แผนการจัดการเรยี นรู้ วิชาวิทยาการคานวณ หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภยั ระดับชนั้ จดั ทาโดย นายอทิ ธฤิ ทธ์ิ มหสิ ยา ตาแหนง่ ครู โรงเรียนประชาสามัคคี สานกั งานเขตพื้นทก่ี ารศกึ ษาประถมศกึ ษาสรุ ินทร์ เขต 3 สานักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ
คำนำ แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวิทยาการคำนวณ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ใช้เป็นแนวทางวางแผน จัดการเรียนรู้แก่ผู้เรียน โดยจัดทำเป็นหน่วยการเรียนรู้อิงมาตรฐานและออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ตาม แนวคิดการออกแบบย้อนกลับ (Backward Design) ตลอดจนเน้นกิจกรรมแบบ Active Learning อันจะช่วย ให้ผู้ปกครองและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการประเมินคุณภาพการศึกษา สามารถมั่นใจในผลการเรียนรู้และ คณุ ภาพของผู้เรยี นท่มี หี ลักฐานตรวจสอบผลการเรยี นรู้อยา่ งเป็นระบบ ผู้จัดทำขอขอบคุณท่านผู้มีส่วนเกี่ยวข้องที่ได้ให้คำปรึกษา แนะนำ แก้ไข ตรวจทาน และข้อเสนอแนะที่เป็นประโยชน์อย่างยิ่งในการจัดทำแผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวิทยาการคำนวณ ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 2 ให้สมบูรณ์ยิง่ ขน้ึ อิทธิฤทธ์ิ มหิสยา
สารบญั หน้า 230 8 244 หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอยา่ งปลอดภัย 254 262 แผนการจัดการเรยี นรู้ที่ 1 การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศ 271 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 การปฏิบตั ติ นเมอื่ พบเนอ้ื หาท่ไี ม่เหมาะสม แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3 ความรบั ผดิ ชอบต่อการใช้งานเทคโนโลยสี ารสนเทศ แผนการจดั การเรยี นรู้ที่ 4 ทรัพย์สนิ ทางปญั ญา
หน่วยการเรยี นรู้ที่ 4 การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภัย หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 4 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภัย เวลา 8 ชั่วโมง 1. มาตรฐานการเรยี นรู/้ ตวั ชวี้ ัด ว 4.2 เข้าใจและใช้แนวคิดเชงิ คำนวณในการแก้ปัญหาที่พบในชวี ิตจรงิ อยา่ งเปน็ ขัน้ ตอนและเป็นระบบ ใช้ เทคโนโลยสี ารสนเทศและการส่ือสารในการเรียนรู้ การทำงาน และการแกป้ ัญหาได้อยา่ งมี ประสทิ ธิภาพ รู้เท่าทนั และมีจรยิ ธรรม ว 4.2 ม.2/4 ใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภยั มคี วามรบั ผดิ ชอบ สรา้ งและแสดงสิทธ์ใิ น การเผยแพร่ผลงาน 2. สาระการเรียนรู้ 2.1 สาระการเรยี นรู้แกนกลาง 1) ใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภัย โดยเลอื กแนวทางปฏิบตั เิ ม่อื พบเนอื้ หาท่ีไม่เหมาะสม เช่น แจง้ รายงานผู้เกี่ยวข้อง ป้องกันการเข้ามาของข้อมลู ท่ีไมเ่ หมาะสม ไม่ตอบโต้ ไม่เผยแพร่ 2) การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งมคี วามรับผดิ ชอบ เชน่ ตระหนักถึงผลกระทบในการเผยแพร่ข้อมลู 3) การสรา้ งและแสดงสิทธิค์ วามเปน็ เจา้ ของผลงาน 4) การกำหนดสิทธกิ ารใชข้ ้อมลู 2.2 สาระการเรยี นรทู้ อ้ งถนิ่ (พิจารณาตามหลักสูตรสถานศึกษา) 3. สาระสำคญั /ความคิดรวบยอด เทคโนโลยีสารสนเทศได้เข้ามามีบทบาทกับชีวิตของผู้คนในหลากหลายด้าน และถือเป็นเครื่องมือท่ีมี ความสำคัญอย่างยิ่งต่อการดำเนินชีวิตของคนในสังคมปัจจุบัน เมื่อเทคโนโลยีสารสนเทศได้รับการพัฒนาให้มี รปู แบบทีม่ ีความน่าสนใจและอย่ใู กล้ชิดกบั มนุษยม์ ากขน้ึ เทคโนโลยจี งึ สรา้ งทงั้ คุณประโยชนแ์ ละโทษให้กับผใู้ ช้ ท้งั โดยต้ังใจหรือไม่ตั้งใจ การใช้งานเทคโนโลยีสารสนเทศในปัจจุบันมีทั้งการใช้งานเพ่ืองานส่วนตัว หรือใช้งาน เพ่ือส่วนรวม ซึง่ ไม่ว่าจะเป็นการใช้งานแบบใดก็ตามลว้ นแล้วแต่ต้องมีจริยธรรมและความรับผดิ ชอบต่อการใช้ งานท้งั ความรบั ผิดชอบต่อตนเอง ต่อบคุ คลอ่ืน และตอ่ สังคม 4. สมรรถนะสำคัญของผ้เู รียนและคณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค์ สมรรถนะสำคัญของผ้เู รียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1. ความสามารถในการสอื่ สาร 1. มวี นิ ยั รับผดิ ชอบ - ทกั ษะการสื่อสาร 2. ใฝเ่ รยี นรู้ เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 230
หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี 4 การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภัย สมรรถนะสำคัญของผูเ้ รียน คุณลักษณะอนั พึงประสงค์ - ทักษะการแลกเปลย่ี นข้อมลู 3. มงุ่ มัน่ ในการทำงาน 2. ความสามารถในการคดิ - ทกั ษะการคิดวเิ คราะห์ 3. ความสามารถในการแก้ปัญหา - ทักษะการสงั เกต 4. ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวติ - ทกั ษะการทำงานร่วมกัน 5. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี - ทกั ษะการสบื คน้ ขอ้ มลู 5. ชน้ิ งาน/ภาระงาน (รวบยอด) - ชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด) เรื่อง การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภยั 6. การวดั และการประเมนิ ผล รายการวัด วิธวี ัด เครื่องมือ เกณฑ์การประเมนิ - แบบประเมนิ ชน้ิ งาน ระดบั คุณภาพ 2 6.1 การประเมินช้ินงาน/ภาระงาน - ตรวจชนิ้ งาน/ภาระ /ภาระงาน (รวบยอด) ผ่านเกณฑ์ (รวบยอด) เรื่อง การใช้ งาน (รวบยอด) - แบบทดสอบก่อนเรียน ประเมนิ ตามสภาพจรงิ เทคโนโลยีสารสนเทศอยา่ ง - ใบงานท่ี 4.1.1 รอ้ ยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ใบงานที่ 4.2.1 รอ้ ยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ปลอดภยั - ใบงานท่ี 4.3.1 ร้อยละ 60 ผา่ นเกณฑ์ 6.2 การประเมินก่อนเรยี น - แบบทดสอบก่อนเรยี น - ตรวจแบบทดสอบ หน่วยการเรียนรู้ท่ี 4 ก่อนเรยี น เร่ือง การใช้เทคโนโลยี สารสนเทศอย่างปลอดภัย 6.3 ประเมินระหว่างการจัดกิจกรรม การเรียนรู้ 1) ประโยชน์และโทษจากการใช้ - ตรวจใบงานท่ี 4.1.1 งานเทคโนโลยีสารสนเทศ 2) การปฏิบัตติ นเม่ือพบเนือ้ หา - ตรวจใบงานท่ี 4.2.1 ที่ไมเ่ หมาะสม 3) ความรับผิดชอบต่อการใช้ - ตรวจใบงานท่ี 4.3.1 งานเทคโนโลยสี ารสนเทศ เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 231
หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภยั รายการวัด วธิ วี ัด เคร่อื งมือ เกณฑ์การประเมนิ 4) ประเภทของลิขสิทธิ์ รอ้ ยละ 60 ผา่ นเกณฑ์ 5) การนำเสนอผลงาน - ตรวจใบงานท่ี 4.4.1 - ใบงานท่ี 4.4.1 ระดบั คุณภาพ 2 ผา่ นเกณฑ์ 6) พฤติกรรมการทำงาน - ประเมนิ การนำเสนอ - แบบประเมนิ การ ระดบั คุณภาพ 2 รายบคุ คล ผ่านเกณฑ์ ผลงาน นำเสนอผลงาน ระดับคุณภาพ 2 7) พฤติกรรมการทำงานกลุ่ม ผา่ นเกณฑ์ - สงั เกตพฤติกรรม - แบบสังเกตพฤติกรรม 8) คุณลักษณะอันพงึ ประสงค์ ระดับคุณภาพ 2 การทำงานรายบุคคล การทำงานรายบุคคล ผ่านเกณฑ์ 6.4 การประเมินหลังเรียน 1) แบบทดสอบหลงั เรยี น - สงั เกตพฤติกรรม - แบบสังเกตพฤตกิ รรม หน่วยการเรียนรทู้ ี่ 4 เร่ือง การใช้เทคโนโลยี การทำงานกลุ่ม การทำงานกลุ่ม สารสนเทศอย่างปลอดภัย - สงั เกตความมวี ินยั - แบบประเมนิ ความรบั ผดิ ชอบ คุณลกั ษณะ ใฝ่เรยี นรู้ และม่งุ ม่ัน อันพงึ ประสงค์ ในการทำงาน - ตรวจแบบทดสอบ - แบบทดสอบหลังเรียน ประเมินตามสภาพจรงิ หลังเรียน 7. กิจกรรมการเรยี นรู้ นกั เรยี นทำแบบทดสอบก่อนเรียนหนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 4 เร่อื ง การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภยั เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 232
หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 4 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภัย เรอ่ื งท่ี 1 : การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศ 2 ชว่ั โมง วธิ กี ารสอนโดยเน้นรปู แบบการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es (5Es Instructional Model) ข้นั นำ ขั้นที่ 1 กระตนุ้ ความสนใจ (Engagement) 1. ให้นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยการเรียนรู้ท่ี 4 เร่ือง การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ อย่างปลอดภัย เพ่อื วดั ความร้เู ดมิ ของนักเรียนกอ่ นเขา้ สู่กจิ กรรม 2. ครูถามคำถามกระตนุ้ ความสนใจของนักเรยี นว่า“นกั เรยี นคดิ ว่าปญั หาท่ีเกิดจากการใช้ เทคโนโลยีมีอะไรบ้าง” 3. จากน้ันครูถามคำถามประจำหัวข้อว่า “นักเรียนรู้หรือไม่ว่าเราสามารถหลีกเลี่ยงปัญหาของ การถูกขโมยข้อมลู หรือหลอกลวงให้หลงเช่ือจากการใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศได้อยา่ งไรบ้าง” ข้นั สอน ข้นั ที่ 2 สำรวจคน้ หา (Exploration) 1. นักเรยี นแบ่งกล่มุ กลุม่ ละ 3-4 คน เพอ่ื ศึกษาและอภปิ รายร่วมกนั ถงึ ประโยชนจ์ ากการใช้ เทคโนโลยีสารสนเทศในหนังสือเรียน หรือสืบค้นข้อมูลจากอินเทอร์เน็ตที่เคร่ืองคอมพิวเตอร์ ของตนเอง จากน้ันให้นักเรียนแตล่ ะกลุ่มมานำเสนอพร้อมอภปิ รายร่วมกับเพื่อนในชัน้ เรยี นโดย ครูคอยบนั ทกึ คำตอบของนักเรียนแตล่ ะกลุ่มลงบนกระดานหน้าช้นั เรยี น 2. ครูอธิบายเพ่ิมเตมิ กบั นักเรยี นเกีย่ วกบั ประโยชน์จากการใชง้ านเทคโนโลยีสารสนเทศ 3. ครูเปิดโอกาสให้นักเรียนซักถามข้อสงสยั และครใู ห้ความรู้เพิ่มเติมในส่วนนั้นหรือเปิดโอกาสให้ นกั เรียนศกึ ษาความรเู้ พ่มิ เติมจากอินเทอร์เนต็ 4. จากนั้นครูและนักเรยี นร่วมกันจัดอันดับประโยชน์จากการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศจากคำตอบ ของนักเรียนบนกระดานหน้าชั้นเรยี น 5. ครูทบทวนเน้อื หาการเรียนเมื่อช่วั โมงทแ่ี ล้วเกี่ยวกบั ประโยชน์จากการใช้งานเทคโนโลยี สารสนเทศ และใหน้ ักเรียนแบง่ กล่มุ กล่มุ ละ3-4 คน (กลมุ่ เดมิ ) หรือตามความเหมาะสม เพอ่ื ศกึ ษาและอภิปรายถงึ โทษที่เกดิ จากการใช้งานเทคโนโลยสี ารสนเทศ 6. นักเรยี นแตล่ ะกลมุ่ มานำเสนอเกี่ยวกับโทษจากการใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ พร้อมอภิปราย รว่ มกบั เพ่ือนในช้นั เรยี นโดยครคู อยบนั ทึกคำตอบของนักเรียนแต่ละกลุ่มลงบนกระดานหนา้ ช้นั เรยี น ขั้นที่ 3 อธิบายความรู้ (Explanation) 7. ครอู ธบิ ายเช่ือมโยงความรสู้ ูช่ วี ิตประจำวัน (Com Sci in Real Life) เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 233
หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 4 การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภัย 8. นักเรยี นและครูรว่ มกนั จัดอันดบั โทษจากการใชง้ านเทคโนโลยีสารสนเทศ จากคำตอบของ นักเรยี นบนหน้า ข้ันที่ 4 ขยายความเข้าใจ (Elaboration) 9. ครเู ปิดโอกาศให้นกั เรียนซกั ถามขอ้ สงสัย โดยครูให้ความรู้เพม่ิ เตมิ ในส่วนนัน้ 10. นักเรียนทำใบงานที่ 4.1.1 เร่ือง ประโยชน์และโทษจากการใช้งานเทคโนโลยสี ารสนเทศ โดยให้นักเรียนพิจารณาข้อความท่ีกำหนดให้ว่าเป็นประโยชน์หรือโทษจากการใช้เทคโนโลยี สารสนเทศ 11. ครูสุ่มนักเรียน 2-3 คน ออกมานำเสนอหน้าช้ันเรียน พร้อมกับอภิปรายร่วมกันในห้องเรียน โดยครูให้คำแนะนำตามความเหมาะสม ขัน้ สรุป ข้นั ท่ี 5 ตรวจสอบผล (Evaluation) 1. ครูประเมนิ ผลนักเรียนจากการสงั เกตการตอบคำถาม ความสนใจในการเรียน การทำกจิ กรรม กลุม่ และการทำใบงาน 2. ครตู รวจสอบความถูกต้องของการทำใบงานท่ี 4.1.1 3. นกั เรยี นและครรู ่วมกันสรปุ เก่ียวกบั การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศ เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 234
หน่วยการเรยี นรูท้ ่ี 4 การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภยั เรื่องที่ 2: การปฏิบัติตนเม่อื พบเนอื้ หาท่ีไม่เหมาะสม 2 ชั่วโมง วิธกี ารสอนโดยเนน้ รูปแบบการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es (5Es Instructional Model) ขัน้ นำ ข้นั ที่ 1 กระต้นุ ความสนใจ (Engagement) ครถู ามคำถามประจำหัวข้อกับนักเรียนเพื่อกระตุ้นความสนใจว่า“ถ้านักเรียนพบว่าระหว่างใช้งาน อนิ เทอรเ์ น็ตอยู่แลว้ มีขอ้ ความข้ึนมาว่า“คุณคือผ้โู ชคดี” นักเรยี นควรทำอยา่ งไร” ขั้นสอน ขั้นที่ 2 สำรวจค้นหา (Exploration) 1. นักเรียนแบ่งกลุ่ม กล่มุ ละ 3-4 คน เพ่ืออภิปรายร่วมกันถึงเนื้อหาต่าง ๆ ที่ไม่เหมาะสมและพบ เจอในขณะที่ใช้งานอนิ เทอรเ์ นต็ จากนน้ั ใหน้ กั เรยี นแต่ละกลุ่มสง่ ตัวแทนมานำเสนอ 2. นักเรียนแต่ละกลุ่มสืบค้นหาข้อมูลจากอินเทอร์เน็ตที่เคร่ืองคอมพิวเตอร์ของตนเองเกี่ยวกับ เนื้อหาทไี่ ม่เหมาะสมทพ่ี บในขณะที่ใช้งานอินเทอร์เนต็ เพมิ่ เติม 3. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมานำเสนอเนื้อหาเพิ่มเติมหน้าช้ันเรียน โดยแต่ละกลุ่ม จะตอ้ งนำเสนอเน้อื หาทพี่ บที่ไม่ซำ้ กับกลมุ่ อ่ืน ๆ พร้อมอภิปรายรว่ มกนั ในหอ้ งเรยี น 4. ครอู ธบิ ายกับนักเรยี นเกย่ี วกบั สงั คมออนไลนท์ ี่เข้ามามีบทบาทในสงั คมไทย 5. ครูเปิดโอกาสให้นักเรียนซักถามขอ้ สงสยั และครูให้ความรูเ้ พ่ิมเตมิ ในสว่ นน้ัน 6. ครูทบทวนเนือ้ หาการเรียนเมื่อชั่วโมงที่แล้วเก่ยี วกบั เน้ือหาต่าง ๆ ทีไ่ ม่เหมาะสมที่พบเจอ ในขณะใชง้ านอินเทอรเ์ น็ต 7. นักเรยี นศึกษาเน้ือหาเกยี่ วกับการปฏบิ ตั ิตนเมื่อพบเนอื้ หาท่ไี ม่เหมาะสม จากหนงั สือเรียน ขั้นที่ 3 อธิบายความรู้ (Explanation) 8. ครอู ธบิ ายเพิ่มเตมิ เก่ยี วกบั การปฏิบัตติ นเมอ่ื พบเนอ้ื หาทไี่ ม่เหมาะสม 9. ครูเปิดโอกาสให้นักเรียนซักถามข้อสงสัยโดยครูให้ความรู้เพ่ิมเตมิ ในส่วนน้นั ข้นั ท่ี 4 ขยายความเขา้ ใจ (Elaboration) 10. ครูให้นกั เรียนทำใบงานท่ี 4.2.1 เรอ่ื ง การปฏิบตั ติ นเมือ่ พบเนือ้ หาทีไ่ มเ่ หมาะสม 11. ครูสุ่มนกั เรยี น 2-3 คน ออกมานำเสนอหนา้ ชนั้ เรียน พร้อมกับอภปิ รายร่วมกันในห้องเรียน เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 235
หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภัย ขัน้ สรุป ขั้นที่ 5 ตรวจสอบผล (Evaluation) 1. ครูประเมินผลนกั เรียนจากการสังเกตการตอบคำถาม การนำเสนอหนา้ ช้ันเรยี น การทำ กจิ กรรมกลุ่มดว้ ยความเต็มใจ และการทำใบงาน 2. ครตู รวจสอบความถูกต้องของการทำใบงานที่ 4.2.1 3. นักเรยี นและครูรว่ มกันสรุปเก่ียวกบั การปฏบิ ตั ติ นเมื่อพบเนื้อหาตา่ ง ๆ ที่ไมเ่ หมาะสมจากการ ใช้งานอนิ เทอรเ์ นต็ เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 236
หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 4 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภยั เรื่องที่ 3: ความรับผดิ ชอบตอ่ การใชง้ านเทคโนโลยสี ารสนเทศ 2 ชวั่ โมง วิธีการสอนโดยเนน้ รูปแบบการสอนแบบสบื เสาะหาความรู้ 5Es (5Es Instructional Model) ขั้นนำ ขนั้ ท่ี 1 กระต้นุ ความสนใจ (Engagement) 1. ครูถามคำถามประจำหัวข้อนักเรียนว่า“เม่ือต้องใช้คอมพิวเตอร์ร่วมกับผู้อ่ืน จะต้องทำอย่างไร เพอื่ รักษาความเป็นส่วนตวั และไม่สร้างความเดอื ดร้อนตอ่ ส่วนรวม” 2. ครูอธิบายกับนักเรียนเพื่อเช่ือมโยงเข้าสู่บทเรียนเกี่ยวกับการใช้งานเทคโนโลยีสารสนเทศใน ปจั จุบนั ขัน้ สอน ข้ันที่ 2 สำรวจคน้ หา (Exploration) 1. นกั เรียนแบ่งกลุม่ กลุ่มละ 3-4 คน เพ่ือพดู คุยกนั ถึงความรับผดิ ชอบตอ่ ตนเองเมื่อมีการใช้ เทคโนโลยีสารสนเทศ จากนั้นบนั ทกึ คำตอบลงบนสมดุ ประจำตวั 2. นักเรียนแต่ละกล่มุ สง่ ตัวแทนออกมานำเสนอเกี่ยวกบั ความรับผดิ ชอบตอ่ ตนเองเมื่อมกี ารใช้ เทคโนโลยีสารสนเทศ พรอ้ มอภปิ รายร่วมกันในหอ้ งเรียน 3. นกั เรียนศกึ ษาความรู้เสริมจากเนื้อหาเพ่อื ขยายความรู้ของผู้เรยี น (Com Sci Focus) เรอ่ื ง Log in และPassword 4. นักเรียนศึกษาความรับผิดชอบต่อตนเองเม่ือใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ จากหนังสือเรียน เร่ือง การ ใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภยั และสงั เกตตวั อย่างความรับผิดชอบต่อตนเองที่สามารถทำ ได้ 5. ครเู ปดิ โอกาสให้นักเรยี นซักถามขอ้ สงสัย และครใู ห้ความรู้เพมิ่ เตมิ ในสว่ นนนั้ หรอื ให้นกั เรียนศกึ ษา ความรู้เพิ่มเตมิ จากอนิ เทอร์เน็ตท่เี ครือ่ งคอมพิวเตอร์ของตนเอง 6. ครูทบทวนเนอื้ หาการเรียนเม่ือชัว่ โมงท่แี ล้วเก่ียวกบั ความรับผิดชอบต่อตนเองเม่อื ใช้เทคโนโลยี สารสนเทศ 7. นกั เรยี นแบง่ กลมุ่ กลมุ่ ละ 3-4 คน (กลมุ่ เดิม) เพอ่ื พูดคุยกันถงึ ความรับผิดชอบตอ่ บุคคลอ่ืน และต่อสังคมเม่ือมีการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ โดยนักเรียนศึกษาเนื้อหาจากหนังสือเรียนหรือ สบื ค้นเพ่มิ เติมจากอินเทอรเ์ นต็ ท่เี คร่ืองคอมพิวเตอร์ของตนเองและให้นกั เรยี นสังเกตตัวอย่าง ความรบั ผิดชอบต่อบคุ คลอนื่ และตอ่ สงั คมทีส่ ามารถทำได้ 8. นกั เรียนแตล่ ะกล่มุ ออกมานำเสนอเกีย่ วกับความรับผิดชอบต่อบุคคลอนื่ และต่อสงั คมพรอ้ ม อภปิ รายรว่ มกนั ในห้องเรยี น เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 237
หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 4 การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภยั ขัน้ ท่ี 3 อธบิ ายความรู้ (Explanation) 9. ครอู ธิบายเพ่มิ เตมิ เกีย่ วกบั ความรบั ผดิ ชอบตอ่ การใชง้ านเทคโนโลยสี ารสนเทศ ข้ันที่ 4 ขยายความเขา้ ใจ (Elaboration) 10. นกั เรยี นทำใบงานที่ 4.3.1 เร่ือง ความรับผิดชอบตอ่ การใชง้ านเทคโนโลยีสารสนเทศ 11. ครสู ่มุ นกั เรยี น 2-3 คน ออกมานำเสนอหน้าชั้นเรยี น พรอ้ มกบั อภปิ รายร่วมกันในหอ้ งเรียน 12. ครูเปดิ โอกาสใหน้ ักเรียนซักถามข้อสงสยั และครใู ห้ความรู้เพมิ่ เตมิ ในสว่ นนั้น ข้นั สรปุ ขนั้ ที่ 5 ตรวจสอบผล (Evaluation) 1. ครูประเมินผลนกั เรียนจากการสงั เกตการตอบคำถาม การนำเสนอหนา้ ชัน้ เรยี น การทำ กิจกรรมกล่มุ ดว้ ยความตงั้ ใจ และการทำใบงาน 2. ครตู รวจสอบความถูกต้องการทำใบงานท่ี 4.3.1 3. นักเรยี นและครูรว่ มกนั สรปุ เกี่ยวกับความรบั ผิดชอบต่อการใชง้ านเทคโนโลยีสารสนเทศ เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 238
หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภยั เร่ืองที่ 4: ทรัพย์สินทางปญั ญา 2 ชั่วโมง วธิ ีการสอนโดยเน้นรูปแบบการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es (5Es Instructional Model) ขนั้ นำ ข้นั ท่ี 1 กระตนุ้ ความสนใจ (Engagement) 1. ครถู ามคำถามประจำหัวขอ้ ว่า“นักเรียนอยากสรา้ งส่ิงใดที่จะเป็นลิขสิทธ์ิของตนเองบ้างหรือไม่ และเพราะเหตุใดจึงตอ้ งมลี ิขสิทธ์เิ ป็นของตนเอง” 2. ครอู ธิบายเพ่ือเช่อื มโยงเขา้ สูบ่ ทเรยี นเกย่ี วกับทรพั ยส์ นิ ทางปัญญา ขัน้ สอน ขนั้ ท่ี 2 สำรวจค้นหา (Exploration) 1. นักเรยี นแบ่งกลมุ่ กลุ่มละ 3-4 คน เพือ่ อภิปรายร่วมกันถึงประเภทของงานต่างๆท่ีจำเป็นต้องมี การจดลขิ สิทธ์ิซ่งึ กฎหมายลิขสิทธใิ์ หค้ วามคมุ้ ครองแกง่ านสร้างสรรค์ 9 ประเภท 2. นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทนมานำเสนอเก่ียวกับงานประเภทต่าง ๆ ท่ีต้องมีการจดลิขสิทธิ์ พร้อมอภปิ รายร่วมกนั ภายในช้ันเรียน 3. นกั เรยี นศกึ ษาเพมิ่ เตมิ จากหนังสือเรียนเกี่ยวกบั การได้มาซง่ึ สิทธิ์ เจ้าของสิทธิ์ เอกสารใช้ ประกอบการแจ้งข้อมูลลขิ สทิ ธ์ิ และประโยชน์ของลขิ สิทธิ์ 4. นักเรยี นศึกษาการเช่อื มโยงความรสู้ ู่ชีวิตประจำวนั (Com Sci in Real Life) เกย่ี วกบั หน่วยงาน ท่ที ำหน้าทดี่ ูแลรับผดิ ชอบทรัพยส์ นิ ทางปญั ญาและให้คำปรึกษาหรอื คำแนะนำแก่ผทู้ ่ี สร้างสรรคผ์ ลงานจดเปน็ ลิขสิทธ์ขิ องตนเอง 5. ครเู ปดิ โอกาสใหน้ ักเรียนซักถามข้อสงสัย และครูให้ความร้เู พิม่ เติมในสว่ นนัน้ 6. นักเรยี นทำใบงานที่ 4.4.1 เรื่อง ประเภทของลิขสทิ ธิ์ โดยใหน้ ักเรยี นนำข้อความท่ีกำหนดให้ เติมในกรอบให้ตรงกบั ประเภทของลขิ สิทธ์ิ 7. ครูทบทวนเนอื้ หาการเรยี นเมื่อชวั่ โมงที่แล้วเกยี่ วกับลิขสทิ ธ์ิ 8. นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 3-4 คน (กลุ่มเดิม) เพื่ออภิปรายร่วมกันถึงความหมายและประเภท ของสทิ ธิบัตร จากหนงั สอื เรียน 9. นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมานำเสนอเก่ียวกับความหมายและประเภทของสิทธิบัตร พรอ้ มอภิปรายรว่ มกนั ในหอ้ งเรียน ขน้ั ที่ 3 อธบิ ายความรู้ (Explanation) 10. ครอู ธิบายเพิ่มเตมิ เกี่ยวกับความจำเป็นในการจดลขิ สิทธ์แิ ละสิทธิบตั ร เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 239
หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี 4 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภยั ขน้ั ที่ 4 ขยายความเขา้ ใจ (Elaboration) 11. ครูเปิดโอกาสให้นักเรียนซักถามข้อสงสัย และครูให้ความรู้เพิ่มเติมในสว่ นน้ันหรือให้นักเรียน ศึกษาความรู้เพม่ิ เติมจากอินเทอร์เน็ต 12. ครูให้นักเรียนทำกิจกรรมที่สอดคล้องกับเน้ือหา โดยการตอบคำถามเพื่อพัฒนาความรู้และ ทักษะการเรียนรู้ (Com Sci Activity) เกี่ยวกับการจดั การข้อมูลสารสนเทศ ลงในสมุด ประจำตวั ขัน้ สรปุ ข้นั ท่ี 5 ตรวจสอบผล (Evaluation) 1. ครปู ระเมนิ ผลนกั เรียนจากการสังเกตการตอบคำถาม การนำเสนอหน้าชน้ั เรยี น การทำ กิจกรรมกลมุ่ ดว้ ยความต้ังใจ และการทำใบงาน 2. ครูตรวจสอบความถูกต้องการทำใบงานท่ี 4.4.1 3. เปดิ โอกาสให้นักเรยี นอภปิ รายรว่ มกันในชน้ั เรียนเกย่ี วกบั ขอ้ ดี-ข้อเสียของทรัพย์สนิ ทางปัญญา เพ่ือให้ผ้เู รยี นไดท้ บทวนสาระสำคญั ประจำหนว่ ยการเรยี นรู้ 4. นักเรียนรว่ มกนั สรปุ เนื้อหาเกี่ยวกับทรัพย์สินทางปญั ญา 5. นักเรียนตรวจสอบความรู้ ความเขา้ ใจด้วยตนเองจากหนังสือเรยี น โดยพจิ ารณาข้อความวา่ ถกู หรือผิด หากนกั เรยี นพิจารณาข้อความไมถ่ กู ตอ้ งให้นักเรยี นกลบั ไปทบทวนเนือ้ หาตามหัวขอ้ ท่ี กำหนดให้ 6. นักเรยี นทำแบบฝกึ หดั ประจำหนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 4 โดยใหบ้ นั ทกึ ลงในสมดุ และทำช้นิ งาน/ ภาระงาน (รวบยอด) เรื่อง การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัย เพ่ือตรวจสอบความ เข้าใจ และนำมาสง่ ในชั่วโมงถัดไป 7. นักเรียนทำแบบทดสอบหลังเรียนหน่วยการเรียนรู้ท่ี 4 เร่ือง การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศอย่าง ปลอดภัย เพือ่ วัดความรทู้ น่ี ักเรยี นได้รบั หลังจากผ่านการเรียนรู้ เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 240
หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 4 การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภัย แบบทดสอบก่อนเรียน หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 4 คำช้ีแจง : ใหน้ กั เรยี นเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว 1. โทษจากการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในข้อใด 5. ขอ้ ใดไมใ่ ชป่ ระโยชน์ของลิขสทิ ธิ์ เกดิ ขึ้นในวยั เดก็ ไปจนถงึ วัยผูใ้ หญ่ ก. ไม่สามารถใหผ้ อู้ น่ื ใช้ลขิ สทิ ธิ์ได้ ก. ปัญหาการละเมดิ ลขิ สิทธิ์ ข. ได้รบั ความคุ้มครองตามกฎหมาย ข. ปัญหาอาชญากรรมทางขอ้ มลู ค. มีสิทธแิ ต่เพยี งผ้เู ดยี ว ค. ปัญหาการติดเกม ง. สามารถทำซ้ำ ดดั แปลงได้ ง. ปญั หาสงั คมเสอ่ื ม 6. หน่วยงานในข้อใดมีหน้าท่ีดูแลรับผิดชอบ 2. บุคคลในขอ้ ใดถือว่ามคี วามรับผิดชอบต่อตนเอง เกยี่ วกับทรัพยส์ นิ ทางปญั ญา เมอ่ื ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ ก. กรมธนารักษ์ ก. นโี น่เปดิ เว็ปไซตท์ ม่ี ีเน้อื หาสือ่ ลามกอนาจาร ข. กรมทรัพยส์ ินทางปัญญา ข. แนนส่งข้อมูลส่วนตัวของตนเองไปยังบุคคล ค. กรมการปกครองส่วนทอ้ งถิน่ อ่ืนทีไ่ ม่ร้จู ัก ง. กรมสรรพากร ค. นัทติดต้ังซอฟต์แวร์ที่ผิดกฎหมายลงบน 7. ขอ้ ใดไมจ่ ัดอยู่ในโสตทัศนวัสดุ คอมพวิ เตอรใ์ นโรงเรียน ก. วิดีโอ วีซดี ี ค. ซดี ี ดวี ดี ี ง. นุน่ ไม่พยายามเขา้ ใชง้ านบญั ชขี องผู้อนื่ ข. วิดโี อ ดีวดี ี ง. ดวี ีดี แผน่ เลเซอรด์ ิสก์ 3. วิชัยไม่พยายามเจาะระบบ ขโมย คัดลอก 8. โปรแกรมคอมพิวเตอร์จัดอยู่ในงานสร้างสรรค์ โอนยา้ ยหรอื แก้ไข ปลอมแปลงข้อมูล โดยไม่ได้ ประเภทใดตามกฎหมายกำหนด รับอนุญาต ถือว่าวิชัยมีความรับผิดชอบต่อด้าน ก. งานเทคโนโลยี ค. งานโสตทัศนวสั ดุ ใดเมื่อใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศ ข. งานภาพยนต์ ง. งานวรรณกรรม ก. ความรับผดิ ชอบต่อสังคม 9. สิทธิบัตรการประดิษฐ์ท่ีรวบรวมท้ังกรรมวิธีใน ข. ความรับผิดชอบต่อตนเอง การผลิตและการเก็บรักษามีอายุคุ้มครองเป็น ค. ความรับผดิ ชอบตอ่ บุคคลอ่ืน เวลากีป่ ี ง. ความรบั ผดิ ชอบตอ่ เพ่อื นรว่ มชัน้ ก. 5 ปี ค. 15 ปี 4. กฎหมายลิขสิทธิ์ให้ความคุ้มครองแก่งาน ข. 10 ปี ง. 20 ปี สร้างสรรค์ทง้ั 9 ประเภท ยกเวน้ ขอ้ ใด 10. ผลงานที่ประกอบด้วยรูปร่างลักษณะภายนอก ก. งานวรรณกรรม ข. งานนาฏกรรม องค์ประกอบของลวดลายต่าง ๆ มีอายุ ค. งานดนตรกี รรม ง. งานกายกรรม ค้มุ ครองเป็นเวลากป่ี ี ก. 5 ปี ค. 15 ปี เฉลย ข. 10 ปี ง. 20 ปี 1. ค 2. ง 3. ก เทคโ4น.โลงยี (วทิ 5ย.ากการคำน6.วณข) 7. ค 8. ง 9. ง 10. ข 241
หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 4 การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภัย แบบทดสอบหลงั เรียน หนว่ ยกาสรนเรยี นร้ทู ี่ 4 คำชีแ้ จง : ใหน้ กั เรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องท่ีสุดเพียงข้อเดียว 1. ข้อใดกล่าวถูกต้องเก่ียวกับปัญหาสังคมเส่ือม 4. ข้อใดคือเอกสารท่ีใช้ในการประกอบการแจ้ง จากการใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ ข้อมูลลิขสทิ ธิ์ ก. การนำข้อมูลส่วนบุคคลหรือองค์กรมา ก. สำเนาประชาชน สำเนาทะเบยี นบ้าน ดดั แปลง แก้ไข หรอื ปลอมแปลง ข. สำเนาประชาชน รายการเดินบัญชีย้อนหลัง ข. เป็นปัญหาท่ีมีผลกระทบร้ายแรงในวงกว้าง 3 เดอื น ตง้ั แต่ระดับบุคคลไปจนถงึ ระดับโลก ค. สำเนาประชาชน หนังสือยินยอมจากบุคคล ค. เป็นปัญหาท่ีเกิดข้ึนในวัยเด็กไปจนถึงวัย ภายในบ้าน ผู้ใหญ่ ง. สำเนาประชาชน ผลงานหรือภาพถ่ายงาน ง. ผู้ใช้เกิดอยากรู้อยากลองเป็นผลมาจาก ลขิ สิทธิ์ พฤติกรรมลอกเลียนแบบ 5. ผู้ท่ีมีหน้าที่ทำลาย เปล่ียนแปลง ขโมยข้อมูลใน 2. การปฏิบัติตามกฎระเบียบหรือข้อบังคับของ ระบบคอมพิวเตอร์ เรามักจะรูจ้ ักกันดใี นรูปของ องค์กรในการใชง้ านเทคโนโลยีสารสนเทศถือว่า การก่ออาชญากรรมไซเบอร์ ซ่ึงอาชญากรที่ก่อ เป็นการแสดงความรับผิดชอบในด้านใด เมื่อใช้ อาชญากรรมน้ีมกั จะเรียกวา่ เทคโนโลยสี ารสนเทศ ก. Cracker ค. Deranged Persons ก. ความรับผิดชอบตอ่ ตนเอง ข. Novice ง. Organized Crime ข. ความรบั ผิดชอบต่อบคุ คลอืน่ 6. ข้อใดคือหน้าที่หลักของกรมทรัพย์สินทาง ค. ความรับผดิ ชอบต่อสงั คม ปญั ญา ง. ความรบั ผดิ ชอบตอ่ เพื่อนร่วมชั้น ก. รักษาความปลอดภัยแก่มนุษย์ 3. ข้อใดกล่าวถึงความรับผิดชอบต่อบุคคลอ่ืนเมื่อ ข. ให้คำปรกึ ษาและคำแนะนำแก่ผทู้ ี่สรา้ ง ใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศ สรรคผ์ ลงาน ก. ไมพ่ ยายามเขา้ ถึงเครือข่ายใด ๆ โดยไมไ่ ด้รับ ค. คุ้มครองสมบัติของชาติ อนญุ าต ง. ส่งเสรมิ และสนับสนุนสนิ ค้า OTOP ข. ไมส่ ่งอีเมลล์ทไ่ี มเ่ หมาะสมทอ่ี าจเกิดอันตราย 7. งานจิตรกรรมจัดอยู่ในประเภทใดของงานที่มี ต่อคอมพิวเตอร์ ลขิ สทิ ธ์ิตามทก่ี ฎหมายกำหนด ค. ใช้งานเฉพาะบัญชีของตนเองเท่านั้น และไม่ ก. งานนาฏกรรม พยายามเข้าไปใช้บญั ชีของผอู้ ืน่ ข. งานสถาปตั ยกรรม ง. หม่ันตรวจสอบ ดูแลคอมพิวเตอร์ท้ังในส่วน ค. งานวรรณกรรม ของฮารด์ แวรแ์ ละซอฟต์แวร์ ง. งานศลิ ปกรรม เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 242
หน่วยการเรยี นรู้ที่ 4 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภยั 8. สิทธิที่กฎหมายรับรองให้ผู้สร้างสรรค์ผลงาน 10. ผลงานที่มีความคิดสร้างสรรค์เก่ียวกับ สามารถทำซ้ำดัดแปลงหรือออกโฆษณาได้ คือ องค์ป ระกอบโครงสร้างห รือกลไกของ ขอ้ ใด ผลิตภัณฑม์ ีอายคุ ุ้มครองก่ปี ี ก. สิทธิบตั ร ก. 25 ปี ข. อนสุ ิทธบิ ตั ร ข. 30 ปี ค. ลิขสทิ ธิ์ ค. 10 ปี ง. ทรพั ย์สนิ ทางปญั ญา ง. 20 ปี 9. ลิขสทิ ธิ์มอี ายุความคมุ้ ครองผลงานเป็นเวลากปี่ ี ก. 50 ปี ข. 10 ปี ค. 15 ปี ง. 30 ปี เฉลย 1. ง 2. ค 3. ข 4. ง 5. ก 6. ข 7. ง 8. ค 9. ก 10. ค เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 243
หน่วยการเรยี นร้ทู ี่ 4 การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภยั แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 1 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ แผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ เวลา 2 ชวั่ โมง 1. มาตรฐาน/ตัวชวี้ ดั 1.1 ตวั ชว้ี ัด ว 4.2 ม.2/4 ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภยั มีความรบั ผิดชอบ สรา้ งและแสดงสทิ ธ์ใิ น การเผยแพรผ่ ลงาน 2. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ 1. อธบิ ายคณุ ประโยชนแ์ ละโทษจากการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศได้ถูกต้อง (K) 2. สบื ค้นปัญหาที่เกดิ จากเทคโนโลยีสารสนเทศได้ (P) 3. สนใจใฝ่เรยี นรู้ในการศกึ ษาและนำไปใช้ในชวี ิตประจำวันได้อยา่ งเหมาะสม (A) 3. สาระการเรยี นรู้ สาระการเรยี นรู้ท้องถ่นิ พจิ ารณาตามหลักสตู รของสถานศกึ ษา สาระการเรยี นรูแ้ กนกลาง - ใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภยั โดย เลอื กแนวทางปฏิบัตเิ ม่ือพบเนอื้ หาที่ไม่ เหมาะสม เช่น แจ้งรายงานผู้เกี่ยวขอ้ ง ป้องกัน การเขา้ มาของข้อมูลที่ไมเ่ หมาะสม ไม่ตอบโต้ ไมเ่ ผยแพร่ 4. สาระสำคญั /ความคดิ รวบยอด เทคโนโลยีสารสนเทศได้เข้ามามีบทบาทกับชีวิตของผู้คนในหลากหลายด้าน และถือเป็นเคร่ืองมือที่มี ความสำคญั อย่างย่ิงตอ่ การดำเนนิ ชวี ิตของคนในสังคมปัจจบุ ัน เมอื่ เทคโนโลยีสารสนเทศไดร้ ับการพัฒนาให้ มีรูปแบบที่มีความน่าสนใจและอยู่ใกล้ชิดกับมนุษย์มากขึ้น เทคโนโลยีจึงสร้างท้ังคุณประโยชน์และโทษ ให้กบั ผใู้ ช้ ทั้งโดยตัง้ ใจหรอื ไม่ตง้ั ใจ เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 244
หนว่ ยการเรยี นรูท้ ี่ 4 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอยา่ งปลอดภยั แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 1 การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศ 5. สมรรถนะสำคัญของผเู้ รยี นและคุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ สมรรถนะสำคัญของผเู้ รียน คุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ 1. ความสามารถในการส่อื สาร 1. มวี ินยั รบั ผดิ ชอบ 2. ใฝ่เรยี นรู้ - ทักษะการส่อื สาร 3. มุ่งมนั่ ในการทำงาน - ทกั ษะการแลกเปล่ยี นข้อมลู 2. ความสามารถในการคดิ - ทักษะการคดิ วเิ คราะห์ 3. ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวิต - ทักษะการทำงานรว่ มกัน 4. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี - ทักษะการสืบค้นข้อมลู 6. กิจกรรมการเรียนรู้ วิธีการสอนโดยเนน้ รูปแบบการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es (5Es Instructional Model) ช่ัวโมงท่ี 1 ข้นั นำ ขัน้ ท่ี 1 กระตนุ้ ความสนใจ (Engagement) 1. นักเรยี นทำแบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยการเรียนร้ทู ่ี 4 เรื่อง การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ อย่างปลอดภัย เพ่อื วัดความรู้เดมิ ของนกั เรยี นกอ่ นเข้าสูก่ จิ กรรม 2. ครูถามคำถามกระตุน้ ความสนใจของนักเรียนวา่ “นักเรียนคดิ วา่ ปัญหาท่ีเกิดจากการใช้ เทคโนโลยีมีอะไรบา้ ง” (แนวตอบ : นักเรยี นตอบตามประสบการณ์ของตนเอง โดยคำตอบขน้ึ อยู่กับดลุ ยพินิขของ ครผู สู้ อน เชน่ การละเมิดลิขสทิ ธ์ิ การนำขอ้ มูลส่วนบคุ คลมาเผยแพร่ การนำผลงานของผู้อื่นมา แอบอา้ งเป็นของตน เปน็ ตน้ ) 3. จากน้ันครถู ามคำถามประจำหวั ขอ้ ว่า“นกั เรียนรหู้ รือไมว่ า่ เราสามารถหลกี เลี่ยงปัญหาของ การถูกขโมยข้อมูลหรอื หลอกลวงให้หลงเช่อื จากการใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศได้อยา่ งไรบ้าง” เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 245
หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภยั แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 1 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ (แนวตอบ : นกั เรียนตอบตามประสบการณ์ของตนเอง โดยคำตอบขนึ้ อยู่กับดุลยพนิ จิ ของ ครูผู้สอน เช่น ใสเ่ ครดติ ที่ผลงานของตนเองเพ่ือปอ้ งกนั การดดั แปลง แก้ไข หรือปลอมแปลง ใช้ เทคโนโลยีสารสนเทศอยา่ งมีสตไิ มใ่ ห้ข้อมลู สว่ นตัวกบั หนว่ ยงานท่เี ชอื่ ถือไม่ได้ เป็นตน้ ) ข้นั สอน ข้นั ท่ี 2 สำรวจค้นหา (Exploration) 1. นักเรียนแบง่ กลุ่ม กลมุ่ ละ 3-4 คน เพ่อื ศกึ ษาและอภปิ รายร่วมกันถึงประโยชน์จากการใช้ เทคโนโลยีสารสนเทศในหนงั สือเรียนรายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี (วิทยาการ คำนวณ) ม.2 หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 4 เรือ่ ง การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอยา่ งปลอดภัย หรอื สบื ค้นข้อมูลจากอินเทอร์เน็ตท่ีเครือ่ งคอมพิวเตอร์ของตนเอง จากนน้ั ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มมา นำเสนอเกี่ยวกบั ประโยชน์จากการใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศ พรอ้ มอภิปรายร่วมกบั เพื่อนในชัน้ เรยี นโดยครคู อยบันทึกคำตอบของนักเรียนแต่ละกลุม่ ลงบนกระดานหน้าช้ันเรยี น 2. ครอู ธบิ ายเพิ่มเติมกบั นกั เรยี นเกี่ยวกับประโยชนจ์ ากการใชง้ านเทคโนโลยสี ารสนเทศวา่ “การ ใชง้ านเทคโนโลยีสารสนเทศยังกอ่ ใหเ้ กิดประโยชน์ในดา้ นต่างๆอีกมากมาย เช่น 1) ทำให้เกิดความเท่าเทียมกันในสังคม และเกิดการกระจายโอกาสทางด้านการศึกษา เชน่ การใชร้ ะบบการเรียนการสอนทางไกลผา่ นดาวเทียม ทำใหเ้ ดก็ ที่อยู่ในชนบท หรอื เด็กท่ีอยใู่ นถน่ิ ทรุ กันดารมีโอกาสได้เรยี นรู้และไดศ้ ึกษาเนอ้ื หาการเรยี นต่าง ๆ อย่างเทา่ เทยี ม 2) ทำให้เกดิ การสรา้ งส่ือการเรียนการสอนตา่ ง ๆ มากข้ึน เช่น การใช้บทเรียน คอมพิวเตอร์ช่วยสอน เปน็ ต้น 3) ทำให้เกดิ ระบบป้องกันประเทศทม่ี ปี ระสิทธภิ าพมากย่งิ ข้ึน เชน่ การใช้คอมพิวเตอร์ มาควบคมุ อาวธุ ยทุ โธปกรณ์ หรือระบบป้องกันภัยตา่ ง ๆ เปน็ ตน้ 4) ทำใหช้ ่วยลดแรงงานคนในการทำงานต่าง ๆ เช่น ควบคมุ การผลติ หรอื ช่วยในการ คำนวณตลอดจนยงั เปน็ แหล่งสรา้ งความบนั เทงิ เป็นต้น” 3. ครเู ปิดโอกาสใหน้ ักเรยี นซักถามข้อสงสยั และครูให้ความรู้เพ่ิมเติมในส่วนน้ันหรอื เปดิ โอกาสให้ นักเรียนศกึ ษาความรู้เพมิ่ เติมจากอินเทอร์เน็ต 4. จากนั้นครแู ละนกั เรยี นรว่ มกันจดั อนั ดบั ประโยชนจ์ ากการใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศจากคำตอบ ของนักเรยี นบนกระดานหนา้ ชั้นเรียน เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 246
หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 4 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอยา่ งปลอดภัย แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 1 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ ชวั่ โมงท่ี 2 ขัน้ สอน ขนั้ ที่ 2 สำรวจคน้ หา (Exploration) 5. ครูทบทวนเนอ้ื หาการเรียนเม่ือชัว่ โมงท่ีแล้วเกี่ยวกับประโยชน์จากการใชง้ านเทคโนโลยี สารสนเทศ และให้นักเรียนแบง่ กลุ่ม กลมุ่ ละ3-4 คน (กล่มุ เดิม) หรือตามความเหมาะสม เพื่อ ศกึ ษาและอภปิ รายถงึ โทษท่เี กดิ จากการใช้งานเทคโนโลยีสารสนเทศ โดยให้นักเรียนพจิ ารณา โทษจากการใชง้ านเทคโนโลยสี ารสนเทศ จากหนงั สือเรยี นหรือสบื คน้ ข้อมูลจากอินเทอร์เน็ตที่ เครื่องคอมพิวเตอร์ของตนเอง 6. นักเรียนแตล่ ะกลมุ่ มานำเสนอเก่ียวกบั โทษจากการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ พร้อมอภิปราย รว่ มกบั เพ่ือนในช้นั เรียนโดยครคู อยบนั ทึกคำตอบของนักเรียนแต่ละกลุ่มลงบนกระดานหน้าช้ัน เรียน ขั้นที่ 3 อธบิ ายความรู้ (Explanation) 7. ครอู ธิบายเชือ่ มโยงความร้สู ู่ชีวิตประจำวนั (Com Sci in Real Life) ว่า“การเขา้ ถึงสารสนเทศ ในยุคดิจิทัลเนื่องจากเป็นยุคท่ีมกี ารตดิ ต่อสือ่ สารทรี่ วดเร็วและยังสามารถเขา้ ถึงไดง้ ่ายมาก จึง ทำให้ระบบการรกั ษาความปลอดภัยนัน้ ไมส่ ามารถทำได้ 100% และปจั จบุ ันปัญหานี้ได้เพิม่ ขนึ้ ตลอดเวลา เนอ่ื งจากการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศไปในทางที่ผิด ดังนน้ั การใชส้ ารสนเทศจึง ควรระวงั ในเร่ืองของการกระทำในทางส่ือสารหรอื เผยแพร่ เพือ่ ป้องกันการถูกล่อลวงหรือขโมย ข้อมลู ” 8. นักเรยี นและครูร่วมกันจัดอนั ดับโทษจากการใชง้ านเทคโนโลยสี ารสนเทศ จากคำตอบของ นักเรยี นบนหน้ากระดาน ดังนี้“โทษการใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศท่เี กดิ จากความตั้งใจหรอื ไม่ไดต้ ้งั ใจ ทำให้เกิดปัญหาต่าง ๆ ดังนี้ 1) ปัญหาการติดเกมจากการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ 2) ปญั หาการละเมดิ ลิขสิทธิ์จากการใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศ 3) ปัญหาสงั คมเสื่อมจากการใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ 4) ปัญหาอาชญากรรมทางขอ้ มลู จากการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ 5) ปัญหาการละเมิดสิทธิสว่ นบคุ คลจากการใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศ 6) ปญั หาอาชญากรรมทม่ี ีผลต่อชีวติ จากการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ” เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 247
หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภยั แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 1 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ ขน้ั ท่ี 4 ขยายความเขา้ ใจ (Elaboration) 9. ครูเปิดโอกาสใหน้ ักเรยี นซักถามขอ้ สงสัย โดยครูให้ความรู้เพม่ิ เติมในสว่ นนนั้ 10. นกั เรยี นทำใบงานท่ี 4.1.1 เร่อื ง ประโยชนแ์ ละโทษจากการใชง้ านเทคโนโลยสี ารสนเทศ โดยให้นักเรียนพจิ ารณาข้อความทีก่ ำหนดใหว้ า่ เปน็ ประโยชนห์ รอื โทษจากการใชเ้ ทคโนโลยี สารสนเทศ 11. ครสู ุ่มนักเรยี น 2-3 คน ออกมานำเสนอหนา้ ชนั้ เรียน พร้อมกับอภิปรายรว่ มกันในห้องเรยี น โดยครูใหค้ ำแนะนำตามความเหมาะสม Note วัตถุประสงค์ของกจิ กรรมเพือ่ ใหน้ ักเรียน - มีทกั ษะการทำงานร่วมกันโดยใชก้ ระบวนการกล่มุ ในการทำงานหรอื การทำ กิจกรรมเพือ่ ให้เกิดการส่อื สารและแลกเปลย่ี นขอ้ มลู ร่วมกันภายในกลุม่ - มที กั ษะการสบื คน้ ข้อมลู โดยใหน้ กั เรียนแต่ละคนสืบค้นข้อมูลจากอนิ เทอร์เน็ต เพอ่ื สืบเสาะหาความรู้ตามหวั ข้อที่ไดร้ บั มอบหมาย - มที ักษะการคดิ วเิ คราะห์ โดยให้นักเรยี นพจิ ารณาเน้ือหาจากการสืบคน้ หรือศึกษา ข้อมลู จากแหล่งข้อมูลตา่ ง ๆ เชน่ หนงั สือเรยี น อินเทอรเ์ น็ต เปน็ ตน้ ขนั้ สรุป ข้ันท่ี 5 ตรวจสอบผล (Evaluation) 1. ครปู ระเมินผลนกั เรียนจากการสังเกตการตอบคำถาม ความสนใจในการเรียน การทำกจิ กรรม กลุ่ม และการทำใบงาน 2. ครูตรวจสอบความถูกต้องของการทำใบงานที่ 4.1.1 3. นกั เรยี นและครูร่วมกนั สรุปเกี่ยวกับการใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศวา่ “เทคโนโลยสี ารสนเทศเขา้ มามีบทบาทกบั ชีวติ ของผ้คู นในหลากหลายดา้ น ดงั นัน้ เทคโนโลยีสารสนเทศจงึ สร้างทง้ั คุณประโยชน์และโทษให้กบั ผู้ใชท้ ้ังตงั้ ใจและไม่ได้ตั้งใจหลากหลายลกั ษณะเพยี งแคม่ ี คอมพวิ เตอร์ สมาทโฟน หรอื แทบ็ เล็ต เป็นตน้ ” เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 248
หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 4 การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภยั แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 1 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ 7. การวดั และประเมนิ ผล วิธีวัด เคร่อื งมือ เกณฑ์การประเมิน - ตรวจแบบทดสอบ - แบบทดสอบก่อนเรยี น ประเมินตามสภาพจรงิ รายการวดั ก่อนเรยี น 7.1 การประเมนิ ก่อนเรียน - ใบงานที่ 4.1.1 รอ้ ยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ตรวจใบงานที่ 4.1.1 - แบบประเมินการ ระดบั คุณภาพ 2 - แบบทดสอบก่อนเรยี น - ประเมนิ การนำเสนอ ผา่ นเกณฑ์ หนว่ ยการเรียนรูท้ ่ี 4 เรอ่ื ง นำเสนอผลงาน ระดับคุณภาพ 2 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ ผลงาน - แบบสงั เกตพฤติกรรม ผ่านเกณฑ์ อยา่ งปลอดภยั - สังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล 7.2 ประเมนิ ระหวา่ งการจดั กิจกรรม การทำงานรายบุคคล การเรยี นรู้ 1) ประโยชน์และโทษจากการใช้ เทคโนโลยสี ารสนเทศ 2) การนำเสนอผลงาน 3) พฤตกิ รรมการทำงาน รายบุคคล 4) พฤติกรรมการทำงานกลุม่ - สงั เกตพฤติกรรม - แบบสังเกตพฤติกรรม ระดับคุณภาพ 2 การทำงานกลุม่ การทำงานกลมุ่ ผา่ นเกณฑ์ 5) คุณลกั ษณะอนั พึงประสงค์ - สังเกตความมวี ินยั - แบบประเมนิ ระดับคุณภาพ 2 ความรบั ผดิ ชอบ คุณลกั ษณะ ผ่านเกณฑ์ ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งม่ัน อันพึงประสงค์ ในการทำงาน เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 249
หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภัย แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 1 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ 8. สื่อ/แหลง่ การเรยี นรู้ 8.1 สอื่ การเรียนรู้ 1) หนงั สอื เรียน รายวชิ าพน้ื ฐานวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) ม.2 หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 4 เรื่อง การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภยั 2) ใบงานที่ 4.1.1 เรือ่ ง ประโยชน์และโทษจากการใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ 3) เคร่อื งคอมพวิ เตอร์ 8.2 แหลง่ การเรยี นรู้ 1) หอ้ งคอมพวิ เตอร์ 2) อนิ เทอรเ์ นต็ เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 250
หนว่ ยการเรยี นรูท้ ี่ 4 การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภัย แผนการจดั การเรียนรทู้ ี่ 1 การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศ ใบงานท่ี 4.1.1 เรอ่ื ง ประโยชน์และโทษจากการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ คำช้แี จง : ให้นกั เรยี นพจิ ารณาข้อความตอ่ ไปนว้ี า่ เป็นประโยชนห์ รือโทษจากการใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศ โดย ถา้ ขอ้ ใดเป็นประโยชนใ์ หต้ อบ ก และถ้าขอ้ ใดเป็นโทษให้ตอบ ข ............. 1. ชว่ ยนำเสนอข้อมูลไดห้ ลากหลายรปู แบบ ............. 2. ชว่ ยประหยดั เวลาและคา่ ใชจ้ า่ ยในการติดต่อส่ือสาร ............. 3. การขาดการออกกำลงั กาย ............. 4. ลดความผดิ พลาดและเพิ่มความแมน่ ยำในการวินจิ ฉยั และรักษาโรค ............. 5. การล้วงขอ้ มลู ส่วนบคุ คล การแฮก็ เจาะระบบท่ีหรือไวรสั คอมพวิ เตอร์ ............. 6. เป็นช่องทางการนำเสนอข้อมลู ไปสู่ประชาชน ............. 7. เดก็ ไม่มีการสร้างความเขม้ แข็งให้กบั ทางเดนิ เส้นประสาทท่ีใชใ้ นการคิด ............. 8. ชว่ ยใหผ้ เู้ รยี นสามารถศึกษาหาความรูไ้ ด้ด้วยตนเอง ............. 9. ค่าใชจ้ ่ายท่ีเพิ่มขึ้น ............. 10. เดก็ เกิดพฤติกรรมเลียนแบบ ............. 11. ชว่ ยรวบรวมข้อมลู ตา่ ง ๆ ไว้ในแหลง่ ขอ้ มูลเดียวกัน ............. 12. ชว่ ยแลกเปลี่ยนและนำเสนอแนวความคิดของผ้เู รียนและผู้อื่น ............. 13. ชว่ ยเก็บข้อมูลสถิติดา้ นสงั คมศาสตร์ ............. 14. การละเมิดลขิ สิทธ์ิ ............. 15. คอมพิวเตอร์จำกัดจนิ ตนาการของเดก็ ............. 16. ช่วยควบคุมการผลติ ชนิ้ งานให้ไดป้ รมิ าณและคณุ ภาพตามต้องการ ............. 17. ไดร้ ับแสงและอากาศบรสิ ุทธไ์ิ มเ่ พียงพอ ............. 18. อาการกล้ามเน้ือเกรง็ ............. 19. ชว่ ยลดเวลาในการรักษาโรค ............. 20. เกดิ ความเครียด ............. 21. การควบคุมอารมณ์ไม่ได้ ............. 22. เปน็ ส่ือกลางในรับและส่งข้อมลู จากทห่ี นงึ่ ไปยังอีกที่หนึง่ ............. 23. ช่วยคำนวณปริมาณวัตถุดบิ สินคา้ และกำไร ............. 24. ชว่ ยทำงานในพ้ืนท่ีเสย่ี งภยั หรืองานท่ีมนุษย์ไมส่ ามารถทำได้ ............. 25. การขาดปฏิสมั พันธก์ ับผู้อนื่ สง่ ผลใหพ้ ัฒนาการทางอารมณ์และสังคมถกู จำกัด เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 251
หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 4 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภยั แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 1 การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศ ใบงานท่ี 4.1.1 เฉลย เร่ือง ประโยชน์และโทษจากการใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศ คำช้ีแจง : ให้นักเรียนพจิ ารณาข้อความต่อไปนว้ี ่าเป็นประโยชนห์ รอื โทษจากการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ โดย ถา้ ข้อใดเป็นประโยชนใ์ ห้ตอบ ก และถ้าข้อใดเปน็ โทษให้ตอบ ข ......ก.....1. ช่วยนำเสนอขอ้ มูลได้หลากหลายรปู แบบ ......ก..... 2. ช่วยประหยัดเวลาและคา่ ใชจ้ ่ายในการติดต่อส่ือสาร ......ข..... 3. การขาดการออกกำลงั กาย ......ก..... 4. ลดความผดิ พลาดและเพิ่มความแมน่ ยำในการวินิจฉยั และรักษาโรค ......ข..... 5. การล้วงขอ้ มลู สว่ นบคุ คล การแฮ็กเจาะระบบที่หรอื ไวรสั คอมพวิ เตอร์ ......ก..... 6. เป็นช่องทางการนำเสนอข้อมลู ไปสปู่ ระชาชน ......ข..... 7. เด็กไมม่ ีการสร้างความเข้มแข็งให้กบั ทางเดินเส้นประสาททใ่ี ชใ้ นการคิด ......ก..... 8. ช่วยให้ผู้เรียนสามารถศึกษาหาความรู้ได้ด้วยตนเอง ......ข..... 9. ค่าใช้จ่ายที่เพมิ่ ข้ึน ......ข..... 10. เด็กเกิดพฤติกรรมเลยี นแบบ ......ก..... 11. ช่วยรวบรวมขอ้ มลู ต่างๆ ไว้ในแหล่งขอ้ มลู เดียวกัน ......ก..... 12. ช่วยแลกเปลย่ี นและนำเสนอแนวความคิดของผู้เรียน ......ก..... 13. ชว่ ยเกบ็ ข้อมลู สถติ ิ ......ข..... 14. การละเมดิ ลิขสทิ ธ์ิ ......ข..... 15. คอมพวิ เตอร์จำกดั จนิ ตนาการของเด็ก ......ก..... 16. ชว่ ยควบคุมการผลติ ชนิ้ งานให้ไดป้ ริมาณและคุณภาพตามต้องการ ......ข..... 17. ได้รบั แสงและอากาศบรสิ ุทธิไ์ มเ่ พยี งพอ ......ข..... 18. อาการกล้ามเนื้อเกรง็ ......ก..... 19. ชว่ ยลดเวลาในการรักษาโรค ......ข..... 20. เกิดความเครยี ด ......ข..... 21. การควบคมุ อารมณ์ไม่ได้ .......ก.... 22. เปน็ สอ่ื กลางในรับและสง่ ข้อมูลจากท่หี น่งึ ไปยังอกี ท่ีหน่งึ .......ก.... 23. ชว่ ยคำนวณปริมาณวตั ถุดิบ สินค้าและกำไร .......ก.... 24. ชว่ ยทำงานในพ้ืนทเ่ี สีย่ งภยั หรอื งานที่มนษุ ย์ไมส่ ามารถทำได้ .......ข.... 25. การขาดปฏสิ ัมพันธก์ ับผอู้ ่นื ส่งผลใหพ้ ฒั นาการทางอารมณ์และสังคมถกู จำกัด เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 252
หน่วยการเรยี นรู้ที่ 4 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภยั แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 1 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ 9. ขอ้ เสนอแนะ/ความเห็นของผ้บู ริหารสถานศึกษา ลงชอ่ื . (นางสาวสุพรรณกิ า สบุ รรณาจ) ตำแหน่ง ผ้อู ำนวยการโรงเรียนประชาสามคั คี วนั ที่............ เดอื น............................ พ.ศ. .............. 10. บันทกึ ผลหลงั การสอน ด้านความรู้ ดา้ นสมรรถนะสำคญั ของผู้เรยี น ด้านคุณลกั ษณะอันพึงประสงค์ ปัญหา/อุปสรรค แนวทางการแก้ไข ลงชือ่ (นายอทิ ธฤิ ทธิ์ มหิสยา) ตำแหนง่ ครู วันที่.......... เดอื น.......................... พ.ศ. ............ เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 253
หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภัย แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 2 การปฏบิ ัติตนเมอ่ื พบเนอื้ หาทไ่ี มเ่ หมาสม แผนการจัดการเรยี นรทู้ ี่ 2 การปฏิบตั ิตนเมอ่ื พบเนอื้ หาท่ีไมเ่ หมาะสม เวลา 2 ชัว่ โมง 1. มาตรฐาน/ตวั ชี้วดั 1.1 ตวั ชว้ี ัด ว 4.2 ม.2/4 ใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภยั มีความรับผิดชอบ สร้างและแสดงสิทธ์ใิ น การเผยแพรผ่ ลงาน 2. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ 1. อธบิ ายรูปแบบของเนื้อหาตา่ ง ๆ ทไ่ี ม่เหมาะสมได้ถกู ต้อง (K) 2. บอกวิธีการปฏิบัตติ นเมื่อพบเนือ้ หาท่ีไมเ่ หมาะสมไดถ้ ูกต้อง (K) 3. สืบค้นขอ้ มูลเกีย่ วกับเน้ือหาทไี่ ม่เหมาะสมท่ีพบในขณะท่ีใช้งานอนิ เทอร์เน็ต (P) 4. สนใจใฝเ่ รยี นรูใ้ นการศึกษาและนำไปใชใ้ นชีวิตประจำวนั ได้ (A) 3. สาระการเรยี นรู้ สาระการเรียนรทู้ อ้ งถนิ่ พจิ ารณาตามหลักสตู รของสถานศึกษา สาระการเรียนรู้แกนกลาง - ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอยา่ งปลอดภัย โดย เลอื กแนวทางปฏิบัตเิ ม่ือพบเนอื้ หาท่ีไม่ เหมาะสม เชน่ แจง้ รายงานผู้เกยี่ วขอ้ ง ป้องกนั การเขา้ มาของข้อมลู ที่ไมเ่ หมาะสม ไม่ตอบโต้ ไม่เผยแพร่ 4. สาระสำคญั /ความคิดรวบยอด อินเทอร์เน็ตเป็นเครือข่ายคอมพิวเตอร์ท่ีมีขนาดใหญ่ สามารถเชื่อมต่อเครือข่ายได้ท่ัวโลก การเข้าใช้ งานอินเทอร์เน็ตนั้นเราสามารถที่จะพบข้อมูลหรือเน้ือหาท่ีไม่พึงประสงค์หรือไม่เหมาะสมได้ โดยเน้ือหาที่ พบอาจทำให้เกิดความเสียหายท้ังต่อตนเอง คนรอบข้าง และสังคมได้ง่าย โดยเฉพาะการใช้สื่อสังคม ออนไลนท์ ่ีเข้ามามบี ทบาทอยา่ งมากกับคนในสงั คมไทยในขณะนี้ เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 254
หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี 4 การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัย แผนการจดั การเรียนรทู้ ี่ 2 การปฏิบัติตนเมอื่ พบเนอื้ หาทไี่ มเ่ หมาสม 5. สมรรถนะสำคัญของผ้เู รยี นและคุณลกั ษณะอันพึงประสงค์ สมรรถนะสำคญั ของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1. ความสามารถในการส่อื สาร 1. มวี นิ ยั รบั ผิดชอบ 2. ใฝเ่ รยี นรู้ - ทกั ษะการสือ่ สาร 3. มงุ่ ม่ันในการทำงาน - ทักษะการแลกเปล่ียนขอ้ มูล 2. ความสามารถในการคดิ - ทักษะการคดิ วิเคราะห์ 3. ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวิต - ทกั ษะการทำงานรว่ มกนั 4. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี - ทกั ษะการสืบค้นขอ้ มูล 6. กจิ กรรมการเรียนรู้ วิธกี ารสอนโดยเน้นรูปแบบการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es (5Es Instructional Model) ช่วั โมงท่ี 1 ขั้นนำ ขั้นท่ี 1 กระตนุ้ ความสนใจ (Engagement) ครถู ามคำถามประจำหวั ข้อกับนกั เรยี นเพื่อกระตุ้นความสนใจว่า“ถา้ นักเรียนพบว่าระหวา่ งใชง้ าน อนิ เทอรเ์ นต็ อยู่แล้วมขี อ้ ความข้นึ มาวา่ “คุณคือผู้โชคดี” นักเรยี นควรทำอยา่ งไร” (แนวตอบ : นกั เรยี นตอบตามความคดิ เหน็ ของตนเอง โดยคำตอบขึน้ อยูก่ บั ดลุ ยพินจิ ของครูผสู้ อน เชน่ ไมค่ วรคลกิ เข้าไปชมควรแจง้ เจา้ หนา้ ท่หี รอื แจง้ ไปยังผดู้ ูแลเวป็ ไซต์ เปน็ ตน้ ) ขน้ั สอน ขั้นที่ 2 สำรวจคน้ หา (Exploration) 1. นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลมุ่ ละ 3-4 คน เพอ่ื อภิปรายร่วมกนั ถึงเนื้อหาต่าง ๆ ที่ไม่เหมาะสมและพบ เจอในขณะทีใ่ ชง้ านอินเทอร์เนต็ จากนั้นให้นกั เรียนแต่ละกลุม่ ส่งตวั แทนมานำเสนอเก่ยี วกบั เน้อื หาตา่ ง ๆ ท่ีไมเ่ หมาะสมและพบเจอในขณะที่ใช้งานอินเทอรเ์ น็ตหน้าช้ันเรยี น เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 255
หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัย แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 2 การปฏบิ ัติตนเมอื่ พบเนอื้ หาที่ไมเ่ หมาสม 2. นกั เรยี นแตล่ ะกล่มุ สืบคน้ หาข้อมูลจากอินเทอรเ์ น็ตทเี่ ครือ่ งคอมพิวเตอร์ของตนเองเกย่ี วกับ เน้อื หาท่ีไมเ่ หมาะสมทีพ่ บในขณะท่ีใชง้ านอนิ เทอรเ์ นต็ เพ่มิ เตมิ 3. ครใู ห้นักเรยี นแต่ละกลุ่มสง่ ตวั แทนออกมานำเสนอเน้ือหาเพ่ิมเตมิ หน้าชั้นเรียน โดยแต่ละกลุม่ จะต้องนำเสนอเนื้อหาที่พบที่ไม่ซ้ำกับกลุม่ อืน่ ๆ พรอ้ มอภปิ รายร่วมกนั ในหอ้ งเรียน 4. ครอู ธบิ ายกับนักเรยี นวา่ “เม่ือสังคมออนไลน์ทเ่ี ข้ามามบี ทบาทอย่างมากกับคนในสงั คมไทยใน ทกุ เพศทุกวัย เน้ือหาท่ีไมเ่ หมาะสมมีทั้งท่ีอยใู่ นรปู แบบของข้อความ ภาพนิง่ ภาพเคลือ่ นไหว หรือเสยี ง เชน่ เน้ือหาเก่ยี วกับการพนนั เนื้อหาเกี่ยวกับสือ่ ลามกอนาจาร เน้ือหาเก่ยี วกับการ คุกคาม เนื้อหาเก่ียวกบั การหลอกลวงหรอื ข่มขู่ตา่ ง ๆ” 5. ครูเปิดโอกาสให้นักเรียนซักถามขอ้ สงสัย และครใู ห้ความรู้เพมิ่ เติมในสว่ นน้นั ช่วั โมงท่ี 2 ข้นั สอน ขัน้ ท่ี 2 สำรวจคน้ หา (Exploration) 6. ครทู บทวนเน้อื หาการเรียนเมื่อช่ัวโมงทแ่ี ลว้ เกี่ยวกบั เนื้อหาต่าง ๆ ทีไ่ ม่เหมาะสมที่พบเจอ ในขณะใชง้ านอินเทอรเ์ น็ต 7. นกั เรยี นศึกษาเนื้อหาเกย่ี วกับการปฏิบตั ติ นเมื่อพบเนื้อหาที่ไมเ่ หมาะสม จากหนังสือเรยี น รายวชิ าพื้นฐานวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) ม.2 หน่วยการเรียนรู้ท่ี 4 เรอื่ ง การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอยา่ งปลอดภยั ตามหัวขอ้ ดังต่อไปนี้ 1) การปฏบิ ัติตนเม่ือพบเน้ือหาเกย่ี วกับการพนัน 2) การปฏิบตั ิตนเมื่อพบเน้ือหาเกยี่ วกับส่อื ลามกอนาจาร 3) การปฏิบัติตนเม่ือพบเน้ือหาเกีย่ วกบั การหลอกลวง 4) การปฏบิ ตั ิตนเมื่อพบเน้ือหาเก่ียวกบั การขมขู่ ขน้ั ท่ี 3 อธบิ ายความรู้ (Explanation) 8. ครูอธบิ ายเพิ่มเตมิ เกย่ี วกับการปฏบิ ตั ิตนเมื่อพบเนอื้ หาท่ไี ม่เหมาะสมว่า“เพื่อเป็นการป้องกนั ปัญหาทีอ่ าจจะเกิดขึน้ ในขณะที่ใชเ้ ทคโนโลยี นกั เรียนควรปฏบิ ัติตนในการใช้เทคโนโลยีดงั น้ี คือ เลา่ ให้ผู้ปกครองฟงั ถึงกิจกรรมในการใช้อนิ เทอร์เน็ตในแตล่ ะครงั้ ใชน้ ามแฝง อย่าบอกชื่อ และท่ีอยู่ใหก้ ับบุคคลแปลกหนา้ แจ้งให้ผู้ปกครองทราบก่อนทจี่ ะใช้บตั รเครดิต หรือสัง่ ซื้อ สนิ คา้ หรอื พบปะบุคคลทางอินเทอร์เน็ต ควรตกลงกบั ผู้ปกครองในการใชอ้ ินเทอร์เน็ต เกยี่ วกบั กฎกติกาตา่ ง ๆ และปฏิบตั ิตามกฎที่ได้กำหนดไว้ และไมใ่ ชค้ ำพูด หรอื ถ้อยคำที่หยาบ คาย หรือกระทบต่อบุคคลอืน่ ” เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 256
หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 4 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัย แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 2 การปฏบิ ตั ิตนเมอื่ พบเนอื้ หาที่ไมเ่ หมาสม 9. ครูเปดิ โอกาสให้นักเรียนซักถามขอ้ สงสัยโดยครูให้ความรู้เพิ่มเตมิ ในส่วนนน้ั ขน้ั ท่ี 4 ขยายความเข้าใจ (Elaboration) 10. ครูใหน้ กั เรยี นทำใบงานที่ 4.2.1 เรอื่ ง การปฏิบัติตนเมอื่ พบเน้ือหาที่ไม่เหมาะสม 11. ครสู มุ่ นักเรยี น 2-3 คน ออกมานำเสนอหน้าชัน้ เรียน พร้อมกบั อภิปรายรว่ มกนั ในห้องเรยี น Note วัตถุประสงค์ของกิจกรรมเพ่ือให้นักเรียน - มที ักษะการทำงานรว่ มกนั โดยใชก้ ระบวนการกลุม่ ในการทำงานหรือการทำ กจิ กรรมเพ่ือใหเ้ กิดการส่อื สารและแลกเปลี่ยนขอ้ มูลรว่ มกันภายในกล่มุ - มที กั ษะการสืบค้นข้อมลู โดยใหน้ ักเรยี นแตล่ ะคนสบื คน้ ข้อมลู จากอินเทอรเ์ น็ต เพือ่ สบื เสาะหาความรตู้ ามหัวข้อท่ีไดร้ ับมอบหมาย - มที ักษะการคดิ วเิ คราะห์ โดยให้นกั เรยี นพจิ ารณาเนื้อหาจากการสืบคน้ หรือศึกษา ข้อมลู จากแหล่งข้อมูลต่าง ๆ เช่น หนังสือเรยี น อินเทอรเ์ น็ต เปน็ ต้น ขั้นสรุป ข้ันที่ 5 ตรวจสอบผล (Evaluation) 1. ครูประเมนิ ผลนักเรยี นจากการสงั เกตการตอบคำถาม การนำเสนอหน้าช้นั เรียน การทำ กจิ กรรมกล่มุ ดว้ ยความตง้ั ใจ และการทำใบงาน 2. ครูตรวจสอบความถูกต้องของการทำใบงานท่ี 4.2.1 3. นักเรียนและครรู ่วมกนั สรปุ เกี่ยวกับการปฏบิ ัติตนเมื่อพบเน้ือหาต่าง ๆ ท่ีไม่เหมาะสมจากการ ใชง้ านอินเทอร์เน็ต เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 257
หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภัย แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 2 การปฏิบัติตนเมอื่ พบเนอ้ื หาทไี่ มเ่ หมาสม 7. การวดั และประเมินผล รายการวดั วิธวี ดั เครอ่ื งมือ เกณฑก์ ารประเมนิ 7.1 ประเมินระหวา่ งการจัดกิจกรรม รอ้ ยละ 60 ผา่ นเกณฑ์ การเรียนรู้ ระดบั คุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 1) การปฏิบตั ิตนเม่อื พบเน้อื หาที่ - ตรวจใบงานที่ 4.2.1 - ใบงานท่ี 4.2.1 ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ ไม่เหมาะสม 2) การนำเสนอผลงาน - ประเมนิ การนำเสนอ - แบบประเมนิ การ ผลงาน นำเสนอผลงาน 3) พฤติกรรมการทำงาน - สังเกตพฤติกรรม - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม รายบุคคล การทำงานรายบุคคล การทำงานรายบุคคล 4) พฤติกรรมการทำงานกลุ่ม - สังเกตพฤติกรรม - แบบสังเกตพฤตกิ รรม ระดับคุณภาพ 2 การทำงานกล่มุ การทำงานกลุม่ ผา่ นเกณฑ์ 5) คุณลักษณะอนั พึงประสงค์ - สังเกตความมวี นิ ัย - แบบประเมิน ระดบั คุณภาพ 2 ความรับผิดชอบ คุณลักษณะ ผา่ นเกณฑ์ ใฝเ่ รียนรู้ และมุ่งมั่น อนั พงึ ประสงค์ ในการทำงาน 8. สื่อ/แหล่งการเรยี นรู้ 8.1 สื่อการเรยี นรู้ 1) หนังสอื เรียน รายวิชาพน้ื ฐานวทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) ม.2 หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี 4 เร่อื ง การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัย 2) ใบงานท่ี 4.2.1 เรื่อง การปฏิบตั ติ นเม่ือพบเนื้อหาท่ีไม่เหมาะสม 3) เครือ่ งคอมพิวเตอร์ 8.2 แหลง่ การเรยี นรู้ 1) ห้องคอมพวิ เตอร์ 2) อนิ เทอรเ์ น็ต เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 258
หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 4 การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภยั แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 2 การปฏบิ ตั ติ นเมอ่ื พบเนอื้ หาที่ไมเ่ หมาสม ใบงานท่ี 4.2.1 เรอื่ ง การปฏิบัตติ นเมอื่ พบเนื้อหาที่ไมเ่ หมาะสม คำชแี้ จง : ให้นักเรียนบอกวธิ ีการปฏิบตั ติ นเมอื่ พบกบั สถานการณท์ ่ีกำหนดใหด้ งั ต่อไปนี้ 1. เวบ็ ไซต์หลอกใหน้ กั เรียนซอ้ื ตวั เลขเพื่อเส่ยี งโชค โดยใหโ้ อนเงนิ ไปทางหมายเลขบัญชที ่กี ำหนดให้ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................ .............................. ............................................................................................................................................................................. 2. เว็บไซต์หลอกใหน้ ักเรยี นโอนเงิน เพอ่ื ดภู าพลามกอนาจาร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................... .......... ............................................................................................................................................................................. 3. เวบ็ ไซต์หลอกลวงให้นักเรียนซ้ือของ โดยใหโ้ อนเงนิ ไปยังหมายเลขบญั ชี แตไ่ มส่ ่งของมาให้ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ......................................................................................................................................................... ..................... ............................................................................................................................................................................. เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 259
หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 4 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภัย แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 2 การปฏบิ ตั ติ นเมอ่ื พบเนอื้ หาทไ่ี มเ่ หมาสม ใบงานท่ี 4.2.1 เฉลย เรอ่ื ง การปฏิบัตติ นเม่ือพบเนือ้ หาทไี่ มเ่ หมาะสม คำชีแ้ จง : ให้นักเรียนบอกวิธกี ารปฏิบัติตนเมื่อพบกับสถานการณ์ที่กำหนดให้ดงั ต่อไปน้ี 1. เวบ็ ไซต์หลอกใหน้ กั เรียนซอ้ื ตวั เลขเพื่อเสี่ยงโชค โดยให้โอนเงนิ ไปทางหมายเลขบัญชีที่กำหนดให้ 1. ควรแจ้งผใู้ หญ่ หรอื เจา้ หน้าท่ีท่เี กี่ยวข้องให้ทราบ 2. ไม่ควรโอนเงินให้ 3. ถ้าพบการโฆษณาเหลา่ นี้ ไม่ควรคลกิ เข้าไปดู 2. เว็บไซต์หลอกใหน้ ักเรยี นโอนเงิน เพอื่ ดภู าพลามกอนาจาร 1. ควรแจง้ ผู้ใหญ่ หรือเจา้ หน้าท่ีทเ่ี กยี่ วขอ้ งให้ทราบ 2. ควรติดตงั้ โปรแกรมในการบลอ็ กเวบ็ ไซต์ทีแ่ ปลกปลอม 3. ควรตัง้ ค่าความปลอดภัยในโปรแกรมหรอื ระบบปฏิบตั ิการเพือ่ ไม่ใหเ้ ขา้ ถึงเนื้อหาที่ไม่เหมาะสม 3. เว็บไซตห์ ลอกลวงให้นักเรยี นซ้ือของ โดยให้โอนเงินไปยังหมายเลขบญั ชี แตไ่ ม่ส่งของมาให้ 1. ไมเ่ ปิดเผยขอ้ มูลส่วนตัวใหเ้ ป็นสาธารณะ 2. ควรแจ้งหรือปรึกษาผใู้ หญ่ เม่อื พบเวบ็ ไซต์ทีห่ ลอกขายของใหเ้ รา 3. ไม่ควรเขยี นขอ้ ความทบ่ี ่งบอกถึงความเปน็ ตวั ตนของเรา หรือเกย่ี วกบั ครอบครัวของเราต่อสาธารณะ เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 260
หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภัย แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 2 การปฏิบตั ติ นเมอ่ื พบเนอ้ื หาทไ่ี มเ่ หมาสม 9. ขอ้ เสนอแนะ/ความเห็นของผู้บรหิ ารสถานศึกษา ลงชอ่ื . (นางสาวสุพรรณกิ า สบุ รรณาจ) ตำแหนง่ ผูอ้ ำนวยการโรงเรยี นประชาสามคั คี วนั ท่ี............ เดอื น............................ พ.ศ. .............. 10. บันทกึ ผลหลงั การสอน ดา้ นความรู้ ด้านสมรรถนะสำคญั ของผ้เู รยี น ดา้ นคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ ปัญหา/อปุ สรรค แนวทางการแก้ไข ลงชือ่ (นายอทิ ธิฤทธิ์ มหสิ ยา) ตำแหนง่ ครู วนั ท.ี่ ......... เดือน.......................... พ.ศ. ............ เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 261
หน่วยการเรยี นรู้ที่ 4 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัย แผนการจดั การเรียนรทู้ ี่ 3 ความรับผิดชอบต่อการใช้งานเทคโนโลยสี ารสนเทศ แผนการจัดการเรยี นรทู้ ่ี 3 ความรับผิดชอบตอ่ การใช้งานเทคโนโลยีสารสนเทศ เวลา 2 ช่วั โมง 1. มาตรฐาน/ตัวช้วี ัด 1.1 ตัวชี้วัด ว 4.2 ม.2/4 ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอยา่ งปลอดภัย มคี วามรบั ผดิ ชอบ สร้างและแสดงสิทธใิ์ น การเผยแพร่ผลงาน 2. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. อธบิ ายความหมายของความรบั ผิดชอบต่อตนเอง ต่อบคุ คลอื่น และต่อสังคมเม่ือมีการใช้งานเทคโนโลยี สารสนเทศได้ถกู ต้อง (K) 2. สบิ ค้นวธิ ีการกระทำเพ่ือแสดงความรบั ผดิ ชอบต่อตนเอง ตอ่ บุคคลอ่นื และตอ่ สงั คมเมื่อมกี ารใช้งาน เทคโนโลยสี ารสนเทศได้ (P) 3. สนใจใฝเ่ รยี นร้ใู นการศึกษาและนำไปใช้ในชวี ิตประจำวันได้ (A) 3. สาระการเรียนรู้ สาระการเรียนรทู้ ้องถน่ิ พจิ ารณาตามหลักสตู รของสถานศกึ ษา สาระการเรียนรูแ้ กนกลาง - การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอยา่ งมีความ รบั ผิดชอบ เช่น ตระหนักถึงผลกระทบในการ เผยแพร่ข้อมูล 4. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด การใช้งานเทคโนโลยีสารสนเทศในปัจจุบันมีทั้งการใช้งานเพอ่ื งานส่วนตวั หรอื ใช้งานเพ่ือส่วนรวม ซ่ึง ไม่ว่าจะเป็นการใช้งานแบบใดกต็ ามล้วนแล้วแต่ต้องมีจริยธรรมและความรบั ผิดชอบต่อการใช้งานทั้งความ รับผิดชอบตอ่ ตนเอง ต่อบุคคลอืน่ และต่อสงั คม 5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรยี นและคณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ สมรรถนะสำคัญของผู้เรยี น คุณลกั ษณะอนั พึงประสงค์ 1. ความสามารถในการส่อื สาร 1. มวี ินัย รับผิดชอบ 2. ใฝ่เรียนรู้ - ทักษะการสอื่ สาร เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 262
หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 4 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอยา่ งปลอดภัย แผนการจดั การเรียนรทู้ ี่ 3 ความรบั ผดิ ชอบต่อการใชง้ านเทคโนโลยีสารสนเทศ สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลกั ษณะอันพึงประสงค์ - ทกั ษะการแลกเปลีย่ นขอ้ มลู 3. มุง่ ม่ันในการทำงาน 2. ความสามารถในการคิด - ทกั ษะการคิดวิเคราะห์ 3. ความสามารถในการแก้ปัญหา - ทกั ษะการสังเกต 4. ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวติ - ทกั ษะการทำงานร่วมกนั 5. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี - ทกั ษะการสบื ค้นขอ้ มลู 6. กิจกรรมการเรยี นรู้ วิธีการสอนโดยเน้นรปู แบบการสอนแบบสบื เสาะหาความรู้ 5Es (5Es Instructional Model) ชวั่ โมงท่ี 1 ข้ันนำ ขน้ั ที่ 1 กระตุน้ ความสนใจ (Engagement) 1. ครูถามคำถามประจำหัวข้อนักเรยี นวา่ “เมื่อต้องใช้คอมพิวเตอรร์ ่วมกับผู้อืน่ จะต้องทำอย่างไร เพ่ือ รกั ษาความเปน็ สว่ นตัว และไมส่ ร้างความเดือดรอ้ นตอ่ ส่วนรวม” (แนวตอบ : นกั เรียนตอบตามความคิดเหน็ ของตนเอง โดยคำตอบข้ึนอยู่กบั ดุลยพนิ ิจของครูผสู้ อน เช่น ต้องมจี รยิ ธรรมและความรับผิดชอบตอ่ การใชง้ านเทคโนโลยีสารสนเทศ ต่อตนเอง บุคคลอ่ืน และสังคม) 2. ครอู ธิบายกบั นักเรยี นเพ่อื เชอื่ มโยงเข้าสู่บทเรยี นวา่ “การใช้งานเทคโนโลยีสารสนเทศในปัจจุบนั มี ทงั้ การใชง้ านเพื่องานสว่ นตวั การใช้งานเพื่อส่วนรวม และการใช้งานรว่ มกับบคุ คลอน่ื ซ่งึ ไม่ว่าจะ เป็นการใชง้ านแบบใดหรือลักษณะใดก็ตามล้วนแล้วแต่จะต้องมีจรยิ ธรรมและความรบั ผดิ ชอบตอ่ การใช้งานเทคโนโลยีสารสนเทศ” เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 263
หน่วยการเรยี นรู้ที่ 4 การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศอยา่ งปลอดภยั แผนการจดั การเรียนรทู้ ี่ 3 ความรับผดิ ชอบตอ่ การใชง้ านเทคโนโลยสี ารสนเทศ ขั้นสอน ขน้ั ท่ี 2 สำรวจค้นหา (Exploration) 1. นกั เรยี นแบง่ กลุ่ม กลมุ่ ละ 3-4 คน เพื่อพดู คุยกนั ถึงความรบั ผิดชอบตอ่ ตนเองเมื่อมีการใช้ เทคโนโลยีสารสนเทศ จากนั้นบันทึกคำตอบลงบนสมุดประจำตวั 2. นกั เรยี นแตล่ ะกล่มุ ส่งตัวแทนออกมานำเสนอเกี่ยวกับความรบั ผดิ ชอบตอ่ ตนเองเม่ือมีการใช้ เทคโนโลยสี ารสนเทศ พร้อมอภิปรายร่วมกนั ในห้องเรยี น 3. นกั เรียนศกึ ษาความรู้เสริมจากเนอื้ หาเพ่ือขยายความรขู้ องผู้เรียน (Com Sci Focus) เรื่อง Log in และ Password 4. นักเรยี นศกึ ษาความรบั ผิดชอบตอ่ ตนเองเมื่อใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศ จากหนังสือเรยี นรายวิชา พืน้ ฐานวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) ม.2 หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 เร่ือง การใช้ เทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภยั และสงั เกตตวั อย่างความรบั ผดิ ชอบตอ่ ตนเองท่ีสามารถทำ ได้ 5. ครเู ปดิ โอกาสให้นักเรียนซักถามขอ้ สงสัย และครใู ห้ความรเู้ พ่มิ เตมิ ในสว่ นนนั้ หรอื ให้นกั เรียนศึกษา ความรูเ้ พม่ิ เติมจากอนิ เทอร์เน็ตทเ่ี ครือ่ งคอมพิวเตอร์ของตนเอง ช่วั โมงท่ี 2 ข้นั สอน ข้ันท่ี 2 สำรวจค้นหา (Exploration) 6. ครูทบทวนเน้อื หาการเรียนเมื่อชวั่ โมงท่ีแล้วเก่ยี วกับความรับผิดชอบตอ่ ตนเองเมอ่ื ใชเ้ ทคโนโลยี สารสนเทศ 7. นกั เรียนแบ่งกลุ่ม กลมุ่ ละ 3-4 คน (กลุม่ เดิม) เพ่ือพดู คุยกันถงึ ความรับผิดชอบตอ่ บุคคลอื่น และตอ่ สังคมเมื่อมีการใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศ โดยนักเรยี นศึกษาเน้ือหาจากหนังสือเรยี นหรอื สืบค้นเพมิ่ เติมจากอนิ เทอร์เน็ตที่เครอ่ื งคอมพิวเตอร์ของตนเองและให้นักเรียนสังเกตตัวอยา่ ง ความรับผดิ ชอบต่อบุคคลอ่นื และต่อสังคมท่สี ามารถทำได้ 8. นกั เรียนแตล่ ะกลมุ่ ออกมานำเสนอเก่ยี วกบั ความรับผดิ ชอบต่อบุคคลอน่ื และต่อสงั คม พรอ้ ม อภิปรายรว่ มกันในห้องเรยี น เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 264
หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 4 การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัย แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 3 ความรบั ผดิ ชอบตอ่ การใช้งานเทคโนโลยีสารสนเทศ ขัน้ ท่ี 3 อธบิ ายความรู้ (Explanation) 9. ครูอธบิ ายเพิ่มเติมเก่ียวกับความรบั ผิดชอบต่อการใช้งานเทคโนโลยสี ารสนเทศวา่ “ผใู้ ช้ คอมพวิ เตอร์ควรมีจรรยาบรรณในการใชง้ านดังนี้ 1) ต้องไม่ใช้คอมพิวเตอรท์ ำร้ายหรือละเมดิ ผู้อ่ืน 2) ตอ้ งไม่รบกวนการทำงานของผอู้ น่ื 3) ต้องไม่สอดแนมหรอื เปดิ ดูแฟ้มของผอู้ นื่ 4) ตอ้ งไมใ่ ชค้ อมพิวเตอร์เพ่อื การโจรกรรมขอ้ มูลขา่ วสาร 5) ต้องไมใ่ ชค้ อมพิวเตอรส์ ร้างหลกั ฐานที่เป็นเท็จ 6) ตอ้ งไม่คัดลอกโปรแกรมผอู้ ื่นทม่ี ลี ิขสทิ ธิ์ 7) ตอ้ งไมล่ ะเมิดการใช้ทรัพยากรคอมพวิ เตอร์โดยท่ีตนเองไม่มสี ิทธิ์ 8) ต้องไมน่ ำเอาผลงานของผอู้ นื่ มาเปน็ ของตน 9) ต้องคำนึงถงึ ส่ิงท่ีจะเกดิ ข้ึนกบั สังคมอันติดตามมาจากการกระทำ 10) ตอ้ งใช้คอมพิวเตอรโ์ ดยเคารพกฎระเบียบ กติกามารยาท” ขนั้ ที่ 4 ขยายความเข้าใจ (Elaboration) 10. นกั เรียนทำใบงานท่ี 4.3.1 เรอ่ื ง ความรับผดิ ชอบต่อการใชง้ านเทคโนโลยสี ารสนเทศ 11. ครูสมุ่ นกั เรียน 2-3 คน ออกมานำเสนอหนา้ ชั้นเรียน พร้อมกับอภปิ รายร่วมกนั ในห้องเรียน 12. ครูเปดิ โอกาสใหน้ ักเรียนซักถามข้อสงสัย และครใู ห้ความรู้เพม่ิ เติมในสว่ นน้ัน Note วัตถปุ ระสงคข์ องกจิ กรรมเพอื่ ให้นักเรียน - มที ักษะการทำงานรว่ มกันโดยใช้กระบวนการกลมุ่ ในการทำงานหรอื การทำ กิจกรรมเพ่อื ให้เกิดการส่อื สารและแลกเปล่ียนขอ้ มลู ร่วมกันภายในกล่มุ - มีทกั ษะการสบื ค้นข้อมูล โดยให้นักเรียนแตล่ ะคนสบื คน้ ข้อมูลจากอินเทอรเ์ น็ต เพ่ือสบื เสาะหาความรูต้ ามหวั ขอ้ ที่ไดร้ ับมอบหมาย - มีทักษะการสงั เกต โดยใหน้ ักเรียนสังเกตตัวอยา่ งความรับผดิ ชอบต่อตนเอง บคุ คล อ่นื และสงั คมทสี่ ามารถทำได้จากหนังสอื เรยี น เพอ่ื นำไปปรบั ใชใ้ นการเรียนไดอ้ ย่างเหมาะสม - มีทักษะการคิดวิเคราะห์ โดยให้นกั เรียนพิจารณาเนื้อหาจากการสืบค้นหรือศึกษา ขอ้ มลู จากแหล่งข้อมูลตา่ ง ๆ เช่น หนังสือเรยี น อนิ เทอร์เน็ต เปน็ ตน้ เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 265
หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 4 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภยั แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 3 ความรบั ผดิ ชอบตอ่ การใชง้ านเทคโนโลยสี ารสนเทศ ข้ันสรุป ขน้ั ท่ี 5 ตรวจสอบผล (Evaluation) 1. ครูประเมินผลนกั เรยี นจากการสังเกตการตอบคำถาม การนำเสนอหนา้ ชัน้ เรยี น การทำ กิจกรรมกลมุ่ ดว้ ยความตัง้ ใจ และการทำใบงาน 2. ครูตรวจสอบความถูกต้องการทำใบงานท่ี 4.3.1 3. นกั เรียนและครรู ่วมกันสรปุ เกี่ยวกบั ความรับผิดชอบต่อการใช้งานเทคโนโลยสี ารสนเทศ 7. การวดั และประเมนิ ผล รายการวัด วธิ วี ัด เคร่อื งมือ เกณฑก์ ารประเมิน 7.1 ประเมินระหว่างการจดั กิจกรรม - ตรวจใบงานท่ี 4.3.1 - ใบงานที่ 4.3.1 รอ้ ยละ 60 ผ่านเกณฑ์ การเรียนรู้ 1) ความรับผิดชอบตอ่ การใช้ - ประเมนิ การนำเสนอ - แบบประเมินการ ระดับคุณภาพ 2 งานเทคโนโลยีสารสนเทศ ผลงาน นำเสนอผลงาน ผา่ นเกณฑ์ ระดับคุณภาพ 2 2) การนำเสนอผลงาน ผ่านเกณฑ์ 3) พฤตกิ รรมการทำงาน - สังเกตพฤติกรรม - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม รายบคุ คล การทำงานรายบุคคล การทำงานรายบุคคล 4) พฤติกรรมการทำงานกลุ่ม - สงั เกตพฤติกรรม - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม ระดบั คุณภาพ 2 การทำงานกลุ่ม การทำงานกลุ่ม ผา่ นเกณฑ์ 5) คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ - สังเกตความมีวินยั - แบบประเมนิ ระดบั คุณภาพ 2 ความรับผิดชอบ คุณลกั ษณะ ผา่ นเกณฑ์ ใฝ่เรยี นรู้ และมงุ่ มั่น อนั พงึ ประสงค์ ในการทำงาน เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 266
หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 4 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภยั แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 3 ความรับผิดชอบตอ่ การใช้งานเทคโนโลยีสารสนเทศ 8. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 8.1 สือ่ การเรียนรู้ 1) หนังสือเรียน รายวชิ าพนื้ ฐานวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) ม.2 หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 4 เรื่อง การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัย 2) ใบงานท่ี 4.3.1 เรอ่ื ง ความรบั ผดิ ชอบตอ่ การใชง้ านเทคโนโลยสี ารสนเทศ 3) เคร่ืองคอมพิวเตอร์ 8.2 แหลง่ การเรยี นรู้ 1) หอ้ งคอมพิวเตอร์ 2) อนิ เทอรเ์ น็ต เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 267
หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 4 การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศอยา่ งปลอดภยั แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 3 ความรับผดิ ชอบตอ่ การใชง้ านเทคโนโลยีสารสนเทศ ใบงานท่ี 4.3.1 เรอ่ื ง ความรบั ผดิ ชอบตอ่ การใชง้ านเทคโนโลยีสารสนเทศ คำช้ีแจง : ใหน้ ักเรยี นบอกส่งิ ท่ีควรกระทำตอ่ ความรบั ผดิ ชอบตา่ ง ๆ เมื่อมีการใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ (อย่างน้อย 3 รายการ) ความรับผดิ ชอบต่อตนเอง ความรับผิดชอบต่อบุคคลอ่นื ความรับผดิ ชอบต่อสงั คม เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 268
หน่วยการเรยี นรู้ที่ 4 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอยา่ งปลอดภัย เฉลย แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 3 ความรบั ผิดชอบตอ่ การใชง้ านเทคโนโลยสี ารสนเทศ ใบงานที่ 4.3.1 เรอ่ื ง ความรบั ผิดชอบตอ่ การใช้งานเทคโนโลยีสารสนเทศ คำช้แี จง : ให้นกั เรียนบอกสงิ่ ทค่ี วรกระทำตอ่ ความรับผิดชอบต่าง ๆ เมอื่ มีการใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศ (อยา่ งนอ้ ย 3 รายการ) ความรับผดิ ชอบต่อตนเอง - ใช้งานบัญชีผใู้ ชเ้ ฉพาะของตนเองเท่านนั้ - ไมต่ ิดตง้ั หรือใชซ้ อฟต์แวรท์ ่ีผิดกฎหมาย - ไม่แจกจา่ ยข้อมูลส่วนตวั ให้บุคคลอื่นทราบ - ไมแ่ สดงหรือไมเ่ ขา้ เว็บไซต์ท่ีมีเนอื้ หาไมเ่ หมาะสม - หมัน่ ตรวจสอบ ดแู ลระบบคอมพวิ เตอร์อยา่ งสม่ำเสมอ ความรบั ผิดชอบต่อบคุ คลอื่น - ไม่พยายามใชง้ านบัญชขี องบุคคลอ่ืน - ไมค่ ดั ลอก หรือนำเสนอผลงานของผู้อ่นื ท่ไี ม่ใชข่ องตนเอง - ไม่เปลย่ี นแปลงแก้ไข ย้าย หรือลบไฟลข์ องผู้อน่ื - ไมข่ ่มขู่ คุกคาม หรอื หลอกลวงผอู้ นื่ - ไม่สง่ อีเมลท่ีไม่เหมาะสม หรือส่งิ ทอี่ าจเกดิ อันตรายต่อคอมพวิ เตอรใ์ ห้บุคคลอนื่ ความรับผดิ ชอบต่อสงั คม - ไม่พยายามเขา้ ถึงเครอื ข่ายใดๆ ทไี่ ม่ไดร้ บั อนุญาต - ปฏบิ ตั ติ ามกฎระเบยี บ หรือข้อบงั คบั ขององค์กร - ไม่เปิดอีเมล ไฟล์ หรอื โปรแกรมทไี่ ด้รบั มาจากแหลง่ ท่ีไมร่ ู้จัก - ไมน่ ำข้อมูลสารสนเทศขององคก์ รไปเผยแพร่ - ไมเ่ จาะระบบ เข้าส่รู ะบบเงทาคนโนขโโลมยยี (วคทิ ัดยลากอากรคโำอนนวยณ้า)ย หรือแก้ไขปลอมแปลงข้อมูล โดยไม่ไดร้ ับอนุญาต 269
หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 4 การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภยั แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 3 ความรบั ผิดชอบตอ่ การใชง้ านเทคโนโลยสี ารสนเทศ 9. ข้อเสนอแนะ/ความเห็นของผบู้ ริหารสถานศึกษา ลงชอ่ื . (นางสาวสพุ รรณกิ า สบุ รรณาจ) ตำแหนง่ ผอู้ ำนวยการโรงเรียนประชาสามัคคี วันท.่ี ........... เดอื น............................ พ.ศ. .............. 10. บันทกึ ผลหลงั การสอน ด้านความรู้ ดา้ นสมรรถนะสำคญั ของผูเ้ รยี น ด้านคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์ ปญั หา/อปุ สรรค แนวทางการแกไ้ ข ลงชื่อ (นายอิทธิฤทธิ์ มหสิ ยา) ตำแหน่ง ครู วนั ท.ี่ ......... เดือน.......................... พ.ศ. ............ เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 270
หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี 4 การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัย แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 4 ทรพั ยส์ นิ ทางปญั ญา แผนการจัดการเรยี นรทู้ ่ี 4 ทรัพยส์ ินทางปัญญา เวลา 2 ชัว่ โมง 1. มาตรฐาน/ตัวชวี้ ัด 1.1 ตัวชีว้ ัด ว 4.2 ม.2/4 ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัย มีความรับผดิ ชอบ สร้างและแสดงสิทธ์ใิ น การเผยแพรผ่ ลงาน 2. จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ 1. อธบิ ายความหมายของทรัพยส์ นิ ทางปัญญาได้ถูกต้อง (K) 2. บอกประเภทของงานท่ีมลี ิขสทิ ธ์ิไดถ้ ูกต้อง (K) 3. บอกความแตกต่างประเภทของสิทธิบัตรได้ถกู ต้อง (K) 4. สืบค้นขอ้ มลู ต่าง ๆ เก่ียวกับทรพั ยส์ ินทางปัญญาได้ (P) 5. สนใจใฝเ่ รียนรูใ้ นการศึกษาและนำไปใชใ้ นชีวิตประจำวันได้ (A) 3. สาระการเรยี นรู้ สาระการเรยี นรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ทอ้ งถ่ิน - การสรา้ งและแสดงสทิ ธ์ิความเป็นเจ้าของผลงาน พจิ ารณาตามหลักสตู รของสถานศกึ ษา - การกำหนดสทิ ธกิ ารใช้ข้อมูล 4. สาระสำคญั /ความคดิ รวบยอด ทรัพย์สินทางปัญญา คือ ผลงานอันเกิดจากความคิดสร้างสรรค์ของมนุษย์ เป็นทรัพย์สินอีกชนิดหนึ่ง นอกเหนือจากสังหาริมทรัพย์ และอสังหาริมทรพั ย์ แบ่งออกเปน็ 2 ประเภท คือ ลิขสทิ ธ์ิ และสิทธบิ ตั ร 5. สมรรถนะสำคญั ของผู้เรยี นและคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ สมรรถนะสำคญั ของผ้เู รียน คุณลกั ษณะอนั พึงประสงค์ 1. ความสามารถในการสอื่ สาร 1. มวี ินัย รบั ผดิ ชอบ 2. ใฝเ่ รยี นรู้ - ทักษะการส่อื สาร 3. มุ่งม่ันในการทำงาน - ทกั ษะการแลกเปล่ียนความรู้ เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 271
หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภัย แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 4 ทรพั ย์สนิ ทางปญั ญา สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ 2. ความสามารถในการคิด - ทักษะการคดิ วเิ คราะห์ 3. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต - ทักษะการทำงานรว่ มกัน 4. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี - ทักษะการสืบค้นขอ้ มูล 6. กิจกรรมการเรียนรู้ วธิ ีการสอนโดยเน้นรูปแบบการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es (5Es Instructional Model) ชวั่ โมงที่ 1 ขน้ั นำ ขัน้ ที่ 1 กระตุ้นความสนใจ (Engagement) 1. ครูถามคำถามประจำหัวข้อวา่ “นักเรียนอยากสรา้ งสงิ่ ใดท่จี ะเปน็ ลิขสิทธ์ิของตนเองบา้ งหรอื ไม่ และเพราะเหตใุ ดจงึ ตอ้ งมลี ขิ สิทธิ์เปน็ ของตนเอง” (แนวตอบ : นักเรยี นตอบตามความคิดเหน็ ของตนเอง โดยคำตอบขึ้นอยกู่ ับดลุ ยพินจิ ของ ครูผู้สอน เช่น ได้สิทธิ์ความเป็นเจา้ ของผลงานต่าง ๆ เพื่อป้องกันการคัดลอก ทำซ้ำ หรือ ดดั แปลง เปน็ ตน้ ) 2. ครูอธิบายเพื่อเช่ือมโยงเข้าสบู่ ทเรยี นว่า“ทรพั ย์สินทางปญั ญา คอื ผลงานอันเกิดจากความคิด สร้างสรรค์ของมนุษย์ เป็นทรัพยส์ ินอกี ชนดิ หนง่ึ นอกเหนือจากสงั หารมิ ทรัพย์ คือ ทรพั ย์สนิ ที่ สามารถเคล่ือนยา้ ยได้ เชน่ นาฬกิ า รถยนต์ เป็นต้น และอสังหาริมทรัพย์ คือ ทรัพยส์ ินท่ไี ม่ สามารถเคลื่อนย้ายได้ เช่น บ้าน ท่ดี ิน” ขนั้ สอน ข้ันท่ี 2 สำรวจคน้ หา (Exploration) 1. นักเรยี นแบ่งกลุ่ม กลมุ่ ละ 3-4 คน เพ่ืออภปิ รายรว่ มกันถึงประเภทของงานต่าง ๆ ทจี่ ำเป็นตอ้ ง มีการจดลิขสิทธ์ิซ่ึงกฎหมายลิขสิทธ์ิให้ความคุ้มครองแกง่ านสรา้ งสรรค์ 9 ประเภท ตามท่ี กฎหมายกำหนด ไดแ้ ก่ เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 272
หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 4 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภยั แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 4 ทรัพย์สนิ ทางปญั ญา 1) งานวรรณกรรม 2) งานนาฏกรรม 3) งานศลิ ปกรรม 4) งานดนตรกี รรม 5) งานสิง่ บนั ทึกเสยี ง 6) งานโสตทัศนวสั ดุ 7) งานภาพยนต์ 8) งานแพร่เสยี งแพรภ่ าพ 9) งานอ่นื ใดในแผนกวรรณคดี แผนกวทิ ยาศาสตร์ หรอื แผนกศิลปะ 2. นักเรียนแต่ละกลมุ่ สง่ ตัวแทนมานำเสนอเก่ียวกบั งานประเภทต่าง ๆ ที่ต้องมกี ารจดลิขสิทธ์ิ พรอ้ มอภปิ รายรว่ มกันภายในชั้นเรยี น 3. นักเรียนศกึ ษาเพิ่มเติมจากหนังสอื เรยี นรายวิชาพน้ื ฐานวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี (วทิ ยาการ คำนวณ) ม.2 หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 4 เรื่อง การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศอยา่ งปลอดภัย เก่ยี วกับการไดม้ าซึง่ สทิ ธ์ิ เจา้ ของสิทธ์ิ เอกสารใช้ประกอบการแจ้งข้อมลู ลขิ สิทธิ์ และประโยชน์ ของลิขสิทธ์ิ 4. นักเรียนศึกษาการเชื่อมโยงความรูส้ ู่ชวี ติ ประจำวนั (Com Sci in Real Life) เก่ียวกับ หนว่ ยงานทท่ี ำหนา้ ที่ดูแลรบั ผิดชอบทรัพย์สนิ ทางปัญญาและให้คำปรึกษาหรือคำแนะนำแกผ่ ้ทู ี่ สรา้ งสรรค์ผลงานจดเป็นลขิ สิทธขิ์ องตนเอง 5. ครูเปิดโอกาสให้นักเรียนซักถามข้อสงสยั และครูให้ความรู้เพมิ่ เติมในสว่ นนนั้ 6. นกั เรียนทำใบงานที่ 4.4.1 เรอ่ื ง ประเภทของลิขสิทธิ์ โดยให้นักเรยี นนำข้อความทกี่ ำหนดให้ เตมิ ในกรอบให้ตรงกบั ประเภทของลขิ สทิ ธิ์ ช่ัวโมงท่ี 2 ขัน้ สอน ขัน้ ท่ี 2 สำรวจคน้ หา (Exploration) 7. ครูทบทวนเน้อื หาการเรียนเม่ือช่ัวโมงท่ีแลว้ เกีย่ วกับลิขสิทธ์ิ 8. นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 3-4 คน (กลุ่มเดิม) เพื่ออภิปรายร่วมกันถึงความหมายและประเภท ของสิทธบิ ัตร จากหนงั สอื เรยี น ตามหวั ขอ้ ดังตอ่ ไปนี้ เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) 273
หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 4 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอยา่ งปลอดภัย แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 4 ทรัพยส์ นิ ทางปญั ญา 1) ความหมายของสทิ ธบิ ัตร 2) ประเภทของสิทธบิ ตั ร 2.1) สทิ ธบิ ตั รการประดิษฐ์ 2.2) สิทธิบตั รการออกแบบผลติ ภณั ฑ์ 2.3) อนุสทิ ธบิ ัตร 3) ความแตกตา่ งระหว่างอนสุ ทิ ธิบัตรและสิทธบิ ัตรการประดิษฐ์ 4) ประโยชน์ของสิทธิบัตร 9. นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมานำเสนอเกี่ยวกับความหมายและประเภทของสิทธิบัตร พรอ้ มอภปิ รายร่วมกันในห้องเรยี น ข้ันท่ี 3 อธบิ ายความรู้ (Explanation) 10. ครอู ธบิ ายเพิ่มเติมเกีย่ วกับความจำเปน็ ในการจดลขิ สิทธแ์ิ ละสทิ ธบิ ัตรวา่ “หากเราเป็นผ้ผู ลิต อะไรก็ตามไม่ว่าจะเป็นส่ิงของเครื่องใช้หรือแม้แต่ความคิด ทเ่ี ราคดิ วา่ เราสามารถขายเพื่อ สรา้ งรายได้ หรือเพื่อให้เกิดประโยชน์ตอ่ ตัวเราและคนอืน่ ๆ ได้ หากเราไมไ่ ด้ไปทำการจด สทิ ธบิ ัตรหรอื อนสุ ิทธบิ ัตร และมีคนมาลอกเลยี นแบบการออกแบบของเรา หรือความคิดของ เรา แลว้ นำไปจดสิทธิบัตรหรืออนสุ ิทธิบัตรกอ่ นเรา จะส่งผลใหเ้ ราไมส่ ามารถผลติ หรอื จำหน่ายสินค้าหรอื ความคดิ นั้นๆ ได้อีก” ขนั้ ที่ 4 ขยายความเขา้ ใจ (Elaboration) 11. ครูเปิดโอกาสใหน้ ักเรียนซักถามข้อสงสัย และครใู ห้ความรู้เพมิ่ เตมิ ในสว่ นน้นั หรอื ใหน้ กั เรียน ศกึ ษาความรู้เพิม่ เติมจากอินเทอรเ์ น็ต 12. ครใู หน้ ักเรียนทำกจิ กรรมท่ีสอดคลอ้ งกับเนอ้ื หา โดยการตอบคำถามเพ่ือพัฒนาความรแู้ ละ ทกั ษะการเรียนรู้ (Com Sci Activity) เกีย่ วกับการจัดการขอ้ มลู สารสนเทศ ลงในสมุด ประจำตัว เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 274
หน่วยการเรยี นร้ทู ี่ 4 การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภยั แผนการจดั การเรียนรทู้ ี่ 4 ทรพั ย์สนิ ทางปญั ญา Note วัตถปุ ระสงค์ของกจิ กรรมเพอ่ื ใหน้ ักเรียน - มที ักษะการทำงานรว่ มกันโดยใชก้ ระบวนการกลุม่ ในการทำงานหรือการทำ กิจกรรมเพอ่ื ให้เกิดการสอื่ สารและแลกเปลย่ี นขอ้ มลู รว่ มกันภายในกลุ่ม - มีทักษะการสบื ค้นข้อมลู โดยใหน้ กั เรยี นแตล่ ะคนสบื ค้นข้อมูลจากอนิ เทอรเ์ นต็ เพ่ือสืบเสาะหาความรู้ตามหัวข้อท่ีไดร้ บั มอบหมาย - มที ักษะการคิดวเิ คราะห์ โดยให้นักเรียนพจิ ารณาเนื้อหาจากการสบื คน้ หรือศึกษา ข้อมูลจากแหลง่ ข้อมลู ตา่ ง ๆ เช่น หนงั สือเรยี น อนิ เทอร์เน็ต เป็นตน้ ข้นั สรุป ขั้นที่ 5 ตรวจสอบผล (Evaluation) 1. ครูประเมนิ ผลนกั เรียนจากการสังเกตการตอบคำถาม การนำเสนอหนา้ ชนั้ เรยี น การทำ กจิ กรรมกล่มุ ด้วยความตั้งใจ และการทำใบงาน 2. ครูตรวจสอบความถูกต้องการทำใบงานท่ี 4.4.1 3. เปดิ โอกาสใหน้ ักเรียนอภิปรายรว่ มกนั ในชนั้ เรยี นเกีย่ วกับข้อดี-ข้อเสยี ของทรัพย์สนิ ทางปัญญา เพือ่ ใหผ้ ู้เรียนได้ทบทวนสาระสำคญั ประจำหน่วยการเรยี นรู้ 4. นกั เรียนร่วมกันสรุปเน้ือหาเก่ียวกับทรพั ย์สินทางปญั ญา 5. นักเรยี นตรวจสอบความรู้ ความเข้าใจด้วยตนเองจากหนังสือเรียน โดยพิจารณาข้อความวา่ ถูก หรอื ผดิ หากนกั เรยี นพิจารณาข้อความไมถ่ ูกต้องให้นกั เรยี นกลับไปทบทวนเนื้อหาตามหัวขอ้ ที่ กำหนดให้ 6. นักเรยี นทำแบบฝึกหดั ประจำหนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 4 โดยให้บันทึกลงในสมุด และทำชิน้ งาน/ ภาระงาน (รวบยอด) เรือ่ ง การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภยั เพ่ือตรวจสอบความ เข้าใจ และนำมาส่งในช่ัวโมงถัดไป 7. นักเรียนทำแบบทดสอบหลังเรียนหนว่ ยการเรียนรู้ที่ 4 เรอื่ ง การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่าง ปลอดภัย เพ่อื วัดความร้ทู น่ี ักเรียนได้รับหลงั จากผา่ นการเรียนรู้ เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำนวณ) 275
Search
