บัญชีชั้รสูง 1 รวม

97 สาขาวิชา : การบัญชี ใบความรู้ หนา้ ที่ ชอ่ื วิชา : การบัญชีชนั้ สูง 1 รหัสวชิ า 30201 - 2005 แผ่นท่ี 29/36 70 งาน : การบญั ชีเกยี่ วกับการขายตามสัญญาผอ่ นชาํ ระละการเชา่ ซ้อื ถ้าลูกหน้ีท่ียดึ สนิ คา้ คนื เปน็ ลกู หน้ีท่ีเกดิ จากการขายในปี 25X2 การเปรยี บเทยี บรายการสนิ ค้าที่ยดึ คนื กบั รายการทถ่ี กู ตอ้ งจะเปน็ ดังนี้ รายการที่บริษัทบันทึกไว้แลว้ รายการทีถ่ กู ต้อง Dr. สินค้ายดึ คืน 8,000 Dr. สนิ คา้ ยึดคนื 8,000 Cr. ลกู หน้ีตามสญั ญาผอ่ นชําระ 7,000 กาํ ไรจากการขายตามสญั ญาผ่อนชาํ ระรอตดั บัญชี กําไรจากการยดึ สนิ คา้ คืน 1,000 (7,00040%) 2,800 Cr. ลกู หนี้ตามสัญญาผอ่ นชําระ 7,000 กาํ ไรจากการยดึ สินค้าคนื 3,800 ตวั อย่างท่ี 9 บรษิ ทั แสงทอง จํากดั ขายสนิ คา้ โดยวิธีผอ่ นชําระ และบันทึกบญั ชีตามเกณฑ์การขายผ่อนชาํ ระ (Installment Sales Basis) ต่อไปนีเ้ ปน็ ข้อมลู บางส่วนของบรษิ ทั ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 25X3 (บาท) ลูกหน้ตี ามสญั ญาผอ่ นชาํ ระ ปี 25X1 12,000.- ลูกหนต้ี ามสัญญาผอ่ นชาํ ระปี 25X2 35,000.- ลูกหนต้ี ามสญั ญาผ่อนชําระปี 25X3 150,000.- สนิ คา้ คงเหลือ (1 มกราคม 25X3) 55,250.- ซื้อสนิ ค้า 150,000.- ขาดทุนจากการยึดสินคา้ คนื 16,800.- ค่าใชจ้ า่ ยในการดําเนินงาน 13,500.- ขายตามสญั ญาผ่อนชาํ ระ (รวมยอดขายของสินค้า Trade-ins แล้ว) 276,250.- กาํ ไรจากการขายตามสัญญาผอ่ นชาํ ระรอตดั บัญชี ปี 25X1 14,500.- กําไรจากการขายตามสญั ญาผอ่ นชําระรอตัดบญั ชี ปี 25X2 33,000.- ข้อมลู เพ่ิมเติม 1. สินคา้ คงเหลือ ณ วนั ที่ 31 ธันวาคม 25X3 มีจํานวน 41,600 บาท (ยังไมไ่ ดร้ วมสินคา้ ยดึ คนื ) 2. ลกู หนี้ตามสัญญาผ่อนชาํ ระปี 25X1 และ 25X2 มยี อดยกมา ณ วนั ตน้ ปี เท่ากับ 58,000 บาท และ 110,000 บาท ตามลําดบั 3. ในระหวา่ งปี 25X3 บรษิ ัทได้ยดึ สนิ คา้ จากลกู หนี้ 2 รายทข่ี ายในปี 25X2 และ 25X3 สนิ ค้าท่ยี ดึ คนื บริษทั จะบันทึกบัญชีในราคาตลาด โดยบรษิ ทั จะคํานวณหาราคาตลาดของสินค้ายึดคืนดังนี้ สินคา้ ยดึ คืนของปี 25X2 จะคิดในราคา 60% ของยอดลูกหนคี้ ้างชําระ สนิ ค้ายดึ คนื ของปี 25X3 จะคิดในราคา 80% ของยอดลูกหน้คี า้ งชําระ

98 สาขาวิชา : การบัญชี ใบความรู้ หน้าท่ี ชอื่ วิชา : การบญั ชชี ้นั สงู 1 รหสั วชิ า 30201-2005 แผ่นท่ี 30/36 71 งาน : การบัญชีเกีย่ วกบั การขายตามสญั ญาผอ่ นชําระละการเชา่ ซ้ือ ในปี 25X2 และ 25X3 มยี อดลกู หนี้ค้างชาํ ระดังนี้ ปี 25X2 จาํ นวน 24,000 บาท ปี 25X3 จาํ นวน 60,000 บาท บริษทั ไดบ้ นั ทึกบัญชเี กย่ี วกบั สินคา้ ยึดคนื ของปี 25X2 ดงั นี้ Dr. กําไรจากการขายตามสัญญาผอ่ นชาํ ระรอตัดบญั ชีปี 25X2 7,200.- ขาดทนุ จากการยึดสินค้าคืน 16,800.- Cr. ลกู หนี้ตามสัญญาผ่อนชาํ ระปี 25X2 24,000.- สนิ ค้ายดึ คนื ของปี 25X2 ได้ถกู นําออกขายโดยวธิ ีผอ่ นชาํ ระในระหวา่ งปี 25X3 แล้วท้ังจํานวนสว่ นสนิ ค้ายดึ คืน ของปี 25X3 บรษิ ัทยงั มิไดบ้ ันทกึ บญั ชี 4. เมื่อวันท่ี 1 มถิ ุนายน 25X3 บรษิ ทั ได้ขายสินค้าราคาทุน 75,725 บาท ในราคา 120,000 บาท โดยลกู ค้านาํ สินคา้ เก่ามาแลกเปลยี่ น (Trade-ins) บรษิ ทั ตีราคาสินค้าเก่าทล่ี กู ค้านาํ มาแลกเปลีย่ นเทา่ กบั 46,000 บาท โดยทางบริษทั คาดว่าจะสามารถขายสนิ ค้าเกา่ ได้ ในราคา 50,000 บาท แตจ่ ะต้องเสยี ค่าซอ่ มแซมสินคา้ เก่าจํานวน 2,500 บาท บริษัทคดิ กาํ ไรขน้ั ต้นจากการขายสนิ ค้าเก่า เท่ากับ 10% ณ วันซอ้ื สินคา้ ลูกคา้ ได้จ่ายเงนิ ดาวนจ์ าํ นวน 7,000 บาท ส่วนท่ีเหลือจะผอ่ นชาํ ระเปน็ งวด งวดละเท่าๆ กนั จาํ นวน 10 งวด โดยจะจา่ ยทุกวันส้ินเดือน เริม่ จาก สิน้ เดือน มิถนุ ายน 25X3 เปน็ ต้นไป ให้ทา 1. คํานวณสว่ นเกนิ จากสินค้ารับแลกเปลี่ยน 2. คาํ นวณอตั รากําไรข้นั ตน้ ของปี 25X1, 25X2 และ 25X3 3. บนั ทึกรายการปรบั ปรุงในสมดุ รายวันทั่วไปเก่ียวกบั สินค้ายึดคืน (ขายในปี 25X2) 4. บนั ทกึ รายการในสมดุ รายวนั ทั่วไปเกีย่ วกับสนิ ค้ายึดคนื (ขายในปี 25X3) 5. บนั ทึกรายการในสมดุ รายวันทั่วไปเก่ยี วกับสนิ ค้ารับแลกเปลีย่ น ปี 25X3 5.1 บนั ทึกการขายตามสัญญาผ่อนชาํ ระ 5.2 บนั ทึกตน้ ทุนขายตามสัญญาผ่อนชาํ ระ 5.3 บันทึกกําไรข้ันตน้ จากการขายตามสญั ญาผ่อนชําระ 5.4 บันทึกการรับชาํ ระหนี้ (ตง้ั แต่เดือนมิถนุ ายน – ธนั วาคม 25X3) 5.5 บันทึกกาํ ไรขน้ั ต้นจากการขายตามสญั ญาผอ่ นชาํ ระทถ่ี อื เปน็ รายได้ 6. คาํ นวณกําไรจากการขายตามสญั ญาผ่อนชําระของปกี ่อนที่ไดร้ ับเงินที่ควรปรากฏในงบกาํ ไรขาดทุนปี 25X3 7. คาํ นวณกาํ ไรจากการขายตามสญั ญาผ่อนชําระที่ยังไมไ่ ด้รับเงนิ ท่ีควรปรากฏในงบกําไรขาดทุนปี 25X3 8. งบกําไรขาดทนุ สาํ หรบั ปสี ้ินสุด วนั ที่ 31 ธนั วาคม 25X3

99 สาขาวิชา : การบัญชี ใบความรู้ หน้าท่ี ชอ่ื วิชา : การบัญชีช้ันสงู 1 รหัสวชิ า 30201 - 2005 แผน่ ที่ 31/36 72 งาน : การบญั ชเี กย่ี วกบั การขายตามสญั ญาผ่อนชําระละการเช่าซ้อื 1. คานวณสว่ นเกินจากสินคา้ รับแลกเปล่ียน ราคาทผ่ี ู้ขายคิดให้กบั สนิ คา้ รบั แลกเปลย่ี น (บาท) 46,000.- ราคาแทจ้ รงิ :- 42,500.- ราคาขายทจ่ี ะขายในตลาด 50,000.- 3,500.- หกั คา่ ซ่อมแซม 2,500.- กาํ ไรขนั้ ต้น (10% 50,000) 5,000.- 7,500.- สว่ นเกนิ จากสนิ ค้ารบั แลกเปลี่ยน 2. คานวณอตั รากาไรขน้ั ตน้ ของปี 25X1, 25X2 และ 25X3 ปี 25X1 กาํ ไรฯ รอตดั บญั ชปี ี 25X1 ยกมาตน้ ปี 25X3  100 อัตรากําไรขั้นตน้ = ลูกหนตี้ ามสัญญาผ่อนชําระปี 25X1 ยกมาต้นปี 25X3  14,500  100 = 25% 58,000 ปี 25X2 = กําไรฯ รอตดั บญั ชีปี 25X2 ยกมาต้นปี 25X3  100 อตั รากาํ ไรข้ันตน้ ลูกหน้ีตามสัญญาผ่อนชําระปี 25X2 ยกมาต้นปี 25X3 ปี 25X3  33,000 100 = 30% อัตรากําไรขัน้ ต้น 110,000 (บาท) = กําไรขน้ั ต้น x 100 276,250.- ขายสทุ ธิ 3,500.- ขายตามสัญญาผอ่ นชาํ ระ 150,000.- 55,250.- 272,750.- หกั ส่วนเกินจากสนิ คา้ รบั แลกเปลย่ี น 62,400.- ขายตามสญั ญาผอ่ นชําระสทุ ธิ 212,400.- 163,650.- หกั ต้นทนุ ขายตามสญั ญาผ่อนชําระ:- 267,650.- 109,100.- 104,000.- สินค้าตน้ ปี บวก ซื้อสนิ ค้า * สินคา้ ยดึ คนื รวม หกั สินคา้ ปลายปี (41,600 + 62,400) กําไรขน้ั ต้น

100 สาขาวชิ า : การบญั ชี ใบความรู้ หนา้ ท่ี ชอื่ วิชา : การบญั ชีชน้ั สงู 1 รหสั วชิ า 30201 - 2005 แผ่นที่ 32/36 73 งาน : การบญั ชเี กี่ยวกับการขายตามสญั ญาผอ่ นชาํ ระละการเชา่ ซ้อื * คํานวณราคาสินคา้ ยึดคนื = กาํ ไรขนั้ ตน้  100 อัตรากําไรข้นั ตน้ ขายสุทธิ  109,100  100 = 40% 272,750 ปี 25X2 = 60% 24,000 = 14,400 บาท 25X3 = 80% 60,000 = 48,000 บาท  ราคาสินคา้ ยดึ คนื = 62,400 บาท 3. บนั ทึกรายการปรบั ปรุงในสมดุ รายวันทวั่ ไปเกี่ยวกบั สินคา้ ยึดคืน (ขายในปี 25X2) รายการทบี่ ริษทั บนั ทึกไวแ้ ล้ว รายการท่ีถูกตอ้ ง Dr. กําไรจากการขายตามสญั ญาผอ่ นชาํ ระรอตดั Dr. สินค้ายึดคืน 14,400 บญั ชีปี 25X2 7,200 กาํ ไรจากการขายตามสญั ญาผ่อนชาํ ระรอตดั ขาดทุนจากการยึดสินคา้ คนื 16,800 บญั ชีปี 25X2 (24,00030%) 7,200 Cr. ลกู หน้ตี ามสญั ญาผ่อนชําระปี 25X2 24,000 ขาดทนุ จากการยึดสินคา้ คนื 2,400 Cr. ลกู หนต้ี ามสญั ญาผอ่ นชาํ ระปี 25X2 24,000 สมดุ รายวนั ทัว่ ไป หนา้ 184 พ.ศ. 25X2 รายการ เลขที่ เดบติ เครดติ เดอื น วนั ที่ บัญชี บาท สต. บาท สต. สินค้ายดึ คนื 14,400 - ขาดทุนจากการยึดสินค้าคนื 14,400 - บนั ทกึ รายการปรับปรุง 4. บันทึกรายการในสมุดรายวันท่วั ไปเก่ยี วกบั สินค้ายึดคนื (ขายในปี 25X3) สมุดรายวันทว่ั ไป หน้า 184 พ.ศ. 25X3 รายการ เลขที่ เดบติ เครดิต เดอื น วนั ท่ี บัญชี บาท สต. บาท สต. สินคา้ ยึดคืน 48,000 - กําไรข้ันตน้ ฯรอตัดบญั ชปี ี 25X3 24,000 - ลกู หน้ีตามสัญญาผ่อนชาํ ระ 60,000 - กาํ ไรจากการยดึ สินคา้ คืน 12,000 - บนั ทึกการยึดสนิ คา้ คืน

101 สาขาวชิ า : การบญั ชี ใบความรู้ หน้าท่ี ชอ่ื วิชา : การบญั ชีชัน้ สงู 1 รหสั วชิ า 30201 - 2005 แผ่นที่ 33/36 74 งาน : การบัญชเี กยี่ วกบั การขายตามสญั ญาผ่อนชาํ ระละการเช่าซอื้ 5. บันทกึ รายการในสมดุ รายวันท่ัวไปเกย่ี วกับสนิ ค้ารับแลกเปลี่ยนปี 25X3 สมุดรายวันทัว่ ไป หนา้ 184 พ.ศ. 25X3 รายการ เลขที่ เดบติ เครดติ เดอื น วันท่ี บญั ชี บาท สต. บาท สต. 5.1 เงนิ สด 7,000 - ลูกหน้ีตามสัญญาผ่อนชาํ ระ 67,000 - สนิ ค้ารบั แลกเปล่ยี น 42,500 - ส่วนเกนิ จากสินคา้ รับแลกเปล่ียน 3,500 - ขายตามสัญญาผ่อนชาํ ระ 120,000 - บนั ทกึ การขายสินคา้ ตามสญั ญาผอ่ น ชําระ 5.2 ต้นทนุ ขายตามสัญญาผอ่ นชาํ ระ 75,725 - สนิ ค้า 75,725 - บันทึกตน้ ทนุ ขายตามสัญญาผ่อนชาํ ระ 5.3 กาํ ไรข้ันตน้ ฯทีย่ งั ไมไ่ ดร้ บั เงิน 40,775 - สินคา้ (120,000 – 75,725 – 40,775 - 3,500) บนั ทึกกาํ ไรขน้ั ต้นจากการขายฯ พ.ศ. 25X3 รายการ สมุดรายวนั ทว่ั ไป หน้า 185 เดือน วันท่ี เลขท่ี เดบิต เครดิต 5.4 เงนิ สด (7  67,000 ) บัญชี บาท สต. บาท สต. 10 46,900 - 5.5 ลูกหน้ีตามสัญญาผ่อนชาํ ระ 35,760 46,900 - บนั ทกึ การรบั ชาํ ระหน้ี (ต้งั แตเ่ ดือน - 35,760 - มิถนุ ายน- ธันวาคม 25X3) กาํ ไรข้ันตน้ ฯ รอตดั บญั ชี กาํ ไรขน้ั ต้นฯ ท่ยี งั ไมไ่ ด้รับเงนิ บนั ทึกกําไรข้นั ต้นฯที่ถอื เป็นรายได้

102 สาขาวชิ า : การบญั ชี ใบความรู้ หนา้ ท่ี ช่อื วิชา : การบัญชชี นั้ สูง 1 รหัสวชิ า 30201 - 2005 แผ่นท่ี 34/36 75 งาน : การบัญชีเกยี่ วกับการขายตามสัญญาผอ่ นชําระละการเชา่ ซอ้ื 6. คานวณกาไรจากการขายตามสญั ญาผอ่ นชาระของปีกอ่ นทีไ่ ด้รบั เงินทีค่ วรปรากฏ ในงบกาไรขาดทุนปี 25X3 25X1 25X2 110,000.- ลกู หน้ตี น้ ปี 58,000.- 35,000.- 75,000.- หกั ลกู หนี้ปลายปี 12,000.- 24,000.- 51,000.- คงเหลือ 46,000.- 30% หกั ลูกหนีผ้ ิดนดั - 15,300.- เกบ็ เงนิ ได้ 46,000.- คูณ อัตรากาํ ไรข้นั ตน้ 25% กําไรจากการขายตามสัญญาผอ่ นชาํ ระของปีกอ่ นท่ไี ด้รับเงนิ 11,500.- 7. คานวณกาไรจากการขายตามสญั ญาผอ่ นชาระที่ยังไม่ไดร้ ับเงนิ ท่ีควรปรากฏ (บาท) ในงบกาไรขาดทนุ ปี 25X3 272,750.- 150,000.- ขายสุทธิ 122,750.- หกั ลกู หน้ปี ลายปี 60,000.- คงเหลือ 62,750.- หกั ลกู หนผ้ี ดิ นดั ชําระ เก็บเงินได้ 40% คูณ อตั รากําไรขั้นตน้ 25,100.- กาํ ไรจากการขายตามสญั ญาผอ่ นชาํ ระท่ยี ังไมไ่ ด้รับเงนิ

103 สาขาวิชา : การบัญชี ใบความรู้ หน้าท่ี ช่อื วิชา : การบญั ชชี ัน้ สงู 1 รหัสวชิ า 30201 - 2005 แผน่ ท่ี 35/36 76 งาน : การบญั ชีเกีย่ วกบั การขายตามสัญญาผอ่ นชําระละการเช่าซอ้ื 8. งบกาไรขาดทนุ สาหรับปีสน้ิ สดุ วันที่ 31 ธันวาคม 25X3 บริษทั แสงทอง จาํ กัด งบกาํ ไรขาดทุน สําหรับปสี ิน้ สุดวนั ท่ี 31 ธันวาคม 25X3 ขายตามสญั ญาผอ่ นชาํ ระ (บาท) 276,250.- หัก ส่วนเกินจากสนิ คา้ รับแลกเปลีย่ น 3,500.- ขายตามสญั ญาผ่อนชาํ ระสทุ ธิ 272,750.- หกั ตน้ ทุนขายผ่อนตามสัญญาชาํ ระ :- สินคา้ ต้นปี 55,250.- บวก ซื้อสนิ คา้ 150,000.- สินค้ายึดคนื 62,400.- 212,400.- 267,650.- รวม 104,000.- หัก สินคา้ ปลายปี 163,650.- 84,000.- กําไรขน้ั ต้น 40,000.- หกั กาํ ไรจากการขายตามสัญญาผอ่ นชาํ ระทีย่ งั ไม่ได้รับเงนิ (210,000 X 40%) กาํ ไรข้ันตน้ ปี 25X3 ท่ีรบั เงนิ แลว้ 25,100.- 26,800.- บวก กาํ ไรจากการขายตามสัญญาผ่อนชาํ ระของปกี อ่ นท่ีได้รับเงิน (11,500 + 15,300) รวมกาํ ไรขน้ั ตน้ ทไ่ี ด้รับเงินแล้ว 51,900.- 9,600.- บวก กาํ ไรจากการยึดสินค้าคนื (12,000 – 2,400) 61,500.- 13,500.- รวมกําไรทั้งสนิ้ 48,000.- หกั คา่ ใช้จา่ ยในการดําเนินงาน กําไรสุทธิจากการดาํ เนนิ งาน

104 สาขาวชิ า : การบญั ชี ใบความรู้ หนา้ ที่ ชอ่ื วชิ า : การบัญชีช้ันสูง 1 รหสั วิชา 30201 - 2005 แผ่นท่ี 36/36 77 งาน : การบัญชเี กยี่ วกบั การขายตามสัญญาผอ่ นชําระละการเชา่ ซอื้ 7. ศพั ทบ์ ญั ชี Accrual Basis = เกณฑ์หลกั เงนิ คา้ ง Defaults and Repossessions = การผดิ นดั ชําระหนี้ และการยดึ สินคา้ คนื Down Payment = เงนิ วางเริม่ แรก / เงนิ ดาวน์ Hire Purchase = การเช่าซอ้ื Installment = เงนิ ค่างวด Installment Sale = การขายผ่อนชําระ Installment Sales Basis = เกณฑก์ ารผ่อนชําระ Over Allowance = สว่ นเกนิ ของสินคา้ รบั แลกเปลย่ี น Periodic Inventory System = วธิ บี ันทกึ สินค้าเมื่อวนั ส้นิ งวด Perpetual Inventory System = วธิ บี นั ทึกสินค้าแบบตอ่ เนอื่ ง Trade-ins = สนิ คา้ รบั แลกเปลยี่ น Unrealized Gross Profit on Installment Sales= กาํ ไรจากการขายตามสญั ญาผ่อนชําระ ท่ยี งั ไมไ่ ดร้ ับเงนิ Full Accrual Method = การรับรูก้ าํ ไรทงั้ จาํ นวนเปน็ รายได้ในงวดท่ีมีการผอ่ นชําระ Installment Sale Method = การรับรกู้ าํ ไรเปน็ รายไดต้ ามสัดสว่ นของเงินสดที่ได้รับชาํ ระในแต่ละงวดบญั ชี Full Accrual Method = การรับรกู้ าํ ไรทงั้ จํานวนเป็นรายไดใ้ นงวดที่มกี ารขายผอ่ นชาํ ระ Installment Sale Method = การรบั รกู้ าํ ไรเปน็ รายไดต้ ามสัดสว่ นของเงนิ สดทไ่ี ด้รบั ชาํ ระในแต่ละงวดบัญชี

สาขาวชิ า : การบญั ชี ใบทดสอบ หนา้ ที่ แผน่ ที่ 1/3 78 ชอื่ วชิ า : การบัญชีชนั้ สูง 1 รหสั วชิ า 3201–2005 งาน : การบัญชเี กีย่ วกบั การขายตามสญั ญาผอ่ นชําระละการเช่าซอื้ คาชีแ้ จง จงเลอื กคาตอบทถี่ ูกต้องท่ีสดุ เพยี งคาตอบเดียว 1. เงินดาวน์หมายถึงอะไร ก. เงนิ ท่ผี ้ซู ื้อจ่ายใหผ้ ขู้ ายงวดแรก ข. เงินทผี่ ู้ซอื้ จา่ ยใหผ้ ู้ขายงวดสุดท้าย ค. เงนิ งวด ง. เงินทีผ่ ู้ซอื้ ตดิ คา้ งผขู้ าย จ. เงินวางเร่มิ แรก 2. กรรมสทิ ธ์ิในทรพั ยส์ นิ ระหวา่ งการขายผ่อนชําระ และการเช่าซ้ือตา่ งกนั อยา่ งไร ก. การขายผอ่ นชําระ กรรมสทิ ธิ์ในทรัพยส์ นิ จะเปน็ ของผู้ซอ้ื ทนั ทีที่มกี ารตกลงซ้อื ขาย ส่วนการเช่าซ้ือกรรมสทิ ธใิ์ นทรัพยส์ นิ จะยังเป็นของผ้ใู หเ้ ชา่ จนกว่าจะชําระเงินหมด ข. การขายผ่อนชาํ ระ กรรมสทิ ธ์ิในทรัพยส์ นิ จะยังเป็นของผู้ขายจนกว่าจะชาํ ระเงนิ หมด สว่ นการเช่าซ้ือกรรมสทิ ธิใ์ นทรัพยส์ ินจะเป็นของผเู้ ชา่ ทนั ทีที่มีการตกลงซ้อื ขาย ค. การขายผ่อนชาํ ระ และการเชา่ ซ้ือ กรรมสทิ ธิ์ในทรพั ยส์ นิ จะยังเป็นของผขู้ าย และผใู้ ห้เชา่ จนกวา่ จะชําระเงนิ หมด ง. การขายผอ่ นชาํ ระ และการเชา่ ซอ้ื กรรมสิทธิ์ในทรพั ย์สนิ จะเป็นของผู้ซือ้ และผู้เชา่ ทนั ทที ีม่ ีการตกลงซื้อขาย จ. ถกู ทกุ ขอ้ 3. ข้อใดคือการโฆษณาเชิญชวนใหผ้ ู้บรโิ ภคซอ้ื สนิ คา้ แบบผ่อนชาํ ระ และแบบเช่าซ้อื ก. ดอกเบีย้ 0% ข. ใช้ก่อน ผอ่ นทีหลัง ค. เงนิ ดาวนต์ ่ําเพียง 10% ง. ฟรปี ระกนั ภยั จ. ถกู ทกุ ขอ้ 4. การคาํ นวณหาอัตรากําไรข้ันตน้ ขอ้ ใดถกู ต้อง ก. กาํ ไรขน้ั ตน้ X100 ข. กขําไยรผข่อั้นนตช้นาํ ขราะยผ่อนชาํ ระรอตัดบญั ชตี ้นปี X100 ค. กาํ ไรขน้ั ตน้ ขายผ่อลนกู ชหาํ นรี้ปะรลอาตยัดปบี ญั ชีตน้ ปี X100 ง. กาํ ไรขั้นต้นขายผ่อนลชกู าํ หระนร้ีตอ้นตปดั ี บัญชีตน้ ปี X100 จ. กาํ ไรขน้ั ตน้ ขายผ่อนชําขระายทย่ี งั ไมไ่ ด้รบั เงนิ X100 ตน้ ทุนขาย

สาขาวิชา : การบญั ชี ใบทดสอบ หน้าที่ แผ่นที่ 2/3 79 ชอ่ื วิชา : การบัญชีช้ันสูง 1 รหสั วชิ า 3201–2005 งาน : การบัญชเี กยี่ วกบั การขายตามสญั ญาผ่อนชําระละการเชา่ ซื้อ 5. กิจการขายผอ่ นชาํ ระ 70,000 บาท ตน้ ทุนขาย 49,000 บาท ลูกหน้คี งเหลอื ปลายปี 20,000 บาท อตั รากําไรขั้นต้น จากการขายผอ่ นชําระเท่ากับเทา่ ไร ก. 20% ข. 30% ค. 40% ง. 50% จ. 60% 6. ในกรณีทล่ี ูกหน้ีไมน่ าํ เงนิ มาชาํ ระหนต้ี ิดตอ่ กันกง่ี วดผขู้ ายจึงจะมสี ทิ ธิย์ ดึ สินค้าคืนจากลกู หน้ีได้ ก. 2 งวด ข. 3 งวด ค. 4 งวด ง. 5 งวด จ. ผู้ซอื้ ผู้ขายตกลงกัน 7. ข้อใดคอื สูตรการคํานวณหากําไรขายผอ่ นชาํ ระทถี่ อื เปน็ รายได้ ก. ลกู หน้ีปลายปี x อตั รากําไรข้นั ตน้ ข. ขายผอ่ นชาํ ระ x อตั รากําไรข้นั ต้น ค. ลกู หนีท้ ่ชี ําระเงนิ x อตั รากําไรขน้ั ตน้ ง. ลกู หน้ีผอ่ นชําระ x อตั รากําไรขัน้ ต้น จ. เงนิ งวด x อัตรากาํ ไรข้ันต้น 8. การคาํ นวณหากําไรขน้ั ตน้ จากการขายผอ่ นชาํ ระโดยรบั แลกเปล่ยี น คาํ นวณได้โดย ก. ขายผ่อนชําระ – ตน้ ทุนขาย ข. ขายผอ่ นชาํ ระ – ตน้ ทนุ ขาย + ส่วนเกนิ ราคาสินคา้ รบั แลกเปลี่ยน ค. ขายผ่อนชําระ – สว่ นเกินราคาสนิ ค้ารับแลกเปลยี่ น – ตน้ ทนุ ขาย ง. ขายผอ่ นชําระ + สว่ นเกนิ ราคาสินค้ารบั แลกเปลยี่ น – ต้นทนุ ขาย จ. ขายผอ่ นชําระ – สว่ นเกินราคาสินคา้ รับแลกเปล่ยี น – ตน้ ทุนขาย 9. สินคา้ เก่าทผ่ี ้ซู ื้อนาํ มาแลกเปล่ียน ผ้ขู ายคดิ ราคาให้ 8,000 บาท เม่ือซ่อมแลว้ ขายได้ 9,000 บาท โดยเสยี คา่ ซ่อม 1,000 บาท และคดิ กําไรขัน้ ตน้ 20% สว่ นเกนิ ราคาสินค้ารบั แลกเปล่ยี นคอื เท่าไร ก. 3,600 บาท ข. 2,800 บาท ค. 2,600 บาท ง. 1,800 บาท จ. 6,200 บาท 10. ในการยดึ สินคา้ คืนมากจิ การบันทกึ บญั ชโี ดย เดบิต สินคา้ ยึดคนื 3,000.- กาํ ไรขั้นต้นขายผอ่ นชําระรอตัดบญั ชี 1,250.- ขาดทุนจากการยึดสินคา้ คนื 750.- เครดติ ลูกหน้ขี ายผ่อนชาํ ระ 5,000.- ใหค้ ํานวณหาอัตรากาํ ไรขั้นต้นจากการขายผ่อนชําระรายนี้ ก. 20% ข. 25% ค. 30% ง. 35% จ. 40% 11. บัญชกี ําไรจากการยึดสินคา้ คืนอยใู่ นหมวดใด ก. สนิ ทรพั ย์ ข. หนีส้ ิน ค. รายได้ ง. คา่ ใช้จ่าย จ. ทนุ

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบทดสอบ หน้าที่ แผน่ ท่ี 3/3 80 ช่ือวิชา : การบัญชีช้นั สงู 1 รหัสวิชา 3201–2005 งาน : การบัญชีเก่ยี วกับการขายตามสญั ญาผ่อนชําระละการเชา่ ซ้อื 12. ในวันสิน้ งวดบญั ชจี ะปิดบญั ชีโดย ก. เดบิต ขายผอ่ นชาํ ระ กําไรขัน้ ต้นขายผอ่ นชําระทยี่ ังไม่ได้รบั เงนิ เครดิต ตน้ ทุนขายผ่อนชําระ กําไรขาดทุน ข. เดบิต ขายผ่อนชาํ ระ สว่ นเกนิ ราคาสนิ คา้ รบั แลกเปล่ียน เครดติ ต้นทนุ ขายผอ่ นชําระ กาํ ไรขัน้ ต้นขายผ่อนชําระที่ยังไม่ไดร้ ับเงนิ กําไรขาดทนุ ค. เดบิต ขายผ่อนชาํ ระ เครดิต สว่ นเกินราคาสนิ คา้ รบั แลกเปล่ยี น ตน้ ทุนขายผอ่ นชําระ กาํ ไรขั้นตน้ ขายผ่อนชําระทยี่ งั ไมไ่ ดร้ บั เงนิ กําไรขาดทุน ง. เดบติ ขายผ่อนชําระ เครดติ ตน้ ทนุ ขายผอ่ นชําระ กาํ ไรขาดทุน จ. เดบติ ขายผ่อนชําระ เครดิต ตน้ ทนุ ขายผอ่ นชําระ ส่วนเกินราคาสินคา้ รับแลกเปลี่ยน กําไรขาดทุน 13. ในวันสน้ิ งวดบญั ชีกจิ การจะปรับปรงุ กําไรเป็นรายได้โดย ก. เดบิต กําไรขายผอ่ นชาํ ระรอตดั บญั ชี เครดติ กาํ ไรขายผอ่ นชําระทย่ี งั ไม่ได้รับเงนิ ข. เดบติ กําไรขายผอ่ นชําระรอตดั บญั ชี เครดิต กาํ ไรขายผอ่ นชําระมีกอ่ นที่ไดร้ บั เงนิ ค. เดบิต กําไรขายผ่อนชาํ ระรอตดั บัญชี เครดิต กําไรขายผอ่ นชําระท่ไี ดร้ ับเงนิ แล้ว ง. เดบติ กาํ ไรขายผอ่ นชําระท่ยี ังไม่ไดร้ บั เงนิ เครดติ กาํ ไรขายผ่อนชาํ ระรอตัดบัญชี จ. เดบิต กําไรขน้ั ต้น เครดิต กาํ ไรขายผ่อนชาํ ระรอตัดบัญชี

สาขาวชิ า : การบญั ชี ใบเฉลยใบทดสอบ หนา้ ท่ี แผน่ ที่ 1/2 81 ชอื่ วชิ า : การบญั ชีชน้ั สงู 1 รหสั วิชา 3201–2005 งาน : การบัญชีเก่ียวกบั การขายตามสญั ญาผอ่ นชําระละการเชา่ ซอ้ื คาชแ้ี จง จงเลือกคาตอบทถ่ี กู ตอ้ งทีส่ ดุ เพยี งคาตอบเดียว 1. เงินดาวนห์ มายถึงอะไร คาํ ตอบ : จ. เงินวางเร่มิ แรก 2. กรรมสิทธิ์ในทรัพยส์ ินระหว่างการขายผอ่ นชําระ และการเช่าซ้ือต่างกันอยา่ งไร คําตอบ : ก. การขายผอ่ นชาํ ระ กรรมสิทธิ์ในทรพั ยส์ ินจะเป็นของผู้ซื้อทันทที มี่ ีการตกลงซ้ือขาย ส่วนการเชา่ ซอื้ กรรมสทิ ธ์ิในทรพั ย์สนิ จะยังเป็นของผ้ใู ห้เชา่ จนกวา่ จะชําระเงินหมด 3. ขอ้ ใดคือการโฆษณาเชญิ ชวนใหผ้ บู้ ริโภคซ้อื สนิ คา้ แบบผ่อนชําระ และแบบเช่าซ้ือ คําตอบ : จ. ถกู ทกุ ข้อ 4. การคํานวณหาอัตรากําไรขน้ั ตน้ ขอ้ ใดถูกต้อง คําตอบ : ก. กาํ ไรกข.้ันตน้ X100 ขายผอ่ นชําระ 5. กจิ การขายผอ่ นชําระ 70,000 บาท ตน้ ทนุ ขาย 49,000 บาท ลูกหนค้ี งเหลือปลายปี 20,000 บาท อตั รากําไรข้ันต้น จากการขายผ่อนชาํ ระเทา่ กับเทา่ ไร คาํ ตอบ : ข. 30% 6. ในกรณที ีล่ ูกหนไี้ มน่ าํ เงนิ มาชาํ ระหน้ีตดิ ต่อกนั กง่ี วดผ้ขู ายจึงจะมีสทิ ธ์ิยึดสินค้าคืนจากลูกหนี้ได้ คําตอบ : ก. 2 งวด 7. ข้อใดคือสูตรการคํานวณหากําไรขายผ่อนชาํ ระทถ่ี ือเป็นรายได้ คําตอบ : ค. ลกู หน้ีท่ชี าํ ระเงนิ x อัตรากาํ ไรขนั้ ตน้ 8. การคํานวณหากาํ ไรขนั้ ต้นจากการขายผอ่ นชาํ ระโดยรับแลกเปลี่ยน คาํ นวณได้โดย คําตอบ : ค. ขายผอ่ นชาํ ระ – ส่วนเกินราคาสนิ คา้ รับแลกเปลยี่ น – ตน้ ทุนขาย 9. สินคา้ เกา่ ทผ่ี ูซ้ ื้อนาํ มาแลกเปลีย่ น ผู้ขายคิดราคาให้ 8,000 บาท เมอ่ื ซ่อมแลว้ ขายได้ 9,000 บาท โดยเสยี คา่ ซ่อม 1,000 บาท และคดิ กาํ ไรขั้นตน้ 20% ส่วนเกินราคาสินค้ารับแลกเปลี่ยนคอื เทา่ ไร คาํ ตอบ : ง. 1,800 บาท

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบเฉลยใบทดสอบ หน้าท่ี 82 ชื่อวชิ า : การบัญชชี น้ั สูง 1 รหสั วชิ า 3201–2005 แผ่นที่ 2/2 งาน : การบญั ชเี ก่ียวกับการขายตามสญั ญาผ่อนชําระละการเช่าซื้อ 10. ในการยดึ สินค้าคนื มากจิ การบันทึกบัญชีโดย เดบติ สนิ คา้ ยึดคนื 3,000.- กําไรขน้ั ต้นขายผ่อนชาํ ระรอตดั บญั ชี 1,250.- ขาดทนุ จากการยึดสินค้าคนื 750.- เครดิต ลูกหน้ขี ายผ่อนชําระ 5,000.- ใหค้ าํ นวณหาอตั รากําไรขน้ั ตน้ จากการขายผ่อนชาํ ระรายน้ี คาํ ตอบ : ข. 25% 11. บัญชกี าํ ไรจากการยดึ สนิ ค้าคนื อยูใ่ นหมวดใด คาํ ตอบ : ค. รายได้ 12. ในวันส้นิ งวดบญั ชจี ะปิดบญั ชโี ดย คําตอบ : ข. เดบิต ขายผอ่ นชําระ ส่วนเกนิ ราคาสนิ คา้ รับแลกเปลย่ี น เครดิต ต้นทุนขายผอ่ นชําระ กําไรขน้ั ตน้ ขายผ่อนชําระทย่ี งั ไม่ไดร้ ับเงิน กําไรขาดทุน 13. ในวนั ส้นิ งวดบัญชีกิจการจะปรับปรงุ กาํ ไรเปน็ รายได้โดย คําตอบ : จ. เดบิต กาํ ไรขน้ั ต้น เครดิต กาํ ไรขายผอ่ นชําระรอตดั บญั ชี

สาขาวิชา : การบัญชี ใบมอบหมายงาน หนา้ ท่ี แผน่ ท่ี 1/1 83 ช่ือวิชา : การบญั ชชี ้ันสูง 1 รหัสวิชา 3201–2005 งาน : การบัญชเี กี่ยวกบั การขายตามสญั ญาผ่อนชําระละการเช่าซื้อ จดุ ประสงค์การมอบหมายงาน 1. เพื่อให้ผเู้ รียนมีความรบั ผดิ ชอบ 2. เพ่ือใหผ้ ้เู รยี นใช้เวลาวา่ งให้เกิดประโยชน์ แนวทางการปฏิบัตงิ าน ครูมอบหมายงาน นกั เรียนค้นคว้า นกั เรยี นนาํ เสนอ นกั เรียนสง่ ผลงาน เป็นการบา้ น งานตนเอง ครูให้คะแนน แหล่งค้นควา้ หนังสอื เรยี น ตําราเรียน คาถาม/ปญั หา 1. ในการค้นควา้ งานนกั เรยี นพบปัญหาอะไรบา้ ง 2. นักเรียนแกป้ ญั หาอยา่ งไร 3. นกั เรยี นไดอ้ ะไรจากการไปคน้ ควา้ งาน กาหนดเวลาสง่ งาน ก่อนครูสอนคาบต่อไป

หนังสอื อ้างอิง บรษิ ัท สํานักพิมพ์เอมพนั ธ์ จํากดั http://www.aimphan.co.th แบบที่ 1 6. กจิ กรรมการจัดการเรียนรู้ แบบที่ 2 6. กิจกรรมการจัดการเรียนรู้ กจิ กรรมผ้เู รียน กิจกรรมผ้สู อน

แผนการจดั การเรียนรู้มุ่งเน้นสมรรถนะ หนว่ ยที่ 4 ชื่อหนว่ ย ดอกเบ้ยี ทเ่ี กดิ จากการเช่าซ้ือและการขายผ่อนชําระ รวม 12 ชัว่ โมง สอนครั้งที่ 12-14 เรอื่ ง ดอกเบยี้ ทีเ่ กดิ จากการเช่าซ้ือและการขายผ่อนชาํ ระ จาํ นวน 12 ชั่วโมง 1. สาระสาคญั การขายแบบเช่าซอื้ เป็นอีกทางเลือกหน่งึ นอกเหนือจากการขายแบบผ่อนชําระทสี่ ามารถตอบสนอง ความต้องการของผซู้ ื้อ และผขู้ ายไดเ้ ปน็ อยา่ งดี และมาตรฐานการบัญชใี ห้ถอื หลกั การเดยี วกบั การขาย โดยวิธีผ่อนชําระโดยอนโุ ลม กิจการทดี่ าํ เนินงานเก่ียวกบั การเชา่ ซอื้ ตอ้ งศกึ ษาวธิ ีการบนั ทึกบญั ชีให้ เหมาะสมทั้งการรับรกู้ ําไรขน้ั ตน้ เป็นรายได้ การบันทึกบัญชีกรณสี ินค้ารบั แลกเปลีย่ นหรอื การยดึ คืนสินค้า รวมถงึ การคาํ นวณดอกเบ้ีย และการบันทกึ บัญชดี อกเบีย้ สําหรับการเชา่ ซ้ือด้วย 2. สมรรถนะประจาหนว่ ย จัดทาํ งบกําไรขาดทนุ งบดุล และปดิ บัญชตี ามเกณฑ์การขายตามสญั ญาผอ่ นชําระได้ 3. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ (มาตรฐานการเรียนรู้) 3.1 ดา้ นความรู้ 3.1.1 บอกความหมายของดอกเบยี้ ตามสัญญาผ่อนชาํ ระและดอกเบย้ี ตามสัญญาเชา่ ซื้อได้ 3.1.2 คํานวณดอกเบ้ยี ได้ 3.1.3 บนั ทกึ รายการเก่ียวกบั การขายตามสัญญาผอ่ นชําระและการขายตามสัญญาเช่าซื้อได้ 3.2 ดา้ นทักษะ 3.2.1 จัดทาํ งบกาํ ไรขาดทุน งบดลุ และปิดบญั ชีตามเกณฑก์ ารขายตามสญั ญาผ่อนชาํ ระได้ 3.3 คุณลักษณะท่ีพึงประสงค์ 3.3.1 นักศกึ ษาเห็นความสาํ คญั และเขา้ ใจถึงเหตผุ ลของการทําบญั ชี 3.3.2 นักศกึ ษามคี วามรับผดิ ชอบต่อหนา้ ที่ 3.4 การประยกุ ต์ 3D และนอ้ มนาํ หลักปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง 3.4.1 ผู้เรียนมกี ารทาํ เป็นข้ันตอน การทาํ ตามลาํ ดับขัน้ 3.4.2 ผ้เู รยี นมีวนิ ยั มคี วามประหยดั 3.4.3 ผู้สอนสอดแทรกปรัชญาเก่ยี วกบั ความประหยัดอดออม

แผนการจัดการเรียนรูม้ ่งุ เนน้ สมรรถนะ หนว่ ยที่ 4 ชื่อหนว่ ย ดอกเบ้ยี ท่ีเกดิ จากการเช่าซ้อื และการขายผ่อนชําระ รวม 12 ช่ัวโมง สอนครงั้ ที่ 12-14 เรื่อง ดอกเบี้ยท่เี กดิ จากการเชา่ ซือ้ และการขายผ่อนชําระ จาํ นวน 12 ชว่ั โมง 4. เนื้อหาสาระการเรียนรู้ 4.1 ความหมายของดอกเบ้ียตามสญั ญาผ่อนชาํ ระและดอกเบี้ยตามสัญญาเชา่ ซ้ือ 4.2 การคาํ นวณดอกเบี้ย 4.3 การบันทึกรายการเกีย่ วกับการขายตามสญั ญาผ่อนชาํ ระ 4.4 การบนั ทึกรายการเกยี่ วกบั การขายตามสัญญาเชา่ ซื้อ 4.5 การเปิดเผยข้อมลู ในงบการเงิน 4.6 ศพั ท์บญั ชี 5 กจิ กรรมการเรยี นการสอน 5.1 ข้นั นาํ เขา้ สบู่ ทเรียน(M) นําเขา้ สู่บทเรียนโดยกลา่ วถึงวงจรการดําเนนิ ธรุ กจิ 5.2 ขน้ั การจดั เรยี นร้(ู I) 5.2.1 ทาํ แบบประเมนิ ผลก่อนการเรยี น 5.2.2 ผสู้ อนและผเู้ รยี นรว่ มกันอภปิ รายเร่ืองเก่ียวกับวงจรการดาํ เนนิ ธรุ กิจ 5.2.3 ผู้เรียนศกึ ษาใบความรู้ 5.3 ข้นั สรุป(A) 5.3.1 แบง่ กลุม่ ผเู้ รียนมารายงานหนา้ ชัน้ เรียน 5.4 การวดั ผลและประเมินผล(P) 5.4.1 การสังเกต  ความตั้งใจและสนใจของผเู้ รียน  ความร่วมมือในการอภปิ ราย  การแสดงความคิดเห็นอย่างมีเหตผุ ล 5.4.2 การตรวจผลงานภาคปฏิบัติ  กิจกรรมตรวจสอบความเขา้ ใจ  แบบทดสอบเพือ่ ประเมินผลหลงั การเรียนรู้ 5.4.3 การทดสอบดว้ ยวาจาและข้อเขียน  ตง้ั คําถามให้ตอบและอธบิ าย ไม่น้อยกวา่ รอ้ ยละ 80

แผนการจัดการเรยี นรูม้ ุ่งเนน้ สมรรถนะ หนว่ ยที่ 4 ช่อื หน่วย ดอกเบย้ี ทเ่ี กิดจากการเชา่ ซอ้ื และการขายผ่อนชาํ ระ รวม 12 ชัว่ โมง สอนคร้ังท่ี 12-14 เรอื่ ง ดอกเบยี้ ท่ีเกดิ จากการเชา่ ซ้อื และการขายผอ่ นชาํ ระ จํานวน 12 ช่วั โมง 6. สอื่ การการเรียนรู/้ แหลง่ การเรียนรู้ 6.1 ส่ือสง่ิ พมิ พ์ หนงั สอื เรยี นวชิ า : ของสํานักพิมพ์เอมพนั ธ์ 7. เอกสารประกอบการจดั การเรยี นรู้ (ใบความรู้ ใบงาน ใบมอบหมายงาน ฯลฯ) 7.1 ใบความรู้ 7.2 ใบทดสอบ 7.3 ใบส่งั งาน 8. การบรู ณาการ/ความสัมพนั ธ์กบั วิชาอ่ืน 8.1 วิชาภาษาไทย เก่ียวกบั การใช้ภาษาด้านการพดู การอา่ น และการเขียน 8.2 วิชาคณติ ศาสตร์ เก่ียวกับการคาํ นวณ 8.3 วชิ าภาษาอังกฤษ ดา้ นคาํ ศัพท์ทางบัญชี 9. การวดั ผลและประเมินผล 9.1 วธิ กี าร ดําเนนิ การวดั ผลในช่วงเวลา (1) ก่อนเรยี น โดยใชแ้ บบทดสอบก่อนเรียน (2) ระหวา่ งเรยี น โดยการถามตอบและการสังเกตการณ์ปฏบิ ตั งิ าน (3) หลังเสรจ็ สน้ิ การเรยี น โดยทาํ แบบทดสอบ 9.2 เกณฑ์การประเมนิ (1) ผู้เรียนมีเวลาเรียนไม่นอ้ ยกว่ารอ้ ยละ 80 (2) ผ้เู รยี นมีคะแนนจากแบบทดสอบหลงั เรยี นร้อยละ 80 (3) ผู้เรยี นบันทกึ บัญชกี ารซอ้ื ขายสินค้าสมบูรณแ์ ละถกู ต้องทุกคร้งั

แผนการจดั การเรยี นรูม้ งุ่ เนน้ สมรรถนะ หน่วยที่ 4 ช่อื หน่วย ดอกเบ้ยี ท่เี กิดจากการเช่าซือ้ และการขายผ่อนชาํ ระ รวม 12 ชว่ั โมง สอนคร้งั ที่ 12-14 เรอื่ ง ดอกเบี้ยท่ีเกดิ จากการเชา่ ซอ้ื และการขายผ่อนชําระ จํานวน 12 ช่ัวโมง 10. บนั ทึกหลงั การเรียนรู้ 10.1 ผลการใชแ้ ผนการจัดการเรียนรู้ 1. เน้อื หาสอดคล้องกบั จุดประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม 2. สามารถนําไปใช้ปฏิบตั กิ ารสอนได้ครบตามกระบวนการเรยี นการสอน 3. สื่อการสอนเหมาะสมดี 10.2 ผลการเรียนรขู้ องผเู้ รียน 1. นักศกึ ษาสว่ นใหญม่ คี วามสนใจใฝร่ ู้ เข้าใจในบทเรยี นรว่ มกนั อภปิ ราย ตอบคําถาม ในกล่มุ และร่วมกนั แสดงความคิดเหน็ 2. นักศึกษากระตือรือรน้ และรับผดิ ชอบในการทํางานกลมุ่ เพ่ือให้งานสาํ เร็จทนั เวลา ท่ีกําหนด 10.3 แนวทางการพัฒนาคณุ ภาพการเรียนรู้ 1. สอนเน้ือหาได้ครบตามหลกั สตู ร 2. แผนการสอนและวิธกี ารสอนครอบคลมุ เนอ้ื หาการสอนทาํ ใหผ้ ู้สอนสอนได้อย่างมั่นใจ 3. สอนไดท้ ันตามเวลาทก่ี าํ หนด ……………………………………………… ผ้บู ันทึกการสอน

สาขาวิชา : การบัญชี ใบความรู้ หนา้ ที่ ช่อื วิชา : การบัญชชี น้ั สูง 1 รหสั วชิ า 30201-2005 แผน่ ที่ 1/10 88 งาน : ดอกเบย้ี ทเ่ี กดิ จากการเช่าซอื้ และการขายผอ่ นชําระ จดุ ประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม 1. บอกความหมายและความสาํ คัญของดอกเบย้ี ที่เกิดจากการเชา่ ซอื้ และการขายผอ่ นชําระได้ 2. คิดดอกเบย้ี ทีเ่ กดิ จากการเชา่ ซ้ือและการขายผอ่ นชาํ ระได้ 3. บนั ทึกบัญชีเก่ียวกับดอกเบี้ยท่เี กดิ จากการเชา่ ซอ้ื และการขายผอ่ นชาํ ระได้ เนอื้ หาสาระ 1. ความหมายของดอกเบย้ี ทเ่ี กิดจากการเชา่ ซ้อื และการขายผอ่ นชาระ ดอกเบี้ยตามสัญญาผอ่ นชาํ ระและดอกเบี้ยตามสญั ญาเช่าซอื้ หรอื ดอกผลเชา่ ซ้อื คือเงนิ ทผี่ ู้ซอ้ื /ผ้เู ช่าซือ้ ใหเ้ ปน็ คา่ ตอบแทนการซอ้ื ผอ่ นชําระ/การเชา่ ซ้ือ ในปจั จุบนั การดาํ เนนิ ธรุ กิจมกี ารแข่งขนั กันสงู ไมว่ ่าจะเป็นธุรกจิ บรกิ ารหรือขายสินคา้ ดงั น้นั ผ้ใู ห้บริการ/ผู้ขาย พยายามสง่ เสรมิ การขายด้วยการให้ผู้ซ้อื สามารถจ่ายชําระค่าบริการหรอื สินคา้ เป็นงวดๆ ได้ หรือชาํ ระเป็นรายเดือนใน ราคาเงนิ สดโดยไมเ่ สียดอกเบีย้ หรือดอกเบ้ยี 0% ไม่ว่าการจา่ ยชาํ ระจะเป็นระยะสัน้ หรือระยะยาว ขึ้นอยกู่ บั ลกั ษณะของ บริการ/สนิ คา้ ภาวะเศรษฐกจิ และนโยบายของผู้บริหาร ในกรณที ม่ี กี ารคิดดอกเบ้ีย เงินงวดท่ีผู้ซือ้ ชําระกค็ ือราคาเงนิ สดหรือเงนิ ต้น แตใ่ นกรณที ีม่ ีการคิดดอกเบยี้ เงินงวดที่ผู้ซอ้ื ชาํ ระประกอบดว้ ยราคาเงินสดหรอื เงนิ ต้นและดอกเบยี้ หรอื ดอกผล 2. การคดิ ดอกเบยี้ ทเี่ กดิ จากการเชา่ ซื้อและการขายผ่อนชาระ การคานวณดอกเบย้ี ตามสัญญาผ่อนชาระ การขายตามสญั ญาผ่อนชาํ ระ หากระยะเวลาการผอ่ นชาํ ระนานผูข้ ายจะคดิ ดอกเบ้ยี จากผซู้ อื้ โดยคิดจากยอดหนี้ที่ ค้างชาํ ระ ทัง้ น้ผี ู้ขายจะตอ้ งแจง้ ให้ผู้ซือ้ ทราบรายละเอยี ดเก่ียวกับคาํ นวณดอกเบยี้ ดังน้ี 1. การคาํ นวณดอกเบีย้ จะคํานวรจากยอดเงินที่คา้ งชาํ ระอย่ตู ามสญั ญา ซ่งึ ยังอยู่ในระหว่างงวดการผอ่ นชําระ 2. การคาํ นวณระยะเวลา ใหน้ บั ตัง้ แตว่ ันท่เี ริ่มทําสัญญาจนถงึ วันท่ีครบกาํ หนดชาํ ระโดยคํานวรจากยอด เงินงวดแต่ละงวดที่ถึงกาํ หนด 3. วิธีคํานวณดอกเบีย้ จะมีหลายวิธี สว่ นจะใช้วิธใี ดขนึ้ อย่กู บั ขอ้ ตกลงระหว่างผ้ขู าย และผซู้ ื้อ โดยทั่วไปจะ ชาํ ระงวดเท่ากนั ทกุ งวดหรือทกุ เดือน ยกเว้นบางกรณอี าจตกลงชําระปลี ะครงั้ ในท่นี ี้จะกลา่ วถึง 2 วธิ ี คอื วธิ ีค่ารายปี (Annuity Method) และวธิ ผี ลรวมตัวเลข (Sum of the Digits) 3.1 วิธีคา่ รายปี (Annuity Method) วิธนี ี้เป็นการคิดดอกเบย้ี จากยอดเงินทคี่ า้ งอยู่ จํานวนที่ผ่อนชําระจะเทา่ กนั ทกุ ๆ งวด โดยอาศยั ตารางปจั จยั ดอกเบ้ียปัจจุบัน (Present Value) การคาํ นวณดอกเบยี้ วิธีน้แี บง่ เปน็ 2 วธิ ี คือ 3.1.1 คานวณดอกเบี้ยวิธคี า่ รายปโี ดยชาระเงินตน้ เทา่ กันทกุ งวด การคิดดอกเบย้ี วิธนี ี้ ผูซ้ อื้ จะชําระเงินเป็นงวด ๆ รวมกับดอกเบ้ยี ท่คี ิดจากยอดเงินตน้ ค้างชําระระหวา่ งงวด เป็นการชําระ เงนิ ต้นเทา่ กนั ทุกงวด ดังนั้นเงนิ งวดและดอกเบี้ยจะลดลงทุกงวด

สาขาวิชา : การบัญชี ใบความรู้ หน้าท่ี ชอื่ วชิ า : การบัญชชี น้ั สูง 1 รหัสวชิ า 30201-2005 แผน่ ท่ี 2/10 89 งาน : ดอกเบย้ี ทเ่ี กดิ จากการเชา่ ซือ้ และการขายผอ่ นชาํ ระ ตัวอย่างท่ี 1 เมอ่ื วนั ที่ 1 มิถนุ ายน 25X1 ขายสนิ ค้าโดยวธิ ผี ่อนชาํ ระในราคา 80,000 บาท ราคา ทุน 60,000 บาท กําหนดใหผ้ ู้ซอื้ ชําระเงนิ วางเริ่มแรกเป็นเงนิ 10,000 บาท ทเี่ หลือผ่อนชําระ 5 งวด ทกุ วันท่ี 1 ของเดือนเร่ิมเดอื นถดั ไป พรอ้ มดอกเบี้ยซง่ึ คดิ จากเงนิ ตน้ ค้างชําระในอตั รา 6% ต่อปี ใหท้ าํ คํานวณดอกเบย้ี วิธคี ่ารายปโี ดยชําระเงนิ ตน้ เทา่ กันทุกงวด คาํ นวณดอกเบ้ยี วิธคี ่ารายปโี ดยชําระเงนิ ตน้ เทา่ กนั ทุกงวด = ราคาสนิ ค้า – เงนิ วางเรมิ่ แรก จํานวนเงนิ ตน้ ทีต่ อ้ งชําระต่องวด จํานวนงวด = 80,000 – 10,000 = 14,000 บาท 5 ดอกเบย้ี งวดท่ี 1 70,000 x 6% x 1/12 = 350 บาท ดอกเบ้ียงวดท่ี 2 56,000 x 6% x 1/12 = 280 บาท ดอกเบีย้ งวดที่ 3 42,000 x 6% x 1/12 = 210 บาท ดอกเบย้ี งวดที่ 4 28,000 x 6% x 1/12 = 140 บาท ดอกเบย้ี งวดท่ี 5 14,000 x 6% x 1/12 = 70 บาท ตารางคานวณดอกเบ้ยี วิธีคา่ รายปโี ดยชาระเงนิ ต้นเท่ากนั ทุกงวด ชอ่ งท่ี 1 ชอ่ งท่ี 2 ช่องที่ 3 ชอ่ งที่ 4 ช่องท่ี 5 ช่องท่ี 6 งวดท่ี เงนิ ต้นคงเหลอื วนั สิน้ งวด เงินงวด ชาํ ระดอกเบ้ยี ชาํ ระเงนิ ตน้ 1 80,000 2 1 มิ.ย. 25X1 70,000 3 56,000 4 1 มิ.ย. 25X1 10,000 10,000 42,000 5 28,000 1 ก.ค. 25X1 14,350 350 14,000 14,000 1 ส.ค. 25X1 14,280 280 14,000 - 1 ก.ย. 25X1 14,210 210 14,000 1 ต.ค. 25X1 14,140 140 14,000 1 พ.ย. 25X1 14,070 70 14,000 81,050 1,050 80,000

สาขาวิชา : การบัญชี ใบความรู้ หนา้ ที่ ชอ่ื วชิ า : การบญั ชชี นั้ สงู 1 รหสั วชิ า 30201-2005 แผ่นที่ 3/10 90 งาน : ดอกเบีย้ ท่เี กิดจากการเช่าซ้ือและการขายผอ่ นชาํ ระ 3.1.2 คานวณดอกเบ้ียวิธีค่ารายปีโดยชาระเงนิ งวดเท่ากนั ทุกงวด การคิดดอกเบีย้ วิธนี ้ีผู้ซอ้ื จะ ชําระเงินเป็นงวดๆ รวมกบั ดอกเบี้ยทคี่ ดิ จากยอดเงนิ ต้นค้างชําระระหว่างงวด โดยแต่ละงวดจะชาํ ระเงินงวด งวดละเทา่ ๆ กัน ตามวธิ ีน้ีจะต้องคาํ นวณโดยใช้ตาราง Present Value Annuity ตัวอยา่ งที่ 2 บริษัท ฮาวาย จาํ กดั ขายรถยนตค์ นั หนงึ่ ราคา 400,000 บาท ราคาทนุ 240,000 บาท ในวนั ท่ี 1 มกราคม 25X1 ซง่ึ เป็นวันทาํ สญั ญา ลูกค้าได้วางเงนิ ดาวน์จาํ นวน 120,000 บาท ที่เหลือผ่อนชําระภายใน 10 ปี โดย จ่ายเงนิ ทุกๆ ส้นิ ปี บริษทั คดิ ดอกเบีย้ ในอัตรา 15% ต่อปี คานวณหาเงินต้นท่ีตอ้ งผ่อนชาระ (บาท) ราคาขายรถยนต์ 400,000.- หกั เงนิ ดาวน์ 120,000.- เงินตน้ ท่ีตอ้ งผ่อนชาํ ระ 280,000.- ตารางคานวณการผ่อนชาระเงนิ งวดพรอ้ มดอกเบีย้ เมื่อใช้วธิ ีค่ารายปี ช่องที่ 1 ชอ่ งท่ี 2 ชอ่ งที่ 3 ชอ่ งท่ี 4 ชอ่ งท่ี 5 ชอ่ งที่ 6 งวดที่ เงนิ ตน้ คงเหลอื วนั สน้ิ งวด เงนิ งวด ชาระดอกเบยี้ ชาระเงินตน้ 1 400,000.00 2 1 ม.ค. 46 120,000.00 - 120,000.00 280,000.00 3 31 ธ.ค. 46 55,790.23 42,000.00 13,790.23 266,209.77 4 31 ธ.ค. 47 55,790.23 39,931.47 15,858.76 250,351.01 5 31 ธ.ค. 48 55,790.23 37,552.65 18,237.58 232,113.43 6 31 ธ.ค. 49 55,790.23 34,817.01 20,973.22 211,140.21 7 31 ธ.ค. 50 55,790.23 31,671.03 24,119.20 187,021.01 8 31 ธ.ค. 51 55,790.23 28,053.15 27,737.08 159,283.93 9 31 ธ.ค. 52 55,790.23 23,892.59 31,897.64 127,386.29 10 31 ธ.ค. 53 55,790.23 19,107.94 36,682.29 90,704.00 31 ธ.ค. 54 55,790.23 13,605.60 42,184.63 48,519.37 31 ธ.ค. 55 55,790.23 7,270.86 48,519.37 - 667,902.30 277,902.30 400,000.- - หมายเหตุ ดอกเบ้ียงวดสุดทา้ ยคํานวณจาก เงนิ งวดหกั ด้วยเงนิ ตน้ คงเหลอื คือ 55,790.23 – 48,519.37 = 7,270.86

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบความรู้ หน้าท่ี ชื่อวิชา : การบญั ชชี น้ั สูง 1 รหัสวชิ า 30201-2005 แผ่นท่ี 4/10 91 งาน : ดอกเบ้ียท่ีเกิดจากการเช่าซื้อและการขายผอ่ นชําระ ชอ่ งที่ 1 ระยะเวลาการผอ่ นชําระ ชอ่ งท่ี 2 เงินงวดทจี่ ะต้องชาํ ระแต่ละปี คาํ นวณได้จาก เงินงวดแตล่ ะปี = เงินตน้ ทต่ี อ้ งชาํ ระ = 280,000 5.0188 = PVIFA,I=15%,n=10ปี = 55,790.23 บาท PVIF = Present Value Interest Factor ตารางปจั จยั ดอกเบี้ย PVIFA = Present Value Interest Factor of an Annuity คา่ ของ PVIFA, I = 15%, n = 10 ปี มีค่าเท่ากับ 5.0188 ( I คือ อตั ราผลตอบแทน, n = ระยะเวลาการผอ่ นชําระ) ชอ่ งท่ี 3 ชาํ ระดอกเบย้ี คาํ นวณโดยใชอ้ ัตราดอกเบี้ย 15% คณู กับชอ่ งท่ี 5 คอื เงินตน้ คงเหลือแตล่ ะปี ช่องที่ 4 ชาํ ระเงินตน้ คํานวณโดยนาํ จาํ นวนเงินงวดในชอ่ งท่ี 2 หกั ดอกเบ้ียจ่ายชําระช่องท่ี 3 ช่องที่ 5 เงินต้นคงเหลอื คาํ นวณโดยนาํ เงินตน้ คงเหลืองวดกอ่ นหักเงนิ ท่จี ่ายชาํ ระเงนิ ตน้ 3.2 วธิ ีผลรวมตัวเลข (Sum of the Digits Method) วิธีน้เี ปน็ การคดิ ดอกเบี้ยจากเงนิ ตน้ ในอตั ราท่ีตกลงกนั ตามระยะเวลาทผี่ ่อนชําระจํานวนเงนิ ทีผ่ อ่ น ชาํ ระแต่ละงวดหาได้จากการนาํ เงินต้นท่คี ้างชําระรวมกบั ดอกเบ้ีย แล้วหารดว้ ยจํานวนงวดทตี่ ้องผ่อนชําระ การคาํ นวณ แบง่ ออกเป็น 2 วธิ ี คอื 3.2.1 คาํ นวณดอกเบยี้ วิธีผลรวมตัวเลขโดยชําระดอกเบี้ยเทา่ กนั ทุกงวด การคดิ ดอกเบ้ียวธิ นี ี้จํานวนเงินงวด ดอกเบ้ีย และเงนิ ตน้ จะเท่ากนั ทุกงวด ตวั อยา่ งท่ี 3 เมอื่ วนั ท่ี 30 มถิ ุนายน 25X1 ขายสินค้าโดยวธิ ีผอ่ นชําระใหล้ กู คา้ รายหนึ่ง ในราคา 50,000 บาท ราคาทุน 20,000 บาท กาํ หนดให้ผซู้ อื้ ชําระเงนิ วางเร่ิมแรก 20% ของราคาสินค้าทเ่ี หลอื ผอ่ นชําระ 4งวด งวดละเทา่ ๆ กัน ทกุ วนั ส้ินเดือนโดยเริ่มเดือนถดั ไป กจิ การคิดดอกเบยี้ ในอัตรา 12% ต่อปี ใหท้ า คาํ นวณดอกเบ้ียวิธผี ลรวมตวั เลขโดยชาํ ระดอกเบี้ยเท่ากันทุกงวด ราคาขายผ่อนชาํ ระ 50,000 บาท หกั เงินวางเร่มิ แรก (50,000x20%) 10,000 บาท จํานวนเงินค้างชําระ 40,000 บาท บวก ดอกเบ้ีย (40,000x12%X4/12) 1,600 บาท จาํ นวนเงินทต่ี ้องชําระทง้ั สิน้ 41,600 บาท จาํ นวนเงนิ งวดทตี่ อ้ งผอ่ นชําระแตล่ ะงวด = 41,600 = 10,400 บาท 4 ดอกเบยี้ แต่ละงวด = 1,600 = 400 บาท 4

สาขาวิชา : การบญั ชี ใบความรู้ หนา้ ที่ ชือ่ วิชา : การบัญชชี ้ันสูง 1 รหสั วิชา 30201-2005 แผ่นที่ 5/10 92 งาน : ดอกเบ้ยี ท่ีเกิดจากการเชา่ ซอื้ และการขายผ่อนชาํ ระ ตารางคานวณดอกเบีย้ วิธีผลรวมตัวเลขโดยชาระดอกเบ้ยี เท่ากันทกุ งวด ชอ่ งที่ 1 ชอ่ งที่ 2 ชอ่ งที่ 3 ชอ่ งท่ี 4 ชอ่ งท่ี 5 ช่องท่ี 6 งวดที่ เงนิ ต้นคงเหลือ วนั สนิ้ งวด เงินงวด ชาระดอกเบีย้ ชาระเงนิ ตน้ 1 50,000 2 30 เม.ย. 25X1 40,000 3 30,000 4 30 เม.ย. 25X1 10,000 10,000 20,000 10,000 31 พ.ค. 25X1 10,400 400 10,000 - 30 ม.ิ ย. 25X1 10,400 400 10,000 - 31 ก.ค. 25X1 10,400 400 10,000 31 ส.ค. 25X1 10,400 400 10,000 51,600 1,600 50,000 3.2.2 คานวณดอกเบ้ยี วธิ ีผลรวมตวั เลขโดยชาระดอกเบ้ียตามส่วนของผลรวมตัวเลข การคํานวณดอกเบี้ยตามวิธนี ี้ จํานวนเงนิ งวดจะเท่ากันทุกงวด สว่ นดอกเบย้ี และเงินต้นจะไม่ เทา่ กนั โดยดอกเบยี้ จะลดลงทุกงวดและเงินตน้ จะเพมิ่ ขึน้ ทุกงวดดอกเบี้ยทคี่ าํ นวณไดท้ ้ังสิน้ จะนาํ มาเฉลี่ยเปน็ ดอกเบี้ยแต่ ละงวด โดยคณู ดว้ ยจํานวนงวดทเี่ หลืออยู่หารด้วยผลรวมจํานวนงวดทัง้ สิ้น โดยใช้สตู ร (n+1) (n หมายถึงจํานวนงวด) n ตัวอย่างที่ 4 บรษิ ัท ตะวันนา จํากัด ขายเค2รื่องจกั ร 1 เคร่ือง ในราคาทุน 500,000 บาท ราคาทนุ 400,000 บาท ในวนั ท่ี 1 มกราคม 25X1 ซง่ึ เปน็ วันทาํ สญั ญา และในวนั นี้ลูกคา้ ได้วางเงนิ ดาวน์ 100,000 บาท ทเ่ี หลอื ผอ่ นชาํ ระ 5 ปี โดยจา่ ยเงินทุกสิ้นปี อัตราดอกเบี้ย 12% ต่อปี ช่องท่ี 1 ระยะเวลาผ่อนชาํ ระ ช่องที่ 2 เงินงวด คํานวณจากดอกเบย้ี ทีต่ ้องจ่ายชําระทงั้ สนิ้ โดยนาํ เงินตน้ ท่คี ้างชําระคณู 12% คูณ 5 ปี จะได้ดอกเบ้ียทั้งสิน้ 240,000 บาท นาํ ไปบวกกับเงนิ ตน้ ที่คา้ งชําระ จาํ นวน 400,000 บาท ผลลพั ธ์ คอื จํานวนเงินท่ี ตอ้ งชาํ ระทงั้ สิน้ 640,000 บาท คิดเปน็ เงินงวดแต่ละปี เท่ากับปลี ะ (640,000 ÷ 5 = 128,000) ชอ่ งท่ี 3 ชําระดอกเบีย้ คาํ นวณตามผลรวมตัวเลข ได้ดังนี้ ผลรวมตัวเลข  n(n  1) 2 = (5+1) = 15 5 2

สาขาวชิ า : การบญั ชี ใบความรู้ หน้าที่ ช่ือวิชา : การบัญชชี น้ั สงู 1 รหัสวิชา 30201-2005 แผ่นท่ี 6/10 93 งาน : ดอกเบ้ียทเ่ี กิดจากการเช่าซื้อและการขายผอ่ นชําระ ดอกเบีย้ แตล่ ะงวดคานวณได้ดังนี้ (บาท) ส้ินงวดที่ 1 = 240,000 x 5 ÷ 15 = 80,000.- สิน้ งวดท่ี 2 = 240,000 x 4 ÷ 15 = 64,000.- สน้ิ งวดท่ี 3 = 240,000 x 3 ÷ 15 = 48,000.- ส้ินงวดท่ี 4 = 240,000 x 2 ÷ 15 = 32,000.- สิ้นงวดท่ี 5 = 240,000 x 1 ÷ 15 = 16,000.- ชอ่ งท่ี 4 ชําระเงนิ ต้น คาํ นวณจากเงินทผี่ อ่ นชาํ ระในแต่ละงวด หกั ดอกเบีย้ ชําระแต่ละงวด ชอ่ งท่ี 5 เงนิ ต้นคงเหลอื คํานวณจากเงินตน้ งวดก่อน หักเงนิ ตน้ ท่ชี ําระแต่ละงวด คานวณจานวนเงินท่ีตอ้ งผอ่ นชาระทั้งสิน้ (บาท) เงินตน้ 500,000.- หกั เงนิ ดาวน์ 100,000.- คงเหลอื 400,000.- บวก ดอกเบี้ยท้ังหมด (400,000 x 12% x 5) 240,000.- เงนิ ท่จี ะต้องผ่อนชาํ ระท้งั ส้ิน 640,000.- เงินท่ตี อ้ งชําระแต่ละปี = 640,000 ÷ 5 =128,000 บาท ตารางการคานวณการผอ่ นชาระพรอ้ มดอกเบ้ยี แต่ละปี เมอ่ื คิดดอกเบี้ยตามวิธีผลรวมตวั เลข ชอ่ งที่ 1 ชอ่ งท่ี 2 ช่องที่ 3 ชอ่ งท่ี 4 ชอ่ งท่ี 5 ชอ่ งที่ 6 งวดที่ ณ วนั ต้นงวด เงนิ งวด ชาระดอกเบยี้ ชาระเงินตน้ เงินต้นคงเหลือ 500,000 1 ม.ค. X1 100,000 - 100,000 400,000 1 31 ธ.ค. X1 128,000 80,000 48,000 352,000 2 31 ธ.ค. X2 128,000 64,000 64,000 288,000 3 31 ธ.ค. X3 128,000 48,000 80,000 208,000 4 31 ธ.ค. X4 128,000 32,000 96,000 112,000 5 31 ธ.ค. X5 128,000 16,000 112,000 - 740,000 240,000 500,000 -

สาขาวิชา : การบัญชี ใบความรู้ หน้าท่ี ชอื่ วิชา : การบัญชชี ั้นสงู 1 รหัสวชิ า 30201-2005 แผ่นที่ 7/10 94 งาน : ดอกเบย้ี ทเี่ กดิ จากการเชา่ ซอื้ และการขายผ่อนชําระ 3. การบันทึกดอกเบย้ี ทีเ่ กิดจากการเชา่ ซอ้ื และการขายผอ่ นชาระ ดอกเบ้ียที่เกดิ จากการเช่าซอ้ื และการขายผ่อนชําระ ถือว่ายังไม่ไดเ้ ป็นตวั เงิน ดังน้นั ดอกเบี้ยท่ีเกิดจากการเชา่ ซ้ือ จึง บันทึกในบัญชีดอกเบย้ี ท่ียังไมไ่ ด้รับเงิน (Unearned Interest) เปน็ รายไดร้ อตดั บัญชี ดอกเบยี้ ท่ียังไม่ได้รบั เงนิ จะโอนเป็น รายไดข้ องปีตามส่วนของจํานวนเงนิ ที่ไดร้ บั ชําระหนี้ โดยจะใชว้ ธิ กี ารคํานวณดอกเบ้ยี เปน็ วิธคี า่ รายปีหรือวธิ ีผลรวมตวั เลข วิธใี ดวิธีหนึ่ง ตัวอย่างที่ 5 จากตัวอยา่ งที่ 4 บันทึกบญั ชใี นสมุดรายวนั ท่ัวไปเก่ียวกับการขายผอ่ นชําระของปี 25X1 โดยใชว้ ิธบี นั ทึก สินค้าแบบตอ่ เนอ่ื ง (Perpetual Inventory System) ดงั น้ี 1. บนั ทึกวนั ขายผ่อนชาระ สมุดรายวนั ทั่วไป หนา้ 217 เครดิต พ.ศ. 25X1 รายการ เลขท่ี เดบติ บาท สต. เดอื น วนั ที่ บญั ชี บาท สต. 500,000 - พ.ย. 1 เงนิ สด 100,000 - 240,000 - 640,000 - ลกู หนี้ตามสญั ญาผ่อนชาํ ระ ขายตามสัญญาผ่อนชําระ ดอกเบ้ยี ผอ่ นชาํ ระรอตดั บัญชี บันทึกการขายตามสญั ญาผ่อนชําระ 2. บันทกึ ตน้ ทุนขายผ่อนชาระ สมุดรายวันทว่ั ไป หนา้ 217 เครดิต พ.ศ. 25X1 รายการ เลขท่ี เดบติ บาท สต. เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. 400,000 - 400,000 - ต้นทุนขายตามสัญญาผอ่ นชําระ สนิ ค้า บันทกึ ต้นทุนขายตามสญั ญาผอ่ นชําระ

สาขาวิชา : การบญั ชี ใบความรู้ หน้าท่ี ชอ่ื วชิ า : การบญั ชชี นั้ สงู 1 รหัสวชิ า 30201-2005 แผน่ ที่ 8/10 95 งาน : ดอกเบย้ี ท่ีเกดิ จากการเช่าซื้อและการขายผอ่ นชาํ ระ 3. บนั ทึกกาไรขนั้ ต้น สมดุ รายวันทวั่ ไป หน้า 218 เครดติ พ.ศ. 25X1 รายการ เลขท่ี เดบิต บาท สต. เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. 100,000 - กําไรจากขายตามสญั ญาผอ่ นชําระที่ยงั ไมไ่ ด้รับ 100,000 - เงนิ หนา้ 218 เครดิต กําไรจากขายตามสญั ญาผ่อนชาํ ระรอตัด บาท สต. บญั ชี 128,000 - บันทึกกาํ ไรขน้ั ต้นตามสัญญาผ่อนชําระ หนา้ 218 เครดติ 4. บันทึกการรับชาระหน้ี บาท สต. สมดุ รายวันทัว่ ไป 80,000 - พ.ศ. 25X1 รายการ เลขที่ เดบิต หน้า 218 เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เครดิต บาท สต. เงินสด 128,000 - 29,600 - ลกู หน้ตี ามสัญญาผอ่ นชาํ ระ บันทกึ การรบั ชาํ ระหน้ี 5. บันทึกโอนดอกเบี้ยทีย่ ังไมไ่ ด้รบั เงนิ เป็นรายไดข้ องปี (ดจู ากตาราง) สมุดรายวนั ทั่วไป พ.ศ. 25X1 รายการ เลขท่ี เดบติ เดอื น วนั ที่ บญั ชี บาท สต. ดอกเบี้ยผอ่ นชําระรอตัดบญั ชี 80,000 - ดอกเบ้ยี รับ บันทึกดอกเบ้ียตามสัญญาฯทไ่ี ดร้ ับเงนิ 6. บันทึกโอนกาไรเพือ่ ถือเป็นรายได้ของปี สมุดรายวนั ทั่วไป พ.ศ. 25X1 รายการ เลขที่ เดบติ เดือน วนั ที่ บัญชี บาท สต. กําไรจากการขายตามสญั ญาผอ่ นชาํ ระรอตดั 29,600 - บัญชี กําไรจากการขายตามสญั ญาผอ่ นชําระ ท่ียงั ไมไ่ ด้รับเงิน(15,000+12,000) X 30%) บันทึกกําไรจากการขายฯ

สาขาวิชา : การบัญชี ใบความรู้ หนา้ ที่ ชือ่ วิชา : การบญั ชชี ั้นสูง 1 รหัสวชิ า 30201-2005 แผน่ ที่ 9/10 96 งาน : ดอกเบยี้ ทเี่ กดิ จากการเช่าซือ้ และการขายผ่อนชําระ การคานวณกาไรทีถ่ อื เป็นรายได้ อตั รากาํ ไรขั้นต้นของปี 25X1 = 100,000 X 100 = 20% 500,000 คานวณจานวนเงินทีได้รับชาระหนี้ (บาท) เงินดาวน์ 100,000.- บวก เงนิ ท่ีได้รบั ชําระหน้ี 128,000.- รวม 228,000.- หกั ดอกเบ้ยี 80,000.- จํานวนเงนิ ทไี่ ดร้ ับชําระหน้ี 148,000.- กําไรท่ถี ือเป็นรายได้ = 148,000 x 20% = 29,600 บาท ปี 25X2 1. วนั รบั ชาระหน้ี สมุดรายวนั ทว่ั ไป หน้า 219 เครดิต พ.ศ. 25X2 รายการ เลขที่ เดบิต บาท สต. เดอื น วันท่ี บญั ชี บาท สต. 128,000 - เงนิ สด 128,000 - ลูกหนี้ตามสญั ญาผ่อนชําระ บนั ทกึ การรบั ชําระหน้ี 2. บันทกึ โอนดอกเบ้ยี ที่ยงั ไม่ได้รับเงินไปเป็นรายได้ของปี (ดูจากตาราง) สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 219 เครดิต พ.ศ. 25X2 รายการ เลขที่ เดบิต บาท สต. เดอื น วันท่ี บญั ชี บาท สต. 64,000 - ดอกเบี้ยผอ่ นชาํ ระรอตดั บัญชี 64,000 - ดอกเบ้ยี รบั -ปกี อ่ น บนั ทกึ ดอกเบ้ียตามสัญญาผ่อนชําระ รอตดั บัญชีทไ่ี ด้รับเงิน

สาขาวิชา : การบญั ชี ใบความรู้ หน้าท่ี ช่ือวชิ า : การบญั ชชี ั้นสงู 1 รหสั วชิ า 30201-2005 แผน่ ท่ี 10/10 97 งาน : ดอกเบ้ยี ท่เี กดิ จากการเชา่ ซือ้ และการขายผ่อนชําระ 3. บันทึกโอนกาไรเพือ่ ถอื เป็นรายไดข้ องปี สมุดรายวันท่วั ไป หนา้ 220 พ.ศ. 25X2 รายการ เลขที่ เดบติ เครดติ เดอื น วันที่ บัญชี บาท สต. บาท สต. กาํ ไรจากการขายตามสัญญาผอ่ นชําระรอตดั บญั ชี 12,800 - กาํ ไรจากการขายตามสัญญาผอ่ นชําระ 12,800 - ปีกอ่ นที่ไดร้ ับเงนิ บันทกึ กาํ ไรขนั้ ต้นจากการขายตามสญั ญา ผอ่ นชาํ ระที่ไดร้ ับเงนิ การแสดงรายการในงบดลุ เกยี่ วกับดอกเบย้ี ท่ยี งั ไม่ไดร้ บั เงนิ ของปี 25X2 บรษิ ทั ตะวันนา จากดั งบดลุ (บางสว่ น) ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25X2 สนิ ทรพั ย์ หนส้ี นิ และสว่ นของผถู้ อื หนุ้ ขายตามสัญญาผอ่ นชําระ กาํ ไรจากการขายตามสัญญาผอ่ นชําระรอตดั บัญชี ปี 25X2 384,000.- (288,000x20%) 57,600.- หกั ดอกเบยี้ ทีย่ งั ไมไ่ ดร้ บั เงนิ 96,000.- 288,000.- สาํ หรับการบันทกึ บัญชีในปี 25X3 เป็นตน้ ไป ก็ใช้หลกั เดยี วกบั ของปี 25X1 และ 25X2 4. ศพั ทบ์ ัญชี Annuity = วธิ ีคา่ รายปี Present Value Interest Factor = ตารางปัจจัยดอกเบยี้ Sum of the Digits = วธิ ผี ลรวมตวั เลข Unearned Interest = ดอกเบีย้ ที่ยงั ไม่ได้รับเงิน

สาขาวิชา : การบัญชี ใบทดสอบ หนา้ ท่ี ชอื่ วชิ า : การบญั ชชี น้ั สูง 1 รหสั วชิ า 30201-2005 แผน่ ที่ 1/2 98 งาน : ดอกเบ้ยี ที่เกดิ จากการเชา่ ซ้ือและการขายผอ่ นชาํ ระ คาช้ีแจง จงเลือกคาตอบทถี่ ูกต้องทีส่ ดุ เพียงคาตอบเดียว 1. สตู รในการคาํ นวณหาดอกเบ้ียคือข้อใด ก. เงนิ ตน้ X อัตราดอกเบี้ย ข. เงินตน้ X อตั ราดอกเบย้ี ค. เงนิ ต้น X ระยะเวลา ง. เงนิ ตน้ X อตั ราดอกเบ้ีย จ. เงนิ ต้น X อัตราดอกเบ้ีย X ระยะเวลา ระยะเวลา 2. เงนิ งวดคํานวณได้จากอะไร ก. เงนิ ต้น + ดอกเบ้ีย ข. เงนิ ตน้ – ดอกเบยี้ ค. เงินตน้ – เงินดาวน์ ง. เงินตน้ + เงินดาวน์ จ. เงินต้น + เงินงวด 3. ดอกผลเชา่ ซ้อื หมายถงึ ขอ้ ใด ก. ดอกผลเช่าซ้อื ทย่ี ังไมร่ บั รู้เป็นรายได้ ข. ดอกเบีย้ รับทค่ี วรได้ ค. เงินทผ่ี เู้ ชา่ ซ้ือให้เปน็ ค่าตอบแทนการผ่อนชําระ ง. ดอกผลเช่าซื้อคาํ นวณเปน็ ร้อยละต่อปี จ. เงินงวดทต่ี ้องชําระ 4. มถิ ุนายน ขายสินค้าโดยผอ่ นชําระในราคา 40,000 บาท ราคาทนุ 20,000 บาท โดยชําระเงินดาวนท์ นั ที 5,000 บาท ท่ีเหลือใหผ้ อ่ นชาํ ระเปน็ งวดทุก 2 เดอื น รวม 4 งวด โดยคดิ ดอกเบยี้ 12% ตอ่ ปี กําหนดใหเ้ งนิ ตน้ เท่ากัน โดยบนั ทกึ ไว้ เปน็ ดอกเบ้ียท่ยี งั ไมไ่ ด้รับเงินในวนั ท่ขี าย ดอกเบยี้ ทั้งหมดเท่ากบั เท่าไร ก. 2,300 บาท ข. 1,600 บาท ค. 1,750 บาท ง. 3,200 บาท จ. 1,400 บาท 5. ความหมายของดอกเบย้ี จากการเชา่ ซ้ือตรงกบั ขอ้ ใด ก. เงินทผี่ ู้เช่าซื้อใหเ้ ป็นค่าตอบแทนจากการเช่าซอ้ื ซึ่งผูข้ ายถือเป็นรายได้ของผู้ขายทันที ข. เงนิ ท่ีผู้เช่าซ้ือให้เปน็ ค่าตอบแทนจากการเช่าซ้ือ ซง่ึ ผ้ขู ายยังไม่ถือเป็นรายได้ของผู้ขายทนั ที ค. เงนิ วางเรม่ิ แรกที่ผู้เช่าซ้อื ให้แกผ่ ู้ขาย ง. เงนิ งวดแรกที่ผู้เช่าซื้อชาํ ระให้แก่ผ้ขู าย จ. เงนิ วางเรมิ่ แรกและเงนิ ต้น 6. เงินท่ีผ้ผู อ่ นชําระให้เปน็ ค่าตอบแทนการผ่อนชําระ หมายถึงข้อใด ก. อัตราดอกผลผอ่ นชาํ ระ ข. ดอกผลผ่อนชาํ ระ ค. ดอกผลผอ่ นชําระรอการตัดบัญชี ง. ดอกเบี้ยรบั จ. กําไรขั้นต้น 7. กจิ การแห่งหน่งึ ขายรถบรรทุก 1 คันราคา 800,000 บาท ราคาทนุ 480,000 บาท เมื่อวันที่ 1 มกราคม 2546 ซึง่ เป็น วนั ท่สี ญั ญาในวันน้ีลูกคา้ ไดว้ างเงนิ ดาวนเ์ ป็นเงนิ 240,000 บาท ท่ีเหลอื ผ่อนชําระเป็นเวลา 10 ปี โดยชาํ ระทกุ ส้ินปี กิจการคิดดอกเบย้ี ในอตั รา 15% ตอ่ ปี จํานวนเงินต้นที่ต้องชําระเทา่ กับเทา่ ใด ก. 320,000 บาท ข. 480,000 บาท ค. 560,000 บาท ง. 800,000 บาท จ. 230,000 บาท

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบทดสอบ หนา้ ท่ี ช่ือวิชา : การบัญชชี ้นั สูง 1 รหสั วิชา 30201-2005 แผ่นท่ี 2/2 99 งาน : ดอกเบยี้ ท่ีเกดิ จากการเชา่ ซือ้ และการขายผอ่ นชําระ 8. กิจการแห่งหนงึ่ ขายรถถัง 1 คนั ราคา 2,000,000 บาท ราคาทนุ 1,800,000 บาท เมอ่ื วันที่ 1 มกราคม 2546 ซึ่งเปน็ วันที่ ทําสญั ญา ในวนั นลี้ กู คา้ ไดว้ างเงนิ ดาวน์ 25% ของราคาขายเหลือผอ่ นชาํ ระเป็นเวลา 5 ปี โดยชาํ ระทกุ สนิ้ ปี กจิ การคิด ดอกเบย้ี ในอตั รา 12% ต่อปี เงินดาวน์เป็นจํานวนเทา่ ใด ก. 50,000 บาท ข. 450,000 บาท ค. 240,000 บาท ง. 500,000 บาท จ. 540,000 บาท 9. ลูกหนีต้ ามสัญญาผ่อนชําระสทุ ธิ จํานวนท่แี สดงในงบดุลคํานวณจากขอ้ ใด ก. ลูกหนตี้ ามสญั ญาผอ่ นชาํ ระบวกเงินวางเริ่มแรก ข. ลูกหนีต้ ามสัญญาผ่อนชําระบวกดอกเบี้ยผ่อนชําระรอการตดั บัญชี ค. ลูกหน้ีตามสัญญาผ่อนชําระหกั เงินวางเริม่ แรก ง. ลูกหน้ีตามสัญญาผอ่ นชาํ ระหักดอกเบีย้ ผ่อนชาํ ระรอการตัดบัญชี จ. ลูกหนต้ี ามสัญญาผ่อนชําระบวกเงนิ งวด 10. การขายตามสัญญาผ่อนชาํ ระและดอกผลผอ่ นชาํ ระรอตัดบัญชี กรณีไมม่ ีเงนิ วางเริม่ แรกบันทึกบัญชีอย่างไร ก. เดบิต เงนิ สด ข. เดบติ ลกู หน้ีตามสัญญาผ่อนชาํ ระ ลูกหนีต้ ามสญั ญาผอ่ นชาํ ระ เครดิต ขายตามสัญญาผ่อนชาํ ระ เครดิต ขายตามสัญญาผ่อนชําระ ดอกผลผ่อนชาํ ระรอตดั บญั ชี ดอกผลผ่อนชาํ ระรอตดั บญั ชี ค. เดบติ ลูกหนตี้ ามสญั ญาผอ่ นชาํ ระ ง. เดบิต เงนิ สด เครดติ ขายตามสัญญาผ่อนชาํ ระ ลูกหนี้ตามสญั ญาผอ่ นชาํ ระ เครดติ ขายตามสัญญาผอ่ นชาํ ระ จ. เดบติ ลกู หนตี้ ามสัญญาผ่อนชาํ ระ ดอกผลผ่อนชาํ ระรอตดั บญั ชี เครดิต ขายตามสญั ญาผ่อนชาํ ระ 11. การขายตามสญั ญาผอ่ นชาํ ระ และดอกเบี้ยผ่อนชําระรอตดั บญั ชี กรณมี ีเงินวางเริม่ แรกบันทกึ บัญชอี ยา่ งไร ก. เดบิต เงินสด ข. เดบติ ลกู หนี้ตามสญั ญาผ่อนชาํ ระ ลกู หนตี้ ามสญั ญาผอ่ นชาํ ระ เครดติ ขายตามสัญญาผ่อนชําระ เครดิต ขายตามสญั ญาผอ่ นชาํ ระ ดอกผลผอ่ นชาํ ระรอตดั บญั ชี ดอกผลผอ่ นชาํ ระรอตดั บญั ชี ค. เดบิต ลูกหนตี้ ามสัญญาผ่อนชาํ ระ ง. เดบติ เงินสด เครดติ ขายตามสญั ญาผอ่ นชาํ ระ ลกู หน้ีตามสญั ญาผอ่ นชาํ ระ เครดิต ขายตามสัญญาผ่อนชาํ ระ จ. เดบติ ลกู หนต้ี ามสัญญาผอ่ นชาํ ระ ดอกผลผอ่ นชําระรอตดั บญั ชี เครดิต ขายตามสญั ญาผ่อนชําระ

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบเฉลยใบทดสอบ หนา้ ท่ี ชือ่ วิชา : การบัญชชี นั้ สงู 1 รหัสวชิ า 30201-2005 แผน่ ท่ี 1/1 100 งาน : ดอกเบ้ยี ทเี่ กดิ จากการเช่าซอ้ื และการขายผอ่ นชาํ ระ 1. สูตรในการคาํ นวณหาดอกเบ้ียคอื ขอ้ ใด คําตอบ : จ. เงนิ ตน้ X อตั ราดอกเบ้ีย X ระยะเวลา 2. เงินงวดคํานวณได้จากอะไร คาํ ตอบ : ก. เงินต้น + ดอกเบยี้ 3. ดอกผลเช่าซ้ือ หมายถึงข้อใด คําตอบ : ค. เงนิ ทผี่ ู้เชา่ ซอื้ ใหเ้ ป็นค่าตอบแทนการผอ่ นชําระ 4. มิถุนายน ขายสนิ คา้ โดยผ่อนชําระในราคา 40,000 บาท ราคาทนุ 20,000 บาท โดยชาํ ระเงินดาวนท์ ันที 5,000 บาท ทีเ่ หลือให้ผ่อนชําระเปน็ งวดทุก 2 เดอื น รวม 4 งวด โดยคิดดอกเบ้ีย 12% ต่อปี กาํ หนดให้เงินตน้ เท่ากนั โดยบันทึกไว้ เป็นดอกเบ้ียทย่ี งั ไมไ่ ด้รบั เงนิ ในวันทข่ี าย ดอกเบีย้ ท้ังหมดเทา่ กบั เท่าไร คาํ ตอบ : จ. 1,400 บาท 5. ความหมายของดอกเบ้ียจากการเชา่ ซ้ือตรงกบั ขอ้ ใด คําตอบ : ข. เงินทผี่ ู้เช่าซ้ือให้เปน็ คา่ ตอบแทนจากการเช่าซอ้ื ซงึ่ ผขู้ ายยังไมถ่ อื เปน็ รายได้ของผู้ขายทันที 6. เงนิ ทผ่ี ู้ผ่อนชําระให้เปน็ คา่ ตอบแทนการผ่อนชําระ หมายถึงขอ้ ใด คาํ ตอบ : ข. ดอกผลผอ่ นชําระ 7. กิจการแห่งหน่งึ ขายรถบรรทกุ 1 คนั ราคา 800,000 บาท ราคาทุน 480,000 บาท เมื่อวันที่ 1 มกราคม 2546 ซงึ่ เป็น วนั ท่สี ญั ญาในวนั น้ีลูกคา้ ได้วางเงินดาวนเ์ ปน็ เงนิ 240,000 บาท ท่ีเหลอื ผ่อนชําระเป็นเวลา 10 ปี โดยชําระทกุ สน้ิ ปี กิจการคดิ ดอกเบย้ี ในอตั รา 15% ตอ่ ปจี ํานวนเงินต้นท่ีต้องชําระเท่ากับเท่าใด คาํ ตอบ : ค. 560,000 บาท 8. กจิ การแห่งหนึง่ ขายรถถัง 1 คนั ราคา 2,000,000 บาท ราคาทุน 1,800,000 บาท เมือ่ วนั ท่ี 1 มกราคม 2546 ซ่ึงเปน็ วนั ที่ ทาํ สัญญา ในวนั นล้ี ูกคา้ ไดว้ างเงินดาวน์ 25% ของราคาขายเหลือผอ่ นชําระเปน็ เวลา 5 ปี โดยชําระทกุ สน้ิ ปี กิจการคดิ ดอกเบ้ียในอตั รา 12% ต่อปี เงนิ ดาวน์เปน็ จํานวนเท่าใด คําตอบ : ง. 500,000 บาท 9. ลูกหนีต้ ามสัญญาผอ่ นชําระสทุ ธิ จํานวนท่ีแสดงในงบดุลคาํ นวณจากขอ้ ใด คาํ ตอบ : ง. ลูกหนี้ตามสัญญาผ่อนชาํ ระหกั ดอกเบีย้ ผ่อนชาํ ระรอการตดั บัญชี 10. การขายตามสญั ญาผ่อนชําระและดอกผลผอ่ นชาํ ระรอตัดบัญชี กรณไี มม่ ีเงนิ วางเร่ิมแรกบันทึกบัญชอี ยา่ งไร คาํ ตอบ : ข. เดบติ ลูกหน้ีตามสญั ญาผ่อนชาํ ระ เครดิต ขายตามสัญญาผ่อนชาํ ระ ดอกผลผอ่ นชาํ ระรอตดั บัญชี 11. การขายตามสัญญาผ่อนชําระ และดอกเบี้ยผ่อนชําระรอตัดบัญชี กรณมี เี งินวางเริ่มแรกบนั ทึกบัญชอี ย่างไร คําตอบ : ก. เดบติ เงินสด ลกู หนีต้ ามสญั ญาผอ่ นชาํ ระ เครดิต ขายตามสญั ญาผ่อนชาํ ระ ดอกผลผอ่ นชาํ ระรอตดั บญั ชี

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบมอบหมายงาน หน้าท่ี ชือ่ วิชา : การบญั ชชี ัน้ สูง 1 รหัสวชิ า 30201-2005 แผน่ ที่ 1/1 101 งาน : ดอกเบีย้ ท่เี กดิ จากการเชา่ ซอื้ และการขายผ่อนชาํ ระ จุดประสงค์การมอบงาน 1. เพอื่ ให้ผเู้ รยี นมีความรับผดิ ชอบ 2. เพอ่ื ให้ผูเ้ รียนใชเ้ วลาว่างให้เกดิ ประโยชน์ แนวทางการปฏบิ ตั งิ าน ครมู อบหมายงาน นกั เรยี นค้นคว้า นักเรียนนาํ เสนอ นกั เรียนส่งผลงาน เป็นการบา้ น งานตนเอง ครใู หค้ ะแนน แหลง่ คน้ ควา้ หนงั สือเรียน ตําราเรยี น คาถาม/ปญั หา 1. ในการค้นควา้ งานนกั เรียนพบปัญหาอะไรบา้ ง 2. นกั เรยี นแก้ปัญหาอยา่ งไร 3. นกั เรยี นไดอ้ ะไรจากการไปคน้ ควา้ งาน กาหนดเวลาสง่ งาน ก่อนครสู อนคาบต่อไป

แผนการจดั การเรียนรู้ม่งุ เน้นสมรรถนะ หนว่ ยท่ี 5 รวม 16 ชัว่ โมง ชื่อหนว่ ย ระบบบญั ชที ี่ไมส่ มบูรณ์แบบ สอนคร้งั ที่ 15-18 เร่อื ง ระบบบญั ชที ่ไี มส่ มบรู ณแ์ บบ จาํ นวน 16 ชัว่ โมง 1. สาระสาคญั การบันทกึ บัญชีท่ไี มส่ มบูรณ์คือการบันทกึ รายการคา้ ไมค่ รบถว้ นตามระบบบัญชีคู่ และรวมถงึ ระบบ บัญชีเดี่ยว มขี ้อจํากดั คอื ไม่สามารถพิสูจนค์ วามถูกต้อง ทําใหไ้ ด้งบการเงนิ ทไี่ ม่สมบูรณ์ แตใ่ นบาง สถานการณก์ จิ การมคี วามจาํ เป็นตอ้ งใช้ จงึ ตอ้ งศกึ ษาเกย่ี วกบั สมุดบญั ชีทตี่ อ้ งใช้ วิธีการจัดทาํ งบการเงิน ทง้ั งบกําไรขาดทนุ และงบดุล ซึง่ มวี ิธกี ารที่แตกตา่ งจากการจดั ทําโดยระบบบัญชีคู่เปน็ อย่างมาก ตลอดจน การเปลี่ยนแปลงไปสรู่ ะบบบญั ชคี เู่ พ่อื ให้การจัดทําบัญชีได้รับการยอมรบั โดยทัว่ ไป 2. สมรรถนะประจาหนว่ ย บนั ทกึ บัญชีเมือ่ เปลย่ี นจากวธิ ีการบญั ชจี ากระบบบญั ชที ่ีไม่สมบูรณแ์ บบมาเป็นระบบบญั ชคี ไู่ ด้ 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 3.1 ดา้ นความรู้ 3.1.1 สรุปความหมาย และความสาํ คัญของระบบบญั ชที ่ีไม่สมบูรณแ์ บบได้ 3.1.2 คาํ นวณกาํ ไรขาดทุนโดยการเปรียบเทยี บทุนได้ 3.1.3 คาํ นวณกาํ ไรขาดทุนโดยวิเคราะห์รายละเอียดประกอบงบกําไรขาดทนุ ได้ 3.1.4 บอกศพั ท์บญั ชีได้ 3.2 ดา้ นทกั ษะ 3.2.1 บันทึกบญั ชีเม่ือเปลย่ี นจากวิธีการบญั ชีจากระบบบญั ชที ี่ไม่สมบรู ณ์แบบมาเป็น ระบบบัญชคี ู่ได้ 3.3 คณุ ลกั ษณะทพี่ งึ ประสงค์ 3.3.1 นกั ศกึ ษาเหน็ ความสาํ คัญและเขา้ ใจถงึ เหตผุ ลของการทาํ บัญชี 3.3.2 นกั ศึกษามีความรับผิดชอบต่อหน้าท่ี 3.4 การประยกุ ต์ 3D และนอ้ มนาํ หลกั ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง 3.4.1 ผเู้ รียนมกี ารทาํ เป็นข้ันตอน การทาํ ตามลําดบั ขั้น 3.4.2 ผ้เู รียนมีวนิ ัย มคี วามประหยัด 3.4.3 ผู้สอนสอดแทรกปรัชญาเกย่ี วกับความประหยดั อดออม

แผนการจดั การเรียนรมู้ งุ่ เนน้ สมรรถนะ หน่วยท่ี 5 ชื่อหนว่ ย ระบบบัญชีที่ไม่สมบรู ณแ์ บบ รวม 16 ชว่ั โมง สอนครง้ั ที่ 15-18 เร่ือง ระบบบัญชที ่ีไม่สมบูรณ์แบบ จํานวน 16 ชว่ั โมง 4. เน้อื หาสาระการเรียนรู้ 4.1 ความหมายของระบบบัญชที ไี่ มส่ มบรู ณแ์ บบ 4.2 ความสาํ คัญของระบบบญั ชที ี่ไม่สมบูรณ์แบบ 4.3 การคาํ นวณหากําไรขาดทนุ โดยการเปรยี บเทยี บทนุ 4.4 การคํานวณหากาํ ไรขาดทนุ โดยการวิเคราะห์รายละเอยี ดประกอบงบกําไรขาดทนุ 4.5 การเปล่ยี นวิธกี ารบญั ชจี ากระบบบญั ชีท่ีไม่สมบรณู ์แบบมาเปน็ ระบบบญั ชีคู่ 4.6 ศัพท์บญั ชี 5 กิจกรรมการเรยี นการสอน 5.1 ข้นั นาํ เขา้ สบู่ ทเรียน(M) นาํ เข้าสู่บทเรยี นโดยกลา่ วถงึ วงจรการดาํ เนนิ ธรุ กิจ 5.2 ขนั้ การจัดเรียนร(ู้ I) 5.2.1 ทาํ แบบประเมนิ ผลก่อนการเรยี น 5.2.2 ผู้สอนและผ้เู รยี นร่วมกนั อภปิ รายเร่ืองเกย่ี วกบั วงจรการดาํ เนนิ ธรุ กิจ 5.2.3 ผ้เู รยี นศึกษาใบความรู้ 5.3 ข้นั สรุป(A) 5.3.1 แบ่งกลุ่มผเู้ รยี นมารายงานหน้าช้นั เรยี น 5.4 การวัดผลและประเมนิ ผล(P) 5.4.1 การสงั เกต  ความตัง้ ใจและสนใจของผู้เรยี น  ความรว่ มมือในการอภิปราย  การแสดงความคิดเห็นอยา่ งมีเหตุผล 5.4.2 การตรวจผลงานภาคปฏบิ ัติ  กจิ กรรมตรวจสอบความเข้าใจ  แบบทดสอบเพอื่ ประเมินผลหลงั การเรียนรู้ 5.4.3 การทดสอบดว้ ยวาจาและขอ้ เขียน  ตรวจแบบทดสอบ ไม่น้อยกว่ารอ้ ยละ 60  ตั้งคาํ ถามใหต้ อบและอธบิ าย ไมน่ ้อยกว่าร้อยละ 80

แผนการจดั การเรยี นรมู้ ุ่งเน้นสมรรถนะ หนว่ ยที่ 5 ชื่อหน่วย ระบบบัญชีท่ไี ม่สมบรู ณ์แบบ รวม 16 ช่วั โมง สอนครง้ั ท่ี 15-18 เรื่อง ระบบบัญชีทีไ่ มส่ มบรู ณ์แบบ จํานวน 16 ชวั่ โมง 6. สือ่ การการเรยี นรู้/แหลง่ การเรียนรู้ 6.1 สือ่ ส่ิงพิมพ์ หนงั สอื เรยี นวิชา : ของสํานักพมิ พ์เอมพนั ธ์ 7. เอกสารประกอบการจดั การเรยี นรู้ (ใบความรู้ ใบงาน ใบมอบหมายงาน ฯลฯ) 7.1 ใบความรู้ 7.2 ใบทดสอบ 7.3 ใบสัง่ งาน 8. การบรู ณาการ/ความสัมพันธ์กับวิชาอน่ื 8.1 วิชาภาษาไทย เกยี่ วกับการใช้ภาษาด้านการพูด การอา่ น และการเขยี น 8.2 วิชาคณติ ศาสตร์ เกย่ี วกบั การคํานวณ 8.3 วชิ าภาษาอังกฤษ ด้านคาํ ศัพทท์ างบัญชี 9. การวัดผลและประเมินผล 9.1 วธิ กี าร ดาํ เนินการวัดผลในช่วงเวลา (1) กอ่ นเรียน โดยใช้แบบทดสอบก่อนเรยี น (2) ระหว่างเรยี น โดยการถามตอบและการสงั เกตการณ์ปฏบิ ัติงาน (3) หลังเสรจ็ สิ้นการเรยี น โดยทาํ แบบทดสอบ 9.2 เกณฑ์การประเมนิ (1) ผเู้ รียนมีเวลาเรียนไม่นอ้ ยกวา่ ร้อยละ 80 (2) ผู้เรยี นมคี ะแนนจากแบบทดสอบหลังเรียนร้อยละ 80 (3) ผเู้ รยี นบนั ทึกบญั ชีการซือ้ ขายสินค้าสมบรู ณแ์ ละถกู ตอ้ งทุกครัง้

แผนการจดั การเรียนรมู้ งุ่ เนน้ สมรรถนะ หนว่ ยท่ี 5 ชอ่ื หนว่ ย ระบบบญั ชที ่ไี มส่ มบรู ณ์แบบ รวม 16 ช่วั โมง สอนครั้งท่ี 15-18 เร่อื ง ระบบบัญชที ไ่ี ม่สมบรู ณ์แบบ จํานวน 16 ช่วั โมง 10. บันทกึ หลงั การเรียนรู้ 10.1 ผลการใช้แผนการจดั การเรียนรู้ 1. เนอ้ื หาสอดคล้องกับจดุ ประสงคเ์ ชิงพฤติกรรม 2. สามารถนาํ ไปใช้ปฏบิ ตั ิการสอนไดค้ รบตามกระบวนการเรียนการสอน 3. ส่อื การสอนเหมาะสมดี 10.2 ผลการเรียนรขู้ องผู้เรยี น 1. นกั ศึกษาสว่ นใหญ่มีความสนใจใฝร่ ู้ เขา้ ใจในบทเรียนรว่ มกัน อภิปราย ตอบคําถาม ในกลุ่ม และร่วมกนั แสดงความคดิ เหน็ 2. นกั ศึกษากระตือรอื ร้นและรับผิดชอบในการทาํ งานกล่มุ เพ่อื ใหง้ านสาํ เรจ็ ทนั เวลา ทกี่ าํ หนด 10.3 แนวทางการพฒั นาคณุ ภาพการเรยี นรู้ 1. สอนเน้อื หาไดค้ รบตามหลักสูตร 2. แผนการสอนและวิธกี ารสอนครอบคลมุ เน้ือหาการสอนทําให้ผู้สอนสอนไดอ้ ยา่ งม่ันใจ 3. สอนได้ทนั ตามเวลาทก่ี ําหนด ……………………………………………… ผู้บนั ทกึ การสอน

สาขาวิชา : การบญั ชี ใบความรู้ หน้าท่ี ชอ่ื วชิ า : การบญั ชีชน้ั สงู 1 รหสั วชิ า 30201-2005 แผน่ ที่ 1/35 106 งาน : ระบบบญั ชีทไี่ มส่ มบูรณ์แบบ จดุ ประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม 1. สรุปความหมาย และความสําคญั ของระบบบัญชที ่ไี มส่ มบรู ณ์แบบได้ 2. สรปุ ความหมาย และความสําคัญของระบบบัญชีท่ีไมส่ มบูรณ์แบบได้ 3. คํานวณกําไรขาดทุนโดยการเปรียบเทียบทนุ ได้ 4. คาํ นวณกําไรขาดทุนโดยวเิ คราะหร์ ายละเอียดประกอบงบกําไรขาดทุนได้ 5. บนั ทกึ บัญชีเมื่อเปลี่ยนจากวิธีการบัญชจี ากระบบบัญชีทีไ่ มส่ มบูรณ์แบบมาเปน็ ระบบบญั ชีคู่ได้ 6. บอกศพั ท์บญั ชไี ด้ เนอ้ื หาสาระ 1. ความหมายของระบบบญั ชที ่ีไมส่ มบรู ณ์แบบ สภาวิชาชีพบัญชี ในพระบรมราชปู ถัมภ์ (2554) กล่าวถึง หลกั การบนั ทกึ รายการทางบญั ชี (Recording transaction) วา่ แบง่ เปน็ 2 ระบบ ดังน้ี 1. ระบบบญั ชีเด่ยี ว (Single – Entry Bookkeeping or Single – Entry System) เปน็ วธิ กี ารบันทึกบัญชี เพียงด้านเดียวเท่านน้ั คือ ด้านเดบิต หรือ ดา้ นเครดิต ระบบบญั ชีเดยี่ วน้ีจะบันทกึ เฉพาะรายการในบัญชีเงินสด หรอื บัญชี ทส่ี าํ คัญบางบัญชี เชน่ บญั ชีลกู หน้หี รอื บัญชเี จ้าหน้เี ทา่ น้ัน โดยไมไ่ ด้ใช้การบันทึกรายการตามระบบบัญชคี ทู่ ่ตี อ้ งบนั ทกึ รายการบญั ชีทงั้ ด้านเดบิตและเครดิต การบันทกึ บญั ชีตามระบบบญั ชีเด่ียวนนี้ ยิ มใชใ้ นกจิ การขนาดเลก็ ทเ่ี จ้าของเป็นผู้ ควบคมุ และจดบนั ทกึ เอง สําหรับธรุ กิจขนาดย่อมข้ึนไป ไมค่ วรนําระบบบัญชเี ด่ยี วมาใช้ เนอื่ งจากจะมปี ัญหาในการเกบ็ ข้อมลู การตรวจสอบความถกู ต้องของขอ้ มูลทางการบัญชี และการจดั ทํางบการเงนิ 2. ระบบบัญชีคู่ (Double – Entry Bookkeeping or Double – Entry System) เป็นวธิ ีการทใี่ ชป้ ฏิบตั ิใน การบนั ทึกรายการบญั ชีตา่ งๆ ประกอบด้วยรายการในสมุดรายวนั ท่ัวไป รายการในสมุดบัญชีแยกประเภท ตลอดจน เอกสารหลกั ฐานการบนั ทึกเหล่านม้ี รี ะบบ และประเพณีปฏิบัตติ า่ งๆ ซง่ึ อาจใช้ได้กบั ทง้ั กจิ การขนาดเล็ก และขนาดใหญ่ ทัง้ น้เี พอ่ื วัตถปุ ระสงคท์ ่จี ะทําให้สามารถเสนอรายงานทางการเงินได้ถูกต้องตามทีส่ มควร และทนั ต่อเหตกุ ารณ์ การบันทกึ บญั ชตี ามระบบบัญชีคแู่ ตล่ ะรายการจะเก่ียวข้องกบั บญั ชีสองด้าน คอื บนั ทกึ ดา้ นเดบติ บญั ชีหนง่ึ และบนั ทกึ ด้านเครดติ ใน อีกบัญชีหนง่ึ ด้วยจาํ นวนเงนิ ท่เี ท่ากัน และจะมีผลทาํ ใหเ้ กดิ ดุลข้ึนในตวั เอง และในขณะเดยี วกนั กจ็ ะทําให้ผลรวมของยอด บญั ชที ี่เกดิ จากทกุ รายการรวมกนั แลว้ ไดค้ ่าเปน็ ศูนย์ น่นั กค็ ือ ผลรวมของยอดดลุ เดบิตเทา่ กับผลรวมยอดดลุ เครดิต การ จัดทาํ รายละเอียดของยอดบัญชตี ่างๆ ประกอบกันเป็นยอดรวมท้ังส้ิน เรียกว่า “งบทดลอง” การบนั ทึกบญั ชีท่ีไมส่ มบรู ณ์ (Incomplete Records) หมายถึง การบนั ทกึ รายการคา้ ไม่ครบถ้วนตามระบบ บญั ชคี ู่ และยงั รวมถงึ การท่กี จิ การบันทึกแบบระบบบัญชีเดย่ี ว คือบนั ทกึ เฉพาะรายการในบัญชเี งนิ สด มบี ญั ชลี กู หนี้ และ เจ้าหน้ีเท่านน้ั ไม่มกี ารบันทกึ รายละเอียดใหท้ ราบว่ากาํ ไรหรอื ขาดทนุ ของกิจการมาจากรายการใดบ้าง

สาขาวชิ า : การบญั ชี ใบความรู้ หน้าที่ ชื่อวิชา : การบัญชชี ้นั สูง 1 รหสั วิชา 30201-2005 แผ่นท่ี 2/35 107 งาน : ระบบบัญชีท่ีไมส่ มบูรณ์แบบ ลักษณะของการบันทึกบญั ชีท่ไี มส่ มบรู ณ์ มีดงั น้ี 1. มีการบันทึกรายการคา้ ไมค่ รบถ้วนตามระบบบัญชีคู่ 2. ใช้ระบบบัญชเี ดยี่ ว หรอื บัญชขี าเดยี ว 3. บนั ทึกรายรบั แยกออกจากรายจา่ ย (ใชเ้ กณฑ์เงินสด) หรือบันทึกรายไดแ้ ยกออกจากคา่ ใชจ้ า่ ย (ใชเ้ กณฑค์ งค้าง) 4. มกั ใช้ในกิจการทมี่ รี ายการคา้ ไมม่ าก หรอื ไม่เห็นความจาํ เป็นในการบันทึกไวอ้ ย่างละเอียดหรือผู้จดบันทึก ไม่มคี วามรู้ทางบัญชี ข้อบกพรอ่ งจากการใช้ระบบบญั ชีท่ไี มส่ มบูรณ์แบบ ในการใชร้ ะบบบัญชที ี่ไม่สมบูรณแ์ บบ ผบู้ ันทึกบัญชอี าจไมม่ ีความร้ดู า้ นบญั ชีมากเท่าใด ดังนัน้ จึงมี ขอ้ บกพร่องหลาย ๆ ด้านด้วยกนั เช่น 1. เมอ่ื รายการค้าเกดิ ขึน้ และบันทกึ รายการในสมุดรายวนั ท่วั ไปแล้ว อาจจะไม่มีการผ่านรายการไปยังบัญชี แยกประเภท ยกเว้นบญั ชลี กู หน้ี และบัญชเี จา้ หนเ้ี ท่านน้ั 2. การบนั ทึกรายการเกย่ี วกบั สินทรพั ย์ และหนสี้ ินอ่นื ๆ อาจจะไมไ่ ดบ้ ันทึกไวเ้ ลย แต่ถา้ ต้องการทราบวา่ สนิ ทรัพย์ และหน้สี ินดงั กล่าวน้นั มีจํานวนเทา่ ใดกส็ ามารถดไู ด้จากสมดุ เงนิ สด และสมดุ รายวนั ท่วั ไป 3. ไมม่ ีการเปิดบญั ชีแยกประเภทรายได้ และค่าใช้จ่าย จงึ มผี ลทาํ ใหก้ จิ การไมส่ ามารถจดั ทํางบทดลอง โดย เกบ็ ยอดคงเหลือจากบญั ชแี ยกประเภทได้ 4. การบนั ทึกรายการที่ไม่เก่ียวกับเงนิ สด เช่น การซอื้ สนิ คา้ เปน็ เงินเช่ือ ขายสินคา้ เปน็ เงนิ เช่ือ อาจจะใช้วธิ ี บนั ทึกความทรงจํา และเม่อื จา่ ยชาํ ระหน้ีหรือชาํ ระหนจี้ ะบันทกึ เป็นรายการซื้อขายเปน็ เงนิ สด สมุดทีใ่ ช้ในการบนั ทึกบญั ชี สมดุ ที่ใชใ้ นการบันทกึ บัญชีในระบบบญั ชีที่ไม่สมบูรณแ์ บบ ไดแ้ ก่ 1. สมุดเงินสด ใชบ้ ันทึกรายการเก่ียวกบั การรับ-จ่ายเงนิ และแสดงยอดเงินคงเหลือ 2. สมดุ บญั ชแี ยกประเภท จะมบี ัญชีไมค่ รบทกุ หมวด ปกติจะมีบัญชแี ยกประเภทลูกหน้บี ัญชแี ยกประเภท เจ้าหนีเ้ ท่าน้ัน ไม่มีบญั ชีแยกประเภทรายได้ บญั ชีแยกประเภทค่าใชจ้ า่ ย 3. สมุดรายวันทั่วไปใช้บนั ทกึ รายการทไ่ี ม่เกยี่ วกับเงินสด เชน่ ซอื้ สินค้าเป็นเงนิ เช่อื ขายสินคา้ เปน็ เงินเชอ่ื โดยทั่วไปแล้ว กิจการที่บนั ทึกบัญชตี ามระบบบญั ชีทไี่ มส่ มบรู ณ์แบบ จะตอ้ งมีสมุดบญั ชีใช้ในการจดั ทาํ งบการเงนิ

สาขาวิชา : การบัญชี ใบความรู้ หนา้ ที่ ชอ่ื วชิ า : การบญั ชชี ัน้ สูง 1 รหัสวิชา 30201-2005 แผ่นที่ 3/35 108 งาน : ระบบบญั ชที ีไ่ มส่ มบรู ณแ์ บบ 2. ความสาคญั ของระบบบัญชีท่ีไมส่ มบรู ณแ์ บบ ถึงแมผ้ ู้จัดการทาํ บญั ชีจะบันทกึ บัญชที ี่ไมส่ มบรู ณ์แบบ แต่เม่อื ถงึ วนั ส้นิ งวดบัญชี ผ้จู ดั ทาํ บัญชกี จ็ ะจัดทํางบการเงนิ ตามระบบบัญชที ่ไี ม่สมบูรณแ์ บบ เช่นเดยี วกบั ระบบบัญชีคู่ ซึง่ งบการเงินในระบบบัญชไี มส่ มบรู ณแ์ บบ ประกอบไปด้วย 1. งบดลุ (Balance Sheet) หรอื บางคร้ังเรียกวา่ งบแสดงฐานะการเงิน(Statement of Affairs) 2. งบกาํ ไรขาดทนุ (Profit and Loss Statement or Income Statement) การจัดทางบดลุ งบดุล เปน็ งบหรอื รายงานฐานะทางการเงินของกจิ การ ณ วนั ใดวนั หน่งึ เพ่ือให้ทราบว่ากิจการมีสนิ ทรพั ย์ หนี้สิน และสว่ นของเจ้าของเทา่ ใด ในระบบบัญชีที่ไม่สมบรู ณแ์ บบนน้ั กจิ การไม่บันทกึ รายการเก่ียวกบั สนิ ทรัพย์ หน้ีสนิ และส่วนของเจา้ ของ ในบัญชแี ยกประเภทอย่างสมบูรณ์ ดังนนั้ การจดั ทาํ งบดลุ จงึ ตอ้ งอาศยั การรวบรวมเอกสารหลักฐาน ตา่ ง ๆ จากที่อืน่ ที่นอกเหนือจากน้นั ดไู ด้จากหลกั ฐานพร้อมการบันทึกบัญชีตามระบบบัญชีเดยี วดังน้ี 1. เงินสด ได้จากการตรวจนบั เปรยี บเทยี บกบั ยอดคงเหลือในสมุดเงินสด 2. เงินฝากธนาคาร ได้จากใบแจง้ ยอดเงนิ ฝากธนาคาร (Bank Statement) เปรียบเทียบกับยอดคงเหลอื ตามต้นขว้ั เช็ค หรอื ยอดในสมุดเงนิ สด 3. ลูกหนี้ ไดจ้ ากการรวมยอดบิลคา้ งชาํ ระจากลกู หนี้เปรยี บเทียบกับบญั ชีแยกประเภทลูกหนี้ 4. ตวั๋ เงนิ รบั ไดจ้ ากการตรวจนับตั๋วเงนิ ในมือของกิจการเปรยี บเทยี บกบั ผูท้ ีม่ สี ทิ ธิรับเงินตามตั๋ว 5. สนิ คา้ คงเหลือ ไดจ้ ากการตรวจนบั และตรี าคา 6. รายไดค้ ้างรับ ไดจ้ ากการสอบถามเจา้ ของกิจการ และสงั เกตรายการรบั เงนิ รายได้ค้างครัง้ สดุ ท้ายวา่ จะมี รายไดค้ า้ งรับในวันท่ีทํางบดุลน้ันหรอื ไม่ 7. ค่าใช้จา่ ยลว่ งหน้า ไดจ้ ากการสอบถามเจ้าของกิจการ และสงั เกตการจ่ายเงนิ วา่ มีส่วนไหนที่เป็นของงวดบัญชีต่อไปหรอื ไม่ 8. ทดี่ ิน อาคาร และอปุ กรณ์ ได้จากทะเบียนสินทรพั ย์ 9. เจ้าหนี้ ไดจ้ ากการรวบรวมยอดบลิ ค้างชาํ ระเปรียบเทียบกับบัญชีแยกประเภทเจา้ หน้ี 10. ตัว๋ เงนิ จ่าย ไดจ้ ากการสอบถามเจ้าของกจิ การหลักฐานการซ้อื ต่าง ๆ 11. ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย ได้จากการสอบถามเจา้ ของกจิ การ และการสงั เกตการจา่ ยเงินครั้งสดุ ท้าย 12. รายได้รับลว่ งหนา้ ได้จากการดูรายการรบั เงินวา่ มีสว่ นใดเป็นของงวดบัญชีตอ่ ไป 13. เงนิ กู้ ดูจากสัญญา และสอบถามจากเจา้ ของกิจการ 14. ทนุ ไดจ้ ากการคํานวณจากสมการบัญชี งบกาไรขาดทนุ (Profit and Loss Statement or Income Statement) งบกาํ ไรขาดทนุ เปน็ งบทแ่ี สดงถงึ ผลการดาํ เนินงานของกจิ การในรอบระยะเวลาบัญชีหนึง่ ทาํ ใหก้ จิ การทราบ วา่ กิจการมีกําไรหรือขาดทนุ ซงึ่ ประกอบดว้ ย รายได้ และคา่ ใชจ้ า่ ย

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบความรู้ หน้าที่ ช่ือวชิ า : การบญั ชชี นั้ สูง 1 รหสั วิชา 30201-2005 แผ่นที่ 4/35 109 งาน : ระบบบญั ชที ่ไี มส่ มบรู ณ์แบบ วธิ กี ารหากาไรในระบบบัญชที ีไ่ มส่ มบรู ณแ์ บบอาจทาได้ 2 วธิ ี คือ 1. การคํานวณหากําไรขาดทุนโดยการเปรียบเทยี บทนุ 2. การคํานวณหากาํ ไรขาดุทนโดยการวิเคราะห์รายละเอียดประกอบงบกําไรขาดทุน 3. การคานวณหากาไรขาดทนุ โดยการเปรียบเทยี บ การคาํ นวณหากาํ ไรขาดทุนโดยการเปรยี บเทยี บทนุ กค็ ือการเปรียบเทยี บทนุ ต้นงวดกับทุนปลายงวด และ จะตอ้ งพจิ ารณาในระหวา่ งงวดดว้ ยว่าทนุ ของกจิ การมีการเปลีย่ นแปลงเพม่ิ ขนึ้ หรอื ลดลง สว่ นที่ทาให้ทนุ เพ่มิ ขน้ึ ไดแ้ ก่ การเพม่ิ ทนุ ดอกเบ้ียทนุ (ถา้ มี) เปน็ ตน้ ส่วนทท่ี าใหท้ ุนลดลง ได้แก่ เงินถอน (ถอนใช้สว่ นตวั ) ถอนทุน เป็นต้น ขอ้ มูลที่จะต้องทราบในการคาํ นวณหากําไรขาดทุนโดยการเปรยี บเทียบทนุ 1. ทุนตน้ งวด และทุนปลายงวด 1.1 ทนุ ตน้ งวด ได้จากงบดลุ ของปกี อ่ นยกมาปัจจบุ นั และทุนปลายงวดไดจ้ ากงบดุลตอนสน้ิ งวดของงวด ปจั จบุ นั หรือ 1.2 ทนุ ตน้ งวด และทนุ ปลายงวดหาไดจ้ ากสมการบัญชี ดังน้ี สินทรพั ย์ = หนีส้ ิน + สว่ นของเจ้าของ (ทนุ ) สว่ นของเจา้ ของ (ทนุ ) = สนิ ทรัพย์ - หน้ีสิน 2. ในระหวา่ งงวดมีรายการเก่ียวกับการเพิ่มทุน การถอนทุน ฯลฯ ทท่ี ําให้ทุนเปลี่ยนแปลงไปในทางท่ี เพมิ่ ขึ้นหรอื ลดลงหรอื ไม่ ซึ่งดไู ดจ้ ากในสมุดเงินสด ตวั อยา่ งการคาํ นวณหากาํ ไรขาดทุนโดยการเปรียบเทียบทนุ กรณที ่ี 1 หาทนุ ปลายงวด และทุนต้นงวด และนาํ มาเปรยี บเทียบจะไดเ้ ปน็ กาํ ไรสทุ ธิ ทนุ ปลายงวด = สนิ ทรพั ย์ปลายงวด - หน้ีสนิ ปลายงวด ทุนต้นงวด = สนิ ทรัพยต์ น้ งวด - หน้สี นิ ต้นงวด กาํ ไรสุทธิ = ทนุ ปลายงวด - ทนุ ตน้ งวด ตวั อยา่ งที่ 1 รา้ น ก มีทรพั ยส์ นิ และหนส้ี ินดงั นี้ 1 ม.ค. 25X1 (บาท) 31 ธ.ค. 25X1 (บาท) สนิ ทรัพย์ 300,000.- 650,000.- หนส้ี ิน 170,000.- 250,000.- ใหท้ า คํานวณกําไรขาดทุนชองปี 25X1 โดยวิธกี ารเปรียบเทียบทุน

สาขาวิชา : การบัญชี ใบความรู้ หน้าที่ ช่ือวชิ า : การบัญชชี ั้นสงู 1 รหสั วิชา 30201-2005 แผน่ ที่ 5/35 110 งาน : ระบบบญั ชที ่ไี มส่ มบูรณ์แบบ การคานวณ ทนุ = สนิ ทรัพย์ - หนส้ี นิ ทนุ 1 ม.ค. 25X1 = 250,000 - 120,000 = 130,000 บาท ทนุ 31 ธ.ค. 25X1 = 420,000 - 200,000 = 220,000 บาท กําไรสทุ ธิ 25X1 = ทนุ 31 ธ.ค. 25X1 - ทนุ 1 ม.ค. 25X1 = 220,000 - 130,000 = 90,000 บาท ตัวอย่างท่ี 2 นายพอเพยี ง ไดด้ าํ เนนิ กจิ การค้ามาต้ังแตป่ ี 25X1 กิจการมีสนิ ทรพั ย์ และหน้สี ินปี 25X2 ดังนี้ 1 ม.ค. 25X2 31 ธ.ค. 25X2 (บาท) (บาท) เงินสด 12,000.- 15,000.- ลกู หนี้ 4,000.- 6,000.- ต๋ัวเงนิ รับ 3,000.- 1,000.- เครอื่ งตกแตง่ 2,500.- 2,500.- ค่าเสอ่ื มราคาสะสม-เคร่อื งตกแตง่ 250.- 500.- เจา้ หน้ี 14,000.- 12,000.- ใหท้ า คํานวณกําไรขาดทุนปี 25X2 โดยวิธกี ารเปรยี บเทยี บทุน การคานวณ ทนุ = สินทรัพย์ - หนส้ี นิ ทนุ 1 ม.ค. 25X2 = (เงินสด+ลกู หน้ี+ตว๋ั เงินรบั +เคร่ืองตกแต่ง-ค่าเสอื่ มราคาสะสมเครือ่ งตกแตง่ ) - เจ้าหน้ี = (12,000+4,000+3,000+2,500)-14,000 = 7,250 บาท ทนุ 31 ธ.ค. 25X2 = (เงินสด+ลูกหน้ี+ตัว๋ เงนิ รับ+เคร่ืองตกแตง่ -คา่ เส่ือมราคาสะสมเครอื่ งตกแต่ง) - เจา้ หน้ี = (15,000+6,000+1,000+2,500-500)-12,000 = 12,000 - 7,250 = 4,750 บาท กรณที ี่ 2 ในระหว่างงวดมกี ารเปล่ยี นแปลงทุนเกี่ยวกับการเพมิ่ ทุน การถอนทุน และเงินถอน (ถอนใช้สว่ นตวั ) สามารถคาํ นวณกาํ ไรขาดทนุ ไดด้ ังน้ี

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบความรู้ หนา้ ท่ี ชือ่ วิชา : การบัญชชี ั้นสงู 1 รหสั วิชา 30201-2005 แผน่ ที่ 6/35 111 งาน : ระบบบญั ชีที่ไม่สมบูรณแ์ บบ ทนุ ปลายงวด XX บวก ถอนทุน XX เงินถอน (ถอนใช้สว่ นตัว) XX XX รวม XX หกั ทนุ ต้นงวด XX เพ่ิมทนุ XX XX กาํ ไรสุทธิ (ขาดทุนสทุ ธิ) XX ถา้ ผลรวมของทุนปลายงวดมากกว่าผลรวมของทุนตน้ งวด แสดงว่ากาํ ไรสทุ ธิ แต่ถ้าผลรวมของทุน ปลายงวดน้อยกวา่ ผลรวมของทนุ ตน้ งวดแสดงว่าขาดทนุ สุทธิ ตวั อยา่ งที่ 3 ร้านโชคดี เร่มิ ดําเนินกจิ การเม่อื วันท่ี 1 มกราคม 25X2 โดยนําเงนิ สดมาลงทุนจํานวน 20,000 บาท และ เม่ือวนั ที่ 31 ธนั วาคม 25X2 มที ุนอยู่จํานวน 54,000 บาท และในระหว่างปีนายเองได้นาํ เงนิ มาลงทนุ เพ่มิ อีก 30,000 บาท และได้ถอนเงินไปใชส้ ่วนตวั จาํ นวน5,000 บาท ให้ทา คาํ นวณกําไรขาดทุนปี 25X2 โดยวิธีการเปรยี บเทยี บทนุ การคานวณ (บาท) ทุนปลายงวด 54,000.- บวก ถอนใชส้ ว่ นตัว 15,000.- รวม 69,000.- หกั ทนุ ตน้ งวด 20,000.- เพิ่มทุน 15,000.- 35,000.- กําไรสทุ ธิ 34,000.- ตัวอยา่ งท่ี 4 นายน้อย ไดก้ ําไรการคา้ ขายเครื่องเขยี นแบบพิมพ์อยยู่ ่านตลาดพงษ์เพชร นายนอ้ ย มคี วามรทู้ างบญั ชีบา้ ง เลก็ นอ้ ย จึงบันทึกรายการต่าง ๆ เอง ณ วันสน้ิ งวด นายน้อยต้องการจะทาํ งบการเงิน จงึ ไดจ้ า้ งนกั บญั ชมี าทําให้ เนอื่ งจากนายน้อยลงบัญชตี ามหลกั การบัญชีไม่ครบถ้วนนักบญั ชีได้รวบรวมเอกสารประกอบการบนั ทกึ บญั ชีท่ีนายน้อยได้ ทาํ ไวก้ ับการสอบถามจากนายน้อยซ่ึงไดข้ ้อมูลมาดังนี้ 31 ธ.ค. 25X1 31 ธ.ค. 25X2 สนิ ทรัพย์ (บาท) (บาท) เงินสด 6,400.- 15,000.- ต๋ัวเงนิ รับ 5,000.- 6,000.- ลูกหนี้ 12,000.- 9,000.- ดอกเบยี้ ค้างรับ 300.- 100.-

สาขาวิชา : การบญั ชี ใบความรู้ หน้าท่ี ช่ือวชิ า : การบญั ชีชนั้ สูง 1 รหสั วิชา 30201-2005 แผน่ ที่ 7/35 112 งาน : ระบบบญั ชที ่ีไมส่ มบูรณ์แบบ สินคา้ คงเหลอื 40,000.- 48,200.- 1,200.- วสั ดสุ ํานกั งาน 800.- - ค่าใชจ้ ่ายลว่ งหน้า 200.- 14,800.- 94,300.- เครอ่ื งตกแต่ง (สุทธิ) 15,500.- 18,000.- 80,200.- 500.- 270.- หนส้ี นิ 18,770.- เจ้าหน้ี 15,000.- 18,000.- 500.- เงนิ เดือนคา้ งจ่าย 400.- 270.- คา่ เช่ารบั ล่วงหนา้ - 75,530.- 94,300.- 15,400.- ขอ้ มูลเพม่ิ เติม ระหวา่ งปี 25X2 นายนอ้ ยไดถ้ อนเงนิ ไปใช้สว่ นตัว 4,000 บาท ให้ทา 1. คํานวณกําไรขาดทนุ ปี 25X2 โดยวธิ ีการเปรยี บเทียบทุน 2. งบดลุ ณ 31 ธนั วาคม 25X2 1. คานวณกาไรขาดทนุ ปี 25X2 โดยวธิ ีการเปรยี บเทยี บทนุ ทุน = สนิ ทรัพย์ – หนส้ี ิน ทนุ 1 ม.ค. 25X2 = 80,200 – 15,400 = 64,800 บาท ทนุ 31 ม.ค. 25X2 = 94,300 – 18,770 = 75,530 บาท กําไรสทุ ธิ = ทนุ ปลายงวด + ถอนใชส้ ่วนตัว – ทนุ ตน้ งวด = 75,530 + 4,000 – 64,800 = 14,730 บาท 2. งบดลุ ณ 31 ธันวาคม 25X2 ร้านนายนอ้ ย งบดุล ณ วนั ที่ 31 ธันวาคม 25X2 สนิ ทรพั ย์ หนส้ี นิ และสว่ นของเจา้ ของ เงินสด 15,000.- เจา้ หนี้ ตัว๋ รับเงิน 6,000.- เงินเดือนค้างจ่าย ลกู หน้ี 9,000.- ค่าเช่ารับล่างหน้า ดอกเบี้ยคา้ งรบั 100.- ทนุ ยกมา 64,800.- สินคา้ คงเหลอื 48,200.- บวก กําไรสทุ ธิ 14,730.- วสั ดุสํานักงาน 1,200.- รวม 79,530.- เครอื่ งตกแตง่ (สุทธ)ิ 14,800.- หัก เงนิ ถอน 4,000.- 94,300.-

สาขาวิชา : การบญั ชี ใบความรู้ หน้าท่ี ชือ่ วชิ า : การบัญชชี ั้นสงู 1 รหสั วชิ า 30201-2005 แผ่นที่ 8/35 113 งาน : ระบบบญั ชที ่ไี มส่ มบรู ณแ์ บบ 4. การคานวณหากาไรขาดทนุ โดยการวิเคราะหร์ ายละเอยี ดประกอบงบไรขาดทนุ จากการคาํ นวณกาํ ไรขาดทุนตามวธิ เี ปรยี บเทยี บทนุ ที่ได้กลา่ วไปแลว้ นนั้ จะไมอ่ าจทราบวา่ กาํ ไรขาดทุนของงวดบัญชที ่ี เกิดข้ึนมรี ายได้ และคา่ ใช้จา่ ยอะไรบา้ ง แต่ถ้ากจิ การต้องจัดทาํ งบกาํ ไรขาดทนุ เพือ่ แสดงใหเ้ ห็นรายได้ และคา่ ใชจ้ ่ายอยา่ ง ครบถ้วน ก็สามารถทําไดโ้ ดยการวเิ คราะห์รายได้ และค่าใช้จ่ายตา่ ง ๆ จากสมดุ เงนิ สด ยอดสนิ ทรัพย์ และหนสี้ นิ ที่ เปลย่ี นแปลงรวมทัง้ รายการเปล่ยี นแปลงอยา่ งอื่นประกอบดว้ ย ข้ันตอนต่าง ๆ เพื่อเตรียมการวเิ คราะหร์ ายละเอียดต่าง ๆ เก่ียวกับรายได้ และคา่ ใช้จ่าย 1. หายอดสินทรัพย์ และหน้ีสินประเภทต่าง ๆ ในวันส้ินงวดกอ่ น และส้ินงวดปัจจบุ นั ซึ่งได้ข้อมลู จากงบของงวด กอ่ น และจากการรวบรวมข้อมูลในงวดปจั จุบนั 2. จาํ แนกรายการรับจ่ายเงนิ สดตลอดปี ออกเปน็ รายละเอียดดา้ นการรับเงินสว่ นหนง่ึ และรายละเอียดดา้ นการ จา่ ยเงินอกี สว่ นหน่งึ ดงั น้ี คอื รายการรับเงิน จาแนกเป็น :- รายการจา่ ยเงนิ จาแนกเปน็ :- ขายสินค้าเปน็ เงินสด ซอ้ื สนิ คา้ เป็นเงินสด เก็บเงนิ จากลูกนี้ ชําระเงินให้เจา้ หน้ี เกบ็ เงนิ ตามตั๋วเงินรบั ชาํ ระเงินตามตั๋วเงนิ จ่าย รบั รายไดอ้ ื่น ๆ จา่ ยคา่ ใชจ้ ่ายตา่ ง ๆ จาํ หน่ายสนิ ทรัพย์อื่น ๆ ซอ้ื สินทรัพย์อ่นื ๆ รับเงนิ จากการกยู้ มื ชาํ ระหนเ้ี งนิ กู้ รับเงนิ ลงทนุ เพ่ิม เจา้ ของกจิ การถอนทนุ 3. รวบรวมรายละเอยี ดเกย่ี วกบั การเปล่ยี นแปลงของสินทรัพย์ และหน้ีสินอนั ไม่เกีย่ วกบั การจ่ายเงนิ สด ได้แก่ การ รบั คนื สนิ ค้า การตดั หนสี้ ญู การคิดค่าเส่อื มราคา เปน็ ตน้ การวิเคราะห์รายได้ และคา่ ใช้จ่าย การวเิ คราะหร์ ายได้ และคา่ ใช้จา่ ยต่าง ๆ เพอื่ ประกอบการจัดทํางบกําไรขาดทนุ มีรายการเก่ียวกับรายได้ และ ค่าใช้จา่ ยที่ตอ้ งคํานวณ ดังน้ี 1. การคํานวณยอดขาย 2. การคาํ นวณยอดซอ้ื 3. การคาํ นวณรายได้อื่นๆ (นอกจากยอดขาย) 4. การคํานวณคา่ ใช้จ่ายตา่ งๆ (นอกจากต้นทนุ ขาย) 5. การคํานวณหนีส้ งสยั จะสญู ของงวดปัจจบุ นั 6. การคาํ นวณวสั ดุใชไ้ ป 7. การคํานวณคา่ เส่ือมราคาของที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์

สาขาวิชา : การบัญชี ใบความรู้ หนา้ ท่ี ชือ่ วิชา : การบญั ชชี ้นั สงู 1 รหสั วิชา 30201-2005 แผ่นที่ 9/35 114 งาน : ระบบบัญชที ่ีไม่สมบูรณ์แบบ 1. การคานวณยอดขาย ยอดขาย ได้แก่ รวยไดจ้ ากการขายสนิ ค้าเป็นเงนิ สด และเป็นเงินเชื่อ ซึง่ ยอดขายสินค้าเป็นเงนิ สด สามารถทราบไดจ้ าการจาํ แนกรายการรบั จา่ ยเงนิ โดยดจู ากสมดุ เงินสดสาํ หรับยอดขายสนิ คา้ เป็นเงินเช่อื ต้องวิเคราะห์ จากรายการในบัญชลี ูกหน้ี และตั๋วเงนิ รบั การวเิ คราะห์จากบญั ชลี ูกหน้ี บญั ชลี ูกหนี้ ยอดยกมา (ลกู หนี้ต้นงวด) XX เกบ็ เงินจากลูกหนี้ XX ขายเช่ือ ? รบั คืนสนิ คา้ XX สว่ นลดจ่าย XX หน้สี ูญ XX ยอดยกไป (ลูกหนีป้ ลายงวด) XX XX XX จากการวเิ คราะห์ในบญั ชีลกู หน้ี และจากสมดุ เงินสดรับ สามารถคํานวณยอดขายทั้งสิ้นไดด้ ังนี้ (บาท) ขายเงินสด ( จากสมุดเงนิ สดรบั ) XX ขายเงนิ เชอื่ เกบ็ เงนิ จากลูกหนี้ XX รบั คืนสนิ คา้ XX สว่ นลดจ่าย XX + + หนี้สูญ XX ลูกหน้ปี ลายงวด XX รวมลูกหนีท้ ้ังสิ้น XX หกั เจ้าหนีต้ ้นงวด XX – XX ขายทัง้ ส้นิ XX ตัวอย่างท่ี 5 จากการวิเคราะหร์ ายการรบั จา่ ยเงิน และบญั ชีลกู หนี้ รวบรวมข้อมูลได้ดงั นี้ เงินจากการขายเงินสด 50,000 บาท เกบ็ เงนิ จากลูกหนไี้ ด้ 120,000 บาท ลูกหน้ีตน้ งวด 25,000 บาท ลกู หนี้ ปลายงวด 35,000 บาท ในระหว่างปีมีรายการรับคนื สนิ คา้ 2,000 บาท สว่ นลดจา่ ย 1,500 บาท และตัดลูกหน้เี ปน็ หนี้ สูญ 500 บาท การคาํ นวณยอดขายท้ังสนิ้ เป็น ดงั น้ี

สาขาวิชา : การบญั ชี ใบความรู้ หน้าท่ี ชือ่ วิชา : การบัญชชี ัน้ สูง 1 รหัสวชิ า 30201-2005 แผน่ ที่ 10/35 115 งาน : ระบบบญั ชที ีไ่ ม่สมบูรณ์แบบ บญั ชีลกู หนี้การคา้ เลขทีบ่ ญั ชี 103 หน้า เครดติ พ.ศ. 25X1 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.25X1 รายการ บัญชี บาท สต. เดือน วันท่ี บญั ชี บาท สต. เดอื น วันท่ี 120,000 - ยอดยกมา 25,000 - เก็บเงนิ จาก 2,000 - 1,500 - (ลูกหน้ตี ้นงวด) ลกู หนี้ 500 - 35,000 - ขายเช่ือ 134,000 - รับคืนสนิ คา้ 159,000 - ส่วนลดจา่ ย หน้ีสญู ยอดยกไป (ลูกหน้ีปลาย งวด) 159,000 - ขายท้ังสิน้ = ขายเงินสด + ขายเงินเชื่อ = 50,000 + 134,000 = 184,000 บาท หรืออาจแสดงการคาํ นวณดงั นี้ ขายเงินสด (จากสมดุ เงนิ สดรับ) 120,000.- (บาท) ขายเงินเชื่อ 2,000.- 50,000.- 1,500.- เก็บเงนิ จากลูกหน้ี 500.- 134,000.- รับคนื สนิ ค้า 35,000.- 184,000.- สว่ นลดจา่ ย หนีส้ ูญ 159,000.- ลกู หนี้ปลายงวด 25,000.- รวมลูกหน้ที ้ังสิน้ หกั เจา้ หนตี้ ้นงวด ขายท้งั สิ้น ถ้าในการจาํ แนกรายการรับจ่ายเงนิ สด ไมไ่ ดแ้ ยกรายรบั จากการขายเงินสด และเก็บเงนิ จากลูกหนอี้ อกจากกัน ในการคํานวณยอดขายไมส่ ามารถแยกใหเ้ ห็นเปน็ ขายเงินสด และขายเงนิ เช่อื จาํ เป็นต้องคํานวณเปน็ ยอดขายทง้ั สิน้ กรณีทก่ี จิ การรบั ชําระหน้จี ากลกู หน้ีเปน็ ตว๋ั เงินรับด้วย จะสามารถหายอดขายเชอื่ ไดโ้ ดยการวิเคราะหจ์ ากบัญชี ตั๋วเงนิ รับ และจากบัญชลี ูกหนี้ได้ดงั นี้

สาขาวิชา : การบัญชี ใบความรู้ หนา้ ท่ี ชื่อวิชา : การบญั ชีชนั้ สงู 1 รหัสวชิ า 30201-2005 แผ่นท่ี 11/35 116 งาน : ระบบบญั ชที ่ีไมส่ มบูรณ์แบบ XX ยอดยกมา (ต๋ัวเงินรบั ตน้ งวด) บัญชีตวั๋ เงนิ รับ XX รบั ชาํ ระหนด้ี ว้ ยตว๋ั เงนิ รับ XX XX เก็บเงินตามต๋วั เงินรบั ? ยอดยกไป (ตวั๋ เงนิ รับปลายงวด) XX ยอดยกมา (ลกู หนี้ต้นงวด) บัญชีลกู หนี้ XX ขายเชอ่ื XX XX เก็บเงินจากลูกหน้ี XX ? รบั ชําระหนด้ี ้วยตวั๋ เงนิ รับ XX รบั คนื สินคา้ XX ส่วนลดจา่ ย XX หนีส้ ญู ยอดยกไป (ลกู หน้ปี ลายงวด) XX XX จากการวิเคราะห์ขา้ งต้น สามารถนําไปหายอดขายทงั้ สน้ิ ได้ ดงั น้ี XX (บาท) วธิ ที ี่ 1 XX XX XX ขายเงนิ สด ( จากสมุดเงินสดรบั ) XX + + ขายเงนิ เชือ่ XX XX XX เกบ็ เงินจากลูกหนี้ XX XX รับชาํ ระหนด้ี ว้ ยต๋ัวเงินรบั XX – ลกู หนี้ปลายงวด รบั คนื สินคา้ สว่ นลดจ่าย หนีส้ ญู รวมลกู หนท้ี ั้งสน้ิ หกั ลกู หนี้ต้นงวด ขายทัง้ ส้ิน

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบความรู้ หน้าท่ี ช่อื วิชา : การบญั ชีชัน้ สูง 1 รหัสวชิ า 30201-2005 แผ่นท่ี 12/35 117 งาน : ระบบบัญชที ไ่ี มส่ มบูรณ์แบบ วิธที ่ี 2 ขายเงินสด ( จากสมดุ เงนิ สดรบั ) XX + XX (บาท) ขายเงนิ เช่อื XX XX XX XX เก็บเงนิ จากลูกหน้ี XX + เก็บเงินตามตว๋ั เงินรบั XX + ต๋ัวเงนิ รบั ปลายงวด XX XX รับชาํ ระหนดี้ ว้ ยตั๋วเงินรบั XX XX ลกู หนปี้ ลายงวด XX รบั คนื สนิ ค้า XX สว่ นลดจ่าย หนสี้ ญู XX – รวมลกู หนที้ ง้ั สน้ิ หกั ลกู หนี้ตน้ งวด ตัว๋ เงนิ รบั ตน้ งวด ขายทงั้ สิ้น จากตวั อย่างเดมิ ถ้ากิจการเก็บเงนิ จากลูกหน้ี และขายสดเปน็ เงินรวม 170,000 บาท (บาท) การคาํ นวณยอดขายทง้ั สิน้ เปน็ ดงั นี้ 170,000.- เกบ็ เงินจากลกู หนี้ และขายสด 2,000.- รับคืนสินคา้ 1,500.- สว่ นลดจ่าย หนี้สญู 500.- ลกู หนปี้ ลายงวด 35,000.- รวมลกู หนท้ี งั้ สิน้ และขายสด หกั ลูกหน้ีตน้ งวด 209,000.- ขายทง้ั สนิ้ 25,000.- 184,000.-

สาขาวิชา : การบญั ชี ใบความรู้ หนา้ ที่ ชื่อวิชา : การบญั ชชี ั้นสูง 1 รหัสวิชา 30201-2005 แผ่นที่ 13/35 118 งาน : ระบบบญั ชีทไ่ี ม่สมบูรณแ์ บบ ตัวอย่างท่ี 6 กิจการมยี อดลูกหน้ตี น้ งวด 35,000 บาท ลกู หน้ปี ลายงวด 15,000 บาท ตั๋วเงนิ รับต้นงวด 3,500 บาท ตวั๋ เงินรบั ปลายงวด 2,000 บาท ระหวา่ งปขี ายสนิ คา้ เป็นเงนิ สด 50,000 บาท เก็บเงนิ จาก ลกู หน้ี 140,000 บาท และเกบ็ เงินตามตวั๋ เงนิ รับ 8,500 บาท จากการวิเคราะห์บัญชลี ูกหนี้ และหลกั ฐานอนื่ พบว่ามรี ายการรับคืนสินค้า 2,000 บาท ส่วนลดจา่ ย 1,500 บาท และตัดลูกหนี้ เปน็ หนี้สญู 800 บาท การคํานวณยอดขายทั้งสนิ้ เปน็ ดงั นี้ บญั ชตี ัว๋ เงนิ รบั เลขที่บญั ชี 105 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หน้า เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ บัญชี บาท สต. ยอดยกมา 3,500 - เก็บเงินตามต๋ัวเงิน 8,500 - (ต๋ัวเงนิ รับตน้ งวด) 7,000 - รับยอดยกไป 2,000 - รบั ชําระหนี้ (ตวั๋ เงนิ รบั ปลายงวด) ดว้ ยตวั๋ เงินรับ 10,500 - 10,500 - บญั ชีลูกหน้ี เลขทีบ่ ญั ชี 104 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. รายการ หน้า เครดิต เดอื น วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. ยอดยกมา 35,000 - เก็บเงนิ จากลูกหนี้ 140,000 - (ลูกหนตี้ ้นงวด) รับชําระหนี้ 7,000 - ขายเชือ่ 131,300 - ดว้ ยตวั๋ เงนิ รบั รบั คืนสนิ ค้า 2,000 - ส่วนลดจา่ ย 1,500 - หนส้ี ูญ 800 - ยอดยกไป 15,000 - (ลูกหน้ปี ลายงวด) 166,300 - 166,300 -