วิทยาการคำนวณม.1

หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 1 หน่วยการเรียนรทู้ ี่ 2 หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 3 วิทยาการคานวณSlide PPT61-NEW ชนั้ มัธยมศึกษาปีท่ี 1 กลุ่มสาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์ หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี 4 Slide PowerPoint_สือ่ ประกอบการสอน บริษัท อักษรเจรญิ ทศั น์ อจท. จำกัด : 142 ถนนตะนำว เขตพระนคร กรงุ เทพฯ 10200 Aksorn CharoenTat ACT.Co.,Ltd : 142 Tanao Rd. Pranakorn Bangkok 10200 Thailand โทรศัพท์ : 02 622 2999 โทรสำร : 02 622 1311-8 [email protected] / www.aksorn.com

1หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี การออกแบบและการเขียนอลั กอรทิ มึ ตัวช้วี ดั • ออกแบบอลั กอรทิ มึ ทใ่ี ช้แนวคิดนำมธรรมเพ่ือแกป้ ัญหำหรอื อธบิ ำยกำรทำงำนทพ่ี บในชีวิตจริง • ออกแบบและเขียนโปรแกรมอย่ำงงำ่ ยเพอื่ แก้ปญั หำทำงคณิตศำสตร์ หรอื วทิ ยำศำสตร์

แนวคดิ เชงิ นามธรรม แนวคดิ เชิงนามธรรม (abstraction) : เปน็ เครอ่ื งมอื ในกำรแก้ปัญหำซ่งึ เปน็ องค์ประกอบของแนวคดิ เชงิ คำนวณ โดยมแี นวคดิ ในกำรแก้ไขปญั หำ อยำ่ งเป็นระบบ เพือ่ ย่อยสถำนกำรณ์และสำมำรถกำหนดข้ันตอนกำรแกป้ ัญหำไดอ้ ย่ำงชัดเจน พจิ ารณาเฉพาะส่วนท่เี ปน็ สาระสาคัญ โดยแยกสว่ นท่ไี มใ่ ช่สาระสาคญั ออกไป ส่วนที่เปน็ สาระสาคัญ

ใชแ้ นวคิดเชงิ นามธรรมในการแก้ปญั หาทางคณิตศาสตร์ หำกต้องกำรหำแนวคิดเชิงนำมธรรมของสเ่ี หลี่ยมมมุ ฉาก สำมำรถกระทำได้ โดยพจิ ำรณำเฉพำะสาระสาคญั และจุดรว่ มของส่เี หล่ยี มของมมุ ฉำก ส่ีเหลีย่ มจตั รุ สั สีเ่ หล่ยี มผืนผา้ • ประกอบด้วยดำ้ น 4 ดำ้ น • ประกอบดว้ ยด้ำน 4 ดำ้ น • ทกุ มมุ เป็นมุมฉำก • ทุกมมุ เป็นมุมฉำก จำกข้อมูลขำ้ งตน้ เมอื่ ไมพ่ ิจำรณำสิง่ ทไ่ี มจ่ าเป็น เช่น ควำมยำวของแตล่ ะด้ำน เป็นต้น ดงั นั้น แนวคดิ เชงิ นามธรรมของสี่เหลยี่ มมมุ ฉำก คอื สีเ่ หลี่ยมใด ๆ ท่ปี ระกอบดว้ ยด้าน 4 ดา้ น และทุกมมุ ของสเี่ หลย่ี มเป็นมมุ ฉาก

ใชแ้ นวคดิ เชิงนามธรรมในการแก้ปัญหาทางวทิ ยาศาสตร์ เมอื่ แสงอำทติ ย์ส่องมำยังพ้ืนโลก จะทำให้น้ำจำกแหล่งต่ำงๆ ระเหยกลำยเปน็ ไอลอยตวั สูงข้ึนสู่บรรยำกำศและควบแน่นกลำยเปน็ หยดนำ้ ขนำดเลก็ ลอยอยใู่ นอำกำศในรปู ของเมฆ ถ้ำหยดน้ำมีขนำดใหญ่จนอำกำศรบั น้ำหนกั ไมไ่ ด้ กจ็ ะตกลงมำเป็นฝนและถกู กกั เกบ็ ไว้ตำมแหลง่ นำ้ ตำ่ ง ๆ เมอื่ ต้องกำรหำแนวคิดเชงิ นามธรรมของวฏั จักรนำ้ จำกขอ้ มูลขำ้ งตน้ โดยพจิ ำรณำเฉพำะสาระสาคัญจะได้องค์ประกอบสำคัญ ดงั น้ี หยาดนา้ ฟา้ ไอนำ้ บำงสว่ นจะควบแนน่ กลำยเปน็ หยดนำ้ ลอยอยู่ในอำกำศในรูปของเมฆ และตกลงมำเป็นฝน การซึม การระเหยเปน็ ไอ นำ้ จำกแหล่งต่ำง ๆ ระเหยกลำยเป็นไอน้ำลอยตวั สงู ขน้ึ น้ำซมึ ผำ่ นพื้นผวิ ดนิ ไหลลงสู่ช้ันใตด้ นิ และไหลไปรวมกนั ในแหล่งน้ำ และเกิดกำรหมุนเวียนเปน็ วัฏจกั รนำ้

อลั กอรทิ มึ เบอื้ งตน้ อลั กอรทิ มึ (algorithm) : ระเบยี บวธิ หี รอื ขัน้ ตอนวิธีท่ดี าเนินการได้ดว้ ยคอมพวิ เตอร์เพื่อใช้ในการแกไ้ ขปัญหา โดยเป็นกระบวนกำรแก้ไขปญั หำที่สำมำรถอธบิ ำยเป็นขัน้ ตอนที่ชัดเจน ซึ่งสำมำรถแบ่งได้ 3 รปู แบบ ดงั นี้ รูปแบบการเขยี นอัลกอรทิ ึม การเขียนอลั กอรทิ ึม การเขียนอัลกอรทิ มึ การเขยี นอลั กอรทิ ึม ดว้ ยภาษาธรรมชาติ ด้วยรหสั จาลอง ดว้ ยผงั งาน (Natural Language) (Pseudo Code) (Flowchart)

การเขียนอัลกอรทิ มึ ดว้ ยภาษาธรรมชาติ กำรบรรยายข้ันตอนการทางานของอัลกอริทึมใด ๆ โดยใชภ้ าษามนุษยเ์ พอ่ื อธบิ ำยถงึ ลำดับข้ันตอนกำรทำงำน ตามลาดับการทางานกอ่ นหลงั ตวั อยา่ ง กำรอธิบำยกำรกำรคำนวณหำพื้นทีส่ เ่ี หลี่ยม และแสดงผลลพั ธ์กำรคำนวณ ดว้ ยกำรใชภ้ ำษำธรรมชำติ สูตรการคานวณหาพ้นื ทีส่ ่เี หลี่ยม พน้ื ที่สีเ่ หลย่ี ม = ควำมกว้ำง x ควำมยำว เริ่มต้นกำรทำงำน นำเขำ้ ขอ้ มูล นำเขำ้ ขอ้ มลู ควำมกว้ำงของส่ีเหลี่ยม ควำมยำวของสเ่ี หลยี่ ม จบกำรทำงำน แสดงผลพืน้ ทสี่ เี่ หลีย่ ม คำนวณพื้นที่ส่เี หล่ียม ควำมกวำ้ ง x ควำมยำว

การเขยี นอลั กอริทมึ ด้วยรหสั จาลอง เปน็ คาสั่งท่ีจาลองความคดิ เป็นลำดับข้ันตอนโดยใชส้ ญั ลกั ษณ์เป็นประโยคภาษาอังกฤษ ตวั อย่างประโยคภำษำอังกฤษเขยี นจำลองคำสั่ง เชน่ Input a number : ใสข่ ้อมูลนำเข้ำเป็นค่ำตัวเลข Find the sum of the number : คำนวณรวมคำ่ ตัวเลขท่ีนำเข้ำ ตัวอย่าง กำรอธบิ ำยกำรกำรคำนวณหำพื้นทส่ี ่เี หลยี่ ม และแสดงผลลพั ธก์ ำรคำนวณ ดว้ ยกำรใช้รหัสจำลอง สูตรการคานวณหาพน้ื ที่ส่ีเหลย่ี ม พ้นื ที่ส่เี หลยี่ ม = ควำมกวำ้ ง x ควำมยำว รหัสจาลอง INPUT width INPUT length COMPLETE area OUTPUT area STOP = width x length START คำนวณพ้ืนท่ีสี่เหลย่ี ม ภาษาธรรมชาติ นำเขำ้ ข้อมลู ควำมกว้ำง x ควำมยำว แสดงผล จบกำรทำงำน ควำมยำวของสี่เหลยี่ ม พนื้ ทส่ี เี่ หล่ยี ม เร่ิมต้น นำเขำ้ ขอ้ มลู กำรทำงำน ควำมกว้ำงของส่ีเหลีย่ ม

การเขียนอลั กอรทิ มึ ด้วยผงั งาน หลกั กำรเขียนอัลกอริทึมด้วยผังงานจะอำ้ งองิ จำกกระบวนการทางคอมพิวเตอร์ 3 กระบวนกำร ไดแ้ ก่ การรับขอ้ มลู การประมวลผล การแสดงผลลพั ธ์ (input) (process) (output)

โดยการการเขยี นอัลกอริทมึ ด้วยผงั งาน จะนยิ มใช้สญั ลกั ษณ์ในการเขียนผงั งาน ซ่งึ แตล่ ะสญั ลกั ษณจ์ ะมีความหมายดงั น้ี ภาพสญั ลกั ษณ์ ความหมาย ภาพสญั ลกั ษณ์ ความหมาย เรม่ิ ตน้ /สน้ิ สุดการทางาน แสดงผลทางหนา้ จอ รบั ขอ้ มลู / การกาหนดคา่ แสดงผลโดยไม่กาหนดอุปกรณ์ หรอื การประมวลผล รบั ขอ้ มูลทางแปน้ พมิ พ์ predefined process หรือโปรแกรมยอ่ ย ทางเลือก เงื่อนไข ทศิ ทางการทางาน แสดงผลทาง เคร่อื งพิมพ์

หนว่ ยการเรียนร้ทู ่ี 1 หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 2 หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 3 วทิ ยาการคานวณSlidePPT61-NEW ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ่ี 1 กลมุ่ สาระการเรียนร้วู ิทยาศาสตร์ หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 4 Slide PowerPoint_ส่อื ประกอบการสอน บริษทั อกั ษรเจรญิ ทศั น์ อจท. จำกดั : 142 ถนนตะนำว เขตพระนคร กรงุ เทพฯ 10200 Aksorn CharoenTat ACT.Co.,Ltd : 142 Tanao Rd. Pranakorn Bangkok 10200 Thailand โทรศพั ท์ : 02 622 2999 โทรสำร : 02 622 1311-8 [email protected] / www.aksorn.com

2หนว่ ยการเรยี นรูท้ ี่ การออกแบบและการเขียนโปรแกรมเบอ้ื งตน้ ตวั ชี้วดั • ออกแบบและเขยี นโปรแกรมอย่ำงง่ำยเพ่อื แกป้ ญั หำทำงคณติ ศำสตร์ หรอื วทิ ยำศำสตร์

หลักการเขียนโปรแกรม การกาหนดและวิเคราะหป์ ญั หา กาหนดวัตถุประสงค์ กาหนดลักษณะ กาหนดลักษณะ กาหนดวธิ ีการประมวลผล (analysis the problem) ของโปรแกรมคอมพวิ เตอร์ ข้อมูลนาเข้า ข้อมลู นาออก หรือวิธกี ารคานวณ การออกแบบโปรแกรม การออกแบบอัลกอรทึ ึม การออกแบบสว่ นตดิ ต่อผใู้ ช้ (design a program) (algorithm) (user interface) การเขยี นโปรแกรม เขียนคาสั่ง แปลภาษา ส่ังให้ไฟลโ์ ปรแกรมทางาน (coding) (coding) (compile) (run)

โปรแกรมภาษา C ภาษา C พฒั นำขึ้นในช่วงระหว่ำงปี ค.ศ. 1969-1973 โดย เดนนิส ริตชี (Dennis Ritchie) แห่ง Bell Lab และไดร้ บั กำรรับรองเปน็ มาตรฐานโดย ANSI ซ่งึ ภำษำ C เปน็ ภำษำโปรแกรมหน่ึงทไ่ี ด้รบั ควำมนิยมอย่ำงแพรห่ ลำยมำจนถึงปัจจุบนั • จบคาส่งั ดว้ ยเครอ่ื งหมาย ; เสมอ คาสั่งและไวยกรณ์ โครงสรา้ ง preprocessor directives พน้ื ฐาน ของภาษา C ใช้สาหรบั เรยี กใชค้ าสง่ั มาตรฐาน • คาสง่ั การประกาศตัวแปร global declaration รูปแบบ : ชนดิ ข้อมูล ตวั แปร ; เชน่ int width; ใช้สาหรบั ประกาศตัวแปร ตวั แปร width เปน็ ตัวแปรประเภทเลขจานวนเตม็ main function เปน็ ส่วนการทางานหลัก • คาสง่ั การรบั ข้อมูล รปู แบบ : scanf (ชนิดตวั แปร, &ช่อื ตวั แปร); เช่น user-defined function scanf (\"%d\", &width); โดย %d หมำยถงึ เป็นส่วนของการเขยี นคาสงั่ ชนิดเลขจานวนเต็ม • คาส่งั การแสดงผลข้อมูลออกมาทางหน้าจอ รปู แบบ : printf (“ขอ้ ความ”) เช่น printf (\"Square area is : %d\\n\", area);

โปรแกรมภาษา Scratch Scratch เป็นเครือ่ งมอื และโปรแกรมภาษาท่ีถกู พัฒนำขึ้นมำ เพือ่ กำรเขยี นโปรแกรมคอมพวิ เตอร์ ในรูปแบบของกราฟิก โดยมโี ครงสร้าง ดงั นี้ เวที สคริปต์ เป็นสถำนทใ่ี หต้ ัวละครแสดง ชุดคำสงั่ เพอ่ื ส่ังใหต้ ัวละครหรอื เวที มภี ำพฉำกหลงั เปลีย่ นแปลงได้ ทำงำนตำมวัตถปุ ระสงค์ท่ตี ้องกำร เชน่ มีขนำดควำมกวำ้ ง 480 pixels สูง 360 pixels กำรเคลอื่ นไหว, กำรแสดงเสยี ง, กำรรบั รู้ เป็นต้น ตัวละคร ตวั ละครแตล่ ะตัวจะมขี อ้ มลู แตกต่ำงกัน เช่น ชอื่ ตวั ละคร, ตำแหนง่ บนเวที เป็นตน้

โปรแกรมภาษาไพทอน ไพทอน (python) ถกู พัฒนาครง้ั แรกเมื่อปี 1989 โดย กิโด ฟาน รอสซัม (Guido van Rossum) โดยโครงสรำ้ งของภำษำนั้นจะไมม่ ีกำรยดึ ติดกับแพลตฟอร์มทใ่ี ช้ ทำให้ python เปน็ Open Source เตม็ รูปแบบที่ใช้พัฒนาได้อย่ำงอสิ ระ โครงสรา้ งของ คอมเมนตห์ รือการประกาศตัวแปรภาษา ภาษา ไฟทอนเบ้อื งต้น การนาเข้าไลบราร่ี หรือคลาสของไพทอนมาใช้ ประกาศตัวแปร ฟังก์ชัน และคาส่ังควบคมุ การทางาน

โปรแกรมภาษาจาวา ภาษาจาวา (Java) เป็นภำษำทถ่ี ูกพฒั นาขึน้ ในปี ค.ศ. 1991 เป็นภำษำท่ีพัฒนำข้นึ มำโดย เจมส์ กอสลิง (James Gosling) ภำษำจำวำไดร้ บั กำรออกแบบใหม้ ีรูปแบบทำงภำษำเหมอื นภาษา C โดยมีคำกล่ำวว่ำเปน็ “Write Once, Run Anywhere” เขียนเพียงครัง้ เดยี วและสำมำรถนำไปรันได้บนทกุ แพลตฟอร์ม โครงสร้างของ ขอ้ ดีของภาษาจาวา ภาษา จาวาเบือ้ งตน้ • เหมำะสำหรับพัฒนำระบบท่ีมคี วำมซบั ซอ้ น Import สว่ นของกำรเรียกใช้งำนคลำสที่อยูต่ ่ำงแพก็ เกจ • สำมำรถทำงำนไดใ้ นระบบปฏบิ ตั กิ ำรที่แตกตำ่ ง • ใช้งำนไดง้ ่ำยกว่ำและลดควำมผิดพลำดไดม้ ำกขึน้ • มคี วำมปลอดภยั สูงในกำรเขียนโปรแกรม Package ส่วนกำรกำรระบตุ ำแหน่งหรือท่อี ยู่ของคลำส ข้อเสยี ของภาษาจาวา Class สว่ นของกำรเขยี นคำส่งั กำรทำงำนของโปรแกรม • โปรแกรมทสี่ รำ้ งดว้ ยภำษำจำวำจะทำงำนชำ้ กวำ่ native code • tool ท่มี ใี นกำรใช้พัฒนำโปรแกรมจำวำไม่ทันสมยั

รปู แบบการเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ F F T T โครงสร้างการทางานแบบเรยี งลาดับ โครงสรา้ งการทางานแบบมเี งอ่ื นไข โครงสรา้ งการทางานแบบทาซ้า (sequence structure) (condition structure) (iteration structure)

หนว่ ยการเรียนร้ทู ่ี 1 หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 2 หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 3 วทิ ยาการคานวณSlidePPT61-NEW ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ่ี 1 กลมุ่ สาระการเรียนร้วู ิทยาศาสตร์ หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 4 Slide PowerPoint_ส่อื ประกอบการสอน บริษทั อกั ษรเจรญิ ทศั น์ อจท. จำกดั : 142 ถนนตะนำว เขตพระนคร กรงุ เทพฯ 10200 Aksorn CharoenTat ACT.Co.,Ltd : 142 Tanao Rd. Pranakorn Bangkok 10200 Thailand โทรศพั ท์ : 02 622 2999 โทรสำร : 02 622 1311-8 [email protected] / www.aksorn.com

3หนว่ ยการเรียนร้ทู ี่ การจัดการข้อมลู สารสนเทศ ตวั ชี้วดั • รวบรวมขอ้ มลู ปฐมภมู ิ ประมวลผล ประเมินผล นำเสนอขอ้ มูลและสำรสนเทศตำมวตั ถุประสงคโ์ ดยใชซ้ อฟตแ์ วร์หรอื บรกิ ำรบนอนิ เทอรเ์ น็ตท่หี ลำกหลำย

ขอ้ มลู ขอ้ มูล (data) ข้อเท็จจริง หรือเหตกุ ำรณ์ทเี่ กยี่ วข้องกับสง่ิ ตำ่ ง ๆ และมกี ำรเก็บรวบรวมข้อมูลเหลำ่ นน้ั มำใช้ให้เกิดประโยชนไ์ ด้ในภำยหลงั ขอ้ มลู ปฐมภูมิ ข้อมลู ทตุ ยิ ภมู ิ (primary data) (secondary data) ข้อมลู ท่เี กบ็ รวบรวมมำจำกแหล่งขอ้ มลู ทีไ่ ดม้ ำจำกแหลง่ ข้อมูลโดยตรง ขอ้ มูลทไี่ ดจ้ ำกแหลง่ ทร่ี วบรวมข้อมูลไว้แล้วโดยมผี หู้ นง่ึ ผู้ใด สำมำรถเก็บรวบรวมข้อมลู ไดโ้ ดย ไดท้ ำกำรเก็บรวบรวมไว้ ซง่ึ มหี ลักพจิ ำรณำในกำรเลอื กข้อมูล ดังนี้ การสงั เกตการณ์ การสัมภาษณ์ การทดลอง • พิจำรณำตัวบุคคลผู้เขยี นเอกสำรเหล่ำนน้ั ว่ำเป็นผมู้ ีควำมรู้และมคี วำม (observation) (interview) (experiment) เชยี่ วชำญในเร่อื งที่เขยี นมีควำมน่ำเชือ่ ถือ • พจิ ำรณำจำกลกั ษณะของข้อมูลท่เี กบ็ รวบรวมวำ่ เปน็ ขอ้ มลู ทีถ่ กู ตอ้ ง ครบถ้วน และสมบูรณ์ • ควรเกบ็ รวบรวมมำจำกหลำย ๆ แหล่งเพอื่ ใช้ในกำรเปรียบเทยี บและ หำขอ้ ผิดพลำด

สารสนเทศ สารสนเทศ (information) กำรนำข้อมูลมำผ่ำนระบบกำรประมวลผล คำนวณ วเิ ครำะห์ และแปลควำมหมำยออกมำเปน็ ข้อควำมทส่ี ำมำรถนำไปใชป้ ระโยชน์ในดำ้ นต่ำงๆ ไดม้ ำกมำย กำรได้มำซึง่ สำรสนเทศที่ดี ถูกตอ้ ง และเปน็ ไปตำมวัตถปุ ระสงค์ ข้อมูลทีน่ ำมำเพื่อให้ได้สำรสนเทศนน้ั ควรมีคุณลกั ษณะ ดงั นี้ มคี วามถกู ตอ้ ง แมน่ ยา ทนั ต่อเวลา มีความสมบรู ณ์ครบถ้วน มีความสอดคล้อง สามารถพิสูจน์ได้ (accuracy) (timeline) (complete) กบั ความตอ้ งการของผใู้ ช้ (verifiable) (relevancy)

ระบบสารสนเทศ ระบบสารสนเทศ (Information System : IS) ระบบท่ีสำมำรถจัดกำรข้อมูลต้งั แตก่ ำรรวบรวมและตรวจสอบขอ้ มูล กำรประมวลผลขอ้ มลู รวมถงึ กำรดูแลรกั ษำข้อมูล เพอ่ื ให้ได้สำรสนเทศทถ่ี ูกต้องและทันตอ่ ควำมต้องกำรใช้งำนของผ้ใู ช้ สำหรับองค์ประกอบของระบบสำรสนเทศที่สำคัญ มี 5 องค์ประกอบ ดงั นี้ ฮาร์ดแวร์ ซอฟตแ์ วร์ บคุ ลากร ข้อมลู กระบวนการ (hardware) (software) (peopleware) (data) (process)

การจัดการขอ้ มูลและสารสนเทศ การจัดการข้อมลู และสารสนเทศ ประกอบดว้ ยขน้ั ตอนหลักในกำรทำงำนหลำยส่วน เปน็ ไปตำมวฏั จักรกำรประมวลผลสำรสนเทศ (information processing cycle) โดยมีกำรใชเ้ ทคโนโลยที ำงคอมพิวเตอรเ์ ขำ้ มำดว้ ย แบ่งออกเป็นขัน้ ตอน ดงั นี้ การนาเข้าข้อมลู กระบวนการ การแสดงผล (input) (process) (output) การเก็บรกั ษาขอ้ มูล (storage)

การประมวลผลข้อมูลใหเ้ ปน็ สารสนเทศ การประมวลผลขอ้ มลู ให้เป็นสารสนเทศ (information processing) กำรกระทำของเครอ่ื งคอมพวิ เตอร์กับข้อมลู เชน่ กำรรวบรวมขอ้ มลู เป็นแฟ้มข้อมูล กำรคำนวณ กำรเปรียบเทียบ กำรเรียงลำดับ กำรจดั กลมุ่ ข้อมลู กำรทำรำยงำน เป็นตน้ ขอ้ มลู เข้า การประมวลผล ขอ้ มูลออก กำรรวบรวมขอ้ มูลต่ำง ๆ ประมวลผลโดยกำรเรียงข้อมูล จัดทำรำยงำน, ขอ้ มลู สำรสนเทศ และกำรจดั กล่มุ ขอ้ มลู หรือ กรำฟแสดงขอ้ มูล การรวบรวม กำรพิมพ์ข้อมูลและบันทกึ ไว้เปน็ การเปรยี บเทียบ กำรดำเนินกำรเปรียบเทยี บทำงตรรกะ การจัดกลมุ่ ขอ้ มลู กำรจดั กลมุ่ ข้อมลู ตำมกลมุ่ ต่ำง ๆ เปน็ แฟ้มข้อมูล แฟ้มข้อมลู (file) ในเครอ่ื งคอมพวิ เตอร์ เช่น มำกกวำ่ นอ้ ยกว่ำ เช่น เพศ, ปเี กดิ การคานวณ กำรนำขอ้ มลู ทเ่ี ป็นตวั เลขคำนวณด้วยกำร การเรยี งลาดับ กำรเรยี งขอ้ มลู ตำมลำดับตวั เลข การทารายงาน กำรสรุปผลและสรำ้ งรำยงำน ดำเนินกำรทำงคณิตศำสตร์ หรอื ตวั อกั ษร

ซอฟตแ์ วร์ ซอฟตแ์ วร์ (software) ชุดคำสงั่ หรอื โปรแกรมทีใ่ ชส้ ่งั เครอ่ื งคอมพิวเตอร์ให้ทำงำนไดต้ รงตำมควำมตอ้ งกำรและถูกต้อง รวมถึงกำรควบคุมกำรทำงำนของอปุ กรณ์ต่ำง ๆ ซอฟต์แวร์สำมำรถแบ่งไดเ้ ปน็ 2 ประเภท ได้แก่ ซอฟตแ์ วร์ระบบ ซอฟตแ์ วร์ประยุกต์ (system software) (application software) ซอฟตแ์ วร์ทถ่ี กู สรำ้ งข้ึนเพือ่ ใช้บรหิ ำรจัดกำรระบบ กำรจัดสรรทรัพยำกร ซอฟต์แวร์ทใี่ ชก้ ับงำนดำ้ นตำ่ ง ๆ ตำมควำมต้องกำรของผใู้ ช้ และดำเนินงำนพ้นื ฐำนต่ำง ๆ ในระบบ สำมำรถแบ่งได้ 3 ประเภท ท่ีสำมำรถนำมำใช้ประโยชน์ได้โดยตรง สำมำรถแบ่งได้ 2 ประเภท ระบบปฏิบตั ิการ โปรแกรมอรรถประโยชน์ ตัวแปลภาษา ซอฟต์แวรป์ ระยกุ ตท์ ั่วไป ซอฟตแ์ วรป์ ระยกุ ต์เฉพาะงาน (Operating System : OS) (utilities program) (translator) (general purpose software) เปน็ โปรแกรมท่ีได้รบั กำรออกแบบ เปน็ ซอฟต์แวร์ทใ่ี ช้ควบคมุ เป็นโปรแกรมประเภทหน่งึ เปน็ โปรแกรมที่ทำหน้ำทีใ่ นกำร เปน็ ซอฟตแ์ วรท์ พี่ ฒั นำข้ึนเพ่ือไปประยุกต์ และพัฒนำสำหรบั นำไปใชง้ ำนเฉพำะด้ำน อุปกรณ์ภำยในคอมพวิ เตอร์ ที่อำนวยควำมสะดวกให้ แปลภำษำทีไ่ มใ่ ช่ภำษำเคร่ือง ใช้กับงำนทัว่ ไป เช่น กำรพมิ พร์ ำยงำน ผู้ใช้เครอ่ื งคอมพิวเตอร์ กำรสรำ้ งตำรำงทำงำน กำรนำเสนอผลงำน ตำมควำมต้องกำรของผูใ้ ช้

หนว่ ยการเรียนร้ทู ่ี 1 หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 2 หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 3 วทิ ยาการคานวณSlidePPT61-NEW ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ่ี 1 กลมุ่ สาระการเรียนร้วู ิทยาศาสตร์ หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 4 Slide PowerPoint_ส่อื ประกอบการสอน บริษทั อกั ษรเจรญิ ทศั น์ อจท. จำกดั : 142 ถนนตะนำว เขตพระนคร กรงุ เทพฯ 10200 Aksorn CharoenTat ACT.Co.,Ltd : 142 Tanao Rd. Pranakorn Bangkok 10200 Thailand โทรศพั ท์ : 02 622 2999 โทรสำร : 02 622 1311-8 [email protected] / www.aksorn.com

4หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภยั ตัวชี้วัด • ใชเ้ ทคโนโลยีสำรสนเทศอยำ่ งปลอดภยั ใชส้ ่อื และแหลง่ ข้อมูลตำมข้อกำหนดและขอ้ ตกลง

ความปลอดภัยของระบบสารสนเทศ ความปลอดภยั ของระบบสารสนเทศ นโยบำย ขั้นตอนกำรปฏิบตั ิ และมำตรกำรทำงเทคนคิ ที่นำมำใชป้ อ้ งกันกำรใช้งำนจำกบคุ คลภำยนอก มำทำกำรขโมย หรือกำรทำควำมเสียหำยตอ่ เทคโนโลยสี ำรสนเทศ ภยั คกุ คำมตอ่ เทคโนโลยสี ำรสนเทศ แบ่งออกเป็น 4 ประเภท ดังนี้ ภัยคุกคามต่อฮาร์ดแวร์ ภัยคกุ คามตอ่ ซอฟต์แวร์ ภัยคุกคามต่อระบบ ภัยคุกคามตอ่ ขอ้ มลู เครือข่ายและการส่ือสาร

รปู แบบของภัยคุกคาม รปู แบบภยั คกุ คามตอ่ ระบบ รูปแบบภัยคุกคาม รักษาความปลอดภัยทางคอมพิวเตอร์ ด้านขอ้ มลู ในคอมพิวเตอร์ ภยั คกุ คามแกร่ ะบบ เป็นภยั คุกคำมจำกผู้มีเจตนำร้ำยเข้ำมำทำกำรปรบั เปลี่ยน มลั แวร์ โปรแกรมทีถ่ กู สร้ำงข้นึ มำเพ่อื ขโมยขอ้ มูล แกไ้ ข หรือลบไฟล์ขอ้ มลู สำคญั ภำยในระบบคอมพิวเตอร์ (malware) ภยั คุกคาม เปน็ ภยั คุกคำมที่แครกเกอร์ (cracker) เข้ำมำทำกำรเจำะข้อมูล ไวรสั คอมพิวเตอร์ โปรแกรมชนิดหนง่ึ ทมี่ คี วำมสำมำรถ ความเปน็ ส่วนตวั สว่ นบคุ คล หรือตดิ ตำมร่องรอยพฤติกรรมของผู้ใชง้ ำน (computer virus) ในกำรสำเนำตวั เองเพ่อื ทำลำยข้อมลู ภยั คุกคาม เป็นภยั คุกคำมท่ีส่งผลเสยี ใหแ้ กผ่ ู้ใชง้ ำนและเคร่ืองคอมพวิ เตอร์ หนอนคอมพิวเตอร์ โปรแกรมที่แพร่กระจำยผ่ำนอนิ เทอรเ์ น็ต ต่อผใู้ ชแ้ ละระบบ เปน็ อยำ่ งมำก เชน่ กำรล็อคเคร่ืองคอมพวิ เตอร์ (computer worm) เพอื่ สร้ำงควำมเสยี หำย หรือขโมยขอ้ มูล ภยั คุกคาม เป็นภัยคุกคำมทไ่ี มม่ เี ปำ้ หมำยแนน่ อน เพยี งแคต่ ้องกำรสรำ้ งจดุ ม้าโทรจัน โปรแกรมคอมพวิ เตอรท์ ี่ถกู บรรจุเขำ้ ไป ที่ไมม่ เี ป้าหมาย สนใจ โดยไม่ก่อให้เกิดควำมเสียหำยขน้ึ (trojan horse) เพอ่ื เกบ็ ข้อมูลหรอื ทำลำยข้อมูล ภยั คุกคาม เป็นภยั คกุ คำมทไ่ี มก่ อ่ ใหเ้ กดิ ควำมเสียหำยเช่น เปล่ยี นกำรต้ังค่ำ สปายแวร์ โปรแกรมที่ฝังตวั อย่ใู นคอมพิวเตอร์ทำให้ (spyware) ทรำบขอ้ มลู ประวตั กิ ำรใชข้ องผู้ใช้งำน ท่ีสร้างความราคาญ กำรทำงำนของเครอ่ื งคอมพิวเตอรใ์ ห้ตำ่ งไปจำกทเ่ี คยกำหนดไว้

การป้องกันและการใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภยั หมัน่ ตรวจสอบและอปั เดตระบบปฏบิ ตั กิ ำรให้เปน็ เวอร์ชันปจั จุบนั ตดิ ต้ังไฟร์วอลล์ เพ่ือป้องกนั คนท่ีไม่ได้รบั อนุญำตไมใ่ ห้เข้ำมำใช้งำน และควรใช้ระบบปฏิบัติกำรและซอฟต์แวร์ทถ่ี กู ลขิ สิทธ์ิ เครือ่ งคอมพิวเตอร์ซึ่งช่วยปอ้ งกันกำรบุกรุกของแฮกเกอร์ สังเกตขณะเปิดเครือ่ งว่ำมีโปรแกรมไม่พึงประสงค์ทำงำนขน้ึ มำ ไม่ควรเข้าเว็บไซต์เส่ียงภยั เชน่ เว็บไซต์ลำมกอนำจำร เว็บไซต์กำรพนนั พรอ้ มกบั กำรเปิดเคร่ืองหรอื ไม่ เว็บไซตแ์ บบแนบไฟล์ .exe เวบ็ ไซต์ท่มี ี pop-up หลำยเพจ ติดต้งั โปรแกรมปอ้ งกันไวรัส และมีกำรอัปเดตโปรแกรมปอ้ งกันไวรัส ควรแบค็ อปั ขอ้ มลู ไว้ในอุปกรณ์หน่วยความจาอื่นนอกเหนือจำก และฐำนข้อมลู ไวรสั สมำ่ เสมอ ฮำรด์ ดิสก์ เช่น flash drive, DVD เป็นตน้ ตอ้ ง login เข้าใช้งานทกุ คร้ัง และเมื่อไม่ได้อยู่หนำ้ จอคอมพิวเตอร์ ไมเ่ ปดิ เผยข้อมลู ส่วนตวั ผ่ำนสอื่ สงั คมออนไลน์ เช่น เลขที่บตั รประชำชน ควรล็อกหนำ้ จอให้อยู่ในสถำนะที่ตอ้ งใส่คำ่ login ใช้งำน ประวัติกำรทำงำน เบอร์โทรศัพท์ หมำยเลขบตั รเครดิต

จริยธรรมในการใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ จริยธรรมในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ หลกั ศลี ธรรมจรรยำทกี่ ำหนดขึ้นเพอื่ ใชเ้ ปน็ แนวทำงปฏบิ ตั ิ หรือควบคุมกำรใช้ระบบคอมพิวเตอร์และสำรสนเทศ จรยิ ธรรมเก่ยี วกบั กำรใชเ้ ทคโนโลยสี ำรสนเทศจะแบง่ ออกเปน็ 4 ประเด็น ดังนี้ ความเป็นสว่ นตัว ความถูกตอ้ ง ความเปน็ เจา้ ของ การเขา้ ถงึ ข้อมลู สทิ ธทิ เ่ี จำ้ ของสำมำรถทีจ่ ะควบคุมข้อมูล ข้อมูลควรไดร้ ับการตรวจสอบควำมถกู ต้อง เป็นกรรมสทิ ธ์ิในกำรถือครองทรพั ยส์ ิน การกาหนดสทิ ธิของผู้ใชง้ ำน ของตนเองในกำรเปิดเผยให้กบั ผู้อน่ื รวมถึงกำรปรับปรุงขอ้ มูลให้ทนั สมัยอยู่เสมอ ซึง่ อำจเป็นทรัพย์สินทว่ั ไปท่จี บั ตอ้ งได้ เพื่อเป็นการปอ้ งกนั กำรเขำ้ ถึงข้อมูลลับ

จรรยาบรรณในการใช้งานเทคโนโลยสี ารสนเทศ ไม่ใช้คอมพวิ เตอรใ์ นกำรโจรกรรมข้อมูลข่ำวสำร ไมใ่ ชค้ อมพวิ เตอร์สร้างหลักฐานเท็จ ไมใ่ ช้คอมพวิ เตอรเ์ พอ่ื ก่ออาชญากรรม ไม่ใช้คอมพิวเตอร์คัดลอกโปรแกรมที่มีลขิ สิทธิ์ ไมใ่ ช้คอมพิวเตอร์รบกวนผอู้ นื่ ไมท่ ำกำรสอดแนม แกไ้ ข เอกสารของผอู้ ่ืน

ขอ้ กาหนด ขอ้ ตกลงในการใชแ้ หลง่ ข้อมูล ไม่ดดั แปลง (No Derivative Works : ND) แสดงทมี่ า (Attribution : BY) ไม่แกไ้ ขเปลย่ี นแปลงหรอื สรา้ งงานจำกงำนน้ี ตอ้ งแสดงท่ีมาของชนิ้ งำนตำมรูปแบบที่ผ้สู รำ้ งกำหนด อนุญาตแบบเดียวกนั (Share Alike : SA) ไม่ใชเ้ พื่อการค้า (Noncommercial : NC) ถ้ำหากดดั แปลงชน้ิ งานน้ี ต้องใช้สญั ญาอนญุ าต แบบเดียวกนั กบั สัญญำอนญุ ำตท่ใี ช้กับงำนน้ีเทำ่ นน้ั ไม่ให้นำข้อมลู น้ีไปใช้เพ่ือวตั ถปุ ระสงคท์ างการค้า

CC-BY CC-BY-NC ให้เผยแพร่ ดดั แปลง โดยต้องระบุทีม่ ำ ใหเ้ ผยแพร่ ดัดแปลง โดยต้องระบทุ ่มี ำ แต่หำ้ มใชเ้ พอื่ กำรค้ำ CC-BY-SA CC-BY-NC-SA ใหเ้ ผยแพร่ ดดั แปลง โดยต้องระบุทม่ี ำ และตอ้ งเผยแพร่งำนดัดแปลง ให้เผยแพร่ ดัดแปลง โดยต้องระบุทม่ี ำ โดยใช้สญั ญำอนญุ ำตเดยี วกัน แต่หำ้ มใช้เพือ่ กำรคำ้ และต้องเผยแพรง่ ำน ดัดแปลงโดยใช้สัญญำอนญุ ำตเดียวกัน CC-BY-ND CC-BY-NC-ND ใหเ้ ผยแพร่ โดยตอ้ งระบุทมี่ ำ แต่ห้ำมดดั แปลง ให้เผยแพร่ โดยต้องระบทุ ่มี ำ แต่ห้ำมดัดแปลง และห้ำมใชเ้ พ่อื กำรคำ้