำจัดวชั พืชในแปลงมันสำปะหลัง ประเภทยาฆา ชื่อสามัญ อัตราใชตอไร ชนิดวัชพืชสวนใหญ ชื่อสามัญ อัตราใชตอไร ชนิดวัชพืชสวนใหญ มแี ที่ควบคุมได 1. ฟลูอะซิฟอบ 300-500 ซีซี ที่ควบคุมได โด อะลาคลอร 500-700 ซีซี วัชพืชใบแคบ 2. ฮาโลซิฟอบ 300-500 ซีซี ไว อะเซโทคลอร 500-700 ซีซี วัชพืชใบแคบ 3. ควิซาโลฟอบ 200-300 ซีซี เฉพาะวัชพืชใบแคบ มัน เอส-เมโทลาคลอร 180-200 ซีซี วัชพืชใบแคบ 4. พาราควอท 300-500 ซีซี เฉพาะวัชพืชใบแคบ ไอซอกซะฟลูโทล 15-20 ซีซี วัชพืชใบแคบ 5. กลูโฟสิเนท 500-1000 ซีซี เฉพาะวัชพืชใบแคบ ผล เมทริบิวซิน 50-70 ซีซี วัชพืชใบกวาง 6. ไกลโฟเสท 500-1000 ซีซี วัชพืชใบแคบและใบกวาง ปล ฟลูมิออกซาซิน 20-30 ซีซี วัชพืชใบกวาง วัชพืชใบแคบและใบกวาง อา ไดยูรอน 200-300 ซีซี วัชพืชใบกวาง วัชพืชใบแคบและใบกวาง กล และวัชพืชขามป หมายเหตุ : ชนิด 1-3 สามารถพนไดโดยไมเปนอันตรายตอมันสำปะหลัง ชนิด 4-6 ตองใชหัวครอบไมใหละอองสัมผัสใบ และยอดมันสำปะหลัง หัวฉีดท่ีเหมาะสมตอการฉดี พนสารกำจดั วชั พชื • ควรใชหัวฉีดรูปพัดหรือหัวปะทะ ขนาดของรูหัวฉีดมีผลตออัตราน้ำที่ใชพน หัวฉีดรูปพัดหรือหัวปะทะเหมาะสมตอการพนสารเคมี • สารกำจดั วชั พชื ประเภทยาคมุ ควรใชห วั ฉดี ทม่ี รี ใู หญ เพอ่ื ใหป รมิ าณนำ้ ออกมา กำจัดวัชพืช โดยละอองสารที่ออกมาเปนรูปพัด ประมาณ 80-100 ลิตรตอไร เพราะตองการใหคลุมผิวดินใหสม่ำเสมอ • สารกำจดั วัชพชื ประเภทยาฆาควรใชห วั ทมี่ รี ูเล็ก เพ่ือใหล ะอองสารมีขนาดเล็ก ปริมาณน้ำที่ใชประมาณ 40-60 ลิตรตอไร เพราะตองการใหละอองจับที่ใบ • การเดนิ ตอ งเดนิ ในแนวตรง และใหล ะอองเหลอ่ื มกนั ตรงขอบทง้ั สองดา นเลก็ นอ ย จะทำใหควบคุมวัชพืชไดทั่วทั้งแปลง ขอมูล: สำนักวิจัยและพัฒนาการอารักขาพืช กรมวิชาการเกษตร สถาบันการจัดการเทคโนโลยีและนวัตกรรมเกษตร (สท.) Agricultural Technology and Innovation Management Institute (AGRITEC) 111 อุทยานวทิ ยาศาสตรป ระเทศไทย ถ.พหลโยธิน ต.คลองหนงึ่ อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี 12120 www.nstda.or.th/agritec nstdaagritec 096 996 4100 , 02 564 7000 [email protected]

39

เทคโนโลยีการผลติ

41

เทคโนโลยีการผลติ

43

เทคโนโลยีการผลติ

45

เทคโนโลยกี ารผลติ [email protected] www.nstda.or.th/agritec

47 เทคโนโลยี สารชีวภัณฑ์ บวิ เวอเรยี ไวรสั เอน็ พีวี 47

เทคโนโลยีสารชีวภณั ฑ์ บวิ รเาวกอ�าจเรัดแียมลบงาศเตั ซรียพู นืชา: ทำ� ควำมรจู้ กั กับรำบิวเวอเรีย บิวเวอเรีย บาเซียนา เป็นราสีขาวที่ก่อโรคกับ แมลงหลายชนดิ โดยเฉพาะเพล้ียกระโดดสีน�้าตาล และหนอนศตั รพู ชื ซง่ึ ขอ้ ดีของบิวเวอเรีย ไมก่ อ่ ใหเ้ กดิ อันตรายตอ่ ผู้ใชแ้ ละผูบ้ ริโภค ไมม่ สี ารพิษตกคา้ งใน ผลผลิต รวมทั้งไม่ก่อให้เกิดผลเสียต่อส่ิงแวดล้อม นอกจากนย้ี ังไม่ก่อให้เกิดการดื้อยา ของแมลงศัตรูพืช ซ่ึงส่งผลต่อการ กา� จัดในระยะยาว ลกั ษณะกำรท�ำลำยแมลง สปอร์รา ราสมั ผสั ตวั แเพละลปี้ยกอค่อลนมุ เดพว้ ลยย้ี รแาปบิง้วทเวี่ตอาเรยีย แมลงและงอก แมลงอ่อนแอ ป่วย และ ตาย เมื่อแมลงตาย เข้าสู่ เสน้ ใยจะแทงออกมาน ตวั แมลง อกตัวแมลงและเจริญ ราจะเจริญเป็น เปน็ สปอรแ์ พร่กระจาย เสน้ ใยท่อนสั้นๆ ผลิตสารออกฤทธ์ิ ไปตามลม ฝน ตดิ ต่อไป หลายชนดิ ยงั แมลงอ่ืนได้ ทำ� ควำมรจู้ กั กบั แมลงศัตรพู ืช ตัวอยำ่ งเชน่ กำรท�ำลำยแมลงศตั รพู ืชอน่ื ๆ เพลีย้ กระโดดสนี �้ำตำล • เพลย้ี อ่อน แมลงหวี่ขาว เพลย้ี แปง้ หนอนหอ่ ใบขา้ ว • หนอนห่อใบข้าว กข ค • เพล้ียจ๊ักจั่นต่างๆ • เพล้ียแปง้ เพลย้ี กระโดดสนี ้า� ตาลระยะตวั อ่อน (ก) ตวั เตม็ วยั ชนดิ ปีกสัน้ (ข) และชนดิ ปกี ยาว (ค) • แมลงหวข่ี าว • หนอนผีเส้ือศตั รูพืชตา่ งๆ ลกั ษณะของแมลง เพล้ียกระโดดสีน้�าตาลเป็นแมลงปากดูด ตัวเต็มวัยสีน้�าตาล ถึงน้�าตาลปนด�า มีทั้งชนดิ ปีกส้ันและปีกยาว ตัวเมียวางไข่ที่กาบใบและ เส้นกลางใบ ชีพจักร 28-35 วัน ปใจั นจกัยำขรอทง�ำคลวำำยมแรนมุ ลแงรง อกยำำ่รงใมชร้ปี ำรบะิวสเทิวอธภิเรำียพ ลักษณะต้นข้ำวท่ีถูกทำ� ลำย ตวั ออ่ นและตวั เตม็ วยั ดดู กนิ นา้� เลย้ี งที่โคนตน้ ขา้ วเหนอื ผิวนา�้ ทา� ให้ ใบเหลอื งแหง้ คลา้ ยถกู นา้� รอ้ นลวก แหง้ ตายเปน็ หยอ่ มๆ เรยี กวา่ “อาการไหม”้ • จ�านวนสปอร์ที่ถูกตัวแมลง • พน่ เวลาเยน็ ที่มแี สงแดดออ่ นๆ ในชว่ งที่ • สภาพแวดล้อมขณะที่ใช้ โดยเฉพาะ มคี วามช้ืนสงู (หา้ มพน่ ตอนเชา้ เพราะ ระดับที่ต้องจัดกำร : เมื่อพบตัวอ่อนมากกว่า 10 ตัวต่อกอ หรือ เมอ่ื ถกู แดดราบิวเวอเรยี จะตาย) 1 ตัวตอ่ ตน้ ความชื้นและอุณหภมู ิ • คณุ ภาพของสปอร์รา • พ่นให้ถูกตัวแมลง (เน่ืองจากแมลง ส่วนใหญ่หลบอยู่ใต้ใบจึงควรฉีดพ่น ข้อควรระวัง เนน้ บริเวณใต้ใบ) • หม่ันตรวจนับแมลงหลังจากใช้รา • สา� หรับการขยายหัวเช้ือหรือการใช้ราบิวเวอเรีย ควรพจิ ารณาเรื่องความสะอาดเปน็ หลกั และควรมกี ารแยกสถานที่ บิวเวอเรียไปแลว้ 2–3 วนั เพอ่ื ตรวจ ในการผลติ เชื้อราแตล่ ะชนดิ เพอื่ หลกี เลย่ี งการปนเปอ้ื น เนอ่ื งจากราแตล่ ะชนดิ มคี วามสามารถในการเจริญตา่ งกนั สอบผลการควบคมุ แมลงศตั รพู ชื • ในกรณที ่ีมีการขยายหัวเช้ือเพ่ือทา� การผลติ ไม่ควรมกี ารต่อหัวเชื้อเกิน 2-3 ครั้ง เนùือ่ î งû¯ùจјËาœ¯õกประสิทธภิ าพของæห‹ˇÑÏ วัœ®“Ôเû›˚ชื้อ • ส�ารวจ/พน่ ซา้� 5-7 วัน จะลดลง และหากตอ้ งการราบิวเวอเรียที่มปี ระสทิ ธภิ าพ สามารถขอรับไดท้ ี่ ศูนยส์ ่งเสริมเทคโนโลยกี ารเกษตรดา้ นอารักขาพชื (ศทอ.) • หากพบการปนเปอ้ื นสงั เกตเุ หน็ จุดสดี า� ๆ ไมค่ วรตกั เฉพาะจุดออก ควรกา� จัดทั้ง ถงุ โดยการนา� ไปฝงั หรอื เผา

49 ©¬³ –ºÃ§²¯ºƒ¥•qœ˯¹ ‰—n› „n´©¬´¥ ˜º‰ §´¬—ƒ¶ ܜ˜º‰ ยางวง ­³©ÂŒ¹¯Ë £´—¥’´› 遼¯°¯§qˆ´m Œ¯Ë¹ 粯ºƒ¥•‹q –·  m› น้Óสะอาด ¥¯n ›„›´–[›Ë¶© —»n§¯–ÂŒ¹¯Ë ž´n „´©œ´‰ ƒ¥²–´«¬µ­¥³œ สÓลี Šƒº „©– ­£¯n ›¸Ê‰†©´£–³› c–´ƒ˜‰º ¯›–—q m¯—´¥´‰›Ë¶© —´Œ‰Ê³ „Ë›³ —¯›ƒ´¥ž§—¶ ¬¯¥¥q ´œ¶©Â©¯Â¥·¤œ›„´n ©¬´¥ ŒÊ³‰„n´©¬´¥  „·–  ƒ¥³£ Ŭm˜º‰ §´¬—¶ƒÃœœ „˳›—¯››Ë·Å­n™Ï´Å›—»n§¯–Œ˹¯  m›™Ï´†©´£¬²¯´–—»n ˜º‰¥n¯›„›´–[›©¶Ë  „·Ê¤ÂŒË¹¯¯º ƒ¥•qç²£¹¯–©n ¤Ã¯§ƒ¯°¯§q™ƒº †¥³Ë‰ —¶£›ËÏ´¬²¯´–£¶§§§¶ —¶ ¥§‰Å›˜º‰™·Êœ¥¥Šº„n´©¬´¥ —¶£­³©ÂŒË¹¯£´—¥’´›¬»—¥›ÏË´  £¶§§¶§¶—¥ §‰Å›„n´© Æ©nçn© ¬©£´ƒ˜º‰–n©¤Šºƒ„©– §´¬—¶ƒ 粯º–†¯ קm ²˜º‰†§ºƒÂ†§n´Å­Ân „n´ƒ›³ –· „©––©n ¤Šºƒ¬Ï´§· |›„˳›—¯›™Ê·—n¯‰¥²©³‰†©´£¬²¯´–|› ¶Âª«Š¸‰—n¯‰–ϴ››¶ ƒ´¥Å›™·Ê ­ºn£–©n ¤ƒ¥²–´«Ã§²¥³–­›‰³ ¤´‰ c–£¶–Œ–¶ §£Æ£Äm ƒ¥ƒž»n ‘¶œ—³ ¶†©¥c–´ƒ–c Š£ƒ» 粬©£˜º‰£¯¹ ›Ï´Æ›¸Ê‰Å›­£n¯›¸Ê‰†©´£–³›  ¯›–q—m¯—´¥´‰›©Ë¶  ¯º•­¢»£¶  ¯‰ª´Â§Â·¤¬ |›Â©§´  ›´™· ›Ï´Æœm£™·Ê¯º•­¢»£¶  ¯‰ª´Â§Â·¤¬ ­¥¹¯Å›  Æ£m†©¥©´‰˜º‰„n´©n¯›™³œƒ³›  ¥´²™Ï´Å­n†©´£¥n¯› œ¥¶Â©•™·Ê£¯· ´ƒ´ªÂ¤›É Æ£Åm ­˜n ƒ» ì‰Ã––™‰Ë¶ Æ©Ân ›| ©§´ „´n Ɲƣ˜m ‰¸ ¢´¤Å›†©¥©´‰œ›—²Ãƒ¥‰—¯m ƒ›³ ›| Œ›³Ë È  ©³› £ʹ¯¬³‰Âƒ—­ɛ¥´¬·„´©Â–¶›Â—É£˜º‰ Š´ƒ›Ë³› £¯¹Ê †©´£–›³ §–§‰Â›| ª›» ¤q ›´Ï ˜‰º „´n ©¯¯ƒŠ´ƒ­£¯n ›‰Ê¸ Å­nc–´ƒ˜º‰Â Ê¹¯¥²œ´¤†©´£Œ¹Ë›Ä–¤–¸‰Šºƒ¬Ï´§·¯¯ƒ 粙¶Ë‰Æ©nÅ­n¤ɛ çn©ÅŒn£¹¯œ·œÅ­n£§É–„n´©Å›˜º‰ 6 çn©†§º£™³œ–n©¤žn´„´©œ´‰™·Êžm´›ƒ´¥›Ê¸‰ˆm´ÂŒ¹Ë¯Ã§n© ƒ¥²Š´¤¯¯ƒŠ´ƒƒ³›Æ£mƒ´²ƒ›³ |›ƒn¯›  ¹Ê¯i¯‰ƒ³›ƒ´¥›Âf~¯›Š´ƒÂŒË¹¯¯¹Ê› çn©œm£™Ë¶‰Æ©n|› ©š¶ · Ōn ©§´©³›­¥¹¯Š›ƒ©m´­¤–›ËÏ´„´n ‰˜‰º –n´›Å›¥²Â­¤ ¯¯ƒ­£– Š²Æ–n¬¯¥q¥´§³ƒ«•²†§n´¤ž‰Ãi‰ƒ†§º£ £§É–„´n ©–c ´ƒ˜º‰Ä–¤ƒ´¥¥³––©n ¤­›‰³ ¤´‰ ƒ´¥ÂƒœÉ ¥³ƒ«´ ƒœÉ Æ©™n ʷí‰n ç²Â¤›É  ¯Ê¹ ¥¯ƒ´¥‹–·  ›m  ¯¹Ê †©œ†£º 㧉ª—³ ¥ » Œ¹ ¬´£´¥˜ ƒɜś—»n¤›É ¯‰ª´Â§Â¤· ¬Ɩ›n ´›d ­¥¹¯ÂƒœÉ ™Ê·¯•º ­¢»£¶­n¯‰Æ–n –¹¯› ¬´¥Ã„©›§¯¤¬¯¥¥q ´œ¶©Â©¯Â¥·¤ ¥n¯£‹–·  m› • ›Ï´˜º‰ƒn¯›ÂŒË¹¯£´Â™Å››ËÏ´—´£¯³—¥´¬m©›™Ê·Â­£´²¬£—³©¯¤m´‰ÂŒm›ƒn¯›ÂŒË¹¯˜º‰ƒ¥³£Ōn‹·– m› ›´„n´©Æ–n ¹Ë›™Ê·  Æ¥m –³‰›Ë³›ÂŒ¹Ë¯  ˜º‰ †©¥ž¬£›ËÏ´  §¶—¥ „¸Ë›¯¤»mƒ³œ§³ƒ«•²„¯‰¯ºƒ¥•qƒ´¥‹·– —¶£¬´¥Š³œÅœ—´£¥¶£´•™Ê·ƒÏ´­›–­´ƒÆ£m£¬· ´¥Š³œÅœ¬´£´¥˜ÅŒ›n Ë´Ï ¤´§´n ‰Š´›­¥¹¯›Ë´Ï £³› ¹ŒÃ™›Æ–n • ƒ¥¯‰ž´m ›ž´n „´©œ´‰Â ¯Ê¹ äƒÂ£§–É „n´©¯¯ƒ¯i ‰ƒ³›ƒ´¥¯–º —›³ ­©³ ‹·– • ‹·– m›¥´œ¶©Â©¯Â¥·¤Œm©‰Â¤É› Å­n›n›™·Êœ¥¶Â©•™·Ê œÃ£§‰ª³—¥» ¹Œ ™ºƒÈ  ©³› —¶–—m¯ƒ³›  †¥Ë³‰  ¯Ê¹ —–³ ©‰Š¥ƒ´¥¥²œ´–­§ƒ· §¤Ê· ‰ƒ´¥‹·–„•²Ã––Š³–›ʯ¹ ‰Š´ƒ¬¯¥¥q ´Š²˜ƒ» ™´Ï §´¤Ä–¤Ã¬‰Ã–– • £§–É „n´©™·Ê­§¯¹ Š´ƒƒ´¥§n´‰¬¯¥qÅ­›n ϴƝĥ¤Ä†›—n› Œ¹ śÝ§‰ —–¶ —m¯¥œ³ Œ¯¹Ë ¥´œ©¶ ©¯Â¥·¤Æ–n™Êª· »›¤q¬m‰Â¬¥¶£Â™†Ä›Ä§¤·ƒ´¥Âƒ«—¥–´n ›¯´¥ƒ³ „´ ¹Œª™¯ „n¯£§» Š´ƒ ¬ º ¥¥•œº¥·ę¥ ¶«•ºÄ§ƒę¥ ­n¯ก‰ลมุ ‘วจิœ¶ ยั —³ เท¶ƒ´ค¥โน©โŠ¶ ล³¤ยƒไีªบ´»›โ¥อ¤†รq ©ไี ฟœ³›†เšนº©º£อ¶ª™ร©เี´เƒ‰ล¥Œะ¥·©ชวี£¢ภôณั  §ฑ²­Â ™ท›มี†m©วĤจิ›©ยั ĶŠเ§ท¤³ ¤ค·Œ™โ©·น†¢โÄล´›ย Äกี§Ãา¤­ร™·‰mคŒว¥´บ³ —ค¤¶มุ ´ท%ƒา,¥ง2Œช7·©วี ¢ภ(´า&พ  Œ§œº¥·ę¥Œ¤³ ›´™ę¥ „¯›Ãƒ›m ę¥¬‰„§´ę¥ —¶–—¯m „¯n £»§Â £Ê¶ —£¶ ›†¥¥´Œ¬£· ´ ę¥¬¥º ´«¥šq ´›· ę¥ Œ¤· ‰Å­£mę¥ ¬˜´œ›³ ƒ´¥Š–³ ƒ´¥Â™†Ä›Ä§¤Ã· §²›©³—ƒ¥¥£Âƒ«—¥¬™ ¬´Ï ›ƒ³ ‰´› ”³ ›´©¶™¤´ª´¬—¥qç²Â™†Ä›Ä§¤Ã· ­m‰Œ´—¶ ¬©™Œ ¯™º ¤´›©¶™¤´ª´¬—¥q¥²Â™ªÆ™¤˜›› ­§Ä¤š›¶ —´Ï œ§†§¯‰­›Ê¸‰¯Ï´Â¢¯†§¯‰­§©‰Š³‰­©–³ ™£º š´›·  ę¥ª ³ ™q ę¥¬¯อเี·Â´ม£¥ล§aDgLrPitLe#c@QVnWsGtdDaR.oU¬r´.WtK¤h–©mw›ZwZ¬wZ™.nQstVdWGa.DorR.tUh/WKagrDiLtPecL

เทคโนโลยีสารชีวภณั ฑ์ าก การใชไวรสั เอ็น พี วี กิจ ยม รั่ง าย ควบคุมแมลงศตั รพู ชื ไม ลกั ษณะผลกึ ของเช้อื ไวรัส เอน็ พี วี ไวรัส เอน็ พี วี คอื อะไร เอน็ พี วี (NPV) ยอ มาจาก Nuclearpolyhedro virus เปน ไวรสั ทเ่ี กดิ โรคกบั แมลงชนดิ หนง่ึ จาก หลายชนิด ซึ่งมีประสิทธิภาพในการทำลายแมลงศัตรูพืชไดสูงสุด เหมาะสมที่จะนำมาใชควบคุมแมลง ศัตรูพืช เนื่องจากมีความเฉพาะเจาะจงตอแมลงเปาหมาย มีความปลอดภัยตอมนุษย สัตว พืช และ มผี ลกระทบตอ สภาพแวดลอ มนอ ยทส่ี ดุ ไวรสั เอน็ พี วี สว นใหญพ บวา ทำลายหนอนของผเี สอ้ื ในอนั ดบั Lepidoptera ไดมากมาย ในประเทศไทยไดมีการพัฒนาผลิตไวรัส เอ็น พี วี ของแมลงศัตรูพืชที่ สำคัญทางเศรษฐกิจ 3 ชนิด ไดแก ไวรัส เอ็น พี วี ของหนอนกระทูหอม ไวรัส เอ็น พี วี ของ หนอนเจาะสมอฝาย และไวรัส เอน็ พี วี ของหนอนกระทูผ กั